Mohd Nazir KadirKetua Pusat Islam, Kolej Pengajian Islam Johor (MARSAH), Johor Bahru.

Mohd Faizulamri Mohd SaadPusat Kajian al-Quran dan al-Sunnah, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM)

PendahuluanPenulisan al-Quran merupakan satu usaha penyalinan semula

ayat-ayat suci al-Quran yang bermula sejak zaman NabiSAW lagi. Diikuti khalifah seterusnya dengan mengekalkanbentuk gaya penulisan, susunan, bentuk tulisan iaitu rasmdan kosong dari sebarang tanda-tanda bacaan. Begitu jugamanuskrip al-Quran yang dijumpai atau disimpan adalahsatu budaya penyalinan semula ayat-ayat al-Quran.

Tradisi penyalinan al-Quran di Alam Melayu terus menerusbermula sejak abad ke-16 Masihi lagi (Asep Saefullah 2008) hinggalah pertengahan atau akhir abad ke-19 Masihi. Bukti-bukti terbaru menyaksikan bahawa beberapa buahmanuskrip al-Quran masih boleh didapati di negara-negeraseperti Sumatera, Jawa, Kalimantan, Pattani, Sulawesi, Malaysia, Brunei dan sebabaginya.

Keberadaan manuskrip al-Quran di pelbagai wilayah danlapisan masyarakat menunjukkan bahawa penyalinan mashafal-Quran di Alam Melayu pada masa lampau cukup meluas.Selain tradisi penyalinan mashaf al-Quran, dunia AlamMelayu juga mula mengembangkan pelbagai ilmutermasuklah Ulum al-Quran. Ini terbukti apabila banyakbidang Ulum al-Quran mula disalin oleh para penyalinmanuskrip atau dikarang oleh para ulama, malah metodepenulisan beberapa manuskrip al-Quran dari sudut elemenUlum al-Quran juga agak berbeza walaupun dari wilayahyang sama. Oleh itu timbul persoalan apakah elemen Ulumal-Quran yang terdapat dalam mashaf-mashaf tersebut yangmenjadi isu dalam kajian filologi.

MANUSKRIP AL-QURAN DI ALAM

MELAYU

Eleman Ulumal-Quran

Qiraat Rasm

'Uthmani Imlai'

Dabt

Tanda Waqaf Tanda Tajwid

Tajwid

Selamat membaca al-Quran

� TINJAUAN ELEMEN ULUM AL-QURAN DALAM MANUSKRIP AL-QURAN DI ALAM MELAYU��REVIEW OF ULUM AL-QURAN ELEMENTS IN�THE MALAY REALM’S AL-QURAN MANUSCRIPTS�Slide Number 2�Persoalan Kajian�Hasil KajianSekian terima kasih