pengurangan sisa pepejal dengan sistem pengkomposan kitaq

Sistem Pengkomposan

KitaQ di Majlis Daerah Kampar

NOR AKMAL BIN YANG GHAZALI SETIAUSAHA MAJLIS DAERAH KAMPAR

PERAK DARUL RIDZUAN

Bangunan Kompleks Pentadbiran MDKpr

Kampar telah diisytiharkan sebagai

daerah ke-10 Negeri Perak pada 21 Mei

2009 oleh Sultan Azlan Muhibbuddin

Shah Ibni Almarhum Sultan Yussuf

Izzuddin Shah, Sultan Perak Darul

Ridzuan

Majlis Daerah Kampar (MDKpr) dahulu dikenali

sebagai Majlis Daerah Kinta Selatan

Diwartakan - 1 Disember 1979

Keluasan kawasan : 109.65 km persegi (10,965 hektar)

merangkumi Kampar, Gopeng, Mambang Diawan,

Malim Nawar, Kopisan, Lawan Kuda, Sg Siput (S), Tronoh

Mines, Jeram, Kuala Dipang

- kawasan operasi : 23.37 km persegi

- kawasan kawalan : 86.28 km persegi

- penduduk : 120,000

Kakitangan : 273 anggota

2011 - Pendapatan : RM 13,775,009

- Perbelanjaan : RM 13,354,363

Pembangunan Pesat

Pertambahan Populasi

PENINGKATAN SISA PEPEJAL

TP Penuh

Sukar Mencari TP

Masalah PBT ! KOMPOS !! Sampah

Domestik 40% Organik

Mudah, Murah, Solusi yang menyakinkan

bantu kurangkan sisa pepejal ke TP

“ Proses penguraian dan penstabilan bahan-

bahan organik secara biologi di bawah keadaan

yang terkawal bagi menghasilkan produk akhir

yang bermanfaat kepada tanah “

Sistem Pengkomposan KitaQ ialah sistem pengurusan sisa pepejal

yang menggunakan teknologi untuk menukarkan sampah dapur

menjadi kompos. Teknologi ini yang dipanggil “Takakura Method”

diasaskan oleh Prof. Koji Takakura, Wakamatsu Environment Research

Institute of JPec Co., Ltd. di bawah J-Power Group telah mula

dijalankan di Surabaya, Indonesia sejak tahun 2002.

Pusat pentadbiran pengurusan sisa ini asalnya berpusat di Kitakyushu

City, Jepun.

Sistem ini merupakan inisiatif komprehensif antara kerajaan,

masyarakat, NGO dan lain-lain bertujuan untuk mengurangkan sisa

pepejal dengan cara ;

1) menjalankan aktiviti kompos ke atas sisa yang dihasilkan oleh

komuniti

2) menggalakkan pengasingan sisa pepejal yang boleh dikitar semula

3) meningkatkan pendidikan dan kesedaran alam sekitar

4) memperkenalkan aktiviti kompos ke atas sisa pasar

1901

1960

1960

• Pengalaman Model Pengurusan Sisa Pepejal Surabaya (Kampong Rungko Lor ) dengan bantuan teknikal KITA (2001) :

• MENGGUNAKAN KAEDAH THM Koji Takakura of J-Power Group, JPec Co., Ltd.,

KITAQ network

www.kitaq-compost.net

MAJLIS DAERAH KAMPAR

KITAKYUSHU CITY

JAPAN INTERNATIONAL COOPERATION ORGANIZATION (JICA) KYUSHU

KITAKYUSHU INTERNATIONAL

TECHNO-COOPERATIVE

ASSOCIATION (KITA)

KITAKYUSHU ASIAN CENTRE

FOR LOW CARBON SOCIETY

INSTITUTE FOR GLOBAL

ENVIRONMENTAL STRATEGIES

(IGES)

Name of City Kampar, Malaysia

By Mr. Nor Akmal and Mrs Khairiyah on 20/07/2012

Reduction Target 14% target by the end of 2014

22% target by the end of 2020

Proposed

activities to

achieve the

target

1. To upgrade compost centre at landfill to enlarge the capacity

from 5.5 tonne to approx. 10 tonne/month

2. To replicate compost activities to other 3 new housing area

to achieve accumulated 400 houses in 7 housing area

3. 3 kindergarten school for 3R activities

4. To set up 2 oil waste collection centre as pilot project (long

term)

Proposed

activities against

weakness

1. To create a specific unit to handle this project

2. To apply to the federal/state government for the budget

Proposed

activities against

treat

1. To held more educative activities in order to involve more

people and local authorities in CSWM

- training, seminar, exhibition via Local Agenda 21 platform

Monitoring /

coordination

mechanism

1. Proper data collection

2. Monthly meeting for progress monitoring (Town service

department, committee under the LA21)

External Risk 1. Federation of SWM issue

- concentrate handling until further direction

Kaedah Penyertaan Komuniti

Pelan Tindakan 5-10% Pengurangan sisa

(1-3 tahun promosi amalan)

Pembangunan kapasiti transformasi teknologi

(latihan & seminar )

Perkongsian maklumat + Networking

Membuat dasar & garis panduan

Hijau +

pertanian

Pengurangan Sisa

Gas Rumah Hijau

Kompos

domestik

Kompos

komuniti

Teknikal

bantuan

garispanduan

Kesedaran awam

PBT

Kampar : 120,000 penduduk

SP117 tan/hari (40% organik)

Sistem Kompos KitaQ di 13

sekolah dan 6 komuniti

Logam : 2.4 %

Kaca : 3.5 %

Plastik : 8.1%

Lain-lain : 14.8 %

Kertas : 31.2 %

Sisa Makanan : 40%

Komposisi sisa

Pelan Tindakan Pengurangan Sisa Pepejal 2005

•networking •Reduce plastic; MY Bag

•Env. education; canteen waste compost

•in-house separation; green purchase

MDKpr

•Intensive PR , THM compost Partnership for pilot area

•Billboard, website •Newsletter etc.

PROF. KOJI TAKAKURA

– MDKpr mengaplikasikan kaedah ini

bagi mengurangkan sisa pepejal di

daerah Kampar dengan projek

perintis di Kg Tersusun Batu Putih

diperkenalkan oleh KITA

(Kitakyusyu International Techo-Cooprative Association).

KAEDAH KOMPOS

‘TAKAKURA HOME METHOD’(THM)

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN KAEDAH KOMPOS

ALTERNATIF PENYELESAIAN

Takakura Home Method (THM) Bagaimanakah caranya untuk membuat kompos THM?

BAHAN-BAHAN UNTUK MEMBUAT

KOMPOS ‘THM’

1- CECAIR PENAPAIAN

2- BENIH KOMPOS (NM)

3- BEKAS KOMPOS

Takakura Home Method (THM) Langkah-langkah penyediaan cecair penapaian

BENIH KOMPOS BEKAS KOMPOS CECAIR PENAPAIAN

Kaedah 1(a)

Bahan-bahannya

Bekas bertutup

Air paip 1ℓ

Gula merah 50g

Makanan yang diperam (tempe, taucu, yogurt, ragi)

PROSES PENYEDIAAN

Simpan

3-5 hari

Takakura Home Method (THM) Langkah-langkah penyediaan cecair penapaian

BENIH KOMPOS BEKAS KOMPOS CECAIR PENAPAIAN

Kaedah 1(b)

Bahan-bahannya

Bekas bertutup

Air paip 1ℓ

Garam 2 sudu besar

Sayur-sayuran & buah-buahan segar

PROSES PENYEDIAAN

Simpan

3-5 hari

Takakura Home Method (THM) Langkah-langkah penyediaan benih kompos

BENIH KOMPOS BEKAS KOMPOS CECAIR PENAPAIAN

Bahan -bahannya

Kotak kadbod

Jerami/sekam padi

(reputan daun dan tanah)

Cecair penapaian

Tambah air

(jika cecair tidak cukup)

PROSES PENYEDIAAN

+

Skala Kecil Skala Besar

Simpan

selama 1

minggu

Takakura Home Method (THM) Apakah jenis bekas yang boleh digunakan untuk membuat THM?

BENIH KOMPOS BEKAS KOMPOS CECAIR PENAPAIAN

PROSES PENYEDIAAN

Bahan -bahannya

Bakul / bekas

yang sesuai untuk kompos

Kotak kadbod / permaidani lama

3 minggu sahaja

PROSES PENGKOMPOSAN THM

Simpan selama

1 minggu.

1 minggu

2 minggu

Jadikan baja!!

Membuat cecair penapaian Campurkan dengan reputan

daun dan sekam padi.

Setiap hari masukkan sisa

makanan dan gaul.

3~5 hari

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM

PENGKOMPOSAN KITAQ

Rajah 1 Menunjukkan KPI pengurangan sisa pepejal, penggunaan bakul

kompos dan replikasi kaedah kompos di komuniti lain.

KPI PROJEK KOMPOS

Replication

of

THM

compost

Gopeng

Quarters

Replikasi kompos di

komuniti

Kg. Baru Jeram

Pusat Kompos MDKpr

Penyediaan

“ seeds’’

JUMLAH TERKUMPUL SISA MAKANAN/ORGANIK DI PUSAT KOMPOS MD KAMPAR 2012

BIL BULAN KUANTITI (KG) 1 Mei 581 2 Jun 1,644 3 Julai 1,263 4 Ogos 5,240 5 September 6 Oktober 7 November

8 Disember

Jumlah 8,728

3. Network + perkongsi maklumat

TOT ( universiti / kolej)

DITA DIKI

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

a. Penurunan Kuantiti Sisa

(Meningkatkan Produktiviti)

40% sisa kurang (bahan organik)

Perkhidmatan cepat

Lebih kawasan/lori

Kadar kitar semula meningkat

PERUBAHAN DARI SEGI JUMLAH SISA PEPEJAL YANG

MENYUMBANG KEPADA KEBERKESANAN KERJA

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

Jadual 2 Menunjukkan 120 buah rumah dapat mengurangkan sisa dapur

sebanyak 43,200 kg (43.2 tan) dalam setahun.

Purata

Isi

rumah setiap

unit

(5 orang)

Sebelum Kompos Selepas Kompos

Pengurangan sisa pepejal

dalam peratus (%)

Kuantiti sisa

pepejal

sebulan

(4.3kg/hari)

Kuantiti sisa

pepejal

setahun

(129kg/bulan)

Kuantiti sisa

pepejal

sebulan

(3.3kg/hari)

Kuantiti sisa

pepejal

setahun

(99kg/bulan)

1 129 1,548 99 (0.1 ton) 1,188

(1.19)

120 15,480 185,760 11,880

(3.6 ton)

142,560

(43.2) 23%

30,000 3,870,000 46,440,000 2,970,000

(900 ton)

35,640,000

(10,800)

40,000 5,160,000 61,920,000 3,960,000

(1,200 ton)

47,520,000

(14,000)

PERUBAHAN DARI SEGI JUMLAH SISA PEPEJAL

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

PERUBAHAN DARI SEGI JUMLAH SISA PEPEJAL

185760

142560

0

50000

100000

150000

200000

Sebelum Kompos Selepas Kompos

Carta perbandingan pengurangan sisa dapur

sebelum dan selepas penggunaan Kompos

(120 unit rumah)

Kuantiti sisa pepejal sebulan

Kuantiti sisapepejal setaun

Rajah 5 Carta perbandingan pengurangan sisa dapur sebelum dan selepas

penggunaan Kompos.

15480 11880

Berat (kg)

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

PENINGKATAN BARANGAN KITAR SEMULA YANG TERKUMPUL

Bulan

Tahun Jenis Bahan Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogos Sep Okt Nov Dis Jum

(kg)

2009 Kertas - 4.6 6.1 2.4 25.0 10.7 24.6 4.6 6.1 2.4 25.0 4.6 116.1

Plastik - 0 0.7 7.3 2.8 0.2 0.9 0 0.9 7.3 2.8 1.0 23.9

Aluminum - 0 0 3.4 1.0 1.2 0.7 0 0.4 3.4 1.0 0.5 11.6

Botol Kaca - 0 0 1.2 6.9 0 0 0 0.9 1.2 6.9 0 17.1

2010 Kertas 61.0 214.6 246.2 107.8 250.8 149.1 114.3 248.5 67.9 67.6 30.3 112.4 1,670.5

Plastik 2.7 7.3 10.9 1.5 2.8 5.5 1.5 9.0 4.3 4.5 7.8 4.6 62.4

Aluminum 1.3 3.4 2.7 3.3 1.0 0.3 0.2 1.9 1.2 0.4 2.5 2.3 20.5

Botol Kaca 1.6 1.2 3.4 4.0 6.9 0.5 0.5 6.0 1.9 1.5 3.6 1.9 33.0

2011 Kertas 41.0 146 46.2 78 50.8 49.8 81.4 148.5 - - - - 641.7

Plastik 4.7 7.3 10.9 5.8 8.7 9.0 1.5 9.0 - - - - 56.9

Aluminum 4.3 3.4 2.7 3.3 1.0 0.4 0.2 0.9 - - - - 16.2

Botol Kaca 9.6 1.2 3.4 4.0 6.9 5.0 6.5 6.0 - - - - 42.6

Jadual 4 Jadual data bahan kitar semula yang dikumpul oleh penduduk di RPT

Bt. Putih tahun 2009 – 2011 (kg).

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

PERUBAHAN DARI SEGI MASA/KOS/PROSEDUR DLL

b) Kekerapan kutipan dapat dikurangkan

Jimat Masa

Masa kutipan

Sebelum KitaQ : 45 minit

Selepas KitaQ : 25 minit

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

PERUBAHAN DARI SEGI MASA/KOS/PROSEDUR DLL

c) Jimat Kos RM2,592.00 setahun atau

RM 648,000 setahun jika

30,000 rumah mengamalkan

kompos

Bil.

unit

rumah

Kos

bakul

(RM16/bakul)

Kuantiti

sisa organik

sebulan

(1kg/sehari)

Kuantiti

sisa organik

setahun

(30kg/bulan)

Kos pengurusan

sisa pepejal

setahun

(RM60/ton)

1 16.00 30 360 (0.36 ton) 21.60

120 1,920.00 3,600 43,200 (43.2 ton) 2,592.00

30,000 480,000.00 900,000 10,800,000 (10,800 tan) 648,000.00

40,000 640,000.00 1,200,000 14,400,000 (14,400 tan) 864,000.00

KEBAIKAN :

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN SISTEM PENGKOMPOSAN KITAQ

PERUBAHAN DARI SEGI KEPUASAN PELANGGAN

d) Mesra & Kepuasan Pelanggan

Manfaat hasil kompos

Kepuasan Stakeholder

Mudah diguna

Tiada bau busuk

Tiada leachate

Aduan kurang

Rajah 6 Graf statistik aduan RPT Bt. Putih 2009 - 2011

PERUBAHAN DARI SEGI KEPUASAN PELANGGAN

KEBAIKAN / KELEBIHAN PROJEK INOVASI YANG DIHASILKAN

PENGURANGAN SISA PEPEJAL DENGAN KAEDAH KOMPOS

Mengurangkan sisa pepejal :

40%

Mengurangkan kos PSP

Produk :

BAJA @ soil conditioner

Meningkat kesedaran kadar kitar

semula

Persekitaran lebih bersih +

ceria RUMUSAN

IMPAK

PENSWASTAAN SISA PEPEJAL ??

MASIH RELEVAN !

Kerajaan Malaysia

komited untuk mengurangkan

pelepasan karbon dioksida

sehingga 40% menjelang tahun 2020 dari tahun

2005

Mindset + Sikap

komuniti

Meningkat kapasiti pusat

kompos 10 tan/ bulan

Replikasi kepada lagi 3

komuniti

Sebaran kepada PBT lain

TERIMA KASIH

akmal@mdkampar.gov.my

gohsengchee@mdkampar.gov.my

www.mdkampar.gov.my

www.kitaq-compost.net

Terima Kasih