aplikasi kaedah negotiated drawing dalam proses ...ir.upsi.edu.my/3028/1/aplikasi kaedah negotiated...

APLIKASI KAEDAH "NEGOTIATED DRAWING" DALAM PROSES

PEMBELAJARAN DUNIA SENI VISUAL KURIKULUM STANDARD

SEKOLAH RENDAH BAHAGIAN MIRI, SARAWAK.

SAZLINA BINTI NOR AZMI

TESIS DIKEMUKAKAN BAGI MEMENUHI SYARAT UNTUK MEMPEROLEH

IJAZAH SARJANA PENDIDIKAN (MOD PENYELIDIKAN)

FAKULTI SENI, KOMPUTERAN DAN INDUSTRI KREATIF

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

2016

v

APLIKASI KAEDAH "NEGOTIATED DRAWING" DALAM PROSES

PEMBELAJARAN DUNIA SENI VISUAL KURIKULUM STANDARD

SEKOLAH RENDAH DI BAHAGIAN MIRI, SARAWAK.

ABSTRAK

Kajian ini bertujuan untuk melihat keberkesanan Kaedah "Negotiated Drawing". Kaedah

ini digunakan untuk meningkatkan kemahiran melukis dalam kalangan murid Sekolah

Rendah. Kajian kualitatif ini menggunakan kaedah temu bual, pemerhatian dan analisis

artifak untuk mengukur perubahan, perkembangan kemahiran dan minat murid dalam

lukisan. Maklumat pencapaian murid dikumpulkan dengan menggunakan ujian pra dan

ujian pasca. Seramai 26 orang murid Tahun 2, 3 dan 5 di SK Rumah Mentali, Subis

dipilih sebagai informan kajian. Daripada penyelidikan yang dijalankan, hasil kajian

menunjukkan Kaedah "Negotiated Drawing" memberi kesan yang baik terhadap

peningkatan kemahiran murid dalam melukis. Selain itu, dapatan dari aspek minat murid

adalah positif mengikut eviden yang dikumpul terhadap pencapaian murid. Perlaksanaan

kaedah ini dapat membina insan yang kreatif, inovatif, proaktif dan mampu berdaya saing

dalam meningkatkan kemahiran melukis. Justeru, Kaedah "Negotiated Drawing" sesuai

diterapkan sebagai salah satu kaedah dalam konteks pengajaran dan pembelajaran

lukisan.

vi

APPLICATION OF NEGOTIATED DRAWING METHOD IN VISUAL ARTS

LEARNING PROCESS BASED ON THE PRIMARY SCHOOL CURRICULUM

STANDARDS IN MIRI, SARAWAK.

ABSTRACT

The purpose of this study is to determine the effectiveness of Negotiated Drawing

method. This method is adopted to enhance the drawing skills among primary pupils.

This qualitative study used interviews, observation and artifact analysis to measure

changes, skills, development and pupils' interest in painting. The pupils' improvement

results were collected from the pre-test and post-test. 26 pupils from Year 2, 3 and 5 in

SK Rumah Mentali, Subis were selected as informant. From the research, the data

revealed that Negotiated Drawing has positive effect based on the collected evidence of

the pupils' achievement and improvement of drawing skills. Despite that, the methods

gave positive results on the pupils' interest. Application of this method is able to make

pupils more creative, innovative, proactive and competitive in becoming a competent

drawer. Moreover, Negotiated Drawing method is suitable to be implemented as one of

the methods for teaching and learning drawing.

vii

KANDUNGAN

Muka Surat

HALAMAN JUDUL i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL ix

SENARAI RAJAH xi

BAB 1 PENGENALAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Penyelidikan 3

1.3 Penyataan Masalah 3

1.4 Tujuan Kajian 7

1.5 Objektif Kajian 7

1.6 Persoalan Kajian 8

1.7 Kepentingan Kajian 8

viii

1.8 Skop dan Batasan Kajian 10

1.9 Kerangka Konsep 11

BAB 2 TINJAUAN LITERATUR

2.1 Pengenalan 13

2.1.1 Kaedah 13

2.1.2 Kaedah "Negotiated Drawing" 14

2.1.3 Kaedah "Step-by-step" 20

2.1.4 Kemahiran Melukis 25

2.1.5 Kaedah "Step-by-step" dalam Kaedah "Negotiated 28

Drawing"

2.2 Kajian-kajian Lepas terhadap Aktiviti Melukis

2.2.1 Kajian Luar Negara 34

2.2.2 Kajian Dalam Negara 38

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 40

3.2 Pendekatan Kajian 41

3.3 Reka Bentuk Kajian 44

ix

3.4 Lokasi Kajian 46

3.5 Teknik Pengumpulan Data 47

3.6 Pengendalian Kajian 47

3.6.1 Temubual 49

3.6.2 Pemerhatian 50

3.7 Kaedah Analisis Data 56

3.8 Kebolehpercayaan Data 57

3.9 Rumusan 58

BAB 4 DAPATAN KAJIAN

4.1 Pengenalan 59

4.2 Persoalan Kajian 1 60

4.2.1 Himpunan Hasil Karya Murid 60

4.2.1.1 Penilaian 66



4.3 Persoalan Kajian 2 72

4.3.1 Pemerhatian 72

x

4.3.2 Temubual 78

a) Guru 78

b) Murid 79

BAB 5 PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN

5.1 Pengenalan 80

5.1.1 Persoalan 1 80



5.1.4 Cadangan 87

RUJUKAN 91

LAMPIRAN 96

xi

SENARAI RAJAH

Rajah Muka Surat

Rajah

1.9.1

Kerangka Konseptual adaptasi daripada Kaedah “Negotiated

Drawings” oleh Maureen Cox (1997)

11

Rajah

2.1.2.1

Diagram Perlaksanaan Kaedah “Negotiated Drawings”

dalam Aktiviti Melukis.

15

Rajah

2.1.3.1

Diagram Perlaksanaan Teknik “Step-by-step” daripada

Kaedah “Negotiated Drawings” dalam Pembelajaran dan

Pengajaran Dunia / Pendidikan Seni Visual.

20

Rajah

2.1.5.1

Penggabungjalinan Teknik “Step-by-step” dan Kaedah

“Negotiated Drawings”

31

Rajah

3.2.1

Gelungan Perancangan Kajian Tindakan mengikut Model

Kajian Tindakan Mc-Kernan.

41

Rajah

4.2.1.1

Perbandingan Hasil Karya 2 daripada 7 Murid dari Tahun 2

antara Ujian Pra dengan Ujian Pos.

62

Rajah

4.2.1.2



67

Rajah

4.2.1.3



70

Rajah

5.1.2.1

Graf Bar Menunjukkan Dapatan daripada Hasil Jadual

Pemerhatian yang Dijalankan Sebelum dan Selepas Rawatan

Kaedah “Negotiated Drawings”.

83

xii

SENARAI JADUAL

Jadual Muka Surat

Jadual

3.6.2.1

Jadual Pemerhatian Terhadap Sampel Sepanjang Pengajaran

Sebelum Penggunaan Kaedah Melukis Rangka dan Bulatan.

51

Jadual

3.6.3.2

Rubrik Penilaian Mengenai Kemahiran dan Perkembangan

Murid Sepanjang Karya Setelah Kajian Tindakan

Dijalankan.

54

Jadual

4.3.1.1

Jadual Pemerhatian Item 1 Terhadap Murid Sebelum dan

Selepas Rawatan Kaedah “Negotiated Drawings” dijalankan.

73

Jadual

4.3.1.2


Selepas Rawatan Kaedah “Negotiated Drawings”

dijalankan.

74

Jadual

4.3.1.3



75

Jadual

4.3.1.4



76

Jadual

4.3.1.5



77

xiii

SENARAI GAMBAR

Gambar Muka Surat

Gambar

3.2.1

Perlaksanaan Kajian Tindakan Gelungan Kedua oleh Murid

Tahun 3.

44

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pengenalan

Mata pelajaran Pendidikan Seni Visual ialah mata pelajaran teras di sekolah rendah dalam

Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR). Mata pelajaran ini wajib dipelajari oleh

semua murid sekolah rendah secara berterusan dari darjah 1 hingga darjah 6. Dalam

kurikulum Standard Sekolah Rendah, Dunia Seni Visual lebih menjurus kepada seni

tampak untuk memberi peluang kepada murid-murid, memupuk minat,

memperkembangkan keperibadian, kepekaan dan memberi kesedaran terhadap nilai-nilai

kesenian dan alam sekitar serta kaitannya dengan mata pelajaran lain.

Menurut Kurikulum Standard Sekolah Rendah Dunia Seni Visual juga, salah satu

objektif pengajaran di sekolah rendah ialah mengembangkan kemahiran asas dalam

pelbagai kegiatan seni visual ( Kementerian Pelajaran Malaysia, Kurikulum Standard

2

Sekolah Rendah Tahun 3 : Dunia Seni Visual. )

Kegiatan seni yang dimaksudkan,dijalankan berdasarkan empat bidang iaitu bidang

menggambar, membuat corak dan rekaan, membentuk dan membuat binaan dan mengenal

kraf tradisional. Salah satu kemahiran asas yang harus dikuasai ialah kemahiran melukis.

Kemahiran ini merupakan kemahiran asas yang terdapat dalam bidang menggambar

daripada Sukatan Pelajaran PSV Sekolah Rendah. Day (2012) menyatakan

“ Drawing is probably the most pervasive of all art activities engaged

in by children. Through drawing, children explore media, the creation

of symbols, the development of narrative themes and solving of visual

problems.”( Day,M. & Al Hurwitz, 2012 ms.99 ).

Daripada kenyataan di atas, kemahiran melukis merupakan satu kemahiran yang

penting dan utama dalam penghasilan sesuatu karya seni. Melalui lukisan, kanak-kanak

dapat meneroka media, mengenal simbol, mengenal perkembangan tema naratif serta

menyelesaikan masalah melalui perkembangan persepsi visual. Kenyataan ini juga selaras

dengan objektif dalam Huraian Sukatan Pelajaran PSV iaitu menajamkan daya persepsi dan

imaginasi. Ia juga selaras dengan salah satu tumpuan Sukatan Pelajaran iaitu memberi

tumpuan dari aspek interaksi yang kritis dan kreatif dengan alat dan bahan.

3

1.2 Latar Belakang Penyelidikan

Dalam penyelidikan ini, kajian akan dijalankan bagi mengkaji sejauhmana keberkesanan

Kaedah “Negotiated Drawing” dalam proses pembelajaran Dunia Seni Visual untuk

meningkatkan kemahiran melukis dalam kalangan murid Sekolah Rendah. Penyelidik akan

menjalankan ujian Pra dan Ujian Pos bagi membantu penyelidik membuat perbandingan

sebelum dan selepas penyelidikan dijalankan serta melihat sejauhmana kaedah tersebut

dapat meningkatkan minat murid Sekolah Rendah terhadap aktiviti lukisan di dalam

Pendidikan Seni Visual.

1.3 Penyataan Masalah

Mata pelajaran seni visual kini merupakan mata pelajaran teras dalam Kurikulum Standard

Sekolah Rendah (KSSR). Walau bagaimanapun, daripada tinjauan awal penyelidik iaitu

melalui Laporan Kemajuan Murid Tahun 2, 3 dan 5 yang sebelumnya, didapati bahawa

terdapat ramai murid di Sekolah Rendah yang masih belum menguasai kemahiran seni

terutamanya kemahiran melukis dengan baik. Hal ini boleh menimbulkan masalah kepada

murid-murid kerana kemahiran melukis merupakan kemahiran asas dan dapat membantu

murid dalam menghasilkan dan mempelajari pendidikan seni secara lebih meluas.

Kebanyakan hasil karya seni memerlukan kemahiran melukis untuk membuat lakaran,

perbandingan reka bentuk, penerokaan dan cara penggunaan alat dan bahan yang betul.

Selain itu ia juga mampu membantu meningkatkan kreativiti dan mengembangkan potensi

murid ke arah lebih optimum.

4

Justeru, kaedah melukis ditekankan dalam silibus mata pelajaran Pendidikan Seni

Visual di bawah KSSR dan KBSR di Sekolah Rendah. Kaedah ini dikategorikan di bawah

bidang menggambar yang bertemakan samada Alam Semulajadi atau Objek Buatan

Manusia. Aktiviti melukis dapat membantu murid dalam membuat persepsi terhadap

lukisan tersebut daripada hasil penerokaan, pemerhatian dan pengaplikasian asas seni reka

sepanjang penghasilan karya. Ini dapat membantu murid untuk memahami seni secara

lebih mendalam. Justeru, penghasilan seni dapat membimbing murid untuk berfikir secara

bijaksana.

Namun, masalah yang timbul ialah murid mengalami kesukaran untuk melukis dan

daripada hasil pemerhatian, tiadanya pengajaran terhadap kaedah yang spesifik terhadap

cara-cara melukis dengan baik. Guru juga didapati mengalami kesukaran untuk mengajar

seni kerana daripada hasil temu bual, guru yang mengajar DSV/PSV adalah bukan guru

opsyen. Selain itu, sama ada guru opsyen atau bukan opsyen, mereka kurang diberi

pendedahan dan pengetahuan terhadap kaedah-kaedah yang spesifik untuk mengajar

kemahiran seni.

Matlamat Pendidikan Seni Visual Sekolah Rendah adalah untuk melahirkan insan

yang harmonis, kritis, kreatif dan produktif menerusi pemupukan asas seni visual manakala

matlamat Pendidikan Seni Visual Sekolah Menengah adalah untuk membentuk

keperibadian generasi Malaysia yang celik budaya, mempunyai nilai-nilai estetika tinggi,

imaginasi, kritis, inovatif dan inventif. Apa yang ditemui oleh penyelidik ialah

matapelajaran ini tidak dititikberatkan di sekolah. Kenyataan ini disokong oleh Profesor

Madya Hj. Iberahim Hassan (UPSI) di mana

5

'berbanding dengan sambutan masyarakat sekolah dan juga

masyarakat setempat terhadap mata pelajaran lain yang lebih

diutamakan seperti mata-mata pelajaran matematik dan sains, mata

pelajaran pendidikan seni diletakkan sebagai pelajaran yang tidak

berkepentingan.' Beliau juga menyatakan dalam kajiannya, 'mata

pelajaran Pendidikan Seni Visual tidak dimasukkan dalam jadual

waktu rasmi alasan tidak cukup waktu mengajar. Pelajar terpaksa

belajar sendiri tanpa diurus secara rasmi.'.(2003 ms. 1 & 2)

Oleh itu, penyelidik berpendapat bahawa penyelidikan terhadap permasalahan ini

perlu dilaksanakan di sekolah tersebut dan penyelidik juga berharap bahawa hasil

penyelidikan ini dapat dijadikan panduan dan diguna pakai bagi meningkatkan kemahiran

murid dalam melukis dan meningkatkan pencapaian murid dalam Pendidikan Seni Visual.

Dalam hal ini, guru seni memainkan peranan penting untuk merealisasikan pengajaran ilmu

seni dengan mempelbagaikan strategi pengajaran mengenai kemahiran, pengetahuan dan

teknik penghasilan karya seni. Menurut Penny, S., Ford, R.,Price,L. & Young, S. (2002

ms.7)

“ Primary teachers familiarly use a full range of teaching strategies in

the course of their daily work. They should teach skills, techniques and

knowledge very directly, allow differentation by task and outcome, set

work particularly pitched at the ability range and progress being made

by individuals.”

6

Kenyataan yang dinyatakan Penny, S., Ford, R.,Price,L. & Young, S. (2002 ms.7),

juga menyatakan bahawa guru haruslah mengenakan persoalan atau memberi tugasan

mengikut tahap kebolehan dan tahap kemajuan yang mampu dicapai oleh setiap murid.

Sehubungan itu, kajian ini dijalankan untuk mengenal pasti keberkesanan kaedah melukis

iaitu Kaedah “Negotiated Drawing” bagi membantu menyelesaikan masalah murid dengan

meningkatkan kemahiran mereka untuk melukis serta dapat meningkatkan minat murid

terhadap aktiviti melukis. Ini kerana, aspek teknik dalam menghasilkan karya adalah amat

diutamakan. Goldberg (1997 ms. 54) menyatakan :

“ Technique is often aided by the awareness of available tools.

Consider watercolor painting : Having paper that does not repel water

is essential; knowing which one will serve one's purpose enables one to

paint with ease. The same is true for learning in general. Probiving

students withn proper tools enables them to work both technically and

creatively.”

Kenyataan ini memberi penekanan kepada kepentingan teknik dalam pembelajaran

Pendidikan Seni Visual. Justeru, teknik dapat membantu memudahkan penghasilan sesuatu

hasil karya seni dengan mudah. Teknik yang dimaksudkan ini ialah Kaedah “Negotiated

Drawings” di mana teknik ini menekankan interaksi murid-guru bagi mengaplikasikan dan

menggalakkan pemikiran secara kreatif dan imaginatif.

7

1.4 Tujuan Kajian

Kajian ini dijalankan untuk melihat sejauhmana kesan penggunaan strategi melukis

iaitu Kaedah “Negotiated Drawing” terhadap murid Sekolah Rendah dalam pembelajaran

dan pengajaran Dunia/ Pendidikan Seni Visual. Kajian ini juga dijalankan untuk melihat

sejauhmana kaedah tersebut dapat meningkatkan minat murid Sekolah Rendah terhadap

aktiviti lukisan di dalam Dunia / Pendidikan Seni Visual. Seterusnya, penyelidik akan

mencadangkan penambahbaikan terhadap kaedah tersebut yang berkesan untuk aktiviti

melukis didalam KSSR.

1.5 Objektif Kajian

Berdasarkan penyataan tujuan kajian, berikut adalah objektif kajian yang dirangka :

i) Mengkaji bagaimanakah murid-murid melukis dengan penggunaan Kaedah

“Negotiated Drawing” dalam mata pelajaran Pendidikan Seni Visual di

kalangan murid sekolah rendah.

ii) Mengkaji hasil lukisan daripada penggunaan Kaedah “Negotiated Drawing”

dalam mata pelajaran Dunia / Pendidikan Seni Visual dalam kalangan murid

sekolah rendah?

iii) Mengenalpasti kesan pengaplikasian kaedah “Negotiated Drawing”

terhadap minat murid-murid dalam pembelajaran dan pengajaran Dunia /


8

1.6 Persoalan Kajian

Berdasarkan objektif kajian, berikut adalah persoalan-persoalan kajian yang dirangka :

i) Bagaimanakah murid-murid melukis dengan penggunaan Kaedah

“Negotiated Drawing”?

ii) Apakah hasil lukisan daripada penggunaan kaedah “Negotaited Drawing”

dalam Mata pelajaran Dunia / Pendidikan Seni Visual dalam kalangan murid

sekolah rendah?

iii) Apakah kesan pengaplikasian kaedah “ Negotiated Drawing” terhadap

minat murid-murid dalam pembelajaran dan pengajaran DSV/ PSV?

1.7 Kepentingan Kajian

Kajian ini penting kerana ia berasaskan objektif yang ditentukan oleh Kementerian

Pelajaran Malaysia dalam Kurikulum Standard Sekolah Rendah Dunia Seni Visual (KSSR

DSV). Salah satunya ialah mengembangkan kemahiran asas dalam pelbagai kegiatan seni

visual. Kajian ini juga penting kerana ia menepati hasrat Kementerian Pelajaran Malaysia

dalam menteraskan Dunia Seni Visual kepada semua murid di sekolah rendah. Justeru,

kajian ini merupakan satu usaha penambahbaikan kepada Kementerian Pelajaran Malaysia,

Jabatan Pelajaran Negeri dan sekolah – sekolah di seluruh Malaysia bagi merangka dan

9

membina modul pembelajaran dan pengajaran guru dalam Dunia Seni Visual khususnya

murid KSSR iaitu yang berada di tahap 1 sekolah rendah.

Seterusnya, kajian ini dapat membantu mengenalpasti kaedah, metod dan sumber

pembelajaran yang lebih berkesan untuk murid sekolah rendah khususnya murid tahap 1

bagi mempelajari dan menyelami Dunia Seni Visual. Ibu bapa dan waris murid juga dapat

memanfaatkan kajian ini bagi membimbing anak-anak didik mereka untuk mencintai

Dunia Seni Visual dan menerapkannya dalam kehidupan.

Disamping itu, kajian yang dijalankan ini diharapkan dapat menjadi sebahagian

daripada sumber ilmiah bagi generasi penyelidik yang memperjuangkan aspirasi

Kementerian Pelajaran dalam merealisasikan Dunia Seni Visual terhadap murid-murid di

sekolah rendah.

Kepentingan kajian ini adalah dirumuskan seperti yang berikut :

1.7.1 Kajian ini penting bagi membantu pihak Kementerian Pelajaran Malaysia

khususnya bahagian Dunia Seni Visual bagi membuat penilaian, mengkaji,

membuat penambahbaikan dalam merangka Kurikulum Standard Dunia

Seni Visual di sekolah-sekolah seluruh Malaysia.

1.7.2 Kajian ini dapat memberi pendedahan kepada warga pendidikan dan

masyarakat mengenai kaedah-kaedah dan model-model dalam pembelajaran

dan pengajaran Dunia Seni Visual. Kajian ini juga diharap dapat mendidik

para pelajar untuk menjadi insan yang harmoni, kritis, kreatif dan produktif

10

menerusi pemupukan asas seni visual seperti yang dinyatakan dalam

matlamat Kurikulum Standard Dunia Seni Visual yang dirangka oleh

Kementerian Pelajaran Malaysia.

1.7.3 Mengaplikasikan kaedah-kaedah yang bersesuaian dan mantap dalam

Kurikulum Pendidikan Seni khususnya KSSR : Dunia Seni Visual.

Disamping itu, memberi dorongan kepada seluruh warga pendidikan agar

menghayati kaedah – kaedah dalam pembelajaran dan pengajaran di sekolah

rendah.

1.7.4 Kajian ini juga bagi menyempurnakan hasrat dan usaha dalam Falsafah

Pendidikan Kebangsaan bagi memperkembangkan potensi individu secara

menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan

harmonis dari segi intelek , rohani, emosi dan jasmani.

1.8 Skop dan Batasan Kajian

Kajian ini akan dijalankan di sebuah sekolah pedalaman di Daerah Subis, Miri, Sarawak

iaitu di Sekolah Kebangsaan Rumah Mentali. Kumpulan murid melibatkan 26 orang murid

sekolah rendah dari tahun 2, 3 dan 5. Penyelidik memilih sampel murid yang terdiri

daripada tahap 1 iaitu tahun 2 dan 3, manakala tahap 2 terdiri daripada tahun 5 bagi

memudahkan proses penilaian dan pentaksiran terhadap keberkesanan rawatan kaedah

melukis dari sudut perbezaan tahap kebolehan mereka. Penyelidik juga memilih sampel

dari tahap 1 dan tahap 2 kerana kemahiran melukis terdapat dalam bidang menggambar

11

daripada Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) dan Kurikulum Bersepadu Sekolah

Rendah. Rawatan akan diberikan selepas Ujian Pra dijalankan dan penilaian akan dibuat

terhadap hasil karya Ujian Pra dan Pos. Tema bagi lukisan yang ditetapkan adalah

mengikut tahap kebolehan murid tersebut.

1.9 Kerangka Konsep

Rajah 1.9.1 : Kerangka Konseptual adaptasi daripada Kaedah “Negotiated

Drawings” oleh Maureen Cox (1997).

Bagi melaksanakan penyelidikan, satu kerangka konseptual dibina (Rajah 1.9.1)

berdasarkan adaptasi daripada Kaedah “Negotiated Drawings” oleh Maureen Cox (1997).

Kerangka konseptual ini digunakan sebagai panduan penyelidik untuk mencari

penyelesaian masalah dan menjawab persoalan yang ditetapkan. Berdasarkan kerangka

Kaedah “ Negotiated Drawings”

Kaedah “Step-by-step”

Pembelajaran

PSV / DSV

Lukisan

12

konseptual pada Rajah 1.9.1, penyelidik telah mengaplikasikan penggunaan

penggabungjalinan kaedah melukis terhadap murid sepanjang aktiviti melukis. Penggunaan

penggabungjalinan kaedah tersebut diterapkan selepas Ujian Pra dilaksanakan. Kerangka

konseptual diterapkan dalam metod kajian tindakan yang berbentuk kualitatif di mana,

penyelidik akan mengumpul data melalui temubual, pemerhatian dan himpunan hasil karya

murid.

"Vygotsky (1962) emphasised that social interactions are

crucial for development from the very beginnings of a child’s

life. He asserted that any higher mental function necessarily

goes through an external social stage in its development

before becoming an internal, truly mental function".

Petikan tersebut diambil dari disertasi I. Verenikina (2008), dimana Lev Vygotsky

menyatakan bahawa interaksi sosial kanak-kanak akan memudahkan perkembangan

mereka. Pendekatan ini selaras dengan kaedah yang akan digunakan oleh penyelidik iaitu

Kaedah “Negotitated Drawing” iaitu penekanan kaedah ini ialah bahawa kanak-kanak

mendapatkan maklumat dan pengetahuan melalui proses yang dirangka melalui bantuan

guru di mana guru menjadi role-model pada mulanya, kemudian kanak-kanak akan

menjalankan pembelajaran dan penemuan kendiri.

13

BAB 2

TINJAUAN LITERATUR

2.1 Pengenalan

Sepanjang proses pengumpulan data dan maklumat, penyelidik telah membuat tinjauan

terhadap kajian-kajian lampau yang mempunyai kaitan tajuk kajian ini. Berikut merupakan

himpunan tinjauan literatur yang dikumpul.

2.1.1 Kaedah

Istilah kaedah iaitu procedure atau method bermaksud menganjurkan sesuatu dengan

perancangan yang berkualiti dan teratur. Penyelidikan ini dijalankan bagi mencari dan

menghubungkait antara faktor-faktor jika terdapat perbezaan antara kumpulan-kumpulan

murid, dan memperoleh sesuatu hasil dan penemuan yang baru. Oleh itu kajian ini

14

berlandaskan kaedah kajian kualitatif iaitu kaedah kajian terhadap sesuatu fenomena yang

kompleks secara holistik.

Kaedah yang digunakan dalam kajian ini ialah berbentuk kualitatif dengan memberi

pemerhatian terhadap sampel secara berkualiti dan menganalisis data secara induktif.

Segala butiran terperinci mengenai perlaksanaan kaedah kajian kualitatif ini akan

diterangkan dalam tajuk metodologi kajian yang berikutnya. Dalam kajian ini juga

merangkumi kaedah pengumpulan maklumat iaitu bagi mendapatkan maklumat dengan

betul dan tepat. Antara kaedah pengumpulan data yang digunakan ialah Pemerhatian,

Temubual dan Himpunan Dokumen iaitu hasil karya murid.

Selain kaedah perlaksanaan penyelidikan, kaedah yang akan digunakan sebagai

instrumen utama dalam kajian ini merupakan kaedah pengajaran iaitu cara mengelolakan

isi pelajaran, teknik dan alat bantu belajar bagi mencapai objektif pelajaran. Kaedah yang

akan dilaksanakan bagi melengkapkan prosedur kajian ini ialah Kaedah “Negotiated

Drawing ”.

2.1.2 Kaedah “ Negotiated Drawing ”

Kaedah “Negotiated Drawing” yang diasaskan oleh Maureen Cox (1997), merupakan salah

satu kaedah pengajaran yang diamalkan oleh guru untuk mengajar murid melukis dalam

pendidikan seni. Sesuatu pengajaran dengan menggunakan kaedah ini akan melibatkan

interaksi guru dengan murid sepenuhnya. Kaedah “Negotiated Drawing” ini akan

memerlukan murid untuk melibatkan diri secara aktif dan membuat keputusan dalam

15

menghasilkan lukisan.

Rajah 2.1.2.1 di atas menunjukkan Diagram Perlaksanaan Kaedah “Negotiated

Drawing” dalam aktiviti melukis.

Berdasarkan Rajah 2.1.2.1, kaedah ini dilaksanakan dengan beberapa langkah iaitu

guru menyediakan murid dan memilih satu topik untuk waktu pengajaran tersebut. Guru

mulakan pengajaran dengan mendedahkan murid untuk melihat objek sebenar. Guru akan

menyuruh murid untuk melukis objek yang ditayangkan mengikut kreativiti dan

pemahaman masing-masing terhadap sifat objek tersebut. Sebelum itu, guru akan

mengemukakan beberapa soalan yang berkaitan dengan objek.

Guru akan membuat perbincangan terhadap idea dan pendapat yang dikemukakan

supaya dapat diterapkan dalam aktiviti melukis seperti objek apa yang harus dimulakan

untuk melukis?, apakah bentuk asas dan kedudukan objek yang hendak dilukis?. Sepanjang

proses soal jawab, guru juga akan dengan sengajanya membuat kesilapan semasa melukis

di hadapan murid supaya murid tersebut dapat membuat pembetulan secara langsung dan

ini akan melatih daya penglihatan serta pemikiran murid terhadap perkara yang betul atau

16

salah. Ini kerana, melukis merupakan aktiviti di mana seseorang merakamkan tentang

sesuatu perkara yang difahami dan dilihat. Contohnya, guru akan melukis rupa manusia di

mana posisi kepalanya berada di kedudukan bawah dan guru akan memberi kebebasan

kepada murid untuk menjelaskan sebab-sebab posisi tersebut salah. Menurut Szekely G. &

Bucknam J.A (2012 ms 66)

“ Art lessons can be designed to provide questions, not answers.

Creative starts are set up as choices, trials and journeys into art. They

can be verbal or they can be expressed through sounds and movements

and shared as dreams”.

Kenyataan jelas menyatakan bahawa sesuatu pengajaran seni boleh dilaksanakan

dengan memulakan sesuatu persoalan bagi mendorong murid supaya meneroka secara

mendalam dan memberi pendapat terhadap persoalan yang dikemukakan. Hal ini kerana,

sesuatu kreativiti dapat dibina daripada sesuatu kesilapan, pilihan jalan penyelesaian serta

penerokaan dalam seni di mana ia boleh dijalankan secara verbal, perbuatan dan

pengetahuan ini dapat dikongsi dan dipraktikkan dalam bentuk karya seni seperti melukis.

Perlasanaan kaedah “Negotiated Drawing” ini juga didapati selaras dengan kaedah

pengajaran yang dikemukakan oleh Merryl Goldberg (1997 ms. 49 ) di mana guru

memulakan pengajaran dengan menyediakan dan menarik perhatian murid dengan

menimbulkan persoalan dan sifat ingin tahu murid-murid.

Kemudian, sebagai “role model”, guru turut mempraktikkan aktiviti kreativiti

bersama dengan murid dan melakukan ini dengan menyediakan situasi dan masa bagi

membolehkan murid meneroka idea dengan lebih jauh. Guru juga boleh menyediakan

17

tugasan yang menarik bagi mendorong mereka untuk melibatkan diri dalam pembelajaran

dan pemikiran reflektif secara berterusan. Merryl Goldberg (1997 ms. 49) menyatakan :

“First the teacher might consider what interests particular children

and piques their curiousity. Second, the teacher may be a “creative

role model” and practice the activity of creativity with her students.

She can do this by providing occasions for the to probe deeply into

ideas. She can set up challenges-perhaps playful ones-that inspire

them to engage in learning and reflective thinking that become an

evolving process, not an outcome.'

Kaedah ini juga selaras dengan kaedah yang dikemukakan oleh Penny, S., Ford,

R.,Price, L. & Young, S., (2002 ms. 65) di bawah subtopik Knowledge and Understanding

: Problem- Solving , di mana ia menekankan penguasaan pengetahuan murid terhadap

subjek dan sesuatu masalah.

“When designing with the young children it is best if they are given

relevant solvable problems. This means that the problems need to be

related to things that are important to them or that have some

meaning. The teacher often initially identifies problems but even young

children should enouraged to progress on to find their own.”

Kenyataan di bawah membuktikan bahawa selain guru bertindak mengenalpasti dan

menyelesaikan masalah, murid juga harus diberi dorongan dan galakkan supaya mencari

masalah dan jalan penyelesaiannya dengan sendiri. Nigel Meager dalam buku Seni dan

18

Pendidikan : Insan Madani (1997 ms52).

“ I believe that it is vital to pay attention to the particular nature of

each art activity because by doing so, it is possible to describe how art

works in a way that makes it accessible to all teachers and children.”

Berdasarkan kenyataan berikut, beliau menerangkan bahawa pentingnya

perancangan dan penelitian terhadap aktiviti seni bagi memudahkan perlaksanaannya oleh

guru dan murid. Penyataan yang dimaksudkan ini juga tidak terkecuali dengan salah satu

kaedah yang beliau nyatakan iaitu expressing ideas and feelings di mana murid meneroka

dan didedahkan dengan pengetahuan terhadap sesuatu peristiwa contohnya peperangan di

Bosnia . Guru akan memberi persoalan kepada murid dan murid akan jawab berdasarkan

pengetahuan, dan pengalaman mereka. Kemudian, guru akan mengedarkan kertas lukisan

dan meminta murid untuk lukiskan peristiwa yang telah mereka bincangkan. Berikut

merupakan arahan beliau kepada murid dalam menjalankan kaedah tersebut

“Now instead of talking out your ideas, I am going to ask you to make

some drawings that show what you think is going on in Saravejo, what

the people who live there are doing and how are they feeling.” (Nigel

Meager 1997 ms.52)

Dalam perlaksanaan aktiviti melukis, jika murid mengalami kesukaran

membayangkan rupa objek yang hendak dilukis, guru akan meminta murid-murid tersebut

melukis di udara sambil mengaitkannya dengan objek yang mereka sudah peka di

sekeliling. Setelah murid-murid faham dan dapat mengeluarkan pendapat mengenai objek

19

tersebut secara spesifik, guru akan menyuruh mereka luahkan idea tersebut di atas kertas

dalam bentuk lukisan. Guru harus fokus kepada pengajaran kaedah melukis dengan

melukis bahagian-bahagian objek yang dapat mendorong murid untuk memperkembangkan

lagi idea pada lukisan objek tersebut sambil guru menceritakan tentang objek tersebut bagi

memperluaskan lagi pemikiran dan idea murid-murid tersebut.

Kelebihan kaedah “Negotiated Drawing” ini ialah, ia adalah sesuai untuk

dipraktikkan oleh guru-guru yang mengajar seni kepada murid-murid novis dalam dunia

seni dan ini juga melibatkan interaksi antara guru dengan murid sepenuhnya. Dalam

kaedah pengajaran ini melibatkan pengawasan serta bimbingan guru secara aktif supaya

dapat melukis dengan baik. Ini selaras dengan pendapat yang dikemukakan oleh

Wachowiak F. & D.Clement R (1997),“The teacher also must guide the student as they

express their responses from preliminary drawing through to the finished product”.

Kenyataan tersebut menyatakan bahawa guru haruslah membimbing murid-murid dalam

meluahkan pendapat serta memberi respon melalui penghasilan lukisan awal berdasarkan

objek asal. Dalam perlaksanaan kaedah ini, murid akan terdorong untuk berfikiran kreatif

dan imaginatif.

“By imagining, a person can detach herself from the ordinary or the

everyday and enter a world filled with possibilities. Though artists

might be more practiced roles a teacher can play is to place her

students in positions where they can actively practice their

imagination.” (Merryl Goldberg 1997ms. 48)

20

Merryl Goldberg (1997 ms.48) menyatakan bahawa melalui kaedah imaginasi,

seseorang dapat meluaskan pemikiran mereka kerana dengan berfikiran secara imaginatif

dapat memberi peluang kepada seseorang tersebut untuk menempuh dan membuat

penemuan baru terhadap pengalaman dan ilmu. Sebagai guru, haruslah memainkan peranan

dengan menjalankan aktiviti atau memberi tugasan kepada murid di mana mereka dapat

mempraktikkan kaedah imaginasi dalam pembelajaran secara aktif.

2.1.3 Kaedah “Step-by-Step”

Rajah 2.1.3.1 : Diagram Perlaksanaan Teknik “Step-by-step” daripada Kaedah

“Negotiated Drawing” dalam Pembelajaran dan Pengajaran Dunia / Pendidikan Seni

Visual.

21

Kaedah “Step-by-step” merupakan sebahagian daripada Kaedah "Negotiated Drawing"

yang diaplikasikan di mana setiap proses melukis ditunjukkan dan diterangkan dalam

setiap peringkat. Banyak buku mengenai langkah-langkah melukis dikeluarkan secara

berleluasa di pasaran seperti buku “How To Draw” di mana kaedah “Step-by-step”

digunakan. Selain itu, banyak laman web mengenai langkah-langkah melukis yang

menggunakan teknik “Step-by-step” dibina. Dalam teknik “Step-by-step”, murid-murid

akan menjalankan aktiviti melukis secara berperingkat. Berdasarkan Rajah 2.1.3.1, guru

akan menyediakan lembaran kerja di mana murid-murid dikehendaki melukis dengan

mengikut langkah-langkah yang ditentukan dalam ruangan yang disediakan. Perlaksanaan

kaedah ini bergantung pada tahap murid iaitu jika murid tahap 1, guru membuat

demonstrasi dahulu sebelum mengedarkan lembaran kepada murid.

Tujuan kaedah ini ialah supaya murid-murid dapat menghasilkan lukisan dengan

mengikut langkah-langkah yang teratur. Selain itu, supaya kemahiran melukis murid-murid

tersebut dapat berkembang secara beransur-ansur. Salah satu teknik “Step-by-step” ini akan

melibatkan teknik tekapan (tracing).

“For children tracing becomes an important drawing choice, placing

the shapen and outline of objects onto papers to be further

explored…Individual tracing soon become connected, overlaid and

expanded upon with imagination, creating new forms and figures that

go far beyond the original traced object.” Szekely G. & Bucknam J.A

(2012 ms.104).

22

Daripada kenyataan tersebut, teknik tekapan juga dikenali sebagai imitasi telah

menjadi teknik yang paling ketara digunakan oleh kanak-kanak untuk melukis iaitu dengan

menekap bentuk atau garisan objek asal untuk diterokai secara lebih mendalam. Ini akan

mendorong kanak-kanak tersebut untuk membuat penerokaan serta berfikir secara meluas

bagi menghasilkan sesuatu lukisan yang teratur dan tepat. Ini disokong dengan kenyataan

yang dikemukakan Merryl Goldberg (1997 ms. 46)

“Imitation can be a struggle. It can be a search. Imitation can bring on

will of determination. Later in life, it can lead toward the

understanding of a subject.”

Imitasi juga boleh dijadikan salah satu usaha untuk meneroka dan membuat

pencarian terhadap sesuatu idea dan pengetahuan. Imitasi juga dapat menentukan

pemahaman seseorang terhadap sesuatu subjek.

Daripada kajian tindakan penyelidik yang lepas iaitu Pengaplikasian Kaedah

Lukisan Berstruktur bagi Meningkatkan Kemahiran Melukis Figura dalam Kalangan

Murid Tahun 5, salah satu intrumen yang digunakan untuk menguji kemahiran murid-

murid dalam melukis figura bukan sahaja menunjukkan keberkesanan teknik imitasi, malah

terdapat tokok tambah pada lukisan yang mereka hasilkan. Daripada pemerhatian tokok

tambah tersebut, didapati ia telah mempamerkan sedikit unsur latar belakang dan

pengalaman yang pernah dialami atau cara hidup murid tersebut. Contohnya, seorang

murid perempuan (sampel kajian) telah menokok tambah pakaian skirt dan tocang rambut

pada lukisan figura manusia lelaki. Contoh lain, murid lelaki menokok tambah fesyen

rambut (punk) pada lukisan figura murid lelaki yang dilukis dengan meniru daripada imej

23

asal. Ini kerana murid tersebut dipengaruhi dengan fesyen rambut yang popular pada ketika

itu.

Kaedah ini juga akan melibatkan teknik peniruan daripada gambar asal yang akan

diedarkan oleh guru kepada murid. Teknik ini juga selaras dengan kenyataan yang

dinyatakan oleh Aristotle (laman web, ‘ Bab 4 – Aristotle, Seni adalah Peniruan Alam ) di

mana beliau menekankan bahawa ‘karya seni itu mempunyai nilai peniruan iaitu meniru

kejadian aktiviti dunia’.

“Learning to draw by copying another drawing is a practice that

occurred throughout the history of art education and across cultures

until recently , when that was overtaken by the observational method.”

Jolly Koh (2002 ms.11).

Menurut kenyataan Jolly Koh (2002), meniru lukisan lain bagi menghasilkan

lukisan sendiri merupakan teknik yang telah lama diamalkan dalam sejarah pendidikan seni

dan budaya hingga kini apabila ia telah diambil alih oleh kaedah pemerhatian. Kelebihan

kaedah “Step-by-step” ini ialah ia dapat meningkatkan kemahiran murid dalam mengawal

koordinasi pergerakan tangan semasa melukis. Selain itu, dapat meningkatkan kemahiran

murid untuk melukis secara teliti dan beransur-ansur melalui setiap peringkat dalam proses

melukis. Kaedah ini seperti yang telah diterangkan akan dijalankan dengan menggunakan

instrumen lembaran kaedah melukis secara berperingkat.

Selain itu, kaedah ini juga dapat dijalankan dengan kaedah guru membuat

demonstrasi langkah-langkah menghasilkan karya seni secara berperingkat. Ini kerana,

24

secara tidak langsung demonstrasi dalam Kaedah “Step-by-step” dapat mendorong murid

supaya peka dan sentiasa memberi tumpuan pada pengajaran guru. Christine Marme

Thompson (1995 ms.25) dalam bukunya telah membuat penyelidikan terhadap seorang

guru seni iaitu Cikgu Sharon di mana beliau membuat demonstrasi langkah-langkah

menghasilkan seni cetakan ikan pada kertas. Murid-murid yang melihat akan menilai

antara hasil karya yang mereka telah buat dengan hasil karya guru. Daripada hasil

pemerhatian penyelidik, kanak-kanak tersebut serta merta menumpukan perhatian terhadap

arahan guru tersebut pada hari berikutnya. Strategi seterusnya, beliau memberi pujian pada

hasil karya murid dan memberi komen yang positif dan membina di hadapan murid-murid

lain. Hasil daripada tindakan Cikgu Sharon tersebut telah membangkitkan keyakinan murid

tersebut dalam berkarya.

“ We have seen how meaning about art is created overtly through

interactions between teachers and children. However, additional

meanings and cultural values are also transmitted through art

activities besides those which structure the kind of art created in

school.” (Thompson, C. M,1995 ms. 25)

Daripada perlaksanaan demonstrasi dalam Kaedah “Step-by-step”, didapati

pentingnya interaksi guru-murid dalam pembelajaran dan pengajaran. Ini juga ditekankan

dalam perlaksanaan Kaedah “Negotiated Drawings” tetapi diantara kedua kaedah ini,

kaedah yang terbaik dan dapat meningkatkan kemahiran melukis dalam kalangan murid

sekolah rendah akan dikemukakan setelah kajian selesai dijalankan.

25

2.1.4 Kemahiran Melukis

Kanak-kanak akan melukis hampir tiap-tiap hari sama ada di dalam atau di luar bilik

darjah. Menurut Viktor Lowenfeld (1975 ms 203), setiap kanak-kanak dilahirkan kreatif.

Kenyataan ini selaras dengan tahap perkembangan beliau. Hal ini terbukti dengan sifat

semula jadi kanak-kanak yang gemar meneroka, dan penuh dengan perasaan ingin tahu.

Oleh itu, lukisan kanak-kanak mempunyai banyak kegunaan dan boleh dijadikan sebagai

bahan untuk menilai dan mengetahui tahap kebolehan mereka. Selain itu, ia dapat

mengetahui perasaan dan fikiran kanak-kanak tersebut melalui hasil lukisan mereka.

Melukis merupakan aktiviti utama dan menyeluruh. Ia merupakan aktiviti pusat kepada

setiap aspek seni visual di mana aktiviti ini memerlukan dan dapat mengembangkan

kemahiran melihat, bertindak balas, menganalisis dan kemahiran koordinasi minda, mata

dan tangan.

“Drawing is an attitude of mind, a form of enquiry; not an end in itself

so much of a way in understanding, of seeing potential, or of using.

Drawing deepens understanding through involvement, by utilizing an

intensity of looking, selecting, organizing…” (Sedgwick and Sedgwick,

1993 pg. 18)

Daripada kata-kata oleh Sedgwick dan Sedgwick (1993 ms.18 ) tadi, sesuatu

kefahaman yang mendalam dapat diperolehi daripada aktiviti melukis menerusi

penglibatan dengan menekankan ketekunan dalam melihat, memilih dan menyusun

maklumat-maklumat yang diperolehi. Ini selaras dengan kenyataan yang dikemukakan oleh

Day. Michael & Al Hurtwitz (2012 ms. 99), “Children produce drawings and paintings

26

that say something about their experience and heighten their abilities to observe”.

Kenyataan ini menyatakan bahawa kanak-kanak akan menghasilkan lukisan dan catan yang

menceritakan mengenai pengalaman mereka dan melalui aktiviti ini, dapat meningkatkan

kemahiran mereka untuk membuat penerokaan dan pemerhatian. Bagi melaksanakan

aktiviti-aktiviti ini, kanak-kanak haruslah mempunyai kemahiran melukis dengan baik dan

memahami kepentingan kaedah-kaedah melukis tersebut.

“Drawing is dependent, essentially, on two skills. The first is being

able to see clearly and understand what is being seen, and the second

is being able to use mark-making material effectively.”( Penny, S.,

Ford, R.,Price,L. & Young, S., 2002 ms.7)

Merujuk penyataan di atas, apa yang dimaksudkan oleh pengarang ialah kemahiran

melukis dihasilkan bergantung pada perlaksanaan dua kemahiran. Pertama ialah dapat

melihat sesuatu objek yang hendak dilukis secara jelas dan lebih difahami secara

mendalam. Kedua ialah dapat menggunakan alat dan bahan dengan berkesan.

Oleh itu, kanak-kanak yang kurang berkemahiran untuk melukis akan mengalami

kesukaran dalam pembelajaran kerana melukis merupakan salah satu kaedah pembelajaran

yang berkesan. Joan Bouza Koster (2001,ms. 145),

“Through drawing, intermediate students represent, for example, how

Aztecz built their pyramids. In labeled diagrams science students

record the structure of a plant cell. ”

27

Daripada kenyataan ini, murid-murid mudah mengingati peristiwa sejarah puak

Aztech membina piramid di Mexico manakala murid-murid sains pula, mudah merekod

dan melabel struktur-struktur sel-sel pada tumbuhan hanya dengan kaedah melukis. Penny,

S., Ford, R.,Price,L. & Young, S. (2002 ms.7) juga menyatakan 'Drawing is often a search

for a visual equivalency, a search for a mark that, for the artist, represent an idea, a vision

or a feeling.' iaitu aktiviti melukis melibatkan pencarian dan penerokaan terhadap

kesetaraan visual dan tanda di mana bagi seorang pelukis ia mewakili idea, hasil

pemerhatian dan perasaan. Maureen V. Cox, (1997) menyatakan

'Parents pick up on drawing as a way of encouraging children to

express themselves, and teachers incorporate drawing into early

education.'

Selain guru menggabungkan lukisan dengan pendidikan awal, ibu bapa juga

menggunakan aktiviti melukis sebagai salah satu cara untuk menggalakkan kanak-kanak

untuk meluahkan perasaan. Hal ini menunjukkan bahawa ia sangat penting bagi guru

terutama guru-guru yang mengajar Pendidikan Seni Visual untuk menyediakan pelajar

dengan pengetahuan dan kemahiran melukis bagi melahirkan insan yang kompeten,

berdaya saing, kreatif, inovatif, produktif dan mampu menerima ilmu pengetahuan baru.

28

2.1.5 Kaedah “Step-by-step” dalam Kaedah “Negotiated Drawings”

Menurut Iberahim Hassan dan Jamilah Omar (2009) , 'Pendidikan Seni Visual bermatlamat

untuk mewujudkan warganegara yang berbudaya, individu berimaginatif, berkreatif,

berdaya reka, berpengetahuan dan peka terhadap ciri-ciri estetik'. Hal ini menunjukkan

Mata Pelajaran Pendidikan Seni Visual bukan sahaja bertujuan untuk membina dan

melahirkan seseorang individu sebagai pelukis semata-mata tetapi berfikiran kreatif,

berimaginatif, berdisiplin dan berilmu pengetahuan terhadap nilai-nilai estetik di sekeliling

serta mencungkil bakat yang terpendam. Sebagai keseluruhannya bagi melahirkan

seseorang individu yang seimbang dan bersepadu dari segi Jasmani, Emosi, Rohani,

Intelek, Sosial dan Estetika. Idealogi ini juga selaras dengan matlamat Falsafah Pendidikan

Kebangsaan.

Bagi mencapai matlamat ini, semuanya bermula daripada pembelajaran dan

pemerolehan pengalaman samada dalam bilik darjah atau di luar bilik darjah. Salah satu

pendekatan yang sesuai diterapkan ialah dengan mengamalkan prinsip-prinsip demokrasi

dalam pembelajaran iaitu bagi memberi peluang kepada semua pelajar samada yang

berbakat atau tidak untuk menimba ilmu Pendidikan Seni Visual. Begitu juga dengan

Kaedah “Negotiated Drawings” dan Teknik “Step-by-step” di mana kedua-dua kaedah ini

dilaksanakan dengan menekankan penglibatan semua peringkat murid iaitu murid yang

lemah, sederhana dan baik.

29

Menurut Johari M. (2009), 'Pendidikan Seni Visual merupakan satu mata pelajaran

yang menitikberatkan kaedah.' Beliau juga menyatakan bahawa 'sebelum guru memilih

sesuatu kaedah, guru perlu mempunyai pertimbangan-pertimbangan tertentu tentang

pelajar, kandungan pelajaran, objektif pelajaran dan persekitarannya'. Dalam hal ini,

penyelidik telah memilih Kaedah “Negotiated Drawings” untuk diaplikasikan serta bagi

membantu dalam penyelidikan . Setelah membuat analisis mengenai kedua-dua kaedah ini,

penyelidik berpendapat bahawa kedua-dua kaedah ini adalah lebih baik jika

digabungjalinkan menjadi satu kaedah untuk dikemukakan dalam pengajaran dan

pembelajaran mata pelajaran Pendidikan Seni Visual.

Dengan perlaksanaan Kaedah “ Negotiated Drawing”, sesuatu prinsip demokrasi

dapat dilaksanakan dalam pengajaran dan pembelajaran. Ini dibuktikan daripada hasil

pemerhatian yang penyelidiktelah jalankan terhadap seorang murid tahun 2 dalam sesuatu

pengajaran dan pembelajaran Dunia Seni Visual. Pemerhatian tersebut telah dijalankan

dengan izin guru kelas tersebut. Pada mulanya, guru telah memperkenalkan tajuk iaitu

mengenai Angkasawan di mana beliau menjalankan sesi perbincangan dan berinteraksi

dengan murid. Dalam aktiviti tersebut , murid-murid menceritakan mengenai pengalaman

dan pengetahuan mereka terhadap dunia angkasa. Seterusnya, guru menyuruh murid

menghasilkan lukisan mengenai dunia angkasa berdasarkan apa yang mereka bincangkan.

Penyelidik telah mendapati seorang murid telah menghasilkan lukisan dengan baik.

Beberapa soalan telah diberi kepada murid tersebut iaitu “Dari manakah kamu mendapat

idea untuk melukis seperti ini?”. Murid tersebut menjawab “ Penyelidikyang

memikirkannya sendiri.” Penyelidik juga bertanya “ Adakah kamu jumpa situasi ini di

televisyen?” Lalu murid itu menjawab, “Tidak, penyelidikyang memikirkannya sendiri.”

30

Dalam hal ini, ternyata bahawa murid tersebut mempunyai tahap kreativiti dan imaginasi

yang tinggi dan kebolehan tersebut tidak mustahil diaktifkan kesan daripada sesi

perbincangan dan perbualan dengan gurunya. Daripada hasil pemerhatian penyelidik juga,

murid tersebut telah melukis dengan bebas, tanpa mengikut urutan. Murid tersebut juga

telah menghasilkan origami kapal angkasa lalu menekapnya di atas lukisannya untuk

mengambil bentuk kapal angkasa tersebut.

Dalam situasi ini, didapati bahawa murid tersebut telah mengaplikasikan teknik

'mimesis' iaitu peniruan dalam penghasilan karya. Peniruan juga digunakan dalam Teknik

“Step-by-step”. Penyelidik mengemukakan soalan iaitu “ Adakah kamu belajar teknik ini di

dalam bilik darjah? ”. Murid tersebut menjawab, “ Tidak.” Jawapan yang dinyatakan oleh

murid tersebut menerangkan faktor lukisan murid tersebut tidak dihasilkan secara teratur.

Penyelidik berpendapat bahawa murid tersebut mengalami kerugian kerana dia mampu

mengeluarkan dan melukis idea dengan baik tetapi tidak dapat melukisnya dengan aplikasi

teknik yang betul dan secara teratur.

Melalui penggabungjalinan kedua-dua kaedah ini, sesuatu pengajaran dapat

dijalankan dengan lebih teratur dan memudahkan guru dan murid untuk mencapai

matlamat sesuatu pengajaran. Guru yang dimaksudkan adalah sama ada guru yang

mempunyai kemahiran asas pedagogi Dunia Seni Visual dan tidak. Hal ini kerana guru

dapat menerapkan pendekatan yang saling berkait serta dapat mengoptimumkan masa

pengajaran dan pembelajaran. Di samping itu, guru juga dapat mengaplikasikan

pendekatan dalam pengajaran dan pembelajaran Dunia Seni Visual iaitu pendekatan

humanistik, behavioralisme dan konstruktif. Melalui pengaplikasian pendekatan ini, guru

bukan sahaja dapat melahirkan murid yang berilmu dan berkemahiran, tetapi dapat

31

melahirkan murid yang seimbang dari segi Jasmani, Emosi, Rohani, Intelek, Sosial dan

Estetika.

Rajah 2.1.5.1 : Penggabungjalinan Teknik “ Step-by-step” dan Kaedah “Negotiated

Drawing”

Berpandukan Rajah 2.1.5.1, perlaksanaan terhadap penggabungjalinan kaedah ini ialah

guru akan menjalankan aktiviti melukis dengan menekankan kaedah “Step-by-step” di

mana pada peringkat awal, murid akan diberi kebebasan untuk membina pengetahuan

terhadap subjek dengan mengaitkannnya dengan persekitaran. Kaedah ini dapat dijalankan

dengan interaksi antara guru dan murid. Ia juga merupakan langkah awal yang diserap

daripada Kaedah “Negotiated Drawing”. Daripada hasil perbincangan dan perkongsian

maklumat antara guru dan murid ini, dapat dihuraikan bahawa terdapatnya pendekatan

pengajaran dan pembelajaran yang diterapkan iaitu pendekatan Humanistik dan

Konstruktif.

32

Menurut Feldman (1970 ms. 29) pendekatan Humanistik dalam seni merupakan

sesuatu pembelajaran yang berlandaskan pendekatan di mana murid akan mengenali

dirinya dan hubungannya dengan masyarakat dan kehidupannya. Dalam hal ini murid akan

dapat berkomunikasi bagi berkongsi pendapat, mengenali dirinya dan hubungannya dengan

masyarakat dan persekitarannya. Merujuk kepada hasil kajian oleh Kongsak Thathong

(2002) iaitu penyelidikan terhadap keberkesanan perlaksanaan bengkel, beliau menekankan

kaedah pengajaran dan pembelajaran yang berkait rapat dengan pengaruh persekitaran iaitu

“in and about environmental” dan “for the environmental”.

Pendapat beliau ini juga selaras dengan pendapat tokoh yang mengemukakan

pembelajaran secara konstruktif iaitu Von Glassersfeld (1977 ms. 39), beliau menyatakan

“kehidupan ini terbina daripada pemikiran yang dipengaruhi oleh nilai-nilai dan

pengalaman yang dipungut”. Daripada kenyataan tersebut, dalam sesuatu pembelajaran,

murid bukan sekadar menghafal sesuatu ilmu, tetapi menggunakan ilmu yang sedia ada

untuk meneroka dan meneliti persekitaran dengan lebih mendalam bagi melahirkan sesuatu

konsep yang baru.

Oleh itu, melalui pendekatan konstruktif, kaedah “Step-by-step” akan mendorong

murid untuk mengaitkan aktiviti melukis dengan situasi atau kehidupan sebenar iaitu

dengan meniru gaya melukis berdasarkan panduan yang diberikan. Selain itu, murid akan

mengaitkan subjek yang dilukis dengan persekitaran atau kehidupan sekelilingnya untuk

menokok-tambah lukisan yang dihasilkan. Menurut Johari M.(2009, ms. 34), pendekatan

behaviouralisme merupakan perubahan tingkah laku yang dibentuk melalui pengalaman-

pengalaman pendidikan yang disediakan.

33

Setelah berinteraksi, meneroka dan membuat perbincangan, guru akan

mengedarkan lembaran dan membuat demonstrasi langkah-langkah penghasilan karya

supaya murid dapat ikut dan mendapat gambaran cara-cara karya tersebut dihasilkan.

Pendekatan dalam pengajaran dan pembelajaran behaviouralisme dapat diterapkan melalui

perlaksaan kaedah “Step-by-step” di mana kaedah ini akan mendorong murid untuk

mengubah tingkah laku. Perubahan tingkah laku yang dimaksudkan ialah melalui

penghasilan karya mengikut peringkat berdasarkan instrumen lembaran Kaedah “Step-by-

step” iaitu dari segi gaya dan cara – cara melukis murid tersebut. Dalam Kaedah “Step-by-

step” murid-murid dikehendaki melukis secara berperingkat iaitu berdasarkan panduan

melukis dari peringkat awal ke akhir.

Penyelidik juga akan menjalankan penyelidikan yang melibatkan salah satu

istrumen penilaian iaitu melalui pemerhatian. Penyelidik menjalankan pemerhatian tersebut

berdasarkan garis panduan pendekatan behavioralisme yang telah dikeluarkan oleh

National Art Education Association (NAEA). Menurut Johari M (2009 ms. 34) garis

panduan tersebut mempunyai tiga aspek utama iaitu menentukan matlamat, mengenalpasti

tingkah laku dan membuat penilaian. Perlaksanaan penilaian melalui pemerhatian dengan

garis panduan pendekatan ini akan dibincangkan dalam penulisan berikutnya iaitu dalam

Bab 3 : Metodologi.

34

2.2 Kajian-kajian Lepas terhadap Aktiviti Melukis

2.2.1 Kajian Luar Negara

Maureen V. Cox (1996), dengan tajuk penyelidikan beliau iaitu Young Children's

Ability to Adapt their Drawings of the Human Figure, menerangkan kajian beliau terhadap

analisis lukisan figura kanak-kanak yang berumur 5, 7 dan 9 tahun. Separuh daripada hasil

lukisan dilukis berdasarkan imaginasi dan separuh lagi dihasilkan berdasarkan pemerhatian

terhadap model. Setiap murid dikehendaki menghasilkan 3 buah lukisan dengan

menggunakan alatan pensel. Dalam kajian ini, beliau telah menjalankan perbandingan iaitu

perbandingan antara hasil karya kanak-kanak tersebut untuk dibuat interpretasi.

Kesimpulan penyelidikan beliau, kaedah demostrasi yang berjaya dapat membantu dalam

pembelajaran terhadap kanak-kanak.

Menerusi kajian ini juga, beliau bersama rakannya Matt Lambon Ralph

memperjuangkan bahawa penerapan dan pengajaran pelbagai kaedah melukis dalam

pendidikan seni visual dapat menggalakkan kanak-kanak untuk meluaskan imaginasi dan

kemahiran melukis mereka. Hal ini, supaya kanak-kanak tidak hanya bergantung pada

skema pengajaran seni lama yang terhad.

Berdasarkan hasil penyelidikan Maureen V. Cox (1996) terhadap keberkesanan

beberapa kaedah melukis, berbalik kepada kajian ini, penyelidik akan membuat kajian

perbandingan antara hasil karya daripada Ujian Pra dan Ujian Pos. Perbandingan ini adalah

bagi menguji keberkesanan terhadap kaedah melukis iaitu Kaedah “ Negotiated Drawing ”.

Daripada hasil penyelidikan ini, penyelidik berupaya memperoleh cadangan kaedah yang

35

berkesan untuk meningkatkan kemahiran melukis di kalangan murid-murid.

Pada tahun 2000 Maureen V. Cox dan Anna Rowlands telah menjalankan kajian

yang bertajuk The effect of three different educational approaches on children’s drawing

ability: Steiner, Montessori and traditional. Konsep kajian ini mempunyai sedikit

persamaan dengan kajian beliau yang sebelumnya iaitu dari segi pembahagian murid-murid

dalam penghasilan karya mereka. Dalam hal ini, beliau akan membahagikan murid di

bawah prosedur melukis yang berbeza iaitu aktiviti melukis bebas (free drawing), aktiviti

melukis berdasarkan persekitaran (scene drawing) dan aktiviti melukis melalui pemerhatian

(observational drawing). Hasil daripada kajian ini, didapati dengan mengajar murid

bergambar dan mencari pengalaman dalam membangunkan kemahiran artistik mereka

dapat melengkapkan mereka dengan kemahiran melukis secara unggul. Ini dinyatakan oleh

Maureen V. Cox dalam kajiannya :

“ Teaching children pictorially and creating experiences for them to

develop their artistic abilities, it would seem, equips them with superior

drawing skills. ”

Berdasarkan journal ini, ketiga-tiga prosedur melukis yang digunakan berkaitrapat

dengan pengalaman dan penerokaan murid terhadap seni persekitaran di mana dapat

meningkatkan kemahiran murid dalam melukis. Oleh itu, journal ini telah dijadikan sebagai

panduan untuk menjalankan penyelidikan di mana penyelidik menggunakan 2 jenis kaedah

melukis yang berbeza tetapi digabungjalinkan. Salah satu kaedah yang digunakan ialah

Kaedah “Negotiated Drawing” di mana ia melibatkan penghasilan karya melalui

penerokaan dan pengalaman murid terhadap persekitaran. Selain itu, kaedah ini melibatkan

interaksi antara murid dengan guru terhadap sesuatu penghasilan karya seni.

36

Yuehong Chen Foley (Ph.D), merupakan Pakar Intervensi Tingkah laku di Cedar

Hill Elementary School, Gwinnett County Public School di Lawrenceville, GA.Hasil

penulisan literatur mengenai Interpretasi terhadap Lukisan Figura Manusia oleh murid-

murid. Dalam hal ini, 2 buah hasil lukisan kanak-kanak telah dibuat analisis. Dalam

penulisan ini, beliau telah membuat tinjauan terhadap pendapat ahli kaunselor di sekolah

tersebut dan menyatakan bahawa aktiviti melukis boleh digunakan di sekolah terutamanya

yang terdiri daripada murid yang bermasalah dalam pembelajaran.

Dalam penulisan beliau juga, lukisan figura yang dibuat analisis adalah hasil karya

murid yang menjalankan sesi kaunseling 2005. Kanak-kanak tersebut berumur 7 tahun dan

mengalami trauma setelah kehilangan ibunya menyebabkan kanak-kanak tersebut

mengalami masalah dalam pembelajaran. Kanak-kanak tersebut juga mengalami trauma

takut akan kehilangan neneknya pada masa depan. Oleh itu, guru kaunselor telah

menggunakan aktiviti melukis bagi memberi ruang kepada kanak-kanak tersebut

meluahkan perasaan,emosi dan tekanan. Daripada lukisan tersebut, guru kaunselor

mendapati masalah murid tersebut berbincang dengan ahli penjaga iaitu nenek kanak-kanak

tersebut bagi merancang strategi untuk tingkatkan keyakinan dan menanam minatnya untuk

belajar.

Daripada hasil tinjauan penulis, secara konklusinya didapati lukisan kanak-kanak

boleh digunakan dan dirujuk oleh kaunselor sekolah dalam pelbagai cara. Melalui

penggunaan lukisan, kaunselor sekolah boleh membina hubungan baik dengan pelajar,

memerhati dan mendengar pemikiran dan perasaan mereka, membincangkan isu-isu

penting, merancang aktiviti dan mengenalpasti latar belakang mereka. Hasil daripada

37

penyelidikan beliau, didapati prestasi dan keyakinan kanak-kanak tersebut dalam pelajaran

semakin meningkat.

“Children's drawings can be used by school counselors in many ways.

Through the use of drawings, school counselors can build rapport with

students, observe and listen to their thoughts and feelings, discuss

important issues, design interventions as appropriate, and refer,

students to community resources if necessary.” (Yuehong Chen Foley,

2005)

Berdasarkan kajian Yuehong Chen Foley (Ph.D), beliau menggunakan lukisan

kanak-kanak untuk dibuat tinjauan dan penilaian terhadap peningkatan prestasi kanak-

kanak tersebut. Kaedah pentaksiran ini juga diambil teladan untuk digunakan dalam

penyelidikan keberkesanan penggabungjalinan kaedah ini. Penyelidik akan mengumpul

hasil karya murid untuk dibuat penilaian tetapi untuk mengkaji keberkesanan

penggabungjalinan 2 kaedah dan penilaian dibuat dengan merujuk rubrik pemerhatian yang

dirangka.

Kenyataan (Yuehong Chen Foley, 2005), membuktikan kepentingan penguasaan

kemahiran kanak-kanak dalam aktiviti melukis dalam Pendidikan Seni Visual. Ini kerana,

melalui aktiviti melukis, kanak-kanak dapat meluahkan perasaan dan menyampaikan mesej

dan idea secara non-verbal.Oleh itu, pentingnya para pendidik untuk mengajar kemahiran

melukis di kalangan murid-murid kerana bukan sahaja kemahiran melukis ini merupakan

kemahiran asas dalam Pendidikan Seni Visual malah, ia juga dapat membantu

meningkatkan prestasi murid dalam pelajaran.

38

2.2.2 Kajian Dalam Negara

Ahmad Tarmizi Azizan (2006) telah menjalankan penyelidikan di bawah tajuk Kemahiran

Melukis dalam Pembelajaran Mata Pelajaran Pendidikan Seni Visual di Sekolah : 1 Kajian

Kes. Dalam penyelidikan ini, beliau menjalankan penerokaan, tinjauan dan kajian terhadap

kaitan tahap penguasaan kemahiran melukis dengan kaedah pembelajaran yang diterapkan

serta faktor-faktor lain. Responden beliau terdiri daripada murid yang lemah dalam

penguasaan kemahiran melukis.

Daripada hasil penyelidikan ini didapati sebanyak 67% responden tidak pernah

mendapat pendedahan terhadap kemahiran melukis dan 83% murid berminat untuk

mempelajari kaedah melukis. Kesemua responden beliau bersetuju bahawa bakat dan

kemahiran melukis adalah penting dipelajari. Malah, 67% juga bersetuju bahawa

penghasilan lukisan yang baik memerlukan kemahiran melukis. Hasil dapatan ini telah

menjawab persoalan kajian iaitu Kepentingan Kemahiran Melukis dalam Mata pelajaran


Secara kesimpulannya, didapati dari pihak pentadbir, guru seni dan pelajar

(responden) berpendapat bahawa pembelajaran kemahiran melukis dalam mata pelajaran

Pendidikan Seni Visual adalah amat penting dan diperlukan. Beliau juga menyatakan

bahawa pengaruh faktor-faktor seperti sikap, minat, kesediaan dan cara penyampaian guru,

kekangan pentadbir menjadikan mata pelajaran Pendidikan Seni Visual di sekolah tidak

penting.

Iberahim dan Mohd Nasir (2003) telah membuat kajian terhadap keberkesanan

39

pembelajaran dan pengajaran pendidikan seni visual KBSR. Kajian ini melibatkan

keperluan dan tahap kompeten guru-guru yang mengajar mata pelajaran seni visual di

sekolah rendah. Didapati kebanyakan guru-guru kurang berpengetahuan tentang matlamat

dan objektif, pengetahuan tentang sukatan pelajaran, kejelasan isi kandungan dan

keupayaan menghurai objektif ke dalam bentuk operasi pembelajaran dan pengajaran

pendidikan Seni Visual KBSR. Secara kesimpulannnya, guru-guru yang benar terlatih

sangat diperlukan untuk mengajar Pendidikan Seni Visual. Matlamat mata pelajaran ini

perlulah dikupas dan dengan penuh kesedaran dilaksanakan oleh guru-guru yang

mengajarnya.

Selain daripada warga pendidik, ibu bapa juga haruslah memberi sokongan untuk

menjayakan proses perlaksanaan mata pelajaran ini. Daripada tinjauan terhadap

penyelidikan ini, terbukti bahawa pentingnya pendedahan dan pengajaran ilmu kaedah

melukis bagi meningkatkan kemahiran melukis di kalangan murid sekolah rendah. Oleh

itu, penyelidik telah memilih untuk mengaplikasikan Kaedah “Negotiated Drawings” bagi

menguji keberkesanannya dalam meningkatkan kemahiran melukis murid.

40

BAB 3

METODOLOGI

3.1 Pengenalan

Bab ini akan menjelaskan mengenai pendekatan dan reka bentuk kajian, lokasi dan teknik

pengumpulan data, serta instrumen yang digunakan dalam penyelidikan. Bab ini akan

membincangkan mengenai prosedur penyelidikan yang dijalankan terhadap 26 orang murid

di sebuah sekolah rendah di kawasan pedalaman Miri, Sarawak. Penyelidikan ini

melibatkan penerapan kaedah melukis bagi mengkaji keberkesanannya dalam kemahiran

melukis murid. Rasional perlaksanaan penyelidikan ini adalah sebagai strategi bagi

memudahkan pengumpulan eviden dan maklumat bagi menganalisis data tersebut untuk

mengenalpasti keberkesanan rawatan yang dijalankan.

41

3.2 Pendekatan Kajian

Penyelidikan ini berbentuk kajian tindakan di mana ia dijalankan dalam reka bentuk kajian

kualitatif. Kajian tindakan dijalankan bagi mengumpul dan menilai data secara sistematik

terhadap sesuatu permasalahan. Ia dijalankan dengan secara kolaboratif yang melibatkan

perancangan, penglibatan, tindakan, pemerhatian dan membuat kesimpulan. Perlaksanaan

penyelidikan ini berasaskan Model Kajian Tindakan Mc- Kernan.

Rajah 3.2.1 : Gelungan Perancangan Kajian Tindakan mengikut Model Kajian

Tindakan Mc-Kernan.

Perlaksanaan pendekatan berasaskan gelungan Rajah 3.2.1, merangkumi proses

penilaian, analisis data dan refleksi ke atas isu pengajaran dan pembelajaran yang

dikenalpasti penyelidik. Isu tersebut ialah murid kurang penguasaan dalam kemahiran

melukis. Penyelidik telah memilih Model Kajian Tindakan Mc-Kernan dalam penyelidikan

untuk mengatasi masalah yang dihadapinya. Model kajian tindakan ini, melibatkan enam

42

perigkat dalam satu gelungan iaitu mengenal pasti masalah, membuat tinjauan, menentukan

fokus pentelidikan membuat perancangan perlaksanaan, menilai dan membuat refleksi serta

membuat keputusan. Model ini melibatkan sekurang-kurangnya dua gelungan penyelidikan

seperti dalam kajian ini.

Kajian tindakan berbentuk kualitatif dijalankan bagi menyelidik keberkesanan

penggunaan Kaedah “ Negotiated Drawing” dalam meningkatkan kemahiran murid

terhadap aktiviti melukis. Ia dijalankan ke atas 26 responden yang diberi rawatan yang

sama dan dibuat pemerhatian bagi mengkaji keberkesanan rawatan penggabungjalinan

kaedah melukis tersebut. Pemerhatian dijalankan sebanyak 2 kali iaitu semasa (ujian pra :

Gelungan 1) dan selepas (ujian pos : Gelungan 2). Pada gelungan yang pertama, penyelidik

telah menjalankan ujian pra untuk mengatasi permasalahan dan mengenalpasti kesan

kaedah Negotiated Drawing terhadap kemahiran murid dalam aktiviti melukis. Data,

maklumat serta tinjauan literatur juga telah dikumpul bagi mengenalpasti dan memahami

permasalahan tersebut.

Dalam perlaksanaan kajian gelungan pertama, penyelidik telah merangka dan akan

mengaplikasikan kaedah melukis yang sesuai iaitu Kaedah “Negotiated Drawing” dalam

proses pembelajaran dan pengajaran Dunia Seni Visual bagi meningkatkan kemahiran

murid dalam aktiviti melukis. Penyelidik mendapati bahawa pencapaian murid dalam

kemahiran melukis adalah kurang memuaskan. Oleh itu, penyelidik telah menjalankan

kajian dengan melaksanakan Gelungan Kedua dimana penyelidik telah mereflek dan

membuat adaptasi terhadap pelan tindakan tersebut. Antara adaptasi yang telah dijalankan

ialah menambahkan Kaedah “Step-by-step” bagi menyokong dan menguatkan lagi kesan

Kaedah “Negotiated Drawing”.

43

Sepanjang perlaksanaan penyelidikan, pada Gelungan Pertama (Ujian Pra), Kaedah

“Negotaited Drawing” dilaksanakan di mana penyelidik sendiri yang mengajar akan

memulakan perbualan dan menggalakkan murid untuk berinteraksi antara satu sama lain

mengenai topik pembelajaran pada ketika itu. Topik yang dipilih adalah bergantung kepada

tahap murid iaitu bagi murid Tahun 2, bertemakan alam semula jadi yang bertajuk Buah

Epal. Manakala bagi murid Tahun 3 dan 5, tema pembelajaran adalah Fauna iaitu bertajuk

Potrait. Penyelidik akan membuat demonstrasi cara penghasilan lukian dengan betul.

Dalam pembelajaran ini, setelah murid membuat perbincangan dan perkongsian idea

berdasarkan pengalaman dan penerokaan yang dijalankan, penyelidik akan menyuruh

murid menghasilkan sebuah lukisan yang berkaitan dengan tajuk tersebut. Sepanjang

perlaksanaan aktiviti melukis, guru akan membuat pemerhatian dan memberi bimbingan.

Berdasarkan pemerhatian dan penilaian terhadap himpunan hasil karya murid, penyelidik

mendapati bahawa keputusan dan keberhasilan murid adalah kurang memuaskan dan masih

sukar untuk mencapai objektif penyelidikan.

Rentetan daripada hasil dapatan dari perlaksanaan Gelungan Pertama, penyelidik

telah menjalankan kajian tindakan Gelungan Kedua berlandaskan model Kajian Tindakan

Mc-Kernan seperti dalam Rajah 3.2.1 di atas. Dalam gelungan ini, penyelidik akan

menjalankan pembelajaran dan pengajaran yang sama tetapi ditambahkan dengan Kaedah

“Step-by-step” bagi melengkapkan perlaksanaan Kaedah “Negotiated Drawing”. Guru

akan mengedarkan lembaran yang mengandungi gambar bersiri langkah-langkah untuk

melukis buah epal atau potret. Murid membuat latihan lembaran pada Lampiran A-2

tersebut di bawah pantauan dan bimbingan penyelidik. Media yang digunakan sepanjang

aktiviti adalah diselaraskan iaitu lembaran dan pensel 2B. Bagi menampakkan kesan

44

perlaksanaan kajian Gelungan Kedua (Ujian Pos), murid dikehendaki menghasilkan sebuah

lukisan sebiji buah epal atau potret dengan menggunakan pensel 2B pada kertas lukisan.

Gambar 3.2.1 : Perlaksanaan Kajian Tindakan Gelungan Kedua oleh murid Tahun 3.

3.3 Reka Bentuk Kajian

“Action research is any systematic inquiry conducted by teacher

researchers,…..in teaching / learning environment to gather

information about how their particular school operate, how they teach

and how well their students learn” (Geoffrey E. pg.5)

Daripada kenyataan di atas, penyelidikan berbentuk kajian tindakan ini adalah

menepati objektif penyelidikan di mana penyelidik mengkaji keberkesanan Kaedah

“Negotiated Drawings” bagi meningkatkan kemahiran melukis dalam kalangan murid di

sekolah rendah.

Seperti yang dinyatakan dalam penyataan masalah, didapati murid di sekolah

45

rendah masih belum menguasai kemahiran melukis dengan baik. Selain itu, kurangnya

pendedahan terhadap kaedah melukis secara lebih spesifik. Didapati guru juga kurang

diberi pendedahan dan latihan terhadap pedagogi untuk mengajar kaedah melukis dalam

DSV/PSV. Oleh itu, penyelidik telah membuat kesimpulan untuk mengambil masalah ini

dan dijadikan isu untuk membuat penyelidikan. Hal ini bagi membantu penyelidik untuk

mengumpul data serta bukti terhadap sampel murid yang dipilih dan dibuat analisis kajian

bagi menyelesaikan permasalahan ini. Selain itu, bagi menjawab persoalan yang

dinyatakan dalam Bab 1 penyelidikan. Maka, rekabentuk penyelidikan peringkat Sarjana

Pendidikan yang sesuai digunakan adalah berbentuk kajian tindakan.

Penyelidikan ini dijalankan dalam bentuk kajian tindakan di mana penyelidik

menjalankan penyelidikan berbentuk kualitatif. Kaedah kualitatif dipilih kerana penyelidik

ingin membuat kajian terhadap sesuatu permasalahan secara lebih mendalam dan mampu

berinteraksi dengan lebih baik terhadap sampel penyelidikan ini. Memandangkan sampel

murid terdiri daripada murid tahap 1 dan 2 di sekolah yang diajar oleh penyelidik, suatu

penyelidikan secara mendalam dapat dijalankan dengan lebih mudah. Penyelidik juga

memilih penyelidikan kualitatif bagi mengkaji tanpa wujudnya unsur bias dan ingin

mengikuti perkembangan serta peningkatan prestasi murid dengan lebih rapat. Penyelidik

juga memilih penyelidikan kualitatif untuk memahami tentang sesuatu fenomena dari sudut

perspektif hasil dapatan kajian dan bukan dari perspektif penyelidik sendiri.

Justeru, berlandaskan Rajah 3.2.1 : Gelungan Perancangan Kajian Tindakan

Model Mc-Kernan, penyelidik telah mengumpul dan menganalisis data terhadap

himpunan hasil karya murid, temubual dan pemerhatian. Setiap data penyelidikan yang

dikumpul akan dianalisis dan dihuraikan melalui pemikiran induktif. Pemikiran induktif

46

yang dimaksudkan ialah melibatkan aktiviti pengumpulan data dan segala bahan yang

berkaitan dengan penyelidikan, mentafsir maklumat-maklumat yang dikumpul. Kemudian

penyelidik akan membuat kesimpulan dan generalisasi maklumat tersebut berdasarkan

penyelidikan yang telah dijalankan.

Sepanjang perlaksanaan penyelidikan berbentuk kajian tindakan kualitatif,

penyelidik akan menganalisis data secara mendalam bagi membentuk kefahaman tentang

sesuatu fenomena yang dikaji. Proses menganalisis data ini telah dijalankan mengikut 6

peringkat Marshall & Rossman (1999) iaitu menyusun atur data, menjana kategori, tema

dan pola, mencari penerangan alternatif dan menulis laporan. Peringkat ini juga selaras

dengan 3 peringkat analisis data Merriam (2000) iaitu penyataan diskriptif, pembinaan

kategori dan pembinaan teori. Kaedah analisis data telah dibuat secara berterusan dan

mengikut peringkat bagi menguji kesahihan sesuatu penemuan dalam penyelidikan serta

penyelidik dapat melihat pengalaman dan perubahan tanpa bias. Seperti apa yang beliau

tekankan “ Data analysis is one of the few facets, perhaps the only facet, of doing

qualitative research in which there is a preferred way” (Merriam, S. 2009, ms. 171).

3.4 Lokasi Kajian

Kajian akan dijalankan terhadap murid dari tahun 2,3 dan 5, di mana terdapat seramai 26

orang murid. Kajian ini juga akan dijalankan di sebuah sekolah pedalaman 1 di sebuah

Daerah Subis, Miri, Sarawak.

47

3.5 Teknik Pengumpulan Data

Penyelidik sendiri akan mengumpul data kajian terhadap sampel-sampel kajian di sebuah

sekolah rendah pedalaman di Daerah Subis, Sarawak. Data dikumpul sepanjang

penyelidikan yang berasaskan Model Kajian Tindakan Mc- Kernan (1990). Seramai 26

murid dipilih dalam penyelidikan dimana penyelidik menjalankan kajian tindakan dengan

melaksanaan Kaedah “Negotiated Drawing” dalam pembelajaran. Di akhir tempoh

pembelajaran dan pengajaran iaitu pada sesi terakhir dalam satu gelungan, murid-murid

menghasilkan karya berdasarkan kaedah yang diterapkan. Ini bagi membantu penyelidik

menentukan tahap peningkatan kemahiran masing-masing serta dapat membantu untuk

mengumpul data mengenai keberkesanan penggabungjalinan kaedah tersebut.

3.6 Pengendalian Kajian

Reka bentuk kajian ini ialah berbentuk Kualitatif. Denzin dan Lincoln (1994) dalam buku

Othman Lebar mengatakan :

“Qualitative research is multimethod in focus, involving an

interpretive, naturalistic approach to its subject matter. This means

that qualitative researchers study things in their natural setting,

attempting to make sense of or interpret phenomena in terms of the

meanings people bring to them. Qualitative research involves the

studied use and collection of a variety of empirical materials – case

study, personal experience, introspective, life story, interview,

observational, historical, interactional and visual texts – that describe

routine and problematic moments and meaning in individuals' lives.”

48

Daripada petikan tersebut, dapat dinyatakan bahawa penyelidikan kualitatif

memfokuskan pelbagai method dalam penyelidikan. Penyelidikan pendekatan ini

juga adalah sangat teliti, dan datanya dikumpul daripada kehidupan semula jadi '

kehidupan sebenar' serta memerlukan tempoh penyelidikan yang panjang. Oleh itu,

ia dapat memberi penerangan terhadap peristiwa-peristiwa secara terperinci. Selain

itu, boleh menunjukkan bagaimana dan mengapa perkara-perkara berlaku serta

metodnya didasari pendekatan naturalistik bagi mendapatkan gambaran yang

menyeluruh tentang sesuatu fenomena kajian.

Dalam kajian ini, penyelidik akan membuat penerokaan iaitu mencari

makna dan pemahaman melalui data-data yang dikumpul. Hasil dapatan kajian

adalah bertujuan untuk memahami tentang pengalaman kehidupan dan sosial dari

sudut perspektif murid-murid. Seterusnya, melalui pendekatan kualitatif ini akan

dilihat secara holistik iaitu penyelidik akan membuat pemerhatian terhadap sesuatu

fenomena secara menyeluruh segala aspek yang berkaitan dengan kajian.

Penyelidik juga akan mengambil kira perubahan-perubahan dan

perkembangan semasa pengumpulan dan menganalisis data. Tumpuan secara

progresif akan dibuat ke atas sesuatu isu yang dikaji bagi mendapatkan gambaran

keadaan perubahan sampel secara terperinci. Coffey dan Atkinson (Othman Lebar,

2012,ms.153) menyatakan bahawa, dalam penyelidikan kualitatif, pengumpulan

data tidak boleh dijalankan tanpa analisis yang mendalam dijalankan bersama. Oleh

itu, penyelidik juga akan mengumpul data-data yang mempunyai maklumat yang

sebenar di mana penyelidik akan pergi ke sekolah, ke bilik darjah, ke bilik guru

untuk membuat pemerhatian dan temubual.

49

Instrumen kajian yang akan digunakan dalam kajian adalah terdiri daripada

Borang Pemerhatian, Transkrip Temubual dan Himpunan Hasil Karya murid.

3.6.1 Temubual

Dalam penyelidikan ini, penyelidik akan menemubual murid-murid dan tenaga

pengajar yang berkaitan di sekolah. Tujuan utama temubual dijalankan adalah bagi

mendapatkan maklumat yang sebenar dan khusus. Temubual juga bertujuan bagi

memudahkan penyelidik membuat pemerhatian terhadap kelakuan, perasaan, idea

dan pendapat sampel yang ditemubual.

Temubual yang dijalankan adalah Temubual Secara Semi Berstruktur di

mana penyelidik akan menggunakan soalan-soalan yang telah ditentukan terlebih

dahulu tetapi jawapan terhadap soalan tersebut adalah bebas dan boleh

dikembangkan mengikut budi bicara penemu bual dan sampel. Soalan-soalan yang

dikemukakan telah dirangka oleh penyelidik di dalam transkrip temubual seperti di

Lampiran B. Antara soalan berikut ialah :

1. Adakah kamu berminat untuk melukis potret?

2. Adakah kamu tahu cara untuk melukis potret?

3. Pernahkah kamu diajar untuk melukis potret?

4. Jika diberi peluang, mahukah kamu diajar melukis potret?

5. Dalam banyak-banyak mata pelajaran, mata pelajaran apakah yang paling

kamu minati?

50

Soalan-soalan ini digunakan dalam sesi temubual bagi mendapatkan maklum balas

dari murid mengenai minat

3.6.2 Pemerhatian

Dalam perlaksanaan pemerhatian ini, pemantauan akan dijalankan sepanjang kajian

dilaksanakan bagi mengkaji tingkah laku murid semasa penghasilan karya.

Penyelidik akan menjalankan ujian khas dengan menyuruh sampel menghasilkan

karya bidang menggambar iaitu sebuah lukisan di mana Kaedah Negotiated

Drawing digunakan. Penyelidik juga telah membuat pemerhatian terhadap murid

dengan menghasilkan borang pemerhatian di mana ia mempunyai kriteria-kriteria

seperti pemahaman, pengetahuan, pengalaman, tingkah laku dan kebolehan murid

tersebut.

Pemerhatian dijalankan berdasarkan borang pemantauan dimana penyelidik

membuat pemantauan sebelum, semasa dan selepas pengajaran dan pembelajaran

dijalankan bagi mengenalpasti dan mengetahui setiap tingkah laku subjek kajian.

Tujuan borang pemantauan ini juga adalah bagi merekod dan memberi gambaran

menyeluruh mengenai keberhasilan dan perubahan minat murid terhadap aktiviti

melukis sepanjang kajian dijalankan.

51

Jadual 3.6.2.1 : Jadual pemerhatian terhadap sampel sepanjang pengajaran

sebelum penggunaan Kaedah Melukis Rangka dan Bulatan.

Soalan 1 : Adakah subjek kajian melukis dengan tersusun?

Daripada soalan pertama ini, saya dapat membuat menilai setakat manakah

tahap pengetahuan dan kemahiran subjek kajian dalam aktiviti melukis. Saya boleh

menyelidik bahawa ‘pernahkah subjek kajian belajar langkah-langkah dalam

melukis figura manusia?’ Saya dapat menganalisis mengenai pengwujudan bakat

atau kemahiran terhadap subjek kajian tersebut.

Soalan 2 : Adakah murid menghasilkan lukisan dengan hanya meniru gambar yang

sedia ada?

BIL ITEM YA TIDAK

01. Adakah murid melukis dengan tersusun?

02. Adakah murid menghasilkan lukisan dengan

hanya meniru gambar yang sedia ada?

03. Adakah murid melukis dengan menggunakan

bentuk bulatan sebelum melukis potret / buah

epal ?

04. Adakah murid menghasilkan lukisan yang

mempunyai keseimbangan simetri?

52

Soalan kedua adalah bertujuan untuk memastikan tahap pengetahuan dan

kemahiran murid dalam memasukkan keaslian sepanjang melukis. Unsur keaslian

yang dimaksudkan ialah lukisan yang dihasilkan bukan dengan meniru tetapi dengan

pengetahuan yang sedia ada. Saya juga dapat menilai dan mengetahui tentang

pengalaman subjek kajian terhadap persekitaran dan pengalaman mereka terhadap

masyarakat disekeliling. Hal ini kerana bagi membantu penyelidik membuat

perbandingan peningkatan kemahiran murid sepanjang kajian yang dijalankan.

Soalan 3 : Adakah murid melukis dengan menggunakan bentuk bulatan sebelum

melukis potret / buah epal ?

Soalan ini akan membantu penyelidik dalam menilai dan menganalisis

kelemahan dan kelebihan subjek kajian dalam melukis. Penyelidik dapat

mengenalpasti sejauhmana pengalaman dan pengetahuan murid dalam aktiviti

melukis. Contohnya murid yang pernah mengikuti mana-mana kelas tambahan atau

tutorial akan melukis kebiasaannya akan melukis dengan bentuk asas seperti bulatan

dahulu. Bagi subjek kajian yang kurang kemahiran akan mula melukis secara terus

dan tanpa berpandu pada mana-mana prosedur.

Soalan 4 : Adakah murid menghasilkan lukisan yang mempunyai keseimbangan

simetri?

Dalam kriteria ini, penyelidik dapat mengenalpasti kecekapan subjek

kajian dan kebolehan murid dalam menghasilkan lukisan mengikut tajuk yang

ditetapkan. Selepas pengajaran dan pembelajaran kaedah “Negotiated Drawing”,

53

penyelidik dapat membuat perbandingan samada murid menerapkan prinsip

keseimbangan simetri atau tidak.

Dalam penyelidikan ini, penyelidik akan membuat pengumpulan hasil karya lukisan

murid untuk dibuat penilaian, pemahaman dan pemerhatian. Daripada hasil-hasil tinjauan

kajian yang lepas, didapati hasil lukisan kanak-kanak dapat menceritakan dan

menggambarkan pemikiran, idea, perasaan serta imaginasi mereka.

BIL. KRITERIA LEMAH SEDERHANA BAIK

01. PENGWUJUDAN

IDEA

Proses

penghasilan

dilakukan

mengikut urutan

yang diajar.

Sekurang-

kurangnya 1

jenis teknik

penghasilan.

Proses

penghasilan

dilakukan

mengikut urutan

yang diajar.

Sekurang-

kurangnya 2 jenis

teknik

penghasilan.

Proses

penghasilan

dilakukan

mengikut urutan

yang diajar.

Sekurang-

kurangnya 3 jenis

teknik

penghasilan.

1.Urutan

2.Struktur

3.Rupa

02. PEMILIHAN

DAN

PENYEDIAAN

BAHAN

Tidak kreatif

dalam

pengolahan idea

dan kurang

mahir dalam

mengendalikan

alat dan bahan.

Mempunyai idea

tetapi kuranng

kreatif dalam

pengolahan idea

dan penggunaan

alat dan bahan.

Kreatif dalam

pengolahan idea

dan dapat

mengubahsuaikan

dan

mempelbagaikan

penggunaan alat

dan bahan bagi

menghasilkan

lukisan.

54

03. GUBAHAN Mengandungi

gubahan yang

kurang menarik.

Mengandungi

gubahan yang

menarik.

Mengandungi

gubahan yang

menarik, kreatif

dan luar

pemikiran biasa.

04. KEKEMASAN Tidak kemas,

bersih dan

menarik.

Susunan

‘subject matter’

tidak tersusun.

Kurang kemas,

bersih dan

menarik.

Susunan ‘subject

matter’ kurang

tersusun.

Kemas, bersih

dan menarik.

Susunan ‘subject

matter’ tersusun.

05. SAHSIAH Menghasilkan

lukisan yang

kurang teratur

dan tidak ikut

kata saya.

Meniru dan

mengganggu

murid lain.

Menghasilkan

lukisan dengan

kurang teratur dan

tetapi ikut kata

saya.

Kurang bertanya.

Tidak meniru dan

mengganggu

murid lain.

Menghasilkan

lukisan dengan

teratur dan ikut

kata saya.

Sering banyak

bertanya

mengenai idea.

Tidak meniru dan

mengganggu

murid lain.

Jadual 3.6.3.1 : Rubrik penilaian mengenai kemahiran dan perkembangan murid

sepanjang penghasilan karya setelah kajian tindakan dijalankan.

Berdasarkan rubrik ini, pemarkahan dilakukan berdasarkan kriteria-kriteria yang

ditetapkan. Rubrik ini telah digunakan untuk menilai hasil karya murid dalam ujian pos di

akhir kajian dalam gelungan pertama dan gelungan kedua. Melalui pemerhatian, rubrik ini

dapat membantu penyelidik untuk memberi markah dan mengelaskan tahap murid tersebut

samada lemah, sederhana dan baik.

55

Kriteria pertama ialah pengwujudan idea. Dalam kriteria ini, penyelidik membuat

penilaian terhadap cara murid menghasilkan lukisan samada melalui proses dan tertib yang

diajar melalui demonstrasi. Setiap individu mempunyai teknik-teknik tersendiri dalam

menghasilkan karya. Melalui kriteria ini, murid sekurang-kurangnya perlu menghasilkan

lukisan dengan menggunakan 3 teknik untuk mendapat tahap yang baik. Antara kriteria

yang dinilai ialah dari segi keberhasilan lukisan murid secara teratur. Seterusnya, diikuti

dengan penghasilan lukisan melalui pembinaan struktur dahulu dan akhir sekali ialah rupa.

Kriteria kedua ialah pemilihan dan penyediaan bahan. Melalui kriteria ini, murid

akan dinilai melalui tahap pemikiran kreatif, pengolahan idea dan yang paling utama sekali

ialah kemahiran dalam menggunakan dan mengubahsuaikan bahan dan medium untuk

melukis potret. Pengolahan penggunaan bahan untuk menghasilkan susunan anggota muka,

unsur penambahan idea, ekspresi muka pada potret dan tahap disiplin dalam menggunakan

alat dan bahan sepanjang penghasilan potret.

Kriteria ketiga ialah gubahan iaitu murid akan dinilai melalui cara mereka

menggubah potret dengan unsur-unsur yang sesuai. Kriteria ini juga berkait rapat dengan

kriteria yang kedua iaitu pemilihan dan penyediaan bahan di mana dalam kriteria ini,

penyelidik akan memberi perhatian dari segi gubahan yang kreatif, menarik dan pemikiran

luar biasa. Gubahan yang dimaksudkan ialah seperti anggota muka seperti mata, mulut,

jenis rambut, gubahan dan penambahan aksesori pada potret serta ekspresi muka pada

potret. Melalui kriteria ini, penyelidik dapat menilai dan mempelajari mengenai kehidupan

murid tersebut kerana idea gubahan biasanya berdasarkan persekitaran dan pengalaman

murid tersebut.

56

Kriteria keempat ialah kekemasan. Melalui kriteria ini, penyelidik akan menilai

hasil lukisan murid dari segi kekemasan dalam melukis dengan media dan peralatan seperti

pensel, pemadam dan kertas. Murid pada tahap ini biasanya telah diajar dan tahu cara

menggunakan pensel dan pemadam dengan betul. Dalam hal ini, murid dinilai dari segi

kekemasan garisan, susunan ‘subjek matter’ yang teratur dan menarik dan hasil lukisan

yang bersih.

Kriteria akhir ialah sahsiah. Dalam kriteria ini, murid akan dinilai dari sudut

kelakuan, etika dan pemberian komitmen. Penyelidik akan menilai murid sepanjang

mereka menghasilkan lukisan dari segi keberanian murid untuk bertanya kepada guru jika

berlakunya kemusykilan terhadap pengolahan idea dan yang paling penting sekali,

penyelidik akan menilai murid dari segi kepatuhan mereka terhadap arahan guru.

Penyelidik juga menilai murid dari segi penghasilan karya yang teratur dan kreatif.

3.7 Kaedah Analisis Data

Analisis data dilaksanakan secara sistematik bagi memahami data dalam penyelidikan

berbentuk kajian tindakan ini, untuk mendapatkan penyelesaian sesuatu masalah.

“Accuracy in action research means that the data you are collecting creates a fairly true

picture of a bit of reality you are observing” (Andrew P. J, 2005 pg. 81)

Kaedah analisis data yang digunakan dengan beberapa metod iaitu melalui

Persampelan Teoritikal iaitu melalui proses pengumpulan data untuk menjana teori melalui

proses mengumpul, mengekod dan menganalisis data. Kedua ialah Perbandingan Konstan

57

oleh Anselm Strauss dan Glaser (1967) iaitu membuat perbandingan yang konsisten antara

fenomena yang dikod di bawah satu-satu kategori. Dengan perbandingan ini, membolehkan

penjelasan teoritikal kategori tersebut timbul. “ metod menganalisis data kualitatif ini

menggabungkan pengekodan kategori secara induktif serentak dengan perbandingan

semua unit makna yang diperoleh,..” Anselm Strauss dan Glaser ( Othman Lebar, 2012, ms.

155).

3.8 Kebolehpercayaan Data

Dalam kajian kualitatif ini, penyelidik telah menggunakan triangulasi data temubual dan

pemerhatian bagi memperkukuhkan kepercayaan kajian. Dari sudut temubual, penyelidik

membuat triangulasi temubual antara responden utama iaitu murid dengan responden

sokongan iaitu guru atau kakitangan sekolah yang berkaitan. Dalam hal ini, penyelidik

menggunakan soalan dan isu yang sama bagi mendapat keputusan dan maklumat yang

berkait antara satu sama lain.

Selain itu, penyelidik melaksanakan triangulasi data pemerhatian dimana murid

yang dipilih adalah terdiri daripada pelbagai tahap kebolehan iaitu Tahun 2, 3 dan 5. Ini

bagi membantu penyelidik mengkaji dan menganalisis perubahan dan keberhasilan Kaedah

“Negotiated Drawing” yang diterapkan dalam pembelajaran. Pemerhatian dijalankan

berlandaskan Jadual yang dirangka bagi menjawab persoalan yang dinyatakan.

58

3.9 Rumusan

Secara keseluruhannya kajian ini dijalankan dengan bertujuan untuk membuat

perbandingan dan menguji keberkesanan kaedah-kaedah untuk meningkatkan kemahiran

melukis di kalangan murid-murid sekolah rendah. Daripada penyelidikan ini penyelidik

berharap agar kajian ini diterima dan dapat dijalankan dengan baik, berfokus serta dapat

menjawab persoalan kajian yang dibincangkan. Selain itu, diharapkan bahawa kajian ini

dapat memberi maklumat yang positif ke arah penembahbaikan dalam rancangan dan

proses pembelajaran dan pengajaran aktiviti melukis dalam Dunia Seni Visual di kalangan

murid-murid sekolah rendah.

59

BAB 4

DAPATAN DAN ANALISIS DATA KAJIAN

4.0 DAPATAN DAN ANALISIS DATA

4.1 Pengenalan

Bab ini akan membentangkan hasil dapatan dan analisis data terkumpul sepanjang

penyelidikan dijalankan. Data yang diperoleh adalah daripada pemerhatian, temubual dan

analisis hasil karya murid (murid). Dalam penyelidikan ini, setiap murid telah dinilai

melalui pemerhatian sepanjang ujian pra dan ujian pos dilaksanakan. Penilaian adalah

berdasarkan tingkah laku melalui borang pemerhatian yang disediakan. Temubual telah

dijalankan terhadap murid yang terdiri daripada guru dan murid sepanjang penyelidikan.

Kaedah pemerhatian dan temubual telah dianalisis bagi menjawab persoalan kajian kedua

60

iaitu 'Bagaimanakah murid-murid melukis dengan penggunaan Kaedah “Negotiated

Drawing” ?' Penyelidik juga telah menganalisis hasil karya murid daripada ujian pra dan

ujian pos.

Penilaian bagi tujuan analisis ini telah dijalankan mengikut rubrik penilaian hasil

karya lukisan yang disediakan (Jadual 3.6.4) . Hasil penilaian dan analisis karya murid

dilaksanakan bagi memenuhi kehendak persoalan kajian 1 iaitu 'Apakah hasil lukisan

daripada penggunaan penggabungjalinan antara Kaedah “Negotiated Drawing” ?'. Hasil

daripada analisis data bagi ketiga-tiga instrumen ini juga bagi menjawab persoalan ketiga

iaitu 'Apakah kesan terhadap perlaksanaan pembelajaran dan pengajaran Pendidikan /

DuniaSeni Visual melalui kaedah melukis dalam KSSR/KBSR?'


Persoalan kajian yang pertama yang dirangka ialah 'Apakah hasil lukisan daripada

penggunaan Kaedah “Negotiated Drawing” ?' dalam mata pelajaran Dunia / Pendidikan

Seni Visual dalam kalangan murid sekolah rendah?'

4.2.1 Himpunan Hasil Karya Murid

Himpunan Hasil Karya Murid merupakan instrumen penyelidikan kualitatif yang

dikumpul dan telah dibuat penilaian, pemahaman dan pemerhatian. Hasil karya murid telah

dikumpul sebelum dan selepas rawatan dijalankan iaitu ketika Ujian Pra dan Ujian Pos

61

untuk dibuat perbandingan. Karya murid ini dihasilkan dalam pengajaran dan

pembelajaran Pendidikan Seni Visual di bawah bidang seni menggambar. Dalam proses

pengumpulan data ini, penyelidik telah meminta kebenaran daripada guru yang mengajar

murid di kelas tersebut untuk menjalankan kajian. Pengajaran dan pembelajaran telah

dijalankan seperti biasa mengikut rancangan pelajaran harian yang dirangka. Penyelidik

sendiri telah memilih dan menetapkan tajuk pada hasil karya murid mengikut tahap

kebolehan dan tahap perkembangan kreativiti murid.

Penyelidik telah memilih untuk menilai hasil karya murid-murid tersebut bagi

mempelajari, meneroka dan menyelidik tahap kebolehan dan perubahan perkembangan

kemahiran murid dalam melukis. Hasil karya yang dikumpul telah dibuat perbandingan

iaitu antara hasil karya semasa ujian pra dan hasil karya murid semasa ujian pos. Penilaian

dibuat satu persatu dengan bantuan rujukan daripada rubrik pemerhatian yang merangkumi

5 kriteria iaitu dari segi pengwujudan idea, pemilihan dan penyediaan bahan, gubahan,

kekemasan dan sahsiah. Daripada hasil penilaian terhadap hasil karya murid, sebelum

rawatan diterapkan, didapati ramai murid yang menghasilkan lukisan tidak mengikut

urutan manakala, setelah rawatan dijalankan terdapat banyak perubahan yang baik

terhadapp hasil karya tersebut.

62

(a)

Ujian Pra Ujian Pos

Murid : Octavia Gerrard ak. Linit.

(b)

Ujian Pra Ujian Pos

Murid : Douglas Ambi ak. Joseph

Rajah 4.2.1.1 : Perbandingan hasil karya 2 daripada 7 murid dari Tahun 2 antara

Ujian Pra dengan Ujian Pos.

Rajah di atas merupakan perbandingan sampel hasil karya 2 orang murid dari Tahun 2

antara Ujian Pra dengan Ujian Pos. Penyelidik telah memilih tema buah-buahan iaitu

63

bertajuk Epal Merah bagi menepati kesesuaian tahap kebolehan murid tersebut. Sepanjang

aktiviti melukis dijalankan dalam Ujian Pra ,didapati mereka lebih berminat untuk

menghasilkan rupa geometri seperti bulat sebelum melukis epal tersebut. Setelah diberi

rawatan pada Ujian Pos, didapati murid-murid cuba melukis dengan menggunakan Kaedah

'' Negotiated Drawings”. Setelah rawatan dijalankan, didapati murid dapat mengaplikasikan

idea-idea baru dalam penghasilan lukisan. Murid pada perbandingan contoh hasil karya

pertama iaitu Octavia Gerrard ak. Linit. Sebanyak sedikit maklumat yang dikumpul,

penyelidik dapat mempelajari dan mengenali latar belakang sampel secara lebih terperinci.

Murid ini mempunyai latar belakang keluarga yang biasa dan tahap pencapaiannya

dalam bidang akademik adalah sederhana. Manakala, murid yang kedua iaitu Douglas

Ambi Ak. Joseph, merupakan anak yatim dan dipelihara oleh bapa tirinya. Murid ini sering

mudah hilang tumpuan semasa pembelajaran dan pengajaran dijalankan. Pencapaiannya

dalam bidang akademik adalah kurang stabil malah, dia merupakan murid yang tergolong

sebagai murid Linus mengikut penilaian Saringan Linus 2.0 yang telah dilaksanakan

(Rujukan Kurikulum Standard Sekolah Rendah). Walau bagaimanapun, kedua-dua murid

ini merupakan murid yang mempunyai minat dalam menghasilkan karya seni khususnya

melukis.

Daripada perbandingan 2 buah lukisan epal (a), didapati lukisan hasil daripada

Ujian Pra, menunjukkan murid ini menggunakan bentuk asas bulatan sebagai struktur

untuk melukis buah epal. Strok garisan yang dihasilkan adalah kurang jelas dan tidak rata.

Terdapat banyak kesan padam menunjukkan murid ini berusaha beberapa kali untuk

menghasilkan buah epal dengan medium pensel. Warna yang digunakan adalah hanya satu

jenis dan kelihatan warna rata. Teknik mewarna yang digunakan adalah kurang teratur. Saiz

64

lukisan epal yang dihasilkan adalah kecil. Semasa penghasilan lukisan ini, murid diberi

kebebasan untuk melukis buah epal dan ini adalah apa yang dibayangkan oleh murid

tersebut berdasarkan fahamannya yang sedia ada, walaupun guru telah menunjukkan

contoh gambar buah epal di hadapan. Dari segi unsur ruang dan prinsip keseimbangan,

murid menghasilkan lukisan ini di bahagian hujung atas kertas lukisan meninggalkan

banyak ruangan pada bahagian bawah kertas lukisan.

Setelah Ujian Pos dijalankan, murid telah menghasilkan lukisan epal yang bersaiz

besar dan warna yang digunakan mempunyai unsur variasi. Terdapat campuran seperti

warna kuning dan terdapat perubahan dari segi gubahan iaitu penambahan tangkai yang

ketara. Gaya mewarna adalah masih sama tetapi lebih teratur. Hal ini kerana, murid ini

sudah terbiasa dengan gaya ini sejak dari kecil dan ia mungkin mengambil masa yang lama

untuk melatihnya.

Analisis data terhadap perbandingan lukisan murid setersunya iaitu pada (b),

menggambarkan murid ini mempunyai nilai kreativiti yang tinggi. Hal ini kerana daripada

hasil pemerhatian contoh gambar buah epal yang ditayangkan, murid ini berjaya

menghasilkan lukisan buah epal semasa Ujian Pra yang mempunyai ton, bayang dan strok

garisan yang teratur dan jelas. Lukisan ini telah berjaya menepati kriteria yang hendak

dicapai oleh penyelidik. Oleh itu, penyelidik menjalankan rawatan menggunakan Kaedah ''

Negotiated Drawing '', dengan matlamat untuk meningkatkan kemahiran murid ini dengan

lebih baik. Setelah Ujian Pos dijalankan, didapati lukisan yang dihasilkan tiada lagi unsur

ton, bayang dan garisan struktur bulatan yang dihasilkan masih berkualiti. Walaupun

lukisan ini tiada bayang, namun lukisan ini mempunyai tokok tambah yang menunjukkan

perkembangan idea iaitu terdapatnya lukisan daun, saiz buah epal tersebut lebih besar yang

65

menunjukkan keyakinan murid ini semakin meningkat. Juga, tangkai pada buah epal

tersebut diwarnai dengan warna coklat. Murid ini juga telah melukis bentuk bulat dengan

menggunakan pensel warna. Lukisan selepas rawatan Gelungan Kedua ini, tidak

mempunyai ton kerana murid ini lupa untuk memasukkan ton tersebut. Daripada hasil

pemerhatian dan pengalaman mengajar, murid ini lebih suka menghasilkan lukisan

mengikut kreativiti dan kehendak sendiri. Sebagai guru kelas tahun 2, penyelidik telah

menyatakan bahawa murid ini mempunyai daya tumpuan dan ingatan yang sangat lemah.

Murid ini akan mengingati apa yang dipelajari pada waktu pengajaran tersebut tetapi murid

ini akan lupa apa yang dipelajari ketika itu pada keesokan harinya. Walau bagaimanapun,

lukisan Ujian Pos menunjukkan tahap keyakinan murid semakin meningkat daripada cara

murid mewarna iaitu warna yang digunakan adalah lebih terang berbanding dengan lukisan

sebelumnya. Jika dilihat dengan lebih teliti, terdapat campuran warna kuning, jingga dan

merah pada epal tersebut.

Terdapat juga tokok tambah dari segi gubahan terhadap epal tersebut iaitu, murid

ini berjaya melukis tangkai dan daun. Garisan struktur dihasilkan menggunakan pensel

warna di mana, murid ini telah yakin untuk berkarya tanpa bantuan alatan pemadam

berbanding dengan lukisan sebelumnya, murid ini menggunakan pensel dahulu dan diikuti

dengan penggunaan pensel warna. Murid ini kurang menunjukkan kemahiran dari segi

pengwujudan unsur ton, bayang dan garisan struktur, namun rawatan ini berjaya

meningkatkan keyakinan dan kreativiti murid ini.

66

4.2.1.1 Penilaian

Ini juga telah mempengaruhi kebolehan murid dari segi kriteria gubahan, di mana

murid telah menghasilkan gubahan yang lebih menarik iaitu kedua-dua lukisan daripada

Ujian Pos tersebut terdapat penambahan rupa tangkai dan daun buah epal tersebut. Dari

segi kekemasan, didapati murid lebih menghasilkan lukisan yang kemas berbanding

dengan lukisan Ujian Pra. Sebelum rawatan dijalankan, didapati banyak kesan padam dan

strok garisan yang kurang teratur pada lukisan murid tersebut. Hal ini kerana murid-murid

masih kurang yakin dan kurang idea untuk melukis objek tersebut. Didapati juga murid

kurang yakin dalam menggunakan warna. Setelah rawatan dijalankan, didapati bahawa

lukisan murid lebih teratur, kemas dan mereka cuba melukis berdasarkan panduan '' Step-

by-step” yang diajar.

Selain itu, saiz, lukisan yang dihasilkan semasa Ujian Pos adalah lebih besar

menunjukkan tahap keyakinan murid yang tinggi berbanding dengan lukisan Ujian Pra.

Secara sengaja, penyelidik akan memberi kebebasan murid untuk bergerak sepanjang

penghasilan karya bagi menguji sahsiah mereka. Sepanjang Ujian Pra dilaksanakan,

didapati sahsiah murid adalah baik. Didapati murid tahun 2 ini menghasilkan karya mereka

secara tertib, sentiasa menurut arahan guru. Suasana bilik darjah adalah bising tetapi

terkawal kerana murid mula berani berinteraksi antara satu sama lain secara positif. Hal ini

kerana mereka suka berkongsi pengalaman dan idea. Sepanjang rawatan didapati sahsiah

murid adalah memuaskan iaitu terdapat juga peningkatan sahsiah murid terdapat sedikit

perubahan iaitu murid-murid mula berani berinteraksi dengan guru untuk membuat

apresiasi terhadap lukisan tersebut.

67

(a)

Ujian Pra Ujian Pos

Murid : Marcus ak. Margerita

(b)

Ujian Pra Ujian Pos

Murid : Desmond

Rajah 4.2.1.2 : Perbandingan hasil karya 2 daripada 11 murid dari Tahun 3


68

Rajah di atas merupakan perbandingan hasil karya murid Tahun 3 antara Ujian Pra dan

Ujian Pos. Mereka lebih cenderung untuk menghasilkan rupa geometri seperti bulat dan

segi empat sebagai rupa asas sebelum melukis. Setelah diberi rawatan pada Ujian Pos,

didapati murid-murid melukis dengan menggunakan kaedah penggabungjalinan ''

Negotiated Drawings”. Kaedah '' Negotiated Drawings ” melibatkan perbincangan serta

perkongsian idea terhadap sesuatu topik.

Setelah penyelidik mengumpul data, perbandingan antara lukisan Ujian Pra dan Pos

dibuat murid. Contoh murid yang pertama ialah Marcus ak. Margerita. Murid ini dipelihara

oleh nenek dan sentiasa mengalami masalah disiplin di sekolah. Apabila menemubual guru

kelasnya, murid ini merupakan murid yang bijak dan petah bercakap. Penyelidik

menjalankan Ujian Pra (a) di mana murid dikehendaki melukis potret diri mereka pada

masa akan datang. Apabila penyelidik membuat penilaian ke atas lukisan Ujian Pra,

didapati murid ini menghasilkan banyak gubahan rupa geometri pada potret. Setelah diberi

rawatan, didapati pada lukisan Ujian Pos (a), murid dapat menghasilkan potret secara

teratur dan kemas. Sepanjang penghasilan karya, penyelidik telah membuat pemerhatian

dan murid ini telah menghasilkan lukisan secara teratur.

Penyelidik juga telah membuat kajian pada contoh murid yang kedua iaitu

Desmond. Setelah menemubual guru kelas, murid ini juga mempunyai masalah kelakuan

yang kurang menentu dan sering terlibat dalam masalah disiplin. Pada Ujian Pra (b), murid

ini juga berjaya menghasilkan potret dengan menggunakan rupa geometri. Didapati lukisan

ini bersifat kurang realistik. Setelah diberi rawatan, murid ini telah menghasilkan lukisan

yang lebih teratur dan realistik. Contohnya perbandingan terhadap rupa mata potret

tersebut, gubahan pakaian serta kedudukan telinga yang betul. Hal ini, kerana dengan

69

pengaplikasian rawatan murid ini diberi pendedahan terhadap kaedah penghasilan karya

dengan lebih teratur.

4.2.1.2 Penilaian

Setelah rawatan dijalankan, didapati murid dapat mengaplikasikan idea-idea baru

dalam penghasilan lukisan. Ini juga telah mempengaruhi kebolehan murid dari segi kriteria

gubahan, di mana murid telah menghasilkan gubahan yang lebih menarik, kreatif dan luar

pemikiran biasa.

Dari segi kekemasan, didapati murid lebih menghasilkan lukisan yang kemas

berbanding dengan lukisan Ujian Pra. Sebelum rawatan dijalankan, didapati banyak kesan

padam dan strok garisan yang kurang teratur pada lukisan murid tersebut. Hal ini kerana

murid-murid masih kurang yakin dan kurang idea untuk melukis objek tersebut. Setelah

rawatan dijalankan, didapati bahawa lukisan murid lebih teratur, kemas dan mereka

melukis berdasarkan panduan '' Step-by-step” yang diajar. Secara sengaja, penyelidik akan

memberi kebebasan murid untuk bergerak sepanjang penghasilan karya bagi menguji

sahsiah mereka. Sepanjang Ujian Pra dilaksanakan, didapati sahsiah murid adalah baik.

Mereka menghasilkan karya mereka secara senyap, tertib dan sentiasa menurut arahan

guru. Sepanjang rawatan didapati sahsiah murid adalah memuaskan.

Semasa Ujian Pos dilaksanakan, peningkatan sahsiah murid terdapat sedikit

perubahan iaitu murid-murid mula berani berinteraksi dengan guru untuk membuat

apresiasi terhadap lukisan tersebut.

70

(a)

Ujian Pra Ujian Pos

Murid : Ivy Vanessa ak. Anye

(b)

Ujian Pra Ujian Pos

Murid : Boniface ak. Kamarau

Rajah 4.2.1.3 : Perbandingan hasil karya 2 daripada 8 murid dari Tahun 5


71

Semasa Ujian Pra didapati kedua-dua murid ini menghasilkan lukisan potret secara

bebas dan tanpa struktur. Hasil daripada temubual terhadap murid (a),didapati murid ini

tidak berminat untuk melukis potret berbanding dengan murid (b). Setelah diberi rawatan

pada Ujian Pos, didapati murid-murid melukis dengan menggunakan kaedah '' Negotiated

Drawings”. Kaedah '' Negotiated Drawings ” melibatkan perbincangan serta perkongsian

idea terhadap sesuatu topik. Setelah rawatan dijalankan, didapati kedua-dua murid ini lebih

yakin dan gemar melukis potret setelah berjaya menghasilkan karya yang menarik. Semasa

Ujian Pos, didapati murid mampu mengaplikasikan idea-idea baru dalam penghasilan

lukisan.

Murid (a) iaitu Ivy Vanessa ak. Anye merupakan murid yang berpotensi dalam

pendidikan tetapi kurang berminat dalam bidang seni. Berbanding dengan murid (b) iaitu

Boniface ak. Kamarau, murid ini tidak mempunyai minat untuk belajar dan sering

berdepan dengan masalah disiplin. Namun, murid ini mempunyai minat terhadap

pengasilan karya seni.

.

4.2.1.3 Penilaian

Ini juga telah mempengaruhi kebolehan murid dari segi kriteria gubahan, di mana

murid telah menghasilkan gubahan yang lebih menarik, kreatif dan luar pemikiran biasa.

Contohnya ada hasil karya Ujian Pos, dapat dilihat bahawa terdapat penambahan hiasan

pada baju dan rambut potret tersebut. Struktur muka pada potret Ujian Pos juga kelihatan

lebih realistik. Dari segi kekemasan, didapati murid lebih menghasilkan lukisan yang

kemas berbanding dengan lukisan Ujian Pra. Sebelum rawatan dijalankan, didapati banyak

72

kesan padam dan strok garisan yang kurang teratur pada lukisan murid tersebut. Hal ini

kerana murid-murid masih kurang yakin dan kurang idea untuk melukis objek tersebut.

Setelah rawatan dijalankan, didapati bahawa lukisan murid lebih teratur, kemas dan

mereka melukis berdasarkan panduan ''Step-by-step” yang diajar. Secara sengaja,

penyelidik akan memberi kebebasan murid untuk bergerak sepanjang penghasilan karya

bagi menguji sahsiah mereka. Sepanjang Ujian Pra dilaksanakan, didapati sahsiah murid

adalah baik. Mereka menghasilkan karya mereka secara senyap, tertib dan sentiasa menurut

arahan guru. Sepanjang rawatan didapati sahsiah murid adalah memuaskan. Seperti murid

tahun 2 dan tahun 3 didapati semasa Ujian Pos dilaksanakan, peningkatan sahsiah murid

terdapat sedikit perubahan iaitu murid-murid mula berani berinteraksi dengan guru untuk

membuat apresiasi terhadap lukisan tersebut.


Persoalan kajian yang kedua yang dirangka ialah ‘Bagaimanakah murid-murid melukis

dengan penggunaan Kaedah “Negotiated Drawing” ?’

4.3.1 Pemerhatian

Sepanjang rawatan dan pendedahan terhadap Kaedah “Negotiated Drawings”

selepas Ujian Pra dijalankan, penyelidiktelah membuat pemerhatian terhadap murid dengan

menggunakan borang pemerhatian. Borang tersebut diisi berdasarkan pemerhatian yang

penyelidikjalankan sebelum dan selepas pengajaran dan pembelajaran dalam Mata

73

Pelajaran Pendidikan Seni Visual berdasarakan Rancangan Pengajaran Harian yang

dirangka ( Lampiran A 3 - 4) . Pemerhatian ini dijalankan sepanjang Ujian Pra dan Pos

terhadap murid Tahun 2 , 3 dan 5. Jadual pemerhatian tersebut merangkumi 5 item yang

ditetapkan.

Sebelum

Rawatan

Selepas

Rawatan

BIL. ITEM TAHUN YA TIDAK YA TIDAK

01. Adakah murid

melukis figura

dengan tersusun?

2

2 5 5 2

3 5 6 7 4

5 4 4 5 3

Jadual 4.3.1.1 : Jadual pemerhatian item 1 terhadap murid sebelum dan selepas

rawatan Kaedah “Negotiated Drawings” dijalankan.

Daripada jadual di atas, sebelum rawatan dijalankan didapati seramai 5 orang murid

Tahun 2, 6 orang murid Tahun 3 dan 4 orang murid Tahun 5 yang tidak dapat menghasilkan

lukisan figura dengan tersusun manakala, selepas rawatan dijalankan, didapati majoriti

murid dapat menghasilkan lukisan figura secara teratur iaitu murid Tahun 2 = 5 orang,

Tahun 3 = 7 orang dan Tahun 5 = 5 orang.

74

Sebelum

Rawatan

Selepas

Rawatan


02. Adakah murid

menghasilkan lukisan

figura dengan hanya

meniru gambar yang

sedia ada?

2

6 1 2 5

3

5 6 4 7

5 5 3 3 5



Hasil pemerhatian mendapati bahawa majoriti daripada ketiga-tiga buah kelas,

menghasilkan lukisan figura dengan hanya meniru gambar yang disediakan. Manakala

selepas rawatan dijalankan, majoriti murid telah menghasilkan lukisan figura dengan

mempraktikkan kaedah 'Step-by step'. Oleh itu, majoriti telah berjaya menunjukkan

peningkatan dalam rawatan yang dijalankan.

75

Sebelum

Rawatan

Selepas

Rawatan


03. Adakah murid melukis

dengan menggunakan

bentuk bulatan sebelum

melukis potret?

2 3 4 6 1

3 4 7 7 4

5 4 4 5 3



Item 3 ditujukan kepada murid bagi mengenalpasti peningkatan kemahiran terhadap proses

dalam melukis figura dengan teratur di mana soalan menekankan samada murid

menghasilkan lukisan potret dengan rupa asas bulatan atau tidak. Sebelum rawatan

dijalankan, didapati murid Tahun 2 = 3/7 orang, Tahun 3 = 4/11 dan Tahun 5 = 4/8 yang

menghasilkan rupa bulatan sebagai bentuk asas untuk melukis muka pada potret.

Manakala, selepas penyelidikmenjalankan rawatan, didapati jumlah murid yang

menghasilkan rupa bulatan sebagai rupa asas untuk melukis potret adalah semakin

bertambah.

76



Item 4 ditekankan dalam pemeratian bagi menentukan perkembangan murid dalam

menghasilkan potret yang mempunyai keseimbangan simetri. Daripada data yang

terkumpul sebelum rawatan, didapati hanya Tahun 2 = 2/7 orang, Tahun 3 = 5/11 orang dan

Tahun 5 = 4/8 orang yang berjaya menghasilkan potret yang mempunyai keseimbangan

simetri. Manakala, selepas rawatan dijalankan, didapti majoriti murid berjaya

menghasilkan potret yang mempunyai keseimbangan simetri iaitu Tahun 2 = 6/7 orang,

Tahun 3 = 7/11 orang dan Tahun 5 = 6/8 orang.

Sebelum

Rawatan

Selepas

Rawatan


04. Adakah murid

menghasilkan potret

yang mempunyai

keseimbangan simetri?

2 2 5 6 1

3 5 6 7 4

5 4 4 6 2

77

Sebelum

Rawatan

Selepas

Rawatan


05. Adakah terdapat

penambahan gubahan

pada potret yang

dihasilkan?

2 4 3 5 2

3 3 8 7 4

5 2 4 6 2



Sepanjang pemerhatian dibuat, Item 5 ditujukan bagi mengenalpasti peningkatan

kemahiran murid dalam menjana idea dan berfikiran kreatif. Item ini bagi menkaji bahawa

'Adakah terdapatnya penambahan gubahan pada potret yang dihasilkan?'. Sebelum rawatan

dijalankan, didapati bahawa murid Tahun 2 mencatat jumlah paling ramai iaitu 4 orang,

manakala Tahun 3 dan Tahun 5 mencatat jumlah yang kurang iaitu 3 dan 2 orang. Selepas

rawatan dijalankan, didapati jumlah murid yang menghasilkan gubahan pada potret mereka

adalah semakin meningkat iaitu Tahun 2 = 5/7 orang, Tahun 3 = 7/11 orang dan Tahun 5 =

6/8 orang murid.

78

4.3.2 Temubual

Sepanjang penyelidikan dilaksanakan, temubual dijalankan sebelum, semasa dan selepas

rawatan diterapkan. Temubual dilaksanakan terhadap murid dan tenaga guru yang berkaitan

di sekolah terutamanya Guru Pendidikan Seni Visual, Guru Panitia Pendidikan Seni Visual.

Temubual dilaksanakan bagi memudahkan penyelidik membuat penyelidikan dan

mengumpul data terhadap kelakuan, perasaan, idea dan pendapat sampel yang ditemubual.

Temubual yang dijalankan adalah Temubual Secara Semi Berstruktur di mana penyelidik

akan menggunakan soalan-soalan yang telah ditentukan terlebih dahulu tetapi jawapan

terhadap soalan tersebut adalah bebas dan boleh dikembangkan mengikut budi bicara

penemu bual dan sampel. Hasil temubual tersebut telah dikumpul dan dicatat dalam bentuk

transkrip.

a) Guru

Daripada hasil data yang terkumpul, didapati ramai guru yang berpendapat bahawa

subjek Dunia Seni Visual merupakan subjek yang paling diminati oleh murid. Hal ini

akan memudahkan guru tersebut kerana murid-murid akan sentiasa bersedia untuk

mempelajari ilmu seni. Masalah yang sering dihadapi oleh guru ialah, mereka kurang

diberi latihan pedagogi untuk mengajar seni dan ada yang terdiri daripada bukan guru

opsyen seni. Setelah diberi pendedahan terhadap Kaedah ” Negotiated Drawings ”,

ramai guru yang berpendapat bahawa kaedah ini membantu dan memudahkan mereka

untuk mengajar subjek Dunia Seni Visual/ Pendidikan Seni Visual. Dari sudut

perkembangan murid, mereka menyatakan bahawa murid-murid dapat melukis

dengan baik secara beransur. Mereka juga menyatakan bahawa murid-murid yang

79

kurang tahap pencapaiannya dalam pelajaran dapat melukis dengan baik.

Daripada temubual tersebut, guru-guru berpendapat bahawa murid-murid harus diberi

bimbingan dan pendedahan terhadap kaedah melukis dengan lebih mendalam bagi

mewujudkan insan yang kreatif.

b) Murid

Daripada hasil temubual tersebut, didapati bahawa ramai murid yang berminat untuk

belajar cara-cara melukis dengan lebih mendalam. Berdasarkan pemerhatian semasa

ujian pra dijalankan, guru dapati bahawa ramai murid berasa teruja apabila disuruh

untuk melukis. Murid-murid juga menyatakan bahawa mereka dapat melukis dengan

lebih mudah setelah didedahkan dengan kaedah '' Negotiated Drawings ”. Majoriti

murid yang ditemubual menyatakan sebelum diterapkan dengan kaedah ini, mereka

hanya belajar melukis dengan sendiri dan mereka suka melukis rupa bulat sebagai

bentuk asas sebelum melukis objek atau hidupan. Segelintir daripada murid,

menyatakan bahawa mereka belajar melukis dengan ibu atau bapa mereka dan

mereka melukis dengan menggunakan kaedah peniruan. Setelah didedahkan dengan

kaedah penggabungjalinan ini, murid-murid didapati lebih yakin untuk menghasilkan

lukisan semula. Secara keseluruhannya, didapati tindak balas murid adalah positif

serta tahap perkembangan murid dalam menghasilkan karya menggambar adalah

semakin baik

80

BAB 5

PERBINCANGAN DAN CADANGAN

5.1 Pengenalan

Tujuan utama penyelidikan ini dilaksanakan adalah bagi menjawab ketiga-tiga persoalan

untuk menguji keberkesanan pengaplikasian penggabungjalinan kaedah bagi meningkatkan

kemahiran melukis dalam kalangan murid sekolah rendah. Bab ini akan menjelaskan

mengenai perbincangan terhadap implikasi dan kesimpulan dapatan serta cadangan yang

dikemukakan dalam penyelidikan.

5.1.1 Persoalan 1

Apakah hasil lukisan daripada penggunaan Kaedah “Negotiated Drawing” dalam mata

pelajaran Dunia/ Pendidikan Seni Visual dalam kalangan murid sekolah rendah?

81

Daripada kajian tindakan yang dijalankan, penyelidik mendapati bahawa terdapatnya

peningkatan terhadap hasil dapatan analisis yang diperoleh melalui pengumpulan hasil

karya murid daripada ujian pra dan ujian pos. Didapati majoriti murid dapat menghasilkan

lukisan yang lebih baik semasa menjalani Ujian Pos. Ini membuktikan bahawa murid

mempunyai masalah dalam memahami dan kurangnya pengetahuan mengenai kaedah

melukis secara sistematik. Hal ini, merupakan salah satu faktor murid mengalami

kesukaran dalam melukis. Oleh itu, sepanjang rawatan dijalankan, penyelidik menekankan

penghasilan lukisan secara sistematik dengan lebih teliti supaya murid lebih memahami

fungsi dan prosedur kaedah tersebut.

Selain itu, melalui demonstrasi, murid dapat melihat dan mengikuti satu siri

langkah, peristiwa atau keadaan-keadaan tertentu. Kenyataan ini disokong oleh Noraini

Idris & Shuki Osman (2009) di mana secara amnya, guru akan menunjukkan cara sesuatu

aktiviti itu dilakukan satu persatu dan setelah pelajar memahaminya, barulah pelajar akan

melakukan aktiviti tersebut. Penilaian yang dibuat terhadap hasil karya adalah berdasarkan

rubrik pemerhatian yang dirangka (Jadual 3.6.3.1).

Penyelidikan telah dijalankan terhadap murid yang terdiri daripada tahap yang

berbeza iaitu murid tahun 2, 3 dan tahun 5. Oleh itu, penyelidik telah menetapkan tajuk

terhadap lukisan yang perlu dihasilkan oleh murid mengikut tahap kebolehan dan tahap

perkembangan kreativiti murid. Tajuk lukisan bagi murid tahun 2 ialah Epal Merah

manakala bagi murid tahun 3 dan 5 ialah Potrait.

82

Secara keseluruhannya, penyelidik dapati bahawa murid dapat menghasilkan

lukisan yang lebih menarik dengan mengaplikasikan idea-idea baru serta penghasilan

gubahan yang lebih menarik, kreatif dan luar daripada pemikiran biasa. Penyelidik juga

dapat merungkaikan bahawa murid-murid semakin yakin dan berani untuk melukis

berdasarkan strok garisan yang dihasilkan dalam lukisan tersebut. Daripada hasil lukisan

yang dihasilkan semasa Ujian Pra, didapati murid menghasilkan strok garisan yang kurang

teratur dan ada yang menghasilkan lukisan yang bersaiz kecil.

Semasa Ujian Pos dilaksanakan, didapati majoriti murid mengaplikasikan Kaedah

“Step-by-step” iaitu menghasilkan struktur dahulu sebelum melukis hal benda. Dari segi

peningkatan sahsiah, didapati murid menunjukkan perubahan yang positif. Setelah Ujian

Pos dilaksanakan, murid lebih yakin dan berani berinteraksi dengan guru dan rakannnya

yang lain. Murid juga dapat membuat apresiasi dan menilai hasil karya sendiri dan murid

lain.

5.1.2 Persoalan 2

Bagaimanakah murid-murid melukis dengan penggunakan Kaedah“Negotiated

Drawing”?

Sepanjang perlaksanaan penyelidikan, Ujian Pra dan Pos telah dilaksanakan bagi mengkaji

keberkesanan Penggabungjalinan Kaedah “ Negotiated Drawing” dalam kemahiran

melukis. Pemerhatian telah dibuat terhadap murid yang dipilih sebagai sampel dalam

penyelidikan iaitu murid tahun 2, 3 dan 5 dengan berpandukan set soalan dalam borang

83

pemerhatian. Borang pemerhatian tersebut merangkumi 5 item.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

S1 S2 S3 S4 S5

Tahun 2

Tahun 3

Tahun 5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

S1 S2 S3 S4 S5

Tahun 2

Tahun 3

Tahun 5

Sebelum Rawatan Selepas Rawatan

Rajah 5.1.2.1 : Graf bar menunjukkan dapatan daripada hasil jadual pemerhatian

yang dijalankan sebelum dan selepas rawatan Kaedah “Negotiated Drawings”.

Daripada pengumpulan data yang ditunjukkan dalam graf bar ini, didapati dapatan

dan perubahan terhadap kemahiran murid dalam melukis adalah semakin meningkat pada

kelima-lima item yang dinyatakan. Berdasarkan graf bar pada Rajah 5.1.2.1, merupakan

hasil dapatan daripada pemerhatian yang dijalalankan sebelum dan selepas rawatan

dijalankan. Pada soalan item 1, didapati seramai 5 orang murid Tahun 2 = 6 orang murid

Tahun 3 dan 4 orang murid Tahun 5 yang tidak dapat menghasilkan lukisan dengan

tersusun manakala, selepas rawatan dijalankan, didapati majoriti murid dapat menghasilkan

lukisan secara teratur iaitu murid Tahun 2 = 5 orang, Tahun 3 = 7 orang dan Tahun 5 = 5

orang.

Pada soalan item 2, hasil pemerhatian mendapati bahawa majoriti daripada ketiga-

tiga buah kelas, menghasilkan lukisan figura dengan hanya meniru gambar yang

84

disediakan. Manakala selepas rawatan dijalankan, majoriti murid daripada setiap kelas

telah menghasilkan lukisan figura dengan mempraktikkan kaedah 'Step-by step'. Oleh itu,

majoriti murid telah berjaya menunjukkan peningkatan dalam rawatan yang dijalankan.

Soalan item 3 ditujukan kepada murid bagi mengenalpasti peningkatan kemahiran terhadap

proses dalam melukis dengan teratur di mana soalan menekankan samada murid

menghasilkan lukisan dengan rupa asas bulatan atau tidak. Sebelum rawatan dijalankan,

didapati murid Tahun 2 = 3/7 orang, Tahun 3 = 4/11 dan Tahun 5 = 4/8 yang menghasilkan

rupa bulatan sebagai bentuk asas untuk melukis muka pada potret.

Manakala, selepas penyelidikmenjalankan rawatan, didapati jumlah murid yang

menghasilkan rupa bulatan sebagai rupa asas untuk melukis potret adalah semakin

bertambah. Soalan item 4 ditekankan dalam pemeratian bagi menentukan perkembangan

murid dalam menghasilkan potret yang mempunyai keseimbangan simetri. Daripada data

yang terkumpul sebelum rawatan, didapati hanya Tahun 2 = 2/7 orang, Tahun 3 = 5/11

orang dan Tahun 5 = 4/8 orang yang berjaya menghasilkan potret yang mempunyai

keseimbangan simetri. Manakala, selepas rawatan dijalankan, didapti majoriti murid

berjaya menghasilkan potret yang mempunyai keseimbangan simetri iaitu Tahun 2 = 6/7

orang, Tahun 3 = 7/11 orang dan Tahun 5 = 6/8 orang. Sepanjang pemerhatian dibuat, Item

5 ditujukan bagi mengenalpasti peningkatan kemahiran murid dalam menjana idea dan

berfikiran kreatif.

Item ini bagi mengkaji bahawa 'Adakah terdapatnya penambahan gubahan pada

potret yang dihasilkan?'. Sebelum rawatan dijalankan, didapati bahawa murid Tahun 2

mencatat jumlah paling ramai iaitu 4 orang, manakala Tahun 3 dan Tahun 5 mencatat

jumlah yang kurang iaitu 3 dan 2 orang. Selepas rawatan dijalankan, didapati jumlah murid

85

yang menghasilkan gubahan pada potret mereka adalah semakin meningkat iaitu Tahun 2 =

5/7 orang, Tahun 3 = 7/11 orang dan Tahun 5 = 6/8 orang murid.

Selain pemerhatian, kaedah temubual juga telah dijalankan terhadap guru dan

murid. Guru yang ditemubual adalah 4 orang guru yang mengajar DSV /PSV yang terdiri

daripada 2 orang guru opsyen dan 2 orang guru bukan opsyen Pendidikan Seni. Majoriti

guru menyatakan bahawa pengaplikasian penggabungjalinan kaedah ini banyak membantu

dan memudahkan mereka untuk mengajar murid melukis. Dari sudut tahap pencapaian

murid, didapati murid dapat memberi tindak balas yang positif. Mereka juga berpendapat

bahawa bimbingan dan pendedahan mengenai kaedah melukis tehadap murid harus

diberikan secara lebih mendalam dan perkara ini perlu dipertimbangkan. Penyelidik juga

telah menemubual beberapa orang murid sepanjang penyelidikan.

Majoriti menyatakan bahawa mereka dapat melukis dengan lebih mudah setelah

didedahkan dengan Kaedah “Negotiated Drawings”. Mereka juga lebih yakin untuk

menghasilkan lukisan semula kerana dengan rawatan latihan yang diberi, murid telah

terbiasa melukis dengan menggunakan kaedah yang diterapkan. Menurut Noraini Idris &

Shuki Osman (2009), latihan membawa kesempurnaan. Practice makes Perfect. Kenyataan

tersebut membuktikan bahawa teknik mengulang dalam pengajaran mampu membantu

kanak-kanak mengingati semula konsep-konsep serta langkah-langkah yang telah

dipelajari.

86

5.1.3 Persoalan 3

Apakah kesan terhadap perlaksanaan pembelajaran dan pengajaran Pendidikan / Dunia

Seni Visual melalui kaedah melukis dalam KSSR/ KBSR?

Penyelidikan ini dilaksanakan bagi mengenalpasti dan mengkaji keberkesanan Kaedah

“Negotiated Drawings ”. Secara kesimpulannya didapati implikasi perlaksanaan

penggabungjalinan kaedah ini dalam pembelajaran ialah telah membina keyakinan serta

peluang kepada murid untuk mengekspreskan diri melalui perlaksanaan hasil karya lukisan.

Selain itu, ia dapat membuka minda murid supaya memandang sesuatu nilai seni dengan

lebih jauh dan mendalam. Daripada kaedah ini, murid-murid akan terdorong untuk

berinteraksi dengan satu sama lain secara ilmiah. Implikasi terhadap guru pula, dapat

mengelolakan aktiviti di dalam bilik darjah dengan lebih terkawal dan teratur.

Guru dapat membimbing murid untuk berinteraksi dan membuat perbincangan

antara satu sama lain mengenai sesuatu topik yang ditetapkan. Dari segi penilaian terhadap

hasil karya murid, didapati murid-murid berjaya mengaplikasikan kaedah rawatan dengan

baik dalam menghasilkan karya. Murid telah melukis objek secara tersusun dan

menggunakan idea tersendiri untuk berkarya. Daripada Ujian Pra hingga Ujian Pos, murid-

murid akan sentiasa menjadikan rupa geometri sebagai struktur asas sebelum melukis.

Majoriti murid didapati telah menghasilkan karya yang memuaskan serta lebih seimbang

dari segi simetri. Ada segelintir daripada murid tersebut telah menambahbaik gubahan pada

karya mereka.

Daripada hasil rujukan dan pengumpulan data, penyelidik dapat menyimpulkan

bahawa terdapatnya tindak balas positif terhadap keberkesanan Kaedah “ Negotiated

87

Drawings” dalam pembelajaran dan pengajaran Dunia / Pendidikan Seni Visual. Murid-

murid semakin bertambah minat terhadap aktiviti pendidikan seni visual setelah diberi

pendedahan terhadap rawatan penggabungjalinan kaedah tersebut. Setelah

penyelidikan ini dilaksanakan, penyelidik dapat simpulkan bahawa setiap murid

mempunyai potensi dalam ilmu yang tersendiri. Murid-murid kurang diberi

pendedahan terhadap ilmu, konsep serta kaedah-kaedah yang sesuai terutama dalam

melukis. Diharapkan bahawa pihak Kementerian Pelajaran Malaysia dapat memberi

perhatian atas masalah ini dan dapat menjadikan penyelidikan ini sebagai panduan untuk

merangka Kurikulum Standard Dunia Seni Visual.

5.1.4 Cadangan

Memandangkan dapatan kajian ini memberi manfaat kepada warga pendidik dalam

mengajar dan membimbing serta meningkatkan kemahiran murid dalam menghasilkan

karya lukisan dengan baik, penyelidik berhasrat untuk mengemukakan beberapa cadangan

supaya dapat dijadikan rujukan kepada pengkaji-pengkaji pada masa akan datang.

Cadangan kajian seterusnya ialah :

5.1.4.1 Memperbanyakkan siri-siri latihan supaya murid mendapat lebih banyak

pengalaman dan membiasakan diri dalam mengaplikasikan Kaedah “

Negotiated Drawings”. Dalam kajian ini, penyelidik menjalankan Ujian Pra

dan Pos di mana rawatan diberikan dalam bentuk lembaran yang

mempunyai siri-siri gambar Kaedah “Step-by-step”. Pada pengenalan

88

terhadap penggabungjalinan kaedah ini, murid kurang biasa dengan cara

baru dan didapati kekok dalam melukis sesuatu hal benda. Setelah murid

menjalankan rawatan dan dikehendaki menghasilkan semula sebuah

lukisan pada Ujian Pos, didapati lukisan yang dihasilkan adalah lebih

berkualiti dan terdapat kemajuan berbanding dengan lukisan semasa Ujian

Pra.

5.1.4.2 Menambahkan bilangan sampel penyelidikan yang terdiri daripada murid

tahap 1 dan 2 dari sekolah-sekolah pedalaman yang lain. Dapatan kajian ini

telah membuktikan bahawa subjek kajian yang diberi rawatan penggunaan

Kaedah “ Negotiated Drawings” dalam aktiviti melukis telah menunjukkan

peningkatan pada Ujian Pos berbanding dengan Ujian Pra.

Walaubagaimanapun, kajian ini hanya melibatkan 26 sampel murid dari

Tahun 2,3 dan 5 dalam sebuah sekolah pedalaman di daerah Subis, Miri,

Sarawak. Oleh itu, dengan penambahan bilangan sampel penyelidikan

dapat memberi hasil dapatan yang lebih mendalam dan meluas mengenai

keberkesanan penggabungjalinan kaedah tersebut dalam pembelajaran dan

pengajaran Dunia/ Pendidikan Seni Visual.

5.1.4.3 Memperbanyakkan pengumpulan data mengenai langkah-langkah

pembelajaran dan pengajaran yang sedia ada yang diselaraskan oleh

Kementerian Pelajaran Malaysia. Hal ini bagi memudahkan penyelidik

membuat perbandingan langkah-langkah tersebut dengan langkah-langkah

pengajaran yang disyorkan oleh penyelidik. Perbandingan dibuat untuk

menentukan kaedah yang paling sesuai untuk dikemukakan dalam

89

pembubaran sukatan pelajaran Dunia Seni Visual atau Pendidikan Seni

Visual pada masa akan datang.

5.1.4.4 Menjadikan subjek Dunia / Pendidikan Seni Visual sebagai subjek yang

perlu dititikberatkan terhadap proses pembelajaran dan pengajarannya. Hal

ini turut melibatkan para pentadbir dan pihak Kementerian Pelajaran

Malaysia untuk menjadikan Dunia/ Pendidikan Seni Visual sebagai subjek

yang harus dipantau dan ditentukan kualiti pengajarannya di sekolah

samada di Sekolah Rendah atau di Sekolah Menengah. Melalui aktiviti

seni, dapat membantu murid-murid untuk berfikir secara bijaksana melalui

usaha penciptaan imej-imej visual yang mempunyai nilai ekspresif, celik

akal dan padu. Melalui penghasilan seni, murid dapat meningkatkan

kemahiran membuat apresiasi dengan melihat kesenian terhadap

persekitaran secara lebih teliti dan lebih bererti.

Selain itu, melalui pengajaran seni secara mendalam dapat

meningkatkan pengetahuan dan membantu murid memahami dan

menghayati sejarah seni. Murid dapat memahami hasil peninggalan seni

dari sudut masa, ruang, persekitaran dan pemikiran seniman secara

perbandingan dan pengumpulan maklumat. Berikut merupakan kenyataan

terhadap kelebihan mendalami Dunia/ Pendidikan Seni Visual bagi

mengemukakan cadangan untuk menekankan disiplin estetika dalam

Kurikulum Dunia/ Pendidikan Seni Visual. Dari sudut masa depan murid,

pengetahuan Dunia/ Pendidikan Seni Visual dapat membantu

meningkatkan serta memberi banyak peluang untuk memilih dan

90

memajukan diri dalam pelbagai kerjaya. Kenyataan ini terbukti disokong

oleh penulisan jurnal Prof .Madya Hj. Iberahim Hassan (UPSI),

“..di dalam dunia pekerjaan sangat banyak bidang-bidang yang memerlukan

kemahiran dalam seni apa lagi jikalau dicantumkan kebolehan seni pelajar

dengan mata pelajaran Sains dan Teknologi. Seni, sains dan teknologi adalah

kombinasi yang wujud dalam kehidupan era post-moden kini. Daripada kajian

yang pernah dibuat terdapat antara 120 hingga 150 jenis pekerjaan di dalam

dunia ini yang bersangkutan dengan kemahiran seni visual.”

Oleh itu, penyelidik mencadangkan bahawa perlaksanaan pengajaran

serta ilmu Matapelajaran Dunia/ Pendidikan Seni Visual secara mendalam

perlu dititikberatkan di sekolah. Suatu perancangan atau pengwujudan

strategi khas terhadap kaedah pengajaran seni secara spesifik seperti modul

perlu dibina bagi memudahkan para guru untuk mengajar Dunia /

Pendidikan Seni Visual samada di sekolah menengah atau sekolah rendah.

Hal ini juga dapat membantu meningkatkan kemahiran pelajaran seni murid

bagi memastikan masa hadapan mereka cerah dan peluang untuk mereka

maju dalam kehidupan tercapai.

91

RUJUKAN

1.1 Buku

Andrew P. J.(2005). A Short Guide to Action Research : 2nd Edition. United States

of America : Pearson Education, Inc.

Bidang Pendidikan Seni Visual. Seni dalam Pendidikan : Satu Pengenalan. Bukit

Mertajam : IPGM Kampus Tuanku Bainun.

Callaway, G. & Kear,M.(1997). Teaching Art and Design in the Primary School.

London : David Fulton Publisher.

Day, M. & Al Hurwitz.(2012). Children and Their Art : Art Education for

Elementary and Middle Schools. Boston : Wadsworth Cengage Learning.

Geoffrey E. Mills.(2003). Action Research : A Guide for the Teacher Researcher :

2nd Edition. New Jersey : Merrill Prentice Hall.

Goldberg.M (1997). Art and Learning : An Integrated Approach to Teaching and

Learning in Multicultural and Multilingual Settings. New York : Longman.

Hickman R. (2000). Art Education 11-18 : meaninGoldberg.M (1997). Art and

Learning : An Integrated Approach to Teaching and Learning in Multicultural

and Multilingual Settings. New York : Longman.g, purpose and direction.

New York : CONTINUUM London and New York.

92

L.P Agarwal. (2013). Modern Educational Research. New Delhi : Wisdom Press.

Johari M.(2009). Pendidikan Seni Visual dan Muzik. Tanjong Malim : Penerbit

Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Johari M.(2010). Metodologi Pendidikan Seni Visual. Tanjong Malim : Penerbit


Jolly Koh.(2002). The Teaching of Drawing. Kuala Lumpur : Balai Seni Lukis

Negara.

Maureen V. Cox,(1997). DRAWINGS OF PEOPLE BY UNDER-5's.London : Falmer

Press.

Md. Nasir Hj. Ibrahim, (2003). Teori-teori Pendidikan Seni.Tanjong Malim:


Merriam, S. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation.

San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, Sharifah Fakhriah Syed Ahmad, (2009). Murid

dan Alam Belajar.Selangor : Oxford Fajar Sdn. Bhd.

Othman Lebar, (2012). Penyelidikan Kualitatif : Pengenalan kepada Teori dan Metod.

93

Tanjong Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Penny, S., Ford, R.,Price, L. & Young, S., (2002). Achieving QTS :

Teaching Arts in Primary Schools.United Kingdom : Learning Matters Ltd.

Sulaiman Masri, (2003). Kaedah Penyelidikan dan Panduan Penulisan

(esei,proposal,tesis). Kuala Lumpur : Utusan Publication & Distributor Sdn.

Bhd.

Szekely G. & Bucknam J.A (2012). Art Teaching : Elementary through Middle School.

New York : Routledge Taylor & Francis Group

Thompson, C. M, (1995). Virginia : The National Art Education Association.

Wachowiak F. & D.Clement R (1997). Emphasis Art : A Qualitative Art Program for

Elemntary and Middle Schools.Sixth Edition. Georgia : Longman.

Wan Abdul Kadir & Yap Beng Liang, (1997). Seni dan Pendidikan : Insan Madani.

Kuala Lumpur : Akademi Pengajian Melayu.

Jurnal

Maureen V. Cox (1996), Young Children's Ability to Adapt their Drawings of the

Human Figure: University of York,UK.Educational Psychology,Vol.16 No.3,1996.

94

2000 Maureen V. Cox dan Anna Rowlands The effect of three different educational

approaches on children’s drawing ability: Steiner, Montessori and

traditional.British Journal of Educational Psychology (2000), 70, 485-503

Yuehong Chen Foley (Ph.D), Pakar Intervensi Tingkah laku di Cedar Hill Elementary

School, Gwinnett County Public School di Lawrenceville, GA.

Iberahim, Md. Nasir dan Jamilah (2003). Kajian Keberkesanan Perlaksanaan

Pengajaran dan Pembelajaran Pendidikan Seni Visual KBSR. UPSI. Tidak

diterbitkan.

Ahmad Tarmizi Azizan (2006) Kemahiran Melukis dalam Pembelajaran Mata

Pelajaran Pendidikan Seni Visual di Sekolah : 1 Kajian Kes.NC730,A332006

1.2 Sukatan Pelajaran

Kementerian Pelajaran Malaysia. Kurikulum Standard Sekolah Rendah Tahun 3 :

Dunia Seni Visual.

Kementerian Pendidikan Malaysia (2000) Sukatan Pelajaran Pendidikan Seni Visual

Sekolah Rendah ,2000) Kuala Lumpur. DBP.

Kementerian Pendidikan Malaysia (2000) Sukatan Pelajaran Pendidikan Seni Visual

95

Sekolah Menengah ,2000) Kuala Lumpur. DBP.

1.4 Internet

Hassan Mohd Ghazali. (2009) Bab 4 – Aristotle, Seni adalah Peniruan Alam.

Diambil dari http://www.scribd.com/doc/16426363/Bab-4-Aristotle-Seni- adalah

Peniruan-alam

Hj. Iberahim Hassan. (2003) Isu Memartabatkan Mata Pelajaran Pendidikan Seni

Visual. Diambil dari http://www.academia.edu/8808508/Isu_Memartabatkan_Mata_

Pelajaran_Pendidikan_Seni_Visual

Northern Illinois University, Faculty Development and Instructional Design Center :

Instructional Scaffolding to Improve Learning. Diambil dari http://www.

facdev.niu.edu/facdev/resources/guide/strategies/instructional_scaffolding_to_im

prove_learning.pdf

Verenikina I.(2008) Scaffolding and Learning : its role in nurturing new learners.

Diambil dari http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1043&context=

Edupapers

William M.K. Trochim.(2006) Research Method Knowledge Base : Two-Group

Experimental Designs. Diambil dari http://www.socialresearchmethods.net/kb/

expsimp.php

96

LAMPlRAN

97

LAMPIRANA

(pENGAPLIKASIAN PENGGABUNGJALINAN KAEDAH 'NEGOTIATED DRAWINGS'DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN)

Lembaran "Step-by-step"

Tajuk : Epal Merah

1.

\"\

3.

5.

98

LAMPIRANA-I

2.

4.

6.

99

LAMPlRAN A - 2

SampelLembaran "Step-by-step"

Tajuk : Potrait

Araban: Lukis pada ruangan kosong berdasarkan langkah-Ian�kah yan� djberjI, 1 '. l'

"7.I

�

3'[

,

�,

. -\-." .•=-__...- ..�.- ... -

..

�.

'\..

-.

�,

\

\

100

�/t�?;� .

l( . �i\ I.

\. I I� _,d.5_.:.-1x .. I I

L---_,_'_-�._",,_/'-_-./�__\_:_\_1..,.;;.c

�

-

i1I

f�--+

,

III I

i

101

LAMPIRAN A - 3RancanganPengajaranHarianMATAPELAJARAN :DuniaSeni VisualKELAS :Tahun 2

BIDANG :MenggambarMASA : 60 minitTEMA : AlamSemulajadiTAJUK : EpalMerah

Standard 1.1 1.2 AplikasiSeni 1.3 1.4 ApesiasiSeniPembelajaran PersepsiEstetik EkspresiKreatif

1.1.1 UnsurSeni 1.2.1 1.3.2 1.4.11.1.1.1 Garisan- Mengenaldanmen Menggunakanuns MenceritakankaryIUTus, yatakanjenis-jenis ursenidanprinsipre asendirisecaralisanmelengkung,titik - media. kaandalampenghatitik. 1.1.2.2 Bahan - silankarya.1.1.1.2 Rupa- kertaslukisan, 1.4.3

Organik pensel2B,'

Menghargaikaryas1.1.1.3 Jalinan - Bahansemulajadi. endiridanrakanTampak 1.2.21.1.2 MengetahuipenggPrinsipRekaan unaan media,1.1.2.1 Harmoni- teknikdan prosesrupa, jalinan, dalampenghasilangansan karya.

1.2.2.1 Teknik-Peniruan

ObjektifPembela Padaakhirpembelajaranmuriddapat :

jaran1.Menghasilkan lukisan buah epal secara berperingkat dengan betul.2. Mengapikasikan pengetahuan bahasa seni visual dalam menghasilkan karyasem.

3. Meningkatkan kualit ihasil karya murid berpandukan penggunaan kaedahyang sesuai.

Aktiviti P&P Set Induksi : 1. Guru memastikan murid bersedia untuk memulakan

Pengajaran dan pembelajaran.2. Guru memulakan perbualan dengan murid mengenai

BuabEpal sambil menayangkan sebiji Epal yang betul.3. Guru membincangkanmengenai Epal danmurid

memberi respon.4. Guru mengemukakanbeberapapersoalan.a. Buahapakahini?

b. Pernahkankamumelihatbuahini?c. Dimanakahiabuah?d. Apakahwarnabuahini?

(Negotiated Drawing)

102

Langkahl : 1. Guru membahagikanmuridkepadabeberapakumpulan.2. Guru mengedarkansoalandanmuridmembuatperbincanganmengenaisoalantersebut.

3. Setelahberbincangsecaraberkumpulan, muridmembentangkanperbincangan.4. Secaraindividu, guru akanmenyuruhmuridmenghasilkanlukisanbuahepalpadakertaslukisandenganpensel 2B.

Langkah2 : 1. Guru menyediakanbahan-bahan.2. Guru

lfl-embuatdemonstrasicaramenghasilkanlukisanbuahepaldenganmenggunakanlembaran "Step-by-step".

(Step-by-step)Langkah3 : 1. Gurumengedarkanlembarandarunuridmelukisbuahepalberpandukanurutangambardengankaedah "Step-by-step".

2. Muriddikehendakimenghasilkanlukisanbertajuk "EpalMerah"padakertaslukisandenganpensel 2B.

3. Guru memantaudanmembimbingmuridsepanjangperlaksanaanaktiviti.

Penutup : Muridmembuatapresiasisenidenganmempamerdanmenceritakankaryaseni yang dihasilkan.

EMK KreativitidanInovasi

Bahan Bantu

Mengajar1. Contoh :ContohhasilkaryalukisanBuahEpal yang siap, sebijiepal.2. Bahan :KertasLukisan, Pensel 2B.

Penerangan, BBM danIlustrasi, EMK :- Gambar-gambarbuahepal.EMK KeusahawananEK1Murid:

(Komunikasi)- bolehberkomunikasidenganbaik-bolehmengekalkanhubunganbaik

(BerorientasikanMasaDepan)_ bolehberimaginasiterhadapsesuatu yang belumberlru:u_bolehmenyenaraikankesandanakibatterhadapsesuatutmdakan-bolehmenjangkakansesuatu-bolehmell1buatperancangan

Refleksi Padaakhirpell1belajaranmuriddapat :

102

Langkahl : 1. Guru membahagikanmuridkepadabeberapakumpulan.2. Guru mengedarkansoalandanmuridmembuat

perbincanganmengenaisoalantersebut.3. Setelahberbincangsecaraberkumpuian, murid

membentangkanperbincangan.4. Secaraindividu, guru akanmenyuruhmuridmenghasilkan

lukisanbuahepalpadakertaslukisandenganpensel 2B.Langkah2 : 1. Guru menyediakanbahan-bahan.

2. Guru

membuatdemonstrasicaramenghasilkanlukisanbuahepaldenganmenggunakanlembaran "Step-by-step".

(Step-by-step)Langkah3 : 1. Gurumengedarkanlembarandanmuridmelukisbuahepalberpandukanurutangambardengankaedah "Step-by-step".

2. Muriddikehendakimenghasilkanlukisanbertajuk "EpalMerah"padakertaslukisandenganpensel 2B.


Penutup : Muridmembuatapresiasisenidenganmempamerdanmenceritakankaryaseni yang dihasilkan.

EMK KreativitidanInovasi

Bahan Bantu

Mengajar1. Contoh :ContohhasilkaryalukisanBuahEpal yang siap, sebijiepal.2. Bahan :KertasLukisan, Pensel 2B.

Penerangan, BBM danIlustrasi, EMK :

- Gambar-gambarbuahepal.EMK KeusahawananEK1Murid:

(Komunikasi)- bolehberkomunikasidenganbaik-bolehmengekalkanhubunganbaik

(BerorientasikanMasaDepan)_ bolehberimaginasiterhadapsesuatu yang belumberlaku_bolehmenyenaraikankesandanakibatlerhadapsesuatutindakan-bolehmenjangkakansesuatu-bolehmembuatperancangan

Retleksi Padaakhirpembelajaranmuriddapat:

103

RancanganPengajaranHarianMATA PELAJARAN :DuniaSeni VisualKELAS :Tahun 3BIDANG :MenggambarMASA : 60 minitTEMA : FaunaTAJUK : Potrait

LAMPlRANA - 4

Standard 1.1 1.2 AplikasiSeni 1.3 1.4 ApesiasiSeniPembeIajaran PersepsiEstetik EkspresiKreatif

1.1.1 UnsurSeni 1.2.1 1.3.2 1.4.11.1.1.1 Garisan- Mengenaldanmen Menggunakanuns 11enceritakankarylurus, yatakanjenis-jenis ursenidanprinsipre asendirisecaralisan

melengkung,titik- media. kaandalampenghatitik. 1.1.2.2 Bahan - silankarya.1.1.1.2 Rupa - kertaslukisan, 1.4.3

Organik pense12B, Menghargaikaryas1.1.1.3 Ialinan- Bahansemulajadi. endiridanrakan

Tampak 1.2.21.1.2 MengetahuipenggPrinsipRekaan unaanmedia,1.1.2.1 Harmoni- teknikdan prosesrupa, jalinan, dalampenghasilangarisan karya.

1.2.2.1 Teknik-

Peniruan

ObjektifPembela Padaakhirpembelajaranmuriddapat :

jaran1.Menghasilkanlukisanpotretsecaraberperingkatdenganbetul.

2. Mengapikasikanpengetahuanbahasaseni visual

dalammenghasilkankaryaseni.3. Meningkatkankualitihasilkaryamuridberpandukanpenggunaankaedah yang

sesual.

Set Induksi : 1. Guru memastikanmuridbersediauntukmemulakan

pengajarandanpembelajaran.2. Gurumemulakanperbualandenganmuridmengenai

Pengalamanberhadapandengancermin.3. Gurumembincangkanmengenaipengalamantersebutdanmuridmemb

erirespon.4. Guru mengemukakanbeberapapersoalan.

a. apakahini? (sambil guru memegangcerminmuka)b. Pemahkankamumelihatbendaini?

c. Pemahkahkamugunabendaini?d. Apakah yang dapatkamulihatdaripadabendaini?

Aktiviti P&P

104

(Negotiated Drawing)

Langkahl : 1. Guru membahagikanmuridkepadabeberapakumpulan.2. Guru mengedarkansoalandanmuridmembuatperbincanganmengenaisoalantersebut.

3. Setelahberbincangsecaraberkumpulan, muridmembentangkanperbincangan.

4. Secaraindividu, guru akanmenyuruhmuridmenghasilkanlukisanportretpadakertaslukisandenganpensel 2B.Langkah2 : 1. Guru menyediakanbahan-bahan.

2. Guru

membuatdemonstrasicaramenghasilkanpotretdenganmenggunakanlembaran "Step-by-step".

(Step-by-step)Langkah3 : 1. Guru mengedarkanlembarandanmuridmelukispotretberpandukanurutangambardengankaedah "Step-by-step".

2. Muriddikehendakimenghasilkanlukisanbertajuk "Potret"padakertaslukisandenganpense12B.


Penutup : Muridmembuatapresiasisenidenganrnempamerdanmenceritakankaryaseni yang dihasilkan.

EMK

Bahan BantuMengajar

KreativitidanInovasi

1. Contoh :ContohhasilkaryalukisanPotret yang siap, sebuahcermintangan.2. Bahan :KertasLukisan, Pensel 2B.

Penerangan, BBM danIlustrasi, EMK :

- Gambar-gambarpotret,EMK KeusahawananEKIMurid:(Komunikasi)- bolehberkomunikasidenganbaik-bolehmengekalkanhubunganbaik

(BerorientasikanMasaDepan)_ bolehberimaginasiterhadapsesuatu yang belumberl�_bolehmenyenaraikankesandanakibatterhadapsesuatutmdakan-bolehmenjangkakansesuatu-bolehmembuatperancangan

Refleksi Padaakhirpembelajaranmuriddapat :

105

LAMPIRANB

(SAMPEL TRANSKRIP TEMUBUAL)

106

Sampel LAMPIRAN B -1

TRANSKRIP TEMUBUAL

Selepas Ujian Pra

Nama Informan : Ivy Vanessa Dina AkAnye (NO.25)Tempat : Bilik Darjah

Guru : Adakah kamu berminat untukmelukis potret?

Murid : Tidak.

Guru : Adakah kamu tahu cara untukmelukis potret?

Murid : Saya kurang mahir, cikgu.

Guru : Pemahkah kamu diajar untukmelukis potret?

Murid : Tidak pemah, cikgu.

Guru : Jika diberi peluang, mahukah kamu diajar melukis potret?

Murid : Ya, saya mahu.

Guru : Dalam banyak-banyak mata pelajaran, mata pelajaran apakah yang paling kamuminati?

Murid : Matematik.

107Sampel

TRANSKRIP TEMUBUAL

Selepas Ujian Pos

Nama Informan: Ivy Vanessa DinaAkAnye (NO.25)Tempat : Bilik Darjah

Guru : Adakah kamu berminat untuk melukis potret?

Murid: Ya.

Guru : Adakah kamu tahu cara untuk melukis potret?

Murid: Sikit-sikit, cikgu.

Guru : Pemahkah kamu diajar untuk melukis potret?

Murid : Tidak pemah, cikgu.Saya tim gambar.


Murid : Ya, saya mahu.


Murid : Matematik.

Sampel

108

LAMPIRANB-2

TRANSKRIP TEMUBUAL

Selepas Ujian Pra

Nama Informan : Boniface ak. Kamarau (NO.21)Tempat : BilikDarjah

Guru : Adakah kamu berminat untuk melukis potret?

Murid: Ya.


Murid : Saya kurang mahir, cikgu.

Guru : Pemahkah kamu diajar untukmelukis potret?



Murid : Ya, sayamahu.


Murid : Seni dan Pendidikan Moral.

109

LAMPIRANC

(UJIAN PRA & UJIAN POS)

Selepas Ujian Post

Nama Informan : Boniface Ak. Kamarau (NO.21)Tempat : Bilik Darjab

Guru : Adakah kamu berminat untukmelukis potret?

Murid: Ya.


Murid : Sayamahir, cikgu.

Guru : Pemahkah kamu diajar untuk melukis potret?


Guru : Jika diberi peluang, mahukah kamu diajarmelukis potret?

Murid : Ya, sayamahu.


Murid : Seni dan Pendidikan Moral.

110NO. : 21

NAMA SAMPEL : BONIFACE

TAHUN :5

SEBELUM RAWATAN (UJIAN PRA)

BIL. ITEM LEMAH SEDERHANA BAlK

01. PENGWUJUDAN IDEA /

02. PEMILIHAN DAN /

PENYEDIAAN BAHAN

03. GUBAHAN /

04. KEMASAN /

05. SAHSIAH /

SELEPAS RAWATAN (UJIAN POS)


01. PENGWUJUDAN IDEA /

02. PEMILIHAN DAN /

PENYEDIAAN BAHAN

03. GUBAHAN /

04. KEMASAN /

05. SAHSIAH /

111

NO. : 25

NAMA SAMPEL : IVY

TAHUN :5

SELEPAS RAWATAN (UJIAN PRA)


Ol. PENGVVUJUDANIDEA /

02. PEMILIHAN DAN /

PENYEDIAAN BAHAN

03. GUBAHAN /

04. KEMASAN /

05. SAHSIAH /

SELEPAS RAWATAN (UJIAN POS)


Ol. PENGVVUJUDANIDEA /

02. PEMILIHAN DAN /

PENYEDIAAN BAHAN

03. GUBAHAN /

04. KEMASAN /

05. SAHSIAH /

112

LAMPlRAND

(SURAT PENGESAHAN)

BAHAGIAN PERANCANGAN DAN PENYEUDIKAN DASAR PENDIDlKANKEMENTERIAN PENDIDlKAN MALAYSIAARAS 1-4, BLOK E-8KOMPLEKS KERAJAAN PARCEL E Telefon : 03-88846591PUSAT PENTADBlRAN KERAJAAN PERSEKUTUAN Faks : 03-8884657962604 PUTRAJAYA.

Ruj. KamiTarikh

KP(BPPDP)603/S/lLD.16(38)18 Mac 2014

Sailina Bt Nor AzmiKuaters 38,Sekolah Kebangsaan Rumah MentaliDjA PPD Subis Bekenu98150 MiriSarawak

Tuan/puan,

Kelu/usan Khas UntukMenjalankan Kajian DiSeke/al?, InstitutPerguruan, JabatanPendidikanNegeriDan Bahagian-bahagianDiBawah Kementerian PendidikanMalaysiaAdalah saya dengan hormatnya diarah memaklumkan bahawa permohonan tuan!puan untukmenjalankan kajian bertajuk :

"Perbandingan Kaedah "Negotiated Drawing" dengan Kaedah "Step-Bye-Step" untukMeningkatkan Kemahiran Melukis Dalam Kalangan Murid Sekolah Rendah" diluluskan.

2. Kelulusan ini adalah berdasarkan kepada cadangan penyelidikan dan instrumen kajian yangtuan/puan kemukakan ke Sahaglan ini. Kebenil.ral1 bagi menggunakan sampet kajian perludipohon dari Ketua Bahagian/Pengarah Pendidikan.

3. Sila tuen/puan kemukakan ke Sahagian ini senaskhah laporan akhir kajian/laporan dalambentuk elektronik berformat Pdf di dalam CD bersama naskhah hardcopy setelah selesai kelak.Tuan/Puan juga diingatkan supaya mendapat kebenaran terlebih dahulu daripada Sahagianini sekiranya sebahagian atau sepenuhnya dapatan kajian tersebut hendak dibentangkan di manamana forum atau seminar atau diumumkan kepada media massa.

Sekian untuk makluman dan tindakan tuan/puan selanjutnya. Terima kasih.

"BEIlICHIDMAT UNTUK NEGARA"

Saya yang menurut perintah,

(DRHJKetua SektdSektor Peny ikan dan Penilaianb.p. PengarahBahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar PendidikanKementerian Pendidikan Malaysia

aplikasi kaedah negotiated drawing dalam proses ...ir.upsi.edu.my/3028/1/aplikasi kaedah negotiated...

Documents