sosyal hayat Şifa, ksmet, derman · yer alamad . İlk 20 markan n 11’i teknoloji, üçü banka,...
TRANSCRIPT
0405062012
English Summary of Contents
0000000000022
KARİYER GELECEK OYUN ENDÜSTRİSİNDE
Şifa, ksmet, derman11 bin yldr dilek tutuyoruz
SOSYAL HAYAT
BaşarMerak ve hayal gücüyleaşlan imkanszlklar
SporSportmenliği öldüren 10 skandal
SPOREKRANINDAOSMANLIPRENSESI
FO
TOĞ
RA
F: H
AN
DE
KA
ND
UR
www.facebook.com/dodcomtr
www.youtube.com/dodcomtr
www.dod.com.tr
(0212) 456 5 456
TÜVTURK ailesinin değerli üyeleri ve saygdeğer TÜVTURK dostlar,
Sert, uzun ve soğuk bir kş dönemini geride braktğmz bugünlerde İstasyon’un bahar says ile sizlerle tekrar buluşmann memnuniyetini yaşyoruz.
Kş gerçekten bir çok zorluğu bir arada yaşatt. Genel olarak mobilitenin azalmas, ekonomik hareketliliği da belirli oranda olumsuz etkiledi. Kş şartlarndan en ağr şekilde etkilenen Doğu ve Güneydoğu illerimizde istasyonlarmz uzun süre yoğun kar altnda kald. İstasyon personelimiz bu şartlarda olağanüstü bir özveri göstererek müşterilerimize en iyi hizmeti vermeye çalşt. Kendilerine bu vesileyle teşekkür etmek istiyorum.
Değerli dostlar,
TÜVTURK Araç Muayene İstasyonlar faaliyetini mükemmelleştirmek için var gücümüzle çalşmaya devam ediyoruz. Bu doğrultuda, Ocak aynda TÜVTURK’ün işbirliği halinde olduğu kurum temsilcilerinin de katlmc olarak yer aldğ 50 kişilik bir Arama Konferans gerçekleştirdik. Konferansta mevcut iş ortamn değerlendirmenin yan sra gelecekteki çalşmalarmza yön verecek yeni fikirleri ortak aklla belirlemeye çalştk. Benzer hedefle Mart aynda gerçekleştirdiğimiz “İş Ortaklar Tecrübe ve Fikir Paylaşm” toplantlarna ise tüm iş ortaklarmz katld.
Bu gibi toplantlar, TÜVTURK’ün paydaşlar ve iletişimde olduğu bütün kurum ve kuruluşlarla olan işbirliğini nasl geliştirebileceğine şk tutuyor.Vatandaşlarmzn can güvenliği için büyük önem teşkil eden araç muayenesi faaliyetini bütün iş ortaklarmzla elbirliği içinde geliştirmemizin kritik öneme sahip olduğunu düşünüyoruz.
Tüm istasyon çalşmalarmzda çok önemli gelişmeler birbiri ardna geliyor. Ulaştrma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlğmzn liderliğinde müşterilerimiz için bir çok kolaylk hayata geçiyor. Ek-1 formlarnn elektronik ortamda doldurulmas, traktör ve motosikletler için gezici istasyonlarn muayene kapasitelerinin artrlmas ve motosikletler için özel istasyonlar kurulmasnn önünün açlmas, baharla birlikte gelen ve müşterilerimizin yüzünü güldürecek güzel haberlerden bazlar.
Önümüzdeki günlerde yeni güzel haberleri paylaşma dileğiyle sizleri saygyla selamlyor, baharn getirdiği güzelliklerin hayatnzn her alann aydnlatmasn diliyorum.
Bahar karşlarken
UZUN SÜRE YOĞUN KAR ALTINDA KALAN İSTASYONLARIMIZIN PERSONELİ OLAĞANÜSTÜ BİR ÖZVERİ GÖSTEREREK MÜŞTERİLERİMİZE EN İYİ HİZMETİ VERMEYE ÇALIŞTI.
KEMAL ÖRENTÜVTURK Genel Müdürü
TÜVTURK Bitlis İstasyonu, Şubat 2012
İSTASYON 3
İmtiyaz Sahibi TÜVTURK Kuzey Taşt Muayene İstasyonlar Yapm ve İşletim A.Ş. Adna Kemal Ören Yönetim Yeri Büyükdere Caddesi, No: 255 Kat: 17-18 Maslak-Şişli-İSTANBUL Yayn Yönetmeni Figen Kayralc Yayn Koordinatörü M. Koray Özcan (Sorumlu Müdür) Görsel Yönetmen Kemal Toğanç Kapak Tasarm Hasan Fehmi Bayramoğlu Yapm Yeri Doğuş Grubu İletişim Yaynclk ve Ticaret
A.Ş. Doğuş Power Center Ahi Evran Polaris Caddesi No: 4 Maslak 34398 İstanbul Tel: 0212 304 00 00 (Santral) Bask yeri Ömür Matbaaclk A.Ş. Haramidere Beysan Sanayii Sitesi Birlik Cad. No: 20 Avclar-İstanbul Tel: 0212 422 76 00 Yayn Türü Üç aylk yaygn süreli yayn, TÜVTURK Araç Muayene İstasyonlar kurumsal yayndr, parayla satlmaz. [email protected]
HaberlerDünya ve Türkiye’de öne çkan haberler
HayatŞifa, ksmet, derman
BaşarAhmet Kaplan
KariyerOyun Tasarmclğ
SöyleşiBasketbol aşğ NTV Spor spikeri Roksan Kunter aslnda bir prenses
Yeme-İçmeBaharla gelen lezzetler
SağlkSağlkla ilgili ilginç ve faydal bilgiler, sevindirici gelişmeler
SporSportmenliği öldüren 10 skandal
OtomotivOtomotiv dünyasndaki son gelişmeler
Uzman GözüyleLastik muayenesi
Sosyal MedyaSosyal medyadaki gelişmeler
Popüler KültürSeyahat, festival, kitap, sinema...
ÇocukBu bilgiler sizi şaşrtacak
TÜVTURKTÜVTURK’ten haberler
English Summary
06
10
18
22
26
34
36
40
44
46
48
50
54
56
60
26
44
51
4 İSTASYON
İÇİNDEKİLER
Apple’ yakalamann imkan yok
■ ULuslararas Para Fonu (IMF) Başkan
Christine Lagarde, küresel ekonominin yavaş
yavaş ‘dipsiz uçurum’dan uzaklaştğn söyledi.
Lagarde, finansal kuruluşlarn bu krizde yüksek
düzeyde yaylma etkeni olduğuna işaret ederek,
“Bu, bize reformlarn nereye odaklanmas
gerektiğini gösterdi. Finansal kuruluşlar, büyüme
etkeni olmal, büyümenin önünde tehdit değil”
dedi. Konuşmasnda Hindistan ekonomisine de
değinen IMF Başkan, Asya’nn üçüncü büyük
ekonomisine bütçe açğn azaltmann yan
sra havaalan ve liman gibi alanlarda altyap
geliştirme çalşamalarnda bulunmasn önerdi.
‘Dipsiz uçurum’dan uzaklaşlyor
■ Nanoteknolojinin gelişmesiyle birlikte tekstilde devrim saylabilecek buluşlar birbiri ardna
geliyor. Türkiye’deki tekstil firmalar da, geliştirdikleri ürünlerle dünya tekstilinin en yenilikçi
firmalar arasnda yer almaya başladlar. Şimdiye değin bir firma nanoteknoloji kullanarak sinek
ve böcek kovucu, yağ ve kir itici kumaşlarn yan sra medikal ve spor giyim için de özel olarak
kumaşlar üretti. Ayn firma son olarak beyaz gibi davranan siyah kumaş, otomobil klimasyla
snan oto döşemesi ve kozmetik ajanlar içeren kumaş üretti. Siyah kumaş, özel boyas sayesinde
rengine rağmen ultraviyole şnlar geçirmiyor. Artk yazn uzun kollu siyah tişörtle de serin
kalabileceğiz. Ayrca, ozon tabakas zayfladğ için ciddi sorun haline gelen ultraviyole şnlarna
karş da iyi bir çözüm. Siyahla başlanlan bu özel üretim diğer tüm renklere de yaylacak. Oto
döşemesi ise üç boyutlu bir malzemeden üretilmiş. İçinde süngerin yerini alan hava kanallar
var. Bu döşeme sayesinde koltuklar otomobilin klimasyla serinleyip snyor. Bu malzemenin
kullanlmasyla birlikte şu an koltuk stma için kullanlan stc sisteme de gerek kalmayacak. Bir
diğer ürün ise 1 cm2’sinde 2 milyon mikrokapsül bulunan kumaşlar. Bu mikrokapsüllerin içine
kozmetik ajanlar konulabiliyor ve bu kumaşla yaplan iç çamaşrlar giyildiğinde, içine yerleştirilen
antiselülit, inceltici, sklaştrc, nemlendirici gibi ürünler direk vücuda uygulanyor.
TEKSTİLDEKİ YENİLİKLER BAŞ DÖNDÜRÜCÜ
■ Uluslararas marka değerlendirme
kuruluşu Brand Finance
tarafndan belirlenen dünyann
en değerli 500 markas
listesinde Apple, 70,6 milyar
dolarlk marka değeriyle
dünyann en değerli
markas oldu. 2011’in en
değerli markas Google’ da
geride brakan Apple, geçen
yl listenin sekizinci srasnda yer
alyordu. Dünyann gelişen pazarlar
olarak bilinen Brezilya dokuz, Rusya sekiz,
Çin 25 ve Hindistan 6 markayla temsil
edilirken Türkiye’nin hiçbir markas listede
yer alamad. İlk 20 markann 11’i teknoloji, üçü banka,
ikisi enerji, ikisi gda, biri otomotiv ve biri perakende
sektörlerinde yer alyor. İlk sradaki Apple’, hepsi
Amerikan şirketi olan 47,4 milyar dolar marka değeriyle
Google, 45,8 milyar dolar marka değeriyle Microsoft,
39,1 milyar dolar marka
değeriyle IBM ve
38,3 milyar dolar
marka değeriyle
Wallmart takip
ediyor.
MICROSOFT45,8 milyar $
WALMART38,3 milyar $
GOOGLE47,4 milyar $
IBM39,1 milyar $
APPLE70,6 milyar $
Christine Lagarde
6 İSTASYON
HABERLER
TÜRKİYE’YE İKİ DALDA AB KÜLTÜR MİRASI ÖDÜLÜ■ Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra, her yl Avrupa’da snr ötesi bilgi ve deneyimi teşvik
etme ve somut kültürel mirasn korunmasna yönelik çalşmalar arasndan belirlediği en başarl
projelere Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü / Europa Nostra Ödülü veriyor. Bu yl, 31 ülkeden
gönderilen toplam 226 proje arasndan 28 proje; “koruma”, “araştrma”, “özel hizmet” ve
“öğretim, mesleki eğitim ve bilinçlendirme” kategorilerinde ödüle değer görüldü. Türkiye’den
Dr. Ahmet Yaraş, Allianoi İnisiyatifi projesiyle “Özel
Hizmet” kategorisinde ve KA.BA Mimarlk, Milet İlyas
Bey Külliyesi projesiyle “Koruma” kategorisinde ödüle
layk bulundu. Milet İlyas Bey Külliyesi projesi ikinci
kez Avrupa Birliği Kültür Miras Ödülü’nü kazand.
Avrupa’nn dört bir yanndan gelen bağmsz uzmanlarn
oluşturduğu özel jüriler tarafndan oylanan 28 projeden
alts, 2012’de kültür miras alannda en üstün başarlara
verilen “büyük ödül”ün sahibi olacak. Ödüller, 1 Haziran
günü Lizbon’da yaplacak ödül töreniyle sahiplerine
verilecek. Etkinliğe Portekiz Cumhurbaşkan Aníbal
Cavaco Silva ve Avrupa Komisyonu Başkan José Manuel
Barroso da katlacak.
İnternet beşinci büyük ekonomi olma yolunda
■ Son hzla gerçekleşen yenilikler hayal
gücümüzün snrlarn iyice zorlamaya başlad.
Bu seferki yenilik bilgisayara, cep telefonuna
ya da herhangi bir ekrana gerek kalmadan
internetten metin okunabilmesini sağlayacak
lensler. ABD’deki Washington Üniversitesi’nden
Profesör Babak Parviz’in geliştirdiği
süper lensler LED şk, bir anten ve
wireless (kablosuz) internet bağlantsyla
çalşyor. Retina tabakasnn arkasna
yerleştirilen ve 1500 sensör içeren nano
mikroçip, LED şğn yardmyla wi-fi internet
bağlantsn gözünüzün önüne getirecek.
Yani sadece gözünüzü hareket ettirerek
internetteki metinleri, sosyalleşme sitelerindeki
mesajlarnz takip edebileceksiniz.
Kontakt lens ile internet bağlants
■ ABD’de Boston Consulting Group (BCG) adl
danşmanlk kuruluşu yaptğ bir araştrmada interneti
bir ülke ekonomisi olduğunu varsayarak diğer büyük
ekonomilerle karşlaştrmş. Sonuç: 2016 ylnda
internet, ABD, Çin, Japonya ve Hindistan’n arkasnda
dünyann beşinci büyük ekonomisi olacak. Bu listede,
interneti Almanya takip ediyor. Rapora göre, 2010’daki
1,9 milyar internet kullancsna karşlk dört yl sonra
dünyada 3 milyar kullanc olacak ve internet ekonomisi
2010’da G20 ülkelerinin 2,3 trilyon dolarlk ekonomik
hacmine karşlk 2016’da 4,2 trilyon dolarlk bir
ekonomik hacme yükselecek. BCG raporunda, internetin
şirketler için büyük bir güç ve koz olduğunun da alt
çiziliyor: “Çin, Almanya, Türkiye, Fransa gibi birçok
ülkede tüketicilerle internet üzerinden aktif ilişkisi
bulunan küçük ve orta ölçekli işletmeler satşlarn
internette çok az veya hiç olmayan şirketlerden çok
daha hzl artryorlar. Ülkeler, işletmeleri internette
var olmaya teşvik ederek rekabet edebilme güçlerini ve
büyüme hedeflerini daha da artrabilecekler.”
Türkiye’de de bu gücün farkna vararak internette
varolan şirketlerin says gün geçtikçe artyor.
“Özel Hizmet” kategorisinde ödüle layk
bulunan antik Allianoi şehri kalntlar.
İSTASYON 7
Nobel’lilerin Nobel’i Sean Penn’e verildi■ Nobel ödülü sahiplerince verilen 2012
Barş Zirvesi Ödülü aktör Sean Penn’e verildi.
Başarl aktörlüğünün yan sra toplumsal
konulara gösterdiği duyarllkla da tannan
aktör, 12 Ocak’ta Haiti’de meydana gelen 7.0
büyüklüğündeki depremin hemen ardndan
Haiti’te gitmiş ve kurduğu J/P Haiti Kurtarma
Örgütü’yle birlikte deprem nedeniyle yerle
bir olmuş bölgede insani çalşmalar yapmşt.
Örgütün çalşmalar neticesinde depremin
yerlerinden ettiği binlerce kişiye okullar,
tbbi bakm ve barnak imkân sağland.
Sean Penn, “eşi benzeri olmayan bir onur”
olarak nitelendirdiği 2012 Barş Zirvesi Ödülü
plaketini Nisan aynda, ABD’nin Chicago
kentinde düzenlenen törenle alacak.
GECELERİ DE ÇALIŞAN GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALI■ İspanya’nn Andalusi ovalarnda kurulan Gemasolar güneş enerjisi santrali, 7/24 elektrik
üretebilme kapasitesiyle dünyada bir ilk. Santral, her biri 120 m2 büyüklüğünde 2 bin 600 güneş
panelinden oluşuyor. Paneller, güneş şnlarn kuleye iletiyor. Bu kuleler şnlarn dünyaya
ulaştklarnda yaydklar enerjiyi bin kat daha yoğunlaştryor. Gemasolar’ diğer güneş enerji
santrallerinden farkl klan enerji depolama kapasitesi. Enerji, elektrik üreten türbinlerin
dönmesini sağlayan buharn oluşmasnda kullanlan, 500 dereceden daha yüksek scaklkta erimiş
tuzla dolu depolarda saklanyor. Böylece Gemosalar, depolama kapasitesi olmayan bir santrale
kyasla yüzde 60 daha fazla enerji üretimi yapabiliyor ve gün içinde elde ettiği enerjiyi kullanarak
gece boyu elektrik üretimine devam edebiliyor. Standart güneş enerjisi santralleri ylda ortalama
1,200-2,000 saat çalşabilirken, Gemasolar ylda 30 bin haneye yetecek 6 bin 400 saat elektrik
üretebiliyor, bu da 30 bin ton karbondioksitin atmosfere salnmasnn önlendiği anlamna geliyor.
Akll bina dönemi başlyor■ Kentsel dönüşüm hamlesinin ardndan
‘akll bina’ projeleri başlayacak. Çevre ve
Şehircilik Bakanlğ’nn ‘sorumlu kuruluş’ olarak
koordinasyonu üstlendiği çalşmada, belediyeler,
il özel idareleri, üniversiteler ve meslek odalar
işbirliği yapacak. Öncelikle kamu binalarnda
ve 2017’e kadar tüm binalarda zorunlu olacak
‘akll bina’larn başlca özellikleri şunlar: Güneş
enerjisinin kullanldğ sistemler, harekete
duyarl aydnlatma ve batarya sistemleri, özelliği
olan prestijli binalarda kendi elektriğini üreten
sistemler, asansör sisteminde enerji tasarruflu
teknoloji, yağmur suyunu depolayarak kullanma
sunacak sistem, lavabo ve duşlardan gelen sular
artacak ve kullanma sunacak gri su sistemi,
az su tüketen bitki ve ağaçlar.
Gemasolar güneş enerjisi santrali
8 İSTASYON
HABERLER
■ Bütün dünyada mevsimler hzla değişiyor. Bir ksm
bilim adamlar bunu küresel snmaya bağlarken
diğer bir ksm da bu değişimlerin normal döngüler
içinde olduğunu belirtiyor. Bu yl Avrupa ve Kuzey
Amerika ile beraber Türkiye’de de aşr soğuklar
ve kar yağş kendini gösterdi. ABD’de yaplan bir
araştrmaya göre, soğuklarn nedeni Kuzey Denizi’ndeki
buzullarn snmaya bağl olarak küçülmesi olabilir.
Washington’daki Georgia Teknoloji Enstitüsü’ndeki uydu
gözlemlerinin başladğ 1979’dan beri toplanan veriler,
2010 sonbaharnda Kuzey Denizi’ndeki buzullarn bir
milyon km2 (yüzde 29,4) küçüldüğünü ortaya koydu.
Araştrmaclar, Fransa’nn yüzölçümünün iki kat olan bu
küçülmenin, Kuzey Amerika, Avrupa ve Çin’de normalin
üzerinde ve yaygn olarak görülen kar yağşlarn
açklayabileceğini belirtiyor. 2010 ylndan bugüne
Kuzey Denizi’ndeki buzullar büyük kütleler halinde
kopmaya ve erimeye devam ediyor.
OECD, 2050 İÇİN KARAMSAR■ Ekonomik İşbirliği ve Kalknma Teşkilat OECD’nin Berlin’de kamuoyuna sunduğu 2050 Çevre Tahmin Raporu’nda
küresel politikalarn değişmeden kalmas halinde dünyay karanlk bir tablonun beklediği belirtiliyor. Rapora göre
2050 ylnda dünya nüfusu dokuz milyar aşacak. Bu nüfus artş da enerji tüketiminin artmas, toprak paylaşmnda
sorunlar ve biyoçeşitliliğin azalmasna yol açacak. Bunun sonucunda ortaya çkacak hava kirliliği insan sağlğnn
bozulmasna ve erken ölümlere yol açan başlca çevresel sebeplerden biri haline gelecek. Raporda ayrca, hiçbir
önlem alnmamas halinde sera etkisi yaratan gazlarn atmosfere yaylmas sonucu ortalama scaklklarn üç ila
alt derece yükselmesinin beklendiği de belirtiliyor. Uluslararas sözleşmelerle scaklk artşnn iki dereceyle snrl
tutulmas kabul edilmişti. Raporda belirtilen rakamlar ise bu hedefin iki-üç kat fazla. OECD yetkilisi Heino von Meyer
insanoğlunu bekleyen kara geleceği, “Hiçbir şey yaplmamas halinde 2050’de dünya nüfusunun yüzde 40’ su
skntsnn olduğu bölgelerde yaşayacak” diyerek açklyor.
Kar ve soğuğun nedeni Kuzey Kutbu’ndaki snma
Shakespeare Londra’da Türkçe oynanacak■ 23 Nisan’da Londra’da
başlayacak Dünya Shakespeare
Festivali’nde İngiliz oyun yazar
William Shakespeare’in oyunlar
37 farkl dilde sahnelenecek.
Festivalde sergilenecek oyunlar
arasnda Türkiye’den Oyun
Atölyesi’nin Türkçe olarak sunacağ
‘Antonius ile Kleopatra’ da yer
alyor. 26-27 Mays tarihlerinde
Londra’da üç gösterim olarak
sergilenecek oyunda Antonuius’u
Haluk Bilginer, Kleopatra’y
Zerrin Tekindor, Pompeius’u
Emre Karayel, Sezar’ ise Mert
Frat oynayacak. Haluk Bilginer
İngiltere’de 1980–1993 yllar
arasnda British Theater’da My Fair
Lady, Macbeth, Pal Joey, Belami,
Operada’ki Hayalet isimli oyunlarda
ve Eastenders, Glory Boys, Murder
of a Moderate Man, Bergerac,
Memories of Midnight ve The Bill
isimli televizyon dizilerinde yer ald.
Antonius ile Kleopatra, 28 Mart’tan
itibaren İstanbul Kadköy’deki Oyun
Atölyesi’nde de oynanacak.
İSTASYON 9
SİFA KISMET DERMAN
-
Anadolu insan 11 bin yldr derdine çare bulmak için dilek tutuyor.
Viranşehir yaknlarnda Dedeköy’deki Şirin Dede ya da Dede Garkn türbesi, her ne kadar her maysta bölge Alevileri tarafndan ziyaret edilse de Sünniler ve Ezidiler de şifa bulmak için buraya geliyor.
HAYAT
10 İSTASYON
Bir ardç ağacnn gölgesindeyim; Antal-ya’da, Elmal’nn Tekke Köyü yaknla-rnda bir yerde... Türkiye’deki Bektaşi ve Alevilerin, Hac Bektaş Veli’den son-raki en kutsal ibadet makam olarak ka-
bul edilen Abdal Musa’nn dergâh, 100–150 met-re ötemde. Aylardan nisan. “Ağaç eri” olarak da bilinen ve Tahtac Türkmenlerin, kutsallğndan ötürü “şah” diye nitelediği ardç ağacnn üzerin-deki dilek çaputlar kendilerini krlangç frtna-snn tazeliğine emanet etmiş, salnp duruyor. Çğlkara Ormanlar’nn on binlerce yllk slğn Durdağ’nn eteklerinde tevazuyla çoğaltan ard-çn dört ziyaretçisi var bugün. Yaknlardaki Akça-eniş Köyü’nden gelen kadnlar bunlar. Bir dönem bu ormanlardaki ardç ve sedir ağaçlarnn altn-da doğmuş, semah dönmüş ve can vermiş atalar gibi, onlar da dileklerini “şah”larna iletiyor.
Önce Abdal Musa Türbesi’nde niyaz eden (yal-varan) bu dört kadn, ölümlüleri cennete götü-ren bir şah, bir evliya gibi kabul edilen ardç ağa-cnn yannda olmaktan memnun. Güner (Çakar) Ana, bu ağac ulu kabul edip, altnda adaklar ada-yan, kurbanlar kesen, yağmur duasna duran bir kuşağn son temsilcilerinden. Kendisiyle birlik-te bu “ziyaret” mekânna gelen kz Elif Kabak ve gelinleri Kvlcm ve Feray gibi Güner Ana’nn da “şah”tan bir dileği var.
Güner Ana belki yeni ve sağlkl bir torun dili-yor, belki de erkek kardeşinin başna gelen ve ai-leyi üzüntüye boğan dertlerin bir an önce kazasz belasz atlatlmasn arzu ediyor. Onun “şah”tan ne dilediğini hiçbir zaman bilemeyeceğim. Bildi-ğim tek şey, şahlarn ziyarete gelen bu dört kad-nn, ardç ağacnn ölümsüzlüğüne inanmaya her zamankinden daha çok ihtiyaçlar olduğu. Çünkü bölge halknn Hdrellez’i kutladğ, Abdal Musa’y anp niyaz ettiği bu ziyaret alannn geleceği tehli-ke altnda. Tehlikenin kaynağ Durdağ’nda faali-yet gösteren bir taş ve mermer ocağ. Söz konusu işletme, bölgede 2010’da başladğ faaliyetini yeni ocaklar açarak genişletiyor.
İSTASYON 11
Burada “mukaddes” bir kaya da var. Bu kaya-nn, yüzlerce yl önce dergâha doğru yürürken, Abdal Musa tarafndan, srtn yaslayp “Dur da-ğm!” diyerek durdurulduğuna inanlyor. Etra-fndaki demir çerçevelere renk renk yüzlerce ça-put aslmş. Ayrca Krklar Meydan, Oturak Baba Mezarlğ ve Budala Sultan Türbesi’yle birlikte Bektaşi ve Aleviler’in Türkiye’deki en kutsal ikin-ci ziyaret mekân olan Abdal Musa Türbesi de bu alann içinde yer alyor. Bir zamanlar Kaygusuz Abdal ile Abdal Musa’nn ömürlerinin büyük bir ksmn geçirdikleri ve açlar doyurduklar, kimse-sizleri barndrdklar bir dergâhmş buras. Mer-mer ocağ, faaliyetini sürdürürse bölge halk bü-yük olaslkla sağlklaryla birlikte, kutsal saydğ ardç ağaçlarn da yitirecek ve yüzlerce yllk ziya-ret geleneğini torunlarna aktaramadan bu hayat-tan göçecek. Böylece, Anadolu topraklarnn ka-dim hazinesinden bir yldz daha kayacak.
Anadolu’nun Türkleşmeye başladğ 11. yy’n son-larndan itibaren bu topraklara gelen halklar, yerle-şik insan topluluklar ve inançlarla karşlaşt. Çoğu İslamlaşmş bu Türk topluluklar, beraberlerinde şa-man inanç ve motiflerle geliyordu. Yeni yerleştikleri topraklarda hem Anadolu’ya özgü Hristiyanlk ön-cesi inanç ve kültlerle, hem de Hristiyanlk dönemi-ne ait geleneklerle karşlaştlar. Bir ksm İslamiyet’i tam sindirmemiş bu göçebe ve yar göçebe topluluk-lar, yerleştikleri topraklarn kadim inançlarn da zamanla İslamileştirerek benimsediler.
Zamanla, bölgede Türklerden önce yerleşik olan Hristiyan unsurlarn bazlar da İslamlaşt
ya da kendi kadim inanç ve geleneklerine Sünni İslam’dan daha yakn duran Aleviliği benimsedi-ler. Yüzyllar geçtikçe gerçekleşen bu kültürel bağ-daştrmalardan, çok katmanl kültürel sentezler ve olağanüstü bir zenginlik ortaya çkt.
KUTSAL TÜRBELER, KAYALAR, AĞAÇLARBu kültürel bağdaştrmaclğn Osmanl Anado-
lusu’ndaki tarihi mirasçlar Bektaşi ve Alevi top-luluklaryd. Kökleri önemli ölçüde Anadolu mi-tolojilerine dayanan pek çok menkbe ve efsane, İslamileştirilmiş biçimleriyle, Bektaşi ve Alevi inan-ca sahip Anadolu halklarnca yaşatld. Geçmişi pa-gan döneme kadar giden bu inanç uygulamalar-nn kültürel izlerini bugün hem bu topluluklarn, hem de Hristiyan inancn benimsemiş Anadolulu Rum, Ermeni ve Süryanilerle, saylar iyice azalan Ezidilerin gittiği ziyaretgâhlarda görmek mümkün.
Anadolu’da taş ve kaya kültüyle ilgili kutsal ka-bul edilen pek çok ziyaret var. Nevşehir’deki Hac Bektaş Veli Türbesi’nin yaknlarndaki “yürüyen kaya”, kutsal işareti ve izi bulunan taşlarn bel-ki de en bilineni. Mudurnu’da Akkaş Köyü’nde, Amasya’da Çoban Dede’de, Maraş–Elbistan yolu üzerinde ve Çanakkale Ayvack’taki Durdağ’nda Hz. Ali’nin atnn ayak izleri olduğuna inanlan ve bu yüzden ziyaret edilen, “mukaddes” kayalar var.
Türkiye’nin genelinde Ortodoks Hristiyanlar-dan Dersim Alevilerine, Ezidilerden Bektaşilere farkl inanç topluluklarnca kutsal kabul edilen, saylar bini aşkn ziyaret yeri var. İstanbul’daki Eyüp Sultan Türbesi ile Telli Baba, Zuhurat Baba,
MEM Û ZÎN TÜRBESİ’NDE SEVDİKLERİNE KAVUŞMAYI, DEDE GARKIN’DA ŞİFA BULMAYI, BALIKLI AYAZMA’DA YENİDEN GÖREBİLMEYİ, SİLOTKÎN’DE ÇOCUK SAHİBİ OLMAYI DİLİYORLAR...
12 İSTASYON
HAYAT
Altta en soldan itibaren: Yl boyunca ziyaret edilen Ebû Eyyûb el–Ensârî’nin İstanbul’daki türbesi özellikle Ramazan aynda ziyaretçi aknna uğruyor. Türbe, Ramazan’n son cuma günü, dua edip dilekte bulunan insanlarla dolup taşyor.
Eski çağlarda denizcileri koruyan mabediyle kutsal kabul edilen İstanbul’daki Yuşâ Tepesi, günümüzde yatr ve türbesiyle, yeni evli çiftlerin de dua edip dilekte bulunduğu bir ziyaretgâh.
Midyat Çavuşlu Köyü’ndeki Beyt Nemhun Ziyareti’ne gelenler, üzerinde namaz klp dua ettikleri seccade ve örtüleri herkesin yararlanabilmesi için mezarn üzerine brakyor.
Elmal’nn Tekke Köyü’ndeki Abdal Musa Türbesi yaknlarnda bulunan “dilek ağac”
ardç, civarda kutsal görülüp bir “şah”, bir “evliya” olarak kabul ediliyor.
İSTASYON 13
Tezveren Baba, Koyun Baba gibi yatrlar yln her döneminde, özellikle de Ramazan aynda her yaş-tan çok sayda Müslüman tarafndan ziyaret edi-liyor. Bu türbelerde özellikle cuma günleri yoğun bir ziyaretçi kitlesi görmek mümkün.
İstanbullu Rumlar ise Ayios Yeorgios’a atfen kutladklar yortu gününde Büyükada’nn tepe-sindeki, azizle ayn ad taşyan manastrda mum-lar yakyor, manastrn duvarna ve çevredeki ağaçlara bezler bağlayarak dilek tutuyorlar. Rum-larn İstanbul’da en çok dilek dilediği yerlerin ba-şnda gelen manastr, o yortu gününde çok sayda Müslüman da ziyaret ediyor. Dilekleri gerçekle-şenler eylül ayndaki Aya Thekla Yortusu’nda ma-nastr tekrar ziyaret edip kandil yağ getiriyorlar.
İzmir Selçuk’a 9 km uzaklktaki Bülbüldağ’nda bulunan ve Hz. İsa’nn annesi Hz. Meryem’in son yllarn geçirdiğine inanlarak Hristiyan âlemince kutsal kabul edilen “Meryemana Evi” her yl binlerce kişi tarafndan ziyaret ediliyor.
KÜLTÜREL MİRASIMIZA SAHİP ÇIKMALIYIZ Tunceli’de, Nazmiye yaknnda bir dağda bulu-
nan “Bava Duzg” (Düzgün Baba) adl kutsal alan da Anadolu’daki önemli ziyaret yerlerinden biri. Bölgedeki adyla Kêmerê Duzgn Dağ’nn zirve-sinde, taşlarla çevrili mezarn Düzgün Baba’ya ait olduğu söyleniyor. Düzgün Baba, kimilerine göre, Mithra kültünün uzants bir figür olarak Seyyidler dönemi öncesinde, bölge mitolojisinde yer alan bir şahsiyet. Kimilerine göre de, Dersim bölgesine Ale-viliği anlatmak için gönderildiğine inanlan halife-lerden Seyyid Mahmud Hayrani’nin torunu. Gerçek ne olursa olsun, buras sadece Tuncelililerin değil, Erzincan, Bingöl, Erzurum, Sivas ve Malatya’dan gelen on binlerce Alevinin ziyaret edip adak adad-ğ, kurban kestiği ve dua ettiği bir ibadet yeri. Er-dal Gezik ve Hüseyin Çakmak’n aktardğna göre, dua edenlerin ağzndan şu sözler –çoğunlukla Za-zaca– duyulabiliyor: “Ey, kayalar mekân tutan Duzg, bize ac verme, kimsenin gözünü yollarda koyma, bizi de ayrma! Ey, kayalar mekân tutan
Duzg, bizi, soyumuzu namerde muhtaç eyleme!” Ermeniler Paskalya’dan 98 gün sonra suyun
kutsandğ Vartavar (ya da Vartivor) Bayram’n kutluyorlar. Vartavar’n kökeni de pagan dönemle-rine kadar gidiyor. O dönemde Vartavar, nehir, be-reket ve Aşk Tanrças Anahit (Artemis) ile ilişki-lendirilen ve toprağa hayat veren suyun kutsandğ bir şenlikmiş. Bugün bu bayram daha çok Üskü-dar’daki Surp Garabed Kilisesi’nde idrak ediliyor.
Vartavar’da kutlama yaplan yerlerden biri de Batman’da, Sason yaknlarnda kutsal bir dağ ola-rak kabul edilen Mereto Dağ. Sasonlular tem-muz aynn son perşembe günü Erdemli Mahal-lesi’ndeki Şehan Türbesi’nde buluşuyor. Cuma günü de Kayadibi (Purşenk) Köyü’nden Mereto Dağ’na çkyorlar. Adak kurbanlarn kesip ye-mek pişiriyor, halaylar çekip türküler söylüyorlar.
Bugün saylar 500’ü geçmeyen Ezidilerin en kutsal mekân Kuzey Irak’taki Laleş Vadisi’nde bulunan Şeyh Adiy Türbesi olsa da, Urfa’da Viranşehir’in Burç Köyü’ndeki Ezidiler, mahalli yatrlarn da ziyaret etmeyi ihmal etmiyor.
Nusayriler ise Gadir–i Hum Bayram’nda, Hatay’da kutsal kabul ettikleri Habib–i Neccar Dağ eteklerindeki “Sultan Suyu”nda kurban ke-sip herise (keşkek) pişiriyor.
Kaz Dağlar da (İda) ziyaret amaçl olarak ç-klan dağlar arasndayd. Bu dağlara, günümüzde “Sarkz Hayr” için Türkmen topluluklar çkyor. Tahtac Türkmenlerin, Sarkz Tepesi’ndeki tür-benin etrafn tavaf ettikten sonra zirvedeki mer-mer taşlarn altnda ne kadar çok “ck ck dede” (kuluçkadan çkmş uğurböceği) bulurlarsa gele-cek yln o kadar bereketli geçeceğine inanarak se-vinmeleri, kökleri antik dönemlere giden bir ihti-yacn modern göstergelerinden biri olmal.
Bu kültürel mirasn kesintiye uğradğ her nokta, bu topraklarn hazinesinden ve hafzasn-dan geriye gelmemek üzere silinen büyük bir ka-yp. Bugün karş karşya olduklar tehditlere rağ-men varlklarn sürdürebilmeleriyse bu kültürel mirasa ne ölçüde sahip çkacağmza bağl.
Özellikle çocuksuz kadnlarn ve felçlilerin derman aradğ Mardin’deki Sultan Şeyhmus Türbesi, sadece yakn çevreden değil, Güneydoğu’nun pek çok yerinden gelen hastalarn aknna uğruyor (üstte solda).
Ak Ziyaret, Mardin Kzltepe’de, bir höyüğün doğu yamacnda yer alyor. Yöre insan burann her derde deva olduğuna inanyor. Ancak niyetlerin kabul görmesi için kan aktlmas gerek (üstte sağda).
İlkbahar aylarnda Mardin, Derik’teki Sin Yatr’na (altta) akn eden yöre insan, baharn bereketli geçmesi için, kurbanlar kesip dua ediyor.
14 İSTASYON
HAYAT
Anadolu’da asrlardr devam eden dilek ağac geleneğini Penti şirketi
günümüz koşullarnda devam ettirdi. Yeni yl öncesi Aralk ay
boyunca yeni yla yeni umutlar, beklentiler ve hayallerle giren insanlarn
dileklerine kurduklar dilek ağaçlaryla arac oldular.
120 mağazaya ve 16 alşveriş merkezinin ortak alanna dev dilek
ağaçlar kuruldu. Dilek ağac için toplam 50 km. kurdele sipariş edildi,
daha ilk günlerde kurdeleler tükenince 40 km. daha sipariş edildi ve dilek
ağaçlarna aşk, para, sağlk, iş, barş ya da eğitim olarak alt farkl renkte,
512 bin adet dilek asld. Dileklerin arasnda ilk sra “aşk” dayd. İkinci
olarak para, üçüncü olarak sağlk dördüncü olarak eğitim, beşinci olarak
da barş dilendi. Türkiye genelinde yüzde 29 oranla birinci sradaki “aşk”
yüzde 27 oranla “para” takip ederken, yüzde 21 ile “sağlk” üçüncü srada
yer ald. Yüzde 9,5 oranla “eğitim” dördüncü, %8.5 oranla “iş” beşinci ve
son olarak yüzde 5 oranla “barş” dilendi.
Türkiye’nin en kalabalk şehri İstanbul, uygulamann ilk gününden
itibaren en çok “aşk” dileyen il oldu. Ankara, Bursa, Eskişehir, Adana ve
Antalya da aşk dilerken, sadece İzmir en çok “para” diledi. Van, Hakkari,
Şrnak, Bitlis, Batman, Diyarbakr, Elazğ ve Manisa’da ise dileklerin başn
“barş” çekiyordu.
Proje dijital platfoma da taşnda ve Facebook sayfasnda geliştirilen
Dilek Ağac uygulamasnda, Türkiye genelinde toplam 50 bin dilek dilendi.
Modern dilek ağaçlarndan en çok aşk ve para istediler
Bodrum’da Gümüşlük ile Yalkavak arasnda eski bir Rum yerleşimi olan sakin koyda bulunan
Koyunbaba Türbesi, Anadolu’da bu adla anlan ziyaret yerleri içinde denize en yakn olan.
İSTASYON 15Bu konu National Geographic Türkiye dergisinden özetlenerek alnmştr, NG Türkiye abone hatt: 444 18 59 veya 0 850 222 18 59
Ahmet Kaplan 22 yaşna kadar çobanlk yapt. Köyünde elektrik, kitap, gazete yoktu. 15 yaşnda okuduğu ilk kitabnn ardndan 25 yaşnda en büyük hayali olan İstanbul’a gelip bir holdingin kütüphanesini kurdu.
Bir gün olacağn biliyordum
İlk görüşte sessiz ve utangaç birisi izlenimi-ni veriyor. Ama çok güzel bir Türkçeyle ko-nuşmaya başladğnda kendini ifade edişinde-ki rahatlk, düşüncelerinin netliği ve kendine güveniyle insan çok etkiliyor. Ahmet Kaplan
Mersin’in bir köyünde başlayan hikayesini anlatr-ken abartya kaçmamaya özellikle dikkat ediyor.
Nasl başlad hikayeniz?1979’da, köyde hayvanlarn içine doğdum. 90’lara kadar köyde elektrik yoktu. Kş aylarnda okula gidiyordum, yazlar ise dört beş hanenin olduğu yaylada babam keçileri, ben de koyunlar güdü-yordum. Eğitimim ilkokuldan sonra bitti. Ortao-kul ilçedeydi ve ilçede yannda kalacak akrabamz olmadğ için okula devam edemedim.
Nasl bir çocuktunuz, hayal gücünüz ne kadar ge-nişti, insanlarla iletişiminiz nasld?Son derece sradan bir çocuktum. İnsanlarla ileti-şimim yoktu çünkü köyde çok az insan vard, ar-kadaşm hiç yoktu. Çocukluğumda elektrik olma-dğ için radyo olmadğ gibi gazete ve kitap da gelmiyordu köye, dolaysyla köyün dşnda tasav-vur edebileceğim bir hayat bile yoktu. Hayallerim
RÖPORTAJ: FİGEN KAYRALCI
İnternetin gelişimi uzaklardaki bir çobann hayallerini geliştirmesinin arac oldu.
İSTASYON 19
BAŞARI
gençlik döneminde başlad. Radyonun başlama-syla birlikte çok iyi bir radyo dinleyicisi oldum. O benim dünyam oluşturdu. Hayal kurmaya başla-dm, köy dar gelmeye başlad. TRT’de, sohbetleri, tartşmalar, radyo oyunlarn dinliyordum. Ha-yatm değiştiren TRT’dir diye düşünüyorum.
İlkokul dönemi nasld?İyiydi. “Türkiye’nin Başarl Çocuklar” diye bir al-büm yaplmşt. Ben de o albüme girmiştim.
İlkokul öğretmeninin etkisi oldu mu üzerinizde?Hayr, özel bir etkisi olmad, kahramanm değildi yani, öyle bir şeye merakm da yoktu. O dönemde okumaya da özel bir merak duymuyordum.
KİTAPLAR HAYATIMI DEĞİŞTİRDİOkuma merak nasl başlad?İlçede benim birkaç yaş küçüğüm bir arkadaşm vard. O ortaokula gitmeye başlaynca ben onun-la bilgi paylaşmna başladm. Hayatm değiş-meye başlad. 14-15 yaşlarnda ilk defa klasikleri okumaya başladm. İlk okuduğum Emile Zola’nn tuğla gibi kitab Nana’yd. Ardndan büyük bir iş-tahla elime geçen bütün klasikleri okudum. Daha sonra gazeteler hayatma girmeye başlad. Gün-lük gazeteler değil tabii. İlçedeki bakkal malzeme sarmak için gazeteleri biriktirirdi, ben de gidip ki-loyla satn alrdm, vermediği zaman da aşrrdm. Bu 90’larn ortalarna doğruydu. Köşe yazarlar-na merak salmaya başladm. Ayrmadan herke-si okuyordum, bir çöplüğe dönmüştü kafam ama öte yandan bu durum bir sürü görüşü birbiriyle karşlaştrma olanağ sağlad bana. Hiçbirine kar-ş özel bir sempatim veya bağllğm yoktu, belki de o yüzden daha objektif olarak bakabildim.
Tarihe de merak sarmş ve çok okumuşsunuz?Kendi çabalarmla, gazete yazlarn ve elime ge-çen baz tarih kitaplarn okudum ama şimdi Ha-kan Erdem gibi tarihçilerle tanştkça, “Ben tarih hakknda hiçbir şey bilmiyorum” diyorum.
Bu arada hiç teorik kitap okuyor muydunuz?Hayr, hiç. Okuduklarm sadece romanlar, hika-yeler ve gazeteler. Bir de radyoda dinlediğim rad-yo tiyatrolar. Shakespeare’le bile böyle tanştm.
Bu bilgileri kimlerle paylaşyordunuz?Bütün öğrendiklerimi köyde herkese anlatyor-dum ama kimse anlamyordu, “Ne söylüyor-sun sen, ne işe yarar bunlar” deyip duruyorlard. Onun için de köyün delisi gibi etrafta dolaşyor-dum. Daha sonra ilçeye gittikçe belediye mecli-sindeki insanlarla beraber olmak, düşüncelerimi onlara anlatmak istedim ama koyunlar güdecek başka kimse olmadğ için ilçeye 15 günde bir fa-lan bir iki saatliğine gidebilmem herhangi bir
Alphan Manas’la girdiği kitapçda Ahmet Kaplan’n seçtiği kitaplardan bazlar şunlar: ● Azrail, Hakan Karahan ● Kürtler, Hasan Cemal ● Bir Millet Uyanyor, Attila İlhan ● Kod Ad
Yeşil, Çetin Ağaşe ● Cem Ersever ve Jitem Gerçeği, Çetin Ağaşe ● Kriz, Henry Kissinger ● Çplak Türkiye, Nicole Pope, Hugh Pope ● Üzerinde 19 Var, Edip Yüksel ● Sivil Örümceğin
Ağnda, Mustafa Yldrm ● Ermeniler, Sürgün ve Göç, Hikmet Özdemir ● Da Vinci Şifresi,
İhanet Noktas ve Melekler ve Şeytanlar, Dan Brown
Ahmet’in kitap seçimleri
BE
GÜ
M Ö
ZP
INA
R
20 İSTASYON
BAŞARI
sağlkl ve tutarl iletişim olanağna imkan tan-myordu. Politikaclar köy ziyaretlerine geldikleri zaman onlar yakalayp sorular soruyordum ama bu da köyde olay oluyordu, ben belediye başkan-na soru sorarken köyün yaşl amcalar beni kena-ra çekip, “Bu sorular sorma, onlar rahatsz etme” diyordu. Öte yandan belediye başkan da beni ara-basna çağrp, “Bunlar böyle halkn içinde sor-ma, tek başmza konuşalm” derdi.
Ama bütün bu basklarn bir tesiri olmamş üstü-nüzde. Bu özgüven, bu cesaret nereden geliyordu? İstanbul hayalinden. Küçük yerel sorunlar beni fazla etkilemiyordu. Hayalim hep uzaklarda olunca köydeki, ilçedeki duvarlar, basklar benim için hiç-bir şey ifade etmiyordu. Onlara çarpmam da beni etkilemiyordu. Hep, bugün değilse yarn, nasl olsa olacak diye düşündüm ve hissettim.
Türkçe’yi güzel konuşuyorsunuz. Çok okumakla m alakal bu sizce?Okumaktan da çok TRT dinlemekle alakal san-rm. Bu yüzden köyde çok eleştirildim, hatta alaya alndm. “Bu ne kibarlk böyle, ne biçim konuşu-yorsun, doğru dürüst konuşsana” diyorlard hep.
Çocukluğunuzda bir kahramannz olmamş, bü-tün o romanlar okuyunca da olmad m?Hayr, hiçbir dönemde bir kahramanm olmad.
UZAK DİYARLARIN ANAHTARI İNTERNETDşardaki dünyayla iletişime nasl geçtiniz?O yllarda yavaş yavaş internet gündeme gelme-ye başlamşt ama benim ne olduğuna dair hiçbir fikrim yoktu. Bilgisayar, herşeyi çözebilecek muci-ze aletti. “Ah, bir bilgisayarm olsa da kaybolan ke-çilerimi bulabilsem” diyordum. O sralarda İstan-bul merkezli bir derneğin gençleri radyoya çktlar ve çeşitli sivil toplum politikalar üzerine konuş-tular. Programn sonunda web sitelerinin bilgile-rini verdiler, ben de yerden aldğm bir taşn üze-rine bu adresi yazdm. Üç dört ay sonra yayladan sahile göçtük. Zaman zaman keçilerin gübreleri-ni satmak üzere ilçeye gidiyorduk. Bu arada yeni yeni açlmaya başlanan internet kafelerin birinde, çalşanlar canlarndan bezdirerek bilgisayar ve in-ternet kullanmay öğrendim. Hemen ardndan bu derneğin web sitesine girdim ve oradaki bir telefo-nu hiç düşünmeden aradm. Yeni kurulmuş olma-larna rağmen Mersin’de bir çobana ulaşabilmiş ol-malar karşsnda çok heyecanlandlar.
Hayatnz bir anlamda internet değiştirmiş galiba? Evet, sanrm. Hem bu arkadaşlarla mailleşiyor-dum hem de gazetecilere yazyordum. İlk yazdğm gazeteci Umur Talu’dan cevap gelince kendime güvenim artmaya başlad. Sonra da Hürriyet’in e–yaşam ekinde Teknoloji Holding’in o zamanki or-tağ ve girişimci işadam Alphan Manas’n bir ya-zsna rastladm. Ağrlkl olarak teknolojiyle ilgili olan yaz çok ilgimi çekti ve ona bir mail attm. Bir müddet yazştktan sonra Alphan Bey beni araş-trtmş. Köyün muhtar olan dayma sormuşlar, o da, “biraz önce bir tomar gazeteyi srtland, keçileri gütmek için dağa çkt” demiş. Daha sonra Alphan Bey’in davetiyle İstanbul’a geldim. Sultanahmet’i, Şişli Bilim Merkezi’ni, Rahmi Koç Müzesi ve Zihni Sinir atölyesini ziyaret ettik, Boğaz’da tura çktk. Kitapçya gittik, benden 25 tane kitap seçmemi is-tedi, seçtiğim kitaplardan çok etkilenmiş. Konuş-ma srasnda okumaya devam etmek isteyip iste-mediğimi sordu. Çok istediğimi söyleyince bana bir iş vereceğini ve okumam için de destek olacağ-n söyledi. Ben de çok sevinerek köye döndüm. Bu arada Alphan Bey yönetim kuruluyla konuşmuş ve holdinge bir kütüphane kurmaya ve beni de bu işle görevlendirmeye karar vermişler. Üç dört ay sonra beni çağrdlar. Bir ekip kurduk ve 500 kitapla ilk kütüphaneyi oluşturduk.
Hem okuyup hem çalştnz m?Geldiğim yl ortaokula başladm, bu yl da lise-yi bitiriyorum ve üniversite giriş snavlarna çal-şyorum. Ayn zamanda MESS Eğitim Vakf’nda çalşyorum. Entelektüel donanmm dşardan da edinebiliyorum ama iş hayat çok acmasz, meslek eğitimine ve diplomaya ihtiyacm var.
Hangi alanda çalşmak istiyorsunuz?Hukuk olabilir, iş hukuku özellikle.
Teorik kitaplar okuyor musunuz, arkadaşlarn-nzla okuma seanslar yapyor musunuz?Okumaya çalşyorum ama bazen çok zorlan-yorum, çünkü kavramsal bilgilerim az. Mese-la Foucault’da çok zorlandm. O bahsettiğim sivil politika yapan arkadaşlarmla zamannda felsefe okumalar yaptk çok. Akademisyenleri davet ettik, onlarla sohbet ettik. Dernekteki krmz koltuğu-muza oturmamş akademisyen yoktur neredeyse.
Hayattaki duruşunuzu hangi değerler belirliyor?Vicdan ve ahlak. Geriye dönüp baktğmda bunla-rn da tamamen okuduğum kitaplarla şekillendi-ğini görüyorum.
Gelecek için başka ne planlarnz var?Başkasn hayat gösterecek. Hayatta plan yapmak ne kadar doğru bilmiyorum. Yaşam kendini da-yatyor zaten.
ALPHAN MANAS VE YÖNETİM KURULU HOLDİNGE KURULACAK KÜTÜPHANE İÇİN BENİ GÖREVLENDİRMEYE KARAR VERMİŞLER. BİR EKİP KURDUK VE 500 KİTAPLA KÜTÜPHANEYİ OLUŞTURDUK.
Ahmet Kaplan’n Alphan
Manas’a ilk mailinde
sorduğu sorular ● Acaba bir
dergi çkaryor musunuz?
Çkaryorsanz bana
gönderebilir misiniz? ● Bir internet siteniz var m? ● Fütüristlerin birleşme
çalşmalar nasl gidiyor? ● Sermayenin fütüristlere
yaklaşm nasl? ● Malum çağ
bilgi çağ, ama imkan olana.
Bilgilerinizden faydalanmak
isterim. Tabii sizce uygunsa
Alphan bey ● Gülünç gelebilir
ama benim de bir damla
katkm olabilir mi sizlere?
Ahmet’in sorular
İSTASYON 21
Güneşli bir pazar sabah, lezzetli bir kah-valtdan sonra koltuğunuza kurulmuş gazetenizi okuyup keyifle kahvenizi yu-dumluyorsunuz. Yllardr süren uzun mesailerin ardndan ufak ufak emeklilik
hayalleri kurulmaya başlanmş, oğlan üniversite-yi ha bitirdi ha bitirecek… Huzurlu günler yakn derken, birden kapdan oğlunuz elinde iPhone’u-nunu sallayp içeri dalyor.
“Baba accayip haberlerim var. Okulu brakp ar-kadaşlarla oyun işine giriyoruz. iTunes yklyor. Bizim oyun aplikasyonu para basyor. Şimdiden yüz bin dolar yatrm anlaşmas yaptk. Şirketi kur-maya başladk bile. Çok accayip di mi?” diyor.
Bir an sanki gözünüz kararyor gibi oluyor. Oğ-lunuzun ne zaman 18 yaşn bitirdiğini hatrlama-ya çalşyorsunuz “Şirket kurmaya yaş tutuyor mu bu çocuğun?”
Okulu kazanmak için çekilen stresler gözünü-zün önünden geçiyor film şeridi gibi. “Evet bil-gisayara meraklyd, ama oyun işi de ne ola ki?
Günümüzdeki gelecek vaat eden baz meslekler şimdilik eğitim gerektirmiyor, kendi kendinizi geliştirerek işinizi kurabiliyorsunuz. Sidar Şahin de oyun alannda ksa sürede çok başarl olmuş bir girişimci.
kah-ulmuş zi yu-uzun klilik rsite-yakn ne’u-
p ar-lyor. diden i kur-. r. Oğ-ama-
or mu
zünü-t bil-a ki?
YAZI: RESUL BUKSUR
UĞ
UR
UÇ
AN
KARİYER
22 İSTASYON
Bu nasl bir iş, okulu brakp parlak mühendislik geleceğine yazk edecek bu oğlan.”
Durun, hemen panik yapmanza gerek yok. Hatta oğlunuz ksa sürede milyonlarca lira kaza-nabilecek bir işe bile girmiş olabilir. Dijital oyun endüstrisi son yllarda yldz yükselen alanlardan biri. Verilere göre dünyada sinema endüstrisiy-le yarşacak büyüklüğe yaklaşt. Yllk 50 milyar dolarlk bir pazar. Zynga’nn Facebook’taki Çif-lik oyununda kaç milyar hektar sanal ekili arazi olduğunu bir düşünün. Zynga -Facebook üze-rinde, sosyal oyun kavraman yerleştiren şir-ket- kurulal daha yedi yl oldu. Bugün bor-sada piyasa değeri 10 milyar dolara yaklaşt. Evlerin salonlarnda oyun konsollar ailenin eğlence merkezi haline geldi. Mobil oyun za-ten her an elimizin altnda. Angry Birds efsa-nesi hâlâ esiyor.
DİJİTAL OYUN ŞİRKETLERİ KISA SÜREDE HIZLA YÜKSELİYOR
Genişbant internetin yaygnlaş-masyla oyun dünyasndaki gelişme-ler, oldukça büyük bir genç nüfusa sa-hip Türkiye’yi ayn anda etkisi altna alyor. Artan yerel ilgi ve erişim olanaklar, yerel oyun şirketleri ve stüdyolarnn kendi oyunlarn geliştirmelerinin yolunu açyor. Türkiye’de girişimlerini ve kariyerini bu alanda yapmaya başlayan gençlerin says hzla artyor. Bu şirketlerden biri olan Peak Games, dün-ya sosyal oyun pazarnda 20 milyon kullancsyla ilk beş arasna girdi. Şirket kurulal bir yldan bi-raz fazla oldu ve 150 kişilik bir ekip haline geldiler. Geçen aylarda Suudi Arabistan’da bir oyun şirketi-ni alarak bölgesel bir oyun gücü haline geliyorlar. Şirketin kurucu ortağ ve CEO’su Sidar Şahin, ba-şarl internet girişimlerinden sonra oyuna dönerek Peak Games’i kuranlardan birisi. Sidar Şahin’e göre dijital oyunlar, özellikle Türkiye gibi gelişen pazar-larda internet bağlantsnn hem bilgisayar hem de mobil platformlarnda hzl yükselişi sayesinde, en büyük eğlence araçlarndan biri haline geldi. “Artk herkes her an oynayabiliyor ve çok büyük bir pa-zar haline geliyor”. Ama dünya çapnda oyun işle-ri yapmak için eğitimli, yetenekli ve merakl yetiş-miş insan gücü gerekiyor. Şimdiye kadar 20 milyon dolarlk yatrm almş olan Peak Games’in en bü-yük sknts kalifiye insan kaynağ bulmak. Peki bu oyun işleri nasl yürüyor? Oyun sektöründe gençle-re ne gibi iş imkanlar ve frsatlar var?
Oyun üretimi ve servislerinden en üst yetkinlik seviyesi Oyun Prodüktörlüğü. En kritik görevler-den biri. Bir oyunun fikir aşamasndan yaynlan-masna kadar geçen tüm süreci ve yaynlandktan sonra da sürdürülebilir bir başarnn yakalama-sn sağlayan kişi. Yazlm mühendisleri, çizim sanatçlar, oyun tasarmclar ve yazarlar, test uzmanlar gibi oyun geliştirmekle ilgili tüm di-
endislik
rek yok. ra kaza-tal oyun
anlardanüstrisiy-
0 milyar taki Çif-
kili arazi k üze-
n şir-bor-aşt. nin za-fsa-
or. Artan şirketleri
melerinin ariyerini ys hzla
mes, dün-ancsyla
ldan bi-geldiler.
n şirketi-eliyorlar. ahin, ba-dönerek in’e göre n pazar-
Peak Games’ in kurucularndan Sidar Şahin’in girişimci gençler ve
ailelerine baz önerileri var: “Ailem olmasayd, ben bugün burada
olamazdm. Beni hep desteklediler ve güç verdiler. Ama bu sektöre
giren baz arkadaşlarmn ailelerinden oyun işi deyince hala ilginç
tepkiler duyuyoruz ve bunun çok doğal olduğunu düşünüyorum. Bizim
sektördeki insanlar bile, bana bazen ‘Nasl para kazanyorsunuz?’
diye soruyorlarsa ailelerin kayglanmas çok doğal. Ailelerden en
büyük ricam çocuklar oyun ya da bir başka alana yöneldiklerinde
onlarn hep yannda olmalar çünkü çocuklarnn buna ihtiyac var. Zira
insanlar sektör fark etmeksizin gönül koyduklar iş üzerinde yeterince
çalşrlarsa mutlaka başarya ulaşrlar. Ailelere son bir önerim de
oyun şirketlerinin finansal raporlarn okumalar. Gelecekte kariyerini
oyun endüstrisinde yapmak isteyen gençlere önerilerim, ylmayn,
çok oynayn ve çok çalşn! O zaman dünyann en zevkli -ama ayn
zamanda en zor- sektöründe çok güzel işler yapabilirsiniz.”
BAŞARININ FORMÜLÜ Ylmayn, çok oynayn, çok çalşn!
İSTASYON 23
siplinleri bir orkestra şefi gibi yönetiyor ve oyu-nun başarl olmasn sağlyor.
Oyun işinde ikinci mesleki gelişim alanysa Oyun Yazlm Mühendisliği ve Çizerler. Bu iki alan işin fiziksel olarak belirli ortamlarda oynanabilme-sini sağlayan görsel ve kodsal üretimi yapyorlar. Oyunun fabrika ksm denilebilir. Yazlm mühen-disleri oyunun çalşmas için gereken kodlamay, çizim ve animasyon sanatçlarysa illüstrasyonlar, iki boyutlu çizimleri, üç boyutlu tasarmlar yap-yor. Şahin, oyun sektöründe bu iki alann hem özel ilgi, hem de özel eğitim gerektiren alanlar olduğu-nu belirtiyor. “Bunlar yapmak isteyen gençlerin lise çağlarnda tercihlerini yapp bu alanlara yöne-lik eğitim almalar büyük önem taşyor.”
OYUN TASARIMCILARI ALANIN TEMEL TAŞLARIOyun Tasarmclarysa, bir oyunun ortaya çk-
mas için en az yazlm mühendisliği ve çizerler ka-dar önemli. Bir oyunu fikir aşamasndan alp, he-def kitlesini tespit ediyorlar. Konsept çalşmalarnn çkarlmasndan hikayesinin yazlmasna, oyunun içindeki görevlerden, oyunun matematiksel tasa-rmlarna kadar bir oyunun tüm dinamik ve meka-nik öğelerini tasarlayarak, oyunun hikayesine yön veren kişiler bunlar. Bu uzmanlara çok önem ver-diklerini belirten Şahin, “Biz de bu alanda insan ye-tiştirmeye çalşyoruz. Bunun için Türkiye’de ma-alesef henüz üniversitelerde özel alanlar ya da ksa süreli de olsa eğitimler yok. Bunun için çeşitli üni-versitelerle temas halindeyiz” diyor. Oyun Tasarm-clar her türlü geçmiş iş deneyimi ve ilgi alanna sahip kişiler arasnda çkabiliyor. Şahin’e göre sade-ce çok ciddi bağllk, istek ve sabr gerekiyor. Peak Games’te inşaat yüksek mühendisi ve makine mü-hendislerinden, işletme mezunlarna kadar değişen arka planlara sahip oyun tasarmclar çalşyor.
Bu sektörde gerçek anlamda işi oyun oynamak olanlarsa, Test Uzmanlar. Şahin’e göre genelde en ihmal edilen alan. “Blizzard gibi başarl ya-banc şirketlere baktğmzda, hem çok büyük test departmanlarnn, hem de başarl bir prodüktö-rün bulunduğunu görüyoruz. İyi oyun tasarmc-larnn çoğunun geçmişine baktğmzda, ilk işle-rinin test uzmanlğ. İşin mutfağn öğrenmek ve oyun sektörüne geçiş yapmak için çok iyi bir alan” diyen Şahin, Peak Games’in halen bu alanda 12 kişi aradğn söylüyor. Test uzmanlar bir oyunun kalite kontrolünden sorumlu, oyunlar oynanrken sorun çkmadan, kesilmeden, keyifle oynanmas onlar sayesinde sağlanyor.
Oyun sektöründe çalşlabilecek son bölgeyse, Oyun Moderasyonu denilen alan. Özellikle online ve sosyal oyunlarn yaygnlaşmasyla, oyunlarn piyasaya çktktan sonra sk bir şekilde yönetil-mesi ve işletilmesi gerekiyor. Sidar Şahin, özellik-le online oyunlarda, oyunun çkmasnn işin sa-dece yüzde 10’u olduğunu söylüyor. “Zira asl iş,
Oyun alannda yetişecek olan gençler oyun stüdyolarnda yazlmc, grafiker ve iş geliştirme uzmanlaryla birlikte çalşyor.
OYUN YAZILIMCILIĞI BÜYÜK BİR DİSİPLİN, SABIR VE YOĞUN ÇALIŞMA GEREKTİRİYOR. EN TEMEL İLKE BU İŞİ ÖĞRENMEK VE UZUN VADELİ BİR BAĞLILIĞA SAHİP OLMAK.
PLİN, TİRİYOR.
UZUN K.
24 İSTASYON
KARİYER
oyunun tantmndan sonra başlyor. Oyun artk bir servis halini alyor ve siz bu servisi ne kadar iyi verirseniz oyuncularnzn o kadar mutlu ve keyifli bir deneyim yaşamalarn sağlarsnz. Mut-lu oyuncular bağllğ yüksek bir ortama öncülük eder ve bu da oyununuzun başarl olmasnn ar-kasnda yatan en büyük etmendir.” Peak Games oyun moderasyonunu üç alanda toplamş. Müş-teri Destek birimi, Topluluk Yönetimi Birimi ve Oyun Moderatörleri yani Game Masterlar. Çok kritik öneme sahip bu bölümlerde de yine farkl deneyim ve eğitimlerinden insanlar çalşabiliyor.
Son yllarda mobil oyunlar çok moda. Sir-dar Şahin’e girişimci oyun geliştirici olmak, yani bir kaç kafadarla bir araya gelip kendi işini kur-mak mümkün mü diye sorduğumuzda, “girişim-ci oyun geliştirici olmak elbette ki mümkün ama süreç boyunca çok dikkatli olmak gerekiyor.” di-yor ve devam ediyor,“Türkiye’de gördüğüm en bü-yük başlangç hatas ilk seçilen projenin çok bü-yük olmas. Ben küçük başlama taraftarym. Bir diğer nokta, kendini bu işe adamak. Çok okumak, çok araştrmak, başkalarnn hatalarndan ve ba-şarl deneyimlerinden dersler çkarmak önemli. Akşam saatlerinde yaplacak bir iş değil, öyle olsa bile çok büyük bir disiplin, sabr ve yoğun çalşma gerektiriyor. En nihayetinde de başarsz olmak-tan korkmayn. Angry Birds yapmclar oyunlar-n ancak 50 oyundan sonra çkarabildiler. Bu işe girerken ilk üç-dört oyundan hiçbir şey bekleme-mek lazm. En temel ilke bu işi öğrenmek ve uzun vadeli bir bağllğa sahip olmak. Bu, başary geti-riyor ve başary birçok farkl unsur takip ediyor.”
Neyse, biz yaznn başndaki sahneye dönelim, yine şanslsnz, oyun işinde parlak bir gelecek var gibi. Hadi yapmayn canm, oğlunuz kapdan gir-diğinde okulu brakp dünyay dolaşacağm da di-yebilirdi. Oyunun keyfini çkarn…
Sidar Şahin’e göre bugün insanlarn oyun oynama sklğ sinemaya
gitme, müzik dinleme gibi eylemleri geride brakmş durumda.
Salonlara yerleşen konsol oyunlarnn daha çok ABD, İngiltere ve
Japonya gibi gelişmiş ülkelerde büyük bir pazar olduğunu söylüyor.
“Bu ülkelerde her bir oyunun prodüksiyonuna milyonlarca dolar
harcanrken, iş modelleri bir defalk satn almlardan oluşuyor.
Bu nedenle oyunlarn satş fiyat da bir hayli
yüksek oluyor. Bu yüzden Türkiye gibi
ülkelerde konsol oyunlar hala büyük bir
pazar oluşturamad. Ancak Xbox Live ve
PlayStation Network gibi online tabanl
oyun sistemleriyle bu değişiyor. PC ve
mobil oyunlarsa bambaşka bir dünya.
Hem tek almlk oyunlar bulabildiğiniz, hem
de online (internet üzerinden) ücretsiz oynayabildiğiniz platformlar
var. Ama artk ‘free to play’ denilen, tamamen ücretsiz indirilen ve
oynanabilen oyunlara geçiş hzlanyor. Çünkü bu model, oyunculara
erişim bariyerlerini tamamen kaldryor ve milyonlarca oyuncuya
erişebiliyorsunuz. Daha sonra, oyuncularn küçük bir yüzdesi ödeme
yapsa bile bu oyunu kârl yapmaya yetiyor.”
Oyunda son durumlar
Bir yl gibi ksa bir sürede 150 kişilik kocaman bir ekip haline gelen Peak Games grubu.U
ĞU
R U
ÇA
N
İSTASYON 25
Spor ekranlarnda bir Osmanl prensesiEfsanevi basketbolcu Erman Kunter’in kz NTV Spor spikeri Roksan Kunter kendini hayatn spor içinde geçirmek isteyen bir sporcu olarak tantyor, ama aslnda o bir Osmanl prensesi.RÖPORTAJ: FİGEN KAYRALCI
Roksan Kunter gözlerinin içi gülen, çok zarif, güzel ve modern bir genç kz. Hayat basketbol sahala-rnda geçmiş, şimdi de NTV Spor’da spikerlik yap-yor. Roksan Kunter’in herkesin bilmediği bir kimliği daha var; kendisi, Sultan II. Abdülhamid’in beşinci
nesil torunu. Roksan Kunter’le Osmanl Hanedan, basketbol, spor spikerliği ve hayalleri üzerine konuştuk.
Sizin için hangi kimliğiniz ağr basyor? Prenses, medyada çal-şan genç ve başarl bir insan, sporcu…Sporcu. Çocukluğumdan beri hep sporun içinde olduğum için hep sporcu kimliğim ön plana çkar.
Osmanl Sultan II. Abdülhamid’in kaçnc nesil torunusunuz? Dedem Osman Osmanoğlu, Sultan II. Abdülhamid’in toru-nu ve Ayşe Sultan’n oğlu. Annem Osman Bey’in kz, ben de torunuyum, sanrm annem dördüncü, ben de beşinci nesi-lim. Benim günlük hayatmda prenses kimliğim hiç ortada değildir. Annemin de hiç öyle bir iddias yok, o bilinçle yetiş-memişler ama davranşlarndan, oturup kalkşndan, zarafe-tinden kendini belli ediyor. Fransa’da yaşadklar dönemde, annemle teyzemlere “prensesler” diye hitap ediliyor, her yer-de parmakla gösteriliyorlarmş. Türkiye’ye döndüklerinde ise öyle bir şey yaşamamşlar.
Ne zaman Fransa’dan döndüler?1974-76 arasnda, tam hatrlayamyorum. O zamanlar Os-manl Hanedan için neredeyse nefrete benzer duygularn his-sedildiği bir dönem.
O dönemde ailenize kötü davranan veya haklarnda size kötü konuşan oldu mu?Asla, öyle bir terbiyesizlik yaşamadk. Terbiyesizlik diyorum,
NTV Spor spikeri Roksan Kunter, olmak istediği yerde olduğunu ve yapmak istediği şeyi yaptğn söylüyor. Gelecek için ise plan yapmyor.
SÖYLEŞİ
26 İSTASYON
DİN
ÇE
R D
İNÇ
İSTASYON 27
çünkü insann ailesi için kötü şeyler söylenme-si terbiyesizliktir. Herkes için ailesi çok önemli-dir, kim olursa olsun. Zaten ben kim olduğumu dile getirmiyordum. Ancak duyanlara, evime ge-lip tablolar ve diğer eşyalar görüp soran yakn arkadaşlarma anlatyordum. Onlar da zaten iç-ten bir merakla soruyorlard sorularn.
Annenizle ilişkiniz nasld?Annemin kaln duvarlar vardr. O duvarlar sizin krmanz gerekir. Ben ufakken ilişkimiz daha me-safeliydi, kuralc bir anneyle çocuk ilişkisiydi. Bü-yüdükçe o mesafeli ilişki, her şeyi paylaştğmz, çok yakn bir arkadaşlğa dönüştü.
Dedeniz Osman Bey’le yakn mydnz?Dedemle aramzda çok ciddi bir bağ vard. İki sene oldu vefat edeli. Ben onlarda büyüdüm say-lr. Türkiye’ye geldikten sonra zaten yan yana otu-ruyorduk ve ben sürekli onlardaydm. Daha sonra
Marmaris Hisarönü’ne taşndlar. Her yaz bütün aile orada toplanrdk.
Orada hanedann devam hissediliyor muydu?Eve girdiğinizde zaten bütün o atmosferi hissedi-yordunuz, ama onun dşnda konuşulmazd hiç. Ben küçükken de hiç konuşulmad. Ben çok son-radan öğrendim ailenin tarihini. Belki bizim hr-palanmamzdan korktuğu için dedem olanlar çok fazla dile getirmiyordu ama kendisine bakt-ğnzda adap ve görgüsü, oturup kalkş ve olağa-nüstü Osmanl Türkçesiyle müthiş bir beyefendi olarak farkllğn ortaya koyuyordu.
Bunca yl yurtdşnda yaşadktan sonra Osmanl Türkçesi hiç bozulmamş myd?Hayr, hiç. Dinlemeye doyamazdnz. Paris ve Viyana’da politika ve felsefe eğitimi almş. Onun için İngilizce, Almanca ve Franszcay da çok iyi bilir, ana dili gibi konuşurdu.
II. Abdulhamid’in torunu Mehmet Burhanettin Efendi’nin oğlu olan şehzade
Osman Osmanoğlu, 1924 ylnda 12 yaşndayken sürgüne gönderilen
hanedann bir parças olarak ülkeden uzaklaştrld. O gün başlayan vatanszlk
tam 70 yl sürdü. Bir süre sonra mensubu olduğu devlet ortadan kalkt.
Hanedan devletsizliğin yannda vatansz da kalmşt. Şehzade Viyana ve Paris’te
felsefe ve politika eğitimi ald. 1933 ylnda da babasyla Amerika’ya yerleşti.
Osmanoğlu ömrü boyunca maden ocağ işleterek geçimini sağlad. Türkiye’ye
ilk defa 1992 ylnda geldi. Sürgün olduğu için yllardr ülkesini göremeyen
Osmanoğlu, vatandaşlğa 2004 ylnda kabul edildi. Bunca yl genel birkaç ipucu
dşnda sürgün yllarnda neler yaşadğn, nelerle karşlaştğn anlatmad.
Anlarn kitap haline getirdiğinde bile “Bahsini etmek istemediğim şeylerden
yine bahsetmedim. Bende kalanlar yine bendeydi” demişti.
Osman Osmanoğlu kimdir?
Sultanzade Osman Nami Osmanoğlu ailesinin baz fertleriyle birlikte. Soldan sağa doğru: Gül Nur Ragot (kz), Alain Bory (damad), Fethiye Nimet Bory (kz), Roksan Kunter (torunu), Müşfika Osmanoğlu (eşi), Osman Nami Osmanoğlu, Ayşe Dreyfus (torunu), Mediha Şükriye Martinez (kz), Ayten Kunter (kz), Ayşe Adile Tars (kz), Ali Refik Tars (damad)
SÖYLEŞİ
28 İSTASYON
mi onlara anlatrm. Aşk çocuğuyum. Annemle babamn birbirine baktklarnda gördüğüm sev-giyle büyüdüm. Onun için kendimi çok şansl his-sediyorum. Benim için erkek örneği babam, evli-lik örneği de annemle babamn evliliği oldu. Kötü bir evliliği, sorunlu ilişkiler içinde bir evlat yetiş-tirmeyi düşünemiyorum bile.
Basketbola ne zaman başladnz?Ben 11 yaşndayken babam Darüşşafaka takm-nn antrenörlüğünü yapyordu. Ben de orada baş-ladm basketbola. Daha sonra Galatasaray Genç-ler ve A Takm’nda oynadm.
Takmn içinde rekabet var myd?Şimdi en yakn arkadaşm olan Burcu’yla Galata-saray’da beraber oynadk. Saha içinde birbiri-mizi öldürürdük neredeyse, resmen dövüşür-dük. Onun kafas yarlrd, benim kaşm patlard. Ama sahadan çkp da soyunma odasna girdiği-miz an canciğer kuzu sarmas olurduk. Kyas-ya rekabet etmek, hatta kavga etmek, daha sonra bunu hemen arkada brakp dostluğa devam ede-bilmek de sporun bir faydas. Bu esnekliğe bizim toplumda çok kolaylkla ulaşlamyor, ki hayat-ta ve ilişkilerde bunun çok önemli olduğunu dü-şünüyorum.
DİSİPLİN BENİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİSpor size ne gibi nitelikler kazandrd?Disiplin tabii ki. İyi bir sporcuysanz, disiplin bü-tün hayatnza yansyor. Babam antrenör oldu-ğu için benim spor yaptğm dönemlerden başla-yarak hayatmn her döneminde uyku düzenimi, yemek düzenimi, vs. kontrol etti. Maçtan iki gün önce niye kokoreç yedin, maçtan sonra gece eğlen-meye dşar çkmamalsn çünkü en önemli gün maçtan sonraki gündür gibi. Şimdi bile, NTV’ye başlayacağm günün bir gün öncesi beni telefonla arad ve erken yat, uykunu al, düzgün beslen diye nasihat etti. Hayatm hep böyle geçti.
Bu kadar sk disipline daha gençken isyan etme-diniz mi?Ettim tabii, ama şimdi onlara teşekkür ediyo-rum. Başka insanlara bu düzen bazen çok anti-patik gelebiliyor, “ne kadar kuralcsn” diyorlar. Ama ben bunun çok faydasn gördüm. Bir de, ben takm sporu yaptm. Takm sporu yapmak bana tek çocuk olmann dezavantajlarn hisset-
Hanedanlğn devam etmesini ister miydiniz? Po-litik bir soru değil bu, sadece duygularnz öğren-mek istedim?Hayr, hiç öyle bir şey düşlemedim. Her şeyin ol-mas gerektiği gibi olduğunu düşünüyorum. Ay-rca ben özgürlüğüme çok düşkünüm, çok göz önünde olmay sevmeyen bir insanm.
Yaptğnz iş bununla çelişmiyor mu?Evet, ama ben iş hayatmda gözler önündeyim. Özel hayatm her şeyden uzak tutuyorum. Çok dik-kat ediyorum, çünkü gelecek laflar ailemi de ren-cide edebilir. Halbuki benim için ailem her şeyden önemli. Onlara en ufak bir zarar gelmesini istemem.
Nasl bir çocukluk geçirdiniz?Çok sevilen bir çocuktum. Tek çocuktum. Ergen-lik yaşlarm kritikti, o dönemde biraz içime ka-panmştm. Ama onun dşnda annem, babam ve ben birbirimize çok bağlyz. Ben bütün dertleri-
HANEDANI HİÇ DÜŞLEMEDİM. HER ŞEYİN OLMASI GEREKTİĞİ GİBİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM. AYRICA BEN ÖZGÜRLÜĞÜME ÇOK DÜŞKÜN, GÖZ ÖNÜNDE OLMAYI SEVMEYEN BİR İNSANIM.
Babama aşk, babamn peşinden ayrlmayan bir çocuktum. Basket
sahalarnda geçti çocukluğum. Zaten gençliğinde bütün kzlar
aşkmş babama. Bu da beni delirtiyor. Bugün bile bir yere gittiğimizde
babama nasl baktklarn görüyorum ve sinir oluyorum. Annem hep
anlatr, babamn maçna gittiğinde, kzlar annemin yannda babama
imzalamas için kollarn uzatrlarmş. Ama annem, o kadar güzel ve
kendine güvenen bir kadn ki hiç umursamazmş bunlar. Babama çok
inanyor ve güveniyormuş anlaşlan... Bir de tabii babamn asl sevdiği
kadnn o olmasnn getirdiği rahatlk var. Çok güzel, babamn kariyerine
olumlu anlamda çok etkisi olan bir evlilikleri olmuş. Evlendiklerinde
babam 23, annem 19 yaşndaymş ve babamn kariyerinin asl parladğ,
bir maçta 153 say yapp rekor krdğ zamanlar, evlenip düzenli bir
hayata geçtikten sonra başlamş. O rekoru 1988’de krd, ben bile
hayattaydm o zamanlar.
Babama aşk bir çocuktum
Basketbolun efsanevi ismi Erman
Kunter, kendisi gibi basketbol aşğ
kzyla birlikte.
SÜ
LE
YM
AN
AR
AT
İSTASYON 29
tirmedi. Takm olarak çalşmann, ekip çalşma-snn ne olduğunu biliyorum. Her ailenin ço-cuğuna, profesyonel olmasa bile mutlaka spor yaptrmas gerektiğine inanyorum.
Basketbol oynamay özlemiyor musunuz?Zaman zaman özlüyorum. Ayda bir defa rüyam-da tekrar basketbola başladğm görürüm. Ama tekrar profesyonel olarak basketbol oynamay dü-şünmüyorum. Sporcu olmak çok zor bir şey. Bun-dan sonra göze alamam herhalde.
Basketbolda babanz gibi başarl mydnz?Hayr, babam kadar başarl olamadm. Boynuz kulağ geçemedi anlayacağnz. Zaten çok er-ken, 19 yaşnda braktm. Babam Fransa’da ant-renörlük yapmaya başladğ için Fransa’ya taşn-dk, ben de eğitimime Lyon Üniversitesi İletişim Bölümü’nde devam ettim. Orada benim seviyem-de bir takm yoktu, çok üstündüler benden. İki yl sonra Türkiye’ye dönme karar aldm ve Bil-gi Üniversitesi Radyo-Televizyon Programclğ Bölümü’ne girdim. Bu işe kafay takmştm za-ten. Medya ilgilendiğim tek aland. Ya sporun içinde kalacaktm ya da sporla ilgili medyada bir şeyler yapacaktm. Hiçbir zaman başka bir şey düşünmedim. İlk başlarda ekran önünü düşün-müyordum. Daha ziyade spor programlar üret-mek, sporla ilgili life style programlarn yapmc-s olmak istiyordum. Sonra ekran önü de neden olmasn dedim ve başladm.
HEP MEDYADA ÇALIŞMAK İSTEDİMİlk olarak ne zaman ve nerede başladnz?Yl 2007’ydi sanrm. Skytürk’te, basketbol mu-habiri olarak başladm. Biran evvel işe başlamak istiyordum. Kadn basketbolunun çok önem-li isimlerinden, babamn da yakn dostu Fehmi Sadkoğlu beni Mehmet Ayan’la tanştrd. Meh-met Ayan o sralarda Lig Radyo’nun Genel Yayn Yönetmeni’ydi. Beni gördüğünde, “Ne radyosu? Seni Barş Tuna’ya götüreyim” dedi. Barş Tuna da Skytürk’ün Genel Müdürü. Bir Sal günüydü. Barş Bey, “Hemen başlyorsun, Perşembe günü Efes-Fener play-off serisi başlyor, sen de saha-dan muhabirlik yapacaksn” dedi. Çok panikle-dim tabii. Bir şekilde başladm, sonras geldi. Ba-rş Bey çok inisiyatif verdi bana. Ardndan ayn kanaln Panaroma programnda yardmc mode-ratörlük yaptm, sonunda da program ben sun-maya başladm. Oradan A Haber’e, spor spikeri olarak transfer oldum. Sağolsunlar, onlar da beni eğittiler ve bana çok yatrm yaptlar. Bir sene geçmeden de NTV Spor’a transfer oldum. Buras yapmak istediğim işin tek vitrini, en iyi spor ka-nal. Basketbol Euroleague benim en çok sevdi-ğim lig, NTV Spor da onun yaync kuruluşu. Çok mutluyum dolaysyla.
Yakn gelecekle ilgili planlarnz var m?“Plan yapma, Tanry güldürürsün.” sözüne hep çok inandm. Olmak istediğim yerdeyim ve yap-mak istediğimi yapyorum. Tabii ki hayallerim var, ama plan yapmam. Benim en büyük idea-lim Türk sporu içinde kalmak, Türk basketbo-lu için bir şey yapabilmek. Oras bir aile ortam benim için. Ben hayatta her şeyimi Türk basket-bolu sayesinde gerçekleştirebildim. Bütün eğiti-mimi basketbol sayesinde burslu olarak yaptm. İkinci büyük hayalim ise iyi bir aile kurmak.
BEN HAYATTA HER ŞEYİMİ TÜRK BASKETBOLU SAYESİNDE GERÇEKLEŞTİREBİLDİM. EN BÜYÜK İDEALİM SPOR İÇİNDE KALMAK, BASKETBOL İÇİN BİR ŞEYLER YAPABİLMEK.
UĞ
UR
UÇ
AN
30 İSTASYON
SÖYLEŞİ
Smscak bir uykuUyku öyle önemli bir ihtiyacmz ki, ne kadar direnirsek direnelim, eninde sonunda yaşammz sürdürebilmemiz için bizi esir alyor.
Yorulduğumuzda, ruhen tükenmiş hissetti-ğimizde, sorunlar başa çklmaz hale geldi-ğinde tek yapmak istediğimiz şey saatler-ce uyumak. Uyku adeta ana rahmi gibi bizi
dş dünyadan koruyan, scak, güvenli bir sğnak. Böyle hissetmemizin nedeni uykunun bedenimiz üzerindeki dinlendirici, yenileyici etkileri.
Uyku, oksijen, su kadar yaşamsal bir ihtiyac-mz. Yaşammzn yaklaşk üçte biri uykuda geçi-yor. Vücudumuz için gerekli olan baz hormonlar, özellikle de büyüme hormonu gece uykuda saln-yor. Bu özellikle çocuklar için çok önemli. Çocuk-
larn büyümesi uykuyla başlyor. Derin uykuya geçemeyen çocuklarn büyüme hormonu salgla-namyor ve gelişmelerinde problemler yaşanyor. “Uyusun da büyüsün” ninnisi bilimsel bir gerçeği ifade ediyor aslnda.
UYKUSUZLUK BİR HASTALIK OLABİLİRUyku Tbb Derneği ve Uykum Uyku Bozuk-
luklar Merkezi kurucusu Nöroloji Profesörü Ha-
CENİN POZİSYONUKişilerin yüzde 50’sinde
görülen, ayaklarn karna
çekildiği, yar kvrlmş
yan yatş pozisyonudur. ■ Kişilik yansmas: Dşa açk, atak, saldrgan
kişilik göstermesine
rağmen, aslnda
duygusal ve utangaç kişilerin tercih ettiği bir
pozisyondur. ■ Pozisyonun sağlğ: Sol yana yatarak
uyumak, karaciğer, mide, akciğer gibi hayati
organlarda stres yaratabilir. Pozisyonunuz,
“cenin” ise sağ yannza yatmaya çalşn.
KÜTÜK POZİSYONUKolun üstüne
dümdüz yan yatma
pozisyonudur.■ Kişilik yansmas: Sosyal,
çabuk kaynaşan
ve vurdumduymaz
kişilerdir. Olumsuz yönleri her şeye
kolay inanma eğiliminde olmalardr.■ Pozisyonun sağlğ: Sol yana yatma
pozisyonu, organlar üzerinde stres,
omuz ağrs ve kolda uyuşma gibi
sorunlara neden olabilir.
HASRET POZİSYONUİki kolun öne
doğru açldğ
yan yatma
pozisyonudur.■ Kişilik yansmas: Hasret
pozisyonunda uyuyanlar
yeniliklere açk olmalarnn
yannda şüpheci, alayc ve
takntldrlar. Karar vermeleri uzun
sürse de verdikleri karardan asla
dönmezler.
UYUMA POZİSYONU KİŞİLİĞİNİZİ ELE VERİYORUzmanlar “Bir kişinin duygularn ve kişiliğini anlamak istiyorsanz, uykuya dalma pozisyonlarna bakn” diyor.
32 İSTASYON
SAĞLIK
kan Kaynak uykunun fonksiyonlarn şöyle tanm-lyor: “Herkesin 1,5 -2 saat süren rüya dönemi ve 100-200 dakikalk derin uyku dönemi var. Rüya dönemi hafza yenilenmesine, psikolojik dinlen-meye, psikolojik fonksiyonlarn restorasyonuna, derin uyku dönemi ise fiziksel dinlenmeye ve ye-nilenmeye yaryor.”
Uyku bu kadar önemli olmasna rağmen in-sanlarn yüzde 90’ mutlaka hayatnn bir döne-minde uyku sorunu yaşyor. Gece boyunca sk sk uyanyor, sabah erken ve yorgun kalkyor, uy-kuya dalmanz yarm saatten daha fazla sürüyor veya sabah uyanmakta zorlanyorsanz, uykusuz-luk probleminiz var demektir. Bu durum haftada üç-dört gün ve bir aydan daha uzun devam ediyor ve ertesi güne yorgunluk, sinirlilik, konsantrasyon bozukluğu gibi yansmalar oluyorsa, o zaman uy-kusuzluk bir hastalk olarak kabul ediliyor.
Uyku bozukluğunun ciddi bir hastalk olarak kabul edilmesinin sebebiyse, yol açtğ sonuçlar. İlk günlerde ortaya çkan sinirlilik, konsantras-yon bozukluğu ve yorgunluğu uzun vadede bellek, dil becerileri, soyut düşünme ve değerlendirme gibi bilişsel fonksiyonlarda bozukluk, depresyo-na eğilim ve bağşklk sisteminin zayflamas ta-kip ediyor. Prof. Kaynak, son araştrmalarn uyku-suzluğun metabolizma dengesizliklerine, insülin direncinin bozulmasna ve giderek diyabet ve obe-ziteye yol açtğn ortaya koyduğunu söylüyor.
Prof. Hakan Kaynak, günümüzde uykusuzluk hastalğnn ciddi bir sorun olmaktan çkabilece-ğini söylüyor. Gerek üniversite hastanelerinde, ge-rekse baz özel hastanelerde uyku merkezleri var. Ayrca srf uyku problemine yoğunlaşan özel kli-nikler de bulunuyor. Prof. Kaynak, bu merkezler-de uykusuzluk, huzursuz bacak sendromu, uyku apnesi gibi bütün uyku hastalklarnn, üstelik ksa sürelerde tedavi edilebildiğini söylüyor ve ek-liyor, “Bizim kliniklerimiz doğum klinikleri gibi-dir. Hastalarmz bizden mutlu olarak ayrlrlar.”
■ Körler rüya görür: Doğumdan sonra
kör olan insanlar rüyalarnda görüntüler
görebilir. Kör doğanlar ise duyma, koku
alma, dokunma ve hissetme gibi diğer
duyularyla çok gerçekçi rüyalar görebilirler.
■ Sadece bildiğimiz şeyler hakknda
rüya görebiliriz: Rüyalarmzda sk olarak hiç
tanmadğmz insanlar görüyoruz ama o
insanlar, hayatmzda mutlaka gördüğümüz ama
bilmediğimiz veya hatrlamadğmz insanlar.
■ Herkes renkli rüya görmez: İnsanlar
içinde yüzde 12’lik bir kesim sadece
siyah-beyaz rüya görür.
■ Rüyalar aslnda gördüğünüz
şeyle ilgili değil: Eğer
rüyanzda insanlar, nesneler, olaylar görüyorsanz,
bu rüyanzn onlarla ilgili olduğu anlamna
gelmiyor. Rüyalar derin sembolik anlamlar
içerir. Aklnz bilinçsiz olarak halletmeye çalştğ
meseleyi ona benzer şeylerle ilişkilendirerek
anlamlandrmaya çalşr.
■ Dş uyarclar rüyalarmz istila ediyor: Buna
Rüya Birleşimi deniyor ve şu şekilde açklanyor:
Örneğin vücudumuz fiziksel olarak susamşsa
rüyamz bununla ilgili olabiliyor. Kişi kalkp da su
içerek bu ihtiyacn karşlayana kadar bu rüyay
görmeye devam ediyor.
■ Rüya görürken vücut felç durumundadr:
İster inann ister inanmayn vücudunuz uyku
esnasnda felç durumundadr.
Rüyalar hakknda şaşrtc gerçekler
DENİZ YILDIZI POZİSYONUİki elin geriye ve
yukarya doğru
uzandğ srtüstü
yatş pozisyonudur,
genelde bebekler
böyle uyurlar.■ Kişilik yansmas:
İyi bir dinleyici, iyi bir arkadaş ve daima
yardma hazr kişilerdir. İlgi odağ
olmaktan hoşlanmazlar.■ Pozisyonun sağlğ: Srtüstü yatmaya
bağl horlama ve srt ağrlar nedeniyle
sabahlar yorgun uyanrlar.
SERBEST DÜŞÜŞ POZİSYONUEller başn üstünde,
yastğa sarlmş
şekilde yüzükoyun
uyuma pozisyonudur.■ Kişilik yansmas: Bu pozisyonda
uyuyanlar başkalar
ile ilgilenen, girişken insanlardr. Oldukça
gergin görünmekle birlikte kendilerini
eleştirenlere aldrmazlar.■ Pozisyonun sağlğ: Yüzükoyun
pozisyonda yatmak sindirim için çok
yararldr.
ASKER POZİSYONUKollarn yanda olduğu srtüstü yatma
pozisyonudur.■ Kişilik yansmas: Bu pozisyonda
uyuyanlar genelde sakin ve çekingen
kişilerdir.■ Pozisyonun sağlğ: Srtüstü yatş
pozisyonu horlamalara neden olur.
Düzensiz solunum ve apneler (nefesin
kesilmesi) vücudun oksijenlenmesini bozar, kalbin yükünü
artrr, düzensiz kalp atmlar, yüksek tansiyon ve şişmanlğa
neden olabilir. Bu pozisyonda uyuyanlar güne yorgun ve
uykulu başlar. Horlamalar eşlerini de uyutmadğ için her
ikisi de yorgun olur, sinirli ve kavgac özellik gösterip çok
çabuk parlar.
İSTASYON 33
Bahar lezzetleriHer şey mevsiminde güzel. Sadece bahar aylarnda bulabileceğiniz lezzetleri kaçrrsanz bir yl beklemek zorunda kalabilirsiniz.
Baharn gelişini tezgâhtaki çilek yğnlarndan anlamak
mümkün. Reçeli, marmelad, pastas, dondurmas,
kompostosu ile meyvelerin en renklilerinden ve en
sevilenlerinden. En basit çilekli tatly yapmak için üzerine
şeker ya da pudra şekeri dökmeniz yeterli. En sade ve en
değişik tariflerden birinde ise önce çilekler dilimleniyor
sonra da üzerine kaliteli bir balzamik sirke dökülüyor!
Bembeyaz çiceklerini dallarda gördüğünüzde tamamdr!
Bahar geldi işte... O kadar ksa bir süre dalda ve sonra
da tezgâhta kalr ki, baharda tadna bakamadysanz bir
daha bütün bir sene çağla bulamazsnz. Buz yeşili rengi,
Sadece nisan ve
mays aylarnda
bulunabilen
kuşkonmazn Türk
mutfağnda değeri
anlaşlamamş.
Sezonunun ksalğ
ve üretiminin
zahmetli olmas
nedeniyle (ekildikten
üç yl sonra ürün
alnabiliyor!) biraz
“lüks” bir sebze.
Aslnda yabani
kuşkonmaz Ege’de
kedirgen adyla tannyor. Bu bahar kuşkonmaz
mevsimini kaçrmak istemiyor ama nasl kullanacağnz
da bilemiyorsanz, hazrlanmasnn çok kolay olduğunu
müjdeleyelim hemen. Önce çok az haşlanmas gerekiyor.
Sonra sote, zgara yapabilir ya da frnlayabilirsiniz.
Kuşkonmazn iyisi beyaz ve etli olanlar kabul ediliyor.
üzeri hafif tüylü görünümü ve sk, sert etiyle dünyann
en garip meyvelerinden biri, çağla. Bademin en yeşil ve
körpe hali aslnda. Ekşi bir meyve olduğu için tuzlayp
yemeyi sevenler de var. Baz yörelerde çağlal yemekler
de var. Çağla aş kuzu eti, nohut ve yoğurtla yaplyor.
Turşusu da denenmesi gereken lezzetlerden.
Marmara’nn Bayrampaşa, Ege’nin Sakz enginar, Şra
ve Darca çeşitleriyle enginar aylarna hoş geldiniz! İç
bakla ile pek yakşyor. Salatasndan, tavuklusuna yeni
ve modern çeşitleri de pişiriliyor artk. Kuzu etli enginar,
enginar kzartmas, enginarl pilav ise Ege bölgesine
özgü. Bir bahar mevsiminde 40 adet enginar yemenin
karaciğeri temizlediğine inanlyor. Boşuna değil bu.
Enginar, karaciğer ve safra kesesinde biriken nikotin,
alkol ve yağn vücuttan atlmasn sağlyor.
ÇİLEK
ÇAĞLA
KUŞKONMAZ
ENGİNARENGİNAR
34 İSTASYON
YEME-İÇME
Muşmula ya da malta eriği olarak da biliniyor. Meyve
olarak seveni çok, ama özellikle Gaziantep’e özgü
Yenidünya Kebab son zamanlarda çok gözde. Meyve
ve kebaplk kyma şişe geçirilerek mangalda pişiriliyor.
Yenidünyann mayhoş aromas, damakta kebapla ilginç
bir tezat oluşturuyor. Bu kebab evde pişirmek için
yenidünyay ikiye kesip çekirdeğini çkarn ve ortasna
ceviz büyüklüğünde köfte koyarak frna verin.
Anadolu’da baharn müjdecisi diyorlar ona. Tpk kardelen
gibi dağ başnda açyor. Köy pazarlarnda demet halinde
satlyor. Sar sar çiğdemler yemeğiyle de görüntüsüyle de
ilgi çekiyor. Çiçeğin toprak altnda fndk büyüklüğündeki
kökü çiğ veya közlenerek yeniyor. Çiğdem aş, çiğdem
pilav ve sütlü çiğdem de yaplyor. Anadolu’da baharn
gelişini kutlamak için çoluk çocuk çiğdem topluyor. Sonra
çiğdemler bir dala aslarak kap kap dolaşlyor, maniler
eşliğinde bulgur, tuz, yağ, kyma gibi yemeklik malzemeler
bir araya getiriliyor.
Tüm malzeme
pişiriliyor ve içine
çiğdem yumrular
katlyor. Karadeniz
bölgesinde una
bulayp kzartmas da
yaplyor.
Baharn gelişini kutlayan Hdrellez geleneğinden
doğmuş, taze kuzu eti yeme alşkanlğ. Baharn ilk
kuzusu yendiğinde sağlk ve şifa bulunacağna inanlrmş
bir zamanlar. Zaten geçmişten günümüze tüm
kültürlerde kuzu bir ziyafet malzemesi. Baharda kuzu
eti yumuşak, sulu ve son derece aromatik oluyor. Etin
gerçekten süt kuzusu eti olup olmadğ, pembeliğinden,
lezzet ve hoş aromasndan anlaşlyor. Türk mutfağnn
bahara özgü lezzetlerinden olan kuzu etine özellikle
sarmsak, soğan, biberiye, kekik gibi otlar çok yakşyor.
YENİDÜNYA
ÇİĞDEM
SÜT KUZUSU
Sakatatn mevsimi mi olur, demeyin. Çünkü en lezzetli
süt kuzusu bahar aylarnda bulunuyor ve uykuluk
bu kuzunun boynundan çkarlyor. Önce haşlanyor,
sonra zar syrlp mangala atlyor. Üzerine bolca
kekik dökülüyor. Üstelik öyle her yerde yemek de
mümkün değil. Fransz mutfağnda kaz ciğeri ve hatta
havyar kadar değerli bir yiyecek. Bizde ise ksa bir
dönem bulunmasna ve her hayvandan en fazla 100
gram çkmasna rağmen fiyat çok makul. İstanbul’da
Halcoğlu ve Sütlüce civarndaki mekânlarda yemek
mümkün. Arnavut-Balkan kültüründen gelen uykuluğun
afrodizyak olduğuna da inanlyor!
UYKULUK
EGE OTLARI
Köy pazarlar çeşit çeşit otlarla
coşuyor. Arapsaç, ebegümeci,
radika, melengeçi, yabani
paz, şevketibostan,
melengeç, kuzu kulağ,
cibes ve daha
nicesi… Otlardan
yemek yapma
Ege’nin iki yakasna ait.
Kayakoruğu, turp otu,
radika, deniz börülcesi kaynar suda haşlanyor. Sonra
çkarp hemen soğuk suya atlyor ki kararmasn. Tabağa
koyduğunuz otun üzerine biraz limon ve zeytinyağ
dökmeniz yeterli. Kavurmalar ise soğanla yaplyor.
İSTASYON 35
■ Mant, cack, turşular, mezeler... Hangisini sarmsaksz
düşünebiliriz? Katldğ her yemeğe benzersiz tat vermesinin yan
sra sarmsak sağlk açsndan da ilk çağlardan itibaren mucize
olarak kabul ediliyor. Orta Çağ’da bağşklk sistemini uyarc ve
antibiyotiklere benzer etkisiyle özellikle salgn hastalklar (kolera,
veba gibi) ile mücadelenin vazgeçilmez silah olmuş. Sarmsak,
kolesterol düzeyini düşürücü, kan sulandrc, kan dolaşmn
hzlandrc ve yüksek tansiyonu düşürücü özellikleriyle damar
tkanklklarn önlüyor. Ayrca, kronik bronşiti önleyici, balgam,
idrar ve gaz söktürücü, sindirimi kolaylaştrc özellikleri de var.
Bütün bunlar için günde iki diş sarmsak yeterli. Pişmiş sarmsağn
kokusu kayboluyor ama yararl etkileri de azalyor. Kokudan
rahatsz olanlar için sarmsak kapsülleri de satlyor.
SARMISAKMUCİZE BESİN
HARİKA BİR ANTİOKSİDAN ÜZÜM ÇEKİRDEĞİ■ Siyah üzüm, özellikle
çekirdeği birçok
hastalğn ortaya
çkmasn önleyen ve
birçok rahatszlğa
da iyi gelen bir
özelliğe sahip. Harika
bir antioksidandr,
öyle ki antioksidan
özellikleri açsndan,
C vitamininden 20 kat
ve E vitamininden ise
50 kat daha güçlüdür.
Bu özelliğiyle DNA
bozulmasn önleyerek,
kanser riskini en aza
indirir. Damarlar
sağlamlaştrr. Böylece
diabetli ve varisli
kişilere yararl olduğu
gibi hipertansiyon, kalp
krizi ve felç olaslğn
da çok azaltyor, gözü
maküler dejenerasyon
ve kataraktan koruyor.
Romatizma, allerji ve
iltihabi eklem ağrlarna
karş çok etkilidir.
Ayrca derimizin temel
taş olan kolajeni
sağlamlaştrr. Bu
nedenle deri sarkmas
ile yüz krşklğna karş
çok etkili. Siyah üzüm
yerken çekirdeklerini
mutlaka çiğnemeliyiz,
aksi takdirde hiçbir
faydas olmuyor. Piyasa
ve aktarlarda siyah
üzüm çekirdeği içeren
kapsüller de bulunuyor.
■ Ksa sürede çok kilo aldnz ve bir türlü
veremiyorsanz tiroidinizi kontrol ettirmenizde
fayda var. Halk arasnda guatr olarak bilinen
tiroid bezinin salgladğ hormon, boğazmzda
yer alan ve metabolizmay düzenleyen, fiziksel ve
mental gelişimde, sinir ve kas fonksiyonlarnda ve
ruhsal yapmzda çok önemli bir rol üstleniyor. Bu
hormonun az salglanmasnda oluşan hipotiroid,
kabzlk, soğuğa tahammülsüzlük, kolay yorulma,
kanszlk, ödem, kas güçsüzlüğü, ani kilo alm
gibi belirtiler gösteriyor. Çok çalştğnda
oluşan hipertroidin ise ellerde terleme, scağa
tahammülsüzlük, aşr sinirlilik, kalp çarpnts, ishal,
aşr terleme, kilo kayb, kaslarda güçsüzlük, göz
bebeklerinin dşar doğru çkmas gibi belirtileri var.
Kadnlarda daha fazla görülen tiroid hastalğna yaş
ilerledikçe daha sk rastlanyor. Tiroid kontrolü basit
bir kan testiyle yaplyor.
ÇOK SUYUN YARARI AZ■ Vücudumuzun yüzde
60’s sudan oluşuyor.
Kann yüzde 92’si,
kemiklerin yüzde 22’si,
beynin ve kaslarn ise
yüzde 75’i su. Vücutta
biriken toksinleri atmak
ve vücudumuzun s
dengesini korumak için
idrar, ter ve solunumla
günde yaklaşk 2,5 lt su
kaybediyoruz. Hücrelerin
yaşamsal faaliyetlerinin
ve vücut fonksiyonlarnn
sürdürülebilmesi ancak
vücudun su dengesinin
korunmasyla mümkün
olduğu için kaybettiğimiz
suyu yerine koymamz,
yani günde 6–8 bardak
su içmemiz gerekiyor.
Ancak daha fazla
su, daha fazla yarar
anlamna gelmiyor.
Hatta gereğinden
fazlas böbrekleri
yorabiliyor.
Baharda semt pazarlarn taze soğan ve sarmsaklar dolduruyor. Salatalarnza birkaç sap taze sarmsak doğramay ihmal etmeyin.
ŞİŞMANLIĞINIZIN SEBEBİ TİROİD OLABİLİR
36 İSTASYON
SAĞLIK
■ “Beni bu güzel havalar mahvetti / Böyle havada istifa ettim / Evkaftaki memuriyetimden / Tütüne
böyle havada alştm / Böyle havada âşk oldum / Eve ekmekle tuz götürmeyi / Böyle havalarda
unuttum / Şiir yazma hastalğm / Hep böyle havalarda nüksetti / Beni bu güzel havalar mahvetti...”
Orhan Veli’nin bu güzelim dizeleri her şeyi anlatyor baharla ilgili. Ama bahar o esrikliğiyle birlikte
snan havann ve güneş şğnn keyfine bir türlü vardrmayan bahar yorgunluğunu da beraberinde
getirdi. Havalarn snmasyla havadaki elektrik yükü de artyor. Bu da bize halsizlik, yorgunluk,
eklem ağrlar, uyku isteği, astm, kalp, mide ülseri ve hipertansiyon gibi rahatszlklarla yansyor.
Kasvetli kş günlerinden sonra baharn keyfine varabilmek için uzmanlarn baz önerileri var:
Su içmeyi ihmal etmeyin, uyku ritminize dikkat edin, bol bol güneşlenin, yürüyüş yapn, alkol
kullanyorsanz mümkün olduğunca azaltn. Vücut bu aylarda özellikle de B ve C vitaminleri ile
potasyuma ihtiyaç duyar. Bu nedenle meyve, sebze, patates, kays tüketimini artrn.
BAHAR, YORGUNLUĞU DA BERABERİNDE GETİRDİ
KOKULU MUMLAR ALERJİYİ TETİKLİYOR
HEM HAZ VERİYOR HEM DE SAĞLIKLI
■ Yaşadğmz mekanlarn
güzel kokmasn sağlamak
için oda parfümlerini ve
kokulu mumlar skça
kullanr olduk ama bunlar
bir tehlikleyi de içeriyor.
Üzerinde “yüzde 100
doğal” yazan ürünler
bile kimyasallar yayyor.
Bünyeleri alerjik olanlar
ise bu kimyasallara
çok duyarl. Dolaysyla
oda parfümleri ve
kokulu mumlar alerjiyi
tetikleyebiliyor ya
da astm rahatszlğ
olanlarn sağlk durumunu
kötüleştirebiliyor. Alerjik
bünyeye sahip kişler için
en güvenli seçenek bu
tarz kokularn havaya
verdiği kimyasallardan
uzak durmak.
■ Genellikle haz veren
besinler sağlk için zararl
olabiliyor ama çikolata
bunlardan biri değil. Tam
tersine, son araştrmalar,
siyah çikolatann kalbe
son derece yararl
olduğunu gösteriyor.
Araştrmaclara göre
siyah çikolata aspirin
gibi etki göstererek kan
sulandryor ve tansiyonu
düşürüyor. Kan şekerinin
düzenlenmesine de
yardmc olan çikolata
bağşklk sistemimizi,
kanser, kalp hastalğ ve
yaşlanmaya bağl başka
hastalklar önlemeye
yarayan baz enzimler
salglamas için harekete
geçiriyor. Tek bir kural
var, o da çikolatann
en az yüzde 70 kakao
içermesi yani bitter
(siyah) çikolata olmas.
TELEVİZYONU KARANLIKTA İZLEMEYİN
■ Işğn gücü ve yönü
göz sağlğmz açsndan
çok önemli, özellikle
okurken ve televizyon
izlerken. Çoğumuzun
televizyon karşsnda,
çocuklarmzn da
kitaplarnn başnda
olduklar akşam saatleri
için dikkate
almamz gereken
birkaç nokta var:
Çalşma masalarnn
iyi aydnlatlmş
ve şğn
okuyann gözüne
yansmayacak
şekilde ayarlanmas
gerekiyor. Televizyon
izlerken ise, televizyonun
bulunduğu bölüm çok
iyi aydnlatlmal çünkü
ekran çok şkl ve çevresi
de karanlk olduğunda
ksa bir zaman sonra
göz yorulmaya başlyor.
Bir de tabii, şğ hiçbir
zaman gözünüze direkt
olarak gelmeyecek
şekilde ayarlayn.
Kalp hakknda inanlmaz gerçekler
Bir gündeki atma says 100 bin
İçinde kendi elektriğini üreten etten bir jeneratör bulunuyor
Kalbin beslediği kan damarlarnn uzunluğu 100 bin km
Bir günde pompaladğ kan
miktar 9000 bin litre
Kan pompaladğ hücre says
75 trilyon
Kalp kasn beyinden sinir sistemi yoluyla iletilen bir elektrik uyars çalştryor
Kann tüm bedendeki yolculuğunu tamamlamas 20 saniye
Kalbin bütün sinirsel bağlantlar kesildiğinde ve vücudun dşna çkarldğnda bile bir süre daha attğn biliyor muydunuz? Bütün vücudumuzun çalşmasn sağlayan motor olan kalp aslnda sistemli bir elektrik devreler bütünü.
İSTASYON 37
■ Kahvenin kaynağ ve nasl keşfedildiğiyle ilgili en yaygn
efsane, M.S. 600-800 tarihlerinde çoban Kaldi’ye ait. Doğu
Afrika’da, bir çoban keçilerinin çallklardaki krmz meyveleri
yediklerini ve uyank kaldklarn, yaşl keçilerin bile hoplayp
zpladğn fark etti. Merakla meyvelerden tadnca kendini
zinde ve uyank hissetti. Bu esnada manastrn yaknndan
geçen keşişe keçilerden ve meyveden bahsetti. Keşiş,
meyveleri toz haline getirip üzerine kaynar suyu
döktüğünde ilk fincan kahve oldu. İçecek zihinsel melekelerini
etkilemeden keşişi uyank tutunca, uzun ibadetleri srasnda
uyank kalmalarn sağlayacağn düşündü. Kahve daha
sonra manastrdan manastra yayld ve cennetten melekler
tarafndan inananlara getirilen tanrsal bir hediye sayld.
Kahve hayatlarnn vazgeçilmez parças olanlar için
araştrmaclarn güzel bir haberi var. Beyinde “kan beyin
bariyeri” isimli bir bariyer var. İşlevi de kanla taşnan zararl
maddelerin ve enfeksiyonlarn beyine ulaşmasn engellemek.
Yüksek kolestrol bu bariyerde çatlamaya neden olabiliyor.
Bu da alzheimer hastalğn tetikleyebiliyor. Kahve kolestrolün
zararn önleyerek bunama riskini ortadan kaldrabilir.
KAHVE BEYNİ KORUYOR
HAZIMSIZLIĞA TUZLU NANE
■ Sürekli hazmszlk
çekiyorsanz veya baz
yemeklerden sonra
rahatsz edici bir
şişkinlik hissediyorsanz,
yemeklerinize anason ve
soğan eklemeye çalşn.
Yemeğinizi yavaş yavaş
yiyin. Yemekten sonra
şişkinlik hissettiğinizde
ise bir parça tuzla
birlikte soğutulmuş nane
çay için ve yemekten
sonra yürüyüş yapn.
Bunlar hazmszlğnzn
giderilmesinde yardmc
olacak.
Krmz biber çok faydal■ Halk arasnda isot (s otu) adyla bilinen,
anavatannn Meksika olduğu sanlan,
Hint ve Meksika mutfağnda çok sk
kullanlan, bizim de Güneydoğu
Anadolu mutfağnn vazgeçilmezi
krmz ac biberin ağr kesici,
iltihap çözücü, kolestrol düşürücü
özelliklerinin yan sra kanser
önleyici etkisi olduğu ve prostat
kanseri hücrelerinin “intiharna”
neden olduğu ortaya çkt. Krmz
ac biber zayflatc etki de gösteriyor,
ancak bütün bu faydalar sağlkl
kurutulmuş ya da taze yenilen krmz
biberde görülüyor.
200ADETTek bir adm
atmamz için
ayağmzda
bu kadar çok
kas koordineli
bir şekilde
çalşyor.
KAHVALTIYI SAKIN ATLAMAYIN
■ Son otuz yldr yaplan
araştrmalar, güne iyi bir
kahvalt ile başlamann
genel sağlğmz ve
zindeliğimiz için çok
önemli olduğunu ortaya
koydu. Vücudun sağlkl
olarak fonkiyonlarn
yerine getirebilmesi için
kan şekerimizin düşük
veya yüksek olmamas
gerekiyor. Peynir, üç
beş zeytin, yumurta,
tahll ekmek ve bir kaşk
reçelden oluşan kahvalt,
sürekli enerji üretimi
sağlyor. Böylece hem
kan şekeri gün boyu
dengede kalyor ve açlk
krizleri yaşanmyor, hem
de siz kendinizi zinde
hissediyorsunuz. Tavşan
kan çay keyfi de cabas.
Bir fincan kahveye eşdeğer kafein, alzheimer riskini azaltan bir faktör olabilir.
38 İSTASYON
SAĞLIK
VİTAMİN DEPOSU AVOKADO
■ Kirazn Yunan
mitolojisinde karşlğ
doğum ve yenilenme,
Çin’de ise ölümsüzlüktür.
Araştrmaclara göre
günde 20 kiraz yemek bir
aspirin almakla eşdeğer.
Ağr kesici özelliğinin
yan sra kiraz, kan
sulandrp karaciğer ve
safray temizliyor, idrar
söktürerek böbreklerde
biriken zararl maddelerin
atlmasna yardmc
oluyor ve kabzlğ
gideriyor, böylece
vücudu temizliyor.
Ayrca romatizma,
damar sertliği, mafsal
kireçlenmesine ve
menopoz dönemi
skntlarnn
hafifletilmesinde de
faydal. Kiraz kabuğu ateş
düşürüyor, çiçekleri de
bronşlar temizliyor.
ASPİRİN GİBİ MEYVE: KİRAZ
D VİTAMİNİ SANILDIĞINDAN DAHA ÖNEMLİYMİŞ■ Son yllara kadar
D vitamiyle ilgili
bilgilerimiz, kemik
sağlğmz için çok
önemli olduğuyla
snrlyd. Oysa ki
yeni araştrmalar, bu
vitaminin eksikliğinin
romatizmal eklem
iltihab, “MS” (Multipl
Skleroz), diyabet,
bunama, kan kanseri
ve kolon kanseriyle de
yakn ilişkisini ortaya
koydu. Şehirleşmenin
artmasyla birlikte
insanlarn vakitlerinin
çoğunu kapal alanlarda
geçirmeleri sonucu,
güneşin deriye temas
etmesiyle vücudun
ürettiği bu vitaminin
eksikliği sorunu da
ortaya çkmaya başlad.
Dünyada bir milyardan
fazla insanda D vitamini
eksikliği var. Onun
için de günlük 25-50
mikrogram D vitaminini
yumurta, somon,
ringa ve uskumru gibi
yağl balklardan veya
hap şeklinde almak
gerekiyor. Ancak yine
de, vitamin almaya
başlamadan önce D
vitamini değerinizi
kontrol ettirmekte ve
doktorunuza danşmakta
fayda var.
■ Hayatmza son yllarda girdi. Tadna pek snamadk, nasl yiyeceğimizi bilemedik ama öyle
çok faydas var ki... Yağl bir meyve ama bu yağlar vücudumuz için faydal olan Omega 3 ve
6 yağlar. Dolaysyla aynen zeytinyağ gibi avokadoda kolestrolün düşürülmesine yardmc
oluyor. Ayrca, B1, B2, B5, D ve E vitaminlerini de içeriyor. Kaslar gevşetici, böbrek kumu ve
taşlarn düşürücü etkisinin yan sra cildi besleyici ve krşklklar engelleyici özelliği sebebiyle
cilt bakmnda da kullanlyor. Avokadoyu ezip tuz, biber ve limon ekleyerek ya da Brezilyallarn
yaptğ gibi bal ve cevizle karştrlarak sandviç ya da burgerlerinizde mayonez yerine
kullanabilirsiniz, salatalarnza ekleyebilirsiniz.
Gözünüze bir şey batarsa...■ Gözümüze bir şey battğnda veya kimyasal bir sv kaçtğnda doktora
gidene kadar geçirilen birkaç dakika son derece kritik. Zira yanlş
müdahale, kalc körlük tehlikesini de beraberinde getiriyor. Gözünüze
kezzap, laboratuar kimyasallar, zehirler veya kireç tozu gibi kimyasal
madde kaçarsa gözün kornea tabakas birkaç dakika içinde yanabilir
ve gözde kalc körlük meydana gelir. Bu durumda acil olarak yaplacak
ilk yardm, gelecekte yaplabilecek herhangi bir tedaviden çok daha
önemli. Derhal gözü bol su ile ve en az 15 dakika ykamanz gerekiyor.
Farz edin ki hiç su bulamadnz. Süt, alkolsüz içkiler, portakal suyu gibi
bir içecek de işe yarar. Göze batan krk cam parças, tel, diken veya
bir metal parças olabilecek en tehlikeli şeylerden biri. Çünkü oluşan
delikten gözün hassas svs dşar szar. Böyle bir durumda gözden kan da gelebilir ancak hiçbir şekilde kan durdurmak için
göze bastrmayn, bu svnn daha çok boşalmasna sebep olur. Brakn kanasn! Bir süre sonra duracaktr ve bu arada siz
de hemen bir doktora başvurun. Gözünüze toz ve benzeri bir şey kaçtğnda ovuşturmayn çünkü bu gözün çizilmesine yol
açabiliyor. Bir kağt ve bez parçasn kvrp ucuyla yabanc cismi silerek aln.
Su (%) 81
Enerji (kcal) 126
Enerji (kj) 523
Protein (gr) 2.0
Yağ (gr) 10
Şeker (gr) 7.0
Lif (gr) 0.2
Vitamin A (ug) 20
Vitamin C (mg) 17
Vitamin B1 (mg) 0.06
Vitamin B2 (mg) 0.12
Vitamin B6 (mg) 0.36
Vitamin E (mg) 3.2
Avokado’nun besin değeri(100 gr.)
İSTASYON 39
Geçtiğimiz aylarda en çok konuşulan konulardan biri, futbol dünyasn sarsan şike kovuşturmas oldu. Sportmenlikten ne kadar bahsedilirse bahsedilsin, para ve başar hrs, sporcular ve spor yöneticilerini sahtekârlğa itebiliyor. İşte yakn tarihin en önemli skandallar.
Sportmenliği öldüren10 skandal
Türkiye’de yasal müşterek bahis uygulamas İddaa ismiyle 2004’ün
ortasnda başlad. Sradan bahisçiler kadar çeteler de gözlerini
İddaa’da dolaşan yüzlerce milyon liralk ikramiyeye dikti. 2005
sonbaharnda bir bahis şikesi ortaya çkarld. Şike, 9 Nisan 2005’te
oynanan Akçaabat Sebatspor-Kayserispor Türkiye Süper Ligi maçyla
ilgiliydi. Şikeyi organize edenlerin konuşmalar polisin dinlemesine
taklmş, Trabzon ve İstanbul’daki İddaa bayilerinde maçn ilk
yarsnn Sebat, ikinci yarsnn ise Kayserispor lehine sonuçlanmas
ihtimaline toplam 380 bin 522 TL bahis oynandğ saptanmşt. İddaa,
bu miktarlar şaibeli bularak maç bahse kapatt ve Türkiye Futbol
Federasyonu’na (TFF) ihbarda bulundu. Federasyonun Profesyonel
Disiplin Kurulu (PFDK) bir soruşturma açt. Telefon kaytlarnda
Sebatspor ve Kayserispor oyuncularnn dşnda, Trabzonspor’un millî
oyuncusu Gökdeniz Karadeniz’in de organizasyonda yer aldğ tespit
edildi. Gökdeniz bir telefon trafiğine girmiş, Sebatspor ve Kayserispor
oyuncularyla toplam 200’er bin Euro karşlğnda anlaşmşt. Gökdeniz,
kurulda buluşmay ayarladğn itiraf etti. PFDK, şike
yerine ‘bahis skandal’ olarak kabul edilen bu olaydan
sonra, futbolcular Gökdeniz Karadeniz’e 10 ay ve 60 bin
YTL, Ogün Temizkanoğlu, Bayram Toysal, Metin Aktaş’a
12’şer ay, Ali Şen Kandil’e de 8 ay futboldan men cezas
verdi. Trabzonspor Kulübü malzemecisi Özkan Saraç ile
Akçaabat Sebatspor Kulübü Doktoru İlhan Günaydn da
para cezas aldlar. Ancak cezalar sonradan yumuşatld.
Futbolcularn pişmanlk beyanlarndan sonra
Gökdeniz’in cezas alt aya, Kandil, Aktaş ve Toysal’n
cezalar da beş aya indirildi. Ancak skandal bununla
bitmedi. 29 Ocak 2006 gecesi Gökdeniz ve Trabzonspor’dan
takm arkadaş Fatih Tekke’nin otomobilleri kurşunland.
Kurşunlayanlar mahkum oldu ama bahis skandal üzerine açlan
ceza davasndan sonuç alnamad.
2005 TÜRKİYE LİGİ BAHİS OLAYI
Dinlemeye taklan şike plan10
MİL
LİY
ET
, 2
1 AĞ
US
TO
S 2
00
4
Polisin şike operasyonu 3 Temmuz’da başlad.
MU
ST
AF
A Ö
ZE
R/A
FP
/GE
TT
Y IM
AG
ES
SPOR
40 İSTASYON
İtalyan hakem çetesi
2006
CAL
CIOP
OLI
8Gözlerini Almanya’daki Dünya Kupas
maçlarna dikmiş futbol dünyas, Mays
2006’da İtalya’dan gelen haberlerle sarsld.
Başta ünlü futbol kulübü Juventus olmak
üzere birçok takmn birkaç sezondur hakem
atamalarn yönlendirdiği iddia ediliyordu. Napoli
savclğnn mafya soruşturmas srasnda yaptğ
dinlemelere, Juventus’un genel müdürü Luciano
Moggi’nin İtalya Futbol Federasyonu (FIGC)
hakem sorumlularyla yaptğ konuşmalar da
taklmşt. Bunlara göre Moggi, kritik maçlara
istediği hakemin atanmasn sağlyordu. İşin
içindeki tek takm Juventus değildi. Soruşturma
haziran ay boyunca sürdü. İtalyanlar millî
takmlarnn 9 Temmuz’da Dünya Kupas’n
kazanmasnn sarhoşluğundan henüz aylmamşt
ki, dört gün sonra FIGC yaptrmlar açklad.
Juventus’un son iki şampiyonluğu iptal edildi,
küme düşürüldü. Milan, Fiorentina, Lazio da
sonraki sezona 30 puan cezasyla başlayacak,
Avrupa kupalarna katlamayacakt. Kulüplerin
itirazyla puan cezalar biraz yumuşatld. Moggi
hapsi boylarken, 20 yönetici ve hakem de ceza
ald. Eski hakem komitesi başkan Tulio Lanese
de iki yl hapse mahkum oldu.
Robert Hoyzer 25 yaşnda yakşkl, gelecek vaat eden bir
futbol hakemiydi. 2005’in Ocak aynda baz müşterek
bahis şirketleri, Hoyzer’in yönettiği maçlarda sürpriz takmlar
lehine sradş meblağlar yatrldğn tespit etti. 2004
Ağustos’unda, Hamburg-Paderborn arasndaki Almanya
Kupas maçnda Hoyzer, 2-0 öne geçen Hamburg’un bir
oyuncusuna krmz kart göstermiş, aleyhine iki tartşmal
penalt vermişti. Meğerse genç hakem Berlin’de Cafe King
adl bir gece kulübünde Hrvat bahis çetesinin üyeleriyle
tanşmş; onlarn talepleri doğrultusunda, düdük çaldğ
maçlarn akbetini değiştirmeye başlamş ve karşlğnda 60
bin Euro kazanmşt. Halbuki çetenin kazanc 2 milyon Euro’yu
aşyordu. Hoyzer hakemlikten ihraç edilip 29 ay hapse
mahkûm oldu. Bahis çetesi lideri Ante Spina da hapsi boylad.
Baştan çkan hakem2005 HOYZER OLAYI 7
Olimpiyat komitesine rüşvet
2002
SAL
T LA
KE C
ITY
SKAN
DALI
6Olimpiyat düzenlemek her zaman büyük prestij olmuştur. Günümüzde Uluslararas
Olimpiyat Komitesi’nin (UOK) aday şehirleri inceleme ve seçme süreci milyarlarca
dolarlk bir karar anlamna geliyor. ABD’nin Utah eyaletinin başkenti Salt Lake City, 2002
Kş Olimpiyatlar’n düzenleme hakkn elde etmişti. 1999’da UOK’nin İsviçreli üyesi Marc
Hodler, şehrin bu hakk kazanmak için UOK üyelerinin üçte birine rüşvet verdiğini ortaya
çkard. Salt Lake City’nin yaptğ 2 milyon dolarlk harcamalar arasnda saatler, geziler,
üyelerin çocuklarna okul burslar vard. Suçlu bulunan üyelerden 10’u UOK’dan ihraç
edildi veya istifaya zorland, 10’u knama cezas ald. Üyelerin aday şehirleri çoluk çocuk
gezmesi yasakland. Ama 2002 Kş Olimpiyatlar Salt Lake City’den alnmad.
Amerikan basketbol ligi NBA 1984’te David Stern’ün başkan seçilmesinden sonra dünyaya örnek
gösterildi. Çünkü tüm dünyada izleniyordu, mali açdan kârlyd ve hiç sorun yaşamyordu. Ta 2007’ye
kadar. O yln 20 Temmuz günü New York Post gazetesinde bir haber çkt: Federal Araştrma Bürosu FBI,
bir NBA hakeminin maçlar üzerine bahis oynadğ iddiasn araştryordu. FBI’n dinlemesine taklan kişi,
14 yllk kdemli NBA hakemi Tim Donaghy idi. Donaghy bahis çetelerinden para almş, 2005-6 ve 2006-
7 sezonlarnda yönettiği maçlarn sonuçlarn etkilemişti. 15 ay hapse mahkum olan Donaghy geçen yl bir
kitap yazd. NBA yönetiminin basksyla Random House kitab yaymlamaktan vazgeçti. 3 Aralk 2010’da
kitap Personal Foul (Kişisel Faul) ismiyle VTi-Group tarafndan yaymland.
NBA’in yüzünü karartan olay2007 NBA BAHİS SKANDALI 9
Hakem Tim Donaghy (solda)
Marc Hodler (ortada, çömelmiş), 1968 Grenoble olimpiyatlarnda.
Juventus taraftarlarnn protestosu.
Robert Hoyzer
41
Futboldaki “Anschluss”
1982
HAT
IR ŞİK
ESİ
41982 Dünya Kupas’nda birinci turdaki Bat Almanya-Avusturya maç hatr
şikesinin örneğiydi. Almanlar ilk grup maçnda Cezayir’e 2-1 yenilmişti.
İkinci maçta Şili’yi yendiler ama ikinci tura çkmak için son grup maçnda
Avusturya’y yenmek zorundaydlar. FIFA, gruplardaki son maçlar farkl
saatlerde oynatma hatasna düşü. Grubun diğer takm Cezayir, bir gün
önce Şili’yi 3-2 yenip 4 puana ulaşt. Bu durumda son grup maç öncesi B.
Almanya, Avusturya karşsnda 1-0’lk galibiyetin bile iki takm birden ikinci
tura taşyacağn biliyordu. Hakikaten de Almanlar 10.
dakikada Hrubesch’in golüyle 1-0 öne geçti. Sonraki
80 dakika seyircilerin slklar altnda geçti. İki
takm al gülüm ver gülüm futboluyla maç bitirdiler.
Cezayirliler iki ülkenin maç sahada bağladğn,
bunun ikinci bir Anschluss (Almanya’nn Avusturya’y
ilhak ettiği srada kullanlan sözcük) olduğunu
söylüyordu. FIFA sonraki kupalarda son grup
maçlarn ayn saatte başlatmaya başlad.
1980 İTALYA BAHİS ŞİKESİ
Kara Toto rezaleti3İtalya’da futbolla ilgili müşterek bahis oyunlar 1998’e kadar yasakt. Ama meşin topla
yatp kalkan bir ülkede futbol severleri bahisten uzak tutmak mümkün değildi. Ülkenin
her köşesinde kaçak bahis oynanr, halk arasnda buna Totonero (Kara Toto) denirdi.
1979-80 futbol sezonunun bitimine birkaç hafta kala, mali polis maçlarn oynandğ
bir pazar günü baz stadyumlara baskn yapt ve çok sayda futbolcuyu göz altna ald.
Totonero oynatan iki Romal tüccar, baz futbolcularn kendi takmlar üzerine bahis
oynadğn, bunun için para aldğn polise ihbar etmişti. İtalya Futbol Federasyonu
soruşturma açt. İki yönetici, yedi takm ve 20 oyuncu ceza ald. Köklü Milan takm
tarihinde ilk kez ikinci lige düşürüldü. Oyunculara 3 ay ila 6 yl hak mahrumiyeti
cezalar verildi ki bunlarn arasnda Milan kalecisi Albertosi, Lazio orta saha oyuncusu
Manfredonia ve Perugia santraforu Paolo Rossi de vard. İtirazlar sonucu baz cezalar
hafifletildi. Hatta 1982 Dünya Kupas öncesi İtalyan Milli Takm’nn gol ksrlğna çare
bulmak için cezas üç yldan ikiye indirilmiş Rossi’ye transfer izni bile verildi. İtalyan
kulüpleri akllanmamş olacak ki 1986’da 2. ve 3. lig takmlarn kapsayan yeni bir
Totonero skandal patlak verdi.
Milan Başkan F. Colombo (en önde) ve futbolcular ifade veriyor.
Hrsl bakann sonu
1993
MAR
SİLY
A RE
ZALE
Tİ
5Bernard Tapie
siyasete de
bulaşmş bir
Fransz işadamyd.
Sosyalist partiden
milletvekili
seçilmiş, hükümete
de girmişti. Ağz
iyi laf yapan
Tapie’nin bir
rüyas da Fransz
futbolunu çok iyi bir noktaya getirmekti. 1986’da köklü
Marsilya takm Olympique de Marseille’i satn ald;
yldz oyuncular transfer etti. 26 Mays 1993’te Marsilya,
İtalyan Milan takmn 1-0 yenerek Şampiyonlar Ligi’ni
kazand ve Avrupa’nn en büyüğü unvann alan ilk
Fransz takm oldu. Asl bomba üç hafta sonra patlad.
Milan maçndan önceki son lig maçnda Valenciennes
takmnn üç oyuncusunun Marsilya’dan para aldğ
ortaya çkt. Tapie ve sportif direktör Jean-Pierre Bernes,
Şampiyonlar Ligi finali öncesi takmn kafas rahat olsun
diye Valenciennes maçn satn almş, takmn oyuncusu
Jean-Jacques Eydelie’yi de arac yapmşt. Eydelie, üç
Valenciennes’li Jacques Glassmann, Christophe Robert
ve Jorge Burruchaga ile irtibat kurup para transferini
yapmşt. Polis Glassmann’n evinin bahçesinde toprağa
gömülmüş bir torbada paralar buldu. Marsilya’nn
1992-93 lig şampiyonluğu iptal edildi. Sonraki yl
ikinci lige düşürüldüler. Bernes ile Tapie hem futbol
yöneticiliğinden men edildi, hem de hapse mahkum oldu.
Bernard Tapie
B. Almanya-Avusturya maç.
Hrubesch
42 İSTASYON
SPOR
ABD’de beyzbol, 20. yüzyln başnda bir kitle sporu haline gelmişti.
Özellikle New York, Boston, Chicago, Philadelphia gibi şehirlerde bir
numaral spordu. Maçlarda seyirci saylar artyor, takmlarn geliri de
yükseliyordu. Beyzbolda müşterek bahis hayli yaygnd. 1919’da beyzbol ligi
finalleri World Series’e bir bahis skandal damga vurdu. Final maçlarnda,
dönemin gözde takm Chicago White Sox (Beyaz Çoraplar) ile Cincinnati
Reds karşlaşt. White Sox, final serisindeki sekiz maçn beşini ve dolaysyla
şampiyonluğu kaybetti. Ertesi yl bu final serisiyle ilgili şike dedikodular ald
yürüdü. White Sox’un sekiz oyuncusunun final serisini kaybetmek için bir
bahis çetesinden para aldğ iddia ediliyordu. Beyzbol ligi 1920 sonbaharnda
özel bir komisyon kurdu. Aralarnda Shoeless (Pabuçsuz) Joe Jackson’n da
bulunduğu sekiz oyuncu ebedi boykot cezas ald. Dava çkşnda bir çocuk
yaşl gözlerle Jackson’a “Doğru olmadğn söyle Joe!” diye bağrmş, Joe
da ona “Korkarm öyle!” cevabn vermişti. Bu skandala takmn isminden
de esinlenerek Black Sox (Siyah Çoraplar) ad verildi. Chicago White Sox ise
adeta lanetli damgas yedi. 2005’e dek 88 yl şampiyonluk yüzü göremediler.
Şikeye karşan oyuncularn hikayesi birçok kitaba ve filme konu oldu. En
meşhurlarndan biri Shoeless Joe Jackson’n da anlatldğ 1989 tarihli Düşler
Tarlas (Field of Dreams) adl filmdi.
O zamanki ismiyle Milli Lig’in 1963-64 sezonu çok
çekişmeli geçmiş, hele ligde kalma mücadelesi son
maçlara kadar devam etmişti. Ligde kalanlardan biri
de Karşyaka’yd. İzmir temsilcisi, son iki maçn kendi
sahasnda oynad. Cumartesi günü Kasmpaşa’y 4-0,
ertesi gün Gençlerbirliği’ni 2-0 yenerek bir puan farkla
ligde kalmay başard. Beykoz, Beyoğluspor ve Kasmpaşa
ise ligden düştü. Karşyaka taraftarlar mutluydu. Ama
sevinçleri fazla uzun sürmedi. Bir gün sonra 25 Mays
Pazartesi günü
gazetelerde bir
haber bomba gibi
patlad: Kasmpaşal
iki futbolcu yenilmek
için Karşyakallardan
para aldklarn iddia
ediyordu. Kasmpaşa
zaten ligden düşmüş,
son maçlar prestij için oynamşt. Karşyaka kulübünün
yöneticisi Melih Yücel, iki Kasmpaşal oyuncunun bu
yönde konuşmak için rakipleri Beykoz’dan para aldğn
iddia etti. Türkiye Futbol Federasyonu, Türk futbolundaki bu ilk şahitli
şike iddias için soruşturma açt. Şike olayna karştğ düşünülen 13
Kasmpaşal futbolcuya bir ila üç yllk spordan men cezalar verildi.
Karşyakal taraftarlarn İzmir ve Ankara’da yüzlerce kişiyle yaptklar
mitinge rağmen 20 Temmuz 1964’te İzmir takm 2. Milli Lige düşürüldü.
Karşyaka kulübü pes etmedi, idare mahkemesinde dava açt.
Mücadelelerini iki yl sürdürdüler. Sonunda Mays 1966’da Danştay,
Karşyaka’nn 1. Lige geri alnmas yönünde karar verdi. TFF de
olağanüstü toplanarak 1966-67 sezonu için Karşyaka’y 1. Lige geri ald.
Ama Karşyaka ayn sezon küme düştü.
1964 KARŞIYAKA OLAYI
Şike nedeniyle ligden düşen tek takm2
Bu konu NTV Tarih dergisinden alnmştr, NTV Tarih abone hatt: 444 18 59 veya 0 850 222 18 59
Pabuçsuz Joe (solda)
MİL
LİY
ET
, 28
MA
YIS
196
4
Chicago beyzbol takmna lanet1919 BLACK SOX SKANDALI 1
İSTASYON 43
■ Porsche’nin uzun zamandr
yenilenmesi beklenen Boxster
modeli ilk olarak Cenevre
Otomobil Fuar’nda tantld.
Yeni nesil Boxster, Boxster ve
Boxster S seçenekleriyle satşa
sunulacak. Her iki model de, yeni
doğrudan benzin enjeksiyonlu
6 silindirli motordan güç alyor.
Geliştirilen motor, enerji geri kazanm, start/stop ve
stma sistemleri sayesinde daha verimli bir yapya
kavuştu. Yeni Boxster modelindeki 2.7 litrelik motorun
beygir gücü, bir önceki nesle kyasla 10 hp artarak
265’e ulaşt. 3.4 litrelik motorun kullanldğ Boxster S
modelin gücü ise 5 hp artarak
315’e yükseldi. İki seçenekte
de 6 ileri manuel ve 7 ileri çift
kavramal (PDK) şanzman
seçeneği sunuluyor. Otomatik
şanzmann tercih edildiği
Boxster ve Boxster S modelleri
0-100 km/s hzlanmalarn
srasyla 5.4 ve 4.7 saniyede
tamamlyor. Otomatik şanzman, manuele kyasla daha
başarl hzlanma ve tüketim değerleri sunuyor. Yeni nesil
Boxster, elektro-mekanik direksiyon sistemi ve yüzde 15
orannda artan yakt verimliliğiyle yerini aldğ modelin
başarsn katlayarak bir sonraki kuşağa taşmş oldu.
CITROEN AİLESİ C4 AIRCROSS İLE GENİŞLEDİ
YENİ IMPREZA’DA ÖNCELİK KALİTE HİSSİ
■ Citroen, hzl büyüyen kompakt
SUV snfna yeni modeli C4
Aircross ile giriş yapt. Yeni model
özellikle günlük aktivitelerine
macera katmak isteyen sürücüleri
hedefliyor. C4 Aircross’da yer
almas planlanan motor seçenekleri;
110 ve 150 beygir gücünde 1.6
litre HDi (her ikisinde de 2WD or
4WD alternatifi olacak) ile 115 hp
1.6 litre benzinliden oluşuyor.
Benzinli versiyon, 2WD ve 5 ileri
manual şanzmanla sunuluyor. Yeni
modelde, dokunmatik ekran, geri
görüş kameras, anahtarsz giriş ve
motor çalştrma sistemlerine ek
olarak müziğe önem verenler için
de Rockford Hi-Fi müzik sistemi
sunulacak.
■ Subaru Impreza’nin boyutlar
çok değişmemiş ancak daha ferah
bir iç mekana kavuşmuş. Yeni
üç kollu, çok işlevli direksiyonun
dikkat çektiği kabinde, arka
bölümde yolculuk edenler artan
diz mesafesinin rahatlğn
yaşayacak. Impreza’nn sunduğu
kalite hissi de artrlmş, bunu
yumuşak malzemeden üretilen
ön konsola ilk bakşta anlamak
mümkün. Daha spotif bir görünüm
sergileyen yeni İmpreza’da sürekli
simetrik dört çeker sistemi (AWD)
yerini korurken 1.6 litrelik benzinli
motor ve Impreza için özel olarak
geliştirilen CVT (Sürekli Değişken
Şanzman) otomatik şanzman,
sürüş keyfini artryor.
PORSCHE BOXSTER BAŞTAN YARATILDI
Boxster
Boxster S
44 İSTASYON
OTOMOTİV HAZIRLAYAN: EDMON BEKYAN
■ En gösterişli station modellerinden biri olan Volvo’nun V40 modeli,
markann yeni tasarm dili doğrultusunda yenilendi. İskandinav tasarm
detaylar ve gelişmiş güvenlik özellikleriyle dikkat çeken yeni model, dijital
yeni gösterge paneli sayesinde kişiselleştirilebilen görünüm ve bilgilerle, farkl
bir sürüş deneyimi sunmay amaçlyor. Yeni V40’da sunulan motorun, sadece
94 gr/km CO2 salnmna sahip dizelden, sfrdan 100 km/s hza 6.7 saniyede
ulaşan 254 beygirlik T5 benzinli motora kadar birçok alternatif yer alyor. İster
manuel ister otomatik şanzmana sahip olsun, bütün motor versiyonlarnda,
start/stop ve fren enerjisi geri kazanm standart olarak yer alyor. Yeni station
modelini en akll ve güvenli otomobillerden biri yapan özelliklerden bazlar;
dünyada ilk kez kullanlan yaya hava yastğ, otomatik frenli yaya alglamas
sistemi, direksiyonu düzeltmeye yardm eden şerit koruma yardmcs ve
paralel park etmeyi kolaylaştran park yardm pilotu olarak sralayabiliriz.
HEM AKILLI HEM ŞIK
■ Renault’nun Avrupa’da segmentinin en çok satan otomobili olan ve İspanya’da Palencia fabrikasnda üretilen
Megane ailesi makyajland. Türkiye’de Haziran aynda satşa sunulacak olan yeni Megane serisi, yeni teknoloji ürünü
özellikleri, düşük yakt tüketimi ve 130 beygir gücündeki yeni 1.6 dCi motor seçeneğiyle dikkat çekiyor. Yenilenen
tasarmyla daha modern bir ön yüze kavuşan Megane, yeni ön tamponu, panjuru, krom detaylar ve LED farlaryla
dinamik bir görünüm sergiliyor. Megane ailesine eklenen teknolojik yenilik arasnda yer alan Visio System®; uzun/
ksa farlarn otomatik kumanda edilmesi (Automatic High-Low Beam) ve şeritten çkş ikaz (Lane Departure Warning)
sayesinde sürücünün dikkatini korumasna yardmc oluyor. Yokuşta kalkş yardm sistemi (Hill Start Assist) ve park
etmeyi kolaylaştran geri görüş kameras yeni konfor donanmlar arasnda yer alyor. USB+bluetooth özellikleri de
yeni modelle birlikte tüm donanm seviyelerinde standart olarak sunuyor.
Yenilenen Megane ailesi Haziran’da geliyor
YENİ i30’UN EN GÜÇLÜLERİ YOLDA
■ Hyundai’nin en yeni modeli
olan ikinci nesil i30, geliştirilen
tasarm, azaltlan yakt tüketimi,
artan performans ve donanm
seviyesiyle satşa sunuldu. Yeni
nesil i30, öncekine göre daha uzun,
daha geniş ve daha alçak bir yapya
sahip. i30’da üç dizel ve üç benzinli
olmak üzere alt motor seçeneği yer
alacak. Türkiye’de ilk etapta, ikisi
de 6 ileri manuel ve isteğe bağl
olarak sunulan 6 ileri otomatik
şanzmanl 1.6 litre 128 hp dizel ve
1.6 GDI 135 hp benzinli seçenekleri
satşa sunulacak. Yeni modelde,
anahtarsz giriş ve çalştrma, 10
ayr yöne otomatik hareket eden
sürücü koltuğu, hz sabitleyici, çift
bölgeli klima ve panoramik cam
tavan standart olarak sunuluyor.
3 SERİSİ’NİN ÖZELLİKLERİ VE BOYUTLARI ARTTI
■ Yerini aldğ modelden daha
güncel ve sportif bir görünüm
sergileyen yeni BMW 3 Serisi,
Sport, Modern ve Luxury olmak
üzere üç farkl donanm paketiyle
satşa sunuldu. Tüm modellerde
6 ileri manuel şanzman standart,
snfnda tek olan 8 ileri otomatik
şanzman ise opsiyonel olarak
sunuluyor. Artan boyutlaryla daha
geniş bir iç hacme kavuşan yeni
3 Serisi’nde “head-up display”
ekran, çevre görüş kameras, şerit
ikaz sistemi, park yardm asistan,
sürüş modu, çevre görüş kameras,
internet erişimi ve BMW Apps. gibi
özellikler yer alyor.
1
2
3
4
Yeni V40’n öne çkan özellikleri: 1- Yaya hava yastğ 2- Şerit koruma yardmcs 3- Otomatik frenli yaya alglamas sistemi 4- Park yardm pilotu.
İSTASYON 45
Lastik kontrolleriAraçlarn yola tutunmalarn sağlayan en önemli etken olan ve yoldan kaynaklanan sarsntlar en aza indirgemekte ilk adm oluşturan lastiklerin görevlerini ve muayene admlarnn neler olduğunu TÜVTURK Teknik Eğitmeni Hakan Burçin Uluçay anlatyor.
PERİYODİK MUAYENE SINIRLARI
ÇEŞİTLİ LASTİK SIRTLARI
Lastik üzerinde açlmş bulunan kanallar (dişler)
lastiğin “srt deseni” olarak adlandrlr. Srt
deseni, yol yüzeyine tutunmay artrmann yan
sra slak ya da karl zeminlerde lastikle yol
arasna skşan suyun / karn da tahliye edilmesini
sağlar. Bu hayati fonksiyonlar nedeniyle srt
desenini oluşturan lastik diş derinlikleri muayene
srasnda ölçülerek kaydedilir.
Periyodik muayene için lastik diş derinliği en az 1,6 mm olmak zorunda iken Yola Elverişlilik
Muayenesi’nde alt snr 2 mm’dir. Araç muayesinde lastik diş derinlikleri dijital kumpaslarla
ölçülür. Ölçüm sonucuna göre “Lastik Profil Derinliği: Snrda” ya da “Lastikler: Profil Derinlik
Snr Aşmş” gibi kusur değerlendirmeleri yaplabilmektedir. Yaplan araştrmalara göre
tehlike snr olarak kabul edilen 3 mm diş derinliğinin altna inen lastiklerde su deşarj
kapasitesi yüzde 70 düşerken fren mesafesi yüzde 30 artar. Direksiyon hakimiyeti ise yeni bir
lastiğe kyasla alt-yedi kat azalr.
Lastikler kauçuk, kord bezi ve çelik tellerle çeşitli
kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan kompozit
yapl parçalardr. Lastiklerin görevi; arac taşmak,
aracn yer üzerine (yola) tutunarak motorun ürettiği
güçle orantl şekilde hareket etmesini sağlamak,
her koşulda arac emniyetli bir şekilde yönlendirmek
olduğu gibi aracn güvenli bir şekilde yavaşlamasn
ve durmasn da sağlamaktr. Bunlarn yan sra yoldan
gelen sarsnsntlar ve sarsntlara bağl oluşan gürültüyü
de ilk ve büyük oranda absorbe etmek de lastiklerin önemli
görevlerindendir. Ayrca, lastiklerin uzun ömürlü olmasn ve
her zaman iyi performans vermesini de bekleriz. Bu bakmdan lastiklerin ayakkablarmzla
benzer görevleri olduğunu söyleyebiliriz. Hem güvenli bir şekilde ve istenildiği oranda
hareket (hzlanma ya da yavaşlama) iletimi sağlamal (kontrolsüz patinaj ya da kaymaya
sebep olmamal) hem de araç içerisinde konforlu (sarsntsz, gürültüsüz) bir ortam
yaratmaldr. Muayene süreçlerinde, araçlarn lastiklerinin fiziki (gözle ya da dokunarak)
kontrollerinin yansra teknik olarak uygunluklar da kontrol edilir. Yaplan bu kontroller
sonucunda lastiklerin sağlamlğ, araç ve ayn aks üzerindeki lastiklerle uyumu, hasarl
olup olmadğ gibi koşullar incelenerek araç kullanclarna bilgi verilir.
LASTİĞİ OLUŞTURAN BİLEŞENLER
Sentetik ve doğal kauçuk
bileşiminden oluşan katmanlar
Çelik teller
Çelik dolgu
Naylon polyester
ve kauçuk malzeme
kombinasyonundan
oluşan katmanlar
Darbelere karş
koruyucu yastk
UZMAN GÖZÜYLE
46 İSTASYON
LASTİKTE OLUŞAN HASARLAR
LASTİK ÜZERİNDEKİ BİLGİLER NE ANLAMA GELİYOR
YANLIŞ BASINÇ SORUNLARI
LASTİK KAPLAMA
AYNI AKSDA AYNI EBAT
Seyir esnasnda bir lastiğin patlamas aracn kontrolünü neredeyse
imkansz hale getirir ve kaza yaplmasna sebep olur. Araç
muayanesinde lastik yüzeylerinde oluşabilecek hasarlar ya da
lastiğe batan yabanc maddeler gözle ve elle mutlaka kontrol edilir.
Böylece lastiklerde oluşan ve fark edilemeyen (özellikle lastiklerin
aracn iç ksmna bakan yüzeylerinde oluşan ve araç kullancs
tarafndan görülemeyen) hasarlar muayene srasnda tespit edilir.
Tespit edilen hasarn durumuna göre “Lastiğe Batan Yabanc
Maddeler Var”, “Lastikler: Yüzey Çatlamalar Mevcut”, “Lastikler:
Hasar Oluşmuş”, “Lastikler: Yanak Ksmnda Balon Oluşmas” gibi
kusur değerlendirmeleri yaplr.
Aracn kullanm amac ve yapsal özelliklerine (ağrlk, hz, yolcu ya da yük taşma amaçl olup olmadğ
gibi) göre farkl yapda lastikler kullanlmaktadr. Bu yapsal farkllklar lastiklerin üzerinde bulunan çeşitli
kodlamalar ile belirtilir. Araç üzerindeki lastiğin araç özellikleriyle uyumlu olup olmadğ da muayene srasnda
kontrol edilir. Uyumsuzluk tespit edilmesi halinde “Yanlş Lastik: Karma (Radial ve Cross Ply - Çapraz) Lastik
Taklmş”, “Lastikler Yanlş: Dönüş Yönü Hatal”, “Yanlş Lastik Ebad: Yüksek Hz için Uygun Değil”, “Yanlş
Lastik Ebad: Yük Kapasitesi Çok Düşük” gibi kusurlar belirtilir. Aracn kullanm tarz ve hz lastik ömrüne de
önemli ölçüde etki eder. Lastikler 120 km/h hzda 70 km/h hza göre iki kat daha fazla aşnr.
Yük İndeksi bir lastiğin hz sembolü ile gösterilen en yüksek hzda taşyabileceği azami yükü gösterir. Hz
sembolü de bir lastiğin yük indeksiyle belirtilen azami yükte yapabileceği hz ifade eder. Çapraz lastiklerde
(Cross Ply) lastiğin iskeletini oluşturan dokuma katlar birbirlerinin üzerinden çaprazlamasna geçer. Bu
sayede darbeleri sönümleme özelliği oldukça yüksek olup maliyet düşüktür. Ayrca, yuvarlanma direnci
yüksektir ve daha az zemin tutunmas sağlar. İç Lastiksiz (tubeless) radyal lastiklerin dokuma katlar
enlemesine jant oturma çemberleri arasnda yer alr. Bunlar daha uzun ömürlüdür, daha az yuvarlanma
direncine sahiptir, daha iyi zemin tutunmas sağlar ve darbe sönümleme özelliği azdr.
Lastik hava basnc belirlenen
değerden fazla olduğunda
lastiğin srtnda (desenli alann
orta bölümü), basnç
belirlenen değerden az
olduğunda ise omuzunda
(desenli alann her iki
yan snr bölümleri)
aşr ypranma oluşur.
Araç muayesinde bu
gibi orantsz lastik
aşnmalar tespit
edildiğinde “Lastik Profil Derinliği:
Lastik Sürtünme Yüzeyi Ayn
Oranda Aşnmamş” kusur
değerlendirmesi yaplr.
Diş derinlikleri snr değerin altna
düştüğünde yeniden kaplanan
lastiklerin kaplamalarnn ve
diş profillerinin lastiğin orijinal
yapsna uygun olarak yaplmas
gerekiyor. Buna uymayan lastikler
tespit edildiğinde “Lastikler: Profili
Uygun Olmayan Şekilde Yeniden
Açlmş” kusur değerlendirmesi
yaplyor.
Araçta ayn aks üzerinde ayn
ebatta lastik bulunmas gerekir.
Muayene esnasnda aksi bir
durum tespit edildiğinde “Ayn
Aks Üzerinde Farkl Ebatta Lastik
Kullanlmş” kusuru belirtilir. Lastik
üreticileri, ayn ebatta fakat farkl
desende (farkl firmalarn imal
ettiği) lastiklerin ayn aks üzerinde
kullanlmasnn dahi lastik kullanm
verimliliğini olumsuz etkilediğini
belirtmektedirler.
Tüm araçlarn lastiklerinde olmas
gereken ideal hava basnc değerleri,
araç üreticileri tarafndan belirlenir ve bir
etiketle aracn üzerinde belirtilir. Lastik
basnçlarnn gerektiği kadar olmamas
sürüş güvenliğini olumsuz etkilediği gibi
lastiklerin erken aşnmasna da sebep olur.HIZ SEMBOLÜ
(J, K, L, M, H vb.)
LASTİK DÖNÜŞ YÖNÜ LASTİĞİN DIŞ YÜZEYİ
KESİT ORANI
JANT ÇAPI (inch)
İDEAL BASINÇ NE OLMALI
NOMİNAL KESİT GENİŞLİĞİ (mm)
YÜKİNDEKSİ
RADYAL LASTİK
İSTASYON 47
Nedir bu Tumblr? Tumblr, 2007’de kurulan ve fotoğraf, video, metin, link, ses ve diyalog içeriklerini
hzl bir şekilde paylaşmay sağlayan bir mikro blog sitesi. Tumblr’da temanz özelleştirebilir,
diğer kullanclarn paylaştğ içerikleri “reblog” butonu sayesinde kendi blogunuza ekleyebilirsiniz.
Tumblr’da fotoğraftan modaya, kitaptan alşverişe kadar pek çok farkl konuda blog yayn yapyor.
Rakamlarla Tumblr: Tumblr 2007’de açlmasna rağmen en büyük sçrayşn 2010’da yaşad.
Twitter da bu dönemde atağa geçmişti ve “mikro blog” kavram etrafnda sk bir rekabet başlamşt.
comScore’dan alnan verilere göre Tumblr, 2010 Temmuz aynda 4.2 milyon ziyaretçiye sahipken,
Temmuz 2011’de 13.4 milyon ziyaretçiye ulaşt. Bu rakamlara bakarak Tumblr’n bir ylda yaklaşk
yüzde 218 büyüdüğünü söyleyebiliriz. Ayrca Tumblr üzerinde günde yaklaşk 21 bin 800 mesaj ve
link paylaşlyor. Tumblr’n Eylül 2011’de, kendi blogunda verdiği bilgilerde, Tumblr’da 30 milyon blog
olduğunu ve 13 milyar sayfa gösterimine ulaştğ yer alyordu.
TÜVTURK Blog da Tumblr kullanyor! TÜVTURK Blog’da “Müşteriye Sözümüz” kampanyas
çerçevesinde TÜVTURK çalşanlarndan gelen film, poster ve sloganlar, blog.tuvturk.com.tr
adresinde paylaşlyor. Ayrca araç muayenesinde görülen çarpc bulgulara yer veriliyor.
Aralk 2011’de lansman yaplan Twitter marka sayfalar giderek yaygnlaşyor. Marka
sayfalaryla birlikte sunulan iki özellik oldukça dikkat çekiyor. Bunlardan ilki, marka sayfasna
yüklenen 835x90 boyutundaki header görseli. Artk markalar bu alanla takipçilerine kolay
ve etkili bir şekilde marka mesaj verebiliyor. İkinci özellik ise “sponsorlu tweet” (promoted
tweet) dediğimiz, marka tarafndan belirlenmiş ve marka sayfasnda en üstte yer almas
istenilen tweet. Bu şekilde markalar öne çkartmak istedikleri duyurular, ürünleri bu bölümde
yaynlayarak tweet’in güncel ve görünür kalmasn sağlayabiliyor. Video, resim, metin gibi farkl
içerik seçenekleri sponsorlu tweet olarak kullanlabiliyor.
Twitter ve marka sayfalar
Türk ünlülerinin Twitter ile imtihan ■ Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ünlüler Twitter’dan
geri kalmyor. Kimi Twitter’ daha etkin kullanrken,
kimisi hesab açtğndan bu yana sadece bir tweet atmş.
Hangi ünlünün ne kadar takipçisi var ve hangi ünlü ne
tweet’liyor, merak ediyor musunuz? Sizin için araştrdk
ve işte en çok takipçiye sahip beş ünlü:
@cmylmzTakipçi says: 2.040.219Cem Ylmaz hesabn hiç
kullanmayan bir ünlü. Gani
Müjde’den bu duruma “Hiç
tweet atmayan Cem Ylmaz’ takip eden 750 bin kişi!
Şaka msnz?” şeklinde bir yorum gelmişti. Cem
Ylmaz’n buna cevap olarak “Nasreddin Hoca’ya,
‘Hocam, 750 bin takipçin var’ dediklerinde ‘Banane’.
demiş. ‘Ama seni takip ediyorlar’, dediklerinde
‘Sanane’ demiş” şeklinde yazdğ tweet, sosyal medyada
oldukça fazla konuşuldu.
@akalindemetTakipçi says: 1.400.623Demet Akaln Twitter’ en aktif
kullanan ünlülerden biri. Twitter
üzerinde ünlü dostlaryla bol bol
sohbet ediyor ve toplam 776 kişiyi takip ediyor.
@okanbayulgenTakipçi says: 1.366.760Okan Bayülgen kendisine
gönderilen tweet’leri takip
ediyor, cevap veriyor ve retweet
ediyor. Sosyal sorumluluk ile ilgili konularda yorumlarn
paylaşan Okan Bayülgen, ayrca sunduğu programlarla
ilgili atlan tweet’leri de retweet ediyor.
@GeErgenTakipçi says: 1.343.333Gülben Ergen hem kendi
çalşmalaryla hem de gündemle
ilgili tweet’ler giriyor, ayrca
takipçilerine de cevap vermeyi ihmal etmiyor. Gülben
Ergen ile Seren Serengil arasndaki gerginlik de
geçtiğimiz yln sonunda Twitter’a taşnmşt.
@hulyavsarTakipçi says: 1.307.831Hülya Avşar yoğun olarak
tenis ile ilgili tweet’ler atyor.
En son Twitter üzerinde kz
Zehra’ya koyduğu yasak ile de
kendisinden söz ettiren Hülya Avşar, Twitter fenomeni
Erol Köse’ye de sataşmadan edememiş.
(*Twitter takipçi saylar Mart 2012’ye aittir.)
Volkan Aytan, Sosyal Medya Uzman, Pixelplus Interactive
TUMBLR MERCEK ALTINDA
48 İSTASYON
SOSYAL MEDYA
■ Son yllarda, cep telefonlaryla çektiğimiz fotoğraflar paylaşmak hzla
büyüyen sosyal medya trendlerinden biri haline geldi. Bu konuda öne çkan en
önemli uygulamalardan biri ise minimalizm ve retro’yu buluşturan Instagram.
Peki, nedir bu Instagram? Instagram, iPhone için geliştirilen ücretsiz bir
fotoğraf paylaşm uygulamas. 15 milyonluk kullancs ile iki seneden az bir
zaman içinde 400 milyon fotoğrafn paylaşldğ bir sosyal ağ. Instagram’n en
güzel özelliklerinden biri, çektiğiniz fotoğraflara mükemmel efektler vererek
görüntülerini tamamen değiştirebilmeniz. Bunun için kullanabileceğiniz
16 Instagram filtresi var. Instagram, ayn zamanda insanlarn markalar
hakkndaki görüşlerini de paylaşabildiği bir platform. Büyük markalar bu
trendin farknda ve bunu kendileri için kullanmaya başladlar bile. Instagram
kullanclar arasnda Starbucks, Burberry,
Red Bull, Marc Jacobs, Tiffany&Co, General
Electric gibi büyük markalar bulunuyor.
Instagram’da Starbucks’n şu an 270
bin takipçisi var. Onu 187 bin takipçiyle
Burberry ve 95 bin takipçiyle Red Bull
izliyor. Uygulamada dikkat çekenler
arasnda ABD Başkan Barack Obama’nn
2012 seçim kampanyas da var.
■ Google, sosyal ağlardaki gücünü artrma konusunda emin admlarla
ilerliyor ve Google+ entegrasyonunu arama sonuçlaryla Search+ ürününde
birleştiriyor. Google, Search+ ürünüyle arama sonuçlarn kişiselleştiriyor
ve kullanclarn çevrelerinde (Circles) yer alan kişilerle ilgili sonuçlar üst
srada gösteriyor. Bu özellikle Google, “sosyal” aramaya da adm atmş
oluyor. İşte sosyal aramann püf noktalar:
Kişisel sonuçlar: Sadece kendinizle ilgili sonuçlar görmenizi
sağlyor. Örneğin Google+‘ta paylaştğnz veya özel olarak
sizinle paylaşlmş içeriklerin gösterilmesi gibi.
Arama içi profiller: Otomatik tamamlamada ve sonuçlarda
çkyor. Aradğnz kişiye annda ulaşmanz sağlyor.
Kişiler ve sayfalar: Aradğnz konuyla ilgili Google+
profillerini ve sayfalarn öneriyor. Bunlar tek tk ile
çevrelerinize eklemenize olanak sağlyor.
Google+ ve YouTube Uyumu
Google+’a son eklenen yeniliklerden biri de YouTube ile
etkileşimli çalşan “Neyi izlemek istersiniz?” uygulamas. Yeni eklenen bu
özellikle Google+ sayfanzda gezinirken sağ bölümde bulunan bir simge
üzerinden annda YouTube’a bağlanp izlemek istediğiniz konuyla ilgili bir
playlist oluşturabiliyorsunuz.Eser Ylmaz, Sosyal Medya Uzman, Pixelplus Interactive
■ Pinterest davetiye yöntemiyle girebildiğiniz, pano sistemiyle çalşan bir
sosyal paylaşm platformu. İnternette gezinirken hatrlamak istediğiniz
önemli bir haberi, sevdiğiniz kitaplar, yaratc tasarmlar veya eğlenceli
videolar size ait olan sanal panonuza eklemenizi sağlyor. ABD’de aylk 10
milyon kullancya sahip ve takipçi mantğyla çalşan Pinterest, internet
tarihinde en hzl büyüyen sosyal ağ konumunda, en önemli özelliği ise
sosyal medya siteleriyle olan entegrasyonu. Pinterest’te bulunan 12
milyona yakn üyenin 9 milyonu, Facebook Connect kullanarak üye olmuş.
Pinterest’teki panolarnza eklediğiniz resimleri isterseniz tweet’leyebilir
veya Facebook’ta paylaşabilirsiniz. Web taraycnza ekleyeceğiniz “Pin
It” butonu sayesinde web’de gezerken beğendiğiniz içerikleri annda
arkadaşlarnzla paylaşabilir veya panonuza ekleyebilirsiniz. Şimdiden
birçok marka da Pinterest’te yerini almaya başlad. Pinterest, web sitenize
sağladğ trafik ve sosyal ticaret açsndan da büyük bir adm.
Eda Nur Gürtan, Dijital Stratejist, Pixelplus Interactive
Sosyal medyay Google’la
Pinterest: İnternetteki panonuz
DİJİTAL DÜNYANIN YENİ FENOMENİ “INSTAGRAM”
İSTASYON 49Sosyal medya sayfalar tarafndan hazrlanmştr.
ASSASSIN ÜÇLEMEYE HAZIRLANIYOR
KRATOS GERİ DÖNÜYOR
■ Ubisoft’un son yllardaki en
başarl oyun serisi Assassin’s
Creed yola bir süre daha devam
edecek. Hatta üçüncü oyunun bu yl
içinde çkacağ, daha önce yaplan
açklamalarla doğrulanmşt.
Oyunun çkş tarihi belli oldu.
Assassin’s Creed 3, 30 Ekim 2012’de
satşta olacak. Henüz pek bilgi yok,
ancak Ubisoft’un belirttiğine göre,
firma tarihinin en büyük çalşmasn
bu oyun için yapyor. Assassin’s
Creed 3’te yeni bir baş kahraman
olacak ve tarihsel alt yap olarak da
Amerikan Devrimi kullanlacak.
■ Uzun süredir God of War 4’ün
yaplp yaplmadğ konusunda
spekülasyonlar devam ediyordu.
Ancak David Thornfield isimli
bir Mo-Cap (Hareket yakalama)
animatörünün LinkedIn profilinde,
geçtiğimiz Kasm ayndan beri üç
oyunda çalştğ görünüyor: Medal
of Honor, WWE 13 ve God of War 4.
Sony’den henüz resmi bir açklama
gelmiş değil. Ancak ipuçlar, Santa
Monica stüdyosunun God of War 4
üzerinde çalştğn gösteriyor.
■ Sony’nin geçtiğimiz yln sonlarnda Japonya’da pazara
sunduğu taşnabilir oyun konsolu PSVita, ülkemizde
Avrupa ile ayn anda piyasaya çkt. Oyun konsollarna
da sçrayan dokunmatik ekran modasnn izinden giden
PSVita 5 inçlik OLED dokunmatik ekrana sahip. 16
milyon renk destekleyen konsolun ekran çözünürlüğü
ise 960x544 piksel. PSVita’nn ilginç bir özelliğiyse
arkasnda da çoklu dokunmaya olanak tanyan özel
bir yüzeyin yer alyor olmas. PSVita, hem dokunmatik
ekran hem de arka yüzeyin kullanlabildiği özel oyunlarla
geliyor. PSVita’da dokunmatik ekran yeniliği dşnda
salon konsolu PSP’deki fiziksel kontrol tuşlar aynen
yer alyor. PSVita, donanm özellikleriyle piyasadaki
en güçlü taşnabilir oyun konsolu. Dört çekirdekli ARM
CortexTM-A9 işlemci ve SGX543MP4+grafik kart yer
alan konsolda ön ve arka yüzlerde 0.3 megapiksellik
kameralar bulunuyor. Video kayd yapabiliyor. Dahili
hafza yok, depolama için PSVita’ya özel harici bellek
kart kullanlyor. PSVita’nn kullanclara sunduğu
özellikler bunlarla snrl
değil. Mobil internet
kullanmnn her geçen gün
arttğ günümüzde PSVita
3G ve Wi-Fi bağlantlarna
sahip olmas önemli artlar
arasnda. 3G sayesinde
mobil haldeyken online oyun
oynama ve yakndaki oyuncularla
sosyalleşme olanaklar sağlanyor.
Tabii salondaki PlayStation 3 ile
entegre olabiliyor. Bulut tabanl
sistem sayesinde PlayStation 3’de
oynarken kaydettiğiniz bir oyuna
PSVita’da kaldğnz yerden devam edebiliyorsunuz.
Salonda PS3 için kablosuz oyun kontrol ünitesi olarak
kullanlabildiğini de ekleyelim. Sony’nin PSVita ile iPad
ve 3DS gibi sk rakiplere karş başarl bir çkş yaptğ
rahatlkla söylenebilir.
PSVITA TÜRKİYE’DE
PS Vita’nn arkasnda da çoklu dokunmaya olanak tanyan özel bir yüzeyin yer alyor.
iPHONE OYUN
Lane Splitter■ Özellikle atari çağn yaşamş
olan kullanclarn yabanclk
çekmeyeceği tarzda bir oyun.
Sonu olmayan bir yolda
motorunuz ile ilerliyorsunuz.
Önünüze gelen arabalar
çarpmadan geçerek kullandğnz
karakteri ve tabi motorunu
en hzl şekilde ilerletmeniz
gerekiyor. Belirli bir yolu tamamlaynca motorunuz daha
da hzlanyor. Oyunun en heyecanl yeri ise skşmş
trafikte ilerlediğiniz yerler, zira en ufak bir hatanzda
arabalarn altnda kalabiliyorsunuz.
iKungFu■ iKungFu’da çöpten
bir ninjay yönlen-
diriyorsunuz. Sağa
ya da sola hareket
ederek düşmanlarnzla
karşlaşmanz gerekiyor.
Tek bir darbe tuşunuz var kombo yapmak için arka
arkaya bu tuşa dokunmanz gerekiyor. Unutmayn hem
hareket edip hem vuruş yapamyorsunuz. Bu yüzden
kombo yapmak için yön tuşlarna dokunmamanz
gerekiyor. Önemli bir nokta, düşmannzn can sfra
gelse bile yok etmek için kombo yaparak yere yğmanz
gerekiyor.
50 İSTASYON
OYUN
Karadenizin doğasnn ve yaylalarnn güzelliğini Karadeniz’e
hiç gitmemiş olanlara anlatabilmek çok zor. Küçük Kafkasya
veya Pontus Alpleri de denilen yeşilin her tonunu taşyan
Kaçkar Dağlar, büyülü ormanlar, birdenbire karşnza çkan küçük göller,
gürül gürül akan dere sesleri, bol oksijenli yürüyüşler... Frtna Vadisi ve
Ayder Yaylas gidenlerin nefeslerini kesiyor. Yapacağnz uzun yürüyüşlerin
ardndan (zaman zaman yokuşlar da olacak) konaklayacağnz yayla
evlerinde yayla yaşantsna, yayla kültürüne ve folkloruna tank olacaksnz.
Yayla insanlaryla sohbet edecek, oynanan horona katlacak, yöresel
yemeklerin tadna varacaksnz. Karadeniz için en iyi mevsim Haziran’n ikinci
yarsnda başlyor. Gerçi Karadeniz havas bu, sağ solu belli olmaz ama çişil
çişil yağan yağmurda doğann keyfini çkartmak da bir başka güzel.
Rafting sporu özellikle gençler arasnda popülaritesini
gün geçtikçe artyor. Türkiye’de çeşitli yerlerinde yaplan
rafting sporu için Artvin ilindeki Çoruh Nehri, dünyann en
hzl akan ve en derin nehirlerinden biri olarak dünyann üçüncü meydan
okuyan rafting parkuru olarak kabul ediliyor. Nehrin Yusufeli snrlar içinde
seyreden 100 kilometrelik ksm rafting
ve kano gibi su sporlar için en uygun
ve en zorlu parkurlar içeriyor. İlk
defa rafting yapacaksanz grubunuzda
iyi rafting yapan birkaç kişinin
bulunmasnda ve Çoruh’a vardğnzda
grup olarak nehir rehberlerinden ön
eğitim almanzda fayda var. Çoruh’ta
bulunduğunuz süre zarfnda kamp yerlerinde çadrda kalmak isteyebilirsiniz.
Bu durumda çadrnz, uyku tulumunuzu ve nehirdeki büyük çavlanlarda
düşme tehlikesine karş mutlaka çok iyi kalite bir can yeleğini yannzda
götürmeniz gerekiyor. Çoruh’ta rafting yapabilmek için iyi bir yüzücü olmanz
gerekmez ama orta seviyede yüzme bilmeniz yardmc olacaktr.
KIŞ UYKUSUNDAN UYANMA ZAMANIBu sene Türkiye’nin her tarafn ağr kş koşullar esir ald ama
artk bahar geldi. Bütün kş boyunca kapal yerlerde bunaldk,
güneşe ve oksijene hasret kaldk. Yllk izinlerimize daha vakit
var ama üç dört günlük doğa içinde uzun yürüyüşler yapacağnz
bir tatil, kş stresini atp bütün enerjinizi toplamanza yardmc
olacak. İşte sizlere önereceğimiz alternatif tatil mekanlar:
Tarihte Likya olarak adlandrlan Teke yarmadasndaki
patikalardan bir ksmnn işaretlenip haritalanmas ile
oluşturulmuş yürüyüş rotas Fethiye’den başlayarak Antalya
Adrasan’a kadar uzanyor. Türkiye’deki en güzel yürüyüş parkurlarndan
olan Likya Yolu’nda, dağlardan denize inen yürüyüş rotalar, antik kentleri
birbirine bağlayan patikalar, bölgenin kendine has bitki örtüsü ve yer
şekilleri, her admda içinize işleyecek bir Akdeniz kültürü sizi bekliyor.
Dağlk Likya’nn bize sunduklar bununla da bitmiyor. Denize dik yamaçlarla
inen dağlarn eteklerinde skşp kalan küçük kumsallar ve tekne ile geçilen
etaplar bu turu daha da zenginleştiriyor. Likya Yolu çeşitli kaynaklarca
dünyann en iyi 10 uzun mesafe yürüyüş rotasndan biri olarak gösteriliyor.
Parkur üzerinde yer alan
Gelidonya Feneri manzaras
2007 ylnda Türkiye’nin
en güzel manzaras
seçildi. Likya Yolu’nun
birinci bölümünde Faralya
(Uzunyurt) Köyü, Dodurga
Köyü, Sdyma, Pnara -
Letoon - Xanthos kentleri
ve incecik kumlaryla eski
bir liman bölgesi olan Patara yer alr. İkinci
bölümünde Antiphellos, Apollonia, Simena, Myra, Limyra, Rhodiapolis,
Gagai, Melanippe, Gelidonia, Edrassa Olympos, Chimaera ve Phaselis
bulunur. Likya Yolu’nu baştan sona kat edebileceğiniz gibi Kaş’ta kalp
her gün parkurun Saklkent, Kekova, Patara gibi bir başka bölümünü
yapabilirsiniz. Veya 12 kilometrelik müthiş sahile sahip Çral’da kalp
Olympos ve Phaselis parkurunu yapabilir, tanrlarn dağ olarak kabul edilen
Yanartaş’a trmanabilirsiniz. Yanartaş’n bir başka özelliği de kayalarn
arasndan szan doğal gaz. Yanartaş’a gece trmanrsanz, kayalarn
etrafnda yanan ateşler ve uzanp tutabileceğiniz yldzlarla büyüleyici bir
gece geçirebileceğinizden emin olabilirsiniz.
LİKYA YOLU’NDA DOĞA VE TARİH İÇ İÇE
ÇILGIN KALABALIKTAN UZAKTAKİ YAYLALAR
ÇORUH’TA RAFTİNG
AL
EX
SH
NIT
MA
N
RE
CE
P E
RGİN
İSTASYON 51
SEYAHAT
ŞAHANE MİSAFİRSİNEMA
■ Bugüne kadar Hamam, Harem Suare, Cahil Periler ve Serseri
Maynlar gibi çok sevdiğimiz filmlere imza atan Ferzan Özpetek’in
son filmi Şahane Misafir’i 5
Nisan’da gösterime giriyor.
Filmde değişik bir konu
işleniyor. 28 yaşndaki
çekingen ve duygusal Pietro, aktör olma hayaliyle Sicilya’dan
Roma’ya gelir ve kuzeni Maria’yla bir daireyi paylaşr. Ancak
oldukça yoğun bir duygusal hayat olan kuzeniyle ortak hayat
bir müddet sonra ypratc hale gelince, Pietro da çareyi
biraz eski hatta tarihi bir daireye geçmekte bulur ama orada
da bir başka huzursuzluk Pietro’yu beklemektedir. Ksa bir
zaman sonra bu evde de yalnz olmadğn keşfeden Pietro,
esrarengiz misafirlerinden önce korkar ama zaman geçtikçe
onlarla bir bağ kurmaya başlar. Pietro’yu çok başarl bir
şekilde oynayan Cem Ylmaz’n ve şarklaryla Sezen Aksu’nun
yer aldğ hayat anlatan bu filmde ağlamak ve gülmek iç içe.
Kimler geldi, kimler geçtiTürkiye Eurovision’a 1975 ylndan beri 28 defa katld.
Katlan sanatçlar ve şarklarn hatrlyor musunuz?
1975 Semiha Yank - Seninle Bir Dakika
1978 Nilüfer & Nazar - Sevince
1980 Ajda Pekkan - Petrol
1981 Modern Folk Üçlüsü & Ayşegül - Dönme Dolap
1982 Neco - Hani?
1983 Çetin Alp & Ksa Dalgalar - Opera
1984 Beş Yl Önce, On Yl Sonra - Halay
1985 MFÖ - Diday diday day
1986 Klips ve Onlar - Halley
1987 Seyyal Taner & Lokomotif - Şarkm Sevgi Üstüne
1988 MFÖ - Sufi
1989 Pan - Bana Bana
1990 Kayahan - Gözlerinin Hapsindeyim
1991 İzel, Reyhan & Can - İki Dakika
1992 Aylin Vatankoş - Yaz Bitti
1993 Burak Aydos - Esmer Yarim
1995 Arzu Ece - Sev
1996 Şebnem Paker - Beşinci Mevsim
1997 Şebnem Paker & Grup Etnik - Dinle
1998 Tüzmen - Unutamazsn
1999 Tuğba Önal - Dön Artk
2000 Pnar Ayhan & The SOS - Yorgunum Anla
2001 Sedat Yüce - Sevgiliye Son
2002 Buket Bengisu & Safir - Leylaklar Soldu Kalbinde
2003 Sertab Erener - Everyway That I Can
2004 Athena - For Real
2005 Gülseren - Rimi Rimi Ley
2006 Sibel Tüzün - Süper Star
2007 Kenan Doğulu -
Shake It Up Şekerim
2008 Mor ve Ötesi - Deli
2009 Hadise - Düm Tek Tek
2010 maNga - We Could Be
The Same
2011 Yüksek Sadakat -
Live It Up
2012 Can Bonomo -
Love Me
Back
■ Demet Evgar, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuar Tiyatro Bölümü’nü bitirdi.
Konservatuvar eğitimi srasnda arkadaşlaryla Tiyatro Klçk adnda bir topluluk kurdu. Bu
toplulukta oyuncu ve oyun yazar olarak çalşt. Kenter Tiyatrosu’nda ‘Aşk Çemberi’ adl oyunda
ve “Tiyatro Klçk”ta “Takanlar ve Taklanlar” ve “Ayşegül Hindistan’da” adl oyunlarda rol ald.
“Asl ile Kerem”, “Bütün Çocuklarm” ve “Emret Komutanm” adl televizyon dizilerinin yan sra
“Banyo”, “Beyza’nn Kadnlar” isimli sinema filmlerinde oynad. Mahsun Krmzgül’ün Güneşi
Gördüm filminde Havar karakterini canlandrd. Yahşi Bat filminde Cem Ylmaz ve Ozan Güven
ile başrolleri paylaşt. Ama en son dizisi “Bir Kadn Bir Erkek”le hepimizi esir ald. Müthiş bir
dediği dedik baş belas olabilir ama öyle komik ki, öyle bir enerjisi var ki hiç ondan kurtulmak
istemeyebiliriz. Ekşi Sözlük’te kendisi için yazlanlar ise hepimizin duygularna tercüman oluyor
sanki: “anti-depresan gibi bir kişilik”, “kim istemez ki birlikte rak içip daha sonra sizinle böyle
eğlenen bir kadn”, “komik, kafa falan ya. ne bileyim”, “bi bakşyla bizim mahalledeki kzn birini
hatrlatyor”, “sürdürülebilir seksilik diye bir kavram icat ettirecek kadn oyuncu”…
MELEK Mİ ŞEYTAN MI?
52 İSTASYON
SİNEMA-TV
ŞEHİRLER SANATLA BULUŞUYOR■ DEVLET TİYATROLARI ULUSLARARASI TİYATRO FESTİVALLERİ
Türkiye’nin her tarafnda tiyatro
sanatnn modern ve klasik en iyi
eserlerini sunan Devlet Tiyatrolar, Nisan
ve Mays aylarnda beş büyük kentte
çeşitli uluslararas tiyatro festivalleri
düzenliyor. Festivallerin 2012 program
şöyle: 27 Mart-30 Nisan, Adana’da
“Devlet Tiyatrolar – Sabanc Uluslararas
Tiyatro Festivali”; 14-24 Nisan, Konya’da
“Bin Nefes Bir Ses Uluslararas Türkçe
Tiyatro Yapan Ülkeler Festivali”; 25-30
Nisan, Ankara’da “Küçük Hanmlar Küçük
Beyler Uluslararas Çocuk Tiyatrolar
Festivali”; 1-15 Mays, Trabzon’da
“Uluslararas Karadeniz Tiyatro Festivali”; 17-
30 Mays, Antalya’da “Devlet Tiyatrolar Antalya
Uluslararas Tiyatro Festivali”.
■ 40. İSTANBUL MÜZİK FESTİVALİ 31 Mays-29 Haziran 2012
tarihlerinde yer alacak olan
İstanbul Müzik Festivali, bugüne kadar 3 bine
yakn gösteriyle, Türkiye’den ve yurt dşndan 40
binden fazla sanatçy ağrlad. 2012’de 40. yln
kutlayan İstanbul Müzik Festivali’nde, 40. ylna
özel hazrlanan programda 750’nin üzerinde
yerli ve yabanc klasik müzik sanatçs yer alyor.
Geçtiğimiz yldan itibaren her sene program bir
tema üzerine kurgulanyor. Bu ylki tema ise
“Umut ve Kahramanlar”. Festival program, bu iki
kavram etrafnda seçilmiş eserler ve özel konser
projelerinden oluşuyor. Festivalde konserlerin
yan sra, söyleşiler, eğitim çalşmalar ve anlatlar
da düzenlenecek.
■ 15. UÇAN SÜPÜRGE ULUSLARARASI KADIN FİLMLERİ FESTİVALİTürkiye’nin ilk kadn filmleri festivali Uçan
Süpürge Uluslararas Kadn Filmleri Festivali 10-
17 Mays tarihleri arasnda Ankara’da seyircileriyle
buluşacak. Festival 15. ylnda beyazperdede,
sokakta, evde, orada ve burada ‘baba’ya işaret
ediyor: Koruma, güç, aidiyet, korku, teslimiyet,
dokunulmazlk, güven, yakşkllk, hiyerarşi,
şefkat, karanlk, şiddet, erk, erkeklik… Festivalin
Ksa Film Yarşmas’nn
temas da “Size Baba
Diyebilir miyim?” olarak
belirlendi. Ksa filmlerle
erk ve erkekliğin inşas
üzerinden ‘baba’ sorgulanacak. Festivalde 2003
ylndan itibaren Türkiye sinemasnn en üretken
kadn yönetmenlerinden Bilge Olgaç’n ansna
Başar Ödülleri veriliyor. Ödüllerin bu ylki
sahipleri Füsun Demirel ve Serra Ylmaz. Onur
Ödülü ise Hale Soygazi’ye verilecek.
■ İZMİR FİLM FESTİVALİİzmir Film Festivali 11 yllk
aradan sonra tekrar seyircisiyle
buluşuyor. 21-28 Nisan 2012
tarihleri arasnda yer alacak
festivalde iki büyük sinema ustas, Theo
Angelopoulos ve Ö. Lütfi Akad filmleriyle
anlacak. Ö. Lütfi Akad, Türkiye Sinemas’nn
kurucu yönetmenlerindendi ve kendisinden
sonra gelen birçok yönetmeni etkileyen bir
“koca çnar”d. Dünya sinemasnn en büyük
kayplarndan olan Theo Angelopoulos İzmir’de
Sra Dş Bir Atinal” olarak D.E.Ü. Güzel Sanatlar
Fakültesi Film Tasarm Bölümü’nden fahri
doktora unvan almşt. Türkiye’nin ilk sinema
profesörü olan Âlim Şerif Onaran’n ismi verilen
“Yaşam Boyu Onur Ödülleri”, bu yl oyuncu
Çolpan İlhan ve yönetmen-oyuncu-senarist
Costas Ferris’e verilecek.
■ ASPENDOS ULUSLARARASI OPERA VE BALE FESTİVALİYalnz Anadolu’nun değil, tüm
Avrupa ve Kuzey Afrika Roma
tiyatrolar içinde dünyann en
iyi korunmuş antik tiyatrosu olan ve olağanüstü
akustiği ile ünlü 2000 yllk Aspendos Antik
Tiyatrosu’nda sergilenen ve görsel bir şölene
dönüşen opera ve bale eserlerini izlemek
sanatseverler için bir ayrcalk. Her yl artan
seyircisi ile tarihin, müziğin ve pek çok ulustan
insann bir araya geldiği festival bu yl 3 Haziran
-24 Eylül 2012 tarihleri arasnda yaplacak.
Festivale İzmir Devlet Opera ve Balesi, Estonya
Ulusal Operas, Ekaterinburg Devlet Akademik
Opera ve Balesi, Güney Kore - Daegu Operas,
Antalya Devlet Opera ve Balesi Orkestra ve
Korosu, Mersin ve Samsun Devlet Opera ve
Balesi katlyor.
GÜNDELİK HAYATIMIZIN TARİHİ İKİ NESİL BİR ŞEHİR■ Hayatmzda saysz gelenek, adet ve eşya
var çeşitli manevi işlevleri olan. Çoğu zaman
üstüne düşünmüyoruz, bazlarn anlyor ve
benimsiyor, bazlarn toplumsal zorunluluk
kabul ederek uymaya çalşyor, bazlarna da
tepki duyuyoruz. Gündelik Hayatmzn Tarihi
tüm bu kültür ve uygarlk ürünlerini tarih,
coğrafya, kültür, medeniyetler ve zaman
içinde yaplan yolculuklarla karşlaştrmal
olarak açklamaya çalşyor.
■ Sohbetine doyulmayan Aydn Boysan,
oğluyla birlikte yazdğ “Nereye gitti yaşadğm
İstanbul?” kitabnda Narlkap Çkmaz’nda
geçen çocukluğunu, denizle kucak kucağa
yaşamay bilen insanlar, at kuyruğundan
olta, lakerda, torik ve tuluat hepsi yaşama
sanatnn örnekleri olan hikayelerle anlatyor.
Kitabn bir de hediyesi var; “Nereye gitti
yaşadğm İstanbul?” DVD’sinde Aydn Boysan
hikayelerindeki mekanlarda gezdiriyor bizleri.
KİTAP
İSTASYON 53
AKTİVİTE
VATİKANDÜNYA’DAN
3,8 METRE
ÜLKESİDİR.
NÜFUS VEYÜZÖLÇÜMÜ
OLARAK
DÜNYANIN EN KÜÇÜK
İNSANIN VÜCUT
KILLARININ SAYISI
ŞEMPANZEYLE AYNIDIR.
ATATÜRK BARAJI’NIN TEPESİNE ULAŞMAK İÇİN 2220 KÜÇÜK KEKİN ÜST ÜSTE DİZİLM
ESİ GEREKİR.
Dalgalarn çkardğ ses büyük oranda hava kabarcklarndan kaynaklanr.
AY, HER YIL
YAKLAŞIK
UZAKLAŞIR.
bir örümcekağ bulundu.
iki futbolyani neredeyse
sahas uzunluğunda
182 metre,ABD’de
SALI GÜNLERİ
BEBEKLER
DÜNYAYA GELİR.
DAHA ÇOK
Juneau’yaAlaska’nn başkenti
giden bir yolyoktur.
54 İSTASYON
,
GaripGercek
AMA
AŞAĞIDAKİ BİLGİLER SENİ ŞAŞIRTACAK
ÇOCUK
Bu konu National Geographic Kids Türkiye dergisinden alnmştr, NG Kids abone hatt: 444 18 59 veya 0 850 222 18 59
20
-20
-40
-60 °F
4060
80
100
120
0
Aşırı s
oğuk
ve aş
ırı
sıcak aynı şeymiş gibi hissedilebilir.Aşır
ı soğ
uk ve
aşırı
sıcak aynı şeymiş gibi hissedilebilir.
UÇAR
GİBİ DANS
EDİYORUM.GİBİ DANS
EDİYORUM.
İNSANVÜCUDUNDA
İSİMLENDİRİLMİŞ
ABD’DE ADIHAMAMBÖCEĞİ
OLAN BİR BÖLGE VAR.
VARDIR.639 KAS
Bir kadnNiagara Şelalesi
geçidine gerilen ipiayağna sepetler
giyerek geçti.SATÜRN ÜZERİNDEKİ RÜZGARLAR
SAATTE 1800 KİLOMETRE,
YANİ BİR YOLCU JETİNİN
İKİ KATI HIZA ERİŞEBİLİR.EDER.
DANS
BAZI
DUYDUĞUNDA
POPMÜZİK
PAPAĞANLAR
İNSANLARİNGİLTERE’DEKİ
EN ÇİRKİN YÜZ
YARIŞMASINDAYÜZLERİNİ
ŞEKİLDEN ŞEKİLESOKUYOR.
İSTASYON 55
TSH BEŞİNCİ PAYDAŞ TOPLANTISITrafikte Sorumluluk Hareketi kapsamnda Sheraton Ankara Hotel’de beşincisi gerçekleştirilen
paydaş toplants, Ulaştrma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlğ Karayolu Düzenleme Genel Müdürü
Ali Rza Yüceulu’nun açlş konuşmasyla başlad. 27 kurumdan 42 katlmcnn yer aldğ toplantda
projenin 2011 faaliyetleri gözden geçirilirken, 2012 yl planlar tartşmaya açld. Güvenli Taşt
Hareketi, Sorumlu Vatandaş Hareketi ve Can Dostlar Hareketi ile ilgili yaplan çalşmalar, seminerler
ve etkinlikler tartşlrken trafikte sorumluluk bilincinin daha geniş kitlelere ulaşmas için yeni öneriler
paylaşld. Paydaş toplantlar Trafikte Sorumluluk Hareketi’nin çalşmalarn yönlendirirken, katlmc
paydaşlar arasnda konuyla ilgili işbirliğinin geliştirilmesine de katkda bulunuyor.
EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ
TÜVTURK, çeşitli illerde emniyet müdürlükleri mensuplaryla araç muayenesi konulu
bilgilendirme seminerlerinde biraraya geldi. İlk olarak 16 Ocak 2012 tarihinde Ankara’da
Emniyet Genel Müdürlüğü Eğitim Daire Başkanlğ’nn organizasyonuyla, çeşitli illerden gelen trafik
denetiminden sorumlu personeli eğiten eğitmenler, TÜVTURK Gölbaş İstasyonu’nu ziyaret
etti ve istasyon, ekipmanlar, muayene süreçleri ve araç muayenesi sonuçlarna ilişkin bilgi
aldlar. Ardndan EGM Gölbaş tesislerinde bilgi paylaşm toplants yapld. Toplantda
TÜVTURK’den Özcan Saka ve Ahmet Bulut, araç muayenesinin trafik güvenliğine katks,
araç muayenesinin kamu-özel sektör işbirliği modeli, trafik denetimleri, yaplan kontroller
ve sahte muayene konularnda bilgi verdi. Toplantya TÜVTURK yöneticileri Aykut Özgülsün,
Emre Büyükkalfa, Murat Özden ve Murat Barn’la Emniyet Genel Müdürlüğü yöneticileri
katld. 23 Şubat 2012 tarihinde Konya İl Emniyet Müdürlüğü mensuplaryla bir araya gelindi.
TÜVTURK’ten Emre Büyükkalfa ve Alper Demirel’in araç muayenesiyle ilgili sunum yaptğ
seminere İl Emniyet Müdür Yardmcs, şube müdürleri, emniyet amirleri, başkomiser,
komiser, polis memurlar ve Jandarma Komutanlğ’ndan çeşitli rütbelerde katlmclarla
TÜVTURK İş Ortağ KYC’yi temsilen Ramazan Hakk Özşahin, Adnan Eroğlu, Tuncay Mirza ve
Yusuf Karaman katld. Osmaniye’deki seminer ise 15 Mart 2012 tarihinde gerçekleştirildi.
TÜVTURK’ten Emre Büyükkalfa, Alper Demirel, Bora Uzunoğlu ve Murat Barn’n katldğ
bilgilendirme toplantsna İl Emniyet Müdür yardmcs Mustafa Erol, Trafik Tescil
ve Denetleme Amiri Orhan Aydn, İl genelindeki jandarma trafik ekibi ve Trafik
Tescil ve Denetleme’de çalşan polis memurlaryla İş Ortağ Serma A.Ş.’den
Mustafa Yücel, Mustafa Şimşek ve Mehmet Kurt katld.
III. Karayolu Trafik Güvenliği
Sempozyumu yaklaşyor06-08 Mays 2010 ve 10-12 Mays 2011 tarihlerinde düzenlenen
“Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyumu”nun ardndan
katlmclardan gelen talepler ve çalşmalarn sürekliliği
amacyla, İçişleri Bakanlğ Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik
Hizmetleri Başkanlğ ve Polis Akademisi Başkanlğ, Ulaştrma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlğ Karayolu Düzenleme Genel
Müdürlüğü ve Karayollar Genel Müdürlüğü, Gazi Üniversitesi
Rektörlüğü, Bahçeşehir Üniversitesi Rektörlüğü ve
TÜVTURK işbirliğiyle, 16-18 Mays 2012’de Ankara
ATO Kongre Merkezi’nde “III. Karayolu
Trafik Güvenliği Sempozyumu ve
Sergisi” düzenlenecek .
Toplantlarda araç muayene süreçleri ve sahte muayeneler hakknda bilgi paylaşlyor.56 İSTASYON
TÜVTURK
TRAFİKTE SORUMLULUK HAREKETİ BEYKOZ’DA
Beykoz Kaymakamlğ, Beykoz Belediye Başkanlğ ve Beykoz İlçe
Emniyet Müdürlüğü işbirliğiyle Trafikte Sorumluluk Hareketi ilk kez
tek bir bölgeye, Beykoz’a odaklanyor. Bu projenin en önemli hedefi,
Türkiye geneli için bir model oluşturmak. “Trafikte Sorumluluk Hareketi
Beykoz’da”, Beykoz ilçesini daha yaşanlr bir hale getirmek ve güvenlik
hizmetlerinde toplumun katlm ve desteğini sağlamak amacyla,
Beykoz İlçe Emniyet Müdürlüğü Toplum Destekli Polislik Büro Amirliği
tarafndan başlatlan “Beykoz El Ele Daha Güvenli” projesinin trafik güvenliğiyle ilgili uygulamalaryla işbirliği
içinde yürütülüyor. İlçede gerçekleştirilecek uygulamalar, 5 Mart’ta verilen Yetişkinlere Yönelik Eğitici Eğitimi
ve 17 Mart’ta verilen İlköğretim Okulu Öğretmenlerine yönelik eğitici eğitimiyle başlad. Eğitimler ilköğretim
okullar, Halk Eğitimi Merkezleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Meslek Eğitimi Kurslar (İSMEK),
Beykoz Lojistik Meslek Yüksek Okulu, Şoförler Odas, sürücü kurslar ve hemşehrilik derneklerinde düzenlendi.
Bunlarn yan sra, ilçe halk, esnaf ve ticari araç sürücüleri de yaplacak toplantlarla trafik güvenliği
konusunda bilinçlendirilecek. Mart-Haziran döneminde bir yandan binlerce kişiye trafik
güvenliği eğitimi verilirken, diğer yandan da eğitimler süresince cadde ve sokaklara
posterler, billboardlar ve bez afişler aslacak, TV-radyo spotlar ve anonslar her
mecrada kullanlacak. Türkiye’de ilk kez bir bölgeye yoğunlaştrlacak
olan trafik güvenliği eğitimleri ve halka açk etkinlikler, daha sonra
farkl il ve ilçelerde uygulanacak yaygnlaştrma yöntemleri
için bir model niteliği de taşyor.
İŞ ORTAKLARI TECRÜBE VE FİKİR
PAYLAŞIM TOPLANTILARITÜVTURK faaliyetlerine yönelik tecrübe ve fikirlerin paylaşlmas ve en son operasyonel
gelişmeleri değerlendirmek amacyla düzenlenen “İş Ortaklar Tecrübe ve Fikir Paylaşm” toplantlarnn
ikinci serisi 19 ve 20 Mart’ta İstanbul Point Hotel ve Ankara Sheraton Hotel’de gerçekleştirildi. İstanbul’da
40, Ankara’da da 50’nin üzerinde katlmcnn yer
aldğ toplantlarda TÜVTURK yöneticileri ve İş
Ortaklar, bir önceki toplantnn konularyla ilgili
güncel gelişmeleri ve geleceğe yönelik planlar
görüştüler. Ankara’daki toplantya Ulaştrma, Denizcilik
ve Haberleşme Bakanlğ Müsteşar Yardmcs Talat
Aydn ve Karayolu Düzenleme Genel Müdürü Ali Rza
Yüceulu da katld. Toplantda bir de konuşma yapan
Aydn, TÜVTURK’ün kendileri için çok önemli bir görevi
başaryla yürüttüğünü ve bundan sonra da operasyonel
kalitenin sürekliliğinin sağlanmasnn önemli bir hedef
olduğunu belirtti. TÜVTURK yöneticileriyle tüm iş
ortaklarn iki gün boyunca ayn platformda bir
araya getiren “Tecrübe ve Fikir Paylaşm
Toplantlar”nn bir diğer amac da
iş ortaklar arasndaki iletişim ve
işbirliğini artrmak.
TÜV SÜD Autoservice
Yönetim ToplantsTÜVTURK COO’su Aykut Özgülsün, 29 Şubat-
02 Mart 2012 tarihlerinde Almanya’nn Fulda
kentinde düzenlenen TÜV SÜD Auto Service
Yönetim Toplants’nda, TÜVTURK’ ün 2011 yln
değerlendiren bir sunum, Kurumsal Gelişim
Direktörü Emre Büyükkalfa ise ‘’TÜVTURK’te Kalite
Yönetimi’’ konulu sunum yaptl. TÜV SÜD’ün bölge
müdürleri ve üst düzey yöneticilerinin yoğun
katlmyla gerçekleşen toplantda TÜVTURK
tarafndan yaplan sunumlar yoğun
ilgiyle karşland.
Ulaştrma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlğ Müsteşar Yardmcs Talat Aydn da toplantya katld.
Beykoz İlçe Emniyet Amiri İrfan Bekaroğullar Trafikte Sorumluluk Hareketi kapsamnda gerçekleştirilen etkinliklerde katlmclara projeyi tantyorlar.
İSTASYON 57
GEZİCİ İSTASYONLARDA EGZOZ EMİSYON ÖLÇÜM HİZMETİ
Sabit istasyonun bulunmadğ 800’ün
üzerindeki ilçeye 73 gezici istasyonla araç
muayene hizmeti götüren TÜVTURK, bu
istasyonlarda egzoz gaz emisyon ölçüm hizmeti
vermeye devam ediyor. TÜVTURK’ün 192 sabit
istasyonunda da verilen olan bu hizmeti almak
isteyen araç kullanclarnn, araçlar ve ruhsatlaryla
birlikte muayeneye gelmeleri yeterli olacak.
‘Periyodik Araç Muayenesi’nde, egzoz gaz emisyon
ölçümünün bulunmamas ‘Ağr Kusur’ kapsamnda
yer alyor. Emisyon ölçümü sonucu snr değerlere
uygun çkmayan araç sahibi, bu duruma neden olan
kusuru gidererek ölçümünü bir ay içerisinde ücretsiz
olarak tekrarlyabiliyor. Egzoz gaz emisyon ölçümü araç muayenesiyle bağlantl, ancak baz ilçelerde
ölçüm hizmeti verilmediği için araç sahipleri araç muayenelerini ilçelerindeki gezici istasyonlarda,
egzoz ölçüm işlemlerini ise komşu ilçe veya şehirlerde yaptryordu. Yeni uygulama bu nedenle
birçok araç sahibi için büyük kolaylk sağlyor. Hizmet ilk etapta Afyon, Artvin, Aydn,
Gaziantep, Kütahya, Konya, Muğla, Manisa, Rize, Sinop ve Uşak illerinde başlad
ve hzla yaylarak Mart itibariyle, egzoz gaz emisyon ölçümü hizmeti
veren gezici istasyon says 57’e, hizmet verilen il says ise
61’e yükseldi. 2012 içinde kademeli olarak diğer gezici
istasyonlar da bu hizmeti vermeye başlayacak.
Kadn dayanşmasAdana İçel Hatay A.Ş. bünyesinde yer alan istasyon personeli
ve eşleri için “Bayan Dayanşma Toplants” düzenlendi.
Moral, motivasyon ve aidiyat duygusunun geliştirilmesi
hedeflenen toplantda eşlerin birbirine daha
anlayşl olmasn sağlamak amacyla görev
yapan personelin çalşmalaryla ilgili
bilgi paylaşld.
ÖdüllüE-Snav
Tüm istasyon amirlerinin katldğ ödüllü
e-snav uygulamasnn ilki 24.02.2012
tarihinde, Kalite ve İSGÇ Uygulamalar
konusunda gerçekleştirildi. Yl sonunda
en başarl ilk üç istasyon amirinin
ödüllendirileceği snavn not
ortalamas 100 üzerinden 75
olarak hesapland.
“Etik Hatt” devreye girdiTÜVTURK’ün etik mükemmeliyet ve tam bir dürüstlükle
kazandğ itibarn olumsuz etkileyebilecek durumlarn
saptanmas amacyla “Etik Hatt” kuruldu. Bu gibi
durumlarla ilgili bildirimler, 7/24, 0212 365 87 25
numaral hattan Kurumsal Gelişim Yönetimi’nin
konusuyla ilgili yetkilendirilmiş çalşanlarna
iletilebilir. Bildirimler, ayrca etik@
tuvturk.com.tr e-posta adresine de
yaplabiliyor.
TÜVTURK ARAMA TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
TÜVTURK Araç Muayene İstasyonlarnn mevcut iş ortamn değerlendirmek ve geleceğe dair
yeni fikirleri katlmc bir yöntemle ortaya çkarmak için düzenlenen arama toplants 14-15 Ocak
2012 tarihlerinde Richmond Sapanca Hotel’de gerçekleştirildi. TÜVTURK Genel Müdürlüğü,
istasyon çalşanlar, iş ortaklar ve sermayedarlarndan 35 katlmc, TÜVTURK faaliyetlerinin
paydaşlarn temsilen 15 diğer katlmcyla birlikte iki gün boyunca yoğun bir çalşma
yürüttü. Koordinasyon ve Mevzuat, Hizmet Çeşitleme, Verilen Hizmeti
Geliştirme, İnsan Kaynaklar, Müşteri İletişimi ve Ar-Ge gibi başlklar
altnda ortaya çkan fikirler, TÜVTURK faaliyetlerinin geleceğine
ve paydaşlaryla olan işbirliğine şk tutacak.
58 İSTASYON
TÜVTURK
TÜVTURK Genel Müdürlük çalşanlar yllk Eğitim ve Planlama Buluşmas için
Uludağ’da biraraya geldi. 9–11 Mart tarihleri arasnda Uludağ Baia Otel’de
gerçekleştirilen buluşma, 10 Mart Cumartesi günü birim yöneticilerinin departman
faaliyetleri ve 2012 planlarn paylaştklar toplantyla başlad. Tüm Genel
Müdürlük çalşanlarnn katldğ toplant Genel Müdür Kemal Ören’in mesajlaryla
tamamland. Bu toplanty takiben takm ruhunu güçlendirmek ve koordinasyon
becerilerini artrmak amacna yönelik olarak düzenlenen “Kardan adam” grup
çalşmasnda çalşanlar sekiz gruba ayrlarak en iyi kardan adam en hzl şekilde
yapmak için yarşt. Buluşmann son günü sabah yaplan farkl sportif ve grup
çalşmalarnn ardndan öğleden sonra İstanbul’a dönüldü.
GENEL MÜDÜRLÜK ULUDAĞ BULUŞMASI
“Kardan Adam” yarşmasnda yaratclklarn ve takm ruhlarn sergileyen
ekip keyif içinde eserlerini gösteriyor.
Motosikletler için Araç Muayene İstasyonu projesi
Yaplan araştrmalar sonucunda özellikle motosiklet sürücülerinin baz
şehirlerdeki TÜVTURK istasyonlarna ulaşmlarnda sorun yaşadklar
tespit edildi. Bunun üzerine Ulaştrma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlğ ve TÜVTURK, araç güvenliğiyle ilgili çok önemli bir unsur
olan araç muayenesi hizmetini motosiklet sürücülerinin ayağna
götürmeyi amaçlad. İlk olarak motosiklet kullanm açsndan yoğun
olan İstanbul’un merkezi semtlerinde açlacak motosiklet muayene
noktalaryla, trafikteki motosikletlerin güvenlik seviyesinin
artrlmas amaçlanyor. Bunun yan sra, özellikle
motosiklet saylarnn yüksek olduğu baz güney
illerimizde de motosiklet istasyonlar
açlmas planlanyor.
Açlacak yeni muayene noktalaryla trafikteki motosiklet güvenliği seviyesinin artrlmas amaçlanyor.
İSTASYON 59
I am standing in the shade of a juniper tree in Antalya, Elmal district, Tekke Village. Ab-dal Musa dervish convent, the second most
important holy place of Alevis and Bektashis in Turkey after Haci Bektas Veli, is about hund-red meters away. It is April. Cloths attached to the juniper wish tree’s branches are swaying in the fresh breeze of the swallow storm. They were tied to the tree by Tahtaci Turkmens, also known as “wood masters”, who see juniper trees as sac-red beings and call them their “shah”. This juni-per tree standing alone at the outskirts of Dur-dağ, echoing Çğlkara Forest’s thousands years old whistle, has four visitors today: Women from nearby Akcaenis village. Like their ancestors who were born, performed Samah and died under the cypress and juniper trees of this forest, they exp-ress their wishes to their shah.
The women who had prayed at Abdal Musa’s
mausoleum first, are happy to be near the juniper three which is regarded as a shah, or saint, that carries the mortals to heaven. Mother Guner (Ça-kar) is one of the last members of her generation who accepts this grand tree as a supreme being, make vows to it, sacrifice animals and make rain prayers underneath it. This aging woman shows great respect to the tree, says her prayers in front of it. Like her daughter Elif Kabak and daughter-in-laws Kvlcm and Feray who came this sacred place with her, Mother Guner too has something to wish from the shah. Who knows, she might be asking for a healthy grandchild, or asking that all the troubles her brother has been experiencing la-tely and has submerged the whole family in a sta-te of sadness end shortly.
The juniper tree, which is a wish tree, is not the only holy place here. There is also a holy rock. It is believed that the rock was moving toward
Cure, remedy and luckVisited by the Anatolians who are looking for luck, recovery, and cure, the sacred sites have kept attracting people for thousands of years. Their names, roles and narratives changed according to the dominant religion, but people never stop visiting them.
ENGLISH SUMMARY
60 İSTASYON
the dervish convent and stopped by Abdal Musa who reclined upon it and said “stop my moun-tain”. Thousands of colorful cloths are tied on the iron frames surrounding it. Krklar square, Oturak Baba cemetery and Budala Sultan Tomb are also present in this area. Above all, the se-cond most sacred place for Alevis and Bektashis, Abdal Musa mausoleum is here. The site of the tomb was a dervish convent, where Kaygusuz Ab-dal and Abdal Musa had spent most of their lives and fed the hungry and sheltered the homeless people once. Tens of thousands of local and non-local Alevis and Bektashis will visit this mausole-um during the sixth Abdal Musa remembrance festival at the end of June.
The tradition of visiting the mausoleums and the tombs of the saints, religious rituals such as tree, stone and rock cults has been existing for thousands of years, not only in Elmal’s Tekke vil-lage but in diverse regions of Anatolia. And despi-te the fact that the dominant religion had changed a few times over the centuries.
Anatolia had been home to many civilizati-ons. And the religious values of its people chan-ged with these civilization. Polytheistic religions which were practiced in many parts of Anatolia in diverse ways, in time, left their place to Ortho-dox Christianity. But some practices and traditi-ons originated from pagan culture infiltrated into the new religion. Because preachers of Christia-nity lead by Saint Paul found a way to make peop-le accept this new faith: They kept old traditions, beliefs and customs of Hellenistic-Roman peop-le, but interpreted them according to a new book and doctrine.
This pragmatic approach was adopted mostly by all new religions. Besides, regardless how “founding fathers” shaped the ideologies of the religions, pe-ople kept the versions that they accepted through their minds and hearths. Thus, a popular Christi-anity harboring the pagan traditions brought to Anatolia by Zoroastrianism followers, cult of Mith-ra, Manicheans and Mazdakites, has emerged.
A similar procedure had happened when Islam arrived to Anatolia. The people who came to Ana-tolia at the end of the 11th century when this land started to became Turkic, met variety of people and religions. These Turkic people had accepted Islam, but brought with them their shaman beli-efs and lifestyles. And in their new territory they encountered both pre-Christian and Christian be-liefs and traditions. These semi or entirely noma-dic people who hadn’t digested Islam fully, ab-sorbed some new traditions by Islamizing them. According to Frederick William Hasluck and Ire-ne Melikoff who are known with their research on Heterodox Islam, what these people did was
a syncretism and was experienced 500-600 years ago by the people when Christianity arrived. With time, Christians who settled in the region befo-re Turks accepted Islam or they adopted Shiism which was closer to their old beliefs and traditi-ons than from Sunni Islam. A multi layered cultu-ral synthesis and an extraordinary richness emer-ged from these cultural syncretisms.
Today, in Anatolia, some cultures categori-ze certain mountains, rocks and tress, as well as the tombs of the saints and the mausoleums, as sacred sites and visit them regularly. Sometimes a stone or a rock on the slopes or at the summit of a mountain is seen as sacred. Sometimes, especially in arid places, a single tree where people tie their wish cloths on the branches can be sacred. Seve-ral of these religious rituals go back to the Central Asia and a few has Anatolian or Near East roots.
Women tying cloths to the wish tree expressing their wishes to their “shah”.
İSTASYON 61
The story starts in 1979. Ahmet Kaplan was born amongst the sheep in a village with no electricity till 1990. He would go to school du-
ring the winter months and move to the plateau where there were only four or five houses to shep-herd his sheep during summer. His education en-ded when he finished the elementary school sin-ce there were no high schools in the village and no one to stay with in the town. He says that he was a very ordinary child. With no life outside his villa-ge, no one to talk to since there were very few villa-gers, no friends, no electricity, no radio broadcasts, no newspapers or books, he had no hints of a life he would dream about. Ahmet Kaplan’s dreams star-ted to flourish with the arrival of the radio broad-casts. He became a very good radio listener. “Radio became my whole world. For the first time in my life, I started day dreaming and building up fanci-ful hopes. I would listen to the radio all the time; the radio plays, the discussion programs, the news.. everything coming out of the small box. Then he started reading newspapers. He would load a pack
of old newspapers and go to shepherd his sheep. He would read everything on the papers, from the news to the political articles from all sides. Although be-ing completely ignorant about what he was reading on the newspapers eventually caused all the ideas to joggle in his mind like a soup, it also enabled him to develop a completely objective stand. He had no special sympathy for any ideology, writer or politi-cian. Thus, he was able to compare all of the ideas and develop his own unique ones without being af-fected by anyone or anything. He started writing to the columnists asking about everything he was cu-rious about and in fact, offering them his point of views. And they started writing back to him.
Meanwhile, one of acquaintances in the town started going to high school and Ahmet started reading his books. The first one was Emile Zola’s Nana. One of his turning points. He would read anything and everything he could lay his hands on; he finished all the classics he could grab. A whole new world was unfolding for him. Enthusi-astically, he would share every new piece of infor-mation with his villagers but the only reaction he ever received was, “What are you talking about? What do all these mean? Don’t occupy yourself with this useless information.” Ahmet Kaplan has confidence in himself. When I asked how come he wasn’t inhibited at all by his villagers’ reaction, he answer was, “Because of my Istanbul dream. I had no interest in small, local things. My dreams were always about faraway places. Therefore, the pres-sure and the walls people put around me in my small village didn’t mean anything for me. I ne-ver regarded them as real walls anyway. Thus, hit-ting against those walls wouldn’t affect me at all.
And all his dreams came true. When, one day he wrote to a businessman whose interview he had read in the newspaper, he had also found the key to the big city. Getting very impressed by Ahmet’s let-ter and the questions he asked in his letter, the bu-sinessman invited him to Istanbul, gave him a job – which was to establish the company library- and supported him to finish the high school.
Today, Ahmet is working on his entran-ce exams for the university to study law, is a ci-vil activist for democracy and doesn’t make any plans for the future. He says, “Life dynamics as-sert themselves one way or another. There is no sense in making plans”.
I knew it would happen one dayAhmet Kaplan’s story can be regarded as a shepherd finding his way to he big city but its also story of will power, imagination nurtured by radio, newspapers and books and a never ending quest for life.
The development of internet paved a shepherd the way to the big city to realize his dreams.
INTERVIEW: FİGEN KAYRALCI
62 İSTASYON
ENGLISH SUMMARY
concept stage and define its target audience. De-signing all the dynamic and mechanical aspects of a game from the concept works to the writing of the story, from the assignments in the game to the mathematical designs, they di-rect the concept of the game.
In this sector, the people whose job is to play with the games in the lite-ral sense are the test experts. Test experts are responsible for the quality control of the ga-mes. They are the ones who enable the players to play with pleasure, without any problems or cut off during the game.
The last domain where you can work in the ga-mes sector is the Game Moderation domain. They are responsible for the strict management and operation of the games once they are on the mar-ket especially with the spread of the online and social games.
All he does is to play games Nowadays, some of the promising careers of tomorrow do not require education, you can educate yourself on the way. Sidar Şahin who built up a very successful company in the games sector is one of them.
D igital games industry is one of the rising stars lately. According to the data, its volu-me grew big enough to compete with the ci-
nema industry. It is a 50 billion dollar market. It has been only seven years since Zynga, the com-pany who set the social game concept on the Face-book, was established. Today, its market price on the stock exchange is 10 billion dollars.
With the prevalence of the wideband internet, the influences of the developments in the world of games are perceived by the big young population of Turkey simultaneously. The increasing local at-tention and communication facilities are paving the way for the local game companies and studi-os to develop their own games. One of these com-panies, Peak Games is among the first five in the world social games market with its number of pla-yers. To become a regional power, lately they bo-ught a game company in Saudi Arabia. It’s been only more than a year since the establishment of the company and they have already become a team of 150 but their biggest hardship is finding the qualified personnel. We tried to find answers as to how these game operations are carried out and what kind of opportunities and possibilities there are for the youngsters in the game sector.
The domain where the highest level of compe-tence is required in the production and services of a game is the domain of the Game Producer. It is one of the most critical assignments. He is the one who takes the project from the concept sta-ge through the whole process until the game is on the market and enables the sustainable success of the game. He manages the whole team of softwa-re engineers, graphic artists, game designers, wri-ters and test experts like a conductor.
The second professional growth domains in the games business are Games Software Engine-ering and Graphics. These two domains are res-ponsible for producing the visuals and the codes required for the games to be played on special me-diums physically. They can as well be defined as the factory of the games.
The Game Designers are as important as the game engineers or the graphic artists for the pro-duction of the game. They take the game from the
TEXT: RESUL BUKSUR
d define nce. De-dynamicaspects of a game from
rks to the writing of the assignments in the game atical designs, they di-of the game.
or, the people whose
uire uilt
The Peak Games Group which now consists of 150 personnel in a very short time,
İSTASYON 63
Roksan Kunter is a very elegant, beautiful and modern young lady. Besides her sports woman identity, she is the fifth generati-
on grand daughter of the Ottoman Sultan II. Ab-dülhamid. We talked with her about the dynasty, basketball, media and her dreams.
How do you identify yourself? A princess, a sports-woman, a young and successful lady working in media?Definitely as a sportswoman. Since I spent my whole childhood in sports, it is always my sport-swoman identity comes first for me.
You are the fifth and your mother is the fourth ge-neration granddaughters of the Ottoman Sultan II. Abdülhamid. Does your mother still underline her princess identy?My mother never had any assertive behavior as such. She and her sisters weren’t brought up with that notion. When they were living in France, ap-parently they were being called as “princess” and were being pointed at where ever they went. Not-hing of the sort happened when they came back to Turkey.
How was your relationship with your mother?When I was a child, we had a reserved relations-hip of a strict mother and daughter which turned out to be a wonderful friendship as I grew older.
Were you close to your grandfather?Very, we had a very special kind of bond betwe-en the two of us. Most of the time, I used to stay with them and when they moved to Marmaris, the whole family would gather there for the sum-mer. He died two years ago.
Was the atmosphere there like continuation of the dynasty?You would feel the whole dynasty atmosphere as you stepped into the house but apart from that, no-body would mention anything about the dynasty. Even I learned about the history of my family very late. But even looking at his exquisite manners and etiquette and of course, his excellent Ottoman Tur-kish, you would get a feeling about his breed.
After all these years living outside Turkey, wasn’t his Turkish deformed at all?Not at all. You wouldn’t get enough of listening to him. He had studied politics and philosophy in Paris and Vienna. He would speak English, French and German like his native tongue as well.
Would you wish for the continuation of the dynasty?No, I never did. I think everything is as it should be. And my freedom is very important for me and I don’t like to be popular in the public at all.
Doesn’t that contradict with what your career?I keep my personal life away from everything. I am very careful to keep my family away from all the gossips for them not t o get hurt because they are very important for me.
Now you’re a sports speaker at the television chan-nel, NTV Sports. Any plans for the near future?I am exactly at where I want to be in life doing exactly what I’ve always wanted to do. But of co-urse, I have dreams. My biggest dream is to stay connected to sports or do all my life and the other one is to have a happy marriage.
An Ottoman princess on the screenNTV Sports speaker Roksan Kunter, a former basketball player and the daughter of the legendary basketball player Erman Kunter, identifies herself as a sportswoman but in fact, she’s an Ottoman princess.
INTERVIEW: FİGEN KAYRALCI
She believes in the saying, “Don’t make any plans, you’lll make God laugh at you.”
64 İSTASYON
ENGLISH SUMMARY
EXPERIENCE AND IDEA SHARING WITH THE BUSINESS ASSOCIATES■ The second series of the “The Business Associates Experience and Idea Sharing” meetings intending to share the experiences and ideas relating to TÜV-TURK activities and evaluate the latest operational developments, took place on March 19-20 at İstan-bul Point Hotel and Ankara Sheraton Hotel. The-re were 40 participants at the İstanbul meeting and over 50 participants at the Ankara meeting. TÜV-TURK Executives and the Business Associates dis-cussed the developments and future projections re-garding previous meeting’s agenda. Representatives of the Ministry of Transportation, Navigation and Communications, Mr. Talat Aydn, the Deputy Un-dersecretary and Mr. Ali Yüceulu, the General Ma-nager of the General Directorate of Road Trans-portation Regulations also attended the Ankara meeting. During his speech, Mr. Aydn said that TÜVTURK successfully carries out a very impor-tant business for the ministry and pointed out to the importance of enabling the sustainable operational quality. Developing the communication and coope-ration between the Business Associates is the other important goal of these meetings where the TÜV-TURK Executives and all of the Business Associa-tes get together for two days at the same platform.
TÜVTURK SEARCH CONFERENCE■ The search conference organized to evaluate the current business environment of the TÜVTURK Vehicle Inspection Stations and create knew ide-as for the future with a participatory method took place on January 14-15, 2012 at the Richmond Sa-
panca Hotel. 35 participants consisting of TÜV-TURK Head Office personnel, station employees, business associates and shareholders along with 15 other representatives of TÜVTURK stakeholders carried out two days of intensive discussions. The ideas, grouped under headlines like Coordination and Regulations, Service Variations, Development Services, Human Resources, Customer Communi-cations and R&D will enlighten TÜVTURK’s fu-ture activities and cooperation with stakeholders.
TÜV SÜD AUTOSERVICE MANAGEMENT MEETING■ Aykut Özgülsün and Emre Büyükkalfa made presentati-ons on the operations and qua-lity management in TÜVTURK at the TÜV SÜD Autoservi-ce Management Meeting held in Fulda, Germany on Mar, 1-2. Both presentati-ons received great attention by TÜV SÜD techni-cal regional managers and top management per-sonnel participating in the meeting.
TÜVTURK ETHICS■ “Ethics Line” is established to determine the conditions which may harm TÜVTURK’s reputa-tion by adhering to ethical perfection and comple-te honesty. The information regarding such condi-tions can be forwarded the authorized personnel of the Corporate Communications Management Department 7/24 via the phone no: 0212 365 87 25 or the mail address: [email protected].
TÜVTURK news
İSTASYON 65
MOTORCYCLE INSPECTION STATIONS■ The results of the surveys reveal the fact that the motorcycle owners are having difficulties at re-aching the inspection stations in some cities. In order to solve this problem, TÜVTURK and the Ministry of Transportation, Navigation and Com-munications decided to build inspection stati-ons for motorcycles within city centers. The first of these stations will be build in Istanbul and it’s possible that some other stations will be built in southern cities of Turkey having motorcycle-den-se population.
HEAD OFFICE ULUDAĞ MEETING ■ TÜVTURK Head Office Personnel came to-gether at Uludağ for the Yearly Training and Planning Meeting. The meeting which took pla-ce at Uludağ Baia Hotel on March 9-11, 2012 started with the presentation of the department managers’ activity reports and 2012 plans. The meeting which was participated by all of the Head Office personnel ended with CEO Ke-mal Ören’s messages. Following the meeting, the personnel competed to make the best snowman in groups of eight at the “Snowman” activity or-ganized to improve the team spirit and coordination techniques. Follo-wing the different sports activities and group works on the morning of the last day, the group headed back to İstanbul.
MEASUREMENT AT MOBILE STATIONS■ TÜVTURK which brings vehicle inspection services to over 800 towns where there are no fi-xed inspection stations with 73 mobile stations, started giving exhaust emission measurement services in these stations as well. Those who want to have their exhaust gas emission measured in one of the these stations can do so by only going to the inspections with their registration do-cument. The lack of ex-haust emission measu-rement at the periodic vehicle inspection is re-garded as a heavy defect. If the results of the emis-sion test are not satisfac-tory at the first time, the driver can have the prob-lem part fixed and have his second measurement free of charge within one month. Although exha-ust gas emission measu-rement is a part of the vehicle inspection, the cus-tomers coming for their vehicle inspections had to go to a different town or city only for this ser-vice since there weren’t any exhaust gas emissi-on measurement service providers in some of the towns. Therefore this new implementation is of-fering a real comfort for a lot of vehicle owners. This service is currently being provided in 57 mo-bile stations but the remaining ones will start the service in the coming months of 2012.
TÜVTURK news
66 İSTASYON
ENGLISH SUMMARY