penjelasan isu pilihan raya

8/3/2019 Penjelasan Isu Pilihan Raya

1/52

1

Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia2011

PENJELASAN TERHADAP ISU-ISU YANG

DIBANGKITKAN MENGENAI PILIHAN RAYA


2/52

2


3/52

3

KATA PENGANTAR

Kebelakangan ini terdapat kecenderungan yang kuat di kalanganbeberapa pihak dalam mempertikaikan kemampuan dan kredibiliti

Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) dalam mengendalikan pilihan raya

di negara ini.

Antara isu-isu utama yang sering mereka bangkitkan terhadap SPR

adalah dakwaan bahawa SPR enggan melaksanakan pendaftaran

pemilih secara automatik yang menurut mereka boleh membantu

meningkatkan proses pendaftaran pemilih, SPR enggan meman-

suhkan undi pos yang menurut mereka memberi kelebihan ter-

hadap parti kerajaan, SPR enggan membenarkan semua rakyat

Malaysia di luar negara didaftarkan sebagai pengundi pos, SPR eng-

gan melaksanakan penggunaan dakwat hitam kekal yang menurut

mereka boleh mengatasi masalah pengundian lebih daripada sekali

dan SPR gagal menyediakan daftar pemilih yang bersih, sentiasa

kemas kini dan boleh dipertahankan.

Selain itu, SPR juga dituduh gagal mengawal rasuah semasa pili-

han raya, gagal memperuntukkan akses yang sama kepada media

antara parti pembangkang dan parti pemerintah, enggan memben-

arkan pasukan pemerhati pilihan raya untuk memantau penjalanan

pilihan raya di negara ini, gagal memperuntukkan tempoh berkem-

pen yang panjang dan berbagai-bagai lagi dakwaan lain yang tidak

berasas.

Justeru itu, SPR merasakan adalah sesuai dan tiba masanya suatu

penjelasan sewajarnya diterbitkan bagi membetulkan dakwaan-

dakwaan yang cuba ditimbulkan oleh beberapa pihak terhadap SPR


4/52

4

itu. Dengan adanya penjelasan ini adalah diharapkan semua pihak

akan memahami dengan jelas tentang setiap dasar serta tindakan

yang dilakukan oleh SPR dalam mengendalikan penjalanan pilihanraya negara ini, secara bebas, telus dan saksama.

(TAN SRI DATO SERI ABDUL AZIZ MOHD YUSOF)

Pengerusi

Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia

22 Jun 2011


5/52

i

BIL KANDUNGAN MUKA SURAT

1. ISU PENDAFTARAN PEMILIH

SECARA AUTOMATIK 1 - 5

2. ISU PEMANSUHAN UNDI POS 6 - 8

3. ISU ISTERI ANGGOTA TENTERA

DIDAFTARKAN SEBAGAI PENGUNDI POS 8 - 9

4. ISU ANGGOTA POLIS DAN PASANGAN

DIDAFTARKAN SEBAGAI PENGUNDI POS 9 - 10

5. ISU SEMUA RAKYAT MALAYSIA DI LUAR

NEGARA DIBENARKAN MENJADI PENGUNDI

POS 11 - 15

6. ISU PENDATANG ASING CUBA

DIDAFTARKAN SEBAGAI PENGUNDI 15 - 16

7. ISU PENGGUNAAN DAKWAT KEKAL 16 - 18

8. ISU PENGUNDI HANTU 18 - 20

9. ISU PEMINDAHAN PENGUNDI 20 - 21

10. ISU MENURUNKAN USIA SEBAGAI PEMILIH

BERDAFTAR DARI 21 TAHUN KEPADA

18 TAHUN 22 23


6/52

ii

11. ISU PEMBERSIHAN DAFTAR PEMILIH 24 - 25

12. ISU PERSEMPADANAN SEMULA

BAHAGIAN-BAHAGIAN PILIHAN RAYA 25 - 29

13. ISU TEMPOH BERKEMPEN 29 - 30

14. ISU RASUAH PILIHAN RAYA 30 - 31

15. ISU KAWALAN PERBELANJAAN SEMASA

PILIHAN RAYA 32

16. ISU AKSES MEDIA YANG BEBAS DAN ADIL 33 - 34

17. ISU KEADILAN DALAM PETISYEN PILIHAN RAYA 34 - 35

18. ISU HAK UNTUK MEMANTAU PILIHAN RAYA 35 - 37

19. ISU PILIHAN RAYA YANG BEBAS DAN ADIL 37 - 42

20. ISU PILIHAN RAYA PIHAK BERKUASA TEMPATAN

PERLU DIADAKAN SEMULA OLEH SPR 42 - 44


7/52

1

1. ISU PENDAFTARAN PEMILIH SECARA AUTOMATIK

SPR belum bercadang untuk melaksanakan

pendaftaran pemilih secara automatik bagi rakyat

Malaysia yang telah mencapai umur 21 tahun. Hal ini

disebabkan sebahagian besar rakyat Malaysia pada

masa ini tidak tinggal di alamat yang tercatat di dalam

kad pengenalan mereka. Jika sistem pendaftaran

pemilih secara automatik dilaksanakan, ianya boleh

menimbulkan beberapa kesulitan kepada pemilih itu

sendiri. Ini kerana, jika alamat yang tertera di dalam

kad pengenalan ataupun yang terdapat di pangkalan

data alamat di Jabatan Pendaftaran Negara (JPN)

menunjukkan bahawa seseorang pemilih itu menetap

di sesuatu alamat tertentu sedangkan pada hakikat

sebenarnya mereka telah berpindah ke suatu tempatbaru tetapi tidak membuat pertukaran alamat di JPN

dan seterusnya ke SPR, maka pemilih tersebut akan

didaftarkan berdasarkan alamat bermastautin yang

lama.

Cadangan ini jika dilaksanakan, akan

bertentangan dengan kehendak Perenggan (b) Fasal

(1) Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan yang


8/52

2

menyatakan Tiap-tiap warganegara yang

bermastautin dalam sesuatu bahagian pilihan raya

pada tarikh kelayakan itu atau, jika tidak

bermastautin sedemikian, adalah seorang pengundi

tidak hadir, berhak mengundi di dalam bahagian

pilihan raya itu dalam mana-mana pilihan raya ke

Dewan Rakyat atau Dewan Negeri melainkan jika ia

hilang kelayakan di bawah Fasal (3) atau di bawah

mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan

kesalahan yang dilakukan berkaitan dengan pilihan

raya; tetapi tiada siapa pun yang boleh mengundi

dalam pilihan raya yang sama di dalam lebih daripada

satu bahagian pilihan raya. Ia bertentangan dengan

tempat mastautin sebenar pemilih berkenaan kerana

beliau telah berpindah ke tempat lain. Jika berlaku

pilihan raya, maka pemilih berkenaan akanmenghadapi kesulitan untuk menentukan di pusat

mengundi manakah beliau akan mengundi kerana

namanya tidak disenaraikan di tempat mengundi

beliau bermastautin. Jika ramai pemilih yang

berpindah tempat bermastautin tetapi tidak

memaklumkan kepada JPN, adalah dikhuatiri ramai

pemilih tidak akan kembali mengundi jika pusat


9/52

3

mengundi terletak jauh dari tempat kediaman

mereka.

Sementara itu, sebarang cadangan bagi

pelaksanaan pendaftaran pemilih secara automatik

perlu melibatkan pindaan kepada Perkara 119

Perlembagaan Persekutuan. Selagi Perkara 119

Perlembagaan Persekutuan berkenaan tidak dipinda,

maka selagi itulah proses pendaftaran pemilih secara

automatik tidak boleh dilaksanakan. Menurut

peruntukan Perkara itu, seseorang yang ingin menjadi

pemilih perlu membuat permohonan sama ada sebagai

pemilih baru atau melalui pertukaran alamat.

Dalam pada itu, sekiranya pendaftaran secara

automatik dilaksanakan tetapi ia tidak disusuli denganperuntukan pengundian secara wajib, maka peratus

keluar mengundi di kalangan pemilih berdaftar

dijangka akan merosot dengan teruk iaitu

berkemungkinan sekitar 50 peratus sahaja dengan

mengambil kira purata peratusan keluar mengundi

beberapa pilihan raya umum yang berlangsung

sebelum ini.


10/52

4

Seperti mana yang kita ketahui, SPR sentiasa

mengambil langkah ke hadapan dalam usaha bagi

meningkatkan lagi pendaftaran pemilih. Pelbagai

saluran pendaftaran telah disediakan oleh SPR bagi

memudahkan orang ramai mendaftar sebagai pemilih

dan menyemak maklumat pendaftaran mereka.

Saluran-saluran yang disediakan itu adalah seperti

yang berikut:

(1) Kaunter Statik Ibu Pejabat SPR diPutrajaya;

(2) 14 Kaunter Statik iaitu di 14 buahPejabat Pilihan Raya Negeri di seluruh

negara;

(3) 702 Kaunter Statik Pejabat PosBerkomputer di seluruh negara;

(4) Kaunter-Kaunter bergerak SPR melaluiProgram Outreach di kawasan-kawasan

tumpuan orang ramai seperti pusat

membeli belah, kawasan-kawasan

taman perumahan, pejabat-pejabat


11/52

5

kerajaan, institusi pengajian tinggi

awam dan swasta, dan pusat-pusat

latihan kemahiran di seluruh negara;

dan

(5) Lebih lapan ribu Penolong PendaftarPemilih (PPP) yang dilantik daripada

kategori-kategori Wakil Parti Politik,

Wakil Jabatan Kerajaan, Wakil

Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO),

Wakil Universiti/ Kolej Universiti/

Kolej.

Dari semasa ke semasa, publisiti dalam media

massa berhubung urusan pendaftaran pemilih turut

diadakan oleh SPR. Pelbagai program pendidikanpengundi oleh SPR seperti ceramah dan taklimat telah

dan akan terus diadakan bertujuan memberi

kesedaran tentang tanggungjawab warganegara dalam

urusan pilihan raya, termasuklah urusan pendaftaran

pemilih. Jadi, apa yang penting ialah kesedaran

individu itu untuk menggunakan haknya sebagai

warganegara dengan mendaftar sebagai pemilih

melalui saluran-saluran sah yang disediakan oleh SPR.


12/52

6

2. ISU PEMANSUHAN UNDI POS

Dalam konteks Pengundi Tidak Hadir, tatacara

sistem pengundian pos yang diperuntukkan oleh

Peraturan-peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos)

2003 dibuat berdasarkan kuasa di bawah perenggan 16

(2)(n) Akta Pilihan Raya 1958 yang menyatakan Tanpa

menjejaskan keluasan kuasa yang terdahulu,

peraturan-peraturan itu boleh menetapkan

kemudahan yang hendaklah diadakan bagi pengundian

melalui pos dan orang yang berhak mengundi melalui

pos. Ia bertujuan untuk memberi peluang kepada

anggota-anggota Angkatan Tentera Malaysia daripada

pelbagai kor dan pangkat dan pasangan masing-

masing, anggota-anggota polis dan pasangan Pasukan

Gerakan Am (PGA), pegawai, kakitangan awam sertapasangan mereka yang bertugas di luar negara serta

pelajar-pelajar dan pasangan yang menuntut sepenuh

masa di luar negara untuk menunaikan tanggungjawab

masing-masing memilih wakil rakyat dengan mengundi

secara pos. Sekiranya mereka tidak diberi peluang

untuk mengundi secara pos, maka mereka tidak akan

dapat menikmati hak pengundian yang diberikan

kepada setiap warganegara Malaysia.


13/52

7

Berdasarkan hakikat ini, sistem pengundian

pos yang sedia ada masih lagi relevan. Andainya sistem

pengundian pos ini dihapuskan, ia boleh menjejaskan

keselamatan dan ketenteraman awam kerana anggota-

anggota tentera tidak boleh menjalankan

tanggungjawab mereka menjaga keselamatan negara

daripada ancaman musuh dan anggota-anggota polis

tidak boleh melaksanakan tugas mereka menjaga

ketenteraman awam kerana kedua-dua pihak tersebut

terpaksa berada di pusat-pusat mengundi di merata-

rata tempat untuk menunaikan tanggungjawab

masing-masing pada hari mengundi. Keadaan ini juga

boleh menyebabkan pegawai, kakitangan dan

pasangan mereka yang bertugas di luar negara serta

pelajar-pelajar dan pasangannya yang menuntut

sepenuh masa di luar negara dihalang untukmendapatkan hak asasi mereka yang termaktub di

dalam Perlembagaan Persekutuan.

Namun begitu, seperti mana yang kita ketahui

SPR sentiasa mengkaji cara yang lebih efektif bagi

memantapkan lagi sistem pengundian pos tersebut.

Antara langkah yang difikirkan bersesuaian adalah

untuk menggantikan sebahagian daripada sistem undi


14/52

8

pos kepada pengundian awal yang mana pengundi-

pengundi akan dikumpulkan di suatu tempat yang

sesuai untuk mengundi. Masanya adalah 2-3 hari

sebelum pengundian awam bermula. Bentuk

pengundian adalah seperti pengundi awam iaitu hanya

perlu memasukan kertas undi dalam peti undi tanpa

perlu mengisi Borang 2 dan memulangkannya semula

kepada pihak SPR. Sistem ini bagaimanapun mungkin

tidak akan terpakai untuk pelajar di luar negara,

mereka yang bertugas di luar negara dan juga anggota

tentera dan polis yang terpaksa bertugas di

perbatasan yang tidak dapat dikumpulkan di suatu

tempat tertentu untuk melaksanakan pengundian.

3. ISU ISTERI ANGGOTA TENTERA DIDAFTARKANSEBAGAI PENGUNDI POS

Peraturan yang membenarkan isteri atau suami

anggota angkatan tentera yang tinggal di dalam kem

mengundi secara pos diperuntukkan di bawah

Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos)

2003. Perenggan 3(1)(a) Peraturan tersebut

menyatakan bahawa mana-mana orang yang telah

mendaftarkan diri sebagai seorang pemilih Parlimen


15/52

9

atau Negeri di bawah Peraturan-peraturan Pilihan

Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002, dan dia ialah

seorang pengundi tidak hadir, adalah berhak untuk

mengundi sebagai pengundi pos.

Berhubung dengan tafsiran pengundi tidak

hadir, mengikut Perenggan 2(b) Peraturan-Peraturan

Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002, antara

kategori pengundi tidak hadir ialah isteri atau suami

kepada seseorang anggota yang berkhidmat dengan

mana-mana angkatan tentera yang disebut dalam

perenggan (a) yang memilih untuk menjadi seorang

pengundi tidak hadir.

Berdasarkan kepada peruntukan kedua-dua

Peraturan tersebut, pengundi tidak hadir yangmerangkumi isteri atau suami anggota tentera adalah

layak untuk mengundi secara pos.

4. ISU ANGGOTA POLIS DAN PASANGAN DIDAFTARKANSEBAGAI PENGUNDI POS

Menurut Peraturan-Peraturan Pilihan Raya

(Pengundian Pos) 2003, anggota polis merupakan


16/52

10

golongan yang layak mengundi secara pos di bawah

Perenggan 3(1)(c) manakala pasangan mereka jika

ditetapkan sebagai pengundi pos di bawah Perenggan

3(1)(f) di bawah Peraturan yang sama, berhak

mengundi secara pos. Permohonan untuk

mendaftarkan nama sebagai pemilih bagi anggota polis

boleh dibuat melalui Penolong Pendaftar Pemilih yang

dilantik di Ibu Pejabat Polis DiRaja (Bukit Aman), Ibu

Pejabat Polis Kontinjen (IPK)/ Ibu Pejabat Polis

Daerah (IPD)/ Briged PGA di mana-mana tempat

mereka bertugas. Prosedur pemprosesan yang rapi

dibuat ke atas permohonan anggota polis untuk

mendaftar sebagai pemilih bagi mengelakkan

berlakunya pendaftaran berganda antara pengundi pos

polis dengan pemilih awam.

Justeru itu, dakwaan mengatakan SPR dengan

sengaja cuba mendaftar anggota polis serta pasangan

mereka sebagai pengundi pos adalah tidak berasas

kerana apa yang berlaku ialah sebarang permohonan

bagi anggota polis serta pasangan mereka untuk

mendaftar sebagai pengundi pos dibuat secara teliti

dan tertakluk sepenuhnya di bawah peraturan pilihan

raya sedia ada.


17/52

11

5. ISU SEMUA RAKYAT MALAYSIA DI LUAR NEGARADIBENARKAN MENJADI PENGUNDI POS

Dasar yang sedia ada berhubung hak mengundi

warganegara Malaysia di luar negara jelas dinyatakan

di dalam Perenggan (a) dan (b) Fasal (1) Perkara 119

Perlembagaan Persekutuan yang menyatakan bahawa,

Tiap-tiap warganegara yang telah mencapai umur 21

tahun pada tarikh kelayakan, bermastautin dalam

sesuatu bahagian pilihan raya pada tarikh kelayakan

yang sedemikian atau, jika tidak bermastautin

sedemikian, ialah seorang pengundi tidak hadir;

berhak mengundi dalam bahagian pilihan raya itu

dalam mana-mana pilihan raya ke Dewan Rakyat atau

Dewan Undangan melainkan jika dia hilang kelayakan

di bawah Fasal (3) atau di bawah mana-mana undang-undang yang berhubungan dengan kesalahan yang

dilakukan berkaitan dengan pilihan raya; tetapi tiada

seorang pun boleh mengundi dalam pilihan raya yang

sama di dalam lebih daripada satu bahagian pilihan

raya.

Selain itu, Peraturan 2(c), (d), (e) dan (f)

Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran


18/52

12

Pemilih) 2002 dengan jelas memberi tafsiran mengenai

Pengundi Tidak Hadir seperti yang berikut:

Pengundi tidak hadir ertinya seseorang

warganegara yang telah mencapai umur 21

tahun pada tarikh kelayakan dan,

(c) yang berkhidmat dalam perkhidmatan

awam Kerajaan Malaysia atau

Kerajaan mana-mana Negeri atau

berkhidmat dalam perkhidmatan

mana-mana pihak berkuasa tempatan

atau pihak berkuasa berkanun yang

menjalankan kuasa yang terletak hak

padanya oleh undang-undang

Persekutuan atau undang-undangNegeri, dan yang sedang menjalankan

tugas di luar sempadan semenanjung

Malaysia atau Sabah atau Sarawak;

(d) ialah isteri atau suami kepada

seseorang yang berkhidmat dalam

perkhidmatan awam Kerajaan

Malaysia atau Kerajaan mana-mana


19/52

13

Negeri atau berkhidmat dalam

perkhidmatan mana-mana pihak

berkuasa tempatan atau pihak

berkuasa berkanun yang menjalankan

kuasa yang terletak hak padanya oleh

undang-undang Persekutuan atau

undang-undang Negeri, yang tinggal

bersama suami atau isterinya itu di

luar sempadan semenanjung Malaysia

atau Sabah atau Sarawak pada tarikh

permohonannya untuk didaftarkan

sebagai seorang pemilih Parlimen atau

pemilih Negeri;

(e) yang sedang belajar sepenuh masa dimana-mana universiti, maktab latihanatau mana-mana institusi pendidikan

tinggi di luar sempadan semenanjung

Malaysia atau Sabah atau Sarawak;

atau

(f) ialah isteri atau suami kepadaseseorang yang sedang belajar

sepenuh masa di mana-mana


20/52

14

universiti, maktab latihan atau mana-

mana institusi pendidikan tinggi di

luar sempadan Semenanjung Malaysia

atau Sabah atau Sarawak, yang tinggal

bersama suami atau isterinya itu pada

tarikh permohonan untuk didaftarkan

sebagai seorang pemilih Parlimen atau

pemilih Negeri.

Sementara itu, Perenggan 3 (1)(a) Peraturan-

Peraturan Pilihan Raya (Pengundian Pos) 2003

menyatakan mana-mana orang yang telah

mendaftarkan diri sebagai seorang pemilih Parlimen

atau Negeri di bawah Peraturan-Peraturan Pilihan

Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002, dan ialah seorang

pengundi tidak hadir adalah layak untuk mengundisecara pos.

Justeru itu, seseorang yang telah mendaftar

sebagai pemilih tetapi tidak termasuk di bawah mana-

mana peruntukan di atas, berhak mengundi mengikut

kaedah pengundian yang sedia ada berdasarkan

peruntukan undang-undang yang telah ditetapkan. Ini

bermakna rakyat Malaysia selain kategori yang


21/52

15

ditetapkan oleh Peraturan 2(c), (d), (e) dan (f)

Peraturan-peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran

Pemilih) 2002 yang berada di luar negara tidak

mempunyai kelayakan untuk mengundi secara pos. Ini

termasuklah rakyat Malaysia yang bertugas di luar

negara dalam sektor pekerjaan lain selain

perkhidmatan awam.

6. ISU PENDATANG ASING CUBA DIDAFTARKAN SEBAGAIPENGUNDI

Melalui proses pendaftaran pemilih secara Sistem

Pendaftaran Pemilih Sepanjang Tahun (e-SPPST) yang

diguna pakai oleh SPR pada masa ini, identifier

pemohon akan dihubungkan dengan Jabatan

Pendaftaran Negara (JPN) melalui sistem ALIS (AgencyLink-Up System). Jika identifiertersebut sama dengan

maklumat pada MyKad, barulah SPR mendaftarkan

permohonan tersebut. Jika tidak, SPR tidak akan

sesekali mendaftarkan permohonan itu. Ini kerana

melalui sistem e-SPPST, data yang dimasukkan akan

disaring oleh sistem itu sendiri dan jika terdapat

cubaan untuk mendaftarkan permohonan yang tidak

sah, sistem secara automatik akan menolak transaksi


22/52

16

atau kemasukan data yang berkenaan. Justeru itu,

dakwaan menyatakan SPR cuba mendaftarkan

pendatang asing sebagai pengundi adalah tidak benar.

7. ISU PENGGUNAAN DAKWAT KEKAL (INDELIBLE INK)

Cadangan penggunaan dakwat kekal (indelible ink)

terpaksa dibatalkan atas beberapa sebab. Selain atas

sebab keselamatan seperti mana yang telah

diumumkan oleh Pengerusi SPR pada 4 Mac 2008,

cadangan tersebut juga didapati bercanggah dengan

Fasal (1) Perkara 119 Perlembagaan Persekutuan yang

menjamin hak seseorang pemilih berdaftar untuk

mengundi. Seseorang pemilih berdaftar tidak boleh

dinafikan hak untuk mengundi kecuali jika pemilih

berdaftar itu hilang kelayakan untuk mengundi dibawah undang-undang. Dalam konteks ini, sekiranya

penggunaan dakwat kekal dilaksanakan, penafian hak

seseorang pemilih untuk mengundi dikhuatiri mungkin

boleh berlaku dalam keadaan jari mereka mungkin

dipalit dengan dakwat kekal secara di luar kerelaan

atau kesedaran mereka sendiri. Peruntukan di dalam

Perlembagaan Malaysia yang boleh menafikan hak

seseorang pemilih untuk mengundi diperuntukkan di


23/52

17

bawah Fasal (3) Perkara 119 Perlembagaan Malaysia

yang menyatakan Seseorang hilang kelayakan untuk

menjadi pemilih dalam mana-mana pilihan raya ke

Dewan Rakyat atau Dewan Undangan jika

(a) pada tarikh kelayakan dia ditahansebagai orang yang tidak sempurna

akal atau sedang menjalani hukuman

pemenjaraan; dan

(b) sebelum tarikh kelayakan dia telahdisabitkan atas suatu kesalahan di

dalam mana-mana bahagian komanwel

dan dihukum dengan hukuman mati

atau pemenjaraan selama tempoh

melebihi dua belas bulan dan padatarikh kelayakan itu dia masih kena

menjalani apa-apa hukuman bagi

kesalahan itu.

Tuduhan pihak-pihak tertentu bahawa

berlakunya pengundian berganda oleh seseorang

pengundi semasa pilihan raya sehingga memerlukan

kepada penggunaan dakwat kekal merupakan tuduhan


24/52

18

yang masih tidak dapat dibuktikan oleh mana-mana

pihak. Sehingga kini, tidak ada satu kes pun yang

melibatkan petisyen pilihan raya dan di bawa ke

mahkamah berkaitan dengan pengundian berganda.

Rakyat ingin juga melihat mereka yang terlibat

didakwa di mahkamah kerana selama ini begitu banyak

tuduhan dibuat oleh pihak-pihak tertentu tetapi tidak

ada tindakan dibuat bagi membuktikannya.

Oleh yang demikian, kaedah sedia ada yang

diamalkan pada masa ini masih lagi relevan dan

selamat serta menjamin ketelusan proses pengundian

yang dilaksanakan. Walau bagaimanapun, SPR sedang

di peringkat mengkaji kaedah lain yang bersesuaian

bagi menggantikan cadangan penggunaan dakwat

kekal. Antaranya ialah kemungkinan menggunakankaedah teknologi moden iaitu menerusi kaedah

biometrik.

8. ISU PENGUNDI HANTU

Sebenarnya isu pengundi hantu ini telah berkali-kali

dijelaskan oleh SPR melalui media cetak, elektronik

dan melalui perjumpaan SPR dengan pelbagai pihak,


25/52

19

termasuk wakil-wakil parti politik. Ini kerana setiap

kali menjelangnya pilihan raya, sama ada pilihan raya

umum ataupun pilihan raya kecil, isu ini sering

dibangkitkan dan SPR pula terpaksa membuat

penjelasan secara berulang-kali mengenainya.

Bagi SPR, isu pengundi hantu tersebut hanya

lebih bersifat tohmahan yang sengaja diadakan oleh

pihak-pihak tertentu bertujuan untuk memburukkan

imej SPR sedangkan perkara tersebut tidak pernah

dibuktikan oleh mana-mana pihak. Malahan tidak

pernah berlaku dalam sejarah pilihan raya di negara

ini, adanya petisyen pilihan raya yang dibuat

bersandarkan isu pengundi hantu berkenaan.

Setiap kali isu pengundi hantu dibangkitkan,SPR sering meminta pihak yang membuat tuduhan atau

tohmahan itu supaya mengemukakan bukti seperti

senarai nama pengundi hantu yang didakwa itu

kepada SPR bagi membolehkan SPR membuat

semakan. Tetapi sehingga ke hari ini, SPR tidak pernah

menerima senarai nama tersebut. Apa yang berlaku

hari ini ialah terdapatnya pemilih berdaftar yang telah

terlalu lama tidak bermastautin di alamat tempat


26/52

20

beliau mendaftar sebagai pemilih. Apabila tiba pilihan

raya, beliau akan balik mengundi di tempat beliau

dahulunya telah mendaftar sebagai pemilih itu.

Pemilih ini adalah pengundi yang sah dari segi undang-

undang, bukannya pengundi hantu sebagaimana

yang sering didakwa beberapa pihak.

9. ISU PEMINDAHAN PENGUNDI

Terdapat dakwaan pihak tertentu mengatakan

kononnya SPR cuba memindahkan pengundi dari

sesuatu kawasan ke kawasan lain. Kenyataan ini

adalah tidak benar sama sekali. Ini kerana kerangka

undang-undang semasa tidak memberi kuasa kepada

SPR untuk menukarkan alamat pusat mengundi

seseorang pemilih berdaftar tanpa pemilih itu sendirimemohon untuk bertukar alamat pusat mengundi

dengan mengisi Borang A (Borang Pendaftaran

Pemilih). Menurut Fasal (4) Perkara 119 Perlembagaan

Persekutuan, jika seseorang pemilih berdaftar tidak

membuat apa-apa permohonan untuk bertukar pusat

mengundi, maka namanya tetap disenaraikan di

alamat asal tempat beliau mendaftar sebagai pemilih

dengan SPR walaupun pada hakikatnya beliau telah


27/52

21

pun bermastautin di suatu tempat baru. Malahan

mengikut subperaturan 12(1) dan (2) Peraturan-

Peraturan Pilihan Raya (Pendaftaran Pemilih) 2002,

SPR hanya boleh menukar alamat pusat mengundi

seseorang pemilih berdaftar jika pemilih berkenaan

telah pun mengisi Borang A yang ditetapkan oleh

undang-undang pendaftaran pemilih.

Walau bagaimanapun, bagi membolehkanpemilih berdaftar yang telah bertukar alamat

bermastautin mengundi dengan lebih mudah dan

selesa berdekatan dengan tempat tinggal masing-

masing, SPR sentiasa menggalakkan mereka untuk

membuat pertukaran alamat pusat mengundi. Setelah

didaftarkan, haknya untuk mengundi di bahagian

berkenaan tidak boleh dilucutkan, walaupun beliau

telah berpindah ke tempat lain melainkan beliau

sendiri memohon supaya namanya dipindahkan ke

tempat mastautinnya yang baru.


28/52

22

10. ISU MENURUNKAN USIA SEBAGAI PEMILIH BERDAFTAR

DARIPADA 21 TAHUN KEPADA 18 TAHUN

Peruntukan Fasal (1) Perkara 119 Perlembagaan

Persekutuan telah menetapkan seseorang warganegara

berumur 21 tahun dan ke atas, menetap di mana-mana

bahagian pilihan raya di Malaysia dan tidak hilang

kelayakan sebagai pemilih, layak untuk mendaftar

sebagai pemilih. Justeru itu, cadangan untuk

menurunkan usia pengundi di bawah daripada usia

yang telah ditetapkan tidak boleh dilakukan kecuali

sekiranya pindaan Perlembagaan dibuat bagi tujuan

tersebut.

Pada masa ini kumpulan belia yang berusia 18

tahun sebahagian besarnya masih berada di bangkupersekolahan atau pusat pengajian tinggi. Alamat

mereka semasa menuntut mungkin tidak lagi sama

dengan alamat yang terdapat dalam MyKad mereka,

sekali gus boleh menyumbang kepada kemungkinan

kegagalan mereka untuk mendaftar diri sebagai

pemilih disebabkan alamat mereka yang berbeza

dengan alamat asal. Dalam pada itu, sekiranya mereka

berjaya mendaftar diri di alamat asal, kedudukan


29/52

23

mereka sebagai pelajar di alamat baru yang berjauhan

dari alamat asal mungkin boleh menyumbang kepada

kegagalan mereka untuk balik mengundi pada hari

pengundian. Keadaan ini boleh menyumbang kepada

peningkatan peratusan mereka yang gagal keluar pada

hari pengundian.

Seperkara lagi, apa yang turut dibimbangkan

sekiranya usia pemilih berdaftar diturunkan daripada

umur 21 tahun sekarang kepada umur 18 tahun ialah

kemungkinan meningkatnya bilangan mereka yang

gagal mendaftar sebagai pemilih. Pada masa ini

seramai 3.9 juta rakyat Malaysia yang layak mendaftar

sebagai pemilih masih gagal mendaftarkan diri mereka

sebagai pemilih. Sekiranya langkah penurunan usia

pemilih ini dilaksanakan dikhuatiri angka mereka yanggagal mendaftar sebagai pemilih akan meningkat

berikutan seramai kira-kira setengah juta rakyat

Malaysia akan melepasi had kelayakan usia minimum

sebagai pemilih setiap tahun.


30/52

24

11. ISU PEMBERSIHAN DAFTAR PEMILIH

Proses pembersihan Daftar Pemilih dilakukan setiap

hari terhadap pemilih yang meninggal dunia, pemilih

yang bertukar alamat, pemilih awam yang menyertai

tentera atau polis, pemilih pos tentera atau polis yang

bertukar menjadi pengundi awam dan pemilih yang

hilang kelayakan sebagai pemilih berdaftar. Bagi kes

pembersihan disebabkan kematian yang sering

dipolemikkan oleh pihak-pihak tertentu, SPR tidak

boleh memotong nama seseorang pemilih berdaftar itu

tanpa mendapat maklumat yang sahih dan maklumat

itu hanya dapat diperoleh daripada Jabatan

Pendaftaran Negara (JPN). Oleh itu, kerjasama mana-

mana waris simati untuk melaporkan kematian kepada

Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) dengan segeraserta membawa permit mengubur atau sebagainya

sebagai bukti kematian bagi membolehkan JPN

mengeluarkan Sijil Kematian kepada waris simati

berkenaan dipohon.

Jika waris simati tidak memperakukan

kesahihan kematian tersebut kepada JPN, ataupun

lewat melaporkan kematian tersebut, maka JPN tidak


31/52

25

dapat mengemaskini pangkalan data. Tanpa

memperoleh pengesahan daripada JPN bahawa

seseorang pemilih itu telah pun meninggal dunia, SPR

tidak mempunyai kuasa untuk mengeluarkan nama-

nama pemilih berkenaan daripada pangkalan data

Daftar Pemilih. Justeru itu, kerjasama waris-waris

simati amat diperlukan untuk melaporkan kematian

berkenaan kepada JPN dengan segera dan seterusnya

membolehkan SPR mengambil tindakan susulan untuk

mengeluarkan nama pemilih tersebut daripada Daftar

Pemilih.

12. ISU PERSEMPADANAN SEMULA BAHAGIAN-BAHAGIAN

PILIHAN RAYA

Urusan persempadanan semula bahagian-bahagianpilihan raya Parlimen dan Negeri adalah

tanggungjawab SPR yang diperuntukkan di bawah

Fasal (2) Perkara 113 Perlembagaan Persekutuan.

Dalam menjalankan urusan tersebut SPR perlu

mematuhi Prinsip-Prinsip Persempadanan yang

digariskan mengikut Bahagian I Jadual Ketiga Belas

Perlembagaan Persekutuan. Prinsip-Prinsip


32/52

26

Persempadanan yang ditetapkan adalah seperti yang

berikut:

(i) Kemudahan diadakan bagi pemilih-pemilih untuk mengundi semasa

pilihan raya dan bahagian pilihan raya

tidak melanggar sempadan negeri;

(ii) Mengambil kira kemudahanpentadbiran yang boleh didapati

dalam bahagian pilihan raya itu untuk

mengadakan jentera yang perlu bagi

pendaftaran dan pengundian;

(iii)Jumlah pemilih yang seimbang bagisetiap bahagian pilihan raya dalam

sesuatu Negeri kecuali apabila

terdapat kesukaran perhubungan dan

pengangkutan yang dihadapi di luar

bandar, luas bahagian pilihan raya

patut diberi pertimbangan.

Kriteria jumlah pemilih yang diguna

pakai pada masa ini adalah seperti

berikut;


33/52

27

Bahagian Pilihan Raya Parlimen:

Luar bandar dan pedalaman:

30,000 ke bawah

Separuh bandar: 30,000 59,000

Bandar: 60,000 ke atas

Bahagian Pilihan Raya Negeri:

Luar bandar dan pedalaman:

15,000 ke bawah

Separuh bandar : 15,000 24,000

Bandar: 25,000 ke atas; dan

(iv)mengekalkan perhubungan masyarakattempatan.

Setelah lima kali urusan persempadanan

dijalankan, ia tidak pernah melanggar Prinsip-Prinsip

Persempadanan yang telah ditetapkan oleh

Perlembagaan. Jika dilihat kepada persempadanan-

persempadanan yang diwujudkan, tidak ada satu pun


34/52

28

sempadan bahagian pilihan raya yang melanggar

sempadan negeri atau sempadan DUN yang melanggar

sempadan Parlimen. Tindakan tersebut adalah selaras

dengan Peruntukan yang ditetapkan oleh Seksyen 2(a)

Bahagian I, Jadual Ketiga Belas Perlembagaan yang

menyatakan di samping mengambil perhatian

tentang wajarnya semua pemilih diberi peluang yang

semusabahnya mudah untuk pergi mengundi,

bahagian-bahagian pilihan raya patutlah

disempadankan supaya tidak merentasi sempadan

Negeri dan patutlah juga diberikan perhatian kepada

kesulitan bahagian pilihan raya Negeri merentasi

sempadan bahagian-bahagian pilihan raya

persekutuan.

Apa yang dilakukan ialah seboleh-bolehnyasesuatu bahagian pilihan raya itu, sama ada bahagian

pilihan raya Parlimen atau Negeri, diletakkan dalam

satu daerah pentadbiran yang sama kecuali bagi

beberapa bahagian pilihan raya tertentu di mana

jumlah pemilih yang berkurangan, terpaksa

diwujudkan satu bahagian pilihan raya Parlimen dari

dua daerah pentadbiran yang berlainan seperti Kulim/

Bandar Baru, Tanjung Karang/ Kuala Selangor dan


35/52

29

banyak lagi bahagian-bahagian pilihan raya Parlimen di

Negeri Sabah dan Sarawak.

Namun demikian tindakan ini dianggap tidak

melanggar prinsip-prinsip persempadanan yang

ditetapkan oleh Perlembagaan. Cuma dari segi

pentadbiran, mungkin ada sedikit gangguan kepada

Wakil Rakyat kerana mereka perlu menghadiri

mesyuarat di lebih dari satu daerah pentadbiran.

Berdasarkan kepada pengalaman, tidak ada masalah

besar yang dihadapi oleh Wakil Rakyat atau pihak

berkuasa pentadbiran daerah kerana masing-masing

memahami serta faham tugas yang telah

dipertanggungjawabkan kepada mereka.

13. ISU TEMPOH BERKEMPEN

Peruntukan undang-undang sedia ada memberikan

kuasa kepada SPR untuk menentukan tempoh

berkempen dengan syarat ia tidak kurang daripada

tujuh hari. Dalam menentukan tempoh berkempen,

SPR mengambil kira beberapa faktor seperti iklim

politik, perihal keselamatan dan ketenteraman awam

serta turut mengambil kira pandangan daripada parti-


36/52


37/52

31

membuat siasatan (termasuk mengenai isu rasuah dan

politik wang).

Andainya terdapat maklumat dan bukti-bukti

prima facie yang kukuh mengenai perkara tersebut

maka ia boleh dikemukakan kepada pihak yang

bertanggungjawab seperti Suruhanjaya Pencegahan

Rasuah Malaysia (SPRM) atau pihak Polis DiRaja

Malaysia (PDRM) yang mempunyai kuasa perundangan

untuk menyiasat (termasuk kes-kes berhubung dengan

isu rasuah dan politik wang).

Bagaimanapun, persoalan sama ada wujud

sesuatu kesalahan sewaktu berkempen dan sama ada

ia melanggar Akta 5 atau sebaliknya adalah

merupakan persoalan fakta. Jika terdapat apa-apaaduan yang dibuat oleh mana-mana orang, fakta itu

akan disiasat oleh pihak berkuasa yang berkenaan.

Jika mana-mana orang didakwa atas fakta itu, fakta

itu perlu dibuktikan di mahkamah oleh pihak-pihak

yang mendakwanya.


38/52

32

15. ISU KAWALAN PERBELANJAAN SEMASA PILIHAN RAYA

Had perbelanjaan pilihan raya yang dibenarkan bagi

seseorang calon bagi kerusi Parlimen pada masa ini

adalah sebanyak RM 200,000.00 manakala bagi calon

kerusi Dewan Undangan Negeri sebanyak RM

100,000.00. Mengikut peruntukan Akta Kesalahan

Pilihan Raya 1954 (Akta 5), semua perbelanjaan

pilihan raya perlu dilakukan mengikut peraturan-

peraturan yang telah ditetapkan dan penyata

perbelanjaan perlu dihantar kepada SPR dalam

tempoh 31 hari selepas tarikh keputusan pilihan raya

diwartakan.

Di dalam Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954

tidak dinyatakan bahawa Penyata Perbelanjaan olehsetiap parti perlu diaudit secara bebas oleh Juru Audit

Bertauliah sebelum ia diserahkan kepada SPR.

Peraturan dan undang-undang Pilihan Raya yang sedia

ada sudah mencukupi untuk memastikan pilihan raya

berjalan dengan lancar, telus, adil dan bersih daripada

sebarang penyelewengan dan rasuah.


39/52

33

16. ISU AKSES MEDIA YANG BEBAS DAN ADIL

Walaupun terdapat dakwaan mengatakan bahawa

media arus perdana dilihat seolah-olah dikawal oleh

parti pemerintah iaitu Barisan Nasional, parti

pembangkang masih mendapat ruang kebebasan media

apabila Kementerian Dalam Negeri masih memberikan

permit yang diperuntukkan di bawah Akta Percetakan

dan Penerbitan 1984, untuk menghebahkan manifesto

dan menjana propaganda mereka menerusi akhbar

parti masing-masing. Di samping itu, parti

pembangkang juga telah mendapat keuntungan

daripada kemunculan arus media baru (the emergence

of new media) yang didapati secara umumnya banyak

mendukung ideologi dan pemikiran ala politik baru.

Namun begitu, perlu diingatkan bahawa

kebebasan media bukanlah mutlak walaupun golongan

pemainnya beranggapan bahawa kebebasan individu,

kebebasan bersuara dan media adalah hak asasi. Ini

kerana ia masih terikat dan tertakluk kepada had yang

ditetapkan oleh undang-undang (Akta Mesin Cetak dan

Penerbitan 1984) yang dikawal oleh Kementerian

Dalam Negeri yang mana kebebasan media dibenarkan


40/52

34

selagi ia tidak bermaksud untuk memfitnah, menghina

dan mengaibkan seseorang atau sesuatu kumpulan

yang boleh menggugat kesejahteraan dan keharmonian

masyarakat seperti yang dihasratkan di dalam Fasal (1)

dan (2) Perkara 10 Perlembagaan Persekutuan yang

menyatakan Tertakluk kepada Fasal (2), (3) dan (4)

(a)tiap-tiap warganegara berhak kepadakebebasan bercakap dan bersuara;

(b)semua warganegara berhak untukberhimpun secara aman dan tanpa

senjata;

(c) semua warganegara berhak untukmembentuk persatuan.

17. ISU KEADILAN DALAM PETISYEN PILIHAN RAYA

Dalam menjamin sistem pilihan raya yang telus dan

adil, Perkara 118 Perlembagaan Persekutuan

membenarkan pihak-pihak yang tidak berpuas hati

dengan keputusan pilihan raya yang dikendalikan oleh

SPR untuk mengemukakan petisyen pilihan raya


41/52

35

kepada mana-mana Mahkamah Tinggi yang mempunyai

bidang kuasa di tempat pilihan raya diadakan.

Dalam hal yang sama, jika ada mana-mana

pihak yang tidak berpuas hati dengan keputusan yang

dibuat oleh Hakim Mahkamah Tinggi, mereka boleh

mengemukakan rayuan di Mahkamah Persekutuan

dalam tempoh 14 hari dari tarikh keputusan dibuat.

Sebagai sebuah badan bebas yang

diamanahkan bagi mengendalikan sesuatu pilihan

raya, SPR tidak mempunyai apa-apa kuasa atau

sebarang hak untuk terlibat atau mempengaruhi

sebarang keputusan berkaitan petisyen yang

dikemukakan yang mana ia terletak sepenuhnya di

bawah kuasa Hakim Mahkamah Tinggi dan MahkamahPersekutuan.

18. ISU HAK UNTUK MEMANTAU PILIHAN RAYA

Peraturan-Peraturan Pilihan Raya (Penjalanan Pilihan

Raya) 1981 memperuntukkan hanya SPR diberi kuasa

untuk menentukan mereka yang boleh diberi

kebenaran untuk masuk ke kawasan larangan seperti


42/52

36

Pusat Penamaan calon, Pusat-pusat Mengundi dan

Pusat Penjumlahan Rasmi Undi. Dalam keadaan ini,

bagi mana-mana persatuan atau pertubuhan yang

berminat untuk menjadi pemerhati atau pemantau

bagi sesuatu pilihan raya, maka perlu mendapat

kebenaran dari SPR terlebih dahulu dan sebarang

kelulusan yang diberikan adalah tertakluk kepada apa-

apa peraturan dan garis panduan yang disediakan oleh

SPR bagi sesuatu pilihan raya bagi memastikan sesuatu

pilihan raya dapat berjalan dengan lancar tanpa

gangguan daripada mana-mana pihak.

Sehubungan ini, SPR pernah memberi

akreditasi kepada MAFREL sebagai pemerhati pilihan

raya semasa PRU-12 pada 8 Mac 2008, diikuti

kemudiannya dengan beberapa pilihan raya kecil yang

berlangsung dalam tahun 2009. Bagaimanapun,

MAFREL telah gagal mengemukakan beberapa laporan

pemantauannya sepertimana yang termaktub dalam

syarat-syarat pelantikan badan tersebut sebagai

pemerhati pilihan raya. Malah, MAFREL juga didapati

telah melanggar beberapa syarat lain yang telah

ditetapkan seperti membuat kenyataan mediamengenai pemerhatian pilihan raya tanpa


43/52

37

pengetahuan SPR. Ekoran dari kesalahan-kesalahan

tersebut, SPR telah tidak lagi melantik MAFREL

menjadi pemerhati pada beberapa pilihan raya kecil

yang berlangsung dalam tahun 2009 hingga ke awal

2011. SPR berpandangan, sesebuah badan pemerhati

pilihan raya mestilah bersifat non-partisan serta

mempunyai kredibiliti dan integritinya yang tersendiri.

Setakat ini, SPR belum bercadang untuk

membenarkan pemantau antarabangsa memantau

urusan penjalanan pilihan raya di negara ini

memandangkan SPR pada masa ini telah membenarkan

ejen calon yang bertanding untuk menyaksikan secara

telus proses pilihan raya yang berlangsung seperti

proses pengundian dan pengiraan undi.

19. ISU PILIHAN RAYA YANG BEBAS DAN ADIL

Semenjak merdeka 54 tahun yang lalu, Malaysia telah

mengamalkan sistem Demokrasi Berparlimen dan Raja

Berperlembagaan. Dengan kata lain, kita mempunyai

sistem, dasar dan undang-undang yang telah sekian

lama digariskan, yang perlu kita ikut dan patuh, untukmemastikan demokrasi dan hak-haknya dilaksanakan


44/52

38

mengikut kehendak rakyat terbanyak (the majority),

melalui keputusan suara mereka yang diwakilkan atau

Wakil Rakyat di dalam Parlimen.

Wakil rakyat pula dipilih melalui sistem pilihan

raya yang juga telah diasaskan semenjak 54 tahun

yang lalu, yang berteraskan kepada tiga prinsip utama

seperti berikut :-

(a) Berasaskan kepada sistem First PastThe Post ataupun majoriti mudah. Ini

bermakna mana-mana calon yang

memperoleh undi yang terbanyak akan

diisytiharkan sebagai calon yang

menang walaupun beliau hanya

mendapat kelebihan satu undimengatasi calon lawannya yang lain;

(b) Berasaskan kepada pemilihan seorangpewakilan bagi setiap bahagian pilihan

raya (Single Member Territorial

Representation) sama ada bagi

bahagian pilihan raya Parlimen atau


45/52

39

bahagian pilihan raya Dewan

Undangan Negeri (DUN); dan

(c) Berasaskan kepada sistem penyertaanpelbagai parti politik dan pihak-pihak

yang layak bertanding dalam sesuatu

pilihan raya (Multi Party Electoral

System).

SPR ditubuhkan mengikut Perkara 114

Perlembagaan Persekutuan. Perkara 113

Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan fungsi

utama SPR adalah seperti yang berikut:

(a) menjalankan pilihan raya umum keDewan Rakyat dan Dewan UndanganNegeri, dan menjalankan pilihan raya

kecil sekiranya berlaku kekosongan;

(b) menjalankan urusan pendaftaranpemilih dan semakan daftar pemilih;

dan


46/52

40

(c) membuat kajian dan persempadanansemula Bahagian-bahagian Pilihan

Raya Parlimen dan Negeri setiap tidak

kurang daripada lapan tahun selepas

tarikh siapnya urusan kajian dan

persempadanan semula yang

terdahulu.

Sebagai sebuah Suruhanjaya yang bebas,

keputusan SPR tidak dipengaruhi oleh sesiapapun.

Dalam melaksanakan fungsi-fungsinya, SPR

berlandaskan kerangka undang-undang yang sedang

berkuat kuasa sekarang seperti berikut;

(a) Perlembagaan Persekutuan (Perkara113-120);

(b) Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954(Akta 5);

(c) Akta Pilihan Raya 1958 (Akta 19);(d) Peraturan-peraturan Pilihan Raya

(Penjalanan Pilihan Raya) 1981;


47/52

41

(e) Peraturan-peraturan Pilihan Raya(Pendaftaran Pemilih) 2002; dan

(f) Peraturan-peraturan Pilihan Raya(Pengundian Pos) 2003.

Ketelusan SPR dalam menjalankan pilihan raya

boleh dilihat di berbagai-bagai peringkat seperti

ketelusan semasa proses penamaan calon, semasa

tempoh berkempen, semasa hari pengundian, semasa

proses pengiraan kertas undi dijalankan dan juga

semasa mengisytiharkan pemenang bagi parti yang

bertanding.

Dalam hal ini juga perlu disebut bahawa SPR

telah membuktikan kewibawaannya melalui

pengendalian 12 Pilihan Raya Umum (PRU) semenjak

tahun 1959. Ini termasuklah PRU Ke-12 pada Mac 2008

yang menyaksikan pihak pembangkang telah

memenangi 82 daripada 222 kerusi parlimen yang

dipertandingkan, di samping menguasai pemerintahan

empat buah Kerajaan Negeri yang baru selain

mengekalkan pemerintahan di Kelantan. Sementaraitu, daripada 16 Pilihan Raya Kecil yang diadakan


48/52

42

selepas PRU Ke-12 pula, lapan daripadanya telah

dimenangi oleh pihak pembangkang.

Kesemua ini meyakinkan rakyat bahawa sistem

pilihan raya yang diguna pakai sekarang adalah sistem

yang berwibawa (credible election), bebas dan adil.

Ini kerana, keputusan-keputusan pilihan raya telah

diterima secara sah (legitimate) oleh semua pihak

sama ada pihak Kerajaan mahupun pihak

pembangkang, yang telah membawa kepada

pembentukan kerajaan yang diiktiraf.

20. ISU PILIHAN RAYA PIHAK BERKUASA TEMPATAN

PERLU DIADAKAN SEMULA OLEH SPR

Fasal (4) Perkara 113 Perlembagaan Persekutuanmemperuntukkan bahawa undang-undang persekutuan

atau negeri boleh memberi kuasa kepada Suruhanjaya

Pilihan Raya untuk menjalankan pilihan raya selain

pilihan raya yang disebut dalam Fasal (1) Perkara 113

Perlembagaan Persekutuan.

Undang-undang persekutuan yang berkaitan

dengan pilihan raya kerajaan tempatan ialah Akta


49/52

43

Pilihan Raya Kerajaan Tempatan 1960 [Akta 473].

Bahagian V Akta 473 mempunyai peruntukan mengenai

kuasa SPR untuk menyelia pilihan raya bagi melantik

Anggota Majlis sesuatu pihak berkuasa tempatan.

Walau bagaimanapun, semua peruntukan berhubung

dengan pilihan raya kerajaan tempatan dalam Akta

473 telah dimansuhkan dan dihentikan kuat kuasanya

atau terhenti mempunyai kesan oleh subseksyen 15(1)

Akta Kerajaan Tempatan 1976 [Akta 171].

Dengan termansuh dan terhentinya kuat kuasa

dan kesan bagi apa-apa peruntukan berhubung dengan

pilihan raya kerajaan tempatan di bawah Akta 473,

seksyen 10 Akta 171 menghendaki keanggotaan

sesuatu Majlis Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dibuat

secara pelantikan (by appointment).

Jika mana-mana Kerajaan Negeri bercadang

untuk mengadakan semula pilihan raya Pihak Berkuasa

Tempatan (PBT), suatu keputusan dasar hendaklah

dibuat terlebih dahulu bagi menentukan sama ada

pilihan raya PBT hendak diadakan semula atau

sebaliknya. Walau bagaimanapun, bidang kuasa bagi

mana-mana negeri yang berkenaan adalah tertakluk


50/52

44

kepada Majlis Negara bagi Kerajaan Tempatan (MNKT)

(National Council for Local Government) yang

ditubuhkan mengikut perkara 95A Perlembagaan

Persekutuan. Berdasarkan kepada Perkara 95A

Perlembagaan Persekutuan, walaupun kerajaan

tempatan terletak di bawah bidang kuasa negeri

masing-masing, apa-apa perkara yang melibatkan

perubahan dasar dan perundangan mengenainya

adalah tertakluk kepada kelulusan MNKT.

Urus Setia

Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia


51/52

45


52/52

penjelasan isu pilihan raya

Documents