7/27/2019 siap.doc

1/21

7/27/2019 siap.doc

2/21

EDU 3106

7/27/2019 siap.doc

3/21

7/27/2019 siap.doc

4/21

EDU 3106

PENGENALAN

Malaysia merupakan sebuah Negara yang sangat unik kerana terdiri daripada

penduduk berbilang kaum dan etnik daripada pelbagai budaya. Menurut laporan yang

telah dikeluarkan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia, banci penduduk di Malaysia

sehingga tahun 2010 ialah seramai 28.3 juta yang merangkumi 91.8 peratus

warganegara dan 8.2 peratus bukan warganegara. Warganegara Malaysia terdiri

daripada kumpulan etnik Bumiputera (67.4%), Cina (24.6%), India (7.3%) dan Lain-lain

(0.7%). Dalam kalangan warganegara Malaysia, Melayu merupakan kumpulan etnik

utama di Semenanjung Malaysia iaitu 63.1 peratus. Iban mencatatkan 30.3 peratus

daripada jumlah keseluruhan warganegara di Sarawak, manakala Kadazan/Dusun

merekodkan sebanyak 24.5 peratus di Sabah. Dari segi agama, Islam merupakanagama yang paling meluas dianuti di Malaysia dengan perkadaran 61.3 peratus diikuti

dengan agama Buddha (19.8%), Kristian (9.2%) dan Hindu (6.3%). Justeru, kita patut

bersyukur kerana kita masih boleh hidup dalam keadaan yang aman dan harmoni.

Kamus Dewan (2007), mendefinisikan budaya sebagai kemajuan fikiran, akal

budi atau cara berfikir, berkelakuan dan sebagainya. Tegasnya, budaya boleh

didefinisikan sebagai suatu cara hidup yang diamalkan oleh kumpulan tertentu dan

meliputi sistem sosial, susunan organisasi ekonomi, politik, agama, kepercayaan, adat

resam, sikap, dan nilai.

Selain itu, budaya menggambarkan cara hidup, nilai, kepercayaan dan sikap.

(Yahya, Aziah dan Yaakob, 2007). Sagor et al. (1994) dalam Yahya (2007),

menjelaskan bahawa budaya sebagai sistem sosial yang diintegrasi oleh nilai-nilai,

kepercayaan, dan peraturan bertingkah laku. Beliau juga menjelaskan bahawa budaya

ialah kajian tentang tingkah laku manusia dalam satu kumpulan yang berbeza mengikut

masyarakat, kumpulan etnik, suku dan lain-lain sub budaya.

7/27/2019 siap.doc

5/21

7/27/2019 siap.doc

6/21

EDU 3106

Y.B Dato Seri Haji Mohd Shafie bin Haji Apdal, Menteri perpaduan,

kebudayaan, kesenian dan warisan, Malaysia dalam buku yang bertajuk Membina

Negara Bangsa berkata :

Perjuangan untuk memperkukuhkan perpaduan merupakan perjuangan yang tiada

bersempadan dan tiada penghujungnya. Malah , sebagai sebuah Negara yang sedang

dalam usaha memantapkan proses pembinaan Negara bangsanya, pelbagai usaha

sedang dan akan terus dilaksanakan untuk menjamin perpaduan kaum terus

dipertahan dan diperkukuhkan.

Pendidikan merupakan salah satu penggerak utama dalam mencapai Misi

Nasional tersebut ke arah mencapai perpaduan dan guru memainkan peranan penting

bagi memastikan kejayaan itu. Justeru, guru perlu memahami, memberi komitmen dan

mempunyai iltizam yang tinggi dalam melaksanakan inisiatif dan pendekatan baru ke

arah usaha untuk meningkatkan kualiti pendidikan.

Antara peranan guru ialah sentiasa mempertingkatkan diri dengan ilmu

pengetahuan dan kemahiran supaya dapat melaksanakan tanggungjawab dengan lebih

berkesan. Kerajaan telah memberi peruntukan yang sangat besar untuk memajukan

pendidikan. Menurut Shahril (2008), kerajaan telah memperuntukkan sebanyak RM 43,729 juta untuk membangunkan dan mengurus pendidikan dan latihan. Ini membuktikan

betapa bersungguh-sungguhnya pihak Kerajaan dalam memastikan pembangunan

pendidikan terus berjalan seperti yang dirancang dan disasarkan. Justeru, guru perlu

bersyukur dengan nikmat yang diperoleh dengan dan menunjukkan rasa kesyukuran ini

dengan berusaha bersungguh-sungguh dalam melaksanakan tugas yang diamanahkan.

Peranan guru sentiasa diperhati dan dinilai oleh rakyat jelata. Jadi, guru perlu

memelihara akhlak dan budi pekerti supaya guru terus dihormati. Guru sepatutnya

menjadi suri teladan kepada murid khususnya dan masyarakat amnya. Apabila guru

mengamalkan nilai-nilai yang terpuji dan menunjukkan contoh teladan yang baik, maka

masyarakat akan memandang tinggi kepada guru dan akan berusaha untuk mencontohi

guru.

7/27/2019 siap.doc

7/21

EDU 3106

Tugas guru yang seterusnya ialah menyemai nilai-nilai murni kepada

masyarakat. Antara langkah yang boleh dilakukan oleh guru ialah mengintegrasikan

prinsip kepercayaaan kepada Tuhan dalam semua mata pelajaran yang diajar. Guru

juga boleh menerapkan nilai-nilai perpaduan, kenegaraan, toleransi, kerjasama dan

semangat kebangsaan dalam kalangan murid. Dengan ini diharapkan dapat membantu

dan membimbing mereka untuk menjadi warganegara yang taat setia,

bertanggungjawab dan berguna, menghormati orang-orang yang lebih tua dan

menghormati adanya perbezaan kebudayaan, keturunan dan agama.

7/27/2019 siap.doc

8/21

EDU 3106

IMPLIKASI DALAM PENDIDIKAN PELBAGAI BUDAYA DI MALAYSIA

IMPLIKASI TERHADAP KERAJAAN

Pihak kerajaan di bawah Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) telah berusaha

untuk mengatasi masalah kepelbagaian budaya ini melalui aktiviti yang dijalankan di

sekolah. Antara program yang telah dijalankan oleh KPM seperti Rancangan Integrasi

Murid untuk Perpaduan (RIMUP). Program RIMUP mula diperkenalkan oleh KPM pada

tahun 1986. RIMUP merupakan satu program yang bertujuan untuk membangunkan

identiti nasional, semangat kebangsaan, perpaduan dan cinta akan negara dalam

kalangan masyarakat berbilang kaum.untuk memupuk perpaduan dalam kalangan

murid tanpa mengira kaum.

Pada asalnya RIMUP hanya dilaksanakan pada peringkat sekolah rendah,

namun pada tahun 2004, Kementerian Pelajaran telah meneliti semula pelaksanaannya

dan mendapati bahawa program RIMUP perlu dimantapkan serta diperluas ke sekolah

menengah. Pelaksanaan RIMUP akhirnya diteruskan di bawah Teras Pertama Pelan

Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) 2006 -2010, iaitu Membina Negara Bangsa

dan juga di bawah Program Transformasi Kerajaan.

Selain itu, KPM telah menubuhkan Sekolah Wawasan. Sekolah Wawasan

adalah sekolah rendah yang berkonsepkan belajar bersama-sama dalam satu kawasan

yang sama tanpa mengira kaum atau agama. Konsep Sekolah Wawasan adalah dua

atau tiga buah sekolah rendah berlainan aliran akan ditempatkan dalam kawasan yang

sama. Setiap sekolah akan mempunyai bangunan sendiri yang boleh disambung antara

satu sama lain dengan menggunakan jambatan penghubung.

Dengan penubuhan Sekolah Wawasan ini, KPM menetapkan objektif untuk

mewujudkan perpaduan dalam kalangan murid-murid yang pelbagai bangsa dan latar

belakang; memupuk semangat integrasi antara pelajar dari pelbagai aliran; melahirkan

generasi yang mempunyai sifat toleransi dan persefahaman yang tinggi demi

7/27/2019 siap.doc

9/21

EDU 3106

mewujudkan sebuah negara yang bersatu padu dan menggalakkan interaksi yang

maksimum antara semua warga sekolah melalui perkongsian kemudahan sekolah dan

pelaksanaan aktiviti-aktiviti lain di sekolah. Di sini jelas menunjukkan bahawa

penekanan semangat perpaduan dan integrasi antara kaum sejak kecil lagi akan

memudahkan integrasi yang wujud dalam kalangan mereka pada masa akan datang.

Di samping itu, langkah untuk menyatupadukan masyarakat berbilang kaum di

Malaysia ialah melalui penggunaan bahasa kebangsaan. Penggunaan satu bahasa

perhubungan dan persefahaman antara pelbagai kaum dapat mempercepatkan lagi

perpaduan dan rasa harmoni antara kaum di negara ini. Justeru, KPM juga telah

melaksanakan Dasar Memartabatkan Bahasa Malaysia dan Memperkukuhkan

penguasaan Bahasa Inggeris (MBMMBI) pada tahun 2011. Tujuan untuk

memartabatkan Bahasa Melayu adalah kerana Bahasa Melayu merupakan bahasa

kebangsaan yang menjadi alat perpaduan, bahasa perhubungan utama dan bahasa

ilmu ke arah membina negara bangsa untuk mencapai hasrat 1Malaysia manakala

tujuan memperkukuh Bahasa Inggeris adalah kerana Bahasa Inggeris merupakan

bahasa komunikasi antarabangsa yang perlu dikuasai dengan baik dan berkesan bagi

membolehkan penerokaan pelbagai ilmu untuk bersaing di peringkat nasional dan

global.

Selain itu, pada tahun 2011, KPM telah melaksanakan Dasar Satu Murid Satu

Sukan (1M 1S) yang mewajibkan setiap murid menyertai sekurang-kurangnya satu

aktiviti sukan di sekolah. Dasar ini menyokong pelaksanaan Falsafah Pendidikan

Kebangsaan yang memberi tumpuan ke arah melahirkan insan yang seimbang dari segi

intelek, rohani, emosi dan jasmani. Antara objektif yang dihasratkan melalui

pelaksanaan Dasar 1M 1S di sekolah adalah bagi memupuk perpaduan antara kaum(Bahagian Sukan Kementerian Pelajaran Malaysia, 2011).

7/27/2019 siap.doc

10/21

7/27/2019 siap.doc

11/21

EDU 3106

Selain itu, sekolah perlu menganjurkan pertandingan reka cipta yang

berunsurkan budaya pelbagai kaum seperti reka cipta tanglung, wau, kaligrafi, khat dan

sebagainya bagi memupuk integrasi antara kaum.

7/27/2019 siap.doc

12/21

EDU 3106

IMPLIKASI TERHADAP GURU

Pertama, guru perlulah memberi layanan yang sama rata kepada semua murid.

Seperti yang kita sedia maklum, setiap murid adalah berbeza antara satu sama lain.

Menurut Papalia (2001), manusia berbeza dari segi jantina, ketinggian, berat, dan

bentuk tubuh badan; dalam hal-hal lain seperti kesihatan dan tahap tenaga; dan ciri-ciri

personaliti serta reaksi emosi. Menurut Mahani Razali, Ramlah Jantan & Shahabuddin

Hashim (2006), perbezaan individu merujuk kepada variasi atau ketidaksamaan individu

daripada norma kumpulan, sama ada sifat-sifat kognitif, emosi, fizikal, moral, tingkah

laku, sosial, bakat dan lain-lain aspek yang mungkin terdapat dalam kalangan individu

dalam sesuatu kumpulan.

Menurut Mahani (2006), dalam konteks Negara Malaysia, perbezaan individu

memang menjadi suatu perkara yang jelas. Rakyat Malaysia terdiri daripada beberapa

kaum yang utama seperti Melayu, Cina dan India serta kaum-kaum yang lain seperti

Iban, Kadazan, Bidayuh dan lain-lain. Setiap kaum pula terdiri daripada kumpulan etnik

yang tersendiri. Perkembangan ini menunjukkan guru-guru perlu memahami perbezaan

individu dalam pendidikan.

Menurut Abdul Ghani Abdullah, Abdul Rahman Abdul Aziz, Abdul Rashid

Mohamed (2007), guru perlu memberi perhatian kepada perbezaan murid. Guru perlu

memahami perbezaan murid secara individu dalam kelasnya. Ini dapat dikesan dengan

memahami pola perkembangan dan sifat perseorangan murid, kemudian baru guru

dapat menentukan bahan yang akan diajar serta memilih cara yang sesuai bagi

mempertingkatkan kualiti pembelajaran. Dengan memberi perhatian kepada perbezaan

individu murid, guru akan berjaya membimbing pelajar membina rasa yakin kepada

pelajaran dan rasa selamat di sekolah.

7/27/2019 siap.doc

13/21

7/27/2019 siap.doc

14/21

EDU 3106

Seterusnya, guru harus berusaha untuk menolong murid memahami dan

membentuk nilai, sikap serta tingkah laku yang sesuai. Raja Permaisuri Perak, Tuanku

Bainun yang juga merangkap sebagai Naib Canselor Universiti Pendidikan Sultan Idris

(UPSI) bertitah semasa merasmikan Istiadat Konvokesyen UPSI ke-12 bahawa

pendidikan mesti menjurus kepada pembentukan nilai moral yang baik dan mulia bukan

semata-mata menyampaikan fakta-fakta isi pelajaran untuk persediaan peperiksaan.

Baginda menyeru agar para guru sentiasa mempunyai pemahaman antara budaya

yang baik dan sentiasa berusaha untuk membina perpaduan dalam kalangan murid-

murid seiring dengan konsep 1 Malaysia. Baginda juga bertitah bahawa kebencian

kaum boleh menggugat ketenteraman awam dan menjejaskan pembangunan Negara.

Dalam membentuk nilai murid, guru perlu sentiasa menerapkan nilai-nilai dalam

semua mata pelajaran yang diajar. Inilah yang dikatakan nilai merentas kurikulum.

Pada tahun 2005, Kementerian Pelajaran telah menerbitkan buku panduan pengajaran

dan pembelajaran nilai merentas kurikulum KBSR dan KBSM bagi membantu guru-guru

melaksanakan penerapan nlai murni dalam pengajaran dengan lebih efektif (Mohd

Najib, 2007). Hal ini menunjukkan betapa Kementerian Pelajaran begitu serius

membantu guru untuk menerapkan nilai merentas kurikulum dalam pengajaran.

Penerapan nilai ini juga sangat penting bagi seseorang guru bagi merialisasikan

hasrat yang terkandung dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK). Sebagai

seorang guru, kita perlulah memahami dan menghayati FPK sedalam - dalamnya

kerana FPK merupakan tunjang utama kepada sistem pendidikan di Malaysia.

"Pendidikan di Malaysia adalah satu usaha berterusan ke arah

memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk

mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan

jasmani. Usaha ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan,

berakhlak mulia, bertanggungjawab, berketrampilan dan berkeupayaan mencapai

kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran

keluarga, masyarakat dan negara."

7/27/2019 siap.doc

15/21

EDU 3106

Daripada FPK tersebut, jelaslah bahawa tugas guru bukan sahaja memberi input

semata - mata malah mendidik murid secara seimbang dari segi intelek, rohani, jasmani

dan emosi. Sekiranya nilai - nilai telah tertanam dalam kalangan murid, maka gejala

sosial yang berlaku dalam masyarakat dapat dikurangkan. Selain itu, dengan

penerapan nilai ini, budaya hormat-menghormati, sayang - menyayangi, bertolak ansur

dan sebagainya antara kaum dapat diamalkan.

Di samping itu, guru perlulah bijak memilih bahan sumber untuk digunakan

semasa sesi pengajaran dan pembelajaran. Pemilihan bahan sumber yang sesuai

dapat mengelakkan seseorang guru menyentuh sensitiviti sesuatu kaum. Menurut

Noriati (2011), guru hendaklah mengelakkan daripada menggunakan unsur - unsur

negatif dan sensitif bagi mana-mana etnik. Jadi, guru perlu sentiasa mendapatkan

maklumat yang tepat tentang budaya sesuatu etnik. Sebagai contoh, guru perlulah

menghormati adat resam dan kepercayaan murid-murid. Jadi, guru tidak boleh

menyentuh atau mempertikaikan kepercayaan yang diamalkan oleh murid-murid.

Seterusnya, guru mesti menggunakan bahasa yang sesuai yang tidak menyentuh unsur

sensitif dari aspek gender, etnik dan kepercayaan murid kerana boleh membawa

kepada salah faham antara guru dan murid. (Noriati, 2011).

Selain itu, guru perlu sentiasa mengingatkan dan menegaskan kepada murid

supaya sentiasa menggunakan bahasa yang standard iaitu bahasa Melayu semasa

berkomunikasi. Penggunaan bahasa yang Standard akan memberi peluang sama rata

kepada murid untuk mengambil bahagian dalam aktiviti pembelajaran. Jadi, interaksi

antara murid pelbagai kaum akan terbuka luas dan secara tidak langsung dapat

memupuk nilai perpaduan dalam kalangan murid.

7/27/2019 siap.doc

16/21

7/27/2019 siap.doc

17/21

EDU 3106

Selain itu, peranan guru sebagai suri teladan kepada murid dan masyarakat

perlulah dihidupkan. Setiap masa, masyarakat akan memandang kepada perwatakan

seorang guru. Jadi, sekiranya seorang guru menunjukkan contoh teladan atau perangai

yang tidak baik akan mengakibatkan masyarakat akan hilang rasa keyakinan dan

kepercayaan kepada guru.

Guru sepatutnya sentiasa menerapkan nilai-nilai yang baik ke dalam diri murid-

murid seperti nilai toleransi, kerjasama, bertolak ansur, perpaduan dan sebagainya.

Sekiranya nilai-nilai ini telah tertanam dalam diri mereka, maka menjadi mudahlah

proses menyatupadukan rakyat yang berbilang kaum di Negara kita.

7/27/2019 siap.doc

18/21

7/27/2019 siap.doc

19/21

7/27/2019 siap.doc

20/21

EDU 3106

REFLEKSI

Alhamdulillah, saya bersyukur kepada Allah SWT kerana telah memberi peluang

dan kesempatan untuk saya menyiapkan tugasan ini iaitu menulis sebuah esei yang

bertajuk Peranan guru dalam merialisasikan misi nasional Negara dan implikasi dalam

pendidikan pelbagai budaya.

Penerangan yang diberikan semasa taklimat agak jelas tetapi saya kurang

faham kehendak soalan yang diutarakan untuk menulis esei ini. Selepas meneliti

semula soalan beberapa kali dan berbincang dengan pensyarah dan kawan-kawan,

akhirnya segala kekeliruan dapat saya atasi.

Perkara pertama yang saya lakukan ialah membuat pembacaan tentang tajuk

esei ini dalam buku, jurnal, artikel dalam internet dan sebagainya. Proses memngumpul

maklumat ini berlaku sepanjang masa sehingga saya menyiapkan tugasan ini. Hal ini

demikian kerana saya menulis esei sambil membuat rujukan pada masa yang sama. Ini

bagi memudahkan saya menulis rujukan.

Dari segi peruntukan masa bagi menyiapkan esei ini, secara jujur saya

mengatakan tidak cukup memandangkan banyak aktiviti yang perlu dilakukan pada

masa yang sama. Antaranya ialah saya terpaksa mempersiapkan diri untuk menjalani

praktikum. Namun, masalah ini telah berjaya diatasi kerana saya telah menggunakan

pelbagai strategi dalam mengurus masa. Sebagai contoh, saya mengambil lebih masa

pada waktu malam untuk menulis esei ini.

Melalui penulisan esei ini, banyak input baru yang telah saya peroleh. Antaranya

ialah tentang teras dalam misi nasional. Sebelum ini, saya hanya sering mendengartentang misi nasional secara umum tanpa mengetahui teras-terasnya.

Di samping itu, saya juga sempat mencari maklumat tentang statistik demografi

penduduk di Malaysia. Melalui dapatan ini, saya dapat mengetahui secara terperinci

bilangan penduduk di Malaysia berdasarkan kaum, agama dan sebagainya.

7/27/2019 siap.doc

21/21