1/5/2015

1

TERAS TAMADUN MALAYSIA

1

Topik 3:

TAMADUN MELAYU

2

Hasil Pembelajaran:

Pada akhir tajuk ini pelajar dapat:

• Menerangkan asas-asas pembentukan Tamadun Melayu.

• Menjelaskan kesinambungan antara Tamadun Melayu dan

Malaysia.

• Mengenal unsur-unsur Tamadun Melayu sebagai dasar

kebangsaan Malaysia.

3.0 Tamadun Melayu: Teras Tamadun Malaysia

Ditandai

oleh

. Bahasa

Melayu

• . Islam

3

1/5/2015

2

Asal usul penduduk Tanah Melayu

Bangsa Austronesia

Dari Yunan China

Paleolitik

Mesolitik

Neolitik

• Zaman logam

gangsa

• Kedatangan

Melayu Proto

Kira-kira 2500

B.C

• Zaman logam besi

• Kedatangan Melayu

Deutro kira-kira 1500

B.C

• Menjadi nenek

moyang bangsa

Melayu kini

Zaman LogamZaman Batu

Zaman Logam

4

5

Maksud Istilah

‘Melayu’Alam Melayu

Istilah Tamadun

Melayu

Ciri Masyarakat

Melayu

6

Istilah Melayu

- kependekan “himalaya” (malaya)

- hima (salji), alaya (tempat)

-“Malaya Pura” @ “Malayu Pura”

-Bermaksud kota Melayu @

Kerajaan melayu.

-Tercatat pada batu bersurat di Sumatera Barat

1/5/2015

3

Bahasa

Manusia yang memiliki

ciri-ciri genetik yang

sama dan yang berasal

dari alam Melayu

Bahasa Melayu

merangkumi

subkeluargaBudaya

Konsep

Melayu

Ras

Genetik/

BiologiPegangan dan

amalan berdasarkan

Islam dan adat resam

Masyarakat Melayu

3.1 Konsep Melayu

7

A) Ras genetik/ biologi

k

u

l

i

t

p

u

t

i

h

C

a

u

c

a

s

o

i

d

(

k

u

l

i

t

p

u

t

i

h)

K

u

l

i

t

h

i

t

a

m

N

e

g

r

o

i

d

(

K

u

l

i

t

h

i

t

a

m)

M

o

n

g

o

l

o

i

d

A

u

s

t

r

a

l

o

i

d

R

e

d

I

n

d

i

a

n

P

o

l

i

n

e

s

i

a

M

e

l

a

y

u

-

P

o

l

i

n

e

s

i

a

Kajian Antropologi menggolongkan kepada enam kelompok

manusia terbesar di dunia berdasarkan ciri fizikal, bentuk hidung,

rambut, genetik, linguistik dan budaya.

Melayu-riau,

Jawa,

Bugis,

Minangkabau,

Aceh, Banjar,

Mandaling,

Sunda, Kerinci,

Patani, Kelantan,

Terengganu,

Champa

8

B) Bahasa

Melayu-riau, Filiphina, Sumatera

Jawa, Bugis, Minangkabau, Aceh, Banjar,

Mandaling, Sunda, Kerinci, Patani,

Kelantan, Terengganu, Champa, Bahasa

Brunei.

Austris

Austroasia Austronesia

Polinesia Malanesia Nusantara Mikronesia

Tibet China

Kajian bahasa mengelaskan beberapa kumpulan bahasa utama. Bahasa

Melayu tergolong dalam kumpulan bahasa Austris.

9

1/5/2015

4

C) Budaya

Dipengaruhi

oleh unsur-

unsur Islam

Merangkumi sistem kepercayaan, nilai, adat

resam, tingkah laku, dan artifak yang

dikongsi bersama oleh anggota masyarakat

dan digunakan untuk urusan sesama

mereka.

Perkara-perkara yang diperturunkan dari

satu generasi kepada generasi yang lain

melalui pembelajaran

10

3.1 .1 Alam Melayu

Alam Melayu merangkumi

kawasan kepulauan yang

merentasi seluruh Asia Tenggara

sehingga sempadan Australia.

Amalan merantau menjadi

sebahagian daripada ciri orang

Melayu.

Mereka yang merantau ke luar

Kepulauan Melayu digelar Melayu

Diaspora seperti Melayu Cape di

Afrika Selatan

11

3.1.2 Melayu dalam Perlembagaan

Dalam Perkara 160, Perlembagaan Malaysia, Orang

Melayu ditakrifkan sebagai:

1. Secara lazimnya berbahasa Melayu

2. mengamalkan adat istiadat Melayu, dan

3. Beragama Islam.

Pentakrifan di atas berkaitan dengan kaedah

menentukan warganegara Persekutuan Tanah Melayu

pada waktu penggubalan Perlembagaan Persekutuan

dan kemerdekaan12

1/5/2015

5

3.2 Asas-Asas Tamadun Melayu

13

Selepas Islam

• Sumatera:

• Perlak Samudera Pasai (840), Aceh (1507

M), Minangkabau (1500)

• Semenanjung Tanah Melayu

• Melaka (1400-1511M), Johor-Riau-

Lingga (1673M), Patani di Selatan

Thailand (1500M)

• Borneo

• Kesultanan Melayu Brunei (1480),

Sambas (1580 M)

• Pulau Jawa

• Demak (1540M), Bantan (1572M), Sunda

Kelapa (1527), Mataram (1586M)

• Indonesia Timur

• Makassar (1600M), Tarnate (1490M),

Sulu (1450M), Magindanao (1490M

• Tanah Besar Asia Tenggara

• Champa, Indo-China.

Pra-Islam

Kerajaan berbentuk Agraria

Antaranya:

• Funan

• Angkor

• Majapahit

Kerajaan berbentuk maritim

• Funan (2M)

• Langkasuka (2M)

• Kedah (4 M)

• Perak (5M)

• Jambi/Melayu (6/7M)

• Srivijaya (7M)

• Surabaya (11M)

Kemunculan Pusat-Pusat Tamadun Melayu

14

Kemunculan Pusat-Pusat Tamadun Melayu

15

1/5/2015

6

• Asas kepada kemunculan tamadun dan susunan masyarakat kompleks

tamadun Melayu dibentuk dengan penguasaan teknologi pertanian.

• Ia memperlihatkan perubahan teknologi yang berteraskan tempat

tinggal tetap sepanjang tahun dan pertanian tetap untuk menghasilkan

makanan yang mencukupi sepanjang tahun.

• Di sinilah lahir nilai ketamadunan Melayu yang mengamalkan amalan

bermesyuarah dalam masyarakat Melayu yang menekankan nilai

kesaksamaan antara ahli-ahlinya.

• Amalan bermesyuarah ini lazimnya diamalkan dalam kalangan

masyarakat desa sebaliknya dalam kalangan masyarakat bangsawan dan

istana, raja atau Sultan berkuasa mutlak.

• Selain itu nilai-nilai baru, hasil daripada interaksi dengan tamadun-

tamadun luar juga diterima penduduk tamadun Melayu buktinya

• Pengaruh hindu Buddha awal abad ke-6

• Pengaruh Islam awal kurun ke-12

• Pengaruh kuasa barat pada akhir kurun ke-19.

3.2a Asas Pembentukan Tamadun Melayu

16

3.2.2 Kemunculan Tamadun Melayu Hasil Penguasaan Laluan

Perdagangan

• Masyarakat Melayu mewujudkan tamadun–tamadun awal di rantau Asia

Tenggara melalui penguasaan teknologi maritim. Kemampuan ini

membezakan masyarakat Melayu dengan masyarakat lain di rantau Asia

Tenggara, yang tertumpu di kawasan pedalaman.

• Dua empayar Melayu yang terbesar ialah Empayar Funan, Empayar Srivijaya

dan Langkasuka, Beruas.

Dipengaruhi hindu-Buddha (seni bina, bahasa, sistem tulisan, sistem pemerintahan).

1M 2M 7M

Funan

Srivijaya

Langkasuka

17

• Kewujudan

pelabuhan seperti

Pelabuhan di Kuala

Selinsing, Perak

bukti wujud aktiviti

perdagangan jarak

jauh.

• Juga

membuktikan

wujudnya nilai

ketamadunan dari

segi susunan

masyarakat

kompleks.

• Dan bukti nilai

ketamadunan

Melayu dari segi

kebolehan

berinteraksi

dengan

masyarakat dalam

dan luar.

Nilai ketamadunan Melayu bersumber maritim

18

1/5/2015

7

3.2.3 Pembentukan Empayar Melayu Sebelum Islam

• Sistem kepercayaan berasaskan ‘anamisme’ dan ‘dinamisme’.

• Anamisme:

• percaya bahawa setiap benda (objek) ada jiwa, roh dan semangat yang

mempunyai perwatakan sendiri.

• Wujud pantang larang yang menjadi peraturan dalam masyarakat Melayu.

• Dinamisme:

• Percaya kepada tenaga yang ada dalam roh, jiwa dan semangat dalam diri

manusia, haiwan, tumbuh-tumbuhan yang boleh yang boleh mendatangkan

kesan baik dan buruk kepada manusia.

• Wujudnya pawang, bomoh dalam kalangan masyarakat Melayu.

• Pawang dan bomoh juga menjadi penghubung dengan roh nenek moyang

yang dipercayai wujud dalam kalangan masyarakat Melayu.

• Kedatangan Hindu-Buddha

• Masyarakat Melayu mula melakukan ucapara penyembahan secara tersusun.

• Dari segi politik dan pentadbiran wujud kepercayaan kepada dewa yang bertujuan

meningkatkan status raja-raja sebagai luhur, suci dan kudus.

• Kitab-kitab suci Hindu-Buddha dipelajari namun lebih berfokus kepada aspek

kesenian, keindahan, keromantisan, keagungan yang terdapat di dalam kitab,

19

• Nilai kesenian seperti Candi Lembah Bujang Candi

Borobodur dan Angkor Wat menjadi bukti

kebijaksanaan masyarakat Melayu mengolah hasil

seni mereka.

Nilai ketamadunan Melayu bersumber Pra

Islam

1M 9 M 13MLembah Bujang Kedah

Borobudur Jokjakarta Angkor Wat Kemboja 20

21

Teori kedatangan Islam di Alam Melayu

a) Kedatangan Islam dari Tanah Arab/ Parsi

b) Kedatangan Islam dari China

c) Kedatangan Islam dari India

1/5/2015

8

3.2.5 Pembentukan Tamadun Melayu Selepas Kedatangan Islam

Laluan kedatangan

Islam

Arab & ParsiLaut

Perdagangan

IndiaDarat

Perdagangan

China

Darat (Laluan Sutera)

Perdagangan

Diikuti perdaganagn laut

22

23

Islam dari India

• Berlakunya hubungan perniagaan dan kebudayaan masyarakat

Nusantara - pedagang India Muslim (13M).

• Thomas Arnold:

* Pegangan mazhab Syafie antara masyarakat islam – India

Muslim di Banggala dengan penduduk Nusantara.

• Sarjana Belanda Pijnappel diperkukuh oleh Snouk Hurgronje dan J.P.

Moquette:

• Hujah wujudnya persamaan batu nisan yang ditemui di Pasai iaitu

batu nisan Sultan Malik al-Saleh bertarikh 1297 dan batu nisan

Maulana Malik Ibrahim di Grisek Jawa dengan yang terdapat di

Gujerat India.

24

Islam dari China

• Prof S.Q Fatimi

• Hujah: perpindahan beramai-ramai orang Islam dari Canton pada tahun

876 M akibat peberontakan yang menyebabkan orang Islam bergerak ke

Kedah dan Palembang

• Bukti: Batu nisan Syeikh Abdul Qadir di Kedah.

• Emanuel Godinho de Eredia

• Hujah berdasarkan penemuan batu bersurat di Campa bertarikh 1309, di

Brunei 1048, di Laren, Jawa 1082 dan batu bersurat di Terengganu 1303.

bukti ini menunjukkan adanya masyarakat Islam di China.

• Juga wujudnya hubungan perdagangan di antara Tanah Arab dengan

negara China yang membawa kemasukan agama Islam di China.

1/5/2015

9

25

Islam dari Arab

• T.W. Arnold dalam buku The Preaching of Islam:

• Hujah: rekod dari negara China pada 674M sudah wujud satu

perkampungan Arab di pantai Barat Sumatera yang dipimpin oleh

seorang ketua.

• John Crawford, Nieman & de Hollander, Prof. Syed Naquib al-Attas & Prof. Dr.

Hamka.:

i) Pengaruh tulisan Jawi.

ii) Cata tata bacaan Al-Quran.

iii) Pengislaman Raja-raja di Alam Melayu.

iv) Pengaruh Arab dalam perkataan Melayu.

v) Hubungan perdagangan.

26

KESAN ISLAM DALAM

TAMADUN MELAYU

AKIDAH

POLITIK/KERAJAAN

SOSIALUNDANG-UNDANG

EKONOMI

KESENIAN

BAHASA & SASTERAPENDIDIKAN & ILMU SYARIAH

Islam & Tamadun Melayu

• Kedatangan Islam membentuk satu Tamadun Melayu yang baru yang

menjadi tanda zaman kegemilangan Tamadun Melayu.

• Penerimaan masyarakat Melayu terhadap Islam bersifat menyeluruh.

• Ketamadunan kerajaan Melayu pada waktu ini lebih berfokus kepada

perkembangan Ilmu pengetahuan sekaligus mengangkat martabat

masyarakat Melayu pada waktu itu.

• Istana menjadi pusat pengembangan ilmu dan agama Islam.

• Perkembangan ilmu yang terhasil dalam Tamadun Melayu Islam

membolehkan bahasa Melayu tersebar ke Kepulauan Melayu & Asia

Tenggara.

27

1/5/2015

10

Ekonomi

Islam

Kesultanan

Melayu

Karya sastera

berpaksikan

negara Arab

Pendidikan

Formal

Sultan

menuntut

ilmu dengan

ulama

Adat istiadat

Islam

Kesultanan

Melayu

Pengaruh

Islam di Alam

Melayu

Politik

Perundangan

Bahasa dan

Kesusasteraan

Pendidikan

SosialEkonomi

Pengaruh Islam di Alam Melayu

28

Nilai dan

Peradaban

Tamadun

Melayu

Gotong -

royong

Taat

kepada

Raja

Bermuafakat

Bersopan

santun

Bertimbang

rasaMeraikan

tetamu

Saling

menghormati

Hubungan

keluarga

Memuliakan

orang tua

Adat

Resam

3.3 Pandangan Semesta Tamadun Melayu

29

Akidah Islam

3.3.1

Akidah

Islam

Orang Melayu berpegang pada akidah Islam

sebagai Asas pandangan semestanya

Mementingkan keimanan dan ketakwaan kepada

Allah S.W.T

Pandangan semesta orang Melayu berunsur

tradisional disesuaikan dengan dasar-dasar akidah

Islam.

Mentaati segala yang disuruh dan meninggalkan

segala larangan Allah adalah tuntutan imam

30

1/5/2015

11

• Masyarakat Melayu sangat menghormati

pemimpin. Nilai-nilai ini adalah nilai-nilai

yang asas dalam tamadun Melayu

• Institusi beraja adalah unsur tradisi masyarakat

Melayu.

• Ketaatan dan kesetiaan kepada Sultan/Raja telah

menjadi sebahagian daripada budaya orangn Melayu

sejak zaman awal tamadun lagi

3.3.2

Ketaatan

kepada Sultan

dan

Menghormati

Pemimpin

31

3.3.3

Berpegang

teguh

kepada Adat

Resam

� Masyarakat Melayu berpegang teguh kepada

adat tradisi seperti yang dapat dilihat dalam

amalan hidup seharian

� Orang Melayu amat menjaga adat resam

termasuklah pantang larang dan adat istiadat

yang diwarisi dan diamalkan turun-temurun

� Antara adat yang masih diamalkan seperti

adat istiadat menyambut kelahiran,

perkahwinan dan kematian.

32

3.3.4

Memuliakan

orang Tua

� Tamadun Melayu memberi keutamaan kepada

yang tua atau berusia.

� Nilai ini berkaitan dengan pemahaman masyarakat

Melayu bahawa orang yang lebih berusia mempunyai

lebih banyak pengalaman berbanding dengan orang

muda.

� Pengalaman adalah sesuatu yang dipandang

penting dalam masyarakat Melayu.

33

1/5/2015

12

3.3.5

Mengutamakan

Ikatan

Kekeluargaan

dan Hubungan

Silaturahim

Terbukti melalui gelaran dalam keluarga seperti

datuk, nenek, along, angah, pak cik, dan makcik.

Aktiviti kenduri-kendara juga membuktikan orang

Melalu mementingkan hubungan silaturrahim

Demikian juga dalam amalan ziarah-menziarahi

34

3.3.6

Saling

menghormati

Tamadun Melayu tidak memandang rendah kepada

orang lain.

Mereka saling menghormati malahan seringkali

bersikap rendah diri

Penghormatan diberikan kepada orang lain yang

turut menghormati orang lain

Orang yang tidak membalas penghormatan yang

diberikan akan dipandang rendah

35

3.3.7

Meraikan

Tetamu

Meraikan tetamu adalah satu nilai yang penting

dalam masyarakat Melayu.

Mengikut ajaran Islam, tetamu membawa rezeki

kepada tuan rumah. Oleh yang demikian, tetamu

sentiasa dialu-alukan dan diraikan dengan

sebaik-baiknya.

36

1/5/2015

13

3.3.8

Bertimbang

rasa

Orang Melayu sentiasa mengutamakan perasaan

orang lain dalm pelbagai keadaan.

Sikap ini menjadikan orang Melayu tidak

mementikan perasaan diri semata-mata.

37

3.3.9

Bersopan

santun &

Berbudi

Bahasa

� Bersopan santun dan berbudi bahasa adalah

sebahgian daripada nilai-nilai tamadun Melayu

yang dikaitkan dengan adab.

� Masyarakat Melayu menganggap bahawa

orang yang beradab sebagai halus budi

pekertinya manakala orang yang tidak

bersopan santun dan tidak berbudi bahasa

sebagai biadab dan kasar.

38

3.3.10

Bermesyuarah/

Bermuafakat

� Ialah cara bagaimana masyarakat Melayu cuba

mencapai persetujuan ramai.

� Golongan ramai diberi peluang untuk

menyuarakan pendapat mereka dan

persetujuan dicapai dengan mengambil kira

semua pendapat.

� Hal ini dibuktikan dengan peribahasa Melayu

yang berbunyi bulat air kerana pembentung,

bulat kata kerana muafakat”.

39

1/5/2015

14

3.3.11

Bergotong-

royong

� Salah satu daripada ciri Tamadun Melayu

adalah melakukan kerja pekerjaan secara

bergotong-royong.

� Nilai kerja sama ini merupakan sebahagian

daripada nilai kebudayaan Melayu yang

berteraskan kepentingan kehidupan secara

berkumpulan.

� Gotong-royong diamalkan dalam aktiviti

seperti kenduri-kendara, menanam dan

menuai padi, membersih rumah ibadat dan

tanah perkuburan.

40

41

Sejarah pencapaian Tamadun Melayu

Kerajaan dan sistempemerintahan

Ekonomi Pendidikan

Komunikasi

SasteraKemahiranPembuatan

3.4 Pencapaian Tamadun Melayu

• Teknologi Pertanian

• Bajak

• Sistem saliran

• Teknologi Alam Bina

• Rumah

• masjid

• Teknologi tekstil dan

warna

• Mencanting batik

• Mesin tenun

• Sains Ukuran,

Timbangan dan sukatan

• Jengkal-hasta

• Mayam, saga

• Cupak, gantang

• Pekan, purnama,

musim

• Seni tari

• Seni Muzik

• Seni ukir dan khat

• Seni bela diri

• Seni pertukangan

• Seni tenunan,

sulaman dan

anyaman

• Seni Kulinari

Persuratan Sains dan TeknologiKesenian

• Sebelum Islam

berbentuk

sastera lisan :

Mahsuri, Sang

Kancil.

• Selepas Islam:

• Berbentuk

bertulis

• Kitab

perubatan

• Sastera kitab

• Astronomi

• matematik

42

1/5/2015

15

3.5 kesinambungan antara Tamadun Melayu dan

Tamadun Malaysia

Asas sistem

pemerintahan

Agama Adat Istiadat

Sistem

Perundangan

Peranan Bahasa

Melayu

• Tamadun Malaysia yang ada kini wujud hasil dari satu proses sejarah yang

berkesinambungan dan dapat dibuktikan melalui pelbagai sumber

sejarah Arkeologi.

• Jelas sekali paksi dan landasan utama yang menyumbang kepada

pembinaan dan pemantapan Tamadun Malaysia ialah tamadun Melayu.

43

3.5.1

Asas

Sistem

Pemerintahan

• Tamadun Melayu sebelum ini seperti Srivijaya, Temasik

Kesultanan Melayu Melaka Johor Riau-Lingga membentuk

sistem pemerintahan yang tersendiri dan terbukti menjadi

sebuah kerajaan yang berjaya.

• Setiap kuasa Melayu tersebut diperintah oleh raja atau

Sultan yang mana akhirnya telah menyumbang kepada

sistem pemerintahan raja berpelembagaan dalam

Tamadun Malaysia hari ini.

• Sistem Raja berperlembagaan di negara ini Yang di-Pertian

Agong dan Majlis Raja-Raja Melayu menjadi komponen

penting dalam sistem pemerintahan demokrasi

berparlimen.

• Yang di-Pertuan Agong merupakan ketua utama negara

yang mengetuan tiga badan

• Badan perundangan

• Badan pemerintahan

• Badan kehakiman.

44

3.5.2 Sistem Perundangan

• Sistem pentadbiran tamadun Melayu dahulu dikukuhkan lagi dengan sistem

perundangan tradisional yang berasaskan adat Melayu dan hukum syariah.

• Melaka: Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka

• Johor: Undang-undang Johor (Undang-undang Tubuh Negeri Johor, 1895)

• Pahang: Undang-Undang Pahang

• Kedah: Undang-Undang Kedah

• Perak: Undang-undang 99 Perak dan Undang-undang Keturunan Daripada

Turun Negeri Perak

• Terengganu: Perlembagaan Negeri Terengganu, 1911.

• Negeri Sembilan: Hukum adan dan Undang-undang adat.

• Sistem perundangan tradisional ini telah dilanjutkan kepada politik Malaysia

dalam Perlembagaan Malaysia dan Perlembagaan Negeri.

45

1/5/2015

16

3.5.3 Agama dan Adat Istiadat Melayu

• Berdasarkan sejarah, tamadun Melayu telah dimantapkan oleh agama Islam di

mana Islam dan adat Melayu telah menjadi struktur penting kemelayuan dan

ketamadunan Malaysia.

• Pengaruh tersebut berkekalan hingga kini di mana:

• Islam menjadi faktor dalam mendefinisikan Melayu (Melayu sebagai yang

mengamalkan adat istiadat Melayu, berbahasa Melayu dan beragama

Islam.

• Islam menjadi agama Persekutuan Malaysia, dan setiap raja atau sultan

ialah ketua agama bagi setiap negeri dalam Persekutuan Malaysia.

• Adat Melayu juga mempengaruhi cara berpakaian, jenis pakaian,

pengucapan dan tingkah laku.

46

3.5.4 Peranan Bahasa Melayu

• Sejarah Ketamadunan Melayu juga berkembang disebabkan peranan bahasa

Melayu pada waktu itu sebagai alat penyebaran agama Islam.

• Peranan bahasa Melayu pada waktu itu yang dibantu dengan huruf jawi

menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa dalam kitab-kitab agama dan

bahasa karya sastera. Bahkan bahasa yang digunakan olah para pendakwah

pada masa itu sebagai media komunikasi mereka.

• Hal ini menjadikan bahasa Melayu sebagai lingua franca dalam kalangan

pedagang.

• Bahasa Melayu telah berperanan sebagai bahasa persatuan dan kesatuan

Melayu pada waktu itu.

• Berdasarkan sejarah tersebut, Bahasa Melayu diangkat sebagai bahasa

kebangsaan Malaysia

47

3.6 KESIMPULAN

���� Kedatangan Islam ke Nusantara telah membentuk wajah baru dan

memperkukuhkan identiti Melayu. Masyarakat Melayu secara umumnya

mempunyai cara hidup, atau adat yang bercirikan nilai-nilai peradaban yang tinggi.

���� Kejituan Tamadun Melayu yang berasaskan agama Islam inilah yang

membentuk bangsa Melayu di Malaysia

���� Bangsa Melayu mesti mengekalkan elemen asas Tamadun Melayu bagi

kelangsungan pembangunan negara Malaysia

���� Kehilangan elemen asas agama Islam daripada jati diri Melayu dikhuatiri akan

menyebabkan mereka gagal memajukan dan memakmurkan Malaysia

����Ciri-ciri peradaban yang tinggi ini menjadi landasan utama bagi masyarakat

Melayu untuk meneruskan kewujudan mereka sebagai sebuah masyarakat

yang terus mengekalkan identiti mereka sehingga kini.

48

1/5/2015

17

Sumber Rujukan:

Kementerian Pengajian Tinggi. (2009). Modul Pengajian Tamadun Islam dan Tamadun Asia.

Kuala Lumpur : Penerbit Universiti Malaya.

Universiti Malaya.(2001). Tamadun Islam dan Tamadun Asia. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti

Malaya.

Zulkifli Mohamad, Nasaruddin Yunos & Mohamad Sabri Haron. (2006). Tamadun Islam dan

Tamadun Asia. Bangi: Pusat Pengajian Umum, Universiti Kebangsaan Malaysia.