Download - nota teknologi kejuruteraan versi doc

PA_BPTV_KPM M-TEK_TEKNOLOGI KEJURUTERAAN

TOPIK 1:


TOPIK 2:

Cetakan Pertama Disember 2009© Kementerian Pelajaran Malaysia

Hak Cipta Terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini termasuk ilustrasi dan isi kandungan tidak boleh diterbitkan semula bagi tujuan komersial dalam apa jua bentuk sama ada secara

NAMA :

TINGKATAN :

TAHUN :

SEKOLAH :

TIDAK BOLEH DIJUAL

CETAKAN PERTAMA 2009

TEKNOLOGI KEJURUTERAAN(NOTA RINGKAS & PETA MINDA)

NAMA :

TINGKATAN :

TAHUN :

SEKOLAH :

TIDAK BOLEH DIJUAL

CETAKAN PERTAMA 2009


Cetakan Pertama Disember 2009© Kementerian Pelajaran Malaysia

Hak Cipta Terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini termasuk ilustrasi dan isi kandungan tidak boleh diterbitkan semula bagi tujuan komersial dalam apa jua bentuk sama ada secara

PRAKATAM-TEK singkatan kepada Modul Pembelajaran Teknikal dihasilkan ekoran pencapaian pelajar aliran teknikal yang kurang memberangsangkan. Kekurangan bahan sokongan di pasaran turut menyumbang kepada masalah ini. Selain itu, keupayaan pelajar yang berbeza-beza dalam peperiksaan memberikan cetusan idea kepada Unit Teknikal, Pengurusan Akademik, Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional untuk menghasilkan modul ini.

Modul yang disediakan ini selari dengan keperluan sukatan pelajaran tingkatan 4 dan tingkatan 5. Ia merupakan bahan sokongan pengajaran dan pembelajaran yang boleh membantu guru-guru dan pelajar untuk meningkatkan prestasi akademik ke tahap yang boleh dibanggakan. Sebagai usaha permulaan modul ini dilengkapi dengan nota ringkas peta minda (Mind Map) dan soalan-soalan latihan mengikut topik. Penambahbaikan akan dilakukan dari masa ke semasa agar selari dengan keperluan kurikulum terkini.

Saya mewakili Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada Unit Teknikal, Pengurusan Akademik kerana mengambil inisiatif menerajui projek ini. Sekalung penghargaan saya panjatkan kepada guru-guru di atas sumbangan dan kepakaran mereka sebagai panel penulis modul. Semoga M-TEK yang disediakan ini dapat dimanfaatkan oleh semua pihak yang terlibat dengan penggunaan yang optimum. Adalah diharapkan modul ini dapat memberi impak yang besar sebagai bahan sokongan pembelajaran yang sekaligus menyumbang kepada keberhasilan pelajar aliran teknikal untuk melahirkan lebih ramai pelajar cemerlang yang mampu bersaing diperingkat lebih tinggi.

PengarahBahagian Pendidikan Teknik dan VokasionalKementerian Pelajaran Malaysia

i


ii



KANDUNGAN

BIL PERKARA MUKA SURAT

TINGKATAN 4

1. PERKEMBANGAN TEKNOLOGI KEJURUTERAAN 1

2. PENGENALAN KEPADA PEMBUATAN 3

3. PERALATAN 5

4. BAHAN-BAHAN KEJURUTERAAN 13

5. PENGENALAN KEPADA PERHUBUNGAN 19

6. PERHUBUNGAN ELEKTRONIK 21

7PENGENALAN KEPADA PENGANGKUTAN DAN KUASA.

24

8 PENGANGKUTAN 26

9 SUMBER- SUMBER TENAGA 29

10PENGENALAN MENYELURUH TEKNOLOGI PEMBINAAN

36

11 PERSEDIAAN UNTUK PROJEK BINAAN 40

12REKA BENTUK DAN PERANCANGAN PROJEK PEMBINAAN

49

13 PENGENALAN KEPADA REKA BENTUK 52

14 CARA- CARA MEREKA BENTUK 54

15 REKOD DAN PENYAMPAIAN IDEA REKA BENTUK 57

16.PENGGUNAAN MAKLUMAT SEMASA MEREKA BENTUK

62



KANDUNGAN

BIL PERKARA MUKA SURAT

TINGKATAN 5

1. PROSES- PROSES PEMBUATAN 64

2. KAWALAN ALAM SEKITAR 77

3.PENGHANTAR DAN PENERIMA ISYARAT ELEKTRONIK

80

4. SISTEM KOMPUTER 92

5 PENGANGKUTAN DAN KUASA 95

6MASA DEPAN TEKNOLOGI PENGANGKUTAN DAN KUASA

122

7 KAWALAN ALAM SEKITAR 123

8 PENGURUSAN AKTIVITI PEMBINAAN 124

9 PENGURUSAN SUMBER 129

10 PEMBINAAN STRUKTUR 136

11 MASA DEPAN TEKNOLOGI PEMBINAAN 148

12 KAWALAN ALAM SEKITAR 149

13 METADOLOGI REKA BENTUK 150

14 FAKTOR- FAKTOR MEREKA BENTUK 152

1


BAB 1: PERKEMBANGAN TEKNOLOGI KEJURUTERAAN

TEKNOLOGI KEJURUTERAAN

Definasi:

Teknologi Kejuruteraan

Teknologi

Kejuruteraan

KonsepKepentingan:

Kesan

Peringkat

Pengangkutan

Perniagaan

Perhubungan

Pembuatan

Perubatan

Senjata

RIadah

Tenaga

Pendidikan

Pertahanan

Sosiobudaya

Perkhidmatan

Zaman Batu

Prasejarah

Revolusi Industri

Teknologi kejuruteraan

Sumber Alam

Kejuruteraan

Teknologi


2

TEKNOLOGI

Sains gunaan yang menekankan aspek bagaimana membuat produk melibatkan seni, idea, kreativiti, mekanik, amalan dan aktiviti.

TEKNOLOGI KEJURUTERAAN

Definasi:-Ilmu yang mengkaji secara saintifik sumber alam dan menukar peralatan, produk, mesin dan tenaga untuk memenuhi keperluan dan kehendak.

KONSEP

KEJURUTERAAN

Bidang yang memerlukan penggunaan sains gunaan, matematik, fizik dan sains sosial untuk menyelesaikan masalah secara fizikal dan sistematik.

KEPENTINGAN

Pendidikan

Perniagaan

Pertahanan

Perkhidmatan

SosiobudayaSumber Alam

Kejuruteraan

Teknologi

SENJATAKebaikan:

Pertahankan NegaraKeburukan:Peperangan

PERUBATANKebaikan:

Menyembuhkan penyakitKeburukan:

Kesan sampingan

PENGANGKUTANKebaikan:

Memudah pergerakanKeburukan:Pencemaran

TENAGAKebaikan:

Mudah kerjaKeburukan:

Renjatan dan kebakaran

PERHUBUNGANKebaikan:

Mudah dan selesaKeburukan:

Mudah tersebar dakyah

PEMBINAANKebaikan:

Tempat selesa dan selamatKeburukan:

Kemusnahan alam sekitar

PEMBUATANKebaikan:

Peralatan dan jenteraKeburukan:

Pembuangan sisa tanpa kawalan

RIADAHKebaikan: Kesihatan

Keburukan: Lalai dengan tugas

KESANPERINGKATZaman Batu

Prasejarah

Revolusi Industri

Teknologi maklumat

Hidup berpuak-puak dan berpindah-randah. Tinggal di dalam gua atau ran. Senjata daripada batu. Bahasa isyarat, tulisan bentuk gambar. Hidup memburu, memenuhi keperluan makan minum dan pakaian. Penemuan api, perniagaan pertukaran barang.

Hidup berkelompok. Tinggal di dalam rumah kayu, buluh atau batu. Senjata daripada besi, pelbagai alat tangan, kereta beroda ditarik binatang, kapal layar. Ada bahasa pertuturan dan tulisan tersendiri. Ada kemahiran kraf dan berdagang di luar kawasan.

Tinggal di dalam rumah. Terciptanya mesin, enjin, kapal terbang, tenaga elektrik, pembinaan pelbagai kilang, produk, pekerja, lombong dan kilang, Menggunakan mata wang, ada tulisan dan bahasa baku.

Tinggal di dalam rumah pangsa, pangsapuri atau kondominium. Pelbagai kerja professional. Terciptanya komputer, radar, bangunan pencakar langit, roket, kapal angkasa. Perbankan, perniagaan dalam talian dan universiti maya.


PENGENALAN TEKNOLOGI KEJURUTERAAN

3

PA_BPTV_KPM M-TEK_ TEKNOLOGI KEJURUTERAAN

BAB 2: PENGENALAN KEPADA PEMBUATAN

SISTEM PEMBUATAN

MODEL SISTEM

Sistem Tertutup

Sistem TerbukaJENIS

UNSURt

Sistem Kerja Penuh

Mengikut kedudukan produk

Sistem Berkumpulan

Jumlah pengeluaran

Sistem massa

Mengikut produk Fungsi perslstsn

Proses

Susun atur loji

Masukan

Maklum balas dan kesan

Keluaran


4

BAB 2: PENGENALAN KEPADA PEMBUATAN

Pencemaran, keharmonian, piawaian, keceriaan, keberkesanan, kelemahan, keperluan dan kos

i)Penilaian terhadap hasil pembuatan

MASUKAN PROSES KELUARAN

MAKLUM BALAS DAN KESAN

SISTEM TERBUKA

SISTEM TERTUTUP

i)Merancang dan kenal pasti produk yang hendak dihasilkanii)Menyediakan bahan dan sumber

i)Menukarkan bahan mentah menjadi produk i) Produk fizikal

terhasil

Tenaga, masa, maklumat, kemahiran, bahan mentah, mesin/peralatan dan modal/kos

Mengagih tugas, mengurus, membungkus, menempa,mengadung, mencampur, mengasing dan mereka bentuk

Bahan buangan, produk, pencemaran, khidmat selepas jualan dan pasaran

Sistem Massa

Produk: peralatan memasak, perabot, cat kereta, percetakan buku

Kemahiran berubah-ubah

Harga: Sederhana

Peralatan boleh ubah suai

Kuantiti: Sederhana

Hasilkan produk dalam kumpulan dan memerlukan stor simpanan yang besar

Sistem berkumpulan

Produk: barang hiasan, barang kemas, perahu layar dan contoh sulong

Kemahiran: Pekerja mahir

Harga: tinggi

Peralatan am

Kuantiti: sedikit

Sistem Kerja Penuh

Bekerja mengikut pesanan, pembuatan terhad, unik dan mengambil masa disiapkan

Produk: perkakasan elektrik, kereta, makanan

Komponen dipasang dalam jujukan, operasi sama berulang-ulang, kawalan automatik, mengunakan alat penghantaran dan pengeluaran besar-besaran

Kebanyakan pekerja kurang mahir

Harga : rendah

Peralatan khusus (robot)

Kuantiti: banyak

SISTEM PEMBUATAN


5


BAB 3 : PERALATAN

4 JENIS ALATAN TANGAN

MENANDA, MENGUKUR DAN MENGUJI C. MEMACU MEMEGANG D. MEMOTONG

4.Penyepit

Pemutar skru

3. Ragum

Andas

2. Bongkah V

3. Tukul

2. Sepana

2. Kikir

Pahat

3. Gergaji besi

4. Gerudi

5. Pengulir

Sesiku L

Pembahagi pegas

Penebuk

9. Plat permukaan

Pembaris keluli

Penggarit

8. Tolok permukaan

Trammel

11. Angkup dalam

12. Angkup vernier

13. Mikrometer

10. Angkup luar

Penebuk cucukPenebuk pusatPenebuk cemat

Ragum mejaRagum gerudi

Penyepit rataPenyepit bulatPenyepit bersegi

Tukul kulit Tukul plastikTukul aluminium

Tukul Lembut

Tukul besi

Tukul bonggol bulatTukul kuku kambingTukul bonggol tirus

Spana boleh larasSepana paipSpana alpana SwalaraslenSpana soketSpana LSepana TSpana swalaras Pahat mata rata

Pahat mata melintangPahat mata bulatPahat mata bentuk intan

Pahat kerja logam

Pahat perautPahat pelubang

Pahat kerja kayu

Kikir rata tirusKikir lurusKikir separuh bulatKikir bulatKikir segiempat samaKikir segitiga

Gerudi mudah alirGerudi tangan

Pengulir dalamPengulir luar


6

BAB 3 : PERALATAN

3.1ALAT MENANDA, MENGUKUR DAN MENGUJI

SESIKU LKegunaan:-

Menguji sudut 90°, membuat garis tegak dan menguji keratan

PEMBAHAGI PEGASKegunaan:-

membuat lengkuk atau bulatan, memindah

ukuran dan mengukur jarak

PENEBUKTerdapat 3 jenis:-i. Penebuk cucuk

(menanda garisan objek sebelum kerja

memotong)

ii. Penebuk pusat (menanda pusat bulatan

sebelum mengerudi)

iii. Penebuk cemat (menanggalkan atau

membuang cemat/rivet benda kerja)

ANGKUP LUARTerdapat dua jenis; angkup luar tanpa

pegas dan angkup luar berpegas

Kegunaan:-Mendapat ukuran garis pusat luar benda kerja bentuk silinder dan rata

TOLOK PERMUKAANKegunaan:-

Menanda dan menguji garis selari dan menentu pusat benda kerja bentuk

silinder

PLAT PERMUKAANKegunaan:-

Menanda benda kerja yang memerlukan

ketepatan

PLAT SUDUTDibuat dari besi tuang

yang dikeraskanBentuk ‘L’ sudut 90°

Kegunaan:-Menyokong benda kerja semasa menanda dan pastikan benda kerja

kedudukkan tepat semasa menanda

PEMBARIS KELULIKegunaan:-

Mengukur jarak dan menguji keratan

permukaan benda kerja membuat garisan lurus.

TRAMELKegunaan:-

Membuat lengkuk membuat bulatan saiz

besar dan membuat atau menanda garis selari

PENGGARIT.Kegunaan:-

Membuat garisan dan menanda permukaan

logam

ANGKUP DALAMTerdapat dua jenis;

angkup luar tanpa pegas dan angkup luar

berpegasKegunaan:-

Mengukur garis pusat dalam silinder dan menentukan atau

mengukur lebar lurah


MIKROMETERAlat pengukuran yang memberikan bacaan yang jitu.

Bacaan sengatan pada laras atas = 8.00mmBacaan sengatan pada laras bawah = 1 x 0.5 = 0.50mmBacaan sengatan pada skala jidal yang = 26 x 0.01 = 0.26mm bersetentangan dengan laras

Jumlah bacaan skala = 8.76mm

ANGKUP VERNIERDigunakan untuk mengukur: Ketebalan objek, garis pusat silinder dan kedalaman

Skala utama = 7.00mmBacaan skala vernier = 0.24mm

Jumlah bacaan = 7.24mm

3.2ALAT MEMEGANG

PENYEPITTerdapat 3 jenis

penyepit:-

Penyepit rataUntuk memegang benda

kerja berbentuk rata seperti plat

Penyepit bulatUntuk memegang benda

kerja yang berbentuk bulat atau silinder.

Penyepit bersegiUntuk memegang benda

kerja yang berbentuk bersegi

Kegunaan:-Untuk memegang benda

kerja yang panas

BONGKAH VDibuat dari besi tuang atau keluli berkarbon

yang dikeraskan.

Kegunaan:-Menyokong benda kerja

berbentuk silinder semasa mengerudi dan

menanda.

RAGUMDibuat dari besi tuang

yang dikeraskan

Kegunaan:-Untuk memegang benda kerja dengan kuat dan

teguh semasa memotong logam dan

mengikir logam.

ANDASDibuat dari keluli

berkarbon.Tapak diperbuat dari besi tuang dan permukaan dari

keluli berkarbon tinggi.

Kegunaan:Untuk menyokong benda

kerja semasa kerja membentuk (melipat dan

menempa)

7


8

b. SEPANA- mengetatkan atau melonggarkan bolt dan nat.

Sepana hujung terbuka Sepana bergabung gelang

Sepana gelang

a. PEMUTAR SKRU- memasang atau membuka komponen yang melibatkan skru

Pemutar skru mata rata Pemutar skru mata Philip

b. SEPANA KHAS

Sepana boleh laras

-membuka dan memasangbolt dan nat pelbagai saiz.

Sepana paip

memasang Peralatan yang berbentuk silinder.

Sepana Allen

-memasang bolt dan nat berkepala Allen.

Sepana soket

- mencengkam kepala bolt dengan lebih kemas. -digunakan Bersama- sama tangkai L.

Sepana L

-melindungibolt yang kerap dibuka.

Sepana T

- melindungibolt yang kerap dibuka.

Sepana swalaras-membuka dan memasang bolt dan nat pelbagai saiz.


9

c. TUKUL- Ringan (menanda) - Berat (mengetuk pahat)- Lembut(membentuk dan memasang benda kerja)

Tukul lembuti. Tukul kulit

ii. Tukul plastik

iii. Tukul aluminium

ALAT MEMOTONG

Memotong bahagian-bahagian yang lebar dan kerja am.

Memotong celahan yang tidak dapat dipotong. Memotong alur kekunci.

Memotong bahagian penjuru dalam yang berbentuk lengkung atau bulat. Memotong alur berbentuk bulat.

Memotong penjuru dalam yang berbentuk tajam dan bersegi.

a. PAHAT - memotong atau menipiskan benda kerja.


b. KIKIR

Saiz berdasarkan panjang kikir.

Bentuk

Rata tirus - untuk kerja am.

Rata lurus - untuk kerja kemasan.

Separuh bulat - untuk kerja kemasan.

Bulat- untuk membesarkan lengkung atau lubang berbentuk bulat.

Segiempat sama - untuk membesarkan lubang berbentuk segiempat sama.

Segitiga- untuk mengikir dan membuat kemasan pada sudut dalam yang tajam.

Jenis Gigi pemotong

Gigi selari - untuk kerja kemasan

Gigi bersilang - untuk kerja am

Gigi Lengkung - untuk mengikir logamlembut seperti kuprum dan aluminium.

Gigi parut - untuk mengikir bendakerja yang lembut seperti timah dan kayu.

Gred Gigi Pemotong

-Kasar -Sederhana-Halus

c. G

ERG

AJI

BES

I- d

igun

akan

unt

uk m

emot

ong

loga

m a

tau

bend

a ke

rja

kepa

da s

aiz

yang

dike

hend

aki.

- mat

a ge

rgaj

i dip

erbu

at d

arip

ada

kelu

li ber

karb

on ti

nggi

, k

elul

i tah

an la

sak,

kel

uli a

loi t

ungs

ten

dan

kelu

li alo

i mol

ibde

num

.

Pilih mata gergaji yang sesuai dengan jenis logam yang hendak dipotong. Mata gergaji dipasang mengikut arah ke depan. Ketegangan mata gergaji sesuai mengikut jenis pemotongan.Benda kerja diapit pada ragum dengan kemas. Kelajuan pemotongan sesuai mengikut jenis logam.Tekanan dikenakan semasa gergaji ditolak ke depan dan diangkat sedikit semasa gergaji ditarik ke belakang.

PERKARA YANG PERLU DIAMBIL PERHATIAN BAGI MENGELAKKAN MATA GERGAJI DARIPADA MUDAH PATAH

10


JENIS MATA GERUDI

Mata gerudi pintal Mata gerudi konkrit

Mata gerudi pulas

d.GERUDI -gerudi digunakan untuk menebuk lubang pada benda kerja.

- mata gerudi diperbuat daripada keluli tahan lasak atau tungsten karbida.

Gerudi mudah alih- untuk menggerudi bahan seperti logam, konkrit,plastik dan kayu.

-digerakkan oleh kuasa elektrik.

Gerudi tanganMenggerudi bahan seperti plastik dan kayu.

11


e.PENGULIR

Pengulir dalam

- digunakan untuk memotong ulir dalam.

-diperbuat daripada keluli berkarbon atau tahan lasak.

-digunakan bersama-sama perengkuh.

Langkah-langkah memotong ulir dalam pada lubang tembus

i. Gerudi lubang dengan saiz gerudi yang sesuai

ii.Pilih saiz pengulir dalam yang dikehendaki dan

pasangkan pada perengkuh.

iii.Untuk permulaan kerja, guna pengulir dalam tirus.

Pastikan ia betul-betul tegak dengan paksi lubang.iv.Putar perengkuh mengikut arah pusingan jam

sebanyak setengah hingga satu pusingan.

Bendalir pemotong (larutan minyak)

dititiskan semasa kerja memotong.v.Putar perengkuh mengikut

arah lawan jam sebanyak suku hingga setengah pusingan.vi.Ulang langkah (iv) dan (v)

sehingga mencecah pangkal pengulir dalam.

vii.Tukar pengulir dalam palam dan lakukan langkah iv dan v

sehingga siap.viii.Tukar dengan pengulir dalam bottoming dan la kukan langkah iv dan v

sehingga siap.

Pengulir luar

-digunakan untuk memotong ulir luar.

-diperbuat daripada keluli berkarbon atau keluli tahan lasak.

-digunakan bersama-sama perengkuh.

Langkah-langkah memotong ulir luar

i. Apitkan benda kerja pada ragum dalam keadaan tegak 900ii.Segi pada benda kerja digegas dengan kikir dan ditandakan panjang ulir pada benda kerja.iii.Pilih pengulir luar yang sesuai dan pasangkan pada perengkuh.iv.Masukkan pengulir luar pada benda kerja. v.Putar perengkuh dengan tekanan yang seimbang pada arah pusingan jam dan arah lawan jam.Bendalir pemotong (larutan minyak) dititiskan semasa kerja memotong.vi.Teruskan langkah (v) sehingga siap dan keluarkan pengulir luar. vii.Uji ulir yang telah siap dengan nat.

*untuk pelajar mudah ingat guna singkatan ini: GPUPPUTT-Guru -Penting-Untuk -Pelajar-Pelajar-Unggul-Terus-Terbilang

ASPMPTU-A banyak dalam-SPM-Pasti-Terpilih masuk-U

Contoh label saiz dan jenis ulir

M 14 x 2

M = menunjukkan ulir jenis metrik14 = garis pusat major (mm) 2 = pic ulir (mm)

Contoh saiz gerudi

yang digunakan untuk pengulir dalam yang berlabel

M 14 x 2

Saiz gerudi = garis pusat ulir -pic ulir = 14 -2 = 12mm

TIRUS

PALAM

BOTTOMING

12


Besi tuang

Bab 4.0: Bahan Kejuruteraan

Bahan bukan logam

Bahan Logam

Timah

Loyang

Kuprum

Aluminium

Bahan bukan ferus

Bahan ferus

Besi tuang putih

Besi tuang tempawan

Besi tuang kelabu

Keluli kelajuan tinggi

Keluli tahan karat

Keluli karbon rendah

Keluli lembut

Keluli karbon sederhana

Keluli karbon tinggi

Bahan asli

Bahan tiruan

Kayu

Kaca

Getah

Konkrit

Seramik

Plastik

Politena

Polivinil Klorida

Polisterena

Akrilat

Plastik termoset

Plastik haba

Urea formaldehid

Melamin formaldehid

Damar polister

Keluli

Keluli aloi

Keluli karbon

133



BAB 4 : BAHAN-BAHAN KEJURUTERAAN

PEMBUATAN

14

BAHAN-BAHAN KEJURUTERAAN

Bahan Logam Bahan Bukan Logam

Logam Ferus

Logam Bukan Ferus Bahan Tiruan

Bahan Asli


4.1 PENGKELASAN BAHAN KEJURUTERAAN

4.2 LOGAM FERUS Sebahagian besar logam ferus terdiri dar unsur keluli Contoh : keluli dan besi tuang Kelulil- Bahan mentah utama yang digunakan dalam penghasilan keluli adalah besi jongkong dan bahan besi terbuang.

Kadar campuran bahan-bahan ini bargantung pada jenis keluli yang hendak dihasilkan Terdapat 2 jenis keluli: aloi dan karbon

CONTOH RELAU ELEKTRIK YANG MENGHASILKAN KELULI

KATEGORI KELULI ALOI

KELULI CIRI-CIRI KEGUNAANKeluli tahan karat

18% kromium dan 8% nikel

-Keras,teguh,tahan hentaman dan tahan karat

Sinki, kelengkapan dapur, tangki dan paip

Keluli kelajuan tinggi

Keluli karbon sederhana, tungsten, kromium dan vanadium

-Dapat mengekalkan kekerasan pada suhu tinggi, sifat rapuh.-Boleh dikeras dan dibaja

Mata alat untuk mesin larik dan mata gerudi

KATEGORI KELULI KARBON

KELULI CIRI-CIRI KEGUNAANKeluli karbon rendah

-Bersifat lembut, mulur, teguh dan boleh ditempa

Dawai, rivet dan kepingan nipis


Kurang daripada 0.15% karbonKeluli lembut

0.15%-0.3% karbon

-Kekuatan regangan yang tinggi, teguh dan boleh ditempa-Lembut berbanding dengan keluli karbon rendah dan tinggi-Mudah dimesin-Tidak boleh dirawat disebabkan oleh kandungan karbon yang rendah.-Tidak sesuai untuk pembajaan dan pengerasan

Keluli pelbagai kegunaan,tiub bar, kepingan, bolt dan nat

Keluli karbon sederhana

0.3%-0.7% karbon

-Lebih kuat dan keras daripada keluli lembut tetapi kurang mulur.-Kurang kebolehtempaan dan juga kurang teguh.

Engkol, pengumpar, pegas, bongkol tukul dan pahat

Keluli karbon tinggi

0.7%-1.4% karbon

-Keluli karbon yang paling keras-Boleh ditambah kekerasan dan keteguhannya dengan tindakan haba.-Sukar diproses-Bersifat keras dan teguh

Pahat sejuk, mata plat ricih, pegas berlapis, kapak dan pisauGerudi dan acuan alat-alat tanganGalas bebola, kikir dan mata alat pelarik

Besi tuang:- Besi jongkong merupakan bahan utama yang digunakan untuk membuat besi tuang. Kemudian dicampur dengan bahan-bahan mentah lain seperti besi sekerap dan keluli, kok dan batu kapur di dalam relau cupola.

Antara kebaikan besi tuang adalah mudah mengisi acuan berbentuk rumit,dapat menyerap tenaga getaran dan bersifat tegar.

RELAU CUPOLA

16

LOGAM BUKAN FERUS

Aluminium Kuprum Loyang Timah

KegunaanBadan kapal terbang

PeriukKerangka tingkap

Sifat-Kebolehkerjaan yang baik

(mulur dan lembut)-Pengalir haba

-Pengalir elektrik-Merintang kakisan

-Ringan-Mudah dituang-Mudah ditempa-Mudah dimesin

-Takat suhu lebur 650°C-Berwarna putih kerana -

keperakan

KegunaanDawai elektrik

Mata alat pateriRadiator

Sifat-Pengalir elektrik dan

pengalir haba yang baik-Teguh-Mulur

-Boleh lentur-Tidak berkarat-Mudah dipateri

-Boleh dibentuk melalui kerja panas dan sejuk

-Takat suhu lebur 1083°C-Berwarna merah

kekuningan

KegunaanInjapSkru

Mangga

Sifat-Lebih keras daripada

kuprum dan zink-Mudah dimesin-Mudah dipateri-Boleh dituang

-Pengalir elektrik yang baik

-Sukar berkarat tetapi mudah kusam

-Takat lebur 980°C-Berwarna kekuningan

KegunaanPenyadur timah

Bahan pateriPiuter

Sifat-Lembut

-Tidak terkakisTidak mudah kusam

walaupun dalam keadaan lembap-Mudah ditempa

-Mulur-Takat suhu lebur

231.9°C-Berwarna putih

keperakan

KEKERASAN Kemampuan logam menampan daripada ditusuki oleh benda lain.Contoh :Tidak mudah dicalar

Keupayaan sesuatu logam menanggung beban atau daya tanpa berubah bentukKEKUATAN

Sifat logam yang mudah pecah atau retak apabila dikenakan hentakan atau ketukanKERAPUHAN

Kemampuan mengekalkan kekuatan walaupun telah mengalami perubahan bentuk yang kekalKETEGUHAN

Keupayaan sesuatu logam dibentuk menggunakan kaedah tempaan atau ketukanKETEMPAAN

Keupayaan sesuatu logam kembali kepada keadaan asal setelah mengalami perubahan bentuk.KEANJALAN

Kebolehan sesuatu logam untuk ditarik panjang tanpa putus atau pecah KEKERASAN


4.3 LOGAM BUKAN FERUS

CIRI-CIRI DAN KEGUNAAN BESI TUANGNAMA BESI CIRI-CIRI KEGUNAAN

Besi tuang kelabu

1.7%-4.5% karbon

-Kekuatan mampatan yang tinggi-Kekuatan regangan yang rendah-Mudah dimesin dan mudah dituang-Cepat berkarat dalam keadaan lembab

Paip besar, penyokong, kerangka mesin, kotak gear dan pendakap.

Besi tuang putih

2% - 3.5% karbon

-Sangat kuat dan kekuatan mampatannya adalah tinggi berbanding besi tuang kelabu.-Rapuh dan hampir-hampir tidak boleh dimesin.-Lambat teroksida.

Komponen mesin yang memerlukan sifat ketahanan daripada geseran dan haus, contohnya roda kereta api.

Besi tuang tempawan( Besi tuang putih yang disepuh lindap )

-Lebih mulur dan mudah dimesin.-Kekuatan regangan yang lebih tinggi.

Kotak engkol, roda dan takal kepala selinder

4.4 SIFAT MEKANIK LOGAM

Dipanaskan

Keras

Menyejuk

Lembut

Dipanaskan

Keras

Menyejuk

LembutKitaran berterusan


TER4.5 BAHAN BUKAN LOGAMA) PLASTIK

SIFAT KEBANYAKKAN JENIS PLASTIK Penebat elektrik yang baik Penebat haba yang baik Tidak berkarat Merintang tindakbalas kimia Ringan Mudah diacu kepada beberapa bentuk

KELEMAHAN PLASTIK Tidak boleh dilupuskan oleh alam sekitar dan beberapa jenis yang boleh mengakibatkan kanser.

PERBANDINGAN PLASTIK HABA DAN PLASTIK TERMOSET

Plastik Haba Plastik TermosetBoleh menjadi lembut apabila dipanaskan semula untuk diubah kepada bentuk yang lain

Tidak boleh diubah kepada bentuk lain melalui proses pemanasan semula

Tahan lasak, lembut Tegar, keras dan kuat dan agak rapuh

Menjadi lembut dan mungkin lebur pada suhu 93°C Boleh tahan suhu tinggi sehingga 260°C

STRUKTUR IKATAN MOLEKUL (A) PLASTIK HABA DAN (B) PLASTIK TERMOSET

BAB 4 : BAHAN

PLASTIK HABA

NAMA PLASTIK CIRI-CIRI KEGUNAANPolitena -Ketumpatan rendah:

-Tahan lasak dan mudah lentur,rintangan kimia yang baik dan penebat elektrik yang baik.-Ketumpatan tinggi:-Keras dan agak tegar, rintangan kimia yang tinggi

Botol plastik dan permainan kanak-kanakTangki, paip

Polivinil klorida -Keras dan tegar serta teguh pada suhu bilik, ringan,perintang asid dan alkali yang baik

Baju hujan, paip

Polistirena -Keras dan tegar Bekas makanan, filem

Akrilat -Keras, tegar, lutsinar,mudah dimesin, penebat elektrik yang baik, rintang asid dan keadaan cuaca

Tingkap kapal terbang, permukaan jam

PLASTIK TERMOSET

NAMA PLASTIK CIRI-CIRI KEGUNAANDamar polister Penebat elektrik dan haba yang baik, tegar, keras

tetapi rapuh, kalis air dan rintang cahaya ultra unguBot layer, perabot

Urea formaldehid Tegar, keras, kuat tetapi rapuh,rintangan haba yang baik

Peralatan rumah,perekat untuk kayu

Melamin formaldehid Tegar, keras dan kuat, rintangan kimia yang rendah, rintangan kotoran yang tinggi

Pinggan mangkuk, formika

KONKRIT

Bahan kejuruteraan tiruan yang diperolehi dengan mencampurkan simen, batu baur halus(pasir), batu baur kasar (batu) dan juga air.

a) b)

Mempunyai sifat penyerapan lembapan yang rendah Kurang rapuh jika dibandingkan dengan kaca Mempunyai kekuatan dan ketegaran yang baik Tahan lasak bagi plastik-plastik tertentu Tidak mudah terbakar Mudah diwarnakan


Konkrit yang dihasilkan bergantung pada beberapa perkara:- Keadaan bahan yang digunakan Kadar nisbah campuran konkrit

SIFAT KONKRIT Kekuatan mampatan yang tinggi (High compression strength) Tahan lasak Kedap air Boleh diacu kepada pelbagai bentuk Kekuatan tegangan agak rendah Kekuatan tegangan konkrit boleh ditingkatkan dengan memasukkan tetulang kedalam konkrit.

SERAMIK

Seramik mudah pecah, tidak mulur serta mempunyai kekuatan tegangan yang agak rendah

SIFAT KEGUNAAN

Kekerasan dan kekuatan mampatan yang tinggi Alat pemotong dan pelelas, komponen yang merintang haus dan kakisan

Tahan panas ( dapat mengekalkan kekuatan dan ketegaran pada suhu tinggi) Bahan refraktori, pelapik selinder, sesendal

Penebat elektrik Penebat, dielektrik dalam pemuat

Merintang kimia(lengai) Peralatan makmal, bahan biologi, pergigian

PERHUBUNGAN

PERHUBUNGAN

Definasi KOD

JENIS

Perhubungan manusia dengan manusia

PROSES PERHUBUNGAN

Perhubungan manusia dengan mesin

Perhubungan mesin dengan manusia

Perhubungan mesin dengan mesin

bahasa

braille

ASCII

Kod morse

19



BAB 5: PENGENALAN KEPADA PERHUBUNGAN

BAB 5 : PENGENALAN KEPADA PERHUBUNGAN

SALURAN PERHUBUNGANContoh penggunaan kod perhubungan(bahasa, Braille, kod morse dan ASCII )

PENERIMAPENGHANTAR

RAJAH BLOK ASAS SISTEM PERHUBUNGAN

PERHUBUNGAN

APA ITU PERHUBUNGAN?

Proses pertukaran maklumatKOD PERHUBUNGANbraille

ASCII

Kod morse

bahasa

4 JENIS PROSES PERHUBUNGAN

PERHUBUNGAN MANUSIA DENGAN MANUSIA

Contoh:-Manusia berbual antara satu sama lain untuk bertukar-tukar maklumat.

PERHUBUNGAN MANUSIA DENGAN MESIN

Contoh:-Manusia mendail telefon untuk mengarahkan mesin membuat sambungan ke destinasi yang dipilih.

PERHUBUNGAN MESIN DENGAN MANUSIA

Contoh:-Alat penggera kebakaran berbunyi untuk memberitahu manusia bahawa berlaku kebakaran.

PERHUBUNGAN MESIN DENGAN MESIN

Contoh:-Dalam operasi mesin Computer Numerical Control (CNC), computer memberitahu mesin untuk melakukan sesuatu kerja.

APA ITU PROSES PERHUBUNGAN?

Tindakan sumber menghantar maklumat melalui medium ke destinasi.

20


PERHUBUNGAN ELEKTRONIK

Sistem simplek atau dupleks Sistem analog atau digit Sistem menggunakan isyarat asas atau isyarat termodulat

PROSES PENGHANTARAN DAN PENERIMAAN MAKLUMAT DALAM SISTEM PERHUBUNGAN ELEKTRONIK

PENGHANTARMaklumat asal ( suara ) ditukar kepada isyarat elektrik

Isyarat elektrik dikuatkan dan dimodulatkan

Isyarat diubah ke bentuk lain jika perlu seperti diubah kebentuk alur cahaya

SALURAN PENGHANTARANIsyarat disalurkan melalui perantara seperti dawai kuprum, optik gentian atau gelombang radio

PENERIMAIsyarat ditukarkan semula kepada isyarat elektrik seperti alur cahaya kepada elektrik

Isyarat dikuatkan dan dinyahmodulatkan

Isyarat diubah kepada bentuk asal seperti isyarat elektrik kepada suara

21


BAB 6 : PERHUBUNGAN ELEKTRONIK

BAB 6 : PERHUBUNGAN ELEKTRONIK

KOMPONEN ELEKRTONIK

KOMPONEN PASIF-komponen yang tidak mengalami perubahan dalaman apabila beroperasi.

KOMPONEN AKTIF- komponen yang operasi dalamnya diubah oleh kuasa luar semasa beroperasi

PERINTANGFungsi:-

1) Menghadkan aliran arus2) Mengurangkan nilai arus

3)Menghasilkan nilai susutan voltan

Contoh:-Perintang jenis karbon,

belitan dawai dan filem nipisSimbol:

PEMUATFungsi:-

1)Menyimpan cas2)Digunakan sebagai

penapis, pemintas dan pengganding

Contoh:-Pemuat jenis mika,

kertas,seramik, udara dan elektrolitik

Simbol:

PEARUHFungsi:

1)Mengaruhkan voltan2)Digunakan bersama

pemuat dalam litar penapisContoh:

-Pearuh jenis teras udara, teras ferit dan teras besi

Simbol:

PENGUBAHFungsi:

1)Menurunkan atau meningkatkan nilai voltan

2)Memindahkan kuasa dari satu litar ke litar yang lain.

Contoh:-Pengubah kuasa,

audio,frekuensi pertengahan (IF) dan frekuensi radio (RF).

Simbol:

TRANSISTORFungsi:

1)Mengawal aliran arus dalam litar

2)Kegunaannya sebagai suis elektronik dan penguat

Contoh:-Transistor jenis NPN dan

PNPSimbol:

LITAR BERSEPADUFungsi:

1)Menggabungkan komponen elektronik dalam

satu pakej yag seni2) Mengendalikan isyarat analog dan isyarat digit

Contoh:-Litar bersepadu jenis

monolitik, filem nipis, filem tebal dan hibrid.

Simbol:

DIODFungsi:

1)Membenarkan arus mengalir satu arah sahaja

2)Digunakan untuk menukarkan arus ulang alik kepada arus terus dan suis

elektronik (Proses rektifikasi)Contoh:

a)Diod penerus/isyaratFungsi: Membenarkan arus

mengalir satu halaSimbol:

22


Peringkat isyarat rendah

Peringkat isyarat rendah

Penguat voltan

Penguat voltan

Penguat kuasa

Mikrofon

Pembesar suara

Digunakan untuk menukarkan arus ulang-alik kepada arus terus

Blok litar bekalan kuasa arus terus

BEKALAN KUASA ARUS TERUS PENGUAT AUDIOLITAR ELEKTRONIK

PENGUBAH-Menurunkan nilai voltan kepada

nilai dikehendaki

Masukan voltan a.u

PENERUS-Menukar arus ulang alik kepada

arus terus.-Jenis penerus:-

i) Penerus gelombang separuhii) Penerus gelombang penuh

iii) Penerus titi

PENAPIS-Melicinkan riak supaya voltan

keluaran menyerupai arus tulen

PENGATUR-Menstabil voltan keluaran kepada satu nilai tetap

Keluaran voltan a.t.

Blok penguat audio

Penguat voltan -Menggandakan nilai voltan

Penguat kuasa -Memberikan nilai kuasa

yang tinggi

Blok litar bekalan kuasa arus terus

PENERUS GELOMBANG PENUHKendalian:

Separuh kitar positif, arus mengalir dari sadap tengah melalui R1 dan D1

ke tamatan A (D1 pincang depan). Separuh kitar negatif, arus mengalir

dari sadap tengah melalui R1 dan D2 ke tamatan B (D2 pincang depan). Kelebihan: Lebih cekap dan riaknya

mudah ditapis.Kekurangan: Memerlukan pengubah sadap tengah dan voltan keluaran

lebih rendah.

PENERUS TITIKendalian:

Separuh kitar positif, arus mengalir dari B melalui D3, R1 dan D1 ke tamatan A (D1

dan D3 pincang depan). Separuh kitar negatif, arus mengalir dari A melalui D2,

R1 dan D4 ke B (D2 dan D4 pincang depan)

Kelebihan: Boleh beroperasi tanpa pengubah dan keluaran lebih tinggi

Kekurangan: Memerlukan empat diod

PENERUS GELOMBANG SEPARUHKendalian:

Pada separuh kitar positif, arus mengalir dari A melalui D1 dan R1

ke tamatan B (D1 dipincang hadapan) Pada separuh kitar

negative, diod dipicang songsang, tiada arus mengalir.

Kelebihan: Mudah dan murahKekurangan: Kecekapan rendah

3 JENIS PENERUS

23


Pengangkutan ialah media atau jentera untuk memindahkan manusia, haiwan dan barang dari satu tempat ke satu tempat yang lain.

Bab 7.0 Pengenalan kepada pengangkutan dan kuasa

Takrif

Keperluan pengangkutan

Perdagangan

Dalam kerja

Interaksi sosial

Rekreasi

Pembangunan negara

24



BAB 7: PENGENALAN KEPADA PENGANGKUTAN DAN KUASA

25


7.1 TAKRIF PENGANGKUTAN

Pengangkutan ialah media atau jentera untuk memindahkan manusi, haiwan dan barang dari satu tempat ke satu tempat yang lain.

7.2 KEPERLUAN SISTEM PENGANGKUTAN

KEPERLUAN SISTEM PENGANGKUTAN CIRI-CIRI TUJUAN CONTOH

1. Dalam kerja

Membawa barang berat atau ringan

Membawa pekerja ke tempat kerja

Membantu dalam kerja pembinaan, pemasangan atau baik pulih

Lori, treler, kapal kargo, kapal angkasa, kapal selam, helicopter, jengka

2. Interaksi sosial Memenuhi keperluan

manusia dan masyarakat

Membantu keharmonian dan keselamatan masyarakat

Ambulan, koc, kereta peronda, bomba, van bas pelancongan, bas sekolah

3. Rekreasi dan sukan Selamat, menghiburkan

Bersantai dan berlibur, melancong dan bersukan

Skuter air, kapal layar, gelongsor udara, kereta lumba, bot laju, belon panas, caravan ,beca

4. Pembangunan negara

Eksport dan import produk dengan banyak cepat dan selamat

Membolehkan produk disebarkan dengan cepat

Kapal kargo, kapal laut, treler, kapal terbang kren, forklift, gerabak pengangkut

5. Perdagangan Milik persendirian atau syarikat

Memberikan perkhidmatan pengangkutan untuk orang awam atau persendirian

Teksi, kereta, feri, bas, kapal terbang, kereta api, gerabak

26


Pengangkutan manusia dan bahan

Bab 8.0 Pengangkutan

Proses penyediaan sistem pengangkutan

Perancangan dan penyelidikan

Pembinaan

Pentadbiran

Penyenggaraan

Sistem pengangkutan

Pengangkutan darat

Pengangkutan air

Berjentera atau motor

Tidak berjentera

Pengangkutan udara

Perkembangan sistem pengangkutan

Peringkat permulaan

Peringkat mesin mudah

Peringkat enjin dan motor


BAB 8: PENGANGKUTAN

27


8.1 PERKEMBANGAN SISTEM PENGANGKUTAN

PERINGKAT PERKEMBANGAN TENAGA PENGGERAK CONTOH

Permulaan Tenaga manusia, haiwan, sumber alam Menjunjung, unta, kuda, kapal layar, rakit,kandar

Mesin mudah Tenaga haiwan, manusia bersama mesin mudah Beca, lanca, pedati, basikal

Enjin dan motor Tenaga enjin wap, enjin petrol, enjin diesel, enjin gas, motor elektrik

Kapal terbang, kereta, motosikal, monorel, kereta api elektrik (LRT, PUTRA)

8.2 SISTEM PENGANGKUTANa. Pengangkutan darat

Berjentera atau motor Tidak berjentera

Jalan raya Landasan Lain-lain Landasan Lain-lain

Kereta, kereta elektrik,bas, lori, van,treler, motosikal

Keretapi levitasi magnet, sistem transit laju, trem, kereta api elektrik

Lif, tangga bergerak, kereta kabel, pejalan kaki bergerak, konveyer

Gerabak kereta api, troli

Basikal, beca, lanca

b. Pengangkutan airPengangkutan yang menggunakan laut, tasik, sungai atau terusan sebagai laluannya. Contohnya kapal, sampan, feri, bot, tongkang, kapal selam, hovercraft, skuter air, kapal layar, kayak, luncur air dan perahu layar.

c. Pengangkutan udaraPengangkutan yang menggunakan udara sebagai medium lalauannya. Contohnya kapal terbang, helicopter, peluncur udara, kapal angkasa dan roket, paying terjun dan belon panas

8.3 PROSES PENYEDIAAN SISTEM PENGANGKUTAN

Terdapat tiga bahagian utama tugas penyediaan sistem pengangkutan seperti jadual dibawah:

Fizikal Trafik Perkhidmatan

Penyediaan sistem pengangkutan secara fizikal seperti tempat persinggahan, jalan raya dan

kenderaan.

Laluan kenderaan adan tempat diperlukan

Kemudahan yang boleh diberikan oleh sistem pengangkutan

Pangkalan, unit kenderaan, jalan raya atau laluan dan kuasa penggerak

Ciri tempat hendak digunakan seperti di bandar, di kawasan pelancongan

Kawalan mutu, keberkesanan dan kecekapan sistem keselamatan pengguna, kekerapan, kelajuan

keselesaan dan ketepatan waktu perkhidmatan

28

Perancangan dan penyelidikan penyediaan sistem pengangkutanPenyelidikan, kajian, soal selidik

inventori

Penyusunan set alternatif

Pecahan set alternatif

objektif

PEMBINAAN SISTEM PENGANGKUTAN

Pem

bina

an

pela

buha

n da

n je

tiSi

stem

pe

ngan

gkut

an d

i pe

labu

han

Laut

Pem

bina

an

lapa

ngan

terb

ang

Sist

em k

awal

anSi

stem

pe

ngan

gkut

an d

i la

pang

an te

rban

g da

n pe

rsek

itara

n

Udara

Pem

bina

an ja

lan

raya

Sist

em k

awal

an la

lu

linta

sJa

mba

tan

Alira

n lla

lu lin

tas

Jeni

s ke

nder

aan

Mua

tan

dan

bera

tnya

Darat

Mendapatkan kontraktor dan pekerjaPembayaran perhubungan dengan agensi lainMendapatkan sumber kewangan, kos perbelanjaan, mengurus peraturan dan undang-undang perlesenanCukai

Aktiviti pentadbiran

Pengurusan projek Pengawasan setelah siap

Kos penyenggaraanGaji dan kebajikan kakitanganKelancaran sistem (jadual perjalanan


Faktor penyediaan sistem pengangkutan

a. Perancangan dan penyelidikan

b. Pembinaan

c. Pentadbiran

d. PenyenggaraanPenyenggaraan sistem pengangkutan meliputi aktiviti di bawah Pemantauan dan pemeriksaan sistem dari semasa ke semasa Rutin kawalan mutu perkhidmatan Baik pulih, senggara dan menggantikan bahagian yang rosak atau telah sampai tempoh untuk digantikan

8.4 PENGANGKUTAN MANUSIA DAN BAHAN

Jenis aktiviti Jenis pengangkutanMembawa hasil pertanian Lori, van, kereta apiMembawa manusia,/ penumpang Kapal terbang, kapal laut, kereta api LRT, MRTMembawa penumpang/ manusia Teksi, beca, basMembawa manusia atau barang dalam jarak yang dekat dalam jumlah yang sederhana Pejalan kaki bergerak, tangga bergerak dan lif

Membawa dan memunggah barang Forklift, kren di pelabuhan

Berekreasi, bersantai, bersukan Kereta elektrik di padang golf, skuter air, kereta lumba, kapal layar

Pemindahan barang jarak jauh Kapal kargo, kapal terbang, lori, treler

29

SUMBER TENAGA

TENAGA UPAYA

TENAGA KINETIK

TENAGA MEKANIK

TENAGA ELEKTRIK

Air di dalam empangan

Aliran air di dalam empis air

Putaran Turbin

Penjana


TAFSIRAN TENAGA

Tenaga sebagai keupayaan membuat kerja atau sesuatu yang diperlukan untuk melakukan sesuatu kerja dan proses. Kerja (W) = Daya (F) X Jarak (d)

W (Nm) = F (N) X d (cm) = Nm = Joule

HIDRO

Air digunakan untuk menghasilkan tenaga elektrik. Tenaga upaya yang dikumpulkan oleh air di dalam empangan amatlah kuat. Apabila air disalurkan ke turbin penjana,

tenaga kinetik yang terhasil memutarkan turbin dan menghasilkan tenaga mekanik. Aci turbin digandingkan dengan aci penjana bagi menukarkan tenagan mekanik kepada tenaga elektrik.

TERMA

BAB 9: SUMBER- SUMBER TENAGA

NUKLEAR

HIDRO

PENGHASILAN TENAGA ELEKTRIK

TERMA NUKLEAR SURIA

Terma digunakan untuk memanaskan air supaya menjadi stim dengan menggunakan bahan api seperti diesel, gas, batu arang atau tenaga suria.

Sistem ini digunakan untuk memanaskan air sehingga menghasilkan stim bertekanan tinggi bagi mendapatkan tenaga mekanik melalui putaran turbin.

Aci turbin ini digandingkan dengan penjana bagi menukarkan tenaga mekanik kepada tenaga elektrik.


BOLEH DIPERBAHARUI Sumber asli yang sedia ada dan tidak

berkurangan setelah digunakan Contoh: Angin, geoterma dan ombak

TIDAK BOLEH DIPERBAHARUI Sukar untuk diganti setelah digunakan kerana

mengambil masa yang lama untuk dihasilkan semula

Contoh: Petroleum, gas asli dan neuklear

PEMBELAHAN NUKLEAR

MENGHASILKAN HABA

AIR PANAS MENGHASILKAN

STIM

STIM MEMUSINGKAN

TURBIN

TURBIN MENGAKTIFKAN

GENERATOR

TENAGA ELEKTRIK

DIHANTAR KE TEMPAT

KEDIAMAN

TENAGA SURIA MEMANASKAN

CECEIR DI DALAM TIUB

PANEL

AIR PANAS MENGHASILKAN

STIM

STIM MEMUSINGKAN

TURBIN

TUBIN MENGAKTIFKAN

GENERATOR

TENAGA ELEKTRIK

DIHANTAR KE TEMPAT

KEDIAMAN


Tenaga nuklear dihasilkan dengan proses pembelahan isotop radio aktif yang tidak stabil seperti Plutonium, Uranium dan Deuterium oleh hentaman neutron.

1 kg Deuterium untuk menghasilkan jumlah tenaga yang sama yang dihasilkan oleh 3 juta kg oleh bahan api fosil. Di dalam reactor neuklear, haba akan terhasil apabila proses pembelahan dan haba ini akan digunakan untuk

memanaskan air bagi menghasilkan stim bertekanan tinggi. Seperti sistem terma, stim bertekanan tinggi ini akan digunakan untuk memutarkan turbin bagi menghasilkan tenaga

mekanik. Aci turbin ini digandingkan dengan penjana bagi menukarkan tenaga mekanik kepada tenaga elektrik.

SURIA

Panel suria berfungsi untuk memerangkap haba yang digunakan untuk memanaskan cecair di dalam tiub panel. Apabila dipanaskan, cecair tersebut akan menghasilkan stim yang bertekanan tinggi yang dialirkan ke turbin bagi

mendapatkan tenaga mekanik. Aci turbin ini digandingkan dengan penjana bagi menukarkan tenaga mekanik kepada tenaga elektrik. Bagi mengekalkan tenaga elektrik ketika ketiadaan suria, bateri di pasang kepada sistem ini.

BAB 9: SUMBER-SUMBER TENAGA

JENIS STESEN TEMPAT KELEBIHAN KEKURANGAN

Hidro Tasik • Tiada pembaziran • Memerlukan kawasan yang luas

MOTOR DAN PENJANA

JENIS- JENIS MOTOR ATBerdasarkan belitan angker dan medan

MOTOR SIRI MOTOR MAJMUK MOTOR PIRAU

JENIS- JENIS MOTOR A.UBerdasarkan fasa voltan masukan dan jenis rotor yang digunakan

Voltan masukan 1 fasa dan 3 fasa @rotor jenis sangkar tupai atau pemutar belitan

MOTOR TOLAKAN MOTOR SEMESTER MOTOR SEGERAK

MOTOR ARUHAN SATU FASA MOTOR ARUHAN TIGA FASA

ENJIN PETROL


• Tiada gas yang dilepaskan• Bekalan air mentah

• Mengganggu habitat haiwan• Banjir kilat jika tidak dikawal atau empangan

pecah.

Terma Mudah mendapatkan bahan api dan sumber air.

• Boleh dibina di mana-mana sahaja asalkan dandang boleh didirikan dan disejukkan setelah melalui turbin.

• Kos tinggi.• Lambat menghasilkan tenaga elektrik• Bahan buangan berupa gas atau asap

Nuklear Memerlukan bahan radioaktif.

• Tiada gas buangan• Tenaga elektrik yang lebih besar.• Kos pemanasan air menjadi stim

lebih murah berbanding terma

• Bahaya kebocoran radioaktif• Memerlukan pengawasan yang tinggi.• Kesan radioaktif yang berpanjangan.• Bahan uranium tidak boleh diperbaharui.

Suria Dimana- mana sahaja asalkan ada cahaya matahari.

• Sumber tenaga percuma• Tiada pencemaran• Tenaga boleh diperbaharui

• Peralatan penukar tenaga adalah mahal.• Tenaga bergantung kepada tenaga suria.

BER- MOTOR DAN PENJANA

BAB 9: SUMBER-SUMBER TENAGA

ENJIN

MOTORMenukarkan tenaga elektrik kepada tenaga

mekanik.Menggunakan tenaga elektrik.Menggunakan tangan kiri Fleming

Penarik lifKipasTangga gerak

PENJANAMenukarkan tenaga mekanik kepada tenaga

elektrik.Menggeluarkankan tenaga elektrik.Menggunakan tangan kanan Fleming

Dinamo basikalPengecas bateri dalam kereta (alternator)Penjana mudah alih.


ENJIN DUA LEJANG

LEJANG/ RAJAH KETERANGAN KEDUDUKAN OMBOH DAN INJAP

Lejang masukan dan Lejang mampatan

Aci engkol diputarkan dengan menendang pemijak aci engkol atau menarik tali sawat.

Omboh bergerak ke atas sehingga ke titik tetap atas (TTA)

Campuran bahan api masuk ke dalam silinder. Liang ekzos ditutup oleh omboh. Campuran bahan api di bahagian atas silinder

dimampatkan. Terhasil tekanan tinggi.

Lejang kuasa dan Lejang ekzos Pada titik tetap atas (TTA) palam pencucuh

mengeluarkan bunga api. Gas terbakar dan mengembang. Kuasa tolakan terhasil. Omboh ditolak ke bawah sehingga titik tetap bawah

(TTB).


ENJIN PETROL EMPAT LEJANG

ENJIN DUA LEJANG

CIRI-CIRI Dua lejang satu kitaran Menggunakan minyak pelincir yang berasingan. Mempunyai satu silinder atau lebih. Mempunyai liang tetapi tiada injap.

KEBAIKAN Daya kilas tinggi. Kos penyelenggaraan rendah.

KEBURUKAN Kuasa keluarannya rendah. Banyak asap dari ekzosnya.

KEGUNAAN Motosikal Mesin rumput Mesin gergaji

ENJIN EMPAT LEJANG

CIRI-CIRI Empat lejang satu kitaran Kuasanya ditambah dengan menambah

silinder.

KEBAIKAN Daya kilas rendah. Kos penyelenggaraan tinggi.

KEBURUKAN Kuasa keluarannya rendah. Banyak asap dari ekzosnya.

KEGUNAAN Kereta Lori Pacuan empat roda

BAB 10 : PENGENALAN MENYELURUH TEKNOLOGI PEMBINAAN TINGKATAN 4


LEJANG/ RAJAH KETERANGAN KEDUDUKAN OMBOH DAN INJAPLejang masukan

Aci engkol diputar Injap pengambilan terbuka, omboh bergerak ke bawah

dari TTA ke TTB Campuran bahan api dan udara masuk ke kebuk

melalui kaburator atau secara pancitan

Lejang mampatan

Injap masukan dan ekzos tertutup. Omboh bergerak ke atas sehingga TTA Mempunyai tekanan tinggi. Campuran bahan api dan udara terus dimampat.

Lejang Kuasa

Semua injap tertutup. Di titik TTA, palam pencucuh mengeluarkan bunga api

elektrik (nyalaan) Berlaku pembakaran bahan api campuran di dalam

silinder. Tekanan yang tinggi menolak omboh ke bawah. Seterusnya memutarkan aci engkol.

Lejang Ekzos

Akibat momentum putaran aci engkol, omboh ditolak naik

Omboh mencecah titik TTA Injap ekzos terbuka Gas dilepaskan melalui ekzos dengan bantuan

pergerakan omboh ke atas. Kitar lejang seterusnya berulang sehingga enjin

dimatikan.

ENJIN DIESEL

LEJANG/ RAJAH KETERANGAN KEDUDUKAN OMBOH DAN INJAP

Pengambilan Udara


Aci engkol diputarkan. Injap ekzos tertutup, injap pengambilan terbuka. Udara masuk ke dalam silinder. Omboh bergerak ke atas.

Lejang mampatan

Kedua- dua injap tertutup Udara di dalam silinder dimampatkan Akibatnya suhu udara meningkat ke suhu

pembakaran. Diesel dipancitkan ke dalam silinder Diesel ditukar kepada gas panas. Campuran bahan api terbakar.

Lejang Kuasa

Campuran bahan api terbakar menghasilkan tekanan tinggi dalam kebuk pembakaran.

Tekanan tinggi menyebabkan omboh tertolak ke bawah.

Seterusnya aci engkol diputarkan.

Lejang Ekzos

Momentum putaran aci engkol menolak omboh bergerak ke atas.

Injap ekzos terbuka Gas dilepaskan melalui ekzos Kitaran lejang berulang sehingga enjin dimatikan.

4 sistem sokongan engine1) Sistem penyalaan2) system bahan api3)system penyejuk

4) system pelinciranBAB 9: SUMBER- SUMBER TENAGA

ENJIN TURBIN GAS

JENIS SISTEM LEVITASI MAGNET


Udara bersih akan masuk ke dalam enjin turbin melalui rongga pengambilan udara. Udara bersih tersebut terus ke pemampat melalui pendesak pemampat. Pada pendesak pemampat, udara ini disebarkan ke sekeliling dinding oleh daya empar bilah pendesak dan

menyebabkan tekanan udara ditingkatkan sehingga 4 kali ganda dan menjadi panas. Udara panas masuk ke ruang pembakaran dan sistem pencucuhan dinyalakan. Bahan api akan terbakar pada suhu yang sangat tinggi dan menghasilkan tekanan tinggi yang dapat memutarkan turbin. Gas panas dilepaskan melalui turbin kuasa dan keluar sebagai hembusan jet yang mengakibatkan tujahan.

LEVITASI MAGNET PRINSIP ASAS Bagi bahan yang dimagnetkan akan mewujudkan medan magnet lemah pada arah yang bertentangan apabila diletakkan ke

dalam medan magnet. Proses ini akan mengakibatkan bahan ini akan terapung dan prinsip ini digunakan dalam pembuatan keretapi maglev. Prinsip motor digunakan bagi membolehkan gerabak bergerak di dalam pemegun.

KEBAIKAN KEBURUKAN Kurang geseran Kelajuan tinggi. Tidak bising Tahan lama/ tidak mudah haus Kelajuan malar di kawasan tinggi atau rendah Perberhentian tanpa lajak yang banyak Selamat walaupun tanpa pemandu Tiada pencemaran udara Mengurangkan penyelenggaraan Ketepatan masa sampai dan berlepas

Risiko keselamatan kerana menggunakan voltan tinggi. Kos perbelanjaan awal adalah mahal Bahaya renjatan elektrik Berbahaya kerana kewujudan voltan tinggi.

Sistem Levitasi Elektromagnet

Sistem maglev menarik. Sistem ini menggunakan ciri magnet menarik bagi

kutub yang berlainan

Sistem Levitasi Elektrodinamik

Sistem maglev menolak Sistem ini menggunakan ciri magnet menolak bagi kutub

yang serupa

KONSEP KEPENTINGAN

Kejuruteraan Binaan Berat

Penggunaan

Hiasan ProjekPemasangan Sistem Bangunan Penyerahan

ProjekPembinaan

Struktur

PengurusanReka Bentuk Pengubahsuaian

PenyenggaraanPembinaanPerancangan

SUMBER BINAANTAKRIF TUJUANKATEGORI

PERINGKAT PEMBINAAN

Kejuruteraan Binaan Ringan KESANPIHAK YANG TERLIBAT DALAM PEMBINAAN

Bahan Pekerja

Kaedah

TEKNOLOGI PEMBINAAN

Peralatan Dan Jentera

Pengurusan

36



BAB 10 : PENGENALAN MENYELURUH TEKNOLOGI PEMBINAAN

37

TEKNOLOGI PEMBINAAN

Penggunaan sumber binaan dengan cekap bagi menghasilkan sesuatu struktur binaan

PENGURUSAN

Merangkumi tugas dan tanggungjawab merancang, mengawal dan menyelaraskan sesuatu projek.Memastikan projek berjalan dengan lancar dan dapat disiapkan dalam masa yang ditetapkan serta kos dan kualiti yang diharapkan oleh pelanggan.

KAEDAHKaedah perancangan

Teknik-teknik pembinaanPenggunaan bahan

Peralatan/jentera yang hendak digunakan

BAHAN-BAHAN BINAANBahan Asli

TanahBatu Baur

Air

Bahan KeluaranBesiBata

Simen

PERALATAN/JENTERAPeralatanCangkulGergaji

Tukul Besi

Jentera/MesinKren

JengkautJentolak

PEKERJA

Ahli IkhtisasArkitek

JuruteraJuru Ukur BahanPengurus Projek

Pekerja MahirTukang Lepa

Tukang Pasang JubinTukang susun bata

Pekerja Tak MahirTukang sapu

Tukang angkat barang

KONSEP

TAKRIF

SUMBER BINAAN


38

PEMBINAAN RINGAN

pengurusan lebih mudahtidak memerlukan tenaga pakarkos murahpembinaan mudah

PEMBINAAN BERAT

pengurusan sukarmemerlukan tenaga pakarkos lebih tinggipembinaan lebih kompleks

PERBEZAAN ANTARA DUA KATEGORI PEMBINAAN

KEJURUTERAAN RINGAN

Rumah kediamanPejabat

Pusat membeli-belahSekolahMasjid

KEJURUTERAAN BERAT

PelabuhanLapangan Terbang

Jambatan/EmpanganJalan rayaTerowong

Projek bekalan air

KATEGORI

TUJUAN

MenyimpanMeneduhMengilangMengangkutPerhubunganRekreasi


39

PERINGKAT PEMBINAAN KEPENTINGAN TEKNOLOGI PEMBINAAN

ORGANISASI YANG TERLIBAT DALAM PROJEK PEMBINAAN

PEMILIK

PROJEK PEMBINAAN

KONTAKTORPERUNDING

PERINGKAT PERANCANGAN

PERINGKAT PEMBINAAN

PERINGKAT PENYELENGGARAAN

REKABENTUK:Kenalpasti projek.Perolehan tapak.Ukur & uji tanah.Reka bentuk.Lukisan dan perincian.

PENGURUSAN:Kontrak.Dapatkan Pekerja.Dapatkan bahan/jentera.Urus pembinaan.

PEMBINAAN STRUKTUR:Persediaan.Kerja Tanah.Pembinaan superstruktur.Penutupan struktur.

PEMASANGAN SISTEM BANGUNAN:Sistem pengangkutan.Sistem Hawa Dingin.Sistem Perpaipan.Sistem Elektrik.Sistem Perhubungan.

HIASAN PROJEK:Hiasan Dalaman.Hiasan Luaran.Landskap.

PENYERAHAN PROJEK:Sijil menduduki.Kunci.Jaminan.

PENGUNAAN:Guna.Senggara.Baik pulih.

PENGUBAHSUAIAN:Tukar.Tambah.Roboh.

PEMBANTU TEKNIKJURUTEKNIKPELUKIS PELANKAKITANGAN PENTADBIRANPEKERJA BINAANPENGURUSJURUTERAARKITEKJURU UKUR BAHANJURU UKUR TANAH

INDIVIDU YANG TERLIBAT DALAM PROJEK PEMBINAAN

KESAN DARI TEKNOLOGI PEMBINAAN:Tempat tinggal yang selesa.

Sistem Pengangkutan yang moden.Bekalan air bersih.

Penjanaan tenaga elektrik.Peluang pekerjaan

KESAN


40


Ciri-Ciri Tanah

PERSEDIAAN UNTUK PROJEK PEMBINAAN

PERMULAAN PROJEK TINJAUAN TAPAK BINAPEROLEHAN TAPAK

KosPemilihan Tapak Pembelian Harta tanah

Perundingan Perundangan

Peruntukan Kajian Kebolehlaksanaan

Membuat Keputusan Mengikut

Cadangan Perunding

TujuanAlatan Prosedur

KerjaAnalisis

Saiz Kumin

Memplot Keratan

Pembukuan

KerjaUkur Aras

Kaedah Lain Dalam KerjaUkur Aras

Tujuan Alatan

Prinsip Asas

Mengkaji Maklumat Sedia Ada Kerja Ukur Tanah

Kerja Amali Tanah

Ujian Pengreddan Tanah

Tanah Status Tanah

Lokasi Rupa Bentuk TapakProjek

Bahan DanPeralatan

Tenaga Buruh Faedah Pembiayaan

Penyediaan Kakitangan Ikhtrisas

Penyelesaian Masalah


BAB 11 : PERSEDIAAN UNTUK PROJEK BINAAN

PERMULAAN PROJEK

PEMBINAAN

PEROLEHAN TAPAK

TINJAUAN TAPAK BINA

Menyediakan peruntukan kewanganMelantik kakitangan ikhtisasMenjalankan kajian kebolehlaksanaanMembuat penyelesaian masalahMembuat keputusan daripada cadangan perunding

PEMILIHAN TAPAKLokasi yang strategikKeluasan tapakKemudahan infrastruktur yang ada

FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KOS

TanahStatus tanahLokasiRupa bentuk tapakBahan dan peralatanTenaga buruhFaedah pembiyaan

PEMBELIAN HARTA TANAH

PerundinganPerundangan

Mengkaji maklumat yang sedia adaKerja ukur tanahKerja amali tanah

Persediaan untuk projek pembinaan

41


UKUR ARAS

Kaedah menentukan ketinggian titik di permukaan bumi dari datum

TUJUANUntuk Mendapatkan pelan keratan rentas dan pelan keratan membujur bagi tapak cadangan untuk projek pembinaan

Datum ialah titik aras rujukan bagi semua ketinggian di permukaan bumi, biasanya aras laut

ALAT ARAS

Menentukan perbezaan tinggi antara dua titik di permukaan bumiTeropong boleh diputar 3600 pada satah mendatarJenis yang biasa digunakan ialah alat aras jongket

STAF UKUR ARASMenentulan ketinggian sesuatu titik

Perbezaan dua bacaan staf merupakan perbezaan ketinggian antara dua titikGelembung staf dapat menentukan staf berada dalam kedudukan tegak untuk mendapatkan bacaan yang tepat

Bacaan pada staf diambil daripada angka disilangi oleh bebenang tengah

LADUNG/PLUMBUB

Pemberat berbentuk kon yang digantung dengan tali pada kaki tigaMemusatkan alat ukur di atas titik setesen ukur

PERALATAN UKUR ARAS

42


HA

hh1

h2

A

Garis kolimatan

Staf ukur aras

Staf ukur aras

B

HB

h = h1 – h2HB = HA + h

HA = tinggi titik A dari permukaan datumHB = tinggi titik B dari permukaan datum

0.535Garis Kolimatan, GK1

AF

EDC

B

BA1 = 89.750m

0.590 1.860 1.015 1.085

2.655

1.465

2.140 1.015

Garis Kolimatan, GK2

Ketinggian garis kolimatan, GK1 = 87.750 + 0.590 = 90.340m

Ketinggian garis kolimatan, GK2 = 90.340 - (1.465 + 2.655) = 91.530m

A, B, C, E dan F ialah titik staf D ialah titik pindah

PEMBUKUAN

KERJA UKUR ARAS

PRINSIP ASAS

43


44

AF

DCB

BA1 = 89.750m

0.535Pandangan Belakang

0.590 1.015 1.085

2.655

1.465

2.140 1.015

BA2 = 90.990m

Pandangan Antara

Pandangan Hadapan

( - )

( - )

(-)

(-)

( - )

( - )

( - )

(-)


Pandangan

Belakang

Pandangan Antara

Pandangan Hadapan

Naik( + )

Turun( - )

Aras Laras

Rantaian (m)

Catatan

0.590 89.750 BA1AL = 89.750 m

1.860 1.270 88.480 0 Titik A

1.015 0.845 89.325 20 Titik B

1.085 0.070 89.255 40 Titik C

2.655 1.465 0.380 88.875 60Titik pindah D

2.140 0.515 89.390 80 Titik E

1.015 1.125 90.515 100 Titik F

0.535 0.480 90.995 120BA2AL = 90.990 m

3.245 2.000 2.965 1.720 90.995 Ralat = 90.995 - 90.990

2.000 1.720 89.750 = 0.005

E

0.590 1.860 1.015 1.085

2.655

1.465

2.140 1.015

1.860

PERHITUNGAN KERJA UKUR ARAS

PEMBUKUAN UKUR ARAS

45

LANGKAH-LANGKAH KERJA PEMPLOTAN

Skala Tegak1 : 100

Skala Mendatar1 : 1000


Datum Andaian

85.000

Aras laras

88.4

80

89.3

25

89.2

55

88.8

75

89.3

90

90.5

15

90.9

95

Rantaian

0.0

0

20.0

0

40.0

0

60.0

0

80.0

0

100.

00

120.

00

Plotan keratan dilukis apabila semua semakan data penghitungan telah selesai dibuat.

Plotan bertujuan untuk menggambarkan bentuk keratan di sepanjang garisan ukur.

AB

C D

E

F

MEMPLOT KERATAN

46


UjIAN PENGGREDAN TANAH

(ANALISIS AYAKAN)

TUJUAN / OBJEKTIF

• Mengetahui peratusan kandungan zarah tanah iaitu kelodak, pasir dan kelikir.• Mengkelaskan tanah dengan berpandukan saiz zarah.

PERALATAN / MESIN / BAHAN

• MESIN PENGAYAK• PENAPIS AYAK• ALAT TIMBANG• SAMPEL TANAH KERING

PROSEDUR KERJA

i. Keringkan tanah dan bersihkan tanah daripada sampah dan sebarang bendasing. Tanah yang melekat diketuk dengan tukul getah meleraikan kumin-kumin.

ii. Ambil dan timbangkan tanah kering lebih kurang 200g. Catatkan bacaannya.iii. Timbang setiap ayak kosong (10 pengayak) dan bacaannya dicatatkan.iv. Susunkan ayak mengikut saiz (saiz lubang besar- 3.35mm di atas dan yang paling kecil di

bahagian bawah-0.063mm)v. Masukan sampel tanah di bahagian atas (ayak 3.35mm). Laraskan masa lebih kurang 5

minit dan lakukan proses pengayakan pada mesin ayakan. vi. Timbang semula setiap ayak yang mengandungi kumin tanah dan catatkan bacaannya.vii. Lengkapkan jadual dan plotkan graf peratusan jumlah kumin yang melepasi ayak

berbanding saiz kumin dalam graf semilog taburan saiz zarah.

47

(-)


DATA ANALISIS AYAKANSAIZ AYAK

(mm)

JISIM AYAK

(g)

JISIM AYAK + TANAH (g)

JISIM TANAH YG

TERTINGGAL PADA AYAK (g)

JISIM TANAH YG MELEPASI AYAK

(g)

PERATUS KUMULATIF

(%)

3.35 447.78 451.78 (451.78-447.78)

= 4.0

(187-4.0)

= 183.0

(183 187)x 100

= 98%

2.36 415.37 423.87 8.5 174.5 93

1.18 385.68 415.18 29.5 145.0 78

0.425 329.74 384.54 54.8 90.2 48

0.300 319.78 343.18 23.4 66.8 36

0.212 309.75 329.25 19.5 47.3 25

0.150 307.29 325.69 18.4 28.9 15

0.075 287.52 308.52 21.0 7.9 4

0.063 291.38 295.88 4.5 3.4 2

LULUS 0.063 274.05 277.45 3.4

JUMLAH JISIM 187.0

KEHILANGAN JISIM

(200-187.0)

= 13g

UNTUK PROJEK BINAAN

Dari graf Taburan Saiz Tanah

TANAH BERGRED BAIK

Menunjukkan tanah jenis pasir yang mengandungi beza antara saiz kumin yang besar. Lengkung

TANAH BERGRED KURANG BAIK

Menunjukkan tanah jenis pasir yang bercampur sedikit kelodak dan sedikit kelikir. Tanah ini dianggap

TANAH BERGRED TIDAK BAIK

Menunjukkan tanah jenis pasir halus. Tanah ini bergred tidak baik atau bergred seragam kerana ia


SIFAT TANAHTanah Jeleket Tanah Tak Jeleket

• Nisbah lompang tinggi• Jeleketan antara tanah tinggi• Tiada geseran antara zarah• Bersifat plastik• Mudah mampat• Endapan pada kadar

perlahan• Hampir tidak telap airContoh tanah: Tanah liat, Kelodak

• Nisbah lompang rendah• Tiada jeleketan antara zarah• Geseran antara zarah• Tak bersifat plastik• Tidak mudah mampat• Endapan serta-merta apabila

dikenakan beban• Boleh telap air

Contoh tanah : Pasir, kerikir.

Ciri-ciri dan jenis tanah serta saiz kuminnya

TANAH BERGRED BAIK

Menunjukkan tanah jenis pasir yang mengandungi beza antara saiz kumin yang besar. Lengkung

TANAH BERGRED KURANG BAIK

Menunjukkan tanah jenis pasir yang bercampur sedikit kelodak dan sedikit kelikir. Tanah ini dianggap

TANAH BERGRED TIDAK BAIK

Menunjukkan tanah jenis pasir halus. Tanah ini bergred tidak baik atau bergred seragam kerana ia

CIRI-CIRI TANAH

Keupayaan tanah untuk menanggung beban bergantung pada ciri-ciri tanah. Kekuatan tanah sering dikaitkan dengan ciri-ciri utama tanah iaitu:

a) Tanah Jelekitb) Tanah Tak Jelekit

FAKTOR YANG MEMPENGARUHICIRI-CIRI TANAH

1. Saiz dan bentuk ( Tekstur ) Kumin tanah2. Kandungan Udara3. Kandungan Kelembapan4. Kandungan Bahan Organik


Kumpulan Sifat Tanah Saiz Tanah (mm) Jenis Tanah

Zarah kasar Tanah tak jeleket0.06 - 2.02.0 – 60

PasirKerikir

Zarah halusTanahjeleket

<0.0020.002 – 0.06

Tanah liatKelodak

Organik Tanah organik <0.002 Tanah gambut

49


BAB 11 : PERSEDIAAN UNTUK PROJEK BINAAN TINGKATAN 4





REKA BENTUK PROJEK

Lukisan Arkitek

Lukisan Tapak

Lukisan Mekanikal & Elektrikal

Lukisan Struktur

Lukisan Ukur Kejuruteraan

Lukisan Kerja Perincian

Kandungan Am

Kandungan Tapak

Kandungan Perundangan

LUKISAN KERJA DAN PERINCIAN

REKA BENTUK DAN PERANCANGAN PROJEK PEMBINAAN

PerancangJuruteraArkitek

Rupa Bentuk

Kekuatan Bahan

Fungsi Kos

TakrifProses

Reka BentukFaktor

Reka BentukAhli Yang Terlibat


BAB 12 : REKA BENTUK DAN PERANCANGAN PROJEK PEMBINAAN

50

Mengguna atau melaksanakan idea

Kenal pastiKeperluan

Idea awalan Menapis idea

Menganalis ideaPilih idea


PROSESREKABENTUK PEMBINAAN

CANGAN PROJEK PEMBINAAN

TAKRIF REKA BENTUK PEMBINAAN

Terbahagi kepada dua aspek :1) reka bentuk seni bina2) reka bentuk kejuruteraan

Aktiviti yang dapat membuat penyelesaian masalah dari segi seni bina dan kejuruteraan

AHLI PROFESIONAL DAN TUGAS

ARKITEKReka bentuk dari segi seni bina, tujuan pembinaan dan menentukan bahan yang digunakan

JURUTERAReka bentuk dari segi kekuatan struktur,keselamatan, perkhidmatan dan penyaliran

PERANCANGReka bentuk dari segi keseluruhan projek agar sesuai dengan persekitaran dan harmoni

KEKUATAN

FAKTOR-FAKTOR REKABENTUK PEMBINAAN

RUPA BENTUK

KOS

BAHAN

FUNGSI

Kedudukan tapak dan bentuk muka bumi sebelum pembinaan dijalankanLukisan

Ukur Kejuruteraan

Kedudukan projek pembinaan di tapakKontur terakhir dan landskap

Lukisan Tapak

Bentuk fizikal, saiz, bahan, ukuran bahan, jalan dan talian paipLukisan Arkitek

Pemasangan system seperti pendawaian elektrik,lif ,eskalator dan salur kumbahanLukisan

Mekanikal dan Elektrikal

Binaan struktur menyokong bagunan dari asas hingga bumbungLukisan Struktur

KANDUNGAN PERINCIAN

Syarat-syarat kontrakTempoh jaminanTempoh penyerahan

PERUNDANGAN

Jenis bahanMasa pemasanganKaedah pembinaan

TEKNIKAL

Menyatakan peranan dan tugas pihak yang terlibat dalam projek pembinaan

KANDUNGAN AM


LUKISAN KERJA DAN PERINCIAN

SET LUKISAN KERJALUKISAN KERJA

Mengandungi maklumat lengkap tentang : - Kedudukan bangunan di tapak- Bentuk fizikal- Bentuk struktur- Saiz bangunan - Kedudukan bahagian atau ruang- Bahan yang digunakan

Reka bentuk ialah suatu aktiviti penyelesaian masalah yang bersistem untuk memenuhi keperluan manusia

Produk/ bidang Bangunan tinggi

Mekanilkal

Elektrikal

Produk perindustrian

Perabot

Bab 13.0 Pengenalan kepada reka bentuk

Tujuan reka bentuk

Carta alir reka bentuk

Takrif dan produk atau bidang reka bentuk

Menghasilkan suatu produk baru

Menambah nilai pada produk sedia ada

Menjadikan sesuatu produk itu lebih selesa dan selamat digunakan

52








BAB 13 : PENGENALAN KEPADA REKA BENTUK

53

PROSES REKABENTUKPRODUKMASALAH

SITUASI

PROSES REKABENTUK CONTOH

BRIF REKABENTUK

MEMIKIRAN IDEA

PENGEMBANGAN IDEA

PENYELESAIAN DAN PERINCIAN

PEMODELAN DAN CONTOH SULUNG

MENGUJI REKA BENTUK

Seorang pelajar ke sekolah dengan menyandang beg yang besar dan sarat dengan buku.

Membuat satu alat yang boleh disisi dengan buku dan mudah dibawa.

Memikirkan idea asas untuk mengatasi masalah.

Pada peringkat ini, idea asas dikembangkan kepada beberapa idea dengan ciri-ciri dan spesifikasi tertentu.

Pada peringkat ini, idea terbaik dan sesuai untuk dipilih setelah mengambil kira semua aspek .seperti kesesuaian rekabentuk, tarikan pengguna dan aspek-aspek yang difikirkan sesuai.

Dengan menggunakan lakaran dan spesifikasi, model atau contoh sulung boleh dibuat.

Mengenalpasti keberkesanan penyelesaian secara terperinci dari segi fungsi dan keselamatan


13.1 TAKRIFAN REKA BENTUKRekabentuk ialah satu aktiviti penyelesaian masalah secara sistematik untuk memenuhi keperluan manusia.

Contoh produk yang memerlukan reka bentuk berterusan adalah seperti rajah dibawah:

13.2 CARTA ALIR PROSES REKA BENTUK

13: PENGENALAN KEPADA REKABE13.3 TUJUAN REKA BENTUK

Rekabentuk bertujuan untuk:

1. Menghasilkan produk baru2. Menambahnilai produk sedia ada3. Menjadikan sesuatu produk itu lebih selesa dan selamat digunakan

Kriteria keperluan, jenis keperluan dan contoh produk reka bentuk

ElektrikalProduk

Perindustrian

Perabot

Mekanikal

Bangunan Tinggi

REKABENTUK

Cara memenunuhi keperluan mudah

Bagaimana menjadikan masalah itu jelas

Mendapatkan dan memikirkan idea

Mendapatkan penyelesaian dan perincian

Membuat dan memodelkan soalan

Menguji reka bentuk atau penyelesaian

Bab 14.0 Cara-cara mereka bentuk Proses mereka bentuk

54








BAB 14 : CARA-CARA MEREKA BENTUK

55

Situasi atau masalah

Menjadikan masalah itu jelas

Mendapatkan dan memikirkan ideajelas

Mendapatkan penyelesaian dan perincianjelas

Membuat dan memodelkan penyelesaian masalah

Menguji reka bentuk atau penyelesaian

Masa

TeknologiKemahiranKos

BahanPecahan idea reka bentuk

Sumber


14.1 PROSES MEREKA BENTUK PRODUK

Proses reka bentuk yang bersistem boleh di tunjukkan dengan carta alir berikut:

1.1 Situasi atau MasalahSesuatu situasi atau masalah menunjukkan apakah keadaan sebenar sesuatu masalah.

1.2 Menjadikan sesuatu masalah Jelas Bertanya kepada orang lain. Proses sumbang saran Sumber maklumat yang betul.

1.3 Mendapatkan dan memikirkan idea

BAHAGIAN 6

: REKA

1.4 Mendapatkan penyelesaian dan perincian

Untuk mendapatkan penyelesaian kepada masalah rekabentuk, kita perlu memilih satu idea terbaik daripada pelbagai idea alternatif.

1.5 Membuat dan memodelkan masalah

Pembuatan dan pemodelan masalah dibuat untuk melihat keadaan sebenar reka bentuk dan membuat ujian bagi memastikan reka bentuk boleh memenuhi ciri atau spesifikasi yang telah ditetapkan dibuat dalam bentuk model atau contoh sulung (prototaip).

PERBEZAAN ANTARA MODEL DAN CONTOH SULUNG (PROTOTAIP)

Kesesuaian bahanAspek pengujian

reka bentuk

Andaian sainstifik

SambunganKefahaman

Bentuk keseluruhan Sistem mekanikal

Fungsi

ErgonomikKeselamatan


Model Contoh sulung (Prototaip)Produk sebenar yang dibentuk pada saiz yang lebih kecil dengan saiz dan kadaran tertentu.

Produk sebenar dengan rupa bentuk, bahan buatan, fungsi dan saiz sebenar sesuatu produk.

BAHAN DAN PERALATAN UNTUK MEMBUAT MODEL

KATEGORI BAHAN CONTOH BAHAN

Bahan kepingan Kertas tebal, kadbod, kepingan logam dan plastik

Bahan padu Bongkah kayu dan polisterina

Bahan lembut Plastersin, plastic, tanah liat dan plaster of paris

Bahan jalur Tali, dawai, benang dan rod

Perekat Gam dan glu serbaguna

Bahan sambung Paku, skru, dawai kokot dan pita pelekat

Bahan bermodul Modul system elektronik, hidraulik dan pneumatik

1.6 Menguji reka bentuk atau penyelesaian

http://images.google.com.my/imgres?imgurl=http://www.howardmodels.com/Architectural-Scale-Models/Greystone/Interior-Model.jpg&imgrefurl=http://www.howardmodels.com/Architectural-Scale-Models/Greystone/Greystone10.html&usg=__u8F9SL9Oc6s3BNucdGZx7rHqrUE=&h=900&w=1350&sz=413&hl=en&start=48&tbnid=A8uqRMXpbIQB4M:&tbnh=100&tbnw=150&prev=/images?q=model+of+building&gbv=2&ndsp=20&hl=en&sa=N&start=40

http://images.google.com.my/imgres?imgurl=http://www.0-60mag.com/online/wp-content/uploads/2008/02/gtaconcept2.jpg&imgrefurl=http://www.0-60mag.com/online/?p=3782&usg=__GnwsYXwuVWCy-TWKgm0HmA8xyb4=&h=330&w=440&sz=48&hl=en&start=47&tbnid=LayT35pKSPZtzM:&tbnh=95&tbnw=127&prev=/images?q=clay+prototype+of+car&gbv=2&ndsp=20&hl=en&sa=N&start=40

http://images.google.com.my/imgres?imgurl=http://dvice.com/pics/EcosseSpirit-ES1.jpg&imgrefurl=http://dvice.com/archives/2007/11/ecosse-spirit-es1-prototype-su.php&usg=__EmI6LSxCaAjlnItmKVGvK0GN-So=&h=365&w=475&sz=28&hl=en&start=9&tbnid=dr5J176uRrvGfM:&tbnh=99&tbnw=129&prev=/images?q=motorcycle+prototype&gbv=2&hl=en&sa=G

http://images.google.com.my/imgres?imgurl=http://www.carbodydesign.com/archive/2005/11/18-audi-le-mans-quattro-making-of-prototype/Audi%20Le%20Mans%20Quattro%20-%20Prototype-big.jpg&imgrefurl=http://www.carbodydesign.com/archive/2005/11/18-audi-le-mans-quattro-making-of-prototype/audi-le-mans-quattro-making-of-prototype.php&usg=__BQ7DRx8zDsMhVHOohG65k2EP68A=&h=407&w=640&sz=45&hl=en&start=9&tbnid=DTNkzud6UczeSM:&tbnh=87&tbnw=137&prev=/images?q=prototype+of+car+making&gbv=2&hl=en&sa=G

Jenis jenis lukisanLukisan bentuk rata (ortografik)

Lukisan perspektif

Lukisan isometrik

Lukisan terperinci

Bab 15.0 Rekod dan penyampaian idea reka bentuk

Penyampaian dan penyusunan idea reka bentuk2. Lakaran perkembangan

Lakaran awal

3. Lukisan kerja

4. Lukisan persembahan

Cara menimbulkan bahagian lukisan Kaedah garisan

Kaedah cahaya dan bayang

Kaedah mewarna

Penggunaan media lain Lukisan menggunakan semburan cat

Lakaran dengan pen warna

Lukisan menggunakan grafik komputer

Model dan cara membuatnyaModel ialah satu media yang menunjukkan sesuatu objek atau idea dengan lebih realistik atau jelas

Cara pembuatan Guna kertas tebal atau kadbod

Guna bahan lain

57








BAB 15 : REKOD DAN PENYAMPAIAN IDEA REKA BENTUK

58

30o 30o


1. JENIS-JENIS LUKISAN4 jenis lukisan: Lukisan perspektif Lukisan isometrik Lukisan ortogafik Lukisan terperinci

A. Lukisan perspektifLukisan yang menunjukkan bentuk sesuatu objek dengan lebih jelas seperti bentuk sebenarnya mengikut pandangan mata manusia.Bahagian objek yang dekat lebih besar, manakala yang jauh kelihatan kecil.

Contoh pemandangan perspektif

Terdapat beberapa jenis lukisan perspektif seperti dibawah:

Lukisan perspektif satu titik Lukisan perspektif dua titik Lukisan perspektif tiga titik

B. Lukisan isometrikLukisan pandangan yang dilukis bagi menunjukkan keadaan sesuatu objek dengan lebih jelas dan mudah difahami .Terdapat tiga paksi utama iaitu satu paksi tegak dan dia paksi bersudut 30o dari paksi mendatar berskala penuh.

BAHAGIAN 6: REKABENTUK PERINDUSTRIAN

TINGKATAN 4

C. Lukisan ortografik

Pen

Pensil

Peralatan Cahaya dan bayang


Lukisan bentuk rata yang menggabungkan beberapa pandangan bagi sesuatu objek yang mengandungi pandangan hadapan sisi dan pelan.

D. Lukisan terperinci

Lukisan yang menunjukkan semua maklumat tentang sesuatu objek secara lebih jelas dan terperinci dari segi bahan yang digunakan, saiz atau dimensi komponen atau kaedah pembuatan atau pemasangan komponan-komponen.

BAB 15: REKOD DAN PENYAMPAIAN REKA BENTUK

BAB 15: REKOD DAN PENYAMPAIAN REKA BENTUK

2. KAEDAH MENIMBULKAN BAHAGIAN LUKISAN

PENGGUNAAN MEDIA LAIN

Lukisan menggunakan semburan cat

Lukisan meggunakan grafik komputerLakaran dengan pen warna


3. PENYAMPAIAN DAN PENYUSUNAN IDEA REKA BENTUK

BAHAGIAN 6:

4. PENGGUNAAN MEDIA LAIN UNTUK MEREKOD DAN MENYAMPAIKAN IDEA

Bot/ kapal

Plastik

Gentian Kaca

Bekas barang

Botol

Barang permainan

Kerusi

Tangki air

Alat permainan

Bangunan

Bangunan

Kenderaan

Kapal Terbang

Menara Struktur kerangkajambatan

Polisterina

Kayu

Guna bahan lain

Mengenalpasti kaedah pengeluaran atau pembuatan

Memilih bahan dan kemasan yang sesuai

Guna kertas tebal atau kadbod

Menilai tahap keselamatan produk Menunjukkan bentuk sebenar objek

Menguji dan mengenalpasti masalah

MODEL

Cara membuat

Peranan


5. MODEL

REKABENTUK PERINDUSTRIAN

62







Bab 16.0 Penggunaan maklumat semasa mereka bentuk

Kaedah mendapatkan maklumat Media elektronik

Media bercetak

Penyelidikan

Menyampaikan maklumatLakaran dan lukisan

Folio

Penyampaian operasi reka bentuk Carta alir

Penulisan laporan

Cara mendapatkan maklumat

Membuat rujukan

Membuat penyelidikan

Membuat ujikaji

Membuat temubual


BAB 16: PENGGUNAAN MAKLUMAT SEMASA MEREKA BENTUK

63

Buku

Jurn

alM

ajal

ahPr

osid

ing

Mak

alah

Akhb

ar

SUMBER RUJUKANMedia Cetak

Inte

rnet

File

mD

iske

tCa

kera

pad

atCD

-Rom

TV, v

ideo

, rad

ioE-

book

E-Pe

mbe

laja

ran

Media Elektronik

Tem

ubua

lU

ji ka

jiSo

al s

elid

ikKa

jian

kes

Penyelidikan


1. SUMBER RUJUKAN

2. MENYAMPAIKAN MAKLUMAT

Cara menyampaikan maklumat adalah melalui kaedah: Folio atau kertas cadangan

o Folio ialah satu dokumentasi yang merangkumi semua aspek dalam proses reka bentuk. Lakaran dan lukisan

o Lakaran dan lukisan menunjukkan rupa bentuk penyelesaian untuk masalah reka bentuk yang hendak diselesaikan.AGIAN 6: REKABENTUK PERINDUSTRIAN TING

3. PENYAMPAIAN OPERASI REKA BENTUK

Penyampaian operasi reka bentuk boleh dilakukan melalui penggunaan carta alir yang menunjukkan proses peringkat suatu operasi atau proses.

SIMBOL OPERASI SIMBOL OPERASI

Masukan atau proses tamat Proses sedang dilaksanakan

Mula atau proses tamat Proses dikeluarkan atau dimasukkan dalam sistem

Keputusan perlu dibuat Proses berhenti seketika

4. PENULISAN LAPORAN

Laporan rekabentuk boleh dilakukan mengikut susunan seperti berikut: Mengenal pasti masalah, situasi atau keperluan Mengumpul keterangan maklumat yang hendak direka bentuk Kajian yang dibuat untuk mengenalpasti masalah atau menjadikan masalah itu jelas Mendokumentasikan maklumat berkaitan Melakarkan idea awalan Melukiskan kerja dan perincian reka bentuk Menyenaraikan bahan yang digunakan mengikut kesesuaian reka bentuk Pengujian dan kaedah pelaksanaan ujian Hasil ujian, mencapai matlamat atau tidak

64


BAB 1 : PROSES- PROSES PEMBUATAN

65


1.1 PROSES-PROSES PEMESINAN

MESIN LARIK

JENIS- JENIS PROSES MESIN LARIK

Melarik Selari Melarik penirusan Melarik Penampan Memenggal

Melorek Menggerudi Menggerek Mengulir

MESIN KISAR

KEGUNAAN MESIN KISAR

• Mengisar atau memotong permukaan rata termasuk ufuk, tegak dan condong.

• Membuat alur kekunci, lurah T dan lurah bajang.• Membuat kerja- kerja melubang.• Membuat gear.

MESIN LARIK

PROSES – PROSES PEMESINAN

MESIN KISAR MESIN PEMBENTUK MESIN CANAI MESIN GERUDI

MESIN KISAR

KEGUNAAN MESIN LARIK

• Mengurangkan saiz bahan (melarik)• Memotong bahan (memenggal)• Menggerudi• Membuat lubang gerek• Membuat ulir• Melorek

MESIN KISAR UFUKCIRI-CIRI Mesin pemotong dipasang dan berputar pada paksi

mengufuk

MESIN KISAR TEGAKCIRI-CIRI Mata pemotong dipasang dan berputar pada paksi

menegak

66


PENGENDALIAN MESIN KISAR

Operasi mesin kisar berbeza daripada mesin larik. Benda kerja dipasang dengan cara diapit atau dibol pada meja mesin. Mata alat berputar pada kedudukan tetap mengikut kelajuan tertentu. Meja mesin kisar boleh digerakkan ke kiri atau ke kanan, ke hadapan dan ke belakang.

BENTUK MATA ALAT DAN HASIL PEMOTONGAN MESIN KISAR

Mata alat pengisar biasa Mata alat pengisar cembung

Mata alat pengisar sudut tunggal Mata alat pengisar penjuru bulat

Mata alat pengisar sudut kembar Mata alat pengisar lurah bajang

Mata alat pengisar cekung Mata alat pengisar kekunci woodruffBAB 1: PROSES-PROSES PEMBUATANMESIN PEMBENTUK

Dijalankan secara gerakan salingan- Mata alat digerakkan ke hadapan dan ke belakang benda kerja dan mata alat hanya memotong benda kerja semasa bergerak ke hadapan dan tidak memotong benda kerja semasa bergerak ke belakang.

Meja mesin boleh digerakkan ke kiri atau ke kanan serta hanya naik dan turun sahaja.

MESIN CANAI

MESIN CANAI MEJA MESIN CANAI KEKAKI

KEGUNAAN MESIN CANAI

• Mencanai hujung mata alat yang tumpul atau sumbing.• Mencanai atau membentuk benda kerja sebelum disudahi dengan peralatan tangan.

MESIN GERUDI


KEGUNAAN BENTUK MATA KEGUNAAN BENTUK MATA

Menggerudi lubang Mengulir dalam

Melulas Melubang benam

Menggerek Melubang senggat

1.2 TEKNIK- TEKNIK PENYAMBUNGAN

SES- PROSES

PENYAMBUNGAN SEMENTARA

RIVET Merupakan skru tanpa ulir Diperbuat daripada loyang atau aluminium Digunakan untuk menyambung plat kayu kepada logam/ antara kepingan logam nipis

JENIS ‘SET’ DAN ‘SNAP’ JENIS ‘POP’

Gerudi lubang pada kedua-dua bahagian yang hendak dicantumkan

Gerudi lubang pada kedua-dua bahagian yang hendak dicantumkan.

Masukkan batang rivet menembusi kedua-dua bahagian yang hendak disambung atau dilekatkan

Masukkan batang rivet menembusi kedua-dua bahagian yang hendak disambung atau dilekatkan.

Masukkan lubang snap kepada batang rivet dan ketuk snap sehingga bahagian yang dicantumkan itu rapat

Masukkan paku rivet ke dalam pistol rivet.

Matikan rivet dengan membuat kepala baru. Gunakan set untuk mendapat bentuk kepala yang kemas.

Petik pembidik pistol sehingga paku rivet terkeluar daripada badan rivet. Seterusnya meninggalkan rivet melekat pada bahagian yang hendak dicantum

Rivet siap terpasang Rivet siap terpasang

TEKNIK PENYAMBUNGAN

TEKNIK RIVET

PENYAMBUNGAN SEMENTARA Skru Rivet Bolt dan nat

PENYAMBUNGAN KEKAL Perekat Memateri Meloyang Kimpalan

TEKNIK ‘SET’ DAN ‘SNAP’ TEKNIK ‘POP’

68


PENYAMBUNGAN KEKAL

MEMATERI

Proses penyambungan kepingan logam nipis. Takat lebur tidak melebihi 4500C. Logam kerja asas tidak lebur. Peleburan logam pengisi dilakukan dengan alat pemateri. Plat logam yang hendak disambung mestilah dibersihkan daripada sebarang oksida dan minyak bagi mendapatkan

kekuatan sambungan yang maksimum.ES-PROS PEMBUATANTEKNIK PEMATERIAN

RAJAH KETERANGAN

Bersihkan permukaan plat secara kimia atau mekanikal (berus).

Sapu bahagian lakur pada kedua- dua bahagian logam yang hendak disambung.

Apit benda kerja yang hendak disambung dan panaskan pemateri.

Letakkan pemateri dan logam pengisi di atas plat logam.

Tunggu sehingga pemateri cair sebelum pemateri dan logam pengisi digerakkan bersama ke bawah.

Biarkan sambungan itu sejuk sebelum menanggalkan pengapitnya.

KEBAIKAN KELEMAHAN

Kalis air dan gas jika dibuat dengan kemas. Jaminan mutunya mudah dipastikan dengan

pemeriksaan pandangan. Sambungan yang kurang kemas mudah

diperbaiki. Suhu pematerian rendah dan tidak menjejaskan

objek. Tidak memerlukan kemahiran tinggi/ boleh

secara pengautomasian.

Kekuatan sambungan mekanikal amat terhad. Memerlukan alat khas (pemateri). Mudah teroksida. Bahaya jika terpegang objek yang panas ketika

memateri. Boleh menyambung hanya logam tertentu

mengikut jenis bahan pateri, fluks dan kaedah pemasangan.

MELOYANG

Logam pengisi akan dileburkan dan diletakkan pada bahagian yang hendak disambungkan (logam asas). logam asas ( Bahagian yang hendak disambungkan) akan dipanaskan tetapi tidak sampai meleburkannya. Logam pengisi akan mencair dan seterusnya mencantumkan bahagian yang terpisah apabila logam itu sejuk. Biasanya logam pengisi yang berbeza dengan logam asas akan digunakan.

RAJAH LANGKAH-LANGKAH

JENIS RIVET

RIVET KEPALA BENAM

Penyambungan yang menghasilkan permukaan bahan kerja yang rata

RIVET BUTANG

Mendapatkan kekuatan sambungan yang maksimum

RIVET KEPALA RATA

Sambungan untuk kepingan logam yang nipis


Bersihkan permukaan plat. Sapukan bahan lakur pada kedua- dua

bahagian logam yang hendak disambung. Letakkan logam pengisi ditempat yang hendak

disambung dan panaskan logam pengisi sehingga cair.

Pada masa yang sama panaskan bahagian yang hendak disambung ( pastikan tidak sehingga lebur)

Biarkan bahan yang disambung menyejuk.

KEBAIKAN KELEMAHAN

Sesuai untuk sambungan kepingan logam yang nipis. Boleh menyambung dua logam berlainan jenis,

contohnya kuprum dan keluli. Bahan dapat disambung pada suhu yang sederhana. Sambungannya mulur. Sambungan boleh dilakukan secara

pengautomasian. Tidak memerlukan kemahiran yang tinggi.

Saiz bahagian yang boleh diloyang adalah terhad.

Kos menjadi tinggi jika permukaan yang perlu diloyang luas.

Kekuatan sambungan rendah kerana logam asas tidak dileburkan.

BAB 1: PROSES-PROSES PEMBUATAN

KIMPALAN

Proses penyambungan dua bahagian logam yang tebal dengan cara meleburkan bahan pengisi dan logam asas. Bahan pengisi melebur melalui penguraian selaput elektrod yang terkandung dalam elektrod atau rod.

KIMPALAN ARKA

PRINSIP ASAS

Litar asas kimpalan arka terdiri daripada:-1. Mesin kimpalan arka2. Kabel bumi3. Kabel elektrod4. Elektrod5. Pemegang elektrod

BAB 1 :PROSES-PROSES PEMBUATAN

LANGKAH-LANGKAH KIMPALAN ARKA


KIMPALAN

KIMPALAN ARKA> 3 mm ketebalan logam

KIMPALAN GAS< 3 mm ketebalan logam


Pilih saiz elektrod dan kadaran arus yang sesuai dengan benda kerja.

Bina lurah untuk menempatkan bahan pengisi jika mahukan sambungan yang kukuh.

Pegang benda kerja dengan pengapit yang sesuai. Mulakan arka dengan mengetuk atau mengguris

hujung elektrod pada bahagian logam asas. Kimpal beberapa bintik sekiranya perlu untuk

memegang objek yang hendak dikimpal. Mulakan mengimpal dengan mengekalkan jarak

arka yang betul sehingga selesai. Biarkan seketika dan kemudian ketuk bahagian

sambungan untuk membuang jeramang yang rentung.

PROSES KIMPALAN ARKA

• Arka elektrik terhasil apabila hujung elektrod bersentuhan dengan benda kerja untuk membentuk leburan.• Leburan elektrod dan benda kerja menjadi sebati, menyejuk dan membeku untuk membentuk kumai kimpal.• Haba tinggi arka membakar salutan elektrod akan membentuk wasap ( gas perisai) yang menyelubungi kawasan

kimpalan, seterusnya menghasilkan sanga yang melapisi permukaan kumai.• Kumai yang terbentuk akan menghasilkan sambungan kimpalan yang kukuh.

KIMPALAN GAS

Menggunakan gas asetilena dan oksigen bagi menghasilkan nyalaan.

LANGKAH-LANGKAH KIMPALAN GAS


Pegang benda kerja dengan pengapit yang sesuai.Nyalakan penyumpit gas sehingga ke suhu yang sesuai dengan

bahan yang dikehendaki.Suakan penyumpit gas di tempat yang hendak dikimpal dan

panaskan bahan asas sehingga lebur.Pada masa yang sama, letakkan rod pengisi di bahagian benda

kerja yang lebur.Gerakkan rod pengisi dan penyumpit gas di sepanjang bahagian

yang hendak dikimpal.Ulang semula kimpalan jika dirasakan kurang tebal.Tunggu seketika sebelum dibuang jeramang kerja yang terbakar

dengan mengetuk bahagian yang disambung.

Dawai terasSalutan

elektrod

Benda kerja

Kolam leburan

Penusukan

Kumai

Sanga

Wasap (gas perisai)


KIMPALAN

ARKA

KEBAIKAN KELEMAHAN

Menggunakan peralatan mudah alih. Boleh mengimpal logam tebal

Kerap menukar elektrod .Memerlukan tenaga elektrik yang tinggi.Boleh melakukan kerja di darat sahaja.

KIMPALAN GAS

KEBAIKAN KELEMAHAN

Boleh dilakukan dalam pelbagai kedudukan sambungan dan mutu sambungannya adalah sama.

Kos penyelenggaraan peralatan kimpalan rendah.

Boleh dilakukan kerja di darat dan di laut. Boleh digunakan untuk pelbagai ketebalan

logam. Boleh mengimpal pelbagai jenis logam.

Bahaya percikan bunga api tinggi.Kemasan sambungan bergantung kepada

kemahiran pengimpal.Penyambungan keratan logam yang tebal tidak

ekonomi kerana menggunakan bahan pengisi yang banyak.

Nyalaan gas mengambil masa untuk mencapai tahap kepanasan yang dikehendaki.

Kos gas oksigen dan asetilena mahal.Gas ini mudah meletup jika tidak dijaga dengan baik.

1.3 PROSES- PROSES PENUANGAN

Satu proses pembentukan barangan dengan cara menuangkan logam atau bukan logam lebur ke dalam acuan. Apabila bahan yang dituangkan itu mengeras, ia akan membentuk barangan mengikut bentuk acuan itu.

PENUANGAN PASIR

Menggunakan pasir sebagai bahan acuan.

Terdapat dua bahagian.

Acuan atas yang akan menghasilkan bahan bahagian atas .

Acuan bawah yang akan menghasilkan bahan bahagian bawah.

Terdapat dua lubang di bahagian acuan.

SPRU – Membolehkan logam lebur dituang ke dalam acuan.

PENAIK - Mengeluarkan gas yang terperangkap di dalam acuan ketika logam lebur dituangkan.

- Menjadi penunjuk kadar logam yang dituangkan itu sudah mencukupi.

LANGKAH- LANGKAH KERJA PENUANGAN PASIR

1. Bina corak kayu di kedua-dua belah acuan di atas pasir yang telah diisi ke dalam kotak acuan

PROSES PENUANGAN

PENUANGAN PASIR PENUANGAN LILINPENUANGAN ACUAN


KEBAIKAN KELEMAHAN

Boleh digunakan untuk pelbagai bentuk barangan yang mudah.

Sesuai untuk pembentukan barangan yang besar. Mudah dalam pengubahsuaian bentuk.

Kos acuan yang tinggi- menggunakan pasir khas.

Pengeluaran produk adalah terhad jika dilakukan secara insani.

Mutu kemasannya rendah. Tidak sesuai untuk barangan yang kompleks. Memerlukan kemahiran untuk membuat corak

acuan.

PENUANGAN ACUAN

Menggunakan mesin acuan yang telah dibentuk dahulu sebelum digunakan. Logam yang biasa digunakan- Aloi zink dan aloi aluminium.

KEBAIKAN KELEMAHAN

Pengeluaran hasil yang tinggi dan cepat. Kemasan permukaan licin. Kurang kecacatan. Satu blok acuan boleh mengandungi beberapa

bentuk acuan lain. Kos pengeluaran secara massa rendah. Sesuai untuk bentuk yang nipis dan kompleks. Kos operasi rendah dan tidak memerlukan pekerja

mahir

Kos acuan dan peralatan pelocok tinggi. Tidak ekonomi untuk pengeluaran yang

sedikit. Acuan mungkin tidak bertahan lama pada

suhu yang tinggi. Tidak boleh digunakan untuk barangan

besar. Hanya sesuai untuk logam lebur yang

mempunyai suhu yang rendah.

LANGKAH KERJA PENUANGAN ACUAN

4. Sejukkan sehingga bahan itu mengeras dan kemudian keluarkan daripada acuannya dengan cara membuka pengepit acuan

Bancuhan pasir akan mengeras dan membentuk objek yang dikehendaki pada kedua-dua bahagian acuan

Tanggalkan corak kayu dan sediakan sekurang-kurangnya dua lubang.

2. Cantumkan kedua-dua bahagian acuan dan ketatkan pengapit kedua-dua bahagian itu

3. Tuangkan bahan lebur ke dalam spru sehingga bahan itu keluar dari lubang penaik


PENUANGAN LILIN

Penuangan lilin ialah kaedah pembentukan produk logam di mana corak untuk acuannya diperbuat daripada lilin.

Teknik penuangan lilin memberikan kejituan produk yang dihasilkan dan amat sesuai untuk menghasilkan barangan yang halus dan kompleks

LANGKAH KERJA PENUANGAN LILIN

KEBAIKAN KELEMAHAN

1. Tempa acuan mengikut bentuk dikehendaki.

2. Pasangkan acuan pada mesin penuang.

3. Tuangkan logam lebur ke dalam bekas suntikan.

4. Pelocok akan menolak masuk logam lebur ini

5. Apabila logam lebur itu mengeras, acuan dibuka untuk mengeluarkan produk.

1. Sediakan acuan logam asas corak lilin yang dikehendaki

2. Suntik lilin cair ke dalam acuan logam asas

3. Bahagian-bahagian corak lilin ini dipasangkan pada spru bagi membentuk corak akhir yang dikehendaki.

5. Bahan campuran seramik akan dituangkan dalam kotak acuan dan dibiarkan mengeras.

4. Corak yang telah dibina itu dimasukkan ke dalam kotak acuan

6. Kotak acuan kemudiannya dipanaskan sehingga lilin cair dan mengalir keluar. Bekas lilin akan membentuk corak acuan sebenar yang dikehendaki.

7.Logam lebur akan dituangkan ke dalam spru sehingga memenuhi semua rongga bekas lilin tadi.

8. Setelah logam lebur itu mengeras, kotak bekas bahan campuran seramik akan dipecahkan bagi mengeluarkan produk yang dikehendaki.


Kejituan barangan yang tinggi. Tidak memerlukan kemasan setelah siap. Boleh membentuk barangan yang kompleks

dan rumit. Bebas daripada kecacatan. Boleh menghasilkan produk yang nipis dan

berlubang- lubang

Acuan hanya boleh digunakan sekali sahaja. Pembinaan acuan dan menyiapkan barangan

lambat. Memerlukan kemahiran yang tinggi. Untuk barangan yang bersaiz kecil sahaja. Kos bahan dan upah yang tinggi.

1.4 PROSES KERJA TEKAN

Proses kerja tekan ialah kerja membentuk logam dengan cara menekan kepingan logam menggunakan set penekan dan acuan.

PROSES MERICIH

Mericih merupakan operasi membuat lubang dengan kaedah menebuk. Terdapat dua jenis proses mericih iaitu

i. penebukan ii. pengosongan

PROSES MERICIH HASIL SET PENEKAN DAN ACUAN

Penebukan

Pengosongan

PEMBENGKOKAN

Pembengkokan ialah proses melenturkan kepingan logam untuk mendapatkan bentuk tertentu logam. Berbanding proses mericih, pembengkokan tidak menyebabkan kepingan logam terpotong

PENARIKAN DALAM

Penarikan dalam ialah proses untuk menghasilkan barangan berbentuk seperti cawan, silinder atau kotak dengan mengguna set penekan dan acuan.

Dalam proses ini, kepingan logam ditarik masuk jauh ke dalam acuan apabila ditolak oleh penekan. Pembentukan logam menggunakan proses ini memerlukan logam yang mempunyai sifat kemuluran yang tinggi

B 1 :PROSES-PROSES PEMBUAN

PROSES KERJA TEKAN

PROSES MERICIH PEMBENGKOKAN PENARIKAN DALAM


1.5 PROSES PENGACUAN DAN PEMBENTUKAN PLASTIK

PENGACUAN MAMPATAN

Pengacuan mampatan ialah proses penghasilan barangan termoset dengan cara memasaskan bahan plastik di dalam acuan, diikuti dengan proses menekan plastik tersebut menggunakan penekan.

Dalam pengacuan jenis ini, jumlah bahan mentah (berbentuk serbuk, butiran atau emping) yang dimasukkan ke dalam acuan perlu disukat dengan betul untuk mengelak kecacatan pada hasil dan juga pembaziran bahan.

PENGACUAN SUNTIKAN

Pengacuan suntikan ialah cara pembentukan barangan plastik haba yang paling meluas penggunaannya. Ini kerana pengacuan suntikan menghasilkan barangan plastik haba pelbagai bentuk dengan kadar yang cepat. Bahan plastik yang digunakan untuk proses ini berbentuk serbuk, butiran atau emping.

PROSES PEMBENTUKAN PLASTIK MENGGUNAKAN KAEDAH PENGACUAN SUNTIKAN

1. Serbuk plastik dimasukkan melalui corong tuangan ke dalam kebuk tekanan di hadapan pelocok2. Pelocok bergerak ke hadapan dan menolak plastik ke ruang pemanasan.3. Torpedo dalam ruang pemanasan menolak bahan plastik kearah dinding untuk meleburkan plastik.4. Plastik akan terus bergerak sehingga memasuki bahagian muncung untuk ditolak ke dalam rongga acuan.5. Plastik lebur dalam acuan akan terus memejal mengikut bentuk acuan pada kadar yang cepat.6. Acuan dibuka dan pin lenting menolak hasil pengacuan keluar.

PENGACUAN PINDAH

Pengacuan pindah merupakan pengbahsuaian terhadap pengacuan mampatan. Berbanding pengacuan mampatan, bahan plastik termoset yang akan dibentuk, dipanaskan terlebih dahulu di kebuk

pindah. Plastik yang telah lebur kemudiannya ditekan masuk melalui muncung ke dalam rongga acuan oleh pelocok.

1. Serbuk plastik dimasukkan ke dalam kebuk pindah dan dipanaskan.

2. Acuan ditutup, serbuk plastik lebur ditekan ke dalam rongga acuan

3. Acuan dibuka, hasil kerja dikeluarkan.

PENGACUAN PENYEMPERITAN


Pengacuan penyemperitan ialah proses untuk menghasilkan barangan plastik yang panjang dan mempunyai keratan yang simetri seperti tiub, paip dan dawai bersalut.

Bahan plastik berbentuk serbuk atau butiran dituang ke dalam ruang pemanasan. Plastik yang lebur akan disemperit keluar melalui acuan. Hasil penyemperitan akan diletak di atas tali penghantar yang terletak di hadapan acuan untuk tujuan penyejukan

sebelum dipotong, digulung atau sebagainya.

BAB 1: PROSES-PROSES PEMBUATAN

PENGACUAN TIUP

Pengacuan tiup ialah proses pembentukan plastik yang menghasilkan bekas plastik berongga seperti botol.

LANGKAH- LANGKAH PENGACUAN TIUP

Tiub plastik lembut dimasukkan ke dalam acuan

Acauan ditutup dan ini akan menutup hujung tiub

Udara ditiup ke dalam tiub plastik

Acuan dibuka dan komponen dikeluarkan

PEMBENTUKAN VAKUM

Pembentukan vakum merupakan proses pembentukan berhaba Kepingan plastik haba diletak di bahagian atas acuan dan dipanas pada suhu 55°C - 90°C bergantung pada ketebalan

kepingan plastik tersebut. Apabila plastik telah lembut, udara dari bawah acuan disedut keluar melalui saluran vakum. Kepingan plastik akan

mengikut bentuk acuan.

Pembentukan vakum langsung Pembentukan vakum ‘drape’

KELEBIHAN DAN KELEMAHAN PROSES-PROSES PENGACUAN DAN PEMBENTUKAN PLASTIK


JENIS PENGACUAN

KELEBIHAN KELEMAHAN

MAMPATAN • Kos acuan yang rendah• Boleh digunakan untuk menghasilkan

barangan plastik termoset.• Pengecutan acuan adalah minimum

• Terhad kepada bentuk yang mudah• Sukar mengawal dimensi komponen.• Perlu kemasan akhir.

SUNTIKAN • Proses yang cepat.• Boleh digunakan untuk menghasilkan

komponen pelbagai bentuk• Tiada pembaziran bahan kerana

bahan boleh digunakan semula

• Kos acuan mahal

PINDAH • Boleh digunakan untuk menghasilkan bentuk yang halus dan kompleks.

• Sesuai untuk plastik termoset.

• Acuan lebih mahal daripada acuan untuk pengacuan mampatan.

PENYEMPERITAN • Proses yang cekap dan cepat• Kemasan permukaan adalah baik

• Kos acuan mahal

TIUP • Proses yang cepat• Kemasan akhir tidak diperlukan

• Kos acuan mahal

PEMBENTUKAN VAKUM

• Kos peralatan yang murah• Kadar pengeluaran agak tinggi• Tidak perlu kemasan permukaan

• Tidak dapat mengambil bentuk acuan dengan sempurna bagi bentuk yang kompleks dan halus

PENGENALAN

Pencemaran ialah kesan yang memudaratkan alam sekitar disebabkan oleh aktiviti manusia.

JENIS-JENIS PENCEMARAN

Pencemaran udara

Pelepasan pelbagai bahan toksik bawaan udara kepada pencemaran atmosfera.

Jerebu Jerebu atau asbut ialah kabut semula jadi yang mengandungi kekotoran seperti nitrogen

oksida dan sebatian organik meruap yang berpunca aktiviti industri, manusia dan kenderaan.

Mengakibatkan penyakit seperti asma, lelah dan penyakit kulit.

Hujan asid Ia berpunca daripada pelepasan sulfur dioksida dan nitrogen oksida. Gas-gas ini larut dalam air lalu menjadi asid.

Pencemaran air

Terdiri dari vahan asing yang masuk ke dalam air tawar atau air laut yang menganggu proses biologi dan menjejaskan ksihatan.

Bahan pencemar air lazimnya sampah sarap,nitrat, racun perosak, kumbahan, tumpahan minyak, toksin daripada perindustrian, pertanian, sedimen daripada perlombongan sampah sarap plastik dan isotop radioaktif

BAB 2 : KAWALAN ALAM SEKITAR


Tumpahan Minyak

Kebocoran minyak dari kapal tangki,talian paip dan sumber lain. Bahan kimia toksid melarut resap hidupan laut dan apabila bercampur debu, minyak

membentuk globul(jisim berbentu spera) tenggelam kedasar laut meracunihidupan laut.

Pencemaran sisa kimia

Racun perosak

Bahan kimia yang digunakan dalam perladangan, perkebunan atau dalam rumah memerangi perosak.

Racun perosak terdiri daripada tiga jenis utama iaitu

Racun serangga (malation dan permetrin) Racun kulat (benomil dan dokirin) Racun tumbuh-tumbuhanan (natrium klorat dan parakuat)

Kesusutan ozon

Ozon sejenis gas berwarna biru pucat yang paling reaktif apabila molekul oksigen yang stabil dipecahkan oleh sinaran ultraungu atau nyahcas elektrik.

Penyusutan ozon paling terkenal ialah klorofluorokarbon (CFC) termasuklah gas halon, metil kloroform dan karbon tetraklorid.

Kesan kemusnahan lapisan ozon pada atmosfera mengakibatkan kanser kulit.

Pencemaran sisa radioaktif

Reaktor nuklear menghasilkan tenaga nuklear dalam penjanaan janakuasa elektrik. Pencemaran berlaku bila ada kebocoran, selnuklear bersifat radioaktif terlepas ke alam sekitar. Kesan pencemaran radioaktif menyebabkan pelbagai jenis kanser dan kecacatan.

KITARAN SEMULA

Bahan buangan (sisa) perlu dikitar semula seperti

Sisa domestik (sampah rumah dan sisa makanan) Sisa perindustrian (mengandungi bahan kimia beracun) Sisa perubatan (mengandungi organisma yang menyebabkan penyakit) Sisa nuklear (sejenis radioaktif)

Kempen Kitar Semula

Bahan boleh diproses semula dan digunakan semula untuk mengatasi kesusutan sumber. Membantu mengurangkan pencemaran. Menjimatkan penggunaan bahan mentah yang semakin berkurangan.

PERHUBUNGAN

KAEDAH PENGHANTARAN

PERHUBUNGAN TANPA DAWAI

PERHUBUNGAN SECARA LANSUNG

TALIAN PENGHANTARAN OPTIK GENTIANINFRA MERAHGELOMBANG RADIO

RADIO

TELEVISYEN

RADAR

SATELIT

TELEFON

INTERKOM

FAKSIMILI

TELEFON

RADIO AM

RADIO FM

KOMPUTERTV Hitam Putih

TV Warna

Sistem Radar Denyut

Sistem Radar Gelombang Berterusan

Satelit Kominulasi

Stesyen Bumi

Panggilan Tempatan

Panggilan Jarak Jauh

Sistem Tuan Hamba

Sistem Stesyen Bebas

Sistem Penghantaran & Penerima

79








SISTEM PERHUBUNGAN GELOMBANG RADIO

SISTEM SIARAN RADIO SISTEM SIARANTELEVISYEN

SISTEM RADAR SATELIT

KAEDAH PENGHANTARAN

Perhubungan secara langsung- Talian penghantaran * Kabel berkembar terpiuh * Kabel sepaksi * Optik gentian

Perhubungan tanpa dawai- Gelombang radioSalah satu komponen gelombang dalam spektrum elektromagnetIsyarat maklumat yang dihantar ditukar kepada bentuk isyarat elektronik yang dipancar melalui atmosferaIsyarat yang dihantar adalah dalam bentuk isyarat termodulat. Isyarat termodulat adalah gabungan isyarat maklumat dan isyarat pembawaIsyarat maklumat dihasilkan melalui transduser dan isyarat pembawa dihasilkan melalui pengayunAmplitud gelombang radio bermaksud nilai voltan gelombang radioTerbahagi kepada AM dan FMIsyarat termodulat amplitud ( AM ) dihasilkan melalui perubahan amplitud isyarat pembawa mengikut amplitud isyarat maklumatIsyarat termodulat frekuensi ( FM ) dihasilkan melalui perubahan frekuensi isyarat pembawa mengikut amplitud isyarat maklumat- Cahaya inframerahMempunyai frekuensi lebih daripada 300 GHzDigunakan dalam kawalan jarak jauh untuk TV

80


BAB 3 : PENGHANTAR DAN PENERIMA ISYARAT

81

SISTEM PERHUBUNGAN RADIO

Isyarat daripada pengayun ( IOSC )

Isyarat siaran radio yang diterima IRF

PENCAMPUR

Isyrat daripada Pengayun IOSC

Isyarat siaran radioyang diterima, IRF

IOSC – IRF ( hanya isyarat ini sahaja akan diproses seterusnya )

IOSC + IRF



PROSES HETERODIN


SISTEM PERHUBUNGAN RADIO AM

Contoh kiraan melibatkan frekuensi pertengahan ( IF ) :

Diberi IIF 470 Hz dan IRF 1000 Hz. Kirakan nilai frekuensi yang dihasilkan oleh pengayun IOSC

IIF = IOSC - IRF

IOSC = IIF + IRF

= 470 Hz + 1000 Hz = 1470 Hz


MIKROFONTransduser yang menukarkan bunyi kepada isyarat elektrik

PENGUAT AFMenguatkan isyarat dikeluarkan oleh mikrofon

PEMODULATAN AMPLITUDMelakukan proses pemodulatan untuk menghasilkan isyarat termodulat amplitud

PENGAYUNHasilkan gelombang pembawa untuk proses pemodulatan

PENGUAT RFMenguatkan isyarat termodulat amplitud

PENGUAT KUASAMeninggikan kuasa isyarat

ANTENAMerambat isyarat AM ke atmosfera

ANTENAMenerima isyarat radio dipancarkan dari penghantar

PERINGKAT RF

Memilih isyarat radio dikehendaki

dan menguatkam isyarat tersebut

PENCAMPURMelakukan proses heterodin iaitu menukarkan IF kepada nilai tetap 470kHz

PEMBESAR SUARAMenukarkan isyarat elektrik kepada isyarat bunyi

AGCMengimbangi perbezaan dalam kekuatan isyarat daripada penghantar

PENGUAT AF DAN PENGUAT KUASAMenguatkan isyarat audio

PENGESANMendapatkan kembali isyarat maklumat asal ( proses penyahmodulatan )

PENGUAT IFMenguatkan frekuensi pertengahan untuk diproses keperingkat seterusnya. Memproses isyarat IOSC -IRF sahaja

PENGAYUN TEMPATANMenghasilkan gelombang yang digunakan dalam proses heterodin

BLOK PENERIMA RADIO AM

BLOK PENGHANTARAN RADIO AM

RF = frekuensi radioIF = frekuensi pertengahanAGC = Kawalan Gandaan Automatik

SISTEM PERHUBUNGAN RADIO FM

MIKROFONMenukarkan isyarat bunyi kepada isyarat elektrikelektrik

PENGUAT AFMemperkuatkan isyarat audio

PENGAYUN HABLURMenjanan gelombang pembawa

PENIMBALMenstabilkan penghasilan frekuensi pembawa

PEMODULAT FMMenghasilkan isyarat termdulat frekuensi

PENDARABMenggandakan frekuensi

PEMACUMeningkatkan kuasa isyarat ke peringkat pertengahan untuk memacu penguat kuasa peringkat akhir

ANTENAMerambat isyarat termodulat frekuensi ke atmosfera

PENGUAT KUASAMempertinggikan kuasa isyarat

ANTENAMenerima isyarat siaranradio daripada penghantar

PERINGKAT RFMendapatkan siaran radio dikehendaki dan menguatkan isyarat

PENGUAT IFMeninggikan isyarat pertengahan ke tahap yang boleh diproses seterusnya

PENGEHADMemastikan isyarat sentiasa malar amplitudnya

PENGAYUN TEMPATANMenghasilakan gelombang untuk digunakan dalam proses heterodin

PENGESANMendapatkan kembali isyarat maklumat

PENCAMPURMelakukan proses heterodin untuk menghasilkan frekuensi pertengahan untuk radio FM bernilai 10.7MH

PEMBESAR SUARAMenukarkan isyarat maklumat kepada gelombang bunyi

PENGUAT FREKUENSI AUDIO DAN PENGUAT KUASAMenguatkan dan meningkatkan kuasa kepada isyarat audio

BLOK PENGHANTARAN RADIO FM

BLOK PENERIMA RADIO FM

AGCMengimbangi perbezaan dalam kekuatan isyarat daripada penghantar

BAB 3: PENGHANTAR DAN PENERIMA ISYARAT

PENGHANTAR FM

PENGHANTAR AM

Denyut Segerak

Penggabung PENERIMA FM

PENERIMA AM PEMBESAR SUARA

KAMERA TV

MIKROFON

TIUB SINAR KATOD


SISTEM SIARAN TELEVISYEN

GAMBAR RAJAH BLOK RINGKAS SISTEM SISARAN TV

Asas pengimejan pada Kamera TV

Asas pengimejan ialah proses menukarkan gambar ke dalam bentuk isyarat elektrik Proses dilakukan dengan cara membahagikan satu kerangka gambar kepada 625 siri garisan Imbasan garisan-garisan itu dilakukan dari kiri ke kanan oleh Katod Kamera TV Imbasan satu kerangka dilakukan sebanyak 25 kali sesaat supaya gambar bergerak boleh disiar semula sama seperti

pergerakan sebenar Walaupun wujud masalah kerdipan, apabila kekerapan imbasan kerangka ditambah kepada 50 kerangka sesaat

masalah ini hilang tetapi ianya menambah lebar jalur sistem. Untuk mengatasi masalah penambahan lebar jalur sistem, teknik imbasan selang seli dilakukan supaya masalah

kerdipan dapat diselesaikan tanpa meningkatkan lebar jalur Imbasan selang seli pada satu kerangka dilakukan sebanyak 2 kali. Imbasan yang pertama dilakukan pada garisan ganjil ( medan pertama ) dan imbasan kedua dilakukan pada garisan

genap ( medan kedua )

Pengimejan semula pada skrin TV ( Tiub Sinar Katod atau CRT [ Cathode Ray Tube ] )

Di bahagian penerima penghasilan gambar semula dilakukan oleh CRT CRT di perbuat daripada bahan pendarflour yang mengeluarkan cahaya apabila terkena hentaman elektron yang

ditembak daripada senapang elektron ( Katod ). Semakin kuat hentaman elektron,semakin cerah cahaya dihasilkan Kecerahan dan kegelapan isyarat yang dihasilkan oleh kamera TV berfungsi untuk mengawal keamatan alur elektron

untuk membentuk imej pada skrin. Untuk membolehkan imbasan alur elektron pada skrin tiub sinar katod sama seperti imbasan gambar imej semasa

dirakam, 2 isyarat tambahan dimasukkan ke dalam isyarat video iaitu Denyut Segerak Mengufuk dan Denyut Segerak Menegak.

Denyut Segerak Mengufuk ialah isyarat yang dimasukkan pada hujung setiap garis yang diimbas bagi mengaktifkan kok pesongan mengufuk pada Tiub Sinar Katod supaya alur elektron kembali ke kiri

Denyut Segerak Menegak adalah isyarat yang dimasukkan pada garisan terakhir setiap medan untuk mengaktifkan kok pesongan menegak supaya alur elektron kembali ke atas.

B 3 : PENGHANTAR DAN PENERIMA ISYARAT Penghantaran TV ( TV Hitam Putih )

Berperanan untuk memproses isyarat audio dan isyarat video dapat dipancarkan ke atmosfera melalui antena.

CRT


Kedua- dua kaedah pemodulatan AM dan FM digunakan untuk memproses isyarat video dan isyarat audio Isyarat audio dihantar secara FM dan isyarat video ( Isyarat Video Rencam @ Isyarat Video Komposit ) dihantar secara

AM Isyarat Video Rencam mengandungi 3 isyarat iaitu, Isyarat Denyut Segerak, Isyarat Denyut Padam dan Isyarat Video Isyarat Denyut Padam ialah isyarat yang bertindak mematikan alur elektron apabila kembali ke kiri CRT sebelum

bermula imbasan garis seterusnya

Penerima TV ( TV Hitam Putih )

Menggunakan Prinsip Heterodin yang memproses 2 isyarat iaitu Isyarat Audio dan Isyarat Video Isyarat yang diterima diproses oleh bahagian RF untuk ditukar kepada isyarat frekuensi pertengahan (IF) oleh Pencampur Nilai frekuensi pertengahan IF untuk isyarat video ini ialah 38.9 MHz dan nilai isyarat audio ialah 33.4 MHz Penguat IF menguatkan isyarat video dan isyarat audio ini dan dihantar kebahagian Pengesan Video 3 isyarat pada keluaran Pengesan Video ialah isyarat frekuensi pertengahan audio, isyarat video asal dan isyarat segerak Isyarat frekuensi pertengahan audio disalurkan kebahagian audio untuk ditukarkan kepada isyarat bunyi oleh transduser

Sistem TV Warna

Proses penghantaran dan penerimaan isyarat dalam sistem TV warna dan sistem TV hitam putih adalah hampir sama, perbezaannya hanya pada pemprosesan isyarat warna

Isyarat elektrik warna diwakili oleh warna merah ( red, R ), biru ( blue, B) dan hijau ( green, G ) yang tidak dimodulatkan lagi

Isyarat-isyarat warna ini perlu ditukarkan kepada isyarat lar ( Isyarat Y - mewakili kecerahan) dan kegelapan isyarat ) dan 2 isyarat kroma ( Isyarat I dan Q – mengandungi maklumat warna oleh bahagian Matriks

Isyarat Y, I dan Q perlu dimultiplekkan untuk mengekalkan lebar jalur pada frekuensi 6 MHz Proses pemultipleksan TV warna melibatkan :

1. Isyarat I dan Q memodulatkan subpembawa masing-masing2. Isyarat termodulat I, isyarat termodulat Q , isyarat Y dan denyut segerak diproses oleh

Pencampur Lelurus untuk menghasilkan satu isyarat video rencam TV warna3. Isyarat video rencam memodulatkan pembawa utama menghasilkan isyarat video rencam

termodulat AM yang digabungkan dengan isyarat daripada bahagian audio di Penggabung sebelum dirambat ke atmosfera oleh antena

Di bahagian penerima, isyarat R, G dan B digunakan untuk mengawal keamatan alur tiga senapang elektron yang mewakili isyarat merah, hijau dan biru dalam tiub sinar katod

3 alur elektron yang mewakili warna-warna ini ditembak ke bintik yang mengeluarkan cahaya warna apabila hentaman elektron berlaku

Topeng bayang perlu ada pada tiub sinar katod TV warna untuk memastikan sasaran alur elektron sentiasa tepat pada bintik itu.


SISTEM PENGHANTAR TV ( HITAM PUTIH )

ISYARAT VIDEO RENCAM


KAMERA TVMenukarkan gambar kepada isyarat elektrik

PENGUAT KUASAKuatkan kuasa isyarat termodulat amplitud untuk dipancarkan ke udara

PENGAYUNMenjana isyarat pembawa

PEMODULAT AMMenghasilkan isyarat termodulat AM

PENGUAT FREKUENSI RADIO

Menguatkan frekuensi

PENDARAB FREKUENSIGandakan frekuensi isyarat pembawa kepada nilai yang dikehendaki

PENGAYUN INDUKMenjana isyarat pembawa utama

MIKROFONTukar isyarat bunyi kepada isyarat elektrik

PENGUAT AFMemperkuatkan

isyarat audio

PEMODULAT FMMenjana isyarat termodulat frekuensi

PENJANA DENYUT SEGERAK

Menjana denyut segerak untuk mengawal imbasan gambar oleh kamera TV

PENDARABMenggandakan frekuensi

PENGUAT KUASA

Mempertinggikan

kuasa isyarat

PENGGABUNGMenggabungkan isyarat AM dan FM supaya dapat dihantar serentak

ANTENA Merambat isyarat siaran TV ke atmosfera

PENGUAT VIDEOMenguatkan isyarat viedo rencam

SISTEM PENERIMA TV ( HITAM PUTIH )

ANTENAMenerima isyarat TV

PENGUAT RFMemilih dan menguatkan isyarat dikehendaki

PENCAMPURMelakukan proses heterodin bagi menghasilakanfrekuensi pertengahan,38.9MHz untuk isyarat video dan 33.4 MHz untuk isyarat audio

PENGUAT IFMenguatkan isyarat frekuensi pertengahan

PENGUAT DENYUT SEGERAKKuatkan isyarat denyut dan mengawal secara tepat imbasan electron dari kiri ke kanan

PENGUAT IF (AUDIO)Meninggikan isyarat pertengahan ke tahap yang boleh diproses seterusnya

PENGESANMedapatkan kembali

isyarat maklumat

PENGESAN VIDEOMendapatkan isyarat video rencam daripada pembawa dan mengasingkan isyarat denyut segerak daripada isyarat video tersebut.Memerangkap isyarat pertengahan audio

PENGUAT AUDIOMeningkatkan isyarat audio

PEMBESAR SUARAMenukarkan isyarat audio kepada isyarat bunyi

VOLTAN

TINGGI

TIUB SINAR KATOD ( CRT )Tukat isyarat elektrik kepada cahaya

PENGUAT VIDEOKuat isyarat video sebelum dihantar ke CRT

PEMISAH DENYUT SEGERAKDapatkan denyut segerak menegak dan mengufuk

PENGAYUN MENGUFUK

PENGAYUN MENEGAK

PENGAYUN TEMPATANMenjana gelombang pembawa

SISTEM PENGHANTAR DAN PENERIMA TV WARNA

BAHAGIAN AUDIO

BAHAGIAN VIDEO


Kamera TV berwarna

Isyarat R

Isyarat G

Isyarat B

Matriks

Isyarat Y

Isyarat I

Isyarat Q

Isyarat Termodulat I

Pemodulat I dan Q Isyarat

Termodulat Q

Pencampurlelurus

Bahagian Denuyt Segerak

Bahagian Audio

Isyarat Audio FM

Penggabung

Pemodulatan AM

Isyarat Video Rencam

Antena

Antena

Peringkat RF Pencampur Penguat IF

Pengayun Tempatan

Pengesan Video

Bahagian Audio

Ke bahagian Pemprosesandenyut segrak

Penguat Isyarat lar

Penguat isyarat kroma+

Pengesan kroma+

Matriks

Pengesan Isyarat R

Pengesan Isyarat G

Pengesan Isyarat B

TiubSinar katod

RADAR

Radar adalah singkatan ‘radio detection and ranging’.

Radar digunakan dalam : 1. Bidang ketenteraan dengan mengawasi ruang udara, air dan daratan dari pelbagai lokasi. 2. Mengumpul maklumat tentang sasaran dan sesuatu objek dari jauh

3. Sistem sonar

Radar mengesan objek dari jarak jauh menggunakan konsep pantulan isyarat gelombang radio yang dikenakan pada sasaran

Terdapat dua jenis radar iaitu Sistem Radar Denyut dan Sistem Radar Gelombang Berterusan.

Sistem Radar Denyut digunakan untuk mengesan jarak dan kedudukan sasaran yang tetap. Antena statik dan paparan dikenali sebagai A Scan digunakan. Paparan A Scan memaparkan isyarat yang dihantar dan diterima. Untuk menentukan kedudukan objek antena berputar dan paparan penunjuk kedudukan pelan digunakan

Sistem Radar Gelombang Berterusan digunakan untuk mengesan kelajuan objek juga dikenali sebagai Radar Doppler. Kesan Doppler adalah fenomena anjakan frekuensi pada gelombang yang terpantul apabila wujud gerakan relatif antara punca gelombang dan sasaran

RAJAH BLOK PENGHANTAR TV WARNA

RAJAH BLOK PENERIMA TV WARNA

PENERIMA

PEMODULAT

SATELIT PERHUBUNGAN


PENGELILINGMemisahkan isyarat

dihantar dengan isyarat diterima

PENGAYUN PENGHANTAR GELOMBANG BERTERUSAN

Menjana gelombang berterusan yang akan dihantar ke atmosfera

PENGESANMemproses isyarat daripada pengayun penghantar dan isyarat terpantul yang diterima

PENGUAT AUDIOKuatkan isyarat daripada Pengesan

PEMBILANG FREKUENSIMemberi nilai frekuensi doppler dan memaparkannya

ANTENA PARABOLAMenghantar dan menerima kembali isyarat berterusan

GAMBAR RAJAH BLOK SISTEM RADAR GELOMBANG BERTERUSAN

LITAR PEMBENTUKAN DENYUTMenjana denyut bervoltan tinggi

PEMASA UTAMAMemicu litar pembentukan denyut

BEKALAN KUASA VOLTAN TINGGI

PENDUPLEKSMembolehkan antena yang sama berperanan sebagai penghantar dan penerima

PENGHANTARMenjanan gelombang radio berkuasa tinggi bertindaksebagai gelombang pembawa kepada denyut keluaran blok pemodulat

PAPARANMemapar denyut dihantar dan denyut diterima untuk mengetahui kedudukan satu objek

PENGUAT VIDEO

Kuat isyarat video sebelum dihantar ke PAPARAN

PENGESAN FM

Medapatkan kembali

isyarat maklumat

PENGEHAD

Memastikan isyarat

sentiasa malar

amplitudnya

PENGUAT RF DAN PENCAMPUR

Menuatkan isyarat dan melakukan proses heterodin

PENGAYUN TEMPATANMenghasilkan gelombang pembawa

PARA BOLA ANTENA

GAMBAR RAJAH BLOK SISTEM RADAR DENYUT

SATELIT Satelit berfungsi untuk menerima isyarat dairpada stesen pemancar bumi yang kemudian diproses oleh

transponder dengan menukarkan frekuensi isyarat pautan ke atas dari 6 GHz kepada isyarat pautan ke bawah 4 GHz

Sistem perhubungan satelit terdiri daripada 2 bahagian iaitu:i) Satelit Perhubungan - mempunyai 2 bahagian iaitu transponder dan subsistem-subsistem antena.

Transponder ialah bahagian yang berperanan untuk menerima, menukar frekuensi, menguatkan isyarat dan kemudian menghantar semula isyarat ke destinasi

ii) Stesen Bumi - terdiri daripada ;- Subsistem antara muka dengan pelanggan- subsistem penghantar- subsistem penerima- subsistem antena

Secara umumnya proses dimulakan dengan Isyarat pautan ke atas 6 GHz dari stesen bumi diterima oleh antena satelit penghubung.

Isyarat itu dikuatkan oleh LNA (Low Noise Amplifier) atau Penguat Hingar Rendah dan diheterodinkan oleh Pencampur untuk menghasilkan frekuensi pautan ke bawah 4 Ghz

( dilakukan oleh Transponder ) Isyarat itu dikuatkan dan ditapis oleh penapis lulus jalur dan ditingkatkan kuasa kepada 20 Watt oleh Penguat

kuasa.

STESYEN BUMI( PENGHANTAR )

STESYEN BUMI( PENERIAM)

TELEFON PEMANGGIL( mendail nombor )

IBU SAWAT( membuat sambungan kepada nombor yang didail

TELEFON PENERIMA(litar lengkap apabila ada isyarat deringan dihasilkan)

Telefon pemanggil ( mendail nombor )

Ibu Sawat Tempatan 1(membuat sambungan ke ibu sawat 2)

Ibu Sawat Tempatan 1(membuat sambungan ke telefon penerima )

Telefon penerima (litar lengkap apabila ada deringan dihasilkan


PENCAMPURMengubah frekuensi isyrat 6GHz ke 4GHz

PENGAYUN TEMPATANMenjana isyarat pembawa untuk proses heterodin

PENGUAT HINGAR RENDAH

Menguat isyarat diterima

PENGUATMenguat isyarat dari pencampur

PENAPIS LULUS JALUR 1

Membenarkan hanya frekuensi

pembawa 4GHzke peringkat seterusnya

PENGUAT KUASAMenguatkan kuasa isyarat 4GHzhingga 20W sebelum dirambat keluar

PENAPIS LULUS JALUR 1Membenarkan hanya frekuensi pembawa 4GHzke peringkat seterusnya

ANTENA ANTENA

PENGUAT KUASA TINGGI

PENUKAR KE FREKUENSI TINGGI

PEMODULATAN

PEMULTIPLEKS

ANTARA MUKA DENGAN PELANGGAN

PENYAHMULTIPLEKS

PENYAHMODULATAN

PENUKAR KE FREKUENSI RENDAH

LNA

GAMBAR RAJAH BLOK SISTEM PERHUBUNGAN SATELITAB 3 : PENGHANTARAN DAN PENERIMA ISYARATTELEFONPanggilan Tempatan

Apabila pemanggil mendail nombor, pemanggil sebenarnya menghubungi ibu sawat yang akan menghantar isyarat deringan dan membuat sambungan kepada telefon yang didail

Sistem telefon menggunakan talian kabel berkembar terpiuh dengan talian 2 dawai

Panggilan Jarak Jauh Apabila pemanggil mendail nombor, pemanggil sebenarnya menghubungi ibu sawat tempatan pendail ( ibu

sawat 1 )dan ibu sawat tempatan ( ibu sawat 1) menghubungi ibu sawat tempatan telefon penerima ( ibu sawat 2 ) dan ibu sawat telefon ( ibu sawat 2 ) tersebut menghubungi penerima

Sistem telefon menggunakan talian kabel berkembar terpiuh dengan talian 4 dawai. Talian 4 dawai digunakan dengan tujuan memisahkan isyarat suara daripada penghantar dengan isyarat suara daripada penerima

Pemisahan isyarat suara penghantar dan penerima ini dilakukan oleh litar hibrid Kaedah pemultipleksan isyarat dilakukan untuk membolehkan lebih daripada satu pengguna menghantar

maklumat melalui satu talian yang sama Kabel Gentian Optik dan gelombang radio boleh digunakan sebagai medium perhubungan dalam sistem

perhubungan telefon

Litar pendailPengguna mendaiil nombor

Litar deringMenyediakan nada dering apabila terdapat panggilan

Litar hybridMengasingkan isyarat suara yang dihantar daripada isyarat suara yang diterima

Melengkapkan dan memutuskan litarSuis Hook

Suis Hook

Fon TelingaMenukarkan isyarat elektrik kepada isyarat bunyi

MikrofonMenukarkan bunyi kepada isyarat elektrik



GAMBARAJAH BLOK LITAR SET TELEFON

INTERKOM

Sistem ini digunakan antara individu di dalam sebuah bangunan atau premis sahaja Terdapat 2 jenis

Sistem Interkom Tuan Hamba Sistem Interkom Stesen Bebas

Sistem Interkom Tuan Hamba adalah sistem interkom yang membenarkan hanya satu pemanggil boleh berkomunikasi pada satu-satu masa sahaja. Suis mod digunakan untuk kendalian sistem interkom ini

Apabila pemanggil A bercakap, suis mod ditekan supaya isyarat dapat disampaikan kepada penerima B Untuk Penerima bercakap, Penerima B perlu menekan semula mod suis supaya isyarat maklumat daripada

penerima B sampai kepada Pemanggil A

Pengu

lang

90

Keluaran PenguatMasukan Penguat

SUIS MODMenukarkan mod intercom:

- pemanggil A menghantar isyarat, pemanggil B menerima isyarat- pemanggil B menghantar isyarat, pemanggil A menerima isyarat

PEMANGGIL A PEMBESAR SUARA A

PEMANGGIL BPEMBESAR SUARA B

Pembesar bertindak sebagai transduser yang bertindak ;-menukarkan bunyi kepada isyarat elektrik ( penghantar )- menukarkan isyarat elektrik kepada bunyi ( penerima )

PENGUATMenguatkan isyarat elektrik

KOMPONEN OPTIK GENTIAN

Kabel Optik Gentian Sumber Cahaya Pengesan Optik

Mod Tunggal - membenarkan satu

laluan isyarat

Mod Terbilang- membenarkan lebih daripada

satu laluan isyarat

LED Doid Laser Foto diod


SISTEM INTERKOM DUPLEKS SEPARA MUDAH

FAKSIMILE Sistem perhubungan yang berupaya menghantar dan menerima imej dan teks Pada sistem penghantar imej diimbas dan diterjemah semula di atas kertas pada sistem penerima Maklumat dihantar melalui talian telefon biasa Modem digunakan kerana rangkaian talian telefon biasa direka bentuk untuk menghantar isyarat analog yang

berterusan sahaja seperti isyarat bunyi

CHARG ECOUPLED

DEVICE Menukarkan imej kepada isyarat elektrik

PEMAMPAT DATA DIGITAL Memampatkan data digital supaya penghataran cepat

PEMODULAT Menukarkan isyarat digital kepada isyarat analog untuk dihantar melalui talian telefon

PENUKAR ANALOG KE

DIGITAL

Menukarkan isyarat analog ke isyarat digital

ANTARA MUKA DENGAN TELEFON

Menyambungmesin faksimili dengan talian telefon

PENYAHMODULATAN

Menukarkanisyarat analog yang diterima kepada isyarat digital

PENGEMBANG DATA

Menterjemahkan kembali isyarat termampat dan

membina isyarat ke bentuk asal

PENCETAK Mencetak imej ke atas kertas

BAHAGIAN PENGHANTAR

BAHAGIAN PENERIMA

MODEM

GAMBAR RAJAH BLIK SISTEM PERHUBUNGAN FAKSIMILIBAB 3 : PENGHANTAR DAN PENERIMA ISYARATGENTIAN OPTIK

Gentian optic ialah medium perhubungan yang membenarkan isyarat dalam bentuk cahaya melaluinya Berupaya menghantar maklumat lebih banyak dan lebih cepat berbanding medium perhubungan gelombang

radio atau talian penghantar yang lain Kendalian sistem berdasarkan prinsip pantulan cahaya dalaman yang lengkap ( bertindak sebagai paip yang

tidak membenarkan cahaya terlepas keluar daripada saluran itu )

Binaan kabel optic gentian yang telah diperbesarkan

Maklumat masukan analog daripada audio dan video

PENGEKODMenukarkan isyarat analog kepada isyarat digital

PENGUAT 1Menguatkan isyarat

SUMBER CAHAYAMenukarkan isyarat digital ke bentuk denyut cahaya

PENGESAN CAHAYAMenukar denyut cahaya kepada isyarat digital

PENGUAT 2Menguatkan isyarat

PENYAHKODMenukarkan isyarat digital ke isyarat analog

Maklumat dalam bentuk asal

Kabel optik gentianMenyalurkan isyarat bentuk denyut cahaya kepada penerima

Data digital daripada komputer

Data digital kepada komputer

Pengulang


GAMBAR RAJAH BLOK SISTEM PERHUBUNGAN OPTIK GENTI: SISTEM KOMPUTER

Kebaikan Optik Gentian’

- Boleh membawa maklumat yang banyak kerana jalur lebar besar

- Tiada gangguan elektromagnetik kerana hanya denyut cahaya

- yang bergerak sepanjang saluran gentian optik

- KabeloOptic gentian ringan dan kecil- Selamat daripada pencerobohan talian- Tiada arus elektrik dalam saluran gentian optik

Kelemahan Optik Gentian- Kos kabel , pemasangan dan - pengujian mahal- Isyarat sukar diubah ke - laluan lain- Pemasangan dan

penyambungan sukar - dan perlu alatan khas

BAB 4 : SISTEM KOMPUTER

UNIT PEMPROSESAN PUSATKeluaranMasukan

Papan KekunciTetikus

Pengimbas

Kad RangkaianM

onito

rPe

ncet

ak

Pem

besa

r Sua

ra

Storan

RAM ROM

Ingatan sementara ialah ingatan yang menyimpan data sementara

komputer sedang digunakan

Storan sekunder adalah storan yang membolehkan data disimpan secara kekal.

Ingatan kekal ialah ingatan yang mengandungi set arahan yang telah diaturcara semasa dikilang seperti BIOS (Basic Input Output System)

Storan boleh tanggal

Ingatan Kilat

ContohCakera Keras Cakera Liut

ANTARA MUKA KOMPUTERMedia perhubungan dua atau lebih pihak

Antara muka manusia - komputer

Antara muka komputer - mesin

Antara muka arahan BarisBerasaskan aksara yang dipaparkan pada skrin.Membolehkan pengguna menaip dan menekan ‘ENTER’Arahan DOS


\

PROSES-PROSES KENDALIAN KOMPUTER

KOMPUTER

Prinsip

Jenis-jenis

Masukkan data Proses data

Menyimpan data

Mengeluarkan data

Digital

Analog

Mikrokomputer

Minikomputer

Kerangka Utama

Superkomputer

Analog Digital

- Proses data atau maklumat dengan cara mengukur.

- Data diperolehi selalu berubah-ubah secara berterusan (isyarat bunyi dan pergerakan)

- Isyarat analog ialah aliran bergelombang.- Litar utama ialah penguat kendalian (op-amp)- Ketepatan rendah- Cenderung dipengaruhi hingar (kilat dan

kesan gangguan bunyi)

- Proses maklumat atau data dengan cara mengira.

- Data diperolehi dalam nilai diskret seperti kod mesin.

- Isyarat digital ialah aliran denyutan (1 atau 0)

- Litar utama ialah get logik.- Ketepatan tinggi- Tidak dipengaruhi kesan gangguan hingar.

Hibrid Peranti elektronik yang telah diaturcara untuk :-

JENISKELEBIHAN

Interaktif(respon dua hala antara pengguna dengan perisian)

Bunyi(suara, bunyi)

Teks(kata dan statistik)

Imej(seni, gambar foto)

Turutan imej(filem, video)

Rupa bentuk 3D(unsur seni bina, reka bentuk produk)

MULTIMEDIA

audio

teks

video

bunyigrafik

animasi

Apa itu multimedia?Kaedah persembahan maklumat dengan mengabungkan unsur

Pendidikan(e-buku, e-kamus, e-ensiklopedia, CBI, CAL.)

Perdagangan(e-dagang, e-katalog)

Hiburan(permainan video)

Hebahan(kiosk, e-peta, e-bantuan, bulletin)

APA ITU INTERNET?Rangkaian komputer sejagat yang membolehkan pengguna berkomunikasi dan mendapat perkhidmatan seperti mel elektronik, persidangan dan ruang bual.


BAB 4: SISTEM KOMPUTER

FUNGSI

Catatan CBI : Computer Based TrainingCAL : Computer Assisted Learning

Bahan tentang permainan, pendidikan

mudah didapatiMencapai perpustakaan,

pangkalan data dan beritaMendengar bunyi, muzik dan menonton wayang.

KELEBIHAN PENGGUNAAN MULTIMEDIA DAN INTERNET

MULTIMEDIA INTERNETMenerangkan

tentang institusi

Menerbitkan maklumat sekolah

Komunikasi cepat dan murah

Berhubung guna e-mel, berbual,telefon

Muat turun perisian dan produk

Mendapat berita dengan cepat

Membuat demostrasi

projek


PENGANGKUTAN DAN KUASA TINGKATAN 5

BAB 5 : KAWALAN

Sistem mengandungi halaman web diseluruh dunia.

Jaringan sejagat(World Wide Web, www)

95

PA_BPTV_KPM M-TEK_TEKNOLOGI KEURUTERAAN







BAB 5 : KAWALAN

96

PENGENALAN


Kawalan diperlukan dalam melaksanakan sesuatu aktiviti bertujuan; Memantau perjalanan aktiviti Kepiawaian aktiviti Keselamatan aktiviti Kejayaan aktiviti

5.1 KAWALAN HIDRAULIK Berkembang pesat sekitar tahun 1795. Hidraulik dari perkataan dalam bahasa Greek “hydro” yang bermaksud air yang membawa maksud bendalir bertekanan

yang digunakan untuk memindahkan tenaga, mengawal daya dan mengawal pergerakan. Sistem kuasa hidraulik digunakan secara meluas dalam bidang industri untuk menjalankan pelbagai tugas. Ia menggunakan bendalir (minyak) bagi memindahkan kuasa dari satu tempat ke tempat yang lain. Sistem hidraulik digunakan dalam pelbagai tujuan seperti;

Jek hidraulik untuk mengangkat barang yang berat Mesin tekan hidraulik untuk menarik dan memampatkan bahan Mesin kawalan automatik untuk mencengkam benda kerja Jentolak untuk menolak benda yang berat Kren, brek kereta dan sebagainya

Prinsip Daya (F), Tekanan (p), Kerja (W) dan Kuasa (P) Daya, tekanan, kerja dan kuasa amat penting bagi menentukan kecekapan kendalian kawalan hidarulik. Hukum Pascal dibuktikan oleh Pascal dalam ujikajinya (1623-1662) Hukum ini menyatakan tekanan pada bendalir statik di dalam bekas mempunyai ciri-ciri;

Tekanan bertindak serenjang (tegak lurus) dengan dinding. Tekanan pada mana-mana titik dalam bendalir adalah sama pada semua arah. Tekanan yang dikenakan dalam bekas tertutup dihantar seragam pada semua bahagian lain.

Daya (F) Daya dan tekanan saling berkaitan dalam menentukan keupayaan hidraulik.

Daya (F) dihitung dengan mengabungkan unsur tekanan (p) dan luas (A).

TEKANAN (p) Tekanan (p) ialah perlakuan menekan sesuatu objek. Tekanan adalah daya (F) yang dikenakan ke atas sesuatu objek per unit luas (A).

Tekanan dalam sistem berkurangan disebabkan oleh faktor luas, geseran, jarak dan kelikatan bendalir yang boleh berlaku dalam keadaan berikut;

Paip yang terlalu kecil Paip yang terlalu panjang Terlalu banyak penyambungan Terlalu banyak pembengkokan Kelikatan bendalir yang keterlaluan

Kerja (W)

F = p x A F(Newton) = p (Pascal) x A (meter persegi)[ N] = [ Pa ] x [ m² ]

= N/m² x m²= N

p (Pascal) = F(Newton) / A (meter persegi)= N/m² = kg/ms²

F(Newton) = ma dimana;= kgms ²־ F =

daya= kg/ms² m = jisim

a = pecutan

p =Tekanan (N/m²)F = Daya (N)A = Luas muka keratan (m²)


Kerja(W) dilakukan apabila daya (F) dikenakan pada objek, dan menyebabkan objek itu bergerak ke arah selari dengan arah yang dikenakan pada jarak (d).

Daya dan jarak menentukan ukuran pencapaian sesuatu kerja

Kuasa (P) Kuasa (P) ialah kerja yang dilakukan dalam tempoh masa tertentu. Unit bagi kuasa ialah Newton meter persaat atau Watt

KOMPONEN, SIMBOL DAN FUNGSI

Bahagian Perkhidmatan Pembekalan Bahagian Pengawalan Bendalir Bahagian Penggerak Atau Penukar Bahagian Pemindahan Tenaga/Penghantar Litar Kawalan Hidraulik Mudah

KELEBIHAN KAWALAN HIDRAULIK

Kerja (W) = Daya (F) x Jarak (d)W (Nm) = F (N) x d (m)

= Newton x meter= Nm (Joule)

Kuasa (P) = kerja dilakukan (W) / masa yang diambil (t)W (Nm) = Newton meter x saat

= (Nm) / (s)= Watt

Rajah Contoh Sistem Hidraulik


Sistem kawalan hidraulik digunakan secara meluas kerana; Mampu melakukan kerja berat Pergerakan beban adalah berterusan dan lancar Pertukaran arah gerakanbeban mudah dikawal Kawalan jarak jauh dapat dilakukan dengan menggunakan kawalan elektrik (solenoid)

SIFAT BENDALIR HIDRAULIK Ia merupakan merupakan medium yang digunakan untuk memindahkan kuasa dari pam ke silinder. Bendalir hidraulik diperbuat daripada minyak berasaskan petroleum. Bendalir ini perlu ditukar setelah lama digunakan kerana sifat asalnya mungkin merosot. Bendalir hidraulik adalah bersifat;

Bertindak sebagai pelincir Tidak merosot dalam jangka masa yang panjang Membantu mencegah kakisan Tidak menyerap udara

GAMBARAJAH LITAR PERPAIPAN DAN LITAR SKEMATIK SISTEM HIDRAULIK

NAMA KOMPONEN DAN FUNGSI KOMPONEN HIDRAULIK

Label Nama Komponen Fungsi KomponenA Tangki Tempat simpanan dan bekalan bendalirB Motor elektrik Menukar tenaga elektrik kepada tenaga mekanikalC Pam bendalir Menyedut bahan bendalir daripada tangki melalui paip sedutan D Injap pelega tekanan Melindungi sistem hidraulik daripada beban lampauE Injap kawalan arah 4/3 Mengawal arah aliran menggunakan 4 liang dan 3 kedudukan injapF Injap kawalan aliran Menghadkan jumlah bendalir yang boleh mengalir sesuatu aliranG Silinder Mengerakkan beban pada dua arah yang lelurusH Penapis Mengasingkan bendasing daripada memasuki sistem hidraulikI Penyaring Menyaring bendasing keluar dari tangki ke pam J Palam pembuangan Membuang bendalir yang telah luput atau kelikatan berkuranganK Paip kembali Membawa bendalir dari sistem masuk ke dalam tangkiL Paip sedutan Membawa bendalir yang disedut dari tangki ke pam M Injap pemberhenti Membuka dan menutup aliran bendalir untuk proses buang bendalir

LATIHAN

120kN

A= 0.40m2 Ө = 10mm

F

Load

A = 0.25m2


1. Rajah 1 di bawah menunjukkan sistem hidraulik yang digunakan untuk mengangkat beban 120kN load. Luas keratan rentas omboh silinder untuk mengangkat beban ialah 0.40m2 dan diameter omboh yang bertindakbalas dengan daya adalah 10mm. Kirakan daya F.

Rajah 1Jawapan,

F = p x A P1 = P2

120 000 N = p x 0.4m2 ∴ F = p x A Tekanan (p) = 300kN Nm-2

Area = η r2 F = 300000 N x 0.000079 m2

=

227 x 0.0052 F = 23.7 N

= 0.000079 m2

2. Rajah 2 menunjukkan silinder sistem hidraulik yang digunakan untuk mengangkat beban.

Tekanan yang diberikan sebanyak 400Pa ke atas luas keratan rentas permukaan omboh adalah 0.25m2

(i) Kirakan daya yang dikenakan,

P =

FA

400 Pa =

F

0 .25m2

∴ F = 400 X 0.25 F = 100 N

(ii) Berapakah jisim maksimum yang boleh diangkat oleh piston itu ?(graviti = 10ms-2)

F = m a 100 N = m (10 kg/ms-2)

m =

10010

m = 10 kg

Rajah 2

BAB 5 : KAWALAN

LITAR SKEMATIK KAWALAN HIDRAULIK Silinder Dwi Tindakan

1 Pam

2 Tangki

3 Injap Pelega Tekanan

4 Silinder Dua Tindakan

5 Injap Kawalan Arah 4/2

6 Tombol

7 Penapis

8 Beban


Menggunakan Injap Kawalan Arah 4/2

KEDUDUKAN 1 KEDUDUKAN 2

1. Apabila pam dihidupkan bendalir dari tangki disedut dan melalui penapis terus ke injap kawalan arah 4/2.


2. Dari kawalan arah 4/2 bendalir akan masuk ke dalam silinder dan menolak omboh ke kanan.

2. Dari kawalan arah 4/2 bendalir akan masuk ke dalam silinder dan menolak omboh ke kiri.

3. Bendalir dalam silinder pada sebelah kanan akan ditolak keluar oleh omboh melalui injap kawalan arah 4/2 terus ke tangki.

3. Bendalir dalam silinder pada sebelah kiri akan ditolak keluar oleh omboh melalui injap kawalan arah 4/2 terus ke tangki.

5 : KAWALANSKEMATIK KAWALAN HIDRAULIK Silinder Dwi Tindakan Menggunakan Injap Kawalan Arah 4/3

KENDALIAN LITAR PADA INJAP KAWALAN ARAH 4/2 KEDUDUKAN

1 KENDALIAN LITAR PADA INJAP

KAWALAN ARAH 4/2 KEDUDUKAN 2


ALITAR SKEMATIK KAWALAN HIDRAULIK Silinder Tindakan Tunggal Berpegas Menggunakan Injap Kawalan Arah 3/2

KEDUDUKAN 1

1. Apabila pam dihidupkan bendalir akan disedut oleh pam melalui penapis, terus ke injap kawalan arah 4/3.

2. Dari injap 4/3 bendalir bertekanan akan mengalir melalui injap kawalan aliran dan terus ke dalam silinder bahagian kiri.

3. Bendalir itu akan menolak omboh ke kanan.

4. Bendalir pada ruang silinder sebelah kanan akan keluar disebabkan tekanan omboh.

5. Bendalir tersebut akan keluar melalui injap kawalan aliran dan ke injap 4/3 dan terus ke tangki simpanan.

KEDUDUKAN 3


2. Dari injap 4/3 bendalir bertekanan akan mengalir melalui injap kawalan aliran dan terus ke dalam silinder bahagian kanan.

3. Bendalir itu akan menolak omboh ke kiri.

4. Bendalir pada ruang silinder sebelah kiri akan keluar disebabkan tekanan omboh.

5. Bendalir tersebut akan keluar melalui injap kawalan aliran dan ke injap 4/3 dan terus ke tangki simpanan.

KEDUDUKAN 2


2. Dari injap 4/3 bendalir bertekanan akan mengalir terus ke dalam tangki disebabkan pada masa tersebut arah aliran bendalir ke tangki sahaja.

3. Pada masa ini omboh pada kedudukan diam dan tiada pergerakan berlaku.

4. Omboh dalam silinder boleh berada pada mana-mana kedudukan dalam silinder pada tahap mana omboh tersebut dihentikan.


5.2: KAWALAN PNEUMATIK

KAWALAN PNEUMATIK

Sistem kawalan pneumatik menggunakan udara termampat (compress air) sebagai medium pemindahan kuasa atau tenaga.

Sistem pneumatik lebih ringkas, mudah, murah dan selamat berbanding dengan sistem hidraulik. Pemampat udara kendalian motor elektrik sering digunakan untuk memampatkan udara memampatkan udara dari udara

sekeliling (Udara atmosfera lazim ialah 15 psi manakala udara termampat yang lazim digunakan dalam makmal pembelajaran antara 25 psi ke 45 psi)

Sistem pneumatik banyak digunakan dalam; Industri pemasangan komponen elektronik dan mesin pemerosesan makanan. Mesin gerudi, kawalan pintu automatik, gerudi, tukul udara, mesin perawat gigi, motor

udara, perivet dan mesin pencanai udara mudah alih. alat pencengkam rim roda semasa menukar tayar dan sebagainya.

ASAS SISTEM PNEUMATIK

Sistem pneumatik dibahagikan kepada empat bahagian utama : Bahagian Perkhidmatan Pembekalan Bahagian Pengawalan Bendalir Bahagian Penggerak Atau Penukar Bahagian Pemindahan Tenaga/Penghantar

: KAWALAN

GAMBAR RAJAH LITAR PERPAIPAN DAN LITAR SKEMATIK SISTEM PNEUMATIK

KEDUDUKAN 1


2. Setelah punat ditekan, bendalir dari kawalan arah 3/2 akan masuk ke dalam silinder dan menolak omboh ke kiri pada masa yang sama pegas dimampatkan.

KEDUDUKAN 2

1. Bila punat dilepaskan, pegas yang berkeadaan mampat akan menolak omboh ke kanan dan bendalir keluar dari silinder terus ke injap kawalan arah 3/2.

2. Dari kawalan arah 3/2 bendalir akan terus masuk ke dalam tangki.


BAB 5 : KAWALAN

KOMPONEN PNEUMATIK DAN FUNGSINYA

RAJAH SISTEM PNEUMATIK


Komponen bahagian perkhidmatan pembekalan

KOMPONEN FUNGSI

Pemampat Menyedut udara dan menjadikan udara, gas atau wap yang bertekanan tinggi.Motor elektrik Menggerakkan pam sehingga tangki simpanan udara penuhPenerima udara Menyimpan udara termampat dan dipasang berhampiran dengan pemampatPerangkap air Memerangkap kandungan wap air sebelum ke pengeringInjap buangan Membuang udara termampat yang bertukar kepada wap airTolok tekanan Menunjukkan kadar tekanan udara dalam sistemPenapis udara Melindungi sistem daripada sebarang udara yang tercemar disebabkan oleh bendasingPengering Membenarkan udara berkeadaan kering disalurkan ke dalam sistem pneumatik

Komponen bahagian pengawalan pneumatikKOMPONEN FUNGSI

Injap kawalan tekanan Mengawal tekanan udara temampat dalam tangki simpananInjap kawalan aliran Mengawal aliran udara termampat atau mengawal kelajuan penggerak.

Injap kawalan arah

Mengawal arah aliran udara termampat ke dalam penggerak. Arah gerakan boleh dikawal sama ada menggunakan insani, solenoid dan udara termampat.

Injap kawalan arah 2 liang 2 kedudukan (2/2)Injap kawalan arah 3 liang 2 kedudukan (3/2)Injap kawalan arah 4 liang 3 kedudukan (4/3)

Komponen bahagian penggerak atau penukar

KOMPONEN FUNGSI

Silinder tindakan tunggalMenggerakkan beban pada dua arah. Omboh kembali kedudukan asal dengan ditolak oleh pegas.

Silinder dwi tindakan Menggerakkan beban pada dua arah. Omboh digerakan kedua-dua bahagian oleh udara termampat.(tiada pegas)

Silinder dua rod Menggerakkan dua beban pada empat arahPenggerak berputar seperti motor

Motor pneumatik digunakan pada kerja memerlukan gerakan berputar.

PERBEZAAN SISTEM PNEUMATIK DENGAN SISTEM HIDRAULIK

Bil Sistem Pneumatik Sistem Hidraulik

1 Menggunakan medium udara termampat Menggunakan medium bendalir hidraulik bertekanan

2 Kos penghasilan udara termampat adalah murah Kos memproses bendalir hidraulik adalah mahal

3 Kendalian peralatan dan komponen lebih bersih Kendalian peralatan dan komponen hidraulik kurang bersih (berminyak)

4 Digunakan untuk kerja ringan Digunakan untuk kerja berat

5 Udara termampat memberi rintangan aliran yang rendah Bendalir hidraulik menghasilkan rintangan tinggi

6 Membuat kerja lebih pantas tetapi kadangkala tersekat-sekat Membuat kerja perlahan tetapi lancar

7 Tidak sesuai untuk kerja yang berhenti separuh jalan Sesuai untuk kerja terhenti separuh jalan

8 Boleh berfungsi pada suhu yang tinggi Merbahaya jika digunakan pada suhu yang tinggi sebab bendalir hidraulik mudah terbakar

LITAR SKEMATIK KAWALAN PNEUMATIK Silinder Dwi Tindakan Menggunakan Injap Kawalan Arah 4/2

1Punca Udara

2Injap Kawalan Arah 4/2

3 Silinder


KEDUDUKAN 1 KEDUDUKAN 24. Apabila sistem dihidupkan udara termampat masuk

ke injap kawalan arah 4/2.1. Bila punat ditekan udara termampat yang masuk

ke injap kawalan arah 4/2 akan bertukar arah dimana udara tersebut akan masuk kedalam ruang silinder sebelah kanan.

5. Dari kawalan arah 4/2 udara termampat masuk ke dalam silinder dan menolak omboh ke kanan.

2. Udara termampat yang masuk ke dalam silinder akan menolak omboh ke kiri.

6. Udara dalam silinder pada sebelah kanan akan ditolak keluar oleh omboh melalui injap kawalan arah 4/2 terus ke udara atmosfera melalui penyenyap.

4. Udara dalam ruang silinder pada sebelah kiri akan ditolak keluar oleh omboh melalui injap kawalan arah 4/2 terus ke udara atmosfera melalui penyenyap.

LITAR SKEMATIK KAWALAN PNEUMATIK Silinder Tindakan Tunggal Berpegas Menggunakan Injap Kawalan Arah 3/2

BAB 5 : KAWALAN

TOPIK 2:

5.3 KAWALAN ELEKTRIK

Kawalan Elektrik ialah sekumpulan komponen kawalan yang mengawal atau melaraskan kerja alatan elektrik berdasarkan aturan kerja yang telah ditentukan terlebih dahulu.

Komponen Kawalan Elektrik

KEDUDUKAN 11. Apabila sistem dihidupkan udara termampat akan masuk ke

liang P pada injap kawalan arah 3/2 dan terhenti. 2. Bila punat ditekan, udara termampat akan masuk dari P ke

Q terus ke A pada silinder satu tindakan berpegas.3. Udara termampat akan menolak omboh ke kiri pada masa

yang sama pegas dimampatkan.

KEDUDUKAN 21. Bila punat dilepaskan, pegas yang

berkeadaan mampat akan menolak omboh ke kanan dan udara termampat keluar dari silinder terus ke injap kawalan arah 3/2.

2. Dari kawalan arah 3/2 udara akan terus udara atmosfera.

1Punca Udara

2Injap Kawalan Arah 4/2

3 Silinder

KENDALIAN LITAR PADA INJAP KAWALAN ARAH 4/2

KEDUDUKAN 2

KENDALIAN LITAR PADA INJAP KAWALAN ARAH 4/2

KEDUDUKAN 1

2. Alat PanduAlat Kawalan Utama

DUA KATEGORI KOMPONENLITAR KAWALAN ELEKTRIK

Komponen-komponen yang menyambung talian ke beban. Komponen untuk mengawal atau mengatur alat kawalan utama.


Contoh Litar Kawalan dan penggunaan sebahagian komponen.

LAPAN KOMPONEN LITAR KAWALAN ELEKTRIK

1. PENYENTUH (P)

3. GEGANTI BEBAN LAMPAU (GBL)

2. GEGANTI KAWALAN (GK) 4. LAMPU

PM – Punat Tekan MulaPH - Punat Tekan HentiPL – Pemutus LitarP - PennyentuhGBL – Geganti Beban LampauG - Lampu Pandu HijauF - FiusL – Punca Hidup N – Punca Neutral + - Puncaa positif-- Punca Negatif

7. PUNAT TEKAN

Fungsi :Memberi sentuhan seketika.

6. PEMUTUS LITAR (PL)

Fungsi :Melindungi litar daripada arus lebih.Sebagai pemencil untuk mengasingkan litar daripada bekalan apabila berlaku kebocoran atau sentuhan renjatan.

8. SUIS (S)

Fungsi :

Melengkap dan memutuskan litar secara mekanik.

TR

TRK

5. PEMASA (TR)

Simbol : Gegelung

atau

Fungsi :Membolehkan satu lengahan masa tertentu dilakukan pada litar kawalan elektrik.

Sesentuh lazim terbukaSesentuh lazim tertutup


BAB 5 : KAWALAN

Penggunaan litar Geganti Kawalan (GK).

Sesentuh lazim tertutup

Atau

Simbol : Gegelung Penyentuh

Fungsi :

Melengkap dan memutuskan litar dengan selamat secara elektromagnet.

Fungsi :

Mengesan arus berlebihan yang mengalir ke motor.

Melindungi litar daripada beban lampau.

Simbols : Geganti Beban Lampau

Fungsi :

Sebagai suis. Mengawal litar kawalan. Menyambung bekalan

ke beban yang kecil seperti motor kecil dan pemanas elektrik.

Sesentuh lazim terbuka

atau


atau

Simbol : Lampu

Fungsi : Memberi petunjuk

tentang keadaan semasa sesuatu litar.o Lampu pandu

hijau -isyarat gerakan.

o Lampu pandu merah – isyarat henti.

o Lampu pandu kuning – isyarat belantik (trip).

Simbol : Gegelung Geganti Kawalan

Sesentuh lazim terbuka

atau


atau

Menghidup dan mematikan peralatan elekktrik.

PERANAN LITAR KAWALAN ELEKTRIK


Perbezaan antara pemutus litar dengan fius.

PEMUTUS LITAR

Simbol :

FIUS

Simbol : atau

atau

Bertindak serta merta apabila berlaku arus lebih. Tidak bertindak serta merta.

Tidak perlu ditukar untuk digunakan semula. Perlu diganti setiap kali selepas berlaku arus lebih

Contoh punat tekan, simbol dan penggunaan

PUNAT TEKAN SIMBOL KEGUNAAN / KETERANGAN

Punat Tekan Mula, PM Memulakan kendalian litar apabila ditekan. (hijau)

Punat Tekan Henti, PH (Lazim tertutup)

Menghentikan kendalian litar apabila ditekan (merah).

Punat Tekan Dwilitar (PDL) Dua sesentuh iatu satu sesentuh lazim tertutup dan satu sesentuh lazim terbuka. (hijau dan merah)

Punat Tekan Kepala Cendawan (Lazim Tertutup)

Menghentikan keseluruhan litar apabila berlaku kecemasan (merah)

Contoh Suis, Simbol Dan Penggunaan

JENIS SUISSIMBOL

KEGUNAAN / KETERANGANLAZIM TERBUKA

LAZIM TERTUTUP

Suis HadDiaktifkan oleh pergerakan peralatan mesin dan bertindak apabila had yang telah ditetapkan dicapai.

Suis Apungan Bertindak melalui gerakan mekanikal berdasarkan paras air.

Suis Tekanan Berkendali apabila tekanan udara tertentu tercapai.

Suis Kaki Diaktifkan dengan cara memijak dengan kaki.

Suis AliranDimasukkan ke dalam paip dan bertindak apabila bendalir atau udara mengalir dalam bahagian paip tersebut.

BAB 5 : KAWALAN

Litar Kawalan Elektrik

EMPAT JENIS LITAR KAWALAN ELEKTRIK

Fungsi : Untuk menghidup dan mematikan kendalian motor elektrik.Mengawal motor kecil.Menghidupkan motor arus terus.

Fungsi : Menghidupkan beberapa buah motor setelah motor yang dikenalpasti dihidupkan terlebih dahulu.

Fungsi : Membolehkan motor dihentikan dengan cara menyongsangkan arah putaran.Memberhenti dan menukar arah putaran motor dengan serta-merta.

Fungsi : Membolehkan motor dihidupkan berulang-ulang daripada keadaan berhenti dalam masa yang singkat.Contoh aplikasi :Kren elektrik dan pelara cekera satelit.

(C). Litar kawalan Palam

(D). Litar Kawalan Jogging.

(A). Litar Pemula Terus Pada Talian [ TPT ]

(B). Litar Kawalan Jujukan


Litar kawalan elektrik boleh ditunjukkan dalam bentuk gambar rajah pendawaian dan gambar rajah skema

BAB 5 : KAWALAN

BAB 5 : KAWALAN

BAB 5 : KAWALAN

(A) Litar Pemula Terus Pada Talian [ TPT ]

Litar Pegang ialah penyambungan satu sesentuh tambahan secara selari dengan PM dalam litar kawalan, bagi memastikan litar terus lengkap walaupun PM dilepaskan

KENDALIAN LITAR TPT


KENDALIAN LITAR PROSES

1. Punat Mula (PM) ditekan, litar kawalan lengkap.2. Gegelung Penyentuh, P menjadi elektromagnet menyebabkan

sesentuh lazim terbuka P akan tertutup.3. Litar utama lengkap, motor M dihidupkan/ berkendali.4. Punat Mula (PM) dilepaskan, motor masih berkendali kerana kewujudan

litar pegang P menggantikan fungsi PM.

Menghidupkan motor

5. Punat Henti (PH) ditekan, litar kawalan menjadi tidak lengkap.6. Gegelung Penyentuh,P kehilangan elektromagnet, semua sesentuh lazim

tertutup P akan terbuka.7. Litar utama menjadi tidak lengkap dan kendalian motor M dihentikan.8. Motor juga boleh berhenti kendalian apabila :

Berlaku arus lebih pada litar utama. Berlaku arus lebih pada litar kawalan.

Menghentikan motor

BAB 5 : KAWALAN


Litar Pemula Terus Pada Talian [ TPT ] yang mempunyai Pemasa


1. Punat Mula (PM) ditekan, litar kawalan lengkap.2. Gegelung Penyentuh, P menjadi elektromagnet menyebabkan

sesentuh lazim terbuka P akan tertutup.3. Litar utama lengkap, motor M dihidupkan/ berkendali.4. Gegelung Pemasa (TR ) terpicu5. Punat Mula (PM) dilepaskan, motor masih berkendali kerana kewujudan

litar pegang P menggantikan fungsi PM.

Menghidupkan motor

6. Apabila tempoh masa yang ditetapkan tiba, sesentuh lazim tertutup TR terbuka.

7. Llitar kawalan menjadi tidak lengkap.8. Gegelung Penyentuh,P kehilangan elektromagnet, sesentuh lazim

tertutup P akan terbuka.9. Litar utama menjadi tidak lengkap dan kendalian motor dihentikan.

Menghentikan motor

KENDALIAN LITAR PTP DENGAN PEMASA


(B) Litar Kawalan Jujukan


1. Punat Mula (PM1) ditekan, litar 1 lengkap.2. Gegelung Penyentuh, P1 menjadi elektromagnet menyebabkan semua sesentuh lazim terbuka P1 pada litar 1 dan litar 2 akan tertutup.3. Litar utama lengkap, motor M1 dihidupkan/ berkendali.4. Punat Mula (PM) dilepaskan, motor M1 masih beroperasi kerana

kewujudan litar pegang P1 menggantikan fungsi PM1.

Menghidupkan motor M1

Menghidupkan Motor M2 :5. Punat tekan PM2 ditekan. Litar 2 lengkap.6. Gegelung Penyentuh, P2 menjadi elektromagnet menyebabkan sesentuh lazim terbuka P2 akan tertutup.7. Motor M2 beroperasi.8. Punat tekan PM2 dilepaskan. Motor M2 masih beroperasi kerana

kewujudan litar pegang P2 menggantikan fungsi PM2

Menghidupkan motor M2

9. Tekan Punat Henti (PH1), litar kawalan menjadi tidak lengkap10. Gegelung Penyentuh,P1 kehilangan elektromagnet, semua sesentuh

lazim tertutup P1 pada litar 1 dan litar 2 akan terbuka.11. Litar utama menjadi tidak lengkap dan motor M1 dan M2 berhenti

operasi.

Menghentikan motor M1 dan M2

Litar Kawalan palam

LITAR KAWALAN JUJUKAN MENGAWAL 2 MOTOR



1. Punat Mula (PM1) ditekan, litar 1 lengkap.2. Gegelung Penyentuh, P1 menjadi elektromagnet menyebabkan

sesentuh lazim terbuka P1 pada litar 1 akan tertutup dan sesentuh lazim tertutup P1 pada litar 2 akan terbuka.

3. Litar utama lengkap, motor a.t jenis pirau dihidupkan/ berkendali.4. Punat Mula (PM) dilepaskan, motor masih berkendali kerana kewujudan

litar pegang menggantikan fungsi PM1.

Menghidupkan motor

5. Punat Henti (PH) ditekan, litar 1 menjadi tidak lengkap6. Bekalan kuasa kepada motor a.t terputus tetapi motor tidak terus

berhenti kerana kewujudan inersia motor.7. Gegelung Penyentuh P1 kehilangan elektromagnet, sesentuh lazim

tertutup P1 pada litar 1 akan terbuka dan sesentuh lazim terbuka P1 pada litar 2 akan tertutup.

8. Tekan PM2, litar 2 menjadi lengkap.9. Gegelung Penyentuh P2 menjadi elektromagnet.10. Motor a.t akan berhenti serta merta kerana telah disongsangkan

kekutubannya.11. PM2 tidak boleh ditekan terlalu lama kerana akan menyebabkan motor

berputar pada arah yang bertentangan semula.

Menghentikan motor

(C)Litar Kawalan Jogging

LITAR KAWALAN PALAM



1. Punat Mula (PM) ditekan, litar kawalan lengkap.2. Gegelung geganti kawalan, GK menjadi elektromagnet menyebabkan

semua sesentuh lazim terbuka GK pada litar 1 dan litar 2 akan tertutup.3. Gegelung penyentuh P1 menjadi elektromagnet. 4. Litar utama lengkap, motor M1 dihidupkan/ berkendali.5. Punat Mula (PM) dilepaskan, motor M1 masih berkendali kerana

kewujudan litar pegang pada geganti kawalan GK di litar 1 menggantikan fungsi PM.

Menghidupkan motor

Memulakan kendalian Jogging:

6. Punat Henti (PH) ditekan, litar 1 menjadi tidak lengkap7. Gegelung geganti kawalan GK kehilangan elektromagnet, semua

sesentuh lazim tertutup GK pada litar 1 dan litar 2 akan terbuka.8. Litar utama menjadi tidak lengkap dan kendalian motor M1 dihentikan.9. Tekan punat tekan JOG sedikit demi sedikit sehingga kedudukan yang

dikehendaki.10. Motor tidak berputar terus kerana litar pegang GK pada litar 2 tidak

beroperasi..

Melakukan operasi jogging

LITAR KAWALAN JOGGING DENGAN SUIS PEMILIH

LITAR KAWALAN JOGGING



1. Suis Pemilih pada kedudukan A1.2. Punat tekan PM/JOG ditekan, menyebabkan litar kawalan lengkap.3. Gegelung Penyentuh, P menjadi elektromagnet, sesentuh lazim terbuka,P

akan tertutup.4. Punat tekan PM/JOG dilepaskan, motor M1 masih berkendali kerana

kewujudan litar pegang.

Menghidupkan motor

Memulakan kendalian Jogging:

5. Punat Henti (PH) ditekan, litar kawalan menjadi tidak lengkap6. Motor M1 berhenti kendalian.7. Suis pemilih ditukar pada kedudukan A2, menyebabkan litar pegang

tidak lengkap8. Punat Tekan PM/JOG ditekan untuk memulakan operasi Jogging.9. Motor M1 dihidupkan sedikit demi sedikit.

Melakukan operasi jogging

5.4 KAWALAN ELEKTRONIK

LITAR KAWALAN JOGGING DENGAN SUIS PEMILIH

KOMPONEN KAWALAN ELEKTRONIK

TIRISTORDIOD

Menukarkan arus ulang alik kepada arus terus TRANSISTORMengawal pengaliran arus dengan cara mengawal gerakan elektron dalam transistor.

TRIAKMengawal beban arus ulang alik

Triak dihidupkan apabila get dipicu dengan menyambungkan get ke punca positif bekalan kuasa

DIAK

komponen pemicuan triak

berkendali apabila nilai voltan pecah tebat (keadaan bermulanya pengaliran arus yang besar, simpang pincang songsang dikenakan voltan yang cukup tinggi merentasinya).

PENERUS KAWALAN SILIKON (SCR) Mengawal beban arus terus

SCR dihidupkan apabila:anod disambung ke punca positif bekalan,katod ke punca negatif dan terminal get dipasang pada punca positif bekalan kuasa.nilai voltan bekalan ke get untuk pemicuan SCR ialah 0.7V dengan nilai arus pemicuan 10mA.

SCR terus berkendali apabila mempunyai arus pegang sekurang-kurangnya 6mA.

Kendalian SCR dihentikan secara :- mengurangkan voltan anod-katod kepada voltan sifar - arus dalam litar dikurangkan daripada nilai arus pegang

walaupun SCR boleh dikendalikan menggunakan arus ulang alik tetapi ia akan berhenti beroperasi secara automatik apabila berlaku bekalan berubah kekutuban

SCR hanya membenarkan arus mengalir sehala.

getkatod

anod

MT2

MT1Get


Kawalan elektronik merupakan kawalan elektrik yang menggunakan komponen separuh pengalir.

TOPIK 2:

KENDALIANPENERUS KAWALAN SILIKON

(SCR)

IGIK

IA

IB2

IB1


Anod disambung ke punca positif bekalan. Katod disambungkan ke punca negatif.

ARUS BELUM MENGALIR. Transistor Q1 dan transistor Q2 belum berkendali.

Simpang antara tapak (B) dengan pemancar (E) pada transistor Q1 berintangan tinggi.

Voltan pemicuan 0.7V dibekalkan ke get. Simpang pemancar (E) – tapak (B) transistor Q1 pincang ke depan. Rintangan simpang pemancar (E) – tapak (B) rendah.

ARUS MENGALIR DALAM TRANSISTOR Q1.Transistor Q1 berkendali.

Arus mengalir ke tapak transistor Q2 melalui pemungut transistor Q1.Transistor Q2 berkendali. (sekiranya bekalan ke get diputuskan, SCR akan terus berkendali. Bekalan daripada get tidak diperlukan lagi.Bekalan diperoleh melalui pemungut transistor Q2.)

BAB 5: KAWALAN

KENDALIANTRIAK

(MELENGKAP DAN MEMUTUSKAN LITAR)

(b) Gambar rajah binaan(a) Gambar rajah skematik(a) Gambar rajah skematik


(a) Litar Triak yang digunakan untuk motor a.u.

Keterangan kendalian litar triak yang digunakan untuk motor a.u. :

Suis S1 ditekan (ON).

Suis S2 ditekan (ON).

Nilai voltan bekalan ke get untuk pemicuan triak minimum = 0.7V.

Nilai arus pemicuan membolehkan triak berkendali minimum = 10mA. (R2 dan C1 perlu disambung pada litar untuk mengelak daripada berlakunya pemicuan palsu.)

Litar lengkap menyebabkan motor berkendali.

Suis S2 dilepaskan (OFF).

Litar masih lengkap.Motor masih berkendali kerana adanya arus pegang.

S1 dilepaskan (OFF).

Litar menjadi tidak lengkap.

Triak tidak berkendali. Motor berhenti.

B 5 : KAWALAN 5.4.2 Litar-litar Kawalan Elektronik


(a) Litar kawalan kuasa menggunakan SCR

Keterangan kendalian litar kawalan kuasa menggunakan SCR :

Suis S ditekan (ON).

VR digunakan untuk menangguhkan masa pemicuan SCR.

VR dilaraskan mengikut kesesuaian masa yang dikehendaki.

Nilai voltan bekalan ke get untuk pemicuan SCR minimum= 0.7V.

Nilai arus pemicuan membolehkan SCR berkendali minimum = 10mA. (R dan C perlu disambung pada litar untuk mengelak daripada berlakunya pemicuan palsu.)

Litar lengkap.Motor berkendali.

Suis S dilepaskan (OFF).


SCR tidak berkendali menyebabkan motor berhenti.

120


Keterangan kendalian litar kawalan kuasa menggunakan triak :

S1 ditekan (ON).

VR digunakan untuk menangguhkan masa pemicuan triak.

VR dilaraskan mengikut kesesuaian masa yang dikehendaki.

Diak berkendali sekiranya voltan yang merentasinya cukup tinggi untuk memecah tebat simpang (simpang yang berada dalam keadaan songsang).

Arus tinggi mengalir dalam diak.

Nilai voltan bekalan ke get untuk pemicuan triak minimum = 0.7V.

Nilai arus pemicuan membolehkan triak berkendali minimum = 10mA. (R dan C1 perlu disambung pada litar untuk mengelak daripada berlakunya pemicuan palsu.)

Triak dipacu.Litar lengkap. Motor berkendali.

S1 dilepaskan (OFF).


Triak tidak berkendali menyebabkan motor berhenti.

KENDALIAN LITAR PADA INJAP

ALIRAN DAN PERKEMBANGAN MASA DEPAN TEKNOLOGI PENGANGKUTAN DAN KUASA


GABUNGAN LITAR KAWALAN ELEKTRIK DAN ELEKTRONIK UNTUK MENGAWAL ARUS TERUS

Penerangan kendalian:

PM ditekan. Gegelung penyentuh P menjadi elektromagnet. Semua sesentuh lazim terbuka penyentuh P tertutup. Litar penerus titi menukarkan arus ulang alik kepada arus terus. VR digunakan untuk menangguhkan masa pemicuan SCR. VR dilaraskan mengikut kesesuaian masa yang dikehendaki. Nilai voltan bekalan ke get untuk pemicuan SCR minimum= 0.7V. Nilai arus pemicuan membolehkan SCR berkendali minimum = 10mA. (R dan C perlu disambung pada litar untuk mengelak daripada berlakunya pemicuan palsu.) Litar lengkap.Motor berkendali. Kelajuan motor boleh dikawal dengan mengubah nilai VR. PM dilepaskan. Motor terus berkendali kerana adanya litar pegang. PH ditekan. Gegelung penyentuh P hilang keelektromagnetan. Semua sesentuh lazim terbuka P terbuka. Litar menjadi tidak lengkap. SCR tidak berkendali menyebabkan motor berhenti.

BAB 6 : MASA DEPAN TEKNOLOGI PENGANGKUTAN DAN KUASA

123


PENGENALAN

Industri pengangkutan merupakan penyumbang terbesar dalam pencemaran udara.Cara terbaik untuk mengatasi masalah pencemaran ini adalah dengan menggunakan kuasa alternatif.Indutri kuasa menyebabkan pencemaran udara, air, sisa kimia dan sisa radioaktif.

PENCEMARAN INDUSTRI PENGANGKUTAN DAN INDUSTRI KUASA

Industri pengangkutan melibatkan enjin pembakaran dalam yang sedia ada menggunakan bahan api fosil iaitu petrol, diesel dan kerosin.

Faktor-faktor untuk mengurangkan Reka bentuk badan yang aerodinamik dapat mengurangkan rintangan angin dan

menjimatkan bahan api. Berat badan kenderaan dikurangkan. Mikropemproses dimajukan untukmengukur suhu, kalajuan enjin, tekanan dan

kandungan oksigen dan karbon dioksida. Industri kuasa menyumbang kepada pencemaran termasuk stesen janakuasa yang

menggunakan arang batu dan diesel. Reaktor nuklear menghasilkan sisa isotop radioaktif.

Sumber alternatif kuasa dalam industri pengangkutan yang dapat mengurangkan pencemaran alam sekitar ialah :

Enjin Stim Kuasa Solar Hibrid (kuasa elektrik + bahan api petrol)

Pembaziran tenaga akibat enjin pembakaran dalam, dapatdi atasi dengan penggunaan Kenderaan elektrik Kereta Solar Kereta hidrid Kereta bahan api sel

Kaedah-kaedah mengatasi pencemaran industri termasuklah : Penyahsulfuran gas cerobong

Sebatian sulfur dioksida terhasil melalui pembakaran bahan api fosil dan merupakan punca utama hujan asid.

Cukai hijau Dikenakan terhadap syarikat dan individu yang menyebabkan pencemaran. Syarikat yang membersihkan keluaran dan mengurangkan efluennya dikenakan cukai

yang lebih rendah. Peningkatan keselamatan nuklear

Penimbusan sisa nuklear didarat dan dilaut untuk meningkatkan keselamatan, pencemaran alam sekitar dan kesejahteraan.

Pengurusan sisa dan bahan buangan dibahagikan kepada tiga kategori utama iaitu; Rawatan sisa - menukar ciri fizikal, kimia atau biologi sisa Simpanan sisa - simpanan sementara sebelum rawatan atau pelupusan Pelupusan sisa - rawatan secara menimbus, rawatan air buangan dan pelupusan lain.

Kesesakkanlalu lintas hanya dapat diatasi dengan sistem kawalan dan panduan lalu lintas yang pintar. Ia berkesan untuk;

Memendekkan masa perjalanan Mengurangkan penggunaan bahan api Menurunkan kadar pencemaran Menjadikanpemanduan lebih selam



124

PENGURUSAN KONTRAK PENGURUSAN PROJEK BINAAN

PENGURUSAN AKTIVITI PEMBINAAN

Tawaran TerpilihTawaran SainganTawaran Rundingan

TakrifAnggaran

KosJenis

KontraktorJenis Tawaran Kontrak

Kontraktor BekalanSubKontaktor

Kontraktor Utama

Kaedah Senarai Kuantiti

Kaedah Isipadu Ruang

KaedahLuas Lantai

Kawalan Pembinaan

Perolehan

Keselamatan & Kesihatan Komunikasi

Perancangan

Aktiviti Binaan

CartaKemajuan

Pentadbiran Di Tapak Bina

Pihak Berkuasa Tempatan

PerundingKlien Kontraktor

Carta Aliran Kritikal

Carta Gantt

Carta Bar


BAB 8 : PENGURUSAN AKTIVITI PEMBINAAN

125


PERINGKAT PERANCANGAN PENGURUSAN KONTRAK

PENYEDIAAN DOKUMEN TAWARAN MEMBUAT TAWARAN KEPADA KONTRAKTOR MEMILIH KONTRAKTOR YANG SESUAI PERJANJIAN ANTARA KONTRAKTOR DENGAN KLIEN

DEFINISI KONTRAK

SATU BENTUK PERJANJIAN BERTULIS ANTARA DUA PIHAK BERDASARKAN TERMA DAN SYARAT YANG DITETAPKAN.

KONTRAKTOR IALAH PIHAK YANG MENERIMA TAWARAN YANG AKAN MELAKSANAKAN KERJA PEMBINAAN.

KLIEN IALAH PIHAK YANG AKAN MEMBUAT PEMBAYARAN TERHADAP KERJA YANG DILAKUKAN.

JENIS-JENIS TENDER

BAB 8 : PENGURUSAN AKTIVITI PEMBINAAN

ANGGARAN KOS

KAEDAH LUAS LANTAI

LUAS LANTAI (A) = PANJANG (P) X LEBAR (L)KOS BANGUNAN = LUAS LANTAI (A) X KADAR HARGA METER PERSEGI

= [M2] X [RM/M2] = [RM]

126


AKTIVITI PEMBINAAN

KONTRAKTOR UTAMA : dipilih oleh klien melalui dokumen tawaran yang dibuat. bertanggungjawab dalam melaksanakan kerja-kerja pembinaan dari mula sehingga siap berdasarkan dokumen kontrak.

SUBKONTRAKTOR: melaksanakan kerja-kerja khusus yang memerlukan kepakaran. dilantik kontraktor utama atau klien.

KONTRAKTOR BEKALAN: membekalakan segala bahan binaan dan peralatan yang diperlukan dalam projek pembinaan. dilantik kontraktor utama atau klien.

TENDER SAINGAN:

TENDER TERBUKA TENDER TERHAD TENDER PRA-KELAYAKAN

JENIS-JENIS KONTRAKTOR

KAEDAH ISI PADU BANGUNAN

ISI PADU (V) = PANJANG (P) X LEBAR (L) X TINGGI (T)KOS BANGUNAN = ISI PADU (V) X KADAR HARGA PER M3

= [M3] X [RM/M3] = [RM]

KAEDAH KUANTITI BILi. BORANG DIMENSI

DIMENSI KETERANGAN… … … …

LAJUR PEKALI

LAJUR UKURAN

LAJUR PENDARABAN

LAJUR KETERANGAN

LAJUR FUNGSILAJUR PEKALI Mencatat bilangan kerja yang sama jenis

LAJUR UKURANMencatat ukuran bagi ukuran bahagian seperti panjang, tinggi, lebar atau tebal.

LAJUR PENDARABAN

Mencatat hasil darab butiran yang terdapat pada lajur ukuran dengan lajur pekali.

LAJUR KETERANGAN

Mencatat keterangan dan maklumat mengikut jenis kerja yang disenaraikan.

127

PIHAK BERKUASA TEMPATANPENGURUS PROJEK

KLIEN


KAEDAH KUANTITI BILii) BORANG SENARAI KUANTITI

BIL BUTIRAN KERJA

UNIT KUANTITI KADAR (RM)

JUMLAH(RM)

… … … … … …JUMLAH BESAR

LAJUR FUNSILajur Butiran Kerja Mencatat keterangan dan maklumat butiran kerja

Lajur UnitMencatat jenis unit yang digunakan seperti m,m2 dan m3

Lajur KuantitiMencatat hasil pendaraban yang diperoleh yang diperolehi dalam borang dimensi

Lajur Kadar Mencatat kadar kos per unit yang digunakanLajur Jumlah (Harga) Mencatat hasil darab kuantiti dengan kadar

Baris Jumlah BesarMencatat jumlah harga keseluruhan. Jumlah keseluruhan ini akan dibawa kepada borang dokumen tawaran

ASPEK UTAMA KEPENTINGAN PROJEK

ASPEK KETERANGAN

MASA Mesti disiapkan dalam tempoh yang ditetapkan

KUALITI KERJA Kerja dilakukan mengikut spesifikasi

KOS Tiada penambahan kos

BAHAN Bahan yang digunakan seperti dirancang dalam perjanjian

KELENGKAPAN Sesuai dan mencukupi

PEKERJA Mencukupi

ASPEK BINAAN

a. PERANCANGAN Sebagai tulang belakang terhadap sesuatu projek Semua kerja dapat bermula pada masa yang ditetapkanb. PEROLEHAN Aktiviti mendapatkan sumber luaranc. KAWALAN PEMBINAAN Kawalan untuk mengawasi kemajuan projek merangkumi

masa,kos,mutu kerja dan bahand. KESELAMATAN DAN KESIHATAN Aspek keselamatan dan kesihatan perlu diberi perhatian yang

khusus mengikut piawai yang ditetapkane. KOMUNIKASI Merangkumi usaha memberi idea,maklumat arahan dan

membuat keputusan

PENTADBIRAN DI TAPAK PEMBINAAN

KLIEN: Individual atau organisasi yang memiliki atau bertanggungjawab kepada projek serta kos projek.PERUNDING: Menguruskan projek bagi pihak klien.PIHAK BERKUASA:Setiap projek hendaklah mendapat kelulusan pihak berkuasa.KONTRAKTOR: Bertanggungjawab pada semua kerja pembinaan.

A B C E F G H

D

1

MULA

TAMAT

7.57.04.03.5

2.5

1.51.00.50

½ ½ ½ 2 ½ 3 ½


CARTA GANTT

CARTA ALIRAN KRITIKAL

NO. AKTIVITI DURASI (HARI)

1. MERATAKAN TAPAK PEMBINAAN ½

2. MEMANCANG TANDA ½

3. MENGOREK LUBANG ½

4. KERJA ACUAN 1

5. KERJA TETULANG 2

6. PENUANGAN KONKRIT ½

7. KURING 3

8. MEMBUKA ACUAN ½

NOTA

A-MERATAKAN TAPAK PEMBINAAN E-KERJA TETULANG

B-MEMANCANG TANDA F-PENUANGAN KONKRIT

C-MENGOREK LUBANG G-KURING

D-KERJA ACUAN H-MEMBUKA ACUAN


129

PEKERJA

PENGURUSAN SUMBER

Jenis Pekerja

BAHAN DAN PERALATAN BAHAN BINAAN PERALATAN BINAAN

Menyiapkan StrukturMendirikan StrukturKerja Tapak

Kerja Jentera

MendapatkanPeralatan

Mendapatkan BahanAturan Pembelian

Membeli Secara Pukal

Membeli Apabila Perlu

Dari Simpanan

MenyewaMembeli

Jentera Binaan

Peralatan Ringan

KayuKonkrit BataLogam

Tar Dan Bitumen

Plastik Getah

Tanah Dan Batu Cat

Kaca

PenggunaanKonkrit

Sifat-Sifat Konkrit

Bahan Campuran Konkrit Penyediaan Dan Bancuhan KonkritMeletakKonkrit Pemadatan Kuring


BAB 9 : PENGURUSAN SUMBER

130

Bahan Dan PeralatanPekerja

Peralatan Binaan

Bahan Binaan

Terlibat dalam pengendalian jentera

Pekerja Jentera

Terlibat dalam membuat kemasan

Pekerja Menyiapkan Struktur

Terlibat dalam membina struktur

Pekerja Mendirikan Struktur

Terlibat di tapak bina

Pekerja Tapak

Struktur

Kontraktor membuat senarai bahan berdasarkan lukisan dan perincian seterusnya diedar kepada pembekalPembekal membuat sebuthargaSebutharga yang terendah akan dipilihPenyelia tapak memeriksa bahan dan membuat invois

Aturan Pembelian

Dari simpananDisimpan di dalam stor atau di tapak bina.Bahan yang keluar akan direkodMembeli apabila perluBahan yang tidak boleh disimpan(konrit siap bancuh)Membeli secara pukalProjek yang kecil dan perlu kerja cepat siap

Mendapatkan Bahan

MembeliPeralatan yang kecil, kerap diguna dan akan diguna pada projek lainMenyewaPeralatan yang besar

Mendapatkan Peralatan

BataLogamKayuKonkrit Kaca

GetahPlastikTar

Dan BitumenTanah

Dan Batu Cat


PENGENALAN Sumber-sumber binaan

9.1 PEKERJA Jenis-jenis pekerja

9.2 BAHAN DAN PERALATAN Aturan mendapatkan bahan dan peralatan

9.3 BAHAN BINAAN Bahan yang digunakan dalam pembinaan

Hasil campuran simen, batu baur halus (pasir), batu baur kasar (aggregate) dan air Bahan campuran konkrit

SIMEN + BATU BAUR HALUS + BATU BAUR KASAR+ AIR = KONKRIT

Asas C

erucuk B

AH

AN

CA

MPU

RA

N K

ON

KR

ITA

sas Cerucuk

SIFAT-SIFA

T KO

NK

RIT


SIMEN Bertindak sebagai bahan pengikat antara partikel Berikut adalah jenis simen:-

Simen Portland Biasa Kadar pengerasan sederhana Sesuai untuk semua jenis struktur bangunan, kerja mengikat bata dan kerja melepa

Simen Portland Cepat Keras Kadar pengerasan yang cepat kerana partikelnya yang lebih halus daripada partikel Simen Portland

Biasa Sesuai untuk keadaan yang memerlukan kadar pengerasan yang cepat. Contohnya konkrit ketika

keadaan basah atau lembap (kerja pembaikan takungan air dan saluran bawah tanah) Simen Portland Tahan Sulfat

Digunakan di kawasan yang yang mempunyai garam sulfat seperti magnesium sulfat dan natrium sulfat iaitu di tepi laut

Penggunaan simen ini dapat mengelakkan tindak balas sulfat dengan bahan binaan

BATU BAUR Dibahagi kepada dua gred iaitu

Batu Baur Halus (Pasir) Saiz kurang daripada 5mm Diperolehi daripada lombong, sungai dan bukit Bersih daripada kotoran dan bendasing

Batu Baur Kasar Saiz antara 5mm - 50mm Diperolehi daripada kuari Ciri pemilihan batu baur kasar

Bersih daripada kotoran dan bendasing Bentuk tak sekata dan bersegi Tekstur yang tidak licin Ketidaktelapan yang baik Bebas terhadap tindak balas kimia

AIR Bersih daripada kotoran dan bendasing Tidak ada garam Kuantiti air dalam bancuhan konkrit mesti betul kerana air yang banyak melemahkan konkrit manakala air yang

kurang menyebabkan konkrit sukar dikerjakan

Hasil campuran simen, batu baur halus (pasir), batu baur kasar (aggregate) dan air Bahan campuran konkrit

SIMEN + BATU BAUR HALUS + BATU BAUR KASAR+ AIR = KONKRIT

Konkrit Baru/Basah Kebolehkerjaan

merujuk kepada kesenangan untuk membancuh, merata dan memadatkan konkrit berdasarkan kepada kandungan air, simen dan bentuk permukaan batu baur diukur dengan menjalankan ujian penurunan nilai kebolehkerjaan yang tinggi diperlukan untuk kerja penuangankonkrit ke dalam acuan struktur

bertetulang rapat

Konkrit Keras Kekuatan Mampatan Yang Tinggi

Asas C

erucuk PEN

YEDIA

AN

KO

NK

RIT

Membancuh konkritNisbah bancuhan konkrit mesti betul mengikut penggunaanKonkrit dibancuh menggunakan kaedah insani atau mesinKaedah isipadu dan kaedah berat digunakan untuk menyukat bahan dalam bancuhan konkrit

Meletak KonkritProses menuang konkrit ke kotak acuanKonkrit mesti diletak 30minit selepas dibancuh dan tinggi letakkan tidak melebihi 1.2m bagi mengelakkan pemisahan partikel

Pemadatan KonkritProses penyusunan dan penghimpitan partikel mengeluarkan udara yang terperangkapBertujuan mengeluarkan udara yang terperangkap bagi mengelakkan rongga udara dalam konkritKaedah pemadatan yang digunakan ialah mencucuk konkrit dengan kayu, mengetar cucuk konkrit dan mengetar luar acuanProses menggetar konkrit tidak boleh dilakukan berlebihan kerana menyebabkan penjujuhan (pemisahan air dan simen daripada batu baur)

KuringPengawalan kandungan lembapan dan suhu konkrit selepas diletakDilakukan sekurang-kurangnya 7hari hingga 28 hariDilakukan dengan cara mencegah kehilangan air daripada konkrit dan membekalkan air yang cukup kepada konkrit. Ini boleh dilakukan dengan cara

Asas C

erucuk A

KTIVITI K

ERJA

KO

NK

RIT


Konkrit Baru/Basah Kebolehkerjaan

merujuk kepada kesenangan untuk membancuh, merata dan memadatkan konkrit berdasarkan kepada kandungan air, simen dan bentuk permukaan batu baur diukur dengan menjalankan ujian penurunan nilai kebolehkerjaan yang tinggi diperlukan untuk kerja penuangankonkrit ke dalam acuan struktur

bertetulang rapat

Konkrit Keras Kekuatan Mampatan Yang Tinggi

Nisbah Bancuhan Nisbah kuantiti simen kepada batu baur halus kepada batu baur kasar

1 : 2 : 4SIMEN : BATU BAUR HALUS : BATU BAUR KASAR

Kerja konkrit yang berlainan menggunakan nisbah campuran konkrit yang berbeza

Nisbah Bancuhan Kerja konkrit Contoh

1 : 2 : 4 Konkrit bertetulang Lantai, rasuk, tiang dan konkrit pra-tuang

1 : 3 : 6 Banyak menggunakan konkrit Lantai bawah, konkrit jisim

1 : 5 : 10 Konkrit bertetulang Tapak tembok dalam peparit bagi tanah keras, tapak konkrit di bawah lantai gantung

Kaedah Menyukat Bahan Terdapat dua kaedah iaitu

Kaedah Isipadu- Menggunakan kotak sukat yang berisi padu 0.035m3

Kaedah Berat- Menggunakan penimbang- Berdasarkan berat satu beg simen 50kg

Kaedah Mengaul Bahan Terdapat dua kaedah iaitu

Kaedah Insani Kaedah Mesin

ObjektifMenentukan darjah kebolehkerjaan konkrit

Bahan Dan Peralatan

Langkah-Langkah

Jenis PenurunanPenurunan Sebenar – nisbah campuran konkrit yang sesuai, konkrit berkualiti tinggiPenurunan Ricih – kurang kandungan simen, konkrit kurang berkualitiPenurunan Runtuh – nisbah air-simen tinggi, konkrit berkualiti rendah Jarak penurunan yang sesuai dengan jenis kerja konkrit

Asas C

erucuk U

JIAN

PENU

RU

NA

N K

ON

KR

IT

Kayu terbahagi kepada 2 kumpulan iaitu kayu keras dan kayu lembutKayu keras pula terbahagi kepada jenis iaitu kayu keras berat, kayu keras sederhana dan kayu keras ringanBahagian-bahagian bangunan yang memerlukan penggunaan kayu keras berat ialah tiang, rasuk, gelegar, kerangka bumbung, kerangka pintu, kerangka tingkap dan tutup tiangSifat umum kekuatan kayu ialahkekuatan mampatan yang tinggikekerasan yang baik berbanding beratnyaKekuatan kayu dipengaruhi faktor kandungan lembapan, ketumpatan, kecacatan, rawatan pengawetan, suhu dan tempoh pengeringanRawatan pengawetan kayu bertujuan untuk meningkatkan lagi kekuatan, kelasakan terhadap serangan serangga dan kulat serta mencegah serapan lembapanBahan pengawet dimasukkan ke dalam kayu dengan menggunakan pelbagai kaedahmenyapu permukaan kayu dengan menggunakan berusmerendam kayu di dalam tangki bahan pengawetproses penyerapan tekananBahan keluaran kayu yang digunakan dalam pembinaan ialah papan dan papan lapisPapan dan papan lapis digunakan untuk membina lantai, dinding, pintu, tingkap, syiling dan acuan konkritPapan lapis mempunyai ciri-ciri yang lebih istimewa daripada papan iaitutidak mudah mengecut dan meledingmempunyai kekuatan yang sekataboleh diperolehi dalam bentuk kepingan yang lebarmudah dikerjakanTidak mudah pecah atau retak bila dipaku atau diskru pada bahagian tepinya


BASAN SUMBER

Digunakan dalam pembinaan tingkap, pintu dan dindingBahan utama ialah silica yang dicampurkan dengan soda dan kapurBoleh didapati dalam keadaan lut sinar atau lut cahayaTerdapat juga kaca keselamatan dimana terdapat tetulang dawai di dalamnya


9.4 PERALATAN BINAAN Peralatan yang digunakan dalam pembinaan Bertujuan memudah dan mempercepatkan kerja-kerja projek pembinaan


136


BAB 10 : PEMBINAAN STRUKTUR

137

Penutupan Struktur

Pembinaan SuperstrukturPembinaanSubstruktur

Kerja Tanah

PersediaanTapak

A

J

B F

I

D C

K

L

O

H

M

N

G

E

Contoh Susunan Struktur dan Kemudahan Sementara di Tapak Bina

Kontraktor akan melakukan kerja-kerja pembersihan tapak bina iaitu :-Menebang, mengorek dan membuang pokok yang menghalang kerja binaanMemindah, meroboh atau membuang struktur lama yang tidak diperlukan di tapak bina

Membersihkan Tapak BinaPerunding mendapatkan kebenaran mendirikan bangunan dari pihak berkuasa tempatanIa disertakan dengan lukisan dan perincian, pelan tapak dan surat hak milik tanahSetelah kelulusan diperoleh, perunding dan pemilik akan melantik kontraktorKontraktor mendapatkan permit untuk membina struktur dan kemudahan sementara (pejabat, stor, bangsal, tempat penginapan pekerja, laluan sementara, utiliti)

Mendapatkan Permit Atau Kebenaran

Penandaan lokasi struktur atau kedudukan tapak bangunan perlu dibuat dengan tepat untuk menentukan kedudukan, bentuk dan saiz bangunan mengikut lukisanKaedah menentukan lokasi struktur :-Kaedah Penggunaan Garis TapakKaedah Penggunaan Garis Tengah

Menentukan Lokasi Struktur

Susunan struktur dan kemudahan sementara di tapak bina adalah pentingAntara struktur dan kemudahan sementara :-Laluan masuk dan keluarPejabat tapakPenginapanUtiliti (elektrik, air dan telefon)Keselamatan

Susunan Tapak Bina


PENGENALAN Pembinaan struktur bermula daripada proses persediaan tapak sehinggalah proses penutupan struktur Peringkat pembinaan struktur :-

10.1 PERSEDIAAN TAPAK Persediaan tapak adalah persediaan yang perlu dijalankan sebelum kerja-kerja pembinaan struktur dimulakan

10.2 KERJA TANAH Kerja tanah adalah kerja-kerja yang melibatkan tanah di tapak bina yang dijalankan sebelum kerja-kerja pembinaan

dimulakan

Tanah tinggi yang dipotong

Tanah rendah yang ditimbus

Aras Bentukan Tanah

Contoh kerja pemotongan dan penambakan tanah

Tanah yang lebih tinggi daripada aras bentukan perlu dikorekTanah juga dikorek untuk membina sistem saliran dan membina asas bangunan Mengorek Tanah

Tanah yang lebih rendah daripada aras bentukan perlu ditambak dengan tanah yang telah dikorek atau tanah dari luarTanah rendah yang ditambak perlu dipadatMenambak TanahTanah daripada lapisan batu endapan perlu dilonggar dengan jentolak sebelum dikorek

Bahan letupan digunakan untuk meletupkan batu besar yang sukar dipindahkan Melonggar Tanah

Tanah yang berlebihan dari kawasan pembinaan perlu dibuang ke tempat lainTanah juga boleh dijual kepada pihak yang memerlukannya

Membuang Tanah

Atau KebenaranTanah dibersihkan setelah selesai kerja penimbusan seperti menimbus lubang asas bangunan Tanah yang berlebihan perlu dibuang ke tempat lain

Pembersihan

Tanah yang lembut dan mudah tenggelam perlu dikorek dan diganti dengan tanah yang lebih padatTanah yang diganti perlu dipadat

Mengukuh Tanah


Terdapat pelbagai aktiviti kerja tanah, namun tidak semua projek memerlukan kesemua aktiviti kerja tanah tersebut

10.3 PEMBINAAN ASAS Asas (substruktur) adalah struktur bangunan yang paling bawah. Berfungsi menanggung beban bangunan dan mengagihkannya ke lapisan tanah di bawahnya Faktor-faktor pemilihan asas bergantung kepada jenis tanah, beban bangunan, reka bentuk bangunan, kos dan

teknologi

Menanggung beban yang kecil dan ringan(bangunan setingkat)Digunakan pada tanah keras yang mempunyai keupayaan galas tinggiBerbentuk segiempat di bawah setiap tiang yang menanggung beban Ketebalan dan kelebaran bergantung pada beban yang ditanggung dan keupayaan galas tanahDibina daripada konkrit bertetulang. Nisbah campuran konkrit 1:2:4

Asas Pad Asas Pad

Menanggung beban yang kecil dan ringanDibina di bawah tembok bataKetebalan dan kelebaran bergantung kepada beban yang ditanggung dan keupayaan galas tanahDua jenis asas jalur iaitu asas jalur lebar dan asas jalur dalam

Asas PadAsas Jalur

Diguna pada tanah yang mempunyai keupayaan galas rendah. Contohnya tanah lembut, tanah yang mudah endap dan tanah bekas paya yang ditambakMengelakkan pemendapan yang tidak seimbang yang boleh meretakkan bangunanDibina daripada konkrit bertetulang mengikut luas permukaan lantai bangunan atau sehingga ruang pejalan kakiKetebalannya 200mm hingga 300mm. Bahagian bawah tiang dan dinding yang menanggung beban dibina lebih tebalRajah 10.8 menunjukkan contoh binaan asas rakit

Asas Pad

Asas Cerucuk Kaedah GeseranDiguna pada bangunan besar dan tinggi serta pembinaan jambatanKedalamannya bergantung kepada beban yang ditanggungBeban dipindahkan ke tanah melalui geseran antara permukaan keliling cerucuk dengan tanahTekstur permukaan keliling cerucuk kesat

Asas PadAsas Cerucuk

Asas Pad Asas Cerucuk

Struktur yang menerima beban kenaan secara langsung dan memindahkannya kepada rasukLantai kayu dipasang pada bangunan kayu dan di bahagian tingkat atas bagi bangunan yang dindingnya diperbuat daripada batu bata Pembinaan lantai kayuRasuk yang bersaiz 50mm x 100mm hingga 150mm dipasang pada tiang bangunanGelegar yang bersaiz 50mm x 75mm hingga 100 mm dipasang atas rasuk. Jarak antara gelegar ialah 300mm hingga 600 mm dari tengah ke tengahPapan lantai yang berketebalan 25mm dipasang atas gelegarUntuk mengelakkan gelegar terpiuh, topang dipasang di antara gelegar.

Jenis-jenis pemasangan topang yang dipasang diantara gelegar :-

Bagi bangunan yang dindingnya diperbuat daripada bata, hujung gelegar boleh dipasang terus di dinding dengan beberapa kaedah :-

Asas C

erucuk LA

NTA

I


10.4 PEMBINAAN SUPERSTRUKTUR Superstruktur adalah struktur bangunan yang terletak di atas permukaan tanah dan dibina selepas selesai pembinaan

asas (substrukyur) Bahagian superstruktur sebuah bangunan adalah tiang, rasuk, gelegar, lantai, dinding dan kerangka bumbung Bahan-bahan yang digunakan untuk membina superstruktur ialah kayu, konkrit dan keluli

Asas Cerucuk Kaedah Tanggung Hujung Diguna pada bangunan besar dan tinggi serta jambatan Kedalamannya bergantung kepada beban yang ditanggung Cerucuk ditanam sehingga ke lapisan tanah yang keras Beban dipindahkan ke lapisan tanah yang keras melalui

hujung cerucuk

Struktur bangunan yang melindungi bangunan daripada kesan cuaca dan membahagi bangunan kepada ruang atau bilikDinding kayu dibina daripada kepingan kayu atau papan lapis yang dipasang pada struktur dinding kayuKayu berukuran 100mm X 50mm digunakan sebagai rangka strukturStruktur dinding menegak terdiri daripada tiang tegak dan belebasStruktur melintang terdiri daripada plat tumit, kepala belebas dan sesendal,

Contoh pembinaan struktur dinding daripada kayuA

sas Cerucuk

DIN

DIN

G

Kepala Belebas

Sesendal

Kepingan Papan Lapis


Rangka Konkrit TetulangHampir keseluruhan struktur konkrit diperkukuhkan dengan tetulang keluliStruktur yang dibina daripada konkrit bertetulang ialah tiang, rasuk dan lantaiPembinaan Rasuk Dan TiangRasuk adalah struktur yang menerima beban daripada lantai dan memindahkannya kepada tiang. Manakala tiang adalah struktur yang menerima beban daripada rasuk dan memindahkanya kepada asas bangunan. Langkah-langkah pembinaan rasuk dan tiang

Reka Bentuk AcuanMembentuk konkrit yang dibancuh mengikut saiz dan reka bentuk yang ditentukanDiperbuat daripada kayu, papan dan papan lapis. Terdapat juga yang diperbuat daripada kepingan keluli, plat besi bergalvani dan gentian kacaMinyak pelincir atau gris disapu pada permukaan dalam acuan supaya :-- konkrit tidak melekat pada pada acuan- memudahkan kerja membukanya - acuan boleh diguna semulaContoh acuan untuk tiang dan rasuk konkrit yang diperbuat daripada kayu dan papan

Pemasangan Tetulang KeluliTetulang digunakan untuk menambah kekuatan konkrit pada bahagian yang menanggung tegasan teganganBilangan, saiz dan jenis tetulang keluli yang digunakan bergantung kepada reka bentuk kejuruteraan Jenis keluli yang banyak digunakan ialah keluli lembut dan keluli tegangan tinggiTetulang keluli berbunga memberi pegangan yang lebih kuatDalam pembinaan rasuk, tetulang diletakkan di bahagian bawahnya untuk mengukuhkan bahagian itu dalam keadaan tegangHujung tetulang dibengkokkan untuk mewujudkan tambatan pada konkritTetulang yang biasa digunakan ialah tetulang utama, tetulang ricih dan tetulang agihanDawai lembut digunakan untuk mengikat tetulang pada sambungan atau persilanganBlok konkrit penjarak digunakan untuk menjarakkan tetulang dari bahagian bawah kerja bentuk sebelum konkrit dituangTetulang yang digunakan mesti bebas daripada minyak, gris, lumpur dan karat supaya tidak menjejaskan cengkaman konkrit pada tetulang

Penuangan konkritKonkrit diletakkan ke dalam acuan yang telah siap diletakkan tetulang dengan jarak ketinggian tidak melebihi 1.2meterKonkrit dipadatkan dengan menggunakan penggetar dan kuring dilakukan ke atas konkrit yang telah dituang ke dalam acuan selama 7 hingga 28 hari

Pembukaan AcuanAcuan dibuka dengan berhati-hati kerana acuan boleh digunakan semulaKerja membuka acuan dilakukan secara berperingkat mengikut bahagian acuan serta beban yang ditanggung- papan tepi acuan tiang dan rasuk : 2 – 6 hari- bahagian bawah, topang rasuk dan lantai yang tiada beban : 7 – 14 har i- bahagian bawah, topang rasuk dan lantai yang ada beban serta tiang : 28 hari

Asas C

erucuk R

ASU

K D

AN

TIAN

G


Hannya menanggung bebannya sendiriDibina pada bangunan yang mempunyai rangka seperti tiang dan rasuk konkritKetebalan dinding hanya setengah bata sahaja atau 102.5mm

DINDING GALAS TANPA BEBAN

Menanggung beban dinding dan beban lain untuk dipindahkan ke asasKetebalan dinding ialah satu bata iaitu 215 mmMenggunakan tetulang atau digabungkan dengan tiang untuk mengukuhkan kedudukannya

DINDING GALAS BEBAN


STRUKTUR

Struktur bangunan yang melindungi bangunan daripada kesan cuaca dan membahagi bangunan kepada ruang atau bilik

Dua jenis pembinaan dinding iaitu dinding galas beban dan dinding galas tanpa beban

Jenis yang biasa digunakan ialah asbestos bergelugur dan zink bergelugurDipasang pada bumbung yang kecuramannya melebihi 250 dengan lekap hujungnya 150 mmPada kayu gulung-gulung yang terletak di atas kasau dengan menggunakan paku paying berlapik sesendal atau skru bumbungJarak maksimum antara kayu gulung-gulung ialah 1.35 meterBentuk atap kepingan lebar- Atap kepingan asbestos- Atap kepingan zink bergelugur

BUMBUNG KEPINGAN LEBAR

Kaedah pembuatan secara insani untuk bumbung kecuraman 450 kerana kadar serapan airnya tinggiKaedah pembuatan secara kilang untuk bumbung kecuraman 300 hingga 350 kerana lebih licin, padat dan sekata serta tidak mudah menyerap airAtap genting dipasang di atas kayu beroti pada kerangka bumbung.Lapisan felt dipasang di bawah kayu beroti sebagai penebat haba dan lapisan kalis tirisBentuk atap kepingan kecil :-- Atap genting rata-Atap genting lengkung s- Atap genting berkait panca

BUMBUNG KEPINGAN KECIL

Felt Bumbung

Dinding

Kasau

Plat Dinding

Tumpu Kasau

Jidar

Beroti

Genting Lapis Bawah

Lubang Paku

ATAP GENTING RATA

Disusun secara berselang-seli dan berlekap pada hujung dan tepi

Disangkut dan dipaku pada kayu beroti bersaiz 19 mm X 38 mm

PEMASANGAN BUMBUNG KEPINGAN KECIL


10.5 PENUTUPAN STRUKTUR

Struktur yang melindungi bangunan daripada kesan cuaca seperti hujan dan panas matahari Kaedah memasang penutup bumbung adalah bergantung pada beban yang digunakan dan bentuk

bumbung Atap genting diperbuat daripada tanah liat atau konkrit secara insani atau secara kilang

1ATAP GENTING BERKAIT PANCA

Terdapat beberapa bentuk iaitu S, S kembar dan rata Disusun berbaris lurus mengikut bentuknya Bahagian tepinya terdapat alur yang berfungsi sebagai kekunci

Pembinaan 1Hamparkan felt di atas kasau kerangka bumbung Pasang kayu beroti (25mm x 50mm) dengan memaku melintang pada kasau Jarak beroti = panjang genting – lekap/2

= 420mm – 120mm/2 = 360mm

Sangkutkan kepingan genting pada kayu beroti dengan dipaku bermula dari beroti paling bawah Gunakan benang untuk mendapatkan barisan lurus. Benang boleh diikat daripada tetulang perabung kepada

papan tumpu kasau Pada bahagian puncak, letakkan genting perabung antara pertemuan dua bahagian bumbung untuk menutup

lubang Mortar simen digunakan untuk menutup lubang di antara kepingan genting dengan perabung.

PEMASANGAN BUMBUNG KEPINGAN KECIL


ATAP GENTING LENGKUNG S

Disusun berbaris lurus mengikut alur S

Disangkut dan dipaku pada kayu beroti bersaiz 25 mm X 50 mm

Lekap hujungnya 75 mm dan lekap sisinya 30 mm

Bahagian rabung ditutup dengan menggunakan genting rabung

PEMASANGAN BUMBUNG KEPINGAN LEBAR


Struktur bangunan yang melindungi bangunan daripada kesan cuaca dan membahagi bangunan kepada ruang atau bilik

Dua jenis pembinaan dinding iaitu dinding galas beban dan dinding galas tanpa beban

Pembinaan tembok bata1. Tanda kedudukan tembok bata berdasarkan pancang tanda2. Bina kedua-dua hujung serentak dengan ketinggian tiga atau empat lapisan bata3. Uji ketegakan dengan aras spirit4. Bina tembok diantara dua hujung sehingga sama dengan bahagian penjuru5. Uji menggunakan benang untuk pastikan tembok di dalam keadaan tegak dan lurus6. Ulang langkah 2 hingga 5 sehingga tembok siap

ATAP KEPINGAN ASBESTOS BERGELUGURATAP KEPINGAN ZINK BERGELUGUR

Kaedah pemasanngan kedua-dua jenis atap adalah sama Kepingan asbestos bergelugur dan zink dipasang pada

bumbung yang curamnya 250 dengan lekap hujung ialah 150mm

Jarak maksima antara gulung-gulung ialah 1.35m


UKTUR

Langkah-langkah memasang pemidang pintu pada dinding bata

Pemidang didirikan di bukaan dinding bata secara serentak semasa proses pembinaan dinding

Aras kerataan diuji dengan alat aras Uji ketegakkan pemidang tingkap Topang sementara dipasangkan pada bahagian

dalam dan luar tembok Kerja membina tembok bata diteruskan pada

bahagian kiri dan kanan pemidang pintu sehingga sama aras dengan ambang atas.

Tambatan keluli dipasang setiap empat lapisan bata

Ambang atas konkrit bertetulang dibina di atas pemidang pintu

Langkah-langkah memasang pemidang tingkap pada dinding bata

Pemidang dinaikkan di atas dinding bata. Aras kerataan diuji dengan alat aras Pelapik kayu digunakan untuk menaikkan bahagian yang rendah

Uji ketegakkan pemidang tingkap Topang sementara dipasangkan pada bahagian dalam dan luar tembok Kerja membina tembok bata diteruskan pada bahagian kiri dan kanan tingkap sehingga sama aras dengan

ambang atas. Tambatan keluli dipasang setiap empat lapisan bata Ambang atas konkrit bertetulang dibina di atas pemidang tingkap


148

MASA DEPAN TEKNOLOGI PEMBINAAN

KAEDAH

BAHAN

KONSEP KEMAPANAN- Pembangunan yang sedia ada akan dikekalkan sebaik mungkin- Antara arah aliran teknologi pembinaan pada masa hadapan : * reka bentuk tanpa kertas dan teknologi 4D * penyepaduan teknologi * komponen pasang siap untuk sistem struktur saling kunci atau saling memasang * unit binaan secara besar-besaran * penggabungan fungsi reka bentuk dan pembinaan * pembiayaan projek tanggungjawab firma kejuruteraan dan perunding * pemeliharaan alam sekitar dibina bersama reka bentuk projek

KELULI PRESTASI TINGGI- kebolehkerjaan yang tinggi- proses kimpalan memerlukan sedikit pemanasan

KONKRIT KERTAS- Campuran kertas kitar semula, air, simen dan pasir- Kebaikan : * ringan * penebat sangat baik * kekuatan mampatan tinggi * kos murah * tidak mudah terbakar

KONKRIT PRESTASI TINGGI- Diperbuat daripada campuran bahan superpemplastik, perencat, abu terbang, jermang relau bagas dan wasap silika- Kebaikan : * kekuatan mampatan tinggi * ketumpatan tinggi * kebolehtelapan rendah * rintangan tinggi pada serangan tertentu * membuka kotak acuan lebih mudah * kekerasan tinggi * kekuatan paksi tinggi

KONKRIT RINGAN- diperbuat daripada agregat ringan atau agen busa seperti serbuk alumina- Kebaikan : * kurang menggunakan struktur tetulang keluli * asas yang lebih kecil * ringtang api * bahan penebat

POLIMER BERTETULANG GENTIAN- Diperbuat daripada gentian yang dimasukkan ke dalam resin berpolimer- Kebaikan : * masalah kakisan rendah kerana tidak berkarat * kekuatan tegangan tinggi boleh elakan keretakan


BAB 11 : MASA DEPAN TEKNOLOGI PEMBINAAN

149


KAWALAN HAKISAN- hakisan tanah ialah penghausan dan pengalihan lapisan tanah yang disebabkan oleh tindakan air, angin dan ais atau kaedah pertanian yang tidak cekap

PENGURUSAN SISA BAHAN BINAAN

KAWALAN ALAMSEKITAR

Sisa bahan binaan terhasil daripada;- pembinaan- robohan- pengubahsuaian bangunan dan infrastruktur- perataan dan penyenggaraan jalan

Sisa bahan binaan diguna semula atau dikitar semula- perkakasan dan lekapan, - kayu dan papan lapis- kerja batu- logam- bahan atap- plastik- tingkap dan pintu- konkrit- papan dinding- pendawaian dan kabel

KAEDAH( penggunaan semula sisa bahan binaan )

Perancangan awal- penyediaan reka bentuk yang piawai dan pesanan bahan mengikut ukuran tepat- penggunaan bahan bermutu tinggi- dokumen kontrak yang piawai- kenal pasti jenis sisa yang terhasil dan boleh dikitar semula- penempatan sisa bahan binaan yang tidak bercampur aduk

Pengasingan Sisa Bahan Binaan- sediakan bekas dan tong kitar semula- label sisa bahan binaan bekas dan tong kitar semula- kakitangan dan pekerja terlatih - pemerhatian dalam pembunangan sisa supaya tidak bercampur aduk- tempat atau storan yang terlindung daripada hujan dan panas bagi sisa bahan binaan tertentu

Pengurusan Sisa Bahan Binaan- kaedah pengurusan yang berbeza mengikut bahan binaan seperti kayu, papan dinding, batu-bata dan konkrit, logam, cat dan bahan pelarut dan pelbagai

KAEDAH

HIDROPEMBENIHAN-kaedah penanaman rumput- menggunakan campuran bahan serat kayu, baja, bahan pengikat, air dan benih

PARIT PINTASAN- mengurangkan aliran deras pada cerun bukit

GUNITING- pancutan konkrit pada cerun bukit yang tidak sekata, tegak dan permukaan atas



150


METODOLOGI REKA BENTUK

SIMBOL OPERASI

REKA BENTUKPENERANGAN

SITUASIKeadaan yang menimbulkan masalah setempat ketika itu

Pengubahsuain produk yang tidak dapat memenuhi kehendak manusia

Penciptaan produk baru bagi mengatasi sesuatu masalah baru

Penambahan nilai kepada produk bagi menambah daya saing produk di pasaran

BRIFHuraian ringkas pada peringkat awal yang menjelaskan apa yang hendak direka bentuk bagi mengatasi masalah itu.

Mengenalpasti masalah yang berlaku terlebih dahulu

Memberi cadangan awal penyelesaian Perolehan idea melalui pembacaan, pemerhatian, sumbang-saran dan perbincangan

KAJIAN DAN PENYELIDIKANKaedah mencari jawapan kepada persoalan yang ditanya, menambah idea dan ilmu bagaimana penyelesaian hendak dibuat.

Menentukan criteria reka bentuk Menentukan teknik pembuatan Menentukan kos Menentukan faktor khas Menentukan cirri keselamatan Menentukan pasaran

PENYELESAIANCara dan teknik terbaik untuk menyelesaikan masalah

Peringkat mengumpul idea berdasarkan situasi brif dan penyelidikan.

Idea boleh diperolehi melalui situasi terpaksa, secara kebetulan, bakat semulajadi, galakan dari pihak tertentu, soal selidik dan temuduga, pengalaman dan sumbangsaran, pemerhatian langsung, pembacaan serta perbincangan dan mesyuarat.

Peringkat pemilihan kepada penyelesaian Berdasarkan kaedah sesi kritik, lakaran produk, cara pemasangan, lukisan kerja/ teknik/ kejuruteraan dan senarai bahan

BAB 13 : METODOLOGI REKA BENTUK

JENIS MODEL

Model blok Model sebenar( Contoh awal )

Model Skala Model Berkomputer


METODOLOGI REKA BENTUK

SIMBOL OPERASI REKA

BENTUKPENERANGAN

PENGHASILAN CONTOH AWAL ATAU MODELMendapat contoh awal dan model yang dapat membantu semasa ujian

Tujuan penghasilan modelMenentukan produk berfungsi, mewujudkan objek yang hampir sama, menentukan nisbah ukuran,kestabilan, ketahanan dan kekuatan sertamemastikan masalah yang timbul.

PENGUJIANMenguji keberkesanan reka bentuk dan melihat masalah yang mungkin wujud

PENDOKUMENTASIANMenyediakan bahan bertulis sebagai bukti dan rujukan

Tujuan pendokumentasian Bahan bukti bertulis, bahan rujukan untuk penyelidikan,

bahan membuat buku manual dan bahan rujukan spesifikasi teknikal produk.

Paten merupakan tanda nama bagi sesuatu barangan yang dikeluarkan

PRODUKHasil akhir berupa barangan siap yang sedia digunakan atau dipasarkan

Perlu diuji secara rawak sebelum dibungkus secara manual

Pembungkusan bagi produk yang mudah musnah atau rosak perlu dibuat dengan rapi dan diberi amaran

JENIS PENGUJIAN

Ujian Makmal- parameter terkawal - seperti cahaya, suhu. Angina. Air. kelajuan

Ujian Parameter- ujian dibuat dalamkeadaan sebenar

Ujian Berkomputer- menggunakan simulasiGunakan CAM LINK dan acad mekanikal


152

FAKTOR-FAKTOR REKA BENTUK

FAKTOR MANUSIA Ergonomik ialah rupa bentuk objek itu sesuai digunakan dan serasi pada tubuh manusia

FAKTOR FUNGSIMatlamat atau aspek teori yang mahu dicapai

FAKTOR ESTETIKKeindahan dan kecantikan yang menarik atau merangsang minda untuk melihat atau memelikinya

FAKTOR KEKUATANDipengaruhi oleh struktur atau bahagian yang menyokong sesuatu objek

Badan dan pergerakan

Keselamatan

Pembesaran dan Peningkatan Umur

Keperluan orang cacat dan uzur Susunan

Struktur

Warna

Tekstur

Garisan

Bentuk

Ritma

Simetri

Perkadaran

Ulangan

Unsur-unsur Estetika

Bentuk Penyusunan

Pembungkusan

Struktur

Beban

Beban Teganagan

Beban Mampatan

Beban Ricihan

Beban Kilasan


BAB 14 : FAKTOR-FAKTOR REKA BENTUK

Kita Ingat...10% daripada apa yang kita baca

20% daripada apa yang kita dengar35% daripada apa yang kita lihat

50% daripada apa yang kita lihat dan dengar70% daripada apa yang kita bincangkan

80% daripada apa yang kita alami95% daripada apa yang kita ajar orang lain

Buku yang baikumpama sahabat yang paling akrab;

ia tidak akan berubahhari esok dan selama-lamanya.


PANEL PENULIS MODUL PEMBELAJARAN TEKNIKAL

(M-TEK)


DARNALIS ABU BAKAR - SMK USJ 8 SUBANG JAYA SELANGOR

NOOR ASNIZA BINTI ALIAS - SBP INTEGRASI RAWANG SELANGOR

AZLYZA BINTI MOHD AZMAN - SBP INTEGRASI GOMBAK SELANGOR

NORHAYATI BINTI YARIB - SBP INTEGRASI SABAK BERNAM SELANGOR

MOHAMAD HAMZAH B. SHARIF - SMK SERI TUALANG TEMERLOH PAHANG

RADIN M. SHAMSUL ZAHRI BIN HIRZIN - SMK BANTING BANTING SELANGOR

ADHI MASRI B. YEOP JOHARI - SMK TMN TUANKU JAAFAR NEGERI SEMBILAN

NUR ASYRANI HANIS BT SAMSUDIN - SMK PUCHONG PERDANA SELANGOR

MOHD ASRI B. MOHD HASIM - SMK TAMAN SEMARAK NEGERI SEMBILAN

SHUKRIAH AINI BT A.RAHMAN - SMK PUCHONG PERDANA SELANGOR

AL-JEFRI RADZI BIN MUSTAPA - SBP INTERGRASI SELANDAR MELAKA

NORIYATIMAH BT MAT ELAH - SMK AGAMA JOHOR BHARU JOHOR

NOR' ALIZA BT RAMALI - SMK SEGAMBUT JAYA KUALA LUMPUR

HAJI WAN MOHD NOR BIN WAN ENDUTTIMBALAN PENGARAH PENGURUSAN AKADEMIK

HJH ZANARIAH BT AHMADKETUA PENOLONG PENGARAH UNIT TEKNIKAL

ISMAIL BIN AHMADPEMANGKU KETUA PENOLONG PENGARAH TEKNIKAL

PENYELARAS

NOR MAIZAN BT MOHD ZAINKETUA UNIT TEKNIKAL

JAWATAN KUASA

NOR IDZLINA BT IDRISRAFIDAH BT ABD RAHMAN

SAMSURI BT BUANGNORLINDA BT A.WAHAB

HASRUDDIN BIN HASBULLAHYUSLAFADZLY BIN AMRAN


Download - nota teknologi kejuruteraan versi doc

Top Related