kandungan - intosaiitaudit.orgintosaiitaudit.org/2017lkan_s1ri2/negeri/aktivit1/2 ak kdh.pdf ·...

P

PENGURPENGU

KET

RUSANURUSA

N

Jab

LATUA A

TAH

N AKTIVAN SYA

NEGES

atan Aud

APORAAUDIT HUN 2

VITI JABRIKAT

ERI KSIRI 2

dit Nega

AN NEGA

2017

BATAN KERAJ

EDAH2

ara Mala

ARA

N/AGENJAAN N

H

ysia

NSI DANEGER

AN I

kandungan

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │iii

KANDUNGAN

vii PENDAHULUAN

xi INTI SARI LAPORAN

AKTIVITI JABATAN/AGENSI DAN PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN NEGERI

3 JABATAN PERHUTANAN NEGERI KEDAH

Pengurusan Hasil Pembalakan

45 JABATAN KEBAJIKAN MASYARAKAT NEGERI KEDAH

Pengurusan Skim Bantuan Am

74 MAJLIS PERBANDARAN SUNGAI PETANI

Pengurusan Cukai Taksiran

104 PERBADANAN MENTERI BESAR KEDAH

Kedah Agro Holdings Berhad

133 PENUTUP

PEndaHuLuan

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │vii

PENDAHULUAN

1. Perkara 106 dan 107 Perlembagaan Persekutuan dan Akta Audit 1957

menghendaki Ketua Audit Negara mengaudit Penyata Kewangan Kerajaan Negeri,

Pengurusan Kewangan dan Aktiviti Jabatan/Agensi Negeri. Seksyen 5(1)(d) Akta Audit

1957 serta Perintah Audit (Akaun Syarikat) 2017 pula memberi kuasa kepada Ketua

Audit Negara untuk mengaudit sesebuah syarikat yang didaftarkan di bawah Akta

Syarikat 1965 yang menerima geran/pinjaman/jaminan daripada Kerajaan Persekutuan

atau Kerajaan Negeri dan sesebuah syarikat di mana lebih daripada 50% modal saham

berbayar dipegang oleh Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri atau Agensi Kerajaan

Persekutuan/Negeri.

2. Pengauditan prestasi telah dijalankan selaras dengan Seksyen 6(d), Akta Audit

1957 serta berpandukan kepada piawaian pengauditan antarabangsa yang dikeluarkan

oleh International Organisation of Supreme Audit Institutions (INTOSAI). Laporan saya

ini mengandungi Aktiviti Jabatan/Agensi dan Pengurusan Syarikat Kerajaan Negeri

Kedah bagi tahun 2017 Siri 2 mengenai perkara yang telah diperhatikan hasil daripada

pengauditan yang telah dijalankan terhadap aktiviti di dua (2) Jabatan, satu (1) Agensi

dan satu (1) Syarikat Kerajaan Negeri.

3. Pemerhatian Audit daripada pengauditan tersebut telah dikemukakan kepada

Ketua Jabatan/Agensi/Syarikat Kerajaan Negeri berkenaan. Ketua-ketua

Jabatan/Agensi/Syarikat Kerajaan Negeri juga telah dimaklumkan mengenai isu-isu

berkaitan semasa Exit Conference yang diadakan sebelum laporan ini disediakan.

Sehubungan itu, hanya penemuan Audit yang penting sahaja yang dilaporkan dalam

laporan ini. Laporan berkenaan juga telah dikemukakan kepada Setiausaha Kerajaan

Negeri Kedah. Bagi menambah baik kelemahan yang dibangkitkan atau bagi

mengelakkan kelemahan yang sama berulang, saya telah mengemukakan sebanyak

22 syor untuk diambil tindakan oleh Ketua Jabatan/Agensi/Syarikat Kerajaan Negeri

berkenaan.

4. Auditor General’s Dashboard yang mula dilaksanakan pada 31 Mei 2013

memaparkan isu dan status terkini tindakan Laporan Ketua Audit Negara. Mekanisme

ini berjaya membantu Jabatan/Agensi Kerajaan untuk menyalurkan maklum balas

dengan cepat dan pantas. Ini membuktikan komitmen dan keprihatinan Kerajaan dalam

menjelaskan kedudukan terkini isu Laporan Ketua Audit Negara serta menyalurkan

status tindakan yang telah diambil kepada pihak awam.

5. Saya berharap laporan ini akan digunakan sebagai asas untuk memperbaiki

segala kelemahan, memantapkan usaha penambahbaikan, meningkatkan akauntabiliti

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │viii

dan integriti serta mendapat value for money bagi setiap perbelanjaan yang dibuat

seperti mana yang dihasratkan oleh Kerajaan.

6. Saya ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada semua pegawai

Jabatan/Agensi dan Syarikat Kerajaan Negeri yang telah memberikan kerjasama

kepada pegawai saya sepanjang pengauditan dijalankan. Saya juga ingin menzahirkan

penghargaan dan terima kasih kepada pegawai saya yang telah berusaha gigih serta

memberikan sepenuh komitmen untuk menyiapkan laporan ini.

Putrajaya

2 November 2018

InTI SaRILaPORan

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xi

INTI SARI LAPORAN

JABATAN PERHUTANAN NEGERI KEDAH

1. Pengurusan Hasil Pembalakan

a. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah (JPNK) bertanggungjawab memberi nasihat

kepada Pihak Berkuasa Negeri (PBN) berkaitan pentadbiran sumber hutan Negeri

untuk penghasilan pendapatan yang optimum kepada Kerajaan. JPNK bertindak

sebagai agensi pelaksana terhadap dasar dan penguatkuasaan undang-undang

perhutanan serta mengurus sumber hutan selaras dengan Dasar Perhutanan

Negara (DPN). Objektif DPN menghendaki hutan diurus berdasarkan kepada prinsip

pengurusan hutan secara berkekalan iaitu melindungi alam sekitar dan memelihara

kepelbagaian hayat, sumber-sumber genetik dan meningkatkan penyelidikan dan

pendidikan. Akta Perhutanan Negara 1984 (APN 1984) telah diwartakan pada

31 Disember 1984 manakala APN 1984 (Pindaan 1993) diterima pakai pada

3 Disember 1994. Ia digubal bagi memperkukuh serta melicinkan objektif yang

digariskan dalam DPN. Bagi pemakaian di peringkat negeri, APN 1984 telah

diterima pakai sebagai Enakmen (Pemakaian) Perhutanan Negara 1985 (Enakmen)

pada 19 November 1985. Berasaskan Seksyen 111 Akta ini, Kaedah-Kaedah Hutan

1989 Negeri Kedah telah diwujudkan. Seksyen 3 APN 1984 membenarkan Pihak

Berkuasa Negeri (PBN) melantik Pengarah Perhutanan Negeri dan pegawai

Jabatan Perhutanan untuk mengurus hutan negeri. Pelaksanaan pengurusan hasil

pembalakan di Negeri Kedah berdasarkan Kaedah-Kaedah Hutan (KKH) 1989

Negeri Kedah mengikut kadar yang ditetapkan. Antara hasil hutan seperti bayaran

royalti, premium dan caj lain bagi setiap pokok sama ada yang ditebang, digergaji,

ditukar bentuk, dipungut atau dipindahkan di bawah sesuatu lesen mengikut kadar

yang ditetapkan. Seksyen 60 (1) APN 1984 pula menetapkan bayaran ses

pembangunan dikenakan ke atas hasil balak yang dikeluarkan daripada Hutan

Simpan Kekal (HSK) dan Tanah Kerajaan (TK) mengikut kadar yang dinyatakan

dalam Jadual Ketiga APN 1984 bagi tujuan Kumpulan Wang Pembangunan Hutan.

Hasil hutan Negeri Kedah bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 ialah sejumlah

RM144.24 juta. Manakala peruntukan dan perbelanjaa pula dalam tempoh yang

sama ialah sejumlah RM48.71 juta dan RM42.62 juta masing-masing. Pada akhir

tahun 2016, keluasan HSK adalah 341,976 hektar di mana sebanyak

335,775 hektar merupakan kawasan hutan darat dan 6,201 hektar merupakan hutan

paya laut. Kawasan HSK meliputi 36.2% daripada 943,468 hektar keluasan

keseluruhan Negeri Kedah.

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xii

b. Pengauditan yang dijalankan pada bulan November 2017 hingga

Februari 2018 merumuskan perkara berikut:

i. Prestasi Aktiviti Pembalakan

Prestasi pencapaian keluasan kawasan usahasil yang dilaksanakan oleh JPNK

adalah baik di mana jumlah kawasan hutan yang diusahasilkan adalah

mematuhi jumlah keluasan Catuan Tebangan Tahunan (CTT) yang ditetapkan

oleh Majlis Tanah Negara. Pencapaian keluasan CTT dalam Rancangan

Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) adalah 99.9% dan 40.2% bagi dua (2) tahun

pertama Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11) (2016 hingga 2017)

berbanding dengan sasaran. Pengeluaran lesen pembalakan untuk tempoh tiga

(3) tahun mencatatkan penurunan pada tahun 2017 berbanding tahun 2016 dan

2015. Prestasi kutipan hasil hutan bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah

baik di mana sejumlah RM144.24 juta berjaya dikutip berbanding dengan

anggaran yang ditetapkan iaitu RM135.42 juta (106.5%). Kutipan hasil hutan ini

menyumbang 8.8% daripada jumlah keseluruhan hasil negeri yang berjumlah

RM1,645.36 juta.

ii. Pengurusan Aktiviti Pembalakan

Pengurusan aktiviti pembalakan belum mencapai tahap kecekapan yang

optimum kerana terdapat penyimpangan di mana berlaku kelewatan untuk

menyelesaikan pewartaan pindaan dan ketidakseragaman kadar premium yang

dikenakan kepada pengusaha serta perbezaan pemberian kawasan

pembalakan yang sebenar berbanding yang dluluskan boleh menjejaskan

prestasi dan pengurusan kutipan hasil Kerajaan. Selain itu, ketidakpatuhan

terhadap peraturan Kerajaan berkaitan pelupusan barang rampasan, kelewatan

kutipan hasil premium serta ketidakpatuhan terhadap syarat pelesenan juga

memberi implikasi kepada pengurusan hasil.

c. Penemuan Audit utama yang perlu diambil perhatian oleh pihak JPNK adalah

seperti berikut:

i. pindaan Kadar-kadar Kaedah-Kaedah Hutan 1989 Negeri Kedah yang

diluluskan oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK) sejak tahun 2014

belum diwartakan;

ii. kadar premium yang diluluskan oleh JKTHB tidak mengikut kadar yang

ditetapkan seperti di Jadual Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah yang telah

diluluskan oleh MMK pada 26 Mac 2014;

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xiii

iii. tawaran kawasan pembalakan tiada kelulusan dan tawaran berbeza dengan

kawasan yang diluluskan Pihak Berkuasa Negeri;

iv. kelewatan membayar premium oleh pengusaha yang telah dan yang belum

dikeluarkan lesen;

v. tiada had kawalan kuat kuasa lesen dan Laporan Penutup Pengusahasilan

Hutan lewat disediakan; dan

vi. pelupusan barang rampasan kenderaan dan jentera lewat dilaksanakan

menyebabkan barang rampasan mengalami rosot nilai.

d. Bagi memastikan pengurusan hasil pembalakan dapat diurus dengan lebih cekap,

berkesan dan mencapai objektif yang ditetapkan, adalah disyorkan JPNK

mengambil tindakan penambahbaikan seperti berikut:

i. pindaan kadar baharu Kaedah-Kaedah Hutan (Pindaan) 2016 perlu segera

dilaksanakan bagi mempraktikkan tadbir urus yang baik Jabatan Perhutanan

Negeri Kedah kepada pelanggan;

ii. memastikan kelulusan kadar premium kawasan pembalakan berdasarkan kadar

yang ditetapkan oleh Kaedah-Kaedah Hutan 1989 Negeri Kedah;

iii. memastikan kadar baharu kutipan ses yang telah diluluskan Majlis Mesyuarat

Kerajaan pada tahun 2014 dilaksanakan selepas diwartakan;

iv. memastikan kawasan pembalakan yang ditawarkan kepada pengusaha adalah

seperti mana yang diluluskan oleh Jawatankuasa Tetap Hasil Bumi;

v. menetapkan dan mematuhi norma kerja atau piagam pelanggan Jabatan bagi

tempoh masa pembayaran premium, pengeluaran lesen dan penyediaan

Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan;

vi. mempertingkatkan penggunaan Forest Monitoring System Using Remote

Sensing (FMRS) dan pemantauan dari udara menggunakan dron dan helikopter

bagi mengesan aktiviti pencerobohan dan kesalahan hutan; dan

vii. memastikan kehendak Seksyen 94 Akta Perhutanan Negara 1984 berkaitan

pelucutan hak barang yang disita dibuat pelupusan segera dan dapat memberi

hasil kepada Kerajaan.

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xiv

JABATAN KEBAJIKAN MASYARAKAT NEGERI KEDAH

2. Pengurusan Skim Bantuan Am

a. Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah (JKMNK) adalah salah

satu (1) cawangan Jabatan Kebajikan Masyarakat Malaysia (JKMM), sebuah agensi

di bawah Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat (KPWKM).

Ia berperanan untuk melaksana dan mentadbir perkhidmatan kepada golongan

kurang bernasib baik serta memerlukan bantuan kewangan bagi mengurangkan

beban yang ditanggung. Antara tanggungjawab JKMNK adalah meningkatkan

kesejahteraan masyarakat melalui perkhidmatan kebajikan dan pembangunan

sosial serta perkongsian tanggungjawab yang dilaksanakan menerusi pemberian

bantuan kebajikan. Jenis bantuan yang diberikan adalah bantuan am bulanan,

latihan sambil belajar, geran pelancaran dan lain-lain. Unit Kebajikan Produktif,

Pejabat Kebajikan Masyarakat Daerah (PKMD) di Negeri Kedah bertanggungjawab

untuk menguruskan bantuan kebajikan yang melibatkan empat (4) proses kerja

utama iaitu siasatan dan kelulusan permohonan, agihan bayaran bantuan, kajian

semula kes dan penamatan bantuan. Skim Bantuan Am (SBA) yang dilaksanakan

oleh JKMNK adalah bertujuan membantu individu atau keluarga yang tidak

berkemampuan dan memerlukan bantuan memperoleh keperluan asas untuk

meneruskan kelangsungan hidup bagi diri atau keluarga mereka. Bantuan yang

diberikan adalah bersifat sementara dan diberikan kepada yang berkelayakan

sahaja iaitu sehingga mereka dapat hidup berdikari. Kriteria yang ditetapkan

termasuklah taraf kewarganegaraan, umur, pendapatan keluarga kurang daripada

Pendapatan Garis Kemiskinan (PGK) dan bilangan tanggungan. Selain itu, aspek

kesihatan atau kecacatan, keadaan dan tempat kediaman pemohon serta

persekitaran juga diberi perhatian. Proses pemberian bantuan kebajikan juga

mengambil kira potensi yang ada pada setiap penerima bantuan yang masih

produktif ke arah mencapai taraf hidup yang lebih baik dan mampu berdikari.

Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) mengguna pakai data e-Kasih yang

diselenggara oleh Unit Penyelarasan Pelaksanaan, Jabatan Perdana Menteri bagi

mendapatkan maklumat berkaitan latar belakang pemohon SBA seperti pekerjaan,

pendidikan, kediaman dan lain-lain. Pihak JKM telah membangunkan Sistem

Pengurusan Bantuan Kewangan (SPBK) v.2.0 atau dikenali sebagai Sistem

e-Bantuan dan mula digunakan di JKMNK pada tahun 2012. Sistem ini

memudahkan proses pendaftaran permohonan, penyiasatan, kelulusan, proses

bayaran, penjanaan surat dan penyediaan laporan. Bagi memastikan bayaran

bantuan tidak dibayar kepada penerima yang telah meninggal dunia, pihak JKMNK

telah mengguna pakai sistem myIDENTITY yang diselenggara oleh Jabatan

Pendaftaran Negara (JPN) bagi menyemak status kewujudan penerima bantuan.

Permohonan SBA perlu dikemukakan secara terus kepada PKMD. Selain itu, PKMD

juga menerima rujukan daripada Pegawai Kebajikan Masyarakat Negeri, orang

awam, keluarga, penjaga atau agensi lain. Syarat kelayakan dan kadar bantuan

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xv

yang diluluskan adalah bergantung kepada dasar dan peruntukan Kerajaan Negeri.

Bagi tempoh dari tahun 2011 hingga 2017, kadar bantuan SBA yang telah

diluluskan oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Kedah (MMK) pada 19 Oktober

2010 adalah antara RM150 hingga RM350 sebulan. Kadar bantuan minimum telah

dinaikkan kepada RM200 sebulan berkuat kuasa mulai bulan Januari 2018 telah

diluluskan oleh MMK pada 3 Januari 2018. Skim Bantuan Am dibiayai oleh

peruntukan tahunan Kerajaan Negeri yang disalurkan kepada JKMNK. Peruntukan

berkenaan dikawal dan diagihkan kepada PKMD berdasarkan jumlah permohonan

daripada PKMD. Bagi tempoh dari tahun 2015 hingga bulan Mei 2018, JKMNK telah

menerima peruntukan kewangan bagi SBA berjumlah RM77.64 juta dan sejumlah

RM61 juta telah diagihkan kepada penerima SBA. Sehingga bulan Mei 2018,

penerima SBA di Negeri Kedah adalah seramai 7,725 orang.

b. Pengauditan yang dijalankan pada bulan Jun hingga Ogos 2018 merumuskan

perkara berikut:

i. Prestasi Skim Bantuan Am

Skim Bantuan Am yang dijalankan oleh JKMNK telah mencapai objektif dengan

berkesan bagi membantu individu atau keluarga yang tidak berkemampuan

serta mengurangkan kesempitan kewangan penerima bantuan bagi

mendapatkan keperluan asas mereka. Bagi tempoh tahun 2015 hingga bulan

Mei 2018, sejumlah RM61 juta (78.6%) daripada peruntukan yang berjumlah

RM77.64 juta telah diagihkan kepada 7,725 penerima SBA. Jabatan Kebajikan

Masyarakat Negeri Kedah telah berjaya mencapai sasaran bilangan penerima

bantuan tahunan di antara 95.3% hingga 96.9% daripada jumlah yang

disasarkan. Prestasi program 2YEP yang bermula pada tahun 2016 melibatkan

20 penerima SBA belum mencapai objektif program kerana hanya dua (2) (10%)

peserta berjaya dan ditamatkan bantuan bulanan, 12 (60%) peserta masih

berpendapatan di bawah PGK, dua (2) (10%) peserta berpendapatan melebihi

PGK dan baki empat (4) (20%) peserta tidak meneruskan projek walaupun

tempoh pelaksanaan dua (2) tahun hampir tamat. Manakala 32 peserta program

tahun 2017 dan 2018 belum boleh dinilai kerana masih di peringkat permulaan

dan pertengahan tempoh.

ii. Pengurusan Skim Bantuan Am

Pengurusan aktiviti SBA belum mencapai tahap kecekapan yang optimum

kerana berlaku kelewatan memaklumkan status permohonan kepada pemohon

bantuan, kajian semula kes dan penamatan SBA kepada penerima yang

meninggal dunia telah menjejaskan imej kerajaan. Selain itu, wujud kelemahan

sistem e-Bantuan menyebabkan proses perekodan dan pelaporan maklumat

bantuan tidak lengkap dan kemas kini. Bagaimanapun, mulai tahun 2017 dan

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xvi

2018 JKMNK berjaya mengurangkan kes ketidakpatuhan terhadap proses

siasatan permohonan, kelulusan permohonan, kajian semula kes dan

penamatan bantuan bagi penerima yang meninggal dunia selaras dengan

penambahbaikan yang dilakukan melalui sistem e-Bantuan dan pemantauan

berkala terhadap PKMD.

c. Penemuan Audit utama yang perlu diberi perhatian dalam kajian ini adalah seperti

berikut:

i. sebanyak 64 (22.9%) daripada 280 permohonan bantuan yang telah diluluskan

lewat dimaklumkan kepada pemohon dan sebanyak 309 (50.7%) daripada 609

bilangan kajian semula lewat dilaksanakan;

ii. sebanyak empat (4) kelulusan bantuan SBA dikeluarkan selepas pemohon

meninggal dunia;

iii. sebanyak 37 (25.5%) daripada 145 sampel kes penerima meninggal dunia lewat

diberhentikan bayaran bantuan SBA antara satu (1) hingga enam (6) bulan

dengan lebihan bayaran berjumlah RM11,260; dan

iv. status bayaran bantuan SBA melalui Sistem Perakaunan Berkomputer Standad

Kerajaan Negeri (eSPEKS) atau Sistem Perakaunan Akruan Kerajaan Negeri

(iSPEKS) tidak dapat dikemas kini secara automatik dalam sistem e-Bantuan.

d. Bagi memastikan kelemahan yang dibangkitkan tidak berulang pada masa hadapan

dan kerajaan mendapat best value for money atas perbelanjaan dilakukan, adalah

disyorkan Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah untuk mengambil tindakan

seperti berikut:

i. mempercepatkan proses siasatan dan kelulusan permohonan SBA selaras

dengan tempoh masa yang ditetapkan dalam Piagam Pelanggan;

ii. menambah baik tempoh kajian semula kes SBA selaras dengan tempoh yang

ditetapkan dalam Kertas Dasar Skim Bantuan Negeri;

iii. penamatan segera bayaran bantuan kepada penerima SBA yang meninggal

dunia ataupun penerima yang tidak mematuhi syarat kelayakan;

iv. mengenalpasti masalah sistem e-Bantuan supaya dapat meningkatkan integriti

dan kesahihan data; dan

v. mewujudkan integrasi data antara sistem iSPEKS dengan sistem e-Bantuan

bagi memudahkan proses penjanaan bayaran bulanan serta mengurangkan

risiko kesilapan mengunci masuk dalam sistem.

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xvii

MAJLIS PERBANDARAN SUNGAI PETANI

3. Pengurusan Cukai Taksiran

a. Sistem Kerajaan Tempatan Majlis Perbandaran Sungai Petani (Majlis) telah bermula

pada tahun 50-an berikutan Ordinan Majlis Tempatan 1952 yang diluluskan. Sistem

ini telah melalui beberapa evolusi dan berkuat kuasa pada 2 Julai 1994, Majlis telah

dinaik taraf kepada Majlis Perbandaran seperti diperuntukkan di bawah Seksyen 3,

Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171). Kawasan pentadbiran Majlis meliputi

922.6 km persegi yang terdiri daripada lima (5) zon atau cawangan kecil iaitu

Cawangan Gurun, Cawangan Bedong dan Tanjung Dawai, Cawangan Jeniang,

Cawangan Bukit Selambau dan Cawangan Tikam Batu/Pantai Merdeka. Objektif

utama Majlis adalah memastikan pengurusan pentadbiran dan perkhidmatan yang

cekap dan dinamik ke arah mewujudkan perbandaran yang selesa dan sempurna

serta mempunyai daya maju sosio ekonomi yang mantap. Salah satu fungsi Majlis

adalah pengurusan cukai taksiran yang merupakan sumber pendapatan utama

kepada Majlis. Pungutan hasil ini adalah selaras dengan Seksyen 127, Akta

Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) yang memperuntukkan kuasa kepada Majlis

untuk mengutip cukai taksiran terhadap semua pegangan atau hartanah seperti

bangunan kediaman, komersial, industri dan lain-lain. Selain itu, Majlis juga

mempunyai sumber pendapatan lain seperti bayaran lesen, bayaran perkhidmatan,

bayaran pelan, sewaan, notis, denda dan hukuman. Kutipan cukai taksiran adalah

bagi membiayai urusan pentadbiran, pembangunan, penyenggaraan dan

pengindahan di kawasan pentadbiran Majlis. Ia melibatkan kemudahan awam dan

infrastruktur asas iaitu dewan orang ramai, perhentian bas, taman rekreasi, ruang

niaga, padang permainan, tandas awam, jalan, parit, longkang, lampu jalan dan

pembersihan kawasan awam, taman perumahan serta kawasan

perniagaan/perusahaan/industri. Jenis pegangan yang dikenakan cukai taksiran

oleh Majlis terdiri daripada bangunan kediaman, perniagaan dan kilang/industri serta

tanah kosong. Sehingga tahun 2017, bilangan pegangan yang dikenakan cukai

taksiran oleh Majlis adalah sebanyak 170,834 pegangan. Kutipan cukai taksiran

semasa bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 berjumlah RM80.51 juta mengikut

kadar yang telah diluluskan. Bagi tujuan perekodan cukai taksiran, Majlis mengguna

pakai Sistem Bersepadu Pihak Berkuasa Tempatan (SBPBT) mulai tahun 2003.

b. Pengauditan yang dijalankan pada bulan Jun hingga Ogos 2018 merumuskan

perkara berikut:

i. Prestasi Aktiviti

Prestasi kutipan cukai taksiran bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 tidak

mencapai sasaran jumlah kutipan yang ditetapkan walaupun nilai kutipan cukai

meningkat pada setiap tahun. Manakala prestasi perbelanjaan bagi tempoh

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xviii

tahun 2015 hingga 2017 menurun pada setiap tahun. Bagaimanapun, kutipan

cukai taksiran perlu ditingkatkan agar dapat menampung keperluan kos

perbelanjaan. Selain itu, kutipan tunggakan sebenar adalah rendah kerana tidak

mencapai sekurang-kurangnya 50% daripada jumlah tunggakan sebenar.

ii. Pengurusan Aktiviti

Pihak Audit mendapati Majlis telah mempunyai sistem SBPBT yang baik, namun

terdapat kelemahan dalam sistem yang menyebabkan bilangan pegangan

sentiasa berubah setiap tahun apabila terdapat pertambahan bilangan

pegangan baru dan akaun pegangan yang dibatalkan. Selain itu, pengurusan

cukai taksiran telah diuruskan secara efektif namun masih terdapat ruang untuk

penambahbaikan terutama dalam aspek penilaian kadar kutipan cukai taksiran

berbanding kos nilai sewaan semasa, penilaian semula terhadap pegangan

yang membuat tambahan bangunan, tindakan penguatkuasaan yang tidak tegas

terhadap pemilik pegangan yang mempunyai jumlah tunggakan tinggi dan tidak

pernah membayar cukai taksiran.

c. Penemuan Audit utama yang perlu diberikan perhatian dalam kajian ini adalah

seperti berikut:

i. prestasi pencapaian sasaran kutipan cukai taksiran pada tahun 2016 menurun

berbanding tahun 2015 sebanyak 1.5% dan meningkat sebanyak 0.2% sahaja

pada tahun 2017;

ii. prestasi kutipan tunggakan berbanding tunggakan sebenar menunjukkan

pencapaian yang rendah iaitu antara 21.5% hingga 33.1% bagi tempoh tahun

2015 hingga 2017;

iii. berlaku perbezaan jumlah pegangan di antara 1,658 hingga 4,702 pegangan

selepas mengambil kira bilangan pertambahan pegangan baru dan yang telah

dibatalkan bagi tahun 2015 hingga 2017;

iv. penilaian semula kadar cukai taksiran oleh Majlis ditangguhkan, tiada penilaian

semula penentuan kadar sewa sejak tahun 1984 dan penilaian semula terhadap

tambahan bangunan tidak dibuat dalam tempoh yang agak lama;

v. pemilik pegangan tidak pernah membayar cukai taksiran di antara tempoh dua

(2) hingga 35 tahun; dan

vi. tindakan menyita harta alih pemilik yang mempunyai tunggakan melebihi

RM1,000 tidak dilaksanakan dalam tempoh tahun 2015 hingga 2017.

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xix

d. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara yang sama

tidak berulang dalam pelaksanaan Pengurusan Cukai Taksiran pada masa

hadapan, adalah disyorkan supaya pihak Majlis mengambil tindakan

penambahbaikan terhadap perkara berikut:

i. memastikan laporan dan maklumat pegangan di antara jabatan adalah sama

dan disahkan oleh jabatan yang berkenaan sebelum laporan dimuktamadkan

serta membuat penambahbaikan terhadap sistem;

ii. memastikan pegangan yang perlu dirobohkan bagi tujuan pembangunan bandar

atau negeri mendapat kerjasama daripada jabatan/agensi seperti Jabatan Kerja

Raya, Pejabat Tanah dan Galian, Jabatan Perancang Bandar dan Desa dan

Bahagian Perancang Ekonomi Negeri bagi memastikan status pegangan dapat

dikemas kini;

iii. meningkatkan usaha untuk mengutip cukai taksiran semasa dan tunggakan

dengan mempelbagaikan aktiviti ke arah memberi kesedaran kepada pembayar

cukai; dan

iv. mengambil tindakan yang lebih berkesan dan proaktif termasuk tindakan

menguatkuasakan undang-undang seperti sitaan dan lelongan terhadap

pegangan yang mempunyai tunggakan tinggi dan mewujudkan Standard

Operating Procedure bagi pengurusan cukai taksiran.

PERBADANAN MENTERI BESAR KEDAH

4. Kedah Agro Holdings Berhad

a. Kedah Agro Holdings Berhad (Kedah Agro Holdings) ditubuhkan pada

24 Ogos 2008 di bawah Akta Syarikat 1967 dengan modal dibenarkan berjumlah

RM5 juta dan modal berbayar berjumlah RM1.5 juta. Kedah Agro Holdings

merupakan Syarikat Berhad Menurut Syer milikan penuh Perbadanan Menteri Besar

Kedah (MBI). Aktiviti utama Kedah Agro Holdings adalah perniagaan dalam bidang

pertanian seperti perladangan dan penternakan serta memantau aktiviti syarikat

subsidiarinya. Objektif penubuhan Kedah Agro Holdings ialah membantu kerajaan

negeri Kedah menerajui pelaburan dan penglibatan dalam industri berkaitan

pertanian bagi merealisasikan rancangan pembangunan moden secara komersial

dan membantu mempercepatkan pembangunan sosioekonomi negeri Kedah. Selain

itu, visi Kedah Agro Holdings adalah menjadi sebuah anak syarikat kerajaan negeri

Kedah yang berimejkan sebuah organisasi korporat yang teguh, dinamik dan

berdaya maju melalui pembangunan pertanian moden serta meningkatkan nilai

rantaian bagi industri pertanian berskala komersial dengan memanfaatkan

penggunaan teknologi. Kedah Agro Holdings melaksanakan tujuh (7) aktiviti

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xx

melibatkan enam (6) projek usaha sama dan satu (1) pajakan tanah dalam bidang

pertanian bagi menjana pendapatan. Aktiviti yang dijalankan adalah seperti projek

pengurusan ladang MBI, ternakan ikan sangkar, pemasaran beras, rangkaian

peruncitan D’Aman Mart, ternakan lembu fidlot, tanaman betik, pisang dan kelapa

serta perjanjian pajakan tanah. Di samping itu, Kedah Agro Holdings mempunyai

enam (6) syarikat subsidiari. Tiga (3) syarikat subsidiari telah ditutup pada bulan

Januari 2018. Manakala tiga (3) lagi syarikat subsidiari dalam proses penutupan.

Komposisi Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings terdiri daripada dua (2) orang

Pengarah iaitu Ketua Pegawai Eksekutif MBI dan Ketua Pegawai Kewangan MBI.

Pengurusan Kedah Agro Holdings diketuai oleh Ketua Pegawai Eksekutif dan

dibantu oleh 30 orang kakitangan. Kedah Agro Holdings adalah tertakluk kepada

Akta Syarikat 2016, Memorandum dan Artikel Penubuhan Syarikat (M&A) dan

Standard Operating Procedures (SOP) syarikat serta peraturan lain yang berkaitan

yang dikeluarkan oleh Kerajaan dari semasa ke semasa.

b. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Jun hingga Ogos 2018 merumuskan

perkara berikut:

i. Kedudukan Kewangan

Kedudukan kewangan Kedah Agro Holdings adalah kurang stabil kerana

mencatatkan kerugian sebelum cukai untuk dua (2) tahun berturut-turut iaitu

pada tahun 2015 dan 2016 masing-masing berjumlah RM0.56 juta dan

RM0.67 juta. Kerugian sebelum cukai bagi tempoh dua (2) tahun ini memberi

kesan kepada penurunan keuntungan terkumpul syarikat daripada RM0.71 juta

pada tahun 2015 kepada RM47,481 bagi tahun 2016. Selain itu, tahap kecairan

syarikat ini pada kadar 1.16:1 menunjukkan syarikat kurang berupaya

membayar obligasi jangka pendek pada tahun 2016.

ii. Pengurusan Aktiviti

Pengurusan aktiviti Kedah Agro Holdings adalah kurang cekap dan berkesan

kerana pengurusan aktiviti syarikat usaha sama dan kedudukan kewangan

syarikat subsidiari kurang memuaskan. Selain itu, pendapatan tidak disasarkan

oleh Kedah Agro Holdings.

iii. Amalan Tadbir Urus

Secara keseluruhannya, amalan tadbir urus Kedah Agro Holdings adalah kurang

memuaskan. Wujud keperluan untuk syarikat ini memperkemaskan fungsi dan

keberkesanan Lembaga Pengarah, menambah baik struktur pengurusan

syarikat dengan menyediakan Rancangan Korporat, Petunjuk Prestasi Utama

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 │xxi

dan Standard Operating Procedure (SOP) serta mewujudkan mekanisme

pemantauan melalui Jawatankuasa Audit dan Audit Dalaman.

c. Penemuan Audit utama yang perlu diberikan perhatian dalam pengauditan ini

adalah seperti berikut:

i. Kedah Agro Holdings telah mengalami kerugian dua (2) tahun berturut-turut

pada tahun 2015 dan 2016 yang menyebabkan keuntungan terkumpul

berkurangan;

ii. Sasaran pendapatan tidak disediakan menyebabkan prestasi pendapatan tidak

dapat diukur bagi tempoh tahun 2014 sehingga 2016;

iii. Tiga (3) daripada lima (5) syarikat usaha sama tidak menyumbang kepada

pendapatan Kedah Agro Holdings dalam tempoh tahun 2014 sehingga 2016;

dan

iv. Amalan tadbir urus tidak dilaksanakan sepenuhnya.

d. Bagi meningkatkan prestasi syarikat selaras dengan objektif penubuhan

Kedah Agro Holdings, adalah disyorkan pihak pengurusan dan Lembaga Pengarah

Kedah Agro Holdings mengambil langkah berikut:

i. memastikan bajet disediakan bagi setiap tahun serta diluluskan di dalam

Mesyuarat Lembaga Pengarah;

ii. memastikan kajian terperinci dilaksanakan sebelum sesuatu projek usaha sama

dijalankan;

iii. memastikan pemantauan yang berkesan dilaksanakan bagi mencapai objektif

projek usaha sama;

iv. menyediakan Rancangan Korporat dan Petunjuk Prestasi Utama bagi

memastikan hala tuju lebih jelas dalam meningkatkan pendapatan dan

keuntungan Kedah Agro Holdings;

v. memperkemas dan mengamalkan tadbir urus syarikat dengan menjadikan

Pekeliling Kerajaan dan Malaysian Code on Corporate Governance sebagai

amalan terbaik syarikat; dan

vi. menyegerakan penubuhan Jawatankuasa Audit dan Audit Dalaman bagi

membolehkan pemantauan dilaksanakan ke atas syarikat subsidiarinya.

aktiviti Jabatan/agensi dan

pengurusan sYarikat

keraJaan

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 | 3

JABATAN PERHUTANAN NEGERI KEDAH

1. PENGURUSAN HASIL PEMBALAKAN

1.1. LATAR BELAKANG

1.1.1. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah (JPNK) bertanggungjawab memberi

nasihat kepada Pihak Berkuasa Negeri (PBN) berkaitan pentadbiran sumber hutan

Negeri untuk penghasilan pendapatan yang optimum kepada Kerajaan. JPNK

bertindak sebagai agensi pelaksana terhadap dasar dan penguatkuasaan

undang-undang perhutanan serta mengurus sumber hutan selaras dengan Dasar

Perhutanan Negara (DPN). Objektif DPN menghendaki hutan diurus berdasarkan

kepada prinsip pengurusan hutan secara berkekalan iaitu melindungi alam sekitar

dan memelihara kepelbagaian hayat, sumber-sumber genetik dan meningkatkan

penyelidikan dan pendidikan.

1.1.2. Akta Perhutanan Negara 1984 (APN 1984) telah diwartakan pada

31 Disember 1984 manakala APN 1984 (Pindaan 1993) diterima pakai pada

3 Disember 1994. Ia digubal bagi memperkukuh serta melicinkan objektif yang

digariskan dalam DPN. Bagi pemakaian di peringkat negeri, APN 1984 telah diterima

pakai sebagai Enakmen (Pemakaian) Perhutanan Negara 1985 (Enakmen) pada

19 November 1985. Berasaskan Seksyen 111 Akta ini, Kaedah-Kaedah Hutan 1989

Negeri Kedah telah diwujudkan. Seksyen 3 APN 1984 membenarkan Pihak

Berkuasa Negeri (PBN) melantik Pengarah Perhutanan Negeri dan pegawai Jabatan

Perhutanan untuk mengurus hutan negeri.

1.1.3. Pelaksanaan pengurusan hasil pembalakan di Negeri Kedah berdasarkan

Kaedah-Kaedah Hutan (KKH) 1989 Negeri Kedah mengikut kadar yang ditetapkan.

Antara hasil hutan seperti bayaran royalti, premium dan caj lain bagi setiap pokok

sama ada yang ditebang, digergaji, ditukar bentuk, dipungut atau dipindahkan

di bawah sesuatu lesen mengikut kadar yang ditetapkan. Seksyen 60 (1) APN 1984

pula menetapkan bayaran ses pembangunan dikenakan ke atas hasil balak yang

dikeluarkan daripada Hutan Simpan Kekal (HSK) dan Tanah Kerajaan (TK) mengikut

kadar yang dinyatakan dalam Jadual Ketiga APN 1984 bagi tujuan Kumpulan Wang

Pembangunan Hutan. Hasil hutan Negeri Kedah bagi tempoh tahun 2015 hingga

2017 ialah sejumlah RM144.24 juta. Manakala peruntukan dan perbelanjaan

pula dalam tempoh yang sama ialah sejumlah RM48.71 juta dan RM42.62 juta

masing-masing.

1.1.4. Pada akhir tahun 2016, keluasan HSK adalah 341,976 hektar di mana

sebanyak 335,775 hektar merupakan kawasan hutan darat dan 6,201 hektar


merupakan hutan paya laut. Kawasan HSK meliputi 36.2% daripada 943,468 hektar

keluasan keseluruhan Negeri Kedah seperti Rajah 1.1.

RAJAH 1.1

PELAN HUTAN SIMPANAN KEKAL NEGERI KEDAH

Sumber: Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

1.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Objektif pengauditan dijalankan bertujuan untuk menilai sama ada:

i. Pengurusan pembalakan telah dilaksanakan dengan berkesan bagi mencapai

objektif yang ditetapkan iaitu pengurusan hutan secara berkekalan untuk

melindungi alam sekitar; dan

ii. pengurusan hasil pembalakan diurus dan dilaksanakan dengan cekap dan

berhemat.

1.3. SKOP PENGAUDITAN

Pengauditan ini meliputi dua (2) bidang Audit utama iaitu prestasi aktiviti dan

pengurusan aktiviti. Prestasi aktiviti dinilai berdasarkan pencapaian keluasan kawasan

usahasil, prestasi pengeluaran lesen dan kutipan hasil hutan. Pengurusan aktiviti pula

meliputi prestasi kewangan, pewartaan KKH 1989 Negeri Kedah, kelulusan kadar hasil

hutan dan kawasan usahasil, penguatkuasaan dan pengurusan barang rampasan.

PETUNJUK Sempadan Negeri ------

Sempadan Daerah Hutan Simpan ------ Sempadan Hutan Simpan ------ Empangan

Kawasan Hutan Simpan

PULAU LANGKAWI

KEDAH UTARA

KEDAH TENGAH

KEDAH SELATAN


Skop pengauditan meliputi pengurusan hasil pembalakan bagi tempoh tahun 2015

hingga 2017 melibatkan kutipan premium, royalti, deposit, ses dan penguatkuasaan.

Pengauditan dijalankan di Jabatan Perhutanan Negeri Kedah (JPNK), Balai

Pemeriksaan Hutan (BPH) Sementara Weng Baling, BPH Sementara Bukit Enggang,

Sik serta stor simpanan barang rampasan di Jeniang. Sebanyak 45 (28.1%) daripada

160 lesen pengeluaran hasil hutan dan 24 daripada 194 (12.4%) fail permohonan

kawasan pembalakan yang diluluskan bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 telah

disemak.

1.4. METODOLOGI PENGAUDITAN

Pengauditan dijalankan dengan menyemak rekod dan dokumen yang berkaitan

dengan hasil hutan. Perbincangan dan temu bual telah diadakan dengan pegawai yang

terlibat bagi mendapatkan maklumat tambahan. Pemeriksaan bersama pegawai JPNK

terhadap lori balak yang melalui Jalan Batu 5, Sik ke Jeniang dan di Matau Utama

Kompartmen 6, Hutan Simpan Ulu Muda juga dibuat bagi tujuan pengesahan

pengeluaran balak. Selain itu, sebanyak 20 atau 25% aduan telah disemak berbanding

80 aduan yang diterima. Di samping itu, sebanyak 12 lesen pembalakan telah disemak

menggunakan perkhidmatan Agensi Remote Sensing Malaysia (ARSM) bagi

memastikan aktiviti usahasil hanya dijalankan di kawasan yang diluluskan. Pihak Audit

juga mendapatkan khidmat nasihat dari Bahagian Teknikal Jabatan Audit Negara.

1.5. RUMUSAN AUDIT

1.5.1. Pengauditan yang dijalankan pada bulan November 2017 hingga

Februari 2018 merumuskan perkara berikut:

a. Prestasi Aktiviti Pembalakan

Prestasi pencapaian keluasan kawasan usahasil yang dilaksanakan oleh JPNK

adalah baik di mana jumlah kawasan hutan yang diusahasilkan adalah

mematuhi jumlah keluasan Catuan Tebangan Tahunan (CTT) yang ditetapkan

oleh Majlis Tanah Negara. Pencapaian keluasan CTT dalam Rancangan

Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) adalah 99.9% dan 40.2% bagi dua (2) tahun

pertama Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11) (2016 hingga 2017)

berbanding dengan sasaran. Pengeluaran lesen pembalakan untuk tempoh

tiga (3) tahun mencatatkan penurunan pada tahun 2017 berbanding tahun 2016

dan 2015. Prestasi kutipan hasil hutan bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017

adalah baik di mana sejumlah RM144.24 juta berjaya dikutip berbanding dengan

anggaran yang ditetapkan iaitu RM135.42 juta (106.5%). Kutipan hasil hutan ini

menyumbang 8.8% daripada jumlah keseluruhan hasil negeri yang berjumlah

RM1,645.36 juta.


b. Pengurusan Aktiviti Pembalakan

Pengurusan aktiviti pembalakan belum mencapai tahap kecekapan yang

optimum kerana terdapat penyimpangan di mana berlaku kelewatan untuk

menyelesaikan pewartaan pindaan dan ketidakseragaman kadar premium yang

dikenakan kepada pengusaha serta perbezaan pemberian kawasan

pembalakan yang sebenar berbanding yang dluluskan boleh menjejaskan

prestasi dan pengurusan kutipan hasil Kerajaan. Selain itu, ketidakpatuhan

terhadap peraturan Kerajaan berkaitan pelupusan barang rampasan, kelewatan

kutipan hasil premium serta ketidakpatuhan terhadap syarat pelesenan juga

memberi implikasi kepada pengurusan hasil.

1.5.2. Penemuan Audit utama yang perlu diambil perhatian oleh pihak JPNK


i. pindaan Kadar-kadar Kaedah-Kaedah Hutan 1989 Negeri Kedah yang

diluluskan oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK) sejak tahun 2014

belum diwartakan;

ii. kadar premium yang diluluskan oleh JKTHB tidak mengikut kadar yang

ditetapkan seperti di Jadual Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah yang telah

diluluskan oleh MMK pada 26 Mac 2014;

iii. tawaran kawasan pembalakan tiada kelulusan dan tawaran berbeza dengan

kawasan yang diluluskan Pihak Berkuasa Negeri;

iv. kelewatan membayar premium oleh pengusaha yang telah dan yang belum

dikeluarkan lesen;

v. tiada had kawalan kuat kuasa lesen dan Laporan Penutup Pengusahasilan

Hutan lewat disediakan; dan

vi. pelupusan barang rampasan kenderaan dan jentera lewat dilaksanakan

menyebabkan barang rampasan mengalami rosot nilai.

1.6. PENEMUAN AUDIT TERPERINCI

Pemerhatian Audit dan maklum balas JPNK telah dibincangkan dalam

Exit Conference pada 26 Mac 2018. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan yang

dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti di perenggan berikut:


1.6.1. Prestasi Output dan Outcome Bagi Usahasil Pembalakan serta Kutipan

Hasil

1.6.1.1. Pencapaian Keluasan Kawasan Usahasil

a. Seksyen 4(b) APN 1984 menghendaki Pengarah Perhutanan Negeri

menyediakan Rancangan Pengurusan Hutan Negeri dengan menyatakan

kebenaran menebang sama ada dalam bentuk isi padu atau luas kawasan

mengikut prinsip perolehan hutan secara berkekalan. Di samping itu,

Majlis Tanah Negara (MTN) telah menetapkan luas kawasan Catuan

Tebangan Tahunan (CTT) bagi Negeri Kedah untuk RMKe-10 (Tahun

2011 - 2015) adalah seluas 2,850 hektar setahun atau 14,250 hektar

manakala seluas 3,122 hektar setahun atau 15,610 hektar untuk RMKe-11

(Tahun 2016 - 2020). Catuan Tebangan Tahunan yang ditetapkan bagi setiap

negeri adalah bertujuan untuk memastikan perancangan pengurusan hutan

yang teratur dan berkesan bagi mengimbangi kadar pengusahasilan dengan

keluasan hutan pengeluaran dalam HSK. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

mengamalkan kaedah penebangan hasil hutan mengikut CTT seperti mana

ditetapkan oleh MTN. Prestasi pencapaian keluasan kawasan usahasil bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah dinilai berdasarkan pencapaian bagi

tempoh RMKe-10 dan RMKe-11.

b. Semakan Audit mendapati prestasi pencapaian keluasan kawasan usahasil

bagi RMKe-10 adalah baik di mana CTT yang dilaksanakan adalah seluas

14,238.7 hektar berbanding sasaran 14,250 hektar iaitu pencapaian 99.9%.

Sasaran bagi RMKe-11 berjumlah 15,610 hektar dan pencapaian sehingga

tahun 2017 ialah 6,275.23 hektar (40.2%). Bagi tempoh dua (2) tahun

pertama RMKe-11, kawasan usahasil yang telah diluluskan adalah berjumlah

6,275.23 (100.5%) hektar berbanding CTT yang dibenarkan iaitu

6,244 hektar. Bagaimanapun, kawasan penebangan melebihi sasaran pada

tahun 2016 telah dibuat pelarasan ke atas keluasan kawasan pengusahasilan

tahun-tahun berikutnya dan dimaklumkan kepada Ketua Pengarah

Perhutanan Semenanjung Malaysia (KPPSM).

c. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.1.

JADUAL 1.1

PRESTASI KELUASAN KAWASAN PENGELUARAN HASIL PEMBALAKAN NEGERI KEDAH BAGI TEMPOH RMKe-10 DAN RMKe-11

RMK TAHUN

CATUAN TEBANGAN TAHUNAN (HEKTAR)

PERATUS PENCAPAIAN

SASARAN PENCAPAIAN LEBIHAN /

(KURANGAN) %

RMKe-10

2011 2,850 2,028.00 (822.00) 71.2

2012 2,850 1,800.00 (1,050.00) 63.2

2013 2,850 3,826.00 976.00 134.2


RMK TAHUN

CATUAN TEBANGAN TAHUNAN (HEKTAR)

PERATUS PENCAPAIAN

SASARAN PENCAPAIAN LEBIHAN /

(KURANGAN) %

2014 2,850 3,281.00 431.00 115.1

2015 2,850 3,303.70 453.70 115.9

JUMLAH 14,250 14,238.70 (14.30) 99.9

RMKe-11

2016 3,122 3,338.00 216.00 106.9

2017 3,122 2,937.23 (184.77) 94.1

JUMLAH 6,244 6,275.23 31.23 100.5


Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 26 Mac 2018 dan 1 April 2018

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah memaklumkan pindaan terhadap CTT

dibuat setiap lima (5) tahun. Ia dipantau oleh Bahagian Pengurusan Ibu

Pejabat Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia (JPSM) setiap bulan

dan dilaporkan dalam Persidangan Pengarah Perhutanan Negeri.

Pemantauan ini adalah bagi memastikan CTT dipatuhi dan tebangan dibuat

tidak melebihi had pengeluaran yang ditetapkan.

Pada pendapat Audit, kawasan usahasil telah diuruskan dengan cekap

kerana luas kawasan yang diusahasil dikawal berdasarkan Catuan

Tebangan Tahunan yang ditetapkan oleh Majlis Tanah Negara.

1.6.1.2. Prestasi Pengeluaran Lesen Mengambil Hasil Hutan

(Lesen Pembalakan)

a. Seksyen 15 (1) APN 1984 menyatakan tiada seorang pun boleh mengambil

hasil hutan daripada Hutan Simpan Kekal (HSK) dan Tanah Kerajaan (TK)

kecuali di bawah kuasa lesen, permit penggunaan atau mengikut mana-mana

undang-undang bertulis. Begitu juga pemindahan apa jua hasil hutan

hendaklah mendapat kebenaran daripada pegawai hutan melalui pas

pemindahan hasil hutan. Seksyen 16 Akta yang sama memberi kuasa kepada

PBN untuk membenarkan pengambilan hasil hutan daripada HSK dan TK

dengan cara lesen atau lesen kecil. Rancangan Pengurusan Hutan Negeri

Kedah (2016 hingga 2025) menetapkan keluasan hutan yang dilesenkan

untuk pengusahasilan adalah berdasarkan sumber kawasan hutan seperti

HSK, Hutan Tanah Kerajaan (HTK) dan Tanah Bermilik (TB). Bagi HSK

terdapat tiga (3) sumber bekalan iaitu dari CTT, Ladang Hutan dan lain-lain

sumber. Berdasarkan proses kerja pengeluaran lesen mengeluarkan kayu

balak daripada HSK, pengusaha perlu menjelaskan keseluruhan bayaran

yang dikenakan dan menyediakan Rancangan Mengusaha Hasil Hutan.

Pegawai Hutan Daerah menyediakan dokumen lesen, permit jalan dan permit


penggunaan. Lesen Mengambil Hasil Hutan dikeluarkan setelah bayaran

yang berkaitan dijelaskan, pengesahan terhadap Sijil Akuan Pembersihan

dan Pengesahan Sempadan dibuat serta semua dokumen berkaitan disedia

dan diluluskan oleh Pengarah Perhutanan Negeri.

b. Bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017, jumlah lesen yang dikeluarkan adalah

berjumlah 160 lesen. Lesen berkenaan meliputi kawasan seluas 19,275.95

hektar dan jumlah isi padu kayu yang telah dikeluarkan dari HSK dan tanah

milik adalah berjumlah 1.19 juta meter padu. Jumlah lesen yang dikeluarkan

pada tahun 2017 berbanding tahun 2015 telah mencatatkan penurunan

sebanyak 42.4% iaitu pengurangan sebanyak 28 lesen. Ini adalah

disebabkan oleh penurunan bilangan lesen bagi CTT, ladang hutan dan tanah

bermilik. Keluasan kawasan pembalakan yang diluluskan pada tahun 2015

adalah 5,772.70 hektar dan meningkat kepada 7,850.05 hektar pada

tahun 2016 dan berkurang kepada 5,653.20 hektar pada tahun 2017. Butiran

lanjut adalah seperti Jadual 1.2.

JADUAL 1.2

PENGELUARAN LESEN PEMBALAKAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN

HUTAN SIMPAN KEKAL TANAH MILIK

JUMLAH LESEN

LUAS KAWASAN (HEKTAR)

JUMLAH ISI PADU

(M3)

CATUAN TEBANGAN TAHUNAN (CTT)

LADANG HUTAN BIL.

LESEN LUAS

(HEKTAR) BIL. LESEN

LUAS (HEKTAR)

BIL. LESEN

LUAS (HEKTAR)

2015 31 3,303.70 16 1,652 19 776.41 66 5,772.70 324,459.83

2016 25 3,338.00 23 3,716 8 796.05 56 7,850.05 418,377.89

2017 21 2,937.23 10 1,538 7 1,177.97 38 5,653.20 449,825.41

JUMLAH 77 9,578.93 49 6,906 34 2,750.43 160 19,275.95 1,192,663.13


1.6.1.3. Prestasi Kutipan Hasil Hutan

a. Berdasarkan Pekeliling Pejabat Perbendaharaan Negeri (Garis Panduan Bagi

Penyediaan Cadangan Anggaran Bajet Negeri) yang dikeluarkan pada setiap

tahun, JPNK hendaklah menyediakan anggaran dan menyasarkan kutipan

hasil pada setiap tahun bagi tujuan penyediaan bajet Kerajaan Negeri.

Anggaran hasil yang disediakan hendaklah mengambil kira kutipan sebenar

hasil bagi tiga (3) ke belakang sebagai asas anggaran, perubahan dasar atau

peraturan dan kemampuan mengutip hasil.

b. Semakan Audit mendapati JPNK menyediakan anggaran hasil setiap tahun

dan mengemukakan kepada Pejabat Perbendaharaan Negeri. Berdasarkan

anggaran hasil yang disediakan, anggaran keseluruhan hasil hutan bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah berjumlah RM135.41 juta. Manakala

kutipan hasil hutan sebenar mengikut laporan Penyata Akaun Hasil Mengikut


Jabatan bagi tempoh tahun tersebut adalah berjumlah RM144.24 juta.

Analisis Audit terhadap prestasi kutipan sebenar hasil hutan mendapati

kutipan hasil sebenar pada tahun 2015 dan 2017 melebihi sasaran kutipan

yang ditetapkan iaitu sebanyak 108.6% dan 119.7%. Manakala pada

tahun 2016, JPNK hanya mencapai sasaran kutipan hasil sebanyak 91.7%

berbanding sasaran yang ditetapkan. Prestasi kutipan hasil hutan berbanding

anggaran bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah seperti Jadual 1.3.

JADUAL 1.3

PERBANDINGAN ANGGARAN DAN KUTIPAN SEBENAR HASIL HUTAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN ANGGARAN HASIL

(RM Juta) HASIL SEBENAR

(RM Juta) PERATUSAN

(%)

2015 37.37 40.57 108.6

2016 48.83 44.75 91.7

2017 49.21 58.92 119.7

JUMLAH 135.41 144.24 106.5

Sumber: JPNK dan Penyata Akaun Hasil Mengikut Jabatan

c. Analisis Audit mendapati bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017, kutipan hasil

hutan sebenar menunjukkan peningkatan setiap tahun iaitu meningkat 10.3%

pada tahun 2016 dan 31.6% pada tahun 2017 berbanding tahun sebelumnya.

Berdasarkan kepada maklumat pembayaran hasil pembalakan, trend

peningkatan ini disebabkan oleh pembayaran hasil pembalakan yang

diluluskan pada tahun-tahun sebelumnya dan kutipan hasil pembalakan yang

diluluskan pada tahun semasa.

d. Semakan Audit terhadap Penyata Akaun Hasil Mengikut Jabatan mendapati

jenis hasil pembalakan yang dikutip oleh JPNK terdiri daripada premium,

royalti dan hasil hutan lain seperti bayaran pendaftaran, pampasan/ganti rugi

dan bayaran proses kelulusan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.4.

JADUAL 1.4

HASIL HUTAN NEGERI KEDAH BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BUTIRAN HASIL HUTAN 2015

(RM Juta) 2016

(RM Juta) 2017

(RM Juta) JUMLAH (RM Juta)

Premium Hutan 30.67 33.16 45.48 109.31

Royalti Pengeluaran Bahan Hutan 6.37 7.18 9.27 22.82

Bayaran Pejabat Hutan 0.90 1.11 1.18 3.19

Lain-Lain Bayaran Pendaftaran 1.53 0.68 0.73 2.94

Denda dan Hukuman - Bayaran Ganti @ Ganti Rosak Bangunan 0.29 0.47 1.39 2.15

Denda dan Hukuman - Tanpa Bicara 0.08 0.66 0.23 0.97

Lain-Lain Hasil 0.73 1.49 0.64 2.86

JUMLAH HASIL HUTAN SEBENAR (RM Juta) 40.57 44.75 58.92 144.24



a. Hasil analisis Audit terhadap Jadual 1.4 mendapati kutipan hasil tahun 2016

meningkat sejumlah RM4.18 juta (10.3%) kepada RM44.75 juta berbanding

tahun 2015 yang berjumlah RM40.57 juta. Pada tahun 2017, kutipan hasil

terus meningkat kepada RM58.92 juta iaitu peningkatan sejumlah

RM14.16 juta (31.6%) berbanding tahun sebelumnya. Kutipan hasil hutan

meningkat setiap tahun disebabkan peningkatan hasil premium dan royalti

pengeluaran bahan hutan (royalti). Peningkatan ketara hasil premium bagi

tahun 2017 adalah disebabkan oleh kutipan ansuran hasil premium bagi

kawasan pembalakan yang diluluskan pada tahun-tahun sebelumnya

di samping kutipan premium bagi kawasan yang diluluskan pada tahun 2017.

Kutipan royalti juga meningkat dengan ketara pada tahun 2017 disebabkan

pengeluaran kayu balak bagi pelesen yang diluluskan pada tahun 2016

di mana tempoh lesen adalah sehingga tahun 2017. Peningkatan hasil hutan

tahun 2017 berjumlah RM58.92 juta berbanding RM44.75 juta pada tahun

2016 telah membantu pertumbuhan Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK)

Negeri Kedah. Berdasarkan data KDNK yang dikeluarkan oleh Jabatan

Perangkaan Malaysia pada bulan Mei 2018 berkaitan Laporan Prestasi

Ekonomi Negeri tahun 2017, Negeri Kedah mencatatkan pertumbuhan

5% pada tahun 2017 berbanding 3.2% pada tahun 2016 disumbangkan oleh

sektor perkhidmatan dan pertanian di mana hasil pembalakan adalah

termasuk dalam sektor pertanian.

Pada pendapat Audit, prestasi kutipan hasil hutan telah diurus dengan

cekap kerana mencapai sasaran yang ditetapkan serta membantu

meningkatkan pendapatan Kerajaan Negeri dan menyumbang kepada

outcome bagi pertumbuhan KDNK Negeri Kedah.

1.6.2. Pengurusan Aktiviti Pengusahasilan

1.6.2.1. Prestasi Kewangan

Bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017, hasil hutan merupakan satu (1) daripada

sumber asli yang menyumbang antara 7.4% hingga 9.9% kepada hasil Kerajaan

Negeri. Untuk tempoh tersebut, hasil hutan yang dikutip adalah berjumlah

RM144.24 juta (8.8%) berbanding hasil negeri yang berjumlah RM1,645.36 juta.

Selain itu, kutipan ses berjumlah RM12.17 juta telah dipelaras ke Kumpulan

Wang Pembangunan Hutan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.5.


JADUAL 1.5 HASIL HUTAN DAN SES BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN HASIL HUTAN

(RM Juta) (A)

SES (RM Juta)

(B)

JUMLAH HASIL HUTAN DAN SES

(RM Juta) (C= A+B)

HASIL NEGERI

(RM Juta) (D)

PERATUS HASIL HUTAN BERBANDING HASIL

NEGERI (%)

(E = A/D X 100)

2015 40.57 3.46 44.03 411.05 9.9

2016 44.75 3.96 48.71 601.63 7.4

2017 58.92 4.75 63.67 632.68 9.3

JUMLAH 144.24 12.17 156.41 1,645.36 8.8

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Kedah dan Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

1.6.2.2. Pindaan Kadar Kaedah-Kaedah Hutan 1989 Negeri Kedah Belum

Diwartakan

Seksyen 64 Undang-undang Tubuh Kerajaan Kedah menetapkan sebarang cukai

atau bayaran tidak boleh dikenakan oleh Negeri bagi maksud Negeri kecuali

dengan atau menurut kuasa undang-undang. Kaedah-Kaedah Hutan (KKH) 1989

Negeri Kedah pula menetapkan bayaran royalti, premium dan caj lain bagi setiap

pokok sama ada yang ditebang, digergaji, ditukar bentuk, dipungut atau

dipindahkan di bawah sesuatu lesen hendaklah mengikut kadar yang ditetapkan.

Seksyen 61 APN 1984 menyatakan royalti hendaklah dibayar kepada PBN

mengenai semua hasil hutan yang diambil mengikut kadar yang ditetapkan dalam

senarai kadar royalti sebagaimana disiarkan dalam warta oleh PBN. Semakan

Audit terhadap pewartaan pindaan kadar KKH 1989 Negeri Kedah mendapati

perkara berikut:

a. Mesyuarat JKTHB Bil. 1/2012 pada 26 Februari 2012 telah meneliti dan

bersetuju meluluskan kertas kerja permohonan meminda kadar KKH 1989

Negeri Kedah bagi Jadual Kedua (Senarai Kadar Royalti), Jadual Ketiga

(Senarai Kadar Premium dan Lesen), Jadual Keempat (Senarai Kadar

Fee Pelbagai) dan Jadual Kelima (Wang Pertaruhan/Deposit). Kertas kerja

berkenaan telah diangkat ke Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK) dan

diluluskan pada 26 Mac 2014. Kadar baharu mula dikuatkuasakan mulai

3 Ogos 2014 walaupun belum diwartakan;

b. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah mengemukakan draf Warta Kerajaan bagi

pindaan kadar KKH 1989 Negeri Kedah yang diluluskan MMK kepada

Penasihat Undang-Undang Negeri Kedah (PUU) pada 22 April 2015 untuk

semakan. Bagaimanapun, draf berkenaan dipulangkan kepada JPNK pada

4 Ogos 2015 untuk pindaan kadar bagi Jadual Kedua dan Jadual Kelima

kerana tidak merangkumi kadar bagi kayu yang “ditukar bentuk” dan

pengesahan kadar asal serta yang dicadangkan untuk dibuat pindaan;


c. Semakan Audit selanjutnya mendapati empat (4) pindaan terhadap draf

berkenaan yang kini dikenali sebagai draf Kaedah-Kaedah Hutan Negeri

Kedah (Pindaan) 2016 telah diselesaikan dan dikemukakan kepada PUU

masing-masing pada 15 Disember 2015, 2 Mac 2016, 5 April 2016 dan

3 Ogos 2016. Pihak PUU telah menyemak dan mengemas kini draf ini dan

dikemukakan kepada JPNK pada 8 September 2016 untuk menyediakan

kertas kerja bagi mendapatkan kelulusan MMK; dan

d. Pihak Audit dimaklumkan oleh JPNK bahawa pindaan kadar KKH 1989

Negeri Kedah yang diluluskan MMK pada 26 Mac 2014 belum diwartakan

kerana terdapat tambahan pindaan kadar baharu kepada KKH Negeri Kedah

(Pindaan) 2016, yang telah dikaji semula bagi mengimbangi faktor perubahan

masa dan kenaikan kos semasa. Antara pindaan kadar-kadar sedia ada

seperti kadar premium pembalakan, ses dan fi menara pemancar. Selain itu,

pindaan dibuat bagi memasukkan kadar baharu seperti wang pertaruhan

kemajuan pembangunan ladang hutan dan sumber hasil baharu seperti kadar

royalti bagi kayu jaras (getah), kayu racik (karas dan getah) dan fi bagi sukan

lasak kenderaan pacuan 4 roda. Kelewatan pewartaan juga disebabkan oleh

penyediaan dwibahasa bagi KKH Negeri Kedah (Pindaan) 2016.


Jabatan Perhutanan Negeri Kedah memaklumkan pindaan kadar KKH 1989

Negeri Kedah sedang dalam proses diangkat semula untuk pengesahan

Penasihat Undang-undang Negeri sebelum diangkat untuk kelulusan MMK bagi

tujuan siar warta. Pihak JPNK bertanggungjawab bagi memastikan draf

pindaan baru KKH 1989 Negeri Kedah disiar warta dalam tempoh

enam (6) bulan selepas diangkat dan diluluskan oleh MMK.

Maklum Balas PUU Negeri Kedah yang Diterima pada 24 April 2018

Pemakaian kadar dan caj baharu yang tidak diwartakan adalah sah di sisi

undang-undang kerana kadar baharu tersebut telah diluluskan oleh PBN

melalui MMK yang menurut Enakmen adalah pihak yang mempunyai kuasa

untuk membuat demikian. Namun begitu, ia bukanlah suatu tindakan yang

wajar memandangkan ia bukan suatu amalan good governance Jabatan

Kerajaan kerana kadar sebelum ini telah digubal dan diwartakan melalui

Kaedah-Kaedah Hutan. Bagaimanapun, tindakan mewartakan kadar baharu

melalui pindaan kepada KKH dan dikuatkuasakan secara kebelakang

berdasarkan tarikh yang diluluskan oleh MMK boleh dilaksanakan dan tidak

bercanggah dengan undang-undang dengan syarat tiada mana-mana orang

disabitkan kepada apa-apa penalti yang dibuat sebelum pewartaan pindaan

kadar baharu tersebut.


Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 12 September 2018

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah menyediakan kertas kerja untuk

diangkat ke MMK bagi tujuan kelulusan dan siar warta.

Pada pendapat Audit, pewartaan pindaan kadar Kaedah-Kaedah Hutan 1989

Negeri Kedah yang diluluskan oleh MMK pada 24 Mac 2014 adalah tidak cekap

kerana mengambil tempoh masa yang lama untuk diwartakan.

1.6.2.3. Hasil Premium

Hasil premium adalah bayaran yang dikenakan kepada pengusaha yang

diluluskan kawasan pembalakan oleh Pihak Berkuasa Negeri (PBN) melalui

Mesyuarat Jawatankuasa Tetap Hasil Bumi (JKTHB). Kelulusan yang diberikan

oleh JKTHB adalah berdasarkan lokasi kompartmen, keluasan kawasan

pengusahasilan hutan dan kadar premium yang dikenakan. Seksyen 23 (2) KKH

1989 Negeri Kedah menetapkan kadar premium hendaklah seperti dalam Jadual

Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah. Jumlah premium yang dikenakan adalah

merujuk kepada kadar premium yang berkuatkuasa serta luas kawasan usahasil

yang diluluskan. Berdasarkan Jadual Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah, kadar yang

dikenakan adalah RM10,000 sehektar bagi kategori Hutan Dara, RM8,000 bagi

kategori Hutan Sudah Kerja (KSK) dan RM6,000 bagi Hutan Tanah Kerajaan

(darat) manakala kadar premium bagi kategori Hutan Paya Laut adalah

RM1,000 sehektar. Pengarah Perhutanan Negeri akan mengeluarkan surat

tawaran kepada pengusaha berdasarkan kelulusan JKTHB. Semakan Audit

mendapati perkara seperti berikut:

a. Penetapan Kadar Premium

i. Semakan Audit terhadap 24 sampel pengusaha yang telah dikeluarkan

surat kelulusan kawasan usahasil bagi tempoh tahun 2015 hingga

tahun 2017 mendapati kadar premium yang diluluskan kepada

18 pengusaha tidak mengikut kadar yang ditetapkan seperti di Jadual

Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah yang telah diluluskan oleh MMK pada

26 Mac 2014. Kadar premium yang diluluskan bagi Hutan Dara adalah

pada kadar RM14,000 sehektar manakala Hutan KSK pada kadar di antara

RM10,000 hingga RM12,000 sehektar. Manakala kadar premium Hutan

Dara bagi pengusaha berkaitan Agensi Kerajaan Negeri adalah pada

kadar RM3,000 sehektar. Kadar premium ini diluluskan melalui Mesyuarat

JKTHB yang bersidang bagi tempoh tiga (3) tahun tersebut.

ii. Semakan Audit selanjutnya mendapati kadar premium yang diluluskan

melalui mesyuarat JKTHB bagi tempoh tahun 2015 hingga tahun 2017

adalah berdasarkan keputusan Mesyuarat Khas JKTHB Kali Pertama


Tahun 2014 yang bermesyuarat pada 30 Oktober 2014. Mesyuarat Khas

JKTHB ini membuat keputusan meminda kadar premium sedia ada bagi

kelulusan kawasan pembalakan yang diluluskan pada tahun 2014 dan

tahun seterusnya kepada RM14,000 bagi Hutan Dara dan RM10,000 bagi

Hutan KSK. Bagaimanapun, pindaan kadar premium ini tidak diangkat

semula bagi kelulusan MMK dan diwartakan.

iii. Berdasarkan kadar premium yang diluluskan berbanding kadar baharu

Jadual Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah, Kerajaan Negeri mampu dan

berpotensi memperoleh pertambahan hasil berjumlah RM8.25 juta. Butiran


JADUAL 1.6 KADAR PREMIUM YANG DILULUSKAN BERBANDING KADAR BAHARU

JADUAL KETIGA KKH 1989 NEGERI KEDAH BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. NO. FAIL

(a) LUAS (HA)

KOMPARTMEN / HUTAN SIMPAN

KATEGORI HUTAN

KADAR PREMIUM SEHEKTAR LEBIHAN / (KURANGAN)

(b) DILULUSKAN

JKTHB / SURAT

KELULUSAN JPNK (RM)

(c) KADAR BAHARU JADUAL KETIGA

KKH 1989 NEGERI KEDAH YANG

DILULUSKAN MMK (RM)

(b)-(c) = (d) KADAR

PREMIUM SEHEKTAR

(RM)

(d) x (a) KADAR

PREMIUM DILULUSKAN

(RM)

MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 13 APRIL 2015

1. 031502 100 5 / Chebar Besar KSK 12,000 8,000 4,000 400,000

2. 032681 100 102 / Ulu Muda Hutan Dara 14,000 10,000 4,000 400,000



MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 30 JUN 2015

5. 033825 150 15 / Rimba Teloi KSK 10,000 8,000 2,000 300,000

6. 033844 100 61 / Ulu Muda Hutan Dara 3,000 10,000 (7,000) (700,000)

7. 033891 50 77 / Ulu Muda Hutan Dara 3,000 10,000 (7,000) (350,000)

MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 12 NOVEMBER 2015

8. 033851 50 58 / Gunung Bongsu

KSK 10,000 8,000 2,000 100,000


MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 16 MEI 2016

10. 032725 250 136-B / Ulu Muda Hutan Dara 14,000 10,000 4,000 1,000,000

11. 033874 300 21-C / Gunung Inas KSK 10,000 8,000 2,000 600,000

MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 7 NOVEMBER 2016


13. 033900 160 58 (B) / Ulu Muda Hutan Dara 14,000 10,000 4,000 640,000


MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 1 OGOS 2017

15. 032766 360 125 / Ulu Muda Hutan Dara 14,000 10,000 4,000 1,440,000

16. 032759 270 126 / Ulu Muda Hutan Dara 14,000 10,000 4,000 1,080,000

BERDASARKAN SURAT KELULUSAN JPNK

17. 032756 200 150 -A / Ulu Muda Hutan Dara 14,000 10,000 4,000 800,000

18. 031521 120 5 / Bukit Perangin KSK 10,000 8,000 2,000 240,000

JUMLAH 8,250,000



Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 4 April 2018

Semua kawasan usahasil yang diluluskan melalui Mesyuarat JKTHB adalah

berdasarkan kadar premium yang ditetapkan oleh Mesyuarat Khas JKTHB

kali pertama tahun 2014 yang bersidang pada 30 Oktober 2014.

Maklum Balas PUU Negeri Kedah yang Diterima pada 24 April 2018

Penasihat Undang-Undang Negeri Kedah memaklumkan pindaan

kadar di bawah Enakmen hendaklah dibuat melalui pindaan kepada

Kaedah-Kaedah Hutan dan diwartakan.


Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah membuat pindaan kadar baharu

premium pembalakan selaras keputusan Mesyuarat Khas JKTHB kali

pertama tahun 2014 melalui kertas kerja KKH Negeri Kedah (Pindaan) 2016

untuk diangkat ke MMK bagi tujuan kelulusan dan siar warta.

Pada pendapat Audit, penetapan kadar premium oleh JKTHB melebihi kadar

Jadual Ketiga KKH 1989 Negeri Kedah berpotensi untuk meningkatkan

pendapatan Kerajaan Negeri. Bagaimanapun, pindaan kadar premium

hendaklah dilakukan mengikut prosedur yang sepatutnya iaitu mengangkat

semula pindaan kadar premium tersebut untuk kelulusan MMK dan

diwartakan.

b. Tawaran Kawasan Pembalakan

i. Kawasan Pembalakan Tiada Dalam Senarai Kawasan Yang Diluluskan

Semakan Audit terhadap surat kelulusan yang dikeluarkan JPNK kepada

dua (2) pengusaha yang ditawarkan kawasan pembalakan mendapati

surat berkenaan menyatakan kelulusan kawasan membalak adalah

berdasarkan keputusan mesyuarat JKTHB pada 16 Mei 2016 dan

1 Ogos 2017. Semakan Audit selanjutnya terhadap minit mesyuarat

JKTHB berkenaan menunjukkan tiada kelulusan dikeluarkan kepada

dua (2) pengusaha tersebut untuk diusahasil. Semakan seterusnya

mendapati kertas kerja permohonan kawasan usahasil bagi Pengusaha 2

telah diangkat dalam Agenda Mesyuarat JKTHB pada 23 April 2017.

Bagaimanapun, kelulusan permohonan tersebut tidak direkodkan dalam

keputusan minit mesyuarat JKTHB yang bersidang pada 1 Ogos 2017.

Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.7.


JADUAL 1.7 TAWARAN KAWASAN PEMBALAKAN TIADA DALAM SENARAI KAWASAN

YANG DILULUSKAN JAWATANKUASA TETAP HASIL BUMI

PENGUSAHA NO. FAIL

CABUTAN MINIT MESYUARAT JKTHB

SURAT KELULUSAN KAWASAN MEMBALAK DARIPADA JPNK

PARA KOMPT. HSK LUAS (HA)

SURAT JPNK / TARIKH

KOMPT. HSK LUAS (HA)

PREMIUM (RM Juta)

MINIT MESYUARAT JKTHB PADA 16 MEI 2016

1 032756 Tiada Kelulusan PHNK 032756 / 14.09.2017

150-A Ulu Muda

200 2.80


2 031521 Tiada Kelulusan PHNK 031521

(1) / 05.10.2017 5

Bukit Perangin

120 1.20


Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 24 Mei 2018

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah mengeluarkan surat penangguhan

kerja ke atas pengusaha 1 dan 2 dan mengambil tindakan untuk

mengangkat semula ke JKTHB bagi tujuan pemakluman dan kelulusan.


Mesyuarat Khas JKTHB yang bersidang pada 30 Ogos 2018 telah bersetuju

dengan permohonan kawasan pembalakan bagi Pengusaha 1 dan 2 yang

telah diangkat semula oleh Jabatan Perhutanan Negeri Kedah.

ii. Kawasan Pembalakan Berbeza Dengan Kawasan Yang Diluluskan

Semakan Audit terhadap surat kelulusan JPNK kepada pengusaha

mendapati kawasan pembalakan yang diluluskan kepada dua (2)

pengusaha berbeza dengan kawasan yang diluluskan seperti mana minit

mesyuarat JKTHB pada 1 Ogos 2017. Surat kelulusan yang dikeluarkan

kepada Pengusaha 1 dan 2 menyatakan kawasan yang ditawarkan adalah

masing-masing di Kompartmen 126 dan 125 HSK Ulu Muda seperti mana

diluluskan dalam mesyuarat JKTHB pada 1 Ogos 2018. Bagaimanapun,

semakan terhadap minit mesyuarat JKTHB mendapati kawasan yang

diluluskan kepada Pengusaha 1 dan 2 adalah berbeza iaitu masing-masing

di Kompartmen 153 dan 154 HSK Ulu Muda serta Kompartmen 155 dan

71 HSK Ulu Muda. Semakan Audit selanjutnya mendapati tiada

permohonan tukar kawasan direkodkan untuk diangkat semula bagi

kelulusan JKTHB. Butirannya adalah seperti Jadual 1.8.


JADUAL 1.8 TAWARAN KAWASAN PEMBALAKAN BERBEZA DENGAN KAWASAN YANG

DILULUSKAN JAWATANKUASA TETAP HASIL BUMI

PENGUSAHA NO. FAIL

CABUTAN MINIT MESYUARAT JKTHB

SURAT KELULUSAN KAWASAN MEMBALAK DARIPADA JPNK (*)

PARA KOMPT. HSK LUAS (HA)

SURAT JPNK / TARIKH

KOMPT. HSK LUAS (HA)

PREMIUM (RM Juta)


1 032759 8.6 (v) 153 Ulu Muda 500 PHNK 032759

(1) / 05.10.2017 126

Ulu Muda

270 3.78 8.6 (vi) 154 Ulu Muda 500

2 032766 8.6 (i) 155 Ulu Muda 500 PHNK 032766

(1) / 05.10.2017 125

Ulu Muda

360 5.04 8.6 (ii) 71 Ulu Muda 500

Sumber: Jabatan Perhutanan Negeri Kedah Nota: (*) Jumlah keluasan Pengusaha 1 dan 2 merupakan sebahagian daripada 1,410 hektar dan 1,380 hektar

yang ditawarkan oleh JPNK.

iii. Pihak Audit juga mendapati fail permohonan yang diselenggara tidak

lengkap dan kemas kini di mana cabutan keputusan minit mesyuarat

JKTHB tidak difailkan bersekali dengan fail permohonan. Selain itu, JPNK

tidak menyelenggara daftar permohonan bagi merekodkan status terkini

sesuatu permohonan kawasan pembalakan.

Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 1 dan 4 April 2018

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah akur dengan penemuan Audit.

Pengusaha telah menjelaskan separuh bayaran premium dan lain-lain

bayaran proses tetapi kawasan tersebut belum dilesenkan. Jabatan

Perhutanan Negeri Kedah telah mengeluarkan surat penangguhan proses

pelesenan ke atas pengusaha tersebut dan mengambil tindakan untuk

mengangkat semula ke JKTHB bagi tujuan pemakluman dan kelulusan.

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah menyediakan daftar permohonan

bagi mengemas kini maklumat permohonan kawasan pembalakan.


Mesyuarat Khas JKTHB yang bersidang pada 30 Ogos 2018 telah bersetuju

dengan permohonan pindaan kawasan pembalakan bagi Pengusaha

1 dan 2 yang telah diangkat semula oleh Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

kepada JKTHB untuk kelulusan.

Pada pendapat Audit, setiap kawasan pembalakan yang ditawarkan kepada

pengusaha hendaklah seperti yang diluluskan dalam mesyuarat

Jawatankuasa Tetap Hasil Bumi. Selain itu, daftar permohonan tidak

diselenggara menyebabkan tawaran kawasan pembalakan kepada

pengusaha berbeza dengan kelulusan Jawatankuasa Tetap Hasil Bumi.


c. Hasil Premium Lewat Dibayar

Manual Perhutanan Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia menyatakan

premium perlu dikutip sebelum penyediaan sesuatu lesen dimulakan

manakala mengikut syarat kelulusan membalak, bayaran premium, deposit,

fi lesen dan pelan hendaklah dijelaskan sekali gus dalam tempoh sebulan dari

surat kelulusan dikeluarkan. Seksyen 72 (3) APN 1984 menyatakan

Pengarah Perhutanan Negeri boleh mengeluarkan suatu taksiran semula

yang hendaklah mempunyai kesan yang sama seperti taksiran asal.

Sekiranya pelesen gagal menjelaskan bayaran tersebut dalam tempoh yang

ditetapkan, maka tawaran tersebut akan ditarik balik dan dibatalkan. Apabila

tawaran dibatalkan, syarikat pengusahasilan tidak lagi berhak menyertai

mana-mana tawaran (disenarai hitam) atau memohon mana-mana kawasan

membalak daripada JPNK selama satu (1) tahun. Semakan Audit terhadap

45 fail lesen pembalakan dan 24 fail kelulusan kawasan pembalakan bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 mendapati perkara seperti berikut:

i. Pelesen Lewat Membayar Premium

Semakan Audit terhadap 45 fail lesen pembalakan yang dikeluarkan bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 mendapati sebanyak 12 pengusaha lewat

membayar premium antara satu (1) hingga 53 bulan. Surat peringatan

penyelesaian bayaran telah dikeluarkan kepada 12 pengusaha terbabit

tetapi tiada tindakan dikenakan terhadap 10 pengusaha yang lewat

membayar premium antara satu (1) hingga 46 bulan. Manakala dua (2)

pengusaha yang lewat membayar premium antara 25 dan 53 bulan telah

dirampas deposit berjumlah RM20,000. Bagaimanapun, JPNK tidak

membatalkan tawaran berkenaan dan semua pengusaha berkaitan juga

tidak disenarai hitam serta lesen membalak masih dikeluarkan setelah

premium selesai dibayar. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.9.

JADUAL 1.9

KELEWATAN PEMBAYARAN PREMIUM BAGI LESEN YANG DIKELUARKAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. NO.

LESEN

JUMLAH PREMIUM

DILULUSKAN (RM)

DEPOSIT (RM)

TARIKH BAYARAN

PERLU DIKEMUKA

TARIKH BAYARAN

DIBUAT

TEMPOH KELEWATAN

(BULAN)

TINDAKAN DIKENAKAN

SEBAB LEWAT

(*)

1. KT 01-10-2017 1,200,000 10,000 13.01.2016 13.11.2016 10 Tiada a

2. KT 01-09-2016 1,700,000 10,000 16.10.2011 16.03.2016 53 Deposit

dirampas a dan b

3. KU 01-09-2015 1,320,000 10,000 16.10.2011 24.08.2015 46 Tiada a, c dan

d

4. KU 01-07-2015 1,750,000 10,000 17.01.2014 27.02.2014 1 Tiada a dan d

5. KU 01-08-2015 1,320,000 10,000 17.01.2014 27.02.2014 1 Tiada d

6. KU 01-01-2016 1,300,000 10,000 17.01.2014 27.02.2014 1 Tiada a dan d

7. KU 01-10-2016 1,300,000 10,000 17.01.2014 27.02.2014 1 Tiada d


BIL. NO.

LESEN

JUMLAH PREMIUM

DILULUSKAN (RM)

DEPOSIT (RM)

TARIKH BAYARAN

PERLU DIKEMUKA

TARIKH BAYARAN

DIBUAT

TEMPOH KELEWATAN

(BULAN)

TINDAKAN DIKENAKAN

SEBAB LEWAT

(*)

8. KU 01-11-2016 990,000 10,000 17.01.2014 27.02.2014 1 Tiada d

9. KT 01-10-2015 2,040,000 10,000 16.10.2011 19.11.2015 25 Deposit

dirampas a

10. KU 01-01-2015 1,300,000 10,000 16.10.2011 21.02.2012 4 Tiada a dan d

11. KS 01-26-2015 3,712,500 10,000 16.06.2009 28.07.2009 1 Tiada d

12. KS 01-08-2017 49,000 10,000 13.09.2007 09.12.2007 2 Tiada c, d dan

e

JUMLAH 17,981,500 120,000

Nota *: Sebab-Sebab Kelewatan: a- Pengusaha mohon penangguhan bayar premium kerana kekangan kewangan b- Rampasan deposit dan bayaran semula deposit untuk kawasan sama c- Permohonan mengurangkan kadar premium / tukar kawasan / tebang habis d- Kekangan kakitangan bagi penyediaan kelarian jalan, pelan, sempadan dan penandaan pokok e- Pelesen gagal melengkapkan dokumen lesen


ii. Kelewatan Membayar Premium Bagi Pengusaha Yang Belum

Dikeluarkan Lesen

Semakan Audit terhadap 24 fail kelulusan kawasan pembalakan

mendapati sebanyak 18 pengusaha yang diluluskan kawasan pembalakan

pada tahun 2015 hingga 2017 lewat membayar premium antara satu (1)

hingga 35 bulan. Sehingga 31 Disember 2017, sebanyak 15 pengusaha

tidak dikenakan sebarang tindakan kerana lewat membayar premium

di antara satu (1) hingga 35 bulan. Manakala tiga (3) pengusaha yang

lewat membayar premium di antara 11 hingga 21 bulan telah dikenakan

rampasan deposit berjumlah RM30,000, penggantungan pendaftaran lesen

syarikat selama satu (1) tahun dan kelulusan kawasan pembalakan

dibatalkan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.10.

JADUAL 1.10

KELEWATAN MEMBAYAR PREMIUM BAGI KELULUSAN TAHUN 2015 HINGGA 2017 DAN TINDAKAN YANG DIAMBIL

BIL. NO. FAIL

DEPOSIT (RM)

JUMLAH PREMIUM

DILULUSKAN (RM)

TARIKH BAYARAN

PERLU DIKEMUKA

BAYARAN SEHINGGA 31.12.2017

(RM)

BAKI BAYARAN SEHINGGA 31.12.2017

(RM)

TEMPOH KELEWATAN

(BULAN)

TINDAKAN DIKENAKAN

SEBAB LEWAT

(*)

1. 031502 10,000 1,400,000 21.06.2015 0.00 1,400,000 21 Deposit

dirampas a dan b

2. 032681 10,000 1,400,000 02.07.2015 560,000 840,000 29 Tiada c

3. 033819 10,000 1,500,000 02.07.2015 490,000 490,000 29 Tiada b dan g

4. 033825 10,000 1,500,000 14.08.2015 500,000 1,000,000 28 Tiada b dan g

5. 033891 10,000 150,000 05.01.2015 0.00 150,000 35 Tiada d

6. 033851 10,000 500,000 06.01.2016 0.00 500,000 13 Deposit

dirampas a

7. 032693 10,000 1,000,000 23.03.2016 0.00 1,000,000 11 Deposit

dirampas a dan d

8. 032697 10,000 1,400,000 12.01.2016 900,000 500,000 23 Tiada c

9. 032725 10,000 3,500,000 19.10.2016 50,000 3,450,000 14 Tiada a


BIL. NO. FAIL

DEPOSIT (RM)

JUMLAH PREMIUM

DILULUSKAN (RM)

TARIKH BAYARAN

PERLU DIKEMUKA

BAYARAN SEHINGGA 31.12.2017

(RM)

BAKI BAYARAN SEHINGGA 31.12.2017

(RM)

TEMPOH KELEWATAN

(BULAN)

TINDAKAN DIKENAKAN

SEBAB LEWAT

(*)

10. 033874 10,000 3,000,000 09.07.2016 100,000 2,900,000 17 Tiada a

11. 033878 10,000 2,100,000 12.07.2016 528,000 472,000 17 Tiada a

12. 033899 10,000 2,030,000 05.01.2017 755,000 1,275,000 11 Tiada c

13. 033900 10,000 2,240,000 05.01.2017 830,000 1,410,000 11 Tiada a

14. 033889 10,000 1,200,000 05.01.2017 120,000 1,080,000 11 Tiada a

15. 032756 10,000 2,800,000 15.10.2017 100,000 2,700,000 2 Tiada a dan e

16. 031513 10,000 1,750,000 20.11.2017 100,000 1,650,000 1 Tiada a

17. 032766 10,000 5,040,000 06.11.2017 3,030,000 2,010,000 1 Tiada c

18. 032759 10,000 3,780,000 06.11.2017 2,610,000 1,170,000 1 Tiada c

JUMLAH 180,000 36,290,000 10,673,000 23,997,000

Nota *: Sebab-Sebab Kelewatan: a- Permohonan penangguhan bayaran akibat kekangan kewangan oleh pengusaha b- Permohonan tukar kawasan c- Kekangan kakitangan bagi penyediaan sempadan d- Surat setuju terima tidak dikemukakan oleh pengusaha e- Kes rayuan mahkamah f- Pembatalan kawasan g- Kelulusan kawasan bertindih


iii. Semakan Audit terhadap fail pengusaha mendapati kelewatan bayaran

premium berlaku disebabkan JPNK meluluskan permohonan daripada

pengusaha bagi menangguhkan bayaran akibat kekangan kewangan dan

membuat bayaran secara ansuran. Kebenaran menangguhkan bayaran

premium dan bayaran secara ansuran daripada Pengarah Perhutanan

Negeri adalah selaras dengan peruntukan Seksyen 72 (3) APN 1984.

Kelewatan juga disebabkan pengusaha membuat permohonan pertukaran

kawasan pembalakan kerana kawasan pernah diceroboh pembalak haram,

bertindih dan permohonan untuk mengurangkan kadar premium.

Permohonan ini perlu diangkat semula untuk kelulusan JKTHB. Selain itu,

kekangan kakitangan JPNK bagi penyediaan kelarian jalan, pelan,

sempadan dan penandaan pokok juga menyumbang kepada kelewatan

bayaran daripada pengusaha. Kelewatan bayaran berkenaan

menyebabkan hasil premium berjumlah RM24 juta tidak dapat dikutip

mengikut tempoh yang ditetapkan.

Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 26 Mac 2018 dan 1 April 2018 Jabatan Perhutanan Negeri Kedah memaklumkan kelewatan pembayaran

premium adalah disebabkan oleh faktor kewangan pengusaha.

Ia diluluskan selepas pengusaha mengemukakan permohonan lanjutan

tempoh masa bayaran. Surat peringatan bagi menjelaskan tunggakan

premium telah dikeluarkan kepada enam (6) pengusaha manakala


sembilan (9) pengusaha lagi akan dikeluarkan selepas Laporan Sempadan

dikemukakan oleh pihak Pejabat Hutan Daerah.


Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah mengeluarkan surat ulangan pada

bulan September 2018 bagi memaklumkan wang deposit dirampas dan

menasihatkan pemohon membuat permohonan baharu.

Pada pendapat Audit, kelemahan pengurusan hasil terhadap kutipan

premium menyebabkan hasil premium berjumlah RM24 juta tidak dapat

dikutip mengikut tempoh yang ditetapkan. Selain itu, proses kerja

di lapangan sebelum pengeluaran lesen boleh dipercepatkan dengan

memperkasakan prestasi modal insan Jabatan Perhutanan Negeri Kedah.

1.6.2.4. Kadar Royalti dan Ses

a. Kutipan Hasil Royalti dan Ses

Jadual Kedua Kaedah-Kaedah Hutan 1989 Negeri Kedah berkaitan senarai

kadar royalti menyatakan royalti hasil hutan adalah ditentukan mengikut

meter padu (m3) dan jenis kayu yang dikeluarkan. Pindaan kadar Jadual

Kedua yang diluluskan MMK pada tahun 2014 antaranya menetapkan kadar

royalti bagi kayu Cengal dan Merbau ialah RM30/m3, Jati RM23/m3, Medang

RM12/m3 dan Mempisang RM11.00/m3 manakala kadar ses adalah RM30/m3

bagi hasil hutan utama dan 15% daripada kutipan royalti hasil hutan lain.

Semakan Audit mendapati perkara seperti berikut:

i. Isi padu balak dikira terlebih dahulu di matau iaitu tempat tual balak (balak

yang telah dipotong) dikumpul sebelum dibawa keluar ke Balai Pemeriksa

Hutan (BPH) atau BPH Sementara di setiap matau. Setiap tual balak

dipastikan mempunyai tag yang sah dan pengiraan semula isi padu

dijalankan oleh Renjer Hutan di BPH untuk menentukan jumlah royalti dan

ses yang dikenakan. Kayu balak yang telah dikira royalti dan ses dicap

dengan tukul hasil dan dikeluarkan pas pemindah. Penguatkuasaan

dijalankan terhadap pemindahan kayu balak bagi memastikan semua

kayu yang dipindah telah dicapkan dengan tukul hasil;

ii. Kadar royalti yang dikenakan terhadap kayu yang dikeluarkan adalah

mengikut kadar yang ditetapkan dan pengiraan isi padu juga mengikut

formula yang ditetapkan. Bagaimanapun, kadar baharu ses ditangguhkan

seperti mana diputuskan mesyuarat JKTHB pada 18 April 2014


disebabkan oleh harga kayu yang tidak stabil dan mengekalkan kadar

lama iaitu RM10/m3 bagi hasil hutan utama dan 10% daripada kutipan

royalti hasil hutan lain; dan

iii. Pemeriksaan Audit bersama Pegawai JPNK telah dilaksanakan di BPH

Sementara Weng, BPH Sementara Bukit Enggang dan Matau Utama

di Kompartmen enam (6) Hutan Simpan Ulu Muda serta sekatan jalan

raya dengan menahan lori balak yang membawa muatan kayu balak

di lokasi Batu 5, Sik. Pemeriksaan Audit mendapati tual balak di matau

mempunyai tag yang sah manakala dua (2) buah lori yang ditahan

membawa muatan tual balak menggunakan pas pemindah yang sah.

Pengiraan semula isi padu dan bilangan tual balak semasa pemeriksaan

adalah bersamaan dengan pas pemindah dan kadar royalti adalah

berdasarkan KKH 1989 Negeri Kedah yang telah diluluskan MMK. Butiran

lanjut adalah seperti Gambar 1.1 hingga Gambar 1.4.

GAMBAR 1.1 GAMBAR 1.2

Matau Utama Kompartmen 6, Hutan Simpan Ulu Muda - Sebahagian Tual Balak di Matau

(28.12.2017) Sumber: Jabatan Audit Negara

Balai Pemeriksaan Hutan Sementara Bukit Enggang -Pengiraan Isi Padu Oleh Renjer Hutan



Sekatan Jalan Raya Di Batu 5, Sik

-Pengiraan Semula Isi Padu Tual Balak (02.01.2018)

Sumber: Jabatan Audit Negara

Sekatan Jalan Raya Di Batu 5, Sik

-Pengiraan Semula Isi Padu Tual Balak (02.01.2018)


Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 7 Mei 2018

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah akur dengan penemuan Audit dan akan

mengangkat semula pelaksanaan kadar baru ses ke mesyuarat JKTHB pada

bulan November 2018 untuk kelulusan dan tindakan pelaksanaan.


Pada pendapat Audit, pengurusan kutipan hasil royalti adalah baik kerana

mengikut kadar yang telah ditetapkan seperti di Jadual Kedua KKH 1989.

1.6.2.5. Kelewatan Pengeluaran Lesen Membalak

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah akan mengeluarkan lesen bagi kawasan

pembalakan yang diluluskan oleh JKTHB setelah pemohon lesen menyelesaikan

semua bayaran yang ditetapkan. Menurut Piagam Pelanggan Jabatan, lesen

untuk mengeluarkan hasil hutan akan diproses tidak melebihi enam (6) bulan

daripada tarikh kelulusan diberi selepas semua syarat kelulusan dipatuhi.

a. Semakan Audit terhadap 45 lesen yang dikeluarkan pada tahun 2015 hingga

2017 mendapati 33 lesen dikeluarkan di antara sembilan (9) hingga 117 bulan

dari tarikh surat kelulusan. Surat kelulusan dikeluarkan selepas JKTHB

bersidang dan bersetuju meluluskan kawasan membalak tersebut. Butiran


JADUAL 1.11

KELEWATAN PENGELUARAN LESEN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. NO LESEN TARIKH SURAT KELULUSAN

DIKELUARKAN TARIKH LESEN DIKELUARKAN

TEMPOH PENGELUARAN

SEBAB LEWAT (*)

1. KS 01-08-2017 PHNK 033513/ 13.08.2007 12.06.2017 117 bulan e dan f

2. KS 01-16-2016 PHNK 033542/ 19.02.2008 21.04.2016 98 bulan e

3. KS 01-13-2016 PHNK 033572/ 14.07.2009 10.08.2016 84 bulan e

4. KS 01-22-2016 PHNK 033577/ 12.10.2009 28.06.2016 80 bulan e

5. KS 01-32-2015 PHNK 033561/ 13.04.2009 15.12.2015 80 bulan e

6. KS 01-26-2015 PHNK 033568/ 14.07.2009 13.12.2015 76 bulan e

7. KS 01-21-2016 PHNK 033612/ 11.11.2010 14.06.2016 67 bulan e

8. KS 01-01-2016 PHNK 033672/ 17.04.2011 17.03.2016 59 bulan e

9. KT 01-09-2016 PHNK 032561/ 14.09.2011 21.06.2016 57 bulan a,b dan c

10. KS 01-05-2017 PHNK 033767/ 23.12.2012 31.05.2017 53 bulan e

11. KT 01-02-2016 PHNK 032562/ 14.09.2011 03.02.2016 52 bulan d

12. KT 01-06-2017 PHNK 033769/ 01.01.2013 06.04.2017 51 bulan e

13. KS 01-04-2017 PHNK 033764/ 23.12.2012 21.03.2017 50 bulan g

14. KT 01-09-2015 PHNK 032543/PHDKT124/ 2011/ 15.05.2011

03.08.2015 50 bulan e

15. KS 01-02-2015 PHNK 033617/ 11.11.2010 27.01.2015 50 bulan e

16. KS 01-05-2015 PHNK 033616/ 11.11.2010 27.01.2015 50 bulan e

17. KS 01-01-2017 PHNK 033765/ 23.12.2012 12.02.2017 49 bulan e

18. KT 01-07-2015 PHNK 032543/ 15.05.2011 19.05.2015 48 bulan e

19. KS 01-04-2015 PHNK 033653/ 17.04.2011 21.04.2015 48 bulan e

20. KU 01-09-2015 PHNK 031446/ 14.09.2011 13.10.2015 48 bulan a,b,d dan e

21. KT 01-10-2015 PHNK 032560/ 14.09.2011 02.06.2015 44 bulan a dan b

22. KT 01-15-2015 PHNK 032599/ 13.03.2013 09.11.2016 43 bulan e

23. KU 01-01-2015 PHNK 031444/ 14.09.2011 16.02.2015 41 bulan e

24. KT 01-05-2016 PHNK 032599/ 13.03.2013 21.06.2016 39 bulan e

25. KS 01-25-2015 PHNK 033734/ 06.08.2012 18.10.2015 38 bulan e dan g

26. KT 01-01-2016 PHNK 032617/ 18.06.2013 10.01.2016 30 bulan e dan g


BIL. NO LESEN TARIKH SURAT KELULUSAN

DIKELUARKAN TARIKH LESEN DIKELUARKAN

TEMPOH PENGELUARAN

SEBAB LEWAT (*)

27. KU 01-11-2016 PHNK 031484/ 30.12.2013 14.07.2016 30 bulan e

28. KU 01-10-2016 PHNK 031483/ 30.12.2013 18.05.2016 28 bulan e

29. KU 01-01-2016 PHNK 031482/ 30.12.2013 23.02.2016 25 bulan a dan e

30. KU 01-06-2016 PHNK 031486/ 15.06.2014 14.07.2016 24 bulan e

31. KU 01-08-2015 PHNK 031481/ 30.12.2013 13.12.2015 23 bulan e

32. KU 01-07-2015 PHNK 031480/ 30.12.2013 29.09.2015 20 bulan a dan e

33. KT 01-08-2016 PHNK 032689 (1)/ 12.07.2015 26.04.2016 9 bulan a, d dan e

Nota* Sebab-Sebab Kelewatan: a- Kekangan kewangan oleh pengusaha b- Permohonan penangguhan bayar premium c- Rampasan deposit dan bayaran semula deposit untuk kawasan sama d- Permohonan mengurangkan kadar premium / tukar kawasan / tebang habis e- Kekangan kakitangan bagi penyediaan larian jalan hutan, pelan, sempadan dan penandaan pokok f- Pelesen gagal melengkapkan dokumen lesen. g-Pelanggaran syarat lesen dan kerja usahasil ditahan sehingga bayaran kompaun dijelaskan


b. Semakan terhadap fail pengusaha dan temu bual pegawai JPNK mendapati

tempoh pengeluaran lesen mengambil masa yang panjang adalah kerana

pengusaha membuat permohonan pertukaran kawasan pembalakan,

kawasan pembalakan bertindih, permohonan kawasan ganti, permohonan

mengurangkan kadar premium dan kelewatan bayaran premium oleh

pengusaha. Selain itu, kelewatan juga disebabkan oleh kerja-kerja

di lapangan berkaitan penyediaan kelarian jalan, pelan, sempadan dan

penandaan pokok memerlukan tenaga kerja yang mempunyai kemahiran

teknikal berkaitan hutan. Kelewatan mengeluarkan lesen pembalakan

menyebabkan kerja mengusahasilan hutan lewat dilaksanakan dan

seterusnya kutipan royalti serta ses lewat dikutip masing-masing berjumlah

RM4.80 juta dan RM2.64 juta.


Kelewatan melesenkan kawasan yang telah diluluskan adalah disebabkan

oleh penyediaan laporan dan pengesahan sempadan di peringkat daerah,

kelewatan pengusaha menjelaskan premium atas faktor kewangan, faktor

cuaca, tiada permohonan daripada pengusaha lesen untuk diangkat

ke Mesyuarat JKTHB bagi tujuan membuka jalan sekunder yang melebihi

10 km, kelewatan mendapatkan laporan Penilaian Kesan Kepada Alam

Sekitar (EIA), kerja-kerja lapangan yang memerlukan kemahiran teknikal

dan kepakaran kakitangan Jabatan sendiri dan tidak boleh menggunakan

khidmat atau kepakaran tenaga luar. Faktor ini juga saling berkaitan dengan

kekurangan kakitangan di mana ketika ini 38 jawatan Pengawas Hutan dan

44 jawatan Pembantu Awam belum diisi. Selain itu, Ibu Pejabat JPSM

sedang dalam usaha pengemaskinian Piagam Pelanggan.


Pada pendapat Audit, tempoh pengeluaran lesen dalam Piagam Pelanggan

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah perlu disesuaikan dengan tempoh

sebenar Lesen Pengeluaran Hasil Hutan dapat dikeluarkan.

1.6.2.6. Pembatalan Lesen Tidak Dilaksanakan Terhadap Pelesen yang

Melakukan Kesalahan Hutan

Mengikut Seksyen 21 dan 22 APN 1984, Lesen Mengambil Hasil Hutan

(Borang 1) yang dikeluarkan adalah berkuatkuasa untuk tempoh sehingga

satu (1) tahun dan boleh diperbaharui tidak melebihi sehingga enam (6) bulan

untuk setiap tempoh lanjutan. Mengikut amalan JPNK, tempoh kuat kuasa lesen

yang pertama dikeluarkan adalah selama enam (6) bulan. Lanjutan pertama

yang diberi adalah selama enam (6) bulan atau tiga (3) bulan dan lanjutan

seterusnya adalah selama tiga (3) bulan berdasarkan anggaran yang diberikan

oleh Pegawai Hutan Daerah. Seksyen 27 (3) APN 1984, Pengarah Perhutanan

Negeri boleh membatalkan atau menggantungkan lesen bagi sesuatu tempoh jika

pelesen melakukan kesalahan hutan.

a. Semakan Audit terhadap pelesen KS 01-25-2015 dan KS 01-18-2015 yang

diberi tempoh lanjutan masa selama 12 bulan dan 18 bulan (sebanyak

empat (4) kali), mendapati pelesen tersebut melakukan beberapa kesalahan

pelanggaran syarat lesen di bawah Seksyen 15 APN 1984 dengan

melakukan kesalahan berat iaitu penebangan secara haram di luar kawasan

yang diluluskan. Denda yang dikenakan kepada dua (2) pelesen berkenaan

adalah berjumlah RM1.21 juta. Pelesen KS 01-25-2015 telah dikenakan

kompaun, ganti rugi dan tambahan wang pertaruhan jaminan berjumlah

RM0.71 juta di atas pelbagai kesalahan iaitu tebangan pokok melebihi Had

Batas Tebangan (HBT) tanpa tag, tebangan dalam Zon Penampan tanpa tag

dan tebangan pokok tanpa tag lesen membalak. Pelesen KS 01-18-2015 juga

dikenakan kompaun berjumlah RM0.50 juta atas kesalahan pelanggaran

lesen yang dilakukan semasa lesen masih berkuat kuasa iaitu pokok ditebang

di luar kawasan yang diluluskan. Bagaimanapun, kedua-dua pelesen telah

menjelaskan kompaun dan ganti rugi tersebut. Berdasarkan Seksyen 27

(3) (a) APN 1984, Pengarah Perhutanan Negeri sepatutnya menggantung

atau membatalkan lesen pengusaha yang melakukan kesalahan hutan

secara berulang kali. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.12.


JADUAL 1.12 TEMPOH KUATKUASA DAN PEMBAHARUAN LESEN

SERTA JENIS KESALAHAN DAN GANTI RUGI BESERTA KOMPAUN

BIL. NO. LESEN TEMPOH LESEN &

PEMBAHARUAN LESEN TARIKH DAN JENIS KESALAHAN

JUMLAH GANTI RUGI &

KOMPAUN (RM)

1. KS

01-25-2015

18.10.2015 - 17.04.2016 (6 Bulan)

18.04.2016 - 17.07.2016 (3 Bulan)

18.07.2016 - 17.10.2016 (3 Bulan)

18.10.2016 -17.01.2017 (3 Bulan)

18.01.2017 - 17.4.2017 (3 Bulan)

(Tempoh Kuat Kuasa Lesen = 18 bulan)

20.03.2016 - Tebangan pokok di atas Had Batas Tebangan (HBT) tanpa tag

6,560

18.07.2016 - Tebangan dalam Zon Penampan dan tebangan pokok tanpa tag

52,739

27.02.2017 - Tambahan wang pertaruhan jaminan

70,000

27.02.2017 - Tebangan pokok tanpa tag lesen membalak 1,187 tual termasuk cukai dan ses

568,825

27.02.2017 - Kompaun kerana melanggar syarat lesen membalak

10,000

JUMLAH 708,124

2. KS

01-18-2015

3.08.2015 - 2.02.2016 (6 Bulan)

3.02.2016 - 2.08.2016 (6 Bulan)

3.8.2016 - 02.11.2016 (3 Bulan)

3.11.2016 - 2.05.2017 (6 Bulan)

3.05.2017 - 2.08.2017 (3 Bulan)

(Tempoh Kuat Kuasa Lesen = 24 bulan)

03.01.2016 - Tiada pendaftaran jentera 2,000

08.03.2016 - Kompaun gantirugi bagi pokok yang ditebang tanpa tag

14,000

24.03.2016 - Kompaun kesalahan Seksyen 15 bagi kesalahan tebangan pokok di luar kawasan diluluskan

484,997

JUMLAH 500,997

JUMLAH KESELURUHAN 1,209,121



Pihak Jabatan tidak dapat menetapkan tempoh pembaharuan lesen kerana

operasi pengusahasilan tertakluk kepada faktor-faktor sekeliling seperti

cuaca, harga pasaran kayu dan lain-lain perkara luar jangka. Jabatan

Perhutanan Negeri Kedah telah mengambil tindakan menahan kerja-kerja

pengusahasilan dengan mengeluarkan Borang 2 terhadap pelesen yang

menjalankan kerja-kerja lapangan selaras dengan Seksyen 25 APN 1984

Borang 2, Perintah Memberhentikan Kerja-kerja Hutan.

Pada pendapat Audit, sebelum lanjutan lesen diluluskan, Jabatan

Perhutanan Negeri Kedah hendaklah memastikan pelesen tidak melakukan

kesalahan hutan seperti mana yang diperuntukan di bawah Seksyen 27

(3)(a) Akta Perhutanan Negara 1984. Tempoh pelanjutan kuat kuasa lesen

yang lebih lama telah membuka ruang kepada pelesen melakukan

kesalahan hutan tersebut.


1.6.2.7. Kelewatan Penyediaan Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan

Manual Perhutanan Perenggan 8.1 menggariskan Laporan Penutup

Pengusahasilan Hutan yang lengkap hendaklah disediakan apabila sesuatu

kawasan lesen telah selesai diusahasilkan. Laporan adalah disediakan bagi

tujuan penutupan dan pembatalan lesen. Pegawai Hutan Daerah perlu

mengambil tindakan menutup dan membatalkan lesen apabila menerima

permohonan daripada pelesen, had maksimum pengeluaran kayu telah dicapai,

pengusahasilan telah selesai dan tempoh kuat kuasa lesen telah luput. Selain itu,

Objektif Kualiti JPNK menyatakan Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan

hendaklah disediakan dalam tempoh enam (6) bulan daripada tarikh tamat

tempoh lesen atau tarikh permohonan penutupan lesen daripada pelesen,

mengikut mana yang terdahulu.

a. Semakan Audit mendapati empat (4) daripada 20 lesen (20%) telah

disediakan Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan di mana dua (2) laporan

disediakan dalam tempoh enam (6) bulan selepas tamat tempoh lesen

manakala dua (2) lagi telah lewat disediakan iaitu tujuh (7) dan 12 bulan

selepas tamat tempoh lesen. Bagaimanapun, 16 daripada 20 lesen (80%)

masih belum disediakan Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan walaupun

lesen telah tamat tempoh antara lapan (8) hingga 28 bulan. Butiran lanjut

adalah seperti Jadual 1.13 dan Jadual 1.14.

JADUAL 1.13

TEMPOH MASA PENYEDIAAN LAPORAN PENUTUP PENGUSAHASILAN HUTAN

BIL. NO. LESEN TARIKH TAMAT

LESEN

TARIKH LAPORAN PENUTUP PENGUSAHASILAN HUTAN

DIKELUARKAN

TEMPOH (BULAN)

1. KS 01-32-2015 14.06.2016 30.08.2016 2

2. KT 01-08-2016 25.10.2016 12.02.2017 3

3. KS 01-04-2015 20.10.2015 31.05.2016 7

4. KT 01-10-2015 28.06.2016 17.07.2017 12


JADUAL 1.14 LAPORAN PENUTUP PENGUSAHASILAN HUTAN TIDAK DISEDIAKAN

BIL. NO LESEN TARIKH TAMAT LESEN TEMPOH KELEWATAN SEHINGGA 31.12.2017

(BULAN)

1. KU 01-01-2015 15.08.2015 28

2. KT 01-09-2015 02.02.2016 22

3. KU 01-07-2015 28.03.2016 22

4. KU 01-09-2015 12.04.2016 20

5. KU 01-08-2015 12.06.2016 18

6. KS 01-05-2015 26.07.2016 17

7. KU 01-01-2016 22.08.2016 16


BIL. NO LESEN TARIKH TAMAT LESEN TEMPOH KELEWATAN SEHINGGA 31.12.2017

(BULAN)

8. KS 01-01-2016 19.09.2016 15

9. KS 01-16-2016 21.10.2016 14

10. KT 01-07-2015 18.11.2015 13

11. KU 01-10-2016 17.11.2016 13

12. KT 01-05-2016 08.11.2016 13

13. KT 01-15-2015 08.11.2016 13

14. KU 01-11-2016 13.01.2017 11

15. KT 01-02-2016 02.02.2017 10

16. KS 01-25-2015 17.04.2017 8


b. Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan lewat disediakan kerana tiada

suatu mekanisme diwujudkan untuk mengenal pasti lesen yang telah tamat

tempoh pengusahasilan dengan memaklumkan kepada pelesen supaya

mengemukakan permohonan penutupan kawasan pembalakan. Kelewatan

menjalankan proses penutupan akhir boleh menyebabkan kerosakan hutan

tidak dapat dikenal pasti lebih awal dan kelewatan pelarasan baki cukai dan

pemulangan deposit kepada pelesen. Pihak Audit dimaklumkan bebanan

tugas menjadi punca utama kelewatan penyediaan laporan penyata

penutupan lesen berkenaan.


Jabatan Perhutanan Negeri Kedah memaklumkan kelewatan penyediaan

Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan adalah disebabkan oleh proses

penanaman semula anak pokok di jalan tuju yang bergantung pada faktor

cuaca dan bekalan anak benih. Surat akan dikeluarkan kepada pelesen

untuk mempercepatkan proses penyediaan laporan penutup. Perkara ini

telah dibincang dalam Mesyuarat Kajian Semula Pengurusan Ibu Pejabat

JPSM untuk mengkaji semula Piagam Pelanggan.


Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah mengeluarkan surat arahan

kepada Pegawai Perhutanan Daerah untuk mengambil tindakan segera

mempercepatkan proses laporan penutup. Sebanyak empat (4) daripada

16 lesen yang tidak disediakan Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan

telah diselesaikan. Faktor lain yang menyebabkan kelewatan penyediaan

laporan berkenaan adalah kekangan kewangan.


Pada pendapat Audit, prestasi pengurusan Laporan Penutup

Pengusahasilan Hutan tidak cekap kerana tidak dapat diselesaikan dalam

tempoh yang ditetapkan.

1.6.2.8. Penguatkuasaan

Aktiviti penguatkuasaan hutan oleh JPNK adalah di bawah tanggungjawab

Seksyen Penguatkuasaan yang diketuai oleh seorang Pemelihara Hutan

Gred G44. Penguatkuasaan yang dilaksanakan adalah selaras dengan APN

1984. Ia dilaksanakan bagi memastikan tidak berlaku kes-kes kesalahan hutan

terutamanya pencerobohan ke atas HSK serta memantau aktiviti pemindahan

kayu dari tanah persendirian serta tanah Kerajaan. Seksyen ini juga

bertanggungjawab membuat semakan serta sukatan pengeluaran kayu,

menangani aduan awam, semakan kawasan lesen dan permit termasuk

mengawal dari segi penguatkuasaan ke atas permit penggunaan, permit air

masyarakat dan sawah padi.

a. Tindakan Penguatkuasaan

i. Seksyen 84 APN 1984 menetapkan mana-mana orang yang melakukan

suatu kesalahan hutan dan apabila disabitkan boleh didenda

sehingga RM50,000 atau dipenjarakan tidak melebihi lima (5) tahun atau

kedua-duanya. Manakala Seksyen 87 menyatakan sesiapa yang

melakukan kesalahan di bawah Akta ini boleh dikenakan denda tidak

melebihi RM50,000 atau dipenjarakan tidak melebihi lima (5) tahun atau

kedua-duanya sekali. Seksyen 101 pula menetapkan Pengarah

Perhutanan Negeri boleh mengenakan kompaun berjumlah tidak melebihi

denda maksimum bagi kesalahan hutan kecuali kesalahan di bawah

Seksyen 86 dan 107. Pengarah juga boleh meminta pesalah membayar

nilai hasil hutan serta nilai barang yang disita berkaitan kesalahan

tersebut. Tindakan kompaun dan ganti rugi dikenakan bagi kesalahan

hutan yang melibatkan pelesen dan pendakwaan di mahkamah bagi

kesalahan pencerobohan hutan oleh bukan pelesen.

ii. Semakan Audit mendapati JPNK ada menyediakan jadual perancangan

tahunan aktiviti penguatkuasaan yang dilaksanakan oleh Seksyen

Penguatkuasaan di JPNK dan setiap Pejabat Hutan Daerah. Sepanjang

tempoh tahun 2015 hingga 2017, sebanyak 5,224 aktiviti penguatkuasaan

hutan telah dilaksanakan di seluruh negeri Kedah oleh JPNK.

Berdasarkan laporan penguatkuasaan JPNK, sebanyak 2,493 rondaan

dibuat di lokasi HSK dan laluan ke kilang haram, 1,067 pemeriksaan juga

dibuat di kawasan pengusahasilan hutan dan 703 pemeriksaan di Balai

Pemeriksaan Hutan. Rondaan dibuat berdasarkan perancangan JPNK


dan aduan penduduk sekitar serta pelesen. Selain itu, JPNK juga

menjalankan pemeriksaan terhadap industri berasaskan kayu,

pemeriksaan dalam transit dan operasi bersepadu dengan agensi lain

seperti Polis Diraja Malaysia (PDRM), Pejabat Daerah dan Angkatan

Pertahanan Awam Malaysia (APM). Aktiviti penguatkuasaan dan

pemantauan yang dilaksanakan adalah seperti Jadual 1.15.

JADUAL 1.15

AKTIVITI PENGUATKUASAAN HUTAN YANG DILAKSANAKAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. AKTIVITI PENGUATKUASAAN HUTAN BILANGAN AKTIVITI

2015 2016 2017 JUMLAH

1. Rondaan 840 955 698 2,493

2. Pemeriksaan Kawasan Lesen Pengusahasilan dan Permit Penggunaan

329 447 291 1,067

3. Pemeriksaan Balai Pemeriksa Hutan 247 258 198 703

4. Pemeriksaan Industri Berasaskan Kayu 202 216 174 592

5. Pengesanan Kes 44 66 25 135

6. Tangkapan 34 19 29 82

7. Pemeriksaan Dalam Transit 13 44 17 74

8. Aktiviti/Operasi Bersepadu Dengan Agensi Lain 18 12 37 67

9. Pemantauan Menggunakan Sistem FMRS - 11 - 0

JUMLAH 1,727 2,028 1,469 5,224


iii. Semakan Audit selanjutnya mendapati kutipan bayaran kompaun

dan ganti rugi terhadap kesalahan hutan hasil daripada aktiviti

penguatkuasaan bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 adalah berjumlah

RM3.10 juta. Daripada jumlah tersebut, sejumlah RM0.96 juta adalah

kutipan kompaun manakala RM2.14 juta adalah kutipan bayaran ganti

rugi. Butiran jumlah kompaun dan ganti rugi yang dikutip adalah seperti

Jadual 1.16.

JADUAL 1.16

NILAI KOMPAUN DAN GANTI RUGI KESALAHAN HUTAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN KOMPAUN

(RM) GANTI RUGI

(RM) JUMLAH

(RM)

2015 75,600 287,118 362,718

2016 658,735 465,127 1,123,862

2017 229,916 1,384,605 1,614,521

JUMLAH 964,251 2,136,850 3,101,101



Maklum Balas JPNK yang Diterima pada 26 Mac 2018

Jadual Perancangan Tahunan Aktiviti Penguatkuasaan ada disediakan oleh

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah dan menjalankan pemantauan berkala

serta aktiviti penguatkuasaan bagi menangani berlakunya pencerobohan

dan kesalahan hutan. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah juga

mengutamakan aduan yang diterima untuk tindakan segera di mana semua

aduan akan dijawab dalam tempoh tiga (3) hari daripada tarikh aduan

diterima.

Pada pendapat Audit, pelaksanaan aktiviti penguatkuasaan dan

pemantauan telah diuruskan secara efektif.

b. Pencerobohan Hutan Simpan Kekal

Semakan Audit terhadap maklumat Kawasan Pencerobohan Dalam HSK bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017 mendapati HSK yang telah diceroboh secara

haram adalah seluas 3,842.7 hektar atau 1.12% daripada jumlah keseluruhan

HSK negeri Kedah iaitu 341,976 hektar. HSK Daerah Kedah Tengah

mencatat kawasan pencerobohan tertinggi iaitu seluas 2,147.2 hektar atau

55.9%. HSK Daerah Kedah Utara pula mencatat pencerobohan seluas

1,023.2 hektar atau 26.6% dan diikuti HSK Daerah Kedah Selatan seluas

672.3 hektar atau 17.5%. Semakan Audit selanjutnya mendapati HSK Bukit

Perak di Daerah Kedah Tengah mencatatkan jumlah keluasan pencerobohan

tertinggi iaitu 603 hektar. Tanah HSK diceroboh bagi tujuan menjalankan

aktiviti pertanian, mengambil hasil hutan tanpa kebenaran dan lain-lain.

Lokasi HSK yang terletak berhampiran dengan kawasan tanah bermilik juga

menjadi penyebab kepada aktiviti pencerobohan. Pencerobohan HSK

akan mengecilkan kawasan berhutan dan menjejaskan biodiversiti HSK

Kedah seperti mana pembentangan kertas kerja “Pelaksanaan Aktiviti Pugar

(Usaha Tanah) Untuk Pertanian Dalam HSK di Negeri Kedah

Akan Menguncupkan Kawasan Berhutan dan Kehilangan Biodiversiti”

oleh Pengarah Perhutanan Negeri Kedah dalam Persidangan Pengarah

Perhutanan Negeri Semenanjung Malaysia ke-36 pada bulan November

2016. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah adalah bertanggungjawab untuk

mengenal pasti dan mengambil tindakan penguatkuasaan terhadap

pencerobohan HSK. Butiran lokasi dan keluasan pencerobohan yang dikenal

pasti oleh JPNK adalah seperti Jadual 1.17.


JADUAL 1.17 KELUASAN PENCEROBOHAN HUTAN SIMPANAN KEKAL MENGIKUT

DAERAH DI NEGERI KEDAH BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. DAERAH HUTAN SIMPAN KELUASAN DICEROBOH

(HEKTAR)

1. Kedah Utara

Bukit Perangin 86.0

Sungai Badak 6.8

Padang Terap 436.9

Koh Mui 1.0

Pedu 13.0

Chebar Besar 1.0

Gunung Raya 206.6

Gua Cherita 4.0

Pulau Tuba 2.0

Bukit Sawak 185.5

Selat Panchor 5.0

Bukit Malut 73.2

Gunung Machincang 1.4

Ayer Hangat 0.8

JUMLAH 1,023.2

2. Kedah Tengah

Terenas 111.5

Ulu Muda 33.7

Bukit Enggang 509.6

Rimba Teloi 451.8

Bukit Perak 603.0

Sungkop 182.0

Merbok 54.4

Gunung Jerai 201.2

JUMLAH 2,147.2

3. Kedah Selatan

Ulu Muda 182.7

Rimba Teloi 128.8

Bukit Relau 96.0

Gunung Inas 198.3

Gunung Bongsu 66.5

JUMLAH 672.3

JUMLAH KESELURUHAN 3,842.7



Jabatan Perhutanan Negeri Kedah memaklumkan pihaknya sentiasa

berusaha mengesan aktiviti pencerobohan Hutan Simpanan Kekal dengan

membuat pemantauan menggunakan dron, penubuhan JPSM Enforcement

Team (JET), Operasi Bersepadu (NBOS), pemantauan berkala dari Pejabat


Hutan Daerah dan Unit Penguatkuasaan JPNK serta aduan awam bagi

mengawal kes pencerobohan hutan ini.

Pada pendapat Audit, aktiviti pencerobohan HSK masih terkawal namun

pemantauan yang berkesan hendaklah dipertingkatkan bagi mencegah dan

membanteras aktiviti yang menyalahi peraturan dalam HSK.

c. Peningkatan Pengesanan Kesalahan Hutan

Mengikut APN 1984 (Pindaan 1993), kesalahan hutan boleh dikategorikan

kepada beberapa jenis kesalahan seperti memindahkan hasil hutan tanpa

Pas Pemindah, mengambil hasil hutan tanpa kebenaran dan lain-lain.

Semakan Audit terhadap Laporan Kes Kesalahan Hutan mendapati

jumlah kes kesalahan hutan menunjukkan peningkatan sebanyak

lapan (8) kes (44.4%) bagi tahun 2016 berbanding tahun 2015 dan

peningkatan sebanyak empat (4) kes (15.4%) pada tahun 2017. Peningkatan

pengesanan bilangan kes kesalahan hutan adalah kerana meningkatnya

aktiviti penguatkuasaan pada tahun 2016 berbanding tahun 2015 dan

pertambahan operasi bersepadu Strategi Lautan Biru Kebangsaan (NBOS)

yang dijalankan pada tahun 2017. Butiran lanjut kes kesalahan hutan yang

dikesan adalah seperti Jadual 1.18.

JADUAL 1.18

BILANGAN KES KESALAHAN HUTAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. JENIS KESALAHAN HUTAN APN 1984

(PINDAAN 1993)

BIL. KES

2015 2016 2017

1. Perbuatan Dilarang Di dalam Hutan Kekal Seksyen 81 4 10 14

2. Membawa Hasil Hutan Tanpa Pas Pemindah Seksyen 68 8 15 13

3. Memasuki Hutan Tanpa Kebenaran Seksyen 47(1) 3 0 1

4. Mengambil Hasil Hutan Tanpa Kebenaran Seksyen 15 1 1 1

5. Meroboh, Memindah, Merosakkan atau Memusnahkan Apa-apa Benda Yang Disita

Seksyen 84 2 0 1

JUMLAH 18 26 30


i. Kes Kesalahan Hutan Belum Diselesaikan

Pekeliling Ketua Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia Bil. 1

Tahun 2011 menyatakan kertas siasatan yang dibuka hendaklah dirujuk

kepada Timbalan Pendakwa Raya (TPR) selewat-lewatnya dalam masa

satu (1) minggu dari tarikh tamat tempoh tiga (3) bulan selepas tarikh

laporan polis dibuat atau bila-bila masa yang diarahkan oleh TPR.

Semakan Audit mendapati JPNK telah mengesan 74 kes kesalahan hutan


pada tahun 2015 hingga 2017. Kes kesalahan tersebut dikesan melalui

aduan, pemeriksaan berkala dan operasi penguatkuasaan. Aduan yang

diterima oleh Unit Siasatan JPNK akan disemak dan jika didapati terdapat

kesalahan hutan yang dilakukan maka satu (1) laporan kesalahan hutan

akan diangkat untuk tindakan lanjut. Semakan Audit juga mendapati kes

kesalahan hutan pada tahun 2015 adalah 18 kes meningkat kepada

26 kes pada tahun 2016 dan 30 kes pada tahun 2017. Semakan Audit

selanjutnya mendapati 31 kes telah diselesaikan di mana 29 kes

dikenakan kompaun dan dua (2) kes tiada tindakan lanjut. Manakala

43 kes masih dalam siasatan antaranya disebabkan tertuduh dan

pengadu tidak hadir untuk dibuat rakaman percakapan, ringkasan

keterangan kes belum lengkap dan rampasan jentera tanpa tangkapan

penceroboh menyebabkan JPNK sukar menjalankan siasatan lanjut.

Selain itu, kelewatan siasatan juga disebabkan kekangan kakitangan

untuk menjalankan siasatan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.19.

JADUAL 1.19

PRESTASI PENGURUSAN KES KESALAHAN HUTAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN KES DALAM SIASATAN

KES SELESAI

JUMLAH BILANGAN

KES

TIADA TINDAKAN

LANJUT (NFA)

KOMPAUN JUMLAH

2015 7 1 10 11 18

2016 17 1 8 9 26

2017 19 - 11 11 30

JUMLAH 43 2 29 31 74



Bagi menambah baik, JPNK akan mengangkat kertas kerja permohonan

untuk menempatkan Pegawai Undang-undang yang berpengalaman

sekurang-kurangnya gred L36.


Jabatan Perhutanan Negeri Kedah telah melantik 7 Penolong Pemelihara

Hutan Gred G29 sebagai Pegawai Siasatan bagi menjalankan siasatan

segera terhadap kes siasatan baharu dan tertunggak. Pegawai Siasatan

juga telah menghadiri Kursus Asas Tatacara Siasatan, Bengkel Hands-on

Penyediaan Kertas Siasatan dan Kursus Pemantapan Kertas Siasatan

Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia. Selain itu, pengisian jawatan

Penolong Pengarah Siasatan Gred G41 telah dibuat pada 17 Ogos 2018.


Pada pendapat Audit, kelemahan proses penyediaan kertas siasatan yang

lengkap dan kemas dengan bukti dan fakta kes yang kukuh menyebabkan

kes tidak dapat diselesaikan segera.

ii. Pelanggaran Syarat Lesen Membalak

Seksyen 21 (2) APN 1984 menyatakan setiap lesen hendaklah berkuat

kuasa tertakluk kepada peruntukan yang terkandung di dalam Akta dan

tidak berlawanan dengannya serta mana-mana peruntukan lain yang

ditetapkan. Semakan Audit terhadap resit bayaran kompaun tahun 2015

hingga 2017 mendapati sejumlah RM0.81 juta telah dikutip terhadap

45 lesen bagi kesalahan melanggar syarat lesen pembalakan. Antara

kesalahan dilakukan ialah membina lorong penarik tanpa kebenaran, tidak

mendaftar jentera, tebangan bawah had, tebangan luar kawasan lesen.

Butiran jumlah pelesen dan jumlah kompaun yang dikutip bagi kesalahan

melanggar syarat lesen adalah seperti Jadual 1.20.

JADUAL 1.20

BILANGAN LESEN DAN JUMLAH KOMPAUN YANG DIKUTIP BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN BIL. LESEN JUMLAH KOMPAUN

(RM Juta)

2015 8 0.05

2016 18 0.63

2017 19 0.13

JUMLAH 45 0.81


Seksyen 110A APN 1984 (Pindaan 1993) menyatakan kesalahan

hutan yang dilakukan oleh kontraktor, pekerja atau mana-mana orang

yang berhubung dengan apa-apa lesen atau permit, pelesen adalah

dipertanggungjawabkan bagi kesalahan tersebut. Semakan Audit

selanjutnya mendapati empat (4) daripada 45 pelesen telah

melanggar syarat lesen membalak berulang kali antaranya tebangan

luar kawasan lesen, tebangan tanpa tag, pembinaan lorong penarik

tidak mengikut spesifikasi dan tiada pendaftaran jentera. Kesalahan ini

dilakukan oleh kontraktor yang dilantik oleh pelesen. Ia berlaku kerana

tiada pemantauan yang berkesan terhadap kontraktor oleh JPNK dan

pelesen tidak memantau aktiviti pembalakan yang dijalankan oleh

kontraktor yang dilantik. Butiran pelesen, jenis kesalahan dan

kompaun yang dikutip terhadap kesalahan melanggar syarat lesen

adalah seperti Jadual 1.21.


JADUAL 1.21 PELESEN, JENIS KESALAHAN DAN KOMPAUN YANG DIKUTIP

PELESEN BIL. NO.LESEN JENIS KESALAHAN JUMLAH

KOMPAUN (RM)

Pelesen 1

1. KT 01-23-2014 Pembinaan infrastruktur tanpa kebenaran dan tebangan tanpa tag

4,000

2. KS 03-01-2014 Kesalahan penyelenggaraan stor dan pencemaran air 4,000

3. KS 01-18-2015 Tebangan luar kawasan lesen, tebangan tanpa tag dan tiada pendaftaran jentera

500,997

4. KS 01-30-2015 Tebangan tanpa tag, pembinaan lorong penarik tidak mengikut spesifikasi, sisa tebangan dalam zon penampan alur air dan tiada pendaftaran jentera

9,700

5. KT 01-01-2016 Kesalahan lorong penarik, jalan tuju, matau dan tolak matau tanpa kebenaran

3,000

6. KS 01-18-2016 Tebangan tanpa tag 1,000

7. KT 01 (P) 14-2016 Kesalahan jalan tuju, pencemaran zon penampan, pembinaan kongsi, bengkel dan penolakan tanah

8,000

8. KT 01-(P)-18-2016 Kesalahan tebang dalam zon penampan dan pencemaran alur air, kesalahan jalan tuju dan sistem perparitan dan kerosakan pada pokok rujukan sempadan

8,000

JUMLAH 538,697

Pelesen

2

1. KT 01-01-2017 Membina lorong penarik tanpa kebenaran 2,000

2. KT 01-02-2017

Lorong penarik dan matau dibina tanpa kebenaran, tolakkan tanah lebihan di jalan tuju dan matau sementara, sisa tebangan dalam zon penampan alur air, pokok ibu rosak/patah dan tiada pendaftaran jentera

12,000

3. KT 01-03-2017 Tebangan tanpa tag tebangan 2,000

JUMLAH 16,000

Pelesen 3

1. KS 01-25-2015 Tual balak tanpa tag tebangan dan tebangan di zon penampan dan tebangan pokok di atas had batas tebangan

16,560

2. KS 01 (P) 19-2017 Pembinaan lorong penarik di dalam zon penampan, tolakan tanah di zon penampan, pembinaan jalan diluar kawasan yang dibenarkan

4,000

JUMLAH 20,560

Pelesen 4

1. KS 01-06-2014 Tiada pendaftaran jentera 500

2. KT 01-07-2016 Kerosakan ibu pokok, lorong penarik, jalan tuju dan matau 4,128

JUMLAH 4,628

JUMLAH KESELURUHAN 579,885



Jabatan Perhutanan Negeri Kedah memaklumkan kesalahan hutan yang

dikesan adalah dilakukan oleh kontraktor berbeza yang dilantik oleh

pelesen. Bagaimanapun, tindakan awal bagi mencegah atau mengurangkan

kesalahan hutan atau syarat lesen adalah dengan mengadakan taklimat

buka kawasan, pemantauan berkala oleh Pejabat Hutan Daerah dan Unit

Penguatkuasaan Ibu Pejabat Jabatan Perhutanan Negeri Kedah. Tindakan

juga diambil terhadap kontraktor yang berkaitan iaitu menyenaraihitamkan

kepala hutan atau penyelia kerja lapangan yang pernah melakukan

kesalahan sebelum ini.


Pada pendapat Audit, tiada tindakan tegas diambil terhadap pelesen oleh

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah seperti membatalkan lesen

menyebabkan berlaku pelanggaran syarat berulang kali.

d. Pembalakan Haram Merugikan Kerajaan

Pembalakan haram adalah aktiviti membalak tanpa lesen, pembalakan

di luar kawasan lesen dan pembinaan infrastruktur termasuk jalan hutan

tanpa kebenaran di dalam kawasan hutan berstatus HSK dan TK. Mengikut

Seksyen 15 APN 1984, tiada seorang pun boleh mengambil apa-apa hasil

hutan dari HSK atau TK kecuali di bawah kuasa suatu lesen, lesen kecil atau

permit penggunaan atau mengikut mana-mana undang-undang bertulis lain.

Sekiranya melakukan kesalahan, pesalah boleh dikenakan denda tidak

melebihi RM500,000 dan penjara tidak kurang daripada satu (1) tahun.

Seksyen 84 pula menyatakan mana-mana orang yang didapati memiliki,

menjaga atau mengawal apa-apa hasil hutan yang mana royalti, premium,

ses atau caj lain mengenai hasil hutan itu tidak dibayar telah melakukan suatu

kesalahan dan apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi RM50,000

atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi lima (5) tahun atau kedua-

duanya. Semakan Audit mendapati enam (6) kes pembalakan haram telah

dapat dikesan oleh JPNK dengan anggaran nilai rampasan berjumlah

RM1.09 juta. Tiga (3) kes pembalakan haram telah dikenakan kompaun serta

ganti rugi berjumlah RM0.92 juta manakala baki tiga (3) kes masih dalam

siasatan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 1.22.

JADUAL 1.22

KES PEMBALAKAN HARAM DAN ANGGARAN NILAI RAMPASAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. TARIKH

PEMERIKSAAN LOKASI

BIL. TUAL

ISI PADU (M

3)

LUAS KAWASAN (HEKTAR)

STATUS KES

ANGGARAN NILAI

RAMPASAN (RM Juta)

1. 06.01.2015 Kompartmen 2, Hutan Simpan Gunung Inas

251 327.97 8.0 Dalam Siasatan

0.01

2. 27.05.2015 Carok Tebuan, Mukim Batang Tunggang

1,817 1,954.91 Tiada

Maklumat Selesai 0.08

3. 17.06.2015 Kompartmen 46 dan 47, Hutan Simpan Bukit Perangin

336 428.93 50 Dalam Siasatan

0.06

4. 23.03.2016 Kompartmen 17A, Hutan Simpan Ulu Muda

74 799.56 15 Selesai 0.35

5. 27.02.2017 Kompartmen 61,Hutan Simpan Ulu Muda

1,187 2,823.59 Tiada

Maklumat Selesai

0.49

6. 13.07.2017 Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu

84 316.55 3 Dalam Siasatan

0.10

JUMLAH 1.09



i. Lokasi Kompartmen 2, Hutan Simpan Gunung Inas

Seksyen 15 (1) APN 1984 menyatakan apa jua hasil tidak boleh

diambil dari HSK atau TK kecuali dengan kebenaran Kerajaan. Pada

6 Januari 2015, JPNK menerima aduan daripada pihak awam

berkaitan kes pencerobohan haram di Kompartmen 2 Hutan Simpan

Gunung Inas. Aduan berkenaan menyatakan berlakunya penebangan

balak secara haram. Siasatan yang dibuat menunjukkan sebanyak

157 pohon balak telah ditebang yang menghasilkan 251 tual balak.

Jumlah cukai dan ses yang terlibat adalah berjumlah RM13,992.

Susulan itu, pihak JPNK telah menyita tiga (3) buah bulldozer,

dua (2) buah excavator, sebuah penyangga dan sebuah lori San Tai

Wong (lori pengangkut tual balak). Pencerobohan disyaki dilakukan

oleh pelesen yang diluluskan oleh Jabatan Perhutanan Negeri Perak

(JPNP) kerana lokasi pencerobohan haram adalah bersebelahan

kawasan pembalakan tanah bermilik yang dilesenkan oleh JPNP.

Pada 7 Januari 2015, semakan pengesahan sempadan yang

dijalankan oleh JPNK, JPNP dan Pejabat Tanah Daerah Pengkalan

Hulu mendapati kawasan pembalakan haram berada di dalam

Kompartmen 2, Hutan Simpan Gunung Inas. Semakan Audit

mendapati siasatan terhadap kes ini belum diselesaikan kerana

melibatkan pertikaian sempadan oleh pemilik tanah iaitu Koperasi

Daerah Kecil Kroh Berhad dan JPNK. Surat JPSM bertarikh

30 Januari 2015 kepada Ketua Setiausaha, Kementerian Sumber Asli

dan Alam Sekitar menyatakan JPNP telah memohon pengesahan

lanjut ke atas sempadan daripada Jabatan Ukur dan Pemetaan pada

14 Januari 2015. Bagaimanapun, persempadanan tersebut belum

dimuktamadkan.

ii. Lokasi Kompartmen 46 dan 47, Hutan Simpan Bukit Perangin

Kes pencerobohan di Kompartmen 46 dan 47, HS Bukit Perangin

telah dikesan pada 14 Jun 2015 melalui aduan awam. Ia merupakan

kesalahan hutan di bawah seksyen 84(1) APN 1984 berkaitan

memiliki hasil hutan secara menyalahi undang-undang. Pencerobohan

berkenaan dikesan telah dilakukan oleh pelesen yang diluluskan

JPNK (KU-02-12-2014) untuk mengeluarkan balak dari TK yang

berkeluasan 30 hektar di Sabok, Padang Terap. Siasatan JPNK

mendapati pembinaan jalan hutan adalah bermula dari kawasan lesen

yang diluluskan hingga ke Kompartmen 47 HS Bukit Perangin telah

dibuat tanpa kebenaran. Laporan awal aduan lesen mendapati

kawasan pencerobohan adalah berkeluasan 50 hektar melibatkan

royalti dan ses berjumlah RM60,509.


Pemeriksaan JPNK sehingga 15 Jun 2015 di Balai Pemeriksaan

Hutan Bergerak Kuala Nerang mendapati jumlah pengeluaran kayu

adalah sebanyak 12,600 m3 bersamaan 420 m3/ha. Pekeliling Ketua

Pengarah Perhutanan Semenanjung Malaysia Bil.1 Tahun 2010

menyatakan kawasan berhutan yang belum dibalak mempunyai

purata isi padu kasar 153 m3/ha. Berdasarkan pekeliling tersebut,

jumlah maksimum pengeluaran kayu bagi hutan berkeluasan

30 hektar adalah 4,590 m3 sahaja. Semakan Audit mendapati kertas

siasatan telah dirujuk kepada Timbalan Pendakwa Raya (TPR) pada

24 Mac 2016 untuk tindakan lanjut. Bagaimanapun, maklum balas

daripada TPR pada 31 Mac 2016 mendapati terdapat beberapa

keterangan dan bukti lanjut diperlukan bagi meneruskan tindakan

selanjutnya. Sehingga 15 Mei 2018 didapati tiada tindakan lanjut

diambil bagi menjawab pertanyaan TPR.

iii. Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu

Pegawai Hutan Daerah Kedah Selatan menyatakan pihaknya

menerima aduan yang menyatakan berlaku aktiviti pembalakan

di kawasan Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu

berhampiran Kampung Sungai Tengas. Hasil maklumat siasatan,

pihaknya telah menyita sebuah excavator, sebuah kenderaan Toyota

Hilux, sebuah lori Mitsubishi Canter dan satu (1) unit gergaji berantai

yang berada di dalam hutan simpan kerana disyaki digunakan untuk

aktiviti mengambil hasil hutan tanpa kebenaran.

Kesemua barang kes telah dibawa ke stor simpanan barang

rampasan. Hasil siasatan JPNK mendapati jalan pengeluaran

sepanjang 700 meter telah dibina secara haram dan pokok

di sepanjang jalan tersebut telah ditebang dengan anggaran nilai

kerugian adalah berjumlah RM96,230. Semakan Audit selanjutnya

mendapati jentera excavator, kenderaan Toyota Hilux dan lori

Mitsubishi Canter telah dilepaskan dengan dikenakan bon jaminan

berjumlah RM15,000 dan kes berkenaan masih dalam siasatan JPNK.

Lawatan Audit ke Kompartmen 28, HS Gunong Bongsu mendapati

terdapat kesan-kesan pencerobohan haram seperti tunggul balak,

pembinaan jalan untuk memasuki kawasan HSK dan tual balak haram

yang ditinggalkan. Butiran lanjut adalah seperti di Gambar 1.5 hingga

Gambar 1.8.



Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu - Tebangan Pokok Sepanjang Jalan Pengeluaran


Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu - Pembinaan Jalan Pengeluaran Di Kawasan

Pencerobohan (27.12.2017)



Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu - Tual Balak Haram Yang Ditinggalkan


Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu - Tual Balak Haram Yang Ditinggalkan



Bagi kes di Kompartmen 2 Hutan Simpan Gunung Inas, ia melibatkan isu

persempadanan antara negeri Kedah dan Perak yang belum selesai.

Satu (1) MOU berkenaan penandaan sempadan oleh pihak JUPEM negeri

Kedah dan JUPEM negeri Perak akan dilaksanakan. Pegawai Penyiasat

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah yang baru akan mengambil alih kes

tersebut. Manakala bagi kes Kompartmen 46 dan 47, Hutan Simpan Bukit

Perangin dan Kompartmen 28, Hutan Simpan Gunung Bongsu masih

dalam siasatan.

Pada pendapat Audit, kes pembalakan haram yang masih dalam siasatan

perlu diselesaikan segera bagi mengelakkan kerugian kepada Kerajaan.

1.6.2.9. Pengurusan Barang Rampasan

a. Mengikut Seksyen 94 (1) APN 1984 menetapkan barang yang disita atas

kesalahan hutan boleh dilucutkan hak ke atas barang sitaan berkenaan dan

Seksyen 94 (3) menyatakan suatu perintah bagi melucuthak hendaklah dibuat


di mahkamah. Seksyen 94 (4) pula menjelaskan jika tidak ada pendakwaan

ke atas benda yang disita maka benda itu hendaklah diambil dan disifatkan

terlucut hak apabila tamat tempoh satu (1) bulan kalendar dari tarikh

penyitaan melainkan jika sebelum tarikh itu berlaku tuntutan daripada

pemunya benda dan arahan mahkamah. Seksyen 94 (6) Akta yang sama

menyatakan jika benda yang disita adalah jenis mudah rosak, cepat mereput

atau penjagaan benda yang disita melibatkan perbelanjaan dan kesulitan

yang tidak munasabah maka Pengarah boleh mengarahkan supaya benda itu

dijual pada bila-bila masa dan hasil jualan itu dipegang bagi mematuhi

keputusan apa-apa pendakwaan atas tuntutan kesalahan hutan.

b. Jabatan Perhutanan Negeri Kedah mempunyai satu (1) stor simpanan barang

rampasan/barang kes di Jeniang. Stor ini digunakan untuk menyimpan

jentera, kenderaan, mesin dan lain-lain peralatan yang disita atas pelbagai

kesalahan hutan di seluruh Negeri Kedah. Semakan Audit mendapati

sebanyak 82 unit kenderaan dan jentera yang disyaki terlibat berkaitan aktiviti

kesalahan hutan ditempatkan di stor berkenaan. Jumlah tersebut melibatkan

49 buah motosikal, 23 buah lori, empat (4) buah kereta dan enam (6) buah

jentera telah disita pada tahun 2008 hingga 2017. Pihak JPNK menyatakan

standard operating procedures berkaitan tempoh masa siasatan adalah

tiga (3) bulan untuk sesuatu kes. Bagaimanapun, ia mengambil masa kerana

hanya seorang pegawai siasatan sahaja yang mengendalikan semua kes

sitaan. Lawatan fizikal Audit pada 27 Disember 2017 di stor simpanan barang

rampasan Jeniang mendapati kebanyakan lori, jentera, motosikal dan barang

rampasan mengalami rosot nilai yang ketara kerana keadaan fizikal yang

telah rosak dan usang. Pihak Audit dimaklumkan pelupusan tidak dapat

dibuat disebabkan kes rampasan tidak dapat diselesaikan dan berstatus

masih dalam siasatan. Butiran lanjut adalah seperti Gambar 1.9 hingga

Gambar 1.12.


Stor Simpanan Barang Rampasan Jeniang -Kenderaan Yang Terbiar


Stor Simpanan Barang Rampasan Jeniang - Jentera Yang Terbiar




Stor Simpanan Barang Rampasan Jeniang -Motosikal Yang Terbiar


Stor Simpanan Barang Rampasan Jeniang -Longgokan Tual Balak



Jabatan Perhutanan Negeri Kedah dalam penyediaan dokumen untuk

tujuan proses pelucutan hak dan pelupusan benda yang disita. Dalam

Persidangan Pengarah-Pengarah Perhutanan Negeri Ke-36 pada

26-30 November 2016 Bahagian Perundangan dan Pendakwaan (BPP), Ibu

Pejabat Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia (IPJPSM) telah

membentangkan kertas kerja dan ahli mesyuarat telah memutuskan untuk

BPP memperhalusi dan memantapkan SOP.


Draf akhir Garis Panduan Prosedur Pelucuthakan dan Pelupusan Benda

Yang Disita (Jentera dan Pengangkut Darat) telah disediakan oleh Bahagian

Perundangan dan Pendakwaan, IPJPSM dan satu (1) bengkel diadakan pada

15 hingga 16 Ogos 2018 bagi membincangkan garis panduan berkenaan.

JPNK juga telah menjalankan kerja-kerja inventori barang kes di Stor

Barang Sitaan Jeniang. Jabatan akan menjalankan proses pelupusan

barang sitaan setelah pemakaian Garis Panduan ini dikuatkuasakan.

Pada pendapat Audit, pengurusan barang rampasan tidak cekap kerana

tidak dibuat mengikut tempoh yang ditetapkan peraturan walaupun

barangan tersebut telah terlucut hak dan tiada tuntutan daripada tuan

punya ataupun arahan mahkamah yang menghalang pelupusan dibuat.

1.7. SYOR AUDIT

Bagi memastikan pengurusan hasil pembalakan dapat diurus dengan lebih cekap,

berkesan dan mencapai objektif yang ditetapkan, adalah disyorkan JPNK mengambil

tindakan penambahbaikan seperti berikut:


1.7.1. pindaan kadar baharu Kaedah-Kaedah Hutan (Pindaan) 2016 perlu segera

dilaksanakan bagi mempraktikkan tadbir urus yang baik Jabatan Perhutanan Negeri

Kedah kepada pelanggan;

1.7.2. memastikan kelulusan kadar premium kawasan pembalakan berdasarkan

kadar yang ditetapkan oleh Kaedah-Kaedah Hutan 1989 Negeri Kedah;

1.7.3 memastikan kadar baharu kutipan ses yang telah diluluskan Majlis

Mesyuarat Kerajaan pada tahun 2014 dilaksanakan selepas diwartakan;

1.7.4. memastikan kawasan pembalakan yang ditawarkan kepada pengusaha

adalah seperti mana yang diluluskan oleh Jawatankuasa Tetap Hasil Bumi;

1.7.5. menetapkan dan mematuhi norma kerja atau piagam pelanggan Jabatan

bagi tempoh masa pembayaran premium, pengeluaran lesen dan penyediaan

Laporan Penutup Pengusahasilan Hutan;

1.7.6. mempertingkatkan penggunaan Forest Monitoring System Using Remote

Sensing (FMRS) dan pemantauan dari udara menggunakan dron dan helikopter

bagi mengesan aktiviti pencerobohan dan kesalahan hutan; dan

1.7.7. memastikan kehendak Seksyen 94 Akta Perhutanan Negara 1984 berkaitan

pelucutan hak barang yang disita dibuat pelupusan segera dan dapat memberi hasil

kepada Kerajaan.


JABATAN KEBAJIKAN MASYARAKAT NEGERI KEDAH

2. PENGURUSAN SKIM BANTUAN AM 2.1. LATAR BELAKANG

2.1.1. Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah (JKMNK) adalah salah

satu (1) cawangan Jabatan Kebajikan Masyarakat Malaysia (JKMM), sebuah agensi

di bawah Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat (KPWKM).

Ia berperanan untuk melaksana dan mentadbir perkhidmatan kepada golongan

kurang bernasib baik serta memerlukan bantuan kewangan bagi mengurangkan

beban yang ditanggung. Antara tanggungjawab JKMNK adalah meningkatkan

kesejahteraan masyarakat melalui perkhidmatan kebajikan dan pembangunan sosial

serta perkongsian tanggungjawab yang dilaksanakan menerusi pemberian bantuan

kebajikan. Jenis bantuan yang diberikan adalah bantuan am bulanan, latihan sambil

belajar, geran pelancaran dan lain-lain. Unit Kebajikan Produktif, Pejabat Kebajikan

Masyarakat Daerah (PKMD) di Negeri Kedah bertanggungjawab untuk

menguruskan bantuan kebajikan yang melibatkan empat (4) proses kerja utama iaitu

siasatan dan kelulusan permohonan, agihan bayaran bantuan, kajian semula kes

dan penamatan bantuan.

2.1.2. Skim Bantuan Am (SBA) yang dilaksanakan oleh JKMNK adalah bertujuan

membantu individu atau keluarga yang tidak berkemampuan dan memerlukan

bantuan memperoleh keperluan asas untuk meneruskan kelangsungan hidup bagi

diri atau keluarga mereka. Bantuan yang diberikan adalah bersifat sementara dan

diberikan kepada yang berkelayakan sahaja iaitu sehingga mereka dapat hidup

berdikari. Kriteria yang ditetapkan termasuklah taraf kewarganegaraan, umur,

pendapatan keluarga kurang daripada Pendapatan Garis Kemiskinan (PGK) dan

bilangan tanggungan. Selain itu, aspek kesihatan atau kecacatan, keadaan dan

tempat kediaman pemohon serta persekitaran juga diberi perhatian. Proses

pemberian bantuan kebajikan juga mengambil kira potensi yang ada pada setiap

penerima bantuan yang masih produktif ke arah mencapai taraf hidup yang lebih

baik dan mampu berdikari.

2.1.3. Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) mengguna pakai data e-Kasih yang

diselenggara oleh Unit Penyelarasan Pelaksanaan, Jabatan Perdana Menteri bagi

mendapatkan maklumat berkaitan latar belakang pemohon SBA seperti pekerjaan,

pendidikan, kediaman dan lain-lain. Pihak JKM telah membangunkan Sistem

Pengurusan Bantuan Kewangan (SPBK) v.2.0 atau dikenali sebagai Sistem

e-Bantuan dan mula digunakan di JKMNK pada tahun 2012. Sistem ini

memudahkan proses pendaftaran permohonan, penyiasatan, kelulusan, proses


bayaran, penjanaan surat dan penyediaan laporan. Bagi memastikan bayaran

bantuan tidak dibayar kepada penerima yang telah meninggal dunia, pihak JKMNK

telah mengguna pakai sistem myIDENTITY yang diselenggara oleh Jabatan

Pendaftaran Negara (JPN) bagi menyemak status kewujudan penerima bantuan.

2.1.4. Permohonan SBA perlu dikemukakan secara terus kepada PKMD.

Selain itu, PKMD juga menerima rujukan daripada Pegawai Kebajikan Masyarakat

Negeri, orang awam, keluarga, penjaga atau agensi lain. Syarat kelayakan dan

kadar bantuan yang diluluskan adalah bergantung kepada dasar dan peruntukan

Kerajaan Negeri. Bagi tempoh dari tahun 2011 hingga 2017, kadar bantuan SBA

yang telah diluluskan oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Kedah (MMK) pada

19 Oktober 2010 adalah antara RM150 hingga RM350 sebulan. Kadar bantuan

minimum telah dinaikkan kepada RM200 sebulan berkuat kuasa mulai bulan Januari

2018 telah diluluskan oleh MMK pada 3 Januari 2018. Skim Bantuan Am dibiayai

oleh peruntukan tahunan Kerajaan Negeri yang disalurkan kepada JKMNK.

Peruntukan berkenaan dikawal dan diagihkan kepada PKMD berdasarkan jumlah

permohonan daripada PKMD. Bagi tempoh dari tahun 2015 hingga bulan Mei 2018,

JKMNK telah menerima peruntukan kewangan bagi SBA berjumlah RM77.64 juta

dan sejumlah RM61 juta telah diagihkan kepada penerima SBA. Sehingga

bulan Mei 2018, penerima SBA di Negeri Kedah adalah seramai 7,725 orang.


Objektif pengauditan dijalankan bertujuan untuk menilai sama ada:

i. Pengurusan SBA telah dilaksanakan dengan berkesan bagi mencapai objektif

yang ditetapkan iaitu bagi membantu individu atau keluarga yang tidak

berkemampuan serta mengurangkan kesempitan kewangan penerima bantuan;

dan

ii. Pengurusan SBA diurus dan dilaksanakan dengan cekap dan berhemat.


Skop pengauditan yang dijalankan adalah bagi tempoh dari tahun 2015 hingga bulan

Mei 2018. Prestasi aktiviti SBA dinilai berdasarkan pencapaian agihan bantuan dan

prestasi 2 Years Exit Programme (2YEP). Manakala pengurusan aktiviti SBA pula

dinilai berdasarkan prestasi pencapaian kewangan dan pelaksanaan empat (4) aktiviti

utama iaitu proses siasatan dan kelulusan permohonan, kajian semula kes, agihan

bantuan serta penamatan bantuan. Pengauditan melibatkan Ibu Pejabat JKMNK dan

tiga (3) PKMD iaitu Baling, Kulim dan Pendang. Pejabat Kebajikan Masyarakat Daerah

(PKMD) yang dipilih adalah berdasarkan bilangan penerima, nilai agihan bantuan serta

belum pernah diaudit. Sebanyak 280 (9.6%) daripada 2,916 fail individu penerima


bantuan yang aktif pada bulan Mei 2018 di tiga (3) daerah berkenaan telah dipilih bagi

menentukan prosedur siasatan dan kelulusan permohonan, pengurusan kajian semula

kes serta penamatan bantuan dipatuhi. Bagi mengesahkan status kewujudan penerima

bantuan, 280 sampel yang dipilih disemak silang dengan fail individu, sistem e-Bantuan

dan penyata bayaran yang telah dibuat. Sebanyak 52 penerima SBA yang menyertai

2 Years Exit Programme (2YEP) di PKMD Baling dan Pendang telah disemak dan

lima (5) sampel telah dibuat lawatan. Selain itu, 145 sampel penerima bantuan yang

telah meninggal dunia disemak daripada sistem e-Bantuan untuk menentukan sama

ada bayaran bantuan masih diteruskan atau telah dihentikan. Sebanyak 855 baucar

bayaran berjumlah RM17.75 juta bagi tempoh tahun 2015 hingga bulan Mei 2018 telah

dipilih sebagai sampel untuk mengesahkan bayaran wang bantuan yang diagihkan.

Manakala 62 penyata pemungut berjumlah RM52,980 disemak bagi menilai prosedur

pulangan wang bantuan SBA yang tidak dapat diagih telah dikembalikan kepada

Perbendaharaan Negeri. Selain itu, sebanyak 770 daripada 2,916 penerima SBA

(26%) dipilih bagi mengesahkan status kewujudan penerima bantuan berbanding data

JPN.


Pengauditan SBA dijalankan dengan menyemak, mengkaji dan menganalisis

maklumat berdasarkan rekod, fail, data dalam sistem e-Bantuan dan dokumen yang

berkaitan pengurusan program SBA daripada proses permohonan hingga pembayaran.

Lawatan Audit juga telah dibuat ke rumah 30 penerima bantuan. Perbincangan dan

temu bual turut diadakan dengan pegawai yang terlibat bagi mendapatkan maklumat

tambahan. Selain itu, pihak Audit menggunakan perisian Audit Command Language

(ACL) bagi menentukan jumlah sebenar bayaran SBA yang dikreditkan ke akaun

penerima dan kutipan bayaran balik yang dikembalikan kepada Perbendaharaan

Negeri.

2.5. RUMUSAN AUDIT

2.5.1. Pengauditan yang dijalankan pada bulan Jun hingga Ogos 2018

merumuskan perkara berikut:

a. Prestasi Skim Bantuan Am

Skim Bantuan Am yang dijalankan oleh JKMNK telah mencapai objektif dengan

berkesan bagi membantu individu atau keluarga yang tidak berkemampuan

serta mengurangkan kesempitan kewangan penerima bantuan bagi

mendapatkan keperluan asas mereka. Bagi tempoh tahun 2015 hingga bulan

Mei 2018, sejumlah RM61 juta (78.6%) daripada peruntukan yang berjumlah

RM77.64 juta telah diagihkan kepada 7,725 penerima SBA. Jabatan Kebajikan

Masyarakat Negeri Kedah telah berjaya mencapai sasaran bilangan penerima


bantuan tahunan di antara 95.3% hingga 96.9% daripada jumlah yang

disasarkan. Prestasi program 2YEP yang bermula pada tahun 2016 melibatkan

20 penerima SBA belum mencapai objektif program kerana hanya dua (2) (10%)

peserta berjaya dan ditamatkan bantuan bulanan, 12 (60%) peserta masih

berpendapatan di bawah PGK, dua (2) (10%) peserta berpendapatan melebihi

PGK dan baki empat (4) (20%) peserta tidak meneruskan projek walaupun

tempoh pelaksanaan dua (2) tahun hampir tamat. Manakala 32 peserta program

tahun 2017 dan 2018 belum boleh dinilai kerana masih di peringkat permulaan

dan pertengahan tempoh.

b. Pengurusan Skim Bantuan Am

Pengurusan aktiviti SBA belum mencapai tahap kecekapan yang optimum

kerana berlaku kelewatan memaklumkan status permohonan kepada pemohon

bantuan, kajian semula kes dan penamatan SBA kepada penerima yang

meninggal dunia telah menjejaskan imej kerajaan. Selain itu, wujud kelemahan

sistem e-Bantuan menyebabkan proses perekodan dan pelaporan maklumat

bantuan tidak lengkap dan kemas kini. Bagaimanapun, mulai tahun 2017 dan

2018 JKMNK berjaya mengurangkan kes ketidakpatuhan terhadap proses

siasatan permohonan, kelulusan permohonan, kajian semula kes dan

penamatan bantuan bagi penerima yang meninggal dunia selaras dengan

penambahbaikan yang dilakukan melalui sistem e-Bantuan dan pemantauan

berkala terhadap PKMD.

2.5.2. Penemuan Audit utama yang perlu diberi perhatian dalam kajian ini adalah

seperti berikut:

i. sebanyak 64 (22.9%) daripada 280 permohonan bantuan yang telah

diluluskan lewat dimaklumkan kepada pemohon dan sebanyak 309 (50.7%)

daripada 609 bilangan kajian semula lewat dilaksanakan;

ii. sebanyak empat (4) kelulusan bantuan SBA dikeluarkan selepas pemohon

meninggal dunia;

iii. sebanyak 37 (25.5%) daripada 145 sampel kes penerima meninggal dunia

lewat diberhentikan bayaran bantuan SBA antara satu (1) hingga enam (6)

bulan dengan lebihan bayaran berjumlah RM11,260; dan

iv. status bayaran bantuan SBA melalui Sistem Perakaunan Berkomputer

Standad Kerajaan Negeri (eSPEKS) atau Sistem Perakaunan Akruan

Kerajaan Negeri (iSPEKS) tidak dapat dikemas kini secara automatik dalam

sistem e-Bantuan.



Perkara yang ditemui dan maklum balas JKMNK telah dibincangkan dalam

Exit Conference pada 20 September 2018. Penjelasan lanjut mengenainya adalah

seperti perenggan berikut:

2.6.1. Prestasi Skim Bantuan Am

2.6.1.1. Prestasi Output Agihan SBA

a. Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah (JKMNK) menetapkan sasaran

bilangan penerima SBA berdasarkan unjuran keperluan skim bantuan

kewangan setiap tahun. Pada tahun 2015 hingga 2018, JKMNK telah

mensasarkan penerima bantuan SBA masing-masing sebanyak 8,263,

8,449, 8,056 dan 8,029 penerima.

b. Semakan Audit selanjutnya mendapati JKMNK telah memberi kelulusan dan

melanjutkan bantuan kepada penerima SBA antara 95.3% hingga 96.9%

daripada sasaran bilangan yang ditetapkan setiap tahun. Butiran lanjut


JADUAL 2.1

SASARAN BERBANDING BILANGAN SEBENAR PENERIMA SBA BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

TAHUN SASARAN BILANGAN

PENERIMA SBA BILANGAN SEBENAR

PENERIMA SBA PENCAPAIAN

(%)

2015 8,263 8,006 96.9

2016 8,449 8,055 95.3

2017 8,056 7,697 95.5

2018 8,029 7,725 96.2

JUMLAH 32,797 31,483 96.0

Sumber: Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah

2.6.1.2. Prestasi Outcome 2 Years Exit Programme (2YEP) Penerima SBA

a. Jabatan Kebajikan Masyarakat Malaysia (JKMM) melalui Pelan Transformasi

JKMM telah memberi fokus dan penekanan kepada usaha membantu

penerima bantuan ke arah hidup berdikari melalui pelaksanaan Productive

Welfare. Ia mula diperkenalkan pada tahun 2010 dengan mensasarkan

penerima bantuan supaya dapat terus hidup berdikari melalui pembelajaran

pelbagai kemahiran kehidupan (survival skills) agar tidak selamanya

bergantung kepada bantuan kerajaan. Seiring dengan perancangan

berkenaan, JKMM telah merangka “2 Years Exit Programme” (2YEP) bagi

tujuan tersebut.


b. Berdasarkan Terma Rujukan Pengurusan Projek Rintis 2YEP, objektif

program adalah melibatkan aktiviti pembangunan penerima bantuan

produktif dalam tempoh dua (2) tahun, meningkatkan usaha ke arah hidup

berdikari, menjana pendapatan yang lebih produktif dan meningkatkan

jumlah penerima bantuan yang berjaya ditamatkan bantuan kerana telah

mampu berdikari dan keluar dari kepompong kemiskinan. Peserta program

2YEP akan diberikan bantuan geran pelancaran berjumlah RM2,700 sebagai

modal awal untuk memulakan perniagaan. Program ini boleh disertai oleh

penerima bantuan JKM yang produktif daripada Skim Bantuan AM (SBA),

Skim Bantuan Kanak-Kanak (BKK) dan Elaun Pekerja Cacat (EPC) dan

Bantuan Am (BA). Pihak JKMM melalui JKMNK akan sentiasa membuat

pemantauan terhadap peserta program yang terlibat sepanjang tempoh

dua (2) tahun untuk membimbing peserta ke arah berdikari. Dalam tempoh

berkenaan, setiap peserta produktif akan dipantau dan penilaian dilakukan

terhadap projek dan perkembangan peserta (perubahan sosioekonomi,

perkembangan minat kerjaya, potensi, kesejahteraan hidup keluarga dan

sebagainya) secara menyeluruh sebelum mereka ditamatkan bantuan.

Peserta yang diluluskan skim BKK, EPC dan BA akan terikat dengan

bantuan yang dimohon untuk tempoh maksimum dua (2) tahun sahaja.

c. Semakan Audit mendapati pihak JKMNK telah melaksanakan program 2YEP

bermula pada bulan Mac 2016. Bagi tempoh tahun 2016 hingga bulan

Mei 2018, sebanyak 52 penerima SBA dipilih menyertai program 2YEP bagi

tempoh dari tahun 2016 hingga bulan Mei 2018 masing-masing 20, 18 dan

14 peserta.

d. Berdasarkan terma rujukan Pengurusan Projek Rintis 2YEP, setiap peserta

produktif akan dikategorikan mengikut gred sebelum bantuan ditamatkan

dalam tempoh dua (2) tahun. Prestasi peserta akan dipantau dari segi

pendapatan dan diklasifikasikan mengikut gred warna. Gred warna merah

bagi peserta yang memperoleh pendapatan minimum RM300 hingga

RM700 sebulan, gred kuning mencapai tahap pendapatan RM800 hingga

RM1,100 sebulan dan gred hijau mencapai tahap pendapatan melebihi

RM1,200 sebulan. Peserta yang memperoleh pendapatan pada gred kuning

akan dicadang dalam senarai peserta yang berpotensi untuk diberhentikan

bantuan. Manakala peserta yang mencapai tahap gred hijau pula tersenarai

dalam senarai penerima bantuan yang ditamatkan bantuan bulanan. Bagi

menilai pencapaian outcome 2YEP ini, pihak Audit telah menyemak

keseluruhan maklumat peserta 2YEP di JKMNK manakala lawatan Audit

dilakukan di PKMD Pendang.

e. Semakan Audit mendapati JKMNK telah melaksanakan pemantauan

pendapatan peserta melalui Laporan Pemantauan Pendapatan Peserta


2YEP yang dibuat setiap bulan. Sehingga bulan Mei 2018, hanya

dua (2) peserta iaitu 10% daripada peserta tahun 2016 telah ditamatkan

bantuan SBA kerana telah berjaya mencapai objektif program 2YEP.

Manakala enam (6) peserta tidak meneruskan perniagaan, iaitu

masing-masing empat (4) peserta tahun 2016 dan dua (2) peserta

tahun 2017 kerana sakit, meninggal dunia dan berpindah ke negeri lain.

Sebanyak 30 peserta 2YEP tahun 2016 dan tahun 2017 masih aktif

meneruskan projek di mana pendapatan 12 peserta tahun 2016 dan

14 peserta tahun 2017 masih pada tahap gred merah. Ini disebabkan lokasi

projek yang tidak strategik, kurang memberi perhatian terhadap projek dan

masalah kesihatan peserta. Manakala hanya satu (1) peserta berada pada

gred kuning dan satu (1) peserta di gred hijau pada tahun 2016 dan 2017.

Peserta 2YEP tahun 2016 yang mencapai pendapatan gred kuning dan

hijau telah dicadangkan untuk ditamatkan bantuan pada akhir tahun 2018.

Bagaimanapun, prestasi program ini masih belum boleh dinilai

memandangkan perlaksanaannya yang bermula pada tahun 2016 dan

tempoh perlaksanaannya yang mengambil masa dua (2) tahun bagi setiap

peserta. Maklumat lanjut adalah seperti Jadual 2.2.

JADUAL 2.2

PRESTASI PENERIMA SBA YANG MENYERTAI PROGRAM 2YEP BAGI TAHUN 2016 HINGGA BULAN MEI 2018

TAHUN BILANGAN PESERTA

STATUS PROJEK / BILANGAN PESERTA PERATUS PESERTA

TELAH TAMAT/ MAMPU BERDIKARI

(%)

TELAH TAMAT/ MAMPU

BERDIKARI

TIDAK AKTIF MENERUSKAN

PROJEK

AKTIF MENERUSKAN PROJEK (PENCAPAIAN PENDAPATAN)

GRED MERAH

GRED KUNING

GRED HIJAU

2016 20 2 4 12 1 1 10

2017 18 - 2 14 1 1 -

2018 14 Masih Diperingkat Kelulusan dan Permulaan Projek -

JUMLAH 52 2 6 26 2 2


f. Lawatan Audit terhadap penerima SBA yang terpilih menyertai 2YEP bagi

PKMD Pendang di mana seorang peserta telah ditamatkan bantuan SBA

kerana telah berjaya mencapai matlamat program 2YEP dengan pendapatan

sebanyak RM2,300 sebulan, seorang peserta tidak meneruskan perniagaan

kerana mengalami masalah kesihatan dan dua (2) peserta meneruskan

projek dengan pendapatan antara RM300 hingga RM800 sebulan. Butiran

lanjut seperti Gambar 2.1 hingga Gambar 2.4.



Kampung Paya Nedam, Pendang - Telah Ditamatkan Bantuan (Pendapatan RM2,300/bulan)

(19.08.2018)

Tanah Merah, Pendang -Tidak Meneruskan Projek Kerana Masalah Kesihatan

(19.08.2018)


Kampung Petani, Pendang - Aktif Meneruskan Projek (Pendapatan RM800/bulan)

(19.08.2018)

Kampung Kubang Jelai, Pendang - Aktif Meneruskan Projek (Pendapatan RM300/bulan)

(19.08.2018)

g. Pelaksanaan program ini membantu peserta menambah pendapatan

antara RM200 hingga RM2,300 sebulan antaranya seperti Jadual 2.3.

Bagaimanapun, suatu penilaian semula (post-mortem) perlu dilakukan

oleh satu (1) Jawatankuasa Penilaian 2YEP di peringkat negeri/daerah

untuk memastikan peserta yang terlibat dalam program 2YEP ini berjaya

dan ditamatkan bantuan mengikut masa yang ditetapkan. Sokongan

mantap daripada pegawai JKMNK yang terlibat dengan pengurusan

dan pelaksanaan 2YEP adalah amat diperlukan selain galakan,

bimbingan dan dorongan berterusan terutamanya kepada peserta yang

berpendapatan di bawah PGK ke arah berdikari dan seterusnya boleh

meningkatkan jumlah peserta yang berjaya ditamatkan bantuan.


JADUAL 2.3 PENDAPATAN BULAN MEI 2018

BAGI PENERIMA SBA YANG MENYERTAI 2YEP TAHUN 2016 DAN TAHUN 2017

BIL. NO. RUJUKAN FAIL PROJEK

BERMULA PROJEK

PENDAPATAN BULAN MEI

2018 (RM)

STATUS PROJEK

PESERTA 2YEP TAHUN 2016

1. PKMD.Ked.08/600/04/7/(0012/2016) Okt. 2016 Berniaga Kuih

200 Gred Merah

2. PKMD.Ked.12/600/04/7/(0001/2016) Julai 2016 Berniaga Kuih

500 Gred Merah

3. PKMD.Ked.04/600/04/7/(0002/2016) Julai 2016 Menjahit 700 Gred Merah

4. PKMD.Ked.11/600/04/7/(0005/2016) Ogos 2016 Berniaga Kuih Kering

1,000 Gred Kuning

5. PKMD.Ked.03/600/04/7/(0002/2016) Jun 2016 Berniaga Gerai Makanan

2,300 Bantuan bulanan telah ditamatkan / mampu berdikari

PESERTA 2YEP TAHUN 2017

1. PKMD.Ked.06/600/04/7/(0012/2017) Julai 2017 Kedai Runcit 280 Gred Merah

2. PKMD.Ked.11/600/04/7/(0005/2017) Julai 2017 Kedai Makan 550 Gred Merah

3. PKMD.Ked.11/600/04/7/(0005/2017) Julai 2017 Kedai Makan 650 Gred Merah

4. PKMD.Ked.04/600/04/7/(0005/2017) Ogos 2017 Perniagaan Keropok Lekor

700 Gred Merah

5. PKMD.Ked.03/600/04/7/(0012/2017) Sept. 2017 Bengkel Kereta

800 Gred Kuning


Maklum Balas JKMNK yang Diterima pada 10 Oktober 2018

Pemantauan pendapatan peserta 2YEP dibuat secara berkala dan

dikemukakan kepada Ibu Pejabat JKMM pada 25 hari bulan setiap bulan.

Empat (4) peserta 2YEP tahun 2016 dan seorang peserta tahun 2017

yang memperoleh pendapatan antara RM900 hingga RM1,200 sebulan

berpotensi untuk ditamatkan bantuan pada penghujung tahun 2018. Bagi

peserta tahun 2018, penilaian peningkatan pendapatan belum dapat dibuat

atas sebab kesemua peserta baru sahaja mendapat modal perniagaan dan

masih dalam proses memulakan perniagaan.

Pada pendapat Audit, program 2YEP merupakan satu (1) inisiatif yang baik

kerana melalui program ini peserta berpotensi untuk ditamatkan SBA.

Pelaksanaan program mampu memberi impak yang positif secara

berterusan bukan sahaja kepada peserta yang mampu berdikari malah

memberi impak jangka panjang ke atas sosioekonomi negara.


2.6.2. Pengurusan Skim Bantuan Am

2.6.2.1. Prestasi Agihan SBA

Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah menetapkan kriteria tertentu

berkaitan permohonan dan penamatan penerima bantuan SBA. Pemohon yang

berkelayakan sahaja boleh diberi bantuan. Kriteria yang ditetapkan termasuklah

taraf kewarganegaraan, umur, pendapatan keluarga tidak melebihi Pendapatan

Garis Kemiskinan (PGK) semasa iaitu RM720 dan bilangan tanggungan. Selain

itu, aspek kesihatan atau kecacatan, keadaan dan tempat kediaman pemohon

serta persekitaran juga diberi perhatian. Bantuan akan ditamatkan apabila

penerima meninggal dunia, bantuan ditukar ke skim lain yang lebih sesuai,

penerima telah mampu berdikari dan memperoleh pendapatan isi rumah atau

sendiri melebihi PGK. Semua permohonan bantuan akan dipertimbangkan

berdasarkan kemampuan kewangan yang telah diperuntukkan oleh Kerajaan

Negeri. Prestasi permohonan baharu dan penamatan bantuan SBA adalah

seperti berikut:

a. Prestasi Permohonan Baharu

Bagi tempoh dari tahun 2015 hingga bulan Mei 2018, sebanyak 32,399

permohonan telah diterima bagi semua jenis skim bantuan yang ditawarkan.

Hanya 7,710 permohonan layak dipertimbangkan bagi SBA berdasarkan

kriteria yang ditetapkan. Daripada 7,710 permohonan, sebanyak 4,989 atau

64.7% telah diluluskan SBA. Manakala bakinya sebanyak 2,721 atau 35.3%

yang tidak diluluskan telah dipertimbangkan kepada skim bantuan lain yang

lebih sesuai seperti Skim Bantuan Kanak-Kanak (BKK), Bantuan Orang

Tua (BOT) dan Elaun Pekerja Cacat (EPC). Butiran lanjut adalah seperti

Jadual 2.4.

JADUAL 2.4

BILANGAN PERMOHONAN BAHARU DITERIMA, LAYAK DAN DILULUSKAN SBA BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

TAHUN BILANGAN PERMOHONAN

PERATUS DILULUSKAN BERBANDING

YANG LAYAK SBA (%) DITERIMA

LAYAK SBA

DILULUSKAN SBA

2015 8,132 1,838 1,377 74.9

2016 9,030 2,307 1,558 67.5

2017 10,374 2,343 1,321 56.4

2018 4,863 1,222 733 60.0

JUMLAH 32,399 7,710 4,989 64.7



b. Prestasi Penamatan Bantuan SBA

i. Semakan Audit mendapati seramai 5,463 orang penerima SBA telah

ditamatkan bantuan bagi tempoh dari tahun 2015 hingga bulan Mei 2018.

Analisis Audit mendapati penerima SBA yang ditamatkan bantuan pada

tahun 2016 adalah sebanyak 1,509 penerima iaitu penurunan sebanyak

61 penerima berbanding 1,570 pada tahun 2015. Bagaimanapun, pada

tahun 2017 berlaku peningkatan sebanyak 170 penerima ditamatkan

bantuan berbanding tahun sebelumnya. Manakala sehingga bulan

Mei 2018, sebanyak 705 penerima telah ditamatkan bantuan. Butiran


JADUAL 2.5

BILANGAN PENERIMA SBA BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

TAHUN BILANGAN PENERIMA SBA

SEDIA ADA (A)

BARU (B)

TAMAT (C)

JUMLAH (A)+(B) – (C)

2015 8,199 1,377 1,570 8,006

2016 8,006 1,558 1,509 8,055

2017 8,055 1,321 1,679 7,697

2018 7,697 733 705 7,725

JUMLAH 31,957 4,989 5,463 31,483


ii. Faktor utama penamatan bantuan adalah disebabkan oleh penerima

meninggal dunia iaitu 31.6% diikuti bantuan ditukar ke skim lain yang

lebih bersesuaian (17.7%) serta penerima bantuan tidak lagi layak

(14.1%) dan telah mampu berdikari (14%) apabila pendapatan isi rumah

dan penerima sendiri melebihi PGK yang ditetapkan. Butiran lanjut


JADUAL 2.6

SEBAB PENAMATAN SBA BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

BIL. SEBAB PENAMATAN BILANGAN PENERIMA SBA PERATUS

PENAMATAN (%) 2015 2016 2017 2018 JUMLAH

1. Meninggal Dunia 483 530 518 197 1,728 31.6

2. Tukar Skim Bantuan 220 245 345 157 967 17.7

3. Tidak Layak 222 299 203 48 772 14.1

4. Telah Mampu Berdikari 199 248 265 50 762 14.0

5. Berpindah Ke Luar Daerah

154 142 144 54 494 9.1

6. Dirujuk Ke Agensi Lain 5 4 8 0 17 0.3

7. Lain-lain 287 41 196 199 723 13.2

JUMLAH 1,570 1,509 1,679 705 5,463 100



2.6.2.2. Prestasi Pencapaian Kewangan a. Bagi tempoh tahun 2015 hingga 2018 di bawah SBA, sejumlah

RM77.64 juta peruntukan telah diluluskan daripada Kerajaan Negeri

kepada JKMNK. Peruntukan ini seterusnya diagihkan kepada PKMD

bagi tujuan pembayaran kepada penerima bantuan di daerah. Sehingga

bulan Mei 2018, sejumlah RM61 juta (78.6%) daripada jumlah peruntukan

yang diterima telah diagihkan dan dibelanjakan kepada 7,725 penerima

SBA. Analisis Audit mendapati prestasi perbelanjaan bagi tempoh

tahun 2015 hingga 2017 menunjukkan peratus perbelanjaan antara 92.6%

hingga 94%. Sehingga bulan Mei 2018, sejumlah 38.9% peruntukan telah

dibelanjakan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 2.7.

JADUAL 2.7

PRESTASI PERUNTUKAN DAN PERBELANJAAN SBA BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

TAHUN PERUNTUKAN

(RM Juta) PERBELANJAAN

(RM Juta)

PERATUS PERBELANJAAN BERBANDING PERUNTUKAN

(%)

2015 18.66 17.30 92.7

2016 19.23 17.81 92.6

2017 18.91 17.78 94.0

2018 20.84 8.11 38.9

JUMLAH 77.64 61.00 78.6



Peruntukan untuk SBA diagihkan kepada PKMD setelah menerima unjuran

keperluan bagi tempoh 12 bulan. Semakan keperluan bajet SBA dibuat

setelah menerima peruntukan daripada Kerajaan Negeri bagi menentukan

keperluan sebenar setiap PKMD. Semakan dibuat sekurang-kurangnya

dua (2) kali setiap tahun.

Pada pendapat Audit, pengurusan kewangan SBA telah menunjukkan

tahap kecekapan yang tinggi berikutan peruntukan yang diterima telah

diagihkan melebihi 90% kepada penerima bantuan yang layak.

2.6.2.3. Pengurusan Siasatan Permohonan, Kelulusan Permohonan dan

Kajian Semula Kes SBA

Berdasarkan Prosedur Kualiti JKM Utama 17, permohonan SBA adalah

menggunakan Borang Permohonan Bantuan Kewangan (JKM 18). Setiap

permohonan yang diterima akan direkodkan di Buku Daftar Permohonan

Bantuan dan sistem e-Bantuan. Siasatan awal dijalankan oleh pegawai kes


untuk memastikan pemohon adalah berkelayakan dan menentukan jenis

bantuan yang boleh diberi. Siasatan terperinci dijalankan untuk menilai keadaan

sosio-ekonomi dan melihat keadaan kehidupan pemohon. Hasil siasatan

direkodkan dalam Borang Laporan Siasatan Permohonan (JKM 19) berserta

jumlah bantuan yang disyorkan untuk kelulusan Pegawai Kebajikan Masyarakat

Daerah. Kelulusan permohonan seterusnya direkodkan di dalam Buku Daftar

Permohonan Bantuan, fail penerima bantuan dan keputusan permohonan

dimaklumkan kepada pemohon secara bersurat. Tempoh proses kelulusan

adalah bermula dari tarikh permohonan lengkap diterima sehingga keputusan

dimaklumkan dalam tempoh satu (1) bulan. Carta alir proses kerja permohonan,

penyiasatan dan kelulusan bantuan SBA adalah seperti Carta 2.1.

CARTA 2.1

PROSES KERJA PERMOHONAN, PENYIASATAN DAN KELULUSAN BANTUAN SBA


a. Siasatan Permohonan Lewat Dilaksanakan

i. Piagam Pelanggan JKMNK menetapkan semua permohonan hendaklah

siap disiasat dalam tempoh dua (2) minggu dari tarikh permohonan

lengkap diterima. Sejumlah 280 fail penerima bantuan meliputi 120 fail

di PKMD Baling, 120 fail di PKMD Kulim dan 40 fail di PKMD Pendang

telah disemak.

ii. Semakan Audit terhadap 280 fail permohonan yang telah diluluskan bagi

tempoh tahun 2015 hingga bulan Mei 2018 di PKMD Baling, Kulim dan

Pendang mendapati 13 (4.6%) fail telah mengambil masa melebihi


dua (2) minggu untuk siasatan dijalankan iaitu tiga (3) permohonan

di PKMD Baling, empat (4) di PKMD Kulim dan enam (6) di PKMD

Pendang dengan tempoh kelewatan antara tiga (3) hingga 87 hari.

Maklumat lanjut adalah seperti Jadual 2.8.

JADUAL 2.8

BILANGAN PERMOHONAN SBA YANG LEWAT DISIASAT

BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

PKMD BILANGAN SAMPEL TEMPOH KELEWATAN (HARI)

DISEMAK LEWAT DISIASAT 3 - 30 31 - 87

Baling 120 3 3 -

Kulim 120 4 4 -

Pendang 40 6 5 1

JUMLAH 280 13 12 1

Sumber: PKMD Baling, Kulim dan Pendang

iii. Semakan Audit selanjutnya terhadap fail permohonan dan temu bual

bersama pegawai JKMNK mendapati kelewatan siasatan adalah

disebabkan oleh alamat pemohon tidak lengkap, pemohon tidak dapat

dikesan dan dokumen sokongan seperti laporan perubatan, pengesahan

pendapatan, dokumen peribadi yang dikehendaki lewat dikemukakan

sedangkan permohonan telah didaftar dalam sistem e-Bantuan.


Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah memaklumkan telah

menyediakan buku daftar bagi kes permohonan yang tidak lengkap dan

kes tidak akan dikunci masuk ke dalam sistem e-Bantuan sehingga

maklumat lengkap diterima.

Pada pendapat Audit, siasatan terhadap permohonan Skim Bantuan Am

(SBA) telah dilaksanakan dengan cekap. Bagaimanapun, sebanyak

13 (4.6%) permohonan telah didaftarkan dalam sistem e-Bantuan walaupun

dokumen sokongan tidak lengkap. Ini menyebabkan tempoh siasatan yang

ditetapkan Piagam Pelanggan tidak dipatuhi.

b. Kelulusan Permohonan Lewat Dimaklumkan Kepada Pemohon

i. Piagam Pelanggan JKM menetapkan keputusan permohonan SBA

hendaklah dimaklumkan kepada pemohon dalam tempoh satu (1) bulan

atau 30 hari dari tarikh permohonan diterima. Semakan Audit mendapati

sebanyak 216 (77.1%) daripada 280 sampel fail kes permohonan yang


diluluskan berjaya dimaklumkan dalam tempoh satu (1) bulan dari tarikh

permohonan diterima. Manakala bakinya sebanyak 64 (22.9%) sampel

fail telah lewat dimaklumkan antara 11 hingga 346 hari. Maklumat lanjut


JADUAL 2.9

BILANGAN PERMOHONAN BANTUAN SBA YANG LEWAT DIMAKLUMKAN STATUS PERMOHONAN KEPADA PENERIMA BANTUAN

BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018


ii. Kelewatan memaklumkan status permohonan kepada lapan (8) pemohon

adalah disebabkan oleh sistem e-Bantuan mengalami gangguan dan

surat tidak dapat dicetak pada tarikh kelulusan. Selain itu, kelewatan

memaklumkan kepada 56 pemohon disebabkan permohonan bantuan

lewat diluluskan antara sembilan (9) hingga 325 hari. Maklumat lanjut


JADUAL 2.10

BILANGAN PERMOHONAN BANTUAN SBA YANG LEWAT DILULUSKAN BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018


iii. Semakan Audit selanjutnya terhadap fail permohonan dan temu bual

bersama pegawai JKMNK mendapati kelewatan kelulusan permohonan

berlaku disebabkan oleh kelewatan mengemukakan dokumen sokongan

khusus kepada pegawai pelulus bagi tujuan siasatan lanjut seperti

pengesahan pegawai perubatan dan majikan. Selain itu, terdapat 10 kes

kelewatan di peringkat proses siasatan yang turut memberi kesan

kepada proses kelulusan. Berdasarkan temu bual bersama pegawai

di tiga (3) PKMD yang dipilih berkaitan beban tugas mendapati beban

tugas pegawai kes yang tinggi turut menyumbang kepada kelewatan

PKMD

BILANGAN SAMPEL TEMPOH KELEWATAN (HARI)

DISEMAK LEWAT MAKLUM

KELULUSAN 11 - 30 31 - 100 101 - 346

Baling 120 35 9 16 10

Kulim 120 11 7 3 1

Pendang 40 18 1 12 5

JUMLAH 280 64 17 31 16

PKMD BILANGAN SAMPEL TEMPOH KELEWATAN (HARI)

DISEMAK LEWAT DILULUSKAN 9 - 30 31 - 100 101 - 325

Baling 120 34 13 14 7

Kulim 120 4 3 - 1

Pendang 40 18 2 12 4

JUMLAH 280 56 18 26 12


kelulusan. Nisbah bilangan pegawai berbanding kes yang disiasat

di PKMD Baling ialah 1:420 kes, PKMD Kulim 1:422 kes dan PKMD

Pendang 1:200 kes. Selain itu, pegawai kes juga terlibat menjalankan

siasatan bagi permohonan baharu, kajian semula kes sedia ada,

melaksanakan aktiviti peringkat jabatan serta tugasan bencana alam.

Keadaan ini mengakibatkan pemohon yang layak lewat menerima

bantuan antara 30 hingga 245 hari dan piagam pelanggan JKM tidak dapat

dicapai.


Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah memaklumkan sistem

e-Bantuan telah ditambah baik dari semasa ke semasa. Surat

memaklumkan kelulusan diposkan secara manual apabila sistem

e-Bantuan menghadapi masalah cetakan. Selain itu, senarai semak khusus

kelulusan bantuan diwujudkan dan permohonan yang tidak lengkap tidak

akan diproses oleh PKMD.

Pada pendapat Audit, kelewatan proses siasatan dan kelulusan

permohonan mengakibatkan pemakluman kelulusan kepada pemohon

tidak mengikut ketetapan Piagam Pelanggan JKM.

iv. Kelulusan Bantuan Selepas Pemohon Meninggal Dunia

Semakan Audit mendapati permohonan bantuan SBA bagi

empat (4) pemohon diluluskan selepas pemohon meninggal dunia

iaitu tiga (3) kes di PKMD Baling dan satu (1) kes di PKMD Pendang.

Laporan siasatan dan syor daripada pegawai kes telah disediakan

dalam tempoh dua (2) minggu dari tarikh permohonan lengkap

diterima. Bagaimanapun, permohonan berkenaan lewat diluluskan

iaitu antara 27 hingga 383 hari selepas tamat tempoh 30 hari dari

tarikh permohonan.

Semakan Audit selanjutnya mendapati bayaran kepada seorang

pemohon dari PKMD Pendang dan dua (2) pemohon dari PKMD

Baling tidak diagihkan kerana pemohon telah meninggal dunia.

Manakala, wang bantuan berjumlah RM300 kepada seorang

pemohon di PKMD Baling telah diserahkan kepada waris pemohon.

Selepas teguran Audit, PKMD Baling telah membuat kutipan semula

bayaran yang telah dibuat. Semakan Audit seterusnya mendapati

wang bantuan yang tidak diagihkan dan wang yang dikutip semula


telah dikembalikan kepada Perbendaharaan Negeri. Butiran lanjut


JADUAL 2.11

KELULUSAN BANTUAN KEPADA PEMOHON YANG TELAH MENINGGAL DUNIA

BIL. NO. RUJUKAN

FAIL

TARIKH

TEMPOH LULUS

KADAR BANTUAN SEBULAN

(RM)

LEWAT LULUS (HARI)

CATATAN MOHON SIASAT

MENINGGAL DUNIA

LULUS

PKMD PENDANG

1. PKMD.Ked.03/600/04/1/(0037/2017)

12.04.2017 12.04.2017 08.06.2017 08.06.2017 Jul. 2017 hingga

Jun 2018 200 27

Penama tidak sempat menerima bantuan. Wang bantuan telah dikembalikan kepada Perbendaharaan Negeri.

PKMD BALING

1. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0300/2014)

20.05.2014 20.05.2014 14.10.2014 30.12.2014 Feb. 2015

hingga Jan. 2016

150 193

Bayaran tunai bantuan bulan Feb. dan Mac 2015 telah di ambil oleh waris walaupun penerima telah meninggal dunia.

2. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0295/2014)

23.04.2014 23.04.2014 22.11.2014 29.12.2014 Feb. 2015

hingga Jan. 2016

150 220

Penama tidak sempat menerima bantuan. Wang bantuan telah dikembalikan kepada Perbendaharaan Negeri.

3. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0369/2014)

13.11.2013 13.11.2013 17.03.2014 31.12.2014 Feb. 2015

hingga Jan. 2016

150 383

Sumber: PKMD Pendang dan PKMD Baling


Pejabat Kebajikan Masyarakat Daerah Pendang memaklumkan punca

kelewatan meluluskan permohonan adalah kerana pemohon lewat

mengemukakan salinan akaun bank. Manakala, PKMD Baling telah

mengeluarkan surat kutipan semula bagi kes tersebut dan waris telah

mengembalikan wang bantuan berkenaan.

Pada pendapat Audit, tempoh kelulusan permohonan bantuan mengambil

masa yang lama menyebabkan pemohon tidak dapat menerima wang

bantuan kerana telah meninggal dunia.


c. Kelewatan Menjalankan Kajian Semula Kes

i. Kajian semula kes dijalankan bertujuan menilai sama ada bantuan perlu

diteruskan atau ditamatkan. Ia juga untuk menentukan sama ada kadar

agihan bantuan masih relevan atau sebaliknya. Penerima bantuan perlu

mengisi Borang Kajian Semula Bantuan (JKM 20) dan menyerahkannya

kepada PKMD. Kajian semula kes dijalankan oleh Pembantu Kebajikan

Masyarakat di PKMD. Ulasan dan syor dikemukakan melalui Borang

Laporan Kajian Semula (JKM 21) kepada Penolong Pegawai Kebajikan

Masyarakat di PKMD untuk kelulusan.

ii. Kertas Dasar Skim Bantuan Negeri JKMNK menyatakan kajian semula

hendaklah dibuat sekurang-kurangnya dua (2) bulan sebelum tempoh

bantuan tamat dan dilaksanakan setiap tahun. Sekiranya penerima

masih berkelayakan, bantuan akan diteruskan tanpa terputusnya tempoh

bayaran. Sistem e-Bantuan akan memberi peringatan kepada pegawai

kes secara atas talian sekiranya terdapat kes yang belum dibuat kajian

semula apabila telah sampai tempoh yang ditetapkan. Bagi tempoh

tahun 2015 hingga bulan Mei 2018, sebanyak 609 bilangan kajian

semula kes telah dilaksanakan terhadap 280 sampel fail penerima SBA

di mana setiap fail dibuat kajian semula kes antara satu (1) hingga

empat (4) kali. Semakan Audit mendapati sebanyak 308 (50.6%) kajian

semula kes lewat dilaksanakan terhadap 171 (61.1%) fail penerima

dengan kelewatan antara 11 hingga 84 hari. Bagaimanapun, semakan

Audit selanjutnya mendapati tiada kes bantuan terputus bayaran kerana

kajian semula diluluskan sebelum tamat tempoh bantuan. Butiran lanjut


JADUAL 2.12

KELEWATAN MENJALANKAN KAJIAN SEMULA KES BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

PKMD BILANGAN

FAIL PENERIMA

TAHUN JUMLAH KAJIAN

SEMULA KES

BILANGAN KAJIAN SEMULA KES

11 - 30 Hari 31 - 84 Hari

Baling 59

2015 15 6 9

2016 30 9 21

2017 26 5 21

2018 18 4 14

Kulim 100

2015 13 7 6

2016 61 25 36

2017 89 43 46

2018 40 23 17

Pendang 12 2015 - - -

2016 3 1 2


PKMD BILANGAN

FAIL PENERIMA

TAHUN JUMLAH KAJIAN

SEMULA KES

BILANGAN KAJIAN SEMULA KES

11 - 30 Hari 31 - 84 Hari

2017 9 3 6

2018 4 1 3

JUMLAH 171 308 127 181


iii. Temu bual bersama pegawai kes mendapati kelewatan menjalankan

kajian semula adalah kerana penerima bantuan tidak hadir, hadir selepas

tarikh temu janji dan penerima tidak dapat dihubungi untuk tujuan temu

janji.

iv. Pihak Audit dimaklumkan beban tugas yang tinggi antara faktor yang

menyumbang kepada kelewatan di mana pegawai kes juga terlibat

menjalankan siasatan permohonan baharu. Analisis Audit mendapati

nisbah bilangan pegawai kes berbanding kes yang disiasat di PKMD

Baling ialah 1:420 kes, PKMD Kulim 1:422 kes dan PKMD Pendang

1:200 kes. Selain itu, pegawai kes juga terlibat menjalankan siasatan

bagi permohonan baharu, kajian semula kes bantuan lain, melaksanakan

aktiviti peringkat jabatan serta tugasan bencana alam. Maklumat lanjut


JADUAL 2.13

NISBAH BILANGAN PEGAWAI KES BERBANDING KES DISIASAT BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

PKMD BIL. PEGAWAI KES NISBAH

Baling 11 1 : 420

Kulim 3 1 : 422

Pendang 8 1 : 200

Sumber: PKMD Baling, Kulim dan Pendang Da


Bagi memastikan kajian semula dilaksanakan, PKMD diberi peringatan

dua (2) kali sebulan untuk menjalankan kajian semula terhadap kes yang

akan tamat tempoh bantuan. Sistem e-Bantuan juga akan memaparkan

status kaji semula semua negeri mengikut senarai tertinggi setiap

pertengahan bulan.

Pada pendapat Audit, kelewatan menjalankan kajian semula kes

sepatutnya tidak berlaku memandangkan pegawai kes telah diberi

peringatan melalui sistem e-Bantuan bagi melaksanakan kajian semula kes

berkaitan.


2.6.2.4. Pengurusan Agihan Bayaran SBA

a. Pengagihan Bayaran SBA Secara Tunai dan Bank

i. Surat Edaran Ketua Setiausaha KPWKM menetapkan mulai

1 September 2009 semua pembayaran bantuan hendaklah dibuat pada

1 haribulan setiap bulan. Surat Pekeliling Ketua Pengarah Kebajikan

Masyarakat Malaysia Bilangan 1 Tahun 2010 pula menyatakan semua

bayaran bantuan bulanan hendaklah diuruskan melalui bank.

ii. Analisis Audit mendapati pengagihan wang SBA melalui bank meningkat

daripada 87.3% pada tahun 2015 kepada 99.9% pada bulan Mei 2018.

Agihan secara tunai mencatatkan penurunan ketara iaitu daripada

RM2.20 juta pada tahun 2015 kepada hanya RM3,000 pada bulan

Januari hingga Mei tahun 2018. Sehingga bulan Mei 2018, kesemua

agihan bantuan SBA telah dibuat melalui bank dan hanya

satu (1) penerima masing-masing di daerah Kubang Pasu dan Langkawi

masih menerima secara tunai. Ini disebabkan seorang penerima

berstatus muflis dan seorang lagi penerima ialah Orang Kelainan Upaya

(OKU) yang mempunyai masalah mental. Butiran lanjut adalah seperti

Jadual 2.14.

JADUAL 2.14

AGIHAN WANG BANTUAN SBA MELALUI BANK DAN TUNAI BAGI TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

KAEDAH BAYARAN

BANK TUNAI JUMLAH PERATUS BAYARAN

MELALUI BANK (%)

BILANGAN PENERIMA

JUMLAH (RM Juta)

BILANGAN PENERIMA

JUMLAH (RM)

BILANGAN PENERIMA

JUMLAH (RM Juta)

2015 7,856 15.10 417 2,198,530 8,273 17.30 87.3

2016 8,135 17.60 21 210,590 8,156 17.81 98.8

2017 7,696 17.75 3 27,600 7,699 17.78 99.8

2018 7,723 8.10 2 3,000 7,725 8.11 99.9

Sumber: Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah Nota: Jumlah Bilangan Penerima Adalah Berdasarkan Bulan Disember Tahun 2015 Hingga 2017

b. Kelewatan Agihan

i. Kelewatan Agihan Secara Tunai

Arahan Perbendaharaan 96 (c) menghendaki wang tunai diagihkan

dalam tempoh 21 hari dari tarikh wang dikreditkan ke akaun

(tarikh EFT) dan memasukkannya semula ke bank dengan segera

apabila wujud lebihan tunai. Bagi tempoh tahun 2015 hingga

Mei 2018, sebanyak 60 baucar bayaran agihan tunai berjumlah

RM539,010 bagi tiga (3) PKMD terpilih iaitu PKMD Baling, Kulim dan

Pendang telah dibayar kepada 3,035 penerima. Semakan Audit


mendapati 43 baucar bayaran kepada 2,225 penerima bagi PKMD

Kulim dan Baling yang berjumlah RM404,800 mendapati pengagihan

wang tunai bantuan SBA telah dilaksanakan dengan teratur tanpa

kelewatan. Bagaimanapun, semakan Audit terhadap 17 baucar

bayaran berjumlah RM134,210 di PKMD Pendang mendapati

sejumlah RM3,850 agihan tunai bagi tiga (3) baucar bayaran lewat

diagihkan dengan tempoh kelewatan antara empat (4) hingga 20 hari

melibatkan 20 daripada 810 penerima.

Berdasarkan penjelasan pegawai PKMD Pendang, kelewatan

mengagihkan wang bantuan secara tunai disebabkan penerima

bantuan berada di luar kawasan ketika agihan dibuat, wang agihan

ditunaikan pada tarikh agihan dilaksanakan dan kesilapan

meletakkan tarikh sebenar agihan dilaksanakan. Butiran lanjut seperti

Jadual 2.15.

JADUAL 2.15

WANG SBA SECARA TUNAI LEWAT DIAGIHKAN KEPADA PENERIMA DI PKMD PENDANG BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

BIL. NO.

BAUCAR BAYARAN

TARIKH EFT (a)

TARIKH AKHIR WANG SBA

PATUT DIAGIHKAN

(b)

TARIKH SEBENAR

DIAGIHKAN (c)

BIL HARI KELEWATAN

(d) = c-b

BIL. KES

JUMLAH (RM)

SEBAB KELEWATAN

1. V0000040 27.04.2016 18.05.2016 31.05.2016 13 1 200 Penerima berada di luar daerah

2. V0000123 24.11.2016 15.12.2016

26.12.2012 11 4 800

Pegawai kes menerima tunai pada 14.12.2016

27.12.2017 12 1 300

01.01.2017 17 4 700

04.01.2017 20 1 200

3. V0000037 27.04.2017 18.05.2017 22.05.2017 4 9 1,650 Wang agihan ditunaikan pada 03.05.2017

JUMLAH 20 3,850


ii. Kelewatan Agihan Melalui Bank

Prosedur Kualiti JKM Utama No. 17 menetapkan pembayaran

wang bantuan hendaklah dibuat setiap awal bulan semasa. Surat Edaran Ketua Setiausaha KPWKM telah menetapkan mulai

1 September 2009, pembayaran bantuan hendaklah dibuat pada

1 haribulan setiap bulan.

Semakan Audit terhadap 255 sampel baucar bayaran bagi tempoh

tahun 2015 hingga bulan Mei 2018 mendapati wang berjumlah

RM4.76 juta telah terlewat diagihkan antara satu (1) hingga 77 hari


kepada 27,385 penerima termasuk penerima yang berulang di PKMD

Baling, Kulim dan Pendang. Maklumat lanjut seperti Jadual 2.16.

JADUAL 2.16

KELEWATAN WANG SBA DIKREDITKAN KE AKAUN PENERIMA BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA BULAN MEI 2018

TAHUN BILANGAN PENERIMA

LEWAT TERIMA BANTUAN

JUMLAH BANTUAN LEWAT DIAGIHKAN

(RM Juta)

BILANGAN KES

1-20 Hari

21-40 Hari

41-60 Hari

61-77 Hari

2015 8,656 1.45 12 1 2 2

2016 9,658 1.64 25 4 8 -

2017 7,639 1.38 18 29 24 -

2018 1,432 0.29 - 29 - -

JUMLAH 27,385 4.76 55 63 34 2


Semakan Audit selanjutnya mendapati kelewatan agihan bantuan

SBA disebabkan JKMNK lewat menerima peruntukan daripada

Kerajaan Negeri terutamanya pada awal tahun. Peruntukan hanya

diterima pada minggu ketiga serta minggu keempat bulan Januari

dan Februari menyebabkan bantuan bulan Januari lewat diagihkan.

Selain itu, kelewatan juga disebabkan terdapat baucar bayaran SBA

yang dikuiri di peringkat PKMD kerana kesilapan nombor kad

pengenalan dan nombor akaun bank penerima bantuan yang tidak

lengkap. Kesan daripada kelewatan agihan wang bantuan

menyebabkan penerima bantuan SBA sukar untuk menguruskan

kewangan bulanan mereka.


Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah memaklumkan mulai tahun

2018 semua bayaran bantuan dibayar melalui akaun bank penerima. Selain

itu, pihaknya dalam proses perbincangan bersama Perbendaharaan Negeri

untuk mewujudkan Akaun Amanah seperti yang dilaksanakan kepada Skim

Bantuan Persekutuan.

Pada pendapat Audit, pengagihan wang bantuan melalui bank telah

diuruskan dengan efektif. Bagaimanapun, kelewatan agihan bayaran melalui

bank pada awal tahun menyebabkan penerima menghadapi kesukaran

untuk merancang perbelanjaan bagi meneruskan kehidupan mereka.


iii. Kelewatan Agihan SBA Kepada Penerima Baharu dan Lanjutan

Bantuan

Panduan Pelaksanaan Penambahbaikan Pengurusan Bantuan

Kebajikan bertarikh 11 Julai 2008 menetapkan bayaran bantuan

SBA kepada penerima baharu hendaklah bermula pada bulan

yang sama selepas pemohonan bantuan diluluskan. Kertas Dasar

juga menjelaskan kajian semula bantuan hendaklah dibuat

sekurang-kurangnya dua (2) bulan sebelum tempoh sesuatu bantuan

itu tamat dan sekiranya didapati penerima layak diteruskan bantuan,

bayaran hendaklah disambung tanpa terputusnya tempoh bayaran.

Semakan Audit terhadap bantuan SBA yang dibayar melalui baucar

bayaran secara berasingan di PKMD Baling mendapati lapan (8) kes

penerima baharu lewat menerima agihan wang SBA dalam tempoh

satu (1) hingga tujuh (7) bulan pertama berjumlah RM5,300.

Justifikasi pegawai kes menyatakan keadaan ini berlaku disebabkan

maklumat kawasan pilihanraya dalam sistem e-Bantuan tidak diisi

menyebabkan penjanaan baucar tidak dapat dilakukan, maklumat

bayaran bantuan berstatus gagal, jadual pembayaran masih

berstatus belum bayar dan penerima bantuan tidak memaklumkan

amaun bantuan belum dikreditkan ke akaun bank. Bagaimanapun,

agihan SBA kepada penerima baharu bagi bulan berikutnya adalah

berdasarkan tempoh yang ditetapkan. Butiran lanjut adalah seperti

Jadual 2.17.

JADUAL 2.17

KELEWATAN AGIHAN SBA KEPADA PENERIMA BAHARU DI PKMD BALING

Sumber: PKMD Baling

BIL. NO. RUJUKAN FAIL TEMPOH

KELULUSAN

BAUCAR BAYARAN/

TARIKH

BULAN TERLIBAT

KELEWATAN (BULAN)

JUMLAH (RM)

1-2 2-4 7

1. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0068/2016)

Apr 2016 - Mac 2017

V0000258 19.05.2016

April - Mei 2016

√ 400

2. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0275/2017)

Okt 2017 - Sep 2018

17EBBB0400112 21.11.2017

Okt - Dis 2017 √ 600

3. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0222/2016)

Apr 2016 - Mac 2017

V0000389 25.07.2016

Apr 2016 - Jun 2016

√ 600

4. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0127/2016)

Jun 2016 - Mei 2017

17EBBB0400077 11.10.2017

Jan, Mac, April, Mei 2017

√ 800

5. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0093/2017)

Jun 2017 - Mei 2018

17EBBB0400016 22.08.2017

Jun - Ogos 2017

√ 450

6. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0087/2017)

Jan 2017 - Dis 207

V0000133 16.05.2017

Jan - Mac 2017

√ 450

7. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0044/2018)

Mac 2018 - Feb 2019

18EBBB0400138 21.05.2018

Mac - Mei 2018

√ 600

8. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0169/2017)

Jan 2017 - Dis 2017

17EBBB0400011 22.08.2017

Jan - Julai 2017

√ 1,400

JUMLAH 5,300


Semakan Audit seterusnya mendapati lima (5) kes lanjutan bantuan

berjumlah RM2,900 terputus bantuan untuk tempoh tiga (3) hingga

empat (4) bulan di PKMD Baling. Tiga (3) kes bayaran terputus

di pertengahan bulan dalam tempoh kelulusan dan dua (2) kes

terputus bayaran bantuan pada bulan pertama kelulusan lanjutan.

Semakan Audit selanjutnya terhadap lima (5) kes tersebut mendapati

empat (4) kes kajian semula dibuat dan diluluskan sebelum tempoh

bantuan tersebut tamat. Manakala satu (1) kes kelulusan bantuan

lewat dibuat pada bulan Februari 2016 sedangkan tempoh bantuan

tamat pada Januari 2016. Berdasarkan laporan justifikasi daripada

pegawai kes mendapati keadaan ini berlaku disebabkan oleh

masalah sistem e-Bantuan antaranya nama penerima bantuan hilang

daripada senarai penerima bantuan (AP96) yang dijana melalui

e-Bantuan, sistem menjana kelulusan untuk tahun sebelumnya dan

maklumat kaedah bayaran yang sepatutnya melalui bank telah

bertukar kepada tunai. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 2.18.

JADUAL 2.18

KELEWATAN AGIHAN SBA BAGI LANJUTAN BANTUAN

BIL. NO. RUJUKAN

FAIL TEMPOH

KELULUSAN

TARIKH KELULUSAN

KAJIAN SEMULA

BAUCAR BAYARAN/

TARIKH

BULAN TERLIBAT

KELEWATAN (BULAN) JUMLAH

(RM) 3 4

TERPUTUS BAYARAN BANTUAN PADA PERTENGAHAN TEMPOH KELULUSAN BANTUAN

1. 670-10 Julai 2015 - Jun 2016

23.05.2016 V0000259 19.05.2016

Mac - Mei 2016

√ 450

2. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0209/2014)

Okt. 2015 - Sept. 2016

05.09.2016 V0000275 15.06.2016

Mac - Jun 2016

√ 600

3. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0268/2014)

Feb. 2016 - Jan. 2017

01.02.2016 V0000386 21.07.2016

April - Jun 2016

√ 450

TERPUTUS BAYARAN BANTUAN PADA BULAN PERTAMA KELULUSAN LANJUTAN

4. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0347/2015)

Jan. 2018 - Dis. 2018

30.10.2017 18EBBB0400111

11.04.2018 Jan. - April

2018 √ 800

5. PKMD.Ked.02/600/04/1/(0019/2015)

Mac 2017 - Feb. 2018

15.01.2018 V0000213 14.06.2017

Mac - Jun 2018

√ 600

JUMLAH 2,900


Masalah kelewatan bayaran SBA bagi kes penerima baharu dan kes

penerima dilanjutkan bantuan hanya disedari setelah penerima

bantuan hadir ke pejabat untuk memaklumkan amaun bantuan tidak

dikreditkan ke akaun bank. Selain itu, pegawai kes tidak membuat

semakan silang di antara Penyata Bayaran Melalui Bank/Tunai

dengan senarai penama yang diluluskan menyebabkan masalah ini

gagal dikenal pasti.



Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah memaklumkan permohonan

mewujudkan integrasi data antara sistem e-Bantuan dengan sistem

iSPEKS telah dikemukakan kepada Perbendaharaan Negeri bagi tujuan

memudahkan proses penjanaan bayaran bulanan serta mengurangkan

risiko kesilapan kunci masuk dalam sistem.

Pada pendapat Audit, kelewatan agihan bayaran bantuan kepada

penerima baharu dan penerima yang dilanjutkan bantuan menyebabkan

penerima menghadapi kesukaran untuk merancang perbelanjaan harian.

2.6.2.5. Kelewatan Menamatkan Bayaran Kepada Penerima SBA Yang

Meninggal Dunia

a. Piagam Pelanggan JKM menetapkan penamatan pembayaran SBA

dilaksanakan sekiranya penerima meninggal dunia atau tidak lagi memenuhi

syarat kelayakan selepas kajian semula kes dijalankan. Sebelum

tahun 2017, status penerima bantuan disemak secara manual menggunakan

Agency Link Up System (ALIS) dan mulai tahun 2017 semakan secara

automatik melalui sistem e-Bantuan yang diintegrasikan dengan sistem

myIDENTITY.

b. Semakan Audit terhadap data sistem e-Bantuan bagi tempoh tahun 2015

hingga bulan Mei 2018 di tiga (3) PKMD yang dipilih mendapati

625 penerima SBA telah ditamatkan bantuan kerana meninggal dunia.

Ia melibatkan 288 kes di PKMD Baling, 260 kes di PKMD Kulim dan 77 kes

di PKMD Pendang. Semakan Audit terhadap 145 (23.2%) daripada sampel

kes mendapati 37 (25.5%) kes bayaran SBA lewat diberhentikan antara

satu (1) hingga enam (6) bulan. Kelewatan menghentikan bayaran

menyebabkan berlaku lebihan bayaran berjumlah RM11,260.

c. Analisis Audit mendapati sebanyak 13 (26%) daripada 50 penerima SBA

yang meninggal dunia di PKMD Baling lewat dihentikan bayaran berjumlah

RM3,150 dengan tempoh kelewatan antara satu (1) hingga tiga (3) bulan.

Bagi PKMD Kulim pula, sebanyak 18 (36%) daripada 50 penerima SBA juga

lewat diberhentikan bayaran dengan tempoh kelewatan antara satu (1)

hingga empat (4) bulan dan menyebabkan lebihan bayaran berjumlah

RM6,260. Manakala bagi PKMD Pendang, sebanyak enam (6) (13.3%)

daripada 45 orang penerima SBA juga lewat diberhentikan bayaran

berjumlah RM1,850 dengan tempoh kelewatan antara satu (1) hingga

enam (6) bulan. Maklumat lanjut seperti Jadual 2.19.


JADUAL 2.19 KELEWATAN MENGHENTIKAN BAYARAN KEPADA

PENERIMA SBA YANG MENINGGAL DUNIA

PKMD

BIL. KES PENERIMA SBA YANG

MENINGGAL DUNIA

TEMPOH BAYARAN LEWAT DIHENTIKAN JUMLAH

1 - 3 Bulan 4 Bulan 6 Bulan

BIL. AMAUN

(RM) BIL.

AMAUN (RM)

BIL. AMAUN

(RM) BIL.

AMAUN (RM)

Baling 50 13 3,150 - - - - 13 3,150

Kulim 50 17 5,660 1 600 - - 18 6,260

Pendang 45 5 950 - - 1 900 6 1,850

JUMLAH 145 35 9,760 1 600 1 900 37 11,260

Sumber: Sistem e-Bantuan

d. Analisis Audit mendapati kelewatan menamatkan bantuan hanya berlaku

pada tahun 2015 hingga 2016 dan tiada kes berlaku pada tahun 2017 dan

2018. Kelewatan berlaku kerana pegawai bertanggungjawab perlu

menyemak status secara manual setiap bulan menggunakan sistem ALIS.

Ia berbeza pada tahun 2017 dan 2018 di mana penerima bantuan yang

meninggal dunia dikesan dan ditamatkan secara automatik melalui sistem

myIDENTITY. Pihak Audit juga mendapati nama penerima yang meninggal

dunia lewat dikeluarkan daripada senarai baucar bayaran disebabkan

kelewatan pegawai di PKMD meluluskan penamatan bantuan.


Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah memaklumkan kelewatan

menamatkan bayaran kepada penerima SBA yang meninggal dunia pada

tahun 2016 dan tahun sebelumnya adalah disebabkan sistem e-Bantuan

yang digunakan tidak dapat mengemas kini maklumat kematian dengan

segera. Bagaimanapun, mulai tahun 2017 sistem e-Bantuan telah dapat

mengemas kini status kematian secara automatik menggunakan sistem

myIDENTITY. Selain itu, pihak waris juga lewat memaklumkan status

kematian kepada pihak JPN. Sehingga bulan Ogos 2018, sejumlah RM7,110

telah dikutip balik daripada 26 penerima bantuan yang meninggal dunia

dan amaun ini telah dikembalikan kepada Perbendaharaan Negeri.

Manakala baki sejumlah RM4,150 melibatkan 11 penerima melibatkan

PKMD Kulim dan Pendang telah dikeluarkan surat kutipan balik lebihan

bantuan.

Pada pendapat Audit, kelewatan penamatan bayaran SBA mengakibatkan

lebihan bayaran berjumlah RM11,260 dibayar kepada waris penerima

bantuan yang meninggal dunia.


2.6.2.6. Kelemahan Sistem e-Bantuan

Sistem ini dibina bagi memudahkan tugas pendaftaran, permohonan, laporan

siasatan permohonan, kelulusan permohonan, pemprosesan pembayaran,

penjanaan surat, laporan kajian semula dan laporan kemajuan bagi bantuan

Geran Pelancaran. Objektif sistem e-Bantuan adalah untuk menyelenggara

rekod pembayaran bagi setiap penerima, mengenal pasti rekod bayaran secara

tunai, melalui bank dan melalui cek, dan memudahkan perekodan maklumat

yang dimasukkan berdasarkan pada Borang Penyiasatan dan Borang Kaji

Semula.

a. Tarikh Kelulusan JKM 21 Dikunci Masuk Sebelum Tarikh Laporan

Siasatan

i. Kertas Dasar dan Piagam Pelanggan JKMM menyatakan kajian semula

hendaklah dibuat sekurang-kurangnya 2 bulan sebelum tempoh sesuatu

bantuan itu tamat. Prosedur Kualiti JKM Utama 17 menyatakan Laporan

Semakan Semula Bantuan Kewangan (JKM 21) hendaklah dikemukakan

kepada pegawai pelulus melalui sistem e-Bantuan untuk tujuan kelulusan

sama ada dilanjutkan atau ditamatkan.

ii. Semakan Audit mendapati tarikh kelulusan JKM 21 dikunci masuk

sebelum tarikh laporan siasatan. Sebanyak 87 (14.3%) daripada

609 bilangan JKM 21 yang dibuat siasatan melibatkan 280 fail PKMD

Baling dan Kulim pada tahun 2015 hingga bulan Mei 2018 telah

diluluskan bantuan sebelum siasatan kajian semula dijalankan. Tempoh

kelulusan terdahulu sebelum siasatan dibuat antara dua (2) hingga

90 hari. Perkara ini terjadi disebabkan sistem e-Bantuan membenarkan

tarikh kelulusan JKM 21 dikunci masuk ke dalam sistem sebelum

tarikh laporan siasatan JKM 21 dikemukakan untuk kelulusan. Ini

mengakibatkan kelulusan diberikan tanpa siasatan dibuat. Butiran lanjut

seperti Jadual 2.20.

JADUAL 2.20

TARIKH KELULUSAN JKM 21 DIKUNCI MASUK SEBELUM TARIKH LAPORAN SIASATAN

PKMD TAHUN BIL KES

Baling

2015 -

2016 1

2017 2

2018 -

Kulim

2015 15

2016 59

2017 9

2018 1

JUMLAH 87



b. Status Bayaran Melalui iSPEKS Tidak Dapat Dikemas Kini Secara

Automatik Dalam Sistem e-Bantuan

i. Manual Panduan Pengguna Sistem e-Bantuan menyatakan kemas kini

status bayaran hanya boleh dilakukan oleh pengguna yang telah diberi

akses untuk mengemas kini dan seterusnya mencetak penyata bayaran

dari sistem untuk dikepilkan pada baucer bayaran.

ii. Semakan Audit mendapati status bayaran SBA tidak dikemas kini oleh

pegawai kes dalam sistem e-Bantuan selepas bayaran dibuat. Ini

disebabkan sistem e-Bantuan dan sistem iSPEKS belum diintegrasi

seperti sistem iGFMAS di mana bayaran dikemas kini secara automatik.

iii. Kesan daripada status pembayaran tidak dikemas kini menyebabkan

status bayaran di sistem e-Bantuan masih menunjukkan status belum

bayar. Sistem yang tidak digunakan secara optimum menambahkan

beban tugas pegawai kerana setiap bulan pegawai perlu mengemas kini

status bayaran secara manual bagi setiap kes. Selain itu, status bayaran

tidak dapat dimaklumkan dengan segera apabila mendapat pertanyaan

daripada penerima bantuan.


Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah memaklumkan tarikh

kelulusan JKM 21 dikunci masuk sebelum tarikh laporan siasatan kerana

sistem e-Bantuan tidak stabil sepenuhnya di mana tugasan kajian semula

diagihkan ketika tempoh bantuan hampir tamat kepada pegawai kes. Bagi

mengelakkan bantuan terputus, pegawai pelulus telah mengunci masuk

tarikh lebih awal dari tarikh sebenar kajian semula dibuat. Bagaimanapun,

pihak JKMNK tidak lagi membenarkan tarikh kelulusan dikunci masuk

sebelum tarikh laporan siasatan dibuat. Pihak JKMNK juga telah

mengemukakan permohonan kepada Perbendaharaan Negeri bagi

mewujudkan integrasi data antara sistem iSPEKS dan e-Bantuan.

Pada pendapat Audit, sistem yang tidak dapat digunakan secara optimum

adalah sangat merugikan serta menambah beban tugas pegawai.

2.7. SYOR AUDIT

Bagi memastikan kelemahan yang dibangkitkan tidak berulang pada masa hadapan

dan kerajaan mendapat best value for money atas perbelanjaan dilakukan, adalah


disyorkan Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri Kedah untuk mengambil tindakan

seperti berikut:

2.7.1. mempercepatkan proses siasatan dan kelulusan permohonan SBA selaras

dengan tempoh masa yang ditetapkan dalam Piagam Pelanggan;

2.7.2. menambah baik tempoh kajian semula kes SBA selaras dengan tempoh

yang ditetapkan dalam Kertas Dasar Skim Bantuan Negeri;

2.7.3. penamatan segera bayaran bantuan kepada penerima SBA yang

meninggal dunia ataupun penerima yang tidak mematuhi syarat kelayakan;

2.7.4. mengenalpasti masalah sistem e-Bantuan supaya dapat meningkatkan

integriti dan kesahihan data; dan

2.7.5. mewujudkan integrasi data antara sistem iSPEKS dengan sistem

e-Bantuan bagi memudahkan proses penjanaan bayaran bulanan serta

mengurangkan risiko kesilapan mengunci masuk dalam sistem.


MAJLIS PERBANDARAN SUNGAI PETANI

3. PENGURUSAN CUKAI TAKSIRAN

3.1. LATAR BELAKANG

3.1.1. Sistem Kerajaan Tempatan Majlis Perbandaran Sungai Petani (Majlis) telah

bermula pada tahun 50-an berikutan Ordinan Majlis Tempatan 1952 yang diluluskan.

Sistem ini telah melalui beberapa evolusi dan berkuat kuasa pada 2 Julai 1994,

Majlis telah dinaik taraf kepada Majlis Perbandaran seperti diperuntukkan di bawah

Seksyen 3, Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171). Kawasan pentadbiran Majlis

meliputi 922.6 km persegi yang terdiri daripada lima (5) zon atau cawangan kecil iaitu

Cawangan Gurun, Cawangan Bedong dan Tanjung Dawai, Cawangan Jeniang,

Cawangan Bukit Selambau dan Cawangan Tikam Batu/Pantai Merdeka.

3.1.2. Objektif utama Majlis adalah memastikan pengurusan pentadbiran dan

perkhidmatan yang cekap dan dinamik ke arah mewujudkan perbandaran yang

selesa dan sempurna serta mempunyai daya maju sosio ekonomi yang mantap.

Salah satu fungsi Majlis adalah pengurusan cukai taksiran yang merupakan sumber

pendapatan utama kepada Majlis. Pungutan hasil ini adalah selaras dengan Seksyen

127, Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) yang memperuntukkan kuasa kepada

Majlis untuk mengutip cukai taksiran terhadap semua pegangan atau hartanah

seperti bangunan kediaman, komersial, industri dan lain-lain. Selain itu, Majlis juga

mempunyai sumber pendapatan lain seperti bayaran lesen, bayaran perkhidmatan,

bayaran pelan, sewaan, notis, denda dan hukuman.

3.1.3. Kutipan cukai taksiran adalah bagi membiayai urusan pentadbiran,

pembangunan, penyenggaraan dan pengindahan di kawasan pentadbiran Majlis. Ia

melibatkan kemudahan awam dan infrastruktur asas iaitu dewan orang ramai,

perhentian bas, taman rekreasi, ruang niaga, padang permainan, tandas awam,

jalan, parit, longkang, lampu jalan dan pembersihan kawasan awam, taman

perumahan serta kawasan perniagaan/perusahaan/industri.

3.1.4. Jenis pegangan yang dikenakan cukai taksiran oleh Majlis terdiri daripada

bangunan kediaman, perniagaan dan kilang/industri serta tanah kosong. Sehingga

tahun 2017, bilangan pegangan yang dikenakan cukai taksiran oleh Majlis adalah

sebanyak 170,834 pegangan. Kutipan cukai taksiran semasa bagi tempoh tahun

2015 hingga 2017 berjumlah RM80.51 juta mengikut kadar yang telah diluluskan.

Bagi tujuan perekodan cukai taksiran, Majlis mengguna pakai Sistem Bersepadu

Pihak Berkuasa Tempatan (SBPBT) mulai tahun 2003. Kadar cukai taksiran yang


dikenakan oleh Majlis mengikut jenis pegangan berdasarkan kadar yang diwartakan

pada tahun 1984 seperti Jadual 3.1.

JADUAL 3.1

KADAR CUKAI TAKSIRAN YANG DIKENAKAN OLEH MAJLIS MENGIKUT JENIS PEGANGAN DAN KAWASAN

BIL. JENIS PEGANGAN

KADAR CUKAI TAKSIRAN MENGIKUT KAWASAN (%)

SUNGAI PETANI, SUNGAI LALANG, BEDONG, GURUN DAN TIKAM BATU

JENIANG, SEMELING, PADANG LEMBU, MERBOK,

KOTA KUALA MUDA, BUKIT SELAMBAU, TANJUNG DAWAI

1. Kediaman 8 4

2. Kediaman di Kampung Baru - 5

3. Perniagaan 10 6

4. Kilang/Industri 12 10

5. Tanah Kosong Kediaman 2 2

6. Tanah Kosong Perniagaan 3 3

7. Tanah Kosong Kilang/Industri 4 4

8. Tanah Kosong Pertanian Dalam Bandar

1 1

9. Tanah Kosong Pertanian Luar Bandar

0.5 0.5

Sumber: Majlis Perbandaran Sungai Petani


Pengauditan dijalankan bertujuan untuk menilai sama ada pengurusan cukai taksiran

telah dilaksanakan dengan cekap, ekonomi dan berkesan bagi mencapai objektif yang

ditetapkan iaitu membiayai urusan pentadbiran, pembangunan, penyenggaraan dan

pengindahan kawasan pentadbiran Majlis bagi mewujudkan perbandaran yang selesa

dan sempurna.


3.3.1. Skop pengauditan merangkumi dua (2) bidang utama Audit iaitu prestasi dan

pengurusan cukai taksiran. Prestasi cukai taksiran dinilai melalui elemen pencapaian

output dan pencapaian outcome. Manakala pengurusan cukai taksiran pula meliputi

enam (6) perkara iaitu pengurusan pegangan, pengeluaran bil cukai dan Notis E,

kaedah kutipan, tunggakan cukai, perbelanjaan hasil cukai dan penilaian kadar cukai.

3.3.2. Pengauditan melibatkan empat (4) daripada sembilan (9) jenis pegangan

iaitu sebanyak 162,725 daripada 170,834 pegangan bagi kediaman, perniagaan,

kilang/industri dan tanah kosong kediaman yang menyumbang kepada 80% daripada

jumlah hasil cukai taksiran tahunan.


3.3.3. Semakan Audit terhadap rekod cukai taksiran meliputi tempoh tahun 2015

hingga 2017. Pengauditan yang dilaksanakan melibatkan enam (6) daripada

10 Jabatan Majlis iaitu Jabatan Penilaian dan Pengurusan Harta, Jabatan

Kewangan, Jabatan Kejuruteraan, Jabatan Khidmat Pengurusan, Jabatan Bangunan

dan Jabatan Penguatkuasa.


Pengauditan dijalankan dengan menyemak rekod di sistem SBPBT bagi semua

pegangan, dokumen dan fail berkaitan cukai taksiran. Temu bual dijalankan

bersama-sama pegawai yang bertanggungjawab dan lawatan tapak ke 11 daripada

560 taman perumahan, perniagaan dan kilang/industri turut dilaksanakan bagi

membuat pengesahan.

3.5. RUMUSAN AUDIT

3.5.1. Pengauditan yang dijalankan pada bulan Jun hingga Ogos 2018


a. Prestasi Aktiviti

Prestasi kutipan cukai taksiran bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 tidak

mencapai sasaran jumlah kutipan yang ditetapkan walaupun nilai kutipan cukai

meningkat pada setiap tahun. Manakala prestasi perbelanjaan bagi tempoh

tahun 2015 hingga 2017 menurun pada setiap tahun. Bagaimanapun, kutipan

cukai taksiran perlu ditingkatkan agar dapat menampung keperluan kos

perbelanjaan. Selain itu, kutipan tunggakan sebenar adalah rendah kerana tidak

mencapai sekurang-kurangnya 50% daripada jumlah tunggakan sebenar.

b. Pengurusan Aktiviti

Pihak Audit mendapati Majlis telah mempunyai sistem SBPBT yang baik, namun

terdapat kelemahan dalam sistem yang menyebabkan bilangan pegangan

sentiasa berubah setiap tahun apabila terdapat pertambahan bilangan

pegangan baru dan akaun pegangan yang dibatalkan. Selain itu, pengurusan

cukai taksiran telah diuruskan secara efektif namun masih terdapat ruang untuk

penambahbaikan terutama dalam aspek penilaian kadar kutipan cukai taksiran

berbanding kos nilai sewaan semasa, penilaian semula terhadap pegangan

yang membuat tambahan bangunan, tindakan penguatkuasaan yang tidak tegas

terhadap pemilik pegangan yang mempunyai jumlah tunggakan tinggi dan tidak

pernah membayar cukai taksiran.


3.5.2. Penemuan Audit utama yang perlu diberikan perhatian dalam kajian ini


i. prestasi pencapaian sasaran kutipan cukai taksiran pada tahun 2016

menurun berbanding tahun 2015 sebanyak 1.5% dan meningkat sebanyak

0.2% sahaja pada tahun 2017;

ii. prestasi kutipan tunggakan berbanding tunggakan sebenar menunjukkan

pencapaian yang rendah iaitu antara 21.5% hingga 33.1% bagi tempoh

tahun 2015 hingga 2017;

iii. berlaku perbezaan jumlah pegangan di antara 1,658 hingga 4,702 pegangan

selepas mengambil kira bilangan pertambahan pegangan baru dan yang

telah dibatalkan bagi tahun 2015 hingga 2017;

iv. penilaian semula kadar cukai taksiran oleh Majlis ditangguhkan, tiada

penilaian semula penentuan kadar sewa sejak tahun 1984 dan penilaian

semula terhadap tambahan bangunan tidak dibuat dalam tempoh yang agak

lama;

v. pemilik pegangan tidak pernah membayar cukai taksiran di antara tempoh

dua (2) hingga 35 tahun; dan

vi. tindakan menyita harta alih pemilik yang mempunyai tunggakan melebihi

RM1,000 tidak dilaksanakan dalam tempoh tahun 2015 hingga 2017.


Perkara yang ditemui dan maklum balas Majlis telah dibincangkan dalam

Exit Conference pada 19 September 2018. Penjelasan lanjut bagi setiap penemuan

yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:

3.6.1. Prestasi Aktiviti

Cukai taksiran merupakan sumber pendapatan utama kepada Majlis. Ia perlu dikutip

dengan cekap kerana Majlis memerlukan peruntukan untuk pentadbiran dan

pengurusan di kawasan pentadbiran Majlis. Prestasi pencapaian pengurusan cukai

taksiran ini digunakan sebagai asas untuk meneruskan pendekatan yang sesuai

kepada Majlis agar inisiatif meningkatkan hasil yang lebih tinggi dapat dilaksanakan

dan dapat memenuhi kehendak pembayar cukai dalam penyediaan perkhidmatan.

Analisis dibuat berdasarkan prestasi hasil cukai taksiran dan keperluan perbelanjaan

untuk menyediakan perkhidmatan kepada pembayar cukai.


3.6.1.1. Pencapaian Output

a. Seksyen 127, Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) yang

memperuntukkan kuasa kepada Majlis untuk mengutip cukai taksiran

terhadap semua pegangan atau hartanah seperti bangunan kediaman,

komersial, industri dan lain-lain. Manakala, Seksyen 147(2) Akta 171

menyatakan jika mana-mana jumlah wang itu atau mana-mana bahagiannya

masih terhutang dan belum dibayar hingga akhir bulan Februari atau hingga

akhir bulan Ogos dalam setiap tahun, mengikut mana-mana yang berkenaan,

jumlah wang itu hendaklah disifatkan sebagai suatu tunggakan dan boleh

dituntut sebagaimana diperuntukkan dalam Seksyen 148. Berdasarkan Buku

Bajet Majlis dan Minit Mesyuarat Jawatankuasa Tetap Kewangan dan Hasil

bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017, Majlis telah menetapkan sasaran

kutipan cukai taksiran tahun semasa secara berasingan dengan sasaran

tunggakan bagi tempoh tahun tersebut. Penetapan sasaran adalah

berdasarkan prestasi kutipan tahun semasa dan dua (2) tahun sebelumnya,

pertambahan pegangan baru dan keupayaan Majlis daripada segi bilangan

kakitangan, penggunaan gadget dan kios.

b. Semakan Audit mendapati hasil cukai taksiran dan tunggakan yang diterima

bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 masing-masing berjumlah

RM33.13 juta, RM36.62 juta dan RM38.53 juta. Jumlah penerimaan bagi

tempoh tahun tersebut berjumlah RM108.28 juta. Butiran lanjut adalah seperti

Jadual 3.2.

JADUAL 3.2

PENERIMAAN KUTIPAN CUKAI TAKSIRAN DAN TUNGGAKAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN KUTIPAN SEBENAR

HASIL SEMASA (RM Juta)

KUTIPAN SEBENAR TUNGGAKAN

(RM Juta)

JUMLAH PENERIMAAN (RM Juta)

2015 25.66 7.47 33.13

2016 26.65 9.97 36.62

2017 28.20 10.33 38.53

JUMLAH 80.51 27.77 108.28


c. Semakan Audit selanjutnya mendapati bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017

jumlah kutipan yang sepatutnya dikutip masing-masing berjumlah

RM36.27 juta, RM38.15 juta dan RM39.79 juta. Cukai taksiran yang telah

dikutip oleh Majlis bagi tempoh tahun tersebut adalah sejumlah RM80.51 juta.

Pada tahun 2015, daripada 159,125 bilangan pegangan, Majlis telah

menetapkan sasaran kutipan cukai sejumlah RM27.85 juta. Bagaimanapun,


kutipan sebenar yang dapat dikutip adalah sejumlah RM25.66 juta iaitu

92.1%. Kutipan tahun 2016 meningkat daripada nilai kutipan sebenar

tahun 2015 iaitu sejumlah RM0.99 juta namun menurun berbanding sasaran

yang ditetapkan berjumlah RM2.75 juta. Manakala, kutipan sebenar pada

tahun 2017 meningkat sebanyak 0.2% berbanding tahun 2016 tetapi tidak

mencapai sasaran. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 3.3.

JADUAL 3.3

PRESTASI KUTIPAN CUKAI TAKSIRAN DAN PERBELANJAAN HASIL

TAHUN

KUTIPAN CUKAI TAKSIRAN

PATUT DIKUTIP (RM Juta)

(a)

SASARAN KUTIPAN (RM Juta)

(b)

KUTIPAN SEBENAR (RM Juta)

(c)

PERATUS (%) (d=c/b)

2015 36.27 27.85 25.66 92.1%

2016 38.15 29.40 26.65 90.7%

2017 39.79 31.00 28.20 90.9%

JUMLAH 114.21 88.25 80.51 91.2%


d. Temu bual dengan pegawai Majlis, punca berlakunya penurunan hasil kutipan

berbanding sasaran adalah disebabkan oleh bil tidak diterima oleh pemilik

pegangan dan berlaku pindah hak milik yang tidak diisytihar oleh pemilik asal

atau pemilik baru. Kutipan sebenar yang tidak dapat dikutip menyebabkan

tunggakan cukai taksiran semakin meningkat.

e. Analisis Audit selanjutnya mendapati tunggakan sebenar cukai taksiran

meningkat pada tahun 2016 berbanding tahun 2015 iaitu sejumlah

RM1.21 juta. Manakala pada tahun 2017 tunggakan sebenar menurun

sejumlah RM4.82 juta berbanding tahun 2016. Pencapaian kutipan tunggakan

cukai taksiran berbanding sasaran yang ditetapkan adalah rendah antara

69.8% hingga 88.3% bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017. Prestasi kutipan

sebenar tunggakan berbanding tunggakan sebenar juga menunjukkan

pencapaian antara 21.5% hingga 33.1% bagi tempoh tahun 2015 hingga

2017. Antara faktor menyebabkan prestasi kutipan tunggakan tidak mencapai

sasaran kerana kekurangan kakitangan di Seksyen Tunggakan, Jabatan

Kewangan dan kadar pusingan jadual kerja mengambil tempoh masa yang

lama untuk tindakan penguatkuasaan ke atas seluruh kawasan pentadbiran

Majlis. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 3.4.


JADUAL 3.4 PRESTASI SASARAN DAN KUTIPAN TUNGGAKAN CUKAI TAKSIRAN

BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN TUNGGAKAN

SEBENAR (RM Juta)

SASARAN KUTIPAN

TUNGGAKAN (RM Juta)

KUTIPAN SEBENAR

TUNGGAKAN (RM Juta)

KUTIPAN BERBANDING TUNGGAKAN

SEBENAR (%)

KUTIPAN SEBENAR

BERBANDING SASARAN

(%)

2015 34.81 10.70 7.47 21.5% 69.8%

2016 36.02 11.50 9.97 27.7% 86.7%

2017 31.20 11.70 10.33 33.1% 88.3%

JUMLAH 102.03 33.90 27.77 27.2% 81.9%


Maklum Balas Majlis yang Diterima pada 18 September 2018

Majlis memaklumkan jumlah sasaran tahunan ditetapkan peningkatannya

sejumlah RM1.55 juta walaupun trend sebenar kutipan tidak

memberangsangkan. Ini membuktikan bahawa Majlis berusaha untuk

mencabar keupayaan kakitangan untuk membuat kutipan cukai yang lebih

baik dari tahun ke tahun. Walaupun peratus peningkatan adalah kecil pada

tahun 2017 berbanding tahun 2016 iaitu 0.2% tetapi peningkatan dari segi

jumlah kutipan sebenar adalah agak signifikan iaitu pertambahan

RM1.55 juta pada tahun 2017. Selain itu, Majlis memaklumkan pemilik

pegangan tidak memberi notis secara bertulis kepada pihak Majlis

berkenaan bangunan diruntuhkan atau dihapuskan. Sekiranya notis tidak

diberi, pemilik pegangan masih lagi bertanggungjawab untuk membayar

cukai taksiran tersebut. Jabatan Penilaian dan Pengurusan Harta akan

membuat lawat siasat di tapak sekiranya menerima notis tersebut dan

sekiranya berpuas hati, maka cukai taksiran tersebut dikurangkan (bagi

sebahagian bangunan sahaja yang roboh) atau dibatalkan (sekiranya

keseluruhan bangunan roboh). Perkara ini juga diambil perhatian terhadap

laporan dari penemuan-penemuan di tapak oleh Penghantar Notis, Bailiff

dan Pembantu Penilaian semasa lawat periksa. Antara tindakan yang telah

diambil bagi meningkatkan kutipan tunggakan adalah ‘Road to 10 Million’,

Mesyuarat Penguatkuasaan Kutipan Hasil dan melancarkan Operasi

Gempur Tunggakan 2018.

Pada pendapat Audit, prestasi hasil kutipan cukai taksiran adalah baik

kerana peratus pencapaian kutipan hasil cukai taksiran melebihi 90% bagi

tempoh tahun 2015 hingga 2017. Manakala, tunggakan cukai taksiran bagi

tempoh tahun yang sama adalah memuaskan kerana prestasi kutipan

tunggakan semakin meningkat daripada 69.8% kepada 88.3%.


3.6.1.2. Pencapaian Outcome

a. Kutipan cukai taksiran adalah bagi membiayai urusan pentadbiran,

pembangunan, penyenggaraan dan pengindahan di kawasan pentadbiran

Majlis. Majlis juga perlu membiayai pembinaan dan penyenggaraan

kemudahan awam dan infrastruktur asas iaitu dewan orang ramai, perhentian

bas, taman rekreasi, ruang niaga, padang permainan, tandas awam, jalan,

parit, longkang dan lampu jalan. Selain itu, Majlis turut menyediakan

perkhidmatan pembersihan di kawasan-kawasan awam, taman-taman

perumahan serta kawasan perniagaan/perusahaan/industri.

b. Semakan Audit mendapati perbelanjaan yang dirancang bagi tempoh tahun

2015 hingga 2017 masing-masing berjumlah RM32.76 juta, RM34.55 juta dan

RM41.48 juta. Perbelanjaan sebenar bagi tempoh tersebut adalah berjumlah

RM88.85 juta. Semakan Audit selanjutnya mendapati perbelanjaan sebenar

yang dibuat bagi tahun 2015 berjumlah RM29.82 juta iaitu 91.8% berbanding

bajet yang telah diluluskan. Manakala, pada tahun 2016 perbelanjaan

sebenar menurun sebanyak 5.4% berbanding tahun 2015. Perbelanjaan

sebenar bagi tahun 2017 pula meningkat sebanyak 0.5% berbanding

tahun 2016 adalah seperti Jadual 3.5.

JADUAL 3.5

PRESTASI PERBELANJAAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN

OUTCOME

PERBELANJAAN DARIPADA HASIL CUKAI

PERBELANJAAN YANG DIRANCANG

(RM Juta) (e)

BAJET YANG DILULUSKAN

(RM Juta) (f)

PERBELANJAAN SEBENAR (RM Juta)

(g)

PERATUS (%) (h=g/f)

2015 32.76 32.49 29.82 91.8%

2016 34.55 34.42 29.72 86.4%

2017 41.48 33.71 29.31 86.9%

JUMLAH 108.79 100.62 88.85 88.3%


c. Terdapat empat (4) jenis perbelanjaan utama yang menggunakan hasil cukai

taksiran antaranya ialah kebersihan bandar dan tapak pelupusan, kos elektrik

lampu jalan dan lampu isyarat, penyenggaraan infra dan pembaikan

kemudahan (jalan, parit, lampu dan kemudahan lain) serta penyenggaraan

landskap. Perbelanjaan terperinci yang dibuat oleh Majlis adalah seperti

Jadual 3.6.


JADUAL 3.6 PERBELANJAAN TERPERINCI BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. JENIS PERBELANJAAN

PERBELANJAAN SEBENAR (RM Juta)

2015 2016 2017

1. Kebersihan Bandar dan Tapak Pelupusan 12.89 12.56 12.71

2. Kos Elektrik Lampu Jalan, Lampu Isyarat, Sewaan, Bahan-Bahan dan Kemudahan Awam Lain

9.61 10.14 10.23

3. Penyenggaraan Infra, Kemudahan dan Pembaikan Kemudahan (Jalan, Parit, Lampu dan Kemudahan Lain)

6.44 5.93 5.51

4. Penyenggaraan Landskap 0.88 1.09 0.86

JUMLAH 29.82 29.72 29.31


d. Semakan Audit selanjutnya mendapati prestasi perbelanjaan berbanding hasil

kutipan cukai taksiran adalah di antara 103.9% hingga 116.2% bagi tempoh

tahun 2015 hingga 2017. Analisis Audit mendapati perbelanjaan melebihi

hasil cukai taksiran bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 masing-masing

berjumlah RM4.16 juta, RM3.07 juta dan RM1.10 juta. Kekurangan hasil

daripada cukai taksiran diperolehi daripada sumber pendapatan lain seperti

bayaran lesen, bayaran perkhidmatan, bayaran pelan, sewaan, notis, denda

dan hukuman. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 3.7.

JADUAL 3.7

PERBELANJAAN YANG MENGGUNAKAN HASIL CUKAI TAKSIRAN BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN HASIL CUKAI

TAKSIRAN (RM Juta)

PERBELANJAAN (RM Juta)

KURANGAN HASIL (RM Juta)

PERATUS PERBELANJAAN

(%)

2015 25.66 29.82 -4.16 116.2

2016 26.65 29.72 -3.07 111.5

2017 28.20 29.31 -1.10 103.9

JUMLAH 80.51 88.85 -8.33 110.4


e. Majlis telah sedaya upaya berusaha mengoptimumkan penggunaan hasil

kutipan cukai taksiran untuk penyenggaraan dan penyediaan kemudahan

awam bagi memastikan keselesaan penduduk setempat. Antara

perkhidmatan yang telah dilaksanakan oleh Majlis adalah pengurusan kutipan

sampah, penyenggaraan longkang, memotong rumput, menurap jalan-jalan

rosak dan sebagainya adalah seperti Gambar 3.1 hingga Gambar 3.4.


GAMBAR 3.1

Taman Gurun Jaya, Sungai Petani

- Pemasangan Penutup Longkang Untuk Keselamatan (28.08.2018)


Gurun, Sungai Petani

- Kerja Pembersihan Sampah dan Kutipan Sampah (28.08.2018)

GAMBAR 3.4

Taman Sejati, Sungai Petani

- Kerja Penurapan Jalan yang Rosak (27.08.2018)


Dalam keadaan kutipan hasil cukai lebih rendah berbanding perbelanjaan,

Majlis tetap memberi keutamaan kepada bajet yang melibatkan keperluan

penduduk terutamanya untuk menyelesaikan aduan-aduan yang telah

dibangkitkan.


Pada pendapat Audit, pengurusan perbelanjaan yang dilaksanakan oleh

Majlis adalah baik walaupun hasil kutipan cukai taksiran kurang daripada

keperluan perbelanjaan sebenar.

3.6.2. Pengurusan Aktiviti

3.6.2.1. Pengurusan Pegangan

Cukai taksiran dikenakan kepada pemilik pegangan yang merangkumi bangunan

kediaman, perniagaan, bangunan perindustrian, tanah kosong dan hartanah

khas. Cukai taksiran wajib dibayar seperti yang diperuntukkan di bawah

seksyen 127 Akta 171 membolehkan Majlis mengenakan kadar ke atas

pegangan-pegangan yang terdapat di dalam kawasan Majlis. Bilangan pegangan

menjadi asas pengiraan bagi menentukan hasil cukai taksiran yang patut dikutip

dan menjadi sumber pendapatan utama Majlis. Berdasarkan Minit Mesyuarat

Jawatankuasa Tetap Kewangan dan Hasil yang diadakan dalam tahun 2015

hingga 2017, bilangan pegangan di kawasan pentadbiran Majlis ialah antara

159,125 hingga 170,834 pegangan dengan peningkatan sebanyak 2% pada

tahun 2016 dan 4% pada tahun 2017. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 3.8.

JADUAL 3.8

BILANGAN PEGANGAN MENGIKUT JENIS BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN

PEGANGAN

JENIS JUMLAH JUMLAH

KESELURUHAN

2015

Kediaman 116,617

159,125

Perniagaan 14,349

Kilang/Industri 1,413

Hartanah Khas 383

Tanah Kosong 26,363

2016

Kediaman 119,335

163,130

Perniagaan 14,649


Hartanah Khas 414

Tanah Kosong 27,240

2017

Kediaman 124,424

170,834

Perniagaan 15,010


Hartanah Khas 430

Tanah Kosong 29,472



a. Semakan Audit selanjutnya mendapati wujud perbezaan jumlah pegangan

selepas mengambil kira bilangan pertambahan pegangan baru dan yang

telah dibatalkan bagi tahun 2015 hingga 2017. Semua pegangan telah dibuat

penilaian cukai dan telah didaftarkan untuk kenaan cukai. Berdasarkan

pengiraan Audit terhadap laporan yang dikemukakan oleh Jabatan Penilaian

dan Pengurusan Harta jumlah perbezaan bilangan pegangan bagi tahun 2015

hingga 2017 masing-masing berjumlah 3,386, 1,658 dan 4,702. Butiran lanjut


JADUAL 3.9

BILANGAN PEGANGAN MAJLIS BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN

BILANGAN PEGANGAN BERDASARKAN LAPORAN MAJLIS BILANGAN

PEGANGAN BERDASARKAN

PENGIRAAN AUDIT

PERBEZAAN BILANGAN PEGANGAN

PEGANGAN BARU

AKAUN DIBATALKAN

JUMLAH PEGANGAN

2015 6,421 4,181 159,125 155,739 3,386

2016 5,431 3,084 163,130 161,472 1,658

2017 8,199 5,197 170,834 166,132 4,702

JUMLAH 20,051 12,462 493,089 483,343 9,746


b. Peningkatan pegangan setiap tahun adalah disebabkan oleh berlakunya

pertambahan pembangunan di kawasan pentadbiran seperti taman

perumahan baru, perniagaan, kilang, industri dan tanah kosong. Kesan

penambahan pegangan baru dapat meningkatkan hasil kutipan cukai taksiran

Majlis. Bagaimanapun perbelanjaan perkhidmatan turut meningkat. Selain itu,

perbezaan jumlah pegangan yang dikemukakan oleh Jabatan Penilaian dan

Pengurusan Harta berbanding pengiraan Audit disebabkan oleh Sistem

SBPBT tidak dibuat penetapan lock data setiap tahun menyebabkan

maklumat pegangan sentiasa berubah apabila Pegawai Majlis membuat

pelarasan pada tahun berikutnya.


Majlis memaklumkan perbezaan jumlah pegangan berlaku disebabkan oleh

pembatalan yang dibuat secara ‘backdated’ oleh Jabatan Penilaian dan

Pengurusan Harta bagi kes-kes tertentu. Data-data tersebut merupakan

data yang 'hidup' dan ianya boleh dikemas kini sekiranya perlu

pada bila-bila masa jika terdapat bukti yang jelas dan nyata. Di antara

sebab-sebab pembatalan ‘backdated’ dibuat adalah pertindihan akaun,

premis tiada di tapak dan wujud akaun baru. Kekangan sistem SBPBT

sedia ada yang diguna pakai tiada penetapan ‘lock’ data setiap tahun


menyebabkan jumlah pegangan berubah dari semasa ke semasa

disebabkan oleh pembatalan akaun 'backdated' yang dibuat kemudian.

Bahagian Teknologi Maklumat mengambil tindakan terhadap isu ini dengan

mewujudkan satu (1) 'table' baru untuk tujuan 'lock data' pegangan pada

setiap tahun. Laporan pegangan tahunan merujuk kepada 'table' tersebut

bagi mengatasi laporan pegangan yang sentiasa berubah.

Pada pendapat Audit, pengurusan pengesahan bilangan pegangan adalah

kurang memuaskan kerana jumlah pegangan setiap tahun sentiasa berubah

disebabkan oleh tiada penetapan ‘lock data’ dalam SBPBT.

3.6.2.2. Penilaian Cukai Taksiran

a. Penilaian Kadar Cukai Taksiran Ditangguh

Mengikut Seksyen 127 Akta 171 Pihak Berkuasa Tempatan boleh dengan

kelulusan Pihak Berkuasa Negeri dari semasa ke semasa sebagaimana

difikirkan perlu mengenakan sama ada secara berasingan atau sebagai suatu

kadar yang disatukan, kadar atau kadar-kadar tahunan dalam sesuatu

kawasan Pihak Berkuasa Tempatan.

i. Semakan Audit mendapati Majlis telah mengenakan kadar cukai taksiran

terhadap pegangan yang diluluskan oleh Pihak Berkuasa Negeri sejak

tahun 1984 dan telah diwartakan. Kadar peratusan bagi setiap kategori

pegangan yang diguna pakai oleh Majlis tidak berubah sejak tahun 1984.

Kadar yang dikenakan adalah berbeza mengikut jenis dan kawasan

pegangan iaitu pada kadar antara 2% hingga 11% daripada nilaian

tahunan seperti Jadual 3.10.

JADUAL 3.10

KADAR CUKAI TAKSIRAN MENGIKUT JENIS DAN KAWASAN

KAWASAN KATEGORI JENIS PEGANGAN KADAR

(%)

Sungai Petani, Sungai Lalang, Bedong, Gurun, Tikam Batu

Bangunan

Kediaman 8

Perniagaan 10

Kilang/Industri 12

Tanah Kosong Dengan Syarat

Kediaman 2

Perniagaan 3

Kilang/Industri 4

Pertanian Dalam Bandar 1

Pertanian Luar Bandar 0.5

Bangunan Kediaman 4


KAWASAN KATEGORI JENIS PEGANGAN KADAR

(%)

Cawangan Kecil (Jeniang, Semeling, Padang Lembu, Merbok, Kota Kuala Muda, Bukit Selambau, Tanjung Dawai)

Kediaman di Kampung Baru 5

Perniagaan 6

Kilang/Industri 10

Tanah Kosong Dengan Syarat

Kediaman 2

Perniagaan 3

Kilang/Industri 4

Pertanian Dalam Bandar 1

Pertanian Luar Bandar 0.5


ii. Semakan Audit selanjutnya terhadap Minit Mesyuarat Jawatankuasa

Tetap Pentadbiran dan Kewangan Bilangan 3/2015 yang diadakan pada

23 Jun 2015 mendapati Majlis telah mencadangkan kenaikan kadar cukai

taksiran yang baru iaitu sebanyak 1% mengikut setiap kategori pegangan

dan telah disahkan dalam Mesyuarat Penuh Majlis pada 28 Jun 2015.

Satu (1) mesyuarat turut diadakan di Majlis Perbandaran Kulim (MPKK)

pada 20 Ogos 2015 bersama-sama pegawai Jabatan Penilaian dan

Pengurusan Harta di setiap PBT Negeri Kedah bagi membincangkan

cadangan pelarasan tersebut. Mesyuarat yang diadakan telah bersetuju

bahawa MPKK menjadi penyelaras/urus setia bagi pengumpulan Kertas

Kerja Cadangan Pelarasan Kenaikan Kadar Cukai Taksiran untuk

dikemukakan kepada Majlis Mesyuarat Kerajaan (MMK) Negeri Kedah.

Kertas kerja tersebut telah diangkat ke MMK pada 15 Oktober 2015.

iii. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Kedah yang telah bersidang pada

9 Disember 2015 mengikut Kertas No. 6(F) 394/2015 telah bersetuju

dengan cadangan kenaikan kadar sebanyak 1% mengikut kategori

pegangan yang dinyatakan dan berkuat kuasa mulai 1 Januari 2016.

Bagaimanapun, berdasarkan Minit Mesyuarat Jawatankuasa Pemandu

Pengurusan Pembangunan dan Pentadbiran (Post Exco) Bilangan

2 Tahun 2016 telah menangguhkan kenaikan kadar cukai taksiran PBT

sebanyak 1% mulai tahun 2016. Bagaimanapun, tiada justifikasi sebab

penangguhan kenaikan kadar dinyatakan di dalam minit mesyuarat

tersebut. Penangguhan kenaikan kadar tersebut telah menyebabkan hasil

yang dikutip oleh Majlis berkurangan dan kadar tersebut tidak

bersesuaian dengan nilaian kadar sewa semasa.


b. Penilaian Semula Nilai Sewa Hartanah Tidak Dibuat

Mengikut Perkara 1 Seksyen 130 Akta 171 menyatakan apa-apa kadar atau

kadar-kadar yang dikenakan di bawah Bahagian ini boleh ditaksirkan atas

dua (2) faktor iaitu nilai tahunan pegangan atau nilai tambahan pegangan

sebagaimana yang ditetapkan oleh Pihak Berkuasa Negeri. Manakala

menurut Perkara 3 Seksyen 137 Akta 171 memperuntukkan sesuatu senarai

nilaian baru yang mengandungi butir-butir yang sama seperti dalam Perkara 1

Seksyen 137 hendaklah disedia dan disiapkan sekali tiap-tiap lima (5) tahun

atau dalam tempoh yang dilanjutkan sebagaimana ditentukan oleh Pihak

Berkuasa Negeri.

i. Semakan Audit mendapati kaedah pengiraan cukai taksiran yang diguna

pakai Majlis adalah berdasarkan Nilaian Tahunan iaitu anggaran kasar

sewa tahunan. Melalui kaedah ini, penilaian dibuat dengan

membandingkan kadar sewa yang dikenakan di kawasan kediaman

berhampiran. Seterusnya analisis dibuat untuk menentukan jumlah Nilaian

Tahunan yang akan dikenakan. Nilaian kadar sewa yang digunakan oleh

Majlis adalah berdasarkan Senarai Nilaian yang berkuat kuasa sejak

tahun 1984.

ii. Sehingga tarikh pengauditan, tiada Senarai Nilaian kadar sewa yang

baharu disedia bagi menggantikan Senarai Nilaian yang lama. Pihak Audit

dimaklumkan oleh pegawai Majlis, penilaian semula terhadap Senarai

Nilaian kadar sewa di kawasan pentadbiran Majlis tidak dilaksanakan

sejak tahun 1984 kerana melibatkan kos yang tinggi untuk melantik penilai

swasta dan membebankan Majlis bagi membiayai kos penilaian tersebut.

Majlis terpaksa melantik penilai swasta untuk kerja-kerja penilaian

tersebut kerana kekurangan kakitangan. Asas nilaian cukai taksiran yang

tidak mengikut nilaian kadar sewa semasa menyebabkan hasil Majlis

dikutip rendah daripada kadar yang sepatutnya boleh dikutip. Ini kerana

perkiraan adalah berasaskan nilaian kadar sewa pada 34 tahun yang

lepas.


Majlis memaklumkan sesi 'brainstorming' terhadap analisis perbandingan

melalui penilaian semula pegangan berkadar di kawasan PBT dan pelarasan

kadar peratus bagi kategori pegangan telah dibuat pada 8 hingga

9 Julai 2018 antara Bahagian Kerajaan Tempatan SUK Negeri Kedah

bersama PBT-PBT Negeri Kedah (Jabatan Penilaian dan Pengurusan Harta

dan Jabatan Undang-Undang). Kiraan mengikut kadar sewa semasa

(Tone of the List) dan kenaikan kadar 1% telah dibuat di dalam sesi tersebut


di mana Majlis Perbandaran Sungai Petani dianggarkan boleh mendapat

tambahan cukai taksiran sebanyak RM5.81 juta sekiranya berlaku kenaikan

kadar 1% dan RM73.32 juta sekiranya penilaian semula dijalankan.

Pada pendapat Audit, penangguhan kenaikan kadar cukai taksiran atau

penilaian semula menyebabkan kadar tersebut tidak bersesuaian dengan

nilai kadar sewa semasa. Manakala penilaian semula nilai sewaan hartanah

adalah tidak memuaskan kerana Majlis tidak pernah menyediakan Senarai

Nilaian kadar sewa yang baharu bagi menggantikan Senarai Nilaian yang

lama.

c. Penilaian Semula ke Atas Nilai Tambahan Bangunan

Menurut Seksyen 144 (b) Akta 171 menetapkan apa-apa bangunan didirikan,

diubah suai, diubah, diruntuhkan atau dibina semula, atau kemajuan lain

dibuat pada sesuatu pegangan berkadar, nilainya telah dinaikkan.

i. Semakan Audit terhadap senarai tugas Pembantu Penilaian ialah

membantu membuat penilaian cukai taksiran, menjalankan siasatan

premis roboh, menjalankan siasatan pertukaran nombor rumah, membuat

siasatan kes-kes lapor kosong dan lain-lain tugas yang diarahkan.

Berdasarkan temu bual dengan pegawai Majlis memaklumkan sasaran

bagi kerja-kerja nilaian tambahan bangunan ditetapkan iaitu sebanyak

60 tambahan bangunan perlu dinilai oleh setiap Pembantu Penilaian bagi

setiap bulan. Analisis Audit mendapati, peratus pencapaian penilaian

semula tambahan bangunan berbanding sasaran yang telah ditetapkan

bagi tempoh tahun 2015 hingga 2017 masing-masing 99.4%, 83.2% dan

76.7%. Peratus pencapaian semakin menurun dan tidak mencapai

sasaran yang ditetapkan. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 3.11.

JADUAL 3.11

SASARAN NILAIAN TAMBAHAN BANGUNAN BAGI TEMPOH TAHUN 2015 HINGGA 2017

TAHUN SASARAN NILAIAN

TAMBAHAN BANGUNAN

NILAIAN TAMBAHAN BANGUNAN

PERATUS PENCAPAIAN

(%)

2015 4,860 4,833 99.4

2016 7,560 6,292 83.2

2017 4,800 3,681 76.7

JUMLAH 17,220 14,806 86.0



ii. Lawatan Audit yang dijalankan pada 23 dan 25 Julai 2018 ke tujuh (7)

taman perumahan di sekitar Sungai Petani mendapati 11 pemilik telah

membuat tambahan binaan bangunan tetapi nilaian tambahan bangunan

terhadap nilaian tahunan cukai belum dibuat. Berdasarkan anggaran

pengiraan Audit, Majlis mengalami kurangan cukai taksiran sejumlah

RM669.60 setahun bagi 11 pemilik tersebut. Butiran lanjut seperti Jadual

3.12. Pegangan masih dikenakan cukai taksiran dengan nilai tahunan

yang asal seperti Gambar 3.5 hingga Gambar 3.8.

JADUAL 3.12

PENILAIAN SEMULA TERHADAP NILAI TAMBAHAN BANGUNAN

BIL. NOMBOR AKAUN KATEGORI PEGANGAN

TAMAN

CUKAI TAKSIRAN SEMASA

(RM)

CUKAI TAKSIRAN

SEPATUTNYA (RM)

PERBEZAAN SETAHUN

(RM)

1. 101001/000000406 Kediaman Taman Intan, Sungai Petani 196.80 220.80 24.00

2. 103041/000004659 Kediaman Bandar Puteri Jaya, Sungai Petani

268.80 283.20 14.40


180.00 204.00 24.00


180.00 186.00 6.00

5. 104001/000000480 Kediaman Taman Peruda, Sungai Petani 153.60 163.20 9.60

6. 104001/000000482 Kediaman Taman Peruda, Sungai Petani 163.20 211.20 48.00

7. 105040/000000288 Kediaman Taman Seroja, Sungai Petani 86.40 91.20 4.80

8. 106411/000001036 Perniagaan Taman Gurun Jaya, Gurun 240.00 510.00 270.00

9. 106411/000001020 Kediaman Taman Gurun Jaya, Gurun 192.00 244.80 52.80

10. 106411/000001019 Kediaman Taman Gurun Jaya, Gurun 96.00 244.80 148.80

11. 104027/000000096 Kediaman Taman Bandar Baru, Sungai Petani

96.00 163.20 67.20

JUMLAH 1,852.80 2,522.40 669.60


GAMBAR 3.5

Taman Peruda, Sungai Petani

- Penambahan Binaan Rumah Kediaman yang Tidak Dinilai Semula (23.07.2018)


GAMBAR 3.6

Taman Gurun Jaya, Sungai Petani


GAMBAR 3.7

Bandar Puteri Jaya, Sungai Petani


GAMBAR 3.8

Bandar Puteri Jaya, Sungai Petani


iii. Berdasarkan temu bual dengan pegawai Majlis, nilaian tambahan

bangunan tidak dapat dilaksanakan sepenuhnya terhadap semua

pegangan di seluruh kawasan pentadbiran Majlis kerana jadual pusingan

kerja bagi penilaian tambahan bangunan berbanding dengan bilangan

Pembantu Penilaian di Jabatan Penilaian dan Pengurusan Harta adalah

tidak setara. Selain itu, tambahan binaan bangunan yang tidak dinilai

semula menyebabkan nilai tahunan cukai yang dikenakan kepada pemilik

pegangan tidak tepat di mana terdapat pemilik telah dikenakan kadar

yang kurang daripada yang sepatutnya.

Contoh Reka Bentuk Asal



Majlis memaklumkan kerja-kerja untuk penilaian tambahan bangunan

adalah merupakan sebahagian daripada tugasan Pembantu Penilaian selain

daripada penilaian pegangan baru, lot kosong, caj pemajuan serta lawat

periksa ke atas aduan yang diterima. Oleh yang demikian, tempoh pusingan

lawat siasat semula setiap taman mengambil masa mengikut jumlah

pegangan di dalam sesuatu taman. Bagaimanapun, Jabatan Penilaian dan

Pengurusan Harta akan membuat lawat siasat untuk penilaian tambahan

sekiranya terdapat maklumat daripada pemilik, aduan orang awam

mahupun makluman daripada jabatan-jabatan dalaman Majlis.

Pada pendapat Audit, penilaian semula terhadap nilai tambahan bangunan

telah diuruskan secara efektif namun masih terdapat ruang menambah baik

kerana peratus pencapaian sasaran penilaian semula tersebut semakin

menurun.

3.6.2.3. Pemilik Pegangan Tidak Pernah Membayar Cukai Taksiran

Seksyen 147(2) Akta 171 menyatakan jika mana-mana jumlah wang itu atau

mana-mana bahagiannya masih terhutang dan belum dibayar hingga akhir bulan

Februari atau hingga akhir bulan Ogos dalam setiap tahun, mengikut mana-mana

yang berkenaan, jumlah wang itu hendaklah disifatkan sebagai suatu tunggakan

dan boleh dituntut sebagaimana diperuntukkan dalam Seksyen 148.

a. Semakan Audit mendapati sehingga 31 Disember 2017, sebanyak

2,101 pegangan bagi kediaman, perniagaan dan kilang/industri tidak pernah

membuat bayaran sejak dikenakan cukai yang berjumlah RM1.65 juta.

Tunggakan pegangan tersebut adalah di antara dua (2) hingga 35 tahun. Nilai

cukai taksiran tertinggi adalah berjumlah RM14,361, manakala yang terendah

adalah berjumlah RM52 seperti Jadual 3.13 dan Jadual 3.14.


JADUAL 3.13 BILANGAN PEGANGAN YANG TIDAK PERNAH MEMBAYAR CUKAI TAKSIRAN

MENGIKUT USIA SEHINGGA 31 DISEMBER 2017

TEMPOH USIA (TAHUN)

BILANGAN PEGANGAN JUMLAH

(RM)

2 hingga 5 1,731 1,256,124

6 hingga 10 153 140,107

11 hingga 15 153 154,654

16 hingga 20 41 64,932

21 hingga 25 17 20,064

26 hingga 30 2 5,078

31 hingga 35 4 11,828

JUMLAH 2,101 1,652,787


JADUAL 3.14 BILANGAN PEGANGAN MENGIKUT NILAI CUKAI TAKSIRAN

YANG TIDAK PERNAH MEMBAYAR CUKAI TAKSIRAN SEHINGGA 31 DISEMBER 2017

NILAI TUNGGAKAN CUKAI (RM)

BILANGAN PEGANGAN JUMLAH

(RM)

52 hingga 2,000 2,009 1,349,076

2,001 hingga 4,000 80 212,321

4,001 hingga 6,000 4 18,108

6,001 hingga 8,000 4 26,624

8,001 hingga 10,000 1 8,462

10,001 hingga 12,000 1 11,635

12,001 hingga 14,000 1 12,200

14,001 hingga 14,361 1 14,361

JUMLAH 2,101 1,652,787


b. Lawatan fizikal Audit pada 25 dan 28 Julai 2018 terhadap pegangan yang

tidak pernah membayar cukai di antara RM1,500 sehingga RM14,000 adalah

seperti Gambar 3.9 hingga Gambar 3.12.



Taman Gurun Jaya

- Kediaman yang Tidak Pernah Membayar Cukai Selama 32 Tahun (25 Julai 2018)

Taman Gurun Jaya - Kediaman yang Tidak Pernah Membayar Cukai

Selama 34 Tahun (25 Julai 2018)


Jalan Raya Gurun, Sungai Petani

- Premis Perniagaan yang Tidak Pernah Membayar Cukai Selama 25 Tahun

(28 Julai 2018)

Taman Sejati Indah, Sungai Petani - Kilang/Industri yang Tidak Pernah Membayar Cukai Selama 16 Tahun

(28 Julai 2018)

c. Berdasarkan temu bual dengan pegawai Majlis, antara sebab pegangan yang

tidak pernah membayar cukai taksiran antara tempoh dua (2) hingga 35 tahun

yang berjumlah RM1.65 juta adalah seperti berikut:

i. Bil tetap dihantar ke premis yang tidak diduduki. Pemilik-pemilik premis

tidak memberi alamat terkini, justeru mereka tidak menerima bil cukai

taksiran daripada Majlis.

ii. Keadaan pegangan kebanyakannya rosak dan terbiar. Lapor kosong tidak

dilaksanakan untuk membatalkan akaun-akaun ini kerana pemilik tidak

dapat dihubungi.


Majlis memaklumkan di antara tindakan yang telah diambil adalah

Majlis telah membuat rosot nilai penghutang sebanyak RM5.6 juta bagi

pegangan-pegangan yang tidak menjelaskan cukai taksiran di antara

tempoh enam (6) tahun iaitu sebanyak 12 kali pengeluaran bil di dalam

penyata kewangan 2017. Selain itu, pelbagai laporan telah dirangka

di dalam SBPBT antaranya Laporan Tunggakan mengikut zon, premis, nilai


dan lain-lain bagi memudahkan pengelasan akaun-akaun tertunggak untuk

dibuat tindakan selanjutnya.

Pada pendapat Audit, pengurusan kutipan tunggakan terhadap pegangan

yang tidak pernah membayar cukai adalah tidak cekap kerana terdapat

tunggakan pegangan yang berusia melebihi 30 tahun.

3.6.2.4. Pengeluaran Bil Cukai Taksiran dan Notis E

Mengikut Seksyen 147 Akta 171 menetapkan cukai taksiran hendaklah dijelaskan

oleh pemilik pada akhir bulan Februari dan Ogos setiap tahun. Pemilik adalah

bertanggungjawab membayar jumlah cukai taksiran tersebut dengan apa-apa

bayaran yang ditetapkan oleh Pihak Berkuasa Tempatan. Jika bil tersebut tidak

dibayar hingga akhir bulan Februari atau hingga akhir bulan Ogos dalam setiap

tahun jumlah tersebut dianggap sebagai tunggakan dan boleh dituntut seperti

yang dinyatakan dalam Seksyen 148 Akta 171. Seksyen tersebut juga

menetapkan setiap Pihak Berkuasa Tempatan perlu mengeluarkan Borang E iaitu

notis membayar tunggakan kepada pemilik yang gagal membuat bayaran

tunggakan cukai taksiran.

a. Semakan Audit mendapati Majlis telah melantik syarikat SR Express (M) Sdn.

Bhd. dan Inter-City MPC (M) Sdn. Bhd. untuk mencetak dan mengepos bil

cukai taksiran. Syarikat tersebut dilantik secara sebut harga dan bayaran

dibuat secara interim pada kadar harga seperti yang telah ditetapkan selepas

syarikat mengemukakan bil-bil dan dokumen kewangan yang berkaitan

dengan tuntutan bagi tujuan pembayaran. Bagi tempoh tahun 2015 hingga

2017, sebanyak 858,442 bil cukai taksiran seperti Jadual 3.15 dan

sebanyak 416,307 Notis E seperti Jadual 3.16 bagi Penggal 1 dan

Penggal 2 telah dicetak dan dipos oleh Syarikat yang dilantik.

JADUAL 3.15

BILANGAN BIL CUKAI TAKSIRAN SERTA BAYARAN PERKHIDMATAN KEPADA SYARIKAT PENCETAK BAGI TAHUN 2015 SEHINGGA 2017

BIL. TAHUN SYARIKAT PENCETAK

BILANGAN BIL CUKAI TAKSIRAN YANG DIKELUARKAN

PENGGAL 1 RM PENGGAL 2 RM

1. 2015 SR Express (M) Sdn. Bhd. 162,689 97,284 120,426 72,318


3. 2017 Inter-City MPC (M) Sdn. Bhd.

166,585 123,866 122,531 85,366

JUMLAH 493,846 338,419 364,596 229,301



JADUAL 3.16 BILANGAN NOTIS E DAN BAYARAN PERKHIDMATAN

KEPADA SYARIKAT PENCETAK BAGI TAHUN 2015 SEHINGGA 2017

BIL. TAHUN SYARIKAT PENCETAK

BILANGAN NOTIS E YANG DIKELUARKAN




3. 2017 SR Express (M) Sdn. Bhd. Data One Services Sdn. Bhd.

70,761 55,747 75,248 61,203

JUMLAH 201,922 146,315 214,385 162,551


b. Semakan Audit selanjutnya mendapati sebanyak 3,140 daripada 289,116 bil

cukai taksiran atau 1.1% dan 1,296 daripada 146,009 Notis E atau 0.9% pada

tahun 2017 telah dikembalikan oleh pejabat pos. Bil cukai taksiran dan Notis

E ini dikembalikan oleh pemilik kerana nama pemilik pegangan masih di atas

nama pemaju dan pemilik sebenar belum membuat pertukaran nama hak

milik sebelum bil cukai taksiran dikeluarkan. Selain itu, bil cukai taksiran

dipulangkan disebabkan oleh pemilik pegangan telah berpindah, alamat tidak

lengkap dan lain-lain. Berdasarkan temu bual dengan pegawai Majlis,

tindakan telah diambil terhadap bil cukai taksiran dan Notis E yang

dikembalikan dengan menyemak semula bil cukai taksiran dan Notis E

sebelum dihantar semula oleh penghantar notis Majlis. Pihak Majlis juga telah

mengambil pelbagai inisiatif untuk mengenal pasti pemilik pegangan dengan

mendapatkan kerjasama daripada Jabatan Pendaftaran Negara, Pejabat

Tanah Dan Galian dan RAM Credit Information Sdn. Bhd. Bagaimanapun,

pihak Audit tidak dapat mengesahkan bilangan bil cukai taksiran dan Notis E

yang telah diambil tindakan kerana laporan pemantauan tidak dikemukakan.

Butiran lanjut adalah seperti Jadual 3.17.

JADUAL 3.17

BILANGAN BIL CUKAI TAKSIRAN DAN NOTIS E YANG DIKEMBALIKAN OLEH PEJABAT POS BAGI TAHUN 2017

BIL. SEBAB BIL DIKEMBALIKAN

BILANGAN BIL YANG DIKEMBALIKAN

CUKAI TAKSIRAN NOTIS E

1. Dikembalikan oleh Pemilik 900 327

2. Berpindah 794 478

3. Salah Alamat 315 19

4. Alamat Tidak Lengkap 482 166

5. Tidak Dituntut 7 14

6. Roboh 202 28

7. Alamat Tidak Wujud - 12

8. Tiada Nama dan Nombor Rumah - 55


BIL. SEBAB BIL DIKEMBALIKAN

BILANGAN BIL YANG DIKEMBALIKAN

CUKAI TAKSIRAN NOTIS E

9. Enggan Terima - 27

10. Lain-lain 440 168

11. Kosong - 2

JUMLAH 3,140 1,296


Pada pendapat Audit, prosedur dan proses pengeluaran bil cukai taksiran

dan Notis E telah diuruskan dengan baik kecuali tiada laporan pemantauan

terhadap bil yang dikembalikan semula.

3.6.2.5. Kaedah Kutipan Cukai Taksiran

Seksyen 101(ff) Akta 171 menyatakan bahawa selain daripada apa-apa kuasa

lain yang diberi kepada sesuatu Pihak Berkuasa Tempatan oleh Akta ini atau

oleh mana-mana undang-undang bertulis lain, sesuatu Pihak Berkuasa

Tempatan mempunyai kuasa bagi melakukan segala perkara yang perlu untuk

menjalankan segala peruntukan yang baginya atau berkenaan dengannya

Pihak Berkuasa Tempatan diberi kuasa dari semasa ke semasa membuat

undang-undang kecil, perintah tetap, kaedah-kaedah dan peraturan-peraturan,

dan untuk menguatkuasakan segala undang-undang kecil, perintah tetap dan

peraturan itu.

a. Semakan Audit mendapati terdapat 12 kaedah kutipan yang digunakan oleh

Majlis iaitu kaedah kaunter ibu pejabat, kaunter Urban Transformation Center

(UTC), kaunter pejabat cawangan, kios, kaunter bas, kaunter luar, ejen

kutipan, potongan gaji, pembayaran secara atas talian, kaunter pandu lalu,

rundingan dan pembukaan kaunter bersama program Majlis. Analisis Audit

terhadap enam (6) daripada 12 kaedah kutipan yang dilaksanakan oleh Majlis

mendapati kutipan tertinggi adalah di kaunter Ibu Pejabat Majlis bagi tahun

2015 hingga 2017 iaitu sejumlah RM62.66 juta. Manakala kutipan terendah

adalah melalui bas bergerak berjumlah RM346,090 bagi tempoh tahun 2015

hingga 2017. Kaedah kutipan melalui bas bergerak adalah yang terendah

di antara semua kaedah kutipan kerana bas bergerak hanya beroperasi pada

bulan-bulan tertentu dan penggunaan bas tersebut tidak digunakan untuk

kutipan cukai sahaja tetapi untuk kutipan sewaan gerai, sewa tapak serta

permit Ramadhan. Butiran lanjut mengenai hasil kutipan kaunter pembayaran

cukai taksiran bagi tahun 2015 hingga 2017 adalah seperti Jadual 3.18.

Perkhidmatan kaunter Majlis dan kios adalah seperti Gambar 3.13 dan

Gambar 3.14.



Ibu Pejabat Majlis

-Kaunter Pembayaran Cukai Taksiran (23 Julai 2018)

Ibu Pejabat Majlis -Kios Pembayaran Cukai Taksiran

(23 Julai 2018)

JADUAL 3.18 HASIL KUTIPAN KAUNTER PEMBAYARAN CUKAI TAKSIRAN

BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. KAUNTER

PEMBAYARAN

TAHUN

JUMLAH (RM Juta) 2015

(RM Juta) 2016

(RM Juta ) 2017

(RM Juta)

1. Ibu Pejabat 19.62 20.66 22.38 62.66

2. Empat (4) Pejabat Cawangan

1.64 1.80 1.59 5.03

3. Bas Bergerak Majlis 0.08 0.07 0.19 0.34

4. Kios 1.53 1.70 0.90 4.13

5. Kaunter Luar 0.44 0.70 0.26 1.40

6. Kaunter Pandu Lalu 2.45 1.41 0.42 4.28

JUMLAH 26.51 27.01 27.44 80.96



Majlis memaklumkan kaunter bas bergerak tidak dapat beroperasi secara

harian mengikut jadual yang ditetapkan disebabkan kekangan juruwang

yang bertugas. Ini kerana juruwang sedia ada yang ditempatkan di kaunter

ibu pejabat iaitu seramai enam (6) orang perlu bertugas secara giliran

di kaunter pandu lalu, kaunter Bas Bergerak dan kaunter UTC yang baru

dibuka pada Februari 2016 menjadikan seramai tiga (3) orang sahaja yang

berada di kaunter ibu pejabat. Bas bergerak terpaksa beroperasi pada

bulan-bulan tertentu sahaja iaitu bukan waktu kemuncak. Jabatan

Kewangan akan memohon tambahan kakitangan juruwang dalam Bajet

2019 bagi membolehkan bas beroperasi sepanjang tahun.


Pada pendapat Audit, Majlis mempunyai potensi untuk meningkatkan

kecekapan pelaksanaan melalui pelbagai kaedah dan seterusnya membantu

meningkatkan hasil kutipan cukai taksiran.

3.6.2.6. Tindakan Mengutip Tunggakan Cukai Taksiran

Seksyen 148 Akta 171 menyatakan untuk menuntut sesuatu tunggakan, Pihak

Berkuasa Tempatan boleh mengeluarkan suatu waran tahanan dalam Borang F

di Jadual Pertama kepada Akta ini dan boleh menyita. Menurut waran itu apa-apa

harta alih kepunyaan pemilik atau penduduk yang bertanggungan membayarnya,

yang dijumpai dalam kawasan Pihak Berkuasa Tempatan itu dan juga boleh

menyita apa-apa harta alih kepunyaan sesiapa jua yang dijumpai pada pegangan

yang mengenainya tunggakan itu kena dibayar.

a. Semakan Audit mendapati pelbagai tindakan yang diambil oleh Majlis

terhadap pemilik pegangan yang mempunyai tunggakan cukai taksiran seperti

mengeluarkan Borang E, surat tuntutan, surat merah@T-red Notis, lawatan

ke premis, notis peguam, mesyuarat penguatkuasaan hasil, pemakluman

di masjid-masjid, hebahan melalui media cetak, kenderaan operasi, telefon

dan sistem My SMS. Antara tindakan yang diambil oleh Majlis untuk mengutip

tunggakan cukai pintu adalah seperti Gambar 3.15 hingga Gambar 3.18.


Taman Seroja, Sungai Petani

-Tindakan Melalui Surat Merah (23 Julai 2018)

Taman Bandar Baru -Tindakan Melalui Waran Sticker

(24 Julai 2018)


Taman Gurun Jaya

-Tindakan Melalui Surat Tuntutan (24 Julai 2018)

Ibu Pejabat Majlis -Tindakan Melalui Kenderaan Operasi

(23 Julai 2018)


b. Bagi pegangan yang mempunyai tunggakan berjumlah RM1,000 ke atas

perlu dikenakan sitaan dengan syarat pihak Majlis telah mengeluarkan atau

menyerahkan Notis E ke atas premis dan tunggakan tersebut perlu dijelaskan

dalam tempoh 15 hari selepas Notis E diserahkan kepada pemilik pegangan.

Bagaimanapun, semakan Audit mendapati tindakan menyita harta alih pemilik

yang mempunyai tunggakan melebihi RM1,000 tidak dilaksanakan dalam

tempoh tahun 2015 hingga 2017. Berdasarkan Minit Mesyuarat

Jawatankuasa Kecil Tunggakan Taksiran MPSPK Bilangan 1 Tahun 2014,

cadangan daripada Ahli Majlis terhadap penyelesaian masalah tunggakan

cukai taksiran adalah disarankan supaya tindakan secara berhemah dapat

dilaksanakan dalam usaha mengutip tunggakan dan tidak terlalu banyak

meletakkan sasaran kepada tindakan melalui waran sitaan sahaja. Ini

mengakibatkan pemilik pegangan tidak mengambil serius terhadap

tanggungjawab membayar cukai semasa atau tunggakan. Di antara tindakan

yang telah diambil oleh Majlis adalah pengeluaran Notis E dan surat merah

bagi tahun 2015 hingga tahun 2017 adalah seperti Jadual 3.19 dan

Jadual 3.20.

JADUAL 3.19

PENGELUARAN NOTIS E BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. TAHUN

NOTIS E YANG DIKELUARKAN


1. 2015 67,245 49,862 73,357 51,721

2. 2016 61,099 40,706 65,780 49,627

3. 2017 69,950 55,745 75,248 61,203

JUMLAH 198,294 146,313 214,385 162,551


JADUAL 3.20 PENGELUARAN SURAT MERAH BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL. ZON/KAWASAN BILANGAN PEGANGAN JUMLAH TUNGGAKAN

(RM Juta)

1. Zon A 1,838 1.69

2. Zon B 2,848 2.38

3. Zon C 5,012 4.09

4. Zon D 8,929 7.28

5. Zon E 1,251 1.36

6. Cawangan Sungai Lalang 2,350 2.07

7. Cawangan Bedong 1,164 0.98

8. Cawangan Gurun 1,853 1.97

9. Cawangan Tikam Batu 1,175 1.03


BIL. ZON/KAWASAN BILANGAN PEGANGAN JUMLAH TUNGGAKAN

(RM Juta)

10. Cawangan Merbok 599 0.32

11. Cawangan Jeniang 305 0.18

12. Cawangan Sidam 119 0.11

JUMLAH 27,443 23.46


c. Lawatan Audit pada 23 hingga 25 Julai 2018 ke lokasi pegangan yang

mempunyai tunggakan tinggi mendapati ia tidak diduduki, semak samun dan

rosak seperti Gambar 3.19 hingga Gambar 3.23. Selain itu tunggakan juga

berlaku disebabkan oleh pegangan yang telah dirobohkan seperti

Gambar 3.24 dan Gambar 3.25 tetapi masih dikenakan cukai. Tunggakan

yang meningkat akan mengurangkan hasil cukai taksiran. Akibatnya,

peruntukan untuk penyediaan perkhidmatan bagi kemudahan awam juga

berkurangan.


Taman Intan, Sungai Petani

- Pegangan yang Mempunyai Tunggakan Tinggi (23.07.2018)

Taman Peruda, Sungai Petani - Pegangan yang Mempunyai Tunggakan Tinggi

(23.07.2018)

GAMBAR 3.21

Taman Bandar Baru, Sungai Petani




Taman Bandar Baru, Sungai Lalang


Bandar Perdana, Sungai Petani - Pegangan yang Mempunyai Tunggakan Tinggi

(25.07.2018)


Jalan Raya, Gurun

- Pegangan yang Telah Dirobohkan (28.08.2018)

Jalan Begia, Gurun - Pegangan yang Telah Dirobohkan

(28.08.2018)


Majlis memaklumkan tindakan sitaan akan dicadangkan semula kepada

pihak pentadbiran terhadap premis yang telah berulang kali dibuat lawat

siasat dan diberi surat peringatan. Bagi memantapkan lagi kutipan

tunggakan cukai taksiran, Majlis perlu berbalik semula kepada kuasa yang

telah diberi melalui Seksyen 148 Akta 171, di mana waran tahanan boleh

dikeluarkan sekiranya tunggakan tidak dijelaskan.

Pada pendapat Audit, tindakan kutipan tunggakan cukai taksiran tidak

diuruskan secara efektif kerana wujud kelemahan dalam aspek

penguatkuasaan undang-undang seperti tidak menyita dan melelong

pegangan yang mempunyai tunggakan yang tinggi.

3.7. SYOR AUDIT

Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan memastikan perkara yang sama

tidak berulang dalam pelaksanaan Pengurusan Cukai Taksiran pada masa hadapan,


adalah disyorkan supaya pihak Majlis mengambil tindakan penambahbaikan terhadap

perkara berikut:

3.7.1. memastikan laporan dan maklumat pegangan di antara jabatan adalah

sama dan disahkan oleh jabatan yang berkenaan sebelum laporan dimuktamadkan

serta membuat penambahbaikan terhadap sistem;

3.7.2. memastikan pegangan yang perlu dirobohkan bagi tujuan pembangunan

bandar atau negeri mendapat kerjasama daripada jabatan/agensi seperti Jabatan

Kerja Raya, Pejabat Tanah dan Galian, Jabatan Perancang Bandar dan Desa dan

Bahagian Perancang Ekonomi Negeri bagi memastikan status pegangan dapat

dikemas kini;

3.7.3. meningkatkan usaha untuk mengutip cukai taksiran semasa dan tunggakan

dengan mempelbagaikan aktiviti ke arah memberi kesedaran kepada pembayar

cukai; dan

3.7.4. mengambil tindakan yang lebih berkesan dan proaktif termasuk tindakan

menguatkuasakan undang-undang seperti sitaan dan lelongan terhadap pegangan

yang mempunyai tunggakan tinggi dan mewujudkan Standard Operating Procedure

bagi pengurusan cukai taksiran.


PERBADANAN MENTERI BESAR KEDAH

4. KEDAH AGRO HOLDINGS BERHAD 4.1. LATAR BELAKANG

4.1.1. Kedah Agro Holdings Berhad (Kedah Agro Holdings) ditubuhkan pada

24 Ogos 2008 di bawah Akta Syarikat 1967 dengan modal dibenarkan berjumlah

RM5 juta dan modal berbayar berjumlah RM1.5 juta. Kedah Agro Holdings

merupakan Syarikat Berhad Menurut Syer milikan penuh Perbadanan Menteri Besar

Kedah (MBI). Aktiviti utama Kedah Agro Holdings adalah perniagaan dalam bidang

pertanian seperti perladangan dan penternakan serta memantau aktiviti syarikat

subsidiarinya.

4.1.2. Objektif penubuhan Kedah Agro Holdings ialah membantu kerajaan negeri

Kedah menerajui pelaburan dan penglibatan dalam industri berkaitan pertanian bagi

merealisasikan rancangan pembangunan moden secara komersial dan membantu

mempercepatkan pembangunan sosioekonomi negeri Kedah. Selain itu, visi Kedah

Agro Holdings adalah menjadi sebuah anak syarikat kerajaan negeri Kedah yang

berimejkan sebuah organisasi korporat yang teguh, dinamik dan berdaya maju

melalui pembangunan pertanian moden serta meningkatkan nilai rantaian bagi

industri pertanian berskala komersial dengan memanfaatkan penggunaan teknologi.

4.1.3. Kedah Agro Holdings melaksanakan tujuh (7) aktiviti melibatkan enam (6)

projek usaha sama dan satu (1) pajakan tanah dalam bidang pertanian bagi menjana

pendapatan. Aktiviti yang dijalankan adalah seperti projek pengurusan ladang MBI,

ternakan ikan sangkar, pemasaran beras, rangkaian peruncitan D’Aman Mart,

ternakan lembu fidlot, tanaman betik, pisang dan kelapa serta perjanjian pajakan

tanah.

4.1.4. Di samping itu, Kedah Agro Holdings mempunyai enam (6) syarikat

subsidiari. Tiga (3) syarikat subsidiari telah ditutup pada bulan Januari 2018.

Manakala tiga (3) lagi syarikat subsidiari dalam proses penutupan seperti Jadual 4.1.


JADUAL 4.1 SENARAI SYARIKAT SUBSIDIARI MILIK KEDAH AGRO HOLDINGS

BIL. NAMA SYARIKAT TARIKH

DIPERBADANKAN JENIS AKTIVITI STATUS TERKINI

SUBSIDIARI YANG DITUTUP

1. Kedah Agro Aquaculture Sdn. Bhd. (KAASB)

26.08.2008

Perikanan air tawar /air masin

Dorman mulai bulan Januari 2017 dan telah ditutup pada bulan Januari 2018. Aktiviti diusahakan KAASB telah ditutup pada tahun 2015. Perjanjian usaha sama Kedah Agro Holdings dengan Huge Goals Sdn. Bhd. dibuat pada tahun 2016.

2. Kedah Agro Livestock Sdn. Bhd. (KALSB)

Penternakan

Dorman mulai bulan April 2011 dan telah ditutup pada bulan Januari 2018.

3. Kedah Agro Plantations Sdn. Bhd. (KAPSB)

Perladangan

SUBSIDIARI DALAM PROSES PENUTUPAN

1. Kedah Agro Industries & Marketing Berhad (KAIMB)

08.08.2006 Jualan, pemasaran dan pengeluaran jus serta air mineral Dorman mulai bulan Januari 2017

dan dan dalam proses tutup syarikat.

2. Kedah Agro Cashcrop Sdn. Bhd. (KACSB)

27.08.2008 Tanaman kontan secara komersial

3. Kedah Agro Integrated Plantations Sdn. Bhd. (KAIPSB)

09.09.2008 Perladangan dan tanaman kontan

Dorman mulai bulan Januari 2017 dan dalam proses tutup syarikat. Aktiviti syarikat diambil alih oleh Kedah Agro Holdings.

Sumber : Minit Mesyuarat Lembaga Pengarah Bil. 3/2017 dan Bil. 4/2017

4.1.5. Komposisi Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings terdiri daripada

dua (2) orang Pengarah iaitu Ketua Pegawai Eksekutif MBI dan Ketua Pegawai

Kewangan MBI. Pengurusan Kedah Agro Holdings diketuai oleh Ketua Pegawai

Eksekutif dan dibantu oleh 30 orang kakitangan. Kedah Agro Holdings adalah

tertakluk kepada Akta Syarikat 2016, Memorandum dan Artikel Penubuhan Syarikat

(M&A) dan Standard Operating Procedures (SOP) syarikat serta peraturan lain

yang berkaitan yang dikeluarkan oleh Kerajaan dari semasa ke semasa.


Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada kedudukan kewangan Kedah Agro

Holdings adalah kukuh, amalan tadbir urus adalah baik serta pengurusan aktiviti telah

dilaksanakan dengan cekap, berhemat dan berkesan selaras dengan objektif yang

ditetapkan.



Pengauditan ini meliputi aspek kedudukan kewangan bagi tahun 2014, 2015, dan

2016. Ini disebabkan sehingga ke tarikh pemerhatian Audit dikeluarkan, Penyata

Kewangan bagi tahun 2017 masih dalam peringkat penyediaan. Manakala bagi

pengurusan aktiviti dan amalan tadbir urus, skop pengauditan adalah bagi tahun 2015

hingga bulan Ogos 2018. Lima (5) daripada tujuh (7) aktiviti utama syarikat telah dipilih

untuk pengauditan terperinci. Pengauditan dijalankan di pejabat Kedah Agro Holdings.


Penilaian kedudukan kewangan dilaksanakan berdasarkan penyata kewangan beraudit

Kedah Agro Holdings bagi tahun 2014 oleh Tetuan Nashuruddin Wong & Co..

Manakala bagi tahun 2015 dan 2016 pula telah diaudit oleh Tetuan Hisham & Co..

Ketiga-tiga Penyata Kewangan Kedah Agro Holdings telah diberikan laporan tanpa

teguran. Penilaian ini melibatkan empat (4) analisis iaitu analisis trend pendapatan,

perbelanjaan dan untung rugi, analisis trend aset dan liabiliti, analisis nisbah kewangan

serta analisis aliran tunai. Bagi pengurusan aktiviti dan amalan tadbir urus,

pengauditan dijalankan melalui semakan terhadap rekod, fail, minit mesyuarat dan

dokumen yang dikemukakan. Selain itu, pihak Audit menjalankan analisis terhadap

data kewangan syarikat dan menemu bual pegawai berkaitan bagi mendapatkan

penjelasan lanjut. Pemeriksaan fizikal turut dilakukan bagi menilai pelaksanaan aktiviti

yang dijalankan iaitu terhadap lima (5) projek usaha sama.

4.5. RUMUSAN AUDIT

4.5.1. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Jun hingga Ogos 2018


a. Kedudukan Kewangan

Kedudukan kewangan Kedah Agro Holdings adalah kurang stabil kerana

mencatatkan kerugian sebelum cukai untuk dua (2) tahun berturut-turut iaitu

pada tahun 2015 dan 2016 masing-masing berjumlah RM0.56 juta dan

RM0.67 juta. Kerugian sebelum cukai bagi tempoh dua (2) tahun ini memberi

kesan kepada penurunan keuntungan terkumpul syarikat daripada RM0.71 juta

pada tahun 2015 kepada RM47,481 bagi tahun 2016. Selain itu, tahap kecairan

syarikat ini pada kadar 1.16:1 menunjukkan syarikat kurang berupaya

membayar obligasi jangka pendek pada tahun 2016.


b. Pengurusan Aktiviti

Pengurusan aktiviti Kedah Agro Holdings adalah kurang cekap dan berkesan

kerana pengurusan aktiviti syarikat usaha sama dan kedudukan kewangan

syarikat subsidiari kurang memuaskan. Selain itu, pendapatan tidak disasarkan

oleh Kedah Agro Holdings.

c. Amalan Tadbir Urus

Secara keseluruhannya, amalan tadbir urus Kedah Agro Holdings adalah kurang

memuaskan. Wujud keperluan untuk syarikat ini memperkemaskan fungsi dan

keberkesanan Lembaga Pengarah, menambah baik struktur pengurusan

syarikat dengan menyediakan Rancangan Korporat, Petunjuk Prestasi Utama

dan Standard Operating Procedure (SOP) serta mewujudkan mekanisme

pemantauan melalui Jawatankuasa Audit dan Audit Dalaman.

4.5.2. Penemuan Audit utama yang perlu diberikan perhatian dalam pengauditan

ini adalah seperti berikut:

i. Kedah Agro Holdings telah mengalami kerugian dua (2) tahun berturut-turut

pada tahun 2015 dan 2016 yang menyebabkan keuntungan terkumpul

berkurangan;

ii. Sasaran pendapatan tidak disediakan menyebabkan prestasi pendapatan

tidak dapat diukur bagi tempoh tahun 2014 sehingga 2016;

iii. Tiga (3) daripada lima (5) syarikat usaha sama tidak menyumbang kepada

pendapatan Kedah Agro Holdings dalam tempoh tahun 2014 sehingga 2016;

dan

iv. Amalan tadbir urus tidak dilaksanakan sepenuhnya.


Perkara yang ditemui dan maklum balas Kedah Agro Holdings telah dibincangkan

dalam Exit Conference pada 19 September 2018. Penjelasan lanjut bagi setiap

penemuan yang dinyatakan dalam rumusan Audit adalah seperti perenggan berikut:

4.6.1 Kedudukan Kewangan

Analisis terhadap kedudukan kewangan Kedah Agro Holdings bagi tahun 2014, 2015

dan 2016 telah dilaksanakan berdasarkan kedudukan kewangan syarikat ini yang

merangkumi pendapatan, perbelanjaan dan untung rugi, aset dan liabiliti serta tunai

dan kesetaraan tunai adalah seperti Jadual 4.2.


JADUAL 4.2 KEDUDUKAN KEWANGAN BAGI TAHUN 2014, 2015 DAN 2016

BUTIRAN 2014 (RM)

2015 (RM)

2016 (RM)

Pendapatan 801,765 4,694 12,469,900

Lain-lain Pendapatan 0 0 1,297

JUMLAH PENDAPATAN 801,765 4,694 12,471,197

Kos Langsung/Jualan (1,405) (3,630) (12,285,000)

Perbelanjaan Pentadbiran (773,540) (549,384) (845,270)

Perbelanjaan Kewangan (5,382) (7,126) (6,985)

JUMLAH PERBELANJAAN (780,327) (560,140) (13,137,255)

KEUNTUNGAN/(KERUGIAN) SEBELUM CUKAI 21,438 (555,446) (666,058)

Cukai (1,648) 0 0

KEUNTUNGAN/(KERUGIAN) SELEPAS CUKAI 19,790 (555,446) (666,058)

KEUNTUNGAN/(KERUGIAN) TERKUMPUL 1,268,985 713,539 47,481

JUMLAH ASET 7,981,372 8,015,622 20,201,962

JUMLAH LIABILITI 5,212,385 5,802,081 18,654,479

JUMLAH EKUITI 2,768,987 2,213,541 1,547,483

JUMLAH LIABILITI DAN EKUITI 7,981,372 8,015,622 20,201,962

TUNAI DAN KESETARAAN TUNAI PADA AKHIR TAHUN

18,063 44,911 29,107

Sumber: Penyata Kewangan Beraudit Tahun 2014, 2015 dan 2016

4.6.1.1. Pendapatan utama Kedah Agro Holdings adalah daripada

pembahagian keuntungan projek usaha sama dengan syarikat dilantik. Pada

tahun 2016, pendapatan utama syarikat meningkat kepada RM12.47 juta

berbanding RM4,694 pada tahun 2015 hasil daripada projek usaha sama jualan

beras. Manakala pendapatan bagi tahun 2014 diperolehi daripada hasil

pembalakan di Gunung Inas. Trend pendapatan bagi tiga (3) tahun yang

berkaitan adalah seperti Jadual 4.2 dan Carta 4.1.

4.6.1.2. Perbelanjaan Kedah Agro Holdings meliputi kos langsung/jualan,

perbelanjaan pentadbiran dan perbelanjaan kewangan. Seterusnya analisis Audit

mendapati pada tahun 2016, belian beras berjumlah RM12.29 juta menyumbang

kepada peningkatan dalam kos langsung/jualan. Peningkatan perbelanjaan

pentadbiran bagi tahun 2016 berjumlah RM295,886 (53%) adalah disebabkan

oleh peningkatan gaji dan elaun pekerja berjumlah RM352,194 dan pertambahan

kadar bagi ganjaran, elaun bulanan Lembaga Pengarah dan saguhati

Hari Raya Lembaga Pengarah berjumlah RM240,000. Trend perbelanjaan bagi

tiga (3) tahun yang berkaitan adalah seperti Jadual 4.2 dan Carta 4.1.

4.6.1.3. Trend pendapatan dan perbelanjaan bagi tahun 2015 dan 2016 telah

memberi kesan terhadap kerugian sebelum cukai Kedah Agro Holdings untuk

dua (2) tahun berturut-turut. Pada tahun 2016, faktor utama yang menyumbang

kepada kerugian sebelum cukai adalah disebabkan oleh margin keuntungan yang


rendah iaitu 1.5% bagi projek usaha sama jualan beras. Pada tahun 2014 hasil

pembalakan di Gunung Inas menyumbang kepada keuntungan sebelum cukai

syarikat berjumlah RM21,438. Pada 31 Disember 2016, Kedah Agro Holdings

telah merekodkan penurunan dalam keuntungan terkumpul berjumlah

RM0.67 juta berbanding tahun 2015. Jadual 4.2 dan Carta 4.2 adalah berkaitan.

CARTA 4.1 TREND PENDAPATAN DAN PERBELANJAAN

BAGI TAHUN 2014, 2015 DAN 2016

CARTA 4.2 TREND KEUNTUNGAN/(KERUGIAN)SEBELUM

CUKAI DAN KEUNTUNGAN TERKUMPUL BAGI TAHUN 2014, 2015 DAN 2016


4.6.1.4. Keuntungan terkumpul Kedah Agro Holdings mengalami penurunan

selama tiga (3) tahun berturut-turut iaitu bagi tahun 2014, 2015 dan 2016

masing-masing berjumlah RM1.27 juta, RM0.71 juta dan RM47,481. Analisis

Audit mendapati kesan pengurangan tersebut menyebabkan Kedah Agro

Holdings terpaksa bergantung kepada pendahuluan daripada syarikat induk bagi

meneruskan kelangsungan syarikat. Ini dibuktikan dengan peningkatan jumlah

pendahuluan daripada syarikat induk atau MBI bagi tempoh tahun 2014 hingga

2015 masing-masing berjumlah RM2.73 juta, RM3.39 juta dan RM3.61 juta

seperti Jadual 4.3.

JADUAL 4.3

ANALISIS KEUNTUNGAN TERKUMPUL BERBANDING PENDAHULUAN SYARIKAT INDUK BAGI TAHUN 2014 HINGGA 2016

BIL. BUTIRAN 2014 (RM)

2015 (RM)

2016 (RM)

1. Keuntungan Terkumpul 1,268,985 713,539 47,481

2. Pendahuluan Daripada Syarikat Induk 2,731,987 3,389,079 3,614,401


0.80

0.005

12.47

0.78 0.56

13.14

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

14.00

2014 2015 2016

Pendapatan Perbelanjaan

RM Juta

0.02

(0.56)

(0.67)

1.27

0.71

0.05

-1.00

-0.50

0.00

0.50

1.00

1.50

2014 2015 2016

RM Juta

Keuntungan/(Kerugian) Sebelum Cukai

Keuntungan Terkumpul


4.6.1.5. Analisis Audit terhadap kedudukan aset dan liabiliti syarikat pada

tahun 2016 mendapati tahap kecairan adalah memuaskan iaitu pada kadar

1.16:1. Analisis Audit selanjutnya mendapati syarikat kurang berupaya membayar

obligasi jangka pendek pada tahun 2016 kerana aset syarikat yang berjumlah

RM20.20 juta disumbang oleh penghutang perdagangan berjumlah RM12.47 juta

atau 61.7%. Selain itu, Kedah Agro Holdings menjana pendapatan sejumlah

RM9.74 bagi setiap ringgit yang dilaburkan dalam aset bukan semasa. Kedah

Agro Holdings tidak menggunakan sepenuhnya asset yang dimiliki untuk

memaksimumkan keuntungan walaupun jumlah aset adalah RM20.20 juta

disebabkan jumlah penghutang perdagangan dan pelbagai penghutang adalah

tinggi. Bagi pengurusan hutang syarikat pula adalah kurang memuaskan kerana

tempoh penyelesaian hutang yang diambil terlalu lama iaitu 183 hari berbanding

polisi kredit syarikat iaitu 90 hari.

4.6.1.6. Analisis Audit juga telah dijalankan terhadap aliran tunai Kedah Agro

Holdings bagi menilai keupayaan syarikat menjana aliran tunai daripada operasi,

pelaburan dan pembiayaan untuk menampung keperluan perbelanjaan syarikat.

Pada akhir tahun 2016, baki tunai dan kesetaraan tunai telah mencatatkan

penurunan berjumlah RM15,804. Faktor yang menyumbang kepada kurangan

tunai dan kesetaraan tunai bagi tahun 2016 adalah disebabkan oleh tiada

terimaan daripada penghutang perdagangan berjumlah RM12.47 juta.

Maklum Balas Kedah Agro Holdings yang Diterima pada 18 September 2018

Kedah Agro Holdings bertindak sebagai ‘investment arm’ kepada syarikat

subsidiarinya dan tidak mengenakan sebarang yuran pengurusan kepada

syarikat subsidiarinya. Pada tahun 2014 banyak bisnes atau projek syarikat

subsidiarinya telah dihentikan kerana tidak mampu menjana pendapatan

seterusnya tidak dapat membayar dividen kepada Kedah Agro Holdings. Mulai

tahun 2014 juga, Kedah Agro Holdings giat melaksanakan inisiatif untuk

mencari pelabur-pelabur/projek-projek dari dalam dan luar negara bagi

memastikan Kedah Agro Holdings dapat menjana pulangan positif. Pada tahun

2016, Kedah Agro Holdings telah menjalankan perniagaan beras dalam usaha

menjana pendapatan. Kedah Agro Holdings telah mengambil inisiatif

dalam mengurangkan perbelanjaan dengan tidak menyambung kontrak

pekerja-pekerja yang mana jumlah terbesar perbelanjaan Kedah Agro Holdings

adalah daripada gaji, elaun dan caruman pekerja. Selain itu beberapa

pegawai pengurusan atasan juga ditempatkan dan digaji oleh pihak MBI.

Pada Mesyuarat Ahli Lembaga Pengarah Kali Ke-19 (Bil. 03/2017) pada

7 September 2017 dan Kali Ke-20 (Bil. 04/2017) pada 28 November 2017 telah

memfokuskan kepada cadangan penambahbaikan bagi projek-projek yang

dijalankan supaya Kedah Agro Holdings terus mencatat keuntungan.


Peningkatan ketara jumlah aset dan liabiliti daripada tahun 2015 dan 2016

kerana pada tahun 2016, Kedah Agro Holdings telah memulakan transaksi

jualan beras. Analisis nisbah yang ditunjukkan kurang memuaskan kerana

Kedah Agro Holdings sebelum ini tidak mempunyai sebarang projek

bagi menjana pendapatan dan keuntungan serta aliran tunai banyak

bergantung kepada pihak MBI. Pada tahun 2014, syarikat dalam proses

mencari projek-projek baru. Syarikat juga masih menyediakan suntikan modal

kepada syarikat subsidiari bagi melancarkan perjalanan operasi syarikat. Pada

tahun 2015, kebanyakan projek syarikat subsidiari telah diperkecilkan dan

ditutup operasi. Kedah Agro Holdings turut menerima bayaran daripada

syarikat subsidiari iaitu KAIPSB bagi sebahagian keuntungan yang diterima

bagi projek usaha sama yang dijalankan. Selain itu, Kedah Agro Holdings juga

mengambil langkah berjimat cermat bagi memastikan aliran tunai cukup bagi

menampung perbelanjaan Kedah Agro Holdings dan syarikat subsidiari.

Pada tahun 2016, pengurangan aliran tunai disebabkan aliran keluar yang

tinggi kerana pertambahan perbelanjaan dalam syarikat serta tempoh kredit

bayaran selama 90 hari bagi jualan beras. Kedah Agro Holdings telah membuat

penyemakan dan meneliti semula terma dan syarat-syarat perjanjian bersama

peguam bagi penambahbaikan perjanjian projek. Selain itu, pihak pengurusan

juga akan melakukan penambahbaikan dari segi pengurusan pentadbiran dan

pemantauan projek. Pada masa yang akan datang pihak pengurusan akan

melakukan ‘due diligent’ dan ‘feasibility study’ bagi memilih projek yang akan

memberi keuntungan kepada syarikat.

Pada pendapat Audit, berdasarkan analisis kewangan yang dijalankan, secara

keseluruhannya kedudukan kewangan Kedah Agro Holdings adalah kurang

stabil.

4.6.2. Pengurusan Aktiviti

Aktiviti utama Kedah Agro Holdings adalah terlibat dengan bidang pertanian seperti

perladangan, penternakan dan lain-lain agri bisnes serta memantau aktiviti syarikat

subsidiari. Pendapatan utama Kedah Agro Holdings adalah diperolehi daripada

pembahagian keuntungan projek usaha sama dengan syarikat yang dilantik bermula

pada tahun 2016 dan 2017. Manakala pada tahun 2014, Kedah Agro Holdings hanya

menguruskan aktiviti penjualan pisang secara terus kepada pelanggan pada tahun

tersebut.


4.6.2.1. Sasaran Pendapatan Tidak Disediakan

a. Berdasarkan Garis Panduan Ahli Lembaga Pengarah Lantikan Menteri

Kewangan (Diperbadankan) (MKD) Disember 2014 [Handbook] 3.33 (a)

menyatakan Lembaga Pengarah perlu memastikan semua syarikat MKD

menetapkan Petunjuk Prestasi Utama masing-masing berdasarkan elemen

yang sesuai dengan mandat dan operasi syarikat seperti petunjuk prestasi

kewangan melibatkan sasaran pendapatan, inisiatif pengurangan kos operasi

dan sebagainya. Selain itu, bajet tahunan perlu disediakan sebelum sesuatu

perbelanjaan dibuat berdasarkan sasaran pendapatan yang diterima.

b. Semakan Audit mendapati prestasi pendapatan bagi tahun 2014, 2015 dan

2016 tidak dapat diukur disebabkan tiada penetapan sasaran pendapatan

disediakan untuk tahun 2015 dan 2017. Manakala bagi tahun 2016

hanya anggaran perbelanjaan ditetapkan di dalam bajet yang diluluskan

berdasarkan Minit Mesyuarat Lembaga Pengarah Bil. 1/2015. Ini

menyebabkan prestasi pendapatan syarikat tidak dapat diukur dan syarikat

tidak mempunyai hala tuju yang jelas dalam menentukan pendapatan

syarikat.


Sasaran pendapatan pada tahun 2014, 2015 dan 2016 tidak disediakan

kerana mesyuarat Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings belum

memutuskan projek yang akan dilaksanakan.

Pada pendapat Audit, perancangan pendapatan Kedah Agro Holdings

kurang memuaskan kerana sasaran pendapatan tidak disediakan akibat

kelemahan pengurusan Lembaga Pengarah syarikat yang lewat membuat

keputusan untuk pelaksanaan projek.

4.6.2.2. Pengurusan Aktiviti Syarikat Usaha Sama

Aktiviti Kedah Agro Holdings adalah berkaitan pertanian seperti perladangan dan

penternakan. Bagi tujuan tersebut Kedah Agro Holdings telah melaksanakan

lima (5) projek usaha sama dalam bidang pertanian bagi menjana pendapatan

seperti berikut:

a. Pengurusan Ladang MBI di Mahang, Gunung Inas dan Bukit Kachi

Ladang MBI di Mahang, Gunung Inas dan Bukit Kachi dimiliki oleh MBI

melibatkan tanaman kelapa sawit dan getah dengan keluasan ladang


berjumlah 862.39 hektar di tiga (3) lokasi iaitu Mahang, Gunung Inas

dan Bukit Kachi seperti Jadual 4.4 dan Gambar 4.1 hingga Gambar 4.4.

Pengurusan Ladang MBI di Mahang, Gunung Inas dan Bukit Kachi diambil

alih oleh Kedah Agro Holdings daripada Kedah Agro Intergrated Plantations

Sdn. Bhd. (KAIPSB) berikutan penstrukturan semula syarikat subsidiari pada

tahun 2017. Proses mengambil alih pengurusan ladang tersebut oleh Kedah

Agro Holdings adalah selepas KAIPSB menjadi syarikat dorman. KAIPSB

dilantik sebagai agen mengurus ladang oleh MBI melalui perjanjian

yang telah ditandatangani pada 21 Jun 2012. Perjanjian ini antara lain

menetapkan pendapatan KAIPSB adalah sebanyak 6% dari hasil jualan

ladang iaitu hasil getah dan kelapa sawit. Manakala bagi ladang yang belum

mengeluarkan hasil, bayaran pengurusan sejumlah RM400 setiap hektar

setahun perlu dibayar oleh MBI kepada KAIPSB. Pada tahun 2017, Kedah

Agro Holdings telah memperolehi pendapatan berjumlah RM200,981

daripada aktiviti Ladang MBI. Semakan Audit terhadap aktiviti pengurusan

ladang mendapati:

i. Perjanjian Di Antara Kedah Agro Holdings Dengan MBI Tidak Dibuat

Akta Kontrak 1950 (Akta 136) menyatakan perjanjian perlu dibuat dengan

lengkap melibatkan dua (2) pihak atau lebih. Berdasarkan akta ini

perjanjian merupakan dokumen penting yang perlu disediakan bagi

memastikan Kedah Agro Holdings dan syarikat usaha sama mempunyai

ikatan perundangan yang jelas, lengkap dan melindungi kepentingan

syarikat kerajaan. Semakan Audit mendapati perjanjian di antara

Kedah Agro Holdings dengan MBI masih belum disediakan selepas

pengambilalihan daripada KAIPSB. Kegagalan menyediakan perjanjian

di antara kedua-dua belah pihak boleh menyebabkan tindakan

undang-undang tidak dapat diambil sekiranya berlaku pelanggaran

kontrak.

JADUAL 4.4

SENARAI LADANG BAGI PENGURUSAN LADANG MBI

BIL. LOKASI JENIS TANAMAN KELUASAN (HEKTAR)

1. Mahang, Kulim Kelapa Sawit 40.00

2. Gunung Inas, Baling Getah 477.00

3. Bukit Kachi, Bukit Kayu Hitam Kelapa Sawit dan Getah 345.39

JUMLAH KESELURUHAN 862.39

Sumber: Kedah Agro Holdings



Mahang, Kulim

- Ladang Kelapa Sawit (16.07.2018)

Mahang, Kulim - Ladang Kelapa Sawit

(16.07.2018)


Gunung Inas, Baling

- Ladang Getah (15.07.2018)

Bukit Kachi, Bukit Kayu Hitam - Ladang Kelapa Sawit

(17.07.2018)

Maklum Balas Kedah Agro Holdings yang Diterima pada 18 September

2018 dan 26 September 2018

Perjanjian pengurusan ladang di antara Kedah Agro Holdings dengan

pihak MBI sedang disediakan dengan menggunakan terma dan syarat

yang sama seperti sebelum ini di antara Kedah Agro Integrated

Plantations Sdn. Bhd. dengan pihak MBI. Perjanjian ini akan

ditandatangani apabila Pengerusi dan Ahli Lembaga Pengarah dilantik

pada bulan Oktober 2018.

Pada pendapat Audit, pengurusan Ladang MBI adalah memuaskan

kerana telah memberi pendapatan kepada Kedah Agro Holdings.

Bagaimanapun, perjanjian di antara Kedah Agro Holdings dengan MBI

masih belum disediakan.

b. Ternakan Ikan Sangkar di Sungai Menghulu, Langkawi

Kedah Agro Holdings menjalankan aktiviti ternakan ikan sangkar secara

usaha sama dengan syarikat operator yang dilantik melibatkan operasi

187 sangkar mulai tahun 2016. Ikan yang diternak adalah dari jenis kerapu

hibrid. Berdasarkan surat persetujuan tawaran, caj pengurusan projek


berjumlah RM100,000 perlu dibayar oleh syarikat operator kepada Kedah

Agro Holdings dan pembahagian keuntungan antara Kedah Agro Holdings

dan syarikat operator adalah masing-masing sebanyak 30% dan 70%.

Manakala mengikut surat perjanjian, kos penyenggaraan projek

perlu ditanggung oleh syarikat operator. Gambar 4.5 dan Gambar 4.6

menunjukkan rumah sangkar dan sangkar ikan. Semakan Audit terhadap

aktiviti ternakan ikan sangkar mendapati perkara-perkara berikut:


Sungai Menghulu, Langkawi

-Rumah Sangkar Ikan (18.07.2018)

Sungai Menghulu, Langkawi -Sangkar Ikan Yang Masih Boleh Digunakan

(18.07.2018)

i. Perjanjian Di Antara Kedah Agro Holdings Dengan Syarikat Operator

Sangkar Ikan Tidak Lengkap


lengkap melibatkan dua (2) pihak atau lebih. Perjanjian merupakan

dokumen penting yang perlu disediakan untuk memastikan Kedah Agro

Holdings dan syarikat usaha sama mempunyai ikatan perundangan yang

jelas, lengkap dan melindungi kepentingan syarikat. Semakan Audit

mendapati perjanjian di antara Kedah Agro Holdings dengan syarikat

operator ternakan ikan dalam sangkar tidak disediakan dengan lengkap

di mana tarikh perjanjian, yuran pengurusan dan kadar pembahagian

keuntungan tidak dinyatakan. Kadar pembahagian keuntungan hanya

dinyatakan di dalam surat persetujuan tawaran.

ii. Tiada Pendapatan Diterima Daripada Projek yang Dijalankan

Setiap projek usaha sama yang dijalankan adalah bertujuan untuk

memberi pulangan kepada syarikat. Semakan Audit mendapati projek

ternakan ikan sangkar Sungai Menghulu, Langkawi tidak menjana

sebarang pendapatan semenjak usaha sama dijalankan pada tahun 2016.

Berdasarkan Minit Mesyuarat Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings

Bil. 4/2017, kali terakhir anak ikan kerapu hibrid dibawa masuk adalah

pada 27 Oktober 2017 sebanyak 5,000 ekor. Lawatan Audit pada

18 Julai 2018 mendapati tiada ikan di dalam sangkar. Pihak Audit


dimaklumkan oleh pekerja syarikat operator, ikan tersebut telah dijual

dua (2) bulan sebelum tarikh lawatan Audit. Bagaimanapun, tiada

dokumen penjualan ikan tersebut dikemukakan untuk pengesahan.

iii. Pemantauan Terhadap Aktiviti Projek Tidak Dilaksanakan Dengan

Memuaskan

Pemantauan bertujuan memastikan projek telah dilaksanakan oleh pihak

pengurusan mengikut objektif yang telah ditetapkan. Semakan Audit

mendapati pegawai penyelia projek tidak dilantik bagi memantau

pengurusan aktiviti projek. Laporan berkala prestasi projek dan laporan

pendapatan bulanan juga tidak disediakan oleh syarikat operator. Selain

itu, lawatan Audit di Sungai Menghulu, Langkawi pada 18 Julai 2018

mendapati sebanyak 138 daripada 187 sangkar ikan masih boleh

digunakan, enam (6) sangkar ikan telah rosak manakala 43 sangkar ikan

tidak dapat dikesan. Butiran lanjut seperti Gambar 4.7 dan Gambar 4.8.

Pemantauan yang gagal dilaksanakan dengan berkesan boleh

menyebabkan kehilangan hasil kepada Kedah Agro Holdings.


Sungai Menghulu, Langkawi

- Sangkar Ikan Yang Masih Boleh Digunakan (18.07.2018)

Sungai Menghulu, Langkawi - Sangkar Ikan Yang Telah Rosak

(18.07.2018)


dan 26 September 2018

Pihak pengurusan sedang menambahbaik perjanjian tersebut dan telah

memajukan kepada syarikat operator bertarikh 1 Februari 2018 bagi

meminta laporan perkembangan projek bagi mengenal pasti tindakan

selanjutnya yang perlu diambil oleh pihak syarikat. Tetapi sehingga kini

tiada maklum balas daripada syarikat operator tersebut. Makluman awal

melalui percakapan Ketua Pegawai Operasi dengan pihak syarikat operator,

sangkar tersebut telah rosak dan dibawa ke darat untuk dibaiki. Pihak

Kedah Agro Holdings akan membuat tindakan susulan dengan membuat

lawatan tinjauan bagi mengesahkan perkara tersebut.


Pada pendapat Audit, pengurusan ternakan ikan sangkar tidak memuaskan

kerana perjanjian yang disediakan tidak lengkap, tiada pendapatan diterima

dan tiada pemantauan yang berkesan oleh Kedah Agro Holdings.

c. Pemasaran Beras Agro

Kedah Agro Holdings menjalankan projek pemasaran beras keluaran Kedah

Agro Holdings yang melibatkan tiga (3) jenis beras iaitu Beras Agro Super

Spesial Tempatan, Beras Agro Super Spesial Import dan Beras Agro Sona

Mahsuri dalam pek berkapasiti 5 kg dan 10 kg seperti Gambar 4.9 dan

Gambar 4.10. Satu (1) perjanjian dinamakan sebagai Contract Manufacturing

& Supply Agreement ditandatangani pada 2 Mac 2016 di antara Kedah Agro

Holdings dengan syarikat pembekal. Beras tersebut kemudiannya dijual terus

oleh syarikat pembekal kepada syarikat pemasaran yang dilantik oleh Kedah

Agro Holdings. Mengikut Minit Mesyuarat Lembaga Pengarah Bil. 3/2017,

Kedah Agro Holdings memperolehi margin keuntungan kasar sebanyak 1.5%

daripada harga jualan. Berdasarkan Penyata Kewangan beraudit Kedah Agro

Holdings tahun 2016, pendapatan daripada jualan beras berjumlah

RM12.47 juta. Sebahagian pendapatan tahun 2016 hanya diterima pada

tahun 2017 berjumlah RM10.96 juta. Mengikut rekod kewangan tahun 2017,

jumlah pendapatan dari jualan beras tahun 2016 yang belum diterima adalah

berjumlah RM1.51 juta. Manakala pendapatan jualan beras tahun 2017

berjumlah RM42.43 juta masih belum diterima sehingga tarikh pengauditan

dijalankan. Semakan Audit selanjutnya juga mendapati perkara-perkara

berikut.

i. Perjanjian Dengan Syarikat Pemasaran Tidak Dibuat dan Perjanjian

Dengan Syarikat Pembekal Tidak Lengkap


lengkap melibatkan dua (2) pihak atau lebih. Perjanjian pula merupakan




mendapati perjanjian antara Kedah Agro Holdings dengan syarikat

pemasaran tidak dibuat. Manakala, perjanjian dengan syarikat pembekal

tidak disediakan dengan lengkap di mana klausa pembahagian

keuntungan tidak dinyatakan. Perkara ini berlaku kerana pihak

pengurusan tidak jelas dengan kepentingan menyediakan perjanjian

dengan lengkap. Ini boleh menyebabkan tindakan undang-undang tidak

dapat diambil sekiranya berlaku pelanggaran kontrak.



D’Aman Mart, Alor Setar

-Beras Agro Super Spesial Tempatan (19.07.2018)

D’Aman Mart, Alor Setar -Beras Agro Sona Mahsuri

(19.07.2018)

ii. Pemantauan Terhadap Aktiviti Tidak Dilaksanakan Dengan

Memuaskan



mendapati laporan berkala prestasi projek dan laporan pendapatan

bulanan tidak disediakan bagi projek pemasaran beras. Ini menyebabkan

Kedah Agro Holdings tidak dapat memastikan pendapatan bulanan yang

sepatutnya diterima daripada keuntungan jualan. `



Kedah Agro Holdings akan mewujudkan perjanjian dengan syarikat

pemasaran beras. Pihak peguam sedang meneliti semula perjanjian

tersebut untuk menentukan syarat dan terma yang adil bagi kedua-dua

belah pihak. Rangka perjanjian akan dibentangkan setelah lantikan

Pengerusi dan Ahli Lembaga Pengarah. Bagaimanapun Kedah Agro

Holdings telah mengenal pasti kelemahan-kelemahan bagi projek yang

dijalankan. Mesyuarat Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings Berhad

Kali ke-20 (Bil. 04/2017) menyatakan cadangan penambahbaikan kepada

Ahli Lembaga Pengarah.

Pada pendapat Audit, aktiviti pemasaran beras adalah tidak memuaskan

kerana perjanjian dengan Syarikat Pemasaran tidak dibuat dan perjanjian

dengan Syarikat Pembekal tidak lengkap, pendapatan jualan beras lewat

diterima serta pemantauan tidak dilaksanakan dengan berkesan.


d. Rangkaian Peruncitan D’Aman Mart

Objektif penubuhan D’ Aman Mart adalah untuk mewujudkan rangkaian kedai

runcit tempatan yang menawarkan barangan keperluan asas harian dengan

harga berpatutan. Mengikut perjanjian yang ditandatangani 23 Januari 2017,

projek usaha sama rangkaian peruncitan D’Aman Mart melibatkan agihan

keuntungan berasaskan keuntungan kasar 20% bagi Kedah Agro Holdings

dan 80% bagi syarikat operator yang dilantik. D’Aman Mart mula beroperasi

pada 29 Ogos 2017 serta semua kos operasi ditanggung sepenuhnya oleh

syarikat operator tersebut. D’Aman Mart dan sebahagian barangan yang

dijual seperti Gambar 4.11 dan Gambar 4.12. Semakan Audit mendapati:


D’Aman Mart, Alor Setar

-Kedai D’Aman Mart (19.07.2018)

D’Aman Mart, Alor Setar - Sebahagian Barang Yang Dijual

(19.07.2018)

i. Tiada Pendapatan Diterima Daripada Projek Usaha Sama yang

Dijalankan

Setiap projek usaha sama hendaklah memberi pulangan kepada syarikat.

Semakan Audit mendapati projek usaha sama rangkaian peruncitan

D’Aman Mart tidak memberi sebarang pendapatan semenjak usaha sama

dijalankan pada tahun 2017. Semakan Audit selanjutnya mendapati tiada

kajian terperinci dijalankan bagi mengambil kira prospek berdaya saing

dan seterusnya memberi pulangan kepada Kedah Agro Holdings.

ii. Pemantauan Tidak Dilaksanakan Dengan Memuaskan



mendapati laporan berkala prestasi projek dan laporan pendapatan

bulanan tidak disediakan bagi rangkaian peruncitan D’Aman Mart.

Ketiadaan laporan tersebut menyebabkan prestasi rangkaian peruncitan

D’Aman Mart tidak dapat diukur oleh Kedah Agro Holdings.


Maklum Balas Kedah Agro Holdings yang diterima pada

18 September 2018 dan 26 September 2018

Kedah Agro Holdings telah menghantar surat tuntutan keuntungan outlet

D’Aman Mart bertarikh 25 April 2018, tetapi sehingga kini Kedah Agro

Holdings belum menerima surat maklum balas daripada pihak syarikat

operator rangkaian peruncitan tersebut. Perbincangan di antara Ahli

Lembaga Pengarah bersama Ketua Eksekutif Operasi dengan pemilik

D’Aman Mart pada 5 Julai 2018 di Kuala Lumpur bagi membincangkan

pengambil alihan D’Aman Mart kepada Kedah Agro Holdings. Pihak syarikat

operator telah mengemukakan senarai aset yang hendak dijual kepada

Kedah Agro Holdings. Bagaimanapun Kedah Agro Holdings telah mengenal

pasti kelemahan-kelemahan bagi projek yang dijalankan. Mesyuarat

Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings Berhad Kali ke-20 (Bil. 04/2017)

menyatakan cadangan penambahbaikan kepada Ahli Lembaga Pengarah.

Pada pendapat Audit, aktiviti rangkaian peruncitan D’Aman Mart tidak

memuaskan kerana tidak memberi pulangan kepada Kedah Agro Holdings

dan pemantauan tidak dijalankan dengan berkesan.

e. Ternakan Lembu Fidlot di Sungai Laka, Bukit Kayu Hitam

Projek ternakan lembu fidlot adalah bertujuan memenuhi permintaan

domestik bekalan daging dan tenusu secara konsisten serta menjana

pendapatan kasar sejumlah RM13.5 juta bagi tempoh masa tiga (3) tahun.

Perjanjian usaha sama di antara Kedah Agro Holdings dengan syarikat

operator yang dilantik telah ditandatangani pada 18 Oktober 2016. Untuk

tujuan projek ternakan ini, Kedah Agro Holdings telah mengenal pasti satu (1)

kawasan yang sesuai iaitu Ladang Satelit Sungai Laka, Bukit Kayu Hitam.

Ladang ini mempunyai keluasan 248 ekar dilengkapi empat (4) unit kandang

dan bangunan/infrastruktur yang dimiliki oleh Jabatan Perkhidmatan

Veterinar. Kedah Agro Holdings mula menyewa ladang tersebut mulai

1 September 2017 hingga 31 Ogos 2020 sejumlah RM9,820 sebulan.

Kapasiti bagi satu (1) kandang adalah sebanyak 300 ekor lembu di mana

kapasiti maksimum boleh menampung 1,200 ekor lembu bagi empat (4) buah

kandang. Semakan Audit terhadap aktiviti ternakan ini mendapati perkara

berikut:

i. Dokumen Perjanjian Tidak Lengkap


lengkap melibatkan dua (2) pihak atau lebih. Perjanjian merupakan





mendapati perjanjian antara Kedah Agro Holdings dengan syarikat

operator bagi ternakan lembu fidlot telah ditandatangani pada 18 Oktober

2016. Bagaimanapun, dokumen perjanjian ini tidak lengkap di mana kadar

pembahagian keuntungan, penetapan tarikh permulaan operasi ternakan

dan kadar bayaran sewaan ladang oleh syarikat operator tidak

dinyatakan dalam perjanjian.

ii. Tiada Pendapatan Diterima Daripada Projek Usaha Sama yang

Dijalankan

Setiap projek usaha sama hendaklah memberi pulangan kepada syarikat.

Semakan Audit mendapati projek ternakan lembu fidlot ini tidak memberi

sebarang pendapatan semenjak usaha sama dijalankan. Lawatan Audit

pada 19 Julai 2018 ke tapak mendapati kandang lembu masih kosong

kerana jalan masuk ke kandang tidak boleh dilalui oleh kenderaan berat

seperti lori treler kerana laluan sempit dan tidak diturap seperti Gambar

4.13 dan Gambar 4.14. Ini adalah disebabkan kajian terperinci tidak

dijalankan dengan mengambil kira prospek sama ada ianya berdaya saing

dan dapat memberi pulangan kepada Kedah Agro Holdings.


Kandang Lembu Fidlot,Bukit Kayu Hitam

- Kandang Lembu Kosong (19.07.2018)

Kandang Lembu Fidlot,Bukit Kayu Hitam - Laluan Ke Kandang Lembu Yang Sempit

(19.07.2018)



Kedah Agro Holdings telah mengeluarkan notis pemberitahuan kepada

syarikat operator untuk memaklumkan tiada sebarang aktiviti dijalankan

di tapak fidlot di Sg. Laka seperti termaktub dalam perjanjian. Pihak

pengurusan sedang menambah baik perjanjian tersebut. Kedah Agro

Holdings telah mengenal pasti pelabur lain di mana Kedah Agro Holdings

telah berhubung dengan beberapa syarikat yang berminat dan berpotensi

8 kaki


untuk melabur disebabkan syarikat operator sedia ada tidak dapat memberi

komitmen di mana tiada sebarang aktiviti/operasi dijalankan sehingga kini.

Aktiviti masih belum dilaksanakan oleh syarikat operator terlibat kerana

infrastruktur seperti jalan dan utiliti (bekalan air dan elektrik) di tapak projek

masih belum berfungsi dengan baik. Laluan ke ladang ternakan adalah

sempit dan ditenggelami air apabila hujan lebat. Sistem pendawaian

dan perpaipan air perlu diperbaiki sebelum syarikat operator memulakan

operasi. Kedah Agro Holdings telah memajukan laporan kemajuan kepada

Jabatan Perkhidmatan Veterinar dan seterusnya memajukan surat

naik taraf jalan kepada Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani

Malaysia. Bagaimanapun Kedah Agro Holdings telah mengenal pasti

kelemahan-kelemahan bagi projek yang dijalankan. Mesyuarat Lembaga

Pengarah Kedah Agro Holdings Berhad Kali ke-20 (Bil. 04/2017) menyatakan

cadangan penambahbaikan kepada Ahli Lembaga Pengarah.

Pada pendapat Audit, aktiviti ternakan lembu fidlot adalah tidak memuaskan

kerana dokumen perjanjian tidak lengkap dan tidak memberi pulangan

pendapatan kepada Kedah Agro Holdings semenjak usaha sama dijalankan.

4.6.2.3. Prestasi Syarikat Subsidiari

a. Berdasarkan Garis Panduan Ahli Lembaga Pengarah Lantikan Menteri

Kewangan (Diperbadankan) Disember 2014 [Handbook] 3.46 menyatakan

Lembaga Pengarah syarikat induk harus memastikan laporan prestasi

syarikat subsidiari dibentangkan dari semasa ke semasa dalam mesyuarat

Lembaga Pengarah syarikat induk bagi tujuan pemantauan. Kedah Agro

Holding mempunyai enam (6) syarikat subsidiari iaitu Kedah Agro Industries

& Marketing Berhad, Kedah Agro Integrated Plantations Sdn. Bhd., Kedah

Agro Cashcrop Sdn. Bhd., Kedah Agro Aquaculture Sdn. Bhd., Kedah Agro

Livestock Sdn. Bhd. dan Kedah Agro Plantations Sdn. Bhd. di mana

tiga (3) syarikat dorman yang dalam proses penutupan dan tiga (3) syarikat

telah ditutup seperti Jadual 4.5.


JADUAL 4.5 SENARAI SYARIKAT SUBSIDIARI SETAKAT 31 JULAI 2018

BIL. NAMA SYARIKAT TARIKH

DIPERBADANKAN JENIS AKTIVITI STATUS TERKINI

1. Kedah Agro Integrated Plantations Sdn. Bhd. (KAIPSB)

9 September 2008 Perladangan dan tanaman kontan

Dorman mulai bulan Januari 2017 dan dalam proses tutup syarikat. Aktiviti syarikat diambil alih oleh Kedah Agro Holdings.

2. Kedah Agro Aquaculture Sdn. Bhd. (KAASB)

26 Ogos 2008 Perikanan air tawar /air masin

Dorman mulai bulan Januari 2017 dan telah ditutup pada bulan Januari 2018. Aktiviti diusahakan KAASB telah ditutup pada tahun 2015. Perjanjian usaha sama Kedah Agro Holdings dengan Huge Goals Sdn. Bhd. dibuat pada tahun 2016.

3. Kedah Agro Industries & Marketing Berhad (KAIMB)

8 Ogos 2006 Jualan, pemasaran dan pengeluaran jus serta air mineral Dorman mulai bulan Januari 2018

dan dalam proses tutup yarikat.

4. Kedah Agro Cashcrop Sdn. Bhd. (KACSB)

27 Ogos 2008 Tanaman kontan secara komersial

5. Kedah Agro Livestock Sdn. Bhd. (KALSB)

26 Ogos 2008 Penternakan Dorman mulai bulan April 2011 dan telah ditutup pada bulan Januari 2018.

6. Kedah Agro Plantations Sdn. Bhd. (KAPSB)

26 Ogos 2008 Perladangan

Sumber: Rekod Kedah Agro Holdings

b. Kedudukan kewangan syarikat subsidiari bagi tahun 2015 hingga 2016

menunjukkan hanya satu (1) daripada enam (6) syarikat subsidiari iaitu

Kedah Agro Integrated Plantations Sdn. Bhd. (KAIPSB) beroleh keuntungan

sebelum cukai bagi dua (2) tahun berturut-turut. Manakala lima (5) syarikat

subsidiari mengalami kerugian sebelum cukai.

c. Dua (2) syarikat subsidiari telah dorman sejak bulan April 2011 dan

empat (4) syarikat subsidiari telah dorman sejak bulan Januari 2017. Pada

tahun 2017, penstrukturan syarikat telah dibuat di mana KAIPSB telah

dorman dan pendapatan tersebut telah disatukan dengan Kedah Agro

Holdings. Butiran lanjut adalah seperti Jadual 4.6.

d. Berdasarkan Minit Mesyuarat Lembaga Pengarah Bil. 3/2017 ada dinyatakan

kedudukan kewangan syarikat subsidiari kurang memuaskan, projek yang

dilaksanakan tidak diuruskan dengan baik dan tiada pemantauan dibuat

daripada Kedah Agro Holdings ke atas projek yang dijalankan.

Bagaimanapun, KAIPSB telah menguruskan aktiviti projek pengurusan

ladang MBI dengan baik. Ini menyebabkan Kedah Agro Holdings

melaksanakan penstrukturan semula keseluruhan syarikat subsidiari dengan

mendormankan dan seterusnya menutup semua syarikat subsidiarinya

secara berperingkat kerana Kedah Agro Holdings tidak memperolehi

keuntungan.


JADUAL 4.6 KEDUDUKAN KEWANGAN SYARIKAT SUBSIDIARI KEDAH AGRO HOLDINGS

BAGI TAHUN 2015 HINGGA 2017

BIL.

PENDAPATAN (RM)

PERBELANJAAN (RM)

UNTUNG/(RUGI) SEBELUM CUKAI

(RM)

2015 2016 2017 2015 2016 2017 2015 2016 2017

KEDAH AGRO INDUSTRIES & MARKETING BERHAD (KAIMB)

1. 341,285 425 TM 560,930 346,753 TM (738,970) (346,328) TM

KEDAH AGRO INTEGRATED PLANTATIONS SDN. BHD. (KAIPSB)

2. 285,514 1,072,789 TM 235,967 320,316 TM 49,547 752,473 TM

KEDAH AGRO CASHCROP SDN. BHD. (KACSB)

3. 132 48 TM 313,724 316,178 TM (313,592) (316,130) TM

KEDAH AGRO AQUACULTURE SDN. BHD. (KAASB)

4. 0 156,094 0 232,258 580,808 0 (544,206) (827,542) 0

KEDAH AGRO LIVESTOCK SDN. BHD. (KALSB)

5. 0 0 0 18,660 10,049 0 (18,660) (7,793) 0

KEDAH AGRO PLANTATIONS SDN. BHD. (KAPSB)

6. 0 0 0 2,736 3,727 0 (2,736) (3,727) 0

Sumber: Penyata Kewangan Beraudit Tahun 2015 dan 2016 Nota : TM – Tiada Maklumat

Maklum Balas Kedah Agro Holdings yang Diterima pada

18 September 2018 dan 26 September 2018

Minit Mesyuarat Ahli Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings Kali ke-19

(Bil.3/2017) telah membincangkan cadangan penstrukturan korporat

kumpulan Kedah Agro Holdings yang baru. Ini bagi memastikan Kedah

Agro Holdings dapat melakukan pemantauan ke atas setiap projek dengan

lebih berkesan. Aktiviti syarikat KAIPSB melibatkan peladangan diambil alih

oleh Kedah Agro Holdings. Manakala KAASB mengusahakan ternakan ikan

siakap tetapi tidak mampu bersaing di pasaran dari segi harga yang jauh

lebih murah menyebabkan hasil jualan tidak dapat menampung kos

pengeluaran yang tinggi. Pada tahun 2015, KAASB telah menutup projek

tersebut. Manakala KAIMB pula mengusahakan projek nanas di mana

bekalan bahan mentah sukar diperolehi menyebabkan sasaran tidak dapat

dicapai. Projek tanaman betik melibatkan KACSB pula tidak dapat

diteruskan kerana diserang penyakit ‘papaya dieback’ menyebabkan projek

ini dihentikan. Selain itu, KALSB dan KAPSB telah dorman mulai April 2011

dan ditutup pada bulan Januari 2018. Syarikat subsidiarinya tersebut tidak

menjalankan sebarang aktiviti sejak tahun 2012. Empat (4) anak syarikat

iaitu KAIPSB, KAASB, KAIMB dan KACSB telah didormankan mulai bulan

Januari 2017 dan satu (1) anak syarikat iaitu KAASB telah ditutup pada

bulan Januari 2018 manakala tiga (3) anak syarikat dalam proses

penutupan.


Pada pendapat Audit, pengurusan syarikat subsidiari adalah tidak

memuaskan kerana lima (5) syarikat subsidiari mengalami kerugian

sebelum cukai. Bagaimanapun, Kedah Agro Holdings telah mengambil

tindakan dengan melaksanakan penstrukturan semula keseluruhan syarikat

subsidiari dengan mendormankan dan menutup syarikat subsidiarinya

secara berperingkat.

4.6.3. TADBIR URUS

4.6.3.1. Tadbir urus merujuk kepada proses yang digunakan untuk mentadbir,

mengurus dan mengawal syarikat. Tadbir urus yang baik dapat membantu

syarikat mempertingkatkan kecekapan dalam mencapai objektifnya serta

membolehkan syarikat diurus dengan lebih sempurna, telus dan

bertanggungjawab. Pihak Audit telah menilai amalan tadbir urus syarikat

berdasarkan Malaysian Code on Corporate Governance (MCCG), The Green

Book - Enhancing Board Effectiveness April 2006 dan Garis Panduan Ahli

Lembaga Pengarah Lantikan Menteri Kewangan (Diperbadankan)

Disember 2014 [Handbook MKD] dan panduan tadbir urus daripada Chartered

Institute of Internal Auditor.

4.6.3.2. Secara keseluruhannya amalan tadbir urus Kedah Agro Holdings

adalah kurang memuaskan kerana daripada kesemua lapan (8) amalan terbaik,

tujuh (7) tidak diamalkan sepenuhnya.

4.6.3.3. Aspek tadbir urus yang tidak diamalkan oleh Kedah Agro Holdings

adalah seperti penemuan Audit berikut:

a. Lembaga Pengarah

i. MCCG 2017 practice 4.1 menyatakan sekurang-kurangnya separuh

daripada komposisi Lembaga Pengarah adalah Pengarah berstatus

bebas. Semakan Audit mendapati dua (2) orang ahli Lembaga Pengarah

adalah berstatus tidak bebas. Komposisi bilangan Lembaga Pengarah

yang tidak berasaskan amalan terbaik ini boleh menyebabkan keputusan

yang dibuat tidak efektif dan memberikan kesan kepada hala tuju syarikat.

ii. MCCG 2017 practice 3.1 menyatakan Lembaga Pengarah hendaklah

mewujudkan Kod Tatalaku dan Etika untuk syarikat. Semakan Audit

mendapati Lembaga Pengarah tidak mewujudkan Kod Tatalaku dan Etika

untuk Kedah Agro Holdings. Ini boleh menyebabkan risiko berlakunya

konflik kepentingan, penyalahgunaan kuasa dan tingkah laku tidak

beretika dalam persekitaran budaya syarikat.


iii. MCCG 2017 practice 2.1 guidance 2.1 menyatakan Lembaga Pengarah

hendaklah mempunyai piagam Lembaga Pengarah yang jelas

menyatakan peranan dan tanggungjawab Lembaga Pengarah dan

Jawatankuasa serta isu dan keputusan yang dipertanggungjawabkan

kepada Lembaga Pengarah. Semakan Audit mendapati Lembaga

Pengarah Kedah Agro Holdings tidak mewujudkan piagam Lembaga

Pengarah menyebabkan peranan dan tanggungjawab Lembaga Pengarah

tidak jelas.

iv. Green Book, perenggan 2.1 menyatakan Lembaga Pengarah hendaklah

memastikan ahlinya mempunyai akses kepada program pembelajaran

yang berterusan bagi memperkasakan diri dalam pembangunan

perniagaan yang dinamik dan kompleks serta mengekalkan penyertaan

yang aktif semasa mesyuarat. Semakan Audit mendapati Lembaga

Pengarah tidak menghadiri sebarang program pembelajaran yang

berterusan disebabkan oleh kekangan masa dan jadual tugas ahli

Lembaga Pengarah.



Kedah Agro Holdings sedang mengenal pasti calon yang akan dilantik

menjadi Ahli Lembaga Pengarah bebas Kedah Agro Holdings dan lantikan

akan dibuat pada 1 Oktober 2018. Selain itu, Kedah Agro Holdings masih

meneliti kod dan etika yang boleh diguna pakai seiring dengan misi dan visi

syarikat serta bidang perniagaan yang dilaksanakan oleh syarikat. Pihak

Kedah Agro Holdings juga sedang meneliti Piagam Lembaga Pengarah,

Jawatankuasa Lembaga Pengarah, Ahli Lembaga Pengarah dan

pengurusan syarikat di mana keputusan adalah tertakluk kepada Ahli

Lembaga Pengarah. Pegawai Pengurusan dan Pengarah telah menghadiri

Kursus Leadership Tranformation Program yang telah diadakan pada

14 hingga 16 September 2018 dan akan menyertai Program Panel Diskusi

PLWS Zon Utara bagi tahun 2018 pada 10 Oktober 2018. Senarai Ahli

Lembaga Pengarah yang baru masih dalam proses dimuktamadkan.

Pada pendapat Audit, tindakan yang diambil oleh pengurusan Kedah Agro

Holdings bagi memperkemaskan fungsi dan keberkesanan Lembaga

Pengarah adalah selaras dengan amalan terbaik.


b. Ketua Pegawai Eksekutif (CEO)

i. Ketua Pegawai Eksekutif hendaklah dilantik oleh pemegang

saham/Menteri/agensi. Pelantikan dan syarat perkhidmatan CEO

hendaklah dinyatakan dengan jelas serta dipatuhi seperti mana surat

pelantikan/kontrak perkhidmatan.

ii. Semakan Audit mendapati tiada pelantikan CEO dibuat selepas peletakan

jawatan CEO pada bulan Mei 2018. Sehingga tarikh pengauditan, tugas

CEO dijalankan oleh seorang pegawai MBI yang juga merupakan salah

seorang ahli Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings. Semakan Audit

selanjutnya mendapati tiada surat pelantikan untuk menjalankan tugas

dan tanggungjawab CEO bagi menguruskan syarikat. Ini boleh

menyebabkan keputusan yang dibuat di luar bidang kuasa pengurusan.



Lantikan CEO yang baru sedang diuruskan oleh pihak MBI dan Setiausaha

Syarikat. Lantikan akan dibuat seawalnya pada 1 Oktober 2018. Pihak

Kedah Agro Holdings akan memastikan lantikan tersebut disertakan

dengan dokumen yang lengkap.

Pada pendapat Audit, pelantikan CEO hendaklah disegerakan untuk

memastikan pengurusan syarikat dapat diurus dengan baik.

c. Standard Operating Procedures (SOP)

i. Berdasarkan Handbook – perenggan 1.9(c), perenggan 2.2 (f), perenggan

3.25 hingga 3.28 menyatakan syarikat perlu mempunyai Standard

Operating Procedures (SOP) yang lengkap dan menyeluruh merangkumi

urusan kewangan dan aktiviti syarikat yang diluluskan oleh Lembaga

Pengarah. Pematuhan SOP yang telah diluluskan hendaklah merangkumi

pengurusan kewangan dan aktiviti syarikat.

ii. Semakan Audit mendapati Kedah Agro Holdings mempunyai SOP

Kewangan dan Operasi yang telah diluluskan oleh Lembaga Pengarah

pada 3 Mac 2011. Manakala SOP Perkhidmatan pula diluluskan oleh

Lembaga Pengarah pada 6 Mac 2009. Semakan Audit selanjutnya

mendapati SOP berkaitan aktiviti perladangan telah disediakan dengan

lengkap. Bagaimanapun SOP tersebut tidak diluluskan oleh Lembaga

Pengarah. Manakala SOP berkaitan aktiviti lain iaitu ternakan ikan


sangkar, pemasaran beras, rangkaian peruncitan D’Aman Mart dan

ternakan lembu fidlot tidak disediakan. Ini menyebabkan kelemahan

dalam pemantauan aktiviti Kedah Agro Holdings kerana tiada proses kerja

yang teratur disediakan.

Maklum Balas Kedah Agro Holdings yang diterima pada 18 September 2018


Standard Operating Procedures (SOP) bagi aktiviti ladang telah disediakan

dan masih belum diluluskan oleh Ahli Lembaga Pengarah. Manakala SOP

bagi aktiviti lain masih di peringkat penyediaan dan akan dibentangkan

kepada Ahli Lembaga Pengarah untuk mendapatkan kelulusan.

Pada pendapat Audit, penyediaan SOP syarikat tidak selaras dengan

amalan terbaik tadbir urus dan boleh menjejaskan operasi aktiviti syarikat.

d. Rancangan Korporat dan Petunjuk Prestasi Utama

Berdasarkan amalan terbaik MCCG 2017 practice 1.1, guidance 1.1 dan

Handbook perenggan 2.2(b) menyarankan Rancangan Korporat diluluskan

dan pelaksanaannya dipantau oleh Lembaga Pengarah. Manakala amalan

terbaik Greenbook Bahagian 1, perenggan 3.2 dan Handbook perenggan

3.33 hingga 3.35 menyatakan Petunjuk Prestasi Utama perlu disedia dan

diluluskan oleh Lembaga Pengarah. Semakan Audit mendapati Kedah Agro

Holdings tidak menyediakan Rancangan Korporat bagi memperincikan

strategi jangka pendek dan jangka panjangnya. Syarikat juga tidak

menyediakan Petunjuk Prestasi Utama bagi mengukur pencapaian aktiviti

syarikat. Ketiadaan Rancangan Korporat dan Petunjuk Prestasi Utama

menyebabkan Kedah Agro Holdings tidak dapat membuat penilaian prestasi

terhadap aktiviti yang sedang dijalankan serta tiada hala tuju yang jelas

dalam mencapai matlamatnya.

Maklum Balas Kedah Agro Holdings yang diterima pada 26 September 2018

Rancangan Korporat bagi lima (5) tahun telah dirangka yang akan

dibentangkan setelah Ahli Lembaga Pengarah yang baru dilantik. Tumpuan

utama syarikat adalah untuk mendapatkan keuntungan dan mempunyai

lebihan aliran tunai bagi tempoh lima (5) tahun pertama dengan memastikan

projek-projek yang akan dijalankan dapat menjana pendapatan kepada

syarikat.


Pada pendapat Audit, penyediaan Rancangan Korporat dan Petunjuk

Prestasi Utama adalah penting bagi memastikan pengurusan syarikat

mempunyai hala tuju yang jelas dan mencapai matlamat penubuhannya.

e. Jawatankuasa Audit

Berdasarkan amalan terbaik MCCG 2017 intended outcome 8.0 dan

Greenbook perenggan 1.1.2 menyatakan bahawa Jawatankuasa Audit (JKA)

hendaklah ditubuhkan. Semakan Audit mendapati Kedah Agro Holdings tidak

menubuhkan Jawatankuasa Audit walaupun cadangan untuk menubuhkan

Jawatankuasa Audit dan Pemeriksaan telah dibentang dan diterima oleh ahli

Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings dalam Mesyuarat Lembaga

Pengarah Bil. 1/2014.



Pihak Kedah Agro Holdings telah mencadangkan penubuhan Jawatankuasa

Audit. Cadangan nama dan penubuhan telah dimajukan kepada pihak MBI

pada tahun 2014. Cadangan ini turut dipersetujui pada Mesyuarat Ahli

Lembaga Pengarah Kedah Agro Holdings bertarikh 12 Jun 2014.

Jawatankuasa Audit akan ditubuhkan dan bermesyuarat apabila Unit Audit

Dalaman mula beroperasi di syarikat Kedah Agro Holdings.

Pada pendapat Audit, Jawatankuasa Audit penting bagi mewujudkan

mekanisme pemantauan dan kawalan dalaman terhadap urusan kewangan

syarikat.

f. Audit Dalaman

Berdasarkan amalan terbaik MCCG 2017 practice 10.1 menyatakan

Jawatankuasa Audit hendaklah memastikan Audit Dalaman berfungsi secara

bebas. Semakan Audit mendapati Audit Dalaman tidak diwujudkan atau

melantik perunding bagi menjalankan fungsi check and balance. Ketiadaan

Audit Dalaman menyebabkan pemantauan ke atas prestasi Kedah Agro

Holdings dan syarikat subsidiari tidak dapat dilaksanakan.




Mesyuarat Ahli Lembaga Pengarah Kali Ke-3 (Bil. 2/2009) pada

30 Ogos 2009 telah mencadangkan supaya Audit Dalaman diwujudkan.

Bagaimanapun, ia tidak dilaksanakan dan hasil penemuan Audit ini

menyebabkan pihak MBI bersetuju menubuhkan Audit Dalaman di peringkat

Kedah Agro Holdings dan nama pegawai sedang dikenalpasti untuk dilantik

dalam masa terdekat ini.

Pada pendapat Audit, Audit Dalaman di peringkat Kedah Agro Holdings

sewajarnya diwujudkan bagi menjalankan fungsi check and balance dan

juga membolehkan pihak pengurusan syarikat membuat pemantauan

terhadap setiap aktiviti syarikat subsidiari miliknya.

4.7. SYOR AUDIT Bagi meningkatkan prestasi syarikat selaras dengan objektif penubuhan

Kedah Agro Holdings, adalah disyorkan pihak pengurusan dan Lembaga Pengarah

Kedah Agro Holdings mengambil langkah berikut:

4.7.1. memastikan bajet disediakan bagi setiap tahun serta diluluskan di dalam

Mesyuarat Lembaga Pengarah;

4.7.2. memastikan kajian terperinci dilaksanakan sebelum sesuatu projek usaha

sama dijalankan;

4.7.3. memastikan pemantauan yang berkesan dilaksanakan bagi mencapai

objektif projek usaha sama;

4.7.4. menyediakan Rancangan Korporat dan Petunjuk Prestasi Utama bagi

memastikan hala tuju lebih jelas dalam meningkatkan pendapatan dan keuntungan

Kedah Agro Holdings;

4.7.5. memperkemas dan mengamalkan tadbir urus syarikat dengan menjadikan

Pekeliling Kerajaan dan Malaysian Code on Corporate Governance sebagai amalan

terbaik syarikat; dan

4.7.6. menyegerakan penubuhan Jawatankuasa Audit dan Audit Dalaman bagi

membolehkan pemantauan dilaksanakan ke atas syarikat subsidiarinya.

penutup

LKAN NEGERI KEDAH 2017 SIRI 2 I 133

PENUTUP

Secara keseluruhannya, pengauditan yang dijalankan mendapati wujud beberapa

kelemahan dalam pelaksanaan aktiviti dari segi perancangan, pelaksanaan dan

pemantauan. Antara faktor utama yang menyebabkan wujudnya kelemahan adalah

tidak ada mekanisme pemantauan yang kurang berkesan dalam memastikan

undang-undang dan peraturan dikuatkuasakan, serta tidak ada penyeliaan yang

berkesan terhadap kerja-kerja yang dilaksanakan oleh kakitangan bawahan. Jika

kelemahan tersebut tidak diberi perhatian yang serius dan tidak diperbetulkan, ia boleh

menjejaskan pencapaian objektif aktiviti/program berkenaan serta menjejaskan imej

Kerajaan Negeri dan perkhidmatan awam.

Sehubungan itu, Jabatan/Agensi Negeri yang terlibat bukan sahaja perlu mengambil

tindakan selepas mendapat teguran daripada pihak Audit, malah perlu bertindak

dengan cepat sebaik sahaja masalah atau kelemahan itu dikenal pasti. Pegawai

Pengawal yang terlibat juga perlu mengatur supaya pemeriksaan secara menyeluruh

dijalankan untuk menentukan sama ada kelemahan yang sama juga berlaku dalam

projek/program lain yang tidak diaudit dan seterusnya mengambil tindakan pembetulan

yang sewajarnya.

Agensi Kerajaan Negeri juga perlu memantau aktiviti syarikat miliknya untuk

memastikan syarikat mewujudkan tadbir urus korporat yang baik, mematuhi

undang-undang dan peraturan Kerajaan, berdaya saing serta bagi memastikan objektif

penubuhan syarikat tercapai sepenuhnya.

Jabatan Audit Negara

Putrajaya

2 November 2018

DICETAK OLEHPERCETAKAN NASIONAL MALAYSIA BERHADKUALA LUMPUR, 2018www.printnasional.com.myemail: [email protected].: 03-92366895 Faks: 03-92224773

kandungan - intosaiitaudit.orgintosaiitaudit.org/2017lkan_s1ri2/negeri/aktivit1/2 ak kdh.pdf ·...

Documents