psu

PENGENALAN

papan suis utama (PSU) adalah satu komponen atau perkakas pemasangan elaktrikyang mula - mula sekali menerima bekalan elektrik sebelum ianya diagih - agihkankebahagian bahagian lain beban atau bangunan. la juga merupakan pusat kawalankepada keseluruhan pemasangan.Didalam PSU inilah terdapatnya perkakas suis untuk tujuan kawalan dan perlindungan.Bekalan masuk utama yang boleh dikawal dan perlindungan utama untuk melindungikeseluruhan pemasangan ditempatkan disini.Peranan, saiz fizikal dan fungsi PSU adalah bergantung kepada keupayaan membawaarus bagi menentukan kegunaan PSU itu sendiri serta apakah yang hendakdikawalnya. Ada sesetengah PSU hanya mengawal beban elektrik yang tertentu sahajamisalnya motor-motor elektrik.

Definasi Papan Suis Utama

Papan suis utama adalah komponen elektrik yang menjalankan fungsiberikut :- Menerima bekalan dari pemegang lesen atau janakuasa.Mengawal pepasangan, ( ‘OFF dan ON’)melindungi keseluruhan perpasangan- Mengagihkan bekalan pada sub-sub kecil.

JENIS - JENIS PAPAN SUIS UTAMA

Umumnya ada tiga Jenis PSU yang biasa digunaan iaitu :Jenis lekat di dinding (wall mounted) Jenis PedestalI Jenis CubicleJenis lekat ke dinding biasanya untuk pemasangan kecil sehingga 100 ampere.

of 13

GAMBARAJAH PAPAN SUIS UTAMA

of 13

NAMAKAN BAHAGIAN-BAHAGIAN UTAMA SERTA FUNGSINYA

Pemutus litar udara ialah sebuah pemutus litar yang bertindak memutus danmenyambungkan litar elektrik didalam udara.Pemutus litar udara voltan rendah ditentukan didalam B.S 4752 (mengaitkan tentangpemutus litar yang direka untuk litar elektrik tidak melebihi 600 au dengan ulangan 50Hz ke 60 Hz, mempunyai arus haba berkadar tidak melebihi 8000 Amp dan kapasitipemutusan litar pintas berkadaran tidak melebihi 200 KA)Pemutus litar pada asasnya adalah suatu alat untuk memutus ataumenyambungkan bekalan atau disebut juga sebagai pengasing. Apabila alat ini dilengkapkan dengan komponen perlindungan seperti alatubah arus, geganti dan shunttrip coil ianya dapat memberi perlindungan yang diperlukan secara automatik iaituperlindungan dari arus lebih dan perlindungan dari arus bocor ke bumi. Pada papansuis utama Pemutus Litar Udara (ACB) digunakan walau pun sekarang ini PemutusLitar Teracu mccb (Moulded Case Circuit Breaker) semakin banyak digunakan.Penggunaan sama ada ACB atau MCCB bergantung kepada kadaran arus sesuatupemasangan.Bagi pemasangan yang melebihi 400A biasanya ACB digunakan. Saiz ACB terkecilyang terdapat dipasaran ialah 600A tetapi dengan penatahan bersesuaian kadaran arusboleh ditatah kepada kurang daripada 600A contohnya 200A, 400A dan sebagainya.Saiz ACB yang besar pula ada yang mencapai 2500A.Dalam kes-kes tertentu terdapat lebih dari satu ACB di dalam sesebuah PSU samadamempunvai kadaran arus yang sama atau dengan kadaran yang berlainan. Dengan iturangka PSU mestilah mempunyai kekuatan mekanikal yang cukup untuk menampungberat komponen komponen tersebut. Nilai arus kerosakan (fault level) ACB bagipernasangan JKR ialah 45KA untuk 3 saat. Ini bermakna dengan arus sebanyak 45KA ACB ini boleh bertindak tanpa mengalami kerosakan besar. Kegunaan lain ACB salaindari sebagai pengasing dan pernutus litar ialah sebagai bustie dan suis tukar alih.

Bus-bar merupakan kepingan pengalir yang selalunya diperbuat dari campuran kuprum dan bersalut.Ia mengalirkan dan mengagihkan bekalan elektrik daripada pemutus litar utama ke pemutus-pemutus litar yang lain.Ianya digunakan menggantikan kabel disebabkan mudah membuat sambungan dan kemas serta mudah melaksanakan kerja pemasangan.Kedudukan bus-bar dipasang mendatar atau menegak dalam papan suis utama.Keupayaan membawa arus palang bus adalah bergantung kepada saiznya,bahan yang

digunakan iaitu tembaga atau campuran tembaga.

of 13

MOULDED CASE CIRCUIT BREAKER ( MCCB ) adalah pengganti kepada fius ia akan terbakar dan terpaksa diganti dengan yang baru. Apabila MCCB digunakan dalam kes ini ia akan hanya terpelantik. Apabila kerosakan telahdibaiki MCCB hanya perlu di ON kan sahaja, tiada apa-apa yang perlu digantikan. Dengan itukos senggaraan dapat dijimatkan dan masa gangguan bekalan dapat dekurangkan.Kebanyakan MCCB menggunakan prinsip medan magnet pada sebuah gelung. Gelung iniberisi serta sebahagian dari litar utarna. Medan magnet akan bertambah kuat denganbertambahnya arus yang mengalir dalam MCCB. Apabila tahap tertentu seperti yang ianya,telah direkabentuk tercapai maka ini akan membengkok apabila panas yang disebabkan aruslebih dan seterusnya memutuskan bekalan. Ada juga MCCB yang menggunakan gabungankedua-dua prinsip ini.Selalunya prinsip medan magnet digunakan untuk perlindungan arus lebih dimana MCCB akanterpelantik serta merta apabila nilai arus telah melebihi had tertentu manakala prinsip bimetalstrip adalah untuk penlindungan beban lebih dimana tindakannya agak perlahan danterkandung unsur lewat masa.Namun begitu ada juga MCCB terbaharu yang menggunakan prinsip tekanan arcin gas.Tekanan yang berlebihan akan menyebabkan mekanisma tertentu bergerak untukmenyebabkan MCCB terpelantik. Ini sesuai untuk perlindungan arus lebih.Berbeza dengan. ACB bahagian badan dan bingkai MCCB diperbuat daripada bahan bukanlogam (polyester resin) manakala ACB diperbuat dari logarn.

Pengubah arus menggunakan prinsip aruhan untuk mendapatkan nilai arus yang lebih kecil. Iasesuai dengan komponen komponen perlindungan dan pengukuran kerana bersaiz kecil, murahdan praktikal. Pengubah arus dipasang pada palang bas utama yang berfungsi sebagaibahagian primer. Bahagian sekunder nya mengeluarkan arus maksimum 5Ampere.Untuksistem perlindungan, kadar tanggungan pengubah arus hendaklah sekurang kurangnya 15VA.

FUNGSI1.Mengasingkan sistem perlindungan daripada bekalan utama.2. Mengadakan arus dan voltan replika berbanding nilai nilai normal atau kerosakan system.3. Mengadakan petunjuk untuk meter.Secara amnya CT digunakan untuk menghasilkan arus pada kadaran yang selamat, bagi tujuanperlindungan dan penjangkaan. (Protection and metering )

of 13

GEGANTI BOCOR KEBUMI - ELR (EARTH LEAKAGE RELAY) Geganti ini memberikan perlindungan daripada bocor kebumi. Alat ini berfungsi sebagaimanaRCCB, tetapi pada nilai arus kendalian yang lebih tinggi (melebihi 100A). ELR biasanyadigunakan untuk papan suis kecil (sub switchbord) atau papan suis utama keupayaan kecil,biasanya dibawah 500A.

Operasi Geganti Kerosakan Kebumi (ELR)

Jika berlaku kerosakan arus kebumi pada salah satu fasa, arus didalam bekalan 3 fasa menjaditidak seimbang menyebabkan CT pada neutral menerima arus. Arus kerosakan melebihi 10% yang diterima daripada neutral akan mengalir ke gegantikerosakan bumi dan beroperasi, menarik sesentuh geganti seterusnya menyambung litar gelung pelantik pirau. Gelung pelantik pirau beroperasi dan menggerakkan mekanisma pelantikpada ACB.

Kapasitor bank perlu dipasang pada kadaran tertentu pada papan suis utama bertujuan untuk mengelakkan kejatuhan factor kuasa iaitu tidak boleh kurang dari 0.85 seperti yang ditetapkan oleh Suruhanjaya Tenaga.Operasi kapasitor bank ini dikawal oleh

power factor regulator.Tidak semestinya semua papan suis akan ada kapasitor bank.Ianya bergantung kepada rekabentuk sesebuah papan suis tersebut.

of 13

Shunt Trip adalah lampiran membuka dari

jauh. Apabila voltan bekalan adalah sama

dengan 70% daripada voltan undian sama ada

kawalan 110% di antara voltan bekalan boleh

dengan pasti memecahkan pemutus.

Perjalanan Shunt adalah kerja pendek masa,

gegelung adalah tempoh bertenaga tidak

melebihi 1S, jika tidak, gegelung akan ditiup.

MCCB untuk mengelakkan gegelung dibakar

dalam siri dengan suis mikro perjalanan pirau, apabila perjalanan Shunt melalui pull

angker, suis mikro untuk menukar daripada keadaan tertutup untuk membuka,

disebabkan oleh perjalanan kuasa Shunt garisan kawalan terputus, walaupun buatan

tahan butang, gegelung Shunt tidak lagi bertenaga sentiasa mengelakkan menjana

keadaan pembakaran gegelung. Apabila pemutus litar dan kemudian strap penutupan,

mikro bertukar kembali ke kedudukan tertutup. Tetapi produk Universal DW45 di kilang

yang akan digunakan oleh pengguna pada masa yang sebelum gegelung perjalanan

Shunt dalam siri dengan kenalan biasanya terbuka.

Pemutus Litar Miniatur adalah alat elektromekanikal yang melindungi litar elektrik daripada arus satu. Arus, dalam litar elektrik, mungkin disebabkan oleh litar pintas, beban atau reka bentuk yang rosak. Satu MCB adalah alternatif yang lebih baik untuk Fuse yang kerana ia tidak memerlukan penggantian sekali melebihi keupayaan dikesan. Tidak seperti fius, sebuah MCB mudah menetapkan semula dan dengan itu menawarkan keselamatan operasi

yang lebih baik dan kemudahan yang pelbagai tanpa menanggung kos operasi yang besar.

of 13

Setiap papan suis utama dimestikan memasang lampu pandu atau penunjuk bekalan bertujuan panduan keselamatan kepada pengguna semasa berada di bilik suis.Sekiranya lampu menyala ini menandakan peti suis sedang beroperasi.Terdapat tiga jenis warna lampu yang dipasang untuk membezakan antara talian tiga fasa seperti warna merah,kuning dan biru.Jenis lampu yang dipasang adalah daripada jenis neon atau jenis LED menggunakan bekalan litar satu fasa (240V).

Jangka ampere penting dipasang untuk mengetahui nilai arus yang mengalir di dalam pepasangan.Sekiranya nilai arus melebihi 60A,jangka tidak boleh disambung secara langsung kepada palang bas sebab gelung di dalam jangka arus tidak dapat menanggung arus yang terlalu besar.Pengubah arus jenis pengukuran dengan kadaran yang sesuai mestilah digunakan.Arus piawai bagi alat pengubah tersebut ialah 5A.Untuk menjimatkan kos hanya satu jangka ampere digunakan berserta dengan suis pemilih untuk menyukat nilai arus pada setiap fasa.

of 13

Jangka voltan adalah penting untuk mengetahui samada bekalan ada atau terputus.Jangka voltan biasanya mempunyai skala yang boleh memberikan bacaan sehingga 500V dan disambung terus kepada palang bas.Untuk mengurangkan kos,hanya satu jangka voltan di pasang melalui suis pemilih berkeupayaan menyukat voltan satu fasa atau tiga fasa.

Pengudaraan melalui kipas perlu dipertimbangkan jika pengudaraan semula jadi tidak akan cukup mengekalkan persekitaran yang boleh diterima untuk peranti . Peminat perlu disusun untuk memberi tekanan positif (bertiup di peringkat rendah) dengan melaksanakan udara ekzos pada tahap yang tinggi

of 13

SAMBUNGAN RAJAH BLOK BAGI PAPAN SUIS UTAMA

of 13

KESIMPULAN

Kesimpulannya,papan suis atau switch board yang biasa kita dengar adalah Main Switch Board

(MSB) atau Sub-Switch Board (SSB).Kedua-duanya secara asasnya mempunyai fungsi yang

sama.Fungsi utama papan suis adalah untuk memutuskan litar sama seperti fungsi suis-suis yang

lain.Di samping itu fungsi papan suis adalah untuk mengawal kemasukan dan pengagihan kepada

beban.

Di Malaysia, kebiasaannya pengeluar papan suis akan menggunakan/mengikut standard yang di

keluarkan oleh Jabatan Kerja Raya (JKR) kerana JKR merupakan pelanggan yang paling utama dan

paling cerewet bagi produk papan suis ini.

of 13

RUJUKAN http://www.hitachi-ies.co.jp/english/products/switches/acb_hsn/internal_config.htm http://www.ee.co.za/wp-content/uploads/2014/08/eaton-232-08-2014-fig4.jpg http://electrical-engineering-portal.com/what-affects-the-operating-temperature-within-lv-

switchgear

of 13

http://electrical-engineering-portal.com/what-affects-the-operating-temperature-within-lv-switchgear

http://electrical-engineering-portal.com/what-affects-the-operating-temperature-within-lv-switchgear

http://www.ee.co.za/wp-content/uploads/2014/08/eaton-232-08-2014-fig4.jpg

http://www.hitachi-ies.co.jp/english/products/switches/acb_hsn/internal_config.htm

LAMPIRAN

KOMPENAN - KOMPENAN

(1) Arc pelongsor (10) gegelung lawatan(2) Aux. terminal suis kawalan (11) gegelung Tutup(3) terminal kawalan bekalan kuasa (12) Motor Assy(4) terminal kawalan geganti Lawatan (13) Aux. suis(5) Menjalankan cengkaman (14) butang ON

of 13

(6) gegelung lawatan atau UVT gegelung (15) Butang OFF(7) Mekanisme (16) asas MTD(8) Badan Main (17) relay lawatan(9) Kaunter (18) Muka depan

RAJAH 1 : KOMPENAN – KOMPENAN PEMUTUS LITAR UDARA

RAJAH 2 : keperluan arus dalam penggunaan RAJAH 3 : gambarajah moulded

Case circuit breaker

of 13

psu

Documents