TAJUK 5RAJA BERPERLEMBAGAAN

Latar belakang dan konsep asas

Yang Di Pertuan Agong

Majlis Raja-Raja

1

LATAR BELAKANG SISTEM BERAJA• Sistem beraja mengalami perubahan; kuasa mutlak → terhad

• Kesultanan Melayu Melaka

– Sultan mempunyai kuasa mutlak dalam semua aspekpentadbiran; ekonomi, politik dan sosial

– Orang Melayu dan Islam

• Kedatangan kuasa Portugis dan Belanda

– Portugis dan Belanda tidak campurtangan dalam pentadbirannegeri

– masih mempunyai autoriti tertinggi dalam pentadbiran negeri

• Penjajahan Inggeris

– Kuasa Sultan semakin berkurangan

– Terhad kepada hal ehwal agama Islam dan adat resam Melayu

– Struktur masyarakat berubah – pelbagai kaum

2

LATAR BELAKANG SISTEM BERAJA

• Ciri-ciri utama negeri dan penduduk sebelum merdeka:

- 9 buah negeri dgn sistem pentadbiran sendiri

- sistem beraja: raja/sultan – ketua negeri dan rakyat

- 3 kaum utama/masyarakat majmuk

• 3 sistem pemerintahan untuk memenuhi struktur negeri

dan penduduk; Raja Berperlembagaan, Demokrasi

Berparlimen dan Sistem Persekutuan – mewujudkan

keseimbangan dalam sistem

• Perlembagaan sebagai panduan – raja memerintah

berdasarkan peraturan, tugas rakyat taat setia dan patuh

pada Raja dan undang-undang3

KONSEP RAJA BERPERLEMBAGAAN

• Sistem beraja mengikut peraturan/peruntukanperlembagaan

• Kuasa tidak langsung – mewakilkan kepadawakil-wakil rakyat

• YDPA – ketua negara: tugas secara simbolik

• Bertindak mengikut nasihat

• Dua institusi: Yang di-Pertuan Agong (YDPA) Majlis Raja-Raja

4

YANG DI-PERTUAN AGONG (YDPA)

• Ketua negara• Ketua kepada tiga badan pemerintahan;

eksekutif, perundangan dan kehakiman• Punca kepada segala kuasa• Menjalankan kuasa pemerintahan

berpandukan perlembagaan• Tunggak perpaduan• Lambang kedaulatan undang-undang• Ketua bagi raja-raja/Majlis raja-raja

5

YDPA: Ketua Negara

Kuasa Eksekutif - Perkara 39 dan Perkara 40 Kuasa pemerintahan diberi kepada Jemaah Menteri atau mana-

mana menteri yang diberi kuasa oleh Jemaah Menteri. Bertindakatas nasihat Perdana Menteri.

Berhak mengetahui, mengikuti dan campurtangan dalamperkembangan pemerintahan negara.

Berkuasa melantik Perdana Menteri, Menteri-menteri, Duta danlain-lain untuk menjalankan pemerintahan negara bagi pihaknya.

Bertindak atas nasihat Perdana Menteri.

Berhak mengetahui, mengikuti dan campurtangan dalamperkembangan pemerintahan negara.

Berkuasa melantik Perdana Menteri, Menteri-menteri, duta danlain-lain jawatan pentadbiran untuk menjalankan pemerintahannegara bagi pihaknya.

6

YDPA: Ketua Negara

Kuasa Perundangan

Berkuasa memanggil Parlimen bersidang,menangguh dan membubarkan Parlimen - Per.40(2b)

Boleh bertitah dalam Majlis Parlimen – Per. 60

Kuasa meluluskan undang-undang di Parlimen,sebelum undang-undang boleh diwartakan danmenjadi undang-undang yang sah – Perkara 66(4), (4a), (5) dan (6) dan Perkara 68

7

YDPA: Ketua Negara

Ketua Kehakiman

Kuasa melantik Ketua Hakim Negara, Hakim-hakimMahkamah Persekutuan, Hakim-hakim Besar danhakim Mahkamah Tinggi – Perkara 122

Proses kehakiman dan keadilan adalah dibawahnama YDPA.

Kuasa pengampunan bagi kesalahan yangdibicarakan di Mahkamah Tentera, kesalahan sivil diWilayah persekutuan dan hukuman yang dijatuhi olehMahkamah Syariah di negeri-negeri YDPA sebagaiKetua Agama Islam – Perkara 42

8

YDPA: Ketua Negara

Kuasa budi bicara

• Perkara 40 (2):

- Perlantikan Perdana Menteri

- Pembubaran Parlimen

- Meminta diadakan Mesyuarat MajlisRaja-Raja

9

YDPA: Ketua Negara

Tugas-tugas lain • Ketua agama Islam: 4 negeri & 3 WP• Memelihara kedudukan istimewa orang Melayu

dan bumiputera SS serta kepentingan kaum lain• Berkuasa mengisytiharkan darurat dan

memperkenankan undang-undang darurat (Per 150)

• Pemerintah tertinggi angkatan tentera -Perkara41

10

PERKARA YANG TIDAK BOLEH DILAKUKAN OLEH YDPA

Menjalankan tugas-tugasraja di negerinya KECUALI:

– Tugas ketua agama Islam– Tugas dan kuasa yang berkaitan dengan pindaan

perlembagaan– Kuasa untuk melantik seorang Pemangku Raja dang

anggota Majlis Pangkuan Raja di negerinya Memegang jawatan bergaji Bergiat dalam perniagaan Menerima sebarang gaji dari negeri (sebagai raja di

negerinya) Keluar dari Malaysia dalam tempoh 15 hari ; kecuali

dengan persetujuan MRR atau atas lawatan rasmi

11

PEMILIHAN YDPABerdasarkan Jadual Ketiga Perlembagaan

• Pemilihan berdasarkan kekananan raja (mengikut tempohmenjadi sultan di negeri-negeri masing-masing)

• Pengundian hanya dibuat oleh raja-raja - yang hadir raja2 danPenyimpan Mohor Besar Raja-raja PMBRR)

• Pemilihan secara bergilir – tidak boleh dipilih dua kali dalam satupusingan (5 tahun setiap giliran)

• Seseorang sultan/raja boleh melantik seorang yang lain darinegeri baginda sebagai proksi untuk mewakili baginda

Keputusan pemilihan berdasarkan undi sulit

sekurang-kurang 5 undi MRR

Giliran boleh dicepatkan jika

• YDA mangkat

• Seseorang sultan yang layak dan menerima giliran tetapimenolak jawatan tersebut

• Seseorang sultan didapati tidak layak oleh MRR. 12

TIMBALAN YDPA• Menjalankan tugas-tugas YDPA semasa ketiadaan

baginda

• Menikmati segala kesitimewaan seperti YDPA

• Dipilih oleh MRR selama 5 tahun

• Boleh letak jawatan secara bertulis kepada MRR

• Tidak dilantik secara automatik selepas penamatanYDPA

• Perkara 32 (Fasal 1 hingga 4)– berhak ditawarkan YDA apabila YDA mangkat

– jika tidak menerima jawatan diberi kepada sultan yang lebih kanan tetapi gilirannya tidak terjejas.

– hanya mempunyai tanggungjawab apabila YDA tidakdapat menjalankan tugasnya lebih daripada 15 hari

13

MAJLIS RAJA-RAJA (MRR)

• Ahli - Semua Raja/Sultan (9 negeri) dan Yang diPertua Negeri (4 negeri)

• Peruntukan Perlembagaan - Bab 2 Perkara 38• Ditubuhkan secara rasminya pada 1948 semasa

PTM dilancarkan. • Penubuhan pada 1897 melibatkan raja-raja bagi

4 NNMB sahaja. • Mempunyai hubungan yang rapat dengan

kerajaan persekutuan dan kerajaan-kerajaantertinggi di peringkat negeri

• Penubuhan MRR berdasarkan Perkara 38(1) Jadual Kelima

14

PERANAN DAN TUGAS MRRPerkara 38 (2)a. Pemilihan YDPA dan Timbalan YDPAb. Mempersetujui atau tidak mempersetujui apa-apa perbuatan,

amalan atau upacara agama meliputi seluruh Persekutuan c. Mempersetujui atau tidak mempersetujui apa-apa undang-undang

dan membuat atau memberi nasihat mengenai apa-apa perlantikanyang, menurut perlembagaan, memerlukan persetujuan MRR atauyang dikehendaki dibuat oleh atau selepas berunding dengan MRR

d. Melantik anggota-anggota Mahkamah Khas di bawah Fasal (1) Perkara 182

e. Memberi ampun reprief dan respit atau meremitkan, menggantungatau meringankan hukuman-hukuman di bawah Fasal (12) Perkara42,

dan boleh menimbangkan soal-soal mengenai dasar negara (misalnyaperubahan mengenai dasar imigresen) dan apa-apa jua perkara yang difikirkan patut.

Perkara 38(6) : Perkara-perkara di atas (Perkara 38 (2)) perlu

dilaksanakan berdasarkan prinsip budi bicara15

PERANAN DAN TUGAS MRRMRR perlu dirujuk mengenai perkara berikut:

• Perlantikan Ketua Hakim Negara, hakim-hakim, Ketua Audit Negara, ahli SPA dan SPR

• Mempertimbang sempadan negeri

• Memperluas anggota Persekutuan

• Mempertimbang perkara berkaitan agama Islam

• Mempersetujui atau tidak rang undang-undang yang memerlukan persetujuan MRR (pindaan perlembagaan)

• Perkara yang menyentuh kedudukan Raja-raja – Perkara38(4)

• Perubahan tentang dasar berkaitan Perkara 153 (kedudukan/kepentingan orang Melayu dan kaumbumiputera) - Perkara 38(5)

16

PERSIDANGAN MRR• Bersidang 3 atau 4 kali setahun

• Berlangsung selama 3 hari

• Pengerusi adalah raja yang terkanan (senioriti).

• Mesyuarat MRR diiringi oleh YDPA &PM – Sultan & MB –YDPN & Ketua Menteri kecuali untuk pemilihan YDPA & Timbalan YDPA.

• Penyimpan Mohor Besar Raja-raja (PMBRR) sebagaisetiausaha

• YDPN tidak terlibat dalam pemilihan

• Persidangan khas boleh diadakan bila keadaan memerlukan– khasnya melibatkan hal berkaitan kepentingan dankedudukan raja-raja - biasanya dipengerusikan oleh YDA.

• Pertemuan di antara wakil rakyat dan raja-raja – berbincangmengenai negara dan kepentingan masing-masing secaraterbuka tetapi tertutup daripada awam. 17

Imuniti Raja

• 1992 – Perkara 181(2) (Imuniti raja) dinilaisebagai tidak sesuai.

• Pindaan dilakukan bertujuan:

• Memelihara kedudukan institusi raja supaya tidakdisalahgunakan.

• Menjamin kedaulatan institusi beraja

• Mengukuhkan sistem raja berperlembagaan dandemokrasi berparlimen agar rakyat terusmenghormati keluhuran institusi raja

18