02 mahkamah - bidangkuasa dan pelaksanaannya

7/31/2019 02 Mahkamah - Bidangkuasa Dan Pelaksanaannya

1/43

Kuliah 2Kuliah 2Mahkamah: Bidangkuasa danMahkamah: Bidangkuasa dan

PelaksanaannyaPelaksanaannya


2/43

Rukun QadaRukun Qada

Tanpa rukun tidak wujud kehakimanTanpa rukun tidak wujud kehakiman Bezakan Kehakiman Islam dgn yg lainBezakan Kehakiman Islam dgn yg lain

HakimHakim HukumanHukuman al-Mahkum bihal-Mahkum bih al-Mahkum lahal-Mahkum lah

al-Mahkum alyhal-Mahkum alyh al-Mahkum fihal-Mahkum fih Kayfiyat al-QadaKayfiyat al-Qada


3/43

11..HakimHakim

Dilantik pemerintahDilantik pemerintah

Rasulullah lantik wilayah yang jauhRasulullah lantik wilayah yang jauh

Tunggak sistem kehakimanTunggak sistem kehakiman Syarat HakimSyarat Hakim

Islam, berakal, merdeka & adilIslam, berakal, merdeka & adil

Lelaki* - Perempuan ?Lelaki* - Perempuan ? Mujtahid* - Tak sampai tahap mujtahid?Mujtahid* - Tak sampai tahap mujtahid?

Sempurna pancaindera - Buta?Sempurna pancaindera - Buta?


4/43

22..HukumanHukuman

Dikeluarkan hakim utk selesai sengketaDikeluarkan hakim utk selesai sengketa

Bentuk hukumanBentuk hukuman

Qada ilzam & IstihqaqQada ilzam & Istihqaq Sabitkan hukuman atas dakwaan pendakwaSabitkan hukuman atas dakwaan pendakwa Qada tarkQada tark

Tolak dakwaan & tuntutan plaintifTolak dakwaan & tuntutan plaintif

Qada man al-taarudQada man al-taarud

Perintah tegahan tidak mendekati jarak 500MPerintah tegahan tidak mendekati jarak 500M


5/43

33..al-Mahkum bihal-Mahkum bih

Undang2 yg digunakan utk jatuhkanUndang2 yg digunakan utk jatuhkan

hukumanhukuman Tabsirat al-Hukkam Q H I & QTabsirat al-Hukkam Q H I & Q

Perkembangan mutakhirPerkembangan mutakhir

UU Islam yg dikanunkanUU Islam yg dikanunkan Tidak terikat dgn mazhab tertentuTidak terikat dgn mazhab tertentu

Pemilihan mazhab berdasarkan realiti semasaPemilihan mazhab berdasarkan realiti semasa Ubahsuai UU Adat dan Barat yg tak bercanggahUbahsuai UU Adat dan Barat yg tak bercanggah

Siyasah syariyyah berasaskan maslahahSiyasah syariyyah berasaskan maslahah


6/43

44..al-Mahkum Fihal-Mahkum Fih

Hak @ Perkara yg dipertikaikanHak @ Perkara yg dipertikaikan Hak Allah, hak manusia & gabungan keduanyHak Allah, hak manusia & gabungan keduany

Hakim tak boleh bicara tanpa b/kuasaHakim tak boleh bicara tanpa b/kuasa B/kuasa hakim tertakluk kpd tauliahB/kuasa hakim tertakluk kpd tauliah

10 B/kuasa Hakim10 B/kuasa Hakim

Selesai perselisihanSelesai perselisihan Cegah kezalimanCegah kezaliman

Pentadbir harta ygPentadbir harta yg mahjurmahjur


7/43

44..al-Mahkum Fihal-Mahkum Fih

10 B/kuasa hakim.10 B/kuasa hakim.Awasi harta waqaf & mengembangkannyaAwasi harta waqaf & mengembangkannya

Laksanakan wasiatLaksanakan wasiat

Nikahkan perempuan yg tiada waliNikahkan perempuan yg tiada wali

Jatuhkan hukuman atas pesalahJatuhkan hukuman atas pesalah

Hapus rintangan di jalananHapus rintangan di jalanan

Tentukan org yg layak jadi saksiTentukan org yg layak jadi saksi

Pastikan keadilan dalam hukumanPastikan keadilan dalam hukuman


8/43

55..al-Mahkum lahal-Mahkum lah

Pihak yang menangPihak yang menang Dapat hak dan kepentinganDapat hak dan kepentingan

Berjaya dalam dakwaanBerjaya dalam dakwaan


9/43


10/43

77..Kayfiyat al-QadaKayfiyat al-Qada

Proses KehakimanProses Kehakiman Cara perbicaraan dilakukanCara perbicaraan dilakukan

Bagaimana kes disabitkanBagaimana kes disabitkan

Bagaimana hukuman dijatuhkanBagaimana hukuman dijatuhkan Hukuman dipertikaikan jika tidak patuhHukuman dipertikaikan jika tidak patuh

Acara yg sewajarnya Qanun MurafaatAcara yg sewajarnya Qanun Murafaat

Keterangan syarak Turuk al-IthbatKeterangan syarak Turuk al-Ithbat

Cara pengendalian perbicaraan spt etika HakimCara pengendalian perbicaraan spt etika Hakim


11/43

Sistem Mahkamah Sebelum BritishSistem Mahkamah Sebelum British

Sudah wujud Sis. Mahkamah SyariahSudah wujud Sis. Mahkamah Syariah Rayuan kepada SultanRayuan kepada Sultan

Hukum kanun MelakaHukum kanun Melaka

Malay legal Digest PahangMalay legal Digest Pahang

Majallah Ahkam JohorMajallah Ahkam Johor

Undang-undang KedahUndang-undang Kedah

Undang-undang 99 PerakUndang-undang 99 Perak Itqan al-Muluk fi Tadil al-Suluk - TerengganuItqan al-Muluk fi Tadil al-Suluk - Terengganu


12/43

Struktur Mahkamah SyariahStruktur Mahkamah Syariah

Mahkamah Rendah SyariahMahkamah Rendah Syariah Dulu dikenali Mahkamah KadiDulu dikenali Mahkamah Kadi

Diketuai Hakim Mahkamah Rendah SyariahDiketuai Hakim Mahkamah Rendah Syariah

Mahkamah Tinggi SyariahMahkamah Tinggi Syariah Diketuai Hakim Mahkamah Tinggi/Kadi BesarDiketuai Hakim Mahkamah Tinggi/Kadi Besar

Mahkamah Rayuan SyariahMahkamah Rayuan Syariah Pengerusi (Biasanya Ketua Hakim Syari) danPengerusi (Biasanya Ketua Hakim Syari) dan

dua ahli yang laindua ahli yang lain


13/43

B/Kuasa Menurut PerlembagaanB/Kuasa Menurut Perlembagaan

Senarai 2 Jad. 9Senarai 2 Jad. 9 Pewarisan harta wasiat & tidak wasiatPewarisan harta wasiat & tidak wasiat Pertunangan, perkahwinan, perceraianPertunangan, perkahwinan, perceraian Mas kahwin, nafkah, ambilan anak angkatMas kahwin, nafkah, ambilan anak angkat

Sah taraf anak & penjagaan anak,Sah taraf anak & penjagaan anak, Pemberian & Pembahagian hartaPemberian & Pembahagian hartaAmanah bukan khairat, wakaf Islam,Amanah bukan khairat, wakaf Islam,

peraturan mengenai amanah & khairat agamaperaturan mengenai amanah & khairat agama Perlantikan pemegang amanah & perbadananPerlantikan pemegang amanah & perbadanan

mengenai pemberian khairat & yayasanmengenai pemberian khairat & yayasankhairat.khairat.


14/43

B/Kuasa Menurut PerlembagaanB/Kuasa Menurut Perlembagaan

Senarai 2 Jad. 9Senarai 2 Jad. 9 Adat istiadat MelayuAdat istiadat Melayu Zakat, fitrah , hasil baitulmal & hasil Islam lainZakat, fitrah , hasil baitulmal & hasil Islam lain Masjid & tempat Ibadah orang IslamMasjid & tempat Ibadah orang Islam Hukuman kesalahan terhadap rukun Islam kecuali dlmHukuman kesalahan terhadap rukun Islam kecuali dlm

senarai persekutuansenarai persekutuan Keanggotaan, penyusunan & Acara MahkamahKeanggotaan, penyusunan & Acara Mahkamah

Syariah yg berbidangkuasa atas orang Islam setakatSyariah yg berbidangkuasa atas orang Islam setakatyg dibenar oleh persekutuanyg dibenar oleh persekutuan

Kawal pengembangan Itikad & kepercayaan org IslamKawal pengembangan Itikad & kepercayaan org Islam Menentukan perkara hukum Syarak & adat IstiadatMenentukan perkara hukum Syarak & adat Istiadat

Melayu.Melayu.


15/43

Bidangkuasa UmumBidangkuasa Umum

Confined to their respective State orConfined to their respective State or

Federal territorial jurisdictionFederal territorial jurisdiction Creates diffficulty in the adm. of Is. LawCreates diffficulty in the adm. of Is. Law

Malaysia would have 10 separate jurisdictionsMalaysia would have 10 separate jurisdictions

with possibly different specific lawswith possibly different specific laws

Lahirkan prosiding yg berbilang-bilangLahirkan prosiding yg berbilang-bilang

Majlis raja-raja setuju untuk selaraskanMajlis raja-raja setuju untuk selaraskan Namun tak semua negeri ambil tindakanNamun tak semua negeri ambil tindakan


16/43

Bidangkuasa UmumBidangkuasa Umum

Shall have jurisdiction only over personsShall have jurisdiction only over persons

professing the religion of Islamprofessing the religion of Islam Tapi semua pihak mesti org IslamTapi semua pihak mesti org Islam

Yg penting hukumsyarak dilaksanakanYg penting hukumsyarak dilaksanakan KesKes Dalip kaur v. Peg. Polis Daerah Bt. MertajamDalip kaur v. Peg. Polis Daerah Bt. Mertajam

Mahkamah Agung putuskan walaupunMahkamah Agung putuskan walaupun

petitioner bukan Islam, kes itu patut jugapetitioner bukan Islam, kes itu patut jugadiputuskan oleh Mahkamah Syariahdiputuskan oleh Mahkamah Syariah


17/43

Kekecualian(bidangkuasa)Kekecualian(bidangkuasa)

Salah seorg pasangan bukan IslamSalah seorg pasangan bukan Islam

memeluk Islammemeluk Islam Mahkamah Syariah tidak berbidangkuasaMahkamah Syariah tidak berbidangkuasa

untuk melakukan faraquntuk melakukan faraq

The party who has not converted may petitionThe party who has not converted may petition

for divorcefor divorce

Kes Ng Siew Pian v Abd. Wahid Abu hasanKes Ng Siew Pian v Abd. Wahid Abu hasan


18/43

Mahkamah RendahMahkamah Rendah

Bidangkuasa JenayahBidangkuasa Jenayah membicarakan mana-mana kesalahan yangmembicarakan mana-mana kesalahan yang

Mahkamah Tinggi Syariah mempunyai bidangkuasaMahkamah Tinggi Syariah mempunyai bidangkuasa

yang manayang mana hukuman maksimum yang diperuntukkan, adalah tidakhukuman maksimum yang diperuntukkan, adalah tidak

melebihi tiga ribu ringgit(Johor) tiga ribu (WP) ataumelebihi tiga ribu ringgit(Johor) tiga ribu (WP) atau

penjara bagi tempoh yang tidak melebihi dua tahunpenjara bagi tempoh yang tidak melebihi dua tahun

atau kedua-duanya danatau kedua-duanya dan

boleh mengenakan mana-mana hukuman yangboleh mengenakan mana-mana hukuman yang

diperuntukkan baginya atau membuat apa-apadiperuntukkan baginya atau membuat apa-apa

perintah yang dibenarkanperintah yang dibenarkan


19/43

Mahkamah RendahMahkamah Rendah

Bidangkuasa MalBidangkuasa Mal mendengar dan memutuskanmendengar dan memutuskan

semua tindakan dan prosiding yang Mahkamahsemua tindakan dan prosiding yang Mahkamah

Tinggi Syariah mempunyai bidangkuasaTinggi Syariah mempunyai bidangkuasa di mana jumlah atau nilai hal perkara yangdi mana jumlah atau nilai hal perkara yang

dipertikaikandipertikaikan tidak melebihi) 100(Johor) ributidak melebihi) 100(Johor) ribu

ringgi/ 50(WP) atau yg tak dapat dikira dgnringgi/ 50(WP) atau yg tak dapat dikira dgn

wang.wang.


20/43

Mahkamah TinggiMahkamah Tinggi

Bidangkuasa JenayahBidangkuasa Jenayah membicarakan apa-apa kesalahan yang dilakukan olehmembicarakan apa-apa kesalahan yang dilakukan oleh

seseorang Islam dan yang boleh dihukum di bawahseseorang Islam dan yang boleh dihukum di bawah

apa-apa undang-undang Islam bertulis yangapa-apa undang-undang Islam bertulis yang hukuman maksimum baginya ialah denda yanghukuman maksimum baginya ialah denda yang

melebihi tiga ribu ringgit, atau pemenjaraan bagimelebihi tiga ribu ringgit, atau pemenjaraan bagi

tempoh yang melebihi dua tahun atau kedua-duanyatempoh yang melebihi dua tahun atau kedua-duanya

sekali;sekali;


21/43


B/kuasa Kesalahan JenayahB/kuasa Kesalahan Jenayah Matrimoni spt aniaya isteri & tak taat suamiMatrimoni spt aniaya isteri & tak taat suami Seks spt persetubuhan haram, khalwat, perbuatanSeks spt persetubuhan haram, khalwat, perbuatan

sumbang dan melacursumbang dan melacur Minuman keras spt minum, jual dan beli.Minuman keras spt minum, jual dan beli. Keimanan tak solat Jumaat, tak berzakat & fitrah danKeimanan tak solat Jumaat, tak berzakat & fitrah dan

tidak puasa serta makan bulan Rtidak puasa serta makan bulan R Pertukaran agama spt tak lapor & daftar masuk @Pertukaran agama spt tak lapor & daftar masuk @

keluaragama Islam & kesalahan ambil anak angkatkeluaragama Islam & kesalahan ambil anak angkat Pelbagai kesalahan lain yg tak termasuk kesalahan diPelbagai kesalahan lain yg tak termasuk kesalahan di

atas.atas.


22/43


Bidangkuasa MalBidangkuasa Mal mendengar dan memutuskan semua tindakan danmendengar dan memutuskan semua tindakan dan

prosiding dalam mana semua pihak adalah orangprosiding dalam mana semua pihak adalah orangIslam dan yang berhubungan dengan:-Islam dan yang berhubungan dengan:-

i. Pertunangan, pernikahan, penceraian,i. Pertunangan, pernikahan, penceraian,pembatalan perkahwinan (fasakh) ataupembatalan perkahwinan (fasakh) atau

perpisahan (faraq);perpisahan (faraq);ii. Apa-apa pelupusan harta atau tuntutan hartaii. Apa-apa pelupusan harta atau tuntutan harta

atau tuntutan harta yang berbangkit daripada perkara-atau tuntutan harta yang berbangkit daripada perkara-

perkara yang diperihalkan di dalam subperenggan (i)perkara yang diperihalkan di dalam subperenggan (i)diatas;diatas;


23/43


iii. Nafkah orang-orang tanggungan, sah taraf,iii. Nafkah orang-orang tanggungan, sah taraf,hadanah atau penjagaan kanak-kanak;hadanah atau penjagaan kanak-kanak;

iv.iv. Pembahagian atau tuntutan hartaPembahagian atau tuntutan hartasepencarian;sepencarian;

v. Wasiat atau pemberian pada maradul mautv. Wasiat atau pemberian pada maradul mautseseorang simati Islam;seseorang simati Islam;

vi. Pemberian semasa hidup atau penyelesaianvi. Pemberian semasa hidup atau penyelesaianyang dibuat tanpa balasan yang mencukupiyang dibuat tanpa balasan yang mencukupidengan wang atau benda yang bernilai wangdengan wang atau benda yang bernilai wangoleh seseorang Islam;oleh seseorang Islam;


24/43

Mahkamah Tinggi Mahkamah Tinggi

vii.vii. Wakaf atau nazar;Wakaf atau nazar;

viii. Membahagikan dan pewarisan hartaviii. Membahagikan dan pewarisan hartadibawah sesuatu wasiat;dibawah sesuatu wasiat;

ix.ix. Isbat waris, nasab dan mati;Isbat waris, nasab dan mati;

x.x. Perkara-perkara yang berkenaanPerkara-perkara yang berkenaandengannya bidangkuasa diberi olehdengannya bidangkuasa diberi oleh

mana-mana undang-undang bertulis.mana-mana undang-undang bertulis.


25/43

Bidangkuasa RayuanBidangkuasa Rayuan


Bidangkuasa JenayahBidangkuasa Jenayah Oleh pendakwa, atauOleh pendakwa, atau

Orang yg telah disabitkanOrang yg telah disabitkan

Rayuan itu boleh samada terhadapRayuan itu boleh samada terhadap

PembebasanPembebasan

Sabitan atauSabitan atau

Hukuman atauHukuman atau Mana-mana daripadanyaMana-mana daripadanya


26/43


Mahkamah TinggiMahkamah Tinggi Bidangkuasa MalBidangkuasa Mal

Oleh mana-mana org yg terkilan dgn keputusan itu,Oleh mana-mana org yg terkilan dgn keputusan itu,

jika jumlah yg dituntut tidsk kursng RM1000.jika jumlah yg dituntut tidsk kursng RM1000.

Dalam semua kes yg melibatkan apa-apa keputusanDalam semua kes yg melibatkan apa-apa keputusanmengenai taraf diri, oleh mana-mana org yg terkilanmengenai taraf diri, oleh mana-mana org yg terkilan

dgn keputusan itudgn keputusan itu

Dalam semua kes berhubung dengan nafkah org-orgDalam semua kes berhubung dengan nafkah org-org

tanggungan oleh mana-mana org yg terkilan dgntanggungan oleh mana-mana org yg terkilan dgnkeputusan itukeputusan itu

Dalam apa-apa kes lain yg MTS beri kebenaranDalam apa-apa kes lain yg MTS beri kebenaran

merayumerayu


27/43



Mempunyai bidangkuasa pengawasanMempunyai bidangkuasa pengawasan

dan penyemakan ke atas semuadan penyemakan ke atas semua

Mahkamah Rendah SyariahMahkamah Rendah Syariah


28/43

Mahkamah RayuanMahkamah Rayuan

Mempunyai bidangkuasa untuk mendengar danMempunyai bidangkuasa untuk mendengar danmemutuskan apa-apa rayuan terhadap apa-apamemutuskan apa-apa rayuan terhadap apa-apakeputusan yang dibuat oleh Mahkamah Tinggi Syariahkeputusan yang dibuat oleh Mahkamah Tinggi Syariahdalam menjalankan bidangkuasa asalnya.dalam menjalankan bidangkuasa asalnya.

Ia juga mempunyai bidangkuasa pengawasan danIa juga mempunyai bidangkuasa pengawasan danpenyemakan ke atas Mahkamah Tinggi Syariah dan bolehpenyemakan ke atas Mahkamah Tinggi Syariah dan boleh

jika dikehendakinya sendiri atau atas kehendak mana-jika dikehendakinya sendiri atau atas kehendak mana-mana pihak atau orang yang berkepentingan pada mana-mana pihak atau orang yang berkepentingan pada mana-mana peringkat dalam apa-apa perkara atau prosiding,mana peringkat dalam apa-apa perkara atau prosiding,

samada mal atau jenayah, dalam Mahkamah Tinggisamada mal atau jenayah, dalam Mahkamah TinggiSyariah, memanggil dan memeriksa mana-mana rekodSyariah, memanggil dan memeriksa mana-mana rekodmengenainya dan boleh memberikan apa-apa arahanmengenainya dan boleh memberikan apa-apa arahanyang dikehendaki demi keadilan.yang dikehendaki demi keadilan.


29/43

Perluasan B/KuasaPerluasan B/Kuasa SebelumSebelum &&

SelepasSelepas Pindaan Per. 121(1A)Pindaan Per. 121(1A)Akta Mahkamah Syariah (bidangkuasaAkta Mahkamah Syariah (bidangkuasa

Jenayah) 1965Jenayah) 1965 6 bulan penjara6 bulan penjara

RM1000RM1000Akta Mahkamah Syariah BidangkuasaAkta Mahkamah Syariah Bidangkuasa

Jenayah (Pindaan) 1988Jenayah (Pindaan) 1988

3 tahun Penjara3 tahun Penjara RM5000RM5000 6 Sebatan6 Sebatan


30/43

Kesan Pindaan Per 121(1A)Kesan Pindaan Per 121(1A)

Perkara 121 (1A) di dalam PerlembagaanPerkara 121 (1A) di dalam PerlembagaanPersekutuan yang dipersoalkan berbunyi :Persekutuan yang dipersoalkan berbunyi :

Mahkamah-mahkamah yang dimaksudkanMahkamah-mahkamah yang dimaksudkan

dalam Perenggan (1) tidak memiliki bidangkuasadalam Perenggan (1) tidak memiliki bidangkuasadalam sebarang perkara yang termasuk didalam sebarang perkara yang termasuk dibawah bidangkuasa mahkamah-mahkamahbawah bidangkuasa mahkamah-mahkamahsyariah.syariah.

.. di mana Perenggan (1) menjelaskan.. di mana Perenggan (1) menjelaskankedudukan dan bidangkuasa Mahkamah Tinggikedudukan dan bidangkuasa Mahkamah Tinggidi Malaysia.di Malaysia.


31/43

Kesan Pindaan Per 121(1A)Kesan Pindaan Per 121(1A)

Mahkamah Tinggi Sivil tidak bolehMahkamah Tinggi Sivil tidak boleh

mempunyai bidangkuasa berkenaanmempunyai bidangkuasa berkenaan

dengan apa-apa perkara dalamdengan apa-apa perkara dalam

bidangkuasa Mahakamah Syariah.bidangkuasa Mahakamah Syariah.Adakah pindaan ini telah dianggapAdakah pindaan ini telah dianggap

sebagaisebagai menyaingimenyaingi kedudukankedudukan

mahkamah Sivil.mahkamah Sivil.


32/43

Kes Mohd. Habibullah v. FaridahKes Mohd. Habibullah v. Faridah

Dato talibDato talib Harun hashim HMAHarun hashim HMA

adalah jelas bahawa tujuan Parlimen dengan adanyaadalah jelas bahawa tujuan Parlimen dengan adanyaPerkara 121(A) ialah untuk menyingkirkanPerkara 121(A) ialah untuk menyingkirkanbidangkuasa MT di dalam mana-mana perkarabidangkuasa MT di dalam mana-mana perkaratermasuk di dalam b/kuasa Mahkamah Syariah. Apatermasuk di dalam b/kuasa Mahkamah Syariah. Apayg dilakukan oleh Perkara 121(1A) ialah untukyg dilakukan oleh Perkara 121(1A) ialah untukmemberi b/kuasa ekslusif kepada MS di dalammemberi b/kuasa ekslusif kepada MS di dalampentadbiran undang-undang Islam. Dgn kata lainpentadbiran undang-undang Islam. Dgn kata lainPerkara 121(1A) ialah satu peruntukan yg menghalangPerkara 121(1A) ialah satu peruntukan yg menghalangkonflik b/kuasa di antara MS dan MS.konflik b/kuasa di antara MS dan MS.

Putuskan MA tiada b/kuasa beri relief/remedi kpd isteriPutuskan MA tiada b/kuasa beri relief/remedi kpd isteriterhadap dakwaan serangan sentuh tubuh keranaterhadap dakwaan serangan sentuh tubuh keranakedud-duanya Islam.kedud-duanya Islam.


33/43

Bidangkuasa Kehakiman IslamBidangkuasa Kehakiman Islam

Hak AllahHak Allah Hukum hududHukum hudud

Hak HambaHak Hamba Perkahwinan, perceraian, wasiat dsbPerkahwinan, perceraian, wasiat dsb

Hak Allah & HambaHak Allah & Hamba Qisas, Diyat & takzirQisas, Diyat & takzir


34/43

Bidangkuasa Kehakiman IslamBidangkuasa Kehakiman Islam

Tidak semua dakwaan sampai ke mahkamahTidak semua dakwaan sampai ke mahkamah Ada yg diselesaikan diperingkat hisbahAda yg diselesaikan diperingkat hisbah

Bayar kompaunBayar kompaun

5 Syarat bukan di bawah b/kuasa kehakiman5 Syarat bukan di bawah b/kuasa kehakiman Tiada wujud pertikaianTiada wujud pertikaian

Kebenaran sudah pasti tak perlu ijtihadKebenaran sudah pasti tak perlu ijtihad Kalau tak pasti perlukan keadilanKalau tak pasti perlukan keadilan

Tidak membawa kpd fitnah dan benciTidak membawa kpd fitnah dan benci

Tidak bawa kerosakan tubuh badanTidak bawa kerosakan tubuh badan

Tidak bawa kpd khianat amanah.Tidak bawa kpd khianat amanah. Spt ambil balik barang yg dirampasSpt ambil balik barang yg dirampas


35/43

Tanggungjawab KehakimanTanggungjawab Kehakiman

Tanggungjawab pemerintahTanggungjawab pemerintah Sediakan kemudahan & tempat yg accessibleSediakan kemudahan & tempat yg accessible Tujuan hapuskan permusuhan/perseteruanTujuan hapuskan permusuhan/perseteruan

dikalangan rakyatdikalangan rakyat Fuqaha HanbaliFuqaha Hanbali

Imam wajib lantik Hakim setiap daerahImam wajib lantik Hakim setiap daerah

Fuqaha HanafiFuqaha Hanafi Imam wajib lantik Hakim setiap kampungImam wajib lantik Hakim setiap kampung

Fuqaha SahafiIFuqaha SahafiI Imam wajib lantik Hakim setiap jarak musafirImam wajib lantik Hakim setiap jarak musafir


36/43

Bidangkuasa KawasanBidangkuasa Kawasan

Fuqaha sepakatFuqaha sepakat Hakim punyai b/kuasa umum & khususHakim punyai b/kuasa umum & khusus

Bidangkuasa khususBidangkuasa khusus

Tugas hakim terhad dgn b/kuasa tempatannya @Tugas hakim terhad dgn b/kuasa tempatannya @ Tugas hakim terhad dgn kes mal @ jenayahTugas hakim terhad dgn kes mal @ jenayah

Tugas hakim terhad untuk hari tertentu @ kaum tertentuTugas hakim terhad untuk hari tertentu @ kaum tertentu

Tidak boleh bertugas luar dari b/kuasanyaTidak boleh bertugas luar dari b/kuasanya

Jika lakukan juga penghakiman batalJika lakukan juga penghakiman batal

Bidangkuasa umumBidangkuasa umum

Boleh bertugas di mana-mana kawasan @ kesBoleh bertugas di mana-mana kawasan @ kes

Penentuan awal perlu utk kelicinan pentadbiranPenentuan awal perlu utk kelicinan pentadbiran


37/43

Sidang/Tempat PenghakimanSidang/Tempat Penghakiman

RasulullahRasulullah Di mana saja masjid, rumah, jalanraya dsbDi mana saja masjid, rumah, jalanraya dsb

UmarUmar

Sebaik saja pertikaian di bawa kpdnyaSebaik saja pertikaian di bawa kpdnya Ciri-ciri sidang kehakimanCiri-ciri sidang kehakiman

Mudah didatangi & selesaMudah didatangi & selesa FuqahaFuqaha

Ditengah-tengah negeriDitengah-tengah negeri Luas & tidak membosankanLuas & tidak membosankan

Tidak terdedah kpd panas, sejuk & suasana tak selesaTidak terdedah kpd panas, sejuk & suasana tak selesa

Tempat duduk Hakim mesti tinggi supaya mudah dilihatTempat duduk Hakim mesti tinggi supaya mudah dilihat


38/43


Di MasjidDi Masjid Hukum harus -Hukum harus - Dilakukan Imam Shuraikh, al-Hasan & ShabiDilakukan Imam Shuraikh, al-Hasan & Shabi Riwayat Umar Uthman & Ali lakukan di masjid.Riwayat Umar Uthman & Ali lakukan di masjid. Tapi Umar sendiri larangTapi Umar sendiri larang

Alasan: Kafir zimmi & berhaid boleh mencemarkan kesucianAlasan: Kafir zimmi & berhaid boleh mencemarkan kesucian

Malik Kafir zimmi boleh masuk masjid. Perempuan berhaidMalik Kafir zimmi boleh masuk masjid. Perempuan berhaidboleh diwakiliboleh diwakili

Semua Ulama Mazhab mengharuskannyaSemua Ulama Mazhab mengharuskannya ShafiI lebih baik diadakan tempat yg khususShafiI lebih baik diadakan tempat yg khusus

Alasan Pertikaian yg berlaku di masjid boleh gangguAlasan Pertikaian yg berlaku di masjid boleh ganggujamaah lain yg sedang beribadatjamaah lain yg sedang beribadat


39/43


Di tempat lainDi tempat lain IstanaIstana

Riwayat al-Suytuti diadakan di istana Sultan IzzuRiwayat al-Suytuti diadakan di istana Sultan Izzu

al-Dawlah oleh Qadi al-Qudah Ibnu Marufal-Dawlah oleh Qadi al-Qudah Ibnu Maruf Perkarangan masjidPerkarangan masjid

Di pasarDi pasar

Di tepi jalan Qadi Ilyas b MuawiyyahDi tepi jalan Qadi Ilyas b MuawiyyahAtas keldai/KenderaanAtas keldai/Kenderaan

Ketika Abu Buraydah mengelilingi kaw. kampungKetika Abu Buraydah mengelilingi kaw. kampung


40/43

Masa PenghakimanMasa Penghakiman

Penetapan masa penghakiman wajibPenetapan masa penghakiman wajib Malik waktu siang sajaMalik waktu siang saja

Tapi tak boleh lama hingga memenatkanTapi tak boleh lama hingga memenatkan

Ada Kahalifah bataskan hakimAda Kahalifah bataskan hakim Dgn tempoh dan kuasa tertentuDgn tempoh dan kuasa tertentu Kes yg tamat tempoh tak boleh didengarKes yg tamat tempoh tak boleh didengar Zaman Uthmani di akui Fuqaha HanafiZaman Uthmani di akui Fuqaha Hanafi

tak akui kes yg berlalu 15 tahuntak akui kes yg berlalu 15 tahun Jika kes wakaf tidak boleh melebihi 30 tahunJika kes wakaf tidak boleh melebihi 30 tahun

Prinsip Hanafi Kehakiman hanyalah menzahirkan hukum,Prinsip Hanafi Kehakiman hanyalah menzahirkan hukum,bukan mensabitkanbukan mensabitkan


41/43

Perlantikan lebih seorang HakimPerlantikan lebih seorang Hakim

dalam satu kawasandalam satu kawasan Pendapat 1 melarangPendapat 1 melarang

Imam ShafiI, pengikutnya dan HanbaliyahImam ShafiI, pengikutnya dan Hanbaliyah

Pendapat 2 tidak melarangPendapat 2 tidak melarang

Hanafiyyah & Malikiyyah.Hanafiyyah & Malikiyyah. Mazhab ShafiIMazhab ShafiI

haruskan beberapa hakim utk satu kesharuskan beberapa hakim utk satu kes

Pendapat 3 Gabungan 1 & 2Pendapat 3 Gabungan 1 & 2 Fuqaha Mazhab ShafiIFuqaha Mazhab ShafiI

Jika 2 hakim dilantik Imam yang sama & bersetuju dlm satuJika 2 hakim dilantik Imam yang sama & bersetuju dlm satu

kes kerana tidak melibatkan perbezaan ijtihadkes kerana tidak melibatkan perbezaan ijtihad


42/43

Pendapat 3 Gabungan 1 & 2Pendapat 3 Gabungan 1 & 2

Alasan pelantikan lebih 1 hakim dlm 1 kesAlasan pelantikan lebih 1 hakim dlm 1 kes Hakim merupakan wakil Imam. Wakil boleh diganti @Hakim merupakan wakil Imam. Wakil boleh diganti @

ditambah oleh pewakilditambah oleh pewakil Boleh mengurang beban hakimBoleh mengurang beban hakim Boleh beri tumpuan sepenuhnya kpd tugasBoleh beri tumpuan sepenuhnya kpd tugas Hakim boleh lantik pengganti. Jika dilantik oleh Imam Hakim boleh lantik pengganti. Jika dilantik oleh Imam

lebih utamalebih utama Umar b Amir & Ubaydullah pernah sama-samaUmar b Amir & Ubaydullah pernah sama-sama

putuskan kes di Basrahputuskan kes di Basrah Tujuan kehakiman putuskan pertikaianTujuan kehakiman putuskan pertikaian

Jika pertambahan hakim mencapai maksud, makaJika pertambahan hakim mencapai maksud, makadiharuskandiharuskan


43/43

Kebaikan lantik lebih seorangKebaikan lantik lebih seorang

HakimHakim

Lebih berhati-hati & bertanggungjawabLebih berhati-hati & bertanggungjawab

Keputusan lebih cepatKeputusan lebih cepat

Pendapat jamaah lebih kukuhPendapat jamaah lebih kukuh Sukar dipengaruhi pihak lain/pemerintahSukar dipengaruhi pihak lain/pemerintah

Wujud check & balanceWujud check & balance

Dapat dilakukan dgn cermat jikaDapat dilakukan dgn cermat jikamelibatkan kes yg rumitmelibatkan kes yg rumit

02 mahkamah - bidangkuasa dan pelaksanaannya

Documents