i

PROSIDING / PROCEEDINGS OF

PERSIDANGAN KEBANGSAAN EKONOMI MALAYSIA

THE MALAYSIAN NATIONAL ECONOMIC CONFERENCE

ISSN: 2231-962X 2017

Editor:

Prof. Madya Dr. Mariani Abdul Majid

Prof. Madya Dr. Shahida Shahimi

Dr. Mohd Adib Ismail

Dr. Roziana Baharin

En. Liew Chei Siang

DITERBITKAN OLEH / PUBLISHED BY

PUSAT PENGAJIAN EKONOMI

FAKULTI EKONOMI DAN PENGURUSAN

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

DICETAK OLEH / PRINTED BY

PENERBIT UKM

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

ii

Cetakan Pertama / First Printing 2017

Hak Cipta/ Copyright---Fakulti Ekonomi dan Pengurusan

Universiti Kebangsaan Malaysia

Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan ini boleh diterbitkan semula, disimpan untuk

pengeluaran atau ditukarkan ke dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang alat juga pun, sama ada

dengan cara elektronik, gambar serta rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada

Fakulti Ekonomi dan Pengurusan UKM terlebih dahulu.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any

means, electronic or mechanical, including photocopy, recording, or any information storage and

retrieval system, without permission in writing from the Faculty of Economics and Management UKM.

Diterbitkan di Malaysia oleh / Published in Malaysia by

PUSAT PENGAJIAN EKONOMI

FAKULTI EKONOMI DAN PENGURUSAN UKM

43600 UKM BANGI, Selangor D.E, Malaysia

http://www.ukm.my/fep

e-mel: pppe@ukm.edu.my

Dicetak di Malaysia oleh / Printed in Malaysia by

PENERBIT UKM

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

43600 UKM Bangi, Selangor D.E., Malaysia

Perpustakaan Negara Malaysia Data-Pengkatalogan-dalam-Penerbitan

Cataloguing-in-Publications Data

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke – 12, 2017.

Kelestarian Pembangunan Ekonomi: Ke arah Transformasi Dasar yang Holistik, Inklusif dan

Futuristik

iii

LATAR BELAKANG PERKEM / ABOUT PERKEM

Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia (PERKEM) merupakan siri seminar

tahunan anjuran Pusat Pengajian Ekonomi, Fakulti Ekonomi dan Pengurusan,

Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Persidangan ini menyediakan platform

kepada para penyelidik, pembuat dasar dan mereka yang berminat untuk mengikuti

dan mengetahui perkembangan ekonomi Malaysia secara lebih dekat melalui

pembentangan hasil-hasil penyelidikan yang memberi tumpuan terhadap pelbagai

persoalan berkaitan pertumbuhan, pembangunan ekonomi dan persekitaran

perniagaan. Melalui persidangan ini, selain menambah khazanah ilmu dalam bidang

ekonomi dan perniagaan, dapatan kajian yang dibentangkan dapat dijadikan panduan

dan rujukan kepada mereka yang terlibat dalam menyediakan rancangan-rancangan

pembangunan pada masa hadapan, khususnya yang melibatkan ekonomi Malaysia.

The Malaysian National Economic Conference (PERKEM) is an annual seminar

series organized by School of Economics, Faculty of Economics and Management,

The National University of Malaysia (UKM). This conference provides a platform for

researchers, policy makers and those who are interested to know and keep trail

regarding Malaysia's economic development through the presentation of research

findings that focus on various issues pertaining to economic development, growth and

business environment. Through this conference, apart from adding to the body of

knowledge in economics and business discipline, findings from presented papers are

useful as reference point for those involved in preparing future development plans,

especially with regards to the Malaysian economic.

Prosiding PERKEM dan Jurnal Ekonomi Malaysia

Kertas kerja persidangan akan diterbitkan di dalam prosiding PERKEM.

Kertas kerja juga boleh dipertimbangkan untuk diterbitkan dalam Jurnal Ekonomi

Malaysia. Jurnal Ekonomi Malaysia diterbitkan oleh Penerbit UKM dan diindeks oleh

Scopus.

Conference papers will be published in PERKEM proceedings.

Papers may also be considered for publication in Jurnal Ekonomi Malaysia (the

Malaysian Journal of Economics). Jurnal Ekonomi Malaysia is published by Penerbit

UKM and indexed by Scopus.

iv

Senarai Penilai / List of Reviewers PERKEM Ke – 12 2017

Dr. Azrina Abdullah Al-Hadi Junaidah Hasan

Dr. Ali Mohd Noor Dr. Hazrul Izuan Shahiri

Dr. Hairunnizam Wahid Dr. Norshamliza Chamhuri

Liew Chei Siang Prof. Madya Dr. Rubayah Yakob

Mustazar Mansur Prof. Madya Dr. Mariani Abdul

Majid

Norain Mod Asri Dr. Mohd Adib Ismail

Norlaila Abu Bakar Prof. Madya Dr. Shahida Shahimi

Aminudin Mokhtar Dr. Suhaili Alma’mun

v

Prosiding / Proceedings of

PERSIDANGAN KEBANGSAAN EKONOMI MALAYSIA

PERKEM KE – 12 2017

THE MALAYSIAN NATIONAL ECONOMIC CONFERENCE

12th PERKEM 2017

12 – 13 September 2017

Hotel Bangi-Putrajaya, SELANGOR, MALAYSIA

ISSN: 2231-962X 2017

PERSIDANGAN / CONFERENCE

Tema utama persidangan pada tahun 2017 ialah “Kelestarian Pembangunan

Ekonomi: Ke arah Transformasi Dasar yang Holistik, Inklusif dan Futuristik”.

Perkara yang akan menjadi fokus perbincangan persidangan merangkumi tiga aspek

penting yang menjadi tunjang persidangan kali ini iaitu:

pertumbuhan ekonomi yang holistik,

pertumbuhan inklusif, dan

kelestarian pembangunan.

Bertunjangkan tiga aspek penting tersebut, PERKEM 12 meneruskan kelangsungan

dengan menyediakan platform pertemuan kepada semua pihak termasuk para

penyelidik, pentadbir, pelaksana dasar, pihak swasta dan semua pihak yang berminat

untuk sama-sama berbincang dan berkongsi ilmu dalam memperkukuhkan lagi dasar

dan program pembangunan negara.

The main conference theme in year 2017 is “Sustainable Economic Development:

Towards Holistic, Inclusive and Futuristic Policy Transformation”.

The subject matter that will be the focus of the conference discussions will cover three

important aspects that will be the cornerstone of the conference this time, namely:

holistic economic growth,

inclusive growth, and

development sustainability.

Given these three important aspects, PERKEM 12 continues to provide a platform for

all parties including researchers, administrators, policymakers, the private sector and

all interested parties to collaborate and share knowledge in strengthening national

development policies and programs.

vi

SUB-TEMA / SUB-THEMES

Program Transformasi Negara o Transformasi Nasional 50

o Program transformasi kerajaan

o Program transformasi ekonomi

o Program reformasi fiskal

o Dasar Pencukaian dan Program Pembangunan Sosial

National Tranformation Program o Transformasi Nasional 50

o Government Transformation Program

o Economic Transformation Program

o Fiscal Reformation Program

o Taxation Policy and Social Development Program

Ekonomi Holistik o Kos Sara Hidup dan Kualiti Hidup

o Pendidikan dan Pembangunan Modal Insan

o Agihan Pendapatan

o Kesihatan dan Jaminan Sosial

o Kesejahteraan Warga Emas, Kanak-kanak dan Wanita

o Isu Gelandangan dan Orang Kelainan Upaya

o Kelestarian Kualiti Alam Sekitar

o Pembangunan Wilayah, Luar Bandar dan Komuniti

o Pengurusan Zakat oleh Institusi zakat

o Pengurusan Harta Waqaf

o Crowdfunding

o Objektif Pembangunan Mampan/ Sustainable Development Goal

Holictic Economics o Cost of Living and Quality of Life

o Education and Human Capital Development

o Income Distribution

o Health and Social Security

o Well-being of Senior Citizen, Children and Women

o Homeless and Disabilities

o Sustainability of Enviromental Quality

o Rural, Regional and Community Development

o Zakat Management in Zakat Institutions

o Waqf Management

o Crowdfunding

o Sustainable Development Goals

Pertumbuhan Inklusif o pertumbuhan holistik dan mapan

o agihan dan ketakseimbangan

o pembangunan modal insan dan Pengurusan Sumber Manusia Berkualiti

o produktiviti, inovasi, teknologi dan transformasi ekonomi

vii

o kestabilan makroekonomi dan pendapatan

o dasar fiskal dan monetari

o perdagangan antarabangsa, kewangan antarabangsa dan pelaburan

o muamalat dan kewangan Islam

o ekonomi monetari, kewangan dan perbankan

o Kewangan dan Perbankan Islam

o pengukuhan peranan institusi- struktur pasaran, daya saing

Inclusive Growth o Sustainable and Holistic Growth

o Distribution and Inequilibrium

o Human Capital Development and Quality Human Resource Management

o Productivity, Innovation, Technology and Economic Transformation

o Income and Macroeconomic Stability

o Monetary and Fiscal Policies

o International Trade, International Finance and Investment

o Islamic Finance and Muamalat

o Banking, Monetary and Financial Economics

o Islamic Banking and Finance

o Strengthening Institutional Role: Market Structure and Competitiveness

Kelestarian pembangunan o teknologi hijau

o kelestarian kualiti alam sekitar

o resilient city dan Greater Kuala Lumpur

o ekonomi alam sekitar

o sektor komoditi utama

o sektor perindustrian

o sektor perkhidmatan- rekreasi, hospitaliti, pengangkutan, komunikasi

o sektor minyak, gas, tenaga dan sumber

Sustainable Development o Green Technology

o Sustainability of Environmental Quality

o Resilient City and Greater Kuala Lumpur

o Environmental Economics

o Main Commodity Sector

o Industrial Sector

o Services Sector - Recreation, Hospitality, Transportation, Communication

o Oil and Gas, Energy and Resource Sectors

Isu-Isu Terkini dan masa hadapan dalam Ekonomi o isu makroekonomi

o isu golongan mudah terancam

o dasar belanjawan

o dasar monetari

o kejutan luaran- harga minyak, krisis kewangan antarabangsa, krisis harga

makanan

viii

o dasar pembangunan ekonomi- model ekonomi baru, negara ekonomi

berpendapatan tinggi

o dasar perdagangan antarabangsa dan pelaburan

o pembangunan keusahawanan Bumiputra dan kredit mikro

o sektor swasta dan syarikat berkaitan kerajaan (GLC)

Current and Future Issues in Economics o Macroeconomic Issues

o Vulnerable Groups

o Budgetary Policy

o Monetary Policy

o External Shocks: Oil Price, International Financial Crisis, Food Price Crisis

o Economic Development Policy: New Economic Model, High Income Economy

o Investment and International Trade Policies

o Micro Credit and Bumiputra Entrepreneural Development

o Private Sectors and Government-Linked Companies

ix

KANDUNGAN

Kandungan

ix

Prakata

xviii

TEMA 1 : EKONOMI ISLAM: ZAKAT & WAKAF

1

Kodifikasi Akta Zakat Nasional: Persepsi dan Implikasi

Mohd Suffian Mohamed Esa, Mohd Ali Mohd Noor, Hairunnizam

Wahid

1 - 13

2 Penentuan Had Kifayah Zakat: Satu Cadangan Dimensi Penentuan yang

Baru

Siti Norhidayah Hamzah, Hairunnizam Wahid

14 - 28

3 Hubungan Antara Uruf, Amalan Adat Perpatih Terhadap Pembayaran

Zakat Harta: Kajian di Negeri Sembilan

Mohamad Nurul Azwan Mohamad Taib, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali

Mohd Noor

29 - 38

4 Pendanaan Awam (Crowdfunding) dan Zakat: Satu Tinjauan Awal ke

Atas Pendekatan yang Digunakan

Suhaili Alma’amun

39 - 43

5 Kontrak Wakalah dalam Agihan Zakat: Kajian di Majlis Agama Islam

Wilayah Persekutuan

Atiah Ahmad, Hairunnizam Wahid

44 - 54

6 Kesedaran Membayar Zakat Pendapatan di Kalangan Kakitangan Kolej

Universiti Islam Pahang Sultan Ahmad Shah

Nur Liana ‘Aqilah Derus, Mohd Ali Mohd Noor

55 -63

7 Pembayaran Zakat Pendapatan Melebihi Kadar Kewajipan Zakat:

Kajian dalam Kalangan Kakitangan Kerajaan di Wilayah Persekutuan,

Putrajaya

‘Abdullah Khairi Mohd Asri, Hairunnizam Wahid

64 - 73

8 Pembayaran Zakat Pendapatan dan Tekanan Kos Sara Hidup: Kajian

dalam Kalangan Pensyarah di Kolej Poly-Tech Mara (KPTM)

Sharifah Nor Nadiah Syed Aluwi, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd

Nor

74 - 83

9 Persepsi Asnaf Zakat Al-Gharimin (Perubatan) terhadap Kaedah Agihan

Zakat oleh Lembaga Zakat Selangor: Kajian di Gombak, Selangor

Nur Aliah Mohd Sukeri, Zulaikha Mohd Hanafiah, Hairunnizam Wahid

84 - 94

x

10 Dana Zakat untuk Pembiayaan Pendidikan: Tinjauan Kecenderungan

Pemilihan Aliran Pendidikan dalam Kalangan Asnaf Mualaf di Malaysia

Muhammad Haffiz Muhamad Isa, Hairunnizam Wahid

95 - 107

11 Persepsi Masyarakat Islam Terhadap Agihan Zakat oleh Tabung

Baitulmal Sarawak (TBS) dan Peranan Medium Promosi: Kajian di

Bintulu, Sarawak

Abdul Hayy Haziq Mohamad, Hairunnizam Wahid

108 - 118

12 Keberkesanan Bantuan Modal Zakat daripada Perspektif Penerima:

Kajian di Daerah Kuala Terengganu dan Kuala Nerus, Terengganu

Solehuddin Zulkifli, Nurmaizura Marzuki, Hairunnizam Wahid

119 - 130

13 Keberkesanan Bantuan Modal Perniagaan Terhadap Usahawan Asnaf

dalam Konteks Maqasid Al-Syari’ah: Kajian di Daerah Kuala

Terengganu dan Kuala Nerus, Terengganu

Nurmaizura Marzuki, Solehuddin Zulkifli, Hairunnizam Wahid

131 - 141

14 Analisis Kecekapan Kutipan dan Agihan oleh Institusi Zakat: Satu

Kajian Semula terhadap Majlis Agama Islam Negeri

Ummi Amirah Alias, Hairunnizam Wahid, Azrina Abdullah Al-Hadi

142 - 152

15 Kecekapan Pengurusan Agihan Zakat oleh Lembaga Amil Zakat

Swadaya Ummah (LAZSU): Satu Kajian di Pekanbaru Riau, Indonesia

Sri Hartati, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Noor

153 - 163

16 Prestasi Kutipan Serta Pematuhan Standard Prosedur Kutipan Zakat:

Kajian di Malaysia

Mohd Fisul Ismail, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

164 - 175

17 Keberkesanan Pelaksanaan Ceramah Zakat Terhadap Kefahaman Serta

Amalan Membayar Zakat Perniagaan: Kajian di Sepang, Selangor

Siti Umairah Kamaruddin, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Noor,

Abdul Halim Abu Bakar

176 - 189

18 Factors Affecting Disclosure Practices of Annual Report Zakat

Institutions in Malaysia

Raedah Sapingi, Sherliza Puat Nelson, Siti Normala Sheikh Obid

190 - 199

19 Brotherhood Concept, Islamic Accountability Concept and Agency

Theory in Relation to Disclosure of Annual Report Zakat Institutions: A

Proposed Framework

Raedah Sapingi, Sherliza Puat Nelson, Siti Normala Sheikh Obid

200 - 210

20 Pembangunan Harta Aqar Zakat: Kajian Terhadap Model Pembangunan

Harta Aqar Majlis Agama Islam Negeri Johor

Mohd Azlan Bunasir, Hairunnizam Wahid

211 - 220

xi

TEMA 2 : PERBANKAN & KEWANGAN ISLAM

1

Faktor yang Mempengaruhi Penerimaan Perkhidmatan Perbankan Islam

di Selatan Thailand

Noorasikin Mohd Sidek, Shahida Shahimi, Latifa Bibi Musafar Hameed

251 - 264

2 Hubungan di Antara Kecenderungan Pengguna Perkhidmatan

Perbankan Islam, Niat Penarikan dan Penarikan Deposit

Siti Nor Asmath Wan Hassan, Aisyah Abdul Rahman, Azman Ismail

265 - 274

3 Risiko Tidak Patuh Syariah: Kajian di Hong Leong Islamic Bank

Berhad

Nur Maizatul Dina Mukhtar, S.Shahida, Aisyah Abdul Rahman

275 - 287

4 Insolvency Risk and Bankruptcy of Malaysian Islamic Banks: Full-

Fledged vs Islamic Subsidiaries

Nik Nurul Hidayah Nik Zainuddin, S.Shahida

288 - 298

5 Rebat Pembiayaan dalam Keseimbangan Kadar Fleksibeliti Keuntungan

Jualan Bertangguh

Muhamad Zuhaili Saiman, Ahmad Dahlan Salleh

299 - 307

6 Kajian Mengenai Tahap Persepsi Masyarakat Terhadap Pelan Takaful

Fatin Nabilah Musanif, Hendon Redzuan

308 - 319

7 Takaful Berkaitan Pelaburan: Penerimaan Masyarakat di Kuala

Terengganu

Nur Dhia Marsya Muhammad Najib

320 - 331

8 Kesahan Konstruk dan Kebolehpercayaan dalaman Pengukuran Tahap

Pengetahuan Takaful Mikro

Maisarah Mohd Shahrain, Rubayah Yakob, Hendon Redzuan

332 - 342

9 Faktor Penentu kepada Pulangan Pelaburan Unit Amanah Islam - Satu

Kajian Kes Terhadap Pelabur Dana Dali 1.

Zool Fazlee Nordin, Mohd Ali Mohd Noor, Hairunnizam Wahid

343 - 353

21 Zakat Contribution to National Income in Malaysia (1984-2015)

Nur Hidayah Anuar, Mohd. Ali Mohd Noor

221 - 229

22 Kawalan Dalaman Tadbir Urus Wakaf di Malaysia

Rabiatul Hasanah Mahmood, S.Shahida, Latifa Bibi Musafar Hameed

230 - 238

23 Waqf World Growth Foundation (WWGF): Tinjauan Awal Penubuhan

Hafizah Shamshuddin, Suhaili Alma`Amun

239 - 250

xii

10 Pelaburan Patuh Syariah di KWSP: Tular dan Persoalan yang Timbul

Mohd Syafiq Mat Nor, Suhaili Al Ma’amun

354 - 359

11 Factors Affecting Crowdfunding for Research in Islamic Finance and

Banking

Shofiyyah Moidin, Aisyah Abdul Rahman, Shifa Mohd Nor

360 - 368

12 Integrating Donation-Based Blockchain as Potential Source of Funds in

Islamic Microfinance

Nurusysyifa Datuk Haji Mohamad Nordin, Salina Hj. Kassim

369 - 376

13 Root Issues in Islamic Banking: Content Analysis of Reported Cases of

High Court in Malaysia

Nor Qathrunnada Kamarul Baharin, Mariani Abdul-Majid, Khairul

Akmaliah Adham

377 - 400

14 Inclusion of Islamic Socio Financial Institutions for the Unbankable

Hard Core Poor {A Model Worth Attention}

Magda Ismail A. Mohsin, Shaikh Hamzah Abdul Razak, Syed Othman

Alhabshi, Seyed Kazem Sadr

401 - 410

TEMA 3 : EKONOMI FISKAL, MONETARI & ANTARABANGSA

1

Sistem Matawang Bersandarkan Emas: Tinjauan Menurut Perspektif Al

Quran

Sa’diah Abdul Karim, Mohd Ali Mohd Noor

411 - 421

2 Reexamine of Twin Deficit Hypothesis: Malaysia Case Study

Ahmed M. Saidam, Tamat Sarmidi

422 - 433

3 The Relationship Between Financial Development and Monetary Policy

Effectiveness in Malaysia

Danie Eirieswanty Kamal Basa, Zulkefly Abdul Karim, Mohd Azlan

Shah Zaidi

434 - 441

4 Monetary Policy, Bank Ownership, and the Lending Channel: Evidence

from Banks in ASEAN Countries

Fazelina Sahul Hamid, Muhamed Zulkhibri

442 - 455

5 The Fragmentation in International Production, Financial Market

Openness and Output Correlation: Panel Evidence of Oecd and Briic

Economies

Norrana Khidil, Mohd Azlan Shah Zaidi, Zulkefly Abdul Karim

456 - 466

xiii

6 The Southeast Asia Analysis on Trade Openness Towards Economic

Growth

Nur Lalua Rashidah Mohd Rahsiad, Yong Yoke Chuan, Nurul Shakira

Zainal Abidin

467 - 472

7 Oil Price Shock and U.S. Dollar: Evidence from ASEAN and BRICS

Hadrry Rony

473 - 482

8 The Impacts of Malaysian Free Trade Agreements on Margins of Trade

Rashidi Said, Normaz Wana Ismail

483 - 492

9 A Nexus Between Intra-ASEAN FDI, Intra-ASEAN Exports and

Economic Growth of ASEAN-10: Evidence Using Panel Causality

Analysis

Wong Koi Nyen, Tan Bee Wah, Goh Soo Khoon

493 - 503

10 Digital Trade Related in Selected Asian Countries

Normaz Wana Ismail

504 - 510

11 Economic Effects of Export Tax on Malaysia’s Cessable Rubber

Medical Devices Export: A Gravity Model Approach

Lee Siu Ming, Radziah Adam, Ku’ Azam Tuan Lonik

12 Does Exchange Rate Important Determinant Affecting Export Demand?

Sarah Nursyazmin Mohamad Kamal, Normaz Wana Ismail, Norazwa

Mohamed Hariri

511 - 520

13 Do Sustainability Certifications Matter for Exporting Palm Oil

Companies?

S. Shahida, Hafizuddin-Syah B.A.M, Siti Hanisah Fuad

521 - 530

14 The Determinants of Foreign Direct Investment (FDI) Across Provinces

in ChinaA Panel ARDL Study

Ruan Meng Juan, Zulkefly Abdul Karim

531 - 545

15 Modelling The Volatility of International Tourism Demand and

Macroeconomic Variables

Kasmaroni Hj Makawi, Norlida Hanim Mohd Salleh, Sharmila

Thinagar

546 - 558

16 The Influence of Inbound Tourism for Education on Economic Growth

in Malaysia: A Macroeconomics Viewpoint

Chor Foon Tang, Yong Kang Cheah, Soo Yean Chua

559 - 567

17 Does Country with Multi-Ethnic, Multi-Linguistic and Multi-Religious

Society Induce Tourist Arrivals? Worldwide Evidence

Muzafar Shah Habibullah, Badariah Haji Din, Siow-Hooi, Tan

568 - 576

xiv

TEMA 4 : EKONOMI PEMBANGUNAN

1

Dilema Pengeluaran Makanan dengan Pemeliharaan Sumber Alam

dalam Pembangunan Lestari Islam

Nurul Suhada Ismail

577 - 582

2 Kesan Perbezaan Kadar Inflasi Terhadap Perbelanjaan Kumpulan

Utama Masyarakat di Malaysia

Mohd Khalid Ribuan, Mohd Ali Mohd Noor, Hairunnizam Wahid

583 - 595

3 The Sources of Cost of Living Pressure and an Expensive City to Live

in Malaysia Capital Cities: A Descriptive Analysis of Basic Needs

Budget for Middle Income Earners

Rusli Latimaha, Zakaria Bahari, Nor Asmat Ismail

596 - 606

4 Kos Sara Hidup: Pendapatan Rendah atau Taraf Hidup Meningkat

Mohd Aqmin Abdul Wahab, Hazrul Izuan Shahiri, Mustazar Mansur

607 - 621

5 Perceptions of Public University Students towards the Rising Cost of

Living in Malaysia

Zurina Kefeli

622 - 632

6 The Basic Needs Budget of Middle Income Earners in the Capital Cities

with a High Cost of Living in Malaysia using OLS Regression Analysis

Rusli Latimaha, Zakaria Bahari, Nor Asmat Ismail

633 - 641

7 Pengaruh Modal Sosial ke Atas Peningkatan Pendapatan Kumpulan Isi

Rumah B40 di Malaysia

Syahrin Suhaimee, Mohd Azlan Shah Zaidi, Mohd Adib Ismail

642 - 651

8 The Determinants of Housing Prices: An Empirical Study Based on

Provincial Panel Data in China

Yang Fan, Zulkefly Abdul Karim

652 - 665

9 Hubungan Antara Perubahan Harga Petrol dengan Jualan Kenderaan

Persendirian di Malaysia

Nizam Ahmat, Nor Ermawati Hussain

666 - 672

10 Kesan Cukai Korporat dan Zakat Perniagaan Terhadap Prestasi

Kewangan Industri Kecil dan Sederhana (IKS)

Sri Nooridayu Salleh, Rubayah Yakob, Aisyah Abdul Rahman

673 - 685

11 Explaining Poverty Persistence in Sabah: The Role of Economic

Growth and Public Policy

M. Niaz Asadullah, Jeron Joseph

686 - 696

xv

12 Penganggaran Kecekapan Teknikal dan Faktor Penentu Kecekapan pada

Perusahaan Kecil Sederhana Sektor Perdagangan dalam Penggunaan

Kredit Usaha Rakyat untuk Pengurangan Kemiskinan di Jawa Timur

Atik Purmiyati

697 - 709

13 Measuring Genuine Progress of Malaysia’s Economic Growth, 1986-

2015

Muhamad Azhan Mohd Nor, Jamal Othman

710 - 723

14 Analisis Impak Output Pengganda dan Rantaian Sektor Dalam NKEA

Malaysia

Florand Anak Jacob, Noorasiah Sulaiman

724 - 735

15 Privatization, An Alternative to Economic Growth in The Difficulties of

The State Budget; Indonesian Case

Syanti Dewi

736 - 743

16 The Impact of IQ on Globalization-Income Inequality Relationship

A.R Mazlina, Saifuzzaman Ibrahim, W.N.W Azman-Saini

744 - 751

17 Impak Modal Manusia dan Inovasi Terhadap Produktiviti Faktor

Keseluruhan (TFP) Industri Pembuatan Minyak Sawit di Malaysia

Naiimah Mohd Sofi , Noorasiah Sulaiman, Rahmah Ismail

18 Relative Social Standing – An Adaptation of Social Comparison Theory

in Explaining Economic Behaviour of Saving and Wealth Accumulation

Poh Boon Lian, Nor Ghani Md. Nor, Jamal Othman

752 - 765

19 Kemeruapan Kadar Pertukaran dan Pertumbuhan Ekonomi di Malaysia:

Analisis NARDL

Nur Idayu Ibrahim, Tamat Sarmidi, Roziana Baharin

766 - 775

20 The effect of islamic and conventional banking efficiency on economic

growth

Mohd Shawal Sidek, Mariani Abdul Majid, Azrina Abdullah Al-Hadi

776 - 787

TEMA 5 : EKONOMI BURUH & SUMBER MANUSIA

1

Education Level and Economic Growth: Study on High-Income Nations

in East Asia

Lai Wei Sieng, Ishak Yusoff

788 - 798

2 Economic Returns to Schooling in Malaysia: A Gender Analysis

Norlin Khalid, Rahmah Ismail, Wye Chung Khain, Hakimah Nur Ahmad

Hamidi, Nur Fakhzan Marwan

799 - 806

xvi

3 Unjuran Keperluan Tenaga Manusia dalam Sektor Perkhidmatan

Terpilih: Analisis Input-Output

Bawani Lelchumanan, Rahmah Ismail, Noorasiah Sulaiman

807 - 822

4 Potensi Tenaga Kerja dalam Sektor Hijau Malaysia: Analisis Input-

Output

Saidatul Akma Zakaria, Noorasiah Sulaiman

823 - 836

5 Keperluan Tenaga Kerja dan Rantaian Guna Tenaga dalam Sektor

Pertanian di Malaysia

Nur Syairah Ismail, Noorasiah Sulaiman, Rahmah Ismail

837 - 845

6 Penentu Kemampuan Pekerja dalam Sektor Pembuatan di Malaysia

Farisha Nadiah Mohd Shah, Rahmah Ismail, Wye Chung Khain

846 - 861

7 Penentu Kemampuan Pekerja dalam Sektor Perkhidmatan di Malaysia

Rabiatul Adawiyah Ismail, Wye Chung Khain, Rahmah Ismail

862 - 876

8 Ketaksamaan Pencapaian dalam Firma Bola Sepak: Analisis

Keseimbangan Bersaing Liga Super Malaysia dengan Kehadiran Buruh

Berkemahiran Tinggi

Zanareyah Salim, Hazrul Izuan Shahiri, Mustazar Mansur

877 - 890

9 Kaedah Penghargaan Sebagai Kaedah Pengurusan Motivasi Pekerja:

Analisis dari Perspektif Islam

Noor Hidayah Samsudin

891 - 896

10 Input-Output Analysis of Manpower Skills Requirement and Job

Generating Industries in Malaysia Services Sector

Mohd Shaiful Hizam Bin Johan, Noorasiah Sulaiman

897 - 905

TEMA 6 : EKONOMI PENGURUSAN & KEUSAHAWANAN

1

Entrepreneurial Marketing and Characteristics of Animation

Technopreneurs: The Mediating Role of Self-Efficacy

Hanis Syazwani Kamarudin, Mohar Yusof

906 - 915

2 Faktor Penglibatan Usahawan dalam Perusahaan Runcit di Sepang

Muhammad Fazli Razali, Suhaili Alma’amun

916 - 924

3 Small Medium Enterprises (SMEs)’ Harmony Culture in Indonesia

Syanti Dewi, Ishak Ramli

925 - 931

4 A Study on Role of Leadership and Green Technology towards

Malaysian Economy Growth

Selvi Narayanan, Soorianarayanan

932 - 937

xvii

5 Elemen-Elemen Persekitaran IPTA yang Menyumbang Kepada

Pemikiran Keusahawanan Pelajar

Armanurah Mohamad, Norashidah Hashim, Awanis Ku Ishak

938 - 945

6 Amalan Pengurusan Kewangan dalam Kalangan Usahawan PKS

Bumiputera

Anwar Nabi Alam, Halimah Harun

946 - 954

7 Peranan Aktiviti Integrasi Pertanian dalam Meningkatkan Produktiviti

Pekebun Kecil Kelapa Sawit

Nurul Atiqah Shahril, Mohd Adib Ismail, Muhammad Hakimi Mohd

Shafiai

955 - 965

8 Kejayaan Perniagaan dan Pencapaian Maqasid Al-Syariah dalam

Kalangan Usahawan Penerima Pembiayaan atau Geran Usahawan

MARA (GUM): Kajian di Negeri Sembilan

Shahzihan Mohamad @ Mohd Noor, Hairunnizam Wahid

966 - 978

9 Hubungan Antara Latarbelakang Pentadbir Masjid, Pengurusan

Kewangan dan Keaktifan Aktiviti Masjid : Kajian di Hulu Terengganu,

Terengganu

Huzaifah Sulong, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Noor

979 - 990

10 Perusahaan Sosial dalam Pendidikan: Kajian Terhadap Kompleks

Pendidikan Islam Bangi, Selangor

Zirwatul 'Isyqi Mohd Nazri, Hairunnizam Wahid

991 -

1001

11 Faktor Penentu Kejayaan Perniagaan dalam Kalangan Usahawan Orang

Asli: Kajian Perbandingan Antara Negeri Selangor dan Negeri Sembilan

Mohd Naim Abd Karim, Mohd Fadzli Che Rus, Hairunnizam Wahid

1002 -

1013

12 Keberkesanan Bantuan Geran Bimbingan Usahawan Orang Asli: Kajian

di Negeri Sembilan & Selangor

Mohd Fadzli Che Rus, Mohd Naim Abd Karim, Hairunnizam Wahid

1014 -

1027

13 Challenges to Sustainable Safeguarding Halal Food Raw Materials

Integrity

Mohd Helmi Ali, Norhidayah Suleiman

1028 -

1034

TEMA 7 : EKONOMI KEWANGAN & PERBANKAN

1

The Effect of Oil Price and US Factors Volatility on Metal Market

Volatility

Chan Weng, Zulkefly Abdul Karim, Norlin Khalid

1035 -

1047

xviii

2 Performance of Malaysian General Insurance Industry; From the Firm’s

Perspective

Nisaparma Anestya, Mustazar Mansur, Hazrul Izuan Shahiri

1048 -

1057

3 Prestasi Unit Amanah di Malaysia

Yasmin Azuddin, Hawati Janor, Hairunnizam Wahid

1058 -

1069

4 Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPPA): Peluang dan Cabaran Ke

Atas Syarikat Unit Amanah Dd Malaysia

Sahudin Ma’anam @ Saat, Aisyah Abdul Rahman, Rosmah Mat Isa

1070 -

1081

5 Gelombang Penggabungan dan Pengambilalihan di Dunia dan Malaysia

Ria Amaliena Azamuddin, Mohd Hasimi Yaacob

1082 -

1087

6 The Impact of Bank Competition on Liquidity Risk: Comparison

between Conventional and Islamic Banking in Malaysia

Nur Aqilah Abdul Rahman, Aisyah Abdul Rahman, Nafisah Muhammed

1088 -

1098

7 Penentuan Kadar Faedah di Malaysia Menggunakan Pendekatan

Persamaan Peraturan Taylor

Abdul Karim Mhd Sarif, Norlin Khalid

1099 -

1109

8 Pengaruh Norma Subjektif dan Manfaat Tanggapan Kepada Niat

Melanggan Mikro Kredit: Sikap Sebagai Perantaraan (Mediator)

Muhammad Hakimi Mohd. Shafiai, Salmy Edawati Yaacob, Syahrul

Anuar Ali

1110 -

1123

9 Pembiayaan Kos Rawatan Pesakit Kanser Melalui Dana Sadaqah

Crowdfunding: Kajian Kes di Terengganu

Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

1124 -

1138

10 Portfolio Returns’ Characteristics in Indonesia During The Global Crisis

Ishak Ramli

1139 -

1148

11 The Functional Expense Reporting Practice Among Non-Profit

Organisations

Noor Raudhiah Abu Bakar, Teh Suhaila Tajuddin, Norlia Abdul Karim,

Ridzwana Mohd Said

1149 -

1158

TEMA 8 : ISU-ISU LAIN DALAM EKONOMI

1

Kesedaran Masyarakat Islam Terhadap Penggunaan e-Fidyah dalam

Urusan Pembayaran Fidyah di MAINJ: Kajian di Muar, Johor

Muhammad Shukri Ab Ghani, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd

Noor

1159 -

1171

xix

2 Pindaan Akta GSA (2002) dan Cadangan Model Pembahagian Harta

Pusaka Tanah Rancangan Felda

Noorizan Mohamed Hasnan, Hairunnizam Wahid, Mohd Zamro Muda,

Mohd Yassin Mohd Yusuf

1172 -

1180

3 Perbelanjaan Kesihatan dan Penuaan Populasi: Analisis Empirik

menggunakan Pendekatan Autoregresi Susulan Teragih

Suhaila Saad, Roziana Baharin

1181 -

1188

4 Multi-Factor Crime Activities in Malaysia: Further Evidence from

Bounds Testing of Level Relationships and Granger Non-Causality

Dullah Mulok, Mori Kogid, Rozilee Asid, Jaratin Lily

1189 -

1198

5 Gelagat Tabungan dan Tahap Pengetahuan Pembeli Rumah Terhadap

Proses Kelayakan Pembiayaan Perumahan: Kajian di Lembah Klang

Eh Run Eh Noi, Hairunnizam Wahid

1199 -

1209

6 The Economic Valuation of Environmental Resources in Malaysia: A

Case Study of Taman Tasik Cempaka in Bandar Baru Bangi

Mohd Syauqi Nazmi, Muhammad Taufiqurrahman Ramli, Nik Nor

Rahimah Nik Ab Rahim

1210 -

1217

7 Prospects, Demand-Supply Mismatch of Green or Sustainable Investing

in Malaysia

Raymond Ling Leh Bin, Aye Aye Khin

1218 -

1226

8 Kajian Impak Pembangunan Semula Tebingan Sungai di Malaysia

Azlina Md. Yassin, Haryati Shafii

1227 -

1234

9 Pembangunan Penunjuk dan Indeks Kualiti Hidup Masyarakat Luar

Bandar untuk Kesejahteraan Hidup dan Kelestarian Alam Sekitar

Haryati Shafii, Azlina Md Yasin, Nursyikin Miskam

1235 -

1245

xx

KATA PENGANTAR / PREFACE

Dengan Nama Allah S.W.T. yang Maha Pengasih lagi Maha Penyayang. Segala Puja

dan puji hanya Bagi-Nya Tuhan sekalian alam. Selawat dan salam buat junjungan

Nabi Muhammad S.A.W., Rasul akhir zaman.

Alhamdulillah, rasa syukur dirafakkan kepada Allah S.W.T. kerana dengan

keizinan-Nya jua Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia dapat

disempurnakan penerbitannya bersempena PERKEM Ke – 12 2017 yang berlangsung

di Universiti Kebangsaan Malaysia dan Hotel Bangi-Putrajaya, Selangor.

Tujuan penerbitan prosiding ini adalah sebagai bahan bacaan dan rujukan

kepada peserta PERKEM Ke – 12 2017 dan juga kepada yang tidak berkesempatan

untuk menghadiri persidangan kali ini. Persidangan ini merupakan acara tahunan

Pusat Pengajian Ekonomi, Fakulti Ekonomi dan Pengurusan, UKM. Ia memberi ruang

kepada para penyelidik, pembuat dasar dan individu membentangkan hasil

penyelidikan masing-masing dan berbincang mengenai isu semasa berkaitan ekonomi

Malaysia secara khususnya.

Tema PERKEM kali ini adalah ‘Kelestarian Pembangunan Ekonomi: Ke arah

Transformasi Dasar yang Holistik, Inklusif dan Futuristik’. Tema ini menyokong

usaha dalam merealisasikan Malaysia sebagai sebuah negara ekonomi berpendapatan

tinggi melangkaui wawasan 2020 dan ke arah TN 2050. Bagi mencapai sasaran

tersebut, perkembangan ekonomi dan transformasi dasar yang digariskan perlu

berlaku secara holistik, keterangkuman kekayaan dan keterangkuman pertumbuhan

tanpa mengabaikan semua golongan sasaran serta transformasi dasar yang bersifat

futuristik yang mengetengahkan peranan belia dan golongan muda sebagai pelapis di

masa akan datang.

Sebanyak 122 kertas kerja telah dikumpulkan dan 105 daripadanya dimuatkan

dalam prosiding ini yang disusun berdasarkan sesi pembentangan dan tema-tema yang

ditentukan. Tema-tema tersebut disusun dalam beberapa tema umum berasaskan

bidang kajian. Ia meliputi i) Ekonomi Islam: Zakat & Wakaf, ii) Perbankan &

Kewangan Islam, iii) Ekonomi Fiskal, Monetari & Antarabangsa, iv) Ekonomi

Pembangunan, v) Ekonomi Buruh & Sumber Manusia, vi) Ekonomi Pengurusan &

Keusahawanan, vii) Ekonomi Kewangan & Perbankan viii) Isu-isu Lain Dalam

Ekonomi. Kepelbagaian tema dan bidang ekonomi yang dibincangkan dapat memberi

peluang yang seluasnya kepada peserta persidangan dan pembaca untuk menatapi

pelbagai hasil penyelidikan dan penemuan baharu. Dapatan ini amat bermanfaat

kepada penggubal dasar dan pengkaji akan datang.

Semoga prosiding ini dapat memberi manfaat kepada negara dan bangsa.

Sekian,terima kasih

PROSIDING PERKEM 12, (2017) 1124 - 1138

ISSN: 2231-962X

Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia ke-12 (PERKEM 12)

"Kelestarian Pembangunan Ekonomi: Ke arah Transformasi Dasar yang Holistik, Inklusif dan Futuristik"

Hotel Bangi-Putrajaya, Bandar Baru Bangi, Selangor, 12 - 13 September 2017

Pembiayaan Kos Rawatan Pesakit Kanser Melalui Dana Sadaqah Crowdfunding:

Kajian Kes di Terengganu Financing The Cost of Treatment for Cancer Patients Through Sadaqah Crowdfunding

Fund: A Study in Kuala Terengganu

SITI NUR FATIN ATIRAH ROSLI1

HAIRUNNIZAM WAHID2

MOHD ALI MOHD NOR3

Universiti Kebangsaan Malaysia

ABSTRAK

Statistik daripada Kementerian Kesihatan Malaysia menunjukkan ramai pesakit di Malaysia menghidap pelbagai penyakit

kronik terutamanya penyakit kanser. Hal ini menyebabkan kualiti hidup masyarakat semakin menurun. Isu ketidakcukupan

wang bagi menampung kos rawatan penyakit dan perbelanjaan sara hidup isi rumah sering berlaku apabila ketua isirumah

sebuah keluarga tidak dapat meneruskan kerjaya mereka akibat menghidap penyakit kanser. Secara umumnya, terdapat

banyak saluran bantuan kewangan yang disediakan oleh pelbagai pihak kepada pesakit kanser untuk mendapatkan bantuan

pembiayaan kos rawatan. Namun begitu persoalan yang timbul ialah mengapa masih wujud masalah ketidakcukupan wang

bagi menampung pembiayaan perubatan dan perbelanjaan isi rumah tersebut? Justeru kajian ini bertujuan untuk mengkaji

masalah kewangan yang mungkin dihadapi oleh sesebuah isirumah kesan daripada ahli isirumah mengidap penyakit

kanser. Kajian ini menggunakan data primer melalui borang soal selidik dimana sampel kajian adalah terdiri daripada

pesakit kanser yang berada di Terengganu dan mendapatkan rawatan di Hospital Sultanah Nur Zahirah. Hasil kejadian

menunjukkan pesakit kanser menghadapi masalah ketidakcukupan wang disebabkan oleh kos rawatan penyakit kanser

yang agak tinggi dan bantuan yang diterima adalah amat kecil. Tambahan pula, pembiayaan rawatan dan peralatan yang

perlu digunakan untuk merawat penyakit ini adalah agak mahal dan melebihi daripada jumlah pendapatan bulanan

mereka. Hasil kajian mendapati majoriti pesakit kanser berharap supaya diwujudkan satu dana khas yang boleh menampung

kos rawatan perubatan terutamanya dalam kalangan isirumah yang tidak berkemampuan. Cadangan penyelesaian bagi

masalah ini adalah dengan mewujudkan dana sadaqah crowdfunding melalui institusi Majlis Agama Islam dan Adat

Melayu (MAIDAM) Terengganu supaya dana tersebut dapat membiayai kos rawatan pesakit secara berterusan. Beberapa

cadangan serta implikasi dasar turut dibincangkan dalam kajian ini.

Kata Kunci : Pesakit Kanser, sadaqah crowdfunding, MAIDAM

ABSTRACT

Statistics from the Ministry of Health in Malaysia showed that many patients suffering from chronic diseases, especially

cancer. This causes the quality of life of the community to decline. The inadequacy of money to cover the cost of living and

household living expenses often occurs when the head of a household is unable to continue their careers due to

cancer. Generally, there are many channels of financial assistance provided by the various parties to cancer patients for

cost of treatment. But the question arises is why there is still a problem of money insufficiency to cover the medical

financing and household expenses? Therefore, the study aims to examine the financial problems that a household may face

as a result of a household member suffering from cancer.

________________________________________

1 Pelajar Sarjana Ekonomi Islam. Pusat Pengajian Ekonomi, Fakulti Ekonomi & Pengurusan, UKM. fatinctnur@gmail.com 2 Pensyarah. Pusat Pengajian Ekonomi, Fakulti Ekonomi & Pengurusan, Universiti Kebangsaan Malaysia. hairun@ukm.edu.my 3 Pensyarah. Pusat Pengajian Ekonomi, Fakulti Ekonomi & Pengurusan, Universiti Kebangsaan Malaysia. ali@ukm.edu.my

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1125

This study used primary data through questionnaires which is the sample were cancer patients lives in Terengganu and

seek treatment for cancer at Hospital Sultanah Nur Zahirah. The results show that cancer patients face the insufficiency of

money due to the relatively high cost of cancer treatment and the rate of receiving financial assistance is very

small.Furthermore, the financing of treatments and equipment that should be used to treat this disease is quite expensive

and exceeds their monthly income. The findings show that the majority of cancer patients hoping the special funds should

be created and that can cover the cost of medical treatment, especially among household who is incapable to pay all of the

treatments and household expenses. The proposed solution to this problem is to create crowdfunding sadaqah funds

through Terengganu Islamic Religious and Customs Institutions (MAIDAM) institutions so that the funds can finance the

cost of patient treatments continuously. Several suggestions and policy implications were also discussed in this study.

Keynotes: Cancer patients, sadaqah crowdfunding, MAIDAM

PENGENALAN

Kanser merupakan penyakit yang disebabkan oleh pertumbuhan yang tidak terkawal oleh sel-sel abnormal atau tidak

normal. Hal ini disebabkan oleh kegagalan imunisasi badan berfungsi dengan baik. Malah jika tidak dirawat akan membawa

maut. Penyakit kanser menyumbang satu per empat kematian di negara membangun. Statistik Kementerian Kesihatan

Malaysia (KKM) mendapati kira-kira 19,000 daripada 100,000 rakyat di Malaysia menghidap pelbagai jenis kanser.

Statistik yang dikeluarkan oleh Kementerian Kesihatan juga menunjukkan berlakunya peningkatan kes setiap tahun bagi

pesakit kanser. Kanser menyerang individu pada pelbagai tingkat umur tidak kira tua, muda, kaya atau miskin. Sebagaimana

asas sebagai seorang mukmin, wajib bagi setiap muslim mempercayai bahawa sakit ini merupakan ujian daripada Allah.

Sebagaimana firman Allah bermaksud:

“ Allah tidak membebani seseorang melainkan apa yang terdaya olehnya, ia mendapat pahala kebajikan

yang diusahakannya dan ia juga menanggung dosa kejahatan yang dilakukannya.”

(Surah al-Baqarah: 286)

Walaupun ujian ini dianggap sebagai satu ujian kepada pesakit, namun ia juga sebagai ujian kepada mukmin yang sihat kerana

setiap mukmin adalah bersaudara. Malah harta yang ada pada individu muslim juga, sebahagiannya adalah milik saudara yang

lain. Justeru, hikmahnya Allah menjadikan setiap orang berbeza dari sudut kesihatan, harta dan darjat adalah untuk saling

membantu antara satu sama lain. Sebagaimana firman Allah dalam surah al-Hujurat ayat 10 yang bermaksud :

“Sesungguhnya setiap mukmin itu bersaudara”

Di dalam surah al-Maidah, ayat ke-2 pula menyeru kepada setiap mukmin untuk saling membantu antara satu sama lain

“Dan tolong menolonglah kami dalam (mengerjakan) kebajikan dan takwa, dan jangan tolong menolong

dalam berbuat dosa dan pelanggaran. Dan bertakwalah kamu kepada Allah, sesungguhnya Allah amat berat

siksa- Nya”

Ayat ini menekankan perlunya mukmin membantu mukmin yang lain dari sekecil-kecil perkara hingga ke

besar-besar perkara. Bantuan yang boleh dilakukan boleh diberi dalam bentuk motivasi, harta mahupun aset. Terdapat

beberapa inisiatif rawatan yang boleh dilakukan oleh pesakit kanser bagi menyembuhkan penyakit mereka samada melalui

radioterapi, kimoterapi, pembedahan dan ubat-ubatan. Pengambilan rawatan adalah bergantung kepada tahap kanser tersebut

dan atas nasihat pegawai perubatan. Persoalan yang timbul, bagaimana pesakit kanser yang tidak mempunyai keupayaan

fizikal mendapatkan wang bagi menampung perbelajaan yang banyak? Dalam keadaan ekonomi yang menekan pada masa

ini, perbelanjaan yang semakin meningkat amat membebankan masyarakat. Malah, Goods and Sevices Tax (GST) yang

diperkenalkan oleh masyarakat menyebabkan kos rawatan dan kos barangan semakin meningkat telah membebankan

masyarakat. Kumpulan yang paling terkesan dengan GST ini adalah kumpulan B40 kerana wang yang mereka ada hanya cukup

untuk menampung keperluan harian mereka sahaja. Oleh sebab itu, pentingnya bagi institusi yang terlibat untuk membantu

pesakit kanser ini dari sudut kewangan bagi menampung rawatan. Bagi pesakit kanser yang menghidap kanser pada tahap 3

dan tahap 4, sangat memerlukan belanjawan yang besar bagi menampung keperluan rawatan dan peralatan.

Dalam Islam, kewujudan dana yang bersifat jaminan sosial dan kebajikan seperti zakat dan wakaf perlu

dimanfaatkan oleh umat Islam terutamanya dalam menampung kekurangan kewangan dalam menanggung kos rawatan

pesakit yang agak tinggi setiap bulan. Dana zakat contohnya mempunyai satu bahagian asnaf iaitu al-gharimin yang

1126 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

membantu asnaf yang menghidapi pesakit kronik. Namun kajian ini berpandangan, kewujudan dana wakaf juga boleh

dimanfaatkan dalam kes kajian ini iaitu bertujuan untuk membantu meringankan beban kewangan pesakit dan penjaga kepada

pesakit kanser. Ini adalah kerana dana wakaf agak mudah diagihkan berbanding zakat yang tertakluk kepada kaedah fiqh yang

khusus dalam agihan. Tambahan lagi, pada era semasa menunjukkan kerancakan penubuhan dana crowdfunding untuk tujuan

kebajikan yang berkemungkinan boleh diteroka oleh badan-badan kebajikan dan institusi agama negeri yang apat membantu

meringankan beban kewangan pesakit. Namun begitu, kajian ini berpandangan penubuhan dana crowdfunding juga perlu

dilakukan dengan teliti mengikut undang-undang Islam dalam sesebuah negeri. Ini kerana segala pengurusan harta orang

Islam di sesebuah negeri adalah tertakluk kepada enakmen dan bidang kuasa Majlis Agama Islam Negeri (MAIN). Kajian ini

mendapati terdapat antara pesakit kanser yang sebenarnya telah menerima bantuan daripada institusi tertentu seperti bantuan

kewangan oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM), institusi zakat, tabung MAKNA dan sebagainya, namun menurut

pesakit, nilai bantuan kewangan yang diterima dikatakan masih lagi tidak mencukupi dan memerlukan tambahan dana

daripada sumber lain untuk membantu pesakit kanser. Justeru kajian ini akan (1) menganalisis nilai dana bantuan yang

diterima, jumlah kos rawatan serta nilai defisit pembiayaan kos rawatan pesakit kanser (2) menganalisis tahap kepuasan

penerima bantuan kewangan terhadap institusi yang membantu pesakit kanser; dan (3) mencadangkan satu model dana

crowdfunding diuruskan oleh pihak MAIDAM, untuk membantu pesakit kanser.

KAJIAN LEPAS

Beberapa kajian pernah dilakukan sebelum ini menyatakan bahawa golongan asnaf dan miskin sentiasa akan ada. Munawar

(1985) contohnya berpendapat (1) kecenderungan untuk mengambil zakat-penerima adalah lebih tinggi daripada pembayar

zakat. (2) selalu ada orang miskin di negara Islam untuk menerima zakat. Pengurangan kemiskinan merupakan salah satu

cabaran terbesar yang dihadapi oleh rakyat Malaysia Sejak penubuhan Dasar Ekonomi Baru pada 1970-an, pertempuran

yang dihadapi oleh Kerajaan Malaysia menentang kemiskinan terus meningkat sehingga hari ini. Walaupun semasa Dasar

kerajaan yang digunakan untuk membasmi kemiskinan telah membawa kepada keputusan yang menggalakkan, namun

kerajaan, Sektor swasta dan NGO sentiasa mencari strategi baru yang boleh digunakan sebagai salah satu alat untuk

meringankan kemiskinan. Kemunculan wakaf tunai di Malaysia merupakan satu strategi yang dapat digunakan untuk

meningkatkan kualiti hidup mereka yang dibebani oleh kemiskinan (Farhah et al, 2014)

Ekonomi Islam menggalakkan infaq atau amal sukarela. Tanggungjawab ahli masyarakat adalah dengan membayar

zakat sahaja. Nabi saw bersabda bermaksud:

"Ada, dalam harta, hak (orang lain) lebih dan lebih zakat". (Tirmidhi: Kitab Al zakah). Oleh itu, adalah

munasabah untuk menganggap bahawa kaum Muslim yang kaya akan melaksanakan beberapa amal

sukarela sebagai tambahan kepada kewajiban zakat

(Munawar, 1985)

Menurut Kuti & Madarász (2014), Crowdfunding adalah tindak balas kepada panggilan terbuka di mana orang ramai dari

satu kelompok yang besar secara sukarela membuat keputusan untuk membiayai beberapa tujuan secara langsung. Biasanya,

setiap individu yang berminat untuk membantu mencapai matlamat tertentu memberikan sejumlah kecil sumbangan dalam

pertukaran untuk keuntungan atau produk atau perkhidmatan yang akan dihasilkan. Adakalanya, individu menyumbang

berdasarkan amalan murni atau atas dasar keikhlasan tanpa mengharapkan apa-apa balasan. Dana melalui kaedah

Crowdfunding telah diketengahkan sebagai mekanisme pembiayaan yang baru. Konsep asal Crowdfunding adalah satu

sumbangan kepada masyarakat yang mana pihak terlibat akan membentangkan idea kepada orang yang yang berpontensi

besar dan sesiapa sahaja yang ingin mendapatkan pembiayaan daripada mereka. Menurut Agerfalk & Fitzgerald (2008),

Pisano & Verganti (2008), Poetz & Schreier (2012), Grivenics et al. (2014) dan Amir & Adib (2016), amalan ini dikenali

sebagai crowdsourcing. Crowdfunding yang dibiayai melalui sumbangan kecil daripada sebilangan besar individu, ia juga

sesuai dengan konsep pembiayaan mikro mengikut Morduch (1999) dan Calveri & Esposito (2013).

Kebanyakan penyelidik mengkategorikan Crowdfunding kepada sekurang-kurangnya empat model iaitu model

berasaskan ekuiti, berasaskan pinjaman, berasaskan sumbangan dan berasaskan ganjaran Hemer (2011), Calveri dan

Esposito (2013), Kuti & Madarász (2014) dan Grivenics Et al. (2014). Bank Dunia (2013) menambah satu lagi model, iaitu

model berasaskan royalty, Amir & Adib (2016). Crosetto & Regner (2014) berhujah bahawa di antara semua model, model

sumbangan muncul sebagai model terpenting sebagai satu inisiatif yang bijak untuk digunkan. Keputusan mereka juga

menunjukkan bahawa terdapat nilai- nilai altruisme yang ada di dalam komuniti internet yang boleh melaksanakan

mekanisme Crowdfunding. Antara kelebihan Crowdfunding adalah usahawan akan menerima galakan dan maklum balas

daripada pihak penaja atau penyokong (Kuti dan Madarász, 2014). Di samping itu, para pembiaya meletakkan kepercayaan

kepada usahawan kerana mereka akan dipantau atas kemajuan projek mereka melalui media sosial. Oleh itu, Crowdfunding

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1127

boleh berfungsi sebagai platform ujian dan permintaan pengukuran pasaran. Dalam hal ini, Grivenics et al. (2014)

berpendapat bahawa peluang kejayaan sesuatu projek dapat dinilai melalui prestasi semasa pembiayaan dalam beberapa hari

pertama selepas pelancaran. Ini boleh mengelakkan perbelanjaan yang tidak berfaedah pada projek ini. Valanciene &

Jegeleviciute (2013) telah membuat kesimpulan di dalam kajian mereka bahawa salah satu manfaat Crowdfunding adalah

usahawan mempunyai hak untuk membuat keputusan sendiri tanpa campur tangan daripada mana-mana pihak.

Dalam kebanyakan kes, gangguan mungkin akan memberi kesan negatif kepada prestasi perniagaan kerana ia

menimbulkan konflik kepentingan. Oleh itu, kebebasan daripada campur tangan pihak lain telah memberi usahawan insentif

untuk menumpukan perhatian kepada pembangunan produk dan inovasi. Selain itu, ia boleh menjadi peluang yang baik

untuk menguji kebolehpasaran. Ia akan meningkatkan persaingan di dalam pasaran dan kualiti produk Amir & Adib (2016).

Menurut Calveri & Esposito (2013), kemajuan di dalam sektor telekomunikasi menyumbang kepada kejayaan Crowdfunding.

Peningkatan kelajuan internet memudahkan pembiayaan di dalam talian. Oleh itu, kebanyakan individu lebih suka

menggunakan perkhidmatan dalam talian dan tempat komunikasi sosial interaktif untuk membantu platform Crowdfunding

untuk mencari calon pembiaya dan mempromosikan projek itu. Ciri ini meningkatkan potensi Crowdfunding sebagai

sumber pembiayaan perniagaan.

Dalam kajian ini, kami mencadangkan model sadaqah. Model ini menggabungkan konsep pembiayaan mikro untuk

usahawan menggunakan kontrak qard al-hasan. Sadaqah adalah bentuk amal yang dinamik, yang berbeza dengan zakat atau

waqaf. Zakat ditubuhkan untuk kegunaan kumpulan tertentu, sementara Waqaf mempunyai ciri bahawa asetnya tetap kekal

dan tidak dapat dipertahankan (Ismail et al., 2015). Manakala aset Sadaqah sebaliknya. Platform crowdfunding yang

berasaskan Sadaqah diwujudkan untuk memantau dan mempromosikan projek PKS yang mematuhi Syariah. Berdasarkan

tinjauan literatur kami, tidak ada kajian lepas yang telah dibincangkan mengenai crowdfunding berkaitan dengan isu-isu

Syariah. Malah, terdapat beberapa projek yang telah dilakukan tidak memberi manfaat kepada komuniti dan pada masa yang

sama melanggar undang- undang Syariah seperti pornografi. Sebaliknya, terdapat permintaan pasaran untuk produk patuh

Syariah. Ini adalah isu segera kerana ramai yang memerlukan dana Syariah. Penduduk Islam di Malaysia membentuk

populasi terbesar, kira-kira 61 peratus daripada jumlah penduduk. Cabaran dalam menjalankan sadaqah crowdfunding ini

adalah untuk supaya projek usahawan yang dilakukan adalah mengikut undang-undang syariah yang sebenar tanpa ada unsur

yang tidak sepatutnya (Amir & Adib, 2016). Sebagai umat Islam, mereka dilarang melakukan sebarang transaksi yang

mengandungi elemen riba (Morsid & Abdullah, 2014).

Adalah penting bagi umat Islam, sama ada usahawan atau pelabur untuk melanggan produk-produk Syariah. Oleh

itu, platform crowdfunding berasaskan sadaqah yang ditawarkan dan mempromosikan projek dan kontrak patuh Syariah

(Amir & Adib, (2016).. Model yang dicadangkan itu juga akan menggabungkan beberapa kontrak sampingan seperti

kontrak wakalah (agensi) dan kontrak wa'ad (janji). Wakalah adalah kontrak agensi antara platform dan pembiaya. Ia

memberikan pulangan kewangan kepada platform yang berfungsi sebagai perkhidmatan perantaraan untuk menghubungkan

seorang usahawan untuk berpotensi crowdfunders (Grivenics et al., 2014).

METODOLOGI

Pensampelan: Kajian ini dilakukan dengan menggunakan kaedah kuantitatif dan kualitatif dengan menjalankan temubual

dengan 10 orang informan yang mendapatkan rawatan di Hospital Kuala Terengganu. Kesemua informan merupakan

individu yang menghidap penyakit kanser. Temubual ini dijalankan pada bulan March 2017 di sekitar Kuala Terengganu.

Pertanyaan yang diajukan kepada informan mempunyai 5 bahagian iaitu Bahagian A, mengenai maklumat responden,

Bahagian B mengenai maklumat perubatan/rawatan, Bahagian C mengenai kepuasan terhadap bantuan perubatan, Bahagian

D mengenai perbelanjaan kesihatan atau ubatan asas, dan akhirnya Bahagian E adalah mengenai komen dan cadangan

informan. Bahagian B mengenai maklumat rawatan adalah sangat penting supaya dapat mengetahui rawatan yang diambil

oleh setiap informan dan di analisis secara lebih mendalam pada bahagian D iaitu mengenai perbelanjaan kesihatan dan

perubatan khas. Bagi pertanyaan di bahagian C lebih berfokus untuk melihat respon oleh informan terhadap bantuan

perubatan yang diperoleh sepanjang menghidap kanser. Di dalam bahagian C ini, terdapat 6 konstruk utama iaitu (1) Jumlah

bantuan perubatan, (2) mutu bantuan peralatan, (3) Jadual masa penyerahan bantuan, (4) prosedur permohonan bantuan, (5)

prosedur penyerahan bantuan; dan (6) keberkesanan bantuan.

Kaedah Analisis Data: Kajian ini menggunakan analisis secara deskriptif menggunakan nilai min bagi setiap soalan dan

konstruk. Kesemua konstruk ini adalah berbentuk skala likert bernilai 1 iaitu sangat tidak setuju hingga nilai 5 iaitu sangat

setuju. Kajian akan mengadaptasi kajian Mokhhtari dan Sheorey (2002) dalam mengukur tahap min kepuasan dimana tahap

responden yang berpuas hati tahap tinggi dengan sesuatu perkhidmatan adalah bernilai 3.5 dan ke atas, manakala nilai min

antara 2.5 hingga 3.4 adalah tahap kepuasan sederhana dan akhirnya min bernilai 2.4 dan ke bawah adalah berpuas hati

tahap rendah.

1128 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

Kajian ini telah menemubual pesakit kanser atau penjaga pesakit kanser yang terdiri daripada anak dan ibu.

Informan terdiri daripada pelbagai peringkat umur dan jantina. Setiap informan mempunyai latar belakang pekerjaan,

pendapatan dan bantuan yang berlainan. Malah informan yang dipilih adalah dalam kalangan pesakit kanser yang

menghadapi kanser yang kritikal iaitu kanser pada tahap 3 dan tahap 4. Sepanjang menjalankan kajian, kajian ini mendapati

agak sukar untuk mendapatkan sampel informan kerana kebanyakan informan tidak mahu ditemubual memandangkan

kesihatan mereka yang lemah dan emosi yang tidak stabil. Malah sepanjang kajian ini dilakukan, dua daripada sepuluh orang

informan telah meninggal dunia. Semasa temubual ini dijalankan, kajian mendapati setiap informan melalui rawatan yang

hampir sama tetapi menghadapi kesakitan yang berbeza kerana jenis kanser yang informan hidapi adalah berbeza.

HASIL KAJIAN

Hasil kajian dimulakan dengan demografi responden di Jadual 1 yang mana informan terdiri daripada empat perempuan dan

enam lelaki. Status bagi setiap informan adalah lapan orang telah berkahwin manakala dua orang masih bujang. Bagi taraf

pendidikan bagi informan yang mana seramai enam orang daripada pesakit mempunyai taraf pendidikan Sijil Rendah

Pelajaran (SRP) atau Penilaian Menengah Rendah (PMR) ke bawah. Seorang daripada informan daripada Sijil Pelajaran

Malaysia (SPM) dan Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM) atau Sijil Tinggi Agama Malaysia (STAM). Hanya dua

orang informan sahaja yang mempunyai latar belakang pendidikan sijil atau diploma. Kajian ini juga mendapati

informan mempunyai pelbagai latarbelakang dalam sektor pekerjaan. Antaranya, seramai dua orang bekerja dalam sektor

kerajaan, seramai dua orang bekerja dalam sektor swasta atau badan berkanun dan hanya seorang sahaja yang bekerja

sendiri. Manakala, selebihnya iaitu seramai lima orang informan bekerja daripada pelbagai sektor selain daripada sektor

yang telah dinyatakan. Kajian mendapati jenis rawatan kepada pesakit ini ialah mengambil ubat-ubatan sebagai rawatan

(31%). Manakala sebanyak 24 peratus mendapat rawatan dalam bentuk pembedahan dan hanya 17 peratus mendapatkan

rawatan radioterapi dan kimoterapi. Seterusnya, sebanyak 7 peratus informan mengambil rawatan berbentuk psikologi dan

sebanyak 4 peratus mengambil rawatan selain yang dinyatakan. Informan juga menerima pelbagai jenis bantuan di mana

seramai enam orang informan mendapat bantuan daripada ahli keluarga, seramai dua orang mendapat bantuan daripada

Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) dan hanya seorang sahaja mendapat bantuan daripada dana zakat. Akhir sekali

seramai lima orang mendapat bantuan selain daripada jenis bantuan yang disenaraikan iaitu Majlis Kanser Nasional

(MAKNA), majikan, Yang Berhomat Dun dan Tabung Darul Iman (SUK)

Kajian ini mendapati kebanyakan informan menerima bantuan sama ada daripada pihak kerajaan, majikan, JKM,

zakat mahupun Majlis Kanser Nasional (MAKNA). Berdasarkan kepada Jadual 3, informan mendapat bantuan antara RM200

hingga RM2,500 daripada pihak-pihak terlibat. Merujuk kepada Informan 1, penjaga informan mempunyai pendapatan

sebanyak RM2,050 sebulan dan setelah ditolak dengan jumlah perbelanjaan bulanan, masih terdapat lebihan pendapatan

sebanyak RM192. Walaupun terdapat lebihan daripada pendapatan yang ada, namun dengan baki sebanyak RM192 tersebut

masih belum mencukupi untuk menampung perbelanjaan keperluan harian isi rumah yang lain. Bagi informan ke-2,

merupakan seorang kanak-kanak yang berusia 3 tahun, yang menghidap kanser testicular. Penjaganya iaitu ibunya bekerja

sebagai Guru Pasti hanya mempunyai pendapatan sebanyak RM400 dan menghadapi defisit pendapatan sebanyak RM40.

Manakala bagi Informan 3, yang menghidap kanser thyroid pula, lebihan pendapatan bulanan beliau adalah defisit sebanyak

RM1,898. Namun keadaan ini berbeza kepada Informan 9, informan mempunyai lebihan kewangan yang agak banyak iaitu

sebanyak RM3,780. Kajian mendapati informan tersebut adalah merupakan seorang pekerja dalam sektor kerajaan dan

kelebihan yang ada kepada beliau ialah boleh menggunakan Guarantee Letter (GL) sebagai pembiayaan kewangan.

Berdasarkan Jadual 4, purata ketidakpuasaan hati dalam kalangan informan adalah tidak konsisten. Kajian

mendapati kepuasan informan terdiri daripada dua tahap kepuasan iaitu tahap kepuasan rendah dan tahap kepuasan

sederhana. Purata kepuasan yang sederhana yang boleh dicapai adalah yang bernilai antara 2.36 hingga 2.67. Seramai lima

orang mencapai tahap kepuasan sederhana dan lima orang mencapai tahap kepuasan rendah. Nilai purata yang paling rendah

adalah 2.36 iaitu seorang informan yang berumur 18 tahun dan menghidap penyakir kanser tahap ke-3. Informan pernah

menjalani pembedahaan yang memerlukan perbelanjaan sebanyak RM30,000 dan masih menjalani rawatan fisoterapi. Purata

kepuasan sederhana yang paling tinggi yang boleh dicapai adalah bernilai 2.67 dan 2.62 yang mana menghampiri nilai 3.5

berbanding informan lain. Merujuk kembali kepada latar belakang informan, kedua-dua informan adalah daripada individu

yang bekerja dalam sektor kerajaan dan sektor berkanun. Kajian juga mendapati tahap kepuasan informan yang paling

rendah ialah bernilai 1.53 dan 1.20. Bagi responden yang mempunyai nilai min 1.53 merupakan seorang informan yang

tidak mempunyai pekerjaan dan merupakan warga emas. Beliau hanya mendapat bantuan sebanyak RM500 daripada

keluarga dan menghadapi defisit kewangan bulanan sebanyak RM1,898. Semasa menjalankan temubual dengan informan

ini, kajian mendapati informan tidak mempunyai maklumat yang lengkap tentang bantuan yang boleh diminta. Kebanyakan

rawatan yang dilakukan oleh informan adalah menggunakan bantuan daripada ahli keluarga terdekat.

Berdasarkan Jadual 5, menunjukkan tahap kepuasan informan terhadap konstruk bantuan rawatan pesakit kanser

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1129

yang dianalisis dengan tahap kepuasan tinggi, sederhana dan rendah. Nilai min tertinggi ialah bernilai 3.15 menunjukkan

informan memberi respon pada kategori sederhana terhadap soalan peralatan yang dibiayai adalah berkeadaan baik dan

berkualiti tinggi. Namun begitu konstruk ini agak kurang penting disebabkan kebanyakan informan tidak mendapat bantuan

peralatan. Konstruk yang paling rendah adalah pada konstruk jumlah bantuan iaitu dengan nilai purata sebanyak 1.89.

Dalam konstruk tersebut, nilai purata yang paling rendah adalah pada item kontrak informan tidak memerlukan bantuan lain

iaitu purata sebanyak 1.4. Hal ini menunjukkan informan masih memerlukan bantuan lain bagi menampung rawatan kanser.

Bagi nilai purata kedua terendah adalah pada nilai 1.93 iaitu pada konstruk keberkesanan bantuan. Secara keseluruhan,

konstruk keberkesanan bantuan ini adalah untuk melihat adakah bantuan yang diterima oleh informan dapat memenuhi

keseluruhan keperluan informan dan dapat mengubah kehidupan informan. Daripada jadual tersebut, analisis menunjukkan

nilai min bagi konstruk ini adalah rendah. Manakala nilai purata konstruk masa yang diperlukan untuk pemprosesan

permohonan bantuan adalah bernilai 2.26 menunjukkan tahap kepuashatian informan juga adalah rendah. Hal ini berlaku

kerana, beberapa informan yang tidak berkemampuan mengambil masa yang agak lama untuk menunggu bantuan daripada

pihak yang berwajib.

Berdasarkan Jadual 2, merupakan maklumat yang diperoleh daripada temubual yang dilakukan dengan informan,

memetik beberapa ayat daripada Informan 2 ,

“….Kite dok dang terima bantuan sebab kanser cepat merebok, lepas 6 bulan anak meninggal….”

Informan 1 juga menyatakan perkara yang sama

”….. kite mitok setahun, lepah setahun tu baru dapat bantuan….”

Setelah menemubual informan 1 dan informan 2, kajian mendapati kedua-dua informan mendapat bantuan

agak lewat daripada tempoh rawatan yang sepatutnya. Oleh sebab kanser merebak dengan cepat, informan 2

memerlukan bantuan dengan segera dan cepat. Beliau menggunakan wang daripada ahli keluarga yang

menghulurkan bantuan bagi menampung kos rawatan yang diperlukan. Begitu juga dengan informan 1 yang

memohon bantuan dan memperoleh bantuan setelah setahun permohonan dilakukan. Respon daripada informan ini,

menunjukkan nilai min konstruk jadual masa penyerahan bantuan adalah rendah iaitu 2.27.

Berdasarkan Jadual 3 menunjukkan respon responden terhadap bantuan yang diperoleh.Beberapa

responden tidak mempunyai maklumat tentang bantuan yang boleh diminta. Daripada temubual yang dilakukan,

informan 5 ada menyebut tentang kenyataan di bawah :

“….kite dok tahu sangat pasal bantuan nok kene mitok,mugo dok belajor tinggi dik erh….”

Malah, informan 1 dan informan 2 juga ada menyebut bahawa bantuan yang diperoleh diharapkan boleh

dinaikkan sebagaimana yang disebutkan seperti di Jadual 3. Hal ini bertepatan dengan respon dari soal selidik pada

items konstruk “saya tidak memerlukan bantuan lain” yang mana tahap kepuasan adalah rendah iaitu 1.4 sahaja.

Hal ini menunjukkan hampir semua informan memerlukan bantuan lain lagi bagi menampung perbelanjaan

rawatan dan menjalani kehidupan. Seterusnya, bagi konstruk keberkesanan bantuan, nilai min jawapan yang

diberikan oleh informan adalah rendah iaitu 1.6, menunjukkan respon responden terhadap “Bantuan yang saya

terima dapat memenuhi keseluruhan keperluan saya”. Respon ini membuktikan bahawa bantuan yang diterima

oleh responden mampu membantu mereka namun masih tidak mencukupi untuk menampung keseluruhannya.

PERBINCANGAN DAN IMPLIKASI DASAR

Bantuan yang diperoleh informan masih membantu informan bagi menjalankan rawatan. Setelah diteliti semula

temubual yang dijalankan dengan Informan 5 yang mempunyai purata kepuasan bernilai 1.20, kajian ini mendapati

informan tersebut sebenarnya tidak mempunyai banyak maklumat berkenaan dengan pelbagai jenis bantuan yang

boleh dimohon oleh beliau. Malah informan mempunyai pengalaman tidak mendapat bantuan daripada orang

kenamaan setelah memohon bantuan beberapa kali. Bagi informan ke 3 pula, informan juga tidak mendapat

maklumat berkenaan dengan bantuan yang boleh diminta. Kedua-dua informan mempunyai kekangan

mendapatkan maklumat secukupnya. Berikutan dengan maklumat yang diberikan oleh informan, kajian dapat

membuat kesimpulan bahawa masalah kewangan yang berlaku hanyalah berlaku kepada informan yang

mempunyai pendapatan yang rendah dan bekerja sendiri. Bagi pegawai kerajaan pula, masalah kewangan daripada

sudut perubatan tidak berlaku kerana pegawai kerajaan boleh menggunakan “Guarantee Letter”. Bagi golongan

yang tidak berkemampuan seperti dinyatakan sebelum ini, walaupun nilai bantuan yang diperoleh adalah sedikit

namun bantuan yang mereka perolehi masih dapat membantu walaupun tidak mencukupi sepenuhnya.

Beberapa responden memaklumkan bahawa bantuan yang diperoleh dari pusat zakat agak lambat

1130 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

diperoleh. Oleh sebab itu, satu temubual dengan pihak MAIDAM dijalankan secara atas talian bagi mendapatkan

respon ke atas pesakit kanser. Menurut MAIDAM, peruntukan bagi zakat perubatan adalah cukup untuk diagihkan

kepada pesakit. Malah MAIDAM telah membuat kerjasama dengan Tabung Darul Iman untuk membantu pesakit

kanser yang memerlukan dana yang besar seperti untuk kos pembedahan sebanyak RM30,000. Mengikut rekod

MAIDAM yang lepas, MAIDAM turut membantu beberapa orang pesakit kanser yang meminta bantuan

kewangan. Apabila kajian ini menjelaskan beberapa respon daripada informan kepada pegawai, pegawai telah

memberi respon yang positif terhadap kenyataan daripada pihak informan. Beliau berpendapat, kemungkinan

pesakit kanser tidak memohon dan tidak mengetahui wujudnya zakat perubatan untuk asnaf. Malah nilai had

kifayah bagi orang yang mempunyai penyakit kronik juga diberi kelonggaran dan keringanan berdasarkan ahli

mesyuarat yang faqih dalam zakat. Beliau turut menceritakan tentang bantuan yang telah diberikan oleh MAIDAM

kepada pesakit kanser yang mana MAIDAM pernah memberi zakat al-gharimin kepada pesakit yang membuat

pembedahan. Malah, MAIDAM turut memberikan wang saku kepada pesakit kanser yang terpaksa berulang alik

ke hospital bagi mendapatkan rawatan. Pihak MAIDAM turut menjelaskan tentang waqaf am yang dijalankan oleh

MAIDAM dan pembahagian hasil waqaf kepada orang yang memerlukan. MAIDAM akan mengutip waqaf tunai

dari masyarakat. Kemudian, MAIDAM akan membeli satu aset untuk menjana pendapatan. Pendapatan yang

diperoleh daripada hasil tersebut akan dilaburkan dan akan diberikan kepada pesakit. Sebagai contoh tunai yang

diberikan kepada MAIDAM sebanyak RM100,000, MAIDAM akan membeli aset dengan duit tersebut dan hasil

yang diperoleh daripada aset tersebut akan dilaburkan dan akan diberikan kepada pesakit kanser.

Hasil kajian mendapati, kos rawatan untuk pesakit kanser adalah sangat tinggi dan hampir tidak

mencukupi sepenuhnya bagi menampung kehidupan dan perbelanjaan rawatan. Apabila dilihat secara realiti, tahap

kewangan sesebuah keluarga akan sedikit terjejas apabila salah seorang ahli keluarga menghidap penyakit kronik

seperti kanser. Hal ini kerana, apabila perbelanjaan terhadap seseorang bertambah, maka perbelanjaan terhadap isi

rumah yang lain akan menyusut. Pesakit kanser bukan sahaja memerlukan bantuan untuk kos rawatan malah turut

memerlukan bantuan bagi menampung makanan tambahan bagi memastikan kelangsungan hidup mereka. Sebagai

contoh, kebanyakan pesakit kanser memerlukan susu khas yang berharga RM89 sebagai makanan tambahan.

Kebanyakan pesakit memerlukan 2 tin susu dalam masa sebulan kerana susu menggantikan makanan ruji bagi

mereka dan membekalkan tenaga. Dalam keadaan makanan tambahan yang mahal, dan kuantiti yang diperlukan

adalah banyak, maka perbelanjaan hidup mereka akan bertambah. Oleh sebab itu, perlunya setiap pihak

memainkan peranan bagi membantu pesakit dan isi rumah supaya kehidupan mereka tidak terbeban dan mengubah

kualiti hidup mereka. Setiap pihak berperanan bagi membantu pesakit kanser supaya mempunyai keazaman yang

kuat untuk sembuh dan mendapat rawatan yang secukupnya.

Berdasarkan hasil kajian, satu cadangan inisiatif baru dicadaangkan bagi membantu pesakit kanser iaitu

dengan mengadakan sadaqah crowdfunding yang diuruskan oleh pihak MAIDAM. Pengumpulan sedeqah atau

sadaqah crowdfunding ini dipilih kerana bersifat lebih dinamik dan fleksibel berbanding menggunakan waqaf. Di

Terengganu, kajian ini mencadangkan supaya sadaqah crowdfunding ini diletakkan di bawah pengurusan

MAIDAM kerana ianya adalah berkaitan dengan undang-undang Islam dalam sesebuah negeri. Dalam enakmen

pentadbiran Hal ehwal Agama Negeri Terengganu menyebut bahawa segala jenis kutipan wakaf, sedeqah dan

zakat adalah dibawah bidang kuasa hal ehwal agama negeri. Enakmen yang dimaksudkan adalah di bahagian

Seksyen 58 yng berkaitan dengan penubuhan kumpulan wang majlis agama Islam4. Disamping itu juga, Seksyen

63 telah memperuntukkan bahawa majlis agama Islam negeri menjadi pemegang amanah tunggal wakaf, nazar

dan amanah.Walau apa pun apa-apa peruntukan yang berlawanan yang terkandung dalam mana-mana suratcara

atau perisytiharan yang mewujudkan, mengawal, atau menyentuh perkara itu, Majlis hendaklah menjadi

pemegang amanah yang tunggal- (a) semua wakaf, sama ada wakaf am atau wakaf khas; (b) semua nazar am; dan

(c) segala jenis amanah yang mewujudkan apa-apa amanah khairat bagi menyokong dan memajukan agama Islam

atau bagi faedah orang-orang Islam mengikut Hukum Syarak, bagi apa-apa harta yang tersentuh oleh wakaf, nazar

am atau amanah itu dan terletak di dalam Negeri Terengganu.

Rajah 1 menunjukkan carta alir cadangan sadaqah crowndfunding yang melibatkan tiga pihak iaitu

usahawan, MAIDAM, orang ramai dan penerima bantuan. Ilustrasi sadaqah-based crowdfunding ini pernah

dicadangkan dalam kajian Amir & Adib (2016) namun kajian ini membuat sedikit pengubahsuaian yang praktikal

dengan masalah yang dihadapi oleh pesakit kanser di negeri Terengganu. __________________________________________________________

4 (1) Suatu kumpulan wang bernama Kumpulan Wang Majlis adalah dengan ini ditubuhkan. (2) Kumpulan Wang Majlis hendaklah terdiri

daripada semua wang dan harta, alih atau tak alih, yang menurut Hukum Syarak atau di bawah Enakmen ini atau peraturan-peraturan atau

kaedah-kaedah yang dibuat di bawahnya, terakru, atau disumbangkan oleh mana-mana orang, kepada Kumpulan Wang Majlis. (3) Semua

wang dan harta dalam Kumpulan Wang Majlis hendaklah terletak hak pada Majlis yang hendaklah mentadbirkan semua wang dan harta itu

mengikut peraturan-peraturan yang dibuat di bawah Enakmen ini. (4) Walau apa pun peraturan yang disebut dalam subseksyen (3), mana-mana

pelaburan, aset atau kumpulan wang yang terletak hak pada Majlis boleh dijual, dihasil dan dilupuskan, dan hasil-hasil daripadanya boleh

dilaburkan dari semasa ke semasa dalam mana-mana undang-undang bertulis yang sedang berkuat kuasa bagi pelaburan wang amanah dan

Hukum Syarak. (5) Tertakluk kepada peruntukan-peruntukan Enakmen ini, Majlis, dengan kelulusan Duli Yang Maha Mulia Sultan boleh

membuat peraturan-peraturan tentang pemungutan, pentadbiran dan pembahagian semua harta Kumpulan Wang Majlis.

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1131

Daripada Rajah 1, penerangan adalah seperti berikut :

1) Usahawan merupakan antara pemain utama dalam proses sadaqah crowdfunding ini. Usahawan akan

membentangkan dan mencadangkan beberapa projek baru kepada pihak MAIDAM. Pihak MAIDAM akan

menjadi satu platform dalam menguruskan sadaqah crowdfunding yang dicadangkan. Melalui

pembentangan yang diadakan, penasihat syariah dari MAIDAM akan menapis setiap projek supaya

projek yang dicadangkan mengikut syariah dan tidak mempunyai unsur gharar, riba, tidak terlibat dengan

perjudian dan sebagainya. MAIDAM juga menjadi penyampai maklumat kepada orang lain.

2) MAIDAM menjadi satu platform penyampaian maklumat atau dengan kata lainnya menjadi wakil untuk

mempromosikan idea-idea yang dibentangkan oleh usahawan tadi. Penyampaian maklumat akan

disampaikan kepada orang ramai yang berminat untuk menderma MAIDAM akan mendapat yuran

wakalah bertepatan dengan kontrak yang digunakan iaitu kontrak wakalah bil ujrah.

3) Orang ramai atau nama lainnya pelabur akan memberi sedeqah atau sumbangan kepada projek melalui

MAIDAM.Orang ramai yang dimaksudkan adalah fleksibel seperti masyarakat, syarikat Government

Linked Company (GLC) atau Corporate Sosial Responsibility (CSR). Bagi memudahkan pengumpulan

dana melalui orang ramai, dana ini boleh dikumpul melalui atas talian atau potongan gaji. Setelah

pengumpulan wang adalah banyak dan mencukupi 60% daripada dana tersebut akan disalurkan kepada

usahawan untuk menjalankan projek melalui MAIDAM menggunakan kontrak qard hassan. Manakala

40 peratus lagi akan disalurkan terus kepada tabungan pesakit kanser.

4) Usahawan adalah tertakluk kepada kontrak waad dalam membuat pembayaran semula kepada pihak

MAIDAM tanpa keuntungan dan riba. Sepanjang proses projek dijalankan, penasihat syariah dari

MAIDAM akan memantau keseluruhan projek supaya projek tersebut berada pada landasan yang betul

dan mengikut undang-undang syariah.

5) Setiap pembayaran yang dibayar semula oleh usahawan dan daripada pengumpulan sedeqah tadi akan

diagihkan kepada tabungan pesakit kanser. Tabungan pesakit kanser ini juga diuruskan oleh pihak

MAIDAM. Kajian mencadangkan supaya pihak MAIDAM melantik seorang agen di hospital dan

menambah skop tugas amil dengan budi bicara amil sebagai rujukan ke-2 pesakit kanser untuk

mendapatkan bantuan. Proses meminta bantuan ini adalah tidak rumit, cepat dan effektif. Hal ini

disebabkan oleh penyakit kanser yang mudah merebak dan memerlukan rawatan segera. Pihak MAIDAM

akan menguruskan dana yang ada supaya sentiasa telus dan sistematik.

6) Pengumpulan dana daripada sedeqah tadi akan digunakan untuk perbelanjaan rawatan berterusan seperti

duit poket harian untuk berulang alik ke hospital, rawatan utama seperti pembedahan, kimoterapi,

radioterapi dan psikologi. Dana ini juga akan diagihkan juga untuk perbelanjaan semasa kecemasan.

Cadangan ini akan menguntungkan banyak pihak sama ada pihak usahawan, pihak MAIDAM sebagai platform dan

juga orang ramai. Pihak usahawan sebagai orang yang ingin menjalankan projek perniagaan tetapi kekurangan

dana akan mendapatkan dana daripada MAIDAM dan boleh menghasilkan keuntungan untuk perniagaan mereka.

Bagi orang ramai pula akan mendapat pahala yang berpanjangan atas sedeqah yang dihulurkan. Cabaran dalam

menjalankan sadaqah crowdfunding ini adalah untuk supaya projek usahawan yang dilakukan adalah mengikut

undang-undang syariah yang sebenar tanpa ada unsur yang tidak sepatutnya (Amir & Adib, 2016). Namun,

daripada pandang sisi yang positif, sadaqah merupakan satu platform yang bersifat lebih fleksibel dan tidak

mempunyai syarat yang ketat. Tambahan pula, rakyat Malaysia yang majoritinya menganut Agama Islam adalah

sangat pemurah dalam memberikan sadaqah.

Sadaqah crowdfunding hanya salah satu cadangan penyelesaian kepada pesakit kanser yang memerlukan

bantuan. Satu cadangan lagi yang boleh dilakukan adalah dengan menggunakan waqaf khas. Bagi wakaf khas,

dana boleh diperoleh daripada pelbagai pihak seperti Government Linked Company (GLC), Corporate Sosial

Responsibility (CSR), dan individu. Bagi mendapatkan senarai syarikat yang boleh memberikan sumbangan,

MAIDAM boleh bekerjasama dengan pusat zakat seperti MAIWP kerana mereka mempunyai klien yang tetap.

Bagi GLC dan CSR ini, MAIDAM boleh melakukan wakaf korporat dengan cara membeli aset menggunakan

wakaf tunai kemudian menjana pendapatan melalui aset tersebut. Hasil pendapatan asset tersebut akan dilabur dan

10 peratus akan diberi kepada syarikat tersebut dan 80 peratus lagi akan disalurkan khas kepada pesakit kanser.

Bagi individu pula, boleh dilakukan melalui wakaf ahli yang mana bagi menaikkan motivasi individu yang ingin

berwaqaf, wakaf yang diberikan akan memberikan pulangan kepada keluarga pewakaf. Prosedur adalah sama

dengan membeli asset, dilabur tetapi yang membezakannya adalah ahli keluarga akan mendapat 3 peratus

pulangan dan 93 peratus lagi akan diberikan terus kepada pesakit kanser. Walaupun cadangan penyelesaian

masalah bantuan kewangan ini adalah untuk pesakit kanser, namun cadangan ini juga boleh digunakan untuk

membantu pesakit kronik lain yang memerlukan bantuan supaya masyarakat mendapat manfaat yang lebih besar

hasil daripada kontrak syariah yang disediakan.

1132 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

KESIMPULAN

Dengan bantuan daripada sadaqah crowdfunding ini diharap dapat membantu pesakit kanser dan isi rumah pesakit

dengan lebih baik. Daripada kajian yang dilakukan di atas, tidak dapat dinafikan banyak bantuan yang diperoleh

daripada pelbagai pihak oleh pesakit kanser. Walaupun tidak dapat membantu pesakit sepenuhnya, namun bantuan

ini masih membantu pesakit untuk mengurangkan bebanan mereka.Pesakit kronik seperti pesakit kanser ini

memerlukan pelbagai makanan tambahan dan rawatan yang menelan belanja yang sangat banyak. Oleh itu, diharap

dengan bantuan ini mampu memberi semangat yang positif kepada isi rumah yang masih berada di bawah

tanggungan dan tidak menjejaskan pembelajaran mereka. Justeru, bantuan ini mungkin tidak mampu

mengurangkan kesakitan yang penghidap hadapi tetapi dapat memberi motivasi kepada ahli keluarga untuk

mendapat kualiti hidup yang terjamin. Malah dengan ujian yang ALLAH beri ini dapat membuka mata semua

pihak perlunya membantu muslim yang lain supaya bebanan dapat dikurangkan.

RUJUKAN

Agerfalk, P.J. & Fitzgerald, B. (2008). Outsourcing to an unknown workforce: Exploring open sourcing as a

global sourcing strategy. MIS Quarterly, 32(2), 385-409.

Amir. L & Adib. I (2016). Sadaqah-based crowdfunding model for Microfinancing and health care, JMFIR V ol.

13. Desember 2016

Calveri, C. & Esposito, R. (2013). Crowdfunding World 2013: Report, Analysis & Trends. DeRev.

Ismail, M.A., Nik Ab Malik, N.M.A. & Mohd Shafiai, M.H. (2015). Empowering the peripheral ummah through

waqf. Journal of Muamalat and Islamic Finance Research, 12(1), 32-43.

Grivenics, D., Sprovieri, D., Zwimpfer, C., Dornberger, R. & Hil, D. (2014). Crowdfunding IT research and

business ideas:Predicting the chances of success of a crowdfunding project. Retrieved on 3rd June 2016

from:http://www.sprovieri.eu/crowdfunding_paper.pdf.

Hemer, J. (2011). A Snapshot on Crowdfunding. Working Papers Firms and Region No. R2/2011.

Kuti, M. & Madarász, G. (2014). Crowdfunding. Public Finance Quarterly, 59(3), 355-366.

Morsid, N. & Abdullah, R. (2014). The effectiveness of Islamic microfinance in Brunei Darussalam: A case study.

Journal of Muamalat and Islamic Finance Research, 11(1), 33-58.

Munawar iqbal (1985). Zakah, Moderation and Aggregate Consumption in An Islamic Economy. J. Res. Islamic

Econ., Vol.3, No. 1, pp. 45-61 (1405/1985)

Morduch, J. (1999). The Microfinance Promise. Journal of Economic Literature, XXXVII, 1569-1614.

Mokhtari, K., & Sheorey, R. (2002). Measuring ESL students reading strategies. Journal of Developmental

Education, 25 (3),pp. 2-10

Pisano, G.P. & Verganti, R. (2008). Which kind of collaboration is right for you? Harvard Business

Review,86(12). Retrieved on 19th June 2016 from: https://hbr.org/2008/12/which-kind-of-collaboration-is-

right-for-you.

Poetz, M.K. & Schreier, M. (2012). The value of crowdsourcing: Can users really compete with professionals in

generating new product ideas? Journal of Product Innovation Management, 29(2), 245-256.

Valanciene, L. & Jegeleviciute, S. (2013). Valuation of crowdfunding: Benefits and drawbacks. Economic and

Management,18(1), 39-48.

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1133

LAMPIRAN

JADUAL 1: Latarbelakang Responden

Item Bilangan Peratusan (%)

Jantina

Lelaki 6 60.0

Perempuan 4 40.0

Status

Bujang 2 20.0

Berkahwin 8 80.0

Taraf Pendidikan

SRP/PMR ke bawah 6 60.0

SPM 1 10.0

STPM/STAM 1 10.0

Sijil/Diploma 2 20.0

Sektor Pekerjaan

Kerajaan 2 20.0

Swasta/berkanun 2 20.0

Bekerja Sendiri 1 10.0

Lain-Lain 5 50.0

Jenis Rawatan

Kimoterapi 5 17.2

Radioterapi 5 17.2

Pembedahan 7 24.1

Ubat Ubatan 9 31.0

Psikologi 2 6.9

Lain-lain 1 3.5

Bantuan

Keluarga 6 42.9

JKM 2 14.3

Zakat 1 7.1

Lain-lain 5 35.7

Tahap Kanser

Tahap 3 2 20.0

Tahap 4 8 80.0 Sumber: berdasarkan maklumat soal selidik

JADUAL 2: Respon Responden terhadap masa bantuan

Informan Maklumbalas

Informan 1 ….. kite mitok setahun, lepah setahun tu baru dapat bantuan…. Informan 2 ….kite mitok zakat, tapi lepah anok ninggal baru dapat…

Sumber: Maklumat soal selidik

1134 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

JADUAL 3 : Respon Responden terhadap Bantuan

Informan Maklumbalas

Informan 1 …..untuk jangka masa panjang, molek wat naik lagi bantuan…. Informan 2 …..kalau die hidup lagi,kak rase memang dok cukup bantuan, memang perlu

bantuan lagi….. Informan 5 ….kite dok tahu sangat pasal bantuan nok kene mitok,mugo dok belajor tinggi dik

erh…. Sumber: Maklumat soal selidik

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1135

JADUAL 4: Tahap Kepuasan responden terhadap Bantuan berdasarkan demagrafi responden

Responden

(Informan)

Umur

(penjaga/

pesakit)

Pendapatan

Penjaga/

Pesakit

Sebulan

Bantuan Pihak

Terlibat (RM)5

Anggaran perbelanjaan

sebulan (RM)

Kurangan/

lebihan

(RM)

Jenis Penyakit

Kanser

Min

kepuasan

Keseluruhan

Responden2

Tahap

Kepuasan1

(RM) 1 52 tahun3/ 2,050 200 1,858 192 Tulang 2.36 Sederhana

18 tahun 2 38 tahun3/ 400 400 440 -40 Testicular 2.08 Rendah

3 tahun 3 64 tahun 500 500 2,398 -1,898 Thyroid 1.53 Rendah

4 72 tahun 500 500 2,580 -2,080 Usus 2.56 Sederhana

5 59 tahun 500 500 100 400 lymphoma 1.20 Rendah

6 51 tahun 500 2,500 14,700 -14,200 cancer hati 1.95 Rendah

7 53 tahun 12,000 0 4,470 7,530 kanser pundi 2.38 Sederhana

8

51 tahun

5,000

0

20,0004

-15,000 kencing

Advanced soft

2.62

Sederhana

tissue sarcoma 9 53 tahun 4,000 0 220 3,780 Breast Cancer 2.67 Sederhana

10 35 tahun 900 400 1,080 900 Kanser Usus 2.18 Rendah

Nota: 1 Tahap kepuasan: Kepuasan Tinggi = nilai min kepuasan 3.5 ke atas; Kepuasan sederhana = nilai min kepuasan 2.5 – 3.4; Kepuasan rendah = nilai min kepuasan 2.4 dan ke bawah 2 Nilai min keseluruhan berdasarkan Jadual 5 3 Umur

penjaga yang menjaga pesakit

kanser 4 pesakit ini mendapatkan rawatan di KPJ 5 bantuan daripada pihak JKM, MAIDAM, MAKNA dan lain-lain

Sumber: berdasarkan maklumat soal selidik

1136 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

JADUAL 5: Tahap Kepuasan responden terhadap konstruk bantuan rawatan penyakit kanser

Item Konstruk Informan

1

Informan

2

Informan

3

Informan

4

Informan

5

Informan

6

Informan

7

Informan

8

Informan

9

Informan

10

Purata

Keseluruhan

Tahap

Kepuasan1

1. Jumlah Bantuan (1) bantuan mencukupi memenuhi

semua keperluan pembayaran perubatan

4 2 2 2 1 2 4 4 3 1 2.5 Sederhana

(2) Tidak memerlukan bantuan lain 1 1 1 2 1 1 1 2 3 1 1.4 Rendah

(3) Tidak mengharapkan agar nilai bantuan ini dinaikkan lagi

1 1 1 2 1 2 5 1 3 1 1.8 Rendah

Purata 2 1.33 1.33 2 1 1.67 3.33 2.33 3 1 1.89 Rendah

2. Mutu/ Kualiti Bantuan Peralatan (sekiranya ada)

(1) Peralatan yang dibiayai semuanya

berkeadaan baik dan berkualiti tinggi

4 4 2 4 3 3 4 3 3 3 3.3 Sederhana

(2) Tidak pernah mengalami kerosakan peralatan yang dibekalkan

1 5 1 4 2 3 5 3 3 3 3 Sederhana

Purata 2.5 4.5 1.5 4 2.5 3 4.5 3 3 3 3.15 Sederhana

3. Kekerapan / Jadual Masa Penyerahan Bantuan

(1) Berpuas hati dengan masa yang

ditentukan untuk penyerahan bantuan

4 1 2 3 1 2 3 3 4 2 2.5 Sederhana

(2) Bantuan yang diberikan tidak pernah terlewat dari jadual sepatutnya

2 1 2 2 2 1 2 3 5 1 2.1 Rendah

(3) Masa yang ditetapkan untuk

mendapat bantuan adalah masa yang

sesuai

2 1 2 2 1 1 4 3 4 2 2.2 Rendah

Purata 2.67 1 2 2.33 1.33 1.33 3 3 4.33 1.67 2.27 Rendah

4. Cara/ Prosedur Permohonan Bantuan

(1) Prosedur permohonan bantuan amat

mudah

3 2 1 3 1 2 1 2 4 2 2.1 Rendah

(2) Masa diambil untuk memproses

permohonan dan mendapat keputusan

amat cepat dan cekap.

1 2 1 3 2 2 1 2 2 2 1.8 Rendah

(3) Pemprosesan permohonan adalah

telus dan adil kepada semua asnaf.

1 4 2 3 2 1 2 3 2 3 2.3 Rendah

(4) Permohonan bantuan tidak memerlukan banyak borang sokongan

yang menyulitkan

4 2 2 2 2 2 1 3 3 2 2.3 Rendah

(5) Proses pemohonan untuk menyambung/ meneruskan bantuan

adalah mudah

3 2 2 2 1 2 1 2 4 3 2.17 Rendah

Purata 2.4 2.4 1.6 2.6 1.6 1.8 1.2 2.4 3 2.4 2.14 Rendah

5. Prosedur Penyerahan Bantuan

Prosiding Persidangan Kebangsaan Ekonomi Malaysia Ke-12 2017 1137

Nota: 1 Tahap kepuasan: Kepuasan Tinggi = nilai min kepuasan 3.5 ke atas; Kepuasan sederhana = nilai min kepuasan 2.5 – 3.4; Kepuasan rendah = nilai min kepuasan 2.4 dan ke bawah

Sumber: berdasarkan maklumat soal selidik

(1) Bantuan mudah diserahkan tepat

pada masanya tanpa karenah birokrasi

4 2 2 2 1 2 1 3 3 3 2.3 Rendah

(2) Bantuan diserahkan dengan cepat semasa tuntutan tanpa menunggu lama

4 1 2 2 1 2 1 3 3 3 2.2 Rendah

(3) Jumlah bantuan diserahkan sama dengan jumlah yang diluluskan

4 1 2 1 1 3 2 4 3 3 2.4 Rendah

(4) Prosedur ditentukan untuk mengambil bantuan adalah mudah dan

cepat

1 1 1 2 1 2 1 2 3 3 1.7 Rendah

Purata 3.25 1.25 1.75 1.75 1 2.25 1.25 3 3 3 2.15 Rendah

6. Keberkesanan Bantuan (1) Bantuan yang diterima dapat

memenuhi keseluruhan keperluan saya

4 1 1 2 1 1 1 2 2 1 1.6 Rendah

(2) Bantuan yang saya terima telah dapat mengubah kehidupan saya

4 3 1 3 1 2 1 2 2 2 2.1 Rendah

(3) Tidak mempunyai sebarang

rungutan terhadap bantuan yang saya terima

3 2 1 3 1 2 1 2 3 3 2.1 Rendah

Purata 3.67 2 1 2.67 1 1.67 1 2 2.33 2 1.93 Rendah

Purata Keseluruhan 2.36 2.08 1.53 2.56 1.20 1.95 2.38 2.62 2.67 2.18 2.26 Rendah

1138 Siti Nur Fatin Atirah Rosli, Hairunnizam Wahid, Mohd Ali Mohd Nor

Rawatan Harian Rawatan

Utama

Tabungan DANA PESAKIT

KANSER

Kecemasan

Penerangan

Kontrak

Informasi dan komunikasi

Transaksi Kewangan

RAJAH 1 : Carta Alir Sadaqah Crowdfunding

MAIDAM

USAHAWAN

Orang Ramai/GLS/CSR