tangkapan, geledah, penggunaan gari

TANGKAPAN, GELEDAH,PENGGUNAAN GARI

Oleh: Tuan Hj Mohd Razali B. Hj Abu BakarPULAPEN – JAB KESELAMATAN & PENGUATKUASA DBKL

SKOP SYARAHAN

TANGKAPANIsu-IsuKuasa TangkapanCara Tangkapan

GELEDAHUndang-undangTindakan

PENGGUNAAN GARIPendahuluan & Undang-UndangKategori Orang Yang Boleh DigariCara Menggunakan Gari

TANGKAPANISU UTAMA

HAK KEBEBASAN

Perkara 5, Perlembagaan Persekutuan:

(1) Tiada seseorang pun boleh diambil nyawanya atau dilucutkan kebebasan dirinya kecuali menurut undang-undang

(2) Jika ditahan dengan menyalahi undang-undang, Mahkamah Tinggi perlu siasat pengaduan dan memerintahkan orang itu dibawa ke hadapan Mahkamah; (Kes-kes Habeas Corpus)

(3) Jika ditangkap, hendaklah diberitahu dengan beberapa segera sebab-sebab ia ditangkap dan untuk dibenarkan berunding dan dibela dengan seorang pengamal undang-undang yang dipilih olehnya. (Kes Ooi Ah Phua (1978) 2 MFJ FC – memutuskan perlu mempertimbangkan tugas polis menyiasat kes keatas hak ini.)

(4) Jika ditangkap dan tidak dilepaskan dalam masa 24 jam, orang itu perlu dihadapkan ke seorang Majistret untuk ditahan lanjut.(Kanun Prosidur Jenayah sek. 117 tahanan lanjut siasatan polis – 14 hari)(Kes-kes ISA, Akta Kediaman Terhad (tahanan 60 hari) dikecualikan.

AKIBAT MENAHAN TANPA SAH

1) Boleh dianggap sebagai penahanan salah d/b sek 341 Kanun Keseksaan

2) Pengurungan salah d/b sek 342 Kanun Keseksaan

3) Menggunakan kekerasan Jenayah d/b sek 352 Kanun Keseksaan

4) Tindakan sivil di Mahkamah

KUASA-KUASA TANGKAPAN

JENIS UNDANG-UNDANG

Akta – undang-undang diluluskan oleh Parlimen Ordinan – undang-undang dibuat selepas Malayan

Union (1946-1957). Bagi Negeri Sarawak semua undang-undang negeri ini adalah dibawah tajuk Ordinan sehingga kini.

Enakmen – undang-undang negeri termasuk negeri-negeri Melayu sebelum kemerdekaan

Kanun Keseksaan, Kanu Prosidur Jenayah – kesemuanya adalah Akta dan Parlimen membenarkan kedua-dua Akta ini dipanggil sebagai “Kanun”.

TANGKAPANKUASA-KUASA TANGKAPAN

Terkandung dalam Kanun Prosidur Jenayah Sek. 23(a) Menangkap tanpa waran mana-mana orang yang

melakukan kesalahan sesuatu undang-undang yang sedang berkuat kuasa.

(b) Hanya kepada Pegawai Polis atau Penghulu

Undang-undang lain yang memberi kuasanya sendiri kepada mana-mana pihak yang berkenaan.(a) Akta Pencegahan Rasuah 1997; Enakmen Hiburan dan

Tempat-tempat Hiburan Selangor 1995.

TANGKAPANISU SEMASA

Bolehkan orang awam bertindak menangkappenjenayah?

S.27 KPJ: Memberi kuasa orang awammenangkap:(1) Orang yang melakukan kesalahan yang boleh ditangkap dan tidak boleh dijamin yang

berlaku pada pandangannya;(a) Kesalahan yang boleh ditangkap ertinya kes-kes dalam Jadual Pertama,

Ruangan Ketiga KPJ seperti kes rogol, bunuh.(b) Pada pandangannya ertinya – PP v Sam Hon Choy [1995] 4 MLJ 21 – “In his view” perlu diberi pentafsiran yang lebar dan termasuklah “in his presence”.

(2) Orang yang di proklamasi d/b sek. 44 KPJ (melarikan atau menyembunyikan diri dpd waran Mahkamah)

(3) Orang yang melakukan kesalahan terhadap harta orang lain dan beliau boleh ditangkap oleh empunya harta atau orang gajinya bagi tujuan mendapatkan nama dan tempat tinggal orang itu.

CARA MENANGKAP

S. 15 Kanun Prosidur Jenayah (KPJ) memberi kuasa kepada Pegawai Polis atau orang lain untuk membuat tangkapan dengan cara:(1) Menyentuh atau mengurung badan orang yang hendak

ditangkap, melainkan ia menyerahkan diri melalui percakapan ataupun tingkah lakunya.

(2) Jika yang hendak ditangkap melawan dengan kekerasan, cuba lari daripada tangkapan, maka boleh menggunakan sebarang langkah yang perlu untuk melaksanakan tangkapan(3) Tidak ada hak menyebabkan kematian jika kesalahan

bukan satu yang boleh dihukum mati atau penjara seumur hidup

TINDAKAN SELEPAS TANGKAPAN

Tindakan tertakluk kepada undang-undang yang memberi kuasa menangkap. (Contoh: S. 21 Enakmen Hiburan dan Tempat-Tempat Hiburan Selangor 1995 – untuk dibawa ke balai polis berdekatan dan dihadapkan ke Mahkamah dalam tempoh 24 jam ataupun diberi jaminan)

S. 25 KPJ Tangkapan oleh Penghulu – diserah kepada balai polis berdekatan

S. 27 KPJ Tangkapan orang awam – diserah kepada balai polis berdekatan

TINDAKAN SEMASA TANGKAPAN

S. 16 KPJ(1) Kewajipan tuan punya premis di mana orang yang hendak ditangkap dipercayai telah masuk, membenarkan dan

memberi segala kemudahan untuk menjalankan penggeladahan kepada orang yang menjalankan

waran tangkap.(2) Kuasa memecahkan mana-mana pintu luar/dalam atau

tingkap jika tidak diberi kebenaran memasuki premis setelah dimaklumkan tujuannya.

Terdapat lain-lain undang membenarkan tindakan seperti diatas tanpa waran jika kelewatan mendapatkan waran akan menjejaskan penangkapan.


S. 18 KPJKuasa memecahkan mana-mana tempat untuk melepaskan dirinya sendiri atau mana-mana orang lain dalam premis yang hendak dilakukan penangkapan.

S. 19 KPJ(1) Orang yang ditangkap itu tidak tertakluk pada halangan

yang lebih daripada yang difikirkan patut supaya menahan ia daripada melarikan diri.(2) Pemeriksaan seorang perempuan mestilah dilakukan oleh seorang perempuan lain dengan menitikberatkan

kesopanan.


S. 21 KPJ

Kuasa merampas senjata yang merbahaya

S. 22 KPJ

Orang disebabkan mabuk, sakit, gila, tersangat muda, tidak berupaya memberi maklumat yang memuaskan mengenai dirinya sendiri, bolehlah ia diperiksa untuk menentukan nama dan tempat kediamannya.

TAKE FIVE!

GELEDAH

TUJUAN

Mencari sesuatu yang berkait dengan kesalahan yang sedang disiasat dan akan menjadi barang kes semasa perbicaraan untuk membuktikan sesuatu tuduhan.

Kuasa geledah, dengan atau tanpa waran, berbeza pada setiap undang-undang berkuat kuasa.

GELEDAH

MENGGELEDAH DENGAN WARANPeruntukan d/b S. 54 KPJ – Geledah untuk mendapatkan harta benda, dokumen atau membenarkan sesuatu pemeriksaan am bagi tujuan sesuatu penyiasatan.

S. 56 KPJ – Majistret mempunyai kuasa mengeluarkan waran geledah tersebut dengan kuasa merampas barang kes dan untuk barang dirampas dihadapkan dengannya.

S. 59 KPJ – Kuasa memecahkan pintu/tingkap luar atau dalam untuk melaksanakan waran jika mana-mana orang enggan memberi kerjasama/kebenaran masuk.

GELEDAH

TINDAKAN SELEPAS GELEDAH DENGAN WARANMenandatangani dibelakang waran geledah tarikh, masa dilaksanakan.

S. 64 KPJ – Pegawai yang membuat penggeladahan perlu membuat satu senarai pemeriksaan dan untuk menyerahkan satu salinan kepada tuan punya premis di mana barang dirampas ataupun kepada tuan punya barang.(Akibat tidak membuat senarai pemeriksaan – buang kes)

PENGGUNAAN GARI

PENDAHULUAN

TIADA UNDANG-UNDANG TERHADAP KEGUNAAN GARI

POLIS MENGIKUTI PERATURAN-PERATURAN TERKANDUNG DALAM PERINTAH TETAP KETUA POLIS NEGARA

PENGGUNAAN GARI

S. 15 kpj – “…pegawai polis atau orang lain (yang membuat tangkapan) boleh menggunakan sebarang langkah yang perlu melaksanakan tangkapan itu.”(Ingatan:S. 19 KPJ – Ditegah menahan secara berlebih-lebihan)

AKIBAT MELEPASKAN ORANG TAHANANS. 223 Kanun Keseksaan untuk pegawai kerana cuai melepaskan orang tahanan;

S. 224 Kanun Keseksaan untuk orang tahanan yang melarikan diri.

(Penjara dua tahun, denda ataupun kedua-duanya)

PENGGUNAAN GARI

PRINSIP KEGUNAAN GARIKegunaan gari adalah untuk menentukan orang tahanan selamat ditahan dan digunakan apabila perlu sahaja.

Pegawai bertanggungjawab untuk orang tahanan perlu menimbangkan segala keadaan termasuklah kategori orang tahanan, sikap orang tahanan, kesalahan orang tahanan sebelum membuat keputusan menggunakan gari.

PENGGUNAAN GARI

KATEGORI TIDAK SEMESTINYA GARI(1) Orang tua dan uzur(2) Kecacatan yang tidak memberi peluang kepada orang tahanan melarikan diri(3) Juvana (dibawah 18 tahun)(4) Orang-orang yang terlibat dalam kes tidak serius atau kes sivil(5) Orang-orang yang tidak akan melarikan diri(6) Orang tahanan perempuan

Bagi orang tahanan perempuan, samada digari ataupun tidak,ianya perlu dijagai oleh eskot perempuan.

Selain daripada kategori yang telah dinyatakan, lain orang lelaki (dewasa)perlu digari.

PENGGUNAAN GARI

CARA MENGGUNAKAN GARI

(1) Bagi setiap orang tahanan – tangan kebelakang dan digari.

(2) Bagi dua orang tahanan – gari dihadapan diantara tangan kiri seorang tahanan dengan tangan kanan seorang lagi.

(3) Kunci gari perlu disimpan oleh penyelia eskot/lain anggota mengikuti.

PENGGUNAAN GARI

PERJALANAN ORANG TAHANAN(1) Apabila berjalan kaki, orang tahanan perlu berjalan sedikit hadapan daripada eskot supaya eskot dapat memerhatikan gerak geri orang tahanan.

(2) Jika dalam motokar, bagi seorang tahanan, ianya digari di tangan kanan kepda tangan kiri eskot.

(3) Keadaan menggari tidak bertukar untuk dua orang tahanan.

SESI SOAL JAWAB

?

tangkapan, geledah, penggunaan gari

Documents