#memacudigitalmalaysia · 2020. 6. 6. · # isi kandungan kami cari terkandung di dalam •...

Penya ta Kewangan

Laporan Tahunan Bersepadu 2019

# MemacuDigitalMalaysia

TM 5G

Penjejakan & Keselamatan Kenderaan - KesalahanIsnin Dis 092019 15:07:55

Melebihi Had Laju

Keselamatan danSekuriti Pintar

Analitik Pintar Pesona Pelanggan

Pelancongan Pintar

Parkir PIntar

Sistem Pengurusan Air Pintar

Lampu Trafik Pintar

Topi Keledar Pintar

Pertanian Pintar

Geolokasi KeselamatanAwamZul Hisham

Dalam perjalananke tempat kerja

Geolokasi

Sistem Pengurusan Kenderaan Pintar

Bilangan penumpang: 35Destinasi: SMK TMWaktu Ketibaan: 15 minit

Sistem Pengurusan Kenderaan Pintar

CARI# ISI KANDUNGAN KAMI

TERKANDUNG DI DALAM

• Kalendar Kewangan 1

• Prestasi Saham 2

• Maklumat Penting Kewangan Kumpulan 4

• Ringkasan Penyata Kedudukan Kewangan & Analisis Segmen Kumpulan

6

• Prestasi Kewangan Suku Tahunan Kumpulan 9

• Ulasan Kewangan Kumpulan 10

• Penyata Nilai Tambah 15

• Pengagihan Nilai Tambah 16

• Penyata Tanggungjawab Para Pengarah 17

• Laporan Para Pengarah 18

• Penyata-penyata Pendapatan 23

• Penyata-penyata Pendapatan Keseluruhan 24

• Penyata-penyata Kedudukan Kewangan 25

• Penyata Perubahan Ekuiti yang Disatukan 26

• Penyata Perubahan Ekuiti Syarikat 28

• Penyata-penyata Aliran Tunai 30

• Nota-nota kepada Penyata Kewangan 31

• Penyata Pengarah 146

• Akuan Berkanun 146

• Laporan Juruaudit Bebas 147

• Statistik Pegangan Saham 155

• Nilai Buku Bersih Tanah & Bangunan 158

• Penggunaan Hartanah 159

1Penyata Kewangan 2019TELEKOM MALAYSIA BERHAD

# KALENDAR KEWANGAN

#201926 Februari 2019

Pengumuman keputusan kewangan yang disatukan dan diaudit serta pengisytiharan dividen setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018.

18 Mac 2019

Tarikh kelayakan dividen setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018.

12 April 2019

Tarikh pembayaran dividen setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018.

25 April 2019

Pengeluaran Notis Mesyuarat Agung Tahunan ke-34, Laporan Tahunan Bersepadu 2018 dan Pekeliling kepada Pemegang-pemegang Saham.

29 Mei 2019

Mesyuarat Agung Tahunan ke-34 Syarikat.

30 Mei 2019

Pengumuman keputusan suku tahun pertama berakhir 31 Mac 2019 yang disatukan dan belum diaudit.

28 Ogos 2019

Pengumuman keputusan suku tahun kedua berakhir 30 Jun 2019 yang disatukan dan belum diaudit.

26 November 2019

Pengumuman keputusan suku tahun ketiga berakhir 30 September 2019 yang disatukan dan belum diaudit.

#20209 Mac 2020

Tarikh kelayakan dividen setingkat interim sebanyak 10.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019.

3 April 2020

Tarikh pembayaran dividen akhir setingkat interim sebanyak 10.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019.

21 Februari 2020

Pengumuman keputusan kewangan yang disatukan dan diaudit serta pengisytiharan dividen setingkat interim sebanyak 10.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019.

30 April 2020

Pengeluaran Laporan Tahunan Bersepadu 2019 secara digital.

2 Penyata Kewangan 2019TELEKOM MALAYSIA BERHAD

# PRESTASI SAHAM

HARGA SAHAM TM & JUMLAH DAGANGAN

Tahun 2019

Bulan Jumlah ('000) Tertinggi (RM) Terendah (RM)

Januari 68,637 2.91 2.57

Februari 65,351 3.12 2.82

Mac 69,925 3.28 2.99

April 43,534 3.21 2.83

Mei 218,165 3.61 2.60

Jun 253,310 4.27 3.48

Julai 200,786 4.68 3.95

Ogos 132,669 4.14 3.65

September 122,784 3.76 3.37

Oktober 116,996 3.95 3.30

November 75,453 3.99 3.67

Disember 54,848 3.94 3.72

1.00

0

4.00

2.00

5.00

3.00

Harga Saham TM (RM) Jumlah Dagangan ('000)

300,000

250,000

50,000

200,000

100,000

0

Tertinggi (RM) Terendah (RM)Jumlah ('000)

150,000

Jan Mac Mei Jul Sep NovFeb Apr Jun Ogos Okt Dis


# PRESTASI SAHAM

HARGA SAHAM TM BERBANDING INDEKS FBM KLCI 2019

DIVIDEN INTERIM TK2018 TARIKH KELAYAKAN: 18 MAC 19PEMBAYARAN DIVIDEN: 2.0 SEN SESAHAM

Harga Saham TM (RM)* Indeks FBM KLCI

MODAL PASARAN & HARGA SAHAM TM

2016 2015201720182019

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

0

30.00

20.00

10.00

0

Modal Pasaran (RM Bilion) Harga Saham TM (RM)

6.78

5.956.30

2.66

3.82

14

.38

25

.22

Harga Saham TM (RM)* Modal Pasaran (RM Bilion)

10

.00

23

.67

22

.36

1,750.00

1,800.00

1,700.00

1,650.00

1,600.00

1,550.00

1,500.00

1,450.00

Indeks FBM KLCI

Jan Mac Mei Jul Sep NovFeb Apr Jun Ogos Okt Dis

0.50

0

2.00

3.50

1.00

2.50

4.00

1.50

3.00

4.50

Harga Saham TM (RM)

5.00

TARIKH PEMBAYARAN: 12 APR 19

* Harga saham TM adalah berdasarkan pada harga tutup akhir bulan


# MAKLUMAT PENTING KEWANGAN KUMPULAN

Dalam RM Juta 2019 2018 2017 2016 2015

KEPUTUSAN KENDALIAN

Hasil kendalian 11,434.2 11,819.3 12,085.1 12,060.9 11,721.6

Keuntungan sebelum cukai dan zakat 925.1 17.4 1,048.0 918.5 911.8

Keuntungan/(Kerugian) bagi tahun kewangan tersebut 557.4 (260.5) 730.5 613.4 591.8

Keuntungan milik pemegang ekuiti Syarikat 632.7 153.2 929.7 776.0 700.3

DATA UTAMA KEDUDUKAN KEWANGAN

Jumlah ekuiti pemegang saham 7,353.3 7,525.2 7,843.5 7,692.3 7,780.6

Jumlah aset 25,599.7 23,704.5 24,761.8 25,001.6 24,413.1

Jumlah peminjaman 8,733.1 8,571.3 8,150.2 8,363.3 7,583.7

Liabiliti pajakan* 1,914.1 - - - -

MAKLUMAT SAHAM

Sesaham

Perolehan (asas) 16.8 sen 4.1 sen 24.7 sen 20.6 sen 18.7 sen

Dividen kasar 10.0 sen 2.0 sen 21.5 sen 21.5 sen 21.4 sen

Aset bersih 195.3 sen 200.3 sen 208.7 sen 204.7 sen 207.0 sen

Maklumat harga saham

Tinggi RM4.68 RM6.22 RM6.69 RM6.90 RM7.79

Rendah RM2.57 RM2.11 RM5.96 RM5.81 RM6.00

NISBAH KEWANGAN

Pulangan ekuiti pemegang saham 8.5% 2.0% 12.0% 10.0% 9.1%

Pulangan jumlah aset 2.2% -1.1% 3.0% 2.5% 2.4%

Nisbah hutang-kepada-ekuiti* 1.4 1.1 1.0 1.1 1.0

Liputan dividen 1.7 2.0 1.2 1.0 0.9

* Kumpulan telah menggunakan kaedah peralihan retrospektif yang diubah suai dan dipermudah untuk penggunaan permulaan MFRS 16 pada 1 Januari 2019 dan oleh demikian maklumat perbandingan tidak dinyatakan semula. Nisbah hutang-kepada-ekuiti dikira berdasarkan baki pada akhir tahun kewangan masing-masing.


# MAKLUMAT PENTING KEWANGAN KUMPULAN

JUMLAH ASET (RM Juta)

2016

2015

2019

2017

2018

25,0

01.6

24,4

13.1

25,5

99.7

24,7

61.8

23,7

04.5

KEUNTUNGAN MILIK PEMEGANG EKUITI SYARIKAT (RM Juta)

2016

2015

2019

2017

2018

776.

0

700.

3

632.

7

929.

7

153.

2

PULANGAN JUMLAH ASET (%)

2016

2015

2019

2017

2018

2.5

2.4

2.2

3.0

-1.1

PULANGAN EKUITI PEMEGANG SAHAM (%)

2016

2015

2019

2017

2018

10.0 9.1

8.5

12.02.0

JUMLAH PEMINJAMAN (RM Juta)

2016

2015

2019

2017

2018

8,36

3.3

7,58

3.7

8,73

3.1

8,15

0.2

8,57

1.3

JUMLAH EKUITI PEMEGANG SAHAM (RM Juta)

2016

2015

2019

2017

2018

7,69

2.3

7,78

0.6

7,35

3.3

7,84

3.5

7,52

5.2

NISBAH HUTANG-KEPADA-EKUITI

2016

2015

2019

2017

2018

1.1

1.0

1.4

1.0

1.1

HASIL KENDALIAN (RM Juta)

2016

2015

2019

2017

2018

12,0

60.9

11,7

21.6

11,4

34.2

12,0

85.1

11,8

19.3


# RINGKASAN PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN & ANALISIS SEGMEN KUMPULAN

2019RM Juta

2018RM Juta

Aset tak ketara 493.2 490.0

Hartanah, loji dan peralatan 14,259.5 15,263.3

Aset hak penggunaan 1,115.2 -

Inventori 102.0 134.6

Belum terima perdagangan dan lain-lain 2,434.5 2,405.2

Tunai dan baki bank 4,918.4 2,826.3

Belum terima bukan semasa lain 425.0 737.7

Aset kontrak 641.6 624.5

Aset lain 1,210.3 1,222.9

Jumlah Aset 25,599.7 23,704.5

JUMLAH ASET

Aset tak ketara

Hartanah, loji dan peralatan Aset hak penggunaan

Inventori

Belum terima perdagangan dan lain-lainTunai dan baki bank

Belum terima bukan semasa lain

Aset kontrakAset lain

64.4%

2.1%

2.6%

11.9%

0.6%

1.9%2.5%

4.4%

9.5%

19.2%

1.7%

4.7%

10.1%

3.1%

5.2%

0.4%

55.7%

20182019


2019RM Juta

2018RM Juta

Modal saham 3,698.6 3,667.1

Rizab-rizab lain (79.1) (159.3)

Keuntungan tertahan 3,733.8 4,017.4

Kepentingan bukan mengawal (800.2) (509.7)

Peminjaman 8,733.1 8,571.3

Deposit pelanggan 298.0 352.8

Liabiliti cukai tertunda 1,424.1 1,661.3

Belum bayar perdagangan dan lain-lain 3,686.8 3,631.8

Cukai dan zakat 256.5 93.0

Pendapatan tertunda 1,744.1 1,470.9

Instrumen kewangan derivatif 1.7 -

Liabiliti kontrak 987.4 907.9

Liabiliti pajakan 1,914.9 -

Jumlah Liabiliti & Ekuiti Pemegang Saham 25,599.7 23,704.5

JUMLAH LIABILITI & EKUITI PEMEGANG SAHAM

Cukai dan zakat

Pendapatan tertunda

Instrumen kewangan derivatif

Liabiliti kontrak

Liabiliti pajakan

Modal saham

Rizab-rizab lain

Keuntungan tertahan

Kepentingan bukan mengawal

Liabiliti cukai tertunda

Belum bayar perdagangan dan lain-lain

Peminjaman

Deposit pelanggan


# Kurang daripada 0.1%

3.9%

34.1%

1.2%5.6%

14.4%

1.0%

6.8%

3.8%

7.5%

14.4%

14.6%

-0.3% -0.7%

6.2%

1.5%

2018

-2.2%

7.0%

15.3%

16.9%

15.5%

0.4%

-3.1%

2019

36.2%

#


Mengikut Segmen Perniagaan2019

RM Juta2018

RM Juta

unifi 313.3 (686.3)

TM ONE 995.1 1,081.2

TM GLOBAL 257.4 (214.6)

Perkhidmatan Berkongsi/Lain-lain (319.9) (55.5)

Tambah/(Tolak): Penyingkiran 322.4 (60.2)

Jumlah 1,568.3 64.6

HASIL KENDALIAN SEGMENbagi tahun kewangan berakhir 31 Disember

EBIT SEGMEN*

bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember

Mengikut Segmen Perniagaan

Mengikut Segmen Perniagaan2019

RM Juta2018

RM Juta

unifi 4,713.9 5,285.9

TM ONE 3,931.3 4,097.9

TM GLOBAL 2,306.3 1,945.4

Perkhidmatan Berkongsi/Lain-lain 482.7 490.1

Jumlah 11,434.2 11,819.3

Mengikut Lokasi Geografi2019

RM Juta2018

RM Juta

Malaysia 10,215.8 10,624.0

Negara-negara Lain 1,218.4 1,195.3

Jumlah 11,434.2 11,819.3

2019 2018

* EBIT diselaraskan kepada keuntungan kendalian sebelum kos pembiayaan Kumpulan yang di dalam nota 47 kepada penyata kewangan.

89.3

%

89.9

%

Malaysia Negara-negara Lain

10.7

%

10.1

%

Mengikut Lokasi Geografi

unifi TM ONE TM GLOBAL Perkhidmatan Berkongsi/ Lain-lain

41.2

%

44.7

%

34.4

%

34.7

%

20.2

%

16.5

%

4.2%

4.1%

2019 2018Mengikut Segmen Perniagaan

20.0

%

(1,0

62.4

%)

unifi

63.5

%

1,67

3.7%

TM ONE

16.4

%

(332

.2%

)

TM GLOBAL

20.5

%

(93.

2%)

Tambah/(Tolak): Penyingkiran

(20.

4%)

(85.

9%)

Perkhidmatan Berkongsi/ Lain-lain



# PRESTASI KEWANGAN SUKU TAHUNAN KUMPULAN

2019

SukuTahun

Pertama

SukuTahunKedua

SukuTahunKetiga

SukuTahun

KeempatTahun

2019

Dalam RM Juta

Hasil kendalian 2,778.9 2,768.6 2,852.6 3,034.1 11,434.2

Keuntungan kendalian sebelum kos pembiayaan 505.6 265.5 417.2 111.4 1,299.7

Keuntungan sebelum cukai dan zakat 437.2 147.5 301.5 38.9 925.1

Keuntungan/(Kerugian) milik pemegang ekuiti Syarikat 308.3 114.2 261.3 (51.1) 632.7

Perolehan/(Kerugian) sesaham asas (sen) 8.2 3.0 7.0 (1.4) 16.8

Dividen sesaham (sen) - - - 10.0 10.0

2018

SukuTahun

Pertama

SukuTahunKedua

SukuTahunKetiga

SukuTahun

KeempatTahun

2018

Dalam RM Juta

Hasil kendalian 2,848.0 2,936.4 2,946.0 3,088.9 11,819.3

Keuntungan/(Kerugian) kendalian sebelum kos pembiayaan 193.9 248.7 (319.8) 252.7 375.5

Keuntungan/(Kerugian) sebelum cukai dan zakat 194.2 108.4 (431.6) 146.4 17.4

Keuntungan/(Kerugian) milik pemegang ekuiti Syarikat 157.1 102.0 (175.6) 69.7 153.2

Perolehan/(Kerugian) sesaham asas (sen) 4.2 2.7 (4.7) 1.9 4.1

Dividen sesaham (sen) - - - 2.0 2.0


# ULASAN KEWANGAN KUMPULAN

Tahun 2019 merupakan suatu tempoh transformatif untuk TM, di mana kami terus menyerasikan diri dengan pasaran yang semakin dinamik dan hasil dari segmen tradisional yang semakin menyusut, sambil pada masa yang sama membuat persiapan rapi bagi menjangkau ambang telekomunikasi yang seterusnya, iaitu 5G. Di sebalik semua ini, kami terus berusaha memperkukuhkan asas kami, walaupun menghadapi pelbagai cabaran terutama sekali di dalam sektor runcit. Inisiatif peningkatan prestasi kami terus membuahkan hasil, terutama dari segi kos.

HASIL KENDALIAN

Selaras dengan panduan kami kepada pasaran pada awal tahun kewangan, hasil Kumpulan kami telah mengalami penurunan yang kecil iaitu sebanyak 3.3%, kepada RM11.43 bilion, dari RM11.82 bilion bagi tempoh yang sama tahun lepas. Tatkala penurunan hasil daripada segmen yang lebih tradisional, data telah menjadi pemacu hasil utama, mencatatkan peningkatan 16.9% tahun ke tahun yang terhasil daripada dorongan permintaan dalam tempoh 12 bulan yang lepas dari RM2.44 bilion pada 2018 kepada RM2.86 bilion pada 2019.

PERKHIDMATAN INTERNET DAN MULTIMEDIA

Corak perbelanjaan pengguna yang terjejas oleh keadaan ekonomi yang tidak menentu telah melahirkan pasaran yang amat peka harga. Permintaan untuk perkhidmatan internet yang bermutu tinggi pada harga yang berpatutan terus meningkat. Pada masa yang sama, perbezaan di antara talian mudah alih dan talian tetap semakin hilang di mana akses cepat dan mudah kepada internet berkelajuan tinggi menjadi lebih penting daripada pilihan teknologi. Faktor-faktor ini apabila digabungkan telah membolehkan pembekal talian mudah alih menceroboh ruang pasaran talian tetap, yang mana menyaksikan penyusutan hasil pendapatan Internet Kumpulan, dari tahun ke tahun.

Strategi yang telah dilaksanakan untuk memastikan Kumpulan kekal berdaya saing dan dapat terus memelihara asas pengguna jalur lebar kami telah melahirkan kempen-kempen seperti ®unifipaynothing pada suku keempat tahun kewangan 2019, di mana pelanggan baru dan sedia ada telah menikmati perkhidmatan unifi secara percuma sehingga tiga bulan. Ini jelas membuahkan hasil dari segi pertumbuhan asas pengguna. Berikutan kejayaan meningkatkan kelajuan perkhidmatan lebih 973,000 pengguna unifi pada setengah tahun kewangan yang pertama sebagai sebahagian daripada komitmen Kumpulan untuk memberikan perkhidmatan yang bermutu tinggi pada harga yang berpatutan, pelanggan Streamyx kami pula diberi ganjaran atas kesetiaan mereka dengan pelarasan penurunan harga yang kekal bermula September 2019 dan seterusnya.

Dalam menghadapi saingan yang semakin rancak di pasaran ini, yang sekali gus memanfaatkan pengguna, hasil dari perkhidmatan Internet dan multimedia Kumpulan susut kepada RM3,814.6 juta pada tahun ini, iaitu penurunan sebanyak 7.4% (RM305.3 juta) dari tahun yang sebelumnya. Walau bagaimanapun asas pelanggan unifi kami kekal kukuh pada 1.44 juta, iaitu peningkatan 11.2% dari 1.13 juta pada tahun sebelumnya, dengan asas pelanggan jalur lebar bagi tahun kewangan berakhir berjumlah 2.18 juta.

PERKHIDMATAN DATA

Peningkatan keperluan serta penggunaan data secara keseluruhan, baik dalam segmen pengguna mahupun perusahaan, telah membolehkan perkhidmatan data berkembang dengan amat baik. Ini sekaligus telah juga mengukuhkan kedudukan Kumpulan sebagai pembekal Akses Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi (HSBA) serta perkhidmatan backhaul yang dipertingkat yang penting kepada pembekal telekomunikasi lain di Malaysia. Hasil dari perkhidmatan data telah meningkat sebanyak 16.9% (RM412.5 juta) kepada RM2,855.0 juta pada 2019 berbanding RM2,442.5 juta pada 2018. Menyumbang sebanyak 25.0% dari hasil keseluruhan Kumpulan, perkhidmatan data juga merangkumi pendapatan talian dipajak, Ethernet serta perkhidmatan IPVPN dan IP, yang memberikan perkhidmatan bukan sahaja kepada pelanggan tempatan tetapi juga pelanggan luar negara yang merupakan pemegang lesen telekomunikasi.

PERKHIDMATAN SUARA

Hasil perkhidmatan suara terus menurun akibat penggunaan yang lebih rendah - baik dari segmen pengguna perseorangan mahupun perusahaan - dan sumbangan yang lebih rendah dari TM WHOLESALE (yang sebelum ini dikenali sebagai TM GLOBAL). Dengan jumlah hasil sebanyak RM2,675.1 juta untuk tahun ini, penurunan tahun ke tahun sebanyak 11.2% (RM337.6 juta), hasil perkhidmatan suara masih tetap merupakan salah satu sumber pendapatan utama Kumpulan, menyumbangkan 23.4% daripada hasil keseluruhan Kumpulan. Pendapatan hasil dari perkhidmatan suara tetap utuh walaupun menghadapi pelbagai cabaran dari segi perubahan teknologi dan corak penggunaan pengguna perseorangan dan perusahaan, yang semakin mengutamakan data berbanding suara.

Hasil Kendalian (RM Juta)

3,81

4.6

4,11

9.9

Perkhidmatan Internet dan multimedia

2,85

5.0

2,44

2.5

Perkhidmatan data

2,67

5.1

3,01

2.7

Perkhidmatan suara

1,76

2.1

1,95

7.8

Perkhidmatan berkaitan

telekomunikasi lain

327.

4

286.

4

Perkhidmatan bukan berkaitan

telekomunikasi lain

2019 2018



PERKHIDMATAN BERKAITAN TELEKOMUNIKASI LAIN

Menutup tahun kewangan dengan jumlah hasil sebanyak RM1,762.1 juta, hasil daripada perkhidmatan berkaitan telekomunikasi lain ini mengalami penurunan sebanyak 10.0% (RM195.7 juta) tahun ke tahun. Perbelanjaan yang cermat untuk ICT bagi Sektor Perusahaan dan Awam berterusan dari tahun 2018 hingga 2019. Dengan keadaan ekonomi dan politik negara yang semakin pulih selepas tahun 2018, Kumpulan terus mengekalkan kontrak penyelesaian ICT dan telekomunikasi penting dengan pelanggan sedia ada dan baru dengan memanfaatkan asas Kumpulan yang kukuh serta kebolehpercayaan Kumpulan dalam segmen perkhidmatan ini dengan keupayaan tanpa had untuk berkhidmat dan menyediakan penyelesaian telekomunikasi yang komprehensif kepada segmen Perusahaan dan Sektor Awam di seluruh negara. Pelaburan Kumpulan dalam infrastruktur telekomunikasi dan ICT yang termasuk Pusat Data kami, merupakan kunci kepada aspirasi untuk membina ekonomi negara berasaskan awan, penyelesaian, penyimpanan data dan aktiviti pertukaran sebagai sumber hasil baru yang berterusan bagi Kumpulan dengan potensi masa depan yang tinggi.

PERKHIDMATAN BUKAN BERKAITAN TELEKOMUNIKASI

Perkhidmatan bukan berkaitan telekomunikasi Kumpulan telah mencatatkan pertumbuhan 14.3%, iaitu hasil sebanyak RM327.4 juta pada 2019 daripada pelbagai aktiviti perniagaan melalui anak-anak syarikat dalam sektor pendidikan, pelancongan, pembangunan hartanah dan perdagangan. Perkhidmatan ini juga menyumbang 2.9% dari jumlah hasil Kumpulan pada 2019, berbanding 2.4% pada 2018. Peningkatan dalam tahun semasa adalah terutamanya dari peningkatan dalam bahagian perkongsian Kumpulan di dalam Nilai Pembangunan Kasar (GDV) aktiviti pembangunan hartanah bersama serta aktiviti perniagaan runcit, sementara hasil dari sektor pelancongan melalui menara telekomunikasi kami iaitu Menara Kuala Lumpur, kekal kukuh tahun ke tahun.

KOS KENDALIAN

Inisiatif penambahbaikan prestasi Kumpulan yang bermula pada tahun kewangan sebelumnya, terus membuahkan hasil, terutama dari segi kos. Kos kendalian sebanyak RM10,001.6 juta pada 2019 merupakan pengurangan sebanyak 15.9% (RM1,885.0 juta) dari RM11,886.6 juta yang dicatat pada 2018. Perbelanjaan Kumpulan yang semakin teliti dan cermat sepanjang tahun kewangan menggambarkan komitmen berterusan kami terhadap usaha pengurusan kos yang akan terus menjadi keutamaan demi mengekalkan keuntungan Kumpulan di tengah-tengah pasaran telekomunikasi yang semakin berdaya saing yang kami hadapi hari ini.

Walau bagaimanapun, Kumpulan juga peka memenuhi tanggungjawab kami untuk memacu pertumbuhan perniagaan dan perkhidmatan digital negara dan terus mengalirkan pelaburan ke dalam infrastruktur telekomunikasi negara, sambil memantapkan keupayaan anggota kami melalui latihan semula dalam kemahiran digital menjelang IR4.0, teguh dalam menjadi pemboleh digital utama perniagaan dan organisasi awam untuk negara.

SUSUT NILAI, ROSOT NILAI DAN PELUNASAN

Pada tahun kewangan yang baru berakhir, Kumpulan telah mengiktiraf peruntukan sebanyak RM124.6 juta untuk rosot nilai aset rangkaian tetap berikutan pengumuman Kumpulan untuk pelarasan harga perkhidmatan Streamyx pada suku ketiga tahun kewangan. Diunjurkan berdasarkan penilaian terhadap nilai guna boleh diperoleh semula aset rangkaian yang terjejas, Kumpulan akan terus meneliti dan memantau kesan ekonomi semasa ke atas nilai aset-asetnya, termasuklah dari segi perubahan kepada penggunaan rangkaian dan perkembangan teknologi semasa, bagi menentukan sebarang pelarasan atau peruntukkan yang mungkin diperlukan dalam mencerminkan realiti industri telekomunikasi yang sangat rentan terhadap perubahan dalam penggunaan rangkaian dan teknologi terkini.

Secara keseluruhannya, jumlah susut nilai, rosot nilai dan pelunasan yang dicatatkan pada 2019 sebanyak RM2,454.3 juta adalah 27.9% (RM950.5 juta) lebih rendah berbanding RM3,404.8 juta yang dicatat pada 2018. Ini sebahagian besarnya disebabkan oleh kerugian rosot nilai aset rangkaian yang lebih kecil, iaitu sebanyak RM124.6 juta berbanding RM982.5 juta yang dicatat pada suku ketiga dan keempat tahun kewangan sebelumnya. Tanpa mengambil kira kerugian rosot nilai ini, kos susut nilai, rosot nilai dan pelunasan secara amnya adalah lebih rendah, hasil daripada perbelanjaan modal (CAPEX) yang lebih rendah oleh Kumpulan pada 2019, iaitu 11.9% daripada hasil Kumpulan berbanding 18.1% pada 2018.

PEMBAYARAN DOMESTIK, ANTARABANGSA DAN KOMISEN

Kategori kos kendalian ini terdiri terutamanya daripada pembayaran telekomunikasi dan kos pengendalian minit trafik yang digunakan dalam perkhidmatan kepada pasaran tempatan dan antarabangsa, komisen untuk ejen dan penjual semula, kos peralatan telekomunikasi dan perkhidmatan kejuruteraan untuk memenuhi kontrak Kumpulan dengan pelanggan dalam segmen Perusahaan dan Sektor Awam. Selaras dengan penyusutan hasil untuk perkhidmatan suara, Internet dan perkhidmatan lain berkaitan telekomunikasi, elemen kos Kumpulan ini yang akan meningkat atau turun dengan hasil, berkurangan sebanyak 20.3% (RM529.5 juta) bukan sahaja melalui kos dan aktiviti berkaitan jualan yang lebih rendah, tetapi juga melalui inisiatif pengurusan kos yang merangkumi usaha merasionalisasikan kos keseluruhan perkhidmatan pelanggan yang meliputi kos kandungan dan juga kos pusat panggilan pelanggan.

PENYELENGGARAAN

Sebahagian besar kos penyelenggaraan terdiri daripada kos pembaikan dan penyelenggaraan rangkaian telekomunikasi, bangunan dan premis serta sistem dan perisian Kumpulan. Elemen kos ini untuk Kumpulan telah berkurangan buat tahun kedua berturut-turut sebanyak 11.6% (RM71.0 juta) daripada RM614.5 juta pada 2018 kepada RM543.5 juta pada 2019, mencerminkan impak mapan daripada inisiatif pengoptimuman operasi yang berterusan, dipacu oleh pasukan pembangunan rangkaian dan kendalian hartanah Kumpulan. Walau bagaimanapun, dalam mengejar salah satu tonggak strategik kami iaitu membina rangkaian yang terunggul untuk pengalaman pelanggan kami, inisiatif pengoptimuman kos Kumpulan ini telah disusun untuk tetap memastikan mutu rangkaian tidak terjejas sama sekali.

BAHAN/PERALATAN PELANGGAN DAN PEMASANGAN

Kumpulan menanggung kos bagi semua peralatan yang diperlukan untuk perkhidmatan pemasangan di premis pelanggan seperti router dan modem, serta komisen berkaitan dengan setiap kontrak yang dimeterai. Di mana perlu, kos ini akan dikira sebagai modal dan dilunaskan sebagai perbelanjaan kepada penyata pendapatan sepanjang tempoh minimum kontrak yang ditandatangani dengan pelanggan masing-masing. Kekal sebagai sebahagian daripada perbelanjaan Kumpulan, iaitu sebanyak RM582.9 juta pada 2019, peningkatannya tahun ke tahun sebanyak 11.3% (RM59.1 juta) mencerminkan usaha dan tumpuan berterusan Kumpulan untuk mengembangkan asas pelanggan kami, merentasi setiap saluran perniagaan dan produk.

KERUGIAN ROSOT NILAI BERSIH KE ATAS ASET KEWANGAN DAN ASET KONTRAK

Perbelanjaan sebanyak RM37.4 juta untuk Kumpulan yang dicatat pada 2019 sebahagian besarnya merangkumi peruntukkan bagi rosot nilai baki belum terima perdagangan Kumpulan. Pengurangan sebanyak 79.6% (RM146.2 juta) berbanding dengan RM183.6 juta yang dicatat pada 2018 adalah disebabkan oleh penstabilan pemodelan kerugian kredit dijangka Kumpulan yang digunakan pada 2019 untuk menganggarkan kerugian kredit dari baki belum terima berdasarkan prestasi kredit tahun-tahun sebelumnya, susulan kepada pelaksanaan tahun pertama MFRS 9 “Instrumen Kewangan” oleh Kumpulan, pada 2018.



Tahun kewangan berakhir juga mencatatkan pengurangan nilai saksama sebanyak RM35.8 juta menerusi pelaburan Kumpulan di dalam Dana Pelaburan Teknologi yang telah dilabur Kumpulan sejak 2015.

KOS PEMBIAYAAN BERSIH

Kos pembiayaan bersih sejumlah RM389.6 juta pada 2019 merupakan peningkatan bersih yang kecil berbanding RM379.1 juta yang dicatat pada 2018 disebabkan oleh ketiadaan peminjaman baru atau penerbitan nota baru oleh Kumpulan sepanjang 2019, selain daripada penggunaan kemudahan jangka pendek tertentu oleh anak-anak syarikat Kumpulan yang beroperasi. Perbelanjaan faedah yang lebih tinggi daripada peminjaman jangka pendek telah diimbangi serba sedikit melalui peningkatan pendapatan faedah daripada pelaburan Kumpulan dalam pasaran kewangan dan pendapatan tetap portfolio sekuriti, hasil daripada baki asas tunai dan bank Kumpulan yang lebih besar, iaitu RM4,918.4 juta pada 31 Disember 2019 berbanding RM2,826.3 juta pada tahun sebelumnya.

Laba bersih pertukaran asing melalui pengiraan semula peminjaman pada 2019 adalah minimal iaitu sebanyak RM1.1 juta berbanding dengan kerugian pertukaran asing sebanyak RM31.3 juta pada 2018 memandangkan hanya terdapat perubahan bersih yang kecil dalam kadar pertukaran USD/MYR antara kedua-dua tarikh akhir tahun kewangan pelaporan.

PERBELANJAAN CUKAI

Caj cukai bersih sebanyak RM367.7 juta pada 2019 berbanding dengan RM277.9 juta yang dicatatkan pada 2018 sebahagian besarnya terdiri daripada perbelanjaan cukai di peringkat Syarikat TM dan kenaikan tahun ke tahun pada kuantum mutlak yang sebahagian besarnya disebabkan oleh peningkatan prestasi kendalian pada kedua-dua tahap EBIT dan keuntungan sebelum cukai di peringkat Syarikat serta Kumpulan TM.

Walaupun kadar cukai efektif Kumpulan kekal lebih tinggi daripada kadar cukai berkanun sebanyak 24%, yang mana, seperti yang dinyatakan dalam tahun-tahun terdahulu adalah disebabkan oleh kerugian semasa dan yang dibawa ke hadapan serta elaun cukai yang tidak digunakan oleh beberapa anak syarikat, yang mana tiada aset cukai tertunda telah diiktiraf, namun jumlah yang dicatat pada 2019 adalah jauh lebih baik berbanding tahun kewangan sebelumnya, hasil peningkatan prestasi anak-anak syarikat tersebut secara keseluruhannya dari tahun ke tahun.

Kumpulan sentiasa mencari dan meneliti setiap peluang insentif cukai khusus yang tersedia daripada dasar-dasar fiskal sedia ada terutama sekali yang berkaitan dengan perbelanjaan modal yang besar yang dilaburkan Kumpulan dan komited untuk meningkatkan peranannya dalam pembangunan negara terutamanya pelaburan dalam infrastruktur telekomunikasi dalam membolehkan lonjakan negara ke dalam teknologi 5G.

KOS ANGGOTA

Inisiatif penambahbaikan prestasi Kumpulan mula membuahkan hasil pada tahun 2019, apabila Kumpulan mencatatkan Pendapatan Sebelum Faedah dan Cukai (EBIT) yang paling tinggi dalam sejarahnya, iaitu RM1.57 bilion, atau peningkatan tahun ke tahun yang melebihi 100% pada 2019. Ini termasuk peningkatan tahun ke tahun bagi kos tenaga kerja Kumpulan, yang sebahagian besarnya merupakan peruntukan yang dibuat pada akhir tahun 2019 bagi tabung ganjaran pekerja dalam mengiktiraf komitmen dan sumbangan daripada anggota Kumpulan yang telah memberi komitmen padu kepada semua inisiatif Kumpulan dan mengharungi segala cabaran operasi yang telah dihadapi pada tahun-tahun kewangan kebelakangan ini. Kos keseluruhan tenaga kerja sebanyak RM2,616.5 juta (setelah ditolak kos anggota yang dipermodalkan) pada 2019 adalah 13.0% (RM300.7 juta) lebih tinggi berbanding 2018 dan merupakan 22.9% daripada hasil, berbanding 19.6% pada tahun kewangan sebelumnya.

SEWA

Pelaksanaan MFRS 16 Pajakan (MFRS 16) oleh Kumpulan bermula 1 Januari 2019 menerusi penggunaan kaedah peralihan retrospektif yang diubah suai dan dipermudah Kumpulan untuk tidak perlu menyatakan semula jumlah bandingan bagi 2018 (iaitu tempoh sebelum penggunaan MFRS baru tersebut pada 1 Januari 2019). Ini bermakna pengurangan dalam kos sewa sebanyak 91.3% (RM450.8 juta) daripada RM493.7 juta pada 2018 kepada hanya RM42.9 juta pada 2019 sebahagian besarnya adalah disebabkan oleh Kumpulan mengambil kira sewa pajakan tapak rangkaian, kapasiti rangkaian, bangunan dan premis sebagai susut nilai aset Hak Penggunaan (ROU) dan perbelanjaan faedah, dan bukan lagi sebagai sewa seperti tahun-tahun sebelumnya. Baki kos sewa yang masih dinyatakan dalam Penyata Pendapatan Kumpulan adalah pajakan aset bernilai rendah serta pajakan jangka pendek yang mana Kumpulan telah menggunakan pengecualian penggunaan sebagaimana yang dibenarkan MFRS 16.

KERUGIAN DAN LABA LAIN (BERSIH)

Kerugian dan laba lain (bersih) bagi Kumpulan menggambarkan laba dan kerugian nilai saksama terhadap instrumen kewangan yang dibawa Kumpulan dalam Penyata Kedudukan Kewangan yang Disatukan pada nilai saksama melalui keuntungan dan kerugian (FVTPL) atau pendapatan keseluruhan lain (FVOCI), di mana laba atau kerugian mengikut FVOCI dibenarkan untuk dikitar semula dan direalisasikan kepada Penyata Pendapatan Kumpulan setelah pelupusan atau penyahiktirafan instrumen kewangan tersebut.

Kerugian bersih nilai saksama RM268.6 juta yang diiktiraf di peringkat Kumpulan TM pada 2019 sebahagian besarnya merupakan kerugian nilai saksama yang diiktiraf Kumpulan sebanyak RM233.7 juta atas langganan Nota Jangka Sederhana Boleh Ubah Kumpulan (MTN Boleh Ubah) yang diterbitkan oleh kepentingan bukan mengawal salah satu anak syarikat Kumpulan. Nilai saksama MTN Boleh Ubah adalah berdasarkan baki nilai ekuiti entiti yang boleh ditukar ganti dengan MTN Boleh Ubah ini, yang boleh dilaksanakan mulai 30 September 2019.

Secara perbandingannya, laba bersih lain sebanyak RM310.9 juta yang dicatatkan pada 2018 adalah terutamanya daripada pengurangan nilai saksama RM311.0 juta liabiliti opsyen jual yang timbul daripada kewajipan Kumpulan untuk membeli saham yang dipegang oleh kepentingan bukan mengawal anak syarikat yang sama. Kewajipan ini telah diiktiraf dalam penyata kedudukan kewangan Kumpulan dari hari anak syarikat itu diperoleh dan pengurangan dalam nilai pada 2018 telah dicetuskan oleh rosot nilai aset-aset rangkaian yang diiktiraf dalam buku anak syarikat tersebut.

Kedua-dua instrumen kewangan ini telah dinyatakan dalam nota-nota yang disertakan dalam nota-nota Kumpulan kepada Penyata Kewangan yang Disatukan bagi tahun-tahun kewangan yang berkaitan dengan instrumen ini.



KEUNTUNGAN

Persaingan yang sengit dalam pasaran telekomunikasi pada 2019 serta komitmen Kumpulan untuk menyediakan perkhidmatan jalur lebar berkelajuan tinggi kepada negara pada harga yang berpatutan telah membawa kepada penurunan hasil yang telah pun dijangka kami catatkan pada 2019. Walau bagaimanapun, hasil daripada pelan peningkatan prestasi berterusan yang dilaksanakan daripada 2018, Kumpulan telah berjaya memperbaiki lagi prestasi kos kendalian tahun ke tahun.

Walaupun pelarasan harga Streamyx yang dilaksanakan Kumpulan telah mengakibatkan kerugian rosot nilai ke atas aset rangkaian pada tahun ini, Kumpulan mencatatkan EBIT yang sihat dan bertambah baik berjumlah RM1,568.3 juta, berbanding dengan RM64.6 juta yang dicatatkan pada 2018.

Sehubungan itu, keuntungan sebelum cukai dan zakat Kumpulan, pada RM925.1 juta juga melonjak lebih daripada 100% lebih tinggi daripada RM17.4 juta yang dicatatkan pada 2018, manakala keuntungan milik pemegang ekuiti syarikat (PATAMI) juga meningkat beberapa kali ganda, daripada RM153.2 juta pada 2018 kepada RM632.7 juta pada 2019.

Kos Kendalian (RM Juta)

JUMLAH ASET

Kumpulan telah menutup akhir tahun kewangan dengan aset berjumlah RM25,599.7 juta berbanding dengan RM23,704.5 juta pada akhir tahun kewangan sebelumnya yang didorong oleh kenaikan bersih dalam baki tunai dan bank serta pengiktirafan aset ROU hasil daripada pelaksanaan MFRS 16, berbanding pengurangan bersih hartanah, loji dan peralatan.

HARTANAH, LOJI DAN PERALATAN

Kumpulan telah menutup tahun ini dengan baki hartanah, loji dan peralatan sebanyak RM14,259.5 juta berbanding RM15,263.3 juta pada akhir tahun 2018. Pengurangan ini mencerminkan corak perbelanjaan Kumpulan yang lebih berhati-hati pada 2019 di mana hanya RM1,362.6 juta CAPEX dibelanjakan berbanding RM2,135.7 juta pada 2018, seiring dengan penurunan hasil tahun ke tahun Kumpulan. Perbelanjaan CAPEX pada 2019 adalah pada 11.9% daripada hasil Kumpulan berbanding dengan 18.1% pada 2018. Perbelanjaan CAPEX yang lebih berwaspada ini harus diteliti bersama dengan jangkaan pelaburan yang diperlukan untuk meletakkan TM sebagai Penyedia Infrastruktur Telekomunikasi Nasional (NTIP) bagi 5G dan pemangkin utama dalam Pelan Penyambungan dan Pemasangan Fiber Nasional (NFCP) ke arah mempercepatkan lagi pelancaran 5G melalui era baru penggunaan rangkaian 5G berkongsi.

ASET ROU

Penggunaan pakai MFRS 16 oleh Kumpulan yang berkuat kuasa mulai 1 Januari 2019 telah menyaksikan pengiktirafan aset ROU bernilai RM1,609.6 juta yang terdiri daripada hak bersama Kumpulan untuk menggunakan aset yang dipajak yang sebahagian besarnya terdiri daripada sewa beribu-ribu tapak penyiaran telekomunikasi di seluruh negara, kapasiti yang dikenal pasti dalam kabel dasar laut dalam dan luar negara dan pengaturan penempatan bersama di pusat data serta semua pajakan bangunan pejabat, sepanjang baki tempoh pajakan-pajakan tersebut. Aset-aset ini kemudiannya akan disusut nilai sepanjang baki tempoh pajakan masing-masing dan untuk menentukan jumlah aset yang wajar dicatat, Kumpulan telah membuat andaian-andaian yang kritikal dalam menentukan samada tempoh-tempoh pajakan terbabit akan dilanjutkan oleh Kumpulan atau tidak, mengikut penelitian setiap perjanjian pajakan satu persatu. Pada tahun kewangan berakhir, Kumpulan menutup pegangan aset ROU bernilai RM1,115.2 juta manakala perbandingan untuk 2018 tidak dinyatakan semula selaras dengan pilihan yang diambil oleh Kumpulan pada masa permulaan pelaksanaan MFRS 16 sebagaimana yang diperuntukkan dan dibenarkan oleh piawaian tersebut.

2019 2018

Susut nilai, rosot nilai dan

pelunasan

2,45

4.3

3,40

4.8

114.

2

129.

6

Litar suwa

582.

9

523.

8

Bahan/peralatan pelanggan dan pemasangan

42.9

493.

7

Sewa

318.

6

355.

4

Caruman penyediaan

perkhidmatan sejagat

859.

7

906.

0

Kos kendalian

lain

2,08

1.6 2,

611.

1

Pembayaran domestik dan antarabangsa dan komisen

543.

5

614.

5

Penyelenggaraan

37.4 18

3.6

Kerugian rosot nilai bersih ke atas

aset kewangan dan aset kontrak

2,61

6.5

2,31

5.8

Kos anggota

350.

0

348.

3

Utiliti

Keuntungan Milik Pemegang Ekuiti Syarikat (RM Juta)

SyarikatKumpulan

632.

7

153.

2

644.

7

(1,2

85.0

)

2019 2018


BELUM TERIMA PERDAGANGAN DAN LAIN-LAIN

Baki belum terima perdagangan dan lain-lain adalah sebanyak RM2,434.5 juta pada akhir 2019 berbanding dengan RM2,405.2 juta pada tahun sebelumnya. Peningkatan kecil sebanyak RM29.3 juta ini apabila dibandingkan dengan pengurangan hasil sebanyak RM385.1 juta atau 3.3% adalah sama dengan peningkatan sebanyak 3 hari dalam Hari Akaun Belum Terima (AR). Sejumlah besar dari baki belum terima ini merupakan akaun yang secara individunya berjumlah besar yang berkaitan dengan bil yang dikeluarkan di penghujung tahun kewangan untuk menuntut semula geran CAPEX yang berhak dituntut oleh Kumpulan ke atas perbelanjan CAPEX yang telahpun ditanggung Kumpulan pada awal tahun tersebut.

TUNAI DAN BAKI BANK

Tunai dan baki bank Kumpulan mengalami peningkatan yang ketara antara tahun laporan berakhir dengan sebanyak RM4,918.4 juta dicatatkan pada 31 Disember 2019 berbanding dengan RM2,826.3 juta pada akhir tarikh kunci kira-kira sebelumnya. Peningkatan sebanyak RM2,092.1 juta ini selari dengan pengurangan dalam perbelanjaan modal dan perbelanjaan yang lebih berhati-hati secara keseluruhannya sepanjang tahun ini, ditambah pula dengan penerimaan yang lebih baik daripada baki belum terima perdagangan serta kesan langsung daripada inisiatif pengoptimuman kos sepanjang tahun. Tunai dan baki bank yang tersedia kepada Kumpulan pada 31 Disember 2019 adalah sebanyak RM4,786.1 juta (31 Disember 2018: RM2,756.5 juta).

INVENTORI

Inventori yang berjumlah RM102.0 juta pada akhir tahun kewangan, mengalami pengurangan sedikit berjumlah RM32.6 juta daripada RM134.6 juta pada 31 Disember 2018. Penurunan ini dapat dilihat sebahagian besarnya daripada pengurangan pemegangan peralatan telekomunikasi Kumpulan disebabkan oleh tawaran terkini produk runcit tertentu kepada pelanggan yang membolehkan kelonggaran pilihan ke atas langganan unifi TV. Ini diikuti dengan pengurangan pengeluaran peralatan premis pelanggan dan pemegangan inventori tersebut selari dengan komitmen berterusan kami kepada pelanggan dalam menyediakan jalur lebar berkelajuan tinggi pada harga yang lebih berpatutan kepada negara.

JUMLAH LIABILITI

Kumpulan telah menutup tahun kewangan berakhir dengan jumlah liabiliti sebanyak RM19,046.6 juta berbanding dengan RM16,689.0 juta yang dicatatkan pada akhir 2018.

PINJAMANJumlah pinjaman Kumpulan adalah sebanyak RM8,733.1 juta pada 31 Disember 2019 berbanding dengan RM8,571.3 juta pada penghujung 2018. Peningkatan sebanyak RM161.8 juta ini berpunca daripada penggunaan kemudahan jangka pendek oleh anak-anak syarikat tanpa sebarang penerbitan sukuk di bawah program Nota Jangka Sederhana Islam (IMTN) Kumpulan.

LIABILITI PAJAKAN

Penggunaan pakai MFRS 16 Kumpulan melibatkan pengiktirafan serentak liabiliti pajakan sebanyak RM2,020.4 juta bersama dengan aset ROU sebanyak RM1,609.6 juta. Liabiliti pajakan mewakili nilai semasa pajakan yang perlu dibayar oleh Kumpulan pada masa hadapan, setelah diambil kira faedah yang dikenakan kepada setiap entiti. Sejumlah RM50.0 juta juga telah dikelaskan semula daripada pinjaman, berkaitan pajakan kewangan yang telah pun diiktiraf oleh Kumpulan sebelum ini pada penyata kedudukan kewangan yang disatukan.

BELUM BAYAR PERDAGANGAN DAN LAIN-LAIN

Jumlah belum bayar perdagangan dan lain-lain Kumpulan meningkat sedikit pada RM3,686.8 juta pada 31 Disember 2019 berbanding dengan RM3,631.8 juta pada penghujung 2018. Ini sebahagiannya disebabkan oleh peruntukan yang diiktiraf dalam tahun ini berkenaan dengan penggunaan pakai MFRS 16.


EPS dan ROE 2019 2018

EPS (Sen)

4.1

16.8

ROE (%)

8.5

2.0

EKUITI PEMEGANG SAHAM

Kedudukan aset dan liabiliti bersih Kumpulan pada akhir tahun kewangan, berkurangan sebanyak RM171.9 juta daripada RM7,525.2 juta pada 31 Disember 2018 kepada RM7,353.3 juta pada 31 Disember 2019, walaupun Kumpulan mencatatkan PATAMI sebanyak RM632.7 juta bagi tahun kewangan berakhir, tolak RM75.2 juta peruntukan dividen pada tahun kewangan berakhir.

Pengurangan bersih ini adalah disebabkan pengurangan bersih sebanyak RM841.1 juta dalam keuntungan tertahan Kumpulan milik pemegang saham hasil daripada pelaksanaan MFRS 16 pada 1 Januari 2019. Salah satu kesan yang sudah dijangka hasil pelaksanaan MFRS 16 adalah penurunan dalam jumlah keuntungan tertahan. Dalam kes ini, ia disebabkan perbezaan antara aset ROU yang diiktiraf (setelah ditolak susut nilai terkumpul sehingga 1 Januari 2019) dan liabiliti pajakan berkaitan yang diiktiraf pada 1 Januari 2019, serta kerugian rosot nilai setelah aset ROU diiktiraf di salah satu anak syarikat Kumpulan. Hasilnya, dari segi aset bersih sesaham, Kumpulan menutup lembaran tahun ini dengan aset bersih 195.3 sen sesaham berbanding 200.3 sen sesaham pada tahun sebelumnya.

PEROLEHAN SESAHAM (EPS) DAN PULANGAN KE ATAS EKUITI (ROE)

Peningkatan dalam keuntungan kendalian dan keuntungan milik pemegang saham syarikat yang dicatat Kumpulan secara keseluruhan bagi tahun 2019 telah sekali gus menghasilkan peningkatan dalam perolehan sesaham tahun ke tahun iaitu daripada 4.1 sen pada 2018 kepada 16.8 sen. Pulangan ke atas ekuiti (dikira sebagai PATAMI dibahagi purata ekuiti pemegang saham) naik daripada 2.0% pada 2018 kepada 8.5% pada 2019.

DIVIDEN

Kumpulan telah menyemak semula dasar dividennya selepas daripada tahun kewangan sebelumnya, yang menyatakan bahawa Syarikat berhasrat untuk mengagihkan dividen tahunan sebanyak di antara 40% hingga 60% daripada PATAMI yang dilaporkan. Dividen akan dibayar bergantung kepada prestasi perniagaan dan pendapatan secara keseluruhan, komitmen modal, keadaan kewangan, rizab yang boleh diagihkan dan lain-lain pertimbangan kewangan yang berkaitan.

Selaras dengan prestasi kendalian Kumpulan yang meningkat pada 2019, Lembaga Pengarah telah mengisytiharkan, pada 21 Februari 2020, dividen tunai setingkat interim terakhir sebanyak 10.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019 (2018: dividen tunai setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham). Dividen ini akan dibayar pada 3 April 2020 kepada pemegang saham yang namanya tercatat dalam Daftar Ahli dan Rekod Pendeposit pada 9 Mac 2020.


# PENYATA NILAI TAMBAH

Nilai tambah ialah ukuran kekayaan yang dihasilkan. Penyata berikutnya menunjukkan nilai tambah Kumpulan untuk tahun 2019 dan 2018 dan pengagihan melalui pembayaran kepada anggota, kerajaan/agensi-agensi yang diluluskan dan pemegang saham, dengan baki disimpan dalam Kumpulan untuk pelaburan semula dan pertumbuhan masa hadapan.

Nilai Tambah2019

RM Juta2018

RM Juta

Hasil 11,434.2 11,819.3

Pembelian barangan dan perkhidmatan (4,835.9) (6,042.4)

Kesan yang timbul daripada penggunaan MFRS 16 (841.1) -

Kesan yang timbul daripada penggunaan MFRS 15 dan MFRS 9 - 61.0

Nilai tambah oleh Kumpulan 5,757.2 5,837.9

Pendapatan kendalian lain (bersih) 135.7 131.9

(Kerugian)/Laba lain (bersih) (268.6) 310.9

Pendapatan pembiayaan 146.1 102.3

Kos pembiayaan (536.8) (450.1)

Laba/(Kerugian) pertukaran asing atas peminjaman 1.1 (31.3)

Bahagian keputusan syarikat bersekutu 15.0 21.0

Nilai tambah tersedia untuk pengagihan 5,249.7 5,922.6

Pengagihan2019

RM Juta2018

RM Juta

Kepada Anggota

Kos penggajian 2,711.4 2,439.4

Kepada Kerajaan/Agensi-agensi yang Diluluskan

Cukai dan Zakat 367.7 277.9

Kepada Pemegang Saham

Dividen 75.2 454.7

Kepentingan bukan mengawal (75.3) (413.7)

Disimpan untuk pelaburan semula dan pertumbuhan masa hadapan

Susut nilai, rosot nilai dan pelunasan 2,454.3 3,404.8

Pengurangan bersih dalam keuntungan tertahan (283.6) (240.5)

Jumlah yang diagihkan 5,249.7 5,922.6


# PENGAGIHAN NILAI TAMBAH

Kepada Anggota - Kos penggajian RM2,711.4 juta

Kepada Kerajaan/Agensi-agensi yang Diluluskan - Cukai dan Zakat RM367.7 juta

Kepada Pemegang Saham - Dividen dan kepentingan bukan mengawal -RM0.1 juta

Disimpan untuk pelaburan semula dan pertumbuhan masa hadapan - Susut nilai, rosot nilai, pelunasan dan keuntungan tertahan RM2,170.7 juta

Kepada Anggota - Kos penggajian RM2,439.4 juta

Kepada Kerajaan/Agensi-agensi yang Diluluskan - Cukai dan Zakat RM277.9 juta

Kepada Pemegang Saham - Dividen dan kepentingan bukan mengawal RM41.0 juta

Disimpan untuk pelaburan semula dan pertumbuhan masa hadapan - Susut nilai, rosot nilai, pelunasan dan keuntungan tertahan RM3,164.3 juta

2019

2018

41.2%

53.4%

4.7%

0.7%

# Kurang daripada 0.1%

51.7%

7.0%

41.3%

#


PENYATA TANGGUNGJAWAB PARA PENGARAH

Berkenaan Penyata Kewangan Beraudit bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019

Menurut Akta Syarikat 2016, para Pengarah perlu memastikan penyata kewangan yang disediakan pada setiap tahun kewangan mematuhi Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia (MFRS), Piawaian Pelaporan Kewangan Antarabangsa, Akta Syarikat 2016 dan Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama (Keperluan Penyenaraian Utama) Bursa Malaysia Securities Berhad (Bursa Securities). Para Pengarah adalah bertanggungjawab untuk memastikan penyata kewangan tersebut memberi gambaran yang benar dan saksama mengenai kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada hujung tahun, serta prestasi kewangan dan aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan tersebut.

Dalam menyediakan penyata kewangan, para Pengarah telah:

• menerima pakai dasar-dasar perakaunan yang sewajarnya dan mengamalkannya secara berterusan;• membuat keputusan dan anggaran yang wajar dan berhemat;• memastikan pematuhan semua piawaian perakaunan berkaitan yang diluluskan; dan• menyediakan penyata kewangan berdasarkan usaha perniagaan berterusan sepertimana para Pengarah menjangkakan dengan sewajarnya, setelah semakan dijalankan, bahawa Kumpulan dan Syarikat mempunyai sumber yang mencukupi untuk meneruskan operasi sedia ada dan akan datang.

Para Pengarah bertanggungjawab memastikan bahawa Kumpulan dan Syarikat menyimpan rekod-rekod perakaunan yang menunjukkan kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat yang tepat, serta membolehkan para Pengarah memastikan penyata kewangan tersebut mematuhi peruntukan Akta Syarikat 2016.

Para Pengarah juga bertanggungjawab secara keseluruhan dalam mengambil langkah-langkah sewajarnya untuk melindungi aset-aset Kumpulan dan Syarikat, serta mewujudkan, melaksana dan menyelenggara sistem perakaunan dan kawalan dalaman yang bersesuaian bagi mencegah dan mengenal pasti sebarang pemalsuan dan ketidakpatuhan.


Para Pengarah ingin mengemukakan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat yang beraudit bagi tahun kewangan berakhir pada 31 Disember 2019.

AKTIVITI UTAMA

Aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah pewujudan, penyelenggaraan dan penyediaan perkhidmatan telekomunikasi dan perkhidmatan berkaitan. Butir-butir dan aktiviti utama anak-anak syarikat adalah seperti dinyatakan dalam nota 55 kepada penyata kewangan. Tiada perubahan penting dalam aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat sepanjang tahun kewangan.

KEPUTUSAN

Keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan tersebut adalah seperti berikut:

KumpulanRM Juta

Syarikat RM Juta

Keuntungan bagi tahun kewangan milik:

- pemegang ekuiti Syarikat 632.7 644.7

- kepentingan bukan mengawal (75.3) -

Keuntungan bagi tahun kewangan tersebut 557.4 644.7

Pada pendapat para Pengarah, keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat dalam tahun kewangan tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urus niaga atau peristiwa penting dan berbentuk luar biasa selain daripada yang dinyatakan dalam nota 3(c), (e), (i), (j) dan nota 49(a)(i) kepada penyata kewangan.

DIVIDEN

Sejak akhir tahun kewangan yang lepas, dividen-dividen ke atas saham-saham biasa yang telah dibayar, diisytihar atau dicadangkan oleh Syarikat adalah seperti berikut:

Syarikat RM Juta

(a) Bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018, dividen setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham telah diisytihar pada 26 Februari 2019 dan telah dibayar pada 12 April 2019 75.2

Pada 29 Mei 2019, para Pemegang Saham telah meluluskan pembaharuan kuasa kepada Pengarah Syarikat untuk memperuntuk dan menerbitkan saham-saham biasa baharu dalam Syarikat (Saham-saham TM) selaras dengan Skim Pelaburan Semula Dividen (DRS) (seperti yang dinyatakan dalam nota 13(c) kepada penyata kewangan) pada Mesyuarat Agung Tahunan ketiga puluh empat (AGM) sehingga selesai penganjuran AGM seterusnya.

Pada 21 Februari 2020, Lembaga Pengarah telah mengisytiharkan dividen tunai setingkat interim akhir sebanyak 10.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019. Dividen tersebut akan dibayar pada 3 April 2020 kepada para pemegang saham yang nama mereka tercatat dalam Buku Daftar Ahli dan Rekod Pendeposit pada 9 Mac 2020.

PELAN INSENTIF JANGKA PANJANG (PIJP)

Pada 29 September 2016, Syarikat telah melaksanakan PIJP bagi tempoh 10 tahun, setelah mendapat kelulusan para pemegang saham pada Mesyuarat Agung Luar Biasa (EGM) pada 28 April 2016 dan semua kelulusan lain yang diperlukan. EGM juga telah meluluskan Undang-undang Kecil yang mentadbir PIJP tersebut.

LAPORAN PARA PENGARAHBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019


PELAN INSENTIF JANGKA PANJANG (PIJP) (SAMBUNGAN)

Sepanjang tahun kewangan sehingga kini, Syarikat memberikan saham di bawah PIJP kepada anggota Syarikat dan anak-anak syarikatnya yang layak seperti yang terperinci di bawah:

Penerangan Tarikh Pemberian Tarikh Letak Hak

Jumlah saham TM

yang diberikan

Harga Rujukan seunit1

(RM)

Saham Terhad (RS) 17 Jun 2019 1 Jun 2022 15,274,100 4.06

Saham Prestasi (PS) 17 Jun 2019 1 Jun 2022/1 Jun 20232 1,001,500 4.06

Saham Prestasi (PS) 20 Disember 2019 15 Disember 2022/15 Disember 20232

1,117,800 3.86

1 Merujuk kepada penutupan harga saham pada tarikh penilaian PIJP. 2 Sekiranya metrik prestasi tidak dipenuhi dalam tempoh yang ditetapkan oleh Jawatankuasa PIJP sebagaimana yang terpakai bagi Penerima PS, satu ciri penggulungan boleh

memanjangkan tempoh prestasi dan tarikh letak hak selama 1 tahun.

Penerangan bagi kedua-dua RS dan PS telah dinyatakan dalam nota 14 kepada penyata kewangan beraudit bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019.

MODAL SAHAM

Saham diterbitkan berikutan PIJP

Bilangan saham biasa Syarikat meningkat sebanyak 7,742,400 semasa tahun kewangan berakhir selaras dengan peletakan hak saham daripada Saham Terhad (RS) Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP) yang diberikan kepada anggota pada 1 Disember 2016 seperti yang dinyatakan dalam nota 14 kepada penyata kewangan beraudit bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019.

Bilangan saham biasa Syarikat adalah 3,765,677,223 pada 31 Disember 2019.

Saham diterbitkan berikutan DRS

Syarikat akan mendapatkan kelulusan para pemegang saham pada Mesyuarat Agung Tahunan ketiga puluh lima (AGM ke-35) akan datang bagi memperbaharui kuasa para Pengarah Syarikat untuk memperuntuk dan menerbitkan Saham-saham baru TM di bawah DRS serta kelulusan Bursa Securities bagi penyenaraian dan sebut harga Saham-saham baru TM tersebut.

Tiada saham baharu diterbitkan berikutan DRS sepanjang tahun kewangan kerana DRS tersebut tidak terpakai kepada sebarang dividen yang diperuntukkan sepanjang tahun kewangan.

PERGERAKAN RIZAB DAN PERUNTUKAN

Kesemua pindahan penting kepada atau daripada rizab atau peruntukan sepanjang tahun kewangan telah didedahkan dalam penyata kewangan.

MAKLUMAT BERKANUN LAIN

Sebelum penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat disediakan, para Pengarah telah mengambil langkah-langkah sewajarnya untuk: (a) menentukan bahawa tindakan yang betul telah diambil berhubung dengan penghapusan kira hutang lapuk dan peruntukan bagi hutang ragu, dan

telah berpuas hati bahawa kesemua hutang lapuk yang diketahui telah dihapus kira dan peruntukan secukupnya telah dibuat untuk hutang ragu; dan

(b) memastikan bahawa sebarang aset semasa yang mungkin tidak dapat direalisasikan secara urusan biasa perniagaan termasuk nilai aset semasa seperti yang ditunjukkan dalam rekod perakaunan Kumpulan dan Syarikat telah diturunkan kepada jumlah aset semasa yang dijangka dapat direalisasikan.



MAKLUMAT BERKANUN LAIN (SAMBUNGAN)

Pada tarikh laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui akan adanya sebarang keadaan: (a) yang boleh menyebabkan jumlah yang dihapus kira untuk hutang lapuk atau jumlah yang diperuntukkan bagi hutang ragu dalam penyata kewangan

Kumpulan dan Syarikat jauh tidak mencukupi; atau

(b) yang boleh menyebabkan nilai aset semasa dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat mengelirukan; atau

(c) yang telah timbul yang boleh menyebabkan kepatuhan kepada kaedah sedia ada bagi penilaian aset atau liabiliti Kumpulan dan Syarikat mengelirukan atau tidak wajar.

Pada tarikh laporan ini terdapat:

(a) tiada caj ke atas aset Kumpulan dan Syarikat yang telah timbul sejak akhir tahun kewangan yang menjamin liabiliti mana-mana orang lain; dan

(b) tiada liabiliti luar jangka dalam Kumpulan dan Syarikat yang telah timbul sejak akhir tahun kewangan.

Tiada liabiliti luar jangka atau liabiliti lain milik mana-mana syarikat dalam Kumpulan telah dikuatkuasakan atau berkemungkinan akan dikuatkuasakan dalam tempoh dua belas bulan selepas akhir tahun kewangan yang, pada pendapat para Pengarah, akan atau mungkin menjejaskan keupayaan Kumpulan atau Syarikat untuk memenuhi segala kewajipan apabila tiba masanya.

Pada tarikh laporan ini, para Pengarah tidak mengetahui akan adanya sebarang keadaan yang tidak diambil kira dalam laporan ini atau dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, yang boleh menyebabkan mana-mana amaun yang dinyatakan dalam penyata kewangan mengelirukan.

Pada pendapat para Pengarah:

(a) keputusan operasi Kumpulan dan Syarikat sepanjang tahun kewangan tidak terjejas dengan ketara oleh sebarang perkara, urus niaga atau peristiwa yang bersifat material dan luar biasa selain daripada yang telah dinyatakan dalam nota 3(c), (e), (i), (j) dan nota 49(a)(i) kepada penyata kewangan; dan

(b) tidak timbul dalam selang antara akhir tahun kewangan dan tarikh laporan ini sebarang perkara, urus niaga atau peristiwa yang bersifat material dan luar biasa yang mungkin menjejaskan dengan ketara mana-mana hasil operasi Kumpulan dan Syarikat untuk tahun kewangan di mana laporan ini dibuat.

PARA PENGARAH

Para Pengarah yang berkhidmat sejak tarikh laporan yang lepas dan sepanjang tempoh dari akhir tahun kewangan hingga tarikh laporan adalah:

Para Pengarah Para Pengarah Gantian

Rosli Man Dato’ Noor Kamarul Anuar Nuruddin[Dilantik pada 13 Jun 2019]Dato’ Asri Hamidin @ Hamidon Iszad Jeffri Ismail [Dilantik pada 5 Disember 2019] Faisal @ Pisal Abdul Ghani [Berhenti sebagai pengarah gantian pada 26 Ogos 2019]Dato’ Mohamed Nasri Sallehuddin[Dilantik pada 26 Ogos 2019]Dato’ Mohd Naim Daruwish Datuk Zalekha HassanTunku Afwida Tunku Dato’ A.MalekBalasingham A. NamasiwayamHisham Zainal Mokhtar Suhendran SockanathanDato’ Ibrahim Marsidi[Dilantik pada 12 Jun 2019]Datuk Bazlan Osman[Berhenti pada 28 Februari 2019]Gee Siew Yoong[Bersara pada 29 Mei 2019]Dr Farid Mohamed Sani[Berhenti pada 26 Ogos 2019]



PARA PENGARAH (SAMBUNGAN)

Berikutan Fasal 106(2) Perlembagaan Syarikat, para Pengarah berikut yang dilantik sebagai Pengarah Syarikat pada tahun semasa, akan bersara pada AGM ke-35 Syarikat akan datang dan kerana layak, menawarkan diri mereka untuk dipilih semula:

(i) Dato’ Noor Kamarul Anuar Nuruddin(ii) Dato’ Mohamed Nasri Sallehuddin; dan(iii) Dato’ Ibrahim Marsidi.

Berikutan Fasal 112 Perlembagaan Syarikat, para Pengarah berikut akan bersara mengikut giliran daripada Lembaga Pengarah pada AGM ke-35 Syarikat akan datang dan kerana layak, menawarkan diri mereka untuk dipilih semula:

(i) Tunku Afwida Tunku Dato’ A.Malek; dan(ii) Balasingham A. Namasiwayam

Datuk Zalekha Hassan yang juga bersara mengikut giliran berikutan Seksyen 112, tidak akan mendapatkan pemilihan semula dan oleh itu akan bersara sebagai Pengarah Syarikat apabila tamatnya AGM ke-35 Syarikat.

KEPENTINGAN PARA PENGARAH DALAM SAHAM

Selaras dengan Daftar Pemegangan Saham Pengarah yang dikehendaki disimpan di bawah Seksyen 59 Akta Syarikat 2016, tiada Pengarah yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan memegang sebarang saham dalam Syarikat, sepanjang tahun kewangan kecuali yang berikut

Kepentingan

Bilangan saham biasa

Baki pada1.1.2019/

Pada Tarikh Pelantikan Diperoleh Dihapus

Baki 31.12.2019

Rosli Man* Tidak Langsung 3,000 #700 - 3,700

Dato’ Noor Kamarul Anuar Nuruddin Langsung - 170,000 - 170,000

Balasingham A. Namasiwayam Langsung 16,013 - - 16,013

* Kepentingan tidak langsung melalui pegangan anak lelaki, Mohd Azizi Rosli (seorang anggota TM).# 700 saham yang diperoleh telah diletakkan hak daripada PIJP yang diberikan pada 1 Disember 2016.

Selaras dengan Daftar Pemegangan Saham Pengarah, tiada seorang pun Pengarah lain yang memegang jawatan pada akhir tahun kewangan, mempunyai sebarang kepentingan langsung atau tidak langsung dalam saham Syarikat dan syarikat-syarikat berkaitan dengannya sepanjang tahun kewangan.

Tiada seorang pun Pengarah yang berkhidmat pada akhir tahun kewangan telah diberikan sebarang unit saham di bawah PIJP Kumpulan dan Syarikat seperti yang dinyatakan dalam nota 14 kepada penyata kewangan kecuali yang berikut:

KepentinganTarikh Pemberian

JenisPemberian

Baki pada1.1.2019 Pemberian Letak Hak Luput

Baki pada31.12.2019

Rosli Man* TidakLangsung

1 Disember 2016 RS 700 - (700) - -

1 Jun 2017 RS 700 - - - 700

17 Jun 2019 RS - 1,100 - - 1,100

* Kepentingan tidak langsung melalui pegangan anak lelaki, Mohd Azizi Rosli (seorang anggota TM).



MANFAAT PARA PENGARAH

Sejak akhir tahun kewangan yang lepas, tiada seorang pun Pengarah telah menerima atau berhak untuk menerima sebarang manfaat (kecuali yuran Pengarah, imbuhan dan emolumen lain seperti yang dinyatakan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan) disebabkan suatu kontrak yang dibuat oleh Syarikat atau syarikat berkaitan dengan Pengarah atau dengan sebuah firma yang mana beliau adalah seorang ahli atau dengan syarikat di mana beliau mempunyai kepentingan kewangan yang besar dan apa jua manfaat yang dianggap telah diterima oleh para Pengarah tertentu, kecuali para Pengarah tertentu tersebut juga menerima imbuhan daripada syarikat-syarikat berkaitan.

Sama ada pada bila-bila masa sepanjang tahun kewangan ataupun pada akhir tahun kewangan, Syarikat atau mana-mana syarikat berkaitan dengannya tidak menjadi pihak kepada sebarang persetujuan yang matlamatnya membolehkan para Pengarah mendapat manfaat dengan cara pemerolehan saham, atau debentur Syarikat atau mana-mana badan korporat yang lain.

Para Pengarah dan Pegawai Kumpulan dan Syarikat dilindungi oleh insuran liabiliti para Pengarah dan Pegawai yang ditanggung semasa menjalankan tugas mereka, dengan syarat mereka tidak bertindak secara salah atau tidak jujur atau memperoleh sebarang keuntungan atau kelebihan peribadi. Premium insuran yang dibayar pada tahun kewangan berjumlah RM0.2 juta.

ULASAN PERNIAGAAN

Ulasan perniagaan untuk Kumpulan bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019 dan prospek untuk tahun kewangan yang akan datang telah dinyatakan dalam bahagian Perbincangan dan Analisis Pengurusan yang terkandung di dalam Laporan Tahunan Bersepadu Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019.

IMBUHAN JURUAUDIT

Butiran imbuhan juruaudit dinyatakan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan.

JURUAUDIT

Juruaudit, Tetuan PricewaterhouseCoopers PLT (LLP0014401-LCA & AF 1146), telah menyatakan kesanggupan mereka untuk menerima pelantikan semula sebagai juruaudit.

Selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah bertarikh 21 Februari 2020.

ROSLI MAN Pengarah

DATO’ NOOR KAMARUL ANUAR NURUDDINPengarah



PENYATA-PENYATA PENDAPATAN BAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019

Semua amaun adalah dalam juta kecuali dinyatakan sebaliknya Nota

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

HASIL KENDALIAN 5 11,434.2 11,819.3 10,221.3 10,524.9

KOS KENDALIAN

- susut nilai, rosot nilai dan pelunasan 6(a) (2,454.3) (3,404.8) (2,212.3) (2,278.7)

- kerugian rosot nilai bersih ke atas aset kewangan dan aset kontrak (37.4) (183.6) (479.0) (2,067.3)

- kos kendalian lain 6(b) (7,509.9) (8,298.2) (6,553.7) (7,328.5)

PENDAPATAN KENDALIAN LAIN (bersih) 7 135.7 131.9 313.0 429.9

(KERUGIAN)/LABA LAIN (bersih) 8 (268.6) 310.9 (34.9) (0.1)

KEUNTUNGAN/(KERUGIAN) KENDALIAN SEBELUM KOS PEMBIAYAAN 1,299.7 375.5 1,254.4 (719.8)

PENDAPATAN PEMBIAYAAN 146.1 102.3 144.3 95.7

KOS PEMBIAYAAN (536.8) (450.1) (467.2) (420.9)

LABA/(KERUGIAN) PERTUKARAN ASING ATAS PEMINJAMAN 1.1 (31.3) 1.6 (31.8)

KOS PEMBIAYAAN BERSIH 9 (389.6) (379.1) (321.3) (357.0)

SYARIKAT BERSEKUTU

- bahagian keputusan (selepas ditolak cukai) 29 15.0 21.0 - -

KEUNTUNGAN/(KERUGIAN) SEBELUM CUKAI DAN ZAKAT 925.1 17.4 933.1 (1,076.8)

CUKAI DAN ZAKAT 10 (367.7) (277.9) (288.4) (208.2)

KEUNTUNGAN/(KERUGIAN) BAGI TAHUN KEWANGAN TERSEBUT 557.4 (260.5) 644.7 (1,285.0)

MILIK:

- pemegang ekuiti Syarikat 632.7 153.2 644.7 (1,285.0)

- kepentingan bukan mengawal (75.3) (413.7) - -


PEROLEHAN SESAHAM (sen)

- asas 11 16.8 4.1

- dicairkan 11 16.7 4.1

Penyata-penyata Pendapatan di atas perlu dibaca dengan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 31 hingga 145.Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 147 hingga 154.


PENYATA-PENYATA PENDAPATAN KESELURUHANBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019


Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM


PENDAPATAN KESELURUHAN LAIN

Perkara yang tidak akan dikelaskan semula kemudian kepada penyata pendapatan:

- pengurangan dalam nilai saksama bagi pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) (8.2) (11.2) (8.2) (11.2)

Perkara yang mungkin akan dikelaskan semula kemudian kepada penyata pendapatan:

- pertambahan/(pengurangan) dalam nilai saksama bagi pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan

keseluruhan lain (FVOCI) 2.8 (0.2) 2.8 (0.2)

- pelarasan pengelasan semula berhubung dengan pelupusan pelaburan FVOCI 8 (1.2) (0.1) (1.2) (0.1)

- pertambahan dalam nilai saksama bagi belum terima pada FVOCI 19.9 3.7 19.9 3.7

- lindung nilai aliran tunai:

- (pengurangan)/pertambahan dalam nilai saksama bagi lindung nilai aliran tunai 20 (12.1) 39.4 (12.1) 39.4

- perubahan dalam nilai saksama yang berasaskan mata wang 20 10.0 (51.5) 10.0 (51.5)

- pengelasan semula kepada laba/(kerugian) pertukaran asing atas peminjaman 9 1.2 (17.1) 1.2 (17.1)

- lindung nilai saksama:

- pertambahan dalam nilai saksama bagi lindung nilai saksama 20 - 1.5 - 1.5

- perbezaan terjemahan mata wang

- anak-anak syarikat 62.6 (58.6) - -

- syarikat bersekutu 0.2 0.2 - -

Pendapatan/(Kerugian) keseluruhan lain bagi tahun kewangan tersebut 75.2 (93.9) 12.4 (35.5)

JUMLAH PENDAPATAN/(KERUGIAN) KESELURUHAN BAGI TAHUN KEWANGAN TERSEBUT 632.6 (354.4) 657.1 (1,320.5)

MILIK:

- pemegang ekuiti Syarikat 707.9 59.3 657.1 (1,320.5)

- kepentingan bukan mengawal (75.3) (413.7) - -

JUMLAH PENDAPATAN/(KERUGIAN) KESELURUHAN BAGI TAHUN KEWANGAN TERSEBUT 632.6 (354.4) 657.1 (1,320.5)

Penyata-penyata Pendapatan Keseluruhan di atas perlu dibaca dengan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 31 hingga 145.Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 147 hingga 154.


PENYATA-PENYATA KEDUDUKAN KEWANGAN PADA 31 DISEMBER 2019

Penyata-penyata Kedudukan Kewangan di atas perlu dibaca dengan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 31 hingga 145.Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 147 hingga 154.


Kumpulan Syarikat2019

RM 2018

RM 2019

RM 2018

RM

MODAL SAHAM 13 3,698.6 3,667.1 3,698.6 3,667.1 RIZAB-RIZAB LAIN 15 (79.1) (159.3) 245.9 230.4 KEUNTUNGAN TERTAHAN 16 3,733.8 4,017.4 2,390.0 2,104.3 JUMLAH MODAL DAN RIZAB MILIK PEMEGANG EKUITI SYARIKAT 7,353.3 7,525.2 6,334.5 6,001.8 KEPENTINGAN BUKAN MENGAWAL (800.2) (509.7) - - JUMLAH EKUITI 6,553.1 7,015.5 6,334.5 6,001.8

Peminjaman 17 7,698.8 8,337.2 6,916.1 7,137.1 Belum bayar kepada anak-anak syarikat 18 - - 720.0 1,133.3 Liabiliti pajakan 19 1,619.1 - 883.9 - Instrumen kewangan derivatif 20 1.7 - 1.7 - Liabiliti cukai tertunda 21 1,424.1 1,661.3 1,386.3 1,613.6 Pendapatan tertunda 22 1,744.1 1,470.9 1,731.2 1,459.3 Belum bayar perdagangan dan lain-lain 39 82.4 21.5 64.0 3.9

LIABILITI BUKAN SEMASA 12,570.2 11,490.9 11,703.2 11,347.2 19,123.3 18,506.4 18,037.7 17,349.0

Hartanah, loji dan peralatan 23 14,259.5 15,263.3 12,555.4 13,763.6 Hartanah pelaburan 24 - - 103.6 105.7 Aset tak ketara 25 493.2 490.0 - - Aset Hak Penggunaan 26 1,115.2 - 923.1 - Anak-anak syarikat 27 - - 1,364.1 1,357.3 Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat 28 - - 15.6 0.2 Syarikat bersekutu 29 81.1 74.3 - - Pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui pendapatan

keseluruhan lain (FVOCI) 30(a) 139.8 148.0 139.8 147.9 Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian

(FVTPL) 30(b) 49.6 76.7 49.6 76.7 Belum terima pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan

lain (FVOCI) 31 268.0 239.4 268.0 239.4 Belum terima bukan semasa lain 32 425.0 737.7 303.0 391.4 Instrumen kewangan derivatif 20 158.4 254.4 158.4 254.4 Aset cukai tertunda 21 18.5 17.9 - -

ASET BUKAN SEMASA 17,008.3 17,301.7 15,880.6 16,336.6

Inventori 33 102.0 134.6 63.8 89.4 Aset bukan semasa dipegang untuk dijual 34 0.6 18.9 # 18.9 Belum terima perdagangan dan lain-lain 36 2,434.5 2,405.2 2,270.7 2,361.7 Aset kontrak 5(b) 641.6 624.5 423.0 413.1 Aset kos kontrak 35 219.1 224.5 155.7 158.3 Belum terima pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan

lain (FVOCI) 31 14.3 13.1 14.3 13.1 Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan

lain (FVOCI) 30(c) 157.8 147.9 157.8 147.9 Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian

(FVTPL) 30(b) 6.0 6.0 6.0 6.0 Aset kewangan pada nilai saksama melalui keuntungan atau

kerugian (FVTPL) 37 1.5 1.8 1.5 1.8 Instrumen kewangan derivatif 20 95.6 - 95.6 - Tunai dan baki bank 38 4,918.4 2,826.3 4,585.1 2,556.3

ASET SEMASA 8,591.4 6,402.8 7,773.5 5,766.5

Belum bayar perdagangan dan lain-lain 39 3,604.4 3,610.3 3,280.5 3,348.3 Deposit pelanggan 40 298.0 352.8 291.5 343.5 Liabiliti kontrak 5(c) 987.4 907.9 1,028.2 960.3 Peminjaman 17 1,034.3 234.1 200.2 11.2 Belum bayar kepada anak-anak syarikat 18 - - 412.5 - Liabiliti pajakan 19 295.8 - 160.9 - Cukai dan zakat 256.5 93.0 242.6 90.8

LIABILITI SEMASA 6,476.4 5,198.1 5,616.4 4,754.1 ASET SEMASA BERSIH 2,115.0 1,204.7 2,157.1 1,012.4

19,123.3 18,506.4 18,037.7 17,349.0

# Amaun kurang daripada RM0.1 juta


PENYATA PERUBAHAN EKUITI YANG DISATUKANBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019


Milik pemegang ekuiti Syarikat

Kepentingan Bukan

Mengawal RM

Jumlah Ekuiti

RM

Saham Istimewa*/ Saham Biasa Rizab

Nilai Saksama

RM

Rizab FVOCI

RM

Rizab Lindung

NilaiRM

Kos RizabLindung

Nilai RM

RizabPelan

InsentifJangka

PanjangRM

Rizab Lain

RM

Perbezaan Terjemahan

Mata Wang

RM

Keuntungan Tertahan

RM

Modal Saham

RM

Seperti dilaporkan pada 1 Januari 2019 3,667.1 - 88.8 28.3 29.7 83.4 (352.9) (36.6) 4,017.4 (509.7) 7,015.5 Impak dari penggunaan:- MFRS 16 54 - - - - - - - - (841.1) (215.2) (1,056.3)

Seperti dinyatakan semula pada 1 Januari 2019 3,667.1 - 88.8 28.3 29.7 83.4 (352.9) (36.6) 3,176.3 (724.9) 5,959.2

Keuntungan/(kerugian) bagi tahun kewangan tersebut - - - - - - - - 632.7 (75.3) 557.4

Pendapatan keseluruhan lainPerkara yang tidak akan

dikelaskan semula kemudian kepada penyata pendapatan:

- pengurangan dalam nilai saksama pelaburan ekuiti

pada FVOCI - - (8.2) - - - - - - - (8.2)Perkara yang mungkin akan


- pertambahan dalam nilai saksama bagi pelaburan

pada FVOCI - - 2.8 - - - - - - - 2.8 - pelarasan pengelasan semula

berhubung dengan pelupusan pelaburan pada FVOCI 8 - - (1.2) - - - - - - - (1.2)

- pertambahan dalam nilai saksama belum terima

pada FVOCI - - 19.9 - - - - - - - 19.9 - lindung nilai aliran tunai

- pengurangan dalam nilai saksama bagi lindung nilai

aliran tunai 20 - - - (12.1) - - - - - - (12.1)- perubahan dalam nilai

saksama yang berasaskan mata wang 20 - - - - 10.0 - - - - - 10.0

- pengelasan semula kepada laba pertukaran asing

atas peminjaman 9 - - - 1.2 - - - - - - 1.2 - perbezaan terjemahan mata

wang- anak-anak syarikat - - - - - - - 62.6 - - 62.6 - syarikat bersekutu - - - - - - - 0.2 - - 0.2

Jumlah pendapatan/(kerugian) keseluruhan bagi tahun kewangan tersebut - - 13.3 (10.9) 10.0 - - 62.8 632.7 (75.3) 632.6

Urus niaga dengan pemilik:Dividen interim dibayar bagi

tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018 12 - - - - - - - - (75.2) - (75.2)

Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP):

- saham-saham biasa yang diberikan** 14, 15 - - - - - 36.5 - - - - 36.5

- dipindah dari rizab PIJP berikutan penerbitan

saham pada letak hak 31.5 - - - - (31.5) - - - - - Jumlah urus niaga dengan para

pemilik 31.5 - - - - 5.0 - - (75.2) - (38.7)Pada 31 Disember 2019 3,698.6 - 102.1 17.4 39.7 88.4 (352.9) 26.2 3,733.8 (800.2) 6,553.1


PENYATA PERUBAHAN EKUITI YANG DISATUKANBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019


Milik pemegang ekuiti Syarikat

Kepentingan Bukan

Mengawal RM

Jumlah Ekuiti

RM


Nilai Saksama

RM

Rizab FVOCI

RM

Rizab Lindung

NilaiRM

Kos RizabLindung

Nilai RM

RizabPelan

InsentifJangka

PanjangRM

Rizab Lain

RM

Perbezaan Terjemahan

Mata Wang

RM

Keuntungan Tertahan

RM

Modal Saham

RM

Seperti dilaporkan pada 1 Januari 2018 3,667.1 127.2 - 85.7 - 36.7 (352.9) 21.8 4,257.9 (76.7) 7,766.8 Impak dari penggunaan:- MFRS 15 - - - - - - - - 74.1 (0.9) 73.2 - MFRS 9 - (127.2) 96.6 (81.2) 81.2 - - - (13.1) - (43.7)

Seperti dinyatakan semula pada 1 Januari 2018 3,667.1 - 96.6 4.5 81.2 36.7 (352.9) 21.8 4,318.9 (77.6) 7,796.3

Keuntungan/(kerugian) bagi tahun kewangan tersebut - - - - - - - - 153.2 (413.7) (260.5)

Pendapatan keseluruhan lainPerkara yang tidak akan dikelaskan

semula kemudian kepada penyata pendapatan

- pengurangan dalam nilai saksama pelaburan ekuiti

pada FVOCI - - (11.2) - - - - - - - (11.2)Perkara yang mungkin akan


- pengurangan dalam nilai saksama belum terima pada FVOCI - - (0.2) - - - - - - - (0.2)

- pelarasan pengelasan semula berhubung dengan pelupusan pelaburan pada FVOCI 8 - - (0.1) - - - - - - - (0.1)

- pertambahan dalam nilai saksama belum terima pada FVOCI - - 3.7 - - - - - - - 3.7

- lindung nilai aliran tunai- pertambahan dalam nilai

saksama bagi lindung nilai aliran tunai 20 - - - 39.4 - - - - - - 39.4

- perubahan dalam nilai saksama yang berasaskan

mata wang 20 - - - - (51.5) - - - - - (51.5)- pengelasan semula kepada

kerugian pertukaran asing atas peminjaman 9 - - - (17.1) - - - - - - (17.1)

- lindung nilai saksama - pertambahan dalam nilai

saksama bagi lindung nilai saksama 20 - - - 1.5 - - - - - - 1.5

- perbezaan terjemahan mata wang - anak-anak syarikat - - - - - - - (58.6) - - (58.6)- syarikat bersekutu - - - - - - - 0.2 - - 0.2

Jumlah (kerugian)/pendapatan keseluruhan bagi tahun kewangan tersebut - - (7.8) 23.8 (51.5) - - (58.4) 153.2 (413.7) (354.4)

Urus niaga dengan pemilik:Dividen interim kedua dibayar bagi

tahun kewangan berakhir 31 Disember 2017 12 - - - - - - - - (454.7) - (454.7)

Dividen dibayar kepada kepentingan bukan mengawal - - - - - - - - - (18.4) (18.4)

Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP):- saham-saham biasa yang

diberikan** 14, 15 - - - - - 46.7 - - - - 46.7 Jumlah urus niaga dengan para

pemilik - - - - - 46.7 - - (454.7) (18.4) (426.4)Pada 31 Disember 2018 3,667.1 - 88.8 28.3 29.7 83.4 (352.9) (36.6) 4,017.4 (509.7) 7,015.5

Penyata Perubahan Ekuiti yang Disatukan di atas perlu dibaca dengan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 31 hingga 145. Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 147 hingga 154.

* Saham diterbitkan dan berbayar penuh termasuk Saham Keutamaan Boleh Tebus Hak Istimewa (Saham Istimewa) bernilai RM1.00. Rujuk nota 13(a) kepada penyata kewangan untuk maklumat lanjut mengenai terma dan hak berkaitan Saham Istimewa tersebut.

** Pembahagian nilai saksama saham-saham TM yang diberikan kepada anggota TM dan anak-anak syarikatnya yang layak, sepanjang tempoh letak hak, bergantung kepada pemenuhan syarat-syarat letak hak yang relevan.


PENYATA PERUBAHAN EKUITI SYARIKATBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019



Nilai Saksama

RM

Rizab FVOCI

RM

Rizab Lindung

Nilai RM

Kos RizabLindung

Nilai RM

Rizab Pelan

InsentifJangka

PanjangRM

Keuntungan Tertahan

RM

Jumlah Ekuiti

RM

Modal Saham

RM

Pada 1 Januari 2019 3,667.1 - 88.8 28.3 29.7 83.6 2,104.3 6,001.8 Impak dari penggunaan:- MFRS 16 54 - - - - - - (283.8) (283.8)

Seperti dinyatakan semula pada 1 Januari 2019 3,667.1 - 88.8 28.3 29.7 83.6 1,820.5 5,718.0 Keuntungan bagi tahun kewangan tersebut - - - - - - 644.7 644.7 Pendapatan keseluruhan lainPerkara yang tidak akan dikelaskan semula kemudian

kepada penyata pendapatan:- pengurangan dalam nilai saksama pelaburan ekuiti

pada FVOCI - - (8.2) - - - - (8.2)Perkara yang mungkin akan dikelaskan semula kemudian

kepada penyata pendapatan:- pertambahan dalam nilai saksama bagi pelaburan pada

FVOCI - - 2.8 - - - - 2.8 - pelarasan pengelasan semula berhubung dengan

pelupusan pelaburan pada FVOCI 8 - - (1.2) - - - - (1.2)- pertambahan dalam nilai saksama belum terima pada

FVOCI - - 19.9 - - - - 19.9- lindung nilai aliran tunai

- pengurangan dalam nilai saksama bagi lindung nilai aliran tunai 20 - - - (12.1) - - - (12.1)

- perubahan dalam nilai saksama yang berasaskan mata wang 20 - - - - 10.0 - - 10.0

- pengelasan semula kepada laba pertukaran asing atas peminjaman 9 - - - 1.2 - - - 1.2

Jumlah pendapatan/(kerugian) keseluruhan bagi tahun kewangan tersebut - - 13.3 (10.9) 10.0 - 644.7 657.1

Urus niaga dengan pemilik:Dividen interim dibayar bagi tahun kewangan berakhir

31 Disember 2018 12 - - - - - - (75.2) (75.2)Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP):- saham-saham biasa yang diberikan 14, 15 - - - - - 34.6 - 34.6 - dipindah dari rizab LTIP berikutan penerbitan saham

pada letak hak 31.5 - - - - (31.5) - - Jumlah urus niaga dengan pemilik 31.5 - - - - 3.1 (75.2) (40.6)Pada 31 Disember 2019 3,698.6 - 102.1 17.4 39.7 86.7 2,390.0 6,334.5


PENYATA PERUBAHAN EKUITI SYARIKATBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019



Nilai Saksama

RM

Rizab FVOCI

RM

Rizab Lindung

Nilai RM

Kos RizabLindung

Nilai RM

Rizab Pelan

InsentifJangka

PanjangRM

Keuntungan Tertahan

RM

Jumlah Ekuiti

RM

Modal Saham

RM

Pada 1 Januari 2018 3,667.1 127.2 - 85.7 - 38.4 4,478.6 8,397.0 Impak dari penggunaan:- MFRS 15 - - - - - - 96.9 96.9 - MFRS 9 - (127.2) 96.6 (81.2) 81.2 - (731.5) (762.1)

Seperti dinyatakan semula pada 1 Januari 2018 3,667.1 - 96.6 4.5 81.2 38.4 3,844.0 7,731.8 Kerugian bagi tahun kewangan tersebut - - - - - - (1,285.0) (1,285.0)Pendapatan keseluruhan lain Perkara yang tidak akan dikelaskan semula kemudian

kepada penyata pendapatan:- pengurangan dalam nilai saksama pelaburan ekuiti

pada FVOCI - - (11.2) - - - - (11.2)Perkara yang mungkin akan dikelaskan semula kemudian

kepada penyata pendapatan:- pengurangan dalam nilai saksama belum terima pada

FVOCI - - (0.2) - - - - (0.2)- pelarasan pengelasan semula berhubung dengan

pelupusan pelaburan pada FVOCI” 8 - - (0.1) - - - - (0.1)- pertambahan dalam nilai saksama belum terima pada

FVOCI - - 3.7 - - - - 3.7 - lindung nilai aliran tunai

- pertambahan dalam nilai saksama bagi lindung nilai aliran tunai 20 - - - 39.4 - - - 39.4

- perubahan dalam nilai saksama yang berasaskan mata wang 20 - - - - (51.5) - - (51.5)

- pengelasan semula kepada kerugian pertukaran asing atas peminjaman 9 - - - (17.1) - - - (17.1)

- lindung nilai saksama- pertambahan dalam nilai saksama bagi lindung nilai

saksama 20 - - - 1.5 - - - 1.5 Jumlah (kerugian)/pendapatan keseluruhan bagi tahun

kewangan tersebut - - (7.8) 23.8 (51.5) - (1,285.0) (1,320.5)Urus niaga dengan pemilik:Dividen interim kedua dibayar bagi tahun kewangan

berakhir 31 Disember 2017 12 - - - - - - (454.7) (454.7)Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP):- saham-saham biasa yang diberikan 14, 15 - - - - - 45.2 - 45.2 Jumlah urus niaga dengan pemilik - - - - - 45.2 (454.7) (409.5)Pada 31 Disember 2018 3,667.1 - 88.8 28.3 29.7 83.6 2,104.3 6,001.8

Penyata Perubahan Ekuiti Syarikat di atas perlu dibaca dengan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 31 hingga 145. Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 147 hingga 154.

* Saham diterbitkan dan berbayar penuh termasuk Saham Keutamaan Boleh Tebus Hak Istimewa (Saham Istimewa) bernilai RM1.00. Rujuk nota 13(a) kepada penyata kewangan untuk maklumat lanjut mengenai terma dan hak berkaitan Saham Istimewa tersebut.


PENYATA-PENYATA ALIRAN TUNAIBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019


Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI KENDALIAN 41 3,502.0 2,585.1 2,800.5 2,657.8

ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PELABURAN 42 (1,184.3) (1,476.9) (532.9) (1,363.0)

ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PEMBIAYAAN 43 (284.8) (82.1) (300.9) (141.5)

PERTAMBAHAN BERSIH DALAM TUNAI DAN KESAMAAN TUNAI 2,032.9 1,026.1 1,966.7 1,153.3

KESAN PERUBAHAN KADAR PERTUKARAN MATA WANG (3.3) 11.4 (0.5) 11.4

TUNAI DAN KESAMAAN TUNAI PADA AWAL TAHUN KEWANGAN 2,756.5 1,719.0 2,487.2 1,322.5

TUNAI DAN KESAMAAN TUNAI PADA AKHIR TAHUN KEWANGAN 38 4,786.1 2,756.5 4,453.4 2,487.2

Penyata-penyata Aliran Tunai di atas perlu dibaca dengan Nota-nota kepada Penyata Kewangan di muka surat 31 hingga 145.Laporan Juruaudit Bebas – Muka surat 147 hingga 154.


NOTA-NOTA KEPADA PENYATA KEWANGANBAGI TAHUN KEWANGAN BERAKHIR 31 DISEMBER 2019

Semua amaun adalah dalam juta kecuali dinyatakan sebaliknya

1. AKTIVITI UTAMA

Aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat adalah pewujudan, penyelenggaraan dan penyediaan perkhidmatan telekomunikasi dan perkhidmatan berkaitan. Aktiviti utama anak-anak syarikat adalah seperti dinyatakan dalam nota 55 kepada penyata kewangan. Tiada perubahan penting dalam aktiviti utama Kumpulan dan Syarikat sepanjang tahun kewangan.

Telekom Malaysia Berhad adalah syarikat awam liabiliti terhad, diperbadankan dan bermastautin di Malaysia, dan disenaraikan di Papan Utama Bursa Malaysia Securities Berhad. Alamat pejabat berdaftar Syarikat adalah Aras 51, Sayap Utara, Menara TM, Jalan Pantai Baharu, 50672 Kuala Lumpur. Alamat pejabat dan tempat perniagaan utama bagi Syarikat adalah Menara TM, Jalan Pantai Baharu, 50672 Kuala Lumpur.

2. DASAR-DASAR PERAKAUNAN YANG PENTING

(a) Asas Penyediaan Penyata Kewangan

Penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat telah disediakan selaras dengan Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia (MFRS), Piawaian Pelaporan Kewangan Antarabangsa dan peruntukan-peruntukan Akta Syarikat 2016, di Malaysia.

Penyata kewangan telah disediakan menurut konvensyen kos sejarah, kecuali seperti dinyatakan dalam Dasar-dasar Perakaunan yang Penting di bawah ini.

Penyediaan penyata kewangan selaras dengan MFRS, memerlukan penggunaan anggaran dan andaian perakaunan kritikal tertentu yang memberi kesan kepada amaun aset dan liabiliti yang dilaporkan, dan pendedahan aset serta liabiliti luar jangka pada tarikh penyata kewangan, dan amaun yang dilaporkan bagi hasil dan perbelanjaan sepanjang tempoh pelaporan. Para Pengarah juga perlu melaksanakan pertimbangan mereka dalam proses mengguna pakai dasar-dasar perakaunan Kumpulan dan Syarikat. Walaupun anggaran dan pertimbangan tersebut adalah berasaskan pengetahuan terbaik para Pengarah mengenai hal ehwal dan tindakan semasa, keputusan sebenar mungkin berbeza. Bidang yang melibatkan tahap pertimbangan atau kerumitan yang lebih tinggi, atau bidang di mana andaian dan anggaran adalah penting kepada penyata kewangan, adalah didedahkan dalam nota 3 kepada penyata kewangan.

(i) Piawaian baru, Interpretasi Jawatankuasa Interpretasi (IC), penambahbaikan tahunan dan pindaan kepada piawaian tersiar yang berkuat kuasa dan diterima pakai oleh Kumpulan dan Syarikat bermula tahun kewangan 1 Januari 2019

Piawaian baru, Interpretasi IC dan pindaan kepada piawaian tersiar yang bersesuaian dengan Kumpulan dan Syarikat, yang tidak diterima pakai lebih awal oleh Kumpulan dan Syarikat, adalah seperti berikut:

Berkuat kuasa bagi tempoh tahunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2019

Pindaan kepada MFRS 3, 11, 112 dan 123 Penambahbaikan Tahunan kepada Piawaian MFRS Kitaran 2015 to 2017Pindaan kepada MFRS 9 Ciri-ciri Bayaran Terdahulu dengan Pampasan NegatifMFRS 16 PajakanPindaan kepada MFRS 119 Pelan Pindaan, Penangguhan atau Penyelesaian (Manfaat Anggota)Pindaan kepada MFRS 128 Kepentingan Jangka Panjang dalam Syarikat-syarikat Bersekutu dan

Syarikat Usaha SamaInterpretasi IC 23 Ketidaktentuan Terhadap Kaedah bagi Cukai Pendapatan

Penggunaan pakai piawaian baharu di atas, Interpretasi IC, penambahbaikan tahunan dan pindaan kepada piawaian yang diterbitkan tidak menimbulkan sebarang kesan material ke atas keputusan, kedudukan atau pendedahan kewangan bagi tempoh semasa atau sebelumnya atau mana-mana dasar perakaunan penting Kumpulan dan Syarikat selain MFRS 16 seperti yang dinyatakan di bawah.

MFRS 16 Pajakan

MFRS 16 “Pajakan (yang bersamaan dengan IFRS 16)” menggantikan MFRS 117, yang mana memerlukan penerima pajak kepada pajakan kendalian untuk mengiktiraf aset hak penggunaan dan liabiliti pajakan di bawah model perakaunan kunci kira-kira yang serupa dengan perakaunan pajakan kewangan semasa. Penyata kewangan dan nisbah kewangan utama Kumpulan dan Syarikat akan terjejas berikutan pengiktirafan aset dan liabiliti baharu ini, dan perbezaan masa dan klasifikasi pendapatan/perbelanjaan pajakan yang timbul daripada pengiktirafan tersebut.

Pada permulaan kontrak, Kumpulan dan Syarikat menilai sama ada sesuatu kontrak merupakan, atau mengandungi, pajakan. Kontrak adalah, atau mengandungi, pajakan jika kontrak tersebut memberi hak untuk mengawal penggunaan aset yang dikenal pasti bagi suatu tempoh masa sebagai pertukaran untuk sesuatu pertimbangan. Untuk menilai sama ada kontrak memberi hak untuk mengawal penggunaan aset yang dikenal pasti, Kumpulan dan Syarikat menilai sama ada:• kontrak melibatkan penggunaan sesuatu aset yang dikenal pasti;• Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak untuk memperoleh kesemua manfaat ekonomi daripada penggunaan aset tersebut

sepanjang tempoh penggunaannya; dan• Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak untuk mengarahkan penggunaan aset tersebut. Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak

ini apabila ia mempunyai hak membuat keputusan yang berkaitan dengan perubahan cara dan tujuan aset tersebut digunakan.

32


Penyata Kewangan 2019TELEKOM MALAYSIA BERHAD

2. DASAR-DASAR PERAKAUNAN YANG PENTING (SAMBUNGAN)

(a) Asas Penyediaan Penyata Kewangan (sambungan)

(i) Piawaian baru, Interpretasi Jawatankuasa Interpretasi (IC), penambahbaikan tahunan dan pindaan kepada piawaian tersiar yang berkuat kuasa dan diterima pakai oleh Kumpulan dan Syarikat bermula tahun kewangan 1 Januari 2019 (sambungan)

MFRS 16 Pajakan (sambungan)

Pada permulaan atau penilaian semula kontrak yang mengandungi kedua-dua komponen pajakan dan bukan pajakan, Kumpulan dan Syarikat memperuntukkan pertimbangan dalam kontrak kepada setiap komponen pajakan berdasarkan harga tersendiri yang relatif.

Kumpulan dan Syarikat telah mengguna pakai MFRS 16 untuk pertama kalinya dalam penyata kewangan 2019 dengan tarikh permulaan penggunaan pada 1 Januari 2019 menggunakan pendekatan peralihan retrospektif diubah suai yang dipermudah dan oleh itu maklumat perbandingan tidak dinyatakan semula dan terus dilaporkan di bawah MFRS 117 Pajakan (MFRS 117) dan Interpretasi IC 4 Menentukan Sama ada Pengaturan Mengandungi Pajakan (IC 4). Kesan terkumpul mengguna pakai MFRS 16 bagi kontrak pajakan yang dinilai sebagai relevan kepada MFRS 16 pada 1 Januari 2019 telah diselaraskan kepada keuntungan tertahan Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019.

Sebagai penerima pajak, Kumpulan dan Syarikat mengiktiraf aset hak penggunaan dan liabiliti pajakan pada tarikh permulaan pajakan. Aset hak penggunaan pada mulanya diukur pada kos, yang terdiri daripada amaun permulaan liabiliti pajakan yang diselaraskan untuk sebarang pembayaran pajakan yang dibuat pada atau sebelum tarikh permulaan, ditambah dengan kos langsung awal yang ditanggung dan anggaran kos untuk melerai dan membuang aset sandaran atau untuk memulihkan aset sandaran atau tapak di mana ianya terletak, kurang sebarang insentif pajakan yang diterima.

Aset hak penggunaan kemudiannya disusut nilai menggunakan kaedah garis lurus dari tarikh permulaan kontrak hingga ke yang terdahulu di antara akhir tempoh pajakan atau penghujung hayat berguna bagi aset hak penggunaan tersebut yang ditentukan berdasarkan asas yang sama dengan hartanah, loji dan peralatan Kumpulan dan Syarikat. Aset hak penggunaan dikaji semula untuk rosot nilai di bawah MFRS 136 “Rosot Nilai Aset” pada tarikh permulaan penggunaan.

Liabiliti pajakan pada mulanya diukur pada nilai semasa pembayaran pajakan yang tidak dibayar pada tarikh permulaan, didiskaunkan menggunakan kadar faedah yang tersirat dalam pajakan atau, jika kadar itu tidak dapat ditentukan dengan mudah, kadar kenaikan pinjaman Kumpulan dan Syarikat. Pada amnya, Kumpulan dan Syarikat menggunakan kadar kenaikan pinjamannya sebagai kadar diskaun. Seterusnya, liabiliti pajakan diukur semula apabila terdapat perubahan dalam anggaran pembayaran pajakan masa depan Kumpulan dan Syarikat yang timbul daripada perubahan keadaan yang berkaitan dengan kontrak sekiranya Kumpulan dan Syarikat menukar anggaran sama ada ia akan mengambil pilihan untuk melakukan pembelian, pelanjutan atau penamatan, atau apabila pelarasan untuk pembayaran pajakan berdasarkan indeks atau kadar berkuat kuasa.

Dalam pengukuran semula ini, pelarasan yang sepadan dibuat kepada nilai dibawa aset hak penggunaan, atau direkodkan dalam keuntungan atau kerugian jika nilai dibawa aset hak penggunaan tersebut telah dikurangkan kepada sifar.

Kumpulan dan Syarikat telah memilih untuk tidak mengiktiraf aset hak penggunaan dan liabiliti pajakan untuk sebarang pajakan jangka pendek yang mempunyai tempoh pajakan 12 bulan atau kurang pada insepsi atau pada awal penggunaan MFRS 16 dan juga aset nilai rendah. Kumpulan dan Syarikat akan mengiktiraf pembayaran pajakan berkaitan dengan pajakan yang dikecualikan ini sebagai perbelanjaan mengikut kaedah garis lurus sepanjang tempoh pajakan.

Kesan ke atas Kumpulan dan Syarikat dalam menggunakan MFRS 16 pada 1 Januari 2019 telah mengurangkan keuntungan tertahan Kumpulan dan Syarikat kerana kesan awal daripada caj faedah yang dikenakan di bawah MFRS 16 untuk pengaturan pajakan tertentu menyebabkan faedah dan caj susut nilai yang digabungkan untuk pajakan tertentu akan lebih tinggi di bahagian awal tempoh pajakan dan akan melebihi caj garis lurus bagi bayaran pajakan di bawah MFRS 117 dalam tempoh pajakan yang sama. Satu lagi kesan MFRS 16 adalah penurunan bersih dalam aset bersih semasa Kumpulan dan Syarikat disebabkan pembayaran pajakan untuk 12 bulan akan datang diiktiraf sebagai liabiliti semasa manakala aset hak penggunaan untuk pajakan operasi tersebut terus dikelaskan sebagai aset bukan semasa.

Dasar-dasar perakaunan penting baru yang timbul daripada penggunaan pakai MFRS 16 yang terpakai bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019 dan seterusnya telah dinyatakan dalam nota 2(q) kepada penyata kewangan sementara kesan kewangan dalam menggunakan piawaian-piawaian ini dan perubahan-perubahan ketara didedahkan dalam nota 54 kepada penyata kewangan.

Pada Disember 2019, Jawatankuasa Interpretasi IFRS (“IFRIC”) menerbitkan Keputusan Agenda November 2019 berkenaan dengan interaksi antara hayat berguna bagi penambahbaikan pegangan pajak yang tidak boleh ditarik balik di bawah MFRS 116 “Hartanah, Loji dan Peralatan” (“MFRS 116”) dan terma pajakan aset sandaran di bawah MFRS 16. Perkara utama dari Keputusan Agenda adalah seperti berikut:

• Kewujudan sebarang penambahbaikan pegangan pajak yang tidak boleh ditarik balik adalah kritikal dan dikaitkan dengan penaksiran tempoh penguatkuasaan untuk pajakan boleh dibatalkan atau boleh diperbaharui. Ekonomi yang lebih luas dari kontrak harus dipertimbangkan apabila menentukan tempoh penguatkuasaan pajakan.

• Sekiranya tempoh pajakan bagi pajakan yang berkaitan adalah lebih pendek daripada hayat ekonomi penambahbaikan pegangan pajak yang tidak boleh ditarik balik, penerima pajak perlu mempertimbangkan sama ada ia menjangkakan untuk menggunakan penambahbaikan pegangan pajak melebihi tempoh pajakan tersebut. IFRIC mendapati bahawa sesebuah entiti mungkin sering mencapai kesimpulan ini untuk penambahbaikan pegangan pajak di mana entiti akan menggunakan dan memanfaatkan hanya selagi ia menggunakan aset sandaran dalam pajakan.

33





(i) Piawaian baru, Interpretasi Jawatankuasa Interpretasi (IC), penambahbaikan tahunan dan pindaan kepada piawaian tersiar yang berkuat kuasa dan diterima pakai oleh Kumpulan dan Syarikat bermula tahun kewangan 1 Januari 2019 (sambungan)

MFRS 16 Pajakan (sambungan)

Kumpulan dan Syarikat akan terus mengkaji semula tempoh pajakan dan hayat berguna aset tertentu selaras dengan Keputusan Agenda IFRIC. Memandangkan jumlah pajakan yang besar dengan terma dan syarat yang berbeza, Kumpulan dan Syarikat akan mencerminkan sebarang perubahan dasar (jika perlu) pada masa hadapan, secara retrospektif.

Piawaian Lain Berkuat kuasa 1 Januari 2019

• Pindaan kepada MFRS 3 “Kombinasi Perniagaan” dan MFRS 11 “Kepentingan yang dimiliki terdahulu dalam Operasi Bersama” menjelaskan bahawa melalui pindaan MFRS 3 “Kombinasi Perniagaan”, apabila entiti memperoleh kawalan perniagaan yang merupakan operasi bersama, ia mengukur semula kepentingan sebelum ini di dalam perniagaan tersebut. Pindaan ke atas MFRS 11 “Pengaturan Bersama” menjelaskan bahawa apabila entiti memperoleh kawalan bersama atas perniagaan yang merupakan operasi bersama, entiti tersebut tidak mengukur semula kepentingan yang dimiliki sebelum ini dalam perniagaan itu.

• Kesan Cukai Pendapatan bagi Pembayaran untuk Instrumen Kewangan yang Dikelaskan sebagai Ekuiti (Pindaan kepada MFRS 112 “Cukai Pendapatan”) menjelaskan bahawa sebuah entiti mengiktiraf kesan cukai pendapatan bagi dividen dalam keuntungan atau kerugian kerana kesan cukai pendapatan dividen dikaitkan secara lebih langsung kepada urus niaga yang lepas berbanding dengan pengagihan kepada pemilik.

• Kos Peminjaman Layak untuk Permodalan (Pindaan kepada MFRS 123 “Kos Peminjaman”) menjelaskan bahawa apabila aset yang layak bersedia untuk penggunaan atau penjualan yang dimaksudkan, suatu entiti menggunakan kaedah di mana sebarang pinjaman tertunda yang dibuat khusus untuk memperoleh aset yang layak sebagai sebahagian daripada pinjaman umum.

• Pindaan kepada MFRS 9 “Instrumen Kewangan” memberi panduan khusus mengenai bagaimana untuk mengambil kira aset kewangan dengan ciri-ciri prabayar yang mungkin mengakibatkan pampasan negatif munasabah untuk penamatan awal.

• Pindaan kepada MFRS 119 “Manfaat Anggota” memerlukan entiti untuk menggunakan andaian aktuari yang dikemaskinikan bagi menentukan kos perkhidmatan semasa dan faedah bersih untuk baki tempoh pelaporan tahunan selepas pelan pindaan, pengurangan atau penyelesaian apabila entiti mengukur semula liabiliti manfaat (aset) bersih yang ditakrifkan. Menggunakan andaian yang dikemaskini menyediakan maklumat yang lebih berguna kepada pengguna penyata kewangan dan meningkatkan kefahaman penyata kewangan. Sebelum pindaannya, MFRS 119 tidak memerlukan entiti untuk menggunakan andaian yang dikemaskini bagi menentukan kos perkhidmatan semasa dan faedah bersih bagi tempoh di mana terdapat perubahan kepada pelan pencen faedah yang ditetapkan.

• Pindaan kepada MFRS 128 “Kepentingan Jangka panjang dalam Syarikat Bersekutu dan Usaha Sama” (berkuat kuasa pada 1 Januari 2019) menjelaskan bahawa entiti harus menggunakan MFRS 9 “Instrumen Kewangan” (termasuk keperluan rosot nilai) kepada kepentingan jangka panjang dalam syarikat bersekutu atau usaha sama, yang merupakan sebahagian daripada pelaburan bersih entiti, yang penyelesaiannya tidak dirancang dan tidak mungkin berlaku pada masa depan yang dijangka. Di samping itu, faedah jangka panjang sebegini adalah tertakluk kepada peruntukan kerugian dan keperluan rosot nilai dalam MFRS 128. Pindaan tersebut akan diguna pakai secara retrospektif.

• Interpretasi IC 23 “Ketidakpastian terhadap Pengolahan Cukai Pendapatan” menyediakan panduan mengenai cara mengiktiraf dan mengukur aset dan liabiliti cukai pendapatan tertunda dan semasa apabila terdapat ketidakpastian mengenai pengolahan cukai. Jika pegolahan cukai berkemungkinan tidak diterima oleh pihak berkuasa cukai, kesan ketidakpastian cukai harus dimasukkan dalam tempoh apabila penentuan sedemikian dibuat. Kesan ketidakpastian hendaklah diukur dengan menggunakan kaedah yang paling sesuai untuk meramalkan penyelesaian ketidakpastian tersebut.

(ii) Piawaian baru, Interpretasi Jawatankuasa Interpretasi (IC) dan pindaan kepada piawaian tersiar yang belum dikuatkuasakan dan yang tidak diterima pakai lebih awal oleh Kumpulan dan Syarikat

Berkuat kuasa bagi tempoh tahunan bermula pada atau selepas 1 Januari 2020

MFRS 2, 3, 6, 14, 101, 108, 134, 137, 138 & Interpretasi IC 12, 14, 21, 22 and 132

Pindaan kepada Rujukan kepada Rangka Kerja Konseptual dalam Piawaian MFRS

Pindaan kepada MFRS 3 Definisi PerniagaanPindaan kepada MFRS 101 dan MFRS 108 Definisi Materialiti Pindaan kepada MFRS 9, MFRS 139 & MFRS 7 Pembaharuan Penanda Aras Kadar Faedah

Berkuat kuasa bagi tempoh tahunan yang akan diumumkan oleh MASB

Pindaan kepada MFRS 10 dan 128 Jualan atau Sumbangan Aset antara Pelabur dengan Syarikat Bersekutu atau Syarikat Usaha Samanya

34





(ii) Piawaian baru, Interpretasi Jawatankuasa Interpretasi (IC) dan pindaan kepada piawaian tersiar yang belum dikuatkuasakan dan yang tidak diterima pakai lebih awal oleh Kumpulan dan Syarikat (sambungan)

• Pindaan kepada Rujukan kepada Rangka Kerja Konseptual dalam Piawaian MFRS berkuat kuasa bagi penyata kewangan bermula 1 Januari 2020 terdiri daripada satu set konsep yang menyeluruh untuk laporan kewangan. Dirangka berdasarkan versi terdahulu, Rangka Kerja Konseptual untuk Pelaporan Kewangan yang dikeluarkan pada tahun 2011, perubahan kepada bab mengenai objektif pelaporan kewangan dan ciri-ciri kualitatif maklumat kewangan yang berguna adalah terhad, tetapi dengan penjelasan yang lebih baik untuk menyerlahkan kepentingan menyediakan maklumat yang diperlukan untuk menilai pengawasan pihak pengurusan terhadap sumber ekonomi sebuah entiti. Penambahbaikan lain bagi Rangka Kerja Konseptual yang disemak semula termasuk bab baharu mengenai pengukuran, panduan atas pelaporan prestasi kewangan, definisi dan bimbingan yang lebih baik–khususnya definisi liabiliti–dan penjelasan dalam bidang-bidang penting, seperti peranan penghematan dan ketidakpastian pengukuran dalam pelaporan kewangan.

• Pindaan kepada MFRS 3 “Kombinasi Perniagaan” mengehadkan dan menjelaskan definisi perniagaan untuk memberi tumpuan kepada barangan dan perkhidmatan yang diberikan kepada pelanggan, menjana pendapatan pelaburan dan pendapatan lain, dan ia tidak termasuk pulangan dalam bentuk kos yang lebih rendah dan faedah ekonomi lain. Pindaan juga menambah ujian konsentrasi pilihan yang membenarkan penilaian mudah sama ada satu set aktiviti dan aset yang diperolehi bukan perniagaan.

• Pindaan kepada MFRS 101 “Pembentangan Penyata Kewangan” dan MFRS 108 “Dasar-dasar Perakaunan, Perubahan dalam Anggaran dan Kesilapan” memperincikan definisi materialiti dengan memasukkan “mengaburkan maklumat” untuk menangani situasi di mana kesannya sama dengan meninggalkan atau menafikan maklumat tersebut. Ia juga menjelaskan bahawa entiti menilai materialiti dalam konteks penyata kewangan secara keseluruhannya. Pindaan ini selanjutnya menjelaskan maksud “pengguna utama penyata kewangan tujuan umum” yang kepadanya penyata kewangan ditujukan, dengan mendefinisikannya sebagai “pelabur yang sedia ada dan berpotensi, peminjam dan pemiutang lain” yang harus bergantung pada penyata kewangan tujuan umum untuk kebanyakan maklumat kewangan yang mereka perlukan.

• Pindaan kepada MFRS 9 “Instrumen Kewangan”, MFRS 139 “Instrumen Kewangan: Pengiktirafan dan Pengukuran” & MFRS 7 “Instrumen Kewangan: Pendedahan” mengubahsuai beberapa keperluan perakaunan lindung nilai khusus untuk memberikan bantuan daripada potensi kesan ketidakpastian yang disebabkan oleh Pembaharuan Tanda aras Kadar Faedah. Pindaan-pindaan ini juga memerlukan syarikat-syarikat untuk memberikan maklumat tambahan kepada para pelabur tentang hubungan lindung nilai mereka, yang secara langsung dipengaruhi oleh ketidakpastian ini.

• Pindaan kepada MFRS 10 dan MFRS 128 berkenaan “Jualan atau Sumbangan Aset antara Pelabur dan Syarikat Bersekutu atau Syarikat Usaha Samanya” bertujuan untuk menangani ketidaktekalan yang diakui antara keperluan dalam MFRS 10 “Penyata Kewangan Disatukan” dan MFRS 128 “Pelaburan dalam Syarikat-syarikat Bersekutu dan Syarikat Usaha Sama”. Keuntungan atau kerugian penuh sepatutnya diiktiraf bagi kehilangan kawalan sesuatu perniagaan, sama ada perniagaan itu ditempatkan dalam sebuah anak syarikat atau tidak. Pada masa yang sama, keuntungan atau kerugian yang disebabkan oleh jualan atau sumbangan sebuah anak syarikat yang bukan suatu perniagaan seperti yang ditakrifkan dalam MFRS 3 “Kombinasi Perniagaan” kepada sesuatu syarikat bersekutu atau syarikat usaha sama hanya patut diiktiraf setakat kepentingan pelabur yang tidak berkaitan dalam syarikat bersekutu atau syarikat usaha sama itu.

Penggunaan pakai piawaian baru, Interpretasi IC, penambahbaikan tahunan dan pindaan piawaian tersiar yang bersesuaian di atas dijangka tidak mempunyai kesan ketara ke atas penyata kewangan Kumpulan atau Syarikat, kecuali untuk perubahan dari MFRS 9 dan 7 yang mana Kumpulan dan Syarikat masih menilai.

(b) Entiti-entiti Ekonomi dalam Kumpulan

(i) Anak-anak Syarikat

Anak-anak syarikat merupakan kesemua entiti (termasuk entiti berstruktur) di mana Kumpulan mempunyai kawalan. Kumpulan mengawal sesebuah entiti sekiranya Kumpulan mempunyai:• Kuasa ke atas penerima pelaburan (iaitu, hak tersedia ada yang memberikannya keupayaan semasa untuk mengarahkan aktiviti

berkaitan entiti tersebut),• Pendedahan, atau hak, kepada variasi pulangan daripada penglibatannya dengan entiti tersebut, dan• Keupayaan menggunakan kuasa ke atas entiti tersebut bagi mempengaruhi pulangannya.

Apabila Kumpulan mempunyai kurang daripada majoriti hak mengundi atau yang serupa ke atas sesebuah entiti, Kumpulan akan mempertimbangkan kesemua fakta dan situasi yang berkaitan dalam menilai sama ada ia mempunyai kuasa ke atas entiti tersebut, termasuk:• Pengaturan kontrak dengan pemegang undi lain entiti tersebut• Hak yang timbul daripada pengaturan kontrak lain• Hak mengundi dan potensi hak mengundi Kumpulan

Kumpulan menilai semula sama ada ianya mengawal atau tidak penerima pelaburan sekiranya fakta dan situasi menunjukkan bahawa terdapat perubahan dalam satu atau lebih daripada tiga elemen kawalan.

35




(b) Entiti-entiti Ekonomi dalam Kumpulan (sambungan)

(i) Anak-anak Syarikat (sambungan)

Anak-anak syarikat disatukan menerusi kaedah perakaunan pengambilalihan, kecuali untuk kombinasi perniagaan yang melibatkan beberapa entiti atau perniagaan di bawah kawalan pihak yang sama dengan perjanjian bertarikh pada/selepas 1 Januari 2006, yang diambil kira dengan menggunakan kaedah penggabungan.

Di bawah kaedah perakaunan pengambilalihan, anak-anak syarikat disatukan sepenuhnya dari tarikh apabila kuasa mengawal dipindahkan kepada Kumpulan dan tidak disatukan dari tarikh kawalan tamat.

Pertimbangan yang dipindahkan bagi pengambilalihan sesebuah anak syarikat adalah nilai saksama aset-aset yang dipindahkan, liabiliti yang ditanggung dan kepentingan ekuiti yang diterbitkan oleh Kumpulan. Pertimbangan yang dipindahkan termasuk nilai saksama apa-apa aset atau liabiliti terhasil daripada pengaturan pertimbangan bersyarat dan nilai saksama sebarang kepentingan ekuiti sebelumnya dalam anak syarikat. Kos berkaitan pengambilalihan adalah diiktirafkan sebagai perbelanjaan mengikut jumlah yang telah dibelanjakan.

Aset-aset yang boleh dikenal pasti yang diambil alih dan liabiliti dan liabiliti luar jangka yang diambil alih dalam satu kombinasi perniagaan, dengan pengecualian terhad, pada mulanya diukur pada nilai saksama pada tarikh pengambilalihan.

Sekiranya satu kombinasi perniagaan yang dicapai secara berperingkat-peringkat, kepentingan ekuiti dalam syarikat yang diambil alih yang dipegang sebelum ini diukur semula pada nilai saksama pada tarikh pengambilalihan dan laba atau kerugian yang terhasil daripadanya diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan.

Lebihan pertimbangan yang dipindahkan, amaun apa-apa kepentingan bukan mengawal dalam syarikat yang diambil alih dan nilai saksama pada tarikh pengambilalihan bagi apa-apa kepentingan ekuiti sebelumnya dalam syarikat yang diambil alih berbanding dengan nilai saksama aset bersih yang boleh dikenal pasti dicatatkan sebagai muhibah. Sekiranya ia adalah kurang daripada nilai saksama aset bersih anak syarikat yang diambil alih bagi pembelian pada harga yang murah, perbezaan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan (rujuk kepada Dasar-dasar Perakaunan yang Penting nota 2(f)(i) mengenai Muhibah).

Kepentingan bukan mengawal adalah ekuiti dalam sesebuah anak syarikat bukan milik syarikat induk secara langsung atau tidak langsung. Bagi setiap pengambilalihan, Kumpulan mengukur apa-apa kepentingan bukan mengawal dalam syarikat yang diambil alih sama ada pada nilai saksama atau pada bahagian seimbang kepentingan bukan mengawal bagi aset bersih syarikat yang diambil alih yang boleh dikenal pasti. Pada akhir tempoh pelaporan, kepentingan bukan mengawal merangkumi amaun yang dikira pada tarikh gabungan dan bahagian perubahannya dalam ekuiti anak syarikat sejak tarikh penggabungan.

Urus niaga serta baki dan keuntungan atau kerugian belum terealisasi daripada urus niaga antara syarikat-syarikat dalam Kumpulan disingkirkan. Kerugian belum terealisasi juga disingkirkan melainkan urus niaga berkenaan menunjukkan bukti rosot nilai aset yang dipindahkan. Dasar-dasar perakaunan anak-anak syarikat telah diubah di mana perlu bagi memastikan ketekalan dengan dasar-dasar perakaunan yang diterima pakai oleh Kumpulan.

Kepentingan bukan mengawal dalam keputusan dan ekuiti anak syarikat ditunjukkan secara berasingan dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan, Penyata Pendapatan Keseluruhan, Penyata Perubahan Ekuiti dan Penyata Kedudukan Kewangan masing-masing.

Apabila Kumpulan tidak lagi menyatukan kerana hilang kawalan, sebarang kepentingan tertahan dalam entiti diukur semula pada nilai saksamanya dengan perubahan dalam amaun dibawa diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan. Nilai saksama ini menjadi amaun dibawa awal untuk tujuan seterusnya merangkumi kepentingan tertahan sebagai syarikat bersekutu, syarikat usaha sama atau aset kewangan. Di samping itu, sebarang amaun yang diiktiraf dalam pendapatan keseluruhan lain yang berkaitan dengan entiti tersebut dikelaskan semula kepada Penyata Pendapatan yang Disatukan.

(ii) Urus niaga dengan kepentingan bukan mengawal

Urus niaga dengan kepentingan bukan mengawal yang tidak menyebabkan kehilangan dalam kawalan adalah diambil kira sebagai urus niaga ekuiti – iaitu sebagai urus niaga dengan pemilik Kumpulan. Bagi pembelian daripada kepentingan bukan mengawal, perbezaan antara sebarang pertimbangan dibayar dengan bahagian yang relevan daripada nilai dibawa bagi aset bersih milik anak syarikat yang diambil alih dicatatkan dalam ekuiti. Bagi pelupusan kepada kepentingan bukan mengawal, perbezaan antara sebarang perolehan yang diterima dengan bahagian yang relevan daripada kepentingan bukan mengawal juga diiktiraf dalam ekuiti.

(iii) Syarikat-syarikat Bersekutu

Syarikat-syarikat bersekutu adalah perbadanan, perkongsian atau entiti-entiti lain di mana Kumpulan mempunyai pengaruh penting, tetapi tidak mempunyai kawalan dan tidak secara bersama, secara umumnya mengiringi pegangan saham di antara 20% dan 50% hak mengundi. Pengaruh penting ialah kuasa untuk menyertai proses penentuan dasar-dasar kewangan dan kendalian bagi syarikat-syarikat bersekutu tetapi tidak mempunyai kawalan terhadap dasar-dasar berkenaan.

36




(b) Entiti-entiti Ekonomi dalam Kumpulan (sambungan)

(iii) Syarikat-syarikat Bersekutu (sambungan)

Pelaburan dalam syarikat-syarikat bersekutu diambil kira dalam penyata kewangan yang disatukan dengan menggunakan kaedah perakaunan ekuiti dan pada permulaannya diiktiraf pada kos. Pelaburan Kumpulan dalam syarikat-syarikat bersekutu meliputi muhibah yang dikenal pasti pada pengambilalihan, selepas ditolak sebarang kerugian rosot nilai terkumpul.

Bahagian Kumpulan dalam keuntungan atau kerugian selepas pengambilalihan syarikat-syarikat bersekutunya diiktiraf dalam Penyata-penyata Pendapatan yang Disatukan, dan bahagian Kumpulan dalam pergerakan rizab selepas pengambilalihan diiktiraf dalam pendapatan keseluruhan lain. Pergerakan terkumpul selepas pengambilalihan diselaraskan terhadap amaun dibawa bagi pelaburan. Dividen yang diterima atau belum terima daripada syarikat bersekutu diiktiraf sebagai pengurangan dalam nilai dibawa pelaburan. Apabila bahagian Kumpulan dalam kerugian sesebuah syarikat bersekutu menyamai atau melebihi kepentingannya dalam syarikat bersekutu berkenaan, termasuk sebarang kepentingan jangka panjang yang, secara dasarnya, merupakan sebahagian daripada pelaburan bersih Kumpulan dalam syarikat bersekutu, Kumpulan tidak mengiktiraf kerugian selanjutnya, kecuali apabila Kumpulan menanggung obligasi perundangan atau konstruktif atau membuat pembayaran bagi pihak syarikat bersekutu tersebut.

Kumpulan menentukan pada setiap tarikh pelaporan sama ada terdapat sebarang bukti yang berasas bahawa pelaburan dalam syarikat bersekutu tersebut mengalami rosot nilai. Dalam hal sedemikian, Kumpulan mengira amaun rosot nilai sebagai perbezaan antara amaun yang boleh diperoleh semula bagi syarikat bersekutu dan nilai dibawanya dan membentangkan amaun di sebelah “bahagian keuntungan/(kerugian) sebuah syarikat bersekutu” dalam Penyata Pendapatan. Keputusan kewangan syarikat-syarikat bersekutu diambil daripada penyata kewangan terkini syarikat-syarikat bersekutu berkenaan yang tidak diaudit, yang dibuat sehingga ke suatu tarikh yang tidak melebihi 3 bulan sebelum berakhirnya tahun kewangan Kumpulan.

Keuntungan belum terealisasi daripada urus niaga antara Kumpulan dengan syarikat-syarikat bersekutunya disingkirkan setakat kepentingan Kumpulan dalam syarikat-syarikat bersekutu tersebut; kerugian belum terealisasi juga disingkirkan melainkan urus niaga berkenaan menunjukkan bukti rosot nilai aset yang dipindahkan. Di mana perlu, dalam mengguna pakai kaedah ekuiti, pelarasan yang sesuai dibuat kepada penyata kewangan syarikat-syarikat bersekutu bagi memastikan ketekalan dengan dasar-dasar perakaunan Kumpulan.

Apabila Kumpulan berhenti daripada akaun ekuiti syarikat bersekutunya kerana kehilangan pengaruh penting, sebarang kepentingan tertahan dalam entiti diukur semula pada nilai saksamanya dengan perubahan dalam amaun dibawa diiktiraf sebelumnya dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan. Nilai saksama ini menjadi amaun dibawa awal untuk tujuan seterusnya merangkumi kepentingan tertahan sebagai aset kewangan. Di samping itu, sebarang amaun yang diiktiraf sebelumnya dalam pendapatan keseluruhan lain yang berkaitan dengan entiti tersebut dikelaskan semula kepada Penyata Pendapatan yang Disatukan.

Sekiranya kepentingan pemilikan dalam syarikat bersekutu dikurangkan tetapi pengaruh penting dikekalkan, hanya bahagian yang berkadar daripada amaun yang diiktiraf sebelumnya dalam pendapatan keseluruhan lain yang dikelaskan semula kepada keuntungan atau kerugian yang bersesuaian.

Laba dan kerugian pencairan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan.

Apabila Kumpulan menambah pegangannya dalam pelaburan sedia ada dan pelaburan tersebut menjadi syarikat bersekutu untuk pertama kali, Kumpulan menentukan kos pelaburan dengan mengumpul kos semua pembelian (termasuk kos urus niaga yang berkaitan). Kumpulan tidak menilai semula bahagian dalam aset bersih yang dimilikinya sebelum ini kepada nilai saksama. Sebarang rizab penilaian semula yang ada dalam ekuiti untuk kepentingan yang dimiliki sebelumnya dikelaskan semula dalam ekuiti. Bahagian keuntungan (selepas dividen) berserta bahagian rizab yang berkaitan dengan kepentingan yang dimiliki sebelumnya ditambah kepada kos pelaburan. Muhibah ditentukan pada tarikh pengambilalihan, berdasarkan perbezaan antara kos pelaburan (yang terdiri daripada kedua-dua nilai saksama pertimbangan yang dipindahkan untuk kepentingan tambahan dan kos pembelian kepentingan yang dipegang sebelumnya) dan bahagian Kumpulan ke atas nilai saksama aset bersih syarikat bersekutu.

(c) Pelaburan dalam Anak-anak Syarikat dan Syarikat-syarikat Bersekutu dalam Penyata Kewangan Berasingan

Pelaburan dalam anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu dinyatakan pada kos tolak kerugian rosot nilai terkumpul dalam penyata kewangan berasingan Syarikat. Apabila wujudnya tanda rosot nilai, amaun dibawa bagi pelaburan berkenaan ditaksir dan diturunkan nilai serta merta kepada amaun boleh diperoleh semula (rujuk nota 2(g) Dasar-dasar Perakaunan yang Penting mengenai Rosot Nilai Aset Bukan Kewangan). Kerugian rosot nilai dicaj kepada Penyata Pendapatan.

Apabila pelaburan dalam anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu dilupuskan, perbezaan antara perolehan pelupusan bersih dan amaun dibawa pelaburan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

(d) Hartanah, Loji dan Peralatan

Hartanah, loji dan peralatan dinyatakan pada kos tolak susut nilai dan kerugian rosot nilai terkumpul. Kos ini termasuk perbelanjaan yang berkait secara langsung untuk memperoleh aset-aset tersebut. Sesetengah tanah pegangan kekal dibawa pada nilai saksama, yang merupakan kos anggapannya selaras dengan pengecualian yang diperuntukkan oleh MFRS 1 “Penerimaan Pertama Kali Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia” pada 1 Januari 2011, iaitu pada tarikh peralihan kepada MFRS.

37




(d) Hartanah, Loji dan Peralatan (sambungan)

(i) Kos

Kos bagi rangkaian telekomunikasi meliputi perbelanjaan sehingga dan termasuk peti penyampaian terakhir sebelum premis pelanggan dan termasuk caj kontraktor, bahan-bahan, tenaga buruh langsung dan overhed yang berkaitan. Kos untuk hartanah, loji dan peralatan lain mengandungi kos pembeliannya dan sebarang kos sampingan berkaitan pemerolehan. Kos tersebut termasuk kos peleraian, pengalihan dan membaik pulih, yang mana obligasi tersebut ditanggung berikutan pemasangan aset berkenaan. Kos juga termasuk kos peminjaman yang berkait secara langsung disebabkan oleh pemerolehan, pembinaan atau pengeluaran aset yang layak (rujuk nota 2(p)(ii) Dasar-dasar Perakaunan yang Penting mengenai kos peminjaman).

Kos berikutnya diambil kira dalam amaun dibawa aset atau diiktiraf sebagai aset yang berasingan, dengan sewajarnya, hanya apabila terdapat kemungkinan bahawa manfaat ekonomi masa hadapan yang berkaitan dengan aset tersebut akan masuk ke dalam Kumpulan dan kos aset berkenaan boleh ditentukan dengan pasti. Amaun dibawa bagi bahagian aset yang diganti dinyahiktiraf. Kesemua kos pembaikan dan penyelenggaraan lain dicaj kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh kos ditanggung.

(ii) Susut Nilai

Tanah pegangan kekal tidak disusut nilai kerana ia mempunyai hayat tidak terhad. Tanah pegangan pajak disusut nilai sepanjang tempoh pemegangan pajakan yang berkenaan dan dikelaskan sebagai pajakan jangka panjang jika ia mempunyai tempoh pajakan yang belum tamat selama 50 tahun dan ke atas. Hartanah, loji dan peralatan lain disusut nilai berasaskan kaedah garis lurus untuk mengagihkan kos aset hingga ke nilai sisa sepanjang anggaran hayat berguna, dalam tahun, seperti yang diringkaskan di bawah:

Rangkaian telekomunikasi 3 - 30Harta mudah alih dan peralatan 5 - 8Sistem sokongan komputer 3 - 8Bangunan 5 - 40

Modal kerja dalam pelaksanaan adalah dinyatakan pada kos dan tidak disusutnilaikan. Sebaik selesai, modal kerja dalam pelaksanaan dipindahkan kepada kategori hartanah, loji dan peralatan bergantung pada jenis aset. Modal kerja dalam pelaksanaan adalah termasuk peralatan servis, bahan-bahan dan alat ganti. Semua bahan ini dicaj kepada Penyata Pendapatan apabila ia digunakan. Susut nilai ke atas hartanah, loji dan peralatan yang masih dalam pembinaan bermula apabila hartanah, loji dan peralatan sedia untuk digunakan. Susut nilai ke atas hartanah, loji dan peralatan tidak lagi diteruskan apabila pengiktirafan aset berkenaan dihentikan atau apabila aset berkenaan dikelaskan sebagai aset dipegang untuk dijual, yang mana lebih awal.

(iii) Rosot Nilai

Pada setiap tarikh pelaporan, Kumpulan membuat penilaian sama ada wujud sebarang tanda rosot nilai. Jika tanda sedemikian wujud, analisis dilakukan bagi menentukan sama ada nilai dibawa bagi aset berkenaan boleh diperoleh semula sepenuhnya. Penurunan nilai dibuat jika nilai dibawa melebihi amaun boleh diperoleh semula (rujuk nota 2(g) Dasar-dasar Perakaunan yang Penting mengenai Rosot Nilai Aset Bukan Kewangan).

(iv) Laba atau Kerugian atas Pelupusan

Laba atau kerugian atas pelupusan ditentukan dengan membandingkan perolehan dengan amaun dibawa bagi aset berkaitan dan diambil kira dalam pendapatan kendalian lain dalam Penyata Pendapatan.

(v) Urus Niaga Pertukaran Aset

Hartanah, loji dan peralatan berkemungkinan diperoleh melalui pertukaran dengan aset bukan monetari atau gabungan aset monetari dan bukan monetari dan diukur pada nilai saksama melainkan• urus niaga pertukaran kurang kandungan komersil; atau• nilai saksama bagi aset yang diterima mahupun aset yang diserahkan tidak boleh ditentukan dengan pasti.

Aset yang diperoleh ditentukan nilainya dengan cara ini walaupun Kumpulan tidak boleh menyahiktiraf aset yang diserahkan dengan serta merta. Jika aset yang diperoleh itu tidak dapat ditentukan dengan pasti pada nilai saksamanya, kosnya ditentukan pada amaun dibawa bagi aset yang diserahkan.

(vi) Pembaikan dan Penyelenggaraan

Pembaikan dan penyelenggaraan dicaj kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh ianya ditanggung. Kos pengubahsuaian utama diambil kira dalam amaun dibawa aset apabila terdapat kemungkinan bahawa manfaat ekonomi masa hadapan yang melebihi standard prestasi aset sedia ada, yang dinilai terdahulu, akan masuk ke dalam Kumpulan. Kos ini disusut nilai sepanjang baki tempoh hayat berguna aset yang berkenaan.

38




(e) Hartanah Pelaburan

Hartanah pelaburan, terutamanya meliputi tanah dan bangunan pejabat, dipegang untuk hasil sewaan jangka panjang atau untuk tambah nilai modal atau untuk kedua-duanya, dan harta tersebut tidak diduduki oleh Syarikat.

Hartanah pelaburan dibawa pada kos tolak susut nilai dan kerugian rosot nilai terkumpul. Hartanah pelaburan disusut nilai berasaskan kaedah garis lurus untuk mengagihkan kos hartanah pelaburan hingga ke nilai sisa sepanjang anggaran hayat berguna, dalam tahun, seperti yang diringkaskan di bawah:

Bangunan 40Tanah pegangan kekal Tidak disusut nilai kerana ia mempunyai jangka hayat tidak terhad

Perbelanjaan berikutnya dipermodalkan kepada amaun dibawa aset berkenaan hanya apabila terdapat kemungkinan bahawa manfaat ekonomi pada masa hadapan yang berkaitan dengan perbelanjaan akan masuk ke dalam Kumpulan dan kos butiran itu boleh diukur dengan pasti. Kesemua kos pembaikan dan penyelenggaraan lain diambil kira sebagai belanja apabila ia ditanggung. Apabila sebahagian daripada harta pelaburan diganti, amaun dibawa bagi harta yang diganti itu akan dinyahiktiraf.

Apabila hartanah pelaburan dilupuskan, atau apabila penggunaannya dihentikan secara kekal dan dijangkakan tiada lagi manfaat ekonomi masa hadapan, maka ia akan dinyahiktiraf. Laba atau kerugian atas pelupusan ditentukan dengan membandingkan perolehan pelupusan bersih dengan amaun dibawa dan diambil kira dalam Penyata Pendapatan.

(f ) Aset Tak Ketara

(i) Muhibah

Muhibah merupakan lebihan agregat nilai saksama pertimbangan yang dipindahkan, amaun apa-apa kepentingan bukan mengawal dalam syarikat yang diambil alih dan nilai saksama sebarang kepentingan ekuiti sebelumnya dalam syarikat yang diambil alih ke atas nilai saksama aset bersih yang boleh dikenal pasti yang diperoleh dan liabiliti yang diandaikan termasuk liabiliti luar jangka pada tarikh pengambilalihan. Sekiranya nilai saksama pertimbangan dipindahkan, amaun kepentingan bukan mengawal dan nilai saksama kepentingan yang dipegang sebelumnya dalam syarikat yang diambil alih adalah kurang daripada nilai saksama aset bersih yang boleh dikenal pasti dalam syarikat yang diambil alih, laba yang terhasil diiktiraf dalam Penyata Pendapatan yang Disatukan.

Muhibah dibawa pada kos tolak kerugian rosot nilai terkumpul. Muhibah diuji bagi menentukan rosot nilai, sekurang-kurangnya sekali setahun atau apabila berlaku peristiwa atau keadaan yang menunjukkan bahawa rosot nilai mungkin wujud.

Bagi tujuan ujian rosot nilai, muhibah diagihkan kepada setiap unit penjanaan tunai (CGU), atau sekumpulan CGU, yang dijangka akan memperoleh manfaat daripada sinergi gabungan. Setiap unit penjanaan tunai atau sekumpulan unit penjanaan tunai merupakan tahap terendah dalam Kumpulan di mana muhibah dipantau bagi tujuan pengurusan dalaman. Muhibah ini dipantau pada tahap segment operasi. Nilai dibawa muhibah dibandingkan dengan amaun yang boleh diperoleh semula, iaitu nilai yang lebih tinggi antara nilai penggunaan dan nilai saksama tolak kos pelupusan. Sebarang rosot nilai diiktiraf dengan serta-merta sebagai perbelanjaan dan tidak kemudiannya dibalikkan.

(ii) Perisian

Kos-kos yang berkait secara langsung dengan produk perisian yang boleh dikenal pasti dan unik yang dikawal oleh Kumpulan, yang mungkin menjana faedah ekonomi yang melebihi kos lebih dari setahun, diiktiraf sebagai aset tak ketara. Pelunasan dikira menggunakan kaedah garis lurus pada kadar 20% setahun tertakluk kepada rosot nilai.

(iii) Hak-hak Program

Hak-hak program merangkumi hak-hak yang dibenarkan daripada pihak ketiga dengan tujuan utama untuk disiarkan dalam urusan biasa kitaran operasi. Hak-hak tersebut dinyatakan pada kos tolak pelunasan dan kerugian rosot nilai terkumpul (rujuk nota 2(g) Dasar-dasar Perakaunan yang Penting mengenai Rosot Nilai Aset Bukan Kewangan).

Kumpulan melunaskan hak-hak program menggunakan kaedah garis lurus mengikut tempoh lesen atau anggaran hayat berguna jika lebih pendek, dari tarikh transmisi yang pertama, untuk menyepadankan kos penggunaan dengan anggaran faedah yang akan diterima. Pelunasan diambil kira dalam Penyata Pendapatan.

(iv) Spektrum Telekomunikasi

Spektrum telekomunikasi yang diperoleh melalui kombinasi perniagaan diiktiraf pada nilai saksama pada tarikh pengambilalihan, dengan hayat berguna yang tidak terhad atas anggapan kos pembaharuan adalah kecil. Ianya tertakluk kepada kajian rosot nilai tahunan atau apabila peristiwa atau perubahan dalam keadaan memberi petunjuk bahawa rosot nilai mungkin telah berlaku.

39




(g) Rosot Nilai Aset Bukan Kewangan

Aset yang mempunyai hayat berguna tidak terhad, contohnya muhibah atau aset tak ketara yang tidak sedia digunakan, tidak tertakluk kepada pelunasan dan diuji bagi menentukan rosot nilai pada setiap tahun, atau apabila berlaku peristiwa atau keadaan yang menunjukkan bahawa rosot nilai mungkin wujud. Hartanah, loji dan peralatan serta aset bukan semasa yang lain, termasuk aset tak ketara dengan hayat berguna terhad, disemak semula bagi menentukan kerugian rosot nilai apabila peristiwa atau perubahan dalam keadaan menunjukkan bahawa amaun dibawa mungkin tidak boleh diperoleh semula. Kerugian rosot nilai diiktiraf apabila amaun dibawa bagi sesuatu aset melebihi amaun boleh diperoleh semula. Amaun boleh diperoleh semula adalah nilai yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos jualan dan nilai guna bagi sesuatu aset. Untuk tujuan penaksiran rosot nilai, aset dikumpulkan pada tahap terendah di mana terdapat aliran tunai yang boleh dikenal pasti secara berasingan (unit penjanaan tunai). Aset selain daripada muhibah yang mengalami rosot nilai, disemak semula bagi menentukan sama ada kebalikan mungkin boleh dilakukan pada setiap tarikh pelaporan.

Kerugian rosot nilai dicaj kepada Penyata Pendapatan. Kerugian rosot nilai atas muhibah tidak boleh berbalik. Bagi aset-aset lain, sebarang pertambahan selanjutnya dalam amaun boleh diperoleh semula akan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

(h) Aset-aset Kewangan

Aset-aset Kewangan – pengelasan dan pengukuran

(i) Pengelasan

Kumpulan dan Syarikat mengelaskan aset kewangannya berdasarkan kategori pengukuran berikut:

• Yang diukur kemudian pada nilai saksama (sama ada melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) atau melalui keuntungan atau kerugian), dan

• Yang diukur pada kos yang dilunaskan.

Kumpulan dan Syarikat mengelaskan semula pelaburan hutang apabila dan hanya apabila model perniagaannya untuk mengurus aset tersebut berubah.

(ii) Pengiktirafan dan penyahiktirafan

Pembelian dan penjualan aset kewangan secara tetap diiktiraf pada tarikh dagangan, tarikh di mana Kumpulan dan Syarikat komited untuk membeli atau menjual aset tersebut. Aset kewangan dinyahiktiraf apabila hak untuk menerima aliran tunai daripada aset kewangan telah tamat tempoh atau telah dipindahkan serta Kumpulan dan Syarikat telah memindahkan sebahagian besar risiko dan ganjaran pemilikan.

(iii) Pengukuran

Pada pengiktirafan awal, Kumpulan dan Syarikat mengukur aset kewangan pada nilai saksama ditambah, dalam hal aset kewangan tidak pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL), kos urus niaga yang secara langsung dikaitkan dengan pengambilalihan aset kewangan tersebut. Kos urus niaga aset kewangan yang dibawa pada FVTPL dicajkan ke dalam keuntungan atau kerugian.

Aset-aset kewangan dengan derivatif terbenam dipertimbangkan secara keseluruhannya apabila menentukan sama ada aliran tunainya adalah semata-mata pembayaran prinsipal dan faedah (SPPI).

Instrumen hutang

Pengukuran instrumen hutang seterusnya bergantung kepada model perniagaan Kumpulan dan Syarikat dalam menguruskan aset dan ciri-ciri aliran tunai aset tersebut. Terdapat tiga kategori ukuran di mana Kumpulan dan Syarikat mengklasifikasikan instrumen hutangnya:

(a) Kos terlunas

Aset yang dipegang untuk pengumpulan aliran tunai kontraktual di mana aliran tunai tersebut mewakili SPPI diukur pada kos terlunas. Pendapatan faedah daripada aset kewangan ini termasuk dalam pendapatan lain menggunakan kaedah kadar faedah berkesan. Sebarang keuntungan atau kerugian yang timbul daripada penyahiktirafan diiktiraf secara langsung dalam keuntungan atau kerugian dan dibentangkan dalam keuntungan/(kerugian) lain bersama dengan laba dan kerugian pertukaran asing. Kerugian rosot nilai dibentangkan sebagai butiran berasingan dalam Penyata Pendapatan.

40




(h) Aset-aset Kewangan (sambungan)

Aset-aset Kewangan – pengelasan dan pengukuran (sambungan)

(iii) Pengukuran (sambungan)

(b) FVOCI

Aset yang dipegang untuk pengumpulan aliran tunai berkontrak dan untuk menjual aset kewangan, di mana aliran tunai aset mewakili SPPI, diukur pada FVOCI. Pergerakan dalam amaun dibawa diambil melalui OCI, kecuali pengiktirafan laba atau kerugian rosot nilai, pendapatan faedah serta laba dan kerugian pertukaran asing yang diiktiraf dalam keuntungan atau kerugian. Apabila aset kewangan dinyahiktiraf, laba atau kerugian terkumpul sebelum ini diiktiraf dalam OCI dikelaskan semula daripada ekuiti kepada keuntungan atau kerugian dan diiktiraf dalam laba/(kerugian) lain. Pendapatan faedah daripada aset kewangan ini termasuk dalam pendapatan lain menggunakan kaedah kadar faedah yang berkesan. Laba dan kerugian pertukaran asing dibentangkan dalam laba/(kerugian) lain dan perbelanjaan rosot nilai dibentangkan sebagai butiran berasingan dalam Penyata Pendapatan.

(c) FVTPL

Aset yang tidak memenuhi kriteria untuk kos terlunas atau FVOCI diukur pada FVTPL. Kumpulan dan Syarikat juga boleh menetapkan aset kewangan FVTPL secara tidak boleh dibatal jika perlakuan tersebut secara ketara mengurangkan atau menghapuskan ketidaksesuaian yang dicipta oleh aset dan liabiliti yang diukur pada asas yang berlainan. Perubahan nilai saksama diiktiraf dalam keuntungan atau kerugian dan dibentangkan bersih dalam laba/(kerugian) lain dalam tempoh di mana ia timbul.

Instrumen ekuiti

Kumpulan dan Syarikat seterusnya mengukur semua pelaburan ekuiti pada nilai saksama. Di mana pihak pengurusan Kumpulan dan Syarikat telah memilih untuk membentangkan laba dan kerugian nilai saksama ke atas pelaburan ekuiti di OCI, tidak akan ada pengelasan semula bagi laba dan kerugian nilai saksama kepada keuntungan atau kerugian berikutan penyahiktirafan pelaburan. Dividen daripada pelaburan sedemikian terus diiktiraf dalam laba atau kerugian sebagai pendapatan lain apabila wujudnya hak Kumpulan dan Syarikat untuk menerima pembayaran.

Perubahan dalam nilai saksama aset kewangan di FVTPL diiktiraf dalam laba/(kerugian) lain dalam Penyata Pendapatan yang berkenaan.

Mengimbangi Instrumen Kewangan

Aset dan liabiliti kewangan diimbangi dan amaun bersih dibentangkan dalam Penyata Kedudukan Kewangan apabila terdapatnya hak yang boleh dikuatkuasakan secara sah untuk mengimbangi amaun yang diktiraf dan terdapatnya hasrat untuk menyelesaikan pada asas bersih, atau merealisasikan aset dan menyelesaikan liabiliti secara serentak. Hak yang boleh dikuatkasakan secara sah tidak boleh bergantung kepada peristiwa masa hadapan dan mesti dikuatkuasakan dalam urusan biasa perniagaan dan sekiranya terdapat sebarang kemungkiran, ketidakmampuan bayar atau muflis.

Belum terima perdagangan dan lain-lain

Belum terima perdagangan adalah amaun yang terhutang daripada pelanggan untuk barangan yang dijual atau perkhidmatan yang diberikan dalam urusan biasa perniagaan. Belum terima lain biasanya timbul daripada urus niaga di luar aktiviti kendalian biasa Kumpulan dan Syarikat. Jika kutipan dijangkakan dalam satu tahun atau kurang (atau dalam kitaran kendalian biasa perniagaan jika lebih lama), ia dikelaskan sebagai aset semasa. Jika tidak, ia dibentangkan sebagai aset bukan semasa.

Belum terima perdagangan diiktiraf pada permulaannya pada amaun pertimbangan yang tidak bersyarat melainkan ia mengandungi komponen pembiayaan yang ketara, di mana ia diiktiraf pada nilai saksama ditambah dengan kos urus niaga. Belum terima lain diiktiraf pada permulaannya pada nilai saksama ditambah dengan kos urus niaga. Kos urus niaga termasuk pemindahan cukai dan duti.

Selepas pengiktirafan, belum terima perdagangan dan lain-lain kemudiannya diukur pada kos terlunas menggunakan kaedah faedah berkesan, tolak elaun kerugian (rujuk kepada Dasar-dasar Perakaunan yang Penting nota 2(i) mengenai Rosot nilai Aset Kewangan).

(i) Rosot Nilai Aset Kewangan

(a) Pengukuran kemudian – Rosot nilai

Rosot nilai bagi instrumen hutang dan kontrak jaminan kewangan

Dengan berpandangan ke hadapan, Kumpulan menaksir kerugian kredit yang dijangkakan (ECL) yang berkaitan dengan instrumen hutangnya yang dibawa pada kos terlunas dan pada FVOCI serta kontrak jaminan kewangan yang dikeluarkan. Kaedah rosot nilai yang diguna pakai bergantung kepada sama ada terdapat peningkatan risiko kredit yang ketara.

41




(i) Rosot Nilai Aset Kewangan (sambungan)

(a) Pengukuran kemudian – Rosot nilai (sambungan)

Rosot nilai bagi instrumen hutang dan kontrak jaminan kewangan (sambungan)

Kumpulan mempunyai enam jenis instrumen kewangan yang tertakluk kepada model ECL:• Belum terima perdagangan• Belum terima lain-lain• Pinjaman kepada anak-anak syarikat• Aset kontrak• Belum terima di FVOCI• Kontrak jaminan kewangan

Walaupun tunai dan setara tunai juga tertakluk kepada keperluan rosot nilai MFRS 9, kerugian rosot nilai yang dikenalpasti adalah tidak material.

ECL mewakili anggaran kebarangkalian-kebarangkalian perbezaan antara nilai semasa aliran tunai mengikut kontrak dan nilai semasa aliran tunai yang dijangka Kumpulan untuk terima sepanjang baki hayat instrumen kewangan. Bagi kontrak jaminan kewangan, ECL merupakan perbezaan di antara pembayaran yang dijangkakan untuk membayar balik pemegang instrumen hutang terjamin ditolak jumlah yang dijangkakan akan diterima oleh Kumpulan dan Syarikat daripada pemegang, penghutang atau mana-mana pihak lain.

Pengukuran ECL menampilkan:• jumlah yang tidak berat sebelah dan wajaran kebarangkalian yang ditentukan dengan menilai pelbagai kemungkinan

keputusan;• nilai masa wang; dan• maklumat yang berpatutan dan boleh disokong yang tersedia tanpa kos atau usaha yang tidak wajar pada tarikh pelaporan

mengenai peristiwa masa lalu, keadaan semasa dan ramalan keadaan ekonomi masa hadapan.

(i) Pendekatan 3-peringkat untuk belum terima selain daripada perdagangan dan aset kontrak

Pada setiap tarikh laporan, Kumpulan mengukur ECL melalui elaun kerugian pada jumlah yang bersamaan dengan ECL 12 bulan jika risiko kredit ke atas instrumen kewangan atau sekumpulan instrumen kewangan tidak meningkat dengan ketara sejak pengiktirafan awal. Bagi kesemua instrumen kewangan lain, elaun kerugian pada jumlah yang bersamaan dengan ECL sepanjang hayat diperlukan. Nota 4(a)(ii)(c)(ii) menggariskan butiran pengukuran ECL.

(ii) Pendekatan dipermudahkan untuk belum terima perdagangan dan aset kontrak

Kumpulan menggunakan pendekatan MFRS 9 yang dipermudah untuk mengukur ECL yang menggunakan ECL sepanjang hayat untuk semua belum terima perdagangan dan aset kontrak. Nota 4(a)(ii)(c)(i) menggariskan butiran pengukuran ECL.

Peningkatan risiko kredit yang ketara

Kumpulan mempertimbangkan kebarangkalian mungkir pada permulaan pengiktirafan aset dan sama ada terdapat peningkatan ketara dalam risiko kredit secara berterusan sepanjang setiap tempoh pelaporan. Untuk menilai sama ada terdapat peningkatan risiko kredit yang ketara, Kumpulan membandingkan risiko kemungkiran yang berlaku ke atas aset pada tarikh pelaporan dengan risiko kemungkiran pada tarikh pengiktirafan awal. Ia mengambil kira maklumat berpandangan ke hadapan yang munasabah dan boleh disokong.

Petunjuk-petunjuk berikut telah diterapkan: • penarafan kredit dalaman• penarafan kredit luaran (sejauh mana tersedia)• perubahan buruk yang sebenar atau yang dijangkakan dalam keadaan perniagaan, kewangan atau ekonomi yang

dijangka menyebabkan perubahan ketara kepada kemampuan penghutang untuk memenuhi kewajibannya• perubahan sebenar atau jangkaan ketara dalam keputusan operasi penghutang• peningkatan ketara dalam risiko kredit ke atas instrumen kewangan lain bagi penghutang yang sama• perubahan ketara dalam nilai cagaran yang menyokong obligasi atau kualiti jaminan pihak ketiga atau

penambahbaikan kredit• perubahan ketara dalam prestasi dan kelakuan penghutang yang dijangkakan, termasuk perubahan dalam status

pembayaran penghutang dalam kumpulan dan perubahan dalam keputusan operasi penghutang.

Maklumat makroekonomi (seperti kadar faedah pasaran atau kadar pertumbuhan) dimasukkan sebagai sebahagian daripada model penarafan dalaman.

Tanpa mengira analisis di atas, kenaikan risiko kredit akan dianggap ketara jika penghutang melampaui tempoh melebihi 30 hari dalam membuat pembayaran kontraktual.

42




(i) Rosot Nilai Aset Kewangan (sambungan)

(a) Pengukuran kemudian – Rosot nilai (sambungan)

(ii) Pendekatan dipermudahkan untuk belum terima perdagangan dan aset kontrak (sambungan)

Definisiasetkewanganyangmungkirdanterjejaskredit

Sejajar dengan takrifan kredit terjejas, Kumpulan menakrifkan sesuatu instrumen kewangan sebagai dimungkiri, apabila memenuhi satu atau lebih kriteria berikut:

Kriteria kuantitatif:

Kumpulan menakrifkan instrumen kewangan sebagai dimungkiri, apabila rakan niaga gagal membuat pembayaran berkontrak untuk baki belum terima perdagangan dan belum terima bukan perdagangan masing-masing dalam tempoh 90 dan 365 hari daripada tiba masanya.

Kriteria kualitatif:

Penghutang memenuhi kriteria berkemungkinan besar tidak membayar, yang menunjukkan penghutang berada dalam kesulitan kewangan yang ketara. Kumpulan mempertimbangkan perkara berikut:• penghutang melanggar perjanjian kewangan• konsesi telah dibuat oleh pemberi pinjaman yang berkaitan dengan kesulitan kewangan penghutang• adanya kemungkinan besar bahawa penghutang akan muflis atau menjalani penyusunan semula kewangan• penghutang tidak solven.

Instrumen kewangan yang mengalami kredit terjejas dinilai secara berindividu.

Pengumpulan instrumen untuk ECL yang diukur secara kolektif

(i) Penilaian kolektif

Untuk mengukur ECL, belum terima perdagangan dan aset kontrak yang timbul daripada kluster perniagaan unifi, TM ONE dan TM GLOBAL telah dikelompokkan berdasarkan ciri profil risiko kredit bersama dan profil jumlah hari yang melampaui tempoh. Aset kontrak berkaitan perkhidmatan yang belum dibilkan dan mempunyai ciri-ciri risiko yang sama dengan belum terima perdagangan untuk jenis kontrak yang sama. Oleh yang demikian, Kumpulan dan Syarikat telah membuat kesimpulan bahawa jangkaan kadar kerugian bagi belum terima perdagangan adalah anggaran yang munasabah mengenai kadar kerugian bagi aset kontrak.

(ii) Penilaian individu

Belum terima perdagangan dan aset kontrak yang dimungkir atau kredit terjejas dinilai secara individu.

Pinjaman kepada anak-anak syarikat dalam penyata kewangan berasingan Syarikat dinilai secara individu bagi pengukuran ECL, oleh kerana maklumat risiko kredit diperoleh dan dipantau berdasarkan setiap pinjaman kepada anak syarikat.

Hapus kira

(i) Belum terima perdagangan dan aset kontrak

Belum terima perdagangan dan aset kontrak dihapus kira apabila tiada jangkaan pemulihan yang munasabah. Petunjuk bahawa tidak ada jangkaan pemulihan yang munasabah termasuk, antara lain, kegagalan penghutang untuk terlibat dalam pelan pembayaran balik dengan Kumpulan, dan kegagalan membuat pembayaran kontrak untuk tempoh yang berpanjangan.

Kerugian rosot nilai atas belum terima perdagangan dan aset kontrak dibentangkan sebagai kerugian rosot nilai bersih dalam keuntungan kendalian. Pemulihan selanjutnya bagi jumlah yang telah dihapus kira sebelum ini dikreditkan terhadap butiran yang sama.

(ii) Belum terima yang lain

Kumpulan menghapus kira aset kewangan, secara keseluruhan atau sebahagian, apabila ia telah menghabiskan semua usaha pemulihan praktikal dan telah membuat kesimpulan bahawa tidak ada jangkaan pemulihan yang munasabah. Penilaian terhadap tiada jangkaan pemulihan yang munasabah adalah berdasarkan ketiadaan sumber pendapatan penghutang untuk aset untuk menjana aliran tunai masa hadapan yang mencukupi untuk membayar balik jumlah tersebut. Kumpulan boleh menghapus kira aset kewangan yang masih lagi di bawah aktiviti penguatkuasaan. Perolehan selanjutnya daripada jumlah yang dihapus kira sebelum ini akan mengakibatkan laba rosot nilai.

43




(j) Instrumen Kewangan Derivatif dan Aktiviti Lindung Nilai

Lindung nilai aliran tunai

Bahagian perubahan yang berkesan dalam nilai saksama derivatif yang ditetapkan dan layak sebagai lindung nilai aliran tunai diiktiraf dalam pendapatan keseluruhan lain. Laba atau kerugian berkaitan dengan bahagian yang tidak berkesan diiktiraf serta-merta dalam Penyata Pendapatan dalam “laba atau kerugian lain – bersih”. Di mana Kumpulan dan Syarikat mengecualikan tebaran asas mata wang asing daripada penentuan derivatif yang digunakan sebagai instrumen lindung nilai, perubahan dalam tebaran asas mata wang asing bagi instrumen lindung nilai diiktiraf dalam pendapatan keseluruhan lain dan terkumpul dalam kos rizab lindung nilai dalam ekuiti. Kumpulan dan Syarikat menetapkan penggunaan kos berhubung dengan tebaran asas mata wang asing pada dasar lindung nilai.

Amaun-amaun terkumpul dalam ekuiti (termasuk kos rizab lindung nilai) dikelaskan semula kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh apabila butiran lindung nilai menjejaskan Penyata Pendapatan. Laba atau kerugian berkaitan dengan bahagian berkesan swap kadar faedah mata wang bersilang melindung nilai peminjaman kadar tetap diiktiraf dalam Penyata Pendapatan dalam “kos pembiayaan”.

Apabila instrumen lindung nilai tamat tempoh atau dijual atau ditamatkan, atau apabila lindung nilai tidak lagi dapat memenuhi kriteria perakaunan lindung nilai, apa-apa laba atau kerugian terkumpul dalam ekuiti pada waktu itu kekal dalam ekuiti dan diiktiraf apabila butiran yang dilindung nilai akhirnya diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

(k) Derivatif Tersirat

Derivatif tersirat di dalam instrumen atau kontrak kewangan lain diambil kira sebagai derivatif berasingan dan direkodkan pada nilai saksama sekiranya ciri-ciri ekonomi dan risikonya tidak berkait rapat dengan kontrak utama, dan kontrak utama tersebut adalah tidak dipegang untuk urus niaga dengan sendirinya atau ditetapkan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian. Derivatif tersirat yang diasingkan daripada kontrak utama adalah dibawa pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian, dengan perubahan dalam nilai saksama tersebut diiktiraf di dalam Penyata Pendapatan.

(l) Inventori

Inventori dinyatakan pada nilai yang lebih rendah antara kos dan nilai boleh realis bersih.

Kos ditentukan berdasarkan kaedah purata wajaran dan meliputi semua kos pembelian dan kos-kos lain yang ditanggung bagi membawa inventori ke lokasi yang terkini. Kos barangan siap dan kerja dalam pelaksanaan meliputi kos reka bentuk, bahan mentah, tenaga buruh langsung, kos langsung yang lain dan overhed pengeluaran yang berkaitan (berdasarkan kapasiti operasi biasa). Ia tidak termasuk kos peminjaman.

Nilai boleh realis bersih merupakan anggaran harga jualan dalam urusan biasa perniagaan, tolak semua anggaran kos sehingga siap dan perbelanjaan jualan boleh ubah yang berkaitan. Untuk mendapatkan nilai boleh realis bersih, peruntukan sewajarnya dibuat bagi semua inventori usang dan kurang laris.

(m) Aset Bukan Semasa Dipegang untuk Dijual

Aset bukan semasa dikelaskan sebagai dipegang untuk dijual apabila amaun dibawa aset tersebut perlu diperoleh semula terutamanya melalui urus niaga jualan bukannya melalui penggunaan berterusan dan jualan dianggap kemungkinan besar berlaku. Ia dinyatakan pada nilai yang lebih rendah antara amaun dibawa dan nilai saksama tolak kos jualan.

Kerugian rosot nilai diiktiraf untuk sebarang penurunan nilai awal atau susut nilai aset kepada nilai saksama ditolak kos untuk dijual. Keuntungan diiktiraf untuk sebarang kenaikan nilai saksama selepas ditolak kos untuk menjual sesuatu aset, tetapi tidak melebihi sebarang kerugian rosot nilai terkumpul yang diiktiraf sebelumnya. Laba atau kerugian yang tidak diiktiraf sebelumnya pada tarikh penjualan aset bukan semasa diiktiraf pada tarikh penyahiktirafan.

Aset bukan semasa tidak disusut nilai atau dilunaskan semasa ia diklasifikasikan sebagai dipegang untuk dijual. Aset bukan semasa yang dikelaskan sebagai dipegang untuk dijual dibentangkan secara berasingan daripada aset lain dalam Penyata Kedudukan Kewangan.

Sekiranya aset bukan semasa tidak lagi diklasifikasikan sebagai dipegang untuk dijual, ia dinyatakan pada nilai dibawa terendah sebelum aset tersebut diklasifikasikan sebagai dipegang untuk dijual, diselaraskan untuk sebarang susut nilai atau pelunasan yang akan diiktiraf jika aset tidak diklasifikasikan sebagai dipegang untuk dijual dan amaun yang boleh diperoleh semula pada tarikh keputusan berikutnya untuk tidak menjual.

Sebarang pelarasan kepada nilai dibawa aset bukan semasa yang tidak lagi diklasifikasikan sebagai dipegang untuk dijual diiktiraf dalam Penyata Pendapatan dalam tempoh di mana kriteria untuk aset bukan semasa dikelaskan sebagai dipegang untuk dijual tidak lagi dipenuhi.

44




(n) Tunai dan Kesamaan Tunai

Untuk tujuan Penyata Aliran Tunai, kesamaan tunai dipegang untuk tujuan memenuhi komitmen tunai jangka pendek dan bukan untuk pelaburan atau tujuan lain. Tunai dan kesamaan tunai merangkumi tunai dalam tangan, deposit panggilan di bank, pelaburan-pelaburan jangka pendek lain yang berkecairan tinggi dengan tempoh matang asal 3 bulan atau kurang yang mudah ditukar kepada jumlah tunai yang diketahui dan yang tertakluk kepada risiko perubahan nilai yang tidak ketara. Deposit dipegang sebagai sekuriti sandaran untuk pinjaman bertempoh yang diberikan, tidak diambil kira sebagai tunai dan kesamaan tunai.

(o) Modal Saham

(i) Pengelasan

Saham biasa dan saham keutamaan tak boleh tebus dengan hak dividen yang ditentukan mengikut budi bicara dikelaskan sebagai ekuiti. Saham-saham lain dikelaskan sebagai ekuiti dan/atau liabiliti mengikut kandungan maksud instrumen tertentu.

Pengagihan kepada pemegang-pemegang sesuatu instrumen kewangan yang dikelaskan sebagai instrumen ekuiti didebitkan secara langsung kepada ekuiti.

(ii) Kos Terbitan Saham

Pertambahan kos yang berkaitan secara langsung dengan penerbitan saham atau opsyen baru ditolak daripada ekuiti.

(iii) Dividen kepada Pemegang Saham Syarikat

Dividen ke atas saham keutamaan boleh tebus diiktiraf sebagai liabiliti dan dinyatakan berasaskan akruan. Dividen-dividen lain diiktiraf sebagai liabiliti dalam tempoh ianya diisytiharkan.

Dividend in specie yang diagihkan kepada pemegang-pemegang saham Syarikat direkodkan pada nilai dibawa aset bersih yang diagihkan. Pengagihan ini direkodkan sebagai pergerakan dalam ekuiti.

(p) Liabiliti Kewangan

Belum bayar perdagangan dan lain-lain, deposit pelanggan dan peminjaman dikelaskan sebagai liabiliti kewangan lain. Kesemuanya diiktiraf pada permulaannya pada nilai saksama dan kemudiannya diukur pada kos terlunas menggunakan kaedah faedah berkesan.

(i) Belum Bayar Perdagangan

Belum bayar perdagangan adalah obligasi untuk membayar barangan dan perkhidmatan yang diperoleh daripada pembekal-pembekal dalam urusan biasa perniagaan. Belum berbayar perdagangan dikelaskan sebagai liabiliti semasa sekiranya pembayaran perlu dibuat dalam tempoh setahun atau kurang dari setahun (atau dalam kitaran pengendalian biasa perniagaan jika lebih lama). Sebaliknya, ia akan dibentangkan sebagai liabiliti bukan semasa.

(ii) Bon, Nota, Debentur dan Peminjaman

Peminjaman diiktiraf pada permulaannya pada nilai saksama, selepas ditolak kos urus niaga yang ditanggung. Peminjaman kemudiannya dibawa pada kos yang terlunas; apa-apa perbezaan di antara amaun diiktiraf pada permulaan dan nilai penebusan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan dalam tempoh peminjaman menggunakan kaedah faedah berkesan, melainkan bagi kos peminjaman yang ditanggung bagi pembinaan apa-apa aset yang layak.

Faedah, dividen, laba dan kerugian berkaitan dengan instrumen kewangan, atau sebahagian daripada komponen yang dikelaskan sebagai liabiliti, dilaporkan dalam kos pembiayaan dalam Penyata Pendapatan. Laba atau kerugian pertukaran asing yang timbul daripada terjemahan peminjaman dalam mata wang asing, dilaporkan dalam “kos pembiayaan” dalam Penyata Pendapatan.

Peminjaman dikelaskan sebagai liabiliti semasa melainkan Kumpulan dan Syarikat mempunyai hak tanpa syarat untuk menunda penyelesaian liabiliti tersebut untuk sekurang-kurangnya 12 bulan selepas tarikh pelaporan.

Kos peminjaman yang ditanggung berhubung dengan pembiayaan pembinaan dan pemasangan hartanah, loji dan peralatan dipermodalkan sehingga hartanah, loji dan peralatan berkenaan sedia untuk digunakan. Semua kos peminjaman lain dicaj kepada Penyata Pendapatan.

Fi yang dibayar bagi penyediaan kemudahan pinjaman diiktiraf sebagai kos urus niaga pinjaman berkenaan setakat mana terdapatnya kemungkinan bahawa sesetengah atau semua kemudahan akan dikeluarkan. Dalam hal ini, fi tersebut ditunda sehingga pengeluaran itu dibuat. Setakat mana tiada terdapatnya bukti bahawa terdapat kemungkinan bahawa sesetengah atau semua kemudahan akan dikeluarkan, fi tersebut akan dipermodalkan sebagai bayaran pendahuluan bagi perkhidmatan mudah cair dan dilunaskan sepanjang tempoh kemudahan berkenaan yang mana ia mempunyai perkaitan.

45




(p) Liabiliti Kewangan (sambungan)

(ii) Bon, Nota, Debentur dan Peminjaman (sambungan)

Peminjaman dikeluarkan dari Penyata Kedudukan Kewangan apabila obligasi yang dinyatakan dalam kontrak dilepaskan, dibatalkan atau tamat tempoh. Perbezaan antara amaun dibawa liabiliti kewangan yang telah dipadamkan atau dipindahkan kepada pihak lain dan pertimbangan yang dibayar, termasuk sebarang aset bukan tunai yang dipindahkan atau liabiliti yang diandaikan, diiktiraf dalam Penyata Pendapatan dalam kos pembiayaan.

(iii) Liabiliti Opsyen Jual Ke atas Saham yang Dipegang oleh Kepentingan Bukan Mengawal

Sebuah kontrak yang mengandungi obligasi yang memerlukan Kumpulan memberi tunai atau aset kewangan lain sebagai pertukaran untuk mendapat saham ekuitinya sendiri (atau saham ekuiti anak syarikatnya) adalah satu liabiliti kewangan. Liabiliti ini direkod tanpa mengira sama ada kontrak tersebut memenuhi definisi instrumen ekuiti. Liabiliti kewangan itu diiktiraf mengikut nilai kini amaun penebusan opsyen tersebut, apabila ia dilaksanakan.

Liabiliti penebusan awal diiktiraf sebagai Rizab Lain dalam ekuiti sebagai satu pengurangan ekuiti Kumpulan sekiranya risiko dan ganjaran pemilikan kekal bersama kepentingan bukan mengawal atau satu pengurangan ekuiti kepentingan bukan mengawal jika risiko dan ganjaran pemilikan dipindah kepada Kumpulan. Seterusnya, nilai penebusan opsyen jual dinilai pada kos yang dilunaskan, menggunakan kaedah kadar faedah berkesan, untuk menambahkan liabiliti sehingga amaun belum bayar di bawah opsyen pada tarikh yang mula-mula ia dilaksanakan. Jika opsyen itu tamat tempoh tanpa dilaksanakan, liabiliti opsyen jual akan dinyahiktiraf dengan pelarasan yang sepadan kepada ekuiti.

(q) Pajakan

(a) Perakaunan oleh penerima pajak

Dasar perakaunan yang diguna pakai sehingga 31 Disember 2018

(i) Pajakan Kewangan

Sehingga 31 Disember 2018, pajakan aset di mana Kumpulan dan Syarikat menanggung sebahagian besar daripada kesemua risiko dan manfaat pemilikan, dikelaskan sebagai pajakan kewangan.

Pajakan kewangan dipermodalkan pada permulaan pajakan, pada nilai yang lebih rendah antara nilai kini bagi bayaran pajakan minimum dan nilai saksama bagi aset yang dipajak. Obligasi pembayaran sewa yang sepadan, selepas ditolak caj pembiayaan, dimasukkan dalam peminjaman.

Setiap bayaran pajakan adalah diuntukkan antara pengurangan liabiliti dan caj pembiayaan agar memperoleh kadar faedah yang malar dan berkala ke atas baki liabiliti. Caj pembiayaan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan.

Aset yang diperoleh di bawah pajakan kewangan, disusut nilai sepanjang tempoh yang lebih pendek antara anggaran hayat berguna dan mengikut terma-terma pajakan.

(ii) Pajakan Kendalian

Pajakan aset di mana sebahagian besar daripada risiko dan manfaat pemilikan dikekalkan oleh pemberi pajak, dikelaskan sebagai pajakan kendalian. Bayaran yang dibuat di bawah pajakan kendalian (selepas ditolak sebarang insentif yang diterima daripada pemberi pajak) dicaj kepada Penyata Pendapatan berdasarkan kaedah garis lurus sepanjang tempoh pajakan.

Apabila pajakan kendalian ditamatkan sebelum tamat tempoh pajakannya, sebarang bayaran yang perlu dibuat kepada pemberi pajak sebagai penalti diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam tempoh berlakunya penamatan.

Dasar perakaunan berkuat kuasa 1 Januari 2019

Dari 1 Januari 2019, pajakan diiktiraf sebagai aset hak penggunaan (“ROU”) dan liabiliti yang bersesuaian pada tarikh aset pajakan tersedia untuk digunakan oleh Kumpulan dan Syarikat (iaitu tarikh permulaan).

Kontrak mungkin mengandungi komponen pajakan dan bukan pajakan. Kumpulan memperuntukkan pertimbangan dalam kontrak kepada komponen pajakan dan bukan pajakan berdasarkan harga tersendiri yang relatif. Walau bagaimanapun, untuk pajakan seperti hartanah dan peralatan premis pelanggan (CPE) yang mana Kumpulan adalah penerima pajak, ia telah memilih langkah segera yang disediakan dalam MFRS 16 untuk tidak memisahkan komponen pajakan dan bukan pajakan. Kedua-dua komponen diambil kira sebagai komponen pajakan tunggal dan bayaran untuk kedua-dua komponen dimasukkan dalam pengukuran liabiliti pajakan.

46




(q) Pajakan (sambungan)

(a) Perakaunan oleh penerima pajak (sambungan)

Dasar perakaunan berkuat kuasa 1 Januari 2019 (sambungan)

(i) Tempoh Pajakan

Dalam menentukan tempoh pajakan, Kumpulan dan Syarikat menganggap semua fakta dan keadaan yang mewujudkan insentif ekonomi untuk melaksanakan opsyen lanjutan, atau tidak melaksanakan opsyen penamatan. Opsyen lanjutan (atau tempoh selepas pilihan penamatan) hanya dimasukkan dalam tempoh pajakan sekiranya pajakan tersebut agak pasti perlu dilanjutkan (atau tidak ditamatkan).

Kumpulan dan Syarikat menilai semula tempoh pajakan apabila berlakunya peristiwa penting atau perubahan dalam keadaan yang berada di dalam kawalan Kumpulan dan Syarikat dan mempengaruhi sama ada Kumpulan dan Syarikat sememangnya mempunyai alasan yang munasabah untuk melaksanakan opsyen yang tidak pernah disertakan sebelum penentuan tempoh pajakan atau tidak menjalankan opsyen yang telah dimasukkan dalam penentuan tempoh pajakan. Satu semakan dalam tempoh pajakan menyebabkan pengukuran semula liabiliti pajakan (rujuk kepada (iv) di bawah).

(ii) Aset Hak Penggunaan

Aset ROU pada mulanya diukur pada kos yang terdiri daripada yang berikut:• Amaun pengukuran permulaan liabiliti pajakan;• Sebarang pembayaran pajakan yang dibuat pada atau sebelum tarikh permulaan ditolak sebarang insentif pajakan

yang diterima;• Sebarang kos langsung awal; dan• Kos penarikan balik atau pemulihan.

Aset ROU yang bukan hartanah pelaburan diukur pada kos, ditolak susut nilai terkumpul dan kerugian rosot nilai (jika ada). Aset ROU secara amnya disusut nilai sepanjang tempoh manfaat aset yang lebih pendek dan tempoh pajakan secara garis lurus. Sekiranya Kumpulan dan Syarikat mempunyai alasan yang munasabah untuk melaksanakan pilihan pembelian, aset ROU disusut nilai sepanjang hayat berguna aset sandaran.

Di samping itu, aset ROU diselaraskan untuk pengukuran semula liabiliti pajakan tertentu disebabkan pengubahsuaian dan penamatan kontrak pajakan.

(iii) Liabiliti Pajakan

Liabiliti pajakan pada mulanya diukur pada nilai kini pembayaran pajakan yang tidak dibayar pada tarikh tersebut. Bayaran pajakan termasuk yang berikut:• Pembayaran tetap (termasuk yang merupakan pembayaran tetap), tolak sebarang belum terima insentif pajakan;• Bayaran pajakan boleh ubah yang berdasarkan indeks atau kadar, pada mulanya diukur menggunakan indeks atau

kadar pada tarikh permulaan;• Amaun yang dijangka akan dibayar oleh Kumpulan dan Syarikat di bawah jaminan nilai baki;• Harga pelaksanaan opsyen pembelian dan pelanjutan jika Kumpulan dan Syarikat sememangnya cukup untuk

melaksanakan opsyen tersebut; dan• Pembayaran penalti untuk menamatkan pajakan, jika jangka pajakan mencerminkan Kumpulan dan Syarikat

melaksanakan pilihan tersebut.

Bayaran pajakan didiskaun menggunakan kadar faedah yang tersirat dalam pajakan. Sekiranya kadar itu tidak dapat ditentukan dengan tepat, yang biasanya berlaku untuk pajakan dalam Kumpulan dan Syarikat, kadar peminjaman tambahan penerima pajak digunakan. Ini adalah kadar yang perlu dibayar oleh penerima pajak secara individu untuk meminjam dana yang diperlukan untuk mendapatkan aset yang sama nilai kepada ROU dalam persekitaran ekonomi yang serupa dengan istilah, keselamatan dan syarat yang sama.

Bayaran pajakan diperuntukkan antara pokok dan kos pembiayaan. Kos pembiayaan dicajkan kepada keuntungan atau kerugian sepanjang tempoh pajakan untuk menghasilkan kadar faedah berkala yang berterusan ke atas baki liabiliti untuk setiap tempoh. Bayaran pajakan boleh ubah yang bergantung pada jualan diiktiraf dalam keuntungan atau kerugian dalam tempoh di mana keadaan yang mencetuskan pembayaran tersebut berlaku.

Kumpulan dan Syarikat membentangkan liabiliti pajakan sebagai butiran berasingan dalam Penyata Kedudukan Kewangan. Perbelanjaan faedah ke atas liabiliti pajakan dinyatakan dalam kos pembiayaan dalam Penyata Pendapatan.

(iv) Penilaian semula liabiliti pajakan

Kumpulan dan Syarikat juga terdedah kepada kemungkinan peningkatan masa depan dalam pembayaran pajakan berubah yang bergantung pada indeks atau kadar, yang tidak termasuk dalam liabiliti pajakan sehingga ia berkuat kuasa. Apabila pelarasan untuk pembayaran pajakan berdasarkan indeks atau kadar berkuat kuasa, liabiliti pajakan diukur semula dan diselaraskan terhadap aset ROU.

47




(q) Pajakan (sambungan)

(a) Perakaunan oleh penerima pajak (sambungan)

Dasar perakaunan berkuat kuasa 1 Januari 2019 (sambungan)

(v) Pajakan Jangka Pendek & Aset Nilai Rendah

Pajakan jangka pendek adalah pajakan dengan tempoh pajakan 12 bulan atau kurang. Aset nilai rendah adalah aset yang mempunyai kos aset individu kurang daripada RM25,000 dan terdiri daripada peralatan IT dan barangan perabot kecil. Pembayaran yang berkaitan dengan pajakan peralatan dan kenderaan jangka pendek dan semua pajakan aset nilai rendah diiktiraf atas dasar garis lurus sebagai perbelanjaan dalam keuntungan atau kerugian.

(vi) Rosot nilai

Pada setiap tarikh pelaporan, Kumpulan dan Syarikat menilai sama ada terdapat tanda-tanda rosot nilai. Jika petunjuk sedemikian wujud, analisis dilakukan untuk menilai sama ada nilai dibawa aset dapat pulih sepenuhnya. Penurunan nilai dibuat jika nilai dibawa melebihi amaun boleh diperoleh semula (rujuk kepada Dasar-dasar Perakaunan yang Penting nota 2(g) mengenai Rosot Nilai Aset Bukan Kewangan).

(b) Perakaunan oleh pemberi pajak

Sebagai pemberi pajak, Kumpulan dan Syarikat menentukan pada masa pajakan sama ada setiap pajakan adalah pajakan kewangan atau pajakan kendalian. Untuk mengelaskan setiap pajakan, Kumpulan dan Syarikat membuat penilaian keseluruhan sama ada pemindahan pajakan dengan ketara semua risiko dan ganjaran yang berkaitan dengan pemilikan aset sandaran kepada penerima pajak. Sebagai sebahagian daripada penilaian ini, Kumpulan dan Syarikat mempertimbangkan penunjuk tertentu seperti sama ada pajakan adalah untuk sebahagian besar daripada hayat ekonomi aset tersebut.

Pajakan Kewangan

Kumpulan dan Syarikat mengelaskan pajakan sebagai pajakan kewangan sekiranya pajakan memindahkan sebahagian besar risiko dan ganjaran yang berkaitan dengan pemilikan aset sandaran kepada pemberi pajak.

Kumpulan dan Syarikat menyahiktiraf aset sandaran dan mengiktiraf sesuatu belum terima pada jumlah yang sama dengan pelaburan bersih dalam pajakan kewangan. Pelaburan bersih dalam pajakan kewangan diukur pada amaun yang bersamaan dengan jumlah nilai semasa pembayaran pajakan daripada penerima pajak dan nilai baki taksiran yang tidak dijangka pada aset sandaran. Kos langsung awal juga termasuk dalam ukuran awal pelaburan bersih. Pelaburan bersih adalah tertakluk kepada rosot nilai MFRS 9 (rujuk kepada Dasar-dasar Perakaunan yang Penting nota 2(i) mengenai Rosot nilai Aset Kewangan). Di samping itu, Kumpulan dan Syarikat mengkaji secara kerap nilai baki taksiran yang tidak dijangka.

Pendapatan pajakan diiktiraf sepanjang tempoh pajakan dengan menggunakan kaedah pelaburan bersih untuk mencerminkan kadar pulangan berkala yang berterusan. Kumpulan dan Syarikat menyemak semula peruntukan pendapatan pajakan sekiranya terdapat pengurangan nilai baki yang tidak dianggarkan.

Pajakan Kendalian

Kumpulan dan Syarikat mengelaskan pajakan sebagai pajakan kendalian sekiranya pajakan tidak memindahkan sebahagian besar risiko dan ganjaran yang berkaitan dengan pemilikan aset sandaran kepada penerima pajak.

Kumpulan dan Syarikat mengiktiraf pembayaran pajakan yang diterima di bawah pajakan kendalian sebagai pendapatan pajakan atas kaedah garis lurus sepanjang tempoh pajakan.

Apabila aset dipajak di bawah pajakan kendalian, aset tersebut dimasukkan ke dalam Penyata Kedudukan Kewangan berdasarkan sifat aset tersebut. Kos langsung awal yang ditanggung dalam memperoleh pajakan kendalian ditambah kepada nilai dibawa aset sandaran dan diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam tempoh pajakan atas asas yang sama dengan pendapatan pajakan.

Pengelasan pajakan semula

Sehingga tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018, apabila Kumpulan dan Syarikat adalah perantara kepada pemberi pajak, pajakan semula dikelaskan sebagai pajakan kewangan atau kendalian dengan merujuk kepada aset sandaran.

Dari 1 Januari 2019, apabila Kumpulan dan Syarikat adalah perantara kepada pemberi pajak, ia menilai klasifikasi pajakan untuk pajakan semula dengan merujuk kepada aset ROU yang timbul daripada pajakan utama, tidak dengan merujuk kepada aset sandaran. Jika pajakan utama adalah pajakan jangka pendek yang mana Kumpulan dan Syarikat menggunakan pengecualian yang diterangkan di atas, maka ia mengelaskan pajakan semula sebagai pajakan kendalian.

Mengasingkan komponen pajakan dan bukan pajakan

Sekiranya pengaturan mengandungi komponen pajakan dan bukan pajakan, Kumpulan dan Syarikat memperuntukkan pertimbangan dalam kontrak kepada komponen pajakan dan bukan pajakan berdasarkan harga jual berasingan mengikut prinsip-prinsip dalam MFRS 15.

48




(r) Geran Kerajaan

Geran daripada kerajaan diiktiraf pada nilai saksama apabila terdapat jaminan yang munasabah bahawa geran tersebut akan diterima dan Kumpulan akan mematuhi semua syarat yang ditetapkan.

Geran kerajaan berkaitan dengan pendapatan ditunda dan diiktiraf dalam Penyata Pendapatan sepanjang tempoh kewangan yang perlu untuk memadankannya dengan kos yang bakal diganti.

Geran kerajaan berkaitan dengan pembelian aset dimasukkan dalam liabiliti bukan semasa sebagai pendapatan tertunda dan dikreditkan kepada Penyata Pendapatan berasaskan kaedah garis lurus sepanjang anggaran hayat berguna aset-aset berkaitan.

(s) Cukai Pendapatan

Perbelanjaan cukai untuk tempoh tersebut terdiri daripada cukai pendapatan semasa dan tertunda. Perbelanjaan cukai semasa ditentukan mengikut undang-undang percukaian bagi setiap bidang kuasa di mana Kumpulan beroperasi dan meliputi semua cukai berasaskan keuntungan yang boleh dicukai, termasuk cukai pegangan yang perlu dibayar oleh anak-anak syarikat asing atau syarikat-syarikat bersekutu semasa pengagihan keuntungan tertahan kepada syarikat-syarikat dalam Kumpulan, dan cukai keuntungan hartanah yang perlu dibayar atas pelupusan hartanah. Cukai diiktiraf dalam Penyata Pendapatan, kecuali setakat yang berkaitan dengan perkara yang diiktiraf dalam pendapatan keseluruhan lain atau secara langsung dalam ekuiti. Dalam kes ini, cukai juga diiktiraf masing-masing dalam pendapatan keseluruhan lain atau secara langsung dalam ekuiti.

Caj cukai pendapatan semasa dikira berdasarkan undang-undang cukai yang digubal atau digubal secara substansif pada akhir tempoh pelaporan di negara-negara di mana Syarikat dan anak-anak syarikatnya, dan syarikat bersekutu beroperasi dan menjana pendapatan bercukai.

Pengurusan secara berkala menilai kedudukan yang diambil dalam penyata cukai berkenaan dengan keadaan di mana peraturan cukai yang dikenakan tertakluk kepada tafsiran. Ia menetapkan peruntukan di mana sesuai berdasarkan amaun yang dijangka dibayar kepada pihak berkuasa cukai. Liabiliti ini diukur dengan menggunakan anggaran terbaik tunggal hasil yang paling mungkin.

Cukai tertunda diiktiraf sepenuhnya, dengan menggunakan kaedah liabiliti, atas perbezaan sementara yang timbul antara amaun aset dan liabiliti bagi tujuan cukai dengan amaun dibawa aset dan liabiliti tersebut dalam penyata kewangan. Walau bagaimanapun, cukai tertunda tidak diambil kira sekiranya ia timbul daripada pengiktirafan awal aset atau liabiliti dalam sesuatu urus niaga selain daripada kombinasi perniagaan yang pada masa urus niaga berkenaan, tidak memberi kesan kepada keuntungan atau kerugian perakaunan mahupun yang boleh dicukai. Cukai tertunda ditentukan dengan menggunakan kadar cukai (dan undang-undang percukaian) yang telah dikuatkuasakan atau sudah digubal pada tarikh pelaporan dan dijangka akan digunakan apabila aset cukai tertunda yang berkaitan direalisasikan atau liabiliti cukai tertunda dijelaskan.

Aset cukai tertunda diiktiraf hingga ke suatu takat yang berkemungkinan bahawa keuntungan boleh dicukai akan terhasil pada masa hadapan, yang daripadanya, perbezaan sementara boleh dipotong atau kerugian cukai belum guna dan kredit cukai (termasuk elaun pelaburan), boleh digunakan.

Cukai tertunda diiktiraf atas perbezaan sementara yang timbul daripada pelaburan dalam anak-anak syarikat dan syarikat-syarikat bersekutu, kecuali apabila masa pembalikan bagi perbezaan sementara tersebut boleh dikawal dan perbezaan sementara itu berkemungkinan tidak akan berbalik pada masa hadapan yang boleh diramalkan.

Aset dan liabiliti cukai tertunda dan pendapatan diimbangi apabila terdapatnya hak yang boleh dikuatkuasakan secara sah untuk mengimbangi aset cukai semasa terhadap liabiliti cukai semasa dan apabila aset dan liabiliti cukai pendapatan yang tertunda berkaitan dengan cukai yang dikenakan oleh pihak berkuasa percukaian yang sama ke atas entiti boleh cukai atau entiti boleh cukai yang berlainan sekiranya terdapat hasrat untuk melunaskan baki atas dasar bersih.

Bahagian Kumpulan dalam cukai pendapatan bagi syarikat bersekutu dimasukkan ke dalam bahagian Kumpulan dalam keputusan kewangan syarikat bersekutu.

(t) Peruntukan

Peruntukan diiktiraf apabila Kumpulan atau Syarikat mempunyai obligasi semasa secara sah atau konstruktif, kesan daripada peristiwa lampau yang berkemungkinan memerlukan aliran keluar sumber bagi menjelaskan obligasi tersebut, dan apabila anggaran yang pasti berhubung dengan amaun tersebut boleh dibuat. Jika Kumpulan menjangka sesuatu peruntukan akan dibayar balik (contohnya, di bawah kontrak insurans), pembayaran balik tersebut diiktiraf sebagai aset yang berasingan tetapi hanya apabila pembayaran balik tersebut adalah benar-benar pasti. Peruntukan tidak diiktiraf bagi kerugian kendalian masa hadapan.

Jika terdapat beberapa obligasi yang serupa, kemungkinan aliran keluar yang akan diperlukan untuk sesuatu penjelasan ditentukan dengan mempertimbangkan kelas obligasi secara menyeluruh. Peruntukan diiktiraf walaupun kemungkinan aliran keluar berhubung dengan mana-mana perkara yang termasuk dalam sesuatu kelas obligasi yang sama adalah kecil.

Peruntukan ditentukan pada nilai kini perbelanjaan yang dijangka akan diperlukan bagi menjelaskan obligasi dengan menggunakan kadar sebelum cukai yang mencerminkan taksiran pasaran semasa tentang nilai masa wang dan risiko khusus terhadap obligasi tersebut. Peningkatan dalam peruntukan yang disebabkan oleh peredaran masa diiktiraf sebagai kos pembiayaan.

49




(u) Liabiliti Luar Jangka dan Aset Luar Jangka

Kumpulan tidak mengiktiraf liabiliti luar jangka tetapi mendedahkan kewujudannya dalam penyata kewangan. Liabiliti luar jangka merupakan obligasi yang mungkin timbul daripada peristiwa lampau yang mana kewujudannya akan disahkan oleh berlakunya atau tidak berlakunya satu atau lebih peristiwa masa hadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan, atau obligasi semasa yang tidak diiktiraf kerana tidak mungkin akan memerlukan aliran keluar sumber untuk menjelaskan obligasi tersebut. Liabiliti luar jangka juga timbul dalam keadaan yang amat luar biasa di mana terdapat liabiliti yang tidak boleh diiktiraf disebabkan ia tidak dapat dinilai dengan pasti. Walau bagaimanapun, liabiliti luar jangka tidak merangkumi kontrak jaminan kewangan.

Aset luar jangka ialah aset yang mungkin timbul daripada peristiwa lampau yang mana kewujudannya akan disahkan oleh berlakunya atau tidak berlakunya satu atau lebih peristiwa masa hadapan yang tidak pasti dan di luar kawalan Kumpulan. Kumpulan tidak mengiktiraf aset luar jangka, tetapi mendedahkan kewujudannya di mana terdapat kemungkinan aliran masuk manfaat ekonomi, tetapi tidak boleh ditentukan dengan pasti.

Dalam pengambilalihan anak-anak syarikat oleh Kumpulan di bawah kombinasi perniagaan, liabiliti luar jangka yang diambil alih pada mulanya dinilai pada nilai saksamanya pada tarikh pengambilalihan, tanpa mengambil kira setakat mana sebarang kepentingan bukan mengawal.

Kumpulan mengiktiraf secara berasingan liabiliti luar jangka bagi syarikat-syarikat yang diambil alih sebagai sebahagian daripada pengagihan kos kombinasi perniagaan di mana nilai saksamanya boleh ditentukan dengan pasti. Jika nilai saksama tidak boleh ditentukan dengan pasti, kesannya akan terangkum dalam muhibah yang timbul daripada pengambilalihan ini.

Selepas pengiktirafan awal, Kumpulan mengukur liabiliti luar jangka yang diiktiraf secara berasingan pada tarikh pengambilalihan pada nilai yang lebih tinggi antara amaun yang mungkin diiktiraf selaras dengan peruntukan MFRS 137 “Peruntukan, Liabiliti Luar Jangka dan Aset Luar Jangka” dan amaun yang diiktiraf pada awalnya kurang, apabila wajar, pelunasan terkumpul yang diiktiraf selaras dengan peruntukan MFRS 15 “Hasil daripada Kontrak dengan Pelanggan”.

(v) Pengiktirafan Hasil

(i) Pengiktirafan hasil dan peruntukan untuk kontrak dengan pelanggan yang dibundel

(a) Hasil daripada perkhidmatan Internet dan multimedia, suara dan data

Hasil daripada perkhidmatan Internet dan multimedia, suara dan data adalah dari kontrak berbundel yang lazim kepada segmen unifi, TM ONE dan TM GLOBAL dalam perniagaan Kumpulan dan Syarikat. Adalah perkara biasa untuk kontrak dengan pelanggan di bawah perkhidmatan ini untuk memerlukan tempoh langganan minimum yang mana penamatan awal akan dikenakan denda terhadap pelanggan. Tempoh langganan minimum sedemikian hendaklah diambil sebagai tempoh kontrak. Tempoh kontrak boleh diubah suai untuk pemanjangan tempoh apabila pelanggan menerima peralatan yang berkaitan dengan kontrak, tanpa caj, sebagai pertukaran untuk tempoh kontrak minimum. Peruntukan jumlah pertimbangan belum terima kepada komponen-komponen kontrak yang berlainan adalah berdasarkan harga jual berasingan bagi setiap komponen.

Peralatan premis pelanggan (CPE) yang disediakan untuk kontrak Internet, multimedia dan suara dikira sebagai obligasi pelaksanaan berasingan kepada pelanggan. CPE untuk perkhidmatan data kebanyakannya intrinsik kepada perkhidmatan yang diberikan kepada pelanggan dan tidak diambil kira sebagai obligasi pelaksanaan yang berasingan. Hasil yang diperuntukkan kepada CPE diiktirafkan semasa pemasangan CPE pada permulaan kontrak. Justeru, ini akan mengurangkan hasil yang diiktiraf untuk perkhidmatan bulanan jika dibandingkan dengan jumlah tetap yang dibilkan kemudiannya secara berulang setiap bulan. Ini mengakibatkan pengiktirafan aset kontrak apabila peranti atau kandungan disampaikan sebelum bayaran perlu dijelaskan manakala jika pembayaran dibuat sebelum penghantaran atau pemasangan peranti atau penerimaan kandungan, maka liabiliti kontrak diiktiraf.

Obligasi pelaksanaan lain dalam kontrak perkhidmatan Internet dan multimedia, suara dan data diiktiraf berasaskan garis lurus sepanjang tempoh kontrak kerana perkhidmatan disediakan secara berterusan.

(b) Hasil daripada perkhidmatan Suara dan Data Borong di bawah Perniagaan Global

Perkhidmatan borong tertentu dikontrakkan dengan diskaun volum bertingkat berdasarkan agregat jumlah servis terkumpul. Hasil daripada kontrak yang seperti ini diiktiraf berdasarkan harga yang dinyatakan dalam kontrak, kemudian dikurangkan dengan anggaran diskaun volum yang akan diberikan sepanjang tempoh kontrak, secara agregat. Pengalaman terkumpul dari kontrak-kontrak yang lalu dan trend yang dijangka digunakan untuk menganggarkan dan menyediakan diskaun, menggunakan kaedah nilai yang dijangkakan. Hasil hanya diiktiraf setakat yang kemungkinan besar pembalikan ketara tidak akan berlaku. Perbezaan antara hasil diiktiraf selepas ditolak anggaran diskaun dan jumlah yang dibilkan kepada pelanggan diiktiraf sebagai liabiliti kontrak.

Hasil selepas ditolak anggaran diskaun diiktiraf berasaskan kaedah garis lurus sepanjang tempoh kontrak.

50




(v) Pengiktirafan Hasil (sambungan)

(i) Pengiktirafan hasil dan peruntukan untuk kontrak dengan pelanggan yang dibundel (sambungan)

(c) Hasil daripada perkhidmatan berkaitan telekomunikasi yang lain

Hasil daripada perkhidmatan berkaitan telekomunikasi lain terutamanya terdiri daripada hasil daripada kontrak dengan pelanggan TM ONE yang membundelkan penyediaan perkhidmatan data dan/atau perkhidmatan internet dan suara bersama dengan produk dan penyelesaian Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT). Ia merupakan perkara biasa bagi kontrak seperti ini untuk merangkumi penghantaran, pemasangan dan penyelenggaraan peralatan dan rangkaian berkaitan telekomunikasi. Hasil daripada Perkhidmatan Luaran Proses Perniagaan Kumpulan juga didedahkan di bawah klasifikasi hasil ini.

Apabila jumlah harga kontrak bagi kontrak yang dibundelkan dirundingkan dan disimpulkan bersama, sebahagian daripada peralatan atau perkhidmatan yang dibundelkan mungkin disediakan pada harga diskaun. Jumlah pertimbangan dalam kontrak obligasi pelaksanaan yang dibundel bersama diperuntukkan antara obligasi pelaksanaan yang berlainan berdasarkan harga jualan tersendiri untuk setiap komponen masing-masing. Jika ini tidak dapat dilihat secara langsung, anggaran dibuat berdasarkan harga jual beli bersaingan kos dan margin yang dijangkakan.

Kemajuan penyempurnaan obligasi pelaksanaan diukur berdasarkan salah satu kaedah berikut yang menggambarkan kemajuan pelaksanaan Kumpulan dan Syarikat secara tepat dalam memenuhi obligasi pelaksanaan:• pengukuran langsung nilai yang dilaksanakan oleh Kumpulan atau Syarikat kepada pelanggan (iaitu melalui sijil-sijil

penerimaan);• usaha atau input Kumpulan untuk memenuhi obligasi pelaksanaan (iaitu kos yang ditanggung pada projek sehingga

kini).

Oleh itu, masa dan kadar pengiktirafan hasil mungkin berbeza daripada jumlah dan kekerapan bil kontrak. Aset kontrak akan diiktiraf apabila peralatan atau perkhidmatan disampaikan sebelum bil yang berkaitan kepada pelanggan perlu dibayar, sedangkan jika pengebilan kepada pelanggan berlaku sebelum penyerahan peralatan atau perkhidmatan yang berkaitan, maka liabiliti kontrak diiktiraf.

(d) Hasil daripada perkhidmatan bukan telekomunikasi

Hasil daripada perkhidmatan bukan berkaitan telekomunikasi terutamanya terdiri daripada hasil daripada pengumpulan tiket aktiviti pelancongan di menara telekomunikasi dan yuran pengajian dari bidang pendidikan Kumpulan, antara lain. Sebahagian besar kontrak-kontrak dengan pelanggan ini adalah kontrak obligasi pelaksanaan tunggal.

(ii) Hasil daripada sumber lain

Pendapatan kewangan dan pendapatan dividen diiktiraf dan diambil kira berdasarkan keperluan MFRS 9.

Pendapatan dividen daripada pelaburan dalam anak-anak syarikat, syarikat-syarikat bersekutu dan pelaburan ekuiti diiktiraf dalam “pendapatan kendalian lain (bersih)” apabila hak untuk menerima pembayaran wujud. Dividen yang jelas mewakili pemulihan sebahagian daripada kos pelaburan akan diiktiraf dalam pendapatan keseluruhan lain, jika ia berkaitan dengan pelaburan dalam instrumen ekuiti yang diukur pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain.

Pendapatan kewangan termasuk pendapatan daripada deposit dengan bank berlesen, institusi kewangan lain, deposit lain, belum terima tersedia-untuk-dijual dan pinjaman kakitangan, dan diiktiraf menggunakan kaedah faedah berkesan. Pendapatan kewangan dikira dengan menggunakan kadar faedah efektif kepada jumlah dibawa kasar aset kewangan kecuali aset kewangan yang kemudiannya menjadi kredit terjejas. Bagi aset kewangan kredit terjejas, kadar faedah berkesan digunakan untuk nilai dibawa bersih aset kewangan (selepas potongan elaun kerugian).

(w) Kontrak dengan Pelanggan

(i) Aset Kos Kontrak

Komisen jualan dan kos pihak ketiga yang lain yang terhasil secara langsung untuk mendapatkan kontrak dengan pelanggan akan dipermodalkan sebagai tidak ketara apabila ianya dijangka dapat diperoleh semula sepanjang tempoh kontrak yang melebihi 12 bulan. Ini kemudiannya dilunaskan mengikut kaedah garis lurus sepanjang purata tempoh pengekalan pelanggan atau tempoh kontrak, bergantung kepada keadaan.

Kerugian rosot nilai diiktiraf kepada untung atau rugi setakat amaun dibawa aset kos pengambilalihan kontrak yang diiktiraf melebihi baki amaun pertimbangan yang dijangkakan oleh Kumpulan dan Syarikat bagi kontrak khusus yang berkaitan dengan kos tersebut.

51




(w) Kontrak dengan Pelanggan (sambungan)

(ii) Aset Kontrak

Aset kontrak jualan merupakan hak Kumpulan dan Syarikat untuk menerima pertimbangan sebagai pertukaran untuk barangan atau perkhidmatan yang dipindahkan oleh Kumpulan dan Syarikat kepada pelanggan bersyaratkan kepada faktor-faktor selain daripada tempoh masa.

(iii) Liabiliti Kontrak

Kewajipan Kumpulan dan Syarikat untuk memindahkan barang atau perkhidmatan kepada pelanggan yang mana Kumpulan dan Syarikat telah menerima pertimbangan terlebih dahulu daripada pelanggan dibentangkan sebagai liabiliti kontrak. Liabiliti kontrak juga diiktiraf untuk diskaun volum yang dijangkakan kepada pelanggan untuk pembelian masa depan.

(iv) Belum Terima

Hak Kumpulan dan Syarikat untuk pertimbangan yang tidak bersyarat (di mana hanya tempoh masa diperlukan sebelum pembayaran pertimbangan itu perlu dibayar) dibentangkan sebagai belum terima.

(x) Manfaat Anggota

(i) Manfaat Anggota Jangka Pendek

Upah, gaji, cuti tahunan dan cuti sakit berbayar, bonus dan manfaat bukan monetari diakru dalam tempoh perkhidmatan berkaitan dilaksanakan oleh anggota Kumpulan.

(ii) Pelan Caruman yang Ditetapkan

Caruman Kumpulan kepada pelan caruman yang ditetapkan dicaj kepada Penyata Pendapatan dalam tempoh caruman dikaitkan. Setelah caruman dibayar, Kumpulan tidak lagi bertanggungjawab untuk pembayaran selanjutnya. Caruman prabayar diiktiraf sebagai aset sehingga terdapat pemulangan tunai atau pengurangan dalam pembayaran pada masa hadapan.

(iii) Manfaat Penamatan Kerja

Manfaat penamatan kerja akan dibayar apabila penggajian seseorang anggota ditamatkan sebelum tarikh persaraan biasa atau apabila seseorang anggota menerima pemberhentian secara sukarela sebagai pertukaran untuk manfaat ini. Kumpulan mengiktiraf manfaat penamatan kerja apabila ia menunjukkan komitmen sama ada untuk menamatkan penggajian anggota semasa menurut pelan rasmi terperinci tanpa kemungkinan untuk menarik balik atau menyediakan manfaat penamatan kerja berikutan tawaran yang dibuat untuk menggalakkan pemberhentian secara sukarela. Manfaat yang perlu dibayar dalam tempoh lebih daripada 12 bulan selepas tarikh pelaporan didiskaunkan kepada nilai kini. Manfaat penamatan kerja ini termasuk manfaat perubatan terhad yang disediakan sehingga suatu tempoh umur tertentu bagi bekas pekerja yang layak di bawah skim persaraan pilihan tertentu.

(iv) Pampasan Berasaskan Saham

• Pampasan Berasaskan Saham yang Diselesaikan Secara Ekuiti

Nilai saksama perkhidmatan anggota yang diselesaikan dengan pemberian saham kepada anggota-anggota Kumpulan dan Syarikat diiktiraf sebagai perbelanjaan dalam Penyata Pendapatan sepanjang tempoh letak hak berkenaan (atau bagi tempoh letak hak setiap pemberian masing-masing jika berlaku pemberian berbilang) selari dengan peningkatan rizab dalam ekuiti.

Bagi saham yang diberikan kepada anggota-anggota anak-anak syarikat, nilai saksama pemberian diiktiraf sebagai kos pelaburan dalam anak-anak syarikat sepanjang tempoh letak hak dengan pelarasan yang selari kepada ekuiti.

• Pampasan Berasaskan Saham yang Diselesaikan Secara Tunai

Nilai saksama perkhidmatan anggota yang diselesaikan dengan pembayaran tunai oleh Kumpulan atau Syarikat kepada anggota-anggota sebagai ganti kepada saham Syarikat diiktiraf pada nilai saksama tanggungan liabiliti tersebut, sebagai perbelanjaan dalam Penyata Pendapatan sepanjang tempoh letak hak berkenaan (atau bagi tempoh letak hak setiap pemberian masing-masing jika berlaku pemberian berbilang).

Jumlah keseluruhan yang akan dibelanjakan sepanjang tempoh letak hak masing-masing akan ditentukan melalui rujukan kepada nilai saksama saham yang diberikan, tidak termasuk kesan dari mana-mana syarat letak hak bukan pasaran. Syarat letak hak bukan pasaran dirangkumkan ke dalam andaian yang diguna pakai dalam menetapkan bilangan saham yang dijangka untuk letak hak. Pada setiap tarikh pelaporan, Kumpulan dan Syarikat menyemak semula anggaran bilangan saham yang dijangka untuk letak hak. Kumpulan mengiktiraf kesan semakan semula anggaran asal liabiliti pemberian saham, jika ada, dalam Penyata Pendapatan dengan pelarasan selari dengan rizab dalam ekuiti.

52




(x) Manfaat Anggota (sambungan)

(iv) Pampasan Berasaskan Saham (sambungan)

Nilai saksama saham yang diberikan kepada anggota-anggota anak-anak syarikat diperuntukkan kepada anak-anak syarikat.

Apabila saham yang diberikan diletakkan hak dan diterbitkan, nilai saksama akan dikreditkan kepada modal saham dengan debit selari kepada rizab dan tunai yang diterima (jika ada).

(y) Mata Wang Asing

(i) Mata Wang Fungsian dan Pembentangan

Butiran yang dimasukkan dalam penyata kewangan setiap entiti dalam Kumpulan ditentukan dengan menggunakan mata wang persekitaran ekonomi yang utama di mana entiti tersebut beroperasi (mata wang fungsian). Penyata kewangan yang disatukan dibentangkan dalam Ringgit Malaysia, iaitu mata wang fungsian dan pembentangan Syarikat.

(ii) Urus Niaga dan Baki

Urus niaga dalam mata wang asing diterjemahkan ke dalam mata wang fungsian dengan menggunakan kadar pertukaran yang ada pada tarikh urus niaga. Laba dan kerugian pertukaran asing hasil daripada penyelesaian urus niaga sedemikian dan daripada terjemahan aset dan liabiliti monetari yang nilainya dinyatakan dalam mata wang asing, pada kadar pertukaran akhir tahun, diiktiraf dalam Penyata Pendapatan, kecuali apabila tertunda dalam pendapatan keseluruhan lain sebagai lindung nilai aliran tunai yang layak.

Laba dan kerugian pertukaran asing yang berkaitan dengan peminjaman dibentangkan dalam Penyata Pendapatan dalam “kos pembiayaan bersih”. Kesemua laba dan kerugian pertukaran asing yang lain dibentangkan dalam Penyata Pendapatan dalam “kos kendalian”.

(iii) Syarikat-syarikat dalam Kumpulan

Keputusan dan kedudukan kewangan kesemua entiti dalam Kumpulan (tiada satu pun mempunyai mata wang ekonomi inflasi melampau) yang mempunyai mata wang fungsian berbeza daripada mata wang pembentangan, diterjemahkan kepada mata wang pembentangan seperti berikut:

• aset dan liabiliti bagi setiap Penyata Kedudukan Kewangan yang dibentangkan diterjemahkan pada kadar penutup pada tarikh pelaporan;

• pendapatan dan perbelanjaan bagi setiap Penyata Pendapatan diterjemahkan pada kadar pertukaran purata (melainkan purata ini merupakan anggaran yang tidak munasabah bagi kesan terkumpul kadar semasa pada tarikh urus niaga, dan dalam hal ini, pendapatan dan perbelanjaan diterjemahkan menggunakan kadar semasa pada tarikh urus niaga); dan

• semua perbezaan pertukaran yang terhasil diiktiraf sebagai komponen berasingan dalam pendapatan keseluruhan lain.

Semasa penyatuan, perbezaan pertukaran yang timbul daripada terjemahan pelaburan bersih dalam operasi asing diambil kira dalam pendapatan keseluruhan lain. Apabila operasi asing dilupus atau dijual, perbezaan pertukaran sedemikian yang dicatatkan dalam ekuiti diiktiraf dalam Penyata Pendapatan sebagai sebahagian daripada laba atau kerugian atas pelupusan.

(z) Pelaporan Segmen

Segmen operasi dilaporkan dengan cara yang konsisten dengan pelaporan dalaman yang disediakan kepada ketua pembuat keputusan operasi. Ketua pembuat keputusan operasi tersebut bertanggungjawab untuk mengagihkan sumber-sumber dan menilai prestasi segmen operasi dan membuat keputusan strategik secara keseluruhannya.

Pendedahan lanjut berkenaan Pelaporan Segmen dibentangkan dalam nota 47 kepada penyata kewangan.

53



3. ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN YANG KRITIKAL

Anggaran dinilai secara berterusan oleh para Pengarah berdasarkan kepada pengalaman masa lalu serta faktor-faktor lain, termasuk jangkaan peristiwa masa hadapan yang dipercayai munasabah mengikut keadaan.

Kumpulan dan Syarikat membuat anggaran dan andaian berhubung masa hadapan. Mengikut takrifan, anggaran perakaunan yang dilakukan jarang menyamai keputusan sebenar yang berkaitan. Untuk mempertingkatkan kandungan maklumat di dalam anggaran, faktor-faktor pemboleh ubah utama tertentu yang dijangka mempunyai kesan ketara terhadap keputusan dan kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat diuji kepekaannya terhadap perubahan parameter asas. Anggaran dan andaian yang mempunyai risiko ketara yang boleh menyebabkan pelarasan ketara terhadap amaun dibawa aset dan liabiliti dalam tahun hadapan dinyatakan di bawah.

(a) Perakaunan untuk Kontrak dengan Pelanggan

Anggaran tertentu dibuat dalam penggunaan MFRS 15 untuk Kumpulan dan Syarikat. Anggaran ini dibuat, antara lain, mengenai komitmen jumlah, harga transaksi dan diskaun masa hadapan, yang mengambil kira keadaan dan maklumat yang tersedia pada tarikh pelaporan. Sehubungan itu, Kumpulan dan Syarikat akan terus menyemak semula anggaran ini, jika berkenaan.

Bidang Anggaran Asas Anggaran

(i) Penentuan Harga Jualan Tersendiri

Harga Jualan Tersendiri (SSP) yang relatif bagi setiap obligasi pelaksanaan digunakan sebagai asas untuk memperuntukkan jumlah harga yang dikontrakkan dengan pelanggan kepada obligasi pelaksanaan yang berlainan yang terkandung di dalam kontrak tersebut.

Pihak pengurusan menganggarkan harga jualan tersendiri setiap obligasi pelaksanaan pada permulaan kontrak berdasarkan harga yang diperhatikan untuk jenis perkakasan, barangan atau perkhidmatan yang mungkin disediakan dalam keadaan yang sama kepada pelanggan yang serupa. Apabila harga pasaran yang diperhatikan daripada pasaran adalah terhad, sejarah margin keuntungan untuk perkhidmatan serupa yang disediakan dari tahun-tahun terdahulu ini digunakan sebagai asas untuk digunakan pada kos yang dirancang atau dianggarkan untuk mendapatkan harga jualan tersendiri.

(ii) Pengukuran kemajuan obligasi pelaksanaan

Sesetengah kontrak yang mana kombinasi obligasi pelaksanaan memerlukan tempoh jangka sederhana/panjang untuk disampaikan kepada pelanggan mungkin memerlukan anggaran peratusan kemajuan perkhidmatan yang disampaikan kepada pelanggan berdasarkan jumlah kos yang ditanggung berbanding dengan kos kontrak yang dijangkakan. Jika berkenaan, pelaksanaan yang diterima pelanggan dari jumlah pelaksanaan kontrak juga digunakan sebagai ukuran kemajuan.

(iii) Penentuan harga transaksi Kontrak borong jangka sederhana/panjang yang tertentu melibatkan diskaun bertingkat atau diskaun volum yang diberikan berasaskan pada harga transaksi bagi semua perkhidmatan di bawah kontrak itu apabila jumlah atau bilangan perkhidmatan tertentu dicapai. Anggaran dibuat berdasarkan diskaun yang dijangkakan untuk kontrak tersebut berdasarkan jumlah perkhidmatan terkumpul bersama-sama dengan anggaran skala yang dijangka dapat dicapai sepanjang tempoh kontrak dan persekitaran ekonomi umum yang mempengaruhi tahap permintaan umum daripada pelanggan tertentu. Pelarasan pada anggaran tersebut dan kesannya terhadap jumlah harga transaksi yang dijangkakan daripada keseluruhan kontrak disemak semula secara terkumpul sekurang-kurangnya setiap tahun.

(iv) Peruntukan diskaun dan harga transaksi kepada obligasi pelaksanaan

Pihak pengurusan menganggarkan harga jualan tersendiri pada permulaan kontrak berdasarkan harga yang boleh dilihat bagi jenis perkakasan yang mungkin disediakan dan perkhidmatan yang diberikan dalam keadaan yang sama kepada pelanggan yang serupa. Sekiranya diskaun diberikan sama ada untuk kesemua atau obligasi pelaksanaan tertentu sahaja, kesemua diskaun terkumpul kontrak tersebut diperuntukkan kepada kesemua obligasi pelaksanaan dalam kontrak berdasarkan harga jualan tersendiri secara relatif.

(b) Anggaran Hayat Berguna Hartanah, Loji dan Peralatan

Kumpulan dan Syarikat menyemak semula anggaran hayat berguna hartanah, loji dan peralatan pada setiap tahun berdasarkan kepada pelbagai faktor seperti rancangan dan strategi perniagaan, jangkaan tahap penggunaan, perubahan dalam teknologi, penemuan terkini dalam penyelidikan dan pembangunan, amalan terkini untuk meningkatkan prestasi aset rangkaian tertentu dan kemajuan teknologi masa hadapan. Keputusan operasi masa hadapan boleh terjejas dengan ketara oleh perubahan anggaran ini yang disebabkan oleh perubahan faktor-faktor tersebut. Perubahan dalam anggaran hayat berguna hartanah, loji dan peralatan akan mengubah susut nilai yang direkodkan serta amaun dibawa hartanah, loji dan peralatan.

(c) Rosot Nilai Hartanah, Loji dan Peralatan, Aset Tak Ketara (selain daripada muhibah) serta Pelaburan dalam Anak-anak Syarikat

Kumpulan dan Syarikat menaksir rosot nilai aset yang dinyatakan di atas apabila terdapat peristiwa atau perubahan keadaan yang menunjukkan bahawa amaun dibawa sesuatu aset mungkin tidak boleh diperoleh semula iaitu apabila amaun dibawa sesuatu aset adalah melebihi amaun boleh diperoleh semula. Amaun boleh diperoleh semula ditentukan pada nilai yang lebih tinggi antara nilai saksama tolak kos untuk menjual aset berkenaan dan nilai gunanya. Nilai guna adalah nilai kini bersih aliran tunai masa hadapan yang diunjurkan yang boleh diperoleh daripada aset berkenaan, didiskaunkan pada kadar diskaun yang sewajarnya.

Unjuran aliran tunai masa hadapan adalah berasaskan kepada anggaran Kumpulan dan Syarikat yang dikira berdasarkan kepada arah aliran masa lalu, sektor dan industri, keadaan pasaran dan ekonomi umum, perkembangan teknologi dan maklumat-maklumat lain yang sedia ada.

54



3. ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN YANG KRITIKAL (SAMBUNGAN)

(c) Rosot Nilai Hartanah, Loji dan Peralatan, Aset Tak Ketara (selain daripada muhibah) serta Pelaburan dalam Anak-anak Syarikat (sambungan)

Butiran lanjut mengenai andaian dan anggaran yang digunakan untuk mencapai RM129.0 juta (2018: RM982.5 juta) dan RM128.1 juta (2018: RM209.3 juta) kerugian rosot nilai ke atas hartanah, loji dan peralatan yang diiktiraf Kumpulan dan Syarikat dalam tahun kewangan semasa adalah seperti yang dinyatakan dalam nota 23(b) kepada penyata kewangan. Rosot nilai pada Syarikat dalam tahun kewangan sebelumnya untuk pelaburan dalam anak-anak syarikat berjumlah RM402.6 juta dinyatakan dalam nota 6(b) dan 27 kepada penyata kewangan.

(d) Rosot Nilai Muhibah

Kumpulan menguji rosot nilai muhibah sekali setahun selaras dengan dasar perakaunannya atau apabila terdapat peristiwa atau perubahan keadaan yang menunjukkan perlunya ujian rosot nilai. Andaian yang digunakan, keputusan dan kesimpulan bagi penilaian rosot nilai ini dinyatakan dalam nota 25(a) kepada penyata kewangan.

(e) Rosot Nilai Belum Terima Perdagangan

Kumpulan dan Syarikat menaksir pada setiap tarikh pelaporan sama ada terdapat bukti objektif bahawa belum terima perdagangan harus dirosot nilai. Kerugian rosot nilai dikira secara berkala berdasarkan semakan semula keadaan semasa belum terima dan arah aliran kutipan masa lalu untuk menggambarkan keadaan sebenar dan yang dijangka.

Kumpulan dan Syarikat telah menggunakan pendekatan rosot nilai Kerugian Kredit Yang Dijangkakan (ECL) di bawah keperluan MFRS 9 “Instrumen Kewangan”. Elaun rugi untuk aset kewangan adalah berdasarkan andaian berkenaan risiko mungkir dan unjuran kadar kerugian. Kumpulan dan Syarikat menggunakan pertimbangan dalam membuat andaian tersebut dan memilih input kepada pengiraan rosot nilai, berdasarkan sejarah masa lalu Kumpulan dan Syarikat, keadaan pasaran semasa serta anggaran jangka hadapan pada akhir setiap tempoh pelaporan. Butiran mengenai andaian utama dan input yang digunakan dinyatakan dalam nota 4(a)(ii) kepada penyata kewangan.

(f ) Hayat Berguna Aset Tak Ketara yang Diperoleh menerusi Gabungan Perniagaan

Hayat berguna aset tak ketara yang diperoleh menerusi gabungan perniagaan dilunaskan bergantung kepada anggaran pihak pengurusan terhadap tempoh manfaat ekonomi yang boleh diperoleh daripada aset itu. Hayat berguna disemak semula dari semasa ke semasa bagi memastikan bahawa ianya kekal munasabah. Berkenaan dengan spektrum telekomunikasi seperti yang dinyatakan dalam nota 25 dan 25(b) kepada penyata kewangan, Kumpulan dijangkakan menggunakan spektrum secara berterusan dan mampu memperbaharui hak tahunan ini sewajarnya. Ianya akan disemak semula sekiranya terdapat sebarang perubahan peruntukan spektrum oleh Kerajaan Malaysia dan Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM).

(g) Perakaunan untuk Pajakan

Anggaran tertentu dibuat dalam penggunaan MFRS 16 untuk Kumpulan dan Syarikat berkuat kuasa daripada 1 Januari 2019. Anggaran ini dibuat terhadap kadar kenaikan pinjaman, pilihan pelanjutan dan penamatan dengan mengambil kira keadaan dan maklumat semasa yang terdapat pada tarikh pelaporan. Sehubungan itu, Kumpulan dan Syarikat akan terus menyemak semula anggaran ini, jika berkenaan.

Bidang Anggaran Asas Anggaran

(i) Pengukuran liabiliti pajakan menggunakan kadar kenaikan pinjaman

Kadar kenaikan pinjaman ditentukan berdasarkan kepada kadar faedah daripada senarai bon yang bertaraf AAA dalam tahun semasa dan akan diselaraskan berdasarkan faktor-faktor seperti risiko kredit yang spesifik kepada sesuatu entiti, risiko negara dan unsur-unsur cagaran yang berkaitan dengan sesuatu pajakan.

Kadar kenaikan pajakan ini disemak semula secara setiap setengah tahun.

(ii) Penentuan pilihan pelanjutan dan penamatan

Dalam menentukan tempoh pajakan, Kumpulan mengambil kira semua fakta dan keadaan yang menyumbang kepada insentif ekonomi untuk mengambil pilihan pelanjutan, atau untuk tidak mengambil pilihan penamatan. Pilihan pelanjutan (atau tempoh selepas pilihan penamatan) adalah termasuk dalam tempoh pajakan sekiranya pajakan tersebut akan dilanjutkan (atau tidak akan ditamatkan) dengan pasti.

(h) Cukai

(i) Cukai Pendapatan

Kumpulan adalah tertakluk kepada peruntukan-peruntukan cukai pendapatan di serata rantau. Pertimbangan digunakan untuk menentukan peruntukan cukai pendapatan bagi seluruh Kumpulan. Terdapat urus niaga dan pengiraan tertentu yang mana penentuan muktamad cukai pendapatan tidak dapat dipastikan dalam urusan biasa perniagaan. Kumpulan mengiktiraf liabiliti cukai berdasarkan kepada anggaran sama ada cukai tambahan akan dikenakan. Jika keputusan akhir cukai tersebut adalah berbeza daripada amaun yang diiktiraf pada permulaan, perbezaan tersebut akan memberi kesan kepada peruntukan cukai pendapatan dan/atau cukai tertunda dalam tempoh di mana penentuan sedemikian dibuat.

Pihak Pengurusan menilai kedudukan pulangan cukai secara berkala dengan mengambil kira keadaan peraturan percukaian dikenakan yang tertakhluk kepada tafsiran. Peruntukan yang bersesuaian telah diwujudkan berdasarkan jangkaan jumlah yang akan dibayar kepada pihak berkuasa percukaian. Jika berkenaan, ianya ditentukan menggunakan anggaran tunggal terbaik yang paling mungkin, dengan mengambil kira kepentingan strategik dan komersil, dan keadaan sekeliling yang mempengaruhi kedudukan tersebut.

55



3. ANGGARAN DAN PERTIMBANGAN PERAKAUNAN YANG KRITIKAL (SAMBUNGAN)

(h) Cukai (sambungan)

(ii) Aset Cukai Tertunda

Aset cukai tertunda diiktiraf selagi mana ada kemungkinan bahawa keuntungan yang boleh dicukai pada masa hadapan akan terhasil, yang daripadanya, perbezaan sementara atau kerugian cukai belum guna dan kredit cukai (termasuk elaun pelaburan) boleh digunakan. Ini melibatkan pertimbangan berhubung keuntungan yang boleh dicukai pada masa hadapan bagi entiti tertentu di mana aset cukai tertunda telah diiktiraf.

Anggaran keuntungan yang boleh dicukai pada masa hadapan melibatkan andaian-andaian penting, terutamanya berhubung dengan permintaan perkhidmatan sedia ada dan baru, persaingan dan perubahan kawal selia yang mungkin memberi kesan terhadap harga perkhidmatan. Andaian-andaian ini diperoleh berdasarkan prestasi masa lalu dan diselaraskan untuk keadaan yang tidak berulang.

(i) Nilai Saksama Derivatif dan Instrumen Kewangan Lain

Nilai saksama instrumen kewangan yang tidak didagangkan dalam pasaran yang aktif (misalnya, derivatif atas kaunter) ditentukan dengan menggunakan teknik penilaian. Kumpulan melaksanakan pertimbangannya dalam memilih pelbagai kaedah penilaian dan membuat andaian yang terutamanya berdasarkan keadaan pasaran pada akhir setiap tempoh pelaporan.

Nilai saksama derivatif adalah nilai kini aliran tunainya di masa hadapan. Kumpulan menganggarkan nilai saksama pada tarikh pelaporan, bagi pelaburan ekuiti pada FVOCI dan pelaburan pada FVOCI tertentu yang tidak didagangkan di pasaran yang aktif dengan masing-masing menggunakan kaedah aset ketara bersih dan kaedah aliran tunai terdiskaun. Dalam menganggar nilai saksama jumlah penebusan opsyen jual dan langganan nota jangka sederhana yang boleh ditukar dengan saham sebuah anak syarikat, Kumpulan telah menggunakan model penilaian dalam mengunjur jangkaan harga saham dengan menggunakan kadar diskaun dan pertumbuhan yang mencerminkan keadaan pasaran khusus kepada industri tertentu yang sedia ada pada tarikh pelaporan.

Walaupun Kumpulan dan Syarikat percaya bahawa anggaran nilai saksama adalah bersesuaian, penggunaan kaedah atau andaian yang lain boleh membawa kepada pengukuran nilai saksama yang berbeza.

Dalam tahun kewangan semasa, Kumpulan telah mengiktiraf RM233.7 juta kerugian nilai saksama terhadap Nota Jangka Sederhana Boleh Tukar seperti dinyatakan dalam nota 32(iv) kepada penyata kewangan. Ianya dinilai pada nilai saksama melalui kepada keuntungan dan kerugian berdasarkan baki nilai ekuiti saham entiti yang boleh ditukar ganti. Ini dianggarkan dengan menggunakan pendekatan penilaian yang selari dengan perkara di atas.

Ringkasan instrumen kewangan mengikut kategori dinyatakan dalam nota 48 kepada penyata kewangan. Penilaian bagi instrumen kewangan sedemikian dibincangkan dengan lebih lanjut dalam nota 49 kepada penyata kewangan.

(j) Anggaran Kesan daripada Harga Kawal Selia

Penerbitan Penetapan No. 1 pada tahun 2017 mengenai Piawaian Mandatori berkaitan Harga Akses (MSAP) (Penetapan) oleh Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) pada 20 Disember 2017 seterusnya membuatkan Kumpulan dan Syarikat melibatkan diri dalam beberapa siri perbincangan, penjelasan dan rundingan bersama SKMM untuk menentukan kesan dan skop Penetapan kepada Kumpulan dan Syarikat.

Kumpulan dan Syarikat masing-masing telah mengiktiraf peruntukan sebanyak RM169.2 juta dan RM173.2 juta pada tahun kewangan sebelumnya berakhir 31 Disember 2018. Ini mewakili anggaran kesan MSAP ke atas hasil Kumpulan dan Syarikat di bawah segmen Global, dari 1 Januari 2018 hingga 31 Disember 2018. Dalam tahun kewangan semasa, keputusan yang dikeluarkan oleh SKMM atas pertikaian akses antara Syarikat dan pencari akses memberi kesan yang memihak kepada Syarikat. Oleh itu, peruntukan sebanyak RM154.8 juta dan RM185.4 juta yang telah diikitraf sebelum ini dalam Kumpulan dan Syarikat telah berbalik.

4. MATLAMAT DAN DASAR PENGURUSAN RISIKO KEWANGAN

(a) Faktor Risiko Kewangan

Risiko utama yang timbul daripada aset dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat adalah risiko pasaran (merangkumi risiko pertukaran asing, risiko harga dan risiko kadar faedah), risiko kredit dan risiko kecairan. Pengurusan risiko keseluruhan Kumpulan dan Syarikat adalah untuk mengurangkan potensi kesan-kesan buruk daripada risiko-risiko ini ke atas prestasi kewangan Kumpulan dan Syarikat.

Kumpulan telah menyediakan dasar, garis panduan dan prosedur pengurusan risiko untuk menangani pendedahan kepada risiko-risiko kewangan ini. Strategi-strategi lindung nilai ditetapkan memandangkan komitmen perdagangan untuk mengurangkan pendedahan risiko-risiko yang berkaitan. Instrumen kewangan derivatif digunakan untuk melindung nilai pendedahan perdagangan yang utama dan tidak dipegang untuk tujuan spekulatif.

56



4. MATLAMAT DAN DASAR PENGURUSAN RISIKO KEWANGAN (SAMBUNGAN)

(a) Faktor Risiko Kewangan (sambungan)

(i) Risiko Pasaran

• Risiko Pertukaran Asing

Risiko pertukaran asing Kumpulan dan Syarikat merujuk kepada pergerakan kadar pertukaran yang buruk ke atas kedudukan mata wang asing yang berpunca daripada belum terima dan belum bayar perdagangan, deposit dan peminjaman yang didenominasikan dalam mata wang asing, dan daripada keuntungan tertahan dalam anak-anak syarikat luar negeri, yang mata wang kefungsiannya bukan dalam Ringgit Malaysia.

Matlamat Kumpulan dan Syarikat ialah untuk mengurangkan pendedahan kadar pertukaran asing ke tahap yang boleh diterima berbanding had dan kesan yang telah ditentukan terlebih dahulu kepada Penyata Pendapatan. Kumpulan dan Syarikat memantau aset dan liabilitinya yang didenominasikan dalam mata wang asing dan menggunakan pelbagai instrumen lindung nilai seperti kontrak hadapan, Kontrak Swap Kadar Faedah Mata Wang Bersilang (CCIRS) dan struktur opsyen selain mengekalkan dana dalam mata wang asing pada tahap yang berpatutan untuk menyokong keperluan aliran tunai operasi. Dasar Kumpulan dan Syarikat memerlukan semua urus niaga bagi melindung nilai pendedahan risiko pertukaran mata wang asing hendaklah dilaksanakan mengikut parameter yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah.

Risiko pertukaran asing Kumpulan dan Syarikat timbul terutamanya daripada peminjaman yang didenominasikan dalam mata wang asing, terutamanya Dolar AS. Selepas melindung nilai peminjaman dalam Dolar AS, komposisi peminjaman mata wang asing daripada jumlah peminjaman Kumpulan dan Syarikat pada 31 Disember 2019 masing-masing dikurangkan kepada 17.7% (2018: 18.1%) dan 18.8% (2018: 18.7%).

Berdasarkan kepada kedudukan peminjaman pada 31 Disember 2019, sekiranya Ringgit Malaysia menyusut/mengukuh sebanyak 5.0% berbanding dengan Dolar AS dengan kesemua pemboleh ubah lain adalah malar, keuntungan selepas cukai dan ekuiti bagi tahun kewangan tersebut untuk Kumpulan dan Syarikat adalah lebih rendah/lebih tinggi sebanyak kira-kira RM118.8 juta (2018: RM118.9 juta) (sebelum lindung nilai) dan RM77.5 juta (2018: RM77.6 juta (selepas lindung nilai) disebabkan kerugian atau laba daripada pertukaran asing atas terjemahan peminjaman yang didenominasikan dalam Dolar AS.

• Risiko Harga

Kumpulan dan Syarikat terdedah kepada risiko harga sekuriti ekuiti dan pendapatan tetap yang timbul daripada pelaburan dalam Penyata Kedudukan Kewangan, dikategorikan sama ada sebagai pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian atau nilai saksama melalui OCI. Kumpulan dan Syarikat tidak terdedah kepada risiko harga komoditi. Portfolio sekuriti ekuiti yang disebut harga telah menurun kepada RM1.5 juta pada 31 Disember 2019 daripada RM1.8 juta pada akhir tahun 2018 disebabkan oleh penurunan harga pasaran portfolio sekuriti ekuiti yang sedia ada.

Berdasarkan portfolio sekuriti ekuiti yang disebut harga pada 31 Disember 2019, jika indeks ekuiti Bursa Malaysia berubah sebanyak 5.0%, dengan kesemua pemboleh ubah lain adalah malar, kesan terhadap keuntungan selepas cukai bagi tahun kewangan tersebut adalah sebanyak kira-kira RM0.05 juta (2018: RM0.1 juta).

Bagi sekuriti pendapatan tetap, Kumpulan dan Syarikat melabur dalam bon pada penarafan tertentu. Penurunan nilai akan memicu pelupusan sekuriti tertentu pada harga yang sesuai dan bergantung kepada keadaan pasaran semasa.

Komponen-komponen lain ekuiti sepatutnya bertambah/berkurang disebabkan laba/kerugian atas sekuriti ekuiti dan pendapatan tetap yang dikelaskan sebagai nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain.

• Risiko Kadar Faedah

Kumpulan dan Syarikat mempunyai tunai dan deposit jangka pendek dan sekuriti pendapatan tetap yang terdedah kepada pergerakan kadar faedah. Kumpulan dan Syarikat menguruskan risiko kadar faedah atas tunai dan deposit jangka pendek melalui peruntukan dalam tempoh bersesuaian. Manakala, bagi sekuriti pendapatan tetap, Kumpulan dan Syarikat mengguna pakai tempoh bersesuaian dan analisis penilaian mata asas untuk menguruskan risiko kadar faedahnya.

Pelaburan-pelaburan Kumpulan dalam pasaran wang dan sekuriti pendapatan tetap pada 31 Disember 2019 masing-masing adalah RM4,229.4 juta (2018: RM2,164.5 juta) dan RM157.8 juta (2018: RM147.9 juta). Pelaburan Syarikat dalam pasaran wang dan sekuriti pendapatan tetap pada 31 Disember 2019 adalah RM4,163.2 juta (2018: RM2,092.6 juta) dan RM157.8 juta (2018: RM147.9 juta). Bagi kenaikan dalam Kadar Dasar Semalaman (OPR) sebanyak 25 mata asas oleh Bank Negara Malaysia dan diandaikan keluk hasil faedah keseluruhan juga meningkat dengan peratusan yang sama, pendapatan pembiayaan daripada portfolio pasaran wang Kumpulan dan Syarikat masing-masing akan bergerak secara selaras sebanyak kira-kira RM10.6 juta (2018: RM5.4 juta) dan RM10.4 juta (2018: RM5.2 juta) manakala nilai aset bersih bagi portfolio pendapatan tetap Kumpulan dan Syarikat akan bergerak secara songsang sebanyak kira-kira RM2.0 juta (2018: RM1.8 juta).

57





(i) Risiko Pasaran (sambungan)

• Risiko Kadar Faedah (sambungan)

Hutang Kumpulan dan Syarikat termasuk kredit pusingan, peminjaman, bon, nota dan debentur. Matlamat Kumpulan dan Syarikat adalah untuk menguruskan risiko kadar faedah ke tahap pendedahan yang boleh diterima atas kos pembiayaan. Kumpulan dan Syarikat menyemak semula komposisi kadar hutang tetap dan terapung berdasarkan penilaian pendedahannya yang sedia ada dan profil kadar faedah yang dikehendaki yang boleh diterima oleh Kumpulan dan Syarikat. Instrumen lindung nilai seperti swap kadar faedah digunakan bagi mengurus risiko-risiko ini.

Dasar Kumpulan dan Syarikat menghendaki semua urus niaga bagi melindung nilai pendedahan risiko kadar faedah dilaksanakan mengikut parameter yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah.

Kumpulan dan Syarikat telah melaksanakan urus niaga swap kadar faedah dengan institusi kewangan yang mempunyai taraf kredit yang berwibawa. Berdasarkan kedudukan lindung nilai pada 31 Disember 2019, profil nisbah kadar faedah Kumpulan dan Syarikat selepas lindung nilai, adalah 100% pada kadar faedah tetap (2018: 100% kadar faedah tetap). Oleh itu, Kumpulan dan Syarikat tidak akan terjejas oleh sebarang kenaikan dalam kadar OPR. Ini juga kedudukan seperti pada akhir tahun kewangan yang lepas.

(ii) Risiko Kredit

Aset kewangan yang terutamanya terdedah kepada risiko kredit adalah belum terima, tunai dan baki bank, sekuriti boleh niaga dan instrumen kewangan yang digunakan dalam aktiviti lindung nilai.

Bertepatan dengan jenis perniagaan Kumpulan dan Syarikat, para pelanggan adalah dibahagikan, terutamanya, mengikut segmen perniagaan. Kumpulan dan Syarikat tidak mempunyai penumpuan risiko kredit yang ketara oleh kerana kepelbagaian asas pelanggannya. Risiko kredit diurus melalui penilaian dan kelulusan kredit, had kredit dan prosedur pemantauan yang ketat. Sekiranya wajar, Kumpulan dan Syarikat akan mendapatkan deposit atau jaminan bank daripada para pelanggan yang akan dipegang sebagai cagaran.

Kerugian Kredit yang Dijangkakan (ECL)

Kumpulan dan Syarikat menganggarkan dan memperuntukkan untuk ECL berhubung dengan belum terima perdagangan dan lain-lain.

(a) Pengukuran ECL

(i) Belum Terima Perdagangan dan Aset Kontrak – Pendekatan ringkas

Kadar kerugian yang dianggarkan yang diiktiraf bagi Belum Terima Perdagangan dan Aset Kontrak adalah berdasarkan profil pembayaran jualan sepanjang tempoh 24 hingga 36 bulan sebelum tarikh pelaporan dan kerugian kredit sejarah yang berkaitan dalam tempoh ini. Kadar kerugian sejarah diselaraskan untuk mencerminkan maklumat semasa dan masa hadapan terhadap pembolehubah makroekonomi yang mempengaruhi keupayaan pelanggan untuk melunaskan belum terima tersebut. Kumpulan dan Syarikat telah mengenal pasti perkara-perkara berikut sebagai faktor yang paling relevan untuk setiap tiga bidang perniagaan utama dalam Kumpulan dan Syarikat, dan dengan itu korelasi antara kadar kerugian sejarah dan pembolehubah makroekonomi ini digunakan sebagai asas untuk meramal kadar kerugian yang dijangka untuk masa hadapan berdasarkan perubahan yang dijangkakan dalam faktor-faktor ini.

unifi • Keluaran Dalam Negeri Kasar dan Kadar Pertukaran USD/RM• Keluaran Dalam Negeri Kasar dan Indeks Harga Pengguna Malaysia

TM ONE • Indeks Harga Pengguna Malaysia • Kadar Pertukaran USD/RM

Global Business • Kadar Pengangguran dan Kadar Pertukaran USD/RM• Kadar Antara Bank Malaysia Tiga Bulan

Tiada perubahan ketara ke atas teknik anggaran atau andaian dibuat sepanjang tempoh pelaporan semasa berbanding dengan yang diterapkan pada tahun kewangan yang lepas.

58





(ii) Risiko Kredit (sambungan)

Kerugian Kredit yang Dijangkakan (ECL) (sambungan)

(a) Pengukuran ECL (sambungan)

(ii) Belum terima selain perdagangan dan aset kontrak – Pendekatan 3-peringkat am

Kumpulan dan Syarikat menggunakan pendekatan 3-peringkat untuk ECL terhadap belum terima selain perdagangan dan aset kontrak. Pendekatan 3-peringkat mencerminkan risiko kredit belum terima dan bagaimana elaun kerugian ditentukan bagi setiap kategori tersebut. Ringkasan andaian yang menyokong model ECL Kumpulan dan Syarikat adalah seperti berikut:

Kategori Definisi Kategori oleh Kumpulan dan SyarikatAsas untuk mengenal pasti ECL

Berprestasi baik Penghutang mempunyai risiko mungkir yang rendah dan keupayaan yang kuat untuk memenuhi aliran tunai kontraktual

ECL 12 bulan

Berprestasi rendah

Penghutang yang mana terdapat peningkatan ketara dalam risiko kredit atau peningkatan ketara dalam risiko kredit dianggap jika faedah dan/atau pembayaran pokok adalah 30 hari melampaui tempoh

ECL sepanjang hayat

Tidak berprestasi Penghutang dan pembayaran balik adalah lebih daripada 365 hari melampaui tempoh

ECL sepanjang hayat

Hapus kira Terdapat bukti yang menunjukkan bahawa tidak ada jangkaan pemulihan yang munasabah berdasarkan kesediaan sumber pendapatan atau aset penghutang yang tidak dapat dijana untuk menghasilkan aliran tunai masa depan yang mencukupi untuk membayar balik amaun tersebut

Aset dihapus kira

Berdasarkan perkara di atas, elaun kerugian diukur pada setiap ECL 12 bulan atau ECL sepanjang hayat menggunakan perkaedahan PD x LGD x EAD di mana:

• PD (“kemungkinan berlaku mungkir”) – kemungkinan bahawa penghutang tidak akan dapat membayar balik sepanjang tempoh kontrak;

• LGD (“kerugian akibat mungkir”) – peratusan aliran tunai kontrak yang tidak akan dikutip akibat mungkir; dan• EAD (“pendedahan sewaktu mungkir”) – jumlah tertunggak yang terdedah kepada risiko mungkir.

Dalam menentukan PD dan LGD, Kumpulan dan Syarikat mempertimbangkan data sejarah dari setiap penghutang berdasarkan kategori dan diselaraskan mengikut data masa hadapan makroekonomi. Kumpulan dan Syarikat telah mengenal pasti industri dan kawasan geografi di mana penghutang beroperasi sebagai faktor-faktor yang paling penting, dan dengan itu menyesuaikan kadar kerugian sejarah berdasarkan perubahan yang dijangkakan dalam faktor-faktor ini. Elaun kerugian diukur pada amaun wajaran kebarangkalian yang mencerminkan kemungkinan adanya kerugian kredit dan kemungkinan tiada kerugian kredit. Tiada perubahan ketara ke atas teknik anggaran atau anggapan yang dibuat semasa tempoh pelaporan.

(b) Penyesuaian elaun kerugian

(i) Belum terima perdagangan dan aset kontrak – pendekatan ringkas

Elaun kerugian bagi belum terima perdagangan dan aset kontrak pada 31 Disember 2019 dan 31 Disember 2018 telah disesuaikan kepada pembukaan elaun kerugian bagi peruntukan tersebut seperti berikut:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Pembukaan elaun kerugian pada 1 Januari 1,074.5 998.4 759.4 589.2Dikelaskan semula kepada belum terima lain (39.5) - (39.5) -

1,035.0 998.4 719.9 589.2Peningkatan elaun kerugian diiktiraf dalam

keuntungan atau kerugian sepanjang tahun 53.4 162.9 270.9 224.3Belum terima dihapus kira (81.8) (80.4) (74.2) (47.7)Pada 31 Disember 1,006.6 1,080.9 916.6 765.8

59







(b) Penyesuaian elaun kerugian (sambungan)


Elaun kerugian bagi belum terima selain perdagangan dan aset kontrak pada 31 Disember 2019 dan 31 Disember 2018 disesuaikan kepada pembukaan elaun kerugian seperti berikut:

Kumpulan

Berprestasibaik

RM

Berprestasirendah

RM

Tidakberprestasi

RMJumlah

RM

Pada 1 Januari 2019 4.2 2.0 91.0 97.2Dikelaskan semula daripada belum terima

perdagangan 3.4 13.2 22.9 39.57.6 15.2 113.9 136.7

Aset kewangan baharu/asal 1.5 - - 1.5Kerugian tambahan pada aset kewangan sedia

ada - - 5.8 5.8Hapus kira - - (7.2) (7.2)Penutupan elaun kerugian pada 31 Disember 2019 9.1 15.2 112.5 136.8

Kumpulan

Berprestasibaik

RM

Berprestasirendah

RM

Tidakberprestasi

RMJumlah

RM

Pembukaan elaun kerugian pada 1 Januari 2018 - - 67.1 67.1Aset kewangan baharu/asal 1.8 0.1 24.5 26.4Kerugian tambahan pada aset kewangan sedia

ada 2.4 1.9 - 4.3 Elaun kerugian berbalik - - (0.4) (0.4)Hapus kira - - (0.2) (0.2)Penutupan elaun kerugian pada 31 Disember 2018 4.2 2.0 91.0 97.2

Syarikat

Berprestasibaik

RM

Berprestasirendah

RM

Tidakberprestasi

RMJumlah

RM

Pada 1 Januari 2019 4.2 11.9 2,688.6 2,704.7Dikelaskan semula daripada belum terima

perdagangan 3.4 13.2 22.9 39.57.6 25.1 2,711.5 2,744.2

Aset kewangan baharu/asal 1.5 - - 1.5Kerugian tambahan pada aset kewangan sedia

ada - 9.8 206.5 216.3Hapus kira - - (7.2) (7.2)Penutupan elaun kerugian pada 31 Disember 2019 9.1 34.9 2,910.8 2,954.8

Syarikat

Berprestasibaik

RM

Berprestasirendah

RM

Tidakberprestasi

RMJumlah

RM

Pembukaan elaun kerugian pada 1 Januari 2018 - 7.0 849.3 856.3Aset kewangan baharu/asal 1.8 3.0 609.7 614.5Kerugian tambahan pada aset kewangan sedia

ada 2.4 1.9 1,230.3 1,234.6Elaun kerugian berbalik - - (0.4) (0.4)Hapus kira - - (0.3) (0.3)Penutupan elaun kerugian pada 31 Disember 2018 4.2 11.9 2,688.6 2,704.7

60







(c) Pendedahan maksimum kepada risiko kredit

(i) Belum terima perdagangan dan aset kontrak – pendekatan ringkas

Jadual berikut mengandungi analisis pendedahan risiko kredit bagi instrumen kewangan yang mana elaun ECL diiktiraf. Jumlah dibawa kasar aset kewangan yang dinyatakan di bawah juga mewakili pendedahan maksimum Kumpulan dan Syarikat kepada risiko kredit ke atas aset-aset tersebut:

Kumpulan31 Disember 2019

SemasaRM

1 – 90 hari lampau tempoh

RM

91- 180 hari lampau tempoh

RM

Lebih daripada 181 hari

lampau tempoh RM

Jumlah RM

Kadar kerugian yang dijangkakan 4.96% 14.51% 28.25% 84.63% 36.50% Jumlah dibawa kasar – belum terima

perdagangan dan aset kontrak (tidak termasuk belum terima geran) 1,164.0 323.9 306.9 963.3 2.758.1

Elaun kerugian (57.7) (47.0) (86.7) (815.2) (1,006.6) Jumlah dibawa (elaun kerugian

bersih) 1,106.3 276.9 220.2 148.1 1,751.5 Belum terima geran 14.9 153.1 325.5 - 493.5 Belum terima perdagangan dan

aset kontrak bersih 1,121.2 430.0 545.7 148.1 2,245.0

Kumpulan31 Disember 2018

SemasaRM


RM


RM


lampau tempoh RM

Jumlah RM


perdagangan dan aset kontrak (tidak termasuk belum terima geran) 1,303.6 374.5 151.2 1,117.7 2,947.0

Elaun kerugian (37.7) (43.9) (78.9) (920.4) (1,080.9) Jumlah dibawa (elaun kerugian

bersih) 1,265.9 330.6 72.3 197.3 1,866.1 Belum terima geran - - - 2.2 2.2 Belum terima perdagangan dan

aset kontrak bersih 1,265.9 330.6 72.3 199.5 1,868.3

Syarikat31 Disember 2019

SemasaRM


RM


RM


lampau tempoh RM

Jumlah RM


perdagangan dan aset kontrak (tidak termasuk belum terima geran) 873.5 292.7 310.1 819.3 2,295.6

Elaun kerugian (66.7) (45.5) (89.0) (715.4) (916.6) Jumlah dibawa (elaun kerugian

bersih) 806.8 247.2 221.1 103.9 1,379.0 Belum terima geran 14.9 153.1 325.5 - 493.5 Belum terima perdagangan dan

aset kontrak bersih 821.7 400.3 546.6 103.9 1,872.5

Syarikat31 Disember 2018

SemasaRM


RM


RM


lampau tempoh RM

Jumlah RM


perdagangan dan aset kontrak (tidak termasuk belum terima geran) 1,040.3 378.0 182.8 851.7 2,452.8

Elaun kerugian (41.3) (44.2) (83.0) (597.3) (765.8) Jumlah dibawa (elaun kerugian

bersih) 999.0 333.8 99.8 254.4 1,687.0 Belum terima geran - - - 2.2 2.2 Belum terima perdagangan dan

aset kontrak bersih 999.0 333.8 99.8 256.6 1,689.2

61







(c) Pendedahan maksimum kepada risiko kredit (sambungan)


Jadual berikut mengandungi analisis pendedahan risiko kredit bagi belum terima selain perdagangan dan aset kontrak yang mana elaun ECL diiktiraf. Jumlah dibawa kasar belum terima selain perdagangan dan aset kontrak yang dinyatakan di bawah juga mewakili pendedahan maksimum kepada risiko kredit ke atas aset-aset tersebut:

Pada 31 Disember 2019

KumpulanPenarafan kredit dalaman

Kadarkerugian

kredit yangdijangkakan

Asas untukpengiktirafan

peruntukan kerugian


Anggarankasar amaundibawa pada

mungkirRM

Elaunkerugian

RM

Jumlahdibawa (bersih

daripadaperuntukan

rosot nilai) RM

Berprestasi baik 0.9% ECL 12 bulan 1,008.6 (9.1) 999.5

Berprestasi rendah 77.2% ECL sepanjang

hayat 19.7 (15.2) 4.5

Tidak berprestasi 87.5%ECL sepanjang

hayat 128.5 (112.5) 16.0

Jumlah 1,156.8 (136.8) 1,020.0


KumpulanPenarafan kredit dalaman

Kadarkerugian



peruntukan kerugian



mungkirRM

Elaunkerugian

RM


daripadaperuntukan

rosot nilai) RM

Berprestasi baik 0.4% ECL 12 bulan 978.3 (4.2) 974.1

Berprestasi rendah 8.0%ECL sepanjang

hayat 25.1 (2.0) 23.1


hayat 91.5 (91.0) 0.5

Jumlah 1,094.9 (97.2) 997.7


SyarikatPenarafan kredit dalaman

Kadarkerugian



peruntukan kerugian



mungkirRM

Elaunkerugian

RM


daripadaperuntukan

rosot nilai) RM



hayat 106.5 (34.9) 71.6


hayat 2,979.4 (2,910.8) 68.6

Jumlah 4,080.1 (2,954.8) 1,125.3

62







(c) Pendedahan maksimum kepada risiko kredit (sambungan)

(ii) Belum terima selain perdagangan dan aset kontrak – Pendekatan 3-peringkat am (sambungan)

Jadual berikut mengandungi analisis pendedahan risiko kredit bagi belum terima selain perdagangan dan aset kontrak yang mana elaun ECL diiktiraf. Jumlah dibawa kasar belum terima selain perdagangan dan aset kontrak yang dinyatakan di bawah juga mewakili pendedahan maksimum kepada risiko kredit ke atas aset-aset tersebut: (sambungan)


SyarikatPenarafan kredit dalaman

Kadarkerugian



peruntukan kerugian



mungkirRM

Elaunkerugian

RM


daripadaperuntukan

rosot nilai) RM



hayat 138.1 (11.9) 126.2


hayat 2,739.6 (2,688.6) 51.0

Jumlah 3,689.3 (2,704.7) 984.6

Kumpulan dan Syarikat menyimpan tunai dan kesamaan tunai dalam beberapa institusi kewangan yang mempunyai taraf kredit yang berwibawa. Dasar Kumpulan mengehadkan penumpuan pendedahan kredit terhadap sesebuah institusi kewangan tunggal berdasarkan kedudukan aset ketara bersih dan/atau penarafan kredit, tertakluk kepada semakan semula tahunan.

Kumpulan dan Syarikat telah melantik beberapa pengurus dana pendapatan tetap dan surat perdagangan untuk mengendalikan portfolio pelaburannya. Dalam menguruskan risiko kredit portfolio berkenaan, parameter pelaburan telah diwujudkan bagi mengehadkan semua pengurus dana untuk hanya melabur dalam sekuriti-sekuriti yang mempunyai penarafan kredit sekurang-kurangnya A3/P1/MARC1 atau yang setara dengannya. Ini adalah selaras dengan Dasar dan Garis Panduan Pelaburan Perbendaharaan Kumpulan. Pada tahun kewangan semasa, portfolio pelaburan Kumpulan dan Syarikat terutamanya adalah sekuriti-sekuriti yang mempunyai penarafan kredit AA/P1/MARC1 atau lebih daripada itu, seperti yang ditunjukkan dalam nota 30(c) kepada penyata kewangan.

Kesemua instrumen lindung nilai dilaksanakan dengan institusi kewangan yang mempunyai taraf kredit yang berwibawa demi mengehadkan pendedahan risiko kredit Kumpulan dan Syarikat. Walau bagaimanapun, Kumpulan dan Syarikat tetap terdedah kepada kerugian yang berkaitan dengan kredit sekiranya berlaku kegagalan pelaksanaan oleh pihak-pihak berurusan dalam instrumen kewangan derivatif, namun Kumpulan dan Syarikat tidak menjangkakan mana-mana pihak berurusan akan gagal memenuhi obligasi mereka.

Dalam mematuhi dasar pengurusan risiko, semua pihak yang berurusan perlu mengekalkan penarafan kredit tertentu seperti yang ditakrifkan oleh agensi penarafan antarabangsa dan tempatan.

(iii) Risiko Kecairan

Perbendaharaan Kumpulan mengekalkan tunai dan kesamaan tunai pada tahap yang dianggap berpatutan oleh pengurusan untuk membiayai operasi Kumpulan. Ia juga memantau dan mengawal pendedahan risiko kecairan dan keperluan pendanaan secara aktif bagi semua entiti yang sah dalam Kumpulan, bidang perniagaan dan mata wang, dengan mengambil kira had-had perundangan, pengawalseliaan dan operasi menerusi operasi Perbendaharaan berpusat.

Disebabkan bentuk perniagaan utamanya yang dinamik, Kumpulan dan Syarikat juga berhasrat untuk terus mengekalkan keluwesan dalam pembiayaan dengan memastikan adanya talian kredit yang dijanji sanggup dan tidak dijanji sanggup.

Unjuran aliran tunai dibuat dalam operasi entiti-entiti Kumpulan atas dasar boleh pinda dan diagregat oleh Perbendaharaan Kumpulan untuk memastikan terdapat tunai yang mencukupi bagi memenuhi keperluan pengendalian sambil mengekalkan penimbal yang mencukupi atas kemudahan kredit yang telah dijanji sanggup yang belum digunakan pada setiap masa. Pada 31 Disember 2019, Kumpulan dan Syarikat masing-masing mempunyai deposit sebanyak RM4,097.1 juta (2018: RM2,094.7 juta) dan RM4,031.5 juta (2018: RM2,023.5 juta) dengan institusi-institusi kewangan dan tunai dan baki bank masing-masing sebanyak RM689.0 juta (2018: RM661.8 juta) dan RM421.9 juta (2018: RM463.7 juta) yang dijangka tersedia bagi memenuhi apa sahaja obligasi bayaran apabila tiba masanya.

63





(iii) Risiko Kecairan (sambungan)

Risiko pembiayaan semula diuruskan dengan mengehadkan amaun peminjaman yang matang dalam tempoh yang tertentu dan dengan mempunyai strategi yang sewajarnya untuk menguruskan keperluan pembiayaan semula apabila perlu. Pada 28 September 2018, Kumpulan menerima kelulusan daripada Suruhanjaya Sekuriti Malaysia bagi penubuhan program Kertas Komersil Islam (ICP) dan program Nota Jangka Sederhana Islam (IMTN) dengan jumlah had gabungan sehingga RM4.0 bilion dalam nilai nominal, yang mempunyai tempoh maksimum 7 dan 30 tahun dari tarikh permulaan pertama. Selanjutnya, Kumpulan telah mengeluarkan Nota Jangka Sederhana Islam bernilai RM800.0 juta yang akan matang pada 31 Oktober 2028. Obligasi untuk membayar peminjaman Kumpulan dan Syarikat apabila tiba masanya akan melalui gabungan aliran tunai dalaman dan pinjaman baru. Menerusi program Kertas Komersil Islam, program Nota Jangka Sederhana Islam dan program Nota Jangka Sederhana Eropah Pelbagai Mata Wang sedia ada dengan had gabungan sehingga RM5.6 bilion dalam nilai nominal, Kumpulan mempunyai kemudahan kewangan yang mencukupi untuk menepati keperluan perbelanjaan modal, operasi perniagaan dan obligasi-obligasi apabila tiba masanya, dalam 12 bulan akan datang. Analisis profil kematangan bagi liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat ditunjukkan dalam nota 50 kepada penyata kewangan.

Tiada perubahan ketara dalam matlamat dan dasar pengurusan risiko kewangan Kumpulan dan Syarikat begitu juga dengan pendedahan risiko kewangannya dalam tahun kewangan semasa berbanding dengan tahun kewangan sebelumnya.

(b) Pengurusan Risiko Modal

Matlamat Kumpulan dalam menguruskan modal adalah untuk melindungi keupayaan Kumpulan untuk terus beroperasi, sebagai usaha yang berterusan, bagi menyediakan pulangan jangka panjang kepada pemegang-pemegang saham dan ganjaran bagi pihak-pihak berkepentingan lain. Rangka kerja pengurusan modal Kumpulan merangkumi dasar dividen selain berusaha mengekalkan struktur modal optimum yang akan meningkatkan keupayaan modalnya.

Dalam usaha untuk mengekalkan atau menyelaraskan struktur modal, Kumpulan boleh menyelaraskan amaun dividen yang akan dibayar kepada pemegang-pemegang saham atau modal pulangan kepada pemegang-pemegang saham menerusi nisbah hutang ekuiti (paras penggearan). Pada 2014, Kumpulan telah memperkenalkan Skim Pelaburan Semula Dividen (DRS) di mana pemegang-pemegang saham mempunyai pilihan untuk menerima dividen tunai atau melabur semula dividen tersebut dalam saham biasa baru Syarikat. Bergantung kepada tahap langganan DRS, Kumpulan dijangka membesarkan asas modal saham dan juga mengukuhkan kedudukan modalnya menerusi DRS pada bila-bila masa yang boleh diguna pakai.

Nisbah penggearan pada 31 Disember adalah seperti berikut:

Kumpulan Syarikat

2019 2018 2019 2018

Peminjaman (RM juta) (nota 17) 8,733.1 8,571.3 8,248.8* 8,281.6*

Liabiliti Pajakan (RM juta) 1,914.9 2,070.4# 1,044.8 1,179.3#

Jumlah Hutang (RM juta) 10,648.0 10,641.7 9,293.6 9,460.9

Jumlah Ekuiti Pemegang Saham (RM juta) 7,353.3 7,525.2 6,334.5 6,001.8

Nisbah Hutang-kepada-Ekuiti 1.4 1.4 1.5 1.6

* Termasuk Belum Bayar ke anak-anak syarikat (nota 18) bagi Syarikat# Liabiliti pajakan semasa permulaan penggunaan MFRS 16 pada 1 Januari 2019

Kumpulan juga memantau tahap penggearannya berbanding dengan pesaing-pesaingnya dalam industri di samping mengekalkan paras penarafan kredit yang dikehendaki. Pada tahun 2019, penarafan kredit Kumpulan terus kekal pada AAA oleh RAM, A- oleh S&P dan A3 oleh Moody’s.

Tambahan pula, Kumpulan mematuhi Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia Securities Berhad untuk mengekalkan ekuiti pemegang saham yang disatukan sebanyak lebih 25 peratus daripada modal diterbitkan dan berbayar dan mengekalkan ekuiti pemegang saham pada tidak kurang daripada RM40.0 juta.

Kumpulan telah mematuhi semua perjanjian hutang yang dikenakan oleh pihak luar.

64



5. HASIL KENDALIAN

(a) Pembahagian hasil Kumpulan dan Syarikat

(i) Hasil diambil kira di bawah MFRS 15 dan lain-lain, dikelaskan mengikut jenis perkhidmatan yang diberikan


RM2018

RM2019

RM2018

RM

Hasil diambil kira di bawah MFRS 15Perkhidmatan Internet dan multimedia 3,814.6 4,119.9 3,463.1 3,772.3Perkhidmatan data 2,706.3 2,325.7 2,595.9 2,180.4Perkhidmatan suara 2,675.1 3,012.7 2,675.3 2,997.8Perkhidmatan berkaitan telekomunikasi yang lain 1,316.1 1,372.6 911.1 880.8Perkhidmatan bukan berkaitan telekomunikasi 327.4 286.4 - -

10,839.5 11,117.3 9,645.4 9,831.3Lain-lainPerkhidmatan data 148.7 116.8 142.3 118.6Perkhidmatan berkaitan telekomunikasi yang lain 446.0 585.2 433.6 575.0

594.7 702.0 575.9 693.6JUMLAH HASIL KENDALIAN 11,434.2 11,819.3 10,221.3 10,524.9

Selain daripada hasil yang diambil kira di bawah MFRS 15, Kumpulan dan Syarikat mempunyai hasil di bawah kontrak pajakan dan hasil geran daripada kerajaan atau pihak berkuasa tempatan atau persekutuan yang berkenaan.

(ii) Hasil diambil kira di bawah MFRS 15, dikelaskan mengikut masa pengiktirafan hasil


RM2018

RM2019

RM2018

RM

- Pada satu-satu masa 201.3 387.6 110.9 228.9- Dari semasa ke semasa 10,638.2 10,729.7 9,534.5 9,602.4JUMLAH HASIL KENDALIAN 10,839.5 11,117.3 9,645.4 9,831.3

(b) Aset kontrak

Jadual di bawah meringkaskan perubahan penting dalam aset kontrak:


RM2018

RM2019

RM2018

RM

Aset kontrak pada 1 Januari 624.5 654.3 413.1 515.5- Hasil yang diiktiraf bagi perkhidmatan yang belum diinvoiskan 648.1 291.6 456.0 227.3- Jumlah yang kemudiannya diinvoiskan (dipindahkan ke

belum terima perdagangan) (630.1) (315.0) (445.2) (323.3)- Rosot nilai diiktiraf untuk aset kontrak disebabkan

penamatan awal (0.9) (6.4) (0.9) (6.4)Aset kontrak pada 31 Disember 641.6 624.5 423.0 413.1

(c) Liabiliti kontrak

Jadual di bawah meringkaskan perubahan penting dalam liabiliti kontrak:


RM2018

RM2019

RM2018

RM

Liabiliti kontrak pada 1 Januari 907.9 863.5 960.3 880.6- Jumlah yang dibilkan terdahulu bagi perkhidmatan yang

belum dibekalkan 7,476.0 7,675.4 7,014.3 7,033.5- Hasil yang direalisasi daripada penerimaan terdahulu bagi

pembekalan barangan dan perkhidmatan (7,396.5) (7,631.0) (6,946.4) (6,953.8)Liabiliti kontrak pada 31 Disember 987.4 907.9 1,028.2 960.3

Semasa tahun kewangan, baki keseluruhan liabiliti kontrak pada 1 Januari 2019 sebanyak RM907.9 juta (1 Januari 2018: RM863.5 juta) telah diiktiraf sebagai hasil.

65



5. HASIL KENDALIAN (SAMBUNGAN)

(d) Obligasi Pelaksanaan Yang Tidak Dipenuhi

Jadual di bawah meringkaskan harga kontrak yang diperuntukkan kepada obligasi pelaksanaan yang tidak dipenuhi disebabkan oleh kontrak dengan pelanggan:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

- Baki tempoh kontrak daripada kontrak-kontrak suara, data, Internet dan multimedia 6,746.9 6,985.8 6,746.9 6,985.8

- Perkhidmatan yang belum dibekalkan daripada projek-projek pelanggan dan lain-lain 867.9 372.7 786.7 243.9

JUMLAH OBLIGASI PELAKSANAAN YANG TIDAK DIPENUHI 7,614.8 7,358.5 7,533.6 7,229.7

Obligasi ini dijangka akan dipenuhi atau dibekalkan kepada pelanggan dalam tempoh masa 1 ke 36 bulan berikutnya.

(e) Aset-aset yang diiktiraf daripada kos untuk mendapatkan dan memenuhi sesuatu kontrak

Selain daripada baki-baki kontrak yang dinyatakan di atas, Kumpulan dan Syarikat juga telah mengiktiraf aset-aset yang berkaitan dengan kos untuk mendapatkan dan memenuhi sesuatu kontrak dengan pelanggan. Aset ini ditunjukkan di dalam aset kos kontrak di dalam Penyata Kedudukan Kewangan. Kebanyakan aset ini adalah komisen yang dibayar kepada agen-agen apabila berjaya mendapatkan kontrak baru dengan pelanggan, di mana jumlah yang dibayar ini boleh dikaitkan terus kepada kontrak baru ini.

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Aset yang diiktiraf daripada kos-kos yang ditanggung untuk mendapatkan dan memenuhi kontrak pada 1 Januari 224.5 116.1 158.3 132.6

- Tambahan daripada projek-projek pelanggan yang belum dibekalkan perkhidmatan kerana obligasi pelaksanaan

belum dipenuhi 331.8 226.5 263.0 171.5

- Tolak: Pelunasan (337.2) (118.1) (265.6) (145.8)

Aset yang diiktiraf daripada kos-kos yang ditanggung untuk mendapatkan dan memenuhi kontrak pada 31 Disember 219.1 224.5 155.7 158.3

6(a). SUSUT NILAI, ROSOT NILAI DAN PELUNASAN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Susut nilai hartanah, loji dan peralatan (PPE) (nota 23) 2,040.8 2,261.2 1,861.0 1,983.8

Susut nilai aset hak penggunaan (nota 26) 214.2 - 178.7 -

Susut nilai hartanah pelaburan (nota 24) - - 2.1 2.2

Rosot nilai PPE (nota 23 dan 23(b)) 129.0 982.5 128.1 209.3

Hapus kira/Penamatan penggunaan PPE (nota 23) 41.7 88.8 42.4 83.4

Hapus kira/Penamatan penggunaan aset tak ketara (nota 25) 9.7 - - -

Pelunasan aset tak ketara (nota 25) 18.9 20.2 - -

Rosot nilai aset tidak ketara (nota 25) - 52.1 - -

JUMLAH SUSUT NILAI, ROSOT NILAI DAN PELUNASAN 2,454.3 3,404.8 2,212.3 2,278.7

66



6(b). KOS KENDALIAN LAIN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Pembayaran domestik dan antarabangsa, dan komisen 2,081.6 2,611.1 2,266.6 2,525.7

Rosot nilai pelaburan dalam anak syarikat - - - 402.6

Litar suwa 114.2 129.6 - -

Penyelenggaraan 543.5 614.5 536.0 586.6

Bahan/Peralatan pelanggan dan pemasangan 582.9 523.8 210.7 215.1

Sewa - 493.7 - 313.0

Sewa - pajakan aset nilai rendah (nota 26(a)) 4.5 - 4.1 -

Sewa - pajakan jangka pendek (nota 26(a)) 38.4 - 12.4 -

Kos anggota 2,711.4 2,439.4 2,085.8 1,831.2

Kos anggota dipermodalkan dalam PPE (94.9) (123.6) (94.9) (123.6)

Caruman Penyediaan Perkhidmatan Sejagat 318.6 355.4 305.1 330.0

Utiliti 350.0 348.3 276.1 282.0

Lain-lain 859.7 906.0 951.8 965.9

JUMLAH KOS KENDALIAN LAIN 7,509.9 8,298.2 6,553.7 7,328.5

Kos anggota termasuk:

- gaji, elaun, kerja lebih masa dan bonus 1,991.7 1,744.8 1,497.7 1,265.9

- caruman kepada Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) 334.6 294.6 258.7 220.1

- manfaat lain anggota 241.7 227.6 189.2 185.8

- Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP)

- diselesaikan secara ekuiti 35.4 45.3 27.7 35.8

- diselesaikan secara tunai 9.0 (0.1) 7.4 (0.1)

- imbuhan para Pengarah Eksekutif Syarikat

- gaji, elaun dan bonus 3.5 3.1 3.5 3.1

- caruman kepada KWSP 0.1 0.4 0.1 0.4

- imbuhan para Pengarah Bukan Eksekutif Syarikat

- yuran 3.1 3.0 2.4 2.4

- elaun 0.9 0.9 0.9 0.9

Lain-lain termasuk:

- yuran audit berkanun

- PricewaterhouseCoopers Malaysia 2.6 2.6 1.4 1.5

- firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited 0.5 0.4 - -

- yuran berkaitan audit 0.8 1.0 0.5 0.6

- perkhidmatan cukai dan perkhidmatan bukan audit lain 1.1 2.1 0.8 2.0 Anggaran nilai wang bagi manfaat para Pengarah berjumlah RM1.1 juta (2018: RM0.8 juta) bagi Kumpulan dan Syarikat.

Bagi memastikan kebebasan juruaudit luar, Jawatankuasa Audit Lembaga mempunyai dasar bagi mentadbir pengambilan juruaudit luar bagi kerja-kerja bukan audit dan proses kelulusan berkaitan yang perlu dipatuhi sebelum sebarang kerja-kerja bukan audit tersebut bermula. Kerja-kerja bukan audit boleh ditawarkan oleh juruaudit luar sekiranya terdapat manfaat kecekapan dan tambah nilai kepada Kumpulan.

67



7. PENDAPATAN KENDALIAN LAIN (bersih)

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Pendapatan dividen daripada anak-anak syarikat - - 97.3 131.6

Pendapatan dividen daripada sekuriti ekuiti - tidak disebut harga 9.1 11.7 9.1 11.7

Pendapatan daripada penjualan sekerap 49.6 34.3 48.9 32.1

Pendapatan daripada anak-anak syarikat - faedah - - 19.7 97.4

- lain-lain - - 0.2 0.2

Tuntutan insuran 1.4 2.0 1.3 2.0

Kerugian atas pelupusan pinjaman anggota (1.0) (0.4) (1.0) (0.4)

Keuntungan atas pelupusan PPE 7.3 1.7 5.2 2.4

(Kerugian)/Keuntungan atas pelupusan aset bukan semasa dipegang untuk dijual (0.1) 0.1 (0.1) 0.1

Penalti pelanggaran kontrak 4.2 4.0 2.9 4.0

Pendapatan sewa daripada tanah dan bangunan 27.0 42.5 78.5 98.0

Pendapatan sewa daripada kenderaan - - 0.5 0.2

Pendapatan daripada aktiviti latihan dan yang berkaitan 2.0 1.6 1.0 1.5

Lain-lain 36.2 34.4 49.5 49.1

JUMLAH PENDAPATAN KENDALIAN LAIN (bersih) 135.7 131.9 313.0 429.9

8. (KERUGIAN)/LABA LAIN (bersih)

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Aset kewangan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian

- sekuriti ekuiti disebut harga di Bursa Malaysia Securities Berhad (0.3) (2.2) (0.3) (2.2)

- pelaburan dalam Dana Pelaburan Teknologi (35.8) 2.0 (35.8) 2.0

- Nota Jangka Sederhana Boleh Tebus Boleh Tukar (233.7) - - -

Pergerakan nilai saksama liabiliti opsyen jual daripada saham sebuah anak syarikat - 311.0 - -

Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain

- pengelasan semula daripada rizab nilai saksama 1.2 0.1 1.2 0.1

JUMLAH (KERUGIAN)/LABA LAIN (bersih) (268.6) 310.9 (34.9) (0.1)

68



9. KOS PEMBIAYAAN BERSIH

Kumpulan

2019 2018

AsingRM

DomestikRM

PrinsipIslam

RMJumlah

RMAsing

RMDomestik

RM

PrinsipIslam

RMJumlah

RM

Pendapatan pembiayaan daripada

- deposit bank jangka pendek 2.3 40.8 71.3 114.4 2.1 30.2 38.1 70.4

- deposit lain - 5.2 2.9 8.1 - 4.6 2.9 7.5

- pinjaman anggota - 2.4 19.0 21.4 - 2.5 16.7 19.2

- pelepasan diskaun belum terima pajakan - 2.2 - 2.2 - 5.2 - 5.2

JUMLAH PENDAPATAN PEMBIAYAAN 2.3 50.6 93.2 146.1 2.1 42.5 57.7 102.3

Kos pembiayaan atas

- peminjaman daripada institusi kewangan dan debentur (95.2) (12.7) (8.2) (116.1) (95.4) (13.2) (5.4) (114.0)

- Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM - - - - - - (44.7) (44.7)

- Nota Jangka Sederhana Islam - - (283.3) (283.3) - - (241.4) (241.4)

- pelepasan diskaun ke atas peminjaman dan belum bayar

lain (nota 17(c) dan 39) - (6.3) - (6.3) - (28.9) - (28.9)

- pajakan kewangan (nota 17(g)) - - - - - (3.9) - (3.9)

- faedah dan caj pembiayaan dibayar/untuk dibayar ke atas

liabiliti pajakan (nota 26(a)) - (128.4) - (128.4) - - - -

- pelepasan diskaun ke atas opsyen jual saham sebuah anak syarikat - - - - - (23.3) - (23.3)

- pelunasan subsidi faedah atas pinjaman anggota - - (7.4) (7.4) - - (6.4) (6.4)

Kos peminjaman dipermodalkan - 3.3 1.4 4.7 0.1 3.0 9.4 12.5

JUMLAH KOS PEMBIAYAAN (95.2) (144.1) (297.5) (536.8) (95.3) (66.3) (288.5) (450.1)

Penilaian semula pertukaran asing atas peminjaman

- laba/(kerugian) 2.3 - - 2.3 (48.4) - - (48.4)

- pengelasan semula (kerugian)/ laba pertukaran asing daripada

pendapatan keseluruhan lain (1.2) - - (1.2) 17.1 - - 17.1

JUMLAH LABA/(KERUGIAN) PERTUKARAN ASING ATAS

PEMINJAMAN 1.1 - - 1.1 (31.3) - - (31.3)

KOS PEMBIAYAAN BERSIH (91.8) (93.5) (204.3) (389.6) (124.5) (23.8) (230.8) (379.1)

69



9. KOS PEMBIAYAAN BERSIH (SAMBUNGAN)

Syarikat

2019 2018

AsingRM

DomestikRM

PrinsipIslam

RMJumlah

RMAsing

RMDomestik

RM

PrinsipIslam

RMJumlah

RM

Pendapatan pembiayaan daripada

- deposit bank jangka pendek 2.1 43.1 70.5 115.7 1.9 30.9 37.0 69.8

- deposit lain - 5.1 2.1 7.2 - 4.6 2.1 6.7

- pinjaman anggota - 2.4 19.0 21.4 - 2.5 16.7 19.2

JUMLAH PENDAPATAN PEMBIAYAAN 2.1 50.6 91.6 144.3 1.9 38.0 55.8 95.7

Kos pembiayaan atas

- peminjaman daripada institusi kewangan dan debentur (95.2) - - (95.2) (94.1) - - (94.1)

- Sekuriti Pendapatan Terkait Islam TM - - - - - - (44.7) (44.7)

- Nota Jangka Sederhana Islam - - (283.3) (283.3) - - (241.4) (241.4)

- pelepasan diskaun ke atas peminjaman dan belum bayar

lain (nota 17(c) dan 39) - (6.3) - (6.3) - (28.9) - (28.9)

- pajakan kewangan (nota 17(g)) - - - - - (2.5) - (2.5)

- faedah dan caj pembiayaan dibayar/untuk dibayar ke atas

liabiliti pajakan (nota 26(a)) - (62.4) - (62.4) - - - -

- Pengoptimuman Dana Antara Syarikat (nota 45(a)(iv) dan (b)) - (16.6) (0.7) (17.3) - (14.6) (0.8) (15.4)

- pelunasan subsidi faedah atas pinjaman anggota - - (7.4) (7.4) - - (6.4) (6.4)

Kos peminjaman dipermodalkan - 3.3 1.4 4.7 0.1 3.0 9.4 12.5


Penilaian semula pertukaran asing atas peminjaman

- laba/(kerugian) 2.8 - - 2.8 (48.9) - - (48.9)

- pengelasan semula (kerugian)/ laba pertukaran asing daripada

pendapatan keseluruhan lain (1.2) - - (1.2) 17.1 - - 17.1

JUMLAH LABA/(KERUGIAN)PERTUKARAN ASING ATAS PEMINJAMAN 1.6 - - 1.6 (31.8) - - (31.8)


70



10. CUKAI DAN ZAKAT

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Caj cukai bagi Kumpulan dan Syarikat terdiri daripada:

Malaysia

Cukai Pendapatan

Tahun semasa 489.3 231.6 405.2 172.9

Tahun terdahulu 14.9 (20.0) 15.9 (25.1)

Cukai Tertunda (bersih) (141.2) 53.0 (137.7) 56.1

363.0 264.6 283.4 203.9

Luar Negeri

Cukai Pendapatan

Tahun semasa (1.6) 0.8 - -

Tahun terdahulu 0.7 6.0 - -

Cukai Tertunda (bersih) (1.9) # - -

(2.8) 6.8 - -

JUMLAH CUKAI 360.2 271.4 283.4 203.9

Zakat 7.5 6.5 5.0 4.3

CUKAI DAN ZAKAT 367.7 277.9 288.4 208.2


Cukai semasa

Tahun semasa 487.7 232.4 405.2 172.9

Kurangan/(lebihan) akruan pada tahun-tahun terdahulu (bersih) 15.6 (14.0) 15.9 (25.1)

Cukai tertunda

Permulaan dan kebalikan perbezaan sementara (143.1) 53.0 (137.7) 56.1

360.2 271.4 283.4 203.9

Perhubungan antara cukai dan keuntungan sebelum cukai dan zakat boleh diterangkan melalui penyesuaian berangka antara belanja cukai dan hasil keuntungan perakaunan didarab dengan kadar cukai Malaysia seperti di bawah:

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Keuntungan/(Kerugian) Sebelum Cukai dan Zakat 925.1 17.4 933.1 (1,076.8)

Cukai dikira pada kadar cukai Malaysia yang diterima pakai sebanyak 24.0% 222.0 4.2 223.9 (258.5)

Kesan cukai daripada:

- bahagian keputusan syarikat bersekutu (4.3) (6.1) - -

- belanja tidak boleh dipotong bagi tujuan cukai 88.4 148.1 172.5 664.3

- pendapatan tidak tertakluk kepada cukai (62.5) (126.0) (85.1) (125.1)

- belanja dibenarkan untuk potongan cukai berganda (16.5) (17.2) (16.5) (17.2)

- insentif cukai (27.3) (34.5) (27.3) (34.5)

- perbezaan sementara yang mana tiada cukai tertunda telah diiktirafkan 67.2 177.0 - -

- aset cukai tertunda yang dihapus kira - 20.0 - -

- kerugian cukai tahun semasa yang tidak diiktiraf 77.6 119.9 - -

- kurangan/(lebihan) akruan cukai pendapatan (bersih) 15.6 (14.0) 15.9 (25.1)

JUMLAH CUKAI 360.2 271.4 283.4 203.9

71



11. PEROLEHAN SESAHAM

(a) Perolehan sesaham asas

Perolehan sesaham asas Kumpulan dikira dengan membahagikan keuntungan bersih milik pemegang-pemegang ekuiti dengan purata wajaran bilangan saham biasa yang diterbitkan dan berbayar Syarikat pada tahun kewangan berkenaan.

Kumpulan 2019 2018

Keuntungan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 632.7 153.2

Purata wajaran bilangan saham biasa (juta) 3,760.9 3,757.9

Perolehan sesaham asas (sen) milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat 16.8 4.1

(b) Perolehan sesaham yang dicairkan

Perolehan sesaham yang dicairkan bagi tahun kewangan semasa dikira dengan membahagikan keuntungan bersih milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat dengan purata wajaran bilangan saham biasa yang diterbitkan dan berbayar dilaraskan untuk penukaran kesemua saham biasa yang berpotensi untuk dicairkan yang diberikan kepada anggota-anggota di bawah Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP) (nota 14 kepada penyata kewangan) iaitu skim saham pekerja yang akan diletak hak tertakluk kepada pencapaian syarat prestasi tertentu.

Kumpulan 2019 2018

Keuntungan milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat (RM juta) 632.7 153.2


Pelarasan untuk kesan kecairan dari PIJP (juta) 26.4 22.0


Perolehan sesaham yang dicairkan (sen) milik pemegang-pemegang ekuiti Syarikat 16.7 4.1

12. DIVIDEN BERHUBUNG SAHAM BIASA

Dividen yang dilulus dan dibayar berhubung saham biasa:

Syarikat

2019 2018

Dividensesaham

Sen

Amaundividen

setingkatRM

Dividensesaham

Sen

Amaundividen

setingkatRM

Dividen interim kedua bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2017 - - 12.1 454.7

Dividen interim bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018 2.0 75.2 - -

DIVIDEN DIIKTIRAF SEBAGAI PENGAGIHAN KEPADA PEMEGANG EKUITI BIASA SYARIKAT 2.0 75.2 12.1 454.7

Skim Pelaburan Semula Dividen (DRS) sebagaimana yang diterangkan dalam nota 13(c) kepada penyata kewangan tidak terpakai ke atas mana-mana dividen yang telah diagihkan setakat ini oleh Syarikat dalam tahun kewangan semasa dan lepas.

Lembaga Pengarah telah mengumumkan dividen tunai setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2018. Dividen tersebut telah diumumkan pada 26 Februari 2019 dan akan dibayar pada 12 April 2019 kepada para pemegang saham yang nama mereka tercatat dalam Buku Daftar Ahli dan Rekod Pendeposit pada 18 Mac 2019.

Lembaga Pengarah juga telah mengumumkan dividen tunai setingkat interim akhir sebanyak 10.0 sen sesaham bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019 (2018: dividen tunai setingkat interim sebanyak 2.0 sen sesaham).

72



13. MODAL SAHAM

Syarikat

2019 2018

Bilangan saham

RM

Bilangan saham RM

Diterbitkan dan berbayar penuh:

Saham biasa

Pada 1 Januari 3,758.0 3,667.1 3,758.0 3,667.1

Terbitan saham Pelan Insentif Jangka Panjang (nota kecil (d)) 7.7 31.5 - -

Pada 31 Disember – saham biasa dengan tiada nilai tara 3,765.7 3,698.6 3,758.0 3,667.1

Saham Istimewa (nota kecil (a))

Pada 1 Januari dan 31 Disember # # # #

Saham Keutamaan Boleh Tebus Tak Boleh Tukar Kelas D

Saham Keutamaan (nota kecil (b))

Pada 31 Disember - - # #

JUMLAH MODAL SAHAM DITERBITKAN DAN BERBAYAR PENUH 3,765.7 3,698.6 3,758.0 3,667.1


(a) Saham Keutamaan Boleh Tebus Hak Istimewa (Saham Istimewa)

Saham Istimewa dipegang oleh Pemegang Saham Istimewa, Menteri Kewangan, badan korporat yang ditubuhkan di bawah Akta Menteri Kewangan (Perbadanan) 1957 (MOF Inc). Pemegangan MOF Inc membolehkan pihak Kerajaan melalui Menteri Kewangan memastikan bahawa keputusan penting tertentu yang melibatkan kendalian Syarikat adalah konsisten dengan dasar Kerajaan. Pemegang Saham Istimewa yang mungkin hanya Kerajaan sahaja atau mana-mana wakil atau sesiapa yang bertindak bagi pihaknya, adalah berhak untuk menerima notis mesyuarat, tetapi tidak mempunyai sebarang hak untuk mengundi pada mesyuarat Syarikat. Namun, Pemegang Saham Istimewa berhak menghadiri mesyuarat dan bersuara dalam mesyuarat tersebut.

Perkara-perkara tertentu, terutamanya, mengenai pindaan kepada Tataurusan Pertubuhan Syarikat berhubung dengan hak Pemegang Saham Istimewa, pembubaran Syarikat, sebarang pemerolehan dan pelupusan aset penting, percantuman, penggabungan dan pengambilalihan, memerlukan persetujuan terlebih dahulu daripada Pemegang Saham Istimewa.

Pemegang Saham Istimewa berhak untuk memohon Syarikat menebus Saham Istimewa pada nilai tara pada bila-bila masa. Dalam pengagihan modal ketika pembubaran Syarikat, Pemegang Saham Istimewa berhak mendapatkan pembayaran balik modal berbayar atas Saham Istimewa, mendahului pembayaran balik modal kepada mana-mana ahli lain. Saham Istimewa ini tidak memberi sebarang hak penglibatan dalam modal atau keuntungan Syarikat.

(b) Saham Keutamaan Boleh Tebus Tak Boleh Tukar (NCRPS)

Pada 20 Julai 2007, Syarikat telah menerbitkan 925 NCRPS Kelas D (NCRPS D TM) pada premium bernilai RM999.00 sesaham melebihi nilai tara RM1.00 sesaham. NCRPS D TM bertaraf di bawah Saham Istimewa dan lebih diutamakan daripada saham biasa Syarikat dalam pengagihan modal jika berlakunya pembubaran atau likwidasi Syarikat. NCRPS D TM telah dikelaskan sebagai liabiliti. Pada 26 Februari 2019, Syarikat telah menebus NCRPS D TM selepas pembayaran baliknya pada 28 Disember 2018.

Ciri-ciri utama NCRPS TM diringkaskan seperti berikut:

(i) NCRPS tidak boleh ditukar kepada saham biasa Syarikat.

(ii) NCRPS tidak boleh dipindah milik/didagangkan dan akan dipegang oleh Pelanggan Utama. NCRPS wajib ditebus oleh Syarikat pada tempoh matang Sukuk tersebut.

(iii) Tidak akan ada hak pengundian kecuali berhubung dengan cadangan untuk mengurangkan modal Syarikat, kebenaran melupuskan keseluruhan harta, perniagaan dan perusahaan Syarikat atau di mana cadangan yang akan dikemukakan kepada mesyuarat, memberi kesan secara langsung kepada hak dan keistimewaan pemegang NCRPS atau sebagaimana diperuntukkan dalam Akta Syarikat 1965.

(iv) NCRPS tidak akan disenaraikan di mana-mana papan di Bursa Malaysia Securities Berhad.

(v) NCRPS bertaraf pari passu di antara mereka tetapi bertaraf di bawah Saham Istimewa dan lebih diutamakan daripada saham biasa Syarikat dalam pengagihan modal jika berlaku pembubaran atau likwidasi Syarikat.

73



13. MODAL SAHAM (SAMBUNGAN)

(c) Skim Pelaburan Semula Dividen (DRS)

Pada 27 Mac 2014, Syarikat mengumumkan satu cadangan untuk melaksanakan DRS yang memberi opsyen kepada pemegang-pemegang saham Syarikat (Pemegang Saham) memilih untuk melabur, sama ada keseluruhan atau sebahagian daripada dividen tunai mereka yang merangkumi dividen interim, akhir, khas atau apa-apa dividen tunai yang lain, dalam saham-saham biasa yang baru pada harga RM0.70 setiap satu dalam Syarikat (Saham Baru TM).

DRS telah mendapat kelulusan daripada Bursa Malaysia Securities Berhad menerusi suratnya bertarikh 7 April 2014 dan kelulusan pemegang-pemegang saham dalam Mesyuarat Agung Luar Biasa Syarikat pada 8 Mei 2014.

Bilamana DRS diguna pakai kepada mana-mana dividen yang diagihkan, pemegang-pemegang saham mempunyai opsyen untuk melabur semula dividen tunai mereka dalam Saham Baru TM (Opsyen untuk Melabur Semula):

• memilih untuk menyertainya dengan melabur semula keseluruhan atau sebahagian daripada dividen itu di mana Opsyen untuk Melabur Semula terpakai (Bahagian yang Boleh Dipilih) pada harga terbitan Saham Baru TM.

Sekiranya hanya sebahagian daripada Bahagian yang Boleh Dipilih dilabur semula, pemegang-pemegang saham akan menerima bahagian selebihnya dalam bentuk tunai; atau

• memilih untuk tidak menyertai dalam Opsyen untuk Melabur Semula dan akan menerima keseluruhan dividen itu dalam bentuk tunai.

DRS tidak diguna pakai ke atas mana-mana dividen yang diagihkan bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2015 hingga 2019.

(d) Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP)

Sepanjang tahun kewangan, Syarikat telah menerbitkan 7,742,400 saham biasa baru berjumlah RM31.5 juta selari dengan letak hak saham-saham RS yang diberikan kepada anggota-anggota pada 1 Disember 2016, diperincikan seperti berikut:

Bilangan saham biasa diterbitkan Harga terbitan sesaham

6,763,300 RM4.13

615,200 RM3.82

183,200 RM3.56

91,800 RM3.41

47,400 RM3.77

41,500 RM3.49

14. SKIM SAHAM PEKERJA – PELAN INSENTIF JANGKA PANJANG (PIJP)

Pada 28 April 2016, pemegang saham Syarikat meluluskan PIJP dan Pemberian Saham Syarikat kepada anggota yang layak dalam Kumpulan dan Syarikat pada Mesyuarat Agung Luar Biasa. PIJP ialah skim di mana saham boleh diterbitkan oleh Syarikat kepada anggotanya tanpa sebarang pertimbangan tunai.

PIJP terdiri daripada Pemberian Saham Terhad (RS) dan Pemberian Saham Prestasi (PS) di mana untuk tujuan penjelasan, perbezaan utama dalam ciri-ciri RS dan PS adalah kelayakan Anggota yang Layak dari segi gred jawatan mereka dalam Kumpulan, metrik prestasi yang perlu dipenuhi yang akan ditentukan sebelum pemberian dibuat secara bertulis kepada Anggota yang Layak dan tempoh letak hak Pemberian kepada Anggota yang Layak. Jawatankuasa kecil telah ditubuhkan untuk mentadbir PIJP mengikut Undang-undang Kecil yang mentadbir PIJP (Jawatankuasa PIJP).

Ciri-ciri PIJP

(i) Kelayakan

Semua anggota selain daripada Pengarah Syarikat bukan eksekutif atau bebas, yang telah menjadi anggota sepenuh masa atau anggota tetap dengan, dan berada dalam senarai gaji Kumpulan atau Syarikat adalah layak untuk mengambil bahagian dalam skim tersebut (Anggota yang Layak) tertakluk kepada memenuhi sebarang kriteria kelayakan yang lain yang akan ditetapkan oleh Jawatankuasa PIJP mengikut budi bicara mutlaknya dari semasa ke semasa. Anggota yang layak boleh memilih untuk tidak mengambil bahagian dalam skim ini.

74



14. SKIM SAHAM PEKERJA – PELAN INSENTIF JANGKA PANJANG (PIJP) (SAMBUNGAN)

Ciri-ciri PIJP (sambungan)

(ii) Bilangan maksimum saham biasa baru Syarikat di bawah PIJP

Di bawah PIJP, jumlah bilangan saham biasa Syarikat yang boleh ditawarkan di bawah PIJP tidak boleh melebihi agregat sepuluh peratus (10%) daripada modal saham diterbitkan dan berbayar Syarikat (tidak termasuk saham perbendaharaan) (Saham Maksimum) pada bila-bila masa sepanjang tempoh PIJP.

(iii) Asas peruntukan dan pengagihan maksimum yang dibenarkan

Jumlah bilangan saham biasa baru Syarikat yang boleh ditawarkan dan diperuntukkan kepada mana-mana Anggota yang Layak (seperti yang ditakrifkan dalam Undang-undang Kecil PIJP, adalah atas budi bicara mutlak Jawatankuasa PIJP) selepas mengambil kira antara faktor lain, prestasi, potensi anggota untuk pembangunan masa hadapan dan sumbangan kepada kejayaan dan pembangunan Kumpulan dan apa-apa kriteria lain yang dianggap wajar oleh Jawatankuasa PIJP.

Di samping itu, tidak lebih daripada 10% daripada saham-saham biasa baru Syarikat yang tersedia di bawah PIJP akan diperuntukkan kepada mana-mana Anggota yang Layak, sama ada secara tunggal atau secara kolektif melalui orang yang berkaitan dengan Anggota yang Layak, yang memegang 20% atau lebih modal saham diterbitkan dan berbayar penuh Syarikat.

Jawatankuasa PIJP mempunyai budi bicara mutlak dalam menentukan sama ada saham-saham Syarikat yang sedia ada untuk letak hak di bawah PIJP yang Dicadangkan adalah untuk diberikan kepada Anggota yang Layak atau mana-mana kumpulan atau kumpulan Anggota yang Layak melalui:

(a) satu Pemberian tunggal (jika berkenaan) pada satu-satu masa yang ditetapkan oleh Jawatankuasa PIJP; atau

(b) beberapa Pemberian (jika berkenaan) di mana peletakan hak Saham-saham Syarikat terdiri daripada Pemberian berperingkat atau dibuat dalam beberapa tranche pada masa-masa dan atas terma-terma yang ditentukan oleh Jawatankuasa PIJP.

Sekiranya Jawatankuasa PIJP memutuskan bahawa Pemberian atau peletakan hak sebarang bilangan saham-saham Syarikat di bawah PIJP adalah untuk dibuat secara berperingkat, jumlah saham yang akan diberikan pada setiap Pemberian dan masa bagi peletakan hak itu hendaklah diputuskan oleh Jawatankuasa PIJP mengikut budi bicara mutlaknya. Setiap Pemberian hendaklah berasingan dan bebas dari yang lain.

(iv) Tempoh PIJP

PIJP akan terus berkuat kuasa untuk tempoh sepuluh (10) tahun bermula dari tarikh kuat kuasa pelaksanaan PIJP yang Dicadangkan, iaitu tarikh di mana pematuhan sepenuhnya terhadap keperluan yang berkenaan di bawah Undang-undang Kecil dan Syarat-syarat Penyenaraian berhubung dengan PIJP yang Dicadangkan, telah diperoleh dan/atau dipenuhi.

Apabila tamat PIJP, mana-mana Pemberian yang masih belum diletak hak (sama ada sepenuhnya atau sebahagian) akan dianggap ditamatkan dan adalah batal dan tidak sah. Walau apa pun yang dinyatakan dalam Undang-undang Kecil dan tertakluk kepada pematuhan Keperluan Penyenaraian Pasaran Utama Bursa Malaysia Securities Berhad berhubung dengan PIJP, PIJP boleh ditamatkan pada bila-bila masa semasa tempohnya.

(v) Kedudukan saham yang diterbitkan di bawah PIJP

Saham-saham baru yang diterbitkan di bawah PIJP hendaklah tertakluk kepada peruntukan memorandum dan tataurusan pertubuhan Syarikat. Saham-saham baru tersebut, hendaklah, berikutan penerbitan dan peruntukkan, mempunyai taraf yang sama dalam semua aspek berhubung dengan saham-saham Syarikat yang sedia ada, kecuali bahawa saham-saham tersebut tidak layak untuk sebarang dividen, hak, peruntukkan dan/atau pengagihan lain, bilamana tarikh kelayakannya adalah sebelum tarikh saham-saham baru diserahkan kepada semua penerima di bawah PIJP.

(vi) Sekatan ke atas Pemindahan

Saham-saham baru yang diterbitkan di bawah PIJP akan tertakluk kepada sekatan ke atas pemindahan bergantung kepada terma dan syarat mengikut Undang-undang Kecil.

Kumpulan dan Syarikat telah melaksanakan PIJP berkuat kuasa dari 29 September 2016, setelah memperolehi semua kelulusan yang diperlukan dan mematuhi kehendak-kehendak yang berkaitan dengan PIJP.

75




Saham Terhad (RS)

Di bawah RS, anggota Kumpulan dan Syarikat yang layak dan terpilih akan diletakkan hak saham-saham Syarikat sepanjang Tempoh PIJP (seperti yang ditentukan oleh Jawatankuasa PIJP untuk setiap tranche RS masing-masing), tertakluk kepada metrik prestasi individu yang dipenuhi dan pencapaian langkah-langkah operasi tertentu, termasuk tetapi tidak terhad kepada sasaran keuntungan selepas cukai dan/atau langkah kewangan lain sebagaimana yang berkaitan, mengikut terma dan syarat yang ditetapkan dan ditentukan oleh Jawatankuasa PIJP mengikut budi bicara mutlaknya.

Sekiranya metrik prestasi tidak dipenuhi dalam tempoh yang ditetapkan oleh Jawatankuasa PIJP sebagaimana yang terpakai bagi Penerima RS, RS tersebut tidak akan diletakkan hak kepada mereka pada akhir tempoh tersebut.

Saham Prestasi (PS)

Di bawah PS, anggota dan Pengarah Eksekutif Kumpulan dan Syarikat yang layak dan terpilih akan diletakkan hak saham-saham Syarikat sepanjang Tempoh PIJP (seperti yang ditentukan oleh Jawatankuasa PIJP untuk setiap tranche PS masing-masing), tertakluk kepada metrik prestasi individu yang dipenuhi dan pencapaian petunjuk pasaran yang tertentu.

Sekiranya metrik prestasi tidak dipenuhi dalam tempoh yang ditetapkan oleh Jawatankuasa PIJP sebagaimana yang terpakai bagi Penerima PS, satu ciri lanjutan boleh memanjangkan tempoh prestasi dan tarikh peletakan selama satu tahun.

(a) Jumlah bilangan RS dan PS yang diberikan bagi Kumpulan dan Syarikat, peratusan saham yang akan diletakkan hak dan tempoh letak hak adalah seperti berikut:

Kumpulan dan Syarikat

RS/PS Tarikh Pemberian Tarikh Letak Hak

Hak atas Saham Syarikat

Bilangan Saham yang

Diberikan

Harga Rujukan seunit

(RM)1

RS

Pemberian 1 1 Disember 2016 31 Julai 2019 9,219,500 6.15

Pemberian 2 1 Jun 2017 1 Jun 2020 9,401,200 6.47

Pemberian 3 17 Jun 2019 1 Jun 2022 15,274,100 4.06

PS

Pemberian 1 1 Jun 2017 1 Jun 2020 / 1 Jun 20212 1,928,100 6.35

Pemberian 2 4 Disember 2017 30 November 2020 / 30 November 20212 1,854,200 6.26

Pemberian 3 17 Jun 2019 1 Jun 2022 / 1 Jun 20232 1,001,500 4.06

Pemberian 4 20 Disember 2019 15 Disember 2022 / 15 Disember 20232 1,117,800 3.85

1 Merujuk kepada harga pada tarikh rujukan bagi tujuan pemberian bilangan saham kepada anggota. Bagi PS, ini berdasarkan harga purata berwajaran (VWAP).2 Sekiranya metrik prestasi tidak dipenuhi dalam tempoh yang ditetapkan oleh Jawatankuasa PIJP sebagaimana yang terpakai bagi Penerima PS, satu ciri penggulungan

boleh memanjangkan tempoh prestasi dan tarikh peletakan selama satu tahun.

76




(b) Pergerakan sepanjang tahun kewangan dalam bilangan saham-saham RS dan PS Syarikat, yang telah diberikan kepada anggota Kumpulan dan Syarikat adalah seperti berikut:

Diagihkan kepada Penerima daripada Kumpulan:

Harga Tutup

seunit pada Tarikh Pemberian

(RM)Pada

1 Januari Diberikan DiselaraskanDiletakkan

HakDilucutkan

Hak

Pada31

Disember

NilaiSaksama

pada TarikhPemberian

(RM)

2019

RS

Pemberian 1 6.15 8,957,100 - - (7,999,700)* (957,400) - 6.15

Pemberian 2 6.47 9,156,200 - - - (274,100) 8,882,100 6.47

Pemberian 3 4.06 - 15,274,100 - - (1,152,900) 14,121,200 3.92

PS

Pemberian 1 6.47 1,415,500 - - - (139,400) 1,276,100 4.12

Pemberian 2 5.97 1,529,800 - - - (216,000) 1,313,800 3.25

Pemberian 3 4.06 - 1,001,500 - - (222,400) 779,100 4.38

Pemberian 4 3.85 - 1,117,800 - - - 1,117,800 3.86

2018

RS

Pemberian 1 6.15 9,103,600 - - - (146,500) 8,957,100 6.15

Pemberian 2 6.47 9,337,100 - - - (180,900) 9,156,200 6.47

PS

Pemberian 1 6.47 1,745,700 - - - (330,200) 1,415,500 4.12

Pemberian 2 5.97 1,854,200 - - - (324,400) 1,529,800 3.25

* Daripada saham-saham yang diletakkan hak ini, 7,742,400 telah diterbitkan sebagai saham Syarikat, dan disenaraikan di Bursa Malaysia Securities Berhad pada 31 Disember 2019. 257,300 dijangka akan diterbitkan sebelum 31 Mac 2020, bergantung kepada perkara-perkara pentadbiran tertentu untuk diselesaikan.

77




(b) Pergerakan sepanjang tahun kewangan dalam bilangan saham-saham RS dan PS Syarikat, yang telah diberikan kepada anggota Kumpulan dan Syarikat adalah seperti berikut: (sambungan)

Diagihkan kepada Penerima daripada Syarikat:

Harga Tutup

seunit pada Tarikh Pemberian

(RM)Pada

1 Januari Diberikan DiselaraskanDiletakkan

HakDilucutkan

Hak

Pada31

Disember

NilaiSaksama

pada TarikhPemberian

(RM)

2019

RS

Pemberian 1 6.15 6,965,100 - 1,600 (6,220,700)* (746,000) - 6.15

Pemberian 2 6.47 7,000,000 - 12,800 - (107,100) 6,905,700 6.47

Pemberian 3 4.06 - 11,464,400 16,100 (619,900) - 10,860,600 3.92

PS

Pemberian 1 6.47 1,320,400 - - - (84,800) 1,235,600 4.12

Pemberian 2 5.97 1,401,200 - - - (132,600) 1,268,600 3.25

Pemberian 3 4.06 - 977,000 - - (222,400) 754,600 4.38

Pemberian 4 3.85 - 1,092,800 - - - 1,092,800 3.86

2018

RS

Pemberian 1 6.15 6,957,600 - 73,800 - (66,300) 6,965,100 6.15

Pemberian 2 6.47 7,013,200 - 58,000 - (71,200) 7,000,000 6.47

PS

Pemberian 1 6.47 1,650,600 - - - (330,200) 1,320,400 4.12

Pemberian 2 5.97 1,725,600 - - - (324,400) 1,401,200 3.25

* Daripada saham-saham yang diletakkan hak ini, 6,046,400 telah diterbitkan sebagai saham Syarikat, dan disenaraikan di Bursa Malaysia Securities Berhad pada 31 Disember 2019. 174,300 dijangka akan diterbitkan sebelum 31 Mac 2020, bergantung kepada perkara-perkara pentadbiran tertentu untuk diselesaikan.

(c) Nilai saksama RS yang diberikan di mana MFRS 2 “Pembayaran Berasaskan Saham” terpakai, telah dianggarkan dengan menggunakan model simulasi Monte Carlo. Input penting dalam model ini adalah seperti berikut:

RS

Hak Atas Saham Syarikat

Harga Rujukan seunit (RM)

Pemberian 1 Pemberian 2 Pemberian 3

Harga Rujukan 6.15 6.47 4.06

Tarikh Pemberian 1 Disember 2016 1 Jun 2017 17 Jun 2019

Tarikh Letak Hak 31 Julai 2019 1 Jun 2020 1 Jun 2022

Harga Saham Penutup pada Tarikh Pemberian 6.15 6.47 4.06

78




(c) Nilai saksama RS yang diberikan di mana MFRS 2 “Pembayaran Berasaskan Saham” terpakai, telah dianggarkan dengan menggunakan model simulasi Monte Carlo. Input penting dalam model ini adalah seperti berikut: (sambungan)

PS

Hak Atas Saham Syarikat

Harga Rujukan seunit (RM)

Pemberian 1 Pemberian 2 Pemberian 3 Pemberian 4

Harga Rujukan 6.35 6.26 4.06 3.86

Tarikh Pemberian 1 Jun 2017 4 Disember 2017 17 Jun 2019 20 Disember 2019

Tarikh Letak Hak 1 Jun 2020/ 1 Jun 2021

30 November 2020/30 November 2021

1 Jun 2022/1 Jun 2023

15 Disember 2022/ 15 Disember 2023

Harga Saham Ditutup pada Tarikh Pemberian 6.47 5.97 4.06 3.85

(d) Amaun yang diiktiraf dalam penyata pendapatan seperti yang dinyatakan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan untuk semua anggota yang wujud daripada RS dan PS adalah seperti yang diringkaskan di bawah:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Saham Terhad 31.0 41.9 23.5 32.8

Saham Prestasi 4.4 3.3 4.2 3.0

15. RIZAB-RIZAB LAIN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Nilai saksama melalui rizab pendapatan keseluruhan yang lain (FVOCI) 102.1 88.8 102.1 88.8

Rizab lindung nilai (nota 2(j)) 17.4 28.3 17.4 28.3

Kos rizab lindung nilai 39.7 29.7 39.7 29.7

Rizab pelan insentif jangka panjang (nota 2(x)(iv)) 88.4 83.4 86.7 83.6

Rizab lain (nota 2(p)(iii) dan nota 20(d)) (352.9) (352.9) - -

Perbezaan terjemahan mata wang yang timbul daripada terjemahan:

- anak-anak syarikat 23.9 (38.7) - -

- syarikat bersekutu 2.3 2.1 - -

JUMLAH RIZAB-RIZAB LAIN (79.1) (159.3) 245.9 230.4

16. KEUNTUNGAN TERTAHAN

Pada 31 Disember 2019, kesemua keuntungan tertahan Syarikat sebanyak RM2,390.0 juta (2018: RM2,104.3 juta) tersedia untuk pengagihan dividen yang dikecualikan cukai kepada pemegang-pemegang saham.

79



17. PEMINJAMAN

Kumpulan

2019 2018

Kadar Purata

Wajaran Pembiayaan

Bukan Semasa

RM Semasa

RM Jumlah

RM

Kadar Purata

Wajaran Pembiayaan

Bukan Semasa

RM Semasa

RM Jumlah

RM

DOMESTIK

Bercagar

Peminjaman daripada institusi kewangan (nota kecil (a)) 4.96% 16.0 17.5 33.5 5.30% 25.9 34.5 60.4

Jumlah Domestik Bercagar 4.96% 16.0 17.5 33.5 5.30% 25.9 34.5 60.4

Tidak Bercagar

Peminjaman daripada institusi kewangan 4.41% - 403.8 403.8 4.39% - 175.0 175.0

Peminjaman di bawah prinsip Islam

- Nota Jangka Sederhana Islam (nota kecil (b)) 4.43% 5,599.1 200.0 5,799.1 4.43% 5,799.0 - 5,799.0

Nota Jangka Sederhana Boleh Ubah (nota kecil (d)) 4.88% 46.7 0.3 47.0 4.88% 38.2 3.2 41.4

Peminjaman lain (nota kecil (c)) 4.36% 77.5 - 77.5 4.38% 71.3 - 71.3

Pajakan kewangan (nota kecil (g)) - - - - 4.92% 28.8 21.2 50.0

Jumlah Domestik Tidak Bercagar 4.43% 5,723.3 604.1 6,327.4 4.44% 5,937.3 199.4 6,136.7

Jumlah Domestik 4.44% 5,739.3 621.6 6,360.9 4.44% 5,963.2 233.9 6,197.1

ASING

Tidak Bercagar

Peminjaman daripada institusi kewangan (nota kecil (e)) 2.82% - 412.5 412.5 3.72% 412.8 - 412.8


- Nota Jangka Sederhana Euro (nota kecil (f)) 3.42% 720.0 - 720.0 3.64% 720.4 - 720.4

Debentur (nota kecil (h)) 7.88% 1,237.2 - 1,237.2 7.88% 1,238.4 - 1,238.4

Peminjaman lain - 2.3 0.2 2.5 - 2.4 0.2 2.6

Jumlah Asing 5.64% 1,959.5 412.7 2,372.2 5.86% 2,374.0 0.2 2,374.2

JUMLAH PEMINJAMAN 4.76% 7,698.8 1,034.3 8,733.1 4.84% 8,337.2 234.1 8,571.3

2019 2018

Domestik RM

Asing RM

Jumlah RM

Domestik RM

Asing RM

Jumlah RM

Peminjaman bukan semasa Kumpulan akan dibayar balik seperti berikut:

Selepas setahun dan sehingga lima tahun 3,885.8 207.1 4,092.9 2,872.0 620.1 3,492.1

Selepas lima tahun dan sehingga sepuluh tahun 1,853.5 1,751.6 3,605.1 3,091.2 1,753.1 4,844.3

Selepas sepuluh tahun - 0.8 0.8 - 0.8 0.8

5,739.3 1,959.5 7,698.8 5,963.2 2,374.0 8,337.2

80



17. PEMINJAMAN (SAMBUNGAN)

Syarikat

2019 2018

Kadar Purata

Wajaran Pembiayaan

BukanSemasa

RM Semasa

RM Jumlah

RM

Kadar Purata

Wajaran Pembiayaan

BukanSemasa

RM Semasa

RM Jumlah

RM

DOMESTIK

Tidak Bercagar


- Nota Jangka Sederhana Islam (nota kecil (b)) 4.43% 5,599.1 200.0 5,799.1 4.43% 5,799.0 - 5,799.0

Peminjaman lain (nota kecil (c)) 4.36% 77.5 - 77.5 4.38% 71.3 - 71.3

Pajakan kewangan (nota kecil (g)) - - - - 5.70% 26.0 11.0 37.0

Jumlah Domestik 4.28% 5,676.6 200.0 5,876.6 4.44% 5,896.3 11.0 5,907.3

ASING

Tidak Bercagar

Debentur (nota kecil (h)) 7.88% 1,237.2 - 1,237.2 7.88% 1,238.4 - 1,238.4

Peminjaman lain - 2.3 0.2 2.5 - 2.4 0.2 2.6

Jumlah Asing 7.86% 1,239.5 0.2 1,239.7 7.86% 1,240.8 0.2 1,241.0

JUMLAH PEMINJAMAN 5.03% 6,916.1 200.2 7,116.3 5.03% 7,137.1 11.2 7,148.3

2019 2018

Domestik RM

Asing RM

Jumlah RM

Domestik RM

Asing RM

Jumlah RM

Peminjaman bukan semasa Syarikat akan dibayar balik seperti berikut:

Selepas setahun dan sehingga lima tahun 3,827.4 0.8 3,828.2 2,813.2 0.8 2,814.0

Selepas lima tahun dan sehingga sepuluh tahun 1,849.2 1,237.9 3,087.1 3,083.1 1,239.2 4,322.3

Selepas sepuluh tahun - 0.8 0.8 - 0.8 0.8

5,676.6 1,239.5 6,916.1 5,896.3 1,240.8 7,137.1

(a) Peminjaman bercagar anak-anak syarikat merupakan kemudahan yang berkaitan dengan projek-projek bagi anak-anak syarikat dan dicagar terutamanya menerusi penyerahan hak belum terima daripada projek, caj tetap dan terapung ke atas aset.

(b) Pada 28 September 2018, Syarikat menerima kelulusan daripada Suruhanjaya Sekuriti Malaysia bagi mewujudkan satu program Kertas Komersil Islam (ICP) dan program Nota Jangka Sederhana Islam (IMTN) yang baru dengan jumlah had gabungan sehingga RM4.0 bilion dalam nilai nominal, masing-masing mempunyai tempoh selama 7 dan 30 tahun dari tarikh terbitan pertama. ICP mempunyai tempoh tidak lebih daripada 12 bulan sementara IMTN di antara 1 hingga 30 tahun dengan syarat sekuriti-sekuriti hutang tersebut masing-masing matang sebelum tarikh luput program masing-masing.

Perolehan daripada terbitan ICP dan/atau IMTN itu digunakan oleh Kumpulan dan Syarikat TM bagi memenuhi keperluan perbelanjaan modal dan operasi perniagaannya.

Pada 30 Ogos 2013, Syarikat menerima kelulusan daripada Suruhanjaya Sekuriti Malaysia bagi mewujudkan satu program Kertas Komersil Islam (ICP) dan program Nota Jangka Sederhana Islam (IMTN) yang baru dengan jumlah had gabungan sehingga RM3.0 bilion dalam nilai nominal, masing-masing mempunyai tempoh selama 7 dan 20 tahun dari tarikh terbitan pertama. ICP mempunyai tempoh tidak lebih daripada 12 bulan sementara IMTN di antara 1 hingga 20 tahun dengan syarat sekuriti-sekuriti hutang tersebut masing-masing matang sebelum tarikh luput program masing-masing.

Sebelum itu, pada 5 April 2011, Syarikat juga mewujudkan program-program ICP dan IMTN dengan had gabungan sehingga RM2.0 bilion dalam nilai nominal, yang telah diterbitkan sepenuhnya dalam tahun 2013 .

81




(b) Perolehan daripada terbitan ICP dan/atau IMTN itu digunakan oleh Syarikat bagi memenuhi keperluan perbelanjaan modal dan operasi perniagaannya. IMTN dalam terbitan terdiri daripada yang berikut (pada nilai nominal):

Kumpulan dan Syarikat2019

RM2018

RM

IMTN matang pada tahun 2020 (4.30%) 200.0 200.0

IMTN matang pada tahun 2021 (4.20% - 4.50%) 800.0 800.0



IMTN matang pada tahun 2024 (4.55% - 4.82%) 1,200.0 1,200.0



IMTN matang pada tahun 2028 (4.68% - 4.73%) 1,050.0 1,050.0

5,800.0 5,800.0

(c) Peminjaman lain domestik termasuk nilai kini obligasi pembayaran masa hadapan berhubung dengan geran kerajaan yang diterima Syarikat.

(d) Nota Jangka Sederhana Boleh Ubah (MTN Boleh Ubah)

Pada 15 September 2015, Webe Digital Sdn Bhd (webe) telah menerbitkan nilai nominal RM660.0 juta bagi terbitan tranche pertama MTN Boleh Ubah (Tranche Pertama MTN Boleh Ubah). Sebanyak RM622.5 juta telah dilanggan oleh Mobikom Sdn Bhd, sebuah anak syarikat milik penuh Kumpulan. Baki selebihnya sebanyak RM37.5 juta Tranche Pertama MTN Boleh Ubah telah dilanggan oleh Packet One Sdn Bhd (sebuah anak syarikat milik penuh Green Packet Berhad) yang memegang kepentingan bukan mengawal dalam webe. MTN Boleh Ubah yang akan matang pada 15 September 2023 mempunyai kadar kupon tahunan 1.0%, dibayar setiap tahun, dan hasil tambahan pada penebusan sebanyak 4.0% setahun, membawa kepada hasil hingga matang pada kadar kira-kira 4.88% setahun.

(e) Pada 12 November 2013, TM Global Incorporated, sebuah anak syarikat, telah memperoleh pinjaman 7 tahun bernilai USD100.0 juta daripada sebuah institusi kewangan yang akan matang pada 30 Oktober 2020. Pinjaman ini mengenakan faedah pada kadar terapung USD sebanyak Kadar Tawaran Antara Bank London (LIBOR) 3 bulan, campur 0.91% setahun yang perlu dibayar setiap suku tahun pada 12 Februari, Mei, Ogos dan November pada setiap tahun kewangan termasuk 30 Oktober 2020. Pinjaman tersebut adalah dijamin oleh Syarikat dengan jaminan tanpa syarat dan tidak boleh dibatalkan.

(f) Program Sukuk Nota Jangka Sederhana Euro Pelbagai Mata Wang (EMTN)

Pada 3 Mac 2015, Syarikat melalui anak syarikat milik penuhnya, Tulip Maple Berhad menerima kelulusan daripada Suruhanjaya Sekuriti Malaysia untuk mewujudkan program Sukuk EMTN sehingga USD750.0 juta dalam nilai nominal (atau sama nilai dalam mata wang asing).

Perolehan daripada urus niaga ini telah digunakan untuk membiayai perbelanjaan modal Syarikat dan keperluan kendalian perniagaan. Nilai dibawa terbitan EMTN terdiri daripada yang berikut:

Kumpulan2019

RM2018

RM

EMTN matang pada tahun 2026 (3.70%) 204.4 204.2

EMTN matang pada tahun 2023 (Kadar Tawaran Antara Bank London (LIBOR) 1 bulan, tambah 1.35%) 206.3 206.5

EMTN matang pada tahun 2026 (3.422%) 309.3 309.7

720.0 720.4

82




(g) Liabiliti pajakan kewangan adalah termasuk dalam peminjaman sehingga 31 Disember 2018 dan dikelaskan kepada liabiliti pajakan pada 1 Januari 2019 dengan penggunaan MFRS 16. Impak daripada perubahan dasar perakaunan untuk pajakan dan pelarasan yang diiktiraf semasa penggunaan MFRS 16 pada 1 Januari 2019 ini boleh dirujuk di nota 54 kepada penyata kewangan.

Bayaran pajakan minimum pada tarikh pelaporan adalah seperti berikut:

Kumpulan2018

RM

Tidak lebih daripada satu tahun 23.0

Selepas satu tahun dan tidak lebih daripada lima tahun 31.9

54.9

Caj pembiayaan masa hadapan (4.9)

Nilai kini liabiliti pajakan kewangan 50.0

Nilai kini liabiliti pajakan kewangan pada tarikh pelaporan adalah seperti berikut:



50.0

Syarikat2018

RM



41.4

Caj pembiayaan masa hadapan (4.4)

Nilai kini liabiliti pajakan kewangan 37.0

Nilai kini liabiliti pajakan kewangan pada tarikh pelaporan adalah seperti berikut:



37.0

Pajakan kewangan merujuk kepada bangunan pejabat Syarikat di Melaka dan sistem sokongan komputer Kumpulan, yang berada di bawah pengaturan pajakan kewangan.

(h) Debentur terdiri daripada yang berikut:


RM 2018

RM

Debentur 7.875% USD300.0 juta matang pada tahun 2025 1,237.2 1,238.4

Tiada Debentur yang telah ditebus, dibeli atau dibatalkan dalam tahun kewangan semasa.

83



18. BELUM BAYAR KEPADA ANAK-ANAK SYARIKAT

(a) Pada 12 November 2013, TM Global Incorporated, sebuah anak syarikat, telah memperoleh pinjaman 7 tahun bernilai USD100.0 juta daripada sebuah institusi kewangan yang akan matang pada 30 Oktober 2020. Pinjaman ini mengenakan faedah pada kadar terapung USD sebanyak Kadar Tawaran Antara Bank London (LIBOR) 3 bulan, campur 0.91% setahun yang perlu dibayar setiap suku tahun pada 12 Februari, Mei, Ogos dan November pada setiap tahun kewangan termasuk 30 Oktober 2020. Pinjaman tersebut adalah dijamin oleh Syarikat dengan jaminan tanpa syarat dan tidak boleh dibatalkan.

(b) Pada 3 Mac 2015, Syarikat melalui anak syarikat milik penuhnya, Tulip Maple Berhad (Tulip Maple) menerima kelulusan daripada Suruhanjaya Sekuriti Malaysia untuk pewujudan Program Sukuk Nota Jangka Sederhana Euro Pelbagai Mata Wang (EMTN) sehingga USD750.0 juta dalam nilai nominal (atau sama nilai dalam mata wang asing).

Pada 25 Februari 2016, Tulip Maple menerbitkan Sukuk 10-tahun bernilai USD50.0 juta yang akan matang pada 25 Februari 2026. Sukuk tersebut mengenakan kadar pengagihan berkala sebanyak 3.7% setahun yang perlu dibayar pada setiap setengah tahun secara tunggakan pada 25 Ogos dan 25 Februari pada setiap tahun kewangan mulai Ogos 2016.

Pada 19 Ogos 2016, Tulip Maple menerbitkan Sukuk 7-tahun bernilai USD50.0 juta yang akan matang pada 21 Ogos 2023. Sukuk ini mengenakan kadar pengagihan berkala LIBOR 1 bulan, campur 1.35% setahun yang perlu dibayar pada setiap bulan secara tunggakan pada tanggal 19 setiap bulan mulai September 2016.

Pada 15 November 2016, Tulip Maple menerbitkan Sukuk 10-tahun bernilai USD 75.0 juta yang akan matang pada 15 November 2026. Sukuk tersebut mengenakan kadar pengagihan berkala sebanyak 3.422% setahun yang perlu dibayar pada setiap setengah tahun secara tunggakan pada 15 Mei dan 15 November pada setiap tahun kewangan mulai Mei 2017.

Perolehan daripada urus niaga ini telah digunakan untuk membiayai perbelanjaan modal Syarikat dan keperluan kendalian perniagaan.

Pinjaman bertempoh ini ditunjukkan sebagai peminjaman Kumpulan (nota 17 kepada penyata kewangan).

19. LIABILITI PAJAKAN

2019

Kadar kenaikan pinjaman

Bukan Semasa

RM Semasa

RM Jumlah

RM

Kumpulan

Liabiliti Pajakan 5.79% 1,619.1 295.8 1,914.9

Syarikat

Liabiliti Pajakan 5.35% 883.9 160.9 1,044.8

Profil kematangan Kumpulan dan Syarikat bagi liabiliti pajakan dinyatakan dalam nota 51 kepada penyata kewangan.

84



20. INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF DAN URUS NIAGA LINDUNG NILAI

Kumpulan

Amaun kontrak atau

nosional RM

Nilai Saksama Laba/(Kerugian)

nilai saksama dalam tahun

kewangan tersebut

RMAset

RM Liabiliti

RM

2019Derivatif diambil kira di bawah perakaunan lindung nilaiSwap kadar faedah - lindung nilai aliran tunai - lebih daripada 3 tahun (nota kecil (b)) 206.4 - 1.7 (8.7)Swap kadar faedah mata wang bersilang - lindung nilai aliran tunai

(nota kecil (i))- kurang dari 1 tahun (nota kecil (c)) 316.8 95.6 - (3.6)- lebih daripada 3 tahun (nota kecil (a)) 310.5 158.4 - 10.2JUMLAH 833.7 254.0 1.7 (2.1)

2018

Liabiliti opsyen jual ke atas saham dipegang oleh kepentingan bukan mengawal- lebih daripada 3 tahun (nota kecil (d)) - - - 311.0Derivatif diambil kira di bawah perakaunan lindung nilaiSwap kadar faedah - lindung nilai saksama - lebih daripada 3 tahun 206.6 7.0 - 1.5Swap kadar faedah mata wang bersilang - lindung nilai aliran tunai

(nota kecil (i))- 1 tahun hingga 3 tahun (nota kecil (c)) 316.8 99.2 - 5.7- lebih daripada 3 tahun (nota kecil (a)) 310.5 148.2 - (17.8)JUMLAH 833.9 254.4 - 300.4

Syarikat

Amaun kontrak atau

nosional RM

Nilai Saksama Laba/(Kerugian)

nilai saksama dalam tahun

kewangan tersebut

RMAset

RM Liabiliti

RM

2019Derivatif diambil kira di bawah perakaunan lindung nilaiSwap kadar faedah - lindung nilai aliran tunai - lebih daripada 3 tahun (nota kecil (b)) 206.4 - 1.7 (8.7)Swap kadar faedah mata wang bersilang - lindung nilai aliran tunai (nota kecil (i))- kurang dari 1 tahun (nota kecil (c)) 316.8 95.6 - (3.6)- lebih daripada 3 tahun (nota kecil (a)) 310.5 158.4 - 10.2JUMLAH 833.7 254.0 1.7 (2.1)

2018

Derivatif diambil kira di bawah perakaunan lindung nilaiSwap kadar faedah - lindung nilai saksama - lebih daripada 3 tahun 206.6 7.0 - 1.5Swap kadar faedah mata wang bersilang - lindung nilai aliran tunai (nota kecil (i))- 1 tahun hingga 3 tahun (nota kecil (c)) 316.8 99.2 - 5.7- lebih daripada 3 tahun (nota kecil (a)) 310.5 148.2 - (17.8)JUMLAH 833.9 254.4 - (10.6)

85



20. INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF DAN URUS NIAGA LINDUNG NILAI (SAMBUNGAN)

Laba atau kerugian terkumpul atas butiran lindung nilai berkaitan dengan risiko dilindung nilai didedahkan dalam nota 17 kepada penyata kewangan atau dibawa ke rizab. Perakaunan lindung nilai telah diguna pakai bagi lindung nilai saksama ini.

(i) Perakaunan lindung nilai telah diguna pakai bagi lindung nilai aliran tunai ini yang mana butiran pendasar yang dilindung nilai adalah seperti berikut:

(a) bahagian bayaran kupon berkala setiap setengah tahun dan penyelesaian akhir Debentur 7.875% bernilai USD300.0 juta yang akan matang pada tahun 2025.

(b) bayaran faedah setiap setengah tahun pada kadar akruan terapung LIBOR 1 bulan campur 1.35% setahun dan penyelesaian akhir USD50.0 juta Nota Jangka Sederhana Islamik Euro (EMTN) yang akan matang pada 2023.

(c) bayaran faedah setiap suku tahun dan penyelesaian akhir pinjaman bernilai USD100.0 juta yang akan matang pada tahun 2020.

Nilai saksama instrumen kewangan derivatif adalah nilai kini bagi aliran tunai masa hadapannya. Nilai saksama yang menguntungkan menunjukkan amaun belum terima oleh Kumpulan dan Syarikat jika kontrak-kontrak tersebut ditamatkan atau sebaliknya. Kumpulan dan Syarikat terdedah kepada risiko kredit apabila nilai saksama kontrak menguntungkan, di mana pihak yang berurusan dikehendaki membayar Kumpulan atau Syarikat sekiranya kontrak ditamatkan.

Pendedahan maksimum kepada risiko kredit pada tarikh pelaporan ialah amaun dibawa bagi aset-aset derivatif seperti yang dibentangkan dalam Penyata-penyata Kedudukan Kewangan

Ringkasan di bawah adalah urus niaga derivatif lindung nilai yang dimeterai oleh Syarikat:

(a) Kontrak Swap Kadar Faedah Mata Wang Bersilang (CCIRS)

Liabiliti Pendasar Debentur 7.875% USD300.0 juta matang pada tahun 2025

Pada tahun 1995, Syarikat menerbitkan Debentur 7.875% bernilai USD300.0 juta yang akan matang pada tahun 2025.

Instrumen Lindung Nilai

Pada 17 Oktober 2011, Syarikat telah memeterai perjanjian CCIRS dengan amaun nosional bernilai USD50.0 juta yang melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 7.875% setahun atas amaun nosional USD dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar tetap 7.875% atas amaun nosional RM (dikira pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu). Swap ini akan matang pada 1 Ogos 2025. Pada tarikh matang, Syarikat akan menerima amaun nosional USD dan membayar pihak yang berurusan amaun yang sama nilai dalam RM berjumlah RM154.0 juta.

Pada 2 Disember 2011, Syarikat telah memeterai satu lagi perjanjian CCIRS dengan amaun nosional bernilai USD50.0 juta yang melayakkannya menerima faedah pada kadar tetap 7.875% setahun atas amaun nosional USD dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar tetap 7.875% atas amaun nosional RM (dikira pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu). Swap ini akan matang pada 1 Ogos 2025. Pada tarikh matang, Syarikat akan menerima amaun nosional USD dan membayar pihak yang berurusan amaun yang sama nilai dalam RM berjumlah RM156.5 juta.

Kontrak-kontrak CCIRS ini menukar sebahagian liabiliti USD secara berkesan kepada liabiliti RM.

(b) Kontrak Swap Kadar Faedah (IRS)

Liabiliti Pendasar USD50.0 juta LIBOR 1 bulan campur 1.35% Nota Jangka Sederhana Islamik Euro (EMTN) matang pada 2023

Pada tahun 2016, Syarikat, melalui anak syarikat milik penuhnya, Tulip Maple Berhad menerbitkan USD50.0 juta Sukuk yang akan matang pada 21 Ogos 2023.


Pada 19 Ogos 2016, Syarikat memeterai perjanjian IRS dengan amaun nosional bernilai USD50.0 juta yang melayakkannya menerima faedah setengah tahun pada kadar akruan terapung LIBOR 1 bulan campur 1.35% setahun. Syarikat wajib membayar faedah pada kadar tetap 2.85% setahun. Swap ini akan matang pada 21 Ogos 2023.

86



20. INSTRUMEN KEWANGAN DERIVATIF DAN URUS NIAGA LINDUNG NILAI (SAMBUNGAN)

Ringkasan di bawah adalah urus niaga derivatif lindung nilai yang dimeterai oleh Syarikat: (sambungan)

(c) Kontrak Swap Kadar Faedah Mata Wang Bersilang (CCIRS)

Liabiliti Pendasar Pinjaman LIBOR 3 bulan tambah 0.91% USD100.0 juta matang pada tahun 2020

Pada tahun 2013, Syarikat melalui anak syarikat milik penuhnya iaitu TM Global Incorporated, telah memperoleh pinjaman 7 tahun bernilai USD100.0 juta daripada sebuah institusi kewangan.


Pada 12 November 2013, Syarikat telah memeterai dua perjanjian CCIRS dengan amaun nosional masing-masing bernilai USD70.0 juta dan USD30.0 juta. CCIRS yang pertama melayakkan Syarikat menerima faedah pada kadar terapung LIBOR 3 bulan, campur 0.91% setahun atas amaun nosional USD dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar tetap sebanyak 4.02% setahun atas amaun nosional RM (dikira pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu). CCIRS yang kedua melayakkan Syarikat menerima faedah pada kadar terapung LIBOR 3 bulan, campur 0.91% setahun atas amaun nosional USD dan mewajibkannya membayar faedah pada kadar tetap sebanyak 4.00% setahun atas amaun nosional RM (dikira pada kadar pertukaran yang telah ditentukan terlebih dahulu). Swap ini akan matang pada 30 Oktober 2020. Pada tarikh matang, Syarikat akan menerima amaun nosional USD dan membayar pihak-pihak yang berurusan CCIRS ini amaun yang sama nilai dalam RM berjumlah RM316.8 juta.

Kontrak CCIRS ini menukar liabiliti USD secara berkesan kepada liabiliti RM.

(d) Opsyen Jual atas Saham Sebuah Anak Syarikat kepada Kumpulan

Pada 27 Mac 2014, Kumpulan telah mengumumkan bahawa anak syarikat milik penuhnya, Mobikom Sdn Bhd (Mobikom) telah memeterai perjanjian pelaburan bersyarat dengan pihak-pihak berikut yang berhubung dengan, antara lain, langganan oleh Mobikom saham biasa baru RM1.00 setiap satu dalam webe (saham webe) untuk jumlah pertimbangan sebanyak RM350.0 juta (Langganan Saham) (Perjanjian Pelaburan):

(a) Packet One Sdn Bhd (Packet One), anak syarikat milik penuh Green Packet Berhad (Green Packet);(b) SK Telecom Co. Ltd (SKT);(c) Green Packet;(d) Telekom Malaysia Berhad (Syarikat); dan(e) Webe Digital Sdn Bhd (webe)

Perjanjian Pelaburan antara lain termasuk pemberian tertentu opsyen jual di antara Mobikom dan Packet One dan SKT masing-masing ke atas saham webe.

Liabiliti opsyen jual ke atas saham dipegang oleh kepentingan bukan mengawal

Kumpulan melalui Mobikom telah memberi Packet One Sdn Bhd (Packet One) opsyen untuk menjual, yang memerlukan Mobikom membeli, semua saham dalam modal webe yang didaftar atas nama Packet One (termasuk badan korporat Packet One yang berkaitan), secara kolektif (Opsyen Jual Packet One).

Opsyen Jual Packet One boleh dilaksanakan secara keseluruhan dan tidak secara bahagian pada atau selepas 31 Mac 2021 sehingga

30 September 2022 pada harga pasaran purata wajaran volum webe pada masa pelaksanaan jika ia didagang atau disenaraikan di bursa saham yang diiktiraf seperti Bursa Malaysia Securities Berhad atau jika saham webe tidak didagangkan secara awam, nilai ekuiti atau nilai pasaran pengagihan sepenuhnya seandainya saham webe didagangkan di bursa saham yang diiktiraf.

Instrumen ini merupakan nilai kini bagi liabiliti Kumpulan untuk membeli ekuitinya sendiri. Perubahan dalam jangkaan jumlah penebusan diiktiraf sebagai laba dan kerugian lain dalam Penyata Pendapatan manakala pelepasan diskaun jangkaan aliran keluar masa hadapan diiktiraf sebagai kos pembiayaan.

Selain daripada yang disebut di atas, terdapat derivatif lain yang berbangkit daripada pelaburan Kumpulan dalam webe di mana harga pelaksanaannya adalah pada nilai saksama pasaran saham-saham dalam webe semasa opsyen itu bakal dilaksanakan dan dengan demikian, nilai saksama opyen-opsyen itu adalah sifar.

87



21. CUKAI TERTUNDA

Aset dan liabiliti cukai tertunda diimbangi apabila terdapat hak yang boleh dikuatkuasakan dari segi undang-undang untuk mengimbangkan aset cukai semasa terhadap liabiliti cukai semasa dan apabila cukai tertunda berkait dengan pihak berkuasa cukai yang sama. Amaun berikut, yang ditentukan selepas pengimbangan yang bersesuaian, dibentangkan dalam Penyata-penyata Kedudukan Kewangan:


RM 2018

RM 2019

RM 2018

RM

Tertakluk kepada cukai pendapatan:

Aset cukai tertunda 18.5 17.9 - -

Liabiliti cukai tertunda 1,424.1 1,661.3 1,386.3 1,613.6

JUMLAH CUKAI TERTUNDA 1,405.6 1,643.4 1,386.3 1,613.6

Pada 1 Januari 1,643.4 1,567.8 1,613.6 1,533.6

Pelarasan MFRS 16

- Aset hak penggunaan 213.0 - 184.5 -

- Liabiliti pajakan (300.1) - (274.1) -

Pelarasan MFRS 15 - 22.1 - 23.9

1,556.3 1,589.9 1,524.0 1,557.5

(Dikredit)/Dicaj kepada Penyata Pendapatan pada tahun semasa yang timbul daripada:

- hartanah, loji dan peralatan (139.7) (127.1) (137.3) (115.8)

- aset hak penggunaan 33.4 - 37.0 -

- liabiliti pajakan 22.6 - 23.4 -

- liabiliti kontrak (55.3) (41.7) (62.6) (19.2)

- aset kontrak dan lain-lain 100.3 (30.1) 86.7 (11.4)

- insentif cukai - 157.5 - 157.5

- kerugian cukai 2.6 - - -

- peruntukan dan lain-lain (107.0) 94.4 (84.9) 45.0

(143.1) 53.0 (137.7) 56.1

- perbezaan terjemahan mata wang (7.6) 0.5 - -

Pada 31 Disember 1,405.6 1,643.4 1,386.3 1,613.6

Pecahan baki terkumpul menurut setiap jenis perbezaan sementara:


RM 2018

RM 2019

RM 2018

RM

(a) Aset cukai tertunda Hartanah, loji dan peralatan 21.2 24.5 - - Liabiliti pajakan 277.5 - 250.7 - Kerugian cukai - 2.6 - - Liabiliti kontrak 304.3 249.0 293.1 230.5 Peruntukan dan lain-lain 248.5 142.0 221.9 137.0

851.5 418.1 765.7 367.5 Perbezaan terjemahan mata wang 7.6 (0.5) - -

859.1 417.6 765.7 367.5 Imbangan (840.6) (399.7) (765.7) (367.5) Jumlah aset cukai tertunda selepas imbangan 18.5 17.9 - -

(b) Liabiliti cukai tertunda Hartanah, loji dan peralatan 1,873.5 2,016.5 1,806.1 1,943.4 Aset hak penggunaan 246.4 - 221.5 - Aset kontrak dan lain-lain 144.8 44.5 124.4 37.7

2,264.7 2,061.0 2,152.0 1,981.1 Imbangan (840.6) (399.7) (765.7) (367.5) Jumlah liabiliti cukai tertunda selepas imbangan 1,424.1 1,661.3 1,386.3 1,613.6

88



21. CUKAI TERTUNDA (SAMBUNGAN)

Syarikat telah diberi kelulusan di bawah Seksyen 127 (3A) Akta Cukai Pendapatan, 1967 bagi pengecualian cukai pendapatan dalam bentuk Elaun Pelaburan (IA) seperti berikut:

- 60% atas aset jalur lebar berkelajuan tinggi yang layak yang diperoleh dalam tempoh 5 tahun mulai 1 Januari 2015 hingga 31 Disember 2019 yang dibenarkan ditolak sehingga 70% maksimum daripada pendapatan berkanun bagi setiap tahun taksiran.

Apa-apa elaun yang belum digunakan boleh dibawa ke hadapan ke tahun berikutnya sehingga digunakan sepenuhnya. Amaun pendapatan yang dikecualikan daripada cukai dikreditkan ke akaun pengecualian cukai yang daripadanya dividen yang dikecualikan daripada cukai boleh diisytiharkan.

Aset cukai tertunda atas IA yang belum digunakan telah diiktiraf atas dasar keuntungan yang dicatatkan oleh Syarikat sebelum ini, dan setakat terdapatnya kemungkinan bahawa keuntungan yang boleh dicukai pada masa hadapan akan terhasil, yang daripadanya perbezaan sementara boleh digunakan.

Kerugian cukai belum guna dan elaun modal/cukai lain tidak terserap anak-anak syarikat yang mana tiada aset cukai tertunda telah diiktirafkan daripadanya dalam Penyata Kedudukan Kewangan, adalah seperti berikut:

Kumpulan2019

RM 2018

RM

Kerugian cukai belum guna 2,925.1 2,601.7

Elaun modal/cukai lain tidak terserap 2,774.0 2,494.0

5,699.1 5,095.7

Manfaat kerugian dan kredit cukai ini hanya akan diperoleh sekiranya anak-anak syarikat yang berkenaan memperoleh pendapatan taksiran masa hadapan dalam amaun yang mencukupi untuk manfaat tersebut digunakan.

Di bawah Akta Kewangan Malaysia 2018 yang diwartakan pada 27 Disember 2018, kerugian cukai belum guna Kumpulan yang tiada tempoh tamat akan dikenakan had masa penggunaan. Berkuat kuasa pada tahun taksiran 2018, kerugian cukai belum guna yang terkumpul hanya boleh dibawa ke hadapan untuk 7 tahun taksiran yang berturutan. Tempoh tamat kerugian cukai Kumpulan adalah seperti yang diringkaskan di bawah:

Kumpulan2019

RM 2018

RM

Tahun taksiran 2025 2,601.7 2,601.7

Tahun taksiran 2026 323.4 -

22. PENDAPATAN TERTUNDA

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Pada 1 Januari 1,470.9 1,796.5 1,459.3 1,782.9

Tambahan 574.1 44.8 569.2 44.6

Dikreditkan kepada Penyata Pendapatan (300.9) (370.4) (297.3) (368.2)

Pada 31 Disember 1,744.1 1,470.9 1,731.2 1,459.3

Pendapatan tertunda terdiri daripada pendanaan oleh kerajaan bagi Penyediaan Perkhidmatan Sejagat (USP), projek Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi (HSBB), HSBB2, Jalur Lebar Pinggir Bandar (SUBB) dan projek Jalur Lebar kepada Penduduk Umum (BBGP) dan Sistem Kabel Rangkaian 1Malaysia (SKR1M) yang dilunaskan berasaskan kaedah garis lurus sepanjang anggaran hayat kegunaan aset berkaitan.

89



23. HARTANAH, LOJI DAN PERALATAN

Kumpulan

Rangkaian Teleko-

munikasiRM

Harta Mudah

Alih dan Peralatan

RM

Sistem Sokongan Komputer

RM

Tanah (nota kecil (c))

RM Bangunan

RM

Modal Kerja

DalamPelaksanaan

RM

Jumlah Hartanah,

Loji dan Peralatan

RM

Nilai Buku Bersih

Dilaporkan pada 31 Disember 2018 10,306.5 310.8 684.4 823.1 2,068.7 1,069.8 15,263.3

Pengelasan semula kepada aset hak penggunaan (nota 26) (153.8) (11.1) - - (41.6) - (206.5)

Dinyatakan semula pada 1 Januari 2019 10,152.7 299.7 684.4 823.1 2,027.1 1,069.8 15,056.8

Tambahan (nota kecil (a)) 241.8 86.2 90.3 57.5 2.1 995.2 1,473.1

Assetisation 894.1 12.6 167.4 - 273.7 (1,347.8) -

Pelupusan (1.0) (9.6) (1.7) - - - (12.3)

Dicaj kepada Penyata Pendapatan - - - - - (68.0) (68.0)

Dihapus kira (nota 6(a)) (36.7) - - - (0.4) (4.6) (41.7)

Susut nilai (nota 6(a)) (1,572.6) (99.1) (206.1) (1.0) (162.0) - (2,040.8)

Rosot nilai (nota 6(a) dan nota kecil (b)) (127.0) - (1.0) - - (1.0) (129.0)

Perbezaan terjemahan mata wang - (0.4) 4.4 - (0.1) - 3.9

Pindahan daripada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (bersih)(nota 34) - - - 13.2 4.3 - 17.5

Pengelasan semula (0.4) (6.9) 3.7 - 3.6 - -

Pada 31 Disember 2019 9,550.9 282.5 741.4 892.8 2,148.3 643.6 14,259.5


Kos 46,872.9 2,711.4 5,437.5 913.7 4,844.3 644.6 61,424.4

Susut nilai terkumpul (35,968.5) (2,408.6) (4,687.0) (18.3) (2,696.0) - (45,778.4)

Rosot nilai terkumpul (1,353.5) (20.3) (9.1) (2.6) - (1.0) (1,386.5)

Nilai Buku Bersih 9,550.9 282.5 741.4 892.8 2,148.3 643.6 14,259.5

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2018 11,250.2 380.9 646.4 822.9 2,105.6 1,334.7 16,540.7

Tambahan (nota kecil (a)) 305.4 42.3 53.8 1.4 2.4 1,852.9 2,258.2

Assetisation 1,490.6 31.2 254.6 - 125.3 (1,901.7) -

Pelupusan (0.7) (4.2) (2.2) - (0.1) (0.2) (7.4)


Dihapus kira (nota 6(a)) (54.7) (7.5) (6.4) - (0.6) (19.6) (88.8)


Rosot nilai (nota 6(a) dan nota kecil (b)) (973.2) (8.1) (1.2) - - - (982.5)

Perbezaan terjemahan mata wang - 0.2 - - 0.5 - 0.7

Pindahan kepada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (nota 34) - - - (0.1) - - (0.1)

Pengelasan semula (1.2) 6.4 2.0 - (7.2) - -

Pada 31 Disember 2018 10,306.5 310.8 684.4 823.1 2,068.7 1,069.8 15,263.3


Kos 45,928.9 2,640.6 5,173.4 843.0 4,602.7 1,069.8 60,258.4


Rosot nilai terkumpul (1,226.5) (20.3) (8.0) (2.6) - - (1,257.4)

Nilai Buku Bersih 10,306.5 310.8 684.4 823.1 2,068.7 1,069.8 15,263.3

90



23. HARTANAH, LOJI DAN PERALATAN (SAMBUNGAN)

Syarikat

Rangkaian Teleko-

munikasiRM

Harta Mudah

Alih dan Peralatan

RM


RM

Tanah (nota kecil (c))

RM Bangunan

RM

Modal Kerja

DalamPelaksanaan

RM

Jumlah Hartanah,

Loji dan Peralatan

RM

Nilai Buku Bersih

Dilaporkan pada 31 Disember 2018 10,081.7 275.6 468.4 344.4 1,557.7 1,035.8 13,763.6

Pengelasan semula kepada aset hak penggunaan (nota 26) (153.8) (9.4) - - (41.6) - (204.8)

Dinyatakan semula pada 1 Januari 2019 9,927.9 266.2 468.4 344.4 1,516.1 1,035.8 13,558.8

Tambahan (nota kecil (a)) 196.6 40.7 0.1 59.0 2.0 780.3 1,078.7

Assetisation 743.1 3.8 149.6 - 298.6 (1,195.1) -

Pelupusan (0.7) (2.8) - - - - (3.5)


Dihapus kira (nota 6(a)) (36.8) - (0.7) - (0.3) (4.6) (42.4)


Rosot nilai (nota 6(a) dan nota kecil (b)) (127.0) - (1.1) - - - (128.1)

Pindahan daripada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (nota 34) - - - 13.6 4.5 - 18.1

Pengelasan semula (0.4) (6.9) 3.7 - 3.6 - -

Pada 31 Disember 2019 9,206.5 235.1 459.8 416.1 1,686.7 551.2 12,555.4


Kos 40,547.2 1,721.4 4,331.5 435.0 4,073.0 551.2 51,659.3


Rosot nilai terkumpul (533.7) - (2.3) (2.6) - - (538.6)

Nilai Buku Bersih 9,206.5 235.1 459.8 416.1 1,686.7 551.2 12,555.4

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2018 10,335.1 325.2 465.7 344.0 1,570.8 1,340.2 14,381.0

Tambahan (nota kecil (a)) 270.8 24.4 11.9 1.4 0.5 1,545.8 1,854.8

Assetisation 1,316.0 19.8 186.9 - 121.7 (1,644.4) -

Pelupusan (0.2) (3.4) - - (0.1) - (3.7)


Dihapus kira (nota 6(a)) (66.5) (2.3) (0.1) - (0.6) (13.9) (83.4)


Rosot nilai (nota 6(a) dan nota kecil (b)) (208.1) - (1.2) - - - (209.3)

Pindahan kepada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (nota 34) - - - (0.1) - - (0.1)

Pengelasan semula (1.2) 6.4 2.0 - (7.2) - -

Pada 31 Disember 2018 10,081.7 275.6 468.4 344.4 1,557.7 1,035.8 13,763.6


Kos 40,404.6 1,814.6 4,242.9 362.3 3,835.6 1,035.8 51,695.8


Rosot nilai terkumpul (409.2) - (1.2) (2.6) - - (413.0)

Nilai Buku Bersih 10,081.7 275.6 468.4 344.4 1,557.7 1,035.8 13,763.6

91




(a) Termasuk dalam tambahan Kumpulan dan Syarikat adalah kos peminjaman sebanyak RM4.7 juta (2018: RM12.5 juta) yang berkait secara langsung daripada pembinaan aset yang layak.

(b) Kerugian rosot nilai

Sepanjang tahun kewangan semasa, Kumpulan dan Syarikat mengiktiraf kerugian rosot nilai sebanyak RM129.0 juta dan RM128.1 juta pada Kumpulan dan Syarikat, di mana RM124.6 juta pada aset rangkaian tetap berikutan pengumuman Kumpulan mengenai pelarasan harga servis Streamyx.

Sepanjang tahun kewangan yang lepas, Kumpulan dan Syarikat telah mengiktiraf kerugian rosot nilai sebanyak RM982.5 juta dan RM209.3 juta masing-masing pada aset rangkaian berikutan tekanan berterusan daripada keadaan perniagaan, industri dan ekonomi yang mencabar, ditambah dengan kesan harga MSAP.

Bagi tujuan semakan tahunan terhadap rosot nilai dan nilai boleh pulih aset rangkaian dan hartanah, loji dan peralatan secara lazimnya, unit penjanaan tunai (CGU) terendah yang mana hartanah, loji dan peralatan dan aset rangkaian dikaitkan untuk kajian ini adalah pada entiti masing-masing di mana aset-aset ini direkodkan. Ini memandangkan hakikat bahawa, secara konsisten merentasi Kumpulan, aset rangkaian dikekalkan dan digunakan secara ekonomik dan dipantau sebagai satu rangkaian dalam menghasilkan portfolio produk yang ditawarkan oleh setiap entiti.

Aset rangkaian tembaga bagaimanapun boleh dikenalpasti secara berasingan daripada aset rangkaian keseluruhan Syarikat. Begitu juga aliran tunai daripada aset-aset ini juga boleh dikenal pasti memandangkan produk berbeza dan aliran tunai yang boleh dikaitkan dengan jelas kepada teknologi yang disokong oleh aset rangkaian tembaga. Justeru, aset rangkaian tembaga dinilai sebagai CGU berasingan dalam aset rangkaian Syarikat yang lebih besar.

(i) Syarikat menjalankan penilaian terhadap pemulihan hartanah, loji dan peralatannya yang dicetuskan oleh tekanan yang disebut di atas yang mana menjejaskan hasil yang dijangka dihasilkan oleh produk dan perkhidmatan tertentu yang beroperasi pada rangkaian tembaganya. Walaupun aset rangkaian tembaga mempunyai hayat berguna yang panjang, hasil pendapatan daripada penggunaannya dijangka akan terjejas oleh perkembangan pasaran dan industri yang berlaku sepanjang tahun kewangan semasa. Bilangan tahun di mana produk tersebut dijangka berada dalam perkhidmatan aktif kepada pelanggan dijangkakan akan dikurangkan. Di dalam keadaan sedemikian, amaun yang boleh dipulih semula daripada aset rangkaian yang dirosot nilai ditentukan berdasarkan nilai sedang digunakan di mana andaian utama yang berikut digunakan:

- Nilai sedang digunakan dikira menggunakan unjuran aliran tunai didiskaunkan 7 tahun (2018: 8 tahun) dari tahun 2020 hingga 2026 (2018: 2019 hingga 2026);

- Tiada nilai terminal digunakan memandangkan hayat terhad bagi aset yang sedang ditinjau dan hala tuju aliran tunai 7 tahun yang digunakan dalam semakan adalah mencerminkan jangka hayat berguna bagi aset yang ditinjau;

- Ramalan sepanjang tempoh ini menggambarkan jangkaan pengurusan terhadap:• hasil yang dipengaruhi oleh had rangkaian jalur lebar tembaga dan peralihan daripada produk-produk rangkaian tembaga

kepada perkhidmatan produk-produk disampaikan melalui gentian kabel;• kos kendalian dalam menyampaikan perkhidmatan kepada pelanggan yang melanggan servis berasaskan tembaga;• asas pelanggan yang disebabkan oleh perkara di atas; dan• aliran keluar dan margin aliran tunai lain.Kebanyakan ramalan ini adalah berdasarkan rekod terdahulu dan penilaian semasa jangkaan pertumbuhan pasaran dan industri; dan

- Kadar diskaun yang digunakan untuk mengira nilai guna ialah 10.4% (2018: 10.4%).

Perubahan pasaran dan industri turut mempengaruhi pemulihan aset rangkaian di anak-anak syarikat lain dalam Kumpulan. Tinjauan yang serupa atas nilai boleh pulih berdasarkan nilai sedang digunakan di anak-anak syarikat yang terjejas juga mengakibatkan pengiktirafan rosot nilai bagi aset rangkaian yang masing-masing menyokong segmen perniagaan tanpa wayar dan perniagaan borong Kumpulan pada tahun kewangan sebelumnya. Tiada kerugian rosot nilai material yang diiktiraf dari tinjauan yang dijalankan pada anak-anak syarikat Kumpulan pada tahun kewangan semasa.

(ii) Berikut adalah andaian yang digunakan dalam tinjauan untuk aset rangkaian tanpa wayar Kumpulan bagi tahun kewangan semasa dan sebelumnya. Tinjauan ini dibuat disebabkan oleh keputusan kewangan entiti di mana aset itu dimiliki.

- Nilai sedang digunakan yang dikira bagi tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019 didasarkan pada unjuran aliran tunai 10 tahun yang didiskaunkan dari tahun 2020 hingga 2029 (2018: 2019 hingga 2028);

- Tiada nilai terminal yang digunakan memandangkan hayat terhad bagi aset yang ditinjau dan hala tuju aliran tunai 10 tahun mencerminkan baki hayat berguna aset di bawah tinjauan;

- Ramalan sepanjang tempoh ini menggambarkan jangkaan pengurusan terhadap pertumbuhan hasil termasuk impak dijangkakan dari perubahan teknologi ke atas produk sedia ada dan profil pelanggan, kos kendalian dalam menyampaikan perkhidmatan produk dan profil pelanggan tersebut dan aliran keluar dan margin aliran tunai lain berdasarkan rekod masa lalu dan penilaian semasa jangkaan pasaran dan pertumbuhan industri; dan

- Kadar diskaun sebelum cukai yang digunakan untuk mengira nilai sedang digunakan ialah 13.0% (2018: 15.0%).

Tiada rosot nilai yang diiktiraf dari tinjauan yang dilaksanakan pada tahun semasa berakhir 31 Disember 2019.

(iii) Pada tahun kewangan yang lepas, aset rangkaian di bawah segmen borong kluster Global Kumpulan, kesan daripada Piawaian Mandatori berkaitan Harga Akses (MSAP) (Penetapan) menyebabkan tekanan menurun ke atas pendapatan bagi salah satu anak-anak syarikat Kumpulan. Kerugian rosot nilai sebanyak RM66.5 juta telah diiktiraf berdasarkan kajian rosot nilai, dilakukan sepanjang unjuran hasil 9 tahun (2019-2027) yang mencerminkan purata baki hayat berguna aset rangkaian, menggunakan kadar diskaun 11.5% dan tanpa andaian untuk terminal atau nilai sisa. Penilaian yang sama turut dilaksanakan pada aset rangkaian anak syarikat pada akhir tempoh tahun kewangan semasa dengan parameter yang sama. Tiada rosot nilai diiktiraf pada tahun semasa.

92




(b) Kerugian rosot nilai (sambungan)

(iv) Pada tahun kewangan lepas, kerugian rosot nilai RM5.3 juta disediakan untuk aset rangkaian yang secara langsung dikaitkan dengan kontrak pelanggan yang telah ditamatkan secara awal. Ini adalah aset yang tidak boleh diguna semula dan telah dikurangkan nilai sepenuhnya dan yang mana nilai sekerap tidak dijangka menjadi material.

(c) Butiran mengenai tanah adalah seperti berikut:

Kumpulan

Pegangan Kekal

RM

Pegangan Pajak

(nota kecil (i)) RM

Tanah Lain (nota kecil (ii))

RM Jumlah

RM

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2019 727.6 66.6 28.9 823.1

Tambahan 47.7 9.8 - 57.5

Susut nilai - (1.0) - (1.0)

Pindahan daripada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (bersih)(nota 34) 12.6 0.6 - 13.2

Pada 31 Disember 2019 787.9 76.0 28.9 892.8


Kos 790.5 93.9 29.3 913.7

Susut nilai terkumpul - (17.9) (0.4) (18.3)

Rosot nilai terkumpul (2.6) - - (2.6)

Nilai Buku Bersih 787.9 76.0 28.9 892.8

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2018 726.2 67.8 28.9 822.9

Tambahan 1.4 - - 1.4

Susut nilai - (1.1) - (1.1)

Pindahan kepada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (nota 34) - (0.1) - (0.1)

Pada 31 Disember 2018 727.6 66.6 28.9 823.1


Kos 730.2 83.5 29.3 843.0




93




(c) Butiran mengenai tanah adalah seperti berikut: (sambungan)

Syarikat

Pegangan Kekal

RM

Pegangan Pajak

(nota kecil (i)) RM

Tanah Lain (nota kecil (ii))

RM Jumlah

RM

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2019 258.8 56.7 28.9 344.4

Tambahan 49.4 9.6 - 59.0

Susut nilai - (0.9) - (0.9)

Pindahan daripada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (nota 34) 12.6 1.0 - 13.6

Pada 31 Disember 2019 320.8 66.4 28.9 416.1


Kos 323.4 82.3 29.3 435.0




Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2018 257.4 57.7 28.9 344.0

Tambahan 1.4 - - 1.4

Susut nilai - (0.9) - (0.9)

Pindahan kepada aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual (nota 34) - (0.1) - (0.1)

Pada 31 Disember 2018 258.8 56.7 28.9 344.4


Kos 261.4 71.6 29.3 362.3




(i) Tanah pegangan pajak termasuk yang berikut:

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018RM

2019 RM

2018 RM

Tanah pegangan pajak jangka panjang 55.4 45.5 54.4 44.4

Tanah pegangan pajak jangka pendek 20.6 21.1 12.0 12.3

Jumlah 76.0 66.6 66.4 56.7

Tanah pegangan pajak jangka panjang mempunyai tempoh pemegangan pajakan belum tamat selama 50 tahun dan ke atas.

(ii) Surat ikatan hak milik bagi tanah lain masih belum didaftarkan atas nama Syarikat. Sehingga penyelesaian dicapai dengan pihak berkuasa yang berkenaan, tanah-tanah ini masih belum dikelaskan mengikut tempoh pegangannya.

Tanah lain akan dikelaskan semula dengan sewajarnya apabila surat ikatan hak milik bagi tanah tersebut telah didaftarkan.

94



24. HARTANAH PELABURAN

Syarikat2019

RM 2018

RM

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 105.7 107.9

Susut nilai (nota 6(a)) (2.1) (2.2)

Pada 31 Disember 103.6 105.7

Pada 31 Disember

Kos 128.0 128.0

Susut nilai terkumpul (24.4) (22.3)

Nilai Buku Bersih 103.6 105.7

Hartanah pelaburan Syarikat terdiri daripada sebuah bangunan pejabat yang terletak di atas tanah pegangan kekal yang disewa dan diduduki oleh sebuah anak syarikat milik penuh.

Nilai saksama hartanah Syarikat pada 31 Disember 2019 bernilai RM146.0 juta (2018: RM140.3 juta) berdasarkan penilaian yang dibuat oleh penilai profesional bebas. Penilaian ini berasaskan pada harga semasa boleh dipantau dalam pasaran, yang telah dikelaskan sebagai Tahap 3 hierarki nilai saksama.

95



25. ASET TAK KETARA

KumpulanMuhibah

RM

Spektrum Teleko-

munikasi**

RM

Aset Tak Ketara Lain*

RM Jumlah

RM

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2019 309.6 168.2 12.2 490.0

Tambahan - - 31.8 31.8

Pelunasan (nota 6(a)) - - (18.9) (18.9)

Hapus kira/Penamatan penggunaan (nota 6(a)) - - (9.7) (9.7)

Pada 31 Disember 2019 309.6 168.2 15.4 493.2

Nilai Buku Bersih

Pada 1 Januari 2018 361.7 168.2 8.7 538.6

Tambahan - - 27.7 27.7

Pelunasan (nota 6(a)) - - (20.2) (20.2)

Rosot nilai (nota 6(a)) (52.1) - - (52.1)

Penggunaan - - (4.0) (4.0)

Pada 31 Disember 2018 309.6 168.2 12.2 490.0


Kos 366.7 168.2 116.5 651.4

Pelunasan terkumpul - - (101.1) (101.1)




Kos 366.7 168.2 94.4 629.3

Pelunasan terkumpul - - (82.2) (82.2)



* Aset tak ketara lain merangkumi nilai saksama bagi tanggungan perbelanjaan pembangunan reka bentuk, kemajuan dan pengujian produk dan perkhidmatan, perisian dan hak-hak program bagi anak-anak syarikat lain.

** Diagihkan kepada Webe Digital Sdn Bhd (webe).

96



25. ASET TAK KETARA (SAMBUNGAN)

(a) Ujian rosot nilai bagi muhibah

Kumpulan menjalankan ujian rosot nilai tahunan terhadap unit-unit penjanaan tunai yang diperuntukkan muhibah. Kajian pada tahun kewangan yang lalu berakhir 2018 mengakibatkan pengagihkan semula muhibah daripada VADS Berhad (VADS) kepada unit penjanaan tunai yang lebih besar merangkumi kluster perniagaan TM ONE seperti yang dinyatakan dalam nota 47 kepada penyata kewangan, yang terdiri daripada unit perniagaan dalam Telekom Malaysia Berhad yang menyampaikan perkhidmatan kepada segmen pelanggan Sektor Awam dan Perusahaan bersama-sama dengan VADS dan anak-anak syarikatnya serta VADS Lyfe Sdn Bhd, antara lain. Pengagihan semula muhibah kepada unit perniagaan dan entiti perniagaan lain dalam TM ONE mencerminkan penyesuaian semula terkini TM ONE sepanjang tahun kewangan sebelumnya di mana aktiviti penciptaan nilai yang berasal daripada VADS memberi manfaat kepada semua entiti dalam TM ONE. Ini termasuk tawaran perkhidmatan VADS yang merangkumi pembangunan produk dan penyelesaian Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT), lesen pengedar, pangkalan pelanggan dan kontrak dengan pelanggan. Semakan rosot nilai bagi tahun kewangan semasa yang telah berakhir adalah berdasarkan nilai sedang digunakan bagi muhibah TM ONE yang diperuntukkan semula dan ia menunjukkan bahawa tidak terdapat rosot nilai.

Pada tahun kewangan sebelumnya, Kumpulan telah mengiktiraf rosot nilai penuh bagi muhibah yang diiktiraf daripada pengambilalihan Webe Digital Sdn Bhd (webe) yang telah diperuntukkan kepada kumpulan entiti webe (seperti yang dinyatakan dalam nota 55 kepada penyata kewangan) berdasarkan nilai sedang digunakan yang telah terjejas sepanjang tahun kewangan sebelumnya disebabkan oleh kombinasi beberapa faktor, terutamanya harga pasaran yang lebih kompetitif dan dinamik berbanding kos operasi yang diperlukan untuk mengekalkan jejak rangkaian tanpa wayar kami yang semakin berkembang.

Jumlah muhibah Kumpulan pada akhir tahun kewangan masing-masing boleh diringkaskan kepada unit penjanaan tunai berikut, iaitu tahap terendah dalam kumpulan aset yang mana terdapat aliran tunai yang boleh dikenal pasti secara berasingan di mana setiap muhibah ini akan masing-masing dipantau:

2019 RM

2018 RM

Kluster Perniagaan TM ONE 308.4 308.4

Lain-lain 1.2 1.2

309.6 309.6

Amaun muhibah yang diiktiraf pada mulanya adalah bergantung kepada pengagihan harga belian kepada nilai saksama aset diperoleh dan liabiliti ditanggung yang boleh dikenal pasti. Penentuan nilai saksama aset dan liabiliti adalah berdasarkan, sebahagian besarnya, kepada pertimbangan pihak pengurusan.

97



25. ASET TAK KETARA (SAMBUNGAN)

(a) Ujian rosot nilai bagi muhibah (sambungan)

Amaun boleh diperoleh semula daripada unit penjanaan tunai termasuk muhibah dan spektrum telekomunikasi ditentukan berdasarkan pengiraan nilai guna.

Pengiraan nilai guna mengguna pakai model aliran tunai terdiskaun yang menggunakan unjuran aliran tunai berdasarkan ramalan dan unjuran yang diluluskan oleh pihak pengurusan, yang merangkumi tempoh tiga tahun bagi TM ONE. Pada tahun kewangan sebelumnya, unjuran aliran tunai yang digunakan bagi webe adalah berdasarkan ramalan sepuluh tahun memandangkan sifat jangka panjang dan pelan Kumpulan yang intensif modal untuk pelaksanaan rangkaian tanpa wayar Evolusi Jangka Panjang (LTE) melalui webe. Ramalan dan unjuran ini menggambarkan jangkaan pengurusan terhadap pertumbuhan hasil, kos kendalian dan margin bagi unit penjanaan tunai berdasarkan pengalaman masa lalu. Aliran tunai masing-masing selepas tahun ketiga bagi TM ONE dan tahun kesepuluh bagi webe diekstrapolasi menggunakan anggaran kadar pertumbuhan terminal. Kadar-kadar ini telah ditentukan berdasarkan kadar pertumbuhan unjuran bagi pasaran di mana unit penjanaan tunai beroperasi.

Kadar diskaun yang diguna pakai ke atas unjuran aliran tunai ditanda aras dengan pesaing tempatan pada tarikh penilaian unit penjanaan tunai berkenaan. Kadar diskaun sebelum cukai diperoleh dengan menghapus aliran tunai cukai dari nilai guna selepas cukai dan melalui lelaran, kadar diskaun sebelum cukai yang menjadikan nilai semasa aliran tunai diselaraskan bersamaan dengan nilai guna yang dikira menggunakan aliran tunai selepas cukai.

Andaian-andaian berikut telah diguna pakai dalam pengiraan nilai guna:

2019 2018

TM ONE TM ONE webe

Kadar diskaun sebelum cukai 14.2% 13.5% 16.1%

Kadar pertumbuhan terminal -1.0% -1.0% 0.5%

Kadar pertumbuhan terminal yang digunakan dalam tahun kewangan semasa berakhir adalah sama seperti yang digunakan pada tahun sebelumnya.

(i) Kesan daripada perubahan yang mungkin dalam andaian-andaian utama yang digunakan

Perubahan dalam andaian-andaian yang dipilih oleh pihak pengurusan, khususnya andaian kadar diskaun yang digunakan dalam model aliran tunai terdiskaun boleh memberi kesan yang ketara terhadap keputusan ujian rosot nilai dan juga keputusan Kumpulan. Kajian yang dijalankan Kumpulan termasuk penilaian kesan perubahan dalam andaian-andaian utama. Berdasarkan kepada analisis kepekaan yang dijalankan, pengurusan telah merumuskan bahawa tiada perubahan munasabah dalam andaian utama yang mungkin akan menyebabkan amaun dibawa bagi unit penjanaan tunai TM ONE melebihi amaun yang boleh diperoleh semula.

(b) Ujian rosot nilai bagi spektrum telekomunikasi dan hayat berguna tidak terhad

Ujian rosot nilai terhadap spektrum telekomunikasi Kumpulan yang diagihkan kepada webe telah dilakukan secara serentak bersama ujian rosot nilai bagi aset rangkaian tanpa wayarnya, seperti dinyatakan dalam nota 23(b)(ii) kepada penyata kewangan. Nilai diperoleh semula adalah berdasarkan nilai guna yang diperoleh daripada aktiviti penilaian yang sama dijalankan pada tahun kewangan semasa berakhir, melebihi gabungan nilai dibawa oleh spektrum telekomunikasi dan rangkaian aset tanpa wayar pada 31 Disember 2019. Di samping itu, nilai terminal turut digunakan untuk mendapatkan nilai guna berserta kadar diskaun sebelum cukai sebanyak 15.0% dan kadar pertumbuhan terminal sebanyak 0.5%. Hasilnya, tiada kerugian rosot nilai telah diiktiraf bagi spektrum telekomunikasi Kumpulan sepanjang tahun kewangan semasa berakhir.

Kumpulan turut mengkaji semula hayat berguna spektrum yang kekal tidak terhad pada akhir tempoh tahun kewangan semasa. Pertimbangan utama dalam penilaian ini adalah seperti dinyatakan dalam nota 3(f) kepada penyata kewangan.

98



26. ASET HAK PENGGUNAAN

Kumpulan

Rangkaian Teleko-

munikasi RM

Harta Mudah Alih dan

PeralatanRM


RM Tanah

RM Bangunan

RM

Jumlah Aset Hak

Penggunaan RM

Nilai Buku Bersih

Kesan pelaksanaan MFRS 16

- Pengelasan semula dari hartanah, loji dan peralatan (nota 23) 153.8 11.1 - - 41.6 206.5

- Diiktiraf pada 1 Januari 2019 177.3 19.2 10.2 280.8 1,122.1 1,609.6

- Kerugian rosot nilai diiktiraf pada tarikh peralihan (nota 54) - - - - (732.6) (732.6)

Diiktiraf/Dinyatakan semula pada 1 January 2019 331.1 30.3 10.2 280.8 431.1 1,083.5

Tambahan 83.7 4.2 - 0.3 163.3 251.5

Modifikasi - (1.2) (0.6) (2.4) (1.1) (5.3)

Penamatan - (0.1) - - (0.2) (0.3)

Susut nilai (nota 6(a) dan nota kecil (a)) (62.1) (12.8) (4.3) (10.3) (124.7) (214.2)

Pada 31 Disember 2019 352.7 20.4 5.3 268.4 468.4 1,115.2


Kos 414.8 33.2 9.6 278.7 1,325.7 2,062.0

Susut nilai terkumpul (62.1) (12.8) (4.3) (10.3) (124.7) (214.2)

Rosot nilai terkumpul - - - - (732.6) (732.6)

Nilai Buku Bersih 352.7 20.4 5.3 268.4 468.4 1,115.2

Pada tahun sebelumnya, Kumpulan dan Syarikat hanya mengiktiraf aset pajakan dan liabiliti pajakan yang berkaitan dengan pajakan kewangan di bawah MFRS 117 “Pajakan”. Aset-aset ini dibentangkan sebagai hartanah, loji dan peralatan dan liabiliti sebagai sebahagian peminjaman Kumpulan dan Syarikat. Sila rujuk pada nota 54 kepada penyata kewangan untuk penyesuaian kepada jumlah yang diambil kira dalam penyata kewangan setelah penggunaan pakai MFRS 16 pada 1 Januari 2019.

(a) Berikut adalah jumlah berkaitan dengan pajakan yang dinyatakan di dalam Penyata Pendapatan:

2019RM

Susut nilai aset hak penggunaan (nota 6(a)) 214.2

Faedah untuk liabiliti pajakan (nota 9) 128.4

Perbelanjaan pajakan jangka pendek (nota 6(b)) 38.4

Perbelanjaan aset bernilai rendah yang tidak ditunjukkan di atas sebagai perbelanjaan pajakan jangka pendek (nota 6(b)) 4.5

(b) Kerugian Rosot Nilai

Kumpulan mengiktiraf kerugian rosot nilai berjumlah RM732.6 juta kepada pembukaan pendapatan tertahan setelah penggunaan pakai MFRS 16 pada 1 Januari 2019.

Kumpulan membuat penilaian sama ada wujud sebarang tanda rosot nilai kepada aset hak penggunaan di bawah MFRS 136 “ Rosot Nilai Aset” dengan menggunakan andaian seperti dinyatakan di nota 23(b) kepada penyata kewangan.

99



26. ASET HAK PENGGUNAAN (SAMBUNGAN)

Syarikat

Rangkaian Teleko-

munikasi RM

Harta Mudah Alih dan

PeralatanRM

Tanah RM

Bangunan RM

Jumlah Aset Hak

Penggunaan RM

Nilai Buku Bersih

Kesan pelaksanaan MFRS 16

- Pengelasan semula dari hartanah, loji dan peralatan (nota 23) 153.8 9.4 - 41.6 204.8

Diiktiraf/Dinyatakan semula pada 1 Januari 2019 98.6 15.9 280.8 373.5 768.8

Tambahan 39.6 - 0.3 92.6 132.5

Modifikasi - - (2.4) (1.7) (4.1)

Penamatan - (0.2) - - (0.2)

Susut nilai (nota 6(a) dan nota kecil (a)) (50.8) (10.6) (10.3) (107.0) (178.7)

Pada 31 Disember 2019 241.2 14.5 268.4 399.0 923.1


Kos 292.0 25.1 278.7 506.0 1,101.8

Susut nilai terkumpul (50.8) (10.6) (10.3) (107.0) (178.7)

Nilai Buku Bersih 241.2 14.5 268.4 399.0 923.1

Pada tahun sebelumnya, Kumpulan dan Syarikat hanya mengiktiraf aset pajakan dan liabiliti pajakan yang berkaitan dengan pajakan kewangan di bawah MFRS 117 “Pajakan”. Aset-aset ini dibentangkan sebagai hartanah, loji dan peralatan dan liabiliti sebagai sebahagian peminjaman Kumpulan dan Syarikat. Sila rujuk pada nota 54 kepada penyata kewangan untuk penyesuaian kepada jumlah yang diambil kira dalam penyata kewangan setelah penggunaan pakai MFRS 16 pada 1 Januari 2019.

(a) Berikut adalah jumlah berkaitan dengan pajakan yang dinyatakan di dalam penyata pendapatan:

2019RM

Susut nilai aset hak penggunaan (nota 6(a)) 178.7

Faedah untuk liabiliti pajakan (nota 9) 62.4

Perbelanjaan pajakan jangka pendek (nota 6(b)) 12.4

Perbelanjaan aset bernilai rendah yang tidak ditunjukkan di atas sebagai perbelanjaan pajakan jangka pendek (nota 6(b)) 4.1

100



27. ANAK-ANAK SYARIKAT

Syarikat

2019 2018

Malaysia RM

Luar Negara RM

Jumlah RM

Malaysia RM

Luar Negara RM

Jumlah RM

Pelaburan-pelaburan tidak disebut harga, pada kos 1,713.0 22.0 1,735.0 1,713.0 22.0 1,735.0

Rosot nilai terkumpul (407.1) (13.2) (420.3) (407.1) (13.2) (420.3)

1,305.9 8.8 1,314.7 1,305.9 8.8 1,314.7

Sumbangan ekuiti

- Opsyen yang diberikan kepada anggota-anggota anak-anak

syarikat 24.3 - 24.3 24.3 - 24.3

- PIJP yang diberikan kepada anggota-anggota anak-anak

syarikat 25.1 - 25.1 18.1 0.2 18.3

Pelaburan-pelaburan tidak disebut harga, pada nilai yang diturunkan* - - - - - -

PELABURAN BERSIH DALAM ANAK-ANAK SYARIKAT 1,355.3 8.8 1,364.1 1,348.3 9.0 1,357.3

* Pelaburan dalam anak-anak syarikat tertentu telah diturunkan nilai kepada amaun boleh diperoleh semula berjumlah RM1.00 setiap satu.

Kepentingan ekuiti efektif Kumpulan dalam anak-anak syarikat, aktiviti-aktiviti utama dan negara-negara diperbadankan masing-masing adalah disenaraikan dalam nota 55 kepada penyata kewangan. Selain daripada Yayasan Telekom Malaysia, yang 100% disatukan dalam keputusan kewangan Kumpulan, perkadaran hak mengundi Kumpulan dalam anak-anak syarikat yang dipegang oleh Kumpulan tidak berbeza daripada perkadaran saham biasa yang dipegang atau kepentingan ekuiti efektif Kumpulan dalam anak-anak syarikat tersebut. Kumpulan mempunyai kawalan de facto ke atas Yayasan Telekom Malaysia disebabkan gabungan beberapa fakta termasuk sumber pendanaan dan hak untuk melantik Lembaga Pemegang Amanah.

Tiada sebarang sekatan penting terhadap keupayaan anak-anak syarikat untuk memindahkan dana dalam bentuk dividen dan pengagihan modal lain atau bagi pinjaman atau pendahuluan yang dibuat atau dibayar balik, kepada (atau daripada) Kumpulan.

101



27. ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)

Di bawah adalah maklumat kewangan yang diringkaskan untuk setiap anak syarikat yang mempunyai kepentingan bukan mengawal yang penting kepada Kumpulan, sebelum apa-apa penyingkiran antara syarikat:

Webe Digital Sdn Bhd Fiberail Sdn BhdFibrecomm Network (M)

Sdn Bhd

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Penyata Pendapatan yang Diringkaskan

Hasil 405.8 398.8 151.2 147.1 116.5 108.6

(Kerugian)/Keuntungan sebelum cukai pendapatan (325.2) (1,434.0) 26.5 22.2 22.9 (74.1)

(Belanja)/kredit cukai pendapatan - - (7.5) (5.8) (5.2) 15.9

(Kerugian)/Keuntungan selepas cukai dan jumlah pendapatan keseluruhan (325.2) (1,434.0) 19.0 16.4 17.7 (58.2)

Jumlah (kerugian)/pendapatan keseluruhan yang diagihkan kepada kepentingan bukan mengawal (88.1) (388.6) 8.7 5.7 8.7 (28.6)

Dividen dibayar kepada kepentingan bukan mengawal - - - 9.2 - -

Penyata Kedudukan Kewangan yang Diringkaskan

Aset semasa 125.5 155.1 106.4 119.2 58.5 63.4

Liabiliti semasa (1,767.1) (1,383.9) (91.1) (95.1) (57.2) (85.5)

Jumlah (liabiliti)/aset bersih semasa (1,641.6) (1,228.8) 15.3 24.1 1.3 (22.1)

Aset bukan semasa 401.7 66.5 298.3 192.8 93.3 95.7

Liabiliti bukan semasa (2,326.8) (1,373.5) (110.6) (25.4) (5.9) (3.4)

Jumlah (liabiliti)/aset bersih bukan semasa (1,925.1) (1,307.0) 187.7 167.4 87.4 92.3

(Liabiliti)/Aset bersih (3,566.7) (2,535.8) 203.0 191.5 88.7 70.2

Kepentingan bukan mengawal terkumpul (966.6) (687.2) 93.4 88.1 43.5 34.4

102



27. ANAK-ANAK SYARIKAT (SAMBUNGAN)

Di bawah adalah maklumat kewangan yang diringkaskan untuk setiap anak syarikat yang mempunyai kepentingan bukan mengawal yangpenting kepada Kumpulan, sebelum apa-apa penyingkiran antara syarikat: (sambungan)

Webe Digital Sdn Bhd Fiberail Sdn BhdFibrecomm Network (M)

Sdn Bhd

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Penyata Aliran Tunai yang Diringkaskan

Tunai yang dijana/(digunakan dalam) daripada operasi 213.3 (194.5) 58.4 76.6 22.2 48.5

Faedah yang dibayar (26.3) (22.0) - - (0.4) (0.5)

Cukai pendapatan dibayar - - (10.8) (13.7) (6.9) (5.9)

Aliran tunai dijana daripada/(digunakan dalam) aktiviti kendalian 187.0 (216.5) 47.6 62.9 14.9 42.1

Aliran tunai digunakan dalam aktiviti pelaburan (260.3) (227.4) (4.4) (19.4) (14.5) (23.4)

Aliran tunai dijana daripada/(digunakan dalam) aktiviti pembiayaan 44.6 373.3 (37.7) (20.0) 0.8 (2.0)

(Penyusutan)/Peningkatan bersih dalam tunai dan kesamaan tunai (28.7) (70.6) 5.5 23.5 1.2 16.7

Kesan perubahan kadar pertukaran - - - - (0.2) 0.1

Tunai dan kesamaan tunai pada awal tahun kewangan 35.4 106.0 41.0 17.5 21.7 4.9

Tunai dan kesamaan tunai pada akhir tahun kewangan 6.7 35.4 46.5 41.0 22.7 21.7

28. PINJAMAN DAN PENDAHULUAN KEPADA ANAK-ANAK SYARIKAT

Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat sebanyak RM15.6 juta (2018: RM0.2 juta) mewakili pinjaman dan pendahuluan pemegang saham bagi tujuan modal kerja. Pinjaman dan pendahuluan ini adalah tidak bercagar dan dikenakan faedah antara 4.21% hingga 5.68% (2018: 4.50% hingga 5.68%) dan akan matang di antara 1 hingga 9 tahun. Pergerakan dalam baki sepanjang tahun adalah didedahkan dalam nota 45(c) kepada penyata kewangan.

Pada tahun kewangan sebelumnya, rosot nilai sebanyak RM1,510.2 juta telah diiktiraf bagi pinjaman kepada anak-anak syarikat tertentu disebabkan oleh prestasi kewangan masing-masing. Tiada rosot nilai lanjut diiktiraf pada tahun kewangan semasa.

103



29. SYARIKAT BERSEKUTU

Kumpulan2019

RM2018

RM

Bahagian dalam aset bersih syarikat bersekutu

Pelaburan tidak disebut harga 81.1 74.3

JUMLAH 81.1 74.3

Bahagian Kumpulan dalam hasil dan keuntungan syarikat bersekutu adalah seperti berikut:

Hasil 28.4 26.8

Keuntungan selepas cukai dan jumlah pendapatan keseluruhan 15.0 21.0

Bahagian Kumpulan dalam aset dan liabiliti syarikat bersekutu adalah seperti berikut:

Aset bukan semasa 89.0 90.4

Aset semasa 2.1 (0.6)

Liabiliti semasa (10.0) (15.5)

Aset bersih 81.1 74.3

Syarikat bersekutu Kumpulan adalah tidak penting secara individu kepada kedudukan kewangan, prestasi kewangan dan aliran tunai bagi Kumpulan.

Kepentingan ekuiti efektif Kumpulan dalam syarikat bersekutu, suatu syarikat yang tidak disebut harga, aktiviti-aktiviti utamanya dan negara di mana ia diperbadankan adalah disenaraikan dalam nota 56 kepada penyata kewangan.

Tiada liabiliti luar jangka yang berkaitan dengan kepentingan Kumpulan dalam syarikat bersekutu dan tiada sebarang sekatan penting terhadap keupayaan syarikat bersekutu untuk memindahkan dana dalam bentuk dividen kepada Kumpulan.

30(a). PELABURAN EKUITI PADA NILAI SAKSAMA MELALUI PENDAPATAN KESELURUHAN LAIN (FVOCI)

Pelaburan ekuiti di FVOCI terdiri daripada pelaburan ekuiti individu.

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Pada 1 Januari 148.0 159.2 147.9 159.1

Perubahan nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain (8.2) (11.2) (8.1) (11.2)

Pada 31 Disember 139.8 148.0 139.8 147.9

Pelaburan ekuiti diwakili terutamanya oleh pelaburan Kumpulan dan Syarikat di Asean Cableship Pte Ltd dan Labuan Reinsurance (L) Ltd. Dividen yang diterima oleh Kumpulan dan Syarikat sepanjang tahun kewangan berjumlah RM9.1 juta (2018: RM11.7 juta).

Kumpulan dan Syarikat mempunyai pelaburan ekuiti bukan perdagangan yang tidak boleh ditarik balik pada pengiktirafan awal untuk membentangkan perubahan nilai saksamanya dalam OCI. Kumpulan dan Syarikat menganggap klasifikasi ini lebih relevan kerana instrumen-instrumen ini merupakan pelaburan strategik Kumpulan dan Syarikat dan tidak dipegang untuk tujuan perdagangan.

104



30(b). PELABURAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI KEUNTUNGAN ATAU KERUGIAN (FVTPL)

Pelaburan dalam Dana Pelaburan Teknologi dan pelaburan tertentu dalam sukuk Tanggungjawab Sosial Korporat (CSR) yang dinilai telah dikelaskan sebagai aset kewangan di FVTPL. Pelaburan ini tidak memenuhi kriteria MFRS 9 untuk klasifikasi pada kos terlunas, kerana aliran tunainya tidak mewakili pembayaran prinsipal dan faedah semata-mata.


RM 2018

RM


Pelaburan tambahan 12.3 6.3

Perubahan nilai saksama menerusi keuntungan atau kerugian (bersih) (35.8) 2.0

Yuran pengurusan (3.7) (3.7)

Perbezaan pertukaran asing 0.1 1.6


Bahagian semasa 6.0 6.0

Bahagian bukan semasa 49.6 76.7

JUMLAH PELABURAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI KEUNTUNGAN ATAU KERUGIAN (FVTPL) 55.6 82.7

Tiada pelupusan portfolio sepanjang tahun. Pelaburan tambahan adalah berkaitan dengan Dana Pelaburan Teknologi berjumlah RM12.3 juta (2018: RM6.3 juta).

30(c). PELABURAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI PENDAPATAN KESELURUHAN LAIN (FVOCI) Pelaburan dalam bon tersenarai dan tidak tersenarai telah diklasifikasikan sebagai FVOCI, oleh kerana model perniagaan Kumpulan

dan Syarikat dicapai dengan mengumpul aliran tunai berkontrak dan penjualan aset-aset tersebut. Aliran tunai berkontrak daripada pelaburan ini adalah prinsipal dan faedah semata-mata.


RM 2018

RM


Tambahan 83.0 103.1

Perubahan nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain 2.8 (0.3)

Pelupusan (78.1) (313.0)

Pertambahan pendapatan pembiayaan (bersih) 2.2 (0.7)


Kualiti kredit bagi pelaburan dalam bon tersenarai dan tidak tersenarai adalah seperti berikut:


RM 2018

RM

AAA 45.5 48.2

AA 88.1 81.0

A 11.6 6.7

BB 1.6 -

Sekuriti Kerajaan Malaysia 11.0 12.0

157.8 147.9

105



31. BELUM TERIMA PADA NILAI SAKSAMA MELALUI PENDAPATAN KESELURUHAN LAIN (FVOCI)


RM 2018

RM


Tambahan (termasuk faedah) 67.4 84.6

Pembayaran balik (selepas ditolak penukaran) (38.3) (20.0)

Pelupusan (20.4) (7.9)

Pelunasan bayaran pendahuluan (4.4) (15.2)

Kebalikan rosot nilai 5.6 0.4

Perubahan nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain 19.9 1.4

JUMLAH BELUM TERIMA DI FVOCI (bersih) 282.3 252.5

Bahagian semasa 14.3 13.1

Bahagian bukan semasa 268.0 239.4

JUMLAH BELUM TERIMA DI FVOCI (bersih) 282.3 252.5

Pinjaman yang dilanjutkan kepada pengaturan kakitangan bagi tujuan pelupusan pinjaman kepada pihak ketiga apabila keadaan tertentu yang telah ditetapkan dipenuhi.

Peruntukan rosot nilai Belum Terima di FVOCI


RM 2018

RM


Kebalikan rosot nilai pinjaman pendidikan (5.6) (0.4)

Pada 31 Disember (nota 4(a)) 12.7 18.3

32. BELUM TERIMA BUKAN SEMASA LAIN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Pada 1 Januari 2018 - 31.5 - 31.5

Pada 31 Disember

Pinjaman anggota pada kos terlunas

- di bawah prinsip Islam 30.3 1.3 30.2 1.3

Jumlah pinjaman anggota (nota kecil (i)) 30.3 32.8 30.2 32.8

Belum terima bukan semasa lain

- deposit lain (nota kecil (ii)) 224.7 200.9 224.7 200.9

- cukai boleh dipungut semula (nota kecil (iii)) - 113.8 - 113.8

- belum terima Nota Jangka Sederhana Boleh Tebus Boleh Tukar (nota kecil (iv)) - 233.7 - -

- lain-lain (nota kecil (v)) 122.0 112.6 - -

377.0 693.8 254.9 347.5

Manfaat prabayar anggota 55.1 51.0 55.1 51.0

432.1 744.8 310.0 398.5

Pinjaman anggota boleh diterima dalam tempoh dua belas bulan yang termasuk di bawah belum terima lain (nota 36) (7.1) (7.1) (7.0) (7.1)

JUMLAH BELUM TERIMA BUKAN SEMASA LAIN 425.0 737.7 303.0 391.4

106



32. BELUM TERIMA BUKAN SEMASA LAIN (SAMBUNGAN)

(i) Pinjaman anggota terdiri daripada pinjaman perumahan, kenderaan, komputer dan keahlian kelab yang ditawarkan kepada anggota-anggota dengan kos pembiayaan berkontrak sebanyak 4.0% setiap tahun berasaskan kaedah baki berkurangan kecuali untuk pinjaman keahlian kelab yang tidak dikenakan kos pembiayaan. Tidak terdapat sebarang pendedahan risiko kredit tunggal yang ketara kerana amaun tersebut sebahagian besarnya boleh diterima daripada individu. Pinjaman anggota termasuk kos pembiayaan, boleh dibayar balik secara ansuran bulanan tetap seperti berikut:

• Pinjaman perumahan - tempoh maksimum adalah sehingga umur pencen anggota (pada usia 60 tahun) • Pinjaman kenderaan - maksimum 9 tahun untuk kereta-kereta baru dan 7 tahun untuk kereta-kereta terpakai• Pinjaman komputer - 3 tahun

Risiko kredit yang timbul daripada pinjaman anggota dikurangkan dengan penguatkuasaan potongan gaji sebagai satu kaedah pembayaran balik. Tambahan pula, cagaran diperoleh untuk yang berikut:

• Pinjaman perumahan - gadaian tanah yang didaftar dan peletakan hak ke atas hartanah yang dibiayai• Pinjaman kenderaan - tuntutan hak milik ke atas kenderaan yang dibiayai

Pada tahun kewangan semasa, Syarikat telah melupuskan pinjaman perumahan anggota bernilai RM20.4 juta (2018: RM7.9 juta) dengan jumlah harga tunai sebanyak RM19.4 juta (2018: RM7.5 juta), berikutan Perjanjian Jual Beli (S&P) yang dilaksanakan pada 27 Mei 2009 dengan AmMortgage One Berhad (AmMortgage One), sebuah anak syarikat milik penuh AmBank (M) Berhad (AmBank). Seiringan dengan Perjanjian S&P, satu Perjanjian Perkhidmatan di antara Syarikat, AmMortgage One dan AmBank turut dilaksanakan. Pengaturan ini memperlihatkan AmBank sebagai pembekal sumber luaran untuk pengendalian perkhidmatan pinjaman secara gadai janji Syarikat.

Pelupusan pada tahun 2009 termasuk portfolio pinjaman anggota yang tempoh pembayaran balik melebihi umur persaraan anggota. Portfolio pinjaman ini tidak dinyahiktiraf memandangkan risiko kredit sekiranya berlaku kemungkiran membayar selepas umur persaraan anggota, kekal dengan Syarikat. Nilai dibawa bagi portfolio pinjaman tersebut dan nilai saksamanya adalah seperti berikut:


2019 2018

Amoun dibawa

RM

Nilai Saksama

RM

Amoun dibawa

RM

Nilai Saksama

RM

Pinjaman anggota pada kos terlunas/FVOCI 0.1 0.1 0.1 0.1

Peminjaman lain (nota 17) (0.1) (0.1) (0.1) (0.1)

Jumlah bersih # # # #

# Amoun kurang daripada RM0.1 juta

(ii) Deposit lain merangkumi deposit dan faedah terakru berkaitan dengan pajakan kendalian tidak boleh dibatalkan bagi empat buah bangunan pejabat dan deposit jangka panjang.

Syarikat memeterai dua perjanjian deposit pada tahun 2011 dengan kematangan pada 1 Ogos 2025 yang mana Syarikat akan mendeposit masing-masing sebanyak RM4.1 juta dan RM4.2 juta setiap enam bulan sehingga tarikh kematangan deposit. Pada tarikh matang, Syarikat akan layak untuk mendapat pembayaran balik deposit masing-masing sebanyak RM154.0 juta dan RM156.5 juta. Deposit-deposit berkenaan adalah dicagarkan dengan Bon Kerajaan Malaysia.

Deposit-deposit tersebut secara berkesannya mewujudkan dana terikat dengan nilai terjamin masing-masing sebanyak RM154.0 juta dan RM156.5 juta pada 1 Ogos 2025 bagi pembayaran balik Debentur Syarikat.

(iii) Pada akhir tahun kewangan sebelumnya, ini merangkumi kredit cukai berhubung tahun sebelumnya yang timbul daripada insentif cukai jalur lebar sambungan terakhir yang diberikan kepada Syarikat untuk 5 tahun bermula 16 September 2018, yang akan ditolak daripada jumlah cukai yang perlu dibayar pada masa hadapan. Sepanjang tahun kewangan semasa berakhir, baki diperoleh semula cukai telah disahkan oleh pihak berkuasa cukai untuk tujuan pemulangan dan justeru dikelaskan semula sebagai belum terima semasa.

(iv) Ini merangkumi nilai dibawa bagi tiga tranche dan faedah terakru Nota Jangka Sederhana Boleh Tebus Boleh Tukar 8 tahun (MTN Boleh Tukar) yang diterbitkan oleh Green Packet Berhad (Green Packet) yang dilanggani oleh anak syarikat milik penuh Kumpulan. Instrumen ini dibawa pada nilai saksama melalui Keuntungan atau Kerugian di bawah Tahap 3 hierarki nilai saksama. Sepanjang tahun kewangan, Kumpulan mengiktiraf kerugian nilai saksama sebanyak RM233.7 juta atas langganan MTN Boleh Tukar yang diterbitkan oleh kepentingan bukan mengawal dalam anak syarikat.

(v) Merangkumi nilai kini belum terima bagi tanah yang dilupuskan oleh sebuah anak syarikat milik penuh, yang perlu dibayar sepanjang baki tempoh berkontrak bagi perjanjian pembangunan tanah bersama dan belum terima pajakan jangka panjang anak syarikat milik penuh Kumpulan.

107



33. INVENTORI

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Peralatan telekomunikasi 40.8 76.5 40.5 76.5

Kapasiti dipegang untuk dijual semula 15.6 9.3 15.6 9.3

Tanah dipegang untuk dijual 4.4 4.4 - -

Tanah dipegang untuk pembangunan hartanah 35.5 35.5 - -

Lain-lain 5.7 8.9 7.7 3.6

JUMLAH INVENTORI 102.0 134.6 63.8 89.4

34. ASET BUKAN SEMASA DIPEGANG UNTUK DIJUAL

Kumpulan

Pada 1 Januari

RM

Amaun dibawasebelum

pengelasansemula

daripadahartanah, loji

dan peralatan (nota 23)

RM

Pengelasan semula kepada

hartanah, loji dan peralatan

(nota 23) RM

PelupusanRM

Pada 31 Disember

RM

Amaun dibawa

2019

Tanah

- Pegangan kekal 13.4 - (12.6) (0.8) -

- Pegangan pajak 1.0 0.4 (1.0) - 0.4

Bangunan 4.5 0.2 (4.5) - 0.2

18.9 0.6 (18.1) (0.8) 0.6

2018

Tanah

- Pegangan kekal 13.4 - - - 13.4

- Pegangan pajak 1.0 0.1 - (0.1) 1.0

Bangunan 4.5 - - - 4.5

18.9 0.1 - (0.1) 18.9

108



34. ASET BUKAN SEMASA DIPEGANG UNTUK DIJUAL (SAMBUNGAN)

Syarikat

Pada 1 Januari

RM

Amaun dibawasebelum

pengelasansemula

daripadahartanah, loji

dan peralatan (nota 23)

RM

Pengelasan semula kepada

hartanah, loji dan peralatan

(nota 23) RM

PelupusanRM

Pada 31 Disember

RM

Amaun dibawa

2019

Tanah

- Pegangan kekal 13.4 - (12.6) (0.8) -

- Pegangan pajak 1.0 - (1.0) - #

Bangunan 4.5 - (4.5) - -

18.9 - (18.1) (0.8) #

2018

Tanah

- Pegangan kekal 13.4 - - - 13.4

- Pegangan pajak 1.0 0.1 - (0.1) 1.0

Bangunan 4.5 - - - 4.5

18.9 0.1 - (0.1) 18.9


35. ASET KOS KONTRAK

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018RM

2019RM

2018RM

Pada 1 Januari 224.5 116.1 158.3 132.6

Tambahan 331.8 226.5 263.0 171.5

Dilunaskan kepada Penyata Pendapatan (337.2) (118.1) (265.6) (145.8)

Pada 31 Disember 219.1 224.5 155.7 158.3

109



36. BELUM TERIMA PERDAGANGAN DAN LAIN-LAIN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Belum terima daripada pelanggan luar 2,591.3 2,279.1 1,948.8 1,513.9

Belum terima daripada anak-anak syarikat - - 398.6 482.4

Belum terima daripada syarikat bersekutu 17.8 39.2 17.8 39.2

2,609.1 2,318.3 2,365.2 2,035.5

Rosot nilai

- pelanggan luar (1,005.7) (1,074.5) (601.1) (690.6)

- anak-anak syarikat - - (314.6) (68.8)

Jumlah belum terima perdagangan (bersih) 1,603.4 1,243.8 1,449.5 1,276.1

Bayaran pendahuluan 213.6 315.2 130.5 186.6

Geran boleh diperoleh semula 211.0 404.0 210.7 404.0

Cukai boleh dipungut semula 135.1 135.7 65.2 69.3

Pinjaman anggota (nota 32) 7.1 7.1 7.0 7.1

Belum terima lain daripada anak-anak syarikat - - 856.9 671.5

Belum terima lain 388.4 378.3 354.8 291.3

Rosot nilai belum terima lain

- pelanggan luar (124.1) (78.9) (108.9) (69.2)

- anak-anak syarikat - - (695.0) (475.0)

Jumlah belum terima lain (bersih) 831.1 1,161.4 821.2 1,085.6

JUMLAH BELUM TERIMA PERDAGANGAN DAN LAIN-LAIN (bersih) 2,434.5 2,405.2 2,270.7 2,361.7

Sejumlah amaun belum terima perdagangan adalah tertakluk kepada pengimbangan dengan belum bayar perdagangan yang mana baki ini adalah daripada urus niaga yang dibuat dengan pihak berurusan yang sama dan diselesaikan pada asas bersih, diringkaskan seperti berikut:

2019 2018

Jumlah kasar belum terima perdagangan

RM

Jumlah kasar belum bayar perdagangan

dan akruan ditolak

dengan belum terima

perdagangan (nota 39)

RM

Jumlah bersih belum terima perdagangan

RM


RM

Jumlah kasar belum bayar perdagangan

dan akruan ditolak

dengan belum terima

perdagangan (nota 39)

RM

Jumlah bersih belum terima perdagangan

RM

Kumpulan 1,955.1 (351.7) 1,603.4 1,480.3 (236.5) 1,243.8

Syarikat 1,801.2 (351.7) 1,449.5 1,512.6 (236.5) 1,276.1

Bagi belum terima perdagangan dan belum bayar perdagangan yang tertakluk kepada pengaturan tolak selesai di atas, setiap perjanjian antara Kumpulan dan pihak-pihak yang berurusan dijalankan secara penyelesaian bersih, termasuk peristiwa kemungkiran.

Analisis pergerakan dan baki tahun semasa didedahkan dalam nota 4(a)(ii) kepada penyata kewangan.

Kumpulan dan Syarikat tidak terdedah kepada penumpuan risiko kredit yang ketara disebabkan oleh kepelbagaian asas pelanggannya. Analisa belum terima perdagangan mengikut bidang perniagaan dianggap pendedahan penumpuan kredit yang paling wajar. Tambahan pula, risiko kredit dikurangkan hingga ke suatu takat tertentu melalui deposit tunai (nota 40 kepada penyata kewangan) dan jaminan bank yang diperoleh daripada pelanggan berjumlah RM107.0 juta (2018: RM70.0 juta). Kumpulan dan Syarikat menganggap rosot nilai pada tarikh pelaporan adalah mencukupi untuk menampung kemungkinan kerugian kewangan.

Tempoh kredit bagi belum terima perdagangan adalah antara 30 hingga 90 hari (2018: 30 hingga 90 hari).

Pendedahan maksimum kepada risiko kredit pada tarikh pelaporan adalah amaun dibawa bagi setiap kelas belum terima yang dinyatakan di atas.

110



37. ASET KEWANGAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI KEUNTUNGAN ATAU KERUGIAN (FVTPL)


RM 2018

RM

Sekuriti ekuiti disebut harga di Bursa Malaysia Securities Berhad 1.5 1.8

JUMLAH ASET KEWANGAN PADA NILAI SAKSAMA MELALUI KEUNTUNGAN ATAU KERUGIAN 1.5 1.8

38. TUNAI DAN BAKI BANK

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018RM

Deposit dengan bank berlesen 1,096.7 1,265.2 1,054.5 1,242.7

Deposit di bawah prinsip Islam 3,132.7 899.3 3,108.7 849.9

Jumlah deposit 4,229.4 2,164.5 4,163.2 2,092.6

Tunai dan baki bank 443.5 460.9 246.8 333.1

Tunai dan baki bank di bawah prinsip Islam 245.5 200.9 175.1 130.6

JUMLAH TUNAI DAN BAKI BANK 4,918.4 2,826.3 4,585.1 2,556.3

Tolak:

Wang dipegang dalam amanah (nota kecil (a))/Deposit bercagar (132.3) (69.8) (131.7) (69.1)

JUMLAH TUNAI DAN KESAMAAN TUNAI 4,786.1 2,756.5 4,453.4 2,487.2

(a) Wang dipegang dalam amanah berjumlah USD31.9 juta (RM131.7 juta) [2018: USD16.7 juta (RM69.1 juta)] terdiri daripada baki bank sebuah konsortium syarikat-syarikat telekomunikasi antarabangsa yang melabur secara bersama dalam kabel dasar laut antarabangsa. Ia dipegang dalam amanah oleh Syarikat sebagai fungsinya selaku pihak pengagihan pusat yang dilantik oleh konsortium.

Deposit hanya disimpan dengan sebilangan institusi kewangan yang taraf kreditnya berwibawa. Tidak terdapat penumpuan utama bagi simpanan deposit dalam sesebuah institusi kewangan tunggal. Kualiti kredit bagi institusi kewangan di mana tunai dan deposit disimpan adalah seperti berikut:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

AAA 727.8 828.5 565.5 715.1

AA 2,331.8 1,245.6 2,254.8 1,191.1

A 1,099.6 381.2 1,005.9 285.9

NR (nota kecil (b)) 759.2 371.0 758.9 364.2

4,918.4 2,826.3 4,585.1 2,556.3

(b) Terutamanya merangkumi deposit yang disimpan dengan institusi kewangan lain yang mempunyai penarafan yang setaraf berdaulat.

Deposit mempunyai julat tempoh matang masing-masing dari semalaman hingga 90 hari (2018: dari semalaman hingga 90 hari) bagi Kumpulan dan Syarikat. Baki bank adalah deposit yang disimpan dan sedia ditunaikan di bank.

Purata wajaran kadar faedah deposit pada 31 Disember 2019 masing-masing adalah 3.58% (2018: 3.89%) dan 3.53% (2018: 3.91%) bagi Kumpulan dan Syarikat.

111



39. BELUM BAYAR PERDAGANGAN DAN LAIN-LAIN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Belum bayar perdagangan dan akruan 2,120.4 2,494.6 1,326.2 1,694.2

Liabiliti dikenakan yang berkaitan geran kerajaan (nota 46(c) 200.0 200.0 200.0 200.0

Belum bayar bagi Penyediaan Perkhidmatan Sejagat 168.1 179.9 152.6 165.0

Wang dipegang dalam amanah (nota 38(a)) 131.7 69.1 131.7 69.1

Hasil tertunda 91.1 131.2 13.4 28.8

Deposit dan wang amanah 88.8 84.6 62.6 56.5

Kos pembiayaan belum bayar 87.3 86.3 87.3 86.1

Peruntukan kos melerai 82.4 21.5 64.0 3.9

Duti dan cukai-cukai lain belum bayar 68.5 38.7 54.4 36.9

Peruntukan Skim MESRA (nota kecil (b)) 17.3 22.2 11.7 16.4

Belum bayar kepada anak-anak syarikat (nota kecil (a)) - - 831.5 716.2

Belum bayar lain dan akruan 631.2 303.7 409.1 279.1

3,686.8 3,631.8 3,344.5 3,352.2

Bahagian semasa 3,604.4 3,610.3 3,280.5 3,348.3

Bahagian bukan semasa 82.4 21.5 64.0 3.9

JUMLAH BELUM BAYAR PERDAGANGAN DAN LAIN-LAIN 3,686.8 3,631.8 3,344.5 3,352.2

(a) Termasuk lebihan dana anak-anak syarikat yang diuruskan dan dilaburkan oleh Syarikat, yang dikenakan bayaran faedah seperti yang dibentangkan dalam nota 45(b) kepada penyata kewangan.

(b) Peruntukan Skim MESRA untuk pekerja yang layak

Di antara tahun 2014 dan 2016, Kumpulan dan Syarikat mengumumkan penawaran siri skim persaraan opsyenal khas, yang dikenali sebagai Skim MESRA, kepada pekerja yang berumur 55 tahun dan ke atas. Pekerja yang layak dan yang menerima tawaran persaraan opsyenal ini akan dibayar pampasan menerusi insentif-insentif khas serta faedah-faedah ditetapkan sehingga mereka mencapai umur 60 tahun.

Kesan kewangan yang dijangkakan bagi skim ini yang melibatkan pembayaran pampasan sekali gus dalam tempoh 12 bulan berikutan tahun kewangan semasa serta faedah penjagaan kesihatan pra-tentu terhad yang dijangkakan bagi 5 tahun kewangan berikutnya atau apabila penerima mencecah 60 tahun umurnya (jika lebih awal), telah diiktiraf dalam penyata kewangan berasaskan bilangan pekerja yang telah menerima tawaran ini pada akhir tahun kewangan tersebut.

Sejumlah amaun belum bayar perdagangan dan akruan adalah tertakluk kepada pengimbangan dengan belum terima perdagangan yang mana baki ini adalah daripada urus niaga yang dibuat dengan pihak berurusan yang sama dan diselesaikan pada asas bersih, diringkaskan seperti berikut:

2019 2018

Jumlah kasar belum bayar

perdagangandan akruan

RM


ditolak dengan belum bayar


(nota 36)RM

Jumlah bersih belum bayar perdagangan

dan akruanRM

Jumlah kasar belum bayar


RM


ditolak dengan belum bayar


(nota 36)RM

Jumlah bersih belum bayar perdagangan

dan akruanRM

Kumpulan 2,472.1 (351.7) 2,120.4 2,731.1 (236.5) 2,494.6

Syarikat 1,677.9 (351.7) 1,326.2 1,930.7 (236.5) 1,694.2

Tempoh kredit bagi belum bayar perdagangan dan lain-lain tidak termasuk akruan berbeza-beza dari 30 hingga 90 hari (2018: 30 hingga 90 hari) bergantung kepada terma-terma kontrak.

112



40. DEPOSIT PELANGGAN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Perkhidmatan telefon 289.1 340.8 289.0 340.7

Perkhidmatan data 8.9 12.0 2.5 2.8

JUMLAH DEPOSIT PELANGGAN 298.0 352.8 291.5 343.5

41. ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI KENDALIAN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Penerimaan daripada pelanggan 11,330.0 11,269.9 9,346.0 9,803.7

Pembayaran kepada pembekal dan anggota (7,067.7) (8,060.3) (5,987.6) (6,655.6)

Pembayaran kepada pembekal untuk pajakan jangka pendek dan pajakan aset bernilai rendah (42.9) - (16.5) -

Pembayaran kos pembiayaan (464.6) (430.3) (385.1) (370.8)

Pembayaran cukai pendapatan dan zakat (bersih) (252.8) (194.2) (156.3) (119.5)

JUMLAH ALIRAN TUNAI DARIPADA AKTIVITI KENDALIAN 3,502.0 2,585.1 2,800.5 2,657.8

42. ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PELABURAN

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Sumbangan bagi pembelian hartanah, loji dan peralatan 186.0 541.4 186.0 541.4

Pelupusan hartanah, loji dan peralatan 19.6 22.4 8.7 21.7

Pembelian hartanah, loji dan peralatan (1,498.8) (2,276.1) (1,169.4) (1,897.6)

Pelupusan/Tempoh matang pelaburan semasa pada nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain 78.1 313.0 78.1 313.0

Pembelian pelaburan semasa pada nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain (83.0) (103.1) (83.0) (103.1)

Pembelian pelaburan pada FVTPL (8.6) (6.3) (8.6) (6.3)

Pelupusan aset bukan semasa yang dipegang untuk dijual 1.4 0.2 1.4 0.2

Deposit jangka panjang (16.6) (16.6) (16.6) (16.6)

Pembayaran balik daripada anak-anak syarikat - pinjaman dan pendahuluan - - 7.6 4.5

- belum terima lain - - 160.5 490.6

Pendahuluan kepada anak-anak syarikat termasuk langganan MTN Boleh Ubah - - (96.9) (842.3)

Pembayaran balik kepada anak-anak syarikat bagi Pengoptimuman Dana Antara Syarikat (ICFO) - - (2,632.7) (2,872.7)

Penerimaan daripada anak-anak syarikat bagi ICFO - - 2,827.4 2,840.7

Pembayaran balik pinjaman oleh anggota 49.2 26.9 49.2 26.9

Pinjaman kepada anggota (62.0) (85.7) (62.0) (85.7)

Pelupusan pinjaman perumahan 19.4 7.5 19.4 7.5

Faedah diterima 121.9 87.8 106.6 71.5

Dividen diterima 9.1 11.7 91.4 143.3

JUMLAH ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PELABURAN (1,184.3) (1,476.9) (532.9) (1,363.0)

113



43. ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PEMBIAYAAN

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Perolehan daripada peminjaman 747.0 2,707.1 450.0 2,426.0

Pembayaran balik peminjaman (548.5) (2,301.5) (450.2) (2,101.2)

Pembayaran balik pajakan kewangan - (23.8) - (11.6)

Pembayaran balik pajakan liabiliti (408.1) - (225.5) -

Dividen dibayar kepada pemegang saham (75.2) (454.7) (75.2) (454.7)

Dividen dibayar kepada kepentingan bukan mengawal - (9.2) - -

JUMLAH ALIRAN TUNAI DIGUNAKAN DALAM AKTIVITI PEMBIAYAAN (284.8) (82.1) (300.9) (141.5)

Perubahan liabiliti yang timbul daripada aktiviti pembiayaan:

Kumpulan

Pada 31 Disember

2018RM

Pengelasan Semula

RM

Pada 1 Januari

2019RM

Aliran Tunai

RM

Perubahan bukan tunai

Pada 31 Disember

2019RM

Pertambahan Faedah

RM

Pergerakan Pertukaran

AsingRM

Pajakan Baru

RMLain-lain

RM

Peminjaman (8,571.3) 50.0 (8,521.3) (198.5) (3.3) 2.3 - (12.3) (8,733.1)

Pajakan liabiliti (2,020.4) (50.0) (2,070.4) 408.1 (128.4) - (129.5) 5.3 (1,914.9)

(10,591.7) - (10,591.7) 209.6 (131.7) 2.3 (129.5) (7.0) (10,648.0)

Syarikat

Pada 31 Disember

2018RM

Pengelasan Semula

RM

Pada 1 Januari

2019RM

Aliran Tunai

RM


Pada 31 Disember

2019RM

Pertambahan Faedah

RM


AsingRM

Pajakan Baru

RMLain-lain

RM

Peminjaman (7,148.3) 37.0 (7,111.3) 0.2 (6.6) 1.4 - - (7,116.3)

Pajakan liabiliti (1,142.3) (37.0) (1,179.3) 225.5 (62.4) - (33.2) 4.6 (1,044.8)

Belum bayar kepada anak-anak syarikat (1,133.3) - (1,133.3) - (0.6) 1.4 - - (1,132.5)

(9,423.9) - (9,423.9) 225.7 (69.6) 2.8 (33.2) 4.6 (9,293.6)

Kumpulan

Pada 1 Januari

2018RM

Aliran Tunai

RM


Pada 31 Disember

2018RM

PertambahanFaedah

RM


AsingRM

Pajakan Baru

RM

PerubahanNilai

SaksamaRM

Lain-lainRM

Peminjaman (8,150.2) (381.8) (4.5) (48.4) (16.8) - 30.4 (8,571.3)

Derivatif dipegang untuk lindung nilai 265.0 - - - - (10.6) - 254.4

(7,885.2) (381.8) (4.5) (48.4) (16.8) (10.6) 30.4 (8,316.9)

Syarikat

Pada 1 Januari

2018RM

Aliran Tunai

RM


Pada 31 Disember

2018RM

PertambahanFaedah

RM


AsingRM

Pajakan Baru

RM

PerubahanNilai

SaksamaRM

Lain-lainRM

Peminjaman (6,801.2) (313.2) (3.7) (25.4) (4.8) - - (7,148.3)

Belum bayar kepada anak-anak syarikat (1,109.0) - (0.8) (23.5) - - - (1,133.3)

Derivatif dipegang untuk lindung nilai 265.0 - - - - (10.6) - 254.4

(7,645.2) (313.2) (4.5) (48.9) (4.8) (10.6) - (8,027.2)

114



44. URUS NIAGA BUKAN TUNAI KETARA

Urus niaga bukan tunai ketara sepanjang tahun kewangan adalah seperti berikut:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

(a) Penyelesaian kontra dengan anak-anak syarikat di antara belum terima perdagangan dan lain-lain dan belum bayar perdagangan dan lain-lain - - 17.4 1.4

(b) Penyelesaian kontra dengan pelanggan merangkap pembekal di antara belum terima perdagangan dan belum bayar perdagangan 415.3 381.7 378.2 381.7

45. PENDEDAHAN PENTING PIHAK BERKAITAN

Berikut adalah urus niaga dan baki penting pihak berkaitan, selain urus niaga dan baki pihak berkaitan yang dinyatakan di bahagian lain penyata kewangan:

(a) Urus niaga penting dengan anak-anak syarikat dan syarikat bersekutu

Syarikat mempunyai urus niaga penting pihak berkaitan dengan anak-anak syarikat dan syarikat bersekutunya, seperti dinyatakan di bawah:

BlueTel Networks Pte Ltd Telekom Multi-Media Sdn Bhd

Fiberail Sdn Bhd Telekom Research & Development Sdn Bhd

Fibrecomm Network (M) Sdn Bhd Telekom Sales and Services Sdn Bhd

GITN Sdn Berhad TM ESOS Management Sdn Bhd

VADS Lyfe Sdn Bhd TM Facilities Sdn Bhd

Meganet Communications Sdn Bhd TMF Autolease Sdn Bhd

Menara Kuala Lumpur Sdn Bhd TM Global Incorporated

Webe Digital Sdn Bhd TM Info-Media Sdn Bhd

Telekom Applied Business Sdn Bhd TM Net Sdn Bhd

Telekom Malaysia (Australia) Pty Ltd Universiti Telekom Sdn Bhd

Telekom Malaysia (Hong Kong) Limited VADS Berhad

Telekom Malaysia (S) Pte Ltd VADS e-Services Sdn Bhd

Telekom Malaysia (UK) Limited VADS Solutions Sdn Bhd

Telekom Malaysia (USA) Inc VADS Business Process Sdn Bhd

115



45. PENDEDAHAN PENTING PIHAK BERKAITAN (SAMBUNGAN)

(a) Urus niaga penting dengan anak-anak syarikat dan syarikat bersekutu (sambungan)

Kumpulan Syarikat

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

(i) Penjualan barangan dan pemberian perkhidmatan kepada anak-anak syarikat dan syarikat bersekutu:

- perkhidmatan berkaitan telekomunikasi 8.2 8.2 739.0 747.1

- pajakan/sewa dan penyelenggaraan bangunan dan kenderaan - - 45.0 39.6

- pendapatan lain* - - 11.9 13.0

(ii) Pendapatan dividen dan faedah daripada anak-anak syarikat - - 117.0 229.1

(iii) Pembelian barangan dan perkhidmatan daripada anak-anak syarikat dan syarikat bersekutu:

- perkhidmatan berkaitan telekomunikasi 79.6 78.0 965.7 1,094.0

- pajakan/sewa bangunan - - 11.8 37.2

- penyelenggaraan kenderaan dan bangunan - - 39.2 42.0

- perbelanjaan lain - - 181.3 214.0

(iv) Kos pembiayaan dibayar/belum bayar kepada anak-anak syarikat

- pinjaman bertempoh - - 40.7 36.9

- Pengoptimuman Dana Antara Syarikat - - 17.3 15.4

* Termasuk yuran pengurusan, royalti, caj untuk perkhidmatan keselamatan dan perkhidmatan-perkhidmatan berkongsi lain, latihan dan aktiviti-aktiviti berkaitan.

(b) Baki akhir tahun yang timbul daripada:

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019RM

2018RM

(i) Penjualan/Pembelian barangan/perkhidmatan

- belum terima daripada anak-anak syarikat - - 1,255.5 1,153.9

- belum terima daripada syarikat bersekutu 17.8 39.2 17.8 39.2

- belum bayar kepada anak-anak syarikat - - 261.4 358.0

- belum bayar kepada syarikat bersekutu 0.4 0.4 0.4 0.4

(ii) Belum bayar lain

- anak-anak syarikat - - 570.1 358.2 Belum terima daripada/belum bayar kepada pihak-pihak berkaitan di atas, timbul terutamanya daripada urus niaga penjualan/

pembelian yang mempunyai tempoh kredit selama 30 hingga 90 hari. Belum terima/belum bayar tersebut adalah tidak bercagar dan tanpa faedah.

Belum bayar lain kepada anak-anak syarikat terutamanya merangkumi lebihan dana anak-anak syarikat yang diuruskan dan dilaburkan oleh Syarikat di bawah pengaturan pengoptimuman dana. Amaun ini dibayar semula mengikut permintaan dan faedah dibayar kepada anak-anak syarikat sepanjang tahun kewangan adalah antara 3.38% hingga 3.81% (2018: 3.39% hingga 3.90%).

116




(c) Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat

Syarikat2019

RM 2018

RM

Pada 1 Januari 0.2 1,835.9

Kesan penggunaan MFRS 9 - peningkatan peruntukan terhadap pinjaman antara syarikat dan pendahuluan kepada anak syarikat - (621.0)

0.2 1,214.9

Pinjaman kepada anak-anak syarikat - 300.0

Pembayaran balik (nota 42) (7.6) (4.5)

Kebalikan/(Rosot nilai) ke atas pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat 4.0 (1,510.2)

Dikelaskan daripada belum terima lain 19.0 -

Faedah dikenakan (nota 7) 19.7 97.4

Dikelaskan semula sebagai belum terima lain (19.7) (97.4)

Pada 31 Disember (nota 28) 15.6 0.2

Peruntukan rosot nilai pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat

Syarikat2019

RM 2018

RM

Pada 1 Januari 2,142.2 11.0

Kesan penggunaan MFRS 9 - peningkatan peruntukan pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat - 621.0

(Kebalikan)/Rosot nilai ke atas pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat (4.0) 1,510.2

Pada 31 Disember (nota 4(a)) 2,138.2 2,142.2

(d) Anggota-anggota pengurusan utama

Anggota-anggota pengurusan utama adalah anggota-anggota yang berautoriti dan bertanggungjawab untuk merancang, mengarah dan mengawal aktiviti-aktiviti Kumpulan atau Syarikat sama ada secara langsung atau tidak langsung. Konsisten dengan tahun kewangan yang lepas, anggota-anggota pengurusan utama telah ditakrif sebagai para Pengarah (eksekutif dan bukan eksekutif) Syarikat dan ketua atau pegawai pengurusan kanan yang menganggotai Jawatankuasa Pengurusan masing-masing untuk Kumpulan dan Syarikat.

Apabila wujud, urus niaga pihak berkaitan juga merangkumi urus niaga dengan entiti-entiti dikawal, entiti-entiti dikawal bersama atau dipengaruhi dengan nyata sekali, secara langsung atau tidak langsung, oleh mana-mana anggota pengurusan utama atau oleh ahli keluarga mereka yang rapat.

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Pampasan anggota-anggota pengurusan utama@

- manfaat anggota jangka pendek

- yuran 3.1 3.0 2.4 2.4

- gaji, elaun dan bonus 14.6 8.6 14.5 8.6

- caruman kepada Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) 1.1 1.3 1.1 1.3

- anggaran nilai wang bagi manfaat 1.4 1.1 1.4 1.1

@ Termasuk imbuhan para Pengarah (sama ada eksekutif atau sebaliknya) seperti didedahkan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan

Di samping itu, beberapa anggota pengurusan utama mempunyai ahli keluarga yang berkhidmat sebagai pegawai di anak-anak syarikat dengan jumlah imbuhan sebanyak RM0.5 juta (2018: RM0.3 juta).

117




(e) Entiti berkaitan kerajaan

Khazanah Nasional Berhad (Khazanah) adalah pemegang saham utama dengan kepentingan ekuiti sebanyak 26.15% (2018: 26.21%) dan adalah pihak berkaitan Kumpulan dan Syarikat. Khazanah ialah sebuah entiti milik penuh MOF Inc, yang juga dimiliki oleh Kementerian Kewangan, sebuah kementerian di dalam Kerajaan Persekutuan Malaysia. Oleh itu, Kerajaan Malaysia dan badan-badan yang dikawal atau dikawal bersama oleh Kerajaan Malaysia juga merupakan pihak berkaitan kepada Kumpulan dan Syarikat.

Urus niaga penting secara individu yang dimeterai oleh Kumpulan dan Syarikat dengan pihak berkaitan yang dikenal pasti dan baki sepadan bagi penyediaan perkhidmatan berkaitan telekomunikasi pada tarikh pelaporan masing-masing adalah seperti berikut:

Jumlah urus niaga penting individu

Baki tertunggak yang sepadan

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Kumpulan

Jualan dan Belum Terima 833.9 706.6 106.2 111.2

Syarikat

Jualan dan Belum Terima 299.7 160.1 6.3 -

Kumpulan dan Syarikat juga mempunyai kontrak penting secara individu dengan entiti berkaitan Kerajaan lain di mana Kumpulan dan Syarikat telah menerima pendanaan bagi projek-projek di mana pelunasan geran kepada Penyata Pendapatan dalam tahun kewangan semasa adalah sebanyak RM385.2 juta (2018: RM306.5 juta) dengan belum terima sepadan berjumlah RM443.0 juta (2018: RM2.2 juta).

Selain daripada yang didedahkan di atas, Kumpulan dan Syarikat mempunyai urus niaga penting secara berkumpulan, tetapi bukan secara individu, dengan entiti-entiti berkaitan Kerajaan yang lain berhubung dengan penyediaan perkhidmatan berkaitan telekomunikasi serta perolehan telekomunikasi dan peralatan serta perkhidmatan berkaitan dalam urusan biasa perniagaan.

46. KOMITMEN MODAL DAN LAIN-LAIN

Kumpulan Syarikat

2019 RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

(a) Hartanah, loji dan peralatan

Komitmen berhubung dengan perbelanjaan yang telah dilulus dan dikontrakkan 2,412.9 3,323.2 1,807.4 3,114.4


RM 2018

RM

(b) Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL)

Baki komitmen modal Kumpulan di Dana Pelaburan Teknologi didedahkan sebagai sebahagian daripada Pelaburan Bukan Semasa pada FVTPL Kumpulan 66.0 78.5

118



46. KOMITMEN MODAL DAN LAIN-LAIN (SAMBUNGAN)

(c) Projek Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi (HSBB)

Pada 25 Julai 2008, Syarikat telah menerima Surat Keputusan (Letter of Award) daripada Kerajaan Malaysia (GoM) untuk melaksanakan projek HSBB di bawah Pengaturan Perkongsian Awam-Swasta (PPP). Perjanjian PPP ini telah dimeterai oleh GoM dan Syarikat pada 16 September 2008.

Tujuan projek HSBB ialah untuk membangun infrastruktur jalur lebar negara bagi meningkatkan penembusan jalur lebar dan persaingan negara dalam usaha menarik pelaburan asing. Projek ini melibatkan penempatan rangkaian akses, teras domestik dan rangkaian antarabangsa untuk menyediakan sambungan infrastruktur HSBB dari hujung ke hujung. Anggaran kos penyediaan ini, yang ditanggung sepanjang tempoh 10 tahun (sehingga 25 Julai 2018) diunjurkan sebanyak RM11.3 bilion. Sebagai Penaja Bersama projek ini, GoM telah bersetuju untuk membiayai sebanyak RM2.4 bilion daripada kos projek. Baki RM8.9 bilion akan ditanggung oleh Syarikat. Penyediaan kemudahan HSBB telah meliputi 1.3 juta premis dalam tahun 2012.

Di bawah persetujuan bagi projek tersebut, Syarikat telah menuntut daripada GoM lima puluh peratus (50.0%) daripada perbelanjaan modal yang ditanggung untuk projek HSBB, secara suku tahunan sepanjang tempoh unjuran selama 3.5 tahun, sehingga amaun maksimum sebanyak RM2.4 bilion.

Berhubung dengan pengaturan tersebut, Syarikat perlu memenuhi beberapa syarat tertentu untuk GoM termasuk perkongsian bahagian yang berpatutan bagi sebarang lebihan hasil sebenar dan penjimatan kos lain yang ditanggung berhubung dengan projek tersebut.

(d) Projek Jalur Lebar Berkelajuan Tinggi Fasa 2 (HSBB2) dan Projek Jalur Lebar Pinggir Bandar (SUBB)

Pada 17 Disember 2015, Syarikat telah menandatangani dua (2) perjanjian PPP dengan GoM bagi pelaksanaan HSBB2 dan SUBB untuk menempatkan akses dan infrastruktur rangkaian teras domestik bagi menyediakan perkhidmatan infrastruktur rangkaian jalur lebar menyeluruh untuk negara.

Projek 10 tahun HSBB2 meliputi penggunaan akses tambahan dan kapasiti teras yang meliputi ibu negeri dan bandar-bandar utama terpilih di seluruh negara. Ia termasuk perancangan, reka bentuk, pelaksanaan, operasi dan penyelenggaraan rangkaian infrastruktur dan perkhidmatan HSBB.

Infrastruktur SUBB juga akan disiapkan dalam jangka masa sepuluh (10) tahun, termasuk menaik taraf jaluran tembaga sedia ada untuk menghasilkan akses jalur lebar berkelajuan tinggi sehingga 20Mbps dan sehingga 100Mbps di kawasan yang dilengkapi dengan teknologi Gentian-ke-Kediaman (FTTH), kepada lebih 420,000 premis menjelang 2019.

Jumlah kos pelaburan HSBB2 bagi tempoh sepuluh (10) tahun adalah RM1.8 bilion di mana Kerajaan akan melaburkan sebanyak RM500.0 juta manakala baki sebanyak RM1.3 bilion lagi akan dilaburkan oleh Syarikat. Jumlah kos pelaburan bagi SUBB untuk tempoh sepuluh (10) tahun adalah berjumlah RM1.6 bilion di mana Kerajaan akan melaburkan sebanyak RM600.0 juta manakala Syarikat pula melabur sebanyak RM1.0 bilion.

Berhubung dengan pengaturan tersebut, Syarikat mempunyai beberapa syarat tertentu yang perlu dilaksanakan untuk GoM termasuk pengaturan berkaitan dengan penjimatan kos yang ditanggung berhubung dengan kedua-dua projek tersebut.


RM2018

RM

(e) Derma kepada/melalui Yayasan Telekom Malaysia

Amaun yang telah diluluskan dan terikat 27.0 20.6

119



46. KOMITMEN MODAL DAN LAIN-LAIN (SAMBUNGAN)

Kumpulan Syarikat

2018RM

2018RM

(f ) Bayaran pajakan minimum masa hadapan atas komitmen pajakan kendalian tidak boleh dibatalkan

Tidak lebih daripada satu tahun 354.7 161.2

Selepas satu tahun dan tidak lebih daripada lima tahun 1,046.3 536.8

Selepas lima tahun 1,177.0 1,005.8

2,578.0 1,703.8

Bayaran pajakan di atas adalah berkaitan dengan pajakan kendalian tidak boleh dibatalkan bagi bangunan-bangunan pejabat termasuk daripada Menara ABS Berhad, dan tanah atau tapak dari kerajaan dan pihak lain, berhubung dengan rangkaian dan peralatan telekomunikasi Kumpulan dan Syarikat.

47. PELAPORAN SEGMEN

Mengikut Bidang Perniagaan

Kumpulan mengendalikan perniagaannya mengikut segmen-segmen yang diringkaskan seperti berikut:

• unifi terdiri daripada bahagian perniagaan runcit Syarikat dan anak-anak syarikatnya yang merupakan pelengkap kepada perniagaan runcit. Bidang perniagaan ini bertanggungjawab untuk membekalkan pelbagai jenis perkhidmatan telekomunikasi dan penyelesaian telekomunikasi kepada isi rumah, individu serta syarikat-syarikat perusahaan kecil dan sederhana (SME).

• TM ONE bertanggungjawab untuk membekalkan pelbagai jenis perkhidmatan telekomunikasi dan penyelesaian komunikasi kepada perniagaan kecil dan sederhana serta pelanggan korporat dan kerajaan.

• TM GLOBAL terdiri daripada bahagian perniagaan borong Syarikat dan anak-anak syarikatnya yang merupakan pelengkap kepada perniagaan borong. Bidang perniagaan ini bertanggungjawab untuk membekalkan pelbagai jenis perkhidmatan telekomunikasi borong yang dibekalkan menerusi rangkaian Kumpulan kepada pembawa domestik dan antarabangsa.

Perkhidmatan Berkongsi/Lain-lain termasuk semua bahagian perkhidmatan berkongsi, semua bahagian fungsi perniagaan seperti teknologi maklumat dan rangkaian, dan anak-anak syarikat yang tidak termasuk dalam bidang perniagaan seperti yang dinyatakan di atas.

Belanja yang ditanggung oleh bahagian-bahagian korporat seperti Pengurusan Modal Insan, Kewangan, Strategi dan Pengawalseliaan, Setiausaha Syarikat, Perolehan dan entiti-entiti tujuan khas dan perbezaan pertukaran asing yang timbul daripada terjemahan simpanan dalam mata wang asing yang tidak diuntukkan kepada segmen perniagaan tertentu adalah dinyatakan sebagai sebahagian dari perkhidmatan berkongsi/lain-lain. Perbelanjaan ini diambil kira sebagai segmen bukan operasi.

Perbelanjaan modal segmen merangkumi tambahan kepada hartanah, loji dan peralatan, aset tak ketara, dan aset hak penggunaan termasuk tambahan yang terhasil daripada pengambilalihan anak-anak syarikat.

Perbelanjaan bukan tunai yang ketara merangkumi, terutamanya, peruntukan bagi rosot nilai belum terima dan laba atau kerugian pertukaran asing belum direalisasi bagi penyelesaian seperti yang didedahkan dalam nota 6(b) kepada penyata kewangan.

120



47. PELAPORAN SEGMEN (SAMBUNGAN)

unifi>

RM TM ONE

RM TM GLOBAL

RM

Perkhidmatan Berkongsi/

Lain-lain RM

Penyingkiran RM

Jumlah RM

Tahun kewangan berakhir 31 Disember 2019

Hasil kendalian

Jumlah hasil kendalian 4,743.5 4,235.2 2,667.1 488.9 - 12,134.7

Antara segmen@ (29.6) (303.9) (360.8) (6.2) - (700.5)

Hasil kendalian luar 4,713.9 3,931.3 2,306.3 482.7 - 11,434.2

Keputusan

EBIT 313.3 995.1 257.4 (319.9) 322.4 1,568.3

Kerugian lain (bersih) (268.6)

Pendapatan pembiayaan 146.1

Kos pembiayaan (536.8)

Keuntungan pertukaran asing atas peminjaman 1.1

Syarikat bersekutu- bahagian keputusan (selepas

ditolak cukai) 15.0

Keuntungan sebelum cukai dan zakat 925.1

Cukai dan zakat (367.7)

Keuntungan bagi tahun kewangan tersebut 557.4


Maklumat lain

Perbelanjaan modal

- tambahan dalam tahun kewangan tersebut 421.0 54.0 20.7 1,260.7 - 1,756.4

Susut nilai dan pelunasan 87.0 216.2 80.8 1,889.9 - 2,273.9

Hapus kira/(Kebalikan) hartanah, loji dan peralatan 0.7 (1.3) 0.6 41.7 - 41.7

Hapus kira aset tak ketara 9.7 - - - - 9.7

Rosot nilai hartanah, loji dan peralatan 80.1 28.5 20.4 - - 129.0

Perbelanjaan bukan tunai ketara 20.3 11.3 20.9 17.9 - 70.4

@ Hasil kendalian antara segmen adalah berkaitan dengan caj semula antara bahagian dan hasil antara syarikat, dan telah disingkirkan pada hasil kendalian segmen masing-masing. Caj semula antara bahagian telah dipersetujui antara bidang perniagaan yang berkaitan. Urusan perdagangan antara segmen ini terhasil daripada urus niaga biasa perniagaan dan adalah tertakluk kepada semakan semula dari semasa ke semasa.

> Segmen unifi bagi tahun kewangan semasa serta perbandingan tahun sebelumnya termasuk maklumat kewangan Webe Digital Sdn Bhd (webe) dan anak-anak syarikatnya, seperti yang didedahkan dalam nota 27 kepada penyata kewangan, mencerminkan profil pelanggan semasa webe sejajar dengan pemetaan operasi keseluruhan Kumpulan.

121




unifi>

RM TM ONE

RM TM GLOBAL

RM

Perkhidmatan Berkongsi/

Lain-lain RM

Penyingkiran RM

Jumlah RM


Hasil kendalian

Jumlah hasil kendalian 5,319.7 4,444.0 2,245.9 496.5 - 12,506.1

Antara segmen@ (33.8) (346.1) (300.5) (6.4) - (686.8)

Hasil kendalian luar 5,285.9 4,097.9 1,945.4 490.1 - 11,819.3

Keputusan

EBIT (686.3) 1,081.2 (214.6) (55.5) (60.2) 64.6

Keuntungan lain (bersih) 310.9

Pendapatan pembiayaan 102.3

Kos pembiayaan (450.1)

Kerugian pertukaran asing atas peminjaman (31.3)

Syarikat bersekutu- bahagian keputusan (selepas

ditolak cukai) 21.0

Keuntungan sebelum cukai dan zakat 17.4

Cukai dan zakat (277.9)

Kerugian bagi tahun kewangan tersebut (260.5)


Maklumat lain

Perbelanjaan modal

- tambahan dalam tahun kewangan tersebut 275.7 219.1 144.5 1,646.6 - 2,285.9

Susut nilai dan pelunasan 164.7 227.3 63.7 1,825.6 - 2,281.3

(Kebalikan)/Hapus kira hartanah, loji dan peralatan (0.7) 1.3 5.0 83.2 - 88.8

Rosot nilai hartanah, loji dan peralatan 826.1 81.5 74.9 - - 982.5

Rosot nilai aset tak ketara 52.1 - - - - 52.1

Perbelanjaan bukan tunai ketara 49.9 60.1 45.5 47.7 - 203.2

@ Hasil kendalian antara segmen adalah berkaitan dengan caj semula antara bahagian dan hasil antara syarikat, dan telah disingkirkan pada hasil kendalian segmen masing-masing. Caj semula antara bahagian telah dipersetujui antara bidang perniagaan yang berkaitan. Urusan perdagangan antara segmen ini terhasil daripada urus niaga biasa perniagaan dan adalah tertakluk kepada semakan semula dari semasa ke semasa.

> Segmen unifi bagi tahun kewangan semasa serta perbandingan tahun sebelumnya termasuk maklumat kewangan Webe Digital Sdn Bhd (webe) dan anak-anak syarikatnya,

seperti yang didedahkan dalam nota 27 kepada penyata kewangan, mencerminkan profil pelanggan semasa webe sejajar dengan pemetaan operasi keseluruhan Kumpulan.

122




Mengikut Lokasi Geografi

Kumpulan beroperasi di beberapa buah negara seperti yang didedahkan dalam nota 55 kepada penyata kewangan. Oleh itu, pemetaan operasi Kumpulan mengikut lokasi geografi disegmenkan kepada Malaysia dan luar negara. Operasi luar negara tidak diasingkan selanjutnya kerana tiada negara di seberang laut yang menyumbang lebih daripada 10.0% daripada hasil kendalian atau aset yang disatukan.

Dalam membentangkan maklumat bagi segmen geografi Kumpulan, jualan adalah berasaskan negara di mana pelanggan berada. Jumlah aset dan perbelanjaan modal ditentukan dengan asas di mana aset itu berada.

Hasil Kendalian Perbelanjaan Modal

2019RM

2018 RM

2019 RM

2018 RM

Malaysia 10,215.8 10,624.0 1,687.7 2,211.9

Negara-negara lain 1,218.4 1,195.3 68.7 74.0

11,434.2 11,819.3 1,756.4 2,285.9

48. INSTRUMEN KEWANGAN MENGIKUT KATEGORI

Kumpulan

Pada kos terlunas

RM

Pada nilai saksama

melalui pendapatan

keseluruhan lain RM

Pada nilai saksama

melalui keuntungan atau kerugian

RM

Derivatif FVTPL

diambil kira menurut

perakaunan lindung nilai

RM

Liabilitikewangan

lain padakos

terlunasRM

JumlahRM

2019

Aset Kewangan

Instrumen kewangan derivatif (nota 20) - - - 254.0 - 254.0

Pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) (nota 30(a)) - 139.8 - - - 139.8

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL) (nota 30(b)) - - 55.6 - - 55.6

Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) (nota 30(c)) - 157.8 - - - 157.8

Pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain (tidak termasuk cukai boleh dipungut semula dan manfaat prabayar anggota) (nota 32) 311.8 - - - - 311.8

Belum terima perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk bayaran pendahuluan, GST dan cukai boleh dipungut semula, geran boleh dipungut semula dan pinjaman anggota) (nota 36) 1,864.4 - - - - 1,864.4

Belum terima pada FVOCI (nota 31) - 282.3 - - - 282.3

Aset kewangan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (nota 37) - - 1.5 - - 1.5

Tunai dan baki bank (nota 38) 4,918.4 - - - - 4,918.4

Jumlah 7,094.6 579.9 57.1 254.0 - 7,985.6

Liabiliti Kewangan


Peminjaman (nota 17) - - - - 8,733.1 8,733.1

Liabiliti pajakan (nota 19) - - - - 1,914.9 1,914.9

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun, peruntukan Skim MESRA dan hasil tertunda) (nota 39) - - - - 3,341.8 3,341.8

Deposit pelanggan (nota 40) - - - - 298.0 298.0

Jumlah - - - 1.7 14,287.8 14,289.5

123



48. INSTRUMEN KEWANGAN MENGIKUT KATEGORI (SAMBUNGAN)

Kumpulan

Pada kos terlunas

RM

Pada nilai saksama

melalui pendapatan

keseluruhan lain RM

Pada nilai saksama


RM

Derivatif FVTPL



RM

Liabilitikewangan

lain pada kos

terlunasRM

JumlahRM

2018

Aset Kewangan





Pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain (tidak termasuk cukai boleh dipungut semula dan manfaat prabayar anggota) (nota 32) 346.3 - 233.7 - - 580.0





Jumlah 4,685.7 548.4 318.2 254.4 - 5,806.7

Liabiliti Kewangan

Peminjaman (tidak termasuk liabiliti pajakan kewangan) (nota 17) - - - - 8,521.3 8,521.3

Liabiliti pajakan kewangan (nota 17) - - - - 50.0 50.0



Jumlah - - - - 12,183.9 12,183.9

124




Syarikat

Pada kos terlunas

RM

Pada nilai saksama

melalui pendapatan

keseluruhan lain RM

Pada nilai saksama


RM

Derivatif FVTPL



RM

Liabilitikewangan

lain pada kos

terlunasRM

JumlahRM

2019

Aset Kewangan


Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat (nota 28) 15.6 - - - - 15.6









Jumlah 6,712.8 579.9 57.1 254.0 - 7,603.8

Liabiliti Kewangan


Peminjaman (nota 17) - - - - 7,116.3 7,116.3

Liabiliti pajakan (nota 19) - - - - 1,044.8 1,044.8

Belum bayar kepada anak-anak syarikat (nota 18) - - - - 1,132.5 1,132.5



Jumlah - - - 1.7 12,697.5 12,699.2

125




Syarikat

Pada kos terlunas

RM

Pada nilai saksama

melalui pendapatan

keseluruhan lain RM

Pada nilai saksama


RM

Derivatif FVTPL



RM

Liabilitikewangan

lain pada kos

terlunasRM

JumlahRM

2018

Aset Kewangan


Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat (nota 28) 0.2 - - - - 0.2









Jumlah 4,434.8 548.3 84.5 254.4 - 5,322.0

Liabiliti Kewangan

Peminjaman (tidak termasuk liabiliti pajakan kewangan) (nota 17) - - - - 7,111.3 7,111.3

Liabiliti pajakan kewangan (nota 17) - - - - 37.0 37.0

Belum bayar kepada anak-anak syarikat (nota 18) - - - - 1,133.3 1,133.3



Jumlah - - - - 11,730.2 11,730.2

126



49. NILAI SAKSAMA

Nilai saksama adalah harga yang boleh diperoleh daripada penjualan aset atau dibayar untuk memindahkan suatu liabiliti dalam urus niaga yang teratur dalam pasaran utama (atau paling menguntungkan) pada tarikh pengukuran.

(a) Instrumen Kewangan Dibawa pada Nilai Saksama

Jadual di bawah menganalisis instrumen kewangan yang dibawa pada nilai saksama, berdasarkan kaedah penilaian yang diguna pakai. Tahap-tahap penilaian yang berbeza adalah seperti berikut:

• Harga sebutan (tidak terlaras) dalam pasaran aktif bagi aset atau liabiliti yang serupa (Tahap 1).• Input selain daripada harga sebutan yang termasuk dalam Tahap 1 yang boleh dipantau bagi aset atau liabiliti tersebut, sama ada

secara langsung (iaitu, sebagai harga) atau tidak langsung (iaitu, berpunca daripada harga) (Tahap 2).• Input bagi aset atau liabiliti yang tidak berdasarkan data pasaran boleh dipantau (iaitu, input tidak boleh dipantau) (Tahap 3).

Jadual berikut membentangkan aset dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat yang diukur pada nilai saksama pada 31 Disember.

Kumpulan

2019 2018

Tahap 1RM

Tahap 2RM

Tahap 3RM

JumlahRM

Tahap 1RM

Tahap 2RM

Tahap 3RM

JumlahRM

Aset


- sekuriti disebut harga 1.5 - - 1.5 1.8 - - 1.8

Nota Jangka Sederhana Boleh Tukar - - - - - - 233.7 233.7

Derivatif diambil kira menurut perakaunan lindung nilai - 254.0 - 254.0 - 254.4 - 254.4

Pelaburan pada nilai saksama melalui OCI - 157.8 - 157.8 - 147.9 - 147.9

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian - - 55.6 55.6 - - 82.7 82.7

Pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui OCI - - 139.8 139.8 - - 148.0 148.0

Belum terima pada nilai saksama melalui OCI - - 282.3 282.3 - - 252.5 252.5

Jumlah 1.5 411.8 477.7 891.0 1.8 402.3 716.9 1,121.0

Liabiliti

Derivatif diambil kira menurut perakaunan lindung nilai - 1.7 - 1.7 - - - -

Jumlah - 1.7 - 1.7 - - - -

127



49. NILAI SAKSAMA (SAMBUNGAN)

(a) Instrumen Kewangan Dibawa pada Nilai Saksama (sambungan)

Jadual berikut membentangkan aset dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat yang diukur pada nilai saksama pada 31 Disember.(sambungan)

Syarikat

2019 2018

Tahap 1RM

Tahap 2RM

Tahap 3RM

JumlahRM

Tahap 1RM

Tahap 2RM

Tahap 3RM

JumlahRM

Aset


- sekuriti disebut harga 1.5 - - 1.5 1.8 - - 1.8

Derivatif diambil kira menurut perakaunan lindung nilai - 254.0 - 254.0 - 254.4 - 254.4

Pelaburan pada nilai saksama melalui OCI - 157.8 - 157.8 - 147.9 - 147.9

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian - - 55.6 55.6 - - 82.7 82.7

Pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui OCI - - 139.8 139.8 - - 147.9 147.9

Belum terima pada nilai saksama melalui OCI - - 282.3 282.3 - - 252.5 252.5

Jumlah 1.5 411.8 477.7 891.0 1.8 402.3 483.1 887.2

Liabiliti

Derivatif diambil kira menurut perakaunan lindung nilai - 1.7 - 1.7 - - - -

Jumlah - 1.7 - 1.7 - - - -

128





Nilai saksama instrumen kewangan yang didagangkan dalam pasaran yang aktif adalah berdasarkan harga pasaran disebut harga pada tarikh pelaporan. Suatu pasaran dianggap sebagai aktif sekiranya harga sebutan sentiasa dan kerap tersedia daripada bursa, peniaga, broker, kumpulan industri, perkhidmatan penetapan harga, atau agensi pengawalseliaan, dan harga-harga berkenaan mewakili urus niaga pasaran yang sebenar, kerap berlaku dan atas dasar tulus. Harga sebutan dalam pasaran yang digunakan bagi aset kewangan yang dipegang oleh Kumpulan dan Syarikat adalah harga bida semasa. Instrumen-instrumen ini termasuk dalam Tahap 1. Instrumen-instrumen yang termasuk dalam Tahap 1 merangkumi sekuriti ekuiti yang disebut harga di Bursa Malaysia Securities Berhad yang telah dikelaskan sebagai nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian.

Nilai saksama instrumen kewangan yang tidak didagangkan dalam pasaran aktif (misalnya derivatif atas kaunter) ditentukan dengan menggunakan teknik penilaian. Teknik penilaian ini memaksimumkan penggunaan data pasaran boleh dipantau yang ada dan amat sedikit bergantung kepada anggaran khusus entiti. Sekiranya semua input penting yang diperlukan untuk menilai saksama sesuatu instrumen dapat dipantau, instrumen tersebut termasuk dalam Tahap 2.

Sekiranya terdapat satu atau lebih input penting yang tidak berdasarkan data pasaran boleh dipantau, instrumen tersebut termasuk dalam Tahap 3.

Teknik penilaian khusus yang digunakan untuk menilai instrumen kewangan adalah termasuk:

• Harga sebutan dalam pasaran atau sebutan peniaga bagi instrumen yang serupa.• Nilai saksama swap kadar faedah yang dikira pada nilai kini anggaran aliran tunai masa hadapan berdasarkan keluk hasil boleh

dipantau. • Nilai saksama kontrak hadapan pertukaran asing yang ditentukan dengan menggunakan kadar pertukaran masa hadapan pada

tarikh pelaporan, dengan nilai terhasil didiskaunkan semula kepada nilai kini.• Nilai saksama liabiliti opsyen jual ke atas saham yang dipegang oleh kepentingan bukan mengawal yang ditentukan dengan

menggunakan jangkaan nilai hadapan sesebuah anak syarikat yang kemudiannya didiskaunkan kepada nilai semasa. • Nilai saksama opsyen beli atas saham sebuah anak syarikat yang dipegang oleh kepentingan bukan mengawal yang ditentukan

melalui model penilaian opsyen dengan input pasaran boleh dipantau.• Nilai saksama pinjaman anggota dan belum terima jangka panjang yang ditentukan dengan mendiskaunkan aliran tunai masa

hadapan pada kadar pinjaman pasaran yang boleh dipantau, mencerminkan penarafan kredit individu apabila belum terima tersebut matang.

• Nilai saksama peminjaman dan belum bayar jangka panjang adalah berdasarkan kepada jangkaan kos dan aliran keluar tunai jika peminjaman dan jumlah matang ditamatkan atau diselesaikan segera.

• Teknik-teknik lain, seperti analisis aliran tunai terdiskaun, digunakan bagi menentukan nilai saksama bagi instrumen kewangan yang selebihnya.

Semua hasil anggaran nilai saksama adalah termasuk dalam Tahap 2 kecuali bagi pinjaman anggota, pelaburan dalam sekuriti ekuiti yang tidak didagangkan dan dana pelaburan teknologi. Tiada pemindahan bagi mana-mana instrumen di antara Tahap 1, 2 dan 3 hierarki nilai saksama sepanjang tahun kewangan semasa.

129





Jadual berikut menunjukkan penyesuaian daripada baki mula hingga ke baki akhir bagi pengukuran nilai saksama dalam Tahap 3 hierarki nilai saksama:


MTNBoleh Tukar(nota 32(iv))

(nota kecil (i))RM

Pinjaman Anggota

RM

Ekuiti Pelaburan

yang Tidak Didagangkan (nota kecil (ii))

RM

Swap Kadar Faedah Mata

WangBersilang

RM

Dana Pelaburan

Teknologi danSukuk

TanggungjawabSosial

Korporat(nota kecil (iii))

RM

Pada 1 Januari 2018 233.7 231.0 76.0 165.9 70.6

Pemindahan ke Tahap 2 - - - (165.9) -

Pemindahan dari Tahap 2 - - 83.2 - 5.9

Tambahan sepanjang tahun - 84.6 - - 6.3

Yuran pengurusan - - - - (3.7)

Pembayaran balik (selepas ditolak penukaran) - (20.0) - - -

Pelupusan - (7.9) - - -

Pelunasan bayaran pendahuluan - (15.2) - - -

Kebalikan rosot nilai - 0.4 - - -

Perbezaan pertukaran asing - - - - 1.6

Perubahan nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain - (20.4) (11.2) - -

Perubahan nilai saksama kepada keuntungan atau kerugian - - - - 2.0

Pada 31 Disember 2018 233.7 252.5 148.0 - 82.7

Tambahan sepanjang tahun - 67.4 - - 12.3

Yuran pengurusan - - - - (3.7)

Pembayaran balik (selepas ditolak penukaran) - (38.3) - - -

Pelupusan - (20.4) - - -

Pelunasan bayaran pendahuluan - (4.4) - - -

Kebalikan rosot nilai - 5.6 - - -

Perbezaan pertukaran asing - - - - 0.1

Perubahan nilai saksama dipindahkan kepada pendapatan keseluruhan lain - 19.9 (8.2) - -

Perubahan nilai saksama kepada keuntungan atau kerugian (233.7) - - - (35.8)

Pada 31 Disember 2019 - 282.3 139.8 - 55.6

130





(i) Berkuat kuasa 30 September 2019, MTN Boleh Tukar boleh ditukar kepada saham anak syarikat yang dipegang oleh kepentingan bukan mengawal. Justeru, nilai saksama pelaburan tersebut telah diperoleh berdasarkan model penilaian yang dibangunkan untuk mengunjur jangkaan nilai entiti menggunakan kadar diskaun dan pertumbuhan sebanding yang mencerminkan keadaan pasaran khusus kepada industri tertentu yang sedia ada pada tarikh pelaporan. Baki nilai ekuiti yang sepadan diperoleh dengan mengurangkan nilai entiti ini dengan hutang yang belum dibayar oleh anak syarikat tersebut, menghasilkan nilai saksama yang dibawa pada tarikh pelaporan. Kumpulan percaya bahawa anggaran nilai saksama adalah bersesuaian. Walau bagaimanapun, penggunaan perkaedahan atau andaian yang lain boleh membawa kepada pengukuran nilai saksama yang berbeza.

(ii) Nilai saksama pelaburan ekuiti yang tidak didagangkan adalah berdasarkan kepada aliran tunai masa hadapan terdiskaun yang diperoleh daripada belanjawan dan unjuran entiti penerima pelaburan, yang telah diluluskan oleh Lembaga Pengarah. Aliran tunai masa hadapan adalah didiskaunkan berdasarkan faktor-faktor diskaun entiti sebanding yang disenarai awam jika ada, serta penanda aras industri, setelah mengambil kira keupayaan masa lalu penerima pelaburan dalam memenuhi belanjawan dan unjuran yang sebelumnya. Kumpulan juga mempunyai perwakilan Lembaga dalam penerima pelaburan yang dapat memberi pemahaman sewajarnya mengenai prestasi sebenar dan unjuran yang digunakan oleh Kumpulan dalam menilai kepatutan anggaran dan andaian yang digunakan dalam penilaian.

(iii) Sepanjang tahun kewangan yang lepas, Sukuk CSR telah dipindahkan dari Tahap 2 kepada Tahap 3. Pemindahan ini disebabkan oleh input yang tidak dapat dipantau, kerana jarang atau tidak langsung didagangkan memandangkan operasi entiti penerima pelaburan dalam portfolio berada pada peringkat awal. Apabila harga yang boleh dipantau tidak tersedia, satu atau lebih teknik penilaian digunakan seperti pendekatan pasaran atau pendekatan pendapatan, diselaraskan di mana sesuai untuk kecairan, kredit, pasaran dan/atau faktor risiko lain. Pemilihan teknik penilaian yang sesuai mungkin dipengaruhi oleh ketersediaan input berkaitan serta kebolehpercayaan relatif input tersebut.

Walaupun Kumpulan dan Syarikat percaya bahawa anggaran nilai saksama adalah wajar, penggunaan kaedah atau andaian yang lain boleh membawa kepada pengukuran nilai saksama yang berbeza. Bagi pengukuran nilai saksama dalam Tahap 3, sekiranya kadar diskaun yang digunakan dalam analisis aliran tunai terdiskaun dan gandaan yang digunakan berbeza sebanyak 5.0% daripada anggaran pengurusan, amaun dibawa pelaburan ekuiti yang tidak didagangkan adalah kira-kira RM0.7 juta lebih rendah atau RM1.0 juta lebih tinggi (2018: RM5.2 juta lebih rendah atau RM5.1 juta lebih tinggi). Amaun dibawa pinjaman anggota pada Tahap 3 adalah kira-kira RM14.1 juta (2018: RM12.6 juta) lebih rendah atau lebih tinggi sekiranya kadar diskaun yang digunakan dalam penilaian berbeza sebanyak 5.0% daripada anggaran pengurusan. Amaun dibawa Dana Pelaburan Teknologi dan Sukuk Tanggungjawab Sosial Korporat adalah dianggarkan RM2.8 juta (2018: RM4.1 juta) lebih rendah atau lebih tinggi sekiranya kadar diskaun yang digunakan dalam penilaian berbeza sebanyak 5.0% daripada anggaran pengurusan.

(b) Instrumen Kewangan Selain Daripada yang Dibawa pada Nilai Saksama

Selain dari yang didedahkan di bawah, amaun dibawa bagi aset kewangan dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat adalah kewajaran yang hampir dengan nilai saksama, sama ada disebabkan sifat jangka pendeknya atau ianya adalah instrumen kadar terapung yang dinilai semula pada kadar faedah pasaran pada atau hampir dengan tarikh pelaporan. Instrumen-instrumen berikut berada pada Tahap 3 dalam hierarki nilai saksama, kecuali untuk pinjaman, yang berada pada Tahap 2.

Kumpulan Syarikat2019 2018 2019 2018

Amaun dibawa

RM

Nilai saksama

bersih RM

Amaun dibawa

RM

Nilai saksama

bersih RM

Amaun dibawa

RM

Nilai saksama

bersih RM

Amaun dibawa

RM

Nilai saksama

bersih RM

Aset Pinjaman anggota 30.3 23.9 32.8 23.6 30.2 23.8 32.8 23.6

Belum terima bukan semasa lain (tidak termasuk cukai boleh dipungut semula) 281.5 275.3 313.5 305.8 224.7 218.5 200.9 193.2

LiabilitiPeminjaman 8,733.1 9,340.9 8,571.3 8,918.6 7,116.3 7,711.5 7,148.3 7,500.1

Belum bayar kepada anak-anak syarikat - - - - 1,132.5 1,147.5 1,133.3 1,124.0

131




(b) Instrumen Kewangan Selain Daripada yang Dibawa pada Nilai Saksama (sambungan)

Aset

Bagi menaksir nilai saksama instrumen kewangan tidak didagangkan, Kumpulan dan Syarikat menggunakan pelbagai kaedah dan membuat andaian yang berasaskan kepada keadaan pasaran yang ada pada setiap tarikh pelaporan. Jika rosot nilai dibuat berhubung sebarang pelaburan, amaun dibawa selepas ditolak peruntukan rosot nilai dianggap menghampiri nilai saksamanya.

Nilai saksama bagi pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain telah dianggarkan dengan mendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan dengan menggunakan kadar pasaran semasa, masing-masing untuk risiko kredit dan baki tempoh matang yang sama.

Cagaran diambil bagi pinjaman anggota dan para Pengarah berpendapat bahawa potensi kerugian sekiranya terdapat sebarang kemungkiran, dapat dilindungi dengan nilai cagaran atas setiap pinjaman.

Liabiliti

Nilai saksama bon disebut harga telah dianggarkan dengan menggunakan harga tawaran disebut harga masing-masing. Untuk peminjaman tidak disebut harga dengan kadar faedah tetap, nilai saksama telah dianggarkan dengan mendiskaunkan anggaran aliran tunai masa hadapan dengan menggunakan kadar pasaran semasa untuk risiko kredit dan baki tempoh matang yang sama.

Liabiliti kewangan akan direalisasi pada amaun dibawanya dan bukan pada nilai saksamanya kerana para Pengarah tidak berhasrat untuk melangsaikan liabiliti tersebut selain daripada mengikut obligasi berkontrak.

132



50. RISIKO KECAIRAN

Jadual berikut menunjukkan analisa profil matang liabiliti kewangan bagi Kumpulan dan Syarikat (termasuk liabiliti derivatif kewangan) berdasarkan aliran tunai berkontrak tidak terdiskaun:

Kurang dari 1 tahun

RM

>1 tahun hingga

2 tahunRM

>2 tahun hingga 5

tahunRM

>5 tahunRM

Jumlah aliran tunai

berkontrak tidak

terdiskaunRM

Perbezaan daripada

amaun dibawa

RM

Amaun dibawa seperti

Penyata Kedudukan

KewanganRM

Kumpulan

2019

Peminjaman (1,034.3) (823.8) (3,269.1) (3,607.0) (8,734.2) 1.1 (8,733.1)

Liabiliti pajakan (406.6) (357.4) (670.9) (1,453.8) (2,888.7) 973.8 (1,914.9)

Instrumen kewangan derivatif - - (1.7) - (1.7) - (1.7)

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun, peruntukan bagi Skim MESRA dan hasil tertunda) (3,259.4) (45.1) (22.6) (24.9) (3,352.0) 10.2 (3,341.8)

Deposit pelanggan (298.0) - - - (298.0) - (298.0)

Jumlah (4,998.3) (1,226.3) (3,964.3) (5,085.7) (15,274.6) 985.1 (14,289.5)

Faedah (513.1) (459.5) (1,064.5) (908.3) (2,945.4)

2018

Peminjaman (235.6) (635.2) (2,862.0) (4,852.5) (8,585.3) 14.0 (8,571.3)

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun, peruntukan bagi Skim MESRA dan hasil tertunda) (3,259.8) - - - (3,259.8) - (3,259.8)


Jumlah (3,848.2) (635.2) (2,862.0) (4,852.5) (12,197.9) 14.0 (12,183.9)

Faedah (402.5) (393.0) (984.3) (598.1) (2,377.9)

Syarikat

2019

Peminjaman (200.2) (820.9) (3,007.3) (3,089.0) (7,117.4) 1.1 (7,116.3)

Liabiliti pajakan (216.8) (194.3) (327.1) (965.4) (1,703.6) 658.8 (1,044.8)

Instrumen kewangan derivatif - - (1.7) - (1.7) - (1.7)

Belum bayar kepada anak-anak syarikat (412.5) - (206.3) (513.7) (1,132.5) - (1,132.5)

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun, peruntukan bagi Skim MESRA dan hasil tertunda) (3,048.4) (42.0) (22.5) (4.8) (3,117.7) 5.3 (3,112.4)


Jumlah (4,169.4) (1,057.2) (3,564.9) (4,572.9) (13,364.4) 665.2 (12,699.2)

Faedah (410.5) (387.9) (893.4) (756.9) (2,448.7)

2018

Peminjaman (12.7) (210.3) (2,608.8) (4,330.5) (7,162.3) 14.0 (7,148.3)

Belum bayar kepada anak-anak syarikat - (412.8) (206.5) (514.0) (1,133.3) - (1,133.3)

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun, peruntukan bagi Skim MESRA dan hasil tertunda) (3,105.1) - - - (3,105.1) - (3,105.1)


Jumlah (3,461.3) (623.1) (2,815.3) (4,844.5) (11,744.2) 14.0 (11,730.2)

Faedah (387.6) (386.6) (978.4) (592.2) (2,344.8)

133



51. ANALISIS KEMATANGAN KADAR FAEDAH

Jadual di bawah meringkaskan profil kadar faedah Kumpulan dan Syarikat. Termasuk dalam jadual tersebut ialah aset dan liabiliti kewangan Kumpulan dan Syarikat pada amaun dibawa, yang dikategorikan mengikut tarikh yang lebih awal antara tarikh dinilai semula atau tarikh matang kontrak. Oleh itu, sebaran baki di antara kumpulan pengusiaan dalam jadual di bawah tidak semestinya bersesuaian dengan yang ditunjukkan dalam jadual risiko kecairan dalam nota 50 atau jadual pembayaran balik dalam nota 17 kepada penyata kewangan. Kepekaan Kumpulan kepada kadar faedah timbul daripada ketidakpadanan tarikh dinilai semula, aliran tunai dan ciri-ciri lain aset dengan pembiayaan liabilitinya.

Kumpulan WARF*

Matang atau dinilai semula (yang mana lebih awal) Jumlah

peka

kepada

faedah

RM

Tidak

peka

kepada

faedah

RM

Jumlah

RM

1 tahun

atau

kurang

RM

>1 - 2

tahun

RM

>2 - 3

tahun

RM

>3 - 4

tahun

RM

>4 - 5

tahun

RM

Lebih

daripada

5 tahun

RM

2019

Aset kewangan

Instrumen kewangan derivatif - 95.6 - - - - 158.4 254.0 - 254.0

Pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui pendapatan

keseluruhan lain (FVOCI) - - - - - - - - 139.8 139.8

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan

atau kerugian (FVTPL)

- tidak peka kepada faedah - - - - - - - - 49.6 49.6

- kadar faedah tetap 3.75% 6.0 - - - - - 6.0 - 6.0

Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan

keseluruhan lain (FVOCI) (nota 30(c))


Belum terima pada FVOCI

- baki di bawah prinsip Islam 6.11% - 0.1 0.2 1.1 0.5 280.4 282.3 - 282.3

Pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain

(tidak termasuk cukai boleh dipungut semula dan

manfaat prabayar anggota)


- kadar faedah tetap

- konvensional 3.53% - - - - - 164.8 164.8 - 164.8

- baki di bawah prinsip Islam 5.91% 60.6 1.8 3.8 5.3 6.6 12.1 90.2 - 90.2

Belum terima perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk

bayaran pendahuluan, GST dan cukai boleh dipungut semula,

geran boleh dipungut semula dan pinjaman anggota) - - - - - - - - 1,864.4 1,864.4

Aset kewangan pada FVTPL - - - - - - - - 1.5 1.5

Tunai dan baki bank



- konvensional 3.61% 1,096.7 - - - - - 1,096.7 - 1,096.7

- baki di bawah prinsip Islam 3.57% 3,132.7 - - - - - 3,132.7 - 3,132.7

Jumlah 4,549.4 1.9 4.0 6.4 7.1 615.7 5,184.5 2,801.1 7,985.6

Liabiliti kewangan

Instrument kewangan derivatif - - - - 1.7 - - 1.7 - 1.7

Peminjaman


- kadar faedah terapung 2.86% 420.5 - - - - - 420.5 - 420.5


- konvensional 6.80% 413.6 23.6 22.7 68.6 21.0 1,241.5 1,791.0 - 1,791.0

- baki di bawah prinsip Islam 4.31% 200.0 800.0 850.0 1,106.3 1,200.0 2,362.8 6,519.1 - 6,519.1

Liabiliti pajakan 5.79% 295.8 262.0 224.0 117.2 111.3 904.6 1,914.9 - 1,914.9

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk

liabiliti berkanun, peruntukan Skim MESRA

dan hasil tertunda)

- tidak peka kepada faedah - - - - - - - - 3,259.4 3,259.4

- kadar faedah tetap 4.49% - 41.9 21.2 - - 19.3 82.4 - 82.4

Deposit pelanggan - - - - - - - - 298.0 298.0

Jumlah 1,329.9 1,127.5 1,117.9 1,293.8 1,332.3 4,528.2 10,729.6 3,559.9 14,289.5

Jurang kepekaan faedah 3,219.5 (1,125.6) (1,113.9) (1,287.4) (1,325.2) (3,912.5)

134



51. ANALISIS KEMATANGAN KADAR FAEDAH (SAMBUNGAN)

Kumpulan WARF*


peka

kepada

faedah

RM

Tidak

peka

kepada

faedah

RM

Jumlah

RM

1 tahun

atau

kurang

RM

>1 - 2

tahun

RM

>2 - 3

tahun

RM

>3 - 4

tahun

RM

>4 - 5

tahun

RM

Lebih

daripada

5 tahun

RM

2018

Aset kewangan

Instrumen kewangan derivatif - - 99.2 - - 7.0 148.2 254.4 - 254.4











- konvensional 4.73% - - - - - 0.1 0.1 - 0.1







- konvensional 5.81% - - - - - 376.8 376.8 - 376.8

- baki di bawah prinsip Islam 5.64% 58.3 0.2 - 5.5 6.6 12.8 83.4 - 83.4




Aset kewangan pada FVTPL - 1.8 - - - - - 1.8 - 1.8

Tunai dan baki bank



- konvensional 2.63% 1,265.2 - - - - - 1,265.2 - 1,265.2

- baki di bawah prinsip Islam 2.92% 899.3 - - - - - 899.3 - 899.3

Jumlah 2,378.6 99.7 0.3 6.8 14.3 787.6 3,287.3 2,519.4 5,806.7

Liabiliti kewangan

Peminjaman


- kadar faedah terapung 3.73% 10.0 412.8 - - - - 422.8 - 422.8


- konvensional 7.10% 223.9 21.2 10.4 28.4 62.1 1,280.5 1,626.5 - 1,626.5

- baki di bawah prinsip Islam 4.34% - 200.0 800.0 850.0 1,106.5 3,562.9 6,519.4 - 6,519.4



dan hasil tertunda)



Jumlah 233.9 634.0 810.4 878.4 1,168.6 4,843.4 8,568.7 3,615.2 12,183.9

Jurang kepekaan faedah 2,144.7 (534.3) (810.1) (871.6) (1,154.3) (4,055.8)

* WARF - Kadar Purata Wajaran Pembiayaan pada 31 Disember

135




Jadual di bawah meringkaskan kadar purata wajaran pembiayaan (WARF) pada 31 Disember mengikut mata wang utama bagi setiap kelas aset dan liabiliti kewangan:

Kumpulan

2019 2018

USD RM USD RM

Aset kewangan

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL) - 3.75% - 4.53%

Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) - 4.74% - 4.82%

Belum terima pada FVOCI - kadar faedah tetap - 6.11% - 6.37%

Pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain (tidak termasuk cukai boleh dipungut semula dan manfaat prabayar anggota) - 4.37% - 6.14%

Tunai dan baki bank - 3.58% - 2.75%

Liabiliti kewangan

Peminjaman 5.44% 3.45% 5.86% 3.31%

Belum bayar perdagangan dan lain-lain - 4.49% - -

Liabiliti pajakan - 5.79% - -

136




Syarikat WARF*


peka

kepada

faedah

RM

Tidak

peka

kepada

faedah

RM

Jumlah

RM

1 tahun

atau

kurang

RM

>1 - 2

tahun

RM

>2 - 3

tahun

RM

>3 - 4

tahun

RM

>4 - 5

tahun

RM

Lebih

daripada

5 tahun

RM

2019

Aset kewangan

Instrumen kewangan derivatif - 95.6 - - - - 158.4 254.0 - 254.0

Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat (bersih)


Pelaburan ekuiti pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) - - - - - - - - 139.8 139.8

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL)



Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) (nota 30(c))



- baki di bawah prinsip Islam 6.11% - 0.1 0.2 1.1 0.5 280.4 282.3 - 282.3

Pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain (tidak termasuk cukai boleh dipungut semula dan manfaat prabayar anggota)


- konvensional 3.53% - - - - - 164.8 164.8 - 164.8


Belum terima perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk bayaran pendahuluan, GST dan cukai boleh dipungut semula, geran boleh dipungut semula dan pinjaman anggota) - - - - - - - - 1,857.2 1,857.2

Aset kewangan pada FVTPL - - - - - - - - 1.5 1.5

Tunai dan baki bank



- konvensional 3.62% 1,054.5 - - - - - 1,054.5 - 1,054.5

- baki di bawah prinsip Islam 3.57% 3,108.7 - - - - - 3,108.7 - 3,108.7

Jumlah 4,498.7 1.9 4.0 6.4 7.1 615.7 5,133.8 2,470.0 7,603.8

Liabiliti kewangan

Instrumen kewangan derivatif - - - - 1.7 - - 1.7 - 1.7

Peminjaman



- konvensional 7.66% - 20.7 19.8 18.9 18.0 1,237.3 1,314.7 - 1,314.7

- baki di bawah prinsip Islam 4.43% 200.0 800.0 850.0 900.0 1,200.0 1,849.1 5,799.1 - 5,799.1

Liabiliti pajakan 5.35% 160.9 145.7 134.9 41.1 36.0 526.2 1,044.8 - 1,044.8

Belum bayar kepada anak-anak syarikat


- baki di bawah prinsip Islam 3.41% - - - 206.3 - 513.7 720.0 - 720.0

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun, peruntukan Skim MESRA dan hasil tertunda)


- kadar faedah tetap 0.47% - 38.8 21.2 - - 4.0 64.0 - 64.0



Jumlah 1,334.3 1,005.2 1,025.9 1,168.0 1,254.0 4,130.3 9,917.7 2,781.5 12,699.2

Jurang sensitiviti faedah 3,164.4 (1,003.3) (1,021.9) (1,161.6) (1,246.9) (3,514.6)

137




Syarikat WARF*


peka

kepada

faedah

RM

Tidak

peka

kepada

faedah

RM

Jumlah

RM

1 tahun

atau

kurang

RM

>1 - 2

tahun

RM

>2 - 3

tahun

RM

>3 - 4

tahun

RM

>4 - 5

tahun

RM

Lebih

daripada

5 tahun

RM

2018

Aset kewangan

Instrumen kewangan derivatif - - 99.2 - - 7.0 148.2 254.4 - 254.4

Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat (bersih)












- konvensional 4.73% - - - - - 0.1 0.1 - 0.1







- konvensional 3.52% - - - - - 143.1 143.1 - 143.1

- baki di bawah prinsip Islam 5.64% 58.3 0.2 - 5.5 6.6 12.9 83.5 - 83.5




Aset kewangan pada FVTPL - 1.8 - - - - - 1.8 - 1.8

Tunai dan baki bank



- konvensional 2.62% 1,242.7 - - - - - 1,242.7 - 1,242.7

- baki di bawah prinsip Islam 2.92% 849.9 - - - - - 849.9 - 849.9

Jumlah 2,306.9 99.7 0.3 6.8 14.3 554.0 2,982.0 2,340.0 5,322.0

Liabiliti kewangan

Peminjaman



- konvensional 7.63% 11.0 9.1 7.3 25.7 21.1 1,272.5 1,346.7 - 1,346.7

- baki di bawah prinsip Islam 4.43% - 200.0 800.0 850.0 900.0 3,049.0 5,799.0 - 5,799.0

Belum bayar kepada anak-anak syarikat

- kadar faedah terapung 3.72% - 412.8 - - - - 412.8 - 412.8

- baki di bawah prinsip Islam 3.62% - - - - 206.5 514.0 720.5 - 720.5



dan hasil tertunda)




Jumlah 369.2 621.9 807.3 875.7 1,127.6 4,835.5 8,637.2 3,093.0 11,730.2

Jurang sensitiviti faedah 1,937.7 (522.2) (807.0) (868.9) (1,113.3) (4,281.5)

* WARF - Weighted Average Rate of Finance as at 31 Disember

138




Jadual di bawah meringkaskan kadar purata wajaran pembiayaan (WARF) pada 31 Disember mengikut mata wang utama bagi setiap kelas aset dan liabiliti kewangan:

Syarikat

2019 2018

USD RM USD RM

Aset kewangan

Pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat (bersih) 4.22% - - 4.96%

Pelaburan pada nilai saksama melalui pendapatan keseluruhan lain (FVOCI) - 4.74% - 4.82%

Pelaburan pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian (FVTPL) - 3.75% - 4.53%

Belum terima pada FVOCI - 6.11% - 6.37%

Pinjaman anggota dan belum terima bukan semasa lain (tidak termasuk cukai boleh dipungut semula dan manfaat prabayar anggota) - 4.37% - 4.34%

Tunai dan baki bank - 3.58% - 2.74%

Liabiliti kewangan

Peminjaman 7.88% 4.43% 7.88% 4.43%

Liabiliti pajakan - 5.35% - -

Belum bayar kepada anak-anak syarikat 3.20% - 3.66% -

Belum bayar perdagangan dan lain-lain (tidak termasuk liabiliti berkanun dan hasil tertunda) - 3.66% - 3.82%

52. LIABILITI LUAR JANGKA (TIDAK BERCAGAR)

Para Pengarah tidak mempunyai maklumat tentang kewujudan sebarang prosiding lain yang sedang berjalan ke atas Syarikat dan/atau anak-anak syarikatnya, ataupun sebarang fakta yang memungkinkan sebarang prosiding yang boleh menjejaskan dengan ketara kedudukan kewangan atau perniagaan Syarikat dan/atau anak-anak syarikatnya.

Tidak terdapat liabiliti luar jangka atau litigasi penting atau jaminan yang lain, selain daripada apa yang timbul dalam urusan biasa perniagaan Kumpulan dan Syarikat, dan juga tiada kerugian ketara dijangka daripada perkara-perkara tersebut.

53. ANALISIS KEMATANGAN PENDAPATAN PAJAKAN OPERASI TIDAK TERDISKAUN

Kumpulan dan Syarikat menyewakan hartanah pelaburan, bangunan dan peralatannya. Kumpulan dan Syarikat telah mengelaskan pajakan-pajakan ini sebagai pajakan operasi kerana kebanyakan risiko and manfaat yang berkaitan dengan pemilikan aset tersebut tidak dipindahkan sepenuhnya. Jadual di bawah menggariskan analisis kematangan bagi bayaran pajakan yang menunjukkan bayaran pajakan tidak terdiskaun yang akan diterima selepas tarikh pelaporan:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2019RM

Dalam tempoh 1 tahun 23.3 70.3

Dalam tahun ke-2 15.3 26.9

Dalam tahun ke-3 7.9 13.4

Dalam tahun ke-4 - 6.1

Dalam tahun ke-5 - 6.1

Selepas 5 tahun - 6.1

Jumlan pendapatan pajakan operasi tidak terdiskaun 46.5 128.9

139



54. KESAN PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN

Penggunaan MFRS 16 oleh Kumpulan dan Syarikat dari 1 Januari 2019 mengakibatkan perubahan dalam dasar perakauan dan penyesuaian kepada jumlah yang diambil kira dalam penyata kewangan. Walaupun dasar-dasar perakaunan penting yang timbul daripada penggunaan MFRS 16 telah dinyatakan dalam nota 2(q) kepada penyata kewangan, berikut merupakan kesan penting penggunaannya.

Pandangan keseluruhan mengenai kesan penerimaan MFRS 16 oleh Kumpulan dan Syarikat kepada keuntungan tertahan Kumpulan dan Syarikat seperti berikut:

Dilaporkan pada

31 Disember 2018

RMMFRS 16

RM

Dinyatakan semula pada

1 Januari 2019

RM

Kumpulan 4,017.4 (841.1) 3,176.3

Syarikat 2,104.3 (283.8) 1,820.5

MFRS 16

Kumpulan dan Syarikat telah mengguna pakai MFRS 16 pada 1 Januari 2019. Pada tarikh permulaan penggunaan, Kumpulan dan Syarikat telah menggunakan pendekatan peralihan retrospektif yang diubahsuai dan dipermudah. Oleh itu, maklumat perbandingan untuk tahun sebelumnya tidak dinyatakan semula. Maklumat perbandingan akan terus dilaporkan di bawah dasar perakaunan terdahulu yang diselia di bawah MFRS 117 “Pajakan” dan Interpretasi IC 4 “Menentukan Sama ada Pengaturan Mengandungi Pajakan”.

Kumpulan sebagai penyewa tidak diperlukan untuk membuat perlarasan pada masa peralihan.

Penggunaan MFRS 16 oleh Kumpulan dan Syarikat mengiktirafkan liabiliti pajakan berkaitan dengan pajakan yang sebelum ini dikelaskan sebagai “Pajakan Kendalian” di bawah prinsip MFRS 117. Liabiliti pajakan pada mulanya diukur pada nilai semasa pembayaran pajakan yang tidak dibayar pada tarikh permulaan, didiskaunkan menggunakan kadar kenaikan pinjaman Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019.

Nilai dibawa bagi aset hak penggunaan yang sepadan pada 1 Januari 2019 diukur seolah-olah peraturan baru telah digunapakai dari tarikh permulaan kontrak pajakan. Perbezaan antara nilai dibawa liabiliti pajakan dan aset hak penggunaan akan diambil sebagai pengurangan kepada keuntungan tertahan Kumpulan dan Syarikat. Aset hak penggunaan dinilai sama ada wujud sebarang tanda rosot nilai di bawah MFRS 136 “Rosot Nilai Aset” pada tarikh permulaan penggunaan.

Perbelanjaan termasuk dalam sewa pajakan kendalian di dalam penyata-penyata pendapatan yang sebelum ini terdapat di kos kendalian (sebahagian daripada Keuntungan Sebelum Faedah, Cukai, Susut Nilai dan Pelunasan (EBITDA)), telah digantikan dengan susut nilai Aset Hak Penggunaan dan perbelanjaan faedah kepada Liabiliti Pajakan untuk baki tempoh pajakan. Justeru, MFRS 16 mempunyai kesan penambahan kepada EBITDA, susut nilai dan perbelanjaan faedah.

Aliran pajakan kendalian di dalam penyata-penyata aliran tunai yang sebelum ini dicatatkan dalam “aliran tunai bersih daripada aktiviti kendalian” telah diklasifikasi bawah “aliran tunai bersih digunakan dalam aktiviti pelaburan” untuk pembayaran balik prinsipal dan faedah kepada liabiliti pajakan.

Dalam menggunakan MFRS 16 buat kali pertama, Kumpulan telah menggunakan langkah segera berikut yang dibenarkan oleh dasar terhadap pajakan yang sebelum ini dikelaskan sebagai pajakan kendalian di bawah MFRS 117:

• pergantungan pada taksiran sebelum ini sama ada pajakan adalah kontrak membebankan; • perakaunan untuk pajakan kendalian dengan baki tempoh pajakan yang kurang dari 12 bulan pada 1 Januari 2019 sebagai pajakan

jangka pendek dan aset bernilai rendah;• pengecualian kos langsung awal untuk pengukuran aset hak penggunaan pada tarikh permulaan penggunaan; dan• Penggunaan tinjauan kembali dalam menentukan tempoh pajakan untuk kontrak yang mengandungi pilihan untuk melakukan

pelanjutan atau penamatan. Kumpulan dan Syarikat akan mengiktirafkan pembayaran pajakan yang berkaitan dengan pajakan ini mengikut kaedah garis lurus sepanjang tempoh pajakan.

140



54. KESAN PERUBAHAN DALAM DASAR PERAKAUNAN (SAMBUNGAN)

MFRS 16 (sambungan)

Seperti dinyatakan dalam nota 2(q) kepada penyata kewangan, Kumpulan telah mengunapakai MFRS 16, yang menyebabkan perubahan dalam perakaunan dan pelarasan kepada kedudukan kewangan pada 1 Januari 2019. Kesan kepada perubahan adalah seperti di bawah:

(a) Kesan penggunaan MFRS 16 kepada keuntungan tertahan Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019 adalah seperti berikut:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2019RM

Keuntungan tertahan – sebelum penyataan semula untuk MFRS 16 4,017.4 2,104.3

Pengiktirafan aset hak penggunaan (tidak termasuk pajakan kewangan) 1,609.6 768.8

Pengiktirafan liabiliti pajakan (tidak termasuk pajakan kewangan) (2,020.4) (1,142.2)

Kerugian rosot nilai diiktirafkan pada tarikh peralihan MFRS 16 (732.6) -

Pelarasan daripada penggunaan MFRS 16 (1,143.4) (373.4)

Tolak: Implikasi cukai tertunda 87.1 89.6

Tolak: Bahagian kepentingan bukan mengawal 215.2 -

Pengurangan kepada keuntungan tertahan selepas penggunaan MFRS 16 (841.1) (283.8)

Pembukaan keuntungan tertahan 1 Januari – selepas MFRS 16 3,176.3 1,820.5

(b) Pengiktirafan aset hak penggunaan Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019

Aset hak penggunaan telah diukur dengan pendekatan peralihan retrospektif yang diubahsuai dan dipermudah seolah-olah peraturan baru telah digunapakai sejak tarikh permulaan kontrak. Maklumat mengenai pengiktirafan aset hak penggunaan Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019 telah dinyatakan di bawah nota 26 kepada penyata kewangan.

(c) Penyesuaian daripada komitmen pajakan kendalian timbul dari pajakan kendalian pada 31 Disember 2018 hingga ke pengiktirafkan liabiliti pajakan Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019 seperti dinyatakan di bawah:

Kumpulan Syarikat

2019RM

2019 RM

Komitmen pajakan kendalian didedahkan pada 31 Disember 2018 2,578.0 1,703.8

Terdiskaun dengan menggunakan kadar kenaikan pinjaman (Kadar purata – Kumpulan: 6.27% dan Syarikat: 5.36%) (530.1) (543.4)

Tolak: pajakan jangka pendek diiktirafkan mengikut kaedah garis lurus sebagai perbelanjaan (26.6) (11.7)

Tolak: aset bernilai rendah diiktirafkan mengikut kaedah garis lurus sebagai perbelanjaan (0.9) (6.4)

Jumlah komitmen pajakan diiktirafkan pada tarikh permulaan penggunaan MFRS 16 2,020.4 1,142.3

Tambah: liabiliti pajakan kewangan pada 31 Disember 2018 dikelaskan semula daripada peminjaman 50.0 37.0

Jumlah liabiliti pajakan diiktiraf pada 1 Januari 2019 2,070.4 1,179.3

Terdiri daripada:

Peruntukan dan liabiliti bukan semasa

Liabiliti pajakan (termasuk pengelasan semula pajakan kewangan) 1,789.7 1,021.9

Peruntukan dan liabiliti semasa

Liabiliti pajakan (termasuk pengelasan semula pajakan kewangan) 280.7 157.4

Jumlah 2,070.4 1,179.3

Kaedah purata wajaran Kumpulan dan Syarikat pada 1 Januari 2019 adalah 5.46% dan 5.29%.

141



55. SENARAI ANAK-ANAK SYARIKAT PADA 31 DISEMBER 2019

Anak-anak syarikat adalah seperti berikut:

Nama Syarikat

Kepentingan Efektif Kumpulan Modal Berbayar

Aktiviti-aktiviti Utama2019

% 2018

% 2019Juta

2018Juta

Fiberail Sdn Bhd 54 54 RM15.8 RM15.8 Penyediaan sambungan rangkaian dan perkhidmatan lebar jalur di Malaysia dan perkhidmatan pengurusan projek berkaitan dengan telekomunikasi

Fibrecomm Network (M) Sdn Bhd 51 51 RM75.0 RM75.0 Penyediaan perkhidmatan rangkaian pemancar gentian optik

GITN Sdn Berhad 100 100 RM50.0 RM50.0 Penyediaan perkhidmatan rangkaian terurus dan perkhidmatan telekomunikasi nilai ditambah yang telah dipertingkatkan dan teknologi maklumat

Hijrah Pertama Berhad 100 100 RM# RM# Entiti tujuan khas

Intelsec Sdn Bhd 100 100 RM10.7 RM10.7 Penyediaan perkhidmatan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dan penggunaan awan dengan mereka bentuk dan memanfaatkan platform rangkaian dan pertukaran

Menara Kuala Lumpur Sdn Bhd 100 100 RM10.0 RM10.0 Pengurusan dan pengendalian Menara Kuala Lumpur

Mobikom Sdn Bhd 100 100 RM610.0 RM610.0 Penyediaan pemancar suara dan data melalui sistem selular

Parkside Properties Sdn Bhd 100 100 RM0.1 RM0.1 Dorman

Telekom Applied Business Sdn Bhd

100 100 RM1.6 RM1.6 Penyediaan perkhidmatan pembangunan perisian dan penjualan produk-produk perisian

Telekom Enterprise Sdn Bhd 100 100 RM0.6 RM0.6 Pemegangan pelaburan

Telekom Malaysia (Australia) Pty Ltd**

100 100 AUD# AUD# Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi antarabangsa

Telekom Malaysia (Hong Kong) Limited*

100 100 HKD18.5 HKD18.5 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi antarabangsa

Telekom Malaysia DMCC* 100 100 AED0.05 AED0.05 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi antarabangsa

Telekom Malaysia (S) Pte Ltd* 100 100 SGD# SGD# Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi antarabangsa

Telekom Malaysia (UK) Limited* 100 100 GBP# GBP# Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi antarabangsa

Telekom Malaysia (USA) Inc* 100 100 USD3.5 USD3.5 Penyediaan perkhidmatan telekomunikasi antarabangsa

Telekom Multi-Media Sdn Bhd 100 100 RM1.7 RM1.7 Pemegangan pelaburan

Telekom Research & Development Sdn Bhd

100 100 RM20.0 RM20.0 Penyediaan aktiviti-aktiviti penyelidikan dan pembangunan dalam bidang komunikasi, aplikasi berteknologi canggih serta produk dan perkhidmatan dalam perniagaan berkaitan

Telekom Sales and Services Sdn Bhd

100 100 RM14.5 RM14.5 Penyediaan perkhidmatan pengurusan khidmat pelanggan dan perdagangan peralatan telekomunikasi premis pelanggan

142



55. SENARAI ANAK-ANAK SYARIKAT PADA 31 DISEMBER 2019 (SAMBUNGAN)

Anak-anak syarikat adalah seperti berikut: (sambungan)

Nama Syarikat



% 2018

% 2019Juta

2018Juta

Telekom Technology Sdn Bhd 100 100 RM13.0 RM13.0 Telah berhenti beroperasi

TM ESOS Management Sdn Bhd 100 100 RM0.1 RM0.1 Entiti tujuan khas

TM Facilities Sdn Bhd 100 100 RM2.3 RM2.3 Penyediaan aktiviti pembangunan hartanah

TM Global Incorporated 100 100 USD# USD# Pemegangan pelaburan

TM Info-Media Sdn Bhd 100 100 RM6.0 RM6.0 Penerbitan direktori telefon bercetak dan perkhidmatan direktori telefon atas talian serta penyediaan penyelesaian pelbagai platform bagi pengiklanan

TM Net Sdn Bhd 100 100 RM180.0 RM180.0 Pembangunan kandungan dan aplikasi bagi perkhidmatan Internet

Tulip Maple Berhad 100 100 RM# RM# Entiti tujuan khas

Universiti Telekom Sdn Bhd 100 100 RM650.0 RM650.0 Mengurus dan mentadbir sebuah universiti swasta yang dikenali sebagai Universiti Multimedia

VADS Berhad 100 100 RM5.0 RM5.0 Penyediaan perkhidmatan rangkaian terurus, perkhidmatan penyepaduan sistem rangkaian dan perkhidmatan yang berkaitan dengan rangkaian

VADS Lyfe Sdn Bhd 100 100 RM1.1 RM1.1 Penyediaan sistem perkhidmatan sekuriti teknologi maklumat dan komunikasi (ICT), sistem pengurusan keselamatan bersepadu, dan membina, menyedia dan mengurus perkhidmatan bangunan pintar termasuk perkhidmatan sewaan pintar bagi pemilik, pengendali, penghuni dan pelawat bangunan

Anak-anak syarikat dipegang melalui Intelsec Sdn Bhd

Inneonusa Sdn Bhd 51 51 RM15.0 RM15.0 Penyediaan perkhidmatan sistem sekuriti ICT dan perkhidmatan bangunan pintar termasuk perkhidmatan sewaan pintar bagi pemilik, pengendali, penghuni dan pelawat bangunan

Lyfe Medini Sdn Bhd 51 51 RM2.0 RM2.0 Penyediaan produk dan perkhidmatan pintar yang berinovatif dan nilai terbaik

143





Nama Syarikat



% 2018

% 2019Juta

2018Juta

Anak syarikat dipegang melalui Mobikom Sdn Bhd

Webe Digital Sdn Bhd 72.9 72.9 RM27.5 RM27.5 Menyediakan kemudahan dan perkhidmatan infrastruktur rangkaian jalur lebar sambungan terakhir

Anak-anak syarikat dipegang melalui Webe Digital Sdn Bhd

P1.Com Sdn Bhd 72.9 72.9 RM# RM# Pemungut hasil telekomunikasi bagi anak-anak syarikat di dalam kumpulan

Millercom Sdn Bhd (In Liquidation)

72.9 72.9 RM0.3 RM0.3 Dorman

RuumzNation Sdn Bhd 72.9 72.9 RM0.1 RM0.1 Dorman

Packet One (L) Ltd 72.9 72.9 RM# RM# Pemegangan pelaburan

Anak syarikat dipegang melalui TM Info-Media Sdn Bhd

Cybermall Sdn Bhd 100 100 RM2.7 RM2.7 Telah berhenti beroperasi

Anak syarikat dipegang melalui TM Facilities Sdn Bhd

TMF Autolease Sdn Bhd 100 100 RM1.0 RM1.0 Penyediaan perkhidmatan pengurusan kenderaan

Anak-anak syarikat dipegang melalui Universiti Telekom Sdn Bhd

Unitele Multimedia Sdn Bhd 100 100 RM1.0 RM1.0 Penyediaan latihan dan perkhidmatan yang berkaitan

Multimedia College Sdn Bhd 100 100 RM2.0 RM2.0 Telah berhenti beroperasi

Anak syarikat dipegang melalui Unitele Multimedia Sdn Bhd

MMU Creativista Sdn Bhd 100 100 RM# RM# Telah berhenti beroperasi

Anak-anak syarikat dipegang melalui VADS Berhad

Meganet Communications Sdn Bhd

100 100 RM11.0 RM11.0 Dorman

VADS Business Process Sdn Bhd 100 100 RM10.0 RM10.0 Penyediaan perkhidmatan pusat perhubungan yang terurus

VADS e-Services Sdn Bhd 100 100 RM1.0 RM1.0 Telah berhenti beroperasi

144





Nama Syarikat



% 2018

% 2019Juta

2018Juta

VADS Professional Services Sdn Bhd

100 100 RM# RM# Dorman

VADS Solutions Sdn Bhd 100 100 RM1.5 RM1.5 Penyediaan perkhidmatan penyepaduan sistem

VADS Digital Sdn Bhd 100 100 RM# RM# Dorman

Anak syarikat dipegang melalui VADS Business Process Sdn Bhd

PT VADS Indonesia (secara kolektif bersama VADS Berhad)^*

100 100 IDR17,052.8 IDR17,052.8 Penyediaan perkhidmatan pusat perhubungan yang terurus

Anak syarikat disatukan melalui kawalan berkesan seperti yang ditakrifkan oleh MFRS 10

Yayasan Telekom Malaysia^^ - - - - Amanah yang diperbadankan di bawah peruntukan Akta Pemegang Amanah (Perbadanan), 1952, bagi penggalakan dan kemajuan pendidikan, penyelidikan dan penyebaran ilmu

Semua anak syarikat diperbadankan di Malaysia kecuali yang berikut:

Nama Syarikat Tempat Diperbadankan

PT VADS Indonesia - Indonesia

Telekom Malaysia (Australia) Pty Ltd - Australia

Telekom Malaysia DMCC - Emiriah Arab Bersatu

Telekom Malaysia (Hong Kong) Limited - Hong Kong

Telekom Malaysia (S) Pte Ltd - Singapura

Telekom Malaysia (UK) Limited - United Kingdom

Telekom Malaysia (USA) Inc - Amerika Syarikat

AUD Dolar Australia

AED Dirham Emiriah Arab Bersatu

IDR Rupiah Indonesia

HKD Dolar Hong Kong

SGD Dolar Singapura

GBP Pound Sterling

USD Dolar AS

# Amaun kurang daripada 0.1 juta dalam mata wang masing-masing

* Diaudit oleh firma ahli PricewaterhouseCoopers International Limited yang merupakan entiti sah berasingan dan bebas daripada PricewaterhouseCoopers Malaysia.

** Diaudit oleh firma selain daripada ahli firma PricewaterhouseCoopers International Limited.

^ VADS Berhad dan VADS Business Process Sdn Bhd memegang kepentingan secara langsung masing-masing sebanyak 10.0% dan 90.0% dalam PT VADS Indonesia.

^^ Sebagai satu entiti yang ditubuhkan di bawah peruntukan Akta Pemegang Amanah (Perbadanan), 1952, entiti ini mempunyai sumbangan permulaan sebanyak RM13.0 juta dan bukan modal berbayar.

145



56. SYARIKAT BERSEKUTU PADA 31 DISEMBER 2019

Nama Syarikat

Kepentingan Efektif Kumpulan


% 2018

%

Syarikat bersekutu dipegang melalui Telekom Malaysia (S) Pte Ltd

BlueTel Networks Pte Ltd 29 29 Penyediaan penyelesaian telekomunikasi dan rangkaian

BlueTel Neworks Pte Ltd (BTN) telah diperbadankan di Singapura dan mempunyai akhir tahun kewangan yang sama dengan Syarikat.

57. MATA WANG

Semua amaun dinyatakan dalam Ringgit Malaysia (RM) kecuali bila dinyatakan sebaliknya.

58. KELULUSAN PENYATA KEWANGAN

Penyata Kewangan ini telah diluluskan untuk penerbitan selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah pada 21 Februari 2020.


Kami, Rosli Man dan Dato’ Noor Kamarul Anuar Nuruddin, dua ahli Pengarah Telekom Malaysia Berhad, dengan ini menyatakan bahawa, pada pendapat para Pengarah, penyata kewangan di muka surat 23 hingga 145 telah dibentangkan supaya memberikan gambaran yang benar dan saksama berkenaan kedudukan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Disember 2019 dan keputusan serta aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan berakhir pada tarikh tersebut selaras dengan Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia, Piawaian Pelaporan Kewangan Antarabangsa dan keperluan Akta Syarikat 2016 di dalam Malaysia.

Selaras dengan resolusi Lembaga Pengarah bertarikh 21 Februari 2020.

ROSLI MAN DATO’ NOOR KAMARUL ANUAR NURUDDINDirector Director

Kuala Lumpur

AKUAN BERKANUN MENURUT SEKSYEN 251(1)(b) AKTA SYARIKAT 2016

Saya, Razidan Ghazalli, pegawai yang terutamanya bertanggungjwab terhadap pengurusan kewangan Telekom Malaysia Berhad, dengan sesungguh dan seikhlasnya mengaku bahawa penyata kewangan di muka surat 23 hingga 145 adalah, pada pendapat saya, betul, dan saya membuat pengakuan ini dengan bersungguh-sungguh mempercayai bahawa ianya benar dan menurut peruntukan Akta Akuan Berkanun, 1960.

Ditandatangani dan diakui benar ) di Kuala Lumpur pada ) 21 Februari 2020. ) RAZIDAN GHAZALLI MIA No. 4616

Di hadapan saya:

Pesuruhjaya Sumpah Kuala Lumpur

PENYATA PENGARAHMENURUT SEKSYEN 251(2) AKTA SYARIKAT 2016


LAPORAN AUDIT PENYATA KEWANGAN

Pendapat kami

Pada pendapat kami, penyata kewangan Telekom Malaysia Berhad (“Syarikat”) dan anak-anak syarikatnya (“Kumpulan”) memberikan pandangan yang benar dan saksama mengenai kedudukan kewangan Kumpulan dan Syarikat pada 31 Disember 2019, serta prestasi kewangan dan aliran tunainya bagi tahun berakhir pada tarikh tersebut, selaras dengan Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia, Piawaian Pelaporan Kewangan Antarabangsa dan keperluan Akta Syarikat 2016 di Malaysia.

Apa yang kami telah audit

Kami telah mengaudit penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, yang merangkumi penyata kedudukan kewangan pada 31 Disember 2019 bagi Syarikat, dan penyata pendapatan, penyata pendapatan keseluruhan, penyata perubahan ekuiti dan penyata aliran tunai Kumpulan dan Syarikat bagi tahun yang berakhir pada tarikh tersebut, serta nota-nota kepada penyata kewangan, termasuk ringkasan dasar-dasar perakaunan penting, seperti yang dibentangkan di muka surat 23 hingga 145.

Asas bagi pendapat

Kami telah menjalankan audit kami selaras dengan piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia dan Piawaian Pengauditan Antarabangsa. Tanggungjawab kami di bawah piawaian-piawaian ini dijelaskan lebih lanjut dalam seksyen laporan kami di “Tanggungjawab Juruaudit ke atas audit terhadap penyata kewangan”.

Kami percaya bahawa bukti audit yang telah kami peroleh adalah mencukupi dan wajar untuk memberi asas bagi pendapat audit kami.

Kebebasan dan tanggungjawab etika lain

Kami bebas daripada Kumpulan dan Syarikat selaras dengan Undang-Undang Kecil (bagi Etika Profesional, Tingkah Laku dan Amalan) bagi Institut Akauntan Malaysia (“Undang-undang Kecil”) dan Badan Piawaian Etika Antarabangsa untuk Kod Etika Akauntan bagi Akauntan Bertauliah (“Kod IESBA”), dan kami telah memenuhi tanggungjawab etika kami selaras dengan Undang-undang Kecil dan Kod IESBA.

Pendekatan audit kami Sehubungan dengan perancangan audit kami, kami menentukan materialiti dan menilai risiko-risiko salah nyata yang ketara dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat. Khususnya, kami menimbangkan di mana para Pengarah membuat penilaian subjektif; sebagai contoh, berkenaan dengan anggaran perakaunan penting yang melibatkan andaian dibuat dan pertimbangan peristiwa masa hadapan yang tidak pasti. Seperti dalam kesemua audit kami, kami juga menangani risiko pengurusan penolakan kawalan dalaman, termasuk antara hal-hal lain, pertimbangan sama ada terdapat bukti berat sebelah yang menjurus kepada risiko salah nyata yang ketara disebabkan oleh penipuan.

Kami menyesuaikan skop audit kami bagi melaksanakan kerja yang mencukupi untuk membolehkan kami memberi pendapat mengenai penyata kewangan secara keseluruhan, dengan mengambil kira struktur Kumpulan dan Syarikat, proses-proses perakaunan dan kawalan, dan industri di mana Kumpulan dan Syarikat beroperasi.

Hal-hal audit utama

Hal-hal utama audit adalah hal-hal yang mana, dalam pertimbangan profesional kami, adalah yang paling penting dalam audit kami terhadap penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat bagi tahun kewangan semasa. Hal-hal ini dikemukakan dalam konteks audit kami terhadap penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat secara keseluruhan, dan dalam membentuk pendapat kami, dan kami tidak memberikan pendapat yang berasingan ke atas hal-hal ini.

LAPORAN JURUAUDIT BEBAS KEPADA AHLI-AHLI TELEKOM MALAYSIA BERHAD (Diperbadankan di Malaysia) (No. Pendaftaran 198401016183) (128740-P)


LAPORAN AUDIT PENYATA KEWANGAN (SAMBUNGAN)

Hal-hal audit utama (sambungan)

Hal-hal audit utama Bagaimana audit kami menangani hal-hal audit utama

1. Menjalankan penilaian terhadap nilai dibawa ke atas muhibah yang diperuntukkan kepada TM ONE

(Rujuk nota 3(d) untuk anggaran dan pertimbangan perakaunan yang kritikal dan nota 25(a) kepada penyata kewangan yang disatukan)

Muhibah perlu dinilai setiap tahun untuk rosot nilai atau berdasarkan penunjuk rosot nilai menurut piawaian pelaporan kewangan. Dalam menilai muhibah, pihak pengurusan perlu melaksanakan pertimbangan yang ketara dalam mengenal pasti unit penjanaan tunai (“CGU”) yang diperuntukkan muhibah di samping keadaan pasaran masa depan yang mempengaruhi unjuran aliran tunai seperti kadar pertumbuhan, peralihan pelanggan, purata pendapatan setiap pengguna, margin operasi dan kadar diskaun.

Setakat 31 Disember 2019, nilai dibawa muhibah sebanyak RM309.6 juta, dilaporkan dilaporkan di bawah aset tidak ketara dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan. Muhibah yang sebahagian penuhnya diagihkan daripada VADS Berhad kepada TM ONE pada tahun sebelumnya.

Pihak pengurusan menjalankan penilaian rosot nilai menggunakan model nilai guna berdasarkan unjuran aliran tunai yang dianggarkan untuk CGU berkenaan.

Andaian utama yang digunakan oleh pihak pengurusan dalam penilaian rosot nilai dan kepekaan perubahan dalam andaian ini dinyatakan dalam nota 25(a) kepada penyata kewangan yang disatukan.

Dalam menaksir nilai dibawa muhibah, kami telah menilai keberkesanan reka bentuk dan menguji kecekapan operasi kawalan pihak pengurusan ke atas proses belanjawan dan ramalan tersebut.

Kami menilai kesesuaian CGU yang diperuntukkan muhibah berdasarkan MFRS 136 – Rosot Nilai Aset.

Kami menaksir penilaian rosot nilai pihak pengurusan dengan:

• menguji ketepatan matematik model aliran tunai dan mencabar anggapan-anggapan utama berdasarkan belanjawan yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah;

• menanda aras jangkaan pihak pengurusan terhadap andaian utama yang digunakan dalam unjuran aliran tunai yang diperuntukkan seperti kadar pertumbuhan jangka panjang, margin operasi, peralihan pelanggan dan bahagian pasaran kepada data luaran dan industri;

• mengkaji semula keputusan aliran tunai sebenar yang lalu berbanding unjuran yang lepas bagi memastikan keteguhan ramalan pihak pengurusan; dan

• menggunakan pakar penilaian dalaman kami untuk menilai secara bebas kadar diskaun yang digunakan oleh pihak pengurusan ke sumber pihak ketiga dan data pasaran.

Kami telah mengambil kira kesesuaian pendedahan yang termasuk dalam nota 25(a).

Hasil daripada kerja kami, kami mendapati bahawa andaian yang dibuat adalah munasabah dan pendedahannya sesuai.






2. Menaksir nilai dibawa hartanah, loji dan peralatan

(Rujuk nota 3(b) dan 3(c) untuk anggaran dan pertimbangan perakaunan yang kritikal dan nota 23(b) kepada penyata kewangan yang disatukan)

Setakat 31 Disember 2019, nilai dibawa hartanah, loji dan peralatan yang ditunjukkan dalam penyata kedudukan kewangan yang disatukan berjumlah RM14,259.5 juta.

Dalam menaksir nilai dibawa hartanah, loji dan peralatan, pihak pengurusan telah membuat pertimbangan dalam menentukan nilai guna, hayat berguna ekonomi, keusangan teknologi dan keadaan operasi. Pada tahun kewangan semasa, aset-aset rangkaian tetap tembaga tertentu telah dipengaruhi berikutan pengumumam kumpulan terhadap harga perlarasan untuk perkhidmatan Streamyx. Aset-aset rangkaian tanpa wayar juga terjejas oleh keadaan industri yang mencabar dan persaingan sengit. Oleh itu, petunjuk rosot nilai telah dikenal pasti. Pihak pengurusan kemudian melakukan penilaian rosot nilai untuk menentukan amaun boleh diperoleh semula daripada aset-aset rangkaian ini menggunakan model nilai guna berdasarkan unjuran aliran tunai sepanjang hayat berguna ekonomi aset-aset rangkaian ini.

Hasilnya, caj rosot nilai sebanyak RM124.6 juta telah diiktiraf oleh Kumpulan dan Syarikat atas aset-aset rangkaian tembaga.

Kami menilai keberkesanan reka bentuk dan menguji kecekapan operasi kawalan pihak pengurusan di sekitar kitaran hartanah, loji dan peralatan termasuk kawalan ke atas proses belanjawan dan ramalan.

Kita menguji kawalan ke atas kajian semula tahunan jangka hayat aset dan mengambil kira pandangan pihak pengurusan atas hayat berguna ekonomi aset-aset rangkaian dengan menanda aras kepada rakan-rakan industri.

Tatacara audit yang berikut telah dijalankan untuk menaksir penilaian rosot nilai pihak pengurusan terhadap aset-aset rangkaian tertentu:

• mengkaji kesesuaian model-model nilai guna yang digunakan untuk menentukan amaun boleh diperoleh semula dan menguji ketepatan matematik model-model yang digunakan;

• menbandingkan andaian-andaian utama yang digunakan dalam model-model nilai guna kepada belanjawan yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah;

• mengkaji semula keputusan aliran tunai sebenar yang lalu berbanding ramalan yang lepas untuk menentukan keteguhan unjuran pihak pengurusan; dan

• menggunakan pakar penilaian dalaman kami untuk menilai secara bebas kemunasabahan kadar diskaun yang digunakan oleh pihak pengurusan kepada sumber luaran.

Kami telah menyemak kecukupan caj rosot nilai yang diiktiraf sepanjang tahun kewangan semasa. Kami juga telah menilai kesesuaian pendedahan di dalam penyata kewangan.

Hasil daripada kerja kami, kami mendapati bahawa andaian yang dibuat adalah munasabah dan pendedahannya sesuai.






3. Pengiktirafan hasil – ketepatan hasil yang dicatatkan memandangkan kerumitan sistem dan penggunaan MFRS15 – Hasil daripada Kontrak dengan Pelanggan (‘MFRS 15’) termasuk hasil daripada kontrak-kontrak yang ketara dengan pelanggan sektor awam dan perusahaan

(Rujuk nota 2(v) untuk dasar perakauanan bagi pengiktirafan hasil, nota 3(a) untuk anggaran dan pertimbangan perakaunan yang kritikal dan nota 5 kepada penyata kewangan yang disatukan)

Hasil sebanyak RM11,434.2 juta diiktiraf dalam penyata pendapatan yang disatukan. Terdapat risiko yang wujud ke atas ketepatan hasil yang diiktiraf memandangkan kerumitan pelbagai sistem pengebilan yang memproses jumlah data yang besar yang dipengaruhi oleh campuran produk, harga dan kadar (termasuk diskaun pelanggan dan penyediaan insentif).

Akibatnya, penggunaan piawaian perakaunan MFRS15 adalah rumit dan melibatkan, pada tahap tertentu, beberapa pertimbangan dan anggaran utama oleh pihak pengurusan.

Hasil pendapatan meliputi kontrak-kontrak ketara dengan pelanggan sektor awam dan perusahaan di mana kerja-kerja pemasangan dilakukan dan perkhidmatan diberikan sepanjang tempoh masa tertentu. Kami memberi tumpuan kepada kontrak-kontrak tersebut oleh kerana ia melibatkan anggaran yang ketara dan pertimbangan kritikal oleh pihak pengurusan terhadap:

• kos kontrak yang ditanggung;• hak dan kewajipan kontrak diiktiraf dan diukur dengan teliti;

dan• nilai yang boleh diperoleh semula daripada aset-aset kontrak

termasuk kos perkhidmatan yang ditanggung sehingga kini.

Kami menilai dan mengesahkan proses dan kawalan pihak pengurusan ke atas kitaran hasil pendapatan. Pendekatan audit kami atas kitaran hasil pendapatan terdiri daripada ujian kawalan dan tatacara audit substantif yang memberi tumpuan kepada:

• menguji persekitaran Teknologi Maklumat yang merangkumi sistem pengebilan, penarafan dan sokongan berkenaan yang lain termasuk tatacara kawalan perubahan yang tersedia di sekeliling sistem yang mengebil aliran hasil material;

• menguji penyesuian yang lengkap untuk kitaran hasil dan bayaran belum diterima;

• menyemak sistem bil kepada lejar am, termasuk mengesahkan jurnal ketara yang telah diproses;

• menguji berdasarkan sampel, ketepatan penjanaan bil pelanggan; • menjalankan ujian dengan menggunakan sampel-sampel

tertentu, kredit and diskaun yang dilaksanakan kepada bil pelanggan and resit tunai ke invois pelanggan; dan

• mempertimbangkan penggunaan dasar perakaunan Kumpulan untuk hasil yang diiktiraf serta implikasi perakaunan produk baru untuk memastikan bahawa dasar perakaunan Kumpulan telah dilaksanakan dengan sewajarnya bagi produk-produk ini.

Bagi kontrak yang ketara dengan pelanggan sektor awam dan perusahaan, kami mengukur populasi dan memilih sampel, dengan memberi tumpuan kepada mereka yang dikenalpasti sebagai risiko yang lebih tinggi oleh kerana sifat kontraknya, peringkat penyiapannya dan juga yang material.

Kami menilai kesesuaian andaian dan anggaran yang menyokong perakaunan bagi kontrak-kontrak penting seperti yang berikut:

• menilai keberkesanan reka bentuk dan menguji kecekapan operasi kawalan ke atas kontrak ketara;

• memperoleh dan membaca kontrak-kontrak terpilih untuk memastikan bahawa terma-terma kontrak telah diterapkan dengan sewajarnya;

• mengesan urus niaga hasil kepada bukti sokongannya, seperti bukti penghantaran dan/atau penerimaan pelanggan; dan

• menilai profil pengusiaan dan memeriksa resit-resit seterusnya serta aliran sejarah pembayaran masa lalu.

Berhubung dengan penerimaan MFRS 15, pendekatan audit kami termasuk:

• menilai analisis kesan dan anggaran perakaunan serta keputusan yang dibuat berkenaan dengan produk Kumpulan;

• menilai kesesuaian kaedah yang digunakan untuk menentukan kesan penggunaan MFRS 15; dan

• menilai reka bentuk sistem dan proses yang ditubuhkan oleh pihak pengurusan untuk menjelaskan urus niaga berdasarkan piawaian baru dan digunakan untuk menentukan kesan penggunaan awal MFRS 15.

Tiada pengecualian ketara yang diperhatikan berdasarkan kerja kerjadi atas.






4. Penilaian Nota Jangka Sederhana Boleh Tebus Boleh Tukar

(Rujuk nota 3(i) untuk anggaran dan pertimbangan perakaunan yang kritikal dan nota 32(iv) kepada penyata kewangan yang disatukan)

Sebagai sebahagian daripada pengambilalihan webe, Kumpulan telah melanggan Nota Jangka Sederhana Boleh Tebus Boleh Tukar (“MTN Boleh Tukar”) yang diterbitkan oleh Green Packet. MTN Boleh Tukar mempunyai jangka tempoh 8 tahun yang akan matang pada 2022 dan dicagar dengan saham webe yang dipegang oleh Green Packet. MTN Boleh Tukar diukur pada nilai saksama melalui keuntungan atau kerugian.

Setakat 31 Disember 2019, penilaian terhadap nilai saksama MTN Boleh Tukar, telah membawa pengurangkan kepada nilai saksama sepadan sebanyak RM233.7 juta ditunjuk dalam penyata pendapatan.

Kami memberi tumpuan kepada perkara ini kerana penilaian MTN Boleh Tukar tersebut adalah tertakluk kepada penggunaan anggaran dan andaian yang ketara dalam unjuran aliran tunai masa depan webe.

Tatacara audit berikut telah dijalankan untuk menilai aliran tunai pihak pengurusan:

• kami menilai keberkesanan reka bentuk dan menguji kecekapan operasi kawalan pengurusan ke atas proses belanjawan dan ramalan;

• mengkaji kesesuaian model penilaian yang digunakan untuk menentukan amaun boleh diperoleh semula dan menguji ketepatan matematik model yang digunakan;

• membandingkan andaian utama yang digunakan dalam model penilaian kepada belanjawan yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah;

• menbandingkan andaian utama pihak pengurusan yang digunakan dalam model penilaian kepada tren sejarah masa lalu, data industri dan rakan-rakan setanding;

• mengkaji semula keputusan aliran tunai sebenar yang lalu berbanding unjuran yang lepas bagi memastikan keteguhan ramalan pengurusan; dan

• menggunakan pakar-pakar penilaian dalaman kami untuk menilai secara bebas kemunasabahan kadar diskaun yang digunakan oleh pihak pengurusan kepada sumber luaran.

Berdasarkan tatacara yang dilakukan, tiada pengecualian ketara telah diperhatikan.

5. Implikasi atas penggunaan MFRS 16 Pajakan

(Rujuk nota 2(q) untuk dasar perakauanan bagi pajakan, nota 3(g) untuk anggaran dan pertimbangan perakaunan yang kritikal dan nota 54 kepada penyata kewangan yang disatukan)

TM mengguna pakai MFRS 16 - Pajakan (“MFRS 16”) untuk kali pertama bermula pada 1 Januari 2019. MFRS 16 memperkenalkan model perakaunan baru untuk pajakan yang memerlukan peminjam pajakan untuk mengiktirafkan aset hak penggunaan (“ROU”) dan liabiliti pajakan yang wujud daripada pajakan dalam penyata kedudukan kewangan.

Kumpulan telah mengguna pakai MFRS 16 dengan kaedah pendekatan peralihan retrospektif yang diubahsuai pada tahun semasa. Kesan kumulatif perubahan atas penggunaan MFRS 16 telah diiktirafkan sebagai pelarasan kepada keuntungan tertahan pada 1 Januari 2019 dan maklumat perbandingan tidak dinyatakan semula. Setakat 1 Januari 2019, Kumpulan telah merekodkan pertambahan aset hak penggunaan sebanyak RM0.9 bilion, pertambahan liabiliti pajakan sebanyak RM2.0 bilion dan pengurangan kepada keuntungan tertahan sebanyak RM1.0 bilion, selepas ditolak implikasi cukai tertunda sebanyak RM0.1 bilion.

Beberapa pertimbangan dan anggaran telah digunakan dalam menentukan kesan penggunaan piawaian tersebut. Ini termasuk penentuan kadar diskaun dan tempoh pajakan yang sewajar terutamanya untuk pajakan mempunyai pilihan untuk melakukan pelanjutan atau penamatan. Kadar kenaikan pinjaman telah digunakan di mana kadar faedah tersirat dalam pajakan tidak dapat ditentukan. Pelarasan dan pendedahan berkenaan implikasi menggunapakai MFRS 16 memberi kesan ketara terhadap Kumpulan dan merupakan bidang fokus dalam audit kami.

Kami menilai kesesuaian andaian dan anggaran yang menyokong perakaunan bagi kontrak-kontrak pajakan seperti yang berikut:

• mendapatkan pemahaman dan menilai kesesuaian proses perlaksanaan pengurusan dalaman, termasuk mengkaji dasar pilihan, kelengkapan dan ketepatan kontrak pajakan yang dikenalpasti and direkod dalam sistem perakaunan pajakan dan pengiraan aset hak penggunaan and liabiliti pajakan;

• menyemak semula kontrak berdasarkan sampel, untuk menilai sama ada pajakan telah dikenalpasti sewajarnya;

• menjalankan ujian bebas berdasarkan sampel bagi menentukan ketepatan kontrak pajakan yang telah diinput dalam sistem perakaunan pajakan;

• menilai semula aset hak penggunaan dan liabiliti pajakan yang dinilai oleh sistem untuk setiap jenis kontrak pajakan yang material;

• menyemak semula kesesuaian kadar faedah yang digunakan; dan• menyemak semula kecukupan pendedahan di dalam penyata

kewangan selaras dengan keperluan MFRS 16.

Berdasarkan tatacara yang dilakukan, tiada pengecualian ketara telah diperhatikan.






6. Menaksir nilai dibawa pelaburan ekuiti dalam dan amaun belum terima daripada anak-anak syarikat

(Rujuk nota 3(c) dan 3(e) untuk anggaran dan pertimbangan perakaunan yang kritikal dan nota 27, nota 28 dan nota 36 kepada penyata kewangan Syarikat)

Pada 31 Disember 2019, nilai dibawa bersih pelaburan ekuiti di dalam anak-anak syarikat dan jumlah belum terima daripada anak-anak syarikat yang dilaporkan dalam penyata kewangan Syarikat adalah masing-masing RM1,364.1 juta dan RM261.5 juta. Jumlah belum terima daripada anak-anak syarikat terdiri daripada pinjaman dan pendahuluan kepada anak-anak syarikat, belum terima perdagangan dan belum terima lain berjumlah masing-masing RM15.6 juta dan RM245.9 juta.

a) Pelaburan ekuiti dalam anak-anak syarikat

Sepanjang tahun kewangan semasa, tiada pengurangan nilai diperlukan untuk pelaburan ekuiti dalam anak-anak syarikat kerana amaun boleh diperoleh semula melebihi nilai dibawa.

Kami menumpukan perhatian khusus ke atas nilai dibawa pelaburan ekuiti dalam anak-anak syarikat kerana amaun boleh diperoleh semula adalah tertakluk kepada pertimbangan yang ketara dan anggaran kritikal yang dibuat oleh pihak pengurusan atas andaian utama yang digunakan dalam penganggaran aliran tunai dan kadar diskaun.

b) Amaun belum terima daripada anak-anak syarikat

Sepanjang tahun kewangan semasa, amaun yang belum terima daripada anak-anak syarikat telah dirosot nilai sebanyak RM461.8 juta menggunakan pendekatan kerugian kredit yang dijangkakan (“ECL”).

Kami menumpukan perhatian khusus ke atas nilai dibawa belum terima dari anak-anak syarikat kerana terdapat pertimbangan yang ketara dan anggaran kritikal yang dibuat oleh pihak pengurusan dalam menentukan ECL.

a) Pelaburan ekuiti dalam anak-anak syarikat

Dalam menaksir amaun boleh diperoleh semula bagi pelaburan ekuiti di dalam anak-anak syarikat, kami telah menjalankan tatacara audit berikut:

• mengkaji nilai guna berdasarkan aliran tunai berdiskaun yang digunakan oleh pihak pengurusan untuk menentukan amaun boleh diperoleh semula;

• menbandingkan unjuran aliran tunai kepada belanjawan yang diluluskan oleh Lembaga Pengarah anak-anak syarikat masing-masing;

• membincangkan dengan pihak pengurusan andaian-andaian utama yang digunakan dalam model penilaian dan membandingkannya dengan prestasi kewangan yang lalu dan rakan-rakan industri;

• mengkaji semula keputusan aliran tunai sebenar yang lalu berbanding unjuran yang lepas untuk memastikan keteguhan ramalan pihak pengurusan; dan

• menggunakan pakar penilaian dalaman kami untuk menilai secara bebas kemunasabahan kadar pertumbuhan terminal dan kadar diskaun kepada rakan setanding dan tanda aras industri.

b) Amaun belum terima daripada anak-anak syarikat

Dalam menilai model ECL ke atas amaun yang dapat dibiayai oleh anak-anak syarikat, kami manjalankan tatacara audit berikut:

• berbincang dengan pihak pengurusan untuk memahami andaian asas yang digunakan dalam model rosot nilai 3 peringkat umum dalam MFRS 9 apabila menentukan ECL untuk amaun belum terima daripada anak-anak syarikat;

• mengkaji kesesuaian andaian utama yang digunakan dalam model rosot nilai 3 peringkat dan menguji ketepatan matematik model yang digunakan; dan

• menguji ketepatan pengusiaan terhadap dokumen sokongan berdasarkan sampel.

Kami menilai kecukupan caj rosot nilai yang diiktiraf sepanjang tahun kewangan semasa. Kami juga menilai kesesuaian pendedahan yang termasuk dalam nota kepada penyata kewangan Syarikat.

Berdasarkan tatacara yang dijalankan, tiada pengecualian ketara telah diperhatikan.




Maklumat selain daripada penyata kewangan dan laporan juruaudit

Para Pengarah Syarikat bertanggungjawab untuk maklumat yang lain. Maklumat yang lain terdiri daripada Laporan Para Pengarah, yang kami peroleh sebelum tarikh laporan juruaudit ini dan bahagian-bahagian lain dalam Laporan Tahunan Bersepadu 2019, yang dijangka diberikan kepada kami selepas tarikh tersebut. Maklumat lain tidak termasuk penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat dan laporan juruaudit kami mengenainya.

Pendapat kami ke atas penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat tidak merangkumi maklumat yang lain dan kami tidak menyatakan sebarang bentuk jaminan kesimpulan mengenainya.

Sehubungan dengan audit kami terhadap penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, tanggungjawab kami adalah untuk membaca maklumat yang lain dan, dalam berbuat demikian, mempertimbangkan sama ada maklumat yang lain itu tidak konsisten secara ketara dengan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat atau pengetahuan yang kami peroleh dalam audit atau sebaliknya menampakkan tersalah nyata ketara.

Jika, berdasarkan kerja yang kami telah lakukan, kami membuat kesimpulan bahawa ada salah nyata ketara maklumat lain ini, kami dikehendaki untuk melaporkan fakta itu. Kami tidak mempunyai apa-apa untuk melaporkan dalam hal ini.

Tanggungjawab para Pengarah terhadap penyata kewangan

Para Pengarah Syarikat adalah bertanggungjawab terhadap penyediaan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat yang memberi gambaran yang benar dan saksama selaras dengan Piawaian Pelaporan Kewangan Malaysia, Piawaian Pelaporan Kewangan Antarabangsa dan keperluan Akta Syarikat 2016 di Malaysia. Para Pengarah juga bertanggungjawab bagi kawalan dalaman seperti yang ditentukan oleh para Pengarah sebagai perlu untuk membolehkan penyediaan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat adalah bebas daripada salah nyata ketara, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan.

Dalam menyediakan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, para Pengarah bertanggungjawab untuk menilai keupayaan Kumpulan dan Syarikat untuk terus beroperasi, mendedahkan, yang mana berkenaan, perkara-perkara yang berkaitan dengan usaha berterusan dan menggunakan asas usaha berterusan perakaunan melainkan jika para Pengarah sama ada berhasrat untuk membubarkan Kumpulan atau Syarikat atau untuk menghentikan operasi, atau tidak mempunyai alternatif yang realistik melainkan untuk berbuat demikian.

Tanggungjawab juruaudit terhadap audit penyata kewangan

Objektif kami adalah untuk memperoleh keyakinan yang munasabah sama ada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat secara keseluruhan adalah bebas dari salah nyata ketara, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan, dan mengeluarkan laporan juruaudit yang merangkumi pendapat kami. Jaminan yang munasabah adalah jaminan tahap tinggi, tetapi bukan satu jaminan bahawa audit yang dijalankan ini mengikut piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia dan Piawaian Pengauditan Antarabangsa akan sentiasa mengesan salah nyata ketara apabila ia wujud. Salah nyata ketara yang boleh timbul daripada penipuan dan kesilapan adalah dianggap ketara jika, secara individu atau dalam agregat, mereka dengan munasabah dijangka akan mempengaruhi keputusan ekonomi pengguna yang diambil berdasarkan penyata kewangan ini.

Sebagai sebahagian daripada audit mengikut piawaian pengauditan yang diluluskan di Malaysia dan Piawaian Pengauditan Antarabangsa, kami menggunakan pertimbangan profesional dan mengekalkan keraguan profesional pada keseluruhan audit. Kami juga:

(a) Mengenal pasti dan menilai risiko salah nyata ketara dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, sama ada disebabkan oleh penipuan atau kesilapan, reka bentuk dan melaksanakan prosedur audit responsif kepada risiko berkenaan, dan mendapatkan bukti audit yang mencukupi dan bersesuaian untuk memberi asas yang munasabah bagi pendapat kami. Risiko untuk tidak mengesan salah nyata ketara yang disebabkan oleh penipuan adalah lebih tinggi daripada kesilapan, kerana penipuan mungkin melibatkan pakatan sulit, pemalsuan, peninggalan yang sengaja, gambaran yang salah, atau mengatasi kawalan dalaman.

(b) Mendapatkan pemahaman kawalan dalaman yang berkaitan dengan audit bagi tujuan merangka prosedur audit yang bersesuaian dengan keadaan, tetapi bukan untuk bertujuan untuk menyatakan pendapat mengenai keberkesanan kawalan dalaman Kumpulan dan Syarikat.

(c) Menilai kesesuaian dasar perakaunan yang digunakan dan kemunasabahan anggaran perakaunan dan pendedahan berkaitan yang dibuat oleh para Pengarah.

(d) Kesimpulan mengenai kesesuaian penggunaan asas perakaunan usaha berterusan oleh para Pengarah dan, berdasarkan bukti audit yang diperoleh, sama ada wujudnya ketidakpastian ketara yang berkaitan dengan peristiwa-peristiwa atau keadaan yang boleh menimbulkan keraguan besar ke atas keupayaan Kumpulan dan Syarikat untuk terus beroperasi. Jika kami membuat kesimpulan bahawa ketidakpastian ketara wujud, kami dikehendaki untuk menarik perhatian dalam laporan juruaudit kami kepada pendedahan berkaitan dalam penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat atau, jika pendedahan tersebut tidak mencukupi, untuk mengubah pendapat kami. Kesimpulan kami adalah berdasarkan bukti audit yang diperoleh sehingga tarikh laporan juruaudit. Walau bagaimanapun, peristiwa masa hadapan atau keadaan boleh menyebabkan Kumpulan dan Syarikat berhenti beroperasi secara usaha berterusan.

(e) Menilai keseluruhan pembentangan, struktur dan kandungan penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat, termasuk pendedahan, dan sama ada penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat mewakili urus niaga asas dan peristiwa dengan cara yang mencapai pembentangan saksama.

(f) Mendapatkan bukti audit yang mencukupi mengenai maklumat kewangan entiti atau aktiviti perniagaan dalam Kumpulan untuk menyatakan pendapat ke atas penyata kewangan Kumpulan. Kami bertanggungjawab ke atas arahan, penyeliaan dan prestasi audit kumpulan. Kami bertanggungjawab sepenuhnya ke atas pendapat audit kami.




Tanggungjawab juruaudit terhadap audit penyata kewangan (sambungan)

Kami berkomunikasi dengan para Pengarah mengenai, antara lain, skop yang dirancang dan masa audit dan penemuan ketara audit, termasuk sebarang kekurangan yang ketara dalam kawalan dalaman yang kami kenal pasti semasa proses audit dijalankan.

Kami juga menyediakan para Pengarah dengan kenyataan bahawa kami telah mematuhi keperluan etika yang berkaitan kebebasan, dan berkomunikasi dengan mereka semua hubungan dan perkara-perkara lain yang dengan munasabahnya boleh diangggap untuk membincangkan mengenai kebebasan kami, dan di mana berkenaan, perlindungan yang berkaitan.

Dari perkara-perkara yang telah disampaikan dengan para Pengarah, kami telah mengenalpasti perkara-perkara yang paling penting dalam audit penyata kewangan Kumpulan dan Syarikat bagi tahun semasa dan oleh itu hal-hal audit utama. Kami menerangkan hal-hal ini di dalam laporan juruaudit kami melainkan jika undang-undang atau peraturan menghalang pendedahan awam mengenai hal-hal tersebut, atau apabila, dalam keadaan yang amat jarang berlaku, kami menentukan bahawa sesuatu hal itu tidak perlu disampaikan dalam laporan kami kerana kesan buruk daripada perbuatan sedemikian akan semunasabahnya dijangkakan lebih besar daripada manfaat kepentingan awam komunikasi sedemikian.

LAPORAN MENGENAI KEPERLUAN UNDANG-UNDANG DAN PENGAWALSELIAAN YANG LAIN

Selaras dengan keperluan Akta Syarikat 2016 di Malaysia, kami melaporkan bahawa anak-anak syarikat yang kami tidak bertindak sebagai juruaudit, adalah didedahkan dalam nota 55 kepada penyata kewangan.

PERKARA-PERKARA LAIN

Laporan ini dibuat hanya kepada ahli-ahli Syarikat, sebagai sebuah badan, selaras dengan Seksyen 266 Akta Syarikat 2016 di Malaysia dan bukan untuk tujuan lain. Kami tidak bertanggungjawab terhadap mana-mana pihak lain mengenai kandungan laporan ini.

PRICEWATERHOUSECOOPERS PLT TIANG WOON MENGLLP0014401-LCA & AF 1146 02927/05/2020JAkauntan Berkanun Akauntan Berkanun

Kuala Lumpur21 Februari 2020



# STATISTIK PEGANGAN SAHAM PADA19 MAC 2020

ANALISA PEGANGAN SAHAM

Saham Terbitan : 3,765,777,524

Kategori Saham : 3,765,777,523 saham biasa;

Satu (1) Saham Keutamaan Boleh Tebus Hak Istimewa (Saham Istimewa) dipegang oleh Pemegang Saham Istimewa, iaitu Menteri Kewangan, sebuah badan korporat yang ditubuhkan di bawah Akta Menteri Kewangan (Diperbadankan) 1957 (MKD).

Jumlah Pemegang Saham : 43,227

Hak Mengundi : • Satu (1) undi bagi setiap saham biasa • Saham istimewa tidak mempunyai hak mengundi selain dari dinyatakan pada nota 13(a) Penyata Kewangan.

PENGAGIHAN PEGANGAN SAHAM BIASA

Saiz Pegangan

Pemegang Saham Saham Dipegang

Malaysia Asing Malaysia Asing

Bilangan % Bilangan % Bilangan % Bilangan %

Kurang daripada 100 1,708 3.95 27 0.06 29,360 0.00 390 0.00

100 - 1,000 21,457 49.64 134 0.31 10,418,392 0.28 92,621 0.00

1,001 - 10,000 16,386 37.90 319 0.74 54,848,961 1.46 1,356,667 0.04

10,001 - 100,000 2,207 5.11 315 0.73 52,230,481 1.39 13,568,110 0.36

100,001 - 187,896,740(*) 302 0.70 368 0.85 948,264,131 25.18 418,375,328 11.11

187,896,741 dan ke atas (**) 4 0.01 0 0.00 2,266,593,082 60.19 0.00 0.00

JUMLAH 42,064 97.31 1,163 2.69 3,332,384,407 88.50 433,393,116 11.51

Nota:* Kurang dari 5% pegangan modal diterbitkan ** 5% atau lebih dari pegangan modal diterbitkan

KLASIFIKASI PEMEGANG SAHAM YANG MEMEGANG SAHAM-SAHAM BIASA

Kategori

Bilangan Pemegang Saham Bilangan Saham Dipegang % Saham Diterbitkan

Malaysia Asing Malaysia Asing Malaysia Asing

INDIVIDU

a. Bumiputera 16,877 0 20,103,569 0 0.53 0.00

b. Chinese 19,099 0 76,680,821 0 2.04 0.00

c. Indian 1,488 0 4,012,931 0 0.11 0.00

d. Lain-lain 154 323 490,183 1,622,789 0.01 0.04

BADAN KORPORAT

a. Bank/Syarikat Kewangan 77 0 1,290,095,303 0 34.26 0.00

b. Amanah Pelaburan/ Yayasan/Badan Amal 5 0 463,823 0 0.01 0.00

c. Lain-lain Jenis Syarikat 240 9 10,679,542 10,242,318 0.29 0.27

AGENSI/INSTITUSI KERAJAAN 12 0 994,859,711 0 26.42 0.00

PENAMA 4,112 831 934,998,524 421,528,009 24.83 11.19

JUMLAH 42,064 1,163 3,332,384,407 433,393,116 88.50 11.50


PEMEGANG SAHAM UTAMABerdasarkan Buku Daftar Pemegang Saham Utama

Bil. Pemegang Saham

Jumlah Pegangan Saham Biasa Peratus (%)

Langsung Tidak Langsung Langsung Tidak Langsung

1 Khazanah Nasional Berhad 984,825,713 - 26.15 -

2 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd 607,456,309 - 16.13 -

- Employees Provident Fund Board

3 Amanah Raya Trustees Berhad - Amanah Saham Bumiputera

445,332,400 - 11.83 -

4 Kumpulan Wang Persaraan (Diperbadankan) 268,056,365 13,535,674.00 7.12 0.36

JUMLAH 2,305,670,787 13,535,674.00 61.23 0.36

KEPENTINGAN LANGSUNG DAN TIDAK LANGSUNG PENGARAH-PENGARAH DALAM SYARIKATBerdasarkan Buku Daftar Pegangan Saham Pengarah

Bil. Kepentingan dalam Syarikat

Jumlah Pegangan Saham

%LangsungTidak

Langsung

1 Rosli Man - 3,700* -**

2 Dato’ Noor Kamarul Anuar Nuruddin 170,000 - -**

3 Balasingham A. Namasiwayam 16,013 - -**

JUMLAH 186,013 3,700 0.00

Nota: * Pegangan tidak langsung melalui anak lelaki, Mohd Azizi Rosli (anggota TM) ** Kurang daripada 0.01%

Hak Pegangan Saham dalam bentuk Pelan Insentif Jangka Panjang (PIJP) yang dipegang oleh pengarah-pengarah dinyatakan dalam Laporan Pengarah pada muka surat 21 Penyata Kewangan.



SENARAI 30 PEMEGANG SAHAM TERATAS Berdasarkan Buku Daftar Ahli dan Rekod Pendeposit

Bil. Nama Pemegang Saham Jumlah Saham Peratus

1 Khazanah Nasional Berhad 984,825,713 26.15

2 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd - Employees Provident Fund Board

567,402,104 15.07

3 Amanahraya Trustees Berhad - Amanah Saham Bumiputera

446,308,900 11.85

4 Kumpulan Wang Persaraan (Diperbadankan) 268,056,365 7.12

5 Amanahraya Trustees Berhad - Amanah Saham Malaysia 2 - Wawasan

93,000,000 2.47

6 Amanahraya Trustees Berhad - Amanah Saham Malaysia

83,148,800 2.21

7 Amanahraya Trustees Berhad - Amanah Saham Malaysia 3

62,951,158 1.67

8 Amanahraya Trustees Berhad - Amanah Saham Bumiputera 3 - Didik

45,921,812 1.22

9 Amanahraya Trustees Berhad- Amanah Saham Bumiputera 2

45,903,100 1.22

10 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd- Urusharta Jamaah Sdn Bhd (1)

40,470,000 1.07

11 Amanahraya Trustees Berhad - Public Islamic Dividend Fund

35,788,639 0.95

12 Maybank Nominees (Tempatan) Sdn Bhd - Maybank Trustees Berhad for Public Ittikal Fund (N14011970240)

31,500,000 0.84

13 Cartaban Nominees (Asing) Sdn Bhd- Exempt AN for State Street Bank & Trust Company (WEST CLT OD67)

31,203,583 0.83

14 Permodalan Nasional Berhad 30,411,400 0.81

15 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd - Great Eastern Life Assurance (Malaysia) Berhad (PAR 1)

27,003,067 0.72

16 Amanahraya Trustees Berhad Public Ittikal Sequel Fund

25,142,405 0.67

17 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd - Employees Provident Fund Board (Nomura)

22,175,905 0.59

18 Lembaga Tabung Haji 21,431,283 0.57

19 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd- Exempt AN for Aia Bhd

21,034,445 0.56

20 Cartaban Nominees (Tempatan) Sdn Bhd- PAMB for Prulink Equity Fund

19,123,337 0.51

21 Citigroup Nominees (Asing) Sdn Bhd- Exempt An For Citibank New York (Norges Bank 14)

19,081,346 0.51

22 HSBC Nominees (Asing) Sdn Bhd- JPMCB NA for Vanguard Total International Stock Index Fund

18,836,277 0.50

23 Maybank Nominees (Tempatan) Sdn Bhd- Maybank Trustees Berhad For Public Regular Savings Fund (N14011940100)

17,995,816 0.48

24 HSBC Nominees (Asing) Sdn Bhd- JPMCB NA for Vanguard Emerging Markets Stock Index Fund

17,002,278 0.45

25 Amanah Raya Trustees Berhad - Public Islamic Equity Fund

16,467,885 0.44

26 Maybank Nominees (Tempatan) Sdn Bhd - MTrustee Berhad for Principal Dali Equity Growth Fund (UT-CIMB-DALI) (419455)

15,690,803 0.42

27 Amanah Raya Trustees Berhad - Public Islamic Select Enterprises Fund

13,981,611 0.37

28 HSBC Nominees (Asing) Sdn Bhd - JPMBL SA for Stichting Depositary APG Emerging Markets Equity Pool

12,552,543 0.33

29 Citigroup Nominees (Tempatan) Sdn Bhd - Great Eastern Life Assurance (Malaysia) Berhad (PAR 3)

11,442,794 0.30

30 Amanahraya Trustees Berhad - Public Islamic Optimal Growth Fund

11,314,062 0.30

JUMLAH 3,057,167,431 81.18



# NILAI BUKU BERSIH TANAH & BANGUNAN PADA 31 DISEMBER 2019

No. Lokasi

Pegangan Kekal Pegangan Pajak Tanah Lain* Tanah Terkecuali** Nilai Buku Bersih

Tanah***(RM juta)

Nilai Buku Bersih

Bangunan#(RM juta)

BilanganLot

Kawasan ('000 kp)

BilanganLot

Kawasan ('000 kp)

BilanganLot

Kawasan ('000 kp)

BilanganLot

Kawasan ('000 kp)

1.Wilayah Persekutuan

a. Kuala Lumpur 27 1,582 7 714 1 114 - - 330.6 1,294.2

b. Labuan - - 6 511 - - - - 0.2 3.7

c. Putrajaya - - - - 1 20 - - 0.8 7.2

2. Selangor 10 9,943 21 1,385 2 144 70 6,078 502.9 327.8

3. Perlis - - 3 35 - - 9 678 0.2 2.0

4. Perak 4 17 21 945 3 213 84 5,043 3.9 33.4

5. Pulau Pinang 3 5,015 16 929 - - 35 6,157 4.4 26.8

6. Kedah 8 524 14 976 - - 45 2,866 10.2 41.7

7. Johor 6 490 28 1,452 9 285 92 6,375 6.0 59.5

8. Melaka 2 3 23 2,049 - - 21 3,597 14.4 97.5

9. Negeri Sembilan 4 160 12 417 2 155 47 1,840 36.5 19.8

10. Terengganu - - 16 809 - - 41 5,648 0.5 25.9

11. Kelantan - - 16 708 - - 35 2,050 0.5 10.0

12. Pahang 1 40 29 2,118 5 429 61 5,956 2.1 32.4

13. Sabah - - 14 184 4 162 53 4,760 3.6 48.4

14. Sarawak 4 46 29 941 10 400 91 8,804 16.3 53.6

15. Hong Kong - - - - - - - - - 63.6

16. Indonesia - - - - - - - - - 1.0

Jumlah 69 17,820 255 14,173 37 1,922 684 59,852 933.1 2,148.5

* Surat ikatan hak milik bagi tanah lain belum lagi didaftarkan atas nama Syarikat. Sehingga penyelesaian dicapai dengan pihak-pihak berkuasa yang berkenaan, tanah-tanah tersebut tidak dikelaskan mengikut tempoh pajakan dan keluasan tanah adalah berdasarkan anggaran.

** Tanah terkecuali ialah tanah yang terletak di luar Wilayah Persekutuan sama ada tanah diberi milik, tanah rizab yang dimiliki oleh Kerajaan Persekutuan atau tanah yang diduduki, diguna, dikawal dan diurus oleh Kerajaan Persekutuan untuk tujuan persekutuan (di Melaka, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak) sepertimana disebut di dalam Seksyen 3(2) Akta Perkhidmatan Telekomunikasi (Syarikat Pengganti), 1985. Kerajaan telah bersetuju untuk memajakkan tanah-tanah ini kepada Telekom Malaysia Berhad bagi tempoh 60 tahun dengan opsyen untuk melanjutkan tempoh pajakannya, di bawah Artikel 85 dan 86 Perlembagaan Persekutuan.

*** Termasuk tanah dipegang untuk pembangunan hartanah dan tanah dipegang untuk dijual sebuah anak syarikat milik penuh dan aset bukan semasa dipegang untuk dijual Syarikat dan sebuah anak syarikat milik penuh.

# Termasuk aset bukan semasa dipegang untuk dijual Syarikat dan sebuah anak syarikat milik penuh.


# PENGGUNAAN HARTANAH PADA 31 DISEMBER 2019

LokasiIbu Sawat/ Pusat Data

StesenPemancar

Bangunan Pejabat Kediaman

Stor/Gudang

Satelit/ Stesen

Kabel Dasar Laut

PusatPeranginan

Kedai TM/ Primatel/

Pusat Perniagaan

Universiti/Kolej Latihan

Menara Teleko-

munikasi/ Pelancongan

1. Wilayah Persekutuan

a. Kuala Lumpur 13 2 6 4 - - - - 1 -

b. Labuan 1 - 1 - - 2 - - - -

2. Selangor 76 8 6 7 3 - - 3 1 -

3. Perlis 8 1 1 2 1 - - 1 - -

4. Perak 85 10 3 12 2 - - 4 1 -

5. Pulau Pinang 40 1 3 4 2 1 1 4 - -

6. Kedah 44 7 1 3 2 - 1 3 - 1

7. Johor 91 11 3 3 2 1 - 2 - -

8. Melaka 29 1 1 1 1 2 - 2 1 -

9. Negeri Sembilan 45 8 3 2 - - - 2 - -

10. Terengganu 44 4 2 3 2 - - 2 1 -

11. Kelantan 30 2 2 4 2 - - - - -

12. Pahang 56 14 2 11 1 3 4 - - -

13. Sabah 46 18 1 3 2 3 1 4 - -

14. Sarawak 76 24 2 8 2 3 - 3 1 -

15. Hong Kong 1 - - - - - - - - -

www.tm.com.my

#memacudigitalmalaysia · 2020. 6. 6. · # isi kandungan kami cari terkandung di dalam •...

Documents