SOALAN: Mengapakah sesetengah masyarakat tempatan khususnya etnik Melayu menentang penyerahan Sarawak kepada kerajaan British. Bincangkan.

1. Pengenalan

Sebelum tahun 1841 Sarawak adalah di bawah kekuasaan kesultanan Brunei.Selepas tahun 1841, Sarawak diperintah oleh keluarga Brooke yang diwarisi oleh 3 generasi iaitu, James Brooke, Charles Brooke dan Vyner Brooke.Selepas zaman pendudukan Jepun (12/1941-9/1945), Sarawak diserahkan kepada British dan penyerahan ini adalah keinginan pihak British dalam menubuhkan sebuah kerajaan yang berbentuk tanah jajahan ( Crown Colony)_Jajahan mahkota sekitar 01/07/1941.Raja Vyner Brooke mempunyai cadangan dalam penyerahan Sarawak kepada pihak kolonial pada 08/02/1946 secara tidak langsung.Keadaan ini menyebabkan masyarakat di Sarawak terperanjat yang sebelum ini menginginkan kemerdekaan di bawah pemerintahan keluarga Brooke.Rentetan daripada penyerahan Sarawak kepada pihak koloni pada tahun 1946 ia telah memberikan reaksi kepada masyarakat di Sarawak di mana mereka telah bangkit untuk menentang penyerahan ini, khususnya masyarakat Melayu.

2. Faktor penyerahan

Perlembagaan 1941 Masyarakat Sarawak tidak mahu Sarawak di bawah penguasaan tanah

jajahan (Crown colony). Telah melanggar perlembagaan 1941 kerana ia membelakangkan hak

orang-orang Sarawak tanpa berunding terlebih dahulu. Masyarakat Sarawak rasa tertipu kerana tidak diajak dalam

perundingan tersebut. Hal ini, menyebabkan kebimbangan masyarakat Sarawak dengan

pemerintahan yang baru kerana ia akan menjejaskan kedudukan mereka dalam kerajaan Sarawak.

Berdasarkan perlembagaan 1941, raja Charles Vyner Brooke tidak mempunyai kuasa dan hak untuk berbuat demikian.

Tipu muslihat Raja Charles Vyner Brooke telah membuat keputusan sendiri tanpa

berunding dengan ketua-ketua bumiputera dan pemimpin tempatan khususnya masyarakat Sarawak.

Kerana bagi mereka hak Beliau berjanji adat resam lama masyarakat di Sarawak tidak

dihapuskan dan perlembagaan 1941 akan dihormati. Raja Charles Vyner Brooke juga menyatakan bahawa bukan beliau

tidak mempedulikan Sarawak dengan menjanjikan akan melawat Sarawak.

Salah satu tipu muslihat dalam memujuk masyarakat untuk menerima penyerahan Sarawak.

Anthony Brooke tidak dilantik sebagai raja Sarawak Anthony Brooke telah diminta oleh barisan pemuda Melayu untuk

menjadi raja Sarawak yang baru. Penduduk Sarawak boleh menuntut kemerdekaan dengan mudah

dengan memilihnya pemerintahan keluarga Brooke. Anthony sentiasa diragui oleh Vyner kerana sudah 2 kali dipecat dalam

jawatan Raja Muda. Selain itu, persengketaan memuncak yang menyebabkan Bertram

Brooke mengatakan “saya lebih rela melihat dinasti ini lenyap daripada persengketaan di kalangan kerabat kita yang menyebabkan pergolakan kaum di Sarawak

Keadaan ini menyebabkan hak perlantikan Anthony diabaikan serta-merta.

Orang Melayu tidak sanggup menerima perubahan kedudukan politik Sarawak

Melahirkan satu peristiwa di mana bibit2 nasionalisme telah lahir di Sarawak dengan kebangkitan golongan anti-penyerahan.

Pergerakan ini muncul akibat daripada penyerahan Sarawak kerana bagi mereka penyerahan Sarawak itu adalah “Haram”

Satu pihak yang menunjukkan bantahan berani secara terbuka ialah Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS), sebuah pertubuhan anti-penyerahan di Kuching.

Memprotes tindakan Brooke dalam penyerahan Sarawak. Diketuai oleh Datu Petinggi Abang Haji Abdillah. Kumpulan ini mahukan keamanan, kemakmuran dan kemerdekaan

Sarawak. Terdapat 300-400 kakitangan kerajaan dan guru letak jawatan sebagai

tanda protes.