biologi ting 4 (bab 3 - pergerakan bahan merentas membran plasma

Perhatikan Gambar Berikut

Gambar apakah ini?

Sel Darah Merah

Bagaimanakah boleh berlakunya keadaan seperti ini?

Cuba anda fikirkan….

Apakah yang berlaku sekiranya buah ini direndam di dalam air garam?

Fikirkan lagi..

• Sekiranya anda terdampar di sebuah pulau kecil, anda kehausan…

• Adakah anda akan meminum air laut yang ada di pulau tersebut?

PERGERAKAN BAHAN MERENTAS MEMBRAN PLASMA

• Dalam bab yang lepas, anda telah diperkenalkan dengan sel haiwan dan sel tumbuhan

• Struktur yang melaputi sel haiwan dipanggil sebagai MEMBRAN PLASMA

• Bagaimanakah struktur membran plasma tersebut apabila dilihat di bawah mikroskop elektron berkuasa tinggi?

STRUKTUR MEMBRAN PLASMA

STRUKTUR MEMBRAN PLASMA

• Bahan yang membentuk membran plasma dalam sel adalah– Lipid (lemak)– Protein– Kolestrol

• Terdapat tiga jenis protein boleh dijumpai pada membran plasma iaitu– Protein pembawa– Protein liang– Glikoprotein

• Bahan utama yang membentuk dwilapisan dipanggil sebagai fosfolipid

SIFAT MEMBRAN PLASMA

• Membran plasma bersifat BENDALIR• Ianya seperti lapisan minyak di atas

permukaan air.

• Sifat UTAMA yang perlu anda tahu mengenai membran plasma adalah ianya merupakan MEMBRAN SEPARA TELAP

• Membran separa telap hanya membenarkan bahan tertentu sahaja melaluinya

• Bahan yang boleh melaluinya bergantung kepada– SAIZ BAHAN– SIFAT KEKUTUBAN

SIFAT MEMBRAN PLASMA

Cuba anda fikirkan..

• Adakah getah belon ini bersifat membran separa telap?• Adakah air boleh melalui getah belon ini?

PERGERAKAN BAHAN MERENTAS MEMBRAN PLASMA

• Sel menjalankan pelbagai proses untuk membolehkan manusia meneruskan hidup

• Contohnya, mitokondrion yang terdapat dalam sel berfungsi untuk menghasilkan tenaga

• Untuk membolehkan tenaga dihasilkan, karbohidrat atau glukosa perlu masuk ke dalam sel.

• Bagaimanakah glukosa memasuki sel?

Cuba Anda Fikirkan…

• Selain daripada glukosa, apakah bahan yang perlu memasuki sel untuk memastikan sel berfungsi dengan baik?

Cuba Anda Fikirkan…

• Selain daripada glukosa, apakah bahan yang perlu memasuki sel untuk memastikan sel berfungsi dengan baik?– OKSIGEN– PROTEIN atau ASID AMINO– AIR

CARA BAHAN MEMASUKI SEL

• Bahan seperti oksigen, glukosa dan asid amino memasuki sel dengan cara merentasi membran plasma

• Terdapat dua cara bahan merentasi membran plasma :– PENGANGKUTAN PASIF– PENGANGKUTAN AKTIF

PENGANGKUTAN PASIF

RESAPAN RINGKAS

RESAPAN BERBANTU

OSMOSIS

RESAPAN RINGKAS

• Bahan masuk ke dalam sel melalui dwilapisan fosfolipid

• Hanya bahan yang bersaiz kecil sahaja akan melalui dwilapisan fosfolipid

• Contoh bahan yang bersaiz kecil– Molekul gas (Oksigen & Karbon Dioksida)– Vitamin larut lemak A D E K

• Pertukaran gas yang berlaku pada Amoeba sp. melalui Resapan Ringkas

• Bahan yang bersaiz besar tidak boleh merentasi dwilapisan fosfolipid

• Bahan ini memerlukan bantuan protein liang dan protein pembawa

• Contoh bahan yang merentasi membran plasma melalui Resapan Berbantu adalah– Glukosa– Asid Amino– Ion Kalsium

RESAPAN BERBANTU

• Melibatkan pergerakan molekul air merentasi membran plasma

• Melalui dwilapisan fosfolipid• Daripada kawasan yang berkepekatan rendah

ke kawasan yang berkepekatan tinggi

OSMOSIS

PENGANGKUTAN AKTIF

• Melibatkan pergerakan ion merentasi membran plasma

• Menentang cerun kepekatan• Melibatkan penggunaan tenaga (ATP)• Contoh bahan– Ion Natrium– Ion Kalium

TERIMA KASIH, SEMOGA DIPERMUDAHKAN UNTUK MENUNTUT ILMU

Disediakan oleh : Mohd Fawwaz b. RahimSekolah SRI Seremban