Penggunaan abjad Huruf atau abjad dalam bahasa malayu dan bahasa moden yang lain bermula dengan A dan berakhir dengan z dengan berjumlah 26 huruf, huruf huruf ini berasal dari kerajaan Rom Kuno, huruf Rumawi, huruf Roman, huruf Latin. Nama huruf huruf tersebut dikekalkan berdasarkan sebutan menurut kaedah bahasa Inggeris. Bentuk huruf besar, huruf kecil, dan sebutan atau bunyi setiap huruf adalah seperti berikut: Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Huruf Besar A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U Huruf Kecil a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Sebutan (Bunyi) e (bunyi //) bi si di /i/ ef ji ec ai je ke el em en o pi kiu ar es ti yu

22 23 24 25 26

V W X Y Z

v w x y z

vi dabliu eks wai zed

Huruf Vokal Menurut Kamus Pelajar Edisi Kedua, hueuf dilambangkan dengan huruf huruf a, e, i, o, u. Huruf a Fonem /a/ // Depan awan anak e emak empat Tengah kadar beras penat tenat Belakang siapa nama nasionalisme sosialisme vokal bunyi suara yang

/e/

enak elok

semak leher bila tiba tolong bohong bulat suara

tauge tempe tali padi pidato koko batu paku

i

/i/

ikan ibu

o

/o/

orang otak

u

/u/

udara umpan

Huruf Konsonan Menurut Kamus Pelajar Edisi Kedua, Huruf Konsona ialah bunyi bahasa (selain daripada bunyi vokal) seperti yang dilambangkan dengan huruf huruf konsonan. Huruf huruf disebutakan diperlihatkan seperti berikut:

Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Fonem /b/ /c/ /d/ /f/ /g/ // /h/ /j/ /k/ /x/ /l/ /m/ /n/ // // /p/ /q/ /r/ /s/ // /t/ /v/ /w/ /y/ /z/

Huruf b c d f g gh h j k kh l m n ng ny p q r s sy t v w y z x

Depan bunga cendawan dewan fasih gembira ghaib hantar jambatan kemas khamis lemas mangsa nanas ngilu nyamuk padan qariah ratus sakit syariat tangkap vitamin wali yakin zoo xenon

Tengah sebut kecewa badar tafsir lagu maghrib sahih injap cekup akhir lelah umat angsa angin kunyah kupas wuquf garam asal mesyuarat kanta universiti hawa payung lazim -

Belakang kebab Mac abad skaf beg mubaligh tempah imej sepak tarikh kesal gelam tahan kucing cop buraq lempar selepas Qurasy cepat -

a) terdapat lima perubahan huruf konsonan daripada ejaan lama kepada Ejaan Rumi Baru. Bil Huruf Lama Huruf Baharu Contoh Penggunaan 1 ch c chacat cacat chuchi cuci Mach - Mac 2 dh d dharab darab kadhi kadi mudharat mudarat 3 dz z dzalim zalim bedza beza dzat - zat 4 sh sy mashor masyhur sharat syarat meshuaratmesyuarat 5 th s Ithnain Isnin mithal misal bahath - bahas -

b) Penggunaan lambing huruf konsonan dalam ejaan lama, iaitu tanda kom adi atas() digugurkan atau digantikan dengan huruf konsonan Rumi baharu mengikut peraturan berikut: i) Tanda koma di atas () iaitu sempadan dengan huruf jawi ain dihapuskan jika membuka suku kata. Contoh:

alam menjadi alam maaf menjadi maaf raI menjadi rai ii) Tanda koma di atas () digantikan dengan huruf konsonan (k) jika memnutup suku kata. Contoh: mana menjadi makna rayat menjadi rakyat tama menjadi tamak

iii) Tanda koma di atas () iaitu yang sempadan dengan huruf jawi hamzah dihapuskan jika membuka suku kata. Contoh: masaalah menjadi masalah soal menjadi soal

iv) Tanda koma di atas () digantikan dengan huruf (k) jika menutup suku kata. Contoh: enche menjadi encik ruyak menjadi rukyah

c) Penulisan digraf dalam bahasa melayu ialah gabungan huruf konsonan yang masing-masing melambangkan satu bunyi konsonan. Terdapat lima digraf dalam bahasa melayu ialah gh, kh, ng, ny, dan sy. Contoh penggunaan digraf: Bil Digraf Contoh Perkataan Awal 1 kh khusus Tengah akhbar Akhir tarawikh

2 3 4 5

gh ng ny sy

ghaib nganga nyamuk syarak

maghrib pingat senyap mesyuarat

mubaligh tampung

Quraisy

Pola Suku Kata Setiap suku kata bahasa melayu dilambangkan oleh satu bunyi vokal. Vokal itu dapat didahului atau diikuti oleh konsonan. Dari segi ejaan, terdapat 11 pola suku kata dalam bahasa Melayu. Pola suku kata dan contoh pengguna: Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Pola V VK KV KVK KKV KKVK VKK KVKK KKVKK KKKV KKKVK Contoh Perkataam a-pi, a-sap er-ti, ma-in ra-kit, ba-tu pin-tu, hi-lang dra-ma, Indus-tri trak-tor, elek-trik eks-pres bank-rap, kon-teks kom-pleks stra-tegi, skru struk-tur, spring

Kata Tunggal Satu Suku Kata Suku kata KV VK Contoh Perkataaan ya am yu ru

KVK KKVK KVKK KKKV KKKVK

tin draf zink skru straw

lap krim bank

bah stor golf

cap dram

skrip

Kata Tunggal Dua Suku Kata Suku Kata V + KV V + VK V + KVK VK + KV VK + KVK KV + V KV + VK KV + KV KV + KVK KVK + KV KVK + KVK i + bu a + ur u + bat In + ti an + jung du + a bi + ar la + ga pu + lut tang + ki tung + gal Contoh Perkataan i + ni a + is a + cah un + di un + cang tu + a li + at ba + pa su + rut pin + tu lan + tai a + pa a + ib a + lat as + li ak + rab gu + a bu + at sa + ya la + rut tung + gu san + tai c + ik a + ir I + kan er + ti un + dang su + a mu + al lu + pa ca + wan ban + tu jem + put

Kata Tunggal Tiga Suku Kata Suku Kata KV + V + KV KV + V + KVK V + KV + V KV + KV + V KVK + KV + V KV + KV + VK bu + a + ya zi + a + rah u + re + a de + ri + a rah + si + a ha + lu + an Contoh Perkataan ni + a + ga si + a + sat I + de + a mu + li + a rum + bi + a se + ki + an bi + a + sa ki + a + mat u + si + a se + ti + a dah + li + a ra + su + ah

KVK + KV + VK V + KV + KV V + KV + KVK VK + KV + KV KV + KV + KV KVK + KV + KV VK + KV + VK V + KV + VK KV + KV + KVK KVK + KV + KVK KV + KVK + KV KV + KVK + KVK KVK + KVK + KV

man + fa + at a + za + li i + ba + rat in + de + ra se + te + ru bes + ta + ri ikh + ti + ar a + ka + un ri + wa + yat mah + ka + mah ke + ran + da ke + lom + pok sem + pur + na

leng + ku + as u + da + ra a + ki + bat al + ma + ri bu + da + ya mis + te + ri il + mi + ah e + la + un hi + ka + yat mar + ta + bat be + lan + ja ge + lom + bang

seng + ku + ang a + ga + ma a + ma + ran is + ta + na de + li + ma ben + de + ra ak + il + ah a + ma + un te + ra + tak sem + bi + lan se + lam +ba be + lim + bing

Kata Tunggal Empat Suka kata dan lebih Suku Kata KV + KV + VK + KV KV + KVK + KV + KV KVK + KV + KV + KV KVK + KV + V + KV KV + KV + KV + KV KV + KV + KV + KVK KVK + KV + KV + KVK KVK + KVK + KV + KV KV + KV + V + KVK V + KV + KVK + KV + KV KVK + KV + KV + KV + KVK KV + KV + KV + KV + KV + KV Contoh Perkataan Ke + lu + ar + ga se + jah + te + ra ben + da + ha + ra sen + te + a + sa se + le + se + ma mu + za + ka + rah sen + ti + me + ter sing + gah + sa + na na + si + o + nal u + ni + ver + si + ti kos + mo + po + li + tam ma + ha + ra + ja + le + la me + syu + a + rat sa + mu + de + ra hu + lu + ba + lang bi + du + an + da se + men + ta + ra lak + sa + ma + na

Sistem Keselarasan Huruf Vokal Keselarasan vokal ditakrifkan sebagai kesesuaian dua huruf vokal yang membentuk dua suku kata pada kata dasar, iaitu pasangan antara huruf vokal pada suku kata praakhir dengan huruf vokal pada suku kata akhir tertutup dan terdapat 18 pola keselarasan vokal dalam sistem rumi bahasa Melayu. Terdapat empat prinsip bagi keselarasan huruf vokal: a) Keselarasan vokal adalah antara dua huruf vokal pada kata dasar atau kata tunggal. b) Kata dasar mestilah berakhir dengan suku kata tertutup. c) Penggunaan keselarasan vokal adalah dikecualikan dalam perkataan pinjaman.\ d) Bagi kata yang mengandungi lebih lebih daripada dua suku kata, yang terlibat dengan sistem keselarasaan huruf vokal hanyalah dua suku kata yang terakhir sahaja. 18 Pola Keselarasan Huruf Vokal Bil. Suku Kata Praakhir 1 a Suku Kata Akhir Tertutup a falsafah, asah, angkat, balak, talak, halaman 2 a I batik, alih, habis, balik, kerambit, sumbangsih 3 a u alun, asuh, ampuh, datuk, Contoh Perkataan

dangdut, lembayung 4 e pepet a emak, emas, rencah, kelam,

cemerlang, temberang

5

e pepet

-

i

betik, lebih, lembik, sembelih, sembelit, sengkek

6

e pepet

-

u

empuk, telur, hembus, tempuh, dengkur, temenggung

7

e taling

-

a

mental,

elak,

becak,

dewan,

keletah, belerang 8 e taling e taling cetek, selekeh 9 10 e taling i o a telor, esok, selekoh, jelepok, bidan, ingat, kilang, selinap, leceh, gelek, geletek,

hiding, gitar 11 i i fikir, jingjing, selisih, intip, sisih, belimbing 12 13 i o u a bisul, hirup, tidur, riuh, tembeliung otak, borang, selekoh, corak,

rosak, selongkar 14 15 o o e taling o boleh, korek, celoteh, oleh contoh, tonton, kelompok, obor, borong, sotong 16 u a budak, gusar, selumbar, ubat, tumbang, ketupat 17 18 u u i u jubin, keruping, kuih, usik, gerusih bubur, syukur, tumbuh, untuk, tunduk, tengkujuh

Bagi memudahkan untuk mengingati dan memahami kesemua 18 pola tersebut, rajah berikut dapat membantu.

a

e

o

i

u

RAJAH 1.1 Sistem Keselarasan Vokal

(i) Garisan segi tiga yang berhubungan menunjukkan vokal-vokal yang boleh dipasangkan antara satu sama lain, maka terbentuklah pola: ai iu ua au ui ia eo o-e

(ii) Huruf yang berada di dalam bulatan dan separuh bulatan menunjukan bahawa setiap vokal tersebut boleh dipasangkan dengan vokal itu sendiri, maka terbentuklah pola: aa ii

uu ee oo (iii) Huruf yang berada di dalam separuh bulatan menunjukan vokal e taling dan o berada bersetentangan dan masing masing mempunyai anak panah yang menghala ke atas, maka terbentuklah pola: ea o a (iv) Huruf vokal e pepet yang berada dalam segi empat mempunyai tiga anak panah yang menghala ke huruf a, id an u , maka terbentuklah pola: i u a Suku Kata Terbuka dan Suku Kata Tertutup Sebelas pola suku kata dalam bahasa Melayu itu terdiri daripada empat pola suku kata terbuka dan tujuh pola suku kata tertutup. Suku kata terbuka ialah suku kata yang diakhiri oleh huruf vokal, dan suku kata tertutup ialah suku kata yang diakhiri oleh huruf konsonan. Satu huruf vokal dapat berdiri sebagai satu suku kata terbuka.

Contohnya: Bil 1 2 3 4 5 Suku Kata Terbuka i bu gu a Indus tri ra kit stra tegi Suku Kata Tertutup pin tu hi lang kon trak bank krap kom pleks

6 Penulisan Diftong

ba tu

leng - kap

Dalam bahasa Melayu, ada tiga fonem yang dilambangkan oleh tiga pasang huruf vokal. Contoh fonem diftong adalah seperti berikut. Bil 1 2 3 Fonem /ai/ /au/ /oi/ Huruf ai au oi Depan aising automobil oidium Tengah ghairah saudara boikot Belakang badai harimau kaloi

Ejaan Kata Pinjaman Ejaan Kata Serapan daripada Bahasa Inggeris dan Bahasa-bahasa Eropah Penyesuaian ejaan bagi kata serapan daripada bahasa Inggeris dan bahasabahasa Eropah yang lain yang ditulis dengan huruf Roman dibuat menurut peraturan penyesuaian huruf seperti dalam daftar contoh yang di bawah: Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Bahasa Inggeris a ae ae ai au b, bb c c, cc cc Bahasa Melayu a ae e ai au b s k ks Contoh Penggunaan abstract: abstrak plate: plat aerial: aerial aerograph: aerograf aesthetics: estetika haematite: hematit aileron: aileron railer: trailer automatic: automatik auditorium: auditorium barbecue: barbeku lobby: lobi cent: sen cylinder: silinder carbon: karbon classic: klasik accent: aksen

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ch ch, cch d, dd e ea ea ee ei eo eu f, ff

s k d e ea i i ei eo eu f

vaccine: vaksin echelon: eselon machine: mesin chelore: kolera technique: teknik dividend: dividen effective: efektif system: sistem bearing: bearing idealist: idealis beaker: bikar grease: gris beer: bir jamboree: jambori atheist: ateis protein: protein geometry: geometri stereo: stereo europium: europium petroleum: petroleum factor: factor traffic: trafik

(a) Penyesuaian huruf-huruf konsonan tertentu. Bil 1 2 3 4 5 6 Huruf cs c,cc k cc ks ch s ph f x ks Bahasa Inggeris cent, cylinder carbon, classic accent, vaccine achelon, machine graph, phoneme express, taxi Bahasa Melayu sen, silinder karbon, klasik aksen, vaksin eselon, mesin graf, fonem ekspress, teksi

(b) Pengekalan atau pengguguran satu daripada gabungan huruf konsonan yang sama. Bil Huruf Bahasa Inggeris Bahasa Melayu

1 2 3 4 5

b, bb b f, ff f g, gg g t, tt t p, pp - p

barbecue, lobby factor, traffic geology, aggressive tractor, battery passport, apple

barbeku, lobi factor, trafik geologi, agresif traktor, bateri passport, epal

(c) Penyesuaian huruf bagi gabungan dua huruf vokal Bil 1 Huruf ae a ea i oa o ou u ue digugurkan Bahasa Inggeris aesthetics, hematite 2 3 4 5 beaker, grease cardboard, coat coupon, serious cheque, catalogue bikar, gris kadbod, kot kupon, serius cek, katalog Bahasa Melayu estetik, hematit

(d) Pengekalan huruf bagi gabungan dua huruf vokal Bil 1 2 3 4 5 Huruf ae ae ia ia oo oo uo uo ea ea Bahasa Inggeris aerial, aerograph dialect, criteria zoo, zoology quorum, quota bearing, idealist Bahasa Melayu aerial, aerograf dialek, kriteria zoo, zoologi kuorum, kuota bearing, idealis

Ejaan Kata Serapan daripada Bahasa Arab Kata umum daripada bahasa Arab yang telah terserap dalam bahasa Melayu dieja dalam ejaan Rumi mengikut cara mengeja kata-kata jati dalam bahasa Melayu.

Contoh perkataan: Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Bahasa Arab dhrurat hadhir dharab ghairah maghrib mubaligh khabar akhir khusus tarikh Bahasa Melayu darurat hadir darab ghairah maghrib mubaligh khabar akhir khusus tarikh

Ejaan Kata Serapan daripada Bahasa Nusantara (Jawa) Kata umum daripada bahasa Jawa diserap dalam bahasa Melayu dan eja mengikut kesesuaian dalam bahasa Melayu. Contoh perkataan: Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Bahasa Jawa jimat anak lalap tulung anjung kecer dacing gendong kain cikgu Bahasa Melayu azimat anak ulam bantu beranda cicir timbang dukung fabrik guru

Anaslis Penggunaan Suku Kata terbuka Bil Contoh Perkataan 1 demi Suku Kata Terbuka de + mi

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

dalam saudara rumah remaja kasih sayang lemah satu jasad sakit tidak selesa pusat jiwa kaedah muda masih agama depan

da + lam sau + da + ra ru + mah re + ma + ja ka + sih sa + yang le + mah sa + tu ja + sad sa + kit ti + dak se + le + sa pu + sat ji + wa kae + dah mu + da ma + sih a + ga + ma de + pan

Analisis Penggunaan Suku Kata Tertutup Bil 1 2 Contoh Perkatan insan pasti Suku Kata Tertutup in + san pas + ti

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

turut konsep terang nafsu masyarakat hati sedar serius luar nikah kuat suci manfaat pelatih sembahyang sirah rohani pangkal

tu + rut kon + sep te + rang naf + su ma + sya + ra + kat ha + ti se + dar se + ri + us lu + ar ni + kah ku + at su + ci man + fa + at pe + la + tih sem + bah + yang si + rah ro + ha + ni pang + kal

Analisi Penggunaan Diftong Bil 1 2 3 Contoh Perkatan saudara Diftong au au

4 5 6

pebagai damai

ai ai ai

Analisis Penggunaan Kata Serapan Asing Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Bil 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Contoh Perkataan sirah rohani islam jasad insan haram rohani insaf manfaat nafsu mudarat dosa martabat Contoh Perkataan alternatif program aktiviti teologi transformasi konflik interaksi etnik komiten fizikal kolektif konfrontasi prinsip strategi fizikal dialog Kata Serapan Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Bahasa Arab Kata Serapan Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris Bahasa Inggeris