dasar wanita negara - mywatec.commywatec.com/images/doc/dasar-dan-pelan-tindakan-w... · negara...
TRANSCRIPT
DASARWANITA NEGARA
1
DASAR WANITA NEGARA
MUKADIMAH
1. Dasar Wanita Negara ini adalah kesinambungan kepada Dasar
Wanita Negara yang digubal pada tahun 1989 dengan
mengambil kira isu, peluang, cabaran dan persekitaran masa
kini dan yang akan datang. Berteraskan Perlembagaan
Persekutuan, prinsip Rukun Negara dan Dasar Sosial Negara,
dasar ini mendukung cita-cita untuk mencapai kesaksamaan
gender dan pembangunan negara yang seimbang dan lestari.
2. Dasar Wanita Negara ini mendukung prinsip tiada diskriminasi
berasaskan gender seperti yang termaktub dalam
Perlembagaan Persekutuan, Konvensyen Penghapusan
Segala Bentuk Diskriminasi Terhadap Wanita (CEDAW),
Konvensyen Mengenai Hak Kanak-kanak (CRC), Deklarasi dan
Pelan Tindakan Beijing (Beijing Platform for Action), Matlamat
Pembangunan Milenium (MDGs) serta Deklarasi Putrajaya dan
Program Tindakan Mengenai Pembangunan Wanita Dalam
Negara Anggota Pergerakan Negara-Negara Berkecuali (NAM
Putrajaya Declaration).
3. Dasar ini berhasrat untuk merealisasikan aspirasi kerajaan
dalam membangunkan modal insan yang berdaya saing dan
2
mempunyai ketahanan diri dengan melahirkan wanita yang
berilmu dan berwawasan, mempunyai daya kreativiti dan
inovasi serta menghayati nilai-nilai murni.
4. Dasar ini bermaksud untuk memberi panduan dan hala tuju
dalam usaha perancangan dan pelaksanaan pembangunan
wanita atas kesedaran bahawa kaum wanita merupakan
separuh daripada penduduk negara yang gigih menyumbang
kepada pembangunan negara.
5. Dasar ini dilengkapi dengan Pelan Tindakan Pembangunan
Wanita (PTPW) bagi memperincikan tindakan yang perlu
diambil oleh agensi Kerajaan, pertubuhan bukan kerajaan,
sektor swasta dan masyarakat sivil untuk mencapai objektif
dan matlamat Dasar Wanita Negara. PTPW mengandungi
strategi yang meliputi 13 sektor iaitu ekonomi; kemiskinan;
undang-undang; keganasan terhadap wanita; kesihatan;
pendidikan dan latihan; sains dan teknologi; pembuat
keputusan; mekanisme, jentera dan institusi pembangunan
wanita; media; alam sekitar; sukan; dan kebudayaan, kesenian
dan warisan.
PERNYATAAN DASAR
Dasar Wanita Negara berhasrat menjamin pembangunan dan
pengupayaan wanita dengan mengarusperdanakan kepentingan
3
wanita untuk mencapai potensi mereka sepenuhnya dalam
perancangan dan pembangunan negara untuk mencapai
kesaksamaan gender.
MATLAMAT
Matlamat Dasar Wanita Negara adalah untuk:
i. membangun potensi dan mendayaupayakan wanita dari
pelbagai lapisan masyarakat dan dalam semua sektor
sebagai agen perubahan kepada masyarakat serta
penyumbang kepada pembangunan ekonomi dan sosial
negara;
ii. menyediakan persekitaran yang kondusif, termasuk
penggubalan dasar dan perundangan mesra wanita, bagi
meningkatkan martabat dan kesejahteraan hidup wanita
dalam semua aspek termasuk fizikal, ekonomi, sosial, politik,
kesihatan, psikologi dan kerohanian;
iii. membudayakan kesaksamaan gender di kalangan semua
lapisan masyarakat dalam semua sektor;
iv. memastikan pandangan dan suara wanita diterima pakai
dalam proses membuat keputusan di semua peringkat;
4
v. mencapai perkongsian saksama antara wanita dengan lelaki
dalam memperoleh dan mengawal sumber dan peluang
penyertaan serta menikmati manfaat pembangunan; dan
vi. meningkat dan mengukuhkan perkongsian adil dan saksama
antara wanita dengan lelaki dalam semua aspek kehidupan
bagi memantapkan institusi keluarga serta membangunkan
komuniti dan masyarakat.
STRATEGI PELAKSANAAN
Strategi yang telah digariskan bagi melaksanakan dasar ini ialah:
1. Mengarusperdanakan perspektif gender dalam penggubalan
dasar dan perundangan, perancangan, pelaksanaan dan
penilaian program, projek dan penyediaan bajet untuk
pembangunan.
2. Meningkatkan komitmen di kalangan badan eksekutif, badan
perundangan dan badan kehakiman, termasuk penggubal dasar,
pembuat keputusan dan pihak penguat kuasa di sektor awam
dan swasta serta masyarakat sivil, bagi menghormati dan
memelihara martabat wanita.
5
3. Mengkaji semula undang-undang dan peraturan sedia ada dan
menggubal perundangan dan peraturan baru bagi menjamin
tiada diskriminasi berasaskan gender, perlindungan,
keselamatan, hak-hak dan maruah wanita terpelihara dan
mengambil langkah-langkah supaya penguatkuasaan undang-
undang berkenaan berkesan.
4. Menjalankan penyelidikan mengenai aspek gender bagi menjana
pendekatan inovatif dan kreatif dalam penggubalan dasar dan
perancangan serta pelaksanaan program.
5. Melaksanakan sepenuhnya pengumpulan, penganalisaan dan
pengaplikasian data dan maklumat oleh agensi-agensi Kerajaan,
pihak swasta dan pertubuhan bukan kerajaan mengikut pecahan
jantina untuk tujuan perancangan, pelaksanaan, pemantauan
dan penilaian program.
6. Meningkatkan kapasiti dan keupayaan wanita dalam semua
bidang bagi memastikan penglibatan mereka yang berkesan
dalam pembangunan ekonomi dan sosial negara, termasuk
penglibatan dalam politik dan proses membuat keputusan.
7. Memperkukuh dan meningkatkan taraf sosio-ekonomi wanita
melalui kerjasama dan sinergi antara agensi Kerajaan, sektor
swasta dan pertubuhan bukan kerajaan di peringkat nasional dan
antarabangsa, dan juga menambah serta mempelbagaikan
6
peluang serta menggerakkan sumber, maklumat dan kepakaran
di kalangan wanita.
PENDEKATAN PELAKSANAAN
Bagi memastikan matlamat Dasar Wanita Negara tercapai dan
PTPW dapat dilaksanakan dengan berkesan, beberapa pendekatan
digariskan:
i. semua agensi Kerajaan, sektor swasta, pertubuhan bukan
kerajaan dan masyarakat sivil perlu mengambil tindakan
sebagaimana ditetapkan di bawah PTPW;
ii. sumber manusia yang berpengetahuan, terlatih dan peka gender
dengan kepakaran khusus hendaklah disediakan dan sumber
kewangan hendaklah mencukupi;
iii. langkah-langkah khas sementara seperti “affirmative action”,
“preferential treatment” atau sistem kuota wajar diambil untuk
memajukan wanita dalam semua sektor;
iv. perancangan, penyelarasan, pemantauan dan penilaian aktiviti-
aktiviti di bawah PTPW dipertanggungjawabkan kepada agensi
pelaksana yang berkenaan mengikut bidang kuasa masing-
masing;
7
v. pewujudan pangkalan data pusat untuk mengintegrasikan data
berdasarkan gender dari pelbagai sumber termasuk agensi
Kerajaan, sektor swasta dan pertubuhan bukan kerajaan;
vi. pewujudan multisektor sinergi di kalangan semua agensi
Kerajaan, sektor swasta, pertubuhan bukan kerajaan dan
masyarakat sivil; dan
vii. KPWKM bertindak sebagai agensi teraju bagi menyelaraskan
aktiviti advokasi, pemantauan dan penilaian secara keseluruhan
termasuk kajian semula kesesuaian dasar dan strategi
pelaksanaan PTPW setiap tiga tahun sekali atau mengikut
keperluan.
Kejayaan dasar ini bergantung kepada komitmen dan sokongan
semua pihak terutama kepimpinan tertinggi serta kerjasama agensi
Kerajaan, swasta, pertubuhan bukan kerajaan dan masyarakat sivil.
Kesediaan semua pihak untuk menerima anjakan paradigma
merupakan prasyarat kepada kejayaan pelaksanaan Dasar Wanita
Negara dan PTPW.
PENUTUP
Dasar Wanita Negara merupakan dasar pembangunan sosio-
ekonomi yang merangkumi falsafah, inspirasi dan aspirasi wanita
daripada pelbagai peringkat umur, lapisan masyarakat dan semua
8
sektor. Pelaksanaan dasar ini menjadi agenda utama Kerajaan untuk
mewujudkan sebuah masyarakat yang maju, dinamik dan berdaya
saing serta penyayang, adil dan saksama.
PELAN TINDAKANPEMBANGUNAN WANITA
(PTPW)
1
PELAN TINDAKAN PEMBANGUNAN WANITA
PENGENALAN
Usaha Kerajaan dalam mencapai kesaksamaan gender telah
membolehkan wanita Malaysia mengecapi kemajuan dalam pelbagai
bidang seperti pendidikan, kesihatan dan pekerjaan. Kesejahteraan
hidup wanita juga menjadi salah satu agenda utama dengan
memastikan hak-hak wanita dilindungi dan kebajikan mereka
terpelihara. Wanita yang merupakan sebahagian daripada aset
penting negara perlu dibangunkan secara optimum bagi
membolehkan mereka menyumbang secara aktif dan berkesan
kepada pembangunan negara.
Selaras dengan teras Misi Nasional (2006-2020) untuk
membangunkan modal insan yang menyeluruh bagi lelaki dan
wanita, agenda gender harus menjadi keutamaan negara dengan
mengambil kira perspektif gender dalam perancangan, penggubalan,
dan pelaksanaan dasar dan program-program pembangunan.
Dengan ini, kaum wanita tidak dibiarkan terpinggir dalam arus
pembangunan negara.
Walaupun wanita Malaysia telah mencapai banyak kejayaan dalam
pelbagai bidang namun dengan adanya perubahan-perubahan di
peringkat global, wanita perlu dipertingkatkan pengupayaannya
dalam sektor ekonomi, sosial dan politik bagi memastikan wanita
menikmati kehidupan yang berkualiti dan sejahtera terutamanya dari
2
segi kesaksamaan gender. Penyediaan persekitaran yang kondusif
bagi memastikan penyertaan wanita yang lebih berkesan dalam
pembangunan negara perlu dititikberatkan bagi mencapai
kesaksamaan gender. Wanita juga hendaklah dilengkapkan dengan
kemahiran dan pengetahuan yang sesuai bagi menjadikan mereka
mampu untuk lebih berdaya saing dan serba boleh untuk
menghadapi cabaran globalisasi.
JURANG GENDER
Bagi mencapai kesaksamaan gender melalui pengintegrasian
perspektif gender dalam semua sektor, satu petunjuk kedudukan
jurang gender iaitu Malaysia’s Gender Gap Index (MGGI) telah
diwujudkan pada tahun 2006 sebagai panduan umum, khususnya
kepada para penggubal dasar dan perancang program. Pendekatan
dan metodologi MGGI lebih tertumpu kepada usaha untuk
mendapatkan petunjuk perbezaan pencapaian antara lelaki dan
wanita di Malaysia melalui pendekatan konsep pengukuran jurang
gender secara relatif.
MGGI meliputi empat bidang iaitu kesihatan, pendidikan, aktiviti
ekonomi dan pengupayaan wanita di mana setiap satunya
dinamakan sebagai sub-indeks. Seperti kaedah pengukuran yang
lain, MGGI ini tidak dapat menunjukkan jurang perbezaan gender
secara menyeluruh kerana kekangan maklumat yang diperolehi.
Walau bagaimanapun, perbandingan MGGI dengan negara yang
mencapai jurang gender yang terendah seperti Norway menunjukkan
4
Risiko yang lebih tinggi dihadapi oleh wanita terhadap isu-isu
kesihatan masa kini seperti kanser dan human
immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome
(HIV/AIDS);
• Kurang penyertaan wanita di peringkat pendidikan kedoktoran
falsafah dan dalam bidang teknikal dan vokasional;
• Terdapat jurang digital berasaskan gender, terutama bagi
wanita di kawasan luar bandar;
• Penonjolan imej wanita yang negatif dalam media;
• Kesan perubahan iklim dunia ke atas wanita;
• Perwakilan wanita dalam bidang sukan terutamanya dari aspek
kepimpinan, pengurusan, kejurulatihan dan kepegawaian di
peringkat atasan masih di tahap yang rendah;
• Tahap wanita di peringkat pembuat keputusan dan politik masih
rendah; dan
• Kekurangan keberkesanan usaha mengarusperdanakan
gender yang melibatkan kerjasama antara agensi Kerajaan dan
sektor swasta.
5
Dalam menangani cabaran-cabaran masa kini yang dihadapi oleh
wanita, Pelan Tindakan Pembangunan Wanita dikaji semula bagi
menterjemahkan segala dasar dan pernyataan iltizam Kerajaan ke
arah mencapai kesaksamaan gender. Pelan Tindakan ini juga
mengambil kira matlamat dasar-dasar pembangunan negara
termasuk Dasar Sosial Negara dan Dasar Wanita Negara, teras Misi
Nasional, agenda pembangunan negara di bawah Rancangan
Malaysia, komitmen-komitmen Kerajaan di forum-forum
antarabangsa seperti Konvensyen Penghapusan Segala Bentuk
Diskriminasi Terhadap Wanita (CEDAW), Deklarasi dan Pelan
Tindakan Beijing, Matlamat Pembangunan Milenium (MDGs), dan
Deklarasi Putrajaya dan Program Tindakan Mengenai Pembangunan
Wanita Dalam Negara Anggota Pergerakan Negara-Negara
Berkecuali (NAM Putrajaya Declaration).
Pelan Tindakan Pembangunan Wanita yang dikaji semula ini
memperincikan tindakan yang perlu diambil oleh agensi Kerajaan,
pertubuhan bukan kerajaan, sektor swasta dan masyarakat sivil
untuk mencapai objektif dan matlamat Dasar Wanita Negara. Pelan
Tindakan ini digubal melalui beberapa proses konsultansi yang
melibatkan pelbagai pihak iaitu agensi-agensi Kerajaan yang
berkaitan dengan pembangunan wanita, Majlis Penasihat Wanita
Negara (MPWN), pertubuhan-pertubuhan wanita terutama Majlis
Kebangsaan Pertubuhan-pertubuhan Wanita (NCWO), badan-badan
bukan kerajaan, parti politik, persatuan/individu yang mewakili
kumpulan wanita muda dan pakar rujuk seperti aktivis
6
masyarakat/ahli akademik serta majikan sektor swasta/persatuan
pekerja sektor swasta.
Tindakan-tindakan yang dicadangkan adalah mengikut tempoh serta
merta, jangka pendek dan jangka panjang. Pelan Tindakan
Pembangunan Wanita menggariskan objektif, strategi dan tindakan
yang meliputi 13 sektor iaitu:
i. Wanita dan Ekonomi;
ii. Kemiskinan di Kalangan Wanita;
iii. Wanita dan Undang-undang;
iv. Keganasan Terhadap Wanita;
v. Wanita dan Kesihatan;
vi. Wanita dalam Bidang Pendidikan dan Latihan;
vii. Wanita dalam Bidang Sains dan Teknologi;
viii. Wanita dan Media;
ix. Wanita dan Alam Sekitar;
x. Wanita dan Sukan;
xi. Wanita dan Agama, Kebudayaan, Kesenian dan Warisan;
xii. Wanita di Peringkat Pembuat Keputusan dan Politik; dan
xiii. Mekanisme, Jentera dan Institusi Pembangunan Wanita.
WANITA DANEKONOMI
7
I. WANITA DAN EKONOMI
Wanita yang merupakan separuh daripada penduduk negara ini telah
sama-sama menyumbang kepada pertumbuhan pesat ekonomi
negara. Namun, kadar penyertaan wanita dalam pasaran buruh
masih rendah iaitu antara 44.0 hingga 46.4 peratus dalam tempoh
1991 hingga 2007 berbanding dengan lelaki iaitu antara 79.5 hingga
85.3 peratus. Sementara itu, jumlah tenaga buruh pada tahun 2007
adalah sebanyak 10.9 juta di mana kadar penyertaan lelaki adalah
sebanyak 6.9 juta (63.9%) dan wanita adalah sebanyak 3.9 juta
(36.1%) pada tahun 2007. Kadar penyertaan wanita dalam pasaran
pekerjaan adalah rendah jika dibandingkan dengan negara-negara
maju dan juga beberapa negara sedang membangun. Sebagai
contoh, kadar penyertaan wanita dalam pasaran buruh di Sweden
adalah melebihi 78.2 peratus, Denmark 76.4 peratus dan United
Kingdom 69.8 peratus. Kadar penyertaan wanita dalam pasaran
buruh di negara-negara sedang membangun seperti Thailand adalah
pada kadar 71.4 peratus, Kemboja 78.0 peratus, Indonesia 53.3
peratus dan Laos 56.5 peratus.
Satu Kajian Penggunaan Masa dan Kerja Tanpa Bayaran Di
Malaysia yang dilaksanakan oleh KPWKM dengan kerjasama
Jabatan Perangkaan Malaysia pada tahun 2003 menunjukkan wanita
menyumbang 75.6 peratus daripada kerja tanpa bayaran di negara
ini yang dianggarkan bernilai RM75.6 bilion. Jumlah ini adalah satu
jumlah yang besar nilainya walaupun tidak diambil kira dalam
pengiraan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK). Oleh itu, usaha
8
akan diambil untuk mengenal pasti jurang antara lelaki dan wanita
dalam pasaran pekerjaan dan nilai ekonomi yang disumbangkan oleh
mereka dalam sektor informal.
Walaupun penyertaan wanita dalam aktiviti ekonomi kian menyerlah
dan meningkat terutama dalam kategori pengurusan dan profesional,
terdapat beberapa cabaran yang perlu diatasi, antara lain, masih
wujud unsur-unsur diskriminasi terhadap wanita di tempat kerja,
penyertaan wanita yang rendah dalam bidang keusahawanan dan isu
berkaitan jaringan keselamatan sosial untuk wanita di luar pasaran
pekerjaan.
Pelan Tindakan ini menggariskan objektif dan strategi bagi
menangani cabaran-cabaran wanita dalam sektor ekonomi seperti
berikut:
9
PELA
N T
IND
AK
AN
PEM
BA
NG
UN
AN
WA
NIT
A
SEK
TOR
: WA
NIT
A D
AN
EK
ON
OM
I
Obj
ektif
1. M
enin
gkat
kan
peny
erta
an d
an s
umba
ngan
wan
ita d
alam
pel
baga
i sek
tor p
emba
ngun
an e
kono
mi
n
egar
a di
sem
ua p
erin
gkat
pen
glib
atan
dan
pek
erja
an k
e ar
ah m
enca
pai k
esak
sam
aan
gend
er
d
alam
bid
ang
ekon
omi.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1. 1
M
enin
gkat
kan
peny
erta
an
dan
sum
bang
anw
anita
da
lam
du
nia
peke
rjaan
(s
ekto
r for
mal
).
1.1.
1 M
enam
bahk
anpe
luan
g da
n m
empe
lbag
aika
n je
nis
latih
an
kem
ahira
n da
lam
pe
lbag
ai
bida
ng
term
asuk
da
lam
bi
dang
pe
kerja
an
buka
n tra
disi
bag
i w
anita
.
1.1.
1.1
Mem
buat
ka
jian
untu
k m
enge
nal
past
i ju
rang
pe
nyer
taan
wan
ita d
alam
pa
sara
n pe
kerja
an
dan
mew
ujud
kan
pang
kala
n da
ta
peny
erta
an
wan
ita
dala
m
sem
ua
perin
gkat
da
n bi
dang
.
2009
-201
0B
ilang
an
wan
ita
yang
ber
kebo
leha
n m
emas
uki p
asar
an
peke
rjaan
men
ingk
at
teru
tam
a da
lam
se
ktor
ber
tekn
olog
i tin
ggi
dan
indu
stri
perk
hidm
atan
.
• K
PM
•
KP
T •
MIT
I •
KS
M
• KP
WKM
•
KB
S
• JP
A
• IP
T •
Sek
tor s
was
ta
10
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.1.
1.2
Men
yedi
akan
la
tihan
p
rakt
ika
l/ s
an
gku
tan
de
ngan
ag
ensi
K
eraj
aan/
sekt
or
swas
ta
sepa
dan
deng
an b
idan
g pe
ngaj
ian
yang
diik
uti
di
inst
itusi
pe
ngaj
ian/
la
tihan
.
1.1.
1.3
Men
gada
kan
peru
ndin
gan
deng
an
piha
k in
dust
ri su
paya
m
odul
-mod
ulpe
mbe
laja
ran
men
epat
i ke
perlu
an
pasa
ran
peke
rjaan
.
2009
-201
0
2009
-201
0
Sek
uran
g-ku
rang
nya
2%
darip
ada
wan
ita
yang
di
berik
an
latih
an
men
jaw
at
jaw
atan
ya
ng
sepa
dan
deng
an
kela
yaka
n.
Mod
ul-m
odul
pe
mbe
laja
ran
men
epat
i ke
perlu
an p
asar
an
peke
rjaan
.
• N
GO
11
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.1.
1.4
Mew
ujud
kan
pelu
ang
men
giku
ti la
tihan
sem
ula
kepa
da
wan
ita
berd
asar
kan
perm
inta
an
pasa
ran
peke
rjaan
.
1.1.
1.5
Mew
ujud
kan
‘spe
cial
w
indo
w’
di
baw
ah
Tabu
ng
Pem
bang
unan
S
umbe
r M
anus
ia
(HR
DF)
un
tuk
mem
biay
ai
latih
an
kepa
da
peke
rja
wan
ita
dala
m
sekt
or
yang
di
liput
i di b
awah
HR
DF.
2009
-201
0
2009
-201
3
Bila
ngan
w
anita
ya
ng d
ilatih
sem
ula
berd
asar
kan
perm
inta
an
pasa
ran
peke
rjaan
m
enin
gkat
.
Bila
ngan
pe
kerja
w
anita
ya
ng
dibi
ayai
di
ba
wah
H
RD
F be
rtam
bah.
12
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.2
Men
guku
h d
an
men
geka
lkan
kedu
duka
nw
anita
da
lam
pe
kerja
an.
1.2.
1 M
enin
gkat
kan
bila
ngan
, pe
luan
g da
n la
yana
n sa
ksam
a un
tuk
wan
ita
dala
m
peke
rjaan
.
1.1.
1.6
Mem
berik
anpe
nded
ahan
da
n bi
mbi
ngan
ker
jaya
dal
am
bida
ng b
ukan
trad
isi d
ari
perin
gkat
sek
olah
.
1.2.
1.1
Men
gkaj
i da
n m
enge
nal
past
i m
asal
ah
wan
ita
dala
m
peke
rjaan
(m
asal
ah
kelu
arga
, ek
splo
itasi
, di
skrim
inas
i, ga
nggu
an
seks
ual
dan
lain
-lain
).
2009
-201
5
2009
-201
0
Bila
ngan
pe
kerja
w
anita
da
lam
bi
dang
bu
kan
tradi
si m
enin
gkat
.
Lang
kah-
lang
kah
men
anga
nim
asal
ah
wan
ita
dala
m
peke
rjaan
di
guba
l.
• K
SM
•
KP
T •
JPA
•
AG
C
• S
PA
•
Sek
tor s
was
ta
• N
GO
13
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.2.
1.2
Mem
bang
unka
n pr
ogra
m
pem
erka
saan
da
n pe
mba
ngun
an k
apas
iti.
1.2.
1.3
Men
yedi
akan
pra
sara
na,
dasa
r da
n pe
rund
anga
n se
waj
arny
a un
tuk
men
ggal
akka
n w
anita
be
kerja
.
2009
-201
0
2009
-201
0
Bila
ngan
pe
kerja
w
anita
ya
ng
dipe
rkas
akan
da
n be
rkem
ahira
n m
enin
gkat
.
Pra
sara
na,
dasa
r da
n pe
rund
anga
n ya
ngm
engg
alak
kan
wan
ita
beke
rja
dila
ksan
akan
se
perti
pe
laks
anaa
n w
aktu
ke
rja
anja
l,te
lew
orki
ng,
Pej
abat
@R
umah
dsb.
14
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.2.
2M
ewuj
udka
n da
n m
elak
sana
kan
stra
tegi
kese
imba
ngan
kerja
ya
dan
kelu
arga
.
1.2.
1.4
Mew
ujud
kan
loro
ng
(pat
h)
kerja
yaun
tuk
wan
ita
dala
m
sem
ua
bida
ng
term
asuk
ba
gi
men
capa
i se
kura
ng-
kura
ngny
a 30
% w
anita
di
perin
gkat
pe
mbu
at
kepu
tusa
n.
1.2.
2.1
Mem
prom
osik
anpe
rkon
gsia
n ta
nggu
ngja
wab
di
ka
lang
an
ahli
kelu
arga
da
lam
pe
ngur
usan
ru
mah
tang
ga.
2009
-201
3
2009
-201
0
Loro
ng
kerja
ya
untu
k w
anita
te
rbuk
a de
ngan
le
bih
luas
da
lam
se
ktor
aw
am
dan
swas
ta te
rmas
uk
sasa
ran
seku
rang
-ku
rang
nya
30%
w
anita
di p
erin
gkat
pe
mbu
atke
putu
san
terc
apai
.
Kes
eim
bang
an
tang
gung
jaw
ab
anta
ra k
erja
ya d
an
peng
urus
anru
mah
tang
gate
rcap
ai.
• K
SM
•
KPW
KM
• A
gens
i K
eraj
aan
• S
ekto
r sw
asta
•
NG
O
15
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.2.
3M
emas
tikan
maj
ikan
m
enye
diak
an
kem
udah
an
dan
soko
ngan
kep
ada
wan
ita b
eker
ja.
1.2.
2.2
Mel
aksa
naka
n ak
tiviti
ke
seda
ran
gend
er
term
asuk
hak
-hak
wan
ita
di k
alan
gan
maj
ikan
dan
pe
kerja
.
1.2.
3.1
Men
ggal
akka
n pe
rsek
itara
n ke
rja m
esra
ke
luar
ga
sepe
rti
mew
ujud
kan
pusa
t pe
njag
aan
kana
k-ka
nak
di
tem
pat
kerja
, m
enga
mal
kan
wak
tu
kerja
fle
ksib
el
dan
men
yedi
akan
2009
-201
5
2009
-201
0
Kes
edar
an g
ende
r te
rmas
uk
hak-
hak
wan
ita d
i kal
anga
n m
ajik
an
dan
peke
rja
men
ingk
at
kepa
da 1
0% d
alam
ta
hun
2015
be
rban
ding
ta
hun
2009
.
Per
seki
tara
n ke
rja
mes
ra
kelu
arga
m
enin
gkat
di
se
ktor
aw
am
dan
swas
ta.
• JP
A
• K
SM
•
Sek
tor s
was
ta
16
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
kem
udah
an
cuti
untu
k m
enja
ga a
nak.
1.2.
3.2
Men
ggal
akka
n pe
nubu
han
TAS
KA
da
lam
ko
mun
iti
serta
pu
sat
penj
agaa
n ka
nak-
kana
k di
lu
ar
wak
tu
pers
ekol
ahan
.
1.2.
3.3
Men
ggal
akka
n pe
nubu
han
dan
peng
urus
an T
ASK
A
mel
alui
kae
dah
Cor
pora
te S
ocia
l R
espo
nsib
ility
(CS
R).
2009
-201
0
2009
-201
5
Bila
ngan
TA
SK
A
dala
m
kom
uniti
m
enin
gkat
10
buah
se
tahu
n da
n pu
sat
penj
agaa
n ka
nak-
kana
k di
luar
wak
tu
pers
ekol
ahan
kepa
da
5 bu
ah
seta
hun.
Pen
ingk
atan
bi
lang
an
TAS
KA
ya
ng
ditu
buhk
an
mel
alui
ka
edah
C
SR.
17
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.3
Men
ggal
akka
nw
anita
ke
mba
li ke
da
lam
pe
kerja
an.
1.3.
1M
emud
ah
cara
ke
mas
ukan
sem
ula
wan
ita k
e da
lam
pa
sara
n pe
kerja
an.
1.3.
1.1
Men
yem
ak s
emul
a da
sar
dan
pera
tura
n pe
ngga
jian
di
sekt
or
awam
dan
sw
asta
.
1.3.
1.2
Mel
aksa
na
prog
ram
la
tihan
sem
ula
di s
ekto
r aw
am d
an s
was
ta b
agi
men
ggal
ak
peke
rja
wan
ita
kem
bali
ke
pasa
ran
peke
rjaan
.
1.3.
1.3
Men
ganj
urka
n P
rogr
am
Adv
okas
i K
emba
li B
eker
ja d
i sek
tor
swas
ta
2009
-201
0
2009
-201
3
2009
-201
3
Das
ar
dan
pera
tura
n pe
ngga
jian
baru
di
sekt
or
awam
da
n sw
asta
men
doro
ng
wan
ita k
emba
li ke
da
lam
pas
aran
.
Bila
ngan
w
anita
ya
ng
kem
bali
ke
dala
m
pasa
ran
peke
rjaan
men
ingk
at.
Kes
edar
an p
eker
ja
wan
ita d
an m
ajik
an
tent
ang
man
faat
• KP
WKM
•
KS
M
• JP
A
• S
PA
•
Age
nsi
Ker
ajaa
n •
Sek
tor s
was
ta
18
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.4
Men
ghap
uska
ndi
skrim
inas
i/ ek
splo
itasi
bera
sask
an
gend
er d
i tem
pat
kerja
se
ktor
fo
rmal
da
n in
form
al
term
asuk
sy
arat
da
n te
rma
peke
rjaan
.
1.4.
1M
engu
rang
kan
gang
guan
sek
sual
di
tem
pat k
erja
.
untu
k pe
kerja
wan
ita d
an
maj
ikan
.
1.4.
1.1
Men
ingk
atka
n ke
peka
an
dan
ke
seda
ran
men
gena
i ke
saks
amaa
n ge
nder
te
rmas
uk
hak-
hak
wan
ita
di
sem
ua
perin
gkat
da
n da
lam
se
mua
sek
tor.
1.4.
1.2
Mem
perb
anya
kkan
prog
ram
kese
dara
n m
enge
nai
hak
asas
i pe
kerja
wan
ita.
2009
-201
0
2009
-201
0
kem
bali
beke
rja
men
ingk
at.
Adu
an
men
gena
i ke
s-ke
s ga
nggu
an
seks
ual
di
tem
pat
kerja
ole
h pe
kerja
w
anita
m
enin
gkat
. D
enga
n itu
, ins
iden
ga
nggu
anse
ksua
ldi
te
mpa
t ke
rja
dapa
t dik
uran
gkan
.
Bila
ngan
pe
kerja
w
anita
yan
g se
dar
baha
wa
gang
guan
se
ksua
l ad
alah
m
erup
akan
pe
ncab
ulan
• KP
WKM
•
KS
M
• A
gens
i K
eraj
aan
• S
ekto
r sw
asta
•
NG
O
19
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.4.
1.3
Mel
aksa
naka
n pr
ogra
m
pend
idik
an
dan
latih
an
untu
k m
enan
gani
ga
nggu
an
seks
ual
di
tem
pat
kerja
un
tuk
peke
rja w
anita
.
1.4.
1.4
Mem
inda
A
kta
Ker
ja
1955
bag
i m
emas
ukka
n pe
runt
ukan
m
enge
nai
penc
egah
an
dan
peng
enda
lian
gang
guan
se
ksua
l di t
empa
t ker
ja.
2009
-201
3
2009
-201
3
kepa
da
hak
asas
i w
anita
men
ingk
at.
Bila
ngan
pe
kerja
w
anita
ya
ng
mem
puny
ai
peng
etah
uan
dan
kem
ahira
n un
tuk
men
anga
niga
nggu
anse
ksua
ldi
te
mpa
t ke
rja
men
ingk
at.
Pin
daan
A
kta
ini
akan
m
embo
lehk
an
peng
uatk
uasa
ante
rhad
ap
penc
egah
an
dan
peng
enda
lian
gang
guan
seks
ual
di te
mpa
t ker
ja.
20
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.4.
2 M
enan
gani
disk
rimin
asi/
eksp
loita
si
bera
sask
an
gend
er
di
tem
pat
kerja
m
elal
ui
mek
anis
me
khus
us.
1.4.
2.1
Mew
ujud
kan
dan
mel
aksa
naka
nm
ekan
ism
e kh
usus
bag
i m
ener
ima
dan
men
gam
bil
tinda
kan
ke
atas
kes
dis
krim
inas
i/ ek
splo
itasi
be
rasa
skan
ge
nder
di
te
mpa
t ke
rja
term
asuk
ha
k-ha
k re
prod
uktif
, fa
edah
be
rsal
in
peke
rja
wan
ita
dan
suam
inya
(m
ater
nity
and
pate
rnity
leav
e),
gaji
sam
a ba
gi
kerja
ya
ng
sam
a, u
mur
dan
fae
dah
pers
araa
n ya
ng
sam
a an
tara
lela
ki d
an w
anita
.
2009
-201
3K
es-k
esdi
skrim
inas
i/ ek
splo
itasi
be
rasa
skan
gen
der
di
tem
pat
kerja
di
kura
ngka
n se
bany
ak 5
% p
ada
tahu
n 20
13
berb
andi
ng
deng
an
tahu
n 20
09.
• K
SM
•
KPW
KM
• A
gens
i K
eraj
aan
• S
ekto
r sw
asta
•
NG
O
21
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.5
Men
ingk
atka
nbi
lang
an
peni
aga
dan
usah
awan
wan
ita.
1.5.
1 M
enge
nal
past
i da
n m
emud
ah
cara
wan
ita y
ang
berp
oten
si
untu
k m
enja
di
peni
aga
dan
usah
awan
.
1.4.
2.2
Men
ingk
atka
n da
n m
eman
tapk
anpe
laks
anaa
n m
ekan
ism
e kh
usus
ba
gi
men
erim
a da
n m
enga
mbi
l tin
daka
n ke
at
as
kes-
kes
disk
rimin
asi/
eksp
loita
si
bera
sask
an
gend
er
di
tem
pat k
erja
.
1.5.
1.1
Men
gena
l pa
sti
jura
ng
peng
libat
an
wan
ita
dala
m
bida
ng
keus
ahaw
anan
da
lam
pe
lbag
ai s
ekto
r.
2009
-201
5
2009
-201
0
Kes
-kes
disk
rimin
asi
dan
eksp
loita
si
bera
sask
an g
ende
r di
te
mpa
t ke
rja
dita
ngan
i de
ngan
le
bih
berk
esan
.
Bila
ngan
us
ahaw
an
wan
ita
yang
in
ovat
if da
n ko
mpe
titif
dan
berk
eupa
yaan
m
ener
okai
bid
ang-
bida
ng
baru
m
enin
gkat
.
• M
ITI
• K
KLW
•
MO
A
• KP
WKM
•
MIT
I •
SM
IDE
C
• K
PK
K
• IL
IM
22
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.5.
1.2
Mem
beri
latih
an t
ekni
kal
dan
bim
bing
an
peng
khus
usan
da
lam
pe
lbag
ai s
ekto
r.
1.5.
1.3
Mem
perm
udah
kan
pem
beria
n ba
ntua
n pi
njam
an
kepa
da
peni
aga
dan
usah
awan
w
anita
te
rmas
uk
men
yedi
akan
‘s
peci
al
win
dow
’ un
tuk
wan
ita d
i se
tiap
inst
itusi
ke
wan
gan.
2009
-201
3
2009
-201
3
Sek
uran
g-ku
rang
nya
5%
wan
ita
yang
m
enda
pat
latih
an
tekn
ikal
da
n bi
mbi
ngan
men
jadi
pe
niag
a da
n us
ahaw
an.
Bila
ngan
pe
niag
a da
n us
ahaw
an
wan
ita
yang
be
rjaya
m
enda
pat
bant
uan
pinj
aman
m
enin
gkat
.
23
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.5.
1.4
Men
ingk
atka
n ja
ringa
n ke
rja
pe
niag
a da
n us
ahaw
an w
anita
dal
am
rant
aian
pe
rnia
gaan
ya
ng d
iceb
uri.
1.5.
1.5
Pen
ganj
uran
pr
ogra
m
mot
ivas
i ser
ta k
esed
aran
m
enge
nai k
emud
ahan
/ ba
ntua
n
yan
g di
sedi
akan
ole
h ke
raja
an
mel
alui
med
ia c
etak
dan
el
ektro
nik.
2009
-201
0
2009
-201
0
Bila
ngan
pe
niag
a da
n us
ahaw
an
wan
ita
yang
be
rjaya
mem
perlu
aska
n pe
rnia
gaan
(s
calin
g-up
)di
tingk
atka
n.
Pen
geta
huan
da
n ke
seda
ran
peni
aga
dan
usah
awan
w
anita
te
rhad
ap
kem
udah
an/
bant
uan
yang
di
sedi
akan
m
enin
gkat
.
24
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.5.
2 M
enin
gkat
kan
bila
ngan
pe
ngus
aha-
peng
usah
a w
anita
da
lam
pe
lbag
ai
sekt
or
men
jadi
us
ahaw
an
yang
be
rday
a m
aju
dan
berd
aya
sain
g.
1.5.
2.1
Men
gete
ngah
kan
peng
usah
a-pe
ngus
aha
wan
ita
deng
an
kem
ahira
n pe
ngur
usan
pe
rnia
gaan
ya
ng
sist
emat
ik
serta
pe
nggu
naan
te
knol
ogi
yang
ber
sesu
aian
.
1.5.
2.2
Men
ggal
akka
n pe
ngus
aha-
peng
usah
abe
kerja
sam
a un
tuk
men
ghas
il da
n m
emas
arka
n pr
oduk
da
lam
ska
la b
esar
.
2009
-201
0
2009
-201
0
Bila
ngan
pe
ngus
aha
wan
itam
enye
rtai
eksp
o pe
rdag
anga
n da
lam
da
n lu
ar
nega
ra m
enin
gkat
.
Pro
duk-
prod
ukya
ng
diha
silk
an
oleh
wan
ita d
apat
di
pasa
rkan
da
lam
sk
ala
besa
r.
• M
ITI
• M
ATR
AD
E
• S
MID
EC
•
Ban
k N
egar
a •
KPW
KM
• P
ersa
tuan
-pe
rsat
uan
usah
awan
•
FEM
•
NAW
EM
•
PE
NIA
GA
WA
TI
• D
PMM
25
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.5.
2.3
Men
ingk
atka
n si
nerg
i an
tara
ag
ensi
ya
ng
mel
aksa
naka
n pr
ogra
m
pem
bang
unan
us
ahaw
an.
1.5.
2.4
Men
ggia
tkan
pr
ogra
m
men
tor-
men
tee
bagi
w
anita
ya
ng
mul
a m
ence
buri
bida
ng
keus
ahaw
anan
.
1.5.
2.5
Men
gena
l pa
sti
syar
ikat
m
ilik
wan
ita
yang
be
rpot
ensi
un
tuk
dike
mba
ngka
n.
2009
-201
0
2009
-201
0
2009
-201
3
Pro
gram
-pro
gram
pem
bang
unan
keus
ahaw
anan
ba
gi
wan
ita
dila
ksan
akan
se
cara
ber
sepa
du.
Bila
ngan
us
ahaw
an
wan
ita
yang
be
rjaya
da
lam
bi
dang
ke
usah
awan
an
men
ingk
at.
Bila
ngan
sy
arik
at
mili
k w
anita
yan
g be
rkem
bang
dan
berd
aya
maj
u be
rtam
bah.
26
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.5.
3M
ewuj
udka
n B
ank
Pem
bang
unan
Wan
ita.
1.5.
4M
ewuj
udka
n ja
ringa
n ke
sela
mat
anso
sial
1.5.
2.6
Men
ubuh
kan
kope
rasi
ya
ng
diur
uska
n ol
eh
tena
ga p
rofe
sion
al.
1.5.
3.1
Mel
aksa
naka
n ka
jian
kem
ungk
inan
pen
ubuh
an
Ban
k P
emba
ngun
an
Wan
ita.
1.5.
4.1
Men
gkaj
i pe
rluas
an
caru
man
da
n lip
utan
P
ER
KE
SO
ke
pada
w
anita
da
lam
se
ktor
in
form
al
dan
di
luar
2009
-201
3
2009
-201
0
2009
-201
0
Bila
ngan
ko
pera
si
wan
ita y
ang
diur
us
seca
ra
prof
esio
nal
men
ingk
at .
Cad
anga
n pe
nubu
han
Ban
k P
emba
ngun
anW
anita
dike
muk
akan
ke
pada
Ker
ajaa
n.
Car
uman
da
n lip
utan
P
ER
KE
SO
di
perlu
aska
n ke
pada
w
anita
da
lam
se
ktor
• M
OF
• U
PE
• B
ank
Neg
ara
• KP
WKM
• M
OF
• U
PE
• K
SM
•
KPW
KM
• P
ER
KE
SO
27
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.6
Mew
ujud
kan
kehi
dupa
n ya
ng
ceria
da
n pr
oduk
tif
bagi
w
anita
w
arga
em
as.
1.6.
1M
engo
ptim
umda
nm
eman
faat
kan
sum
ber
ilmu,
pe
nget
ahua
n,ke
paka
ran
dan
pasa
ran
peke
rjaan
.
1.5.
4.2
Mem
beri
peng
iktir
afan
ke
rja
“sur
i ru
mah
” de
ngan
m
engk
aji
kem
ungk
inan
mem
perk
enal
kan
dana
ca
rum
an
untu
k su
ri ru
mah
at
au
sist
em
“pen
cen”
se
kira
nya
berla
ku p
erce
raia
n at
au
kem
atia
n su
ami.
1.6.
1.1
Mew
ujud
kan
pang
kala
n da
ta
wan
ita
yang
be
rkel
ayak
an
beru
mur
55
hin
gga
70 ta
hun.
2009
-201
3
2009
-201
0
info
rmal
dan
di l
uar
pasa
ran
peke
rjaan
.
Ski
m p
erlin
dung
an
sosi
al
sepe
rti
sist
em
“pen
cen”
at
au
dana
ca
rum
an
dipe
rken
alka
n.
Pan
gkal
an
data
w
anita
ya
ng
berk
elay
akan
beru
mur
55
hing
ga
70
tahu
n di
wuj
udka
n.
• JP
A
• K
SM
•
KPW
KM
• M
ITI
• S
ekto
r sw
asta
•
NG
O
28
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
peng
alam
an k
erja
pe
sara
wan
ita.
1.6.
1.2
Men
ingk
atka
n pe
ngam
bila
n ba
lik
wan
ita b
ersa
ra k
e da
lam
pa
sara
n pe
kerja
an.
1.6.
1.3
Men
ggal
akka
n pe
nglib
atan
w
anita
w
arga
em
as
dala
m
bida
ng k
eusa
haw
anan
.
1.6.
1.4
Men
ingk
atka
n pe
ngam
bila
n w
anita
ya
ng
berk
elay
akan
se
lepa
s be
rsar
a di
pe
ringk
at
lem
baga
2009
-201
0
2009
-201
0
2009
-201
3
Pen
yerta
an w
anita
be
rsar
a da
lam
pa
sara
n pe
kerja
an
men
ingk
at
seba
nyak
1%
pad
a 20
10.
Bila
ngan
w
anita
w
arga
em
as y
ang
men
cebu
ri bi
dang
ke
usah
awan
an
men
ingk
at.
Pen
yerta
an w
anita
w
arga
em
as
di
perin
gkat
lem
baga
pe
ngar
ah/
peng
urus
an
29
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.7
Men
ingk
atka
nas
pek
kese
lam
atan
da
n ke
siha
tan
peke
rjaan
ba
gi
wan
ita b
eker
ja.
1.7.
1M
emas
tikan
maj
ikan
m
embe
ri m
aklu
mat
da
n ke
seda
ran
kepa
da
peke
rja
wan
ita
tent
ang
kepe
ntin
gan
beke
rja
deng
an
sela
mat
dan
sih
at.
peng
arah
/ pe
ngur
usan
te
rting
gi
dan
peru
ndin
g (p
enas
ihat
).
1.7.
1.1
Men
ggal
akka
n m
ajik
an
men
yedi
akan
pr
ogra
m
kese
dara
n ris
iko
dan
haza
rd
serta
m
enye
diak
an
latih
an
kepa
da
peke
rja
wan
ita
term
asuk
pe
nggu
naan
pe
rala
tan
perli
ndun
gan
diri
sem
asa
beke
rja.
2009
-201
0
terti
nggi
da
n pe
rund
ing
(pen
asih
at)
ditin
gkat
kan
seba
nyak
1%
pad
a ta
hun
2013
.
Nis
bah
kes
kem
alan
gan
tem
pat
kerja
be
rkur
anga
n pa
da
tahu
n 20
10
berb
andi
ng 2
009.
• K
SM
kh
usus
nya
Jaba
tan
Kes
elam
atan
da
nK
esih
atan
Pek
erja
anM
alay
sia
• A
gens
i K
eraj
aan
• S
ekto
r sw
asta
30
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.7.
2M
emas
tikan
maj
ikan
m
enye
diak
an
kem
udah
an u
ntuk
ke
sela
mat
an
dan
perli
ndun
gan
bagi
pe
kerja
wan
ita.
1.7.
1.2
Men
ggia
tkan
pr
ogra
m
peni
ngka
tan
kese
dara
n ke
pada
pe
kerja
w
anita
te
ntan
g ca
ra
betu
l m
enan
gani
teka
nan
yang
di
seba
bkan
ol
eh
beba
nan
kerja
.
1.7.
2.1
Men
ggal
akka
n m
ajik
an
men
yedi
akan
te
mpa
t pe
ngin
apan
se
perti
as
ram
a pe
kerja
, ru
mah
se
wa
khas
un
tuk
peke
rja,
peng
angk
utan
da
n pe
rala
tan
kese
lam
atan
.
2009
-201
0
2009
-201
0
Kes
-kes
be
rkai
tan
teka
nan
dise
babk
an
oleh
be
bana
n ke
rja
dika
lang
an p
eker
ja
wan
ita
berk
uran
gan.
Kes
-kes
be
rkai
tan
kese
lam
atan
w
anita
di
te
mpa
t ke
rja b
erku
rang
an.
• K
SM
•
Age
nsi
Ker
ajaa
n•
Sek
tor
swas
ta
31
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.8
Men
gikt
iraf
sum
bang
an
dan
peny
erta
anw
anita
da
lam
se
ktor
pek
erja
an
info
rmal
da
n un
paid
wor
k.
1.8.
1M
ewuj
udka
n da
sar
untu
k m
engi
ktira
f su
mba
ngan
wan
ita
dala
m
sekt
or
info
rmal
da
nun
paid
wor
k.
1.8.
1.1
Men
jala
nkan
pe
nyel
idik
an
untu
k m
enge
nal
past
i se
ktor
in
form
al d
an u
npai
d w
ork
yang
d
iser
tai
ol
eh
wan
ita d
an n
ilai e
kono
mi
yang
dis
umba
ngka
n ol
eh
wan
ita.
2009
-201
0S
umba
ngan
wan
ita
dala
m
sekt
or
info
rmal
da
n un
paid
wor
k da
pat
dini
lai
darip
ada
segi
eko
nom
i.
• K
SM
•
KPW
KM
• U
PE
KEMISKINAN DIKALANGAN WANITA
32
II. KEMISKINAN DI KALANGAN WANITA
Pembasmian kemiskinan tegar dan pengurangan kemiskinan
keseluruhan menjadi keutamaan dalam tempoh Rancangan Malaysia
Kesembilan. Pengurangan ketidaksamaan antara etnik dan intraetnik
juga penting dan akan ditangani dengan mengurangkan jurang
antara luar bandar dengan bandar dan jurang antara wilayah serta
jurang dalam guna tenaga, pendapatan dan kekayaan. Dalam
hubungan ini, jurang kemiskinan antara gender juga perlu diberi
perhatian sewajarnya.
Kadar kemiskinan di kalangan rakyat Malaysia telah berjaya
dikurangkan di bawah paras 4.0 peratus dan kadar kemiskinan tegar
berjaya dikurangkan kepada 0.7 peratus pada tahun 2007. Kadar
kemiskinan di kalangan ketua isi rumah wanita dapat dikurangkan
daripada 12.5 peratus pada tahun 2002 kepada 11.5 peratus pada
tahun 2004. Walaupun kadar kemiskinan di kalangan ketua isi rumah
wanita dapat dikurangkan, kadar ini adalah jauh lebih tinggi daripada
kadar kemiskinan di kalangan ketua isi rumah secara keseluruhan
iaitu 3.6 peratus pada tahun 2007. Justeru, usaha-usaha perlu
ditingkatkan bagi mengurangkan jurang kemiskinan antara gender.
Selaras dengan hasrat Kerajaan untuk mencapai sasaran kemiskinan
tegar sifar dan kemiskinan 2.8 peratus menjelang tahun 2010, Pelan
Tindakan ini menggariskan objektif dan strategi untuk membasmi
kemiskinan di kalangan wanita seperti berikut:
33
PELA
N T
IND
AK
AN
PEM
BA
NG
UN
AN
WA
NIT
A
SEK
TOR
: KEM
ISK
INA
N D
I KA
LAN
GA
N W
AN
ITA
Obj
ektif
1. P
engu
rang
an k
emis
kina
n di
kal
anga
n w
anita
.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1
Men
ingk
atka
nta
raf
hidu
p go
long
an w
anita
m
iski
n ya
ng
prod
uktif
(mam
pu
beke
rja).
1.1.
1M
enda
yaup
ayak
anw
anita
un
tuk
men
jana
pe
ndap
atan
.
1.1.
1.1
Men
gada
kan
latih
an
kem
ahira
n,
khid
mat
na
siha
t dan
bim
bing
an
yang
be
rteru
san,
ku
rsus
-kur
sus
tekn
ikal
da
n pe
rnia
gaan
ke
pada
w
anita
kh
usus
nya
ibu
tung
gal.
1.1.
1.2
M
enja
lank
an
anal
isis
ke
perlu
an
prog
ram
-pr
ogra
m
dan
latih
an
2009
-201
0
2009
-201
0
Sek
uran
g-ku
rang
nya
30%
w
anita
ya
ng
dibe
ri la
tihan
da
pat
men
jala
nkan
ak
tiviti
m
enja
na p
enda
pata
n.
Pro
gram
da
n la
tihan
ke
mah
iran
men
epat
i ke
perlu
an
dan
• K
KLW
•
KP
KT
• M
ITI
• K
BS
•
KPW
KM
•
JPW
•
JKM
•
ICU
•
Sek
tor
swas
ta•
NG
O
34
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
kem
ahira
n se
perti
pe
mas
aran
, pe
mbu
ngku
san
dan
pela
bela
n.
1.1.
1.3
Mel
aksa
naka
n ku
rsus
m
otiv
asi,
keag
amaa
n da
n pe
ruba
han
sika
p ba
gi
men
ggal
akka
n pe
nyer
taan
akt
if da
lam
m
enja
na
ekon
omi
kelu
arga
.
1.1.
1.4
Mew
ujud
kan
jend
ela
khus
us
(spe
cial
w
indo
w)
untu
k pe
niag
a ke
cil
wan
ita
men
dapa
tkan
pel
uang
da
n pe
rkhi
dmat
an
pern
iaga
an.
2009
-201
0
2009
-201
0
kehe
ndak
ku
mpu
lan
sasa
r.
Bila
ngan
wan
ita y
ang
berg
antu
ngse
penu
hnya
ke
pada
ba
ntua
n ke
bajik
an
berk
uran
gan
seba
nyak
5%
.
Bila
ngan
in
stitu
si
kew
anga
n ya
ng
mew
ujud
kan
jend
ela
khus
us
untu
k w
anita
be
rtam
bah.
35
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
1.5
Men
ggal
akka
n pe
nubu
han
TAS
KA
K
omun
iti
mel
alui
ba
ntua
n ke
wan
gan.
1.1.
1.6
Men
yalu
rkan
su
mbe
r pr
oduk
tif
dan
mak
lum
at
mel
alui
ou
treac
h pr
ogra
mm
ese
perti
ak
tiviti
P
enda
mpi
ng d
i sem
ua
perin
gkat
te
rmas
uk
perin
gkat
aka
r um
bi.
1.1.
1.7
Men
ingk
atka
n pe
rana
n R
umah
N
ur
seba
gai p
usat
ruju
kan
dan
seba
rang
m
aklu
mat
se
tem
pat
sepe
rti
men
dapa
tkan
m
aklu
mat
te
ntan
g
2009
-201
0
2009
-201
3
2009
-201
3
Bila
ngan
TA
SK
A
Kom
uniti
ya
ng
diw
ujud
kan
berta
mba
h.
Per
atus
an
wan
ita
yang
m
enda
pat
kem
udah
an k
ewan
gan
mik
ro
men
ingk
at
5%
setia
p ta
hun.
Pen
geta
huan
w
anita
te
ntan
g m
aklu
mat
-m
aklu
mat
ya
ng
dise
diak
an m
enin
gkat
.
36
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
2M
enye
diak
an
dan
m
empe
lbag
aika
n
pelu
ang
peke
rjaan
da
lam
pe
lbag
ai
bida
ng
term
asuk
pe
rtani
an
mod
en,
perk
hidm
atan
da
n pe
rnia
gaan
kec
ilan.
kem
udah
anpe
rum
ahan
.
1.1.
1.8
Men
ingk
atka
n pe
rkon
gsia
n pi
ntar
an
tara
K
eraj
aan,
se
ktor
sw
asta
da
n N
GO
se
perti
m
enja
lank
an
aktiv
iti
kam
pung
ang
kat.
1.1.
2.1
Men
yedi
akan
pel
uang
pe
kerja
an
yang
be
rses
uaia
n se
perti
pe
ncuc
ian,
pe
mba
ntu
rum
ah,
penj
agaa
n an
ak d
i rum
ah/T
AS
KA
da
n P
ejab
at@
Rum
ah.
2009
-201
3
2009
-201
3
Bila
ngan
ak
tiviti
pe
njan
aan
pend
apat
an
bagi
w
anita
ber
tam
bah.
Kem
udah
an
pelu
ang
peke
rjaan
bag
i w
anita
kh
usus
nya
ibu
tung
gal
men
ingk
at.
• K
KLW
•
KP
KT
• M
ITI
• KP
WK
M
• JP
W
• JK
M
• K
BS
•
ICU
•
Inst
itusi
ke
wan
gan
• S
ekto
r sw
asta
• N
GO
37
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
3M
emud
ahka
nw
anita
un
tuk
men
gaks
es s
umbe
r pr
oduk
tif
(mod
al,
latih
an,
ICT,
te
knol
ogi
mes
ra
wan
ita)
bagi
m
emul
akan
pe
rnia
gaan
.
1.1.
2.2
Men
yedi
akan
la
tihan
ke
mah
iran
untu
k an
ak-a
nak,
re
maj
a da
n be
lia y
ang
terc
icir
dari
sist
em
pend
idik
an.
1.1.
3.1
Men
ggal
akka
n pe
nubu
han
kope
rasi
di
kala
ngan
w
anita
m
iski
n.
1.1.
3.2
Mem
perlu
aska
n ke
mud
ahan
kew
anga
n/m
ikro
kre
dit
mel
alui
N
GO
/GO
ag
ensi
aw
am
dan
sekt
or s
was
ta s
eper
ti S
kim
Pe
mbi
ayaa
n E
kono
mi
Des
a (S
PE
D),
Tabu
ng
2009
-201
5
2009
-201
0
2009
-201
5
30%
rem
aja
dan
belia
ya
ng
dibe
ri la
tihan
ke
mah
iran
berja
ya
men
dapa
t pe
luan
g pe
kerja
an
atau
m
enja
lank
an
aktiv
iti
men
jana
pen
dapa
tan.
Bila
ngan
wan
ita y
ang
men
cebu
ri ak
tiviti
pe
rnia
gaan
men
ingk
at.
10%
w
anita
ya
ng
mis
kin
dike
luar
kan
darip
ada
pend
apat
an
garis
ke
mis
kina
n (P
GK
) pa
da
tahu
n 20
15.
3838
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
4M
enge
nal
past
i pu
nca
kem
iski
nan
di k
alan
gan
wan
ita
term
asuk
ket
ua i
si
rum
ah w
anita
.
Eko
nom
i Usa
ha N
iaga
(T
EK
UN
), A
man
ah
Ikht
iar
Mal
aysi
a (A
IM)
dan
lain
-lain
.
1.1.
4.1
Mew
ujud
kan
satu
si
stem
pan
gkal
an d
ata
(kua
ntita
tif
dan
kual
itatif
) be
rasa
skan
pe
caha
n ja
ntin
a se
cara
ber
sepa
du.
1.1.
4.2
M
enja
lank
an
anal
isis
ge
nder
un
tuk
men
gena
l pa
sti
punc
a ke
mis
kina
n di
ka
lang
an
wan
ita
term
asuk
mew
ujud
kan
prof
iling
ib
u tu
ngga
l da
n ke
tua
isi
rum
ah
wan
ita.
2009
-201
0
2009
-201
0
Keb
erke
sana
npr
ogra
m
mem
basm
i ke
mis
kina
n ya
ng
mel
ibat
kan
wan
ita
men
ingk
at.
Bila
ngan
wan
ita y
ang
men
giku
ti pr
ogra
m-
prog
ram
m
emba
smi
kem
iski
nan
men
ingk
at.
• K
KLW
•
KP
KT
• M
ITI
• KP
WK
M
• JP
W
• JK
M
• LP
PK
N
• K
BS
•
KK
M
• IC
U
• D
OS
•
Age
nsi-
agen
siK
eraj
aan
berk
aita
n •
Inst
itusi
ke
wan
gan
• S
ekto
r sw
asta
• N
GO
39
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
5M
enin
gkat
kan
soko
ngan
Ker
ajaa
n ke
at
as
pove
rty
focu
s N
GO
sep
erti
Yay
asan
B
asm
i K
emis
kina
n (Y
BK)
dan
A
man
ah
Ikht
iar
Mal
aysi
a (A
IM).
1.1.
4.3
Men
ingk
atka
n pe
man
taua
n ke
at
as
kebe
rkes
anan
da
n ke
sesu
aian
pr
ogra
m-
prog
ram
pe
mba
smia
n ke
mis
kina
n ol
eh
agen
si
pela
ksan
a m
elal
ui
petu
njuk
kh
usus
sep
erti
Gen
der
Pov
erty
Inde
x (G
PI).
1.1.
5.1
Men
amba
h ba
ntua
n ge
ran
pela
ncar
an/d
ana
ya
ng d
ibaj
etka
n un
tuk
pela
ksan
aan
prog
ram
.
2009
-201
3
2009
-201
0
Jura
ng
kem
iski
nan
bera
sask
an
gend
er
berk
uran
gan.
Bila
ngan
wan
ita y
ang
men
giku
ti pr
ogra
m-
prog
ram
pe
mba
smia
n ke
mis
kina
n ol
eh N
GO
be
rkai
tan
men
ingk
at.
• M
OF
• K
KLW
•
NG
O
40
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
6M
ewuj
udka
n ja
ringa
n ke
sela
mat
an s
osia
l.
1.1.
6.1
Men
gkaj
i pe
rluas
an
caru
man
da
n lip
utan
P
ER
KE
SO
ke
pada
w
anita
da
lam
se
ktor
in
form
al
dan
di
luar
pa
sara
n pe
kerja
an.
1.1.
6.2
Men
gkaj
i ke
mun
gkin
anm
ewuj
udka
n sk
im
insu
rans
ke
pada
w
anita
mis
kin.
1.1.
6.3
Mem
beri
peng
iktir
afan
ke
rja
“sur
i ru
mah
” de
ngan
m
engk
aji
kem
ungk
inan
mem
perk
enal
kan
dana
ca
rum
an
untu
k su
ri ru
mah
ata
u si
stem
“p
ence
n”/ “
EP
F”.
2009
-201
0
2009
-201
0
2009
-201
3
Taha
p pe
rlind
unga
n ke
wan
gan
kepa
da
wan
ita
dala
m
sekt
or
info
rmal
da
n di
lu
ar
pasa
ran
peke
rjaan
m
enin
gkat
.
Taha
p pe
rlind
unga
n ke
wan
gan
kepa
da
wan
ita
mis
kin
men
ingk
at.
Taha
p pe
rlind
unga
n ke
wan
gan
kepa
da s
uri
rum
ah m
enin
gkat
.
• M
OF
• U
PE
•
KS
M
• KP
WK
M
• P
ERK
ES
O
41
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.2
Men
ingk
atka
nke
seja
hter
aan
golo
ngan
wan
ita
mis
kin
tidak
be
rupa
ya
untu
k be
kerja
.
1.2.
1M
empe
rting
katk
an
da
nm
empe
rluas
kan
skim
-ski
m
bant
uan
sedi
a ad
a se
rta
men
gkaj
i ke
mun
gkin
anm
empe
rken
alka
n sk
im b
aru.
1.2.
1.1
Men
ggal
akka
n m
ajik
an
mel
aksa
naka
nco
rpor
ate
soci
al
resp
onsi
bilit
y m
elal
ui
pem
beria
n in
sent
if pe
lepa
san
cuka
i, pe
mbe
rian
anug
erah
te
rmas
uk
kepa
da
syar
ikat
ya
ng
men
gam
alka
n w
ork
life
bala
nce
di
kala
ngan
pek
erja
.
1.2.
1.2
Men
ggal
akka
n sy
arik
at
men
jadi
kan
pusa
t ko
mun
iti
seba
gai
pusa
t ko
mun
iti
angk
at
bagi
m
elak
sana
kan
aktiv
iti
kem
asya
raka
tan.
2009
-201
0
2009
-201
0
Aks
es w
anita
kep
ada
bant
uan
keba
jikan
m
enin
gkat
.
Aks
es w
anita
kep
ada
kem
udah
an
men
jala
nkan
ak
tiviti
so
sial
men
ingk
at.
• K
KLW
•
KP
KT
• M
ITI
• K
PW
KM
•
JPW
•
JKM
•
DO
S
• IC
U
• JK
KK
•
Bai
tulm
al
• P
ersa
tuan
-pe
rsat
uan
agam
abu
kan
Isla
m
• S
ekto
r sw
asta
• N
GO
42
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.2.
1.3
Men
ingk
atka
n pe
rana
n ko
mun
iti
sete
mpa
t da
n N
GO
un
tuk
men
gena
l pa
sti
kum
pula
n ya
ng
mem
erlu
kan
bant
uan
serta
m
enya
lurk
an
mak
lum
at
kepa
da
agen
si y
ang
berk
aita
n.
1.2.
1.4
Men
gum
pul
mak
lum
at
men
gena
i pe
nerim
a ba
ntua
n ag
ensi
ke
raja
an
bagi
tu
juan
pe
nyel
aras
an b
antu
an
dan
pem
anta
uan.
1.2.
1.5
Mem
perg
iatk
an a
ktiv
iti
Out
reac
h P
rogr
amm
e se
perti
“P
rogr
am C
ari”
bagi
mem
astik
an ti
ada
2009
-201
3
2009
-201
3
2009
-201
5
Kes
-kes
pe
ngab
aian
w
anita
m
iski
n ya
ng
tidak
ber
upay
a be
kerja
be
rkur
anga
n.
Ban
tuan
-ban
tuan
keba
jikan
ya
ng
diag
ihka
n le
bih
saks
ama
dan
adil.
95%
w
anita
m
iski
n da
n da
if m
ener
ima
bant
uan
keba
jikan
.
43
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
wan
ita
mis
kin
serta
da
if ya
ng t
erci
cir
dan
terp
ingg
ir da
ripad
a m
ener
ima
bant
uan
keba
jikan
.
1.2.
1.6
Mew
ujud
kan
sist
em
mak
lum
at
berp
usat
pe
nerim
a ba
ntua
n.
Con
toh:
S
iste
m
Tapi
san
Pen
erim
a B
antu
an.
1.2.
1.7
Men
gkaj
i ke
mun
gkin
anm
ewuj
udka
n ja
ringa
n ke
sela
mat
an
sosi
al
teru
tam
a ba
gi
golo
ngan
ya
ng
mem
erlu
kan.
2009
-201
5
2009
-201
5
Ban
tuan
-ban
tuan
keba
jikan
ya
ng
diag
ihka
n le
bih
saks
ama
dan
adil.
Taha
p pe
rlind
unga
n ke
wan
gan
bagi
go
long
an w
anita
yan
g tid
ak b
erup
aya
beke
rja
men
ingk
at.
44
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.3
Men
gena
l pa
sti
kum
pula
n sa
sar
prog
ram
kem
iski
nan
sepe
rti:
i. w
anita
ku
rang
u
paya
ii.
w
anita
ke
tua
isi r
umah
iii
. wan
ita
yang
su
amin
ya
dala
m
taha
nan
iv.
wan
ita
yang
te
raba
i v.
pe
kerja
sek
s vi
. w
anita
m
angs
a ke
gana
san
rum
ahta
ngga
vi
i. w
anita
ora
ng
asal
viii.
wan
ita
1.3.
1M
embe
kalk
an
mak
lum
at p
rogr
am-
prog
ram
kem
iski
nan
sedi
a ad
a ke
pada
age
nsi
kera
jaan
.
1.3.
1.1
Mem
adan
kan
prog
ram
-pro
gram
pe
mba
smia
nke
mis
kina
n ya
ng
ters
enar
ai
dala
m
RM
K-9
de
ngan
ku
mpu
lan-
kum
pula
n sa
sar
ini
dan
men
yalu
rkan
ba
ntua
n ke
pada
m
erek
a m
elal
ui
agen
si
kera
jaan
ya
ng
berk
enaa
n.
2009
-201
0P
rogr
am-p
rogr
am
pem
basm
ian
kem
iski
nan
mel
iput
i se
mua
ka
tego
ri w
anita
.
Sem
uaag
ensi
ya
ng
terli
bat
dala
m
pem
basm
ian
kem
iski
nan
teru
tam
anya
ICU
, di b
awah
Ja
bata
nP
erda
naM
ente
ri.
45
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
A
ktiv
iti U
mum
Te
mpo
hO
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
peke
rja
lada
ng
ix.
wan
ita
yang
m
engh
idap
HIV
da
n m
empu
nyai
m
asal
ahke
wan
gan
x. w
anita
war
ga
emas
ya
ng
beru
mur
lebi
h 70
ta
hun
dan
beris
iko
tingg
i m
engh
adap
i m
asal
ahke
mis
kina
n.
WANITA DANUNDANG-UNDANG
46
III. WANITA DAN UNDANG-UNDANG
Pelbagai usaha menambah baik perundangan telah dilaksanakan
bagi menangani diskriminasi terhadap wanita, antara lain, pindaan ke
atas Perkara 8(2) Perlembagaan Persekutuan yang menjamin tiada
diskriminasi berasaskan gender serta beberapa akta dan peraturan
seperti Akta Pencen 1980, Akta Tanah (Kawasan Penempatan
Berkelompok) 1960, Kanun Keseksaan, Kanun Tatacara Jenayah
dan Peraturan-Peraturan Imigresen 1963. Namun, masih terdapat
unsur-unsur diskriminasi terhadap wanita dalam beberapa
perundangan dan keperluan mengharmonikan prinsip-prinsip
Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against
Women (CEDAW) dalam perundangan sedia ada dan dalam
penggubalan undang-undang baru.
Kurang kesedaran di kalangan wanita tentang hak-hak mereka di sisi
undang-undang juga menyebabkan diskriminasi terhadap wanita
masih wujud dan membuka ruang kepada sesetengah pihak untuk
mengambil kesempatan. Oleh itu, wanita perlu diberikan kefahaman
untuk menuntut hak-hak mereka dari segi undang-undang.
Pelan Tindakan ini menggariskan objektif dan strategi bagi
menangani unsur-unsur diskriminasi terhadap wanita dalam
perundangan seperti berikut:
47
PELA
N T
IND
AK
AN
PEM
BA
NG
UN
AN
WA
NIT
A
SEK
TOR
: WA
NIT
A D
AN
UN
DA
NG
-UN
DA
NG
Obj
ektif
1. M
enge
nal p
asti
dan
mem
inda
und
ang-
unda
ng d
an p
erun
tuka
n se
dia
ada
dan
pros
edur
yan
g m
endi
skrim
inas
ikan
wan
ita.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
1.1
Mem
inda
m
ana-
man
a pe
runt
ukan
ya
ng
men
disk
rimin
asik
an
wan
ita.
1.1.
1 M
enen
tuka
n sk
op
defin
isi
disk
rimin
asi
terh
adap
wan
ita
yang
je
las
dan
bole
h di
terim
a da
lam
ko
ntek
s M
alay
sia.
1.1.
1.1
Men
gena
l pa
sti
unda
ng-
unda
ng s
edia
ada
yan
g m
empu
nyai
un
sur
disk
rimin
asi
terh
adap
w
anita
.
1.1.
1.2
Men
gkaj
i pem
akai
an d
an
kesa
n un
dang
-und
ang
sedi
a ad
a se
perti
Per
kara
8(
2)
Per
lem
baga
an
Per
seku
tuan
.
2009
-201
0
2009
-201
0
Sat
u un
dang
-und
ang
yang
m
empu
nyai
un
sur
disk
rimin
asi
terh
adap
w
anita
di
pind
a.
Und
ang-
unda
ng
berh
ubun
g de
finis
i di
skrim
inas
i te
rhad
ap
wan
ita d
iwuj
udka
n.
• A
GC
•
JKS
M
• K
PW
KM
•
Ahl
i ak
adem
ik
• A
gens
i-ag
ensi
K
eraj
aan
yang
berk
aita
n•
NG
O
• P
enga
mal
un
dang
-
48
1.1.
2 M
emud
ahka
n pe
nafs
iran
unda
ng-u
ndan
gda
npe
laks
anaa
npr
osed
ur.
1.1.
2.1
Men
jala
nkan
kaj
ian
dan
mem
inda
un
dang
-un
dang
da
n pr
osed
ur
yang
be
rkai
tan
supa
ya
mud
ah d
ifaha
mi.
1.1.
2.2
Mem
udah
kan
sem
ua
pros
es
pe
rmoh
onan
be
rkai
tan
unda
ng-
unda
ng k
elua
rga
sepe
rti
kes–
kes
penc
erai
an
(naf
kah,
hak
pen
jaga
an,
harta
sep
enca
rian
dsb.
).
1.1.
2.3
Mew
ujud
kan
sist
em
pem
anta
uan
un
tuk
mem
udah
kan
peng
esan
an
te
rhad
apke
s m
ahka
mah
se
perti
ke
s-ke
s ke
luar
ga
dan
kes
kega
nasa
n te
rhad
ap
wan
ita.
2009
-201
3
2009
-201
5
2009
-201
5
Und
ang-
unda
ng
dan
pros
edur
yan
g su
kar
difa
ham
i dip
inda
.
Kes
-kes
te
rtung
gak
sepe
rti
kes–
kes
penc
erai
an
(naf
kah,
ha
k pe
njag
aan,
har
ta
sepe
ncar
ian
dsb
.)
berk
uran
gan.
Mak
lum
at
men
gena
i ke
s-ke
s m
ahka
mah
m
udah
dia
kses
.
unda
ng
• AG
C
• JK
SM
•
Bad
an
Keha
kim
an
• KP
WK
M
• Ah
li ak
adem
ik
• Ag
ensi
-ag
ensi
Kera
jaan
ya
ngbe
rkai
tan
• N
GO
•
Pen
gam
al
unda
ng-
unda
ng
49
1.1.
2.4
Men
gena
l pa
sti
perc
angg
ahan
an
tara
un
dang
-und
ang
sivi
l da
n sy
aria
h be
rkai
tan
deng
an
hak-
hak
dan
perli
ndun
gan
wan
ita
supa
ya
tidak
w
ujud
di
skrim
inas
i te
rhad
ap
wan
ita
sela
ras
deng
an
Per
kara
8(
2)
Perle
mba
gaan
P
erse
kutu
an.
2009
-201
5
Per
untu
kan
yang
be
rcan
ggah
an
tara
un
dang
-und
ang
sivi
l da
n sy
aria
h ya
ng
berk
aita
n de
ngan
ha
k-ha
k da
n pe
rlind
unga
n w
anita
di
sela
rask
an.
50
Obj
ektif
2. M
engi
nteg
rasi
kan
prin
sip-
prin
sip
CED
AW
ke
dala
m p
erun
tuka
n un
dang
-und
ang
tert
aklu
k ke
pada
re
serv
asi.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/ Pe
laks
ana
2.1
Men
entu
kan
unda
ng-u
ndan
gne
gara
se
lara
s de
ngan
pr
insi
p C
ED
AW
.
2.1.
1M
engk
aji
sem
ula,
mem
inda
un
dang
-und
ang
sedi
a ad
a at
au
men
ggub
al
unda
ng-u
ndan
gba
ru,
seki
rany
a pe
rlu.
2.1.
1.1
Men
gada
kan
kons
ulta
nsi
dan
rang
kaia
n ke
rjasa
ma
de
ngan
age
nsi k
eraj
aan,
bu
kan
kera
jaan
da
n m
asya
raka
t si
vil
yang
be
rken
aan
men
ggun
akan
pend
ekat
an m
ulti-
sekt
or
sine
rgi.
2009
-201
0 K
efah
aman
ag
ensi
ke
raja
an
dan
mas
yara
kat
sivi
l te
ntan
g pe
ntin
gnya
m
engi
nteg
rasi
kan
prin
sip
CE
DAW
dal
am
unda
ng-u
ndan
gne
gara
men
ingk
at.
• A
GC
•
KP
WK
M
• A
gens
i-ag
ensi
Kera
jaan
ya
ngbe
rkai
tan
• N
GO
•
Pen
gam
al
unda
ng-
unda
ng•
Inst
itusi
pe
ngaj
ian
tingg
i dan
ba
dan-
bada
n
51
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
gi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi/
Pela
ksan
a
2.1.
1.2
Men
jala
nkan
pe
nyel
idik
anpe
rban
ding
an
dari
aspe
k pe
mak
aian
, am
alan
d
an
kes
an
unda
ng-u
ndan
g se
dia
ada
deng
an n
egar
a la
in
term
asuk
un
dang
-un
dang
sya
riah.
2.1.
1.3
Men
gkaj
i da
ri se
mas
a ke
se
mas
a re
serv
asi-
rese
rvas
i CE
DA
W.
2.1.
1.4
Men
gkaj
i
sem
ula
dan
mem
inda
un
dang
-un
dang
sed
ia a
da y
ang
berk
aita
n.
2009
-201
0
200
9-20
13
2009
-201
5
Prin
sip
CE
DA
W
diin
tegr
asik
an
dala
m
unda
ng-u
ndan
gne
gara
.
Res
erva
si-r
eser
vasi
C
EDAW
di
tarik
ba
lik
balik
.
Und
ang-
unda
ng
yang
be
runs
ur
disk
rimin
asi
terh
adap
wan
ita d
ikaj
i se
mul
a da
n di
pind
a.
peny
elid
ikan
52
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
gi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi/
Pela
ksan
a
2.1.
1.5
Men
gkaj
i ke
mun
gkin
anpe
nggu
bala
n un
dang
-un
dang
ke
saks
amaa
n ge
nder
.
2.1.
1.6
Men
ggun
akan
pr
insi
p-pr
insi
p C
ED
AW
da
n pe
rund
anga
n te
mpa
tan
seba
gai
seba
hagi
an
darip
ada
mod
ul
pend
idik
an
peru
ndan
gan
dan
latih
an k
epad
a pe
gaw
ai-
pega
wai
pe
rund
anga
n se
perti
ha
kim
, pe
guam
da
n pe
ndak
wa
raya
.
2009
-201
5
2009
-201
5
Und
ang-
unda
ng
kesa
ksam
aan
gend
er
digu
bal.
Taha
p ke
seda
ran
dan
peng
etah
uan
pega
wai
-pe
gaw
ai
peru
ndan
gan
sepe
rti h
akim
, peg
uam
da
n pe
ndak
wa
raya
te
rhad
ap
prin
sip-
prin
sip
CE
DA
W
men
ingk
at.
53
Obj
ektif
3. M
enin
gkat
kan
taha
p pe
rkhi
dmat
an M
ahka
mah
Siv
il da
n M
ahka
mah
Sya
riah
supa
ya le
bih
efek
tif d
an
efis
yen.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Pe
laks
anaa
nO
utco
me
Age
nsi/
Pela
ksan
a
3.1
Men
yedi
akan
pe
rkhi
dmat
anya
ng
baik
, ad
il,
ceka
p da
n be
rkes
an.
3.1.
1M
enin
gkat
kan
ke
seda
ran
tent
ang
kew
ujud
an
inst
rum
en-
inst
rum
en
anta
raba
ngsa
yang
be
rkai
tan
deng
an
wan
ita
sepe
rti
CED
AW
ke
pada
pa
ra
haki
m,
peng
amal
unda
ng-u
ndan
gda
n la
in-la
in.
3.1.
1.1
Men
ingk
atka
n la
tihan
ke
peka
an
gend
er
kepa
da
haki
m
dan
bada
n pe
rund
anga
n.
3.1.
1.2
Men
ingk
atka
n ku
aliti
pe
rkhi
dmat
an
dan
peng
urus
an m
ahka
mah
te
rmas
ukm
elak
sana
kan
e–
man
agem
ent.
2009
-201
0
2009
-201
3
Taha
p ke
peka
an
gend
er p
ara
haki
m d
an
bada
n pe
rund
anga
n m
enin
gkat
.
Kes
-kes
ya
ng
tertu
ngga
k m
eleb
ihi
seta
hun
berk
uran
gan.
• S
PK
P
• SP
A
• JP
A
• A
GC
•
JKS
M
• KP
WK
M
• IL
KA
P
• IL
IM
• N
GO
54
3.1.
1.3
Mel
antik
da
n m
enin
gkat
kan
bila
ngan
ha
kim
w
anita
di
M
ahka
mah
Sya
riah.
3.1.
1.4
Men
amba
hkan
peng
ambi
lan
kaki
tang
an y
ang
terla
tih/
sesu
ai
di
sa
mpi
ng
men
gada
kan
latih
an
seca
ra
inte
nsif
dan
men
amba
hkan
kem
ahira
n da
n ke
paka
ran
di k
alan
gan
kaki
tang
an.
3.1.
1.5
Men
ingk
atka
n bi
lang
an
haki
m
wan
ita
di
Mah
kam
ah
Siv
il da
n m
enca
pai
seku
rang
-ku
rang
nya
30%
pe
nyer
taan
w
anita
di
pe
ringk
at
pem
buat
ke
putu
san
dan
mem
egan
g ja
wat
an
2009
-201
3
2009
-201
5
2009
-201
5
Hak
im
wan
ita
bagi
M
ahka
mah
S
yaria
h di
lant
ik.
Per
khid
mat
anM
ahka
mah
S
ivil
dan
Mah
kam
ah
Sya
riah
ditin
gkat
kan
deng
an
taha
p ke
puas
an
pela
ngga
n di
tingk
atka
n se
bany
ak 5
%.
Bila
ngan
hak
im w
anita
di
M
ahka
mah
S
ivil
men
ingk
at.
Sek
uran
g-ku
rang
nya
30%
ja
wat
an
di
pe
ringk
at
pem
buat
ke
putu
san
disa
ndan
g ol
eh
wan
ita
term
asuk
55
3.1.
2 M
ewuj
udka
n m
ekan
ism
e pe
laks
anaa
n ya
ng
lebi
h be
rkes
an.
yang
se
laya
knya
di
m
ahka
mah
. 3.
1.2.
1 M
enam
bahk
an
kem
ahira
n da
n ke
paka
ran
di k
alan
gan
peng
amal
un
dang
-un
dang
da
n pe
ngua
t ku
asa.
3.
1.2.
2 M
ewuj
udka
n m
edia
si
untu
k ke
s-ke
s ke
luar
ga
di M
ahka
mah
Siv
il.
3.1.
2.3
Mem
perlu
as
dan
mem
perk
ukuh
kan
perk
hidm
atan
m
edia
si
di M
ahka
mah
Sya
riah.
20
09-2
010
20
09-2
013
20
09-2
013
jaw
atan
ya
ng
sela
yakn
ya
di
mah
kam
ah.
Kem
ahira
n da
n ke
paka
ran
di k
alan
gan
peng
amal
un
dang
-un
dang
da
n pe
ngua
t ku
asa
men
ingk
at.
Per
atus
an
kes-
kes
kelu
arga
di M
ahka
mah
S
ivil
yang
dis
eles
aika
n da
lam
te
mpo
h du
a bu
lan
men
ingk
at.
Per
atus
an
kes-
kes
kelu
arga
di M
ahka
mah
S
yaria
h ya
ng
dise
lesa
ikan
da
lam
te
mpo
h du
a bu
lan
men
ingk
at.
•
SP
KP
•
SP
A
• JP
A
• A
GC
•
JKS
M
• KP
WK
M
• IL
KA
P
• IL
IM
• P
enga
mal
un
dang
-un
dang
•
NG
O
56
3.1.
2.4
Mem
perlu
aska
n pe
nubu
han
Mah
kam
ah
Kel
uarg
a di
Mah
kam
ah
Sivi
l. 3.
1.2.
5 M
enin
gkat
kan
advo
kasi
ke
ara
h pe
nyer
agam
an
unda
ng-u
ndan
g sy
aria
h te
ruta
ma
unda
ng-
unda
ng k
elua
rga
Isla
m.
20
09-2
015
20
09-2
015
Mah
kam
ah
Kel
uarg
a di
tubu
hkan
di
M
ahka
mah
S
ivil
seku
rang
-kur
angn
ya d
i tig
a bu
ah n
eger
i. U
ndan
g-un
dang
sy
aria
h te
ruta
ma
unda
ng-u
ndan
g ke
luar
ga
Isla
m
dise
raga
mka
n.
57
Obj
ektif
4. M
ewuj
udka
n ke
seda
ran
men
gena
i hak
-hak
wan
ita d
i si
.gnadnu-gnadnu is
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Pela
ksan
aan
Out
com
eA
gens
i/Pe
laks
ana
4.1
Mem
beri
pend
idik
an
dan
pend
edah
anm
enge
nai
hak
wan
ita
term
asuk
pe
mah
aman
tent
ang
aspe
k un
dang
-und
ang
syar
iah.
4.1.
1M
enin
gkat
kan
advo
kasi
ke
pada
se
mua
la
pisa
n m
asya
raka
t.
4.1.
1.1
Men
gada
kan
kurs
us,
beng
kel
dan
cera
mah
ke
pe
ringk
at
akar
um
bi.
4.1.
1.2
Men
yeba
r lu
as
mak
lum
at
mel
alui
m
edia
ce
tak
dan
elek
troni
k.
4.1.
1.3
Men
ggal
akka
n pe
nyer
taan
ka
um
wan
ita
dala
m
aktiv
iti
2009
-201
0
2009
-201
0
2009
-201
0
Kes
edar
an
wan
ita
men
gena
i ha
k-ha
k w
anita
di
si
si
unda
ng-u
ndan
gdi
tingk
atka
n se
bany
ak 5
%.
Taha
p pe
mah
aman
m
enge
nai
unda
ng-
unda
ng d
i ka
lang
an
wan
ita m
enin
gkat
.
Lebi
h ra
mai
w
anita
ya
ng
seda
r m
enge
nai
isu-
isu
berk
aita
n
• K
PW
KM
•
JPW
•
KP
KK
•
Ahl
i aka
dem
ik
• A
gens
i-ag
ensi
K
eraj
aan
yang
berk
aita
n•
ILIM
•
NG
O
• P
enga
mal
un
dang
-un
dang
• M
edia
mas
sa
• In
stitu
si d
an
pem
impi
n da
lam
58
berp
ersa
tuan
. 4.
1.1.
4 M
empe
rera
tkan
ke
rjasa
ma
pint
ar
anta
ra p
ihak
NG
O,
swas
ta
dan
Ker
ajaa
n.
20
09-2
010
peru
ndan
gan
yang
be
rkai
tan
wan
ita.
Kem
udah
an
akse
s w
anita
ke
pada
ba
ntua
n gu
aman
m
enin
gkat
.
kom
uniti
•
Sek
tor s
was
ta
• A
hli p
oliti
k te
mpa
tan
59
Obj
ektif
5. M
enin
gkat
kan
sika
p pr
ihat
in d
an s
ensi
tif d
i kal
anga
n pi
hak
peng
uatk
uasa
und
ang-
unda
ng s
upay
a le
bih
bert
angg
ungj
awab
terh
adap
wan
ita.
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
gi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi/
Pela
ksan
a
5.1
Men
ingk
atka
nke
peka
an
gend
er
agen
si
peng
uat k
uasa
.
5.1.
1M
enga
daka
n la
tihan
kh
usus
be
rkai
tan
deng
an h
ak-h
ak
wan
ita.
5.1.
1.1
Mer
angk
a m
odul
la
tihan
kh
usus
un
tuk
piha
k pe
ngua
t ku
asa
unda
ng-u
ndan
g.
5.1.
1.2
Men
ingk
atka
n pe
nget
ahua
n te
ntan
g un
dang
-und
ang
berk
aita
n de
ngan
ke
gana
san
terh
adap
w
anita
.
2009
-201
0
2009
-201
0
Taha
p ke
peka
an
gend
er p
egaw
ai a
gens
i pe
ngua
t ku
asa
men
ingk
at.
Taha
p se
nsiti
viti
pega
wai
ag
ensi
pe
ngua
t ku
asa
terh
adap
ke
s-ke
s ke
gana
san
terh
adap
w
anita
men
ingk
at.
• S
emua
ag
ensi
peng
uat
kuas
a•
PD
RM
•
AG
C
• K
PW
KM
•
Ahl
i ak
adem
ik•
Age
nsi-
agen
siK
eraj
aan
yang
berk
aita
n •
NG
O
• P
enga
mal
un
dang
-
60
5.1.
1.3
Mem
perk
emas
kan
pros
edur
ke
rja
(Sta
ndar
d O
pera
ting
Pro
cedu
re)
berk
aita
n de
ngan
pe
ngen
dalia
n ke
s-ke
s ya
ng
mel
ibat
kan
wan
ita.
20
09-2
010
Taha
p ke
puas
an
wan
ita
terh
adap
ca
ra
peng
enda
lian
kes
yang
m
elib
atka
n w
anita
m
enin
gkat
.
unda
ng
• M
ajlis
P
egua
m
Mal
aysi
a
61
Obj
ektif
6. M
enin
gkat
kan
dan
mem
perlu
aska
n sk
op p
erkh
idm
atan
dan
ban
tuan
gua
man
yan
g m
udah
dic
apai
da
n m
ampu
dip
erol
ehi o
leh
wan
ita.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi/
Pela
ksan
a
6.1
Men
ingk
atka
nda
nm
empe
rluas
kan
perk
hidm
atan
gu
aman
ya
ng
dise
diak
an
oleh
se
ktor
aw
am
dan
sekt
or
buka
n ke
raja
an.
6.1.
1 M
engg
alak
kan
pem
beri
khid
mat
ba
ntua
ngu
aman
un
tuk
men
ingk
atka
nda
nm
empe
rluas
kan
perk
hidm
atan
kepa
da
sem
ua
wan
ita
yang
m
emer
luka
n.
6.1.
1.1
Men
ingk
atka
npe
nyeb
aran
m
aklu
mat
be
rkai
tan
perk
hidm
atan
ba
ntua
n gu
aman
.
6.1.
1.2
Men
gum
pul
dan
men
gana
lisis
dat
a ke
s-ke
s ya
ng d
iken
dalik
an
oleh
pe
mbe
ri kh
idm
at
bant
uan
guam
an y
ang
mel
ibat
kan
wan
ita
seba
gai p
enga
du.
2009
-201
0
2009
-201
0
Kem
udah
an
akse
s w
anita
ke
pada
pe
rkhi
dmat
an
guam
an
men
ingk
at.
Ban
tuan
-ban
tuan
gu
aman
yan
g di
berik
an
dise
suai
kan
deng
an
kepe
rluan
wan
ita.
• B
BG
•
AG
C
• JP
A
• A
hli
akad
emik
•
Age
nsi-
agen
siK
eraj
aan
yang
be
rkai
tan
• N
GO
•
Pen
gam
al
unda
ng-
unda
ng•
Med
ia m
assa
62
6.1.
1.3
Mem
pere
ratk
an
kerja
sam
a pi
ntar
di
an
tara
pi
hak
kera
jaan
da
n or
gani
sasi
pem
beri
khid
mat
ba
ntua
n gu
aman
. 6.
1.1.
4 M
enin
gkat
kan
kepe
kaan
te
rhad
ap
kepe
rluan
w
anita
m
ener
usi
latih
an,
pend
idik
an,
kem
pen,
pu
blis
iti d
sb.
6.1.
1.5
Men
amba
hkan
bi
lang
an o
rgan
isas
i dan
ka
kita
ngan
pe
mbe
ri kh
idm
at
bant
uan
guam
an.
2009
-201
0
2009
-201
0
2009
-201
3
Khi
dmat
ba
ntua
n gu
aman
mud
ah d
icap
ai
oleh
w
anita
di
pe
ringk
at a
kar u
mbi
. K
epek
aan
pega
wai
gu
aman
te
rhad
ap
kepe
rluan
w
anita
m
enin
gkat
. B
ilang
an
wan
ita
yang
m
enda
pat
perk
hidm
atan
ba
ntua
n gu
aman
ber
tam
bah.
63
6.1.
1.6
Men
ingk
atka
n
kom
pete
nsi
pega
wai
da
n ka
kita
ngan
pe
mbe
ri kh
idm
at
bant
uan
guam
an
men
erus
i la
tihan
kh
usus
. 6.
1.1.
7 M
enye
diak
an
perk
hidm
atan
di t
empa
t ya
ng
mud
ah
diak
ses
sepe
rti
men
gada
kan
‘mob
ile c
linic
’.
20
09-2
015
20
09-2
015
Bila
ngan
kes
-kes
yan
g di
sele
saik
an
dala
m
tem
poh
yang
le
bih
cepa
t ber
tam
bah.
Li
puta
n pe
rkhi
dmat
an
bant
uan
guam
an
kepa
da
wan
ita
lebi
h m
elua
s.
64
Obj
ektif
7. M
empe
rkuk
uhka
n M
ahka
mah
Siv
il da
n M
ahka
mah
Sya
riah
deng
an m
enga
daka
n si
stem
sok
onga
n pe
rkhi
dmat
an.
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
gi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
7.1
Men
yedi
akan
si
stem
sok
onga
n pe
rkhi
dmat
anba
gi
men
anga
ni
kes-
kes
mas
alah
ke
luar
ga.
7.1.
1M
empe
rluas
kan
skop
perk
hidm
atan
Mah
kam
ah S
ivil
dan
Mah
kam
ah
Sya
riah.
7.1.
1.1
Men
yedi
akan
ku
rsus
da
n la
tihan
sa
ngku
tan
term
asuk
ke
pada
pe
gaw
ai-p
egaw
ai
dan
kaki
tang
an b
erka
itan.
7.1.
1.2
Mew
ujud
kan
perk
hidm
atan
kaun
selin
g da
n m
edia
si.
2009
-201
0
2009
-201
3
Taha
p ko
mpe
tens
i pe
gaw
ai-p
egaw
ai d
an
kaki
tang
an
yang
m
embe
ri kh
idm
at
soko
ngan
berta
mba
h.
Kes
-kes
m
asal
ah
kelu
arga
ya
ng
dise
lesa
ikan
m
elal
ui
perk
hidm
atan
kaun
selin
g da
n m
edia
si b
erta
mba
h.
• B
adan
ke
haki
man
•
KPW
KM
• B
HE
UU
•
Pen
gam
al
unda
ng-
unda
ng
65
7.1.
1.3
Men
amba
hkan
bi
lang
an
Mah
kam
ah
Kel
uarg
a di
Mah
kam
ah
Siv
il ya
ng
mes
ra
pela
ngga
n (m
engi
kut
kepe
rluan
).
7.1.
1.4
Mew
ujud
kan
piha
k be
rkua
sa
men
gena
i so
kong
an
kelu
arga
(fa
mily
-sup
port
auth
ority
) un
tuk
men
jala
nkan
pe
ngua
tkua
saan
pe
rinta
h M
ahka
mah
. 7.
1.1.
5 M
engk
aji
serta
m
enga
plik
asi
amal
an
terb
aik
dari
nega
ra lu
ar
di m
ana
bers
esua
ian.
20
09-2
015
2009
-201
5
2009
-201
5
Kes
-kes
kelu
arga
di
sele
saik
an
dala
m
suas
ana
yang
ha
rmon
i.
Kes
-kes
in
gkar
pe
rinta
h m
ahka
mah
te
ruta
ma
men
gena
i pe
mba
yara
n na
fkah
be
rkur
anga
n.
Sis
tem
so
kong
an
yang
ce
kap
dan
berk
esan
diw
ujud
kan.
66
Obj
ektif
8. M
empe
rcep
atka
n pr
oses
pen
yele
saia
n ke
s-ke
s m
ahka
mah
ber
kaita
n is
u-is
u ke
kelu
arga
an d
anm
enin
gkat
kan
mut
u pe
ngha
kim
an k
es-k
es te
rseb
ut.
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
gi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
e A
gens
i/Pe
laks
ana
8.1
Mew
ujud
kan
sist
emm
ahka
mah
yan
g kh
usus
un
tuk
peng
enda
lian
kes-
kes
berk
aita
nde
ngan
kelu
arga
.
8.1.
1M
enub
uhka
n M
ahka
mah
K
elua
rga.
8.1.
1.1
Men
ingk
atka
n ad
voka
si
kepa
dake
y pe
rson
nel
dala
m
bida
ng
keha
kim
an
dan
peru
ndan
gan
tent
ang
pent
ingn
ya
pew
ujud
an
Mah
kam
ah K
elua
rga.
8.1.
1.2
Mem
buat
ka
jian
perb
andi
ngan
de
ngan
ne
gara
la
in
men
gena
i pe
laks
anaa
nM
ahka
mah
Kel
uarg
a.
2009
-201
0
2009
-201
3
Sok
onga
n un
tuk
men
ubuh
kan
Mah
kam
ah
Kel
uarg
a di
pero
lehi
da
ripad
a ke
y pe
rson
nel
dala
m
bida
ng
keha
kim
an
dan
peru
ndan
gan.
Sis
tem
pe
laks
anaa
n M
ahka
mah
K
elua
rga
diw
ujud
kan.
• KP
WKM
•
BH
EU
U
• A
GC
67
8.1.
1.3
Men
ggub
al
Akt
a M
ahka
mah
Kel
uarg
a.
20
09-2
015
Akt
a M
ahka
mah
K
elua
rga
digu
bal
dan
dilu
lusk
an.
KEGANASANTERHADAP WANITA
68
IV. MENANGANI KEGANASAN TERHADAP WANITA
Keganasan terhadap wanita merupakan isu kritikal yang boleh
menjejaskan kemajuan dan kesejahteraan wanita. Isu ini perlu
ditangani bagi mewujudkan persekitaran yang selamat untuk wanita
supaya mereka bebas daripada penganiayaan. Dalam tempoh 2000
hingga 2007, kes rogol meningkat daripada 1,217 pada tahun 2000
kepada 3,098 pada tahun 2007. Kes keganasan rumah tangga pula
berkurangan daripada 3,468 pada tahun 2000 kepada 2,055 pada
tahun 2003 dan meningkat kepada 3,756 pada tahun 2007.
Usaha bersepadu perlu diambil bagi meningkatkan kesedaran
masyarakat khususnya wanita terhadap tanggungjawab dalam
menangani isu keganasan terhadap wanita. Program kesedaran dan
latihan berkaitan keganasan terhadap wanita hendaklah melibatkan
setiap lapisan masyarakat termasuk kaum lelaki. Perkhidmatan
sokongan sosial perlu ditingkatkan terutama dari aspek pencegahan,
perlindungan dan pemulihan.
Pelan Tindakan ini menggariskan objektif dan strategi bagi
menangani isu keganasan terhadap wanita seperti berikut:
69
PELA
N T
IND
AK
AN
PEM
BA
NG
UN
AN
WA
NIT
A
SEK
TOR
: K
EGA
NA
SAN
TER
HA
DA
P W
AN
ITA
Obj
ektif
1. M
engu
rang
kan
kes-
kes
kega
nasa
n te
rhad
ap w
anita
.
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
giA
ktiv
iti
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1
Men
cega
hke
gana
san
terh
adap
w
anita
.
1.1.
1M
enge
nal
past
i pu
nca-
punc
ake
gana
san
terh
adap
wan
ita.
1.1.
1.1
Men
jala
nkan
ka
jian
berk
enaa
n pu
nca-
punc
a ke
gana
san
terh
adap
wan
ita.
2009
-201
0P
enge
tahu
an
dan
keup
ayaa
n w
anita
dan
le
laki
ba
gi m
ence
gah
kega
nasa
nbe
rasa
skan
ge
nder
m
enin
gkat
.
• P
DR
M
• A
GC
70
Obj
ektif
K
husu
s St
rate
giA
ktiv
iti
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
1.1.
2M
enin
gkat
kan
peng
etah
uan
wan
ita
bagi
m
ence
gah
kega
nasa
nte
rhad
ap w
anita
.
1.1.
3M
emba
ngun
kan
kem
ahira
n m
empe
rtaha
nkan
diri
di
kala
ngan
w
anita
.
1.1.
2.1
Men
gada
kan
kem
pen
kese
dara
n da
n m
enye
barlu
aska
n m
aklu
mat
m
enge
nai
punc
a-pu
nca
kega
nasa
n te
rhad
ap
wan
ita k
epad
a w
anita
da
n le
laki
ba
gi
men
cega
h ke
s ke
gana
san
terh
adap
w
anita
.
1.1.
3.1
Men
yedi
akan
ke
mud
ahan
dan
ses
i la
tihan
mem
perta
hank
an
diri
di s
ekol
ah,
di t
empa
t ke
rja
dan
dala
m
kom
uniti
.
2009
-201
5
2009
-201
5
Nis
bah
kes
kega
nasa
n te
rhad
ap
wan
ita
berb
andi
ng
bila
ngan
pe
ndud
uk
wan
ita
berk
uran
gan.
Kem
udah
an
latih
an
mem
perta
hank
an
diri
men
jadi
se
baha
gian
da
ripad
a ak
tiviti
di
se
kola
h,
di
tem
pat
kerja
da
n da
lam
ko
mun
iti.
• K
PM
•
KP
T •
KPW
KM
• K
PK
K
• N
GO
• K
BS
•
KPW
KM
• K
PM
•
KP
T •
IPT
• N
GO
71
Obj
ektif
2. M
engh
apus
kan
mas
alah
pem
erda
gang
an o
rang
yan
g m
elib
atka
n w
anita
.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
eA
gens
iPe
laks
ana
2.1
Men
anga
nim
asal
ah
pem
erda
gang
anor
ang
di
kala
ngan
wan
ita
term
asuk
war
gane
gara
as
ing.
2.1.
1 M
enin
gkat
kan
usah
a m
enan
gani
mas
alah
pe
mer
daga
ngan
or
ang
mel
alui
pe
rund
anga
n,
peng
uatk
uasa
anda
n pe
rlind
unga
n m
angs
a.
2.1.
1.1
Mer
atifi
kasi
kan
triti
anta
raba
ngsa
se
perti
P
roto
col
to
Pre
vent
, S
uppr
ess
and
Pun
ish
Traf
ficki
ng
in
P
erso
ns,
espe
cial
ly
Wom
en a
nd C
hild
ren
Sup
plem
enta
ry t
o th
e U
nite
d N
atio
ns
Con
vent
ion
agai
nst
Tran
snat
iona
l O
rgan
ized
Crim
e.
2009
-201
0Tr
iti
anta
raba
ngsa
be
rkai
tan
dira
tifik
asi.
Kem
ahira
n pe
gaw
ai-
pega
wai
ya
ng
men
gend
alik
an
mas
alah
pe
mer
daga
ngan
ora
ng
men
ingk
at.
• K
DN
•
JPW
•
JKM
•
LPP
KN
•
KK
M
• K
PK
K
• A
GC
•
NG
O
72
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
eA
gens
iPe
laks
ana
2.1.
1.2
Men
ingk
atka
n us
aha
di
perin
gkat
an
tara
bang
sa
sepe
rti
kerja
sam
a se
rant
au
dan
bila
tera
l ter
utam
a de
ngan
ne
gara
as
al
man
gsa
dan
nega
ra
trans
it.
2.1.
1.3
Men
gum
pul
data
dan
m
enga
nalis
am
aklu
mat
m
enge
nai
man
gsa
wan
ita.
2009
-201
5
2009
-201
5
Kes
-kes
pem
erda
gang
an o
rang
di
ka
lang
an
wan
ita
teru
tam
a w
arga
nega
ra
asin
g be
rkur
anga
n.
Pan
gkal
an
data
m
enge
nai
man
gsa
wan
ita d
iban
gunk
an.
Pro
fil
man
gsa
wan
ita
diw
ujud
kan.
73
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
eA
gens
iPe
laks
ana
2.1.
1.4
Men
ingk
atka
n si
stem
so
kong
an
sepe
rti
peny
edia
an
rum
ah
perli
ndun
gan
dan
khid
mat
gua
man
.
2.1.
1.5
Mem
berik
an
latih
an
kepa
da
pega
wai
pe
rund
anga
n,
pega
wai
pe
ngua
t ku
asa,
pe
gaw
ai
pelin
dung
da
n pe
gaw
ai
peru
bata
n su
paya
pek
a de
ngan
ke
perlu
an
man
gsa
2009
-201
5
2009
-201
5
Per
lindu
ngan
da
n ke
bajik
an
m
angs
a te
rpel
ihar
a.
Man
gsa
wan
ita
dike
ndal
ikan
se
lara
s de
ngan
pia
wai
an y
ang
dite
tapk
an.
wan
ita.
74
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
Out
com
eA
gens
iPe
laks
ana
2.1.
1.6
Men
yedi
akan
ke
mud
ahan
pe
ruba
tan
dan
kaun
selin
g ba
gi
man
gsa
wan
ita.
2.1.
1.7
Men
gada
kan
prog
ram
ke
seda
ran
untu
k w
anita
da
n m
asya
raka
t m
enge
nai
mas
alah
pe
mer
daga
ngan
oran
g.
2009
-201
5
2009
-201
5
Gan
ggua
n em
osi/
traum
a m
angs
a da
pat
diku
rang
kan.
Bila
ngan
w
anita
te
mpa
tan
yang
m
enja
di
man
gsa
pem
erda
gang
an o
rang
te
rmas
ukdr
ug
mul
esbe
rkur
anga
n.
75
Obj
ektif
3. M
endi
dik
dan
men
ingk
atka
n ke
seda
ran
bagi
men
ghap
us s
egal
a be
ntuk
keg
anas
an te
rhad
ap
wan
ita.
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
3.1
Mem
beri
pend
idik
an
men
gena
i ke
san
nega
tif
kega
nasa
nbe
rasa
skan
ge
nder
ke
atas
w
anita
, kel
uarg
a da
nm
asya
raka
t.
3.1.
1 M
ewuj
udka
n ku
rikul
umbe
rkai
tan
kega
nasa
nbe
rasa
skan
ge
nder
.
3.1.
1.1
Men
gkaj
i se
mul
a da
n m
enam
bah
baik
m
odul
-mod
ul
latih
an
sedi
a ad
a da
n m
emba
ngun
kan
mod
ul b
aru
men
gena
i is
u ke
gana
san
bera
sask
an g
ende
r.
3.1.
1.2
Mem
bang
unka
n
2009
-201
0
2009
-201
0
Pen
geta
huan
da
n ke
mah
iran
men
anga
ni
kega
nasa
nbe
rasa
skan
gen
der
di
kala
ngan
m
asya
raka
t m
enin
gkat
.
Kem
ahira
n pe
laja
r-
• K
PM
•
KP
T •
KK
M
• JP
W
• JK
M
• LP
PK
N
• A
gens
i-ag
ensi
K
eraj
aan
berk
aita
n•
IPT
• N
GO
ku
rikul
um
peng
ajar
an
untu
k te
naga
pen
gaja
r di
in
stitu
t pe
ngaj
ian
tingg
i.
pela
jar
di
inst
itut
peng
ajia
n tin
ggi d
alam
m
enan
gani
keg
anas
an
bera
sask
an
gend
er
men
ingk
at.
76
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
3.2
Men
ingk
atka
n ke
seda
ran
men
gena
i se
gala
as
pek
berk
aita
nke
gana
san
bera
sask
an
gend
er.
3.2.
1 M
enin
gkat
kan
usah
a-us
aha
advo
kasi
be
rkai
tan
sega
la
aspe
k ke
gana
san
bera
sask
an
gend
er.
3.1.
1.3
Mem
asuk
kan
pend
idik
an k
esed
aran
m
enge
nai
kega
nasa
n be
rasa
skan
ge
nder
da
lam
ku
rikul
um
pend
idik
an s
edia
ada
.
3.2.
1.1
Mel
aksa
naka
ntra
inin
g-of
-trai
ners
(T
OT)
da
lam
bi
dang
ke
peka
an g
ende
r da
n ka
edah
m
enan
gani
ke
gana
san
bera
sask
an g
ende
r.
2009
-201
3
2009
-201
0
Sat
u ku
rikul
um
berk
aita
n ke
gana
san
bera
sask
an
gend
er
diba
ngun
kan.
Kum
pula
n ju
rula
tih
yang
m
ahir
dala
m
kaed
ah
men
anga
ni
kega
nasa
nbe
rasa
skan
ge
nder
di
wuj
udka
n.
• JP
W
• JK
M
• LP
PK
N
• P
DR
M
• K
PK
K
• JA
KIM
•
ILIM
•
Bad
an-
bada
nag
ama
• N
GO
77
Obj
ektif
Khu
sus
Stra
tegi
Akt
iviti
Um
um
Tem
poh
O
utco
me
Age
nsi
Pela
ksan
a
3.2.
1.2
Men
ingk
atka
n la
tihan
ke
peka
an g
ende
r da
n la
tihan
ba
gi
men
anga
nike
gana
san
bera
sask
an
gend
er
kepa
da p
ihak
pen
guat
ku
asa
dan
agen
si
yang
ber
kaita
n.
3.2.
1.3
Men
yeba
r lu
as
mak
lum
at
men
gena
i ke
gana
san
bera
sask
an
gend
er
term
asuk
w
ujud
nya
2009
-201
0
2009
-201
0
Kem
ahira
n pe
gaw
ai-
pega
wai
ya
ng
men
gend
alik
an
kes
kega
nasa
nbe
rasa
skan
ge
nder
m
enin
gkat
.
Taha
p ke
seda
ran
mas
yara
kat
men
gena
i se
gala
as
pek
berk
aita
n k
egan
asan
be
rasa
skan
ge
nder
A
kta
Keg
anas
an
Rum
ah t
angg
a 1
994
m
elal
uike
mpe
n ad
voka
si,
risal
ah,
med
ia
ceta
k da
n m
edia
ele
ktro
nik.
men
ingk
at.