cetakan pertama 2017 - · pdf filekejururawatan: peranan penjaga dalam penjagaan warga...
TRANSCRIPT
2
Cetakan Pertama 2017
ISBN 978-967-13858-1-4
©Julius Centre University of Malaya
Jabatan Perubatan Kemasyarakatan dan Pencegahan
Hakcipta Terpelihara 2017
LEMBAGA PENYUNTING
Penasihat Editor
Dr. Zainudin Bin Mohd Ali Prof. Madya Dr. Farizah Mohd Hairi
Dr. Suriyati Binti Abdul Aziz Prof. Madya Dr. Noran Naqiah Hairi
Dr. Mohammad Faid bin Abdul Rashid Prof. Madya Dr. Choo Wan Yuen
Dr. Hjh Zaini Binti Ishak Prof. Madya Dr. Sajaratulnisah Othman
Dr. Rowena John Dr. Koh Ee Yin
Muhammad Haizril Arif Bin Md Mokhtar
Perunding
Dr. Iliza Binti Idris Siti Sa’ra Binti Yaacob
Nurfarahin Binti Sabaran Nor Akmal Shahidah Binti Saharin
Mohd Radzi Tarmizi Bin A. Halim Nor Fariza Binti Jaafar
Zahidah Binti Omar Mohd Sahriman Bin Ariffin
Norazah Binti Hamsan Sabarnur Binti Abdul Radzak
Jenniper Anak Dilang Tan Poh Chew
Nasita Binti Dollah Shivaneshwari A/P Ranganathan
Norasidah Binti Ahmad Mohd Ilham Bin Ismail
Faridah Binti Mansor Harnisha Binti Haidhir
Datin Radziah Binti Idris Ruzita Binti Ikan
Dr. Laili Bazilah Binti Baharom Siti Hajar Binti Abd Latif
Dr. Ashley Ann Decruz Dr. Liyana Binti Shamsudin
Penghargaan
Azlinda Binti Anuar Nur Asyikin Binti Yakub
Devi Peramalah Shathanapriya Amikapathi
Mohd Alif Idham bin Abd Hamid Dr. Ahmad Syamil Mohamad
Projek ini adalah kerjasama antara Universiti Malaya dengan Jabatan Kesihatan Negeri,
Negeri Sembilan (JKNNS) dan Pejabat Kesihatan Daerah Seremban yang dibiayai oleh
Geran Penyelidikan ‘Grand Challenge’ Universiti Malaya (GC001D-14HTM).
Diterbitkan oleh:
Julius Centre University of Malaya,
Jabatan Perubatan Kemasyarakatan dan Pencegahan, Fakulti Perubatan,
Universiti Malaya, 50603 Kuala Lumpur.
3
ISI KANDUNGAN
KATA PENGANTAR ........................................................................................................................................................ 5
1. PENGENALAN: WARGA EMAS ‘SEMAKIN BERUSIA SEMAKIN BERHARGA’ ............................................................ 6
2. PERGIGIAN: KESIHATAN GIGI, GUSI DAN MULUT ................................................................................................... 7
PENGETAHUAN ASAS PERGIGIAN ................................................................................................................................ 7
MASALAH PERGIGIAN WARGA EMAS ......................................................................................................................... 8
PENJAGAAN KESIHATAN PERGIGIAN ........................................................................................................................ 12
Penjagaan gigi kekal .............................................................................................................................. 12
Penjagaan gigi palsu .............................................................................................................................. 13
Pemakanan sihat untuk kesihatan pergigian .......................................................................................... 15
PERANAN PENJAGA ..................................................................................................................................................... 15
KESIMPULAN ................................................................................................................................................................... 16
3. NUTRISI & SAINS PEMAKANAN ............................................................................................................................... 17
SARANAN KEPERLUAN PEMAKANAN WARGA EMAS .............................................................................................. 18
KONSEP PEMAKANAN SIHAT .................................................................................................................... 18
PENYEDIAAN MAKANAN UNTUK WARGA EMAS ...................................................................................................... 20
Panduan penyediakan makanan untuk warga emas ............................................................................ 20
Cara Menggalakkan Warga Emas Makan ............................................................................................. 20
Penyediaan Makanan Lembut ............................................................................................................... 21
Panduan Penyediaan Makanan Warga Emas Yang Mengamalkan Diet Vegetarian ............................ 22
MASALAH KESIHATAN DAN WARGA EMAS .............................................................................................................. 23
4. KEJURURAWATAN: PERANAN PENJAGA DALAM PENJAGAAN WARGA EMAS .................................................. 29
GAYA HIDUP SIHAT WARGA EMAS ............................................................................................................................ 29
PENJAGAAN WARGA EMAS YANG MEMPUNYAI MASALAH KESIHATAN/PENYAKIT KRONIK ........................... 30
A. Diabetes ............................................................................................................................................. 30
B. Strok/Angin Ahmar .............................................................................................................................. 31
C. Masalah Sakit Puan ............................................................................................................................ 32
D. Kurang Upaya Mengawal Kencing (Inkontinen Urin) .......................................................................... 32
E. Kudis Tekanan ..................................................................................................................................... 33
F. Sakit Sendi (Arthritis) ............................................................................................................................. 34
G. Nyanyuk (Dementia) .......................................................................................................................... 34
H. Gangguan Sistem Penghadaman ...................................................................................................... 35
PENJAGAAN WARGA EMAS DAN PENGGUNAAN ALAT BANTUAN ..................................................................... 36
5. KAUNSELING & PENGURUSAN STRESS.................................................................................................................... 37
TANDA-TANDA DAN KESAN STRES .............................................................................................................................. 37
Bagaimana kita harus mengatasi masalah stress? .................................................................................. 37
4
6. PENGENDALIAN FISIOTERAPI ASAS UNTUK WARGA EMAS .................................................................................. 42
A. Jatuh .......................................................................................................................................................................... 42
Latihan keseimbangan ............................................................................................................................................... 43
Teknik bangun selepas terjatuh ................................................................................................................................. 43
B. Kecergasan ............................................................................................................................................................... 44
C. Strok ........................................................................................................................................................................... 45
D. Immobiliti ................................................................................................................................................................... 46
E. Ergonomik .................................................................................................................................................................. 46
7. PEMULIHAN CARA KERJA ....................................................................................................................................... 47
AKTIVITI KEHIDUPAN HARIAN (Activity of Daily Living, ADL)................................................................................... 47
A. Aktiviti Makan Dan Minum .................................................................................................................. 47
B. Aktiviti Memakai Baju .......................................................................................................................... 50
C. Aktiviti Mandi ...................................................................................................................................... 56
D. Aktiviti Kebersihan Diri ......................................................................................................................... 58
E. Pergerakan (Preskripsi alat bantuan bergerak) ................................................................................... 59
F. Aktiviti Kefungsian Kognitif ................................................................................................................... 59
G. Pengubahsuaian Tempat Tinggal ...................................................................................................... 61
H. Aktiviti Rehabilitasi Masa Lapang ....................................................................................................... 63
8. PENGENDALIAN & RESPON KES KECEMASAN WARGA EMAS ............................................................................. 64
A. Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) ................................................................................................................ 64
B. Tercekik (Choking) ................................................................................................................................................... 65
C. Trauma ...................................................................................................................................................................... 66
9. TERAPI SOKONGAN & BANTUAN PRAKTIK ............................................................................................................ 67
A. Perkhidmatan Kerja Sosial Perubatan ................................................................................................................. 67
B. Jenis Intervensi .................................................................................................................................... 67
(1) Terapi Sokongan ................................................................................................................................ 67
(2) Bantuan Praktik .................................................................................................................................. 68
C. Carta Aliran Rujukan ............................................................................................................................................... 68
D. Kriteria Mohon Perkhidmatan Kerja Sosial Perubatan ...................................................................................... 68
E. Sumber Bantuan ....................................................................................................................................................... 69
F. Peranan Penjaga ..................................................................................................................................................... 69
G. Rujukan Perkhidmatan dan Bantuan .................................................................................................................. 69
RUJUKAN ..................................................................................................................................................................... 72