peranan bugis dalam perebutan takhta di johor abad

8/13/2019 Peranan Bugis dalam perebutan takhta di Johor abad

1/12

Peranan bugis dalam perebutan takhta di Johor.

1.0 Pengenalan

Sejarah semenanjung Tanah Melayu mulai dari tahun-tahun akhir abad ke-17 dan

awal abad ke-18 telah memperlihatkan kemasukan satu elemen baru, iaitu orang bugis.

Dalam tempoh masa yang tidak sampai seabad mereka telah berjaya merombak tradisi

diraja Melayu yang sebelum itu yang dikatakan sebagai mempunyai titisan darah dari

alembang, khususnya !ukit Siguntang Mahameru. 1 Se"ara umumnya, orang !ugis

dikatakan berasal dari Sulawesi dan mempunyai beberapa kelompok suku bangsa.

Terdapat sekurangnya-kurangnya empat suku bangsa iaitu to#aja, toMenre atau Mandar,

to$gi atau !ugis dan suku bangsa toMengkasara atau Makasar. ada ke abad 18, suku

bangsa to$gi dan toMengkasara. Merupakan suku bangsa !ugis yang berperanan dalamsenario politik Semenanjung Tanah Melayu. % Selain itu, gelaran pemimpin di kalangan

orang !ugis ini dikenali sebagai Daing. &

Dalam perkembangan sejarah semenanjung Tanah Melayu pada tahun-tahun

berikutnya, mereka telah memainkan peranan akti' dan penting dalam pengolakan siasah

yang berlaku di negeri-negeri Melayu di sekitar Selat Melaka. (ehadiran mereka di

perairan Selat Melaka telah dirasai oleh semua pihak, baik oleh raja-raja Melayu

mahupun penjajah barat, iaitu !elanda. Dalam masa kelemahan kepimpinan Melayu

setempat akibat per"akaran sesama sendiri dan tekanan daripada pihak penjajahan

!elanda maka orang !ugis telah mengambil kesempatan untuk menjadi )pembela) dan

)wira) kepada pihak-pihak tertentu. *khirnya mereka telah berjaya meresapkan pengaruh

ke dalam struktur dan organisasi kepimpinan kerajaan Melayu misalnya di +ohor. Di luar

negeri +ohor, pemberontakan yang tidak putus-putus ter"etus di jajahan +ohor di Deli,

#okan, !atu !ahara dan nderagiri dan di negeri-negeri ditakhluki +ohor di Semenanjung

1 Tun Seri anang, 1//0 . Sejarah Melayu . (uala umpur enerbit 2ajar !akti Sdn !hd.% Suku bangsa to$gi terdiri daripada beberapa kelompok suku bangsa lain3 antaranya ialah suku bangsa

4ajo, Soppeng, !one dan !alangnipa. Suku bangsa toMengkasara pula terdiri daripada antara lain suku bangsa 5oa, !ontonompo, Takalara, +eneponto dan Tombolo. Disemenanjung Tanah Melayu merekadikenali sebagai 6 rang !ugis) sahaja.

& 5elaran daing ini juga banyak menimbulkan pertanyaan tentang kelompok suku bangsa asal mereka, iaitusama ada orang !ugis to$gi9 atau orang Makasar toMengkasara9. Sebenarnya, istilah )daing) adalah

berasal daripada kelompok orang Makasar. Tetapi dalam perkembangan sejarah kemudian istilah itudigunakan oleh orang !ugis to$gi9. :orhalim ;j brahim, Sejarah Linggi Pintu Gerbang Sejarah Pembangunan Negeri Sembilan . Selangorenerbit 2ajar !akti Sdn !hd.


2/12

seperti di Selangor, (elang dan #embau. (eadaan ka"au bilau ini melemahkan

perdagangan dan menyebabkan penghijrahan orang-orang Minangkabau ke inggi dan

#embau. leh sebab kelemahannya, +ohor tidak lama kemudian menghadapi dua

an"aman musuh yang baru iaitu an"aman dari seorang raja dari Minangkabau bernama

#aja (e"il, yang mendakwa sebagai putera *lmarhum Sultan Mahmud, yang kononnya

masih di dalam kandungan ketika berlakunya pembunuhan ke atas ayahandanya.

*n"aman kedua dari sekumpulan anak raja !ugis yang gagah berani dari Sulawesi. 0

4.5 Shellabear ed9, Malaya ublishing ;ouse, Singapura, 1/0 ,

2.0 Raja Kecil di negeri Siak 0 rang-orang !ugis juga didapati sama setanding sebagai pasukan tentera,iaitu kumpulan yang sentiasadiperlukan dalam alam Melayu. (emasyuran mereka sebagai pejuang yang berani,


3/12

(erajaan +ohor-#iau adalah merupakan kelangsungan kerajaan Melaka dan

diperintah sepenuhnya oleh raja-raja keturunan Melaka. :amun begitu, pergolakan yang

berlaku telah memberikan peluang keemasan kepada orang luar untuk men"ampuri hal-hal di +ohor termasuklah #aja (e"il yang berasal dari Minangkabau ini. Terdapat dua

riwayat tentang asal usul #aja (e"il ini. #aja (e"il atau Sultan *bdul +alil #ahmat Shah

dikatakan adalah putera Sultan Mahmud yang dibunuh pada tahun 1?// yang dilahirkan

selepas baginda mangkat dan dihantar se"ara sulit ke Sumatera. !eliau telah berkhidmat

dengan Sultan alembang. #iwayat kedua pula mengatakan bahawa #aja (e"il hanyalah

orang kebanyakkan sahaja yang mengaku dirinya raja agar menaiki takhta kerajaan.

:amun begitu, #aja (e"il telah mendapat sokongan daripada orang Minangkabau, ? orang

!engkalis dan pelaut-pelaut yang lain termasuklah anak raja !ugis dua bersaudara yang

terkenal iaitu Daeng >elak dan Daeng arani .7

Dalam tahun 1?//, Sultan Mahmud mati dibunuh dan baginda digantikan oleh

seorang Datuk !endahara yang memakai gelaran Sultan *bdul +alil #iayat Syah. Sultan

*bdul +alil #iayat Syah telah menghantar utusan ke !etawi untuk meminta agar pihak

!elanda memperbaharui semula perjanjian lama pada tahun 1?8/. erjanjian tersebut

adalah tentang hak monopoli yang diberikan kepada !elanda dalam semua barang

dagangan ke"uali barang-barang makanan di setiap jajahan takluknya. Saudagar bangsaasing tidak dibenarkan berniaga di kawasan monopoli orang !elanda. 8 (esan erjanjian

yang telah diperbaharui itu, memberikan perniagaan bebas antara +ohor, Melaka dan

Siak. :amun begitu, perjanjian tersebut tidak menghalang #aja (e"il di Siak menawan

+ohor pada tahun 1717. / enaklukan +ohor ke tangan #aja (e"il telah menyebabkan

Sultan *bdul +alil #iayat Syah diturunkan pangkatnya kepada !endahara manakala #aja

(e"il menjadi Sultan. Sultan *bdul +alil telah melarikan diri ke Terengganu dan

? Dengan diperkuatkan oleh kedaulatan dipertuan Minangkabau oleh kedaulatan dipertuan Minangkabau diagarruyung yang menaungi #aja (e"il, maka dakwaannya itu disi'atkan oleh orang-orang Melayu

sebagai tuntutan yang hak dan sah. Menurut silsilah Melayu, raja-raja Minangkabau adalah keturunansalah seorang putera raja yang mun"ul di !ukit Siguntang dan dengan demikian mempunyai asal usulyang sama dengan raja-raja yang kemudiaanya memerintah Melaka.

7 +oginder Singh +essy, 1/8@. Sejarah Tanah Melayu 1400- 1959 . (uala umpur enerbit Dewan !ahasadan ustaka. ;lm. ?&.

8 Ibid , hlm. ?&./ Siak merupakan salah satu jajahan takluk di +ohor yang terletak di pantai timur Sumatera.
http://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_Rahmat_Shahhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_Rahmat_Shah


4/12

membina kerajaan di sana yang mendapat sokongan daripada pembesar tempatan dari

ahang dan (elantan.

(ita dapat lihat, ihak !elanda tidak membantu +ohor menghadapi tentangan

daripada #aja (e"il. ;al ini kerana Syarikat ;india Timur !elanda pada ketika itu

menghadapi kesulitan kewangan yang besar. 4alaupun pihak !elanda memonopoli

perdagangan rempah tetapi sebenarnya mereka menghadapi masalah hutang yang terlalu

banyak. leh itu, sekiranya, pihak !elanda memberikan bantuan kepada +ohor maka

mereka memerlukan bantuan wang dari negeri !elanda yang pada masa itu mu'lis.

Selain itu juga, 'aktor lain +ohor jatuh ke tangan #aja (e"il kerana ramai rakyat

+ohor yang menyokong tuntutan #aja (e"il kerana mereka mengharapkan #aja (e"il

dapat memulihkan kembali kekuatan dan kemasyurannya +ohor pada ketika dahulu.

(esan daripada pembunuhan Sultan Mahmud ini juga telah menyebabkan kerajaan +ohortelah berpe"ah dua kerana wujudnya perasaan ben"i dan syak wasangka di kalangan

rakyat kesan daripada kemangkatan Sultan Mahmud mangkat dijulang. Di samping itu,

+ohor menghadapi tentangan daripada orang-orang !ugis. Maka #aja (e"il telah

mengambil kesempatan ini dengan meletakkan harapan yang tinggi kepada rakyat +ohor

bahawa akan terdapat seseorang yang mampu mengembalikan keamanan kepada kerajaan

+ohor. #aja (e"il juga dapat menakluk kerajaan +ohor dengan pertolongan rang aut

yang berpaling tadah. 1@ Tidak lama kemudian, #aja (e"il dan orang !ugis berbalah

sesama sendiri. ;al ini kerana, #aja (e"il bersetuju melanggar +ohor dengan bantuan

Daeng arani yang bakal ditabalkan menjadi Aam tuan Muda +ohor sebagai membalas

jasanya. Daeng arani telah mengumpulkan angkatan tenteranya di Selangor. ada %1hb.

Ma" 1717, #aja (e"il telah menyerang +ohor tanpa bantuan orang !ugis. Selepas itu

#aja (e"il enggan membuat sebarang hubungan dengan orang bugis itu. 11

ada tahun 17%@, perbalahan yang berlarutan antara #aja (e"il dan Sultan *bdul

+alil yang telah memegang semula +awatan !endahara +ohor itu telah menyebabkan

!endahara itu dibunuh di Terengganu oleh orang #aja (e"il. *nak !endahara yang

mangkat itu, Tengku Sulaiman dan kakaknya, Tengku Tengah telah meminta pertolongan

1@ ada tahun 1718, #aja (e"il telah mun"ul di Sungai #iau bersama dengan satu pasukan Minangkabauyang ramai dan berlakunya peperangan dengan angkatan laut +ohor. Tetapi dalam pertarungan awal antaramereka dan orang aut yang merupakan tulang belakang kepada angkatan +ohor, orang aut dan

bangsawan +ohor telah membelot dan memihak kepada #aja (e"il.11 Ibid hlm. ?7.


5/12

orang-orang !ugis yang diketuai oleh Daeng erani. ;al inilah yang menjadi 'aktor

penting kepada orang !ugis yang di beri peluang untuk "ampur tangan dalam

pertelingkahan siasah di antara raja-raja Melayu.

3.0 Perluasan pengaruh Bugis di Johor

Makasar telah menjadi taklukan !elanda di mana kolonial ini mahu memonopoli

perdagangan dan membukakan pelabuhannya bebas dari "ukai kepada kapal dari !orneo,

ulau !ali, +awa, *mbon, ulau Timur dan ulau-pulau Moluku. elabuhan ini kerap

dilawati oleh kapal ortugis, nggeris dan kapal dari negeri Denmark. 1% ni telah

menyebabkan timbulnya perselisihan antara Makasar dan rang !elanda kerana seolah-

olah Makasar adalah milik mereka sahaja. Makasar telah berjaya di tawan oleh !elanda

pada tahun 1??7 dan menyebabkan orang !ugis telah melarikan diri ke tempat lain.!erdasarkan Tawarikh +ohor bahagian tiga !ab =9 ada mengatakan tentang kemasukan

orang !ugis ke dalam arena politik Melayu +ohorB#iau dan penentangan mereka terhadap

kuasa !elanda terutamanya di #iau yang pada ketika itu sudah menjadi pusat

pemerintahan +ohor .1& (emahiran orang-orang !ugis di bidang pelayaran dan perniagaan

amat dihargai oleh kerana hubungan perdagangan orang-orang !ugis begitu meluas yang

bermula dari ulau-pulau #empah membawa ke seberang gugusan pulau ndonesia dan

selanjutnya. 1 Sepertimana yang dikatakan oleh penguasa ulau inang, 2ran"is ight,

pada tahun 17/ , mereka adalah saudagar-saudagar yang terbaik di kepulauan Timur.

:ilai kargo mereka yang begitu tinggi menyebabkan tibaan mereka sentiasa ditunggu-

tunggu oleh semua kaum peniaga. (ita dapat simpulkan di sini bahawa pelangganan

orang-orang !ugis di sesebuah pelabuhan akan menjadi anak kun"i pada kejayaan

sesebuah pelabuhan itu.

2ran"is ight ada menulis tentang hal orang !ugis iaitu3

! Mere"a adalah #audagar yang $aling ter"enal di $ulau-$ulau di #ebelah Timur.

%agangan mere"a yang bernilai tinggi #ama ada ema# bung"ah atau barang dagangan

ber#ama-#ama dengan bebera$a banya" &andu dan "ain baju yang die"#$'rt"annya

menjadi"an "edatangan mere"a #angatlah di hara$"an 'leh #emua ahli dagang.( 15

1% Ibid hlm. ?0.1& Muhd Auso' brahim, 1//7. Pen#ejarahan Melayu. (uala umpur Dewan !ahasa C ustaka. ;lm. %%.1 bid, hlm. /%.10 Ibid hlm. ?0.


6/12

(ita dapat lihat, keluarga !ugis yang terkenal iaitu lima orang putera lelaki

Daeng #ilaka yang bernama Daeng arani, Daeng Merewah, Daeng Menambun, Daeng

>elak dan Daeng (emasi yang merubahkan "orak kepimpinan Melayu sebelumnya. 1?

Susun galur lima bersaudara ini dapat ditunjukkan melalui rajah di bawah.

! K R J "#$ B%RS &' R

'aeng Rilaka ( &pu )anderi Burung*

(Raja Sula+esi*

Sejarah tanah melayu 1 @@-1/0/

Menurut beberapa pendapat mengatakan bahawa Daeng #ilaka dengan lima

puteranya serta pengikutnya telah melarikan diri ke Sulawesi kerana seorang daripada

anaknya itu telah membunuh seorang #aja Makasar kerana gara-gara "inta. ada tahun

1? Dr *bdul #ahman, 1// . Gera"an )nti Penjajahan di Malay#ia 1511-1950 . (uala umpur enerbit(intan Sdn !hd. ;lm. &%.

Daeng Merewahm. 17%89

A.T.M #iau yang

pertama berkahwindengan anakTemenggung *bd. +alil

+ohor.*nak perempuannya

!erkahwin dengan anaksaudaranya Daeng

(emboja.

Daeng aranim. 17%&9

!erkahwin dengan

putri-putri dari +ohor,Selangor, (edah danSiak.

Daeng Menambun Daeng >helak atauDaeng alai

m.17 09

A.T.M. #iau yangke % berkahwindengan adinda

Sultan Sulaiman+ohor.

Daeng (emasi!erkahwin

dengan adind

Sultan Samba!orneo9#aja-rajaontianak

Mata dan!erau di!orneo.

Daeng (embojam.17779

A.T.M #iau yang ke &

#aja *liA.T.M #iau

yang ke 0

#aja umuSultan Selangor

yang pertama

#aja ;ajim. 178 9

A.T.M #iauyang ke .

Sultan brahimSultan Selangor yang ke %


7/12

1?81, mereka mendirikan petempatannya di muara Sungai (elang dan Sungai Selangor.

engaruh orang !ugis di Tanah Melayu bermula semenjak penaklukan +ohor oleh #aja

(e"il Siak. +usteru, pembesar-pembesar !ugis sendiri menyedari bahawa mereka perlu

memulihkan kuasa #aja Di +ohor agar orang-orang Melayu taat setia kepada mereka.

rang !ugis juga sedar sebagai orang luar mereka tidak mudah diterima oleh rakyat

negeri itu.

ertelingkahan yang berlaku di +ohor menyebabkan Tengku Sulaiman, dan

kakaknya, Tengku Tengah telah meminta pertolongan orang-orang !ugis untuk

menentang #aja (e"il. #aja Sulaiman juga telah mengetahui #aja (e"il dan orang-orang

!ugis bermusuhan antara satu sama lain. rang-orang !ugis mengalu-alukan undangan

mereka yang pada ketika itu bermusuhan dengan #aja (e"il dan membuat satu perjanjian

dengan Tengku Sulaiman. +ika raja-raja !ugis itu berhasil mengambil semula kerajaan+ohor dari tangan #aja (e"il, salah seorang daripada raja-raja !ugis lima bersaudara itu

akan dijadikan Aam Tuan Muda Aang Dipertuan Muda9 atau #aja Muda turun temurun.

Setelah perjanjian itu dipersetujui oleh kedua pihak, Tengku Tengah pun dikahwinkan

oleh Daeng erawi. rang-orang !ugis itu kemudian menyerang #aja (e"il yang "uba

untuk menyerang semula mereka tetapi tidak berjaya kerana orang-orang !ugis lebih

handal dalam taktik peperangan maritim. 17 Maka #aja (e"il dapat dikalahkan oleh orang-

orang !ugis. 18 (ekalahan itu menyebabkan #aja (e"il melarikan diri dan

mengisytiharkan Tengku Sulaiman sebagai Sultan +ohor di #iau, +ohor. ada tahun 17%%,

Daeng Merewah iaitu abang kepada Daeng erani, seorang raja !ugis yang diberi gelaran

Aang Dipertuan Muda yang disingkatkan oleh !ugis menjadi Aamtuan Muda9. ada

tahun ini juga, seorang lagi adik Sultan Sulaiman iaitu Tengku Mandak dikahwinkan

dengan Daeng > elak .

leh itu, ini adalah pertapakan asas kepada orang bugis di mana mereka

berkhidmat semata-mata untuk Sultan smail dan memberikan pertolongan kepada

baginda. ni kerana Sultan smail tidak disenangi oleh orang-orang Melayu kerana

17 Mereka adalah pelaut yang "ekap, pahlawan yang gagah dan berani. Si'at inilah juga yang menjadikanmereka lanun yang terkenal.

18 Seperti yang diterangkan dalam Tuh*at al-Na*i# , kebanyakan anggota #aja (e"il datang dari pedalamanedalaman Minangkabau dan hanya biasa dengan mendayung perahu sungai sahaja dan tidak dilaut.

(ebolehan mereka dalam perang berapat-rapat tidak setanding dengan oarang-orang !ugis dan akhirnyamereka berjaya menghalau #aja (e"il dari #iau dan terus menjadi dipertuan negeri +ohor.
http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Daeng_Chelak&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Daeng_Chelak&action=edit&redlink=1http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Daeng_Chelak&action=edit&redlink=1


8/12

ke


9/12

terlibat dalam pembunuhan Sultan Mahmud dan ini membolehkan orang !ugis mudah

memberikan sokongan kepada Sultan Sulaiman. rang !ugis juga menghadapi tentangan

daripada #aja (e"il yang saling serang-menyerang untuk mendapatkan semula +ohor..

Serangan dari #aja (e"il berjaya ditewaskan oleh orang-orang !ugis dan mereka dapat

mengekalkan kedudukan di +ohor. ;al ini menyebabkan #aja (e"il terpaksa melepaskan

#iau-+ohor ke tangan !ugis. emerintahan di #iau-+ohor adalah kebanyakannya di

bawah pimpinan orang-orang !ugis sehingga #aja (e"il mangkat pada tahun 17 0.

4alaupun bagaimanapun, perlantikan Daeng Merewah sebagai Aam Tuan Muda

+ohor telah menyebabkan Sultan Sulaiman hilang kuasa kerana kuasa sebenar terletak di

tangan Daeng Merewah. Dalam tempoh kurang daripada dekad setelah kemangkatan

Sultan Mahmud, "orak kuasa pemerintahan di +ohor sekali lagi telah mengalami

perubahan yang besar. erubahan bukan sahaja telah menyebabkan Sultan telah hilangkekuasaannya malah para pembesar juga terpaksa bekerjasama dengan ketua-ketua

!ugis. +ika tidak mereka juga akan kehilangan kuasa dan tidak berpengaruh dalam

kerajaan. ertapakan !ugis di +ohor ini juga memberi kesan yang mendalam kepada

orang aut. Semasa hina

Selatan seperti ulau Siantan dan mereka merompak kapal-kapal di situ. %1

Sultan Sulaiman sedar kedudukannya semakin teran"am dan gelaran raja hanya

pada namanya sahaja. ebih setahun kemudian, Sultan smail telah menulis surat kepada

%1 Ibid hlm. /?


10/12

5abenor Melaka agar dapat membantu baginda dari tangan !ugis itu. ni dapat

dibuktikan berdasarkan riwayat !ugis +ohor pada kurun ke-18 yang berkata3

+ ,amTuan e#ar Sultan Sulaiman/ jadi #e$erti $erem$uan #aja. i"a diberinya

ma"an ma"a barulah ma"an ia dan ,amtuan Muda jadi #e$erti la"i-la"i. %an ji"a

datang #atu-#atu hal itu a$a-a$a jua bi&ara melain"an a$a-a$a "ata ,amtuan Muda( . %%

Selain itu, seorang 5abenor !elanda yang menulis pada tahun pertengahan kurun

ke-18 menyi'atkan Sultan Sulaiman itu sebagai sebuah boneka yang mesti bermain

menurut rentak lagu Aamtuan Muda dan pengikut-pengikutnya orang !ugis itu. #iwayat

ini menunjukkan bahawa pengaruh !ugis semakin meluas ke dalam semua peringkat

kerajaan dan telah berjaya memperkukuhkan kedudukannya di #iau-+ohor.!eberapa tahun kemudian iaitu pada tahun 17%8, Daeng Merewah telah

meninggal dunia dan diserahkan takhtanya kepada adiknya iaitu, Daeng >elak m 17 09

yang ketiga ialah Daeng (emboja m 17779, dan yang keempatnya ialah #aja ;aji,

putera Daeng >elak. %& 4instedt menggangap #aja ;aji lebih terkenal sebagai seorang

pahlawan daripada seorang ahli siasah dan dialah yang telah menyebabkan kejatuhan

!ugis.E Dalam bulan 2ebruari 178%, berlakulah peperangan *merika Menuntut

(emerdekaan, sebuah kapal nggeris ditawan oleh kapal perang !elanda berhampiran

dengan ulau #iau lalu dibawa ke Melaka. #aja Melaka pun berkejar dan menuntut

supaya ia memberikan sebahagian daripada rampasan tersebut. *pabila orang !elanda

enggan memberi, peperangan pun berlaku. % #aja ;aji telah meminta bantuan daripada

#embau dan anak saudaranya Sultan brahim dari Selangor untuk menentang !elanda.

#aja ;aji yang dibantu oleh pengikutnya telah mengepung Melaka tetapi ran"angan

mereka gagal kerana pihak !elanda telah dibantu oleh !etawi. eperangan itu berterusan

sehinggalah bulan +un 178 di mana #aja ;aji bersama-sama dengan lima ratus orang

!ugis telah terkorban dalam pertelingkahan tersebut. Maka berakhirlah kekuasaan !ugis

di +ohor. ada bulan ktober, #iau telah jatuh ke tangan orang !elanda dan rang !ugis

%% Ibid hlm /0.%& Ibid hlm.&&.% Ibid hlm. 7@.


11/12

melarikan diri ke !orneo. *khirnya, satu persetiaan ditandatangani oleh pihak !elanda

dengan !ugis. ada bulan :oFember 178 , #iau menjadi jajahan takluk !elanda. %0

!ugis memainkan peranan yang penting dalam sejarah di Tanah Melayu . Mereka terlibat

se"ara langsung atau tidak langsung di dalam politik dan perbalahan negeri-negeri

Melayu ketika itu, terutama sekali negeri +ohor.

KesimpulanSe"ara tuntasnya, !ugis memainkan peranan yang penting dalam sejarah di Tanah

Melayu . Mereka terlibat se"ara langsung atau tidak langsung di dalam politik dan

perbalahan negeri-negeri Melayu ketika itu, terutama sekali negeri +ohor . ada mulanya

kerajaan Melayu yang awal termasuklah +ohor tidak mengganggap orang-orang bugis%0 Ibid hlm. 71
http://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Politikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Johorhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Politikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Johorhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Politikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Johorhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Tanah_Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Politikhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Melayuhttp://ms.wikipedia.org/wiki/Johor


12/12

sebagai an"aman. ;al ini kerana mungkin orang-orang !ugis merupakan aset bagi

seseorang raja yang berhasrat untuk mendapat kekuasaan ekonomi mahupun politik yang

besar.

leh itu, terdapat tiga pusat kekuasaan dalam alam melayu iaitu #aja (e"il di #iau,

Sultan abdul +alil di antai Timur Semenanjung dan orang-orang !ugis di Selangor dan

inggi. :amun begitu, antara ketiga-tiga kekuasaan tersebut, orang !ugis dikatakan

sebagai pemenang. ;al ini kerana, #aja (e"il telah kehilangan ramai penyokong kerana

membunuh orang aut tanpa sebab dan membunuh Sultan *bdul +alil Syah. #aja

Sulaiman yang merupakan anak kepada Sultan *bdul +alil Syah telah meminta bantuan

orang !ugis kerana berasa nyawanya semakin teran"am.

peranan bugis dalam perebutan takhta di johor abad

Documents