garispanduan [email protected]/jpskomuniti/dokumen/garispanduan jps@... · web...

JPS Malaysia

Garispanduan jps@komuniti

0

ISI KANDUNGAN

PENDAHULUAN....................................................................................................................................3

Definisi jps@komuniti.............................................................................................................................3

SEKSYEN 1: PROFIL DAERAH...........................................................................................................7

1.1 Maklumat Asas Daerah......................................................................................................................7

1.2 Penyedian peta-peta asas daerah......................................................................................................8

1.2.1 Peta Malaysia..............................................................................................................................8

1.2.2 Peta Negeri.................................................................................................................................9

1.2.3 Peta Daerah..............................................................................................................................10

1.2.4 Peta Mukim..............................................................................................................................10

1.2.5 Peta Pihak Berkuasa Tempatan................................................................................................11

1.2.6 Peta Kawasan Ahli Parlimen.....................................................................................................11

1.2.7 Peta Kawasan Ahli Dewan Undangan Negeri............................................................................12

1.2.8 Peta Lembangan Sungai............................................................................................................13

1.2.9 Peta Sub-Lembangan................................................................................................................14

1.2.10 Peta Jajaran Sungai.................................................................................................................14

1.2.12 Peta Gunatanah......................................................................................................................15

1.2.13 Peta Jaringan Saliran...............................................................................................................15

1.3 Penyediaan maklumat lain yang berkaitan......................................................................................16

1.4 Isu-Isu Sumber Air............................................................................................................................16

1.5 Pengenalpastian isu-isu sumber air di daerah.................................................................................16

JPS Malaysia


1

1.5.1 Jawatankuasa dan mesyuarat di peringkat daerah...................................................................17

1.5.2 Persatuan penduduk/pihak berkepentingan............................................................................17

1.5.3 JPS Careline...............................................................................................................................17

1.5.4 Pemerhatian JPS Daerah...........................................................................................................17

1.6 Sistem Aduan...................................................................................................................................17

1.7 Pemeringkatan (ranking) Sub-lembangan.......................................................................................19

1.8 Kakitangan Teknikal JPS Daerah.......................................................................................................19

SEKSYEN 2: PRINSIP D.E.E.P..........................................................................................................21

2.1 Komponen Describe.........................................................................................................................21

2.2 Komponen Explain...........................................................................................................................22

2.3 Komponen Evaluate.........................................................................................................................24

2.3.1 Kepakaran JPS Ibu Pejabat Negeri............................................................................................24

2.3.2 Kepakaran JPS Malaysia...........................................................................................................24

2.3.4 Kepakaran Agensi Lain..............................................................................................................24

2.4 Komponen Prescribe........................................................................................................................25

2.4.1 Penyediaan Pelan Tindakan......................................................................................................25

2.4.2 Membangunkan pelan tindakan sub-lembangan.....................................................................26

2.4.2 Koordinasi pelan tindakan........................................................................................................26

SEKSYEN 3: PEMANTAUAN DAN PENILAIAN.........................................................................28

3.1 Pelaksanaan Sub-lembangan lain....................................................................................................29

JPS Malaysia


2

Senarai Rajah

Rajah 1: Kawasan sub-lembangan bagi lembangan Sungai Klang................................................................5

Rajah 1.1: Peta Malaysia..............................................................................................................................8

Rajah 1.2: Semenanjung Malaysia...............................................................................................................9

Rajah 1.3: Borneo (Sabah dan Sarawak)......................................................................................................9

Rajah 1.4: Peta Negeri Selangor..................................................................................................................9

Rajah 1.5 Peta Daerah di Negeri Selangor.................................................................................................10

Rajah 1.6: Peta Daerah Petaling................................................................................................................10

Rajah 1.7: Mukim di dalam Daerah Petaling..............................................................................................10

Rajah 1.8: Peta Pihak Berkuasa Tempatan di Daerah Petaling..................................................................11

Rajah 1.9 Peta kawasan Parlimen di Daerah Petaling................................................................................11

Rajah 1.10 Peta Adun di Daerah Petaling..................................................................................................12

Rajah 1.11 Peta lembangan-lembangan sungai di Daerah Petaling...........................................................13

Rajah 1.12 Peta sub-lembangan yang terdapat di Daerah Petaling...........................................................14

Rajah 1.13 Peta jaringan sungai di Daerah Petaling...................................................................................14

Rajah 1.14 Peta aktiviti gunatanah di Daerah Petaling..............................................................................15

Rajah 1.15: Analisis Aduan.........................................................................................................................18

Rajah 1.16: Taburan aduan........................................................................................................................18

Rajah 1.17: Kekuatan kakitangan teknikal JPS Daerah Petaling.................................................................19

Rajah 1.18: Pembahagian kakitangan teknikal mengikut sub-lembangan.................................................20

Kotak 1: Komponen Describe.....................................................................................................................22

Kotak 2: Komponen Explain.......................................................................................................................23

JPS Malaysia


3

Kotak 3: Komponen Evaluate....................................................................................................................25

Kotak 4: Komponen Prescribe....................................................................................................................27

JPS Malaysia


4

PENDAHULUAN

`jps@komuniti’ adalah kata nama yang dipilih dan sesuai untuk menzahirkan konsep yang dibincangkan di dalam garispanduan ini. `jps’ adalah nama jabatan yang sinonim di negara ini yang memberikan perkhidmatan di dalam mengurus isu-isu berkaitan sumber air khususnya pengurusan banjir, pengurusan lembangan sungai dan zon pantai.

Simbol `@’ di dalam konteks ini menjelaskan hubungan JPS dan komuniti yang sememangnya terjalin erat.

`komuniti’ adalah penduduk dan pihak berkepentingan lain yang menerima kesan daripada perkhidmatan `jps’ yang berada dalam sesebuah sub-lembangan (sub-basin). Komuniti merupakan golongan sasar yang menerima outcome perkhidmatan yang diberikan oleh jabatan termasuklah warganya sendiri yang merupakan sebahagian daripada komuniti di negara ini.

Definisi jps@komuniti

jps@komuniti merupakan pendekatan sub-lembangan yang sistematik dan bersepadu untuk menyelesaikan 7 isu berkaitan fungsi JPS di dalam keseluruhan daerah, secara cepat, mesra

JPS Malaysia


5

komuniti dan berkesan di bawah kepimpinan Jurutera Daerah disamping menerima sokongan penuh daripada JPS Negeri dan JPS Malaysia.

Pendekatan jps@komuniti ini direkabentuk secara sistematik dengan menggunapakai kaedah pengurusan `D.E.E.P’ (Describe, Explain, Evaluate, Prescribe) di dalam mengurus tadbir isu-isu berkaitan sumber air di sub-lembangan dalam daerah berkaitan. Ianya perlu dilaksanakan secara bersepadu oleh semua pihak yang berkepentingan termasuk jabatan dan agensi yang berkaitan di peringkat daerah.

Objektif utama pendekatan ini adalah untuk menyelesaikan isu-isu berkaitan 7 fungsi utama Jabatan diperingkat daerah iaitu;

i. banjir,

ii. sungai dan koridornya,

iii. pantai,

iv. sumber air,

v. saliran bandar,

vi. ramalan serta amaran banjir dan kemarau, dan

vii. pengairan dan saliran pertanian.

Melalui pendekatan ini, Jurutera Daerah dapat menyelesaikan isu-isu tersebut dengan segera dan dapat memberi perkhidmatan yang sempurna kepada komuniti secara efektif. Pejabat JPS Negeri dan JPS Malaysia juga sentiasa memberikan sokongan padu serta khidmat nasihat yang diperlukan oleh Jurutera Daerah.

Tanggungjawab JPS berkaitan pengurusan sumber air melalui fungsi dan tanggungjawab Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar yang dinyatakan di dalam Warta Kerajaan Seri Paduka Baginda P.U. (A) 222 Akta Fungsi-Fungsi Menteri 1969, Perintah Menteri-Menteri Kerajaan Persekutuan 2009 adalah seperti berikut:

i. pelaksanaan perancangan dan pembangunan sistem ramalan banjir dan kemarau, pengurusan data dan maklumat hidrologi dan penilaian serta pengurusan sumber air negara;

ii. pembangunan, perancangan dan pengurusan lembangan sungai;iii. meningkatkan perancangan dan pembangunan infrastruktur serta pengurusan air untuk

tanaman dan keperluan pertanian yang lain;

JPS Malaysia


6

iv. pembangunan, perancangan dan pengurusan program tebatan banjir; v. pelaksanaan pembangunan dan pengurusan zon pantai untuk mengurangkan hakisan

pantai serta masalah mendapan di muara sungai; danvi. mengurus dan mengawal selia pelaksanaan program pengurusan air hujan di kawasan

bandar.

Fungsi JPS yang diwartakan di bawah peruntukkan akta ini jelas menjurus kepada satu bentuk pengurusan sumber air negara yang holistik. Di awal tahun 90-an, JPS telah mula memperkenalkan pendekatan Pengurusan Bersepadu Lembangan Sungai (IRBM) bagi mencapai matlamat Pengurusan Sumber Air Secara Bersepadu (IWRM).

IRBM adalah proses penyelarasan pemuliharaan, pengurusan dan pembangunan air, tanah dan sumber-sumber berkaitan merangkumi pelbagai sektor di dalam sesebuah lembangan sungai dengan tujuan untuk memaksimumkan manfaat ekonomi dan sosial yang diperolehi dari sumber air secara saksama disamping mengekalkan dan di mana perlu, memulihkan ekosistem air tawar (Global Water Partnership Technical, Advisory Committee Background Papers, No. 4, 2000)

Pengurusan lembangan sungai mempunyai sempadan fizikal yang jelas dengan memenuhi kriteria geografi dan hidrologi untuk memudahkan integrasi yang praktikal bagi keseluruhan kawasan lembangan yang bermula dari hulu hingga ke muara. Selain itu, isu-isu yang berkaitan di dalam lembangan sungai yang melibatkan aspek sumber air dan aktiviti gunatanah dapat diselaraskan dengan lebih efektif.

Kaedah IRBM telah lama diamalkan seperti Lembangan Murray Darling di Australia, Lembangan Sungai Berantas di Indonesia dan beberapa buah negara maju di Eropah. Ia juga telah menjurus kepada penubuhan badan-badan bukan kerajaan seperti International Network of Basin Organisation (INBO) dan Network of Asian River Basin Organisation (NARBO).

Memandangkan saiz lembangan sungai yang luas, adalah menjadi satu kesulitan untuk menguruskan pelaksanaan IRBM di Malaysia. Dengan itu JPS memperkenalkan pelaksanaan kaedah IRBM secara sub-lembangan yang berskala lebih kecil untuk mudah diuruskan seperti di tunjuk dalam Rajah 1 di bawah.

JPS Malaysia


7

Rajah 1: Kawasan sub-lembangan bagi lembangan Sungai Klang

Garispanduan ini telah dibahagikan kepada 3 seksyen.

Seksyen 1: ‘Profil Daerah’menggariskan tatacara pembangunan maklumat-maklumat asas di daerah termasuk peta daerah, peta lembangan-lembangan utama, peta kawasan Parlimen dan ADUN.

Seksyen 2: Komponen D.E.E.P (Describe, Explain, Evaluate dan Prescribe) membincangkan dengan lebih terperinci bagaimana menyelesaikan setiap isu berkaitan sumber air di setiap sub-lembangan.

Seksyen 3: ‘Pemantauan dan Penilaian’ membincangkan kaedah yang boleh dilaksanakan untuk membuat pemantauan dan penilaian kepada pelaksanaan pelan tindakan.

Gombak

Klang Hulu Langat

Bentung

Shah Alam

Kuala Pilah

Kuala Selangor

Kuala Langat

Sepang

Seremban

Klang

Hulu Selangor

Klang

Wilayah Persekutuan

KlangKlang

JPS Malaysia


8

SEKSYEN 1: PROFIL DAERAH

1.1 Maklumat Asas Daerah

Seksyen ini menjelaskan keperluan bagi setiap JPS Daerah untuk mewujudkan pengkalan data maklumat asas daerah tersebut. Ia merangkumi peta-peta yang berkaitan (contoh: peta daerah, peta lembangan utama dan peta sub-lembangan), garispanduan asas bagaimana mengenalpasti isu-isu sumber air yang terdapat di setiap sub-lembangan, inventori kajian sedia ada termasuk rancangan tempatan, kerja ukur dan maklumat gunatanah.

Bagi memastikan pelaksanaan jps@komuniti ini dilaksanakan dengan lebih berkesan, Jurutera Daerah perlu membuat pengagihan kekuatan kakitangan teknikalnya kepada setiap sub-lembangan mengikut beban kerja yang telah dikenalpasti.

Di dalam garispanduan ini, perbincangan bagi mewujudkan pangkalan data adalah berasaskan penggunaan perisian Geographical Information System (GIS) seperti ArcGIS.

JPS Malaysia


9

1.2 Peta Asas Daerah

Jurutera Daerah hendaklah menyediakan satu pangkalan data yang mengandungi maklumat asas daerah seperti peta-peta yang disenaraikan di bawah. Setiap peta tersebut perlu disediakan di dalam format ArcGIS Shapefile.

1.2.1 Peta Malaysia

SUMATERA

PAHANG

PERAK

JOHOR

THAILAND

KELANTAN

KEDAH

TERENGGANU

SELANGOR

NEGERI SEMBILAN

MELAKA

PERLIS

PULAU PINANG

µ

KALIMANTAN

SARAWAK

SABAH

BRUNEI

µ

Rajah 1.1 Peta Malaysia

JPS Malaysia


10

1.2.2 Peta Negeri

SELANGOR

PERAK

PAHANG

NEGERI SEMBILAN

µ

Rajah 1.4: Peta Negeri Selangor

1.2.3 Peta Daerah

Rajah 1.5 Peta Daerah-daerah di Negeri Selangor Rajah 1.6: Peta Daerah Petaling

Hulu Selangor

Sepang

Kuala Selangor

Gombak

Klang

Sabak Bernam

Hulu Langat

Kuala Langat

Petaling

Klang Klang

KlangKlang

µ

Petaling

Klang

Gombak

Sepang

Kuala Langat

Kuala Selangor

Hulu Langat

µ

JPS Malaysia


11

1.2.4 Peta Mukim

Rajah 1.7: Mukim di Daerah Petaling

1.2.5 Peta Pihak Berkuasa Tempatan

Petaling

Damansara

Sungai Buloh

Bukit Raja

µ

MBSA

MPSJ

MPPJ

µ

JPS Malaysia


12

Rajah 1.8: Peta Pihak Berkuasa Tempatan di Daerah Petaling

1.2.6 Peta Kawasan Ahli Parlimen

Rajah 1.9 Peta kawasan Parlimen di Daerah Petaling

1.2.7 Peta Kawasan Ahli Dewan Undangan Negeri

JPS Malaysia


13

Rajah 1.10 Peta Adun di Daerah Petaling

1.2.8 Peta Lembangan Sungai

Rajah 1.11 Peta lembangan-lembangan sungai di Daerah Petaling

DAERAH PETALING

JPS Malaysia


14

1.2.9 Peta Sub-Lembangan

Rajah 1.12 Peta sub-lembangan di Daerah Petaling

1.2.10 Peta Jajaran Sungai

Daerah Petaling

Lembangan Sg Buloh

Sg Klang Basin

Sg Langat Basin

µ

Daerah Petaling

Sg Klang Basin

µ

JPS Malaysia


15

Rajah 1.13 Peta jaringan sungai di Daerah Petaling

1.2.12 Peta Gunatanah

Daerah Petaling

µ

LegendDistrict-Petaling

GTNSMS1_2003_RSO_regionSEMASA

Badan Air

Hutan

Industri

Infrastruktur dan Utiliti

Institusi

Kediaman

Pengangkutan

Perniagaan dan Perkhidmatan

Pertanian

Tanah Lapang dan Rekreasi

Rajah 1.14 Peta gunatana Daerah Petaling

1.2.13 Peta Jaringan Saliran

JPS Malaysia


16

1.3 Penyediaan maklumat lain yang berkaitan.

Selain peta-peta yang disenaraikan di para 1.1, Jurutera Daerah juga dikehendaki melengkapkan maklumat-maklumat lain yang diperlukan seperti berikut:

1.3.1 Inventori Kajian sedia ada seperti kajian kejuruteraan, pelan induk, rekabentuk terperinci, kerja ukur, pelan pengurusan (IRBM, ISMP, IFM) dan kajian-kajian lain yang melibatkan daerah terbabit.

1.3.2 Inventori struktur hidraulik seperti pembentung, jambatan, pintu kawalan pasang surut, stesen hidrologi, siren amaran banjir, rumah pam, kolam takungan, empangan jajar dan empangan. Setiap struktur perlu mempunyai koordinat rujukan geografi dan gambar-gambar struktur berkenaan .

1.4 Pengenalpastian isu-isu sumber air di daerah.

Jurutera Daerah boleh mengenalpasti isu-isu melalui sumber-sumber berikut:-

1.4.1 Jawatankuasa dan mesyuarat di peringkat daerah

Isu-isu sumber air yang dibangkitkan semasa mesyuarat dan maklumbalas dari jawatankuasa di peringkat daerah perlu didokumentasikan dengan sistematik.

1.4.2 Persatuan penduduk/pihak berkepentingan

JPS Daerah boleh menganjurkan siri perjumpaan dan mesyuarat bersama persatuan-persatuan penduduk dan pihak berkepentingan bagi mendapatkan maklumbalas mengenai isu-isu sumber air yang perlu ditangani oleh jabatan.

1.4.3 JPS Careline

JPS Careline adalah satu platform rasmi untuk menerima maklumbalas daripada komuniti mengenai isu-isu sumber air.

JPS Malaysia


17

1.4.4 Pemerhatian JPS Daerah

Melalui pemerhatian dan pemantauan secara berkala, JPS Daerah boleh mengenalpasti isu-isu sumber air yang perlu ditangani.

1.6 Sistem Aduan

Jurutera Daerah disarankan untuk mewujudkan satu sistem aduan yang sistematik daripada sumber-sumber aduan yang diterima di para 1.4 di atas. Sistem ini boleh dibangunkan dengan mengguna perisian sedia ada yang sesuai di pejabat masing-masing seperi Microsof Excel ataupun perisian ArcGIS.

Setiap aduan hendaklah didokumenkan mengikut kategori tujuh (7) fungsi utama jabatan. Setelah melengkapkan sistem aduan ini, Jurutera Daerah perlu membuat analisis berdasarkan maklumat yang telah dilengkapkan seperti ditunjuk dalam Rajah 1.15:-

Rajah 1.15: Analisa Aduan

JPS Malaysia


18

Rajah 1.16: Taburan aduan

1.7 Urutan keutamaan sub-lembangan

Jurutera Daerah perlu menganalisis aduan isu-isu sumber air yang telah diklasifikasikan di dalam daerahnya serta menyenaraikan mengikut urutan keutamaan. Taburan aduan dikumpulkan mengikut sub-lembangan berdasarkan kepadatan taburan aduan.

Jurutera Daerah boleh membuat urutan keutamaan di dalam sub-lembangan daerahnya mengikut kriteria PESTEL (Politic, Economic, Social, Technology, Environmental, Legal) atau kriteria-kriteria lain yang mana difikirkan sesuai l seperti melalui cadangan mesyuarat tindakan daerah dan lain-lain forum. Setiap isu tersebut perlu diselesaikan mengikut konsep DEEP.

JPS Malaysia


19

1.8 Kakitangan Teknikal JPS Daerah

Bagi melaksanakan pengurusan yang cekap dari aspek urus tadbir yang melibatkan pemantauan dan penilaian, Jurutera Daerah perlu menyusun semula penempatan pegawai-pegawai teknikal mengikut sub-lembangan ini.

Rajah 1.18 menunjukkan penyusunan semula kakitangan teknikal JPS Daerah Petaling yang boleh dijadikan contoh.

Rajah 1.17: Kekuatan kakitangan teknikal JPS Daerah Petaling

JPS Malaysia


20

Rajah 1.18: Pembahagian kakitangan teknikal mengikut sub-lembangan

SEKSYEN 2: PRINSIP D.E.E.P

Penerapan Prinsip DEEP dikalangan Jurutera Daerah adalah pendekatan yang diambil dalam

melaksanakan jps@komuniti. Prinsip ini dapat membantu dan membimbing Jurutera Daerah

kepada satu kaedah yang sistematik, mudah, terkini dan bersepadu dalam menjalankan tugas di

peringkat daerah. Jika dilihat, perkataan D.E.E.P ini terdiri daripada perkataan Inggeris yang

membawa maksudnya tersendiri. Setiap perkataan ini mewakili peringkat-peringkat yang perlu

Komponen Describe;

Penjelasan isu dan masalah dalam sub lembangan.

Apa atau siapakah yang merasai impak masalah ini?

Siapakah yang bertanggungjawab?

Apa yang telah dilakukan dimasa dahulu?

Adakah masalah ini bermusim atau berpanjangan?

JPS Malaysia


21

dilakukan oleh semua Jurutera Daerah dalam melaksanakan pendekatan jps@komuniti nanti.

Perkataan-perkataan ini ialah:

D - Describe iaitu mengenalpasti isu dan masalah

E - Explain bermaksud perjelas / perincikan

E - Evaluate bermaksud penilaian

P - Prescribe bermaksud mengesyor

Justeru itu, semua Jurutera Daerah perlul mendalami setiap peringkat yang dimaksudkan dan

kemudiannya memastikan setiap peringkat dilaksanakan dengan jayanya.

2.1 Komponen Describe

Describe membawa maksud menerangkan, menyifatkan dan menggambarkan. Di Kotak 1 merumuskan kaedah di bawah komponen Describe.

Kotak 1: Komponen Describe

Diperingkat ini, Jurutera Daerah hendaklah memberikan keutamaan kepada isu-isu yang perlu

diambil tindakan segera seperti isu-isu yang melibatkan kepentingan dan keselamatan awam.

JPS Malaysia


22

Hal-hal ini kemudiannya dipantau mengikut sub-lembangan. Diperingkat awalan, Jurutera

Daerah diminta untuk memilih satu sub-lembangan untuk dijadikan perintis kepada pendekatan

jps@komuniti di daerah masing-masing.

Sebagai contoh, apabila berlakunya kes banjir di sesuatu sub-lembangan, Jurutera Daerah perlu membuat pemerhatian awalan bagi menerangkan fenomena kejadian banjir tersebut dengan membuat lawatan ke tapak.

Seterusnya membuat penilaian bagaimanakah impak kejadian banjir tersebut terhadap komuniti di kawasan sekitar. Adakah ianya berada di tahap yang tidak boleh dikompromi ataupun perlunya kerja-kerja kecemasan dan mungkin juga impak kejadian banjir tersebut tidak signifikan kepada komuniti buat masa ini dan memerlukan perancangan yang lebih teliti di masa hadapan.Selain itu, Jurutera Daerah perlu mengenalpasti dengan membuat pemerhatian terhadap punca-punca yang berpotensi menyebabkan kejadian tersebut berlaku di tapak. Pemerhatian boleh dilakukan bukan sahaja di tempat berlakunya kejadian tetapi dengan melihat secara keseluruhan sistem sungai atau saliran yang ada di kawasan berkenaan. Seperti contoh kapasiti sedia ada jaringan sungai atau saliran dan sekatan dan halangan yang menggangu aliran air.Bagi kes kejadian banjir yang berskala lebih besar , penelitian kepada data hidrologi/hujan yang berada di stesen berdekatan boleh dijadikan panduan untuk mengenalpasti punca kejadian dengan menghubungkaitkan kapasiti jaringan sungai dan saliran sedia ada.

Setelah melaksanakan komponen Describe ini, Jurutera Daerah pada prinsipnya telah mendapat gambaran awal bagaimana sesuatu isu seperti banjir yang berlaku dapat dilaporkan dengan lebih sistematik terutamanya kepada komuniti dan pihak berkuasa tertinggi di daerah sebelum melaksanakan tindakan selanjutnya.

Komponen Explain - memperjelas dan memperincikan masalah;

Bagaimana masalah ini bermula?

Apakah dia punca-punca utama?

Bilakah ia menjadi kritikal?

Siapa yang perlu dirujuk?

Siapakah pihak berkepentingan ?

Masalah mana yang perlu ditangani dahulu?

Apakah data atau peta yang diperlukan?

Bagaimana keberkesanan sistem saliran semasa?

JPS Malaysia


23

2.2 Komponen Explain

Explain membawa maksud menjelaskan dan menerangkan. Kotak 2 di bawah merumuskan komponen Explain.

JPS Malaysia


24

Kotak 2: Komponen Explain

Di peringkat ini, Jurutera Daerah hendaklah memperjelas dan memperincikan masalah yang dihadapi, punca-punca utama masalah, mengenalpasti pihak yang berkepentingan, keutamaan masalah untuk diselesaikan, maklumat dan data yang diperlukan serta keberkesanan operasi infrastruktur sedia ada.

Bagi isu banjir, pada dasarnya konsep penyelesaian boleh disediakan setelah Jurutera Daerah membuat penelitian awal di tapak dan memahami punca isu tersebut dengan merujuk kepada kajian sedia ada dan pakar dari JPS Negeri dan JPS Malaysia.

Sekiranya terdapat beberapa opsyen kepada penyelesaian, Jurutera Daerah boleh menganjurkan perjumpaan bersama dengan pihak berkepentingan yang melibatkan komuniti termasuklah penduduk setempat, ahli politik, agensi-agensi kerajaan,NGO, industri dan lain yang turut sama menerima kesan isu sumber air ini. Perjumpaan ini bertujuan antara lainnya mendapatkan pandangan kepada matriks dan opsyen-opsyen yang telah diperolehi dan jika perlu mendapatkan kerjasama daripada komuniti sama ada di dalam bentuk sumbangan tenaga ataupun kewangan.

JPS Malaysia


25

2.3 Komponen Evaluate

Evaluate yang membawa maksud menilai. Kotak 3 di bawah merumuskan komponen evaluate.

Komponen Evaluate - menilai kaedah penyelesaian;

Kenalpasti keperluan maklumat.

Dapatkan feedback dari pihak berkepentingan.

Apakah opsyen penyelesaian yang ada?

Analisis kejuruteraan.

Tetapkan skop kerja penyelesaian masalah.

Tentukan keutamaan tindakan.

Tentukan pelan tindakan; jangka pendek, sederhana dan panjang.

Kenalpasti outcome yang dijangkakan dan bagaimana untuk mengukurnya.

JPS Malaysia


26

Kotak 3: Komponen Evaluate

Berdasarkan isu dan masalah yang telah dikenal pasti, penilaian bagi menyelesaikan isu dan masalah tersebut boleh dibuat. Di sini, Jurutera Daerah perlu membuat penilaian samada isu dan masalah yang dihadapi dapat diselesaikan di peringkat JPS Daerah atau melibatkan pihak ketiga seperti JPS Negeri dan JPS Malaysia atau agensi lain. Kebiasaannya jika masalah yang dihadapi itu memerlukan kepakaran daripada pihak ketiga, maka disinilah dapat dipupuk kesepaduan dan kerjasama antara JPS Negeri dan JPS Malaysia atau agensi lain dalam menyelesaikan masalah tersebut.

2.3.1 Kepakaran JPS Negeri

Jika sesuatu isu yang sedang dihadapi di peringkat daerah adalah rumit dan memerlukan input pakar, Jurutera Daerah boleh meminta kerjasama daripada JPS Negeri untuk pandangan dan bantuan dalam menyelesaikannya. Melalui mesyuarat pengurusan JPS

JPS Malaysia


27

Negeri segala permasalahan yang tidak dapat diselesaikan di peringkat JPS Daerah dibincangkan.

2.3.2 Kepakaran JPS Malaysia

Bagi isu yang amat rumit dan melibatkan kepakaran yang berkaitan dengan polisi dan rekabentuk yang kompleks, JPS Daerah boleh merujuk kepada JPS Negeri dan JPS Malaysia.

2.3.3 Kepakaran Agensi Lain

Selain itu, isu yang melibatkan kepakaran agensi lain seperti penguatkuasaan dan pemantauan oleh Pihak Berkuasa Tempatan, Jabatan Alam Sekitar, Jabatan Kesihatan, Jabatan Laut dan sebagainya diperlukan untuk memudahkan penyelesaian masalah. Hal ini amat sinonim dengan senario di peringkat daerah dimana kerjasama dengan agensi lain sentiasa dieratkan.

JPS Malaysia


28

2.4 Komponen Prescribe

Prescribe membawa maksud menetapkan dan menentukan. Kotak 4 di bawah merumuskan komponen Prescribe.

Kotak 4: Komponen Prescribe

Peringkat akhir D.E.E.P adalah proses menetapkan pelan tindakan bagi menyelesaikan isu dan masalah yang telah dikenalpasti.

2.4.1 Penyediaan Pelan Tindakan

Penyediaan pelan tindakan untuk memilih kaedah penyelesaian yang sesuai bagi menyelesaikan isu dan masalah berkaitan sumber air. Selain itu, Jurutera Daerah perlu memastikan pelan tindakan yang disediakan dilaksanakan sepertimana yang dirancang

Komponen Prescribe - pengesyoran strategi/kaedah pelaksanaan penyelesaian;

Tetapkan kaedah pelaksanaan kerja penyelesaian

Adakan mesyuarat pihak berkepentingan

Terangkan strategi penyelesaian masalah

Jadualkan pelaksanaan

Jelaskan hasil yang dijangka

Kenalpasti peranan pihak berkepentingan dan dapatkan komitmen

Mulakan kerja jangka pendek

Jadualkan pertemuan dengan pihak berkepentingan secara berkala

JPS Malaysia


29

dan perlu mendapatkan maklumbalas ekoran dari proses pelaksanaan tersebut sebagai langkah pembaikkan untuk pelaksanaan masa hadapan.

2.4.2 Membangunkan pelan tindakan sub-lembangan

Bagi membangunkan pelan tindakan sub-lembangan, Jurutera Daerah perlu menetapkan objektif dan sasaran yang akan dicapai bagi tempoh tertentu. Tempoh yang disarankan adalah:-

1) 1 bulan – 6 bulan bagi pelan jangka pendek,

2) 6 bulan – 2 tahun bagi pelan jangka sederhana dan

3) 2 tahun – 5 tahun bagi pelan jangka panjang

Pelan ini haruslah dipersetujui dan dimaklumkan kepada pihak yang berkepentingan di daerah. Ini bertujuan bagi mendapatkan maklumbalas dan kerjasama yang baik seterusnya memudahkan proses pelaksanaannya kelak.

Pelan tindakan ini mestilah menerangkan:-

1) Tanggungjawab Jabatan atau Agensi yang terlibat

2) Implikasi kos sama ada kos yang ditanggung sepenuhnya oleh jabatan/agensi

yang berkaitan atau melibatkan perkongsian kos. Kos yang akan dinyatakan perlu

dibahagi kepada dua iaitu kos projek dan kos operasi dan penyelenggaraan.

2.4.2 Koordinasi pelan tindakan

Seperti yang dicadangkan di para sebelumnya, JPS Daerah perlu memaklumkan pelan tindakan yang telah disediakan kepada pihak yang berkepentingan dan mewujudkan sebuah jawatankuasa bagi mengkoordinasi pelaksanaan pelan tindakan tersebut sekiranya diperlukan.

JPS Malaysia


30

JPS Malaysia


31

SEKSYEN 3: PEMANTAUAN DAN PENILAIAN

Pelan tindakan yang dihasilkan perlu menjadi panduan dan rujukan utama bagi JPS Daerah untuk menyelesaikan masalah yang dihadapi. Laporan dan audit secara berkala perlu diadakan untuk memastikan output dan outcome yang disasarkan dicapai. Proses audit ini bertujuan untuk penambahbaikkan di dalam proses pelaksanaan berterusan.

Pemantauan dan pengauditan jps@komuniti masing-masing akan dijalankan setiap tiga (3) bulan dan 12 bulan. Hari Anugerah jps@komuniti diadakan bertujuan untuk memberi penekanan dan kesedaran terhadap kepentingan pelaksanaan jps@komuniti kepada semua Jurutera Daerah JPS. Dengan ini, pihak pengurusan akan dapat memantau kemajuan pelaksanaan serta memberi pengiktirafan dan anugerah kepada Jurutera Daerah yang telah berjaya melaksanakan pendekatan ini mengikut kriteria yang telah ditetapkan. Disamping itu, daerah yang mencapai tahap yang rendah akan diberikan bimbingan susulan agar pelaksanaan jps@komuniti keseluruhannya akan tercapai.

3.1 Pelaksanaan Sub-lembangan lain

JPS Daerah dijangka akan menunjukkan kematangan terhadap pendekatan ini selepas 6 bulan pelaksanaannya. Selepas itu, pendekatan jps@komuniti bagi kesemua sub-lembangan di daerah perlu dilaksanakan. Akhirnya apabila semua isu dalam semua sub-lembangan

JPS Malaysia


32

ditangani, pelaksanaan IRBM dalam sesuatu lembangan utama itu akan terlaksana keseluruhannya seperti yang dikehendaki. Seterusnya semua lembangan sungai utama di Malaysia dapat diuruskan secara bersepadu.

garispanduan [email protected]/jpskomuniti/dokumen/garispanduan jps@... · web...

Documents