epsmg.jkr.gov.myepsmg.jkr.gov.my/images/f/f4/gpat_jkr_bagi_bangunan... · 2016-03-25 · garis...

GARIS PANDUAN AUDIT TENAGA JKR BAGI BANGUNAN KERAJAAN : 2014

1

GARIS PANDUAN AUDIT TENAGA JKR

BAGI BANGUNAN KERAJAAN

Disediakan Oleh:

Cawangan Kejuruteraan Elektrik

Cawangan Kejuruteraan Mekanikal

Cawangan Alam Sekitar & Kecekapan Tenaga

Cawangan Arkitek

Cawangan Senggara Fasiliti Bangunan


2

PRAKATA

Program audit tenaga di bangunan kerajaan telah mula dirancang dan dilaksanakan oleh JKR

sejak tahun 2009. Hingga 2013, sejumlah 26 bangunan kerajaan telah diaudit. Perancangan

dan pelaksanaan program audit tenaga ini (sehingga 2012) telah dirancang secara berasingan

oleh beberapa Cawangan di dalam Sektor Pakar tanpa mengambil kira keperluan masa dan

keupayaan tenaga kerja cawangan-cawangan lain untuk melaksanakan kerja audit tenaga

tersebut. Kesan daripada perancangan program audit tenaga yang tidak diselaraskan ini,

permasalahan-permasalahan berikut berlaku:

a. Perancangan dan tatacara pelaksanaan yang berbeza oleh setiap cawangan yang

melaksanakan program audit tenaga.

b. Format laporan audit tenaga yang tidak seragam dihasilkan oleh setiap cawangan.

c. Terdapat kesilapan di dalam laporan audit tenaga yang diserahkan kepada

pelanggan.

d. Pelanggan tiada panduan pihak manakah yang bertanggungjawab di dalam

pelaksanaan program audit tenaga di JKR.

e. Pelanggan terpaksa berdepan dengan pelbagai cawangan pada waktu yang berbeza

apabila pelaksanaan audit tenaga dilaksana pada waktu yang berbeza di bangunan

yang sama.

Berdasarkan daripada permasalahan yang dikenalpasti, Penyataan Masalah seperti berikut

boleh disimpulkan, iaitu: JKR tidak mempunyai penyelarasan di dalam merancang dan

melaksanakan program audit tenaga di bangunan-bangunan kerajaan.

Permasalahan-permasalahan yang disenaraikan telah menjejaskan reputasi JKR di mata

pelanggan. Oleh itu, Jawatankuasa Kerja Kecekapan Tenaga dan Tenaga Diperbaharui JKR

Malaysia (JKK EE&RE) yang diletakkan di bawah Jawatankuasa Induk Pembangunan

Lestari JKR (JKIPL) telah memutuskan bahawa Standard Operating Procedure untuk kerja

Audit Tenaga perlu dibangunkan bagi mengelakkan permasalahan-permasalahan tersebut

berlaku dan berulang. Standard Operating Procedure telah diberi nama Garis Panduan Audit

Tenaga JKR (GPAT) Bagi Bangunan Kerajaan.


3

SEKALUNG PENGHARGAAN

Penyediaan Garis Panduan Audit Tenaga JKR (GPAT) Bagi Bangunan Kerajaan

merupakan salah satu aktiviti yang dipertanggungjawabkan kepada Jawatankuasa Kerja Kecil

Kecekapan Tenaga dan Tenaga Diperbaharui JKR (JKK EE & RE) yang diwujudkan di

bawah Jawatankuasa Induk Pembangunan Lestari JKR Malaysia (JKIPL). Ahli-ahli

Jawatankuasa yang terlibat di dalam penyediaan GPAT ini terdiri daripada pegawai-pegawai

JKR Malaysia yang bertugas di dalam pelbagai unit dan cawangan, iaitu:

i. Unit Perunding Kecekapan Tenaga Elektrik, Cawangan Kejuruteraan Elektrik (CKE)

– Urusetia.

ii. Unit Kecekapan Tenaga dan Tenaga Diperbaharui, Cawangan Kejuruteraan

Mekanikal (CKM).

iii. Bahagian Khidmat Pakar (Kecekapan Tenaga), Cawangan Alam Sekitar dan

Kecekapan Tenaga (CAST).

iv. Unit Pembangunan Kepakaran dan Teknologi Bangunan, Cawangan Arkitek (CA).

v. Cawangan Senggara Fasiliti Bangunan (CSFB).

Ahli Jawatankuasa EnMS 50001 JKR dan Ahli Jawatankuasa Penyediaan Dokumen Sistem

Pengurusan Tenaga JKR juga terlibat di dalam penyediaan GPAT ini. Penglibatan kedua-dua

jawatankuasa ini adalah berdasarkan bahawa GPAT akan melengkapkan dokumen yang

dibangunkan oleh mereka.

Selain daripada itu, pemantapan GPAT ini telah dilaksanakan bersama di bawah satu

program yang dianjurkan oleh Cawangan Pengurusan Projek Kompleks (PROKOM)

(koleborasi bersama Universiti Teknologi Malaysia) iaitu Value Creation Acceleration

through Creativity and Innovation Experience (VACCINE).

Oleh itu, urusetia penyediaan GPAT bagi bangunan kerajaan ini ingin merakamkan ucapan

setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih kepada semua pihak yang terlibat di atas

sumbangan dan sokongan yang diberikan sama ada secara langsung atau tidak langsung

dalam menyempurnakan dokumen GPAT ini. Jutaan terima kasih juga diucapkan kepada

En. Mohd Firrdhaus Mohd Sahabuddin dari Cawangan Arkitek atas sumbangan menyediakan

reka bentuk muka hadapan GPAT ini.


4

SENARAI AHLI JAWATANKUASA GPAT

i. Unit Perunding Kecekapan Tenaga Elektrik, Cawangan Kejuruteraan Elektrik (CKE)

- Ir. Hj. Baihaki Bin Azraee

- Ir. Mohd Zaini Bin Abu Hassan

- En. Mohd Ainor Bin Yahya

- En. Mohamed Shahril Bin Abdul Rashid

ii. Unit Kecekapan Tenaga dan Tenaga Diperbaharui, Cawangan Kejuruteraan

Mekanikal (CKM).

- Ir. Dr. Abdul Murad Bin Zainal Abidin

- En. Abdul Khalid Bin Che Din

- En. Mohd Khirman Bin Khalid

- En. Norizan Bin Mohd Zain

iii. Bahagian Khidmat Pakar (Kecekapan Tenaga), Cawangan Alam Sekitar dan

Kecekapan Tenaga (CAST).

- En. Mohammad Hairi Bin Rosman

- En. Thiagarajen a/l Munusamy

- En. Abdul Halim Bin Mat Yani

iv. Unit Pembangunan Kepakaran dan Teknologi Bangunan, Cawangan Arkitek (CA).

- Dr. Nor Shahrene Binti Mohd Ibrahim

- En. Mohd Firrdhaus Bin Mohd Shahabudin

- En. Mohd Sabere Bin Sulaiman

- Pn. Hamilia Binti Selamat

v. Cawangan Senggara Fasiliti Bangunan (CSFB).

- Ir. Zahri Bin Pandak

- En. Mohd Adam Bin Abdullah

- En. Mohd Azrin Bin Husin

- Ir. Hj. Zulkifly Bin Yaakob

- Ir. Abdul Muiez Bin Abdullah


5

ISI KANDUNGAN

Prakata

Penghargaan

Senarai AhliJawatankuasa

Kandungan

Senarai Jadual

Senarai Rajah

Senarai Carta Air

Senarai Gambar

1.0 Pengenalan

1.1 Objektif 12

1.2 Skop 13

1.3 Singkatan 13

2.0 Tanggungjawab & Peranan

2.1 Ketua Pasukan Audit Tenaga (KPAT) 16

2.2 Pasukan Audit Tenaga (PAT) 17

3.0 Peringkat Audit Tenaga

3.1 Audit Tenaga Awalan (ATA) 20

3.2 Audit Tenaga Terperinci (ATT) 20

3.3 Perbezaan Diantara ATA & ATT 21

4.0 Langkah - Langkah Keselamatan 24


6

5.0 Aliran Kerja Audit Tenaga 26

5.1 Perancangan Audit Tenaga 27

5.2 Perlantikan PAT 28

5.3 Mesyuarat Penyelarasan 29

5.4 Pelaksanaan Kerja Audit Tenaga 30

5.5 Penyediaan Laporan Audit Tenaga oleh PAT (mengikut disiplin PAT) 31

5.6 Penyelarasan & Penyediaan Laporan Audit Tenaga JKR 32

(Gabungan laporan daripada semua disiplin PAT)

5.7 Penyerahan Laporan Audit Tenaga JKR kepada Pelanggan 33

6.0 Lampiran

Lampiran 1 - Surat Kepada Pelanggan Untuk Mohon Maklumat Bangunan. 38

Lampiran 2 - Surat Kepada Pelanggan Untuk Maklum Tempoh Masa Aktiviti 42

Audit Tenaga Dan Butiran Mesyuarat Pembukaan.

Lampiran 3 - Surat Kepada Cawangan (Sektor Pakar) Memohon Penamaan 44

Pegawai Bagi Menganggotai PAT.

Lampiran 4 - Surat Perlantikan Sebagai PAT Kepada Pegawai Yang 46

Dinamakan.

Lampiran 5 - Surat Panggilan Mesyuarat Kepada Setiap PAT. 48

Lampiran 6 - Pelaksanaan Mesyuarat Pembukaan Bersama Pihak Pelanggan. 50

Lampiran 7 - Tatacara Kerja Audit Tenaga:

Lampiran 7-A : Senarai Peralatan Pengukuran yang Digunakan. 56

Lampiran 7-B : Merekod Data Penggunaan Tenaga menggunakan 60

Peralatan Power Logger.

Lampiran 7-C : Analisa Tarif Elektrik. 64

Lampiran 7-D : Pengiraan Pecahan Penggunaan Tenaga 68

Bangunan

Lampiran 7-E : Hasilan Audit Tenaga. 72

Lampiran 7-F : Pengiraan Intensiti Tenaga Bangunan. 78

Lampiran 7-G : Pengiraan Penjimatan Tenaga dan 82

Tempoh Bayar Balik


7

Lampiran 7-H : Sistem Lampu dan Pengukuran Tahap 90

Pencahayaan.

Lampiran 7-I : Peralatan Pejabat dan Domestik. 98

Lampiran 7-J : Sistem Penyaman Udara. 102

Lampiran 7-K : Sistem Lif. 134

Lampiran 7-L : Sistem Pam Air Sejuk. 138

Lampiran 7-M : Ujian Penyusupan Udara Luar ke 142

Dalam Bangunan.

Lampiran 7-N : Sistem Pasif / Prestasi Bangunan. 154

Lampiran 7-O : Pengiraan Overall Thermal Transfer Value & 162

Roof Thermal Transfer Value

Lampiran 7-P : Kaji Selidik Keselesaan Pengguna 168

Lampiran 7-Q : Penilaian Sistem Pengurusan Tenaga. 176

Lampiran 8 - Senarai Semak Mesyuarat Penutup Bersama Pelanggan. 186

Lampiran 9 - Format Laporan Audit Tenaga JKR. 190

Lampiran 10 - Proses Semakan Laporan Audit Tenaga JKR. 194

Lampiran 11 - Surat Penyerahan Laporan Audit Tenaga JKR & Borang 196

Maklumbalas Pelanggan Kepada Pihak Pelanggan


8

SENARAI JADUAL:

Jadual 1 : Pasukan Audit Tenaga (PAT) 17

Jadual 2 : Perbezaan antara Audit Tenaga Awalan dan 21

Audit Tenaga Terperinci

Jadual 3 : Gred dan Kelayakan Chargeman 60

Jadual 4 : Anggaran Kadar Penggunaan Tenaga bagi Bangunan Kerajaan 69

Jadual 5 : Analisa Bil Elektrik Tahunan bagi Satu Bangunan 78

Jadual 6 : Contoh Jadual Langkah Penjimatan Tenaga 85

Jadual 7 : Purata Penggunaan Tenaga untuk Peralatan Pejabat 98

Bagi 10 Jam Sehari

Jadual 8 : COP minima bagi Water Cooled Unitary Air Conditioners 120

(Electrically Driven)

Jadual 9 : Faktor Orientasi Solar 163

Jadual 10 : Absorptiviti Solar bagi Dinding Tidak Telus 164

Jadual 11 : The Equivalent Temperature Difference (TDeq) bagi 165

Pelbagai Jenis Bumbung

Jadual 12 : Faktor Orientasi Bumbung dan Kecerunan Skylight 165

Jadual 13 : Jadual Penilaian Pengurusan Tenaga 179

Jadual 14 : Format Laporan Audit Tenaga JKR 190

SENARAI RAJAH:

Rajah 1 : Anggaran Pecahan Penggunaan Tenaga bagi Bangunan 70

Kerajaan

SENARAI CARTA ALIR:

Carta Alir 1 : Aliran Kerja Audit Tenaga 26

Carta Alir 2 : Proses Semakan Laporan Di Antara KPAT & PAT 194


9

SENARAI GAMBAR:

Gambar 1 : Power Logger 56

Gambar 2 : Clamp Meter 56

Gambar 3 : Lux Meter 56

Gambar 4 : Data Logger 57

Gambar 5 : Sling Thermometer 57

Gambar 6 : CO2 Meter 57

Gambar 7 : Flow Meter 58

Gambar 8 : Mesin Penimbang 58

Gambar 9 : Timer 58

Gambar 10 : Contoh Penggunaan Power Logger 61

Gambar 11 : Skematik Pemasangan Power Logger pada Papan Suis Utama 61

Gambar 12 : Sambungan Kabel Power Logger pada Papan Suis Utama 62

Gambar 13 : Bil Elektrik Menunjukkan Terdapat Penalti Caj 65

Sambungan Beban (Connected Load Charge)

Gambar 14 : Bil Elektrik Menunjukkan Terdapat Penalti Faktor 66

Kuasa Rendah (Power Factor Surcharge)

Gambar 15 : Bacaan Suhu Masuk dan Keluar Bagi Chilled Water 106

dan Condenser Water Untuk Chiller

Gambar 16 : Pemasangan Data Logger pada On-Coil 108

Gambar 17 : Pemasangan Data Logger pada Off-Coil 108

Gambar 18 : Data Logger Dilekatkan pada Dinding Ruang Pejabat 109

Gambar 19 : Kedudukan Butang Hitam Data Logger 109

Gambar 20 : Penentuan Bacaan Suhu bagi Ruang Pejabat Yang Luas 110

Gambar 21 : Penentuan Bacaan Suhu bagi Ruang Pejabat Yang Kecil 110

Gambar 22 : Memutarkan Sling Thermometer untuk 111

Mengambil Bacaan Suhu


10

Gambar 23 : Kedudukan Skala Suhu Wet Bulb dan Dry Bulb 111

Pada Sling Thermometer

Gambar 24 : Nilai CO2 Yang Terdapat pada CO2 Meter 112

Gambar 25 : Cara Mengambil Bacaan Halaju Udara 113

pada Filter On-Coil AHU atau WCP

Gambar 26 : Filter yang perlu Diambil Bacaan Halaju Udara 114

Gambar 27 : Proses Pengiraan Kadar Air Terkondensasi 144

Gambar 28 : Proses Pengukuran Kandungan Wap Air Dalam 145

Udara Luar dan Udara Dalam Bangunan


11

PENGENALAN

1.0


12

1.0 PENGENALAN

GPAT ini merangkumi dan mengambil kira pelbagai proses kerja audit tenaga yang

dilaksanakan oleh pelbagai disiplin di dalam JKR terhadap sistem atau peralatan yang

biasanya dipasang dan digunakan di dalam bangunan kerajaan. Berikut adalah

objektif pembangunan dan skop penggunaan dokumen GPAT:

1.1 OBJEKTIF

i. Menyediakan satu dokumen yang boleh dijadikan panduan di dalam

pelaksanaan program audit tenaga.

ii. Menggalakkan audit tenaga dijalankan pada bangunan kerajaan.

iii. Mencadangkan langkah-langkah penjimatan tenaga dan seterusnya

mengurangkan penggunaan tenaga di bangunan-bangunan kerajaan.

iv. Meningkatkan mutu rekabentuk bangunan kerajaan agar menjadi lebih

cekap tenaga melalui maklumat serta data yang diperolehi dari audit

tenaga.

v. Meningkatkan kefahaman rekabentuk, pemantauan dan penggunaan

bangunan cekap tenaga melalui pelaksanaan audit tenaga.

vi. Meningkatkan kesedaran dan kefahaman di kalangan kakitangan awam

tentang penggunaan tenaga lestari.

vii. Menyediakan data-data yang diperlukan bagi Sistem Pengurusan Aset

Tak Alih (My-SPATA)


13

1.2 SKOP

i. Garis panduan ini boleh digunapakai pada mana-mana bangunan

kerajaan sama ada dipilih atau tertakluk kepada peraturan dan/atau akta

berkaitan pengauditan penggunaan tenaga.

ii. GPAT ini juga boleh dijadikan sebagai panduan oleh Pengurus Tenaga

di sesuatu bangunan untuk memuatkan program audit tenaga di dalam

Program Pengurusan Tenaga.

iii. Pegawai yang ingin mendapatkan pentauliahan sebagai Pengurus

Tenaga Elektrik Berdaftar dengan Suruhanjaya Tenaga boleh

menggunakan GPAT ini sebagai rujukan.

1.3 SINGKATAN

CKE - Cawangan Kejuruteraan Elektrik

CKM - Cawangan Kejuruteraan Mekanikal

CA - Cawangan Arkitek

CAST - Cawangan Alam Sekitar & Kecekapan Tenaga

CKS - Cawangan Kejuruteraan Senggara

CSFB - Cawangan Senggara Fasiliti Bangunan

ST - Suruhanjaya Tenaga

GPAT - Garis Panduan Audit Tenaga

PAT - Pasukan Audit Tenaga

KPAT - Ketua Pasukan Audit Tenaga

PPE - Personal Protective Equipment

RH - Relative Humidity (Kelembapan Relative)

LPI - Lighting Power Intensity

SPI - Socket Power Intensity

kWj - Kilowatt jam

Btu/hr - British Thermal Unit / hours

Btu/Ib - British Thermal Unit / pound

AHU - Air Handling Unit


14

LCWT - Leaving Chiled Water Temperature

ECWT - Entering Chiled Water Temperature

BEI - Building Energy Intensity

ACPI - Air Conditioning Power Intensity

COP - Coefficient of Performance

IES - Integrated Environment Solution

HVAC - Heating, Ventilation and Air Conditioning

LA - Full Load Amp

LRA - Lock Rotor Amp

ASHRAE - American Society of Heating, Refrigerating and

Air Conditioning Engineers

VLT - Visible Light Transmittance

MSB - Main Switchboard

Pf - Power Factor

TNB - Tenaga Nasional Berhad

VAV - Variable Air Volume


15

TANGGUNGJAWAB DAN

PERANAN

2.0


16

2.0 TANGGUNGJAWAB DAN PERANAN

Terdapat dua (2) pasukan yang memainkan peranan utama di dalam menjalankan

program dan kerja audit tenaga JKR di bangunan kerajaan, iaitu:

i. Ketua Pasukan Audit Tenaga (KPAT).

ii. Pasukan Audit Tenaga (PAT).

Kedua-dua pasukan ini mempunyai tanggungjawab dan peranan masing-masing.

2.1 KETUA PASUKAN AUDIT TENAGA (KPAT)

Ketua Pasukan Audit Tenaga (KPAT) JKR terdiri daripada pegawai di

Cawangan Senggara Fasiliti Bangunan (CSFB). CSFB dipertanggung-

jawabkan untuk merancang dan menyelaras program audit tenaga JKR di

bangunan kerajaan. KPAT adalah pusat rujukan di dalam JKR jika ada

pemilik/pengurus bangunan yang memerlukan kepakaran JKR bagi

melaksanakan audit terhadap penggunaan tenaga di bangunan mereka.

Perancangan dan penyelarasan ini tidak terhad kepada bangunan yang ingin

diaudit secara sukarela, namun ianya meliputi bangunan yang dirancang

sendiri oleh JKR bagi mencapai sasaran KPI KPKR di dalam pelaksanaan

Program Penjimatan Tanpa Kos di bangunan kerajaan. Di dalam menjalankan

kerja audit tenaga ini, KPAT akan dibantu oleh PAT yang berperanan

melaksanakan audit tenaga berdasarkan disiplin atau kepakaran PAT tersebut.

GPAT yang dibangunkan ini boleh dijadikan rujukan oleh KPAT di dalam

merancang program (di mana berkaitan) di bangunan kerajaan.

KPAT juga bertanggungjawab menyediakan laporan audit tenaga JKR yang

akan diserahkan kepada pelanggan untuk tindakan selanjutnya. Laporan yang

disediakan ini berdasarkan (gabungan) laporan audit tenaga yang disediakan

oleh PAT mengikut disiplin, kepakaran dan tugas masing-masing seperti yang

dipersetujui semasa pembangunan GPAT ini.


17

2.2 PASUKAN AUDIT TENAGA (PAT)

Pasukan Audit Tenaga (PAT) dipertanggungjawabkan untuk melaksanakan

kerja audit tenaga mengikut disiplin, kepakaran dan tugas PAT tersebut. PAT

yang terlibat di dalam menjalankan kerja audit tenaga di bangunan kerajaan

mengikut disiplin, kepakaran dan tugas yang telah dipersetujui semasa

pembangunan GPAT ini adalah seperti Jadual 1 di bawah:

Bil. Cawangan Disiplin Tugas (Skop Audit)

1. Cawangan Kejuruteraan

Mekanikal (CKM)

Mekanikal Sistem Penghawa Dingin, Sistem

Lif, Sistem Pam Air.

2. Cawangan Kejuruteraan

Elektrik (CKE)

Elektrik Sistem Lampu (Luaran &

Dalaman), Peralatan Pejabat &

Domestik, Analisa Tarif.

3. Cawangan Arkitek (CA) Arkitek Sistem Pasif, Kaji Selidik

Keselesaan Pengguna.

4. Cawangan Alam Sekitar &

Kecekapan Tenaga (CAST)

Pelbagai Ujian Penyusupan Udara Luar ke

Dalam Bangunan

5. Cawangan Senggara Fasiliti

Bangunan (CSFB)

Pelbagai Pecahan Tenaga Keseluruhan,

Imbangan Tenaga Keseluruhan,

Sistem Pengurusan Tenaga.

Jadual 1: Pasukan Audit Tenaga (PAT)

Setiap PAT perlu menyenaraikan cadangan penjimatan tenaga (tanpa kos &

dengan kos) bagi setiap sistem dan perlu mengira jumlah penjimatan tenaga

bulanan/tahunan daripada setiap cadangan penjimatan tenaga yang

dicadangkan. Juga pengiraan tempoh bayaran balik daripada pelaburan ke atas

cadangan penjimatan tenaga dengan kos.

Skop pelaksanaan kerja audit tenaga dan format penyediaan laporan oleh

setiap PAT boleh dirujuk di dalam Lampiran 9.


18

Muka Surat Ini Sengaja Dibiarkan Kosong


19

PERINGKAT AUDIT TENAGA

3.0


20

3.0 PERINGKAT AUDIT TENAGA

Audit tenaga merupakan salah satu proses kerja utama di dalam pelaksanaan

pengurusan tenaga, iaitu pelaksanaan kajian bagi mengenal pasti di mana, bila dan

berapa banyak tenaga telah digunakan di dalam sesebuah bangunan. Hasil daripada

audit tenaga ini, cadangan bagaimana untuk mengurangkan kos penggunaan tenaga di

bangunan berkenaan dapat disenaraikan. Ada dua peringkat audit tenaga, iaitu:

3.1 Audit Tenaga Awalan

Audit Tenaga Awalan ialah proses yang digunakan untuk memberikan

gambaran awal tentang potensi penjimatan tenaga menerusi pemeriksaan

visual premis termasuk bahagian luar bangunan, sistem penyaman udara,

pencahayaan, pemeteran, automasi bangunan, penyenggaraan bangunan dan

faktor lain yang mempengaruhi penggunaan tenaga di dalam bangunan.

Perbezaan utama antara menjalankan Audit Tenaga Awalan dengan Audit

Tenaga Terperinci, yang akan dibincangkan dalam perenggan berikutnya ialah

tahap perincian dalam pengumpulan, pemprosesan dan pemodelan data. Oleh

itu, kebolehpercayaan hasil Audit Tenaga Awalan tidaklah setinggi yang

diperoleh daripada Audit Tenaga Terperinci.

3.2 Audit Tenaga Terperinci

Audit Tenaga Terperinci ialah proses penganalisaan secara terperinci tentang

bagaimana tenaga digunakan dan potensi penjimatan tenaga (tanpa kos dan

dengan kos) dengan anggaran penjimatan, teknologi yang akan digunakan dan

prosedur pelaksanaan. Audit Tenaga Terperinci melibatkan penyiasatan

mendalam tentang bagaimana tenaga digunakan pada masa itu, dan

pengenalpastian pelbagai Langkah Penjimatan Tenaga (Energy Saving

Measures - ESM). Ia juga memberikan pengiraan anggaran kos dan pengiraan

Tempoh Bayar Balik Mudah untuk semua ESM yang disyorkan.


21

Audit Tenaga Terperinci melibatkan empat langkah utama berikut;

i. Mesyuarat permulaan.

ii. Pengumpulan data.

iii. Pengagihan beban kegunaan akhir.

iv. Pengenalpastian Langkah Penjimatan Tenaga.

v. Pelaporan dan penyampaian.

3.3 Perbezaan diantara Audit Tenaga Awalam & Audit Tenaga Terperinci

Jadual 2 di bawah menunjukkan perbezaan di antara Audit Tenaga Awalan

dan Audit Tenaga Terperinci.

Jadual 2: Perbezaan Antara Audit Tenaga Awalan Dan Audit Tenaga Terperinci

Bil. Proses Kerja Audit Tenaga

Awalan

Audit Tenaga

Terperinci

1. Analisa Meja (Desktop Analysis) √ √

2. Pemeriksaan secara visual √ √

3. Mesyuarat Permulaan √ √

4. Pengumpulan Data (Menggunakan

Power Logger) X √

5. Pengagihan beban kegunaan akhir X √

6.

Mengenalpasti & Mencadangkan

Langkah Penjimatan Tenaga (Tanpa

Kos)

√ √

7.

Mengenalpasti & Mencadangkan

Langkah Penjimatan Tenaga (Dengan

Kos)

X √

8. Pelaporan dan penyampaian √ √


22



23

LANGKAH-LANGKAH

KESELAMATAN

4.0


24

4.0 LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN

Semasa kerja-kerja audit dijalankan, beberapa langkah keselamatan perlulah dipatuhi

apabila memasuki bilik-bilik peralatan Mekanikal dan Elektrikal. Antara langkah –

langkah keselamatan tersebut adalah seperti berikut:

i. Memastikan kehadiran orang kompeten (penjaga jentera – chargeman) semasa

memasuki bilik suis elektrik.

ii. Memastikan aksesori tangan seperti jam tangan serta cincin yang di pakai di

tanggalkan semasa mengendalikan papan suis.

iii. Hendaklah memakai Personal Protective Equipment (PPE) yang bersesuaian:

- memakai sarung tangan khas semasa memasang Power Logger di papan suis

utama.

- memakai but keselamatan semasa kerja-kerja audit dijalankan.

- memakai cermin mata keselamatan

iv. Hendaklah memakai pakaian yang kemas dan bersesuaian untuk kerja-kerja

audit dijalankan.

v. Hendaklah memastikan rambut/tudung dalam keadaan kemas bagi mengelakkan

rambut/tudung memasuki peralatan.

vi. Hendaklah mematikan peralatan bergerak seperti blower fan, motor dan

sebagainya sebelum kerja-kerja pengukuran ke atas peralatan tersebut dijalankan.

vii. Perlu memastikan kit kecemasan dibawa bersama semasa kerja audit

dijalankan.


25

ALIRAN KERJA AUDIT

TENAGA

5.0


26

5.0 ALIRAN KERJA AUDIT TENAGA

Perlantikan Pasukan Audit Tenaga (PAT)

Pelaksanaan Kerja Audit Tenaga

Penyediaan Laporan Audit Tenaga oleh PAT (mengikut disiplin PAT)

Penyelarasan dan Penyediaan Laporan Audit Tenaga JKR

(gabungan laporan daripada setiap disiplin PAT)

Penyerahan Laporan Audit Tenaga JKR kepada Pelanggan

Perancangan Audit Tenaga

Mesyuarat Penyelarasan Pasukan Audit Tenaga (PAT)

Carta Alir 1: Aliran Kerja Audit Tenaga

Rujuk 5.1

Rujuk 5.2

Rujuk 5.3

Rujuk 5.4

Rujuk 5.5

Rujuk 5.6

Rujuk 5.7


27

5.1 Perancangan Audit Tenaga

Bil Proses Kerja Tindakan Rujuk

Lampiran

1.

Pemilihan premis / bangunan kerajaan:

i. Permohonan secara rasmi daripada pemilik /

pengurus bangunan.

ii. Pemilihan sendiri oleh JKR.

KPAT -

2.

Pemakluman niat untuk melaksanakan audit tenaga dan

menjemput ke mesyuarat penyelarasan bagi

membincangkan tarikh mesyuarat pembukaan audit

tenaga (di premis pelanggan), tempoh pelaksanaan

aktiviti audit tenaga dan membincangkan keperluan

dokumen-dokumen berkaitan (rujuk Bil.3 di bawah)

bagi membantu aktiviti audit tenaga.

KPAT Lampiran 1

3.

Merasmikan permohonan dokumen-dokumen berkaitan

bagi membantu aktiviti audit tenaga (berdasarkan

Bil.2 di atas). Maklumat-maklumat tersebut adalah

seperti berikut:

i. Bil Elektrik (sekurang-kurangnya 12 bulan).

ii. Lukisan pelan tapak kawasan bangunan.

iii. Lukisan Terpasang (As Built) (Arkitek, Elektrik

& Mekanikal).

iv. Manual Operasi & Penyelenggaraan.

v. Senarai lengkapan sistem dan peralatan elektrik

dan mekanikal (jenis, bilangan & wattage).

vi. Masa operasi bangunan.

vii. Jumlah penghuni bangunan.

viii. Langkah penjimatan tenaga yang telah diambil.

ix. Keperluan penjaga jentera (chargeman) ketika

audit tenaga.

x. Dokumen Penyata Kehendak Kerajaan (Need

Statement) sekiranya bangunan dibina

menggunakan tatacara pelaksanaan Projek Reka

& Bina.

KPAT Lampiran 2

4. Rancang audit tenaga setelah maklumat di dalam Bil.3

di atas diperolehi. KPAT -


28

5.2 Perlantikan PAT

Bil. Proses Kerja Tindakan Rujuk

Lampiran

1.

Kenalpasti dan mohon penamaan pegawai untuk

menanggotai PAT daripada Cawangan-Cawangan

(Sektor Pakar) yang berkepentingan berdasarkan

sistem dan perkara yang akan diaudit di bangunan

yang telah dikenalpasti.

KPAT Lampiran 3

2. Penerimaan maklumbalas Cawangan-Cawangan

tersebut.

Setiap

Cawangan

yang

dimohon

penamaan

-

3.

Perlantikan PAT kepada setiap pegawai yang

dinamakan oleh setiap cawangan yang terlibat di

dalam aktiviti audit tenaga.

KPAT Lampiran 4


29

5.3 Mesyuarat Penyelarasan PAT


Lampiran

1.

Panggilan Mesyuarat Penyelarasan bersama setiap

PAT yang telah dilantik.

KPAT Lampiran 5

2.

Perkara yang perlu dibincangkan di dalam

Mesyuarat Penyelarasan:

i. Tarikh dan tempoh masa kerja audit tenaga.

ii. Keperluan penginapan dan pengangkutan.

iii. Peralatan pengujian.

iv. KPAT isytihar sistem / peralatan dan blok

bangunan yang perlu diaudit.

v. Penentuan skop kerja yang akan

dilaksanakan oleh PAT sekiranya terdapat

skop yang berbeza seperti yang telah

dibincangkan di dalam Bab 2, Pekara 2.2.

vi. Keperluan pegawai kompeten.

vii. Penentuan pegawai yang akan

mempersembahkan penemuan awal aktiviti

audit tenaga semasa mesyuarat penutup

bersama pihak pelanggan.

KPAT &

PAT -


30

5.4 Pelaksanaan Kerja Audit Tenaga


Lampiran

1. Mesyuarat Pembukaan bersama pihak pelanggan. KPAT Lampiran 6

(Senarai Semak)

2.

Tatacara Kerja Audit Tenaga:

PAT

(mengikut

disiplin

dan tugas)

i. Senarai Peralatan Pengukuran yang Digunakan. Lampiran 7-A

ii. Merekod Data Penggunaan Tenaga menggunakan

Peralatan Power Logger. Lampiran 7-B

iii. Analisa Tarif Elektrik. Lampiran 7-C

iv. Pengiraan Pecahan Penggunaan Tenaga Bangunan. Lampiran 7-D

v. Hasilan Audit Tenaga Lampiran 7-E

vi. Pengiraan Intensiti Tenaga Bangunan. Lampiran 7-F

vii. Pengiraan Penjimatan Tenaga dan Tempoh Bayar

Balik (pengiraan cara Simple Payback Period). Lampiran 7-G

viii. Sistem Lampu Dan Pengukuran Tahap

Pencahayaan. Lampiran 7-H

ix. Peralatan Pejabat dan Domestik. Lampiran 7-I

x. Sistem Penyaman Udara. Lampiran 7-J

xi. Sistem Lif. Lampiran 7-K

xii. Sistem Pam Air Sejuk. Lampiran 7-L

xiii. Ujian Penyusupan Udara Luar Ke Dalam

Bangunan. Lampiran 7-M

xiv. Sistem Pasif / Prestasi Bangunan. Lampiran 7-N

xv. Pengiraan Overall Thermal Transfer Value (OTTV)

& Roof Thermal Transfer Value (RTTV). Lampiran 7-O

xvi. Kaji Selidik Keselesaan Pengguna. Lampiran 7-P

xvii. Penilaian Sistem Pengurusan Tenaga. Lampiran 7-Q

3. Mesyuarat Penutup bersama pihak pelanggan serta

pembentangan penemuan awal audit tenaga.

Lampiran 8 (Senarai Semak)


31

5.5 Penyediaan Laporan Audit Tenaga oleh PAT (mengikut disiplin PAT)


Lampiran

1.

Setiap PAT sediakan laporan (berdasarkan skop

kerja audit tenaga setiap PAT). Penyediaan

laporan tersebut perlu mengikut format laporan

yang telah ditetapkan.

PAT Lampiran 9

2.

Setiap PAT serahkan laporan audit tenaga kepada

KPAT untuk diselaraskan menjadi Laporan Audit

Tenaga JKR.

PAT -


32

5.6 Penyelarasan & Penyediaan Laporan Audit Tenaga JKR (gabungan

laporan daripada semua disiplin PAT)


Lampiran

1.

Sediakan Laporan Audit Tenaga JKR berdasarkan

laporan audit tenaga daripada setiap PAT dan

format laporan yang telah ditetapkan.

- Contoh Laporan Audit Tenaga JKR

boleh dirujuk di

http://jpedia.jkr.gov.my/index.php/Wiki

GREEN

KPAT

Lampiran 9

2.

Semakan deraf akhir Laporan Audit Tenaga JKR

bersama setiap PAT. Rujuk proses semakan seperti

yang dicadangkan.

KPAT Lampiran 10


33

5.7 Penyerahan Laporan Audit Tenaga JKR kepada pelanggan.


Lampiran

1

Serahkan Laporan Audit Tenaga Dan Borang

Maklumbalas Pelanggan kepada pihak pelanggan.

i. Surat serah Laporan Audit Tenaga

ii. Borang Maklumbalas Pelanggan

Sila rujuk Dokumen SPB:

Prosedur Maklumbalas Pelanggan

(JKR.PK(P).11-5)

Pelanggan hanya perlu mengisi:

- Bahagian A: Butiran Responden

- Bahagian D : Penilaian Perundingan

Teknikal

Dokumen SPB yang terkini boleh dimuat

turun di http://www.jkr.gov.my/spb/

KPAT Lampiran 11

(Surat)

2

Pastikan borang maklumbalas pelanggan yang

telah lengkap diisi diterima untuk direkodkan dan

dimajukan kepada setiap PAT yang terlibat di

dalam kerja audit tenaga.

KPAT -


34



35

LAMPIRAN

6.0


36



37

SURAT KEPADA PELANGGAN

UNTUK MOHON MAKLUMAT

BANGUNAN

LAMPIRAN 1


38

Rujukan Fail :

Tarikh :

(Alamatkan kepada pelanggan)

Tuan,

PELAKSANAAN AUDIT TENAGA DI (isikan butiran premis berkenaan).

Perkara: Memohon Maklumat Bangunan

_____________________________________________________________________________ Adalah saya dengan hormatnya merujuk kepada mesyuarat/perbincangan/perbualan telefon/

minit mesyuarat pada (tarikh) mengenai perkara tersebut di atas.

2. Seperti tuan sedia maklum, pihak kami akan mengadakan satu audit tenaga di premis tuan

pada tarikh serta masa yang akan dimaklumkan kemudian.

3. Sehubungan dengan itu, pihak kami ingin memohon beberapa maklumat berkaitan premis

tuan seperti di bawah:

i. Bil Elektrik (sekurang-kurangnya 12 bulan)

ii. Lukisan terpasang (Elektrik & Mekanikal)

iii. Manual Operasi dan Penyenggaraan

iv. Senarai lengkapan Elektrik & Mekanikal (jenis, bilangan serta wattage)

v. Masa operasi bangunan

vi. Jumlah penghuni bangunan

vii. Dokumen kontrak (jika projek menggunakan peralatan/sistem cekap tenaga)

4. Pihak kami berharap agar maklumat-maklumat berkaitan dapat disediakan sebelum kerja-

kerja audit dijalankan.

5. Sebarang pertanyaan, pihak tuan bolehlah menghubungi (pegawai berkenaan) di talian

(no. telefon pegawai berkenaan).


39

Rujukan Fail :

Tarikh :

Perhatian dan kerjasama daripada pihak tuan amatlah dihargai.

Sekian, terima kasih.

“BERKHIDMAT UNTUK NEGARA”

Saya yang menurut perintah,

( )

KPAT


40



41

SURAT KEPADA PELANGGAN

UNTUK MAKLUM TEMPOH

MASA AKTIVITI AUDIT

TENAGA DAN BUTIRAN

MESYUARAT PEMBUKAAN

LAMPIRAN 2


42

Rujukan Fail :

Tarikh :


Tuan,


Perkara : Mesyuarat Penyelarasan Audit Tenaga

_____________________________________________________________________________

Adalah saya dengan hormatnya merujuk kepada mesyuarat/perbincangan/perbualan telefon/


2. Seperti tuan sedia maklum, pihak kami akan mengadakan satu audit tenaga di premis tuan

pada tarikh serta masa yang akan dimaklumkan kemudian.

3. Sehubungan dengan itu, satu mesyuarat penyelarasan perlu diadakan bagi

membincangkan tarikh, masa dan perkara-perkara serta keperluan berkaitan untuk menjalankan

kerja-kerja audit tenaga tersebut. Butiran mesyuarat adalah seperti berikut:

Tarikh :

Masa :

Tempat :

4. Sebarang pertanyaan, pihak tuan boleh menghubungi (nama pegawai) di talian

(no. telefon pegawai berkenaan). Perhatian dan kerjasama daripada pihak tuan amatlah dihargai.




( )

KPAT


43

SURAT KEPADA CAWANGAN

(SEKTOR PAKAR) MEMOHON

PENAMAAN PEGAWAI BAGI

MENGANGGOTAI PAT

LAMPIRAN 3


44

Rujukan Fail :

Tarikh :

(Alamatkan kepada Cawangan Pakar yang terlibat)

Tuan,


Perkara: Permohonan Penamaan Pegawai Untuk Menganggotai Pasukan Audit Tenaga JKR

Adalah saya dengan hormatnya merujuk kepada mesyuarat/perbincangan/perbualan telefon/


2. Untuk makluman tuan, kerja-kerja audit tenaga di (nama bangunan) akan dilaksanakan

pada (tarikh audit).

3. Sehubungan dengan itu, pihak saya selaku Ketua Pasukan Audit Tenaga JKR memohon

agar pihak tuan menamakan sekurang-kurangnya dua (2) orang pegawai tuan bagi menganggotai

Pasukan Audit Tenaga JKR.

4. Surat lantikan akan dikeluarkan kepada pegawai yang dinamakan.

Kerjasama daripada pihak tuan amatlah dihargai.




( )

KPAT


45

SURAT PERLANTIKAN SEBAGAI

PAT KEPADA PEGAWAI YANG

DINAMAKAN

LAMPIRAN 4


46

Rujukan Fail :

Tarikh :

(Nama pegawai berkenaan)

Melalui:

(Alamatkan kepada Cawangan yang terlibat)

Tuan,


Perkara : Lantikan Sebagai Ahli Pasukan Audit

Adalah dengan segala hormatnya saya merujuk kepada perkara di atas dan surat penamaan dari

cawangan tuan (isikan butiran surat daripada Cawangan berkenaan) adalah berkaitan.

2. Sukacita dimaklumkan tuan dilantik sebagai Ahli Pasukan Audit Tenaga JKR bagi

melaksanakan kerja-kerja audit tenaga di bangunan (isikan butiran premis berkenaan).

3. Penglibatan dan pengalaman pengalaman tuan amat diperlukan bagi menjayakan kerja

Audit Tenaga ini.

Kerjasama daripada tuan amatlah dihargai.




( )

KPAT


47

SURAT PANGGILAN

MESYUARAT KEPADA SETIAP

PAT

LAMPIRAN 5


48

Rujukan Fail :

Tarikh :

Seperti Senarai Edaran

Tuan,


Perkara : Mesyuarat Penyelarasan Pasukan Audit Tenaga

Adalah dengan segala hormatnya saya merujuk kepada perkara di atas dan surat kami (rujukan

surat perlantikan PAT dan tarikh).

2. Tahniah kerana tuan telah terpilih dan dilantik menganggotai Pasukan Audit Tenaga JKR

untuk melaksanakan kerja-kerja Audit Tenaga (nama bangunan) pada (tarikh audit).

3. Sehubungan dengan itu, tuan adalah dijemput untuk menghadiri mesyuarat penyelarasan

Pasukan Audit Tenaga yang akan di adakan seperti berikut:

Tarikh :

Masa :

Tempat :

4. Kehadiran dan kerjasama tuan amat dihargai.




( )

KPAT

SENARAI EDARAN

(Alamat Cawangan yang terlibat dan untuk perhatian pegawai dilantik untuk sertai PAT)


49

PELAKSANAAN MESYUARAT

PEMBUKAAN BERSAMA

PIHAK PELANGGAN

LAMPIRAN 6


50

SENARAI SEMAK MESYUARAT PEMBUKAAN DENGAN PELANGGAN

BIL PERKARA

1

2

3

SEMASA MEMULAKAN MESYUARAT

Kenalpasti pegawai (pangkat, gelaran) yang hadir mesyuarat.

Ucapkan terima kasih kepada pelanggan kerana dapat meluangkan masa dan kerjasama

yang diberikan.

TUJUAN AUDIT TENAGA

Maklumkan kepada pelanggan bahawa audit tenaga adalah :

Mengenalpasti pola serta tahap penggunaan semasa tenaga bagi bangunan

kerajaan untuk tujuan pengumpulan data dan analisis.

Peluang bagi menjimatkan penggunaan tenaga dengan kos yang efektif dalam

konteks masih menjalankan operasi bangunan sebagaimana fungsi sebenar.

Menjadikan bangunan kerajaan lebih cekap tenaga.

SKOP AUDIT TENAGA

Merekod penggunaan tenaga bangunan dengan menggunakan power logger

(sistem pencahayaan, sistem penghawa dingin, sistem soket, lif dll)

Sistem voltan rendah dalam dan luar bangunan ( pemeriksaan pada power factor

correction board)

Sistem penghawa dingin (chiller dan AHU)

Tahap pencahayaan – jelaskan bahawa audit hanya melibatkan sistem

pencahayaan dalam dan luar bangunan sahaja.


51

BIL PERKARA

4

5

6

Kelengkapan elektrik – jelaskan bahawa audit hanya melibatkan pengumpulan

data ke atas kelengkapan elektrik yang digunakan seperti komputer, mesin

photostat, mesin fax, printer dll. Ulangi bahawa semua pemeriksaan secara visual

sahaja dan tidak melibatkan gangguan bekalan elektrik

TEMPAT/LOKASI YANG TERLIBAT

Secara ringkas nyatakan ruang atau bilik-bilik yang terlibat seperti :

Bilik Suis Voltan Rendah, Bilik Janakuasa, Bilik Chiller, Bilik AHU, dan ruang

pejabat.

Maklumkan bahawa menurut perundangan, bilik-bilik ini mesti berkunci. Oleh

itu perlu ada pihak penyelia bangunan turut serta dengan kunci supaya dapat

akses ke dalamnya.

Maklumkan tempoh dianggarkan perlu untuk menyiapkan pemeriksaan, contohnya

sehingga petang atau dua hari.

MAKLUMAT YANG DIPERLUKAN DARIPADA PELANGGAN

Maklumkan kepada pelanggan:

Terdapat beberapa maklumat yang JKR perlukan bagi melengkapkan rekod audit

tenaga.

Melalui temubual semasa mesyuarat dapatkan maklum balas berkaitan maklumat

am yang diperlukan dalam Perkara 5.1, Bil. 3. Tanya satu persatu Perkara 1

hingga 8, sambil staf JKR isikan maklumat tersebut.

Borang maklumbalas pelanggan Arkitek.

Bagi maklumat yang masih belum lengkap, pohon pelanggan menyerahkannya semasa

mesyuarat penutup.

MENUTUP MESYUARAT


52

BIL PERKARA

Maklumkan kepada pelanggan bahawa selepas selesai audit dilaksanakan, JKR akan

mengadakan mesyuarat penutup yang ringkas bersama mereka sekali lagi. Pohon

pelanggan sediakan bilik mesyuarat untuk mesyuarat penutup. Maklumkan tarikh

dan masa dianggarkan mesyuarat penutup itu akan diadakan.

Mohon kehadiran pelanggan yang berkaitan berserta pengurusan atasan.

Terangkan bahawa dalam mesyuarat penutup:

o Penerangan secara ringkas kaedah penjimatan tenaga dan langkah-langkah

yang boleh dilaksanakan tanpa menggunakan kos

o Potensi penjimatan tenaga di bangunan tersebut

o kemukakan laporan audit tenaga kepada pelanggan

Nyatakan harapan semoga aktiviti audit tenaga ini akan memanfaatkan kedua-dua

belah pihak.

Ucapkan terima kasih sekali lagi di atas kerjasama yang diberi.


53

TATACARA KERJA AUDIT

TENAGA

LAMPIRAN 7


54



55

SENARAI PERALATAN

PENGUKURAN YANG

DIGUNAKAN

LAMPIRAN 7 - A


56

A. SENARAI PERALATAN PENGUKURAN YANG DIGUNAKAN

Peralatan-peralatan yang perlu digunakan semasa audit dijalankan adalah seperti berikut:

a) Power Logger – Untuk merekod bacaan jumlah penggunaan kuasa dan tenaga

sistem lampu dan soket di papan suis utama. Gambar 1 menunjukkan contoh

power logger yang digunakan.

Gambar 1: Power Logger

b) Clamp Meter – Untuk mengambil bacaan arus (amp) di DB bagi peralatan lampu

dan soket serta peralatan penyaman udara yang menghasilkan arus malar.

Gambar 2 menunjukkan clamp meter yang digunakan.

Gambar 2: Clamp Meter

c) Lux Meter – Untuk mengambil bacaan tahap pencahayaan (lux level) di dalam

bangunan. Gambar 3 menunjukkan lux meter yang digunakan.

Gambar 3: Lux Meter

http://www.google.com.my/url?sa=i&source=images&cd=&docid=Y41fDKdxphA84M&tbnid=ngvuExf0To8oYM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.testersandtools.com%2FFluke-1735-Three-Phase-Power-Logger-2583398.php&ei=fesSUsrfFsTPrQe8tIDoDg&psig=AFQjCNH9aq101GWUo2ujiqS91dAkj0nUfg&ust=1377058033006931

http://www.google.com.my/url?sa=i&source=images&cd=&docid=Y41fDKdxphA84M&tbnid=ngvuExf0To8oYM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.testersandtools.com%2FFluke-1735-Three-Phase-Power-Logger-2583398.php&ei=fesSUsrfFsTPrQe8tIDoDg&psig=AFQjCNH9aq101GWUo2ujiqS91dAkj0nUfg&ust=1377058033006931


57

d) Data Logger – Untuk mengambil bacaan suhu dan kelembapan relatif (RH)

dalam jangka waktu yang panjang. Gambar 4 menunjukkan data logger yang

digunakan.

Gambar 4: Data Logger

e) Sling Thermometer – Untuk mengambil bacaan suhu dry bulb dan wet bulb untuk

setiap satu (1) jam. Gambar 5 menunjukkan sling thermometer yang digunakan.

Gambar 5: Sling Thermometer

f) CO2 Meter – Untuk menentukan bacaan CO2 setiap bilik. Gambar 6

menunjukkan CO2 meter yang digunakan.

Gambar 6: CO2 meter


58

g) Flow Meter – Untuk mengambil bacaan halaju udara. Gambar 7 menunjukkan

flow meter yang digunakan.

Gambar 7: Flow Meter

h) Mesin Penimbang – Untuk mengambil bacaan berat air terkondensasi dari AHU

dalam jangkamasa tertentu.

Gambar 8: Mesin Penimbang

i) Timer – Untuk mengira masa ketika berat air terkondensasi diambil dari AHU.

Gambar 9: Timer


59

MEREKOD DATA

PENGGUNAAN TENAGA

MENGGUNAKAN PERALATAN

POWER LOGGER

LAMPIRAN 7 - B


60

B. MEREKOD DATA PENGGUNAAN TENAGA MENGGUNAKAN POWER

LOGGER

Penjaga Jentera Elektrik atau lebih dikenali sebagai chargeman adalah diperlukan dalam

membantu juruaudit dalam pemasangan alat-alat pengukuran semasa audit. Tugas seorang

chargeman adalah mengerja, mengendali atau mempunyai kawalan atas apa-apa kerja atau

pengendalian sesuatu pepasangan elektrik mengikut sekatan voltan dan kategori perakuan

kekompetenannya termasuk, jika perlu mengeluarkan arahan bertulis (Permit to Work) kepada

orang yang bekerja di bawah kawalannya. Gred dan kelayakan seseorang chargeman adalah

seperti dalam Jadual 3 di bawah.

GRED KELAYAKAN

Sistem Voltan Tinggi (VT) – Sekatan 33kV/11kV

B4 Sistem VT

B1 Sistem VT Tanpa Stesen Janakuasa VT

B0 Sistem VT Tanpa Stesen Janakuasa VT dan Talian

Atas VT

B0-1 Sistem VT Tanpa Stesen Janakuasa VT, Talian Atas

VT dan Penyegerakkan (synchronizing) Janakuasa

VR

B0-2 Sistem VT Tanpa Stesen Janakuasa VT, Talian Atas

VT, Janakuasa segerak VR dan Talian Atas VR

Sistem Voltan Rendah (VR) – Sekatan 1000V

A4 Sistem VR Tanpa Had

A4-1 Sistem VR Tanpa Penyegerakan Janakuasa

A4-2 Sistem VR Tanpa Talian Atas dan Janakuasa Segerak

A1 Sistem VR Tanpa Stesen Janakuasa

A0 Sistem VR Tanpa Stesen Janakuasa dan Talian Atas

Jadual 3: Gred dan Kelayakan Chargeman


61

Gambar 10 menunjukkan contoh penggunaan Power Logger. Kaedah merekod jumlah

penggunaan kuasa bagi sistem penyaman udara, sistem lif, sistem bekalan air sejuk, sistem

lampu dan sistem soket kuasa adalah seperti berikut:

a) Lukisan Pemasangan dan layout plan dirujuk untuk mengetahui cara agihan elektrik dan

peralatan yang digunakan.

b) Tentukan agihan elektrik yang membekalkan elektrik untuk sistem penyaman udara,

sistem lif, sistem bekalan air sejuk, sistem lampu dan sistem soket kuasa.

c) Pastikan agihan elektrik tersebut tidak bercampur dengan sistem lain.

d) Pasang Power Logger pada papan suis utama yang membekalkan elektrik untuk sistem

yang hendak direkod. Gambar 11 dan Gambar 12 menunjukkan sambungan kabel pada

papan suis utama.

�

Gambar 10: Contoh Penggunaan Power Logger

Gambar 11: Skematik pemasangan Power Logger pada papan suis utama

http://www.google.com.my/url?sa=i&rct=j&q=label+of+each+part+power+logger&source=images&cd=&docid=WZsgN-kwXXnM5M&tbnid=q0KOvQshoJ2PQM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.netzerotools.com%2Ffluke-1735-3-phase-power-logger.html&ei=l-8SUtnyL8arrAfw_IGADQ&psig=AFQjCNFhdcbjfZDE2Wrk1QShTBsB7uG8XA&ust=1377059077000742

http://www.google.com.my/url?sa=i&rct=j&q=label+of+each+part+power+logger&source=images&cd=&docid=WZsgN-kwXXnM5M&tbnid=q0KOvQshoJ2PQM:&ved=0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.netzerotools.com%2Ffluke-1735-3-phase-power-logger.html&ei=l-8SUtnyL8arrAfw_IGADQ&psig=AFQjCNFhdcbjfZDE2Wrk1QShTBsB7uG8XA&ust=1377059077000742


62

Gambar 12 : Sambungan kabel Power Logger pada papan suis utama

e) Masukkan maklumat yang diperlukan pada power logger tersebut seperti yang terdapat di

dalam manual pengguna.

f) Bilangan hari yang telah diset pada power logger untuk diambil bacaan adalah

berdasarkan faktor jangkamasa audit. Seboleh-bolehnya power logger perlu dipasang

melebihi 24 jam bagi menentukan profil penggunaan kuasa bagi sistem yang direkod.

g) Kaedah yang sama akan digunakan untuk setiap sistem yang hendak direkod.

Untuk maklumat lanjut kaedah pemasangan serta penggunaan power logger boleh dirujuk pada

manual yang telah disediakan oleh pihak pembekal power logger tersebut. Ini adalah kerana

setiap Power Logger mungkin menggunakan kaedah yang berbeza mengikut jenama power

logger yang digunakan.

Dolphin Clip

Flexi Set


63

ANALISA TARIF ELEKTRIK

LAMPIRAN 7 - C


64

C. ANALISA TARIF ELEKTRIK

Terdapat beberapa tarif elektrik yang digunakan mengikut kategori premis pelanggan antaranya;

i. Domestic Tariff

ii. Commercial Tariff

iii. Industrial Tariff

iv. Mining Tariff

v. Street Lighting Tariff

vi. Specific Agriculture Tariff

vii. Top-up Standby Tariff

Kadar tarif elektrik elektrik terkini yang telah berkuatkuasa mulai 1 hb Januari 2014 boleh di

muat turun di: http://www.tnb.com.my/residential/pricing-and-tariff.html.

Sejajar dengan Akta Tenaga Boleh Baharu yang telah diluluskan pada bulan April 2011, pihak

Kerajaan akan mengenakan 1% bagi Feed-in-Tariff (FiT) levi ke atas jumlah kos bil pengguna

untuk Dana Tenaga Boleh Baharu (RE) yang berkuatkuasa pada 1 Disember 2011. Bermula pada

1 Januari 2014, caj ini telah dinaikkan kepada 1.6% ke atas jumlah kos bil pengguna.

Dana ini digunakan untuk tujuan promosi dan pembangunan projek-projek dan inisiatif

berhubung Tenaga Boleh Baharu dan diuruskan oleh Pihak Berkuasa Pembangunan Tenaga

Lestari (Sustainable Energy Development Authority, SEDA) di bawah Kementerian Tenaga,

Teknologi Hijau dan Air.

Semasa membuat analisa terhadap bil-bil terdahulu, perkara-perkara berikut perlulah diteliti dan

diambil kira jika berkaitan;

i. Penalti Caj Sambungan Beban (Connected Load Charge)

- Dikenakan apabila penggunaan kehendak maksima (MD) kurang daripada 75% MD

yang dipohon kepada TNB/SESB. Contoh bil elektrik seperti di tunjukkan pada

Rajah 13.

ii. Penalti Faktor Kuasa Rendah (Power Factor Surcharge)

- Dikenakan apabila faktor kuasa kurang daripada 0.85. Contoh bil elektrik seperti di

tunjukkan pada Rajah 14.


65

Gambar 13: Bil Elektrik Menunjukkan Terdapat Penalti Caj Sambungan Beban

(Connected Load Charge)


66

Gambar 14: Bil Elektrik Menunjukkan Terdapat Penalti Faktor Kuasa Rendah

(Power Factor Surcharge)


67

PENGIRAAN PECAHAN

PENGGUNAAN TENAGA

BANGUNAN

LAMPIRAN 7 - D


68

D. PENGIRAAN PECAHAN PENGGUNAAN TENAGA BANGUNAN

(LOAD APPORTIONING)

Pecahan penggunaan tenaga sesebuah bangunan adalah sangat penting bagi mengenalpasti

penggunaan tenaga setiap peralatan, fungsi dan komponen yang ada di dalam sesebuah

bangunan.

Melalui pecahan penggunaan tenaga ini, sistem yang menyumbang kepada penggunaan

tenaga yang tinggi dapat dikenalpasti dan langkah penjimatan bagi mengurangkan tenaga

sesuatu sistem yang telah dikenalpasti ini dapat diambil. Ini membolehkan penjimatan tenaga

yang tinggi dapat dicapai.

1. Kaedah Pengukuran

Penggunaan tenaga keseluruhan sesebuah bangunan dilakukan dengan mendapatkan data

melalui Power logger yang dipasang di papan suis utama (Main Switchboard, MSB)

bangunan. Power logger ini akan dipasang untuk tempoh sekurang-kurangnya 24 jam bagi

merekodkan penggunaan tenaga pada waktu operasi bangunan dan pada waktu malam.

Sekiranya tempoh merekodkan data penggunaan tenaga ini lebih lama, data yang diperolehi

akan lebih tepat.

Sebelum pecahan penggunaan tenaga bangunan dapat dilakukan, data penggunaan tenaga

bagi bahagian elektrikal dan mekanikal perlu dikenalpasti terlebih dahulu. Bahagian

elektrikal bangunan meliputi sistem pencahayaan (lampu) dan peralatan-peralatan pejabat dan

domestik. Bahagian mekanikal pula meliputi sistem lif, sistem pencegah kebakaran dan

sistem penyaman udara (pengokol, AHU, pam, menara penyejuk dan lain-lain).

2. Penggunaan Tenaga Bahagian Elektrikal

Bagi sistem pencahayaan dan peralatan pejabat, penggunaan tenaga diperolehi dengan

menggunakan clamp meter pada papan suis setiap tingkat bangunan. Kaedah ini bertujuan

untuk mendapatkan jumlah beban bagi lampu dan soket yang ada di bangunan berkenaan.

Selain itu, jumlah serta jenis lampu yang ada perlu dikenalpasti bagi mendapatkan anggaran

penggunaan tenaga yang tepat.


69

3. Penggunaan Tenaga Bahagian Mekanikal

Bagi sistem penyaman udara bangunan, data penggunaan tenaga diperolehi melalui power

logger yang dipasang pada papan suis utama sistem penyaman udara atau pengokol (chiller)

selama 24 jam untuk mengenalpasti profil penggunaan tenaga. Bagi mendapatkan pecahan

penggunaan tenaga sistem penyaman udara dengan lebih terperinci, power logger turut

dipasang pada papan suis setiap bilik AHU yang ada untuk tempoh 24 jam. Ini bagi

mendapatkan data penggunaan tenaga oleh AHU sahaja manakala clamp meter dipasang pada

papan suis pam dan menara penyejuk (cooling tower) bagi mendapatkan data penggunaan

tenaga setiap peralatan ini.

4. Pecahan Beban Bagi Bangunan Kerajaan

Kadar penggunaan tenaga bagi bangunan boleh dikategorikan mengikut sistem. Anggaran

kadar penggunaan tenaga bagi bangunan kerajaan dinyatakan dalam Jadual 4.

Sistem Penggunaan Tenaga

%

Penyaman Udara &

Pengalihudaraan 55 - 65

Pencahayaan 20 - 31

Plug load 7.0 – 8.0

Distilled water 3.0 – 3.5

Dental chair 2.5 – 3.2

Mesin x-ray 1.5 – 2.0

Lif 0.8 – 1.0

Fume cupboard 0.5 - 0.6

Cold water 0.1 – 0.4

Jadual 4: Anggaran kadar penggunaan tenaga bagi bangunan kerajaan

Jadual 4 menjelaskan bahawa penggunaan tenaga tinggi adalah bagi sistem penyaman udara

iaitu diantara 55-65 peratus dari jumlah pengunaan tenaga bangunan. Sistem pencahayaan

adalah kedua tertinggi iaitu diantara 20-31 peratus manakala plug load adalah ketiga tinggi

iatu diantara 7-8 peratus dan seterusnya seperti di Jadual 4.


70

Rajah 1: Anggaran pecahan penggunaan tenaga bagi bangunan kerajaan

* Peratus pecahan penggunaan tenaga yang dinyatakan di Jadual 4 dan Rajah 1 adalah

sebagai garis panduan/rujukan sahaja. Ia mungkin berbeza mengikut kategori bangunan.


71

HASILAN AUDIT TENAGA

LAMPIRAN 7 - E


72

E. Hasilan Audit Tenaga

Ia merupakan maklumat-maklumat yang diperolehi melalui analisa data audit tenaga untuk

dijadikan sebagai panduan dalam merancang dan melaksanakan aktiviti-aktiviti penjimatan

tenaga serta dijadikan perbandingan diantara prestasi semasa dan terdahulu.

Perkara-perkara di bawah merupakan hasilan (deliverables) bagi kerja audit tenaga:

1. Petunjuk Prestasi Tenaga

2. Penanda Asas Tenaga

3. Langkah-Langkah Penjimatan Tenaga

4. Pengguna Tenaga Ketara (Significant Energy User)

5. Pembolehubah Tenaga Signifikan (Significant Energy Variable)

1. Petunjuk Prestasi Tenaga (PPT)

PPT merupakan parameter yang digunakan bagi tujuan mengenalpasti prestasi penggunaan

tenaga bagi sesuatu bangunan/sistem/pepasangan. Ia digunapakai untuk perbandingan dan

rujukan dalam penetapan sasaran. Dalam konteks bangunan, PPT secara lazimnya dinyatakan di

dalam bentuk penggunaan tenaga mutlak atau intensiti tenaga di dalam tempoh masa yang

ditentukan samada secara tahunan, bulanan atau harian. Tempoh masa ini adalah perlu selari

dengan kekerapan aktiviti pemantauan tenaga yang dilaksanakan. Contoh PPT ialah Intensiti

Tenaga Bangunan (kWj/m2/tahun)

1, Intensiti Kuasa Bangunan (W/m

2), Intensiti Tenaga

Pencahayaan (kWj/m2/tahun)

2, Intensiti Tenaga Penyaman Udara (kWj/m

2/tahun)

3, , Coefficient

of Performance (COP)4 dan sebagainya.

1 Rujuk Lampiran 7-F untuk penjelasan lanjut

2 Rujuk Lampiran 7-H untuk penjelasan lanjut

3 Rujuk Lampiran 7-J untuk penjelasan lanjut

4 Rujuk Lampiran 7-J untuk penjelasan lanjut


73

Contoh formula pengiraan prestasi tenaga ialah;

2. Penanda Asas Tenaga

Ia merupakan nilai rujukan dalam bentuk Petunjuk Prestasi Tenaga yang digunakan untuk

menilai prestasi tenaga organisasi. Ia nya adalah rujukan kuantitatif yang menyediakan asas

untuk perbandingan prestasi yang digunakan pada tempoh masa tertentu atau sebagai rujukan

untuk perbandingan sebelum dan selepas pelaksanaan aktiviti-aktiviti penjimatan tenaga.

Penanda Asas Tenaga kebiasaanya diperolehi melalui data-data penggunaan tenaga terdahulu

(historical data) untuk suatu tempoh paling minima iaitu satu (1) tahun atau mengikut

kesesuaian Petunjuk Prestasi Tenaga tertentu. Ia ditentukan secara samada nilai purata atau nilai

terendah bagi kesemua historical data tersebut. Jumlah penjimatan tenaga / pengurangan kuasa /

tambahbaik pekali kecekapan dikira melalui perbandingan nilai Petunjuk Prestasi Tenaga dengan

nilai Penanda Asas Tenaga yang telah ditetapkan.


74

3. Langkah-Langkah Penjimatan Tenaga5

Ia merupakan cadangan yang dikemukakan hasil daripada penemuan audit tenaga, yang

dilaksanakan bertujuan untuk mengurangkan penggunaan tenaga bagi sesebuah bangunan/sistem.

Cadangan langkah-langkah penjimatan tenaga adalah berdasarkan kepada penggunaan teknologi

baru, penambahbaikan sistem (optimization) dan operasi bagi sesebuah bangunan. Langkah-

langkah penjimatan tenaga yang dicadangkan hendaklah mempunyai maklumat yang lengkap

dengan mengambilkira faktor keselamatan dan analisa ekonomik6. Langkah-langkah penjimatan

tenaga disusun mengikut keutamaan dari segi kemampuan kewangan, teknikal dan lain-lain

sumber berkaitan. Pemilihan pelaksanaan Langkah-langkah penjimatan tenaga seharusnya

mengikut senarai keutamaan tersebut.

4. Pengguna Tenaga Ketara (Significant Energy User)

Ia merupakan sistem atau komponen yang dikenalpasti sebagai pengguna tenaga majoriti dalam

pecahan tenaga bangunan dikenali sebagai pengguna tenaga ketara. Ia ditentukan secara

pengumpulan data penggunaan tenaga bagi setiap sistem atau komponen yang terdapat pada

sesebuah bangunan. Sistem atau komponen yang mempunyai peratus penggunaan tenaga yang

tinggi dinyatakan sebagai pengguna tenaga ketara7.

Pengguna tenaga ketara hendaklah ditentukan kerana sistem atau komponen ini memerlukan

kawalan operasi bagi memastikan penggunaannya tidak berlebihan dan sentiasa dikawal. Selain

daripada itu, penjimatan yang diperolehi dari langkah-langkah penjimatan tenaga bagi sistem

tersebut dapat menyumbang kepada peratusan penjimatan yang tinggi secara keseluruhan.

Contoh pengguna tenaga ketara bagi tipikal bangunan pejabat ialah sistem penyaman udara dan

sistem pencahayaan8.

5 Rujuk Lampiran 7-I hingga Lampiran 7-N untuk contoh

6 Rujuk Lampiran 7-H untuk pengiraan penjimatan tenaga dan pengiraan tempoh bayar balik mudah pelaburan

7 Rujuk Lampiran 7-D untuk pengiraan pecahan penggunaan tenaga bangunan (load apportioning)

8 Rujuk Lampiran 7-D Rajah 1: Anggaran pecahan penggunaan tenaga bagi bangunan kerajaan


75

5. Pembolehubah Tenaga Ketara (Significant Energy Variable)

Ia merupakan parameter yang dikenalpasti boleh mempengaruhi kadar penggunaan tenaga bagi

sesuatu sistem/komponen. Perubahan nilai parameter ini boleh mengubah kadar penggunaan

tenaga dan seterusnya memberi kesan dalam penganalisaan data terutamanya dalam pengiraan

nilai Petunjuk Prestasi Tenaga. Setiap perubahan nilai pembolehubah tenaga perlu direkodkan

kerana ia perlu diambilkira untuk penilaian yang saksama.

Oleh itu, parameter ini hendaklah ditentukan dengan terperinci untuk menilai tahap hubungkait

parameter ini dengan kadar penggunaan tenaga. Tahap hubungkait parameter ini dengan kadar

penggunaan tenaga adalah ditentukan melalui kaedah statistikal Regression. Dalam kaedah ini,

parameter yang mempunyai nilai R2 yang melebihi 0.75 dianggap mempunyai pengaruh yang

tinggi dalam kadar penggunaan tenaga. Contoh faktor pembolehubah tenaga ialah suhu luar,

cooling degree days, waktu operasi sistem/komponen, bilangan hari bekerja bilangan penghuni

dan sebagainya. Walaubagaimanapun, bukan semua pembolehubah di atas boleh dikategorikan

sebagai pembolehubah tenaga bagi semua bangunan/keadaan. Analisa statistikal perlu

dilaksanakan ke atas setiap pembolehubah tersebut untuk menentukan samada ianya

pembolehubah tenaga signifikan ataupun ianya hanya mempunyai hubungkait yang minima

(weak correlation).


76



77

PENGIRAAN INTENSITI

TENAGA BANGUNAN

LAMPIRAN 7 - F


78

F. PENGIRAAN INTENSITI TENAGA BANGUNAN

Berdasarkan bil elektrik tahunan, Intensiti Tenaga Bangunan (BEI) boleh dikira dengan

menggunakan formula berikut:

TkWj : Jumlah penggunaan tenaga elektrik setahun (kWj)

Aac : Jumlah luas lantai berpenyaman udara (m²)

Contoh Pengiraan BEI:

Analisa bil elektrik tahunan bagi satu bangunan adalah seperti Jadual 5 di bawah.

Bulan kWj RM/kWj kWj (RM) Jumlah Bulanan (RM)

Jan 2011 75,446.25 0.397 29,952.16 29,952.16

Feb 2011 64,616.25 0.397 25,652.65 25,652.65

Mar 2011 81,509.06 0.397 32,359.10 32,359.10

Apr 2011 75,795.94 0.397 30,090.99 30,090.99

May 2011 84,619.69 0.397 33,594.02 33,594.02

Jun 2011 79,327.50 0.430 34,110.83 34,110.83

Jul 2011 80,876.25 0.430 34,776.79 34,776.79

Aug 2011 72,107.81 0.430 31,006.36 31,006.36

Sep 2011 74,906.25 0.430 32,209.69 32,209.69

Oct 2011 80,706.56 0.430 34,703.82 34,703.82

Nov 2011 65,450.63 0.430 28,143.77 28,143.77

Dec 2011 66,297.19 0.430 28,507.79 28,507.79

Jumlah 901,659.38

375,107.96

Purata Bulanan 75,138.28

31,259.00

Jadual 5: Analisa Bil Elektrik Tahunan Bagi Satu Bangunan


79

Daripada Jadual 5, Jumlah penggunaan tenaga tahunan adalah 901,659.30 kWj. Luas kawasan

berpanyaman udara adalah 6,318 m². Intensiti Tenaga Bangunan (BEI) bagi bangunan tersebut

adalah:

BEI = 901,659.30 kWj

6,318 m²

= 142.71 kWj/m²/tahun


80



81

PENGIRAAN PENJIMATAN

TENAGA DAN TEMPOH

BAYAR BALIK

LAMPIRAN 7 - G


82

G. Pengukuran Penjimatan Tenaga Dan Tempoh Bayar Balik

1.0 Pengukuran Penjimatan Tenaga

Keberkesanan Audit Tenaga dinilai dengan jumlah tenaga yang dijimatkan, kos serta tempoh

Bayar Balik Mudah dalam Langkah Penjimatan Tenaga. PAT hendaklah menggunakan kaedah

yang sesuai serta tepat untuk membuat anggaran penjimatan tenaga bagi Langkah Penjimatan

Tenaga yang disyorkan. Walau bagaimanapun, disebabkan oleh beberapa andaian yang dibuat

oleh PAT semasa membuat anggaran beban kegunaan akhir dan penjimatan tenaga, maka

disyorkan agar anggaran penjimatan tenaga dibuat dengan amat teliti. Ini akan menjamin bahawa

penjimatan yang dicapai selepas pelaksanaan adalah sekurang-kurangnya sama dengan atau lebih

tinggi daripada anggaran. Selain itu, PAT hendaklah menyatakan semua andaian dan keadaan

yang digunakan semasa membuat anggaran penjimatan. Penjimatan sebenar tertakluk kepada

rekabentuk dan pepasangan akhir Langkah Penjimatan Tenaga yang dilaksanakan.

Langkah Penjimatan Tenaga dapat dikelaskan kepada yang berikut:

Kategori Penjimatan Tenaga Bekalan Elektrik:

Penggunaan Optimum bekalan elektrik boleh membawa kepada penjimatan kos bekalan elektrik.

Oleh yang demikian, PAT hendaklah menganalisis bil elektrik bangunan untuk:

i. Memastikan bahawa tidak ada penalti Faktor Kuasa (PF) dikenakan oleh syarikat utiliti

elektrik. Jika penalti PF dikenakan, maka PAT hendaklah membuat anggaran keupayaan

dan kos pemasangan bank kapasitor yang diperlukan untuk menghapuskan penalti

tersebut.

ii. Menyemak kesesuaian tarif elektrik semasa. Dengan menggunakan profil beban harian

dan data bil yang terdahulu, PAT dapat menyemak sama ada bangunan itu menggunakan

Tarif paling murah atau tidak. Kos infrastruktur tambahan substesen 11 kV/415 Volt


83

hendaklah dipertimbangkan jika disyorkan perubahan daripada Tarif Voltan Rendah

kepada Tarif Voltan Sederhana.

iii. Meneliti sama ada terdapat insentif ekonomi atau tidak untuk menggunakan Tarif

Penyimpanan Ais terdiskaun yang ditawarkan oleh TNB untuk membekalkan sebahagian

atau sepenuhnya beban penyaman udara bangunan dengan menggunakan pilihan

Penyimpanan Ais.

Kategori Penjimatan Tenaga Sistem Penyaman Udara:

i. Penggantian kelengkapan.

ii. Penalaan kelengkapan.

iii. Kawalan kelengkapan.

iv. Penyenggaraan kelengkapan.

v. Pengurangan dalam pertambahan haba bahagian luar bangunan.

vi. Penggunaan sistem pengagihan udara yang paling sesuai (sebagai contoh Isi Padu Udara

Boleh Ubah (VAV), sistem aruhan dan sebagainya).

vii. Penggunaan penukar haba untuk mendinginkan terlebih dahulu udara di luar yang

digunakan oleh Unit Pengendalian Udara (AHU) dengan menggunakan udara limpah dan

sebagainya.

viii. Pengehadan pengambilan udara dari luar untuk meminimumkan keperluan atau

penggunaan penderia kualiti udara (sebagai contoh penderia CO2) untuk mengawal

pengambilan udara dari luar menurut tahap penghunian.

ix. Penggunaan Penyimpanan Ais untuk pengurangan beban puncak.


84

Kategori Penjimatan Tenaga Pencahayaan;

i. Penggantian kelengkapan (contohnya penggunaan sistem lampu yang cekap tenaga, low

lost ballast dan sebagainya).

ii. Kelengkapan kawalan (contohnya dimmer, motion sensor, daylight sensor, timer dan

sebagainya).

iii. Penyenggaraan kelengkapan (pembersihan berkala, penggantian lampu/balast secara

berperingkat-peringkat dengan alternatif yang lebih cekap).

iv. Pengurangan cahaya di kawasan yang terlalu terang.

v. Penggunaan cahaya siang bersama dengan kawalan lampu.

Disyorkan agar langkah penjimatan tenaga diringkaskan dalam bentuk Jadual yang menunjukkan

strategi penjimatan tenaga, anggaran penjimatan setahun dalam kW, kWj dan RM (ringgit), kos

pelaburan, tempoh bayar balik mudah dan beberapa komen tentang langkah yang disyorkan.

Contoh Jadual ini ditunjukkan dalam Jadual 6 di bawah.


85

Bil. Strategi Penjimatan

Potensi Penjimatan

(Setahun) Kos

Pelaburan

(RM)

Simple

Payback

Period kW kWj RM

1. Tanpa Kos

2. Kos Sederhana

3. Kos Tinggi

Jadual 6: Contoh Jadual Langkah Penjimatan Tenaga

2.0 Tempoh Bayar Balik

Selepas pengukuran penjimatan tenaga dikenal pasti, tempoh bayar balik mudah (simple payback

period) perlulah diambilkira dan dianalisis agar setiap langkah penjimatan tenaga yang diambil

bersesuaian dengan kos pelaburan.

Tempoh Bayar Balik Mudah adalah teknik analisis mudah dan paling biasa digunakan dan

ditakrifkan sebagai:

Tempoh Bayar Balik (tahun) = _Kos Pelaburan___

Kos Penjimatan Tahunan

Kaedah analisis ini digunakan adalah untuk menilai peluang penjimatan tenaga yang akan

dilaksanakan dari segi ekonomik. Jika tempoh bayaran balik adalah kurang daripada tiga tahun

atau lima tahun biasanya tiada analisis lebih lanjut perlu dilakukan.


86

Contoh bagi setiap pengiraan tempoh bayar balik adalah seperti di bawah;

1. Retrofit lampu sedia ada kepada lampu yang lebih cekap tenaga.

Lampu Dalam Bangunan

Dicadangkan penukaran lampu sedia ada (T8, 36 watt bersama magnetic ballast) kepada

lampu yang lebih cekap tenaga (T8 28 watt bersama electronic ballast). Anggaran

penjimatan dan tempoh bayaran balik adalah seperti berikut:

Penggantian lampu 2 x 36W(F) recess kepada 2 x 28W(F) recess:

Bilangan lampu 2x36W recess fluorescent = 2931 unit

Anggaran lampu yang boleh dikeluarkan = 30% daripada 2931 unit

(Delamping) = 880 unit

Penjimatan (kW) = (2051 x 2 x 12W#9

) + (880 x 2 x 42W#10

)

= 49.22 kW + 73.92 kW

= 123.14 kW

Kos Penukaran (RM) = 2051 set lampu x RM 160.00 = RM 328,160.00

Anggaran penjimatan setahun (kWj) = 123.14 kW x 10 jam x 22 hari x 12 bulan

= 325,089.60 kWj

Anggaran penjimatan setahun (RM) = (325,089.60 kWj x 0.365 RM/kWj)

= RM 118,657.70

Tempoh bayaran balik (tahun) = Jumlah Kos Penukaran / Kos penjimatan setahun

= RM 328,160.00 / RM 118,657.70

= 2.76 tahun ≈ 2 tahun 9 bulan

9 - (36 W + 6 W ballast lost) - (28 W + 2 W ballast lost) = 12 W (penjimatan bagi tiub lampu yang digunakan)

10 - (36 W + 6 W ballast lost) = 42 W (penjimatan bagi 1 tiub lampu yang dikeluarkan)


87

2. Penggunaan auxiliary sistem

Jumlah penggunaan tenaga tahunan sebelum perlaksanaan = 770,000 kWj

Jumlah penggunaan tenaga tahunan selepas perlaksanaan = 760,000 kWj

Penjimatan tenaga = (Jumlah penggunaan tenaga tahunan sebelum pelarasan suhu) –

(Jumlah penggunaan tenaga tahunan selepas pelarasan suhu)

Penjimatan tenaga = 770,000 kWj – 760,000 kWj

= 10,000 kWj/ setahun

Anggaran penjimatan = 10,000 kWj x RM0.408 seunit

= RM 4,080 setahun

Anggaran kos pengubahsuaian yang diperlukan ialah RM 20,000, oleh itu tempoh

pulangan balik adalah seperti berikut:

Tempoh pulangan balik = RM 20,000 / RM 4,080 = 4.9 tahun ≈ 4 tahun 10 bulan


88



89

SISTEM LAMPU DAN

PENGUKURAN TAHAP

PENCAHAYAAN

LAMPIRAN 7 - H


90

H. SISTEM LAMPU DAN PENGUKURAN TAHAP PENCAHAYAAN

Terdapat beberapa jenis lampu dalaman yang digunakan seperti lampu fluorescent T8

(diameter tiub 1” atau 25.4 mm), T5 (diameter tiub 5/8” atau 16 mm) dan compact

fluorescent. Kecekapan lampu bergantung kepada lumen/watt di mana makin tinggi lumen

semakin tinggi kecekapan lampu tersebut.

Penukaran lampu kepada yang lebih cekap tenaga boleh membantu mengurangkan

penggunaan tenaga bangunan. Perbandingan ini boleh dibuat melalui pengiraan Lighting

Power Intensity (W/m²).

Selain daripada itu juga penggunaan pencahayaan lampu secara optimum juga dapat

mengurangkan beban bagi sistem lampu di dalam bangunan. Bagi bangunan pejabat tahap

pencahayaan yang disyorkan adalah 300 lux hingga 400 lux. Semasa audit tenaga dijalankan

adalah penting pengukuran tahap pencahayaan di ruang pejabat dijalanklan bagi mengetahui

tahap pencahayaan sebenar ruang pejabat tersebut. Kaedah delamping (mengeluarkan tiub

lampu) boleh dilaksanakan sekiranya tahap pencahayaan yang diukur melebihi tahap

pencahayaan yang disyorkan di mana pengurangan bilangan tiub lampu boleh dilaksanakan

bagi mengurangkan tahap pencahayaan.

1. Penukaran Kepada Lampu Cekap Tenaga (Retrofit)

1.1 Kaedah Pengukuran Penggunaan Kuasa Sistem Lampu Sedia Ada

Pengukuran penggunaan kuasa di dalam sistem lampu sedia ada di dalam bangunan

perlu di buat untuk mendapatkan jumlah kos yang terlibat dan jumlah penjimatan.

Terdapat 2 kaedah untuk mengukur penggunaan kuasa di dalam sistem lampu di

dalam bangunan;

i. Mengira jumlah keseluruhan lampu yang terpasang beserta penggunaan kuasa.

ii. Mengambil bacaan kuasa di setiap papan agihan lampu dengan menggunakan

clamp meter / power logger.

- Jumlah penggunaan kuasa yang diperolehi perlu dibahagi dengan jumlah

keseluruhan kawasan untuk mendapatkan Lighting Power Intensity (LPI)

W/m.


91

1.2 Pengisian Borang (Checklist) Pengukuran

Contoh:

No. Lokasi Jenis Lampu Jumlah

Lampu Kuasa (W)

(tiub+ballast) Catatan

1 Bilik Mesyuarat Fluorescent T8

(2x36 watt) 2931 2x42= 84 W -

2 Bilik Mesyuarat Downlight

(2x18 watt) 4 2x24= 48 W -

1.3 Cadangan penjimatan

Lampu Dalam Bangunan

Dicadangkan penukaran lampu sedia ada (T8, 36 watt bersama magnetic ballast)

kepada lampu yang lebih cekap tenaga (T8 28 watt bersama electronic ballast).

Contoh:

Anggaran penjimatan dan tempoh bayaran balik adalah seperti berikut:

Penggantian lampu 2 x 36W(F) recess kepada 2 x 28W(F) recess:

Bilangan lampu 2 x 36W recess

fluorescent

2931 tiub

Bilangan tiub yang boleh dikeluarkan

(Anggaran 1/3 dari jumlah tiub)

880 tiub

Bilangan lampu 2 x 28 W recess

fluorescent

2051 tiub

Penjimatan (kW) (2051 x 2 x 12W#11

) + (880 x 2 x 42W#12

)

= 49.22 kW + 73.92 kW

= 123.14 kW

Kos Penukaran (RM 160 per lampu) 2051 set lampu x RM 160.00

= RM 328,160.00

Anggaran penjimatan Bil Elektrik setahun

(kWj)

123.14 kW x 10 jam x 22 hari x 12 bulan

= 325,089.60 kWj

Anggaran penjimatan Bil Elektrik setahun

(RM 0.365 per KWj)

325,089.60 kWj x 0.365 RM/kWj

= RM 118,657.70

#11

- (36 W + 6 W ballast lost) - (28 W + 2 W ballast lost) = 12 W (penjimatan bagi tiub lampu yang digunakan) #12

- (36 W + 6 W ballast lost) = 42 W (penjimatan bagi 1 tiub lampu yang dikeluarkan)


92

Tempoh bayaran balik (tahun) = Jumlah kos penukaran / Anggaran penjimatan setahun

= RM 328,160.00 / RM 118,657.70

= 2.76 tahun ≈ 2 tahun 9 bulan

2. Pengurangan Tiub Lampu (Delamping)

2.1 Kaedah Pengukuran Bagi Delamping

Pengurangan tahap pencahayaan boleh dilaksanakan dengan kaedah delamping di

mana pengurangan bilangan tiub lampu di ruang kerja mengikut tahap pencahayaan

lampu yang disyorkan. Berikut adalah kaedah yang boleh dilaksanakan.

i. Mengukur tahap pencahayaan di setiap ruang kerja dengan menggunakan lux

meter.

ii. Mengenalpasti ruang kerja yang mempunyai tahap pencahayaan yang melebihi

seperti yang disyorkan.

iii. Mengurangkan bilangan tiub lampu pada ruang kerja yang dikenalpasti

mempunyai tahap pencahayaan yang tinggi.

iv. Mengukur semula tahap pencahayaan pada ruang kerja yang telah

dilaksanakan program delamping ini.


93


Contoh:

Bil. Ruang Kerja

(Lokasi)

Lux Level (Semasa) Lux Level (Delamping)

P1 P2 P3 P4 P5 P1 P2 P3 P4 P5

1 Bilik Mesyuarat 520 600 550 620 640 380 400 350 390 400

2 Bilik Pegawai 600 580 620 550 670 350 340 360 370 400

2.3 Cadangan Penjimatan

Contoh:

Daripada audit yang dijalankan pada setiap tingkat, didapati tahap kecerahan (lux

level) adalah tinggi iaitu melebihi 400 lux dan ini tidak mematuhi piawaian

MS1525:2014. Bagi mengurangkan tahap kecerahan tersebut, dicadangkan agar

langkah delamping untuk setiap satu tiub lampu bagi lampu 3 x 36W recess

fluorescent (pejabat) dijalankan. Anggaran penjimatan bagi aktiviti delamping adalah

seperti berikut:

Bilangan lampu 3 x 36W recess

fluorescent

3 x 932 tiub = 2796 Tiub

Bilangan tiub yang boleh dikeluarkan

(Anggaran 1/3 dari jumlah tiub)

932 tiub

Jumlah penjimatan (kW)

932 x 42W = 39.14 kW

Anggaran penjimatan setahun (kWj) 39.14 kW x 10 jam x 22 hari x 12 bulan

= 103,329.60 kWj

Anggaran penjimatan setahun

(RM 0.365 per KWj)

103,329.60 kWj x 0.365 = RM 37,715.30


94

3. Penambahan Suis Lampu

3.1 Kaedah Pengukuran Bagi Penambahan Suis Lampu

Pengukuran bagi keperluan penambahan suis lampu perlu dilakukan dengan

mengenalpasti ruang kerja tertutup sedia ada (atau bilik tambahan baru) yang tidak

mempunyai suis dan berkongsi sistem zon lampu dengan ruang kerja utama.


Contoh:

Bil. Ruang Kerja

(Lokasi)

Suis Bil. Lampu

Yang

Terlibat

Jenis Lampu

Yang Terlibat

Ada Tiada

1 Bilik Mesyuarat √

-

2 Bilik Pegawai

√ 2 2 x 36 W

3.3 Cadangan Penjimatan

Contoh: Jumlah bilik yang terlibat

7 bilik

Jumlah beban lampu yang terlibat

0.168 kW

Anggaran jam penutupan suis (sehari)

2 jam

Anggaran penjimatan setahun (kWj)

0.168 kW x 2 jam x 22 hari x 12 bulan =

88.70 kWj

Anggaran penjimatan setahun (RM)

88.70 kWj x 0.365 RM/kWj x 7 bilik =

RM 226.64

Anggaran kos pendawaian bagi

meletakkan suis kawalan lampu pada

setiap bilik

RM 80 x 7 bilik = RM 560

Tempoh bayaran balik (tahun) Kos pendawaian / Kos Penjimatan

= RM 560 / RM 226.639

=2.47 tahun ≈ 2 tahun 6 bulan


95

4. Pengukuran Tahap Pencahayaan

Tahap pencahayaan bagi ruang kerja adalah berlainan mengikut kesesuaian pekerjaan

di dalam sesebuah bangunan. Sebagai contoh, tahap pencahayaan bagi ruang pejabat

adalah 300 lux hingga 400 lux manakala bagi koridor dan tangga adalah 100 lux

(Rujuk Appendix 2 di dalam Energy Efficiency Guidelines For CKE Design). Tahap

pencahayaan yang optimum di ruang kerja dapat mengurangkan penggunaan tenaga

bagi beban lampu di dalam sesebuah bangunan. Oleh yang demikian, pengukuran

tahap pencahayaan (lux level) adalah perlu di dalam audit tenaga bagi mengetahui

tahap pencahayaan sebenar serta mencadangkan kaedah penjimatan tenaga yang perlu

dilaksanakan. Pengukuran tahap pencahayaan dan penggunaan alat pengukuran

dengan betul dapat membantu juru audit tenaga memperolehi keputusan dengan lebih

tepat lagi.

Di dalam bab ini diterangkan secara ringkas berkenaan kaedah pengukuran serta

penggunaan peralatan pengukuran dengan betul sebagai panduan juru audit tenaga.

4.1 Kaedah Penentuan Titik Kawasan Kajian Untuk Lux Meter

Penentuan titik kawasan kajian iaitu objek kerja berupa meja kerja mahupun peralatan

yang bersesuaian, pengukuran dapat dilakukan di atas meja yang ada. Jarak tertentu

dibezakan berdasarkan luas ruangan sebagai berikut:

i. Luas ruangan kurang dari 10 meter persegi : Titik potong garis horizontal

panjang dan lebar ruangan adalah pada jarak setiap 1 (satu) meter x 1 (satu)

meter.

ii. Luas ruangan antara 10 meter persegi sampai 100 meter persegi : Titik potong

garis horizontal panjang dan lebar ruangan adalah pada jarak setiap 3 (tiga)

meter x 3 (tiga) meter.

iii. Luas ruangan lebih dari 100 meter persegi : Titik potong horizontal panjang

dan lebar ruangan adalah pada jarak 6 meter x 6 meter.


96

4.2 Kaedah Penggunaan Lux Meter

i. Ubah power on / off pada posisi “ON” ‘1’ = ON ‘2’ = OFF

ii. Pilih julat yang sesuai (Contoh: 2000 lux atau 20.000 lux) pada “range

switch”.

iii. Lakukan “zero adjustment” untuk meyakinkan posisi “zero value”.

iv. Pegang “light sensor” setinggi kurang lebih 0.85 – 0.90 meter dari lantai dan

menghadapkan pada sumber cahaya dan tunggu beberapa saat sehingga

paparan (display) menunjukkan nilai yang terbaca.

v. Sebelum melakukan pengukuran biarkan “light sensor” terpapar kepada

cahaya selama 5 minit.

vi. Elakkan bayangan operator melindungi “light sensor”. Oleh itu, disaran agar

dijauhkan dari badan operator.

vii. Pakaian operator seboleh-bolehnya hendaklah berwarna gelap untuk

menghindari terjadinya pantulan cahaya.


97

PERALATAN PEJABAT DAN

DOMESTIK

LAMPIRAN 7 - I


98

I. PERALATAN PEJABAT DAN DOMESTIK

Peralatan pejabat merupakan 10% penyumbang kepada penggunaan tenaga di dalam bangunan.

Penggunaan peralatan pejabat yang lebih cekap tenaga boleh membantu mengurangkan

penggunaan tenaga elektrik bangunan. Perbandingan ini boleh dibuat melalui pengiraan Socket

Power Intensity (W/m² atau W/item).

Jadual 7 menunjukkan purata penggunaan tenaga untuk peralatan pejabat bagi 10 jam sehari.

Peralatan

Purata

Penggunaan

Tenaga Pada

Waktu Pejabat

(W)

Purata

Penggunaan

Tenaga Pada

Luar Waktu

Pejabat (W)

Bilangan

Purata Penggunaan

Tenaga Pada Waktu

Pejabat (W/Bil.)

Desktop

(no monitor)

40 5 1 40

Laptops 20 5 1 20

CRT monitor 65 5 1 65

LCD monitor 20 5 1 20

Printers 5 5 10 0.5

Photocopier 25 25 10 2.5

Fax machines 5 5 10 0.5

Jadual 7: Purata Penggunaan Tenaga Untuk Peralatan Pejabat Bagi 10 Jam Sehari


99

i. Kaedah Pengukuran

- Terdapat 2 cara untuk mengukur penggunaan kuasa elektrik untuk peralatan di

dalam bangunan;

i. Mengira jumlah keseluruhan peralatan pejabat terpasang beserta penggunaan

kuasa

ii. Mengambil bacaan kuasa di setiap papan agihan soket kuasa dengan

menggunakan clamp meter / power logger.

- Jumlah penggunaan kuasa yang diperolehi perlu dibahagi dengan jumlah

keseluruhan kawasan untuk mendapatkan Socket Power Intensity (SPI) W/m²

ii. Pengisian Borang (Checklist) Pengukuran

Contoh:

No. Lokasi Jenis Peralatan

Pejabat Jumlah Kuasa (W) Catatan

1 Bilik Pegawai 1

Komputer

(CPU + LCD

monitor)

1 25 -

2 Ruang Pejabat Mesin Pencetak 1 25 -

iii. Cadangan penjimatan

Pastikan peralatan pejabat (cth: komputer, mesin fotokopi di dalam energy savings mode)

apabila tidak digunakan.


100



101

SISTEM PENYAMAN UDARA

LAMPIRAN 7 - J


102

J. SISTEM PENYAMAN UDARA

Sistem mekanikal di dalam bangunan merangkumi tiga sistem iaitu sistem penyaman udara,

sistem lif dan sistem bekalan air dalaman. Kebiasaannya, bagi bangunan kerajaan yang

menggunakan penyaman udara secara keseluruhan, sistem penyaman udara merupakan

penyumbang terbesar kepada bil elektrik sesebuah bangunan itu. Oleh itu, audit tenaga bagi

sistem mekanikal menfokuskan kepada kapasiti beban sistem penyaman udara dan seterusnya

membuat cadangan bagi mengurangkan beban tersebut.


Bagi mengenalpasti maklumat terperinci mengenai beban sistem penyaman udara, pengumpulan

data dilakukan dengan merekod bacaan tenaga menggunakan Power Logger yang dipasang pada

papan suis utama (Main Switch Board). Kemudian, pengiraan secara manual dilakukan bagi

mendapatkan pecahan bebanan tenaga untuk sistem penyaman udara bangunan.

Data awal seperti berikut diperlukan bagi memastikan auditan tenaga bahagian mekanikal dapat

dilaksanakan dengan berkesan:

i. Data penggunaan tenaga bangunan untuk tempoh sekurang-kurangnya setahun (kWj).

ii. Data beban sistem penyaman udara untuk sehari (Btu/hr).

iii. Keluasan lantai dalam meter persegi (m2) yang disejukkan oleh sesebuah AHU.

iv. Suhu udara dalam bangunan – bagi tujuan pelaksanaan imbangan suhu penyaman udara.

Semasa audit tenaga yang terperinci dijalankan, data tambahan seperti berikut direkodkan bagi

melihat penggunaan tenaga sistem penyaman udara bangunan:

i. Off coil, on coil ( Suhu dan Kelembapan Relatif, RH)

ii. Supply air, return air flow

iii. Kuasa Elektrik


103

iv. Menara Penyejuk (Cooling tower)

- LCWT

- ECWT

- Amp Motor

- Suhu dan kelembapan relatif Udara Luar (ambient air)

- Kualiti air

v. Pam Air Dingin (Chilled Water Pump), Pam Air Kondenser (Condenser Water Pump)

- Amp Motor

- Aliran Pam (Pump flow)

vi. Sampel Unit Pengawal Udara (Sample AHU)

- Aras Bawah

- Aras Tengah

- Aras Paling Atas

vii. Ruang Berpenyaman Udara (Air Conditioning Space)

- Suhu dan Kelembapan Relatif (Temp, RH)

- Diffuser CFM

Penggunaan tenaga bagi sistem penyaman udara bangunan dipecahkan kepada komponen berikut

bagi mengenalpasti komponen penyaman udara yang paling banyak menggunakan tenaga:

i. Compressor

ii. Blower Fan

iii. Condenser Water Pump

iv. Cooling Tower

Suhu udara dalam bangunan direkodkan dengan menggunakan alat data logger yang boleh

merekod data seperti suhu, kelembapan, tahap pencahayaan (lux level) dan lain-lain untuk suatu

tempoh masa yang ditetapkan.


104

1.1 Pengukuran Penggunaan Tenaga Elektrik

1.1.1 Sistem Penyaman Udara, Sistem Lif dan Sistem Bekalan Air Sejuk

Jumlah penggunaan tenaga elektrik keseluruhan bagi sistem penyaman udara,

sistem lif dan sistem bekalan air sejuk boleh diketahui dan direkod menggunakan

peralatan power logger. Lampiran 7-B menerangkan kaedah untuk merekod data

penggunaan tenaga menggunakan peralatan power logger.

Bacaan penggunaan kuasa di DB bagi setiap sistem juga perlu diambil secara

berasingan setiap satu (1) jam dengan menggunakan clamp meter. Bacaan dengan

perlu diambil sebanyak tiga (3) kali iaitu bacaan arus (A) pada kabel merah,

kuning dan biru. Unit bacaan ialah dalam Ampere (A) dan bagi mendapatkan

bacaan penggunaan kuasa, unit ini perlu ditukarkan ke unit kilowatt (kW). Contoh

pengiraan penggunaan kuasa adalah seperti berikut:

Contoh pengiraan penggunaan kuasa bagi CHWP :

CHWP 1 : Merah : 80.8 A

Kuning : 80.5 A

Biru : 77.8 A

Arus tertinggi yang dihasilkan ialah 80.8 A

Penggunaan kuasa CHWP 1 = (1.732)(415)(0.85)(80.8) / 1000 = 49.37 kW

CHWP 2 : Merah : 80.2 A

Kuning : 80.5 A

Biru : 77.8 A

Arus tertinggi yang dihasilkan ialah 80.5 A

Penggunaan kuasa CHWP 1 = (1.732)(415)(0.85)(80.5) / 1000= 49.18 kW

Jumlah penggunaan kuasa bagi CHWP : (49.37 + 49.18) kW = 98.55 kW


105

1.1.2 Sistem Chiller

Bagi menentukan bacaan penggunaan kuasa chiller, bacaan penggunaan kuasa

bagi AHU, chilled water pump, condenser water pump dan cooling tower yang

diambil dengan menggunakan clamp meter perlu ditolak dengan jumlah

penggunaan kuasa sistem penyaman udara yang diambil melalui power logger.

Contoh pengiraan penggunaan kuasa chiller adalah seperti berikut:

Contoh pengiraan penggunaan kuasa chiller:

Jumlah penggunaan kuasa keseluruhan sistem penyaman udara (bacaan dari

power logger) = 1000 kW

Penggunaan kuasa AHU = 120 kW

Penggunaan kuasa CHWP = 95 kW

Penggunaan kuasa CWP = 90 kW

Penggunaan kuasa CT = 5.5 kW

Penggunaan kuasa chiller :

(1000 120 95 90 5.5) kW = 689.5 kW

Selain itu, suhu masuk dan keluar bagi chilled water dan condenser water yang

terhasil dari chiller tersebut perlu dicatat setiap satu (1) jam. Suhu masuk dan

suhu keluar boleh dibaca secara terus dari skrin yang terdapat pada chiller seperti

Gambar 15. Bacaan suhu masuk dan keluar ini penting bagi menentukan

coefficient of performance (COP) chiller tersebut.


106

Gambar 15: Bacaan Suhu Masuk Dan Keluar Bagi Chilled Water Dan

Condenser Water Untuk Chiller

1.1.3 Compressor (bagi sistem yang tidak menggunakan chiller)

Bagi menentukan bacaan penggunaan kuasa compressor, bacaan penggunaan

kuasa bagi blower motor, condenser water pump dan cooling tower yang diambil

dengan menggunakan clamp meter perlu ditolak dengan jumlah penggunaan

kuasa sistem penyaman udara yang diambil melalui power logger. Contoh

pengiraan penggunaan kuasa compressor adalah seperti berikut:

Contoh pengiraan penggunaan kuasa compressor:

Jumlah penggunaan kuasa keseluruhan sistem penyaman udara (bacaan dari

power logger) = 400 kW

Penggunaan kuasa blower motor = 15 kW

Penggunaan kuasa CWP = 55 kW

Penggunaan kuasa CT = 10 kW

Penggunaan kuasa compressor:

(400 15 55 10) kW = 320 kW

Suhu

masuk &

keluar

chilled

water

Suhu

masuk &

keluar

condenser

water


107

1.2 Pengukuran Keselesaan Thermal

1.2.1 Suhu Dan Kelembapan Relatif (Rh)

Terdapat 2 alat yang digunakan untuk mengukur suhu dan kelembapan relatif

iaitu:

i. Data Logger boleh digunakan untuk mengukur suhu dan kelembapan relatif

(RH) bagi on-coil, off-coil dan bilik/ruang pejabat untuk AHU dan WCP.

ii. Sling thermometer boleh digunakan untuk mengukur dry bulb dan wet bulb

bagi sesuatu ruang atau tempat.

Kaedah menggunakan data logger untuk menentukan suhu dan RH adalah seperti

berikut:

a. Pilih tempat yang sesuai untuk meletakkan data logger.

- Bagi on-coil, kebiasaannya data logger dilekatkan di tengah-tengah

kawasan on-coil.

- Bagi off-coil, kebiasaannya data logger dilekatkan di tengah-tengah

kawasan off-coil.

- Bagi ruang pejabat, selalunya ruang pejabat dipilih berdasarkan beberapa

faktor antaranya jarak antara pejabat dengan chiller plant room, bilangan

kakitangan, ruang pejabat yang sentiasa dikunjungi pelanggan, ruang

pejabat yang sederhana jauh dari chiller plant room dan faktor-faktor lain

yang dirasakan perlu diberi perhatian oleh juruaudit ketika audit

dilaksanakan.

b. Lekatkan data logger pada tempat yang ingin diambil bacaan dengan

double side tape atau pita pelekat. Gambar 16 hingga Gambar 18 menunjukkan

data logger yang dilekatkan pada tempat yang telah dipilh.

c. Tekan butang hitam yang terdapat pada data logger sekali untuk setkan

data logger pada bacaan kosong. Gambar 19 menunjukkan kedudukan butang

hitam yang perlu ditekan.


108

Penentuan suhu dan kelembapan ini perlu bagi menentukan entalpi dan beban

penyejukan (Btu/Ib) yang digunakan bagi sistem penyaman udara. Contoh data

bagi suhu bilik (oC) dan relative humidity (RH) yang diambil menggunakan data

logger adalah seperti dalam Lampiran I.

Gambar 16: Pemasangan Data Logger Pada On-Coil

Gambar 17: Pemasangan Data Logger Pada Off-Coil


109

Gambar 18: Data Logger Dilekatkan Pada Dinding Ruang Pejabat

Gambar 19: Kedudukan Butang Hitam Data Logger

Kaedah menggunakan Sling thermometer untuk mengukur suhu bilik atau ruang

pejabat adalah seperi berikut:

a. Tentukan tempat yang ingin di ambil bacaan suhu. Contoh: jika ruang pejabat

tersebut luas, tentukan bilangan dan kesesuaian tempat yang ingin diambil

bacaan suhu. Bagi ruang pejabat yang kecil, hanya satu bacaan suhu sudah

mencukupi. Gambar 20 dan Gambar 21 di bawah menunjukkan contoh

bilangan tempat yang perlu diambil bacaan.

Butang

hitam


110

Gambar 20: Penentuan Bacaan Suhu Bagi Ruang Pejabat Yang Luas

Gambar 11: Penentuan bacaan suhu bagi ruang pejabat yang kecil

Gambar 21: Penentuan Bacaan Suhu Bagi Ruang Pejabat Yang Kecil

Bacaan suhu di ruang yang terdedah dengan cahaya

matahari

Bacaan suhu di ruang kerja yang hamper

dengan diffuser

Bacaan suhu hanya pada satu tempat untuk ruang pejabat yang

kecil


111

b. Memutarkan Sling thermometer selama 15 saat di ruang atau tempat yang ingin

diambil bacaan. Gambar 22 menunjukkan Sling thermometer diputarkan ketika

mengambil bacaan suhu.

Gambar 22: Memutarkan Sling Thermometer Untuk Mengambil Bacaan Suhu

c. Membaca dan mencatatkan suhu dry bulb dan wet bulb yang diperolehi. Gambar

23 menunjukkan kedudukan skala suhu dry bulb dan wet bulb.

Gambar 23: Kedudukan Skala Suhu Wet Bulb Dan Dry Bulb Pada Sling Thermometer

Contoh data bagi bacaan suhu bilik (oC) yang diambil menggunakan sling

thermometer adalah seperti pada Lampiran II.

Skala suhu dry bulb

Skala suhu wet bulb


112

1.22 CO2

Nilai CO2 perlu ditentukan bagi setiap bilik dan ruang yang berpenyaman udara

bagi menilai tahap CO2 didalam bilik tersebut. Bagi menjimatkan masa jururaudit,

bacaan CO2 biasanya diambil secara serentak ketika mengambil bacaan suhu.

Kaedah untuk mengambil bacaan CO2 adalah seperti berikut:

a. Meletakkan CO2 meter di atas meja

b. Tekan butang start dan tunggu beberapa saat

c. Ambil bacaan yang tercatat pada CO2 meter tersebut. Gambar 24

menunjukkan nilai CO2 (ppm) yang terdapat pada CO2 meter

Contoh data bagi nilai CO2 adalah seperti dalam Lampiran III.

Gambar 24: Nilai CO2 Yang Terdapat Pada CO2 Meter

Nilai CO2


113

1.2.3 Halaju Udara

Halaju udara perlu ditentukan bagi mengetahui nilai halaju yang terhasil pada

AHU atau WCP unit. Penentuan halaju udara ini penting bagi memudahkan

pengiraan COP.

Kaedah yang perlu dilakukan bagi menentukan halaju udara adalah seperti

berikut:

a. Letakkan air flow meter pada setiap filter yang terdapat pada AHU atau WCP

unit. Gambar 25 menunjukkan cara mengambil bacaan halaju udara.

b. Pastikan anak panah yang terdapat pada flow meter menghala ke arah filter.

c. Mencatat bacaan yang terhasil pada alat tersebut.

d. Ulang cara diatas pada filter yang berikutnya. Sekiranya terdapat 6 filter pada

AHU atau WCP, perlu diulang sebanyak 6 kali. Gambar 26 menunjukkan

bilangan filter dan setiap satunya perlu diambil bacaan halaju udara yang terhasil.

Gambar 25: Cara Mengambil Bacaan Halaju Udara Pada Filter On-Coil

AHU Atau WCP

Anak panah menghala

ke arah filter


114

Gambar 26: Filter Yang Perlu Diambil Bacaan Halaju Udara

1.3 Pengukuran Indeks Kuasa Penyaman Udara (Air Conditioning Power

Intensity, ACPI)

Daripada data penggunaan tenaga elektrik untuk sistem penyaman udara, Indeks Kuasa

Penyaman Udara, ACPI dapat diperolehi melalui pengiraan seperti berikut:

1.4 Pengukuran Coefficient of Performance (COP)

Coefficient of Performance (COP) merupakan salah satu kriteria dan kaedah yang

digunakan untuk menilai prestasi sesuatu sistem penyaman udara. Formula pengiraan

adalah seperti berikut:

COP terbahagi kepada dua iaitu COP sistem dan COP kitaran. COP sistem adalah

termasuk semua kuasa bagi komponen sistem seperti condenser pump, compressor,

cooling tower dan blower. COP kitaran (cycle) pula hanya melibatkan kuasa pada

compressor sahaja. Contoh data bagi nilai COP adalah seperti dalam Lampiran IV.

Jadual 8 (Lampiran V) menunjukkan COP minima bagi Water Cooled Unitary Air

Conditioners (Electrically Driven).

1

2 4

3

6

5


115

1.5 Pengukuran Melalui Simulasi Penggunaan Tenaga Bangunan

Penganalisaan penggunaan tenaga bagi sesebuah bangunan juga dilakukan dengan

menggunakan kaedah simulasi untuk mendapatkan gambaran secara teori penggunaan

tenaga sesebuah bangunan itu. Perisian yang digunakan bagi menjalankan simulasi

penggunaan tenaga ke atas bangunan ialah Integrated Environment Solution (IES)

<Virtual Environment>.

Melalui simulasi ini, jumlah penggunaan tenaga tahunan bagi setiap sistem yang ada pada

sesebuah bangunan ini dapat ditentukan. Bangunan yang berkenaan dimodelkan dengan

dimensi, bahan binaan dan cara pengoperasian yang sama seperti sebenar sebelum proses

simulasi dijalankan.

Parameter seperti berikut dimasukkan ke dalam Simulasi Penggunaan Tenaga bagi

menganggarkan penggunaan tenaga tahunan:

i. Suhu ruang pejabat, oC

ii. Kelembapan relative ruang pejabat, %

iii. Kadar penyusupan, ACH

iv. Kepadatan penghuni, m2/orang

v. Tenaga digunakan untuk pencahayaan, W/m2

vi. Tenaga digunakan untuk peralatan pejabat, W/m2


116

2. Pengisian Borang (checklist) Pengukuran

Bagi memudahkan pengumpulan data dibuat, borang seperti di Lampiran VI diwujudkan.

Borang ini merangkumi sistem mekanikal yang ada di dalam sesebuah bangunan seperti sistem

penyaman udara, sistem lif dan sistem pam untuk penggunaan air domestik.

3. Cadangan Kaedah Penjimatan

Bagi menjimatkan penggunaan tenaga dalam bangunan, beberapa langkah penjimatan boleh

dilaksanakan. Antara langkah berkenaan ialah:

i. Pelarasan suhu (temperature set point) di ruang pejabat,dan lobi bangunan.

ii. Pengawalan suhu di ruang atrium, sekiranya ada.

iii. Penggunaan sistem auxiliary ventilation di ruang atrium.

iv. Penetapan kadar aliran condenser water kepada kadar yang sesuai.

3.1 Pelarasan suhu (temperature set point) di Ruang Pejabat dan Lobi Bangunan

Penetapan suhu mengikut Garis Panduan Penjimatan Tenaga Penetapan Suhu Pada Tahap

Minimum 24oC Di Bangunan Kerajaan yang dikeluarkan oleh Kementerian Tenaga,

Teknologi Hijau dan Air (KeTTHA) pada oktober 2011 dapat mengurangkan sehingga

10% penggunaan tenaga bergantung kepada suhu asal bangunan.

Sebagai contoh, sekiranya sesebuah bangunan yang dilaraskan semula suhu dari

21 oC - 22

oC kepada 24

oC, pengiraan penjimatan adalah seperti berikut:

Jumlah penggunaan tenaga tahunan sebelum pelarasan suhu = 770,000 kWj

Jumlah penggunaan tenaga tahunan selepas pelarasan suhu = 675,000 kWj



Penjimatan tenaga = 770,000 kWj – 675,000 kWj = 95,000 kWj/tahun

Anggaran penjimatan = 95,000 kWj x RM 0.408 seunit/kWj = RM 38,760 tahun


117

3.2 Penggunaan Sistem Auxiliary Ventilation di Ruang Atrium

Cadangan penggunaan sistem auxiliary ventilation adalah supaya suhu di ruang atrium

bangunan dapat dikawal dan seterusnya mengoptimumkan penggunaan tenaga. Cadangan

ini diaplikasikan dengan menutup semua supply air diffuser yang terdapat di kawasan

atrium bagi mengelakkan udara sejuk masuk ke dalam kawasan tersebut. Pemasangan

exhaust fan tambahan diperlukan bagi memastikan terdapat peredaran udara (air flow)

yang mencukupi dan mencapai suhu persekitaran yang sesuai.

Sebagai contoh, sekiranya cadangan penggunaan auxiliary sistem digunapakai,

pengiraan penjimatan adalah seperti berikut:

Jumlah penggunaan tenaga tahunan sebelum perlaksanaan = 770,000 kWj

Jumlah penggunaan tenaga tahunan selepas perlaksanaan = 760,000 kWj



Penjimatan tenaga = 770,000 kWj – 760,000 kWj

= 10,000 kWj/ tahun

Anggaran penjimatan = 10,000 kWj x RM0.408 seunit

= RM 4,080 setahun

Anggaran kos pengubahsuaian yang diperlukan ialah RM 20,000, oleh itu tempoh

pulangan balik adalah seperti berikut:

Tempoh pulangan balik = RM 20,000 / RM 4,080

= 4.9 tahun


118

LAMPIRAN

LAMPIRAN I

Contoh data bagi Suhu Bilik (oC) dan Kelembapan relatif (RH) yang diambil menggunakan Data

logger.

LAMPIRAN II

Contoh data bagi Suhu Bilik (oC) yang diambil menggunakan Sling thermometer.


119

LAMPIRAN III

Contoh nilai CO2 yang diperolehi dalam lingkungan 10.00 pagi hingga 5.00 petang.

LAMPIRAN IV

Contoh nilai COP yang diperolehi dalam lingkungan 7.00 pagi hingga 5.00 petang.

Time

Refrigerant Load Power, kWe

System

COP

Cycle

COP (Air Conditioning System)

Btu/hr kWr System

WCPU Compressor

7.00 0 0 0 0 0 0

8.00 3,339,370.2 978.7 228.6 151.0 4.3 6.5

9.00 3,075,454.9 901.4 210.4 132.8 4.3 6.8

10.00 2,884,195.7 845.3 248.7 171.1 3.4 4.9

11.00 3,266,860.0 957.5 249.6 172.0 3.8 5.6

12.00 3,299,212.2 966.9 251.5 173.9 3.8 5.6

13.00 2,863,193.1 839.2 249.2 171.7 3.4 4.9

14.00 3,249,691.0 952.4 261.9 184.3 3.6 5.2

15.00 3,424,837.7 1,003.8 271 193.4 3.7 5.2

16.00 3,183,149.9 932.9 238.4 160.8 3.9 5.8

17.00 2,316,535.5 678.9 124.3 46.7 5.5 14.5

Average 3,090,250.0 905.7 233.4 155.8 4 6.5


120

LAMPIRAN V

Equipment Size Sub-category Minimum COP

Split system 2.7

Single package 2.7

≥ 19 kWr and < 35

kWr

Split system and single

package2.6

≥ 35 kWrSplit system and single

package2.5

< 19 kWrSplit system and single

package3

≥ 19 kWr and < 35

kWr

Split system and single

package3.5

≥ 35 kWrSplit system and single

package3.6

Air Conditioners:

Water and

evaporatively

cooled

Air Conditioners:

Air cooled with

condenser

< 19 kWr

Jadual 8: COP minima bagi Water Cooled Unitary Air Conditioners (Electrically Driven)

Jadual Pengiraan COP sistem dan kitaran daripada “MS 1525:2014 Code of Practice on Energy

Efficiency and Renewable Energy for non-Residential Building” menunjukkan COP minimum

yang dicadangkan untuk Water Cooled Unitary Air Conditioners (Electrically Driven) seperti

ditunjukkan pada Jadual 8.


121

LAMPIRAN VI

AUDIT AWALAN

BAHAGIAN 1 : MAKLUMAT AM

Nama Bangunan : …………….……………………………………………….

Jenis Bangunan : ………………………………………………………………

Luas Keluasan Keseluruhan Bangunan :..............................m2

Luas Kawasan Berpenyaman Udara:………………m2

Jumlah Tingkat:

Tahun Pembinaan: ……………………

Nama Pemeriksa:

1) ……………………………………..

2) ……………………………………..

1.1 Penambahbaikan Sistem (Jika ada):

Sistem

Tahun Skop Kerja

HVAC

Lift & Escalator

Lighting


122

1.2 Maklumat Terperinci Kawasan Bangunan

Kawasan Berpenyaman Udara:

No. Tempat Keluasan

Lantai

(m2)

Jarak

Siling Dari

Lantai (m)

Tingkat Tempoh

Operasi

(Jam)

Kawasan Terbuka (Tidak berpenyaman udara):

No. Tempat Keluasan

Lantai

(m2)

Jarak

Siling Dari

Lantai (m)

Tingkat Tempoh

Operasi

(Jam)


123

BAHAGIAN 2 : SISTEM MEKANIKAL

2.1 Sistem Penyaman Udara (HVAC):

Jenis Sistem Penyaman Udara :………………………..

No. Peralatan/Komponen Kuan-

titi

Spesifikasi Catatan

2.2 Sistem Lif:


titi

Spesifikasi Catatan

2.3 Sistem Pam Air Sejuk:


titi

Spesifikasi Catatan


124

AUDIT TERPERINCI TENAGA SISTEM MEKANIKAL

1. SISTEM PENYAMAN UDARA (HVAC)

1.1 AHU/FCU/WCPU/ACPU

Jenis Sistem Penyaman Udara:………………………..

Tempat:………………………

Spesifikasi Sistem:

Temperature/Humidity Setpoint: Cooling Capacity: Compressor FLA/LRA:

Rated Airflo: Chilled Water Flowrate: Blower Fan Motor Capacity/Speed:

Static Pressure: Water Pressure Drop: Blower Fan FLA/LRA:


125

Data Pengukuran:

Time Air On Coil Off Coil Return Air Cond. Outside Air Cond.

Total Current

Amp

Blower Fan

Current Amp

Condenser Fan

Current Amp

Compressor

Current Amp

Velocity DB WB DB WB DB WB Velocity DB WB Velocity R Y B R Y B R Y B R Y B

On Coil Area : Fresh Air Intake Area :

Air Velocity: Return Air Intake Area :


126

1.2 Chiller dan Pump

Spesifikasi Sistem :

Capacity:…………..RT/Btu/hr CHWRT:…….. FLA/LRA:……………..

Evaporator Refrigerant Temperature /

Pressure:

Condenser Refrigerant Temperature /

Pressure

Chiller Method Operation/Sequencing:

CHWST:……….. Max. Demand Limit/Percentage Loading /

Current Limit:


127

Data Pengukuran:

Time Chiller Chiller Current Amp Pumps Current Amp

CHWST CHWRT Flowrate R Y B CHWP CHWP Total CWP CWP Total

R Y B R Y B R Y B R Y B


128

1.3 Cooling Tower

Spesifikasi Sistem:

Capacity:…………..RT/Btu/hr Tower Fan Motor FLA/LRA:……..

No. of Cells: Operation Method:

Tower Fan Motor Capacity/Speed ………..


129

Data Pengukuran:

Time Ambient Cooling Tower

Temperature CWST CWRT Water Tower Fan Current Amp Total Current Amp

DB WB Flowrate R Y B R Y B


130

2. SISTEM LIF

No.

Sistem/Jenis Lif

Kuantiti

Spesifikasi Motor (Kuasa)

Tempoh Operasi (Jam)


131

3. SISTEM PAM AIR SEJUK

No.

Sistem/Jenis Pam

Kuantiti


Tempoh Operasi (Jam)


132

4. LAIN-LAIN SISTEM (EXHAUST FAN, ETC.)

No.

Sistem/Jenis

Kuantiti



133

SISTEM LIF

LAMPIRAN 7 - K


134

K. SISTEM LIF

Sistem lif didalam sesebuah bangunan merupakan salah satu daripada sistem mekanikal

yang turut menggunakan tenaga elektrik untuk beroperasi. Walaupun sistem ini bukanlah

penyumbang utama kepada penggunaan eletrik yang tinggi, tetapi tetap ada potensi untuk

membantu dalam penjimatan tenaga bangunan secara keseluruhan.

Sebagai tambahan, menurut kertas kajian yang dikeluarkan pihak International Building

Performance Simulation Association, Sydney Australia, sistem lif di dalam bangunan

yang berketinggian sederhana menggunakan 8.4% daripada jumlah penggunaan tenaga

elektrik bangunan. Oleh itu, audit tenaga bagi sistem mekanikal turut menfokuskan

kepada sistem lif selain dari sistem penyaman udara bangunan dan seterusnya membuat

cadangan bagi mengurangkan beban tenaga bagi sistem lif ini.


Bagi mengenalpasti maklumat terperinci mengenai beban sistem lif, pengumpulan data

dilakukan dengan merekod bacaan tenaga menggunakan electrical power logger yang

dipasang pada papan agihan (Distribution Board) yang terletak di dalam bilik motor lif.

(lift motor room). Data direkod untuk tempoh sekurang-kurangnya 24 jam bagi

menganggarkan pengunaan harian lif di sesebuah bangunan berkenaan.

Data yang direkodkan adalah seperti berikut:

i. Data penggunaan tenaga sistem lif untuk tempoh sekurang-kurangnya 24 jam

(kWj).

ii. Data beban tenaga untuk satu tempoh masa bagi mendapatkan bacaan kehendak

maksimum, maximum demand MD (kW).


135

Kaedah menentukan jumlah penggunaan kuasa keseluruhan bagi sistem lif adalah seperti

berikut:

a. Semak lukisan skematik elektrik untuk menentukan cara agihan elektrik.

b. Tentukan agihan elektrik yang hanya membekalkan elektrik untuk sistem lif

sahaja dan tidak bercampur dengan sistem lain.

c. Pasang power logger pada papan suis utama atau papan agihan yang

membekalkan elektrik untuk sistem lif. Gambar 11 dan Gambar 12

menunjukkan sambungan kabel pada power logger dan pemasangan power logger

pada papan suis utama. Untuk maklumat lanjut boleh dirujuk pada manual yang

telah disediakan oleh pihak pembekal power logger tersebut.

d. Masukkan maklumat yang diperlukan pada power logger tersebut seperti

Gambar 10.

e. Bilangan hari yang telah diset pada power logger untuk diambil bacaan adalah

berdasarkan faktor jangkamasa audit. Power logger perlu dipasang untuk tempoh

sekurang-kurangnya 24 jam bagi menentukan profil penggunaan kuasa lif.

Bacaan penggunaan kuasa perlu diambil secara berasingan setiap satu (1) jam dengan

mengambil bacaan di papan agihan (Distribution Board) masing- masing dengan

menggunakan clamp meter. Bacaan perlu diambil sebanyak tiga (3) kali.

Bacaan dengan menggunakan clamp meter perlu diambil sebanyak tiga (3) kali iaitu

bacaan arus (A) pada kabel merah, kuning dan biru. Unit bacaan ialah dalam Ampere (A)

dan bagi mendapatkan bacaan penggunaan kuasa, unit ini perlu ditukarkan ke unit

kilowatt (kW).


Bagi memudahkan pengumpulan data dibuat, borang seperti di Lampiran VI (Sila rujuk

muka surat 112) diwujudkan. Borang ini merangkumi sistem mekanikal yang ada

didalam sesebuah bangunan seperti sistem penyaman udara, sistem lif dan sistem pam

untuk penggunaan air domestik.


136


Bagi menjimatkan penggunaan tenaga dalam bangunan, beberapa langkah penjimatan

boleh dilaksanakan. Antara langkah berkenaan ialah:

i. Penetapan pergerakan lif mengikut waktu puncak dan waktu biasa.


137

SISTEM PAM AIR SEJUK

LAMPIRAN 7 - L


138

L. SISTEM PAM AIR SEJUK (COLD WATER PUMP)

1. Kaedah Pengukuran Sistem Pam Air Sejuk

Sistem pam di sesebuah bangunan pejabat biasanya berfungsi untuk menyalurkan air

dingin ke dalam sistem penyaman udara, air untuk kegunaan domestik dan air untuk

sistem pencegah kebakaran.

Bagi mendapatkan jumlah tenaga yang digunakan oleh sistem pam, kaedahnya adalah

sama seperti untuk mendapatkan bacaan tenaga sistem penyaman udara dan juga sistem

lif. Bacaan data tenaga direkod dengan menggunakan electrical power logger yang

dipasang pada papan agihan (Distribution Board) untuk pam yang terletak di dalam bilik

pam (pump room). Data direkod untuk tempoh sekurang-kurangnya 24 jam bagi

menganggarkan pengunaan pam di sesebuah bangunan berkenaan. Walaubagaimanapun,

sistem pam untuk alatan pencegah kebakaran hanya berfungsi semasa kecemasan dan

tidak menyumbang kepada jumlah penggunaan tenaga harian bangunan.

Data yang direkodkan adalah seperti berikut:

i. Data penggunaan tenaga sistem pam untuk tempoh sekurang-kurangnya 24 jam

(kWj).

ii. Data beban tenaga untuk satu tempoh masa bagi mendapatkan bacaan kehendak

maksimum, maximum demand MD (kW).


Bagi memudahkan pengumpulan data dibuat, borang seperti di Lampiran VI (Sila rujuk

muka surat 112) diwujudkan. Borang ini merangkumi sistem mekanikal yang ada

didalam sesebuah bangunan seperti sistem penyaman udara, sistem lif dan sistem pam

untuk penggunaan air domestik.


139


3.1 Tanpa kos:

a) Semua jenis bentuk komunikasi, maklumat serta pendidikan

kepada pemilik dan pengguna bangunan tentang penjimatan air

(Kempen kesedaran, poster, memo, e-mail, dan lain-lain lagi).

3.2 Dengan kos

a) Pemasangan tandas dual-flush

b) Pemasangan meter air individu

c) Pemasangan fittings (contoh: showerhead, urinals, dan lain-lain

yang lebih cekap penggunaan air).


140



141

UJIAN PENYUSUPAN

UDARA LUAR KE DALAM

BANGUNAN

LAMPIRAN 7 - M


142

M. UJIAN PENYUSUPAN UDARA LUAR KE DALAM BANGUNAN

(INFILTRATION TEST)

Penyusupan udara luar yang lebih panas ke dalam bangunan berpenyaman udara telah

dikenalpasti sebagai salah satu faktor yang menyebabkan sistem penyaman udara

bangunan terpaksa beroperasi dengan lebih kuat dan seterusnya meningkatkan

penggunaan tenaga elektrik bangunan itu.

Ujian Penyusupan Udara Luar ke Dalam Bangunan ini bertujuan untuk menentukan tahap

sebenar penyusupan udara luar yang tidak diperlukan dan seterusnya memperkenalkan

langkah pengawalan terhadap penyusupan udara luar ini. Langkah pengawalan yang

diperkenalkan akan dapat mengurangkan beban sistem penyaman udara bangunan dan

sekaligus membantu mengurangkan penggunaan tenaga bangunan.


Ujian Penyusupan Udara Luar ini dilakukan dengan mengumpulkan kadar wap air yang

terkondensasi di bilik Unit Pengawal Udara (Air Handling Unit, AHU) bangunan seperti

ditunjukkan pada Gambar 27 di bawah.

Data seperti berikut diperlukan bagi mengira kadar penyusupan udara ke dalam bangunan

dalam unit air-changes per hour, (ACH):

i. Keluasan lantai dalam meter persegi (m2) yang disejukkan oleh sesebuah AHU.

ii. Jarak siling dari lantai.

iii. Bilangan pengguna dalam bilik yang disejukkan oleh sesebuah AHU (bagi

mengira haba yang dibebaskan.)

iv. Suhu dan kelembapan udara luar – bagi mengira jumlah wap air yang terkandung

dalam udara luar (g/kg).

v. Suhu dan kelembapan udara dalam bangunan – bagi mengira jumlah wap air yang

terkandung dalam udara dalam bangunan (g/kg).

vi. Kadar wap air terkondensasi dari AHU (g/s).


143

Suhu dan kelembapan udara luar dan dalam bangunan direkodkan dengan menggunakan

alat data logger yang boleh merekod data seperti suhu, kelembapan, tahap pencahayaan

(lux level) dan lain-lain untuk suatu tempoh masa yang ditetapkan.

Kadar wap air terkondensasi dikira dengan mengumpulkan air yang keluar dari AHU

melalui drain pipe dalam tempoh masa yang sama semasa suhu dan kelembapan udara

luar dan dalam bangunan direkodkan.

Kadar wap air terkondensasi yang dikira ini turut meliputi beban haba orang (latent load),

udara segar dari luar yang dibenarkan masuk melalui ‘damper’ di bilik AHU dan udara

yang masuk ke dalam bangunan melalui bukaan tingkap, pintu, dinding dan sebagainya.

Sehubungan dengan itu, bagi mendapatkan bacaan udara yang menyusup ke dalam

bangunan atau penyusupan udara ini, kadar wap air terkondensasi disebabkan udara segar

dan beban haba orang ditolak dari kadar wap air terkondensasi keseluruhan.

Formula seperti di bawah digunakan bagi mengira penyusupan udara yang masuk ke

dalam bangunan.

Di mana,

FA = Kadar Penyusupan Udara (m3

air/h)

C.W = Kadar Wap Air Terkondensasi yang dikumpulkan (gwater/sec)

Occ.W = Kadar Wap Air Daripada Orang (gwater/sec)

Om = Kandungan Wap Air Udara Luar Bangunan (gwater/kgair)

Im = Kandungan Wap Air Udara Dalam Bangunan (gwater/kgair)

ρair = Ketumpatan Udara Luar Bangunan (kg/m3)


144

1.1 Pengiraan Kadar Air Terkondensasi (Condensate Water, C.W)

Jumlah keseluruhan kadar kondensasi diukur dengan mengumpul wap air yang

terkondensasi dari AHU antara 15 saat – 1 minit dan berat air berkenaan

ditimbang dalam gram. Ini seterusnya akan menghasilkan keputusan kadar wap

air yang terkondensasi. (gram/sec).

Gambar 27: Proses Pengiraan Kadar Air Terkondensasi

Air dikumpul dalam masa tertentu dari

paip kondensasi yang terdapat di

AHU.

Air yang dikumpul kemudian

ditimbang.


145

1.2 Pengukuran Kandungan Wap Air Dalam Udara Luar dan Udara

Dalam Bangunan (Outdoor Moisture, Om dan Indoor Moisture, Im).

Data bagi kandungan wap air dalam udara luar dan dalam bangunan diambil

menggunakan alat Data Logger yang diletakkan di luar bangunan dan dalam

kawasan pejabat yang disejukkan oleh sesebuah AHU seperti ditunjukkan pada

Gambar 28 di bawah.

Gambar 28: Proses Pengukuran Kandungan Wap Air Dalam Udara Luar

dan Udara Dalam Bangunan

Dari bacaan suhu dan kelembapan udara yang telah diambil, wap air dalam udara

dapat dikira atau diperolehi melalui carta psychometric. Ketumpatan udara luar

juga boleh dikira dengan menggunakan data suhu dan kelembapan udara dan

merujuk kepada carta psychometrics udara.

Data logger diletakkan di luar

(berdekatan dengan lobi) bangunan

bagi mengukur wap air dalam udara

luar.

Data logger diletakkan di dalam

pejabat untuk mengukur wap air

dalam udara ketika ujian penyusupan

sedang dibuat.


146

ANSI/ASHRAE Standard 62.1-2007 Ventilation for Acceptable Indoor Air Quality

menyarankan kadar minimum udara segar di dalam bangunan seperti berikut

untuk mengekalkan kualiti udara yang baik:

Kadar Aliran Udara (flow rate) Minimum untuk 1 m² = 0.3 l/s/m²

Kadar Aliran Udara (flow rate) Minimum untuk 1 orang = 2.5 l/s/person

ASHRAE juga menyarankan jumlah minimum udara segar yang diperlukan di

dalam bangunan untuk mengekalkan kualiti udara yang baik adalah hasil tambah

Kadar Aliran Udara Minimum untuk 1 m² dan Kadar Aliran Udara Minimum

untuk 1 orang.

1.3 Pengiraan Kadar Wap Air Daripada Orang (Occupant Moisture,

Occ.W)

Dengan merujuk kepada Jurnal Personal factors in Thermal Comfort Assessment:

Clothing Properties and Metabolic Heat Production oleh George Havenith,

Ingvar Holmer dan Ken Parsons, Department of Human Sciences, Human

Thermal Environments Laboratory, Laoughborough University Leicester;

dan laman web http://www.engineeringtoolbox.com/metabolic-heat-persons-

d_706.html (jadual seperti di lampiran A).

Haba pendam air (water latent heat) bagi pemeluwapan (evaporation) adalah;

2270 kJ/kg = 2270 Wsec/gram air.

Oleh itu, 1 orang pada 60 W haba pendam ÷ 2270 Wsec/g = 0.02643 g/sec air yang

dihasilkan seorang.

Berdasarkan bilangan orang yang berada di dalam bilik yang disejukkan oleh

sesebuah AHU, wap air keseluruhan yang dihasilkan semua orang ini boleh dikira

seperti formula berikut:

Kadar wap air oleh orang secara keseluruhan (g/sec) = 0.02643 g/sec/orang x bil.

orang.


147

2. Pengisian Borang (Checklist) Pengukuran

Bagi memudahkan pengumpulan data dibuat, Borang Ujian Penyusupan Udara Luar Ke

Dalam Bangunan digunakan. Rujuk Lampiran B.


Dengan memastikan penutupan tingkap dan pintu antara ruang berpenyaman udara

dengan ruang tidak berpenyaman udara (natural ventilation), contoh anggaran penjimatan

yang akan dicapai adalah seperti berikut:

Contoh Pengiraan Kadar Penjimatan;

Pada kadar 3.8 ACH,

Anggaran penggunaan tenaga tahunan = 1,413 kWj x 22 hari x 12 bulan x 35%

= 130,561 kWj/tahun

Bagi penurunan sebanyak 15% dari kadar ACH, iaitu 20% dari penggunaan tenaga

tahunan,

Anggaran penggunaan tenaga tahunan = 1,413 kWj x 22 hari x 12 bulan x 20%

= 74,606 kWj/tahun

Anggaran penjimatan setahun (RM) tarif baru berkuatkuasa 1 Jun 2011

= (130,561 kWj – 74,606 kWj) x 0.430 RM/kWj

= RM 24,060.00

(peratus penggunaan

tenaga disebabkan

penyusupan udara)

(peratus penggunaan

tenaga disebabkan

penyusupan udara )


148

LAMPIRAN A

Degree of

Activity

Typical

Application

Average

Metabolic

rate - male

adult (W)

Room Dry Bulb Temperature (oC)

28 27 26 24 22 20

Sens. Lat. Sens. Lat. Sens. Lat. Sen

s. Lat. Sens. Lat. Sens. Lat.

Seated, very

light work

Computer

working 120 50 70 55 65 60 60 70 50 478 42 84 36

Office work

Hotel

reception,

cashier

130 50 80 56 74 60 70 70 60 78 52 86 44

Standing,

walking slowly

Laboratory

work 130 50 80 56 74 60 70 70 60 78 52 86 44

Walking, seated 150 53 97 58 92 64 86 76 74 84 66 90 60

Moderate work Servant, hair

dresser 160 55 105 60 100 68 92 80 80 90 70 98 62

Light bench

work

Mechanical

production 220 55 165 52 158 70 150 85 135 100 120 115 105

Moderate

Dancing Party 250 62 188 70 180 78 172 94 156 110 140 125 125

Fast walking Mountain

walking 300 80 220 88 212 96 204 110 190 130 170 145 155

Heavy work Athletics 430 132 298 138 292 144 286 154 276 170 260 188 242

Jadual haba pendam orang diambil dari http://www.engineeringtoolbox.com/metabolic-

heat-persons-d_http://www.engineeringtoolbox.com/metabolic-heat-persons-d_706.html

06.html.


149

LAMPIRAN B

BORANG UJIAN PENYUSUPAN UDARA LUAR KE DALAM BANGUNAN

Nama Bangunan :……………………………………………………….

Nama Pemeriksa :……………………………………………………….

Tarikh

Keluasan Lantai (m²)

Jarak Siling Dari Lantai (m)

Bilangan Pengguna/penghuni

Jam Mula

Jam Tamat

No. Data Logger (Dalam)

No. Data Logger (Luar)

Tingkat

No. Bilik AHU

No. AHU

Nama Kawasan AHU

membekalkan udara

No Air Dikumpul

(g) Masa (s)

1

2

3

4

5


150

Contoh Pengiraan Kadar Penyusupan Udara ke Dalam Bangunan

Keluasan Lantai (m

2) 790 Beban Pendam Orang (W/person) 60

Haba pendam air (water latent heat) bagi pemeluwapan

(evaporation) adalah;

2270 kJ/kg = 2270 Wsec/gram air

Tinggi Siling Dari Lantai (m) 3 Wap Air Orang (g/sec) 0.53

Bilangan orang 20

kJ = 1000 W.sec

Ketumpatan orang (m2/person) 39.5

Density of air = 1.135348

Suhu luar bangunan (Celcius) 28.6323 Suhu udara balik 22.52827

Kelembapan luar bangunan (RH %) 76.2739 Kelembapan udara balik 73.49064

Kandungan wap air luar bangunan (g/kg) 19.00

Kandungan wap air dalam udara balik (g/kg) 12.62

Wap air dibuang (g/kg) 6.38

Air Dikumpul (grams) Sec Jumlah Kadar Kondesasi (g/sec)

Cond - Occ (g/sec)

Infil (kg air/sec) Infil (m3 air/hour)

ACH Infiltration

ACH Ashrae

Melebihi sebanyak

1 300 30 10.00 9.47 1.48 4705.628 1.99 0.44 355%

2 287 30 9.57 9.04 1.42 4490.337 1.89 0.44 335%

3 290 30 9.67 9.14 1.43 4540.02 1.92 0.44 339%

4 300 30 10.00 9.47 1.48 4705.628 1.99 0.44 355%

5 294 30 9.80 9.27 1.45 4606.263 1.94 0.44 346%

Purata 294.20 30.00 9.81 9.28 1.45 4609.575 1.94 0.44 346%


151

Keadaan Udara Dalam Bangunan

Time, GMT+08:00

Temp, °C RH, % DewPt, °C g/kg kg/kg

Air density (kg/m3)

7/4/2012 12:20 22.681 71.805 17.465 12.43874 0.012439 1.170421

7/4/2012 12:21 22.633 72.031 17.466 12.44167 0.012442 1.170606

7/4/2012 12:22 22.585 72.402 17.496 12.46994 0.01247 1.170745

7/4/2012 12:23 22.537 73.27 17.627 12.58501 0.012585 1.170725

7/4/2012 12:24 22.489 73.232 17.573 12.541 0.012541 1.170996

7/4/2012 12:25 22.465 73.577 17.62 12.58255 0.012583 1.171016

7/4/2012 12:26 22.441 73.135 17.507 12.48686 0.012487 1.171286

7/4/2012 12:27 22.417 73.917 17.642 12.60432 0.012604 1.171166

7/4/2012 12:28 22.417 73.364 17.53 12.50813 0.012508 1.171342

7/4/2012 12:29 22.465 76.475 18.192 13.08857 0.013089 1.17009

7/4/2012 12:30 22.681 75.189 18.15 13.03724 0.013037 1.169327

purata 22.52827 73.49064 17.66073 12.61673 0.012617 1.170702

Keadaan Udara Luar Bangunan

Time, GMT+08:00

Temp, °C RH, % DewPt, °C g/kg kg/kg

Air density (kg/m3)

7/4/2012 12:20 28.493 76.55 24.062 18.91174 0.018912 1.136314

7/4/2012 12:21 28.518 76.614 24.1 18.95635 0.018956 1.136141

7/4/2012 12:22 28.518 76.526 24.082 18.93392 0.018934 1.136181

7/4/2012 12:23 28.543 76.707 24.143 19.00846 0.019008 1.135955

7/4/2012 12:24 28.593 76.54 24.157 19.0226 0.019023 1.135742

7/4/2012 12:25 28.617 76.722 24.218 19.0966 0.019097 1.135521

7/4/2012 12:26 28.692 75.793 24.101 18.94304 0.018943 1.135508

7/4/2012 12:27 28.717 75.828 24.132 18.98037 0.01898 1.135348

7/4/2012 12:28 28.791 75.695 24.177 19.02995 0.01903 1.134982

7/4/2012 12:29 28.841 75.764 24.239 19.10476 0.019105 1.134662

7/4/2012 12:30 28.916 75.749 24.308 19.18652 0.019187 1.134237

purata 28.6323 76.2739 24.1411 18.99878 0.018999 1.135635


152



153

SISTEM PASIF /

PRESTASI BANGUNAN

LAMPIRAN 7 - N


154

N. SISTEM PASIF / PRESTASI BANGUNAN

SENARAI SEMAK PRESTASI BANGUNAN KERAJAAN

1) MAKLUMAT BANGUNAN KAJIAN

A)

Senarai Lukisan/ Pelan Bangunan:

(Dapatkan satu salinan dokumen ’hardcopy’ ATAU dokumen ’softcopy’)

No.

Item

Salinan Dokumen (Hardcopy)

Salinan AutoCad

Catatan

1 Pelan Lantai Bangunan (Bersama keluasan ruang)

2 Pandangan Sisi-sisi Bangunan: - Depan - Sisi Kiri - Belakang - Sisi Kanan

3 Keratan Bangunan (Menunjukkan ketinggian lantai ke siling)

4 Pelan Tapak (Beserta penunjuk arah utara)

B)

Diskripsi bangunan:

No. Perkara Keluasan (m.per) Bilik / Ruang Yang Akan Dikaji

1 Keluasan Ruang

Tingkat Bawah

Tingkat ….. (Jika perlu)


Tingkat Pertengahan




Tingkat Teratas

JUMLAH KELUASAN KESELURUHAN

1 Bil. Tingkat


155

C) Diskripsi Bahan Binaan Bangunan (Berpandukan lukisan)

No. Perkara Jenis Ketebalan(mm) Catatan

1

Dinding Dalam (Mengikut Tingkat)

i.) Bahan Binaan utama Dinding ii.) Bahan Kemasan Lapisan Dalam

Tingkat .................. i.) - ii.) -

Tingkat .................. i.) - ii.) -

Tingkat .................. i.) - ii.) -

2 Permukaan Dinding Luar

i.) Bahan Binaan Dinding

ii.) Bahan Kemasan Lapisan Luar

3 Papak Konkrit Tingkat Bawah

4 Papak Konkrit diantara Setiap Tingkat

5 PERMUKAAN BUMBUNG

i.) Jenis & Nilai ‘SRI‘

ii.) Bahan Kemasan

iii.) Bahan Penebat

iv.) Warna

v.) Pengudaraan (Jika Ada)

6 PERMUKAAN TINGKAP (Mengikut Fasad)

i.) Jenis Kaca Tingkap

ii.) Bahan Bingkai Tingkap

iii) Rekabentuk Tingkap/ bilangan

iv) Nisbah Keluasan Tingkap & Dinding (WWR)

7. PERMUKAAN SILING

i.) Jenis/ Bahan Kemasan Siling


156

i) Pengambilan Data : Luar Bangunan

- Kiraan keluasan permukaan setiap fasad (Rujuk

Lukisan)

- Jenis / Bilangan Tingkap/ Bukaan (Rujuk Lukisan)

- Bacaan suhu permukaan dinding luar (*)

- Lokasi / Diameter Lanskap luar bangunan

(*)Proses kerja akan dibuat secara berulang-ulang mengikut masa yang telah ditetapkan 1-2 Bacaan/ Pengambilan Data (Pagi) 1-2 Bacaan/ Pengambilan Data (Petang)

ii) Pengambilan Data : Dalam Bangunan

- Susun atur ruang pejabat (Internal & furniture

layout)

- Mengambil data pencahayaan (Adakah ’switch’ mengikut zone)

- Lampu akan dimatikan seketika dibeberapa lokasi ruang pejabat yang bersesuaian / sebahagian tingkat / seluruh bangunan.

- Bacaan VLT – tingkap dibuka/ditutup (lampu

dipadam)

- Bacaan cahaya ruang blind tutup/blind buka (lampu buka/tutup)

- Bacaan suhu pada permukaan dalaman

- Bacaan Kelembapan (RH)

- Lokasi lanskap dalam bangunan

- Poster/stiker langkah-langkah penjimatan tenaga dipamerkan

Proses kerja akan dibuat secara berulang-ulang mengikut masa yang telah ditetapkan 1-2 Bacaan/ Pengambilan Data (Pagi) 1-2 Bacaan/ Pengambilan Data (Petang)

2) PENGUMPULAN DATA DI TAPAK


157

iii) Orientasi Permukaan Dinding Luar

(Pengesyoran Gambar Satelit Bangunan Kajian dari imej Google Earth)

- Tandakan sudut diantara UTARA dan Dinding A (Ikut Jam):…..…sudut

A (TIMUR) B (BARAT)

DINDING (Jika berlainan dari lukisan) DINDING (Jika berlainan dari lukisan)

- Bahan - Bahan

- Ketebalan [mm] - Ketebalan [mm]

- Warna (Luar) - Warna (Luar)

- Keluasan [m.per] - Keluasan [m.per]

- Adakah terdedah

kepada matahari?

Jika TIDAK, ulasan lanjut

- Adakah terdedah

kepada matahari?

Jika TIDAK, ulasan lanjut

TINGKAP TINGKAP

- Bahan - Bahan

- Bahan Kerangka - Bahan Kerangka

- Peneduh Cahaya - Peneduh Cahaya

- Keluasan [m.per] - Keluasan [m.per]

- Nilai SC - Nilai SC

- Unjuran tingkap YA - Unjuran tingkap YA

- Blinds YA - Blinds YA

- Side Reveals YA - Side Reveals YA

- Curtains YA - Curtains YA

- Mempunyai

Peneduh Cahaya diluar? Jika YA,

ulasan lanjut

- Mempunyai

Peneduh Cahaya diluar? Jika YA,

ulasan lanjut

T

S

U

B


158

Blok Aras Nama Ruang Masa Ukuran pagi/ptg

Suhu°C

Blok / Aras

Nama Ruang

Masa

Ukuran diambil

Cahaya Siang

(LUX)

Pencahayaan buatan

(LUX)

Buka lampu

Tutup lampu

Dengan Langsir/Bidai

Tanpa Langsir/bidai

Blok / Aras

Nama Ruang

Masa Ukuran diambil Pg/ptg

Cahaya Siang -VLT (LUX)

Buka tingkap

Tutup tingkap

3) PENGUKURAN PURATA RUANG DALAMAN (SUHU) (Sila lengkapkan Ukuran di tempat yang disediakan)

4) PENGUKURAN PENCAHAYAAN DALAMAN (Sila lengkapkan Ukuran di tempat yang disediakan)

5) PENGUKURAN PENCAHAYAAN DALAMAN MELALUI TINGKAP (VISIBLE LIGHT TRANSMITTANCE – VLT)

(Sila lengkapkan Ukuran di tempat yang disediakan)


159

i) Gambar yang diambil ( Tandakan ditempat yang sudah dilengkapkan)

Kesemua

Dinding Luar

dan Bumbung

Kesemua

Tingkap dan

Pintu

Landskap

persekitaran

Ruang

Dalaman

Lain - lain

ii) Maklumat: mengenai Penjimatan Tenaga ( Papan tanda/ poster/ maklumat / arahan dll.)

Jabatan/ Kawasan/ Aras Masa diambil

iii) Maklumat: Landskap (dalam bangunan)

Jabatan/ Kawasan/ Aras Catatan

iv) Maklumat: Landskap (luar bangunan)

Lokasi/ Orientasi/ Gambar Catatan

‘TAMAT’

6) MAKLUMAT TAMBAHAN BANGUNAN KAJIAN (Sila lengkapkan Ukuran di tempat yang disediakan)


160



161

PENGIRAAN OVERALL

THERMAL TRANSFER VALUE

& ROOF THERMAL TRANSFER

VALUE

LAMPIRAN 7 - O


162

O. PENGIRAAN ’OVERALL THERMAL TRANSFER VALUE’ (OTTV) &

’ROOF THERMAL TRANSFER VALUE’ (RTTV)

i. Konsep OTTV

Haba matahari yang menyusup kedalam bangunan melalui sampul bangunan (building

envelope) adalah penyumbang bagi menentukan beban sistem penyaman udara sesuatu

bangunan. Bagi sesebuah bangunan yang tidak mempunyai sistem penyaman udara, haba

matahari menyumbang kepada keadaan ketidakselesaan didalam bangunan itu. Untuk

mengurangkan kesan haba matahari didalam bangunan, rekabentuk bangunan yang

mempunyai pendekatan penjimatan tenaga adalah sangat penting.

Salah satu kriteria untuk mencapai reka bentuk sampul bangunan yang cekap tenaga

adalah dengan mengira ’Overall Thermal Transfer Value (OTTV)’ yang telah dicapai

oleh bangunan tersebut. Nilai OTTV untuk sesebuah bangunan berkeluasan 1000 m2

seharusnya tidak melebihi 50 W/m2 (rujukan: MS 1525:2014). Nilai OTTV yang

ditetapkan ini adalah bermatlamat untuk mengurangkan kemasukan haba matahari

kedalam bangunan dan akan menyumbang kepada pengurangan beban sistem penyaman

udara bangunan tersebut.

ii. Kaedah Pengiraan OTTV

Pengiraan OTTV bagi sampul bangunan adalah seperti berikut:

Dimana,

OTTV = (A1 x OTTV1) + (A2 x OTTV2) + ... + (An x OTTVn)

A1 + A2 + ... + An

A1 ialah keluasan kasar dinding luar bagi orientasi 1; dan

OTTV ialah nilai OTTV bagi orientasi 1 dari persamaan (2)


163

Dimana Persamaan (2) adalah,

Untuk bukaan pada orientasi yang dipilih, formula pengiraan adalah seperti berikut:

OTTV i = 15α (1 – WWR) Uw + 6 (WWR) Uf + (194 x OF x WWR x SC )

Dimana,

WWR ialah ratio keluasan tingkap kepada dinding (window-to-wall ratio) orientasi yang

dipilih

α ialah penyerapan (absorptiviti) solar bagi dinding tidak telus, seperti di Jadual 9

Uw ialah pegantaraan haba pada dinding tidak telus (W/m2K)

Uf ialah pegantaraan haba pada sistem bukaan (W/m2K)

OF ialah faktor orientasi solar, seperti di Jadual 8; dan

SC ialah pekali teduhan bagi sistem bukaan

Nota: SHGC ialah pekali perolehan haba solar; dimana, SHGC = SC x 0.87

Jadual 9: Faktor Orientasi Solar


164

Jadual 10: Kadar Penyerapan (Absorptiviti) Solar Bagi Dinding Tidak

Telus

iii. Konsep RTTV

Dalam kes bangunan yang menggunakan sistem penyaman udara, konsep ’Roof Thermal

Transfer Value (RTTV) adalah terpakai jika pada bahagian bumbung bangunan itu

mempunyai Skylight dan keseluruhan ruang dibawahnya adalah menggunakan penyaman

udara. Pengesyoran maksimum RTTV ialah 25 W/m2.

iv. Kaedah Pengiraan RTTV

Pengiraan RTTV adalah seperti berikut:


165

v. Equivalent Temperature Difference

Bagi memudahkan pengiraan RTTV, ’The Equivalent Temperature Difference’ (TDeq)

bagi jenis pembinaan bumbung yang berbeza telah diklasifikasikan seperti di Jadual 10

berikut:

Jadual 11: The Equivalent Temperature Difference (TDeq) Bagi Pelbagai Jenis Bumbung

vi. Solar Factor

Bagi orientasi dan darjah kecerunan bumbung, solar facto’ adalah seperti persamaan

berikut:

SF = 323 x OF

Dimana,

SF ialah faktor solar (W/m2); dan

OF ialah faktor orientasi dengan merujuk orientasi bumbung dan kecerunan skylight

seperti ditunjukkan di Jadual 11.

Jadual 12: Faktor Orientasi Bumbung Dan Kecerunan Skylight


166

Jika bumbung mempunyai bahagian-bahagian yang berbeza orientasinya atau kecerunan

bumbung berbeza, RTTV bagi keseluruhan bumbung harus dikira seperti berikut:

RTTV = (A01 x RTTV1) + (A02 x RTTV2) + ... + (A0n x RTTV0n)

A01 + A02 + ... + A0n

Dimana,


167

KAJI SELIDIK KESELESAAN

PENGGUNA

LAMPIRAN 7 - P


168

P. KAJI SELIDIK KESELESAAN PENGGUNA Blok / Aras Pejabat :__________________________________________ Nama Unit / Jabatan :__________________________________________ Kedudukan Dipejabat : Utara / Selatan / Timur / Barat (potong yg tidak

berkaitan) Keadaan Cuaca Diluar : Cerah / Mendung / Hujan (potong yg tidak

berkaitan)

PENILAIAN TAHAP KESELESAAN PERSEKITARAN RUANG DALAMAN BANGUNAN KERAJAAN

1) KUALITI UDARA DAN SISTEM PENGUDARAAN

1) Bagaimanakah anda menilaikan tahap kualiti udara dan sistem pengudaraan di tempat kerja anda sejak tiga bulan yang lalu? Kualiti udara dan sistem pengudaraan adalah:

Ya, Selalu

Ya, Kadang-kadang

Ya, Tidak

pernah Kering

Lembap

Sukar bernafas/ berasa menyesakkan

Berkulat

Berbau (Nyatakan punca bau:………………………….)

Segar

2) Adakah anda berasa sukar bernafas/menyesakkan ketika berada di tempat kerja apabila anda mula memasuki pejabat di waktu pagi?

Selalu

Biasa

Sekali sekala

Tidak pernah

3) Secara umumnya, apakah persepsi anda terhadap kualiti udara dan sistem pengudaraan di tempat anda bekerja sejak tiga bulan yang lalu?

Sangat baik

Baik

Boleh di terima

Tidak baik

Sangat baik


169

2) TAHAP KESELESAAN SUHU

4) Adakah anda mengalami kesukaran dengan tahap penyejukan dan pengawalan suhu di pejabat anda sejak tiga bulan yang lalu? Tahap penyejukan dan pengawalan suhu adalah sepert berikut:

Ya, Selalu

Ya, Kadang-kadang

Ya, Tidak pernah

Terlalu panas di waktu pagi

Terlalu sejuk di waktu pagi

Terlalu panas di waktu petang

Terlalu sejuk di waktu petang

Kemarau/kekeringan, akibat saluran pengudaraan udara dalaman.

Terlalu sejuk di sepanjang hari

Terlalu panas di sepanjang hari

5) Adakah anda memerlukan pakaian tambahan ketika di pejabat sepanjang hari untuk berasa lebih selesa?

Ya, Selalu Ya, Kadang-kadang Tidak pernah

6) Adakah ruang pejabat anda mempunyai sekurang-kurangnya satu tingkap/bukaan yang menghadap keluar?

Ya

Tidak

Sekiranya ya, Apakah arah orientasinya ? Utara Selatan Timur Barat

Adakah tingkap/bukaan menggunakan langsir/ bidai?

Selalu

Kadang-kadang

Tidak pernah

7) Adakah permukaan tingkap menjadi terlalu panas apabila cahaya matahari melaluinya?

Selalu Kadang-kadang Jarang-jarang Tidak pernah


170

8) Bolehkah anda mengawal kemasukan haba matahari melalui tingkap tersebut?

Penggunaan bidai

Penggunan langsir

Lain-lain (Sila nyatakan)

Tidak

pernah

9) Secara umumnya, bagaimana anda menilai tahap suhu di dalam pejabat anda sejak tiga bulan yang lalu?

Sangat baik

Baik

Boleh diterima

Tidak baik

Sangat tidak baik

3) TAHAP KESELESAAN PENCAHAYAAN

10) Adakah anda lebih suka bekerja dengan menggunakan pencahayaan semulajadi, cahaya lampu/tiruan atau kombinasi kedua-duanya?

Suka cahaya semulajadi

Suka cahaya lampu/ tiruan

Suka kombinasi kedua-

duanya

11) Adakah anda selalu berkerja dengan bergantung penuh pada cahaya semulajadi sahaja?

Selalu

Kadang-kadang

Jarang-jarang

Tidak pernah

12) Adakah anda menggunakan lampu meja atau bentuk lampu yang sama fungsi dengannya?

Ya

Tidak

Sekira jawapannya YA, adakah anda menggunakannya

Sentiasa

Selalu

Kadangkala

Tidak pernah

Sekira jawapannya TIDAK, adakah penggunaan lampu meja dapat memperbaiki tahap keselesaan suasana bekerja anda?

Ya

Tidak


171

13) Secara umumnya, bagaimana anda menilai tahap pencahayaan, samada cahaya lampu dan cahaya semulajadi atau kombinasi kedua-duanya?

Cahaya terlalu sedikit

Sederhana sahaja

Terlalu banyak cahaya

Di tempat kerja / meja

Di bilik pejabat secara umumnya

Di sistem komputer anda

14) Adakah punca cahaya lampu/tiruan menyebabkan penglihatan anda silau dan sangat mengganggu anda? Selalu Kadang-kadang Sekali sekala Tidak

pernah Di tempat kerja/ meja

Di sistem komputer anda

15) Adakah punca cahaya semulajadi menyebabkan penglihatan anda silau dan sangat mengganggu anda? Selalu Kadang-kadang Sekali sekala Tidak

pernah Imbasan dari awan/langit (diffuse)

Pancaran matahari terus (direct)


172

4) TAHAP KESELESAAN BUNYI

16) Adakah anda pernah mengalami kesukaran terhadap tahap bunyi bising di ruang bekerja/pej abat anda sejak tiga bulan yang lalu yang mana berkemungkinan dapat anda kenalpasti ianya berpunca dari perkara-perkara berikut: Ya, Selalu Ya, kadang-

kadang Tidak

pernah Sistem pengudaraan/ penghawa dingin

Bunyi bising dari luar pejabat

Sistem Komputer anda

Mesin pencetak dan fotostat

Ruang Koridor/ ruang laluan

Kerja-kerja pengubahsuaian

Lain-lain (Sila nyatakan …………………)

17) Adakah anda dapat menilai dengan mudah atau menghadapi kesukaran untuk mengadakan perbualan di ruang bekerja/pejabat anda?

Ya, mudah

Agak sukar ( kesan bunyi pantulan)

Kesukaran ( lain-lain, sila nyatakan )

18) Secara amnya, bagaimana anda menilai tahap kebisingan di ruang bekerja/ pejabat anda sejak tiga bulan yang lalu?

Sangat sunyi

Agak sunyi

Boleh diterima

Mengganggu

Sangat bising


173

19) Adakah anda setuju dengan bekerja tanpa menggunakan cahaya tiruan dapat menjimatkan tenaga elektrik? Tidak Setuju

Kurang setuju

Setuju

Sangat setuju

20) Adakah anda berasa selesa bekerja dengan hanya menggunakan cahaya semulajadi?

Tidak Selesa

Kurang Selesa

Selesa

21) Secara umumnya, tanpa cahaya tiruan adakah ruang tempat kerja anda mempunyai pencahayaan semulajadi yang baik?

Terlalu Gelap Gelap Baik Sangat Baik

Jika TIDAK nyatakan mengapa ____________________________________________________ 22) Adakah anda berpendapat elemen tingkap / bukaan di ruang kerja anda adalah sangat penting?

Sangat penting Sederhana penting Tidak penting

23) Jika pencahayaan semulajadi di tempat anda mencukupi adakah anda akan mengelak menggunakan cahaya tiruan (lampu)? Tidak Ya Jika TIDAK nyatakan mengapa ____________________________________________________ 24) Apakah kaedah lain yang dapat menyumbang kepada penjimatan tenaga yang boleh anda syorkan? _____________________________________________________________________________

5) KESEDARAN PENJIMATAN TENAGA


174

25) Bagaimana anda menilai tahap keselesaan di ruang-ruang dalaman lain di persekitaran kawasan pejabat anda?

B: Baik ; S: Sederhana; TB: Tidak Baik

Ruang-Ruang Lain (Jika Ada)

Udara Suhu Bunyi Cahaya (tanpa lampu)

B S TB B S TB B S TB B S TB

Kafetaria

Ruang koridor

Tandas

Lobi/ Atrium

Bilik-bilik Mesyuarat

Ulasan/ Cadangan:

Tarikh:

Diucapkan terima kasih kepada semua pihak yang berkenaan, diatas kesudian meluangkan masa bagi

melengkapkan Borang Soal Selidik ini. Kerjasama anda adalah amat dihargai. Sokongan anda yang

berterusan ini bukan sahaja akan menjayakan misi Jabatan Kerja Raya untuk memperkenalkan kaedah

penjimatan dan pengurusan tenaga, malahan ianya secara tidak langsung akan memperbaiki dan

mewujudkan tahap keselesaan persekitaran kerja yang maksima di bangunan pejabat anda!

‘TAMAT & TERIMA KASIH’


175

PENILAIAN SISTEM

PENGURUSAN TENAGA

LAMPIRAN 7 - Q


176

Q. SISTEM PENGURUSAN TENAGA (SPT)

SPT adalah merupakan sistem pengurusan bersifat holistik yang merangkumi pengurusan

secara sistematik semua elemen yang memberi kesan kepada penggunaan tenaga dalam

bangunan dengan objektif untuk menjamin penggunaan tenaga secara rasional. SPT

memberi penekanan kepada prinsip-prinsip seperti berikut: i) Memberi fokus kepada

pengurusan; ii) Komitmen daripada pengurusan tertinggi; iii) Penglibatan semua pihak;

dan iv) Penambahbaikan berterusan.

Di antara elemen-elemen yang terlibat dalam pengurusan tenaga ialah:

a. Polisi Tenaga

b. Strategi Pengurusan Tenaga

c. Struktur Organisasi

d. Kepatuhan Undang-Undang, Piawaian dan Pekeliling

e. Polisi Perolehan

f. Pemantauan Analisa Pengurusan Tenaga

g. Penetapan Sasaran

h. Potensi Penjimatan

i. Latihan dan Penglibatan Staf

j. Prosedur Operasi

k. Komunikasi

1. OBJEKTIF

Audit pengurusan adalah untuk menilai tahap kewujudan dan pelaksanaan elemen-

elemen di atas dalam sesebuah organisasi.

2. KAEDAH

Pemeriksaan elemen-elemen ini boleh dilaksanakan dengan kaedah berikut:

a. Temuduga dengan pihak berkaitan (cth: pengurus fasiliti, pemilik bangunan,

penghuni bangunan dll.)

b. Semakan dokumen

c. Pemerhatian persekitaran organisasi (field survey)


177

3. PENILAIAN

Penilaian ini akan dilakukan mengikut kaedah pemarkahan melalui semakan ke atas

setiap aspek-aspek tersebut. Pemarkahan yang diberikan adalah bergantung kepada tahap

kewujudan dan pelaksanaan setiap aspek berkenaan. Jadual bagi penilaian pengurusan

tenaga seperti ditunjukkan pada Jadual 23 di bawah.

Aspek -aspek pengurusan tenaga yang dinilai adalah;

Polisi Tenaga

Penyataan komitmen sesebuah jabatan ke atas usaha melaksanakan pengurusan tenaga

termasuk menetapkan sasaran pengurusan tenaga. Penilaian akan dilakukan secara

semakan kewujudan polisi tenaga, komitmen pengurusan tertinggi dan kakitangan

dalaman ke atas polisi tenaga, penambahbaikan polisi tenaga secara berkala, penetapan

sasaran tenaga dan komitmen pelaksanaan langkah-langkah penjimatan tenaga.

Strategi Pengurusan Tenaga

Antara aspek yang ditekankan dalam penilaian strategi pengurusan tenaga adalah

kewujudan dokumen rasmi yang telah dipersetujui oleh pengurusan tertinggi.

Kepentingan pelan tindakan pengurusan tenaga serta kajian semula berkala bagi

dokumen-dokumen berkaitan turut dititikberatkan dalam penilaian ini.

Struktur Organisasi

Penilaian akan dilakukan secara menyemak kewujudan organisasi pengurusan tenaga dan

penglibatan pengurusan tertinggi, tugas dan tanggungjawab setiap ahli organisasi

pengurusan tenaga ditentukan dengan jelas dan pemantauan penggunaan tenaga secara

berkala.

Kepatuhan Undang-undang, Piawaian dan Pekeliling

Penilaian akan dilakukan dengan menilai kewujudan sistem bagi mengenalpasti

keperluan-keperluan undang-undang, piawaian dan pekeliling yang perlu dipatuhi dan

tahap pematuhan kepada keperluan-keperluan tersebut.


178

Polisi Perolehan

Penilaian dibuat bagi mengenalpasti sejauh mana elemen tenaga disertakan dalam polisi-

polisi perolehan dalam organisasi, termasuk polisi perolehan asset-aset baru serta polisi

yang melibatkan asset-aset sedia ada.

Pemantauan dan Analisa Penggunaan Tenaga

Penilaian dibuat terhadap aktiviti pengumpulan data tenaga, analisa tenaga dan pelaporan

tenaga secara berkala kepada pengurusan tertinggi organisasi.

Penetapan Sasaran

Penilaian dibuat berdasarkan kewujudan sasaran serta kebolehlaksanaan sasaran-sasaran

mengikut keupayan jabatan dari segi teknikal, kewangan dan sumber manusia.

Potensi Penjimatan

Penilaian dibuat terhadap kewujudan kaedah sistematik bagi mengenalpasti peluang

penjimatan.

Latihan dan Penglibatan Staf

Penilaian akan dilakukan terhadap komitmen jabatan dalam menyediakan dan

melaksanakan latihan pengurusan tenaga kepada kakitangan, pelaksanaan program

kesedaran dikalangan penghuni bangunan dan penglibatan kakitangan dalam aktiviti

pengurusan tenaga

Prosedur Operasi

Penilaian dibuat atas kewujudan sistem pelaporan pembaziran tenaga, jadual

penyenggaraan dan arahan pengendalian operasi yang melibatkan penjimatan tenaga.

Komunikasi

Saluran penyampaian maklumat di antara organisasi pengurusan tenaga dan penghuni

bangunan berkenaan pengurusan tenaga. Ia bertujuan untuk memastikan setiap maklumat

atau aktiviti pengurusan dapat disampaikan kepada semua penghuni bangunan. Penilaian

akan dilakukan secara menyemak kewujudan komunikasi rasmi yang berterusan di antara

semua kakitangan jabatan berkaitan aktiviti pengurusan tenaga dan makluman prestasi

tenaga selepas pelaksanaan langkah-langkah penjimatan kepada kakitangan jabatan.


179

1 POLISI TENAGA

No. Keterangan Skor

Ulasan Sebenar Maksima

1.1 Wujud polisi tenaga secara bertulis 2

1.2 Polisi tenaga dipersetujui oleh Pengurusan

Tertinggi 2

1.3 Polisi tenaga diuar-uarkan kepada

kakitangan 1

1.4

Polisi tenaga terkini yang telah disemak dan

dikemaskini kurang daripada 3 tahun

(mutakhir)

1

1.5 Menyatakan komitmen dalam penetapan dan

pencapaian sasaran tenaga secara kuantitatif 2

1.6

Komitmen aktiviti penjimatan tenaga

dimasukkan ke dalam laporan tahunan

jabatan

1

1.7 Tarikh bagi kajian semula polisi tenaga telah

ditetapkan 1

Jumlah

10

2 STRATEGI PENGURUSAN TENAGA

No. Keterangan Skor


2.1 Wujud dokumen yang memperincikan

strategi pengurusan tenaga 4

2.2 Dokumen dipersetujui oleh pengurusan

tertinggi / wakil pengurusan tertinggi 2

2.3 Wujud pelan tindakan pengurusan tenaga 3

2.4 Wujud kajian semula dokumen yang telah

ditetapkan 1

Jumlah

10

3 STRUKTUR ORGANISASI

No. Keterangan Skor


3.1 Penglibatan pengurusan tertinggi dalam

struktur pengurusan tenaga 3

3.2

Lantikan pegawai yang

dipertanggungjawabkan berkenaan

pengurusan tenaga

3

3.3 Perincian tugas yang jelas dan peruntukan

sumber yang mencukupi 2

3.4 Mesyuarat berkala bagi memantau

penggunaan tenaga 2

Jumlah

10


180

4 KEPATUHAN UNDANG-

UNDANG,PIAWAIAN DAN

PEKELILING

No. Keterangan Skor


4.1

Wujud sistem bagi mengenalpasti undang-

undang, piawaian dan pekeliling yang perlu

dipatuhi

2

4.2

Pengurusan tertinggi menyemak dan

memahami tuntutan undang-undang,

piawaian dan pekeliling berkenaan

pengurusan tenaga

2

4.3 Wujud pelan pematuhan dan pegawai

tanggungjawab 2

4.4

Wujud proses bagi mengikuti perkembangan

mutakhir undang-undang, piawaian dan

pekeliling berkaitan pengurusan tenaga

2

4.5 Organisasi mematuhi semua keperluan

undang-undang, piawaian dan pekeliling 2

Jumlah

10

5 POLISI PEROLEHAN

No. Keterangan Skor


5.1 Semua proses prolehan mengandungi elemen

penilaian penggunaan tenaga 4

5.2

Penilaian prestasi tenaga disertakan dalam

spesifikasi perolehan-perolehan aset baru

(cth: bangunan, pam, peralatan pejabat,

perkakasan teknologi maklumat dsb.)

3

5.3 Terdapat polisi perolehan yang spesifik bagi

peralatan (cth: lampu, motor, pam dsb.) 3

Jumlah

10

6 PEMANTAUAN DAN ANALISA

PENGGUNAAN TENAGA

No. Keterangan Skor


6.1 Pengumpulan data penggunaan tenaga dan

kos secara berkala 4

6.2

Membuat analisa indeks tenaga dan kaitan

dengan parameter- parameter pembolehubah

tenaga (cth: suhu, waktu operasi dsb.)

4

6.3 Pelaporan berkala kepada pengurusan atasan 2

Jumlah

10


181

7 PENETAPAN SASARAN

No. Keterangan Skor


7.1 Sasaran penjimatan tenaga ditetapkan 3

7.2

Sasaran penjimatan tenaga yang dicadangkan

adalah berdasarkan keupayaan jabatan untuk

melaksanakannya sama ada dari segi

teknikal, belanjawan mahupun sumber

manusia

4

7.3 Melakukan perbandingan prestasi terhadap

penanda aras (dalaman atau luaran) 3

Jumlah 10

8 POTENSI PENJIMATAN

No. Keterangan Skor


8.1 Kaedah sistematik untuk mengenalpasti

peluang penjimatan tenaga 4

8.3 Pengumpulan maklumat-maklumat lain

berkaitan tenaga (cth: pendaftaran aset dsb.) 2

Jumlah 6

9 LATIHAN DAN PENGLIBATAN STAF

No. Keterangan Skor


9.1

Menyediakan latihan yang bersesuaian

kepada staf yang terlibat (cth:

penyenggaraan, pengurusan tenaga, audit

tenaga dsb.)

4

9.2 Kempen kesedaran penjimatan tenaga

dijalankan secara berkala 3

9.3 Penglibatan staf dalam inisiatif penjimatan

tenaga (cth: kempen kesedaran dsb.) 2

Jumlah

9


182

10

PROSEDUR OPERASI

No. Keterangan Skor


10.1

Mempunyai sistem pelaporan berkaitan

pembaziran tenaga dan cadangan kaedah

mengatasinya

3

10.2

Mempunyai jadual senggara yang

mengambilkira pengurangan pembaziran

tenaga

2

10.3

Mempunyai arahan pengendalian operasi

bangunan/sistem-sistem lain ke arah

menjimatkan tenaga (Cth: prosedur

penutupan lampu, pengokol dsb.)

3

Jumlah 8

11 KOMUNIKASI

No. Keterangan Skor


11.1

Komunikasi berterusan kepada semua staf

berkenaan inisiatif dan progres kerja yang

dijalankan serta perbandingan dengan

strategi dan sasaran

4

11.2

Perbandingan di antara prestasi tenaga

selepas penjimatan dan sasaran penjimatan

dimaklumkan kepada semua staf secara

berkala melalui saluran rasmi jabatan

3

11.3

Isu tenaga dan pembebasan karbon dioksida

dibincang secara terbuka dan melibatkan

komuniti tempatan

3

Jumlah

10

RINGKASAN PENILAIAN PENGURUSAN

TENAGA

No. Keterangan Skor

Peratus skor Sebenar Maksima

1 POLISI TENAGA 0 10 0%

2 STRATEGI PENGURUSAN TENAGA 0 10 0%

3 STRUKTUR ORGANISASI 0 10 0%

4 KEPATUHAN UNDANG-

UNDANG,PIAWAIAN DAN PEKELILING 0 10 0%

5 POLISI PEROLEHAN 0 10 0%


183

6 PEMANTAUAN DAN ANALISA

PENGGUNAAN TENAGA 0 10 0%

7 PENETAPAN SASARAN 0 10 0%

8 KENALPASTI POTENSI PENJIMATAN 0 10 0%

9 LATIHAN DAN PENGLIBATAN STAF 0 9 0%

10 PROSEDUR OPERASI 0 8 0%

11 KOMUNIKASI 0 10 0%

JUMLAH 0 107 0%

Jadual 13: Jadual Penilaian Pengurusan Tenaga


184



185

SENARAI SEMAK

MESYUARAT PENUTUP

BERSAMA PELANGGAN

LAMPIRAN 8


186

8.0 SENARAI SEMAK MESYUARAT PENUTUP BERSAMA PIHAK PELANGGAN

BIL PERKARA

1

2

3

SEMASA MEMULAKAN MESYUARAT

Ucapkan terima kasih kepada pelanggan kerana dapat meluangkan masa serta atas

kerjasama yang diberikan.

PENEMUAN SECARA RINGKAS

Maklumkan kepada pelanggan penemuan audit secara ringkas melalui persembahan slide

yang merangkumi:

o Penemuan bergambar

o Cadangan kaedah penjimatan tenaga tanpa kos, kos sederhana dan kos tinggi

SEMAKAN MAKLUMAT AWALYANG DIPEROLEHI UNTUK

MELENGKAPKAN LAPORAN

Salinan bil elektrik 12 bulan terkini

Senarai peralatan pejabat (komputer, mesin photostat, mesin fax dll)

Lukisan terpasang sistem elektrik

Lukisan terpasang sistem mekanikal

Dokumen peralatan sistem M&E bangunan

Pelan tapak bangunan

Pelan lantai bangunan


187

BIL PERKARA

4

LAPORAN HASIL AUDIT TENAGA

Maklumkan bahawa JKR akan mengemukakan laporan audit dalam tempoh 2

bulan.

Maklumkan pelanggan bahawa skop kerja audit tenaga hanya merangkumi

laporan penemuan dan cadangan kaedah penjimatan tenaga.

Maklumkan kesediaan dan kerjasama JKR dalam membantu melaksanakan

cadangan kaedah penjimatan tenaga melalui peruntukan pejabat pelanggan.

Pegawai yang dilantik membentangkan ringkasan laporan penemuan dan

cadangan kaedah penjimatan tenaga.


188



189

FORMAT LAPORAN AUDIT

TENAGA JKR

LAMPIRAN 9


190

9.0 FORMAT LAPORAN AUDIT TENAGA JKR

CATATAN (√): Walaupun PERKARA berkenaan di bawah tanggungjawab KPAT,

namun setiap PAT perlu mengemukakan laporan pada PERKARA

berkenaan berdasarkan disiplin masing-masing. Ini bertujuan

memudahkan KPAT untuk menyelaraskan dan menyediakan Laporan

Audit Tenaga JKR.

No. PERKARA TANGGUNGJAWAB CATATAN

RINGKASAN EKSEKUTIF KPAT (CSFB) √

DEFINASI SINGKATAN KPAT (CSFB) √

1.0 PENGENALAN KPAT (CSFB)

2.0 MAKLUMAT BANGUNAN

2.1 Latar belakang bangunan KPAT (CSFB)

2.2 Waktu Operasi KPAT (CSFB)

2.3 Bilangan Penghuni KPAT (CSFB)

3.0 SKOP KERJA KPAT (CSFB)

4.0 SENARAI PERALATAN KPAT (CSFB) √

5.0 PENEMUAN

5.1 Analisa Sejarah Bil Elektrik (Penggunaan

Tenaga) PAT (CKE)

5.2 Imbangan Tenaga PAT (CKE)

5.3 Pecahan Tenaga & Profil Beban KPAT (CSFB) √

5.4 Indeks Penggunaan Tenaga

5.4.1 Building Energy Intensity (BEI) PAT (CKE)

5.4.2 Building Energy Cost (BEC) PAT (CKE)

5.4.3 Air-Conditioning Energy Intensity

(ACEI) PAT (CKM)

5.4.4 Air-Conditioning Power Intensity

(ACPI) PAT (CKM)

5.4.5 Lighting Power Intensity (LPI) PAT (CKE)

5.4.6 Ligthting Energy Intensity (LEI) PAT (CKE)

5.4.7 Lighting Cost Intensity (LCI) PAT (CKE)

5.5 Prestasi Sistem Aktif (Elektrik)


191

No. PERKARA TANGGUNGJAWAB CATATAN

5.5.1 Pengenalan Sistem Elektrik PAT (CKE)

5.5.2 Penemuan Teknikal Sistem Elektrik PAT (CKE)

5.6 Prestasi Sistem Aktif (Mekanikal)

5.6.1 Pengenalan Sistem Mekanikal PAT (CKM)

5.6.2 Penemuan Teknikal Sistem

Mekanikal PAT (CKM)

5.7 Prestasi Sistem Aktif (Mekanikal -

Penyusupan Udara Luar)

5.7.1 Pengenalan Sistem Aktif (Mekanikal

- Penyusupan Udara Luar) PAT (CAST)

5.7.2 Penemuan Teknikal (Mekanikal -

Penyusupan Udara Luar) PAT (CAST)

5.8 Prestasi Sistem Pasif

5.8.1 Pengenalan Sistem Pasif PAT (CA)

5.8.2 Penemuan Teknikal Sistem Pasif PAT (CA)

5.9 Penilaian Sistem Pengurusan Tenaga KPAT (CSFB)

5.10 Kaji Selidik Keselesaan Pengguna PAT (CA)

6.0 CADANGAN LANGKAH PENJIMATAN TENAGA DAN KIRAAN TEMPOH

BAYARAN BALIK MUDAH PELABURAN

6.1 Sistem Elektrik

6.1.1 Tanpa Kos PAT (CKE)

6.1.2 Dengan Kos PAT (CKE)

6.2 Sistem Mekanikal

6.2.1 Tanpa Kos PAT (CKM)

6.2.2 Dengan Kos PAT (CKM)

6.3 Sistem Mekanikal (Penyusupan Udara Luar)

6.2.1 Tanpa Kos PAT (CAST)

6.2.2 Dengan Kos PAT (CAST)

6.3 Sistem Pasif

6.2.1 Tanpa Kos PAT (CA)

6.2.2 Dengan Kos PAT (CA)

7.0 KESIMPULAN KPAT (CSFB) √

8.0 LAMPIRAN KPAT (CSFB) √

Jadual 14: Format Laporan Audit JKR


192



193

PROSES SEMAKAN LAPORAN

AUDIT TENAGA JKR

LAMPIRAN 10


194

10.0 PROSES SEMAKAN LAPORAN DI ANTARA KPAT & PAT

Semakan Laporan Audit Tenaga JKR

oleh setiap PAT

Setuju dengan

Laporan Audit Tenaga

JKR

Laporan Audit Tenaga dimajukan

kepada Pelanggan

Laporan Audit Tenaga

JKR

setuju

Tidak

setuju

Pembetulan oleh PAT /

KPAT

Majukan laporan yang telah

diselaraskan kepada setiap PAT

untuk semakan

Carta Alir 2: Proses Semakan Laporan Di Antara KPAT & PAT


195

SURAT PENYERAHAN

LAPORAN AUDIT TENAGA

JKR & BORANG

MAKLUMBALAS PELANGGAN

KEPADA PIHAK PELANGGAN

LAMPIRAN 11


196

Rujukan Fail :

Tarikh :


Tuan,


Perkara : Penyerahan Laporan Audit Tenaga dan Borang Maklumbalas Pelanggan

____________________________________________________________________________

Adalah saya dengan hormatnya merujuk kepada perkara di atas serta lanjutan daripada

audit tenaga yang telah dijalankan oleh Pasukan Audit Tenaga JKR pada (isikan tarikh

audit berkenaan) di (isikan butiran premis berkenaan) adalah berkaitan.

2. Bersama-sama dengan ini disertakan satu (1) salinan Laporan Audit Tenaga

Bangunan (isikan butiran premis berkenaan) untuk makluman dan tindakan tuan

selanjutnya.

3. Disertakan bersama juga ialah Borang Maklumbalas Pelanggan. Mohon agar

pihak tuan dapat melengkapkan Borang Maklumbalas Pelanggan ini dan dikembalikan

semula dalam tempoh 3 minggu dari tarikh surat ini untuk tindakan pihak kami

selanjutnya.

4. Sebarang pertanyaan, pihak tuan boleh menghubungi (nama pegawai) di talian

(no. telefon pegawai berkenaan).

Segala kerjasama daripada pihak tuan amatlah dihargai dan didahului dengan ucapan

terima kasih.

Sekian.



( )

KPAT

epsmg.jkr.gov.myepsmg.jkr.gov.my/images/f/f4/gpat_jkr_bagi_bangunan... · 2016-03-25 · garis...

Documents