KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADUPILIHAN 3 (PERTANIAN)TINGKATAN 1

UNTUK KEGUNAAN KELAS TINGKATAN 1

SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN JENERI

TAHUN 2010

DISEDIAKAN OLEH

NOTA BERPANDU

ZAR®

EN. ZAIDAN BIN AB. RAHMANGURU SMK JENERI

BAB 1 ORGANISASI BENGKEL DAN

KESELAMATAN

1.1 PENGURUSAN BENGKEL DAN

KESELAMATAN

Organisasi bengkel merupakan satu

sistem pengurusan yang bertujuan

memastikan tugasan dapat dijalankan

dengan lancar.

Organisasi bengkel dapat memupuk

semaangat kerjasama antara guru dengan

murid dan mendedahkan murid kepada

pengurusan bengkel dan kecanggihan

teknologi yang digunakan.

Struktur Organisasi Bengkel

Formen bertindak sebagai ketua di

dalam bengkel dengan menyelaraskan kerja

amali, menerima arahan guru dan dibantu

oleh seorang penolong formen. Formen

2

ZAR®

bertugas untuk memastikan tugas setiap ahli

dijalankan dengan baik dan lancar serta

memastikan jadual tugas sentiasa

dikemaskini dan diikuti serta dipatuhi oleh

setiap ahli.

Carta Organisasi Bengkel Kemahiran

Hidup Bersepadu ( salin dari Buku Teks m/s

3)

Langkah-langkah Keselamatan

Mesti dipatuhi agar kemalangan

yang tidak diingni dapat dihindarkan.

AMALAN 4M

* Membersih

* Menyusun atur

* Mendisplin

* Menilai

Terdapat 4 jenis pemadam api, iaitu:

Jenis Digunakan untuk memadam

api/kebakaran

label

Air Kayu, plastic, sampah dan

kain

A

Buih Cat, petrol, gas dan thinner B

3

ZAR®

Debu

Kering

Semua jenis bahan ABC

Karbon

Dioksid

a

Cat, gas, petrol dan

peralatan elektrik

BC

Etika dan budaya kerja

Etika kerja bermaksud disiplin dan

sikap seseorang terhadap kerja yang

dilakukan seperti amanah, menepati masa,

bertanggungjawab dan patuh kepada

peraturan semasa menjalankan kerja amali.

Budaya kerja pula bermaksud cara

peradaban yang menjadi amalan semua ahli

dalam sesebuah organisasi

4

ZAR®

BAB 2 REKA BENTUK DAN PENGHASILAN

PROJEK

2.1 PENGENALAN

Reka bentuk bermaksudsusunan

bahan yang dirancang untuk penghasilan

produk atau impak yang mempunyai nilai

komersial untuk dipasarkan.

Teknologi pula bermaksud usaha

manusia dalam membuat pengajian dan

menimba pengetahuan untuk mencipta

pelbagai jenis alatan, sumber, teknik dan

system untuk kehidupan yang lebih selesa

dan moden.

2.2 FAKTOR REKA BENTUK

Faktor utama reka bentuk ialah:

(a) Fungsi

(b) Rupa bentuk

(c) Kesesuaian bahan

(d) Kaedah pembinaan

(e) Ketahanan

5

ZAR®

(f) Kos produk

(g) Kemasan

(h) Keselamatan

(i) Nilai komersial

2.3 JENIS BAHAN DAN PENGIKAT

Bahan

Jenis Pengikat

2.4 ALATAN TANGAN DAN MESIN

Alatan tangan

Mesin

2.5 PROSES REKA BENTUK

2.6 REKA BENTUK PROJEK

1.1 Pengenalpastian Masalah

1.2 Pemilihan Idea

1.3 Perekaan Projek

1.4 Pemilihan Reka Bentuk

1.5 Perancangan Pembinaan Projek

1.6 Pembinaan, Pengujianan dan

6

ZAR®

Pengubahsuaian Projek

1.7 Pendokumentasian

1.1 Pengenalpastian Masalah

Merupakan proses pertama dalam

proses reka cipta. Projek yang dibina dapat

menyelesaikan masalah yang dihadapi.

Langkah-langkah pengenalpastian masalah

adalah seperti berikut:

(a) Mengenalpasti masalah.

Keadaan sekeliling yang memberikan

tekanan, kesulitan, kepayahan dalam

melakukan sesuatu aktiviti atau kerja.

Masalah yang dikenalpasti haruslah

boleh dinyatakan dengan jelas dan

mampu diselesaikan.

(b) Mengumpul maklumat dan data.

Boleh dilakukan dengan cara-cara yang

berikut:

Pengalaman sendiri

Membuat soal selidik

Melakukan pemerhatian

Melayari internet

7

ZAR®

Bimbingan guru

Pembacaan dan penyelidikan

Lawatan belajar

(c) Menganalisis maklumat.

Untuk mendapat satu rumusan tentang

maklumat yang dicari. Kita perlu

mengkaji kelebihan dan kekurangan

tentang maklumat yang diperolehi.

Langkah ini menolong kita mencetus

idea baru untuk menyelesaikan masalah

yang dihadapi.

(d) Menyenaraikan idea penyelesaian

masalah.

Idea dicerna dengan aktiviti-aktiviti

seperti perbincangan kumpulan,

sumbangsaran, peta minda dan

membuat lakaran projek yang boleh

menyelesaikan masalah yang dihadapi.

1.2 Pemilihan Idea

Merupakan proses membuat pilihan

idea daripada idea-idea yang telah

disenaraikan. Faktor-faktor penting bagi

pemilihan idea ialah:

8

ZAR®

(a) Keupayaan kendiri

(b) Pengetahuan dan kemahiran sedia ada

(c) Kepentingan produk

(d) Cara pembuatan

(e) Mesra alam

(f) Bahan dan komponen

1.3 Perekaan Projek

Perekaan projek dapat dilakukan

dengan menggunakan lakaran, lukisan kerja

2D dan 3D atau mencari maklumat daripada

buku atau nota yang telah dihasilkan.

Dengan cara melakar beberapa reka bentuk

projek, ia dapat mencambahkan idea secara

grafik pada kertas isogrid atau kertas lukisan

dan memberi gambaran yang lebih jelas

tentang reka bentuk projek yang ingin

dihasilkan.

1.4 Pemilihan Reka Bentuk

Semasa menilai dan memilih konsep

reka bentuk, faktor-faktor berikut harus

dititikberatkan:

(a) Fungsi

9

ZAR®

(b) Rupa bentuk

(c) Kesesuaian bahan

(d) Kaedah Pembinaan

(e) Ketahanan

(f) Kos

(g) Kemasan

(h) Keselamatan

(i) Nilai Komersial

Terjemahkan konsep reka bentuk

yang dipilih kepada lukisan unjuran

ortografik untuk menunjukkan bentuk, saiz

dan dimensi dengan lebih terperinci dan

tepat.

10

ZAR®

1.5 Perancangan Pembinaan Projek

Melibatkan aspek perancangan

penggunaan bahan, alatan, jadual kerja dan

pengiraan kos pengeluaran.

(a) Penggunaan bahan.

(b) Penggunaan alatan.

(c) Jadual kerja

Melibatkan bilangan hari/minggu

digunakan untuk menyiapkan

projek.

(d) Pengiraan Kos Pengeluaran

Kos Bahan

- Jumlah harga semua bahan

yang digunakan untuk

menyiapkan 1 atau 100 unit

projek.

Kos Upah

11

ZAR®

- Jumlah tenaga kerja (pekerja)

yang digunakan.

- Formula kiraan :-

- Kadar Upah X Bilangan Jam

Bekerja X Bilangan Pekerja

Kos Overhead

- Penggunaan bil Air dan

Elektrik.

Kos Pengeluaran

- Kos Bahan + Kos Upah + Kos

Overhead

12

ZAR®

1.6 Pembinaan, Pengujianan dan

Pengubahsuaian Projek

Proses yang terlibat:

(a) Mengukur, menanda dan memotong:

Proses mengukur – proses mengambil ukuran

daripada lukisan kerja.

Proses menanda – proses memindahkan

ukuran ke atas bahan yang ingin digunakan.

Proses memotong – melibatkan kerja

memotong bahagian yang tidak diperlukan.

(b) Membina dan mencantum projek:

Merupakan kerja-kerja menyambungkan

bahan-bahan dengan cara menggam,

memaku, meribet atau membuat tanggam.

(c) Memeriksa dan menguji sambungan dan

pemasangan:

Sambungan yang telah dibuat harus diperiksa

untuk memastikan bahagian-bahagian

dicantum adalah lengkap dan kemas.

(d) Membuat kemasan:

Kemasan dengan menggunakan syelek,

13

ZAR®

tepung penyumbat, cat atau pelekat.

(e) Menguji dan menilai projek

Projek akan diuji untuk melihat sama

ada projek tersebut berfungsi atau tidak

dan dapat menyelesaikan masalah yang

dihadapi.

1.7 Pendokumentasian

Pendokumentasian merupakan

proses menghasilkan satu laporan bertulis

yang mengandungi maklumat tentang projek

dalam bentuk folio.

Tujuan pendokumentasian hasil

reka cipta adalah:-

(a) memberi maklumat tentang hasil

ciptaan.

(b) sebagai bukti penghasilan projek untuk

mendapatkan paten daripada pihak

yang berkenaan.

(c) sebagai bahan asas rujukan

penyelidikan dan penghasilan projek.

(d) memberi keyakinan kepada pihak

pengeluar untuk mengeluarkan

produk secara komersial.

14

ZAR®

(e) Menentukan strategi pemasaran.

Proses mengumpul dan merekod

maklumat perlu dibuat sepanjang proses

reka cipta dan disusun dengan teratur dan

kemas.

Maklumat-maklumat yang perlu ada

dalam dokumentasi ialah:

(a) Tajuk projek.

(b) latar belakang projek.

(c) Matlamat dan objektif.

(d) Deskripsi projek.

(e) Rujukan dan bibliografi.

(f) Lampiran.

Persembahan projek perlu dilakukan

untuk tujuan-tujuan berikut:

(a) menerangkan ciri-ciri projek.

(b) menyatakan proses reka cipta.

(c) menyatakan masalah-masalah yang

dihadapi.

(d) memberi maklumat tepat tentang

projek.

(e) mendapat maklum balas daripada guru

15

ZAR®

dan rakan sekelas.

(f) Memperbaiki mutu produk.

BAB 2 ELEKTRIK

2.1 Mengira Kos Tenaga Elektrik

Meter kilowatt jam berfungsi untuk

menyukat kuantiti tenaga elektrik yang telah

digunakan di rumah atau premis pengguna.

Meter yang biasa digunakan ialah meter jenis

digital. Sukatan dibuat dalam kilowatt jam

Meter ini mempunyai digit bagi nilai

10 000, 1 000, 100, 10 dan 1.

Bacaan meter ini diambil terus

daripada digit pada meter dari sebelah kiri

ke kanan. Nombor di kanan sekali tidak perlu

dibaca kerana nilai digit itu adalah dalam

bentuk perpuluhan.

6 3 7 4 2 8

10000 1000 100 10 1 1/10

Bacaan Meter di atas ialah 63 742

Unit tenaga elektrik yang digunakan

dalam sebulan dapat diketahui dengan

mencari perbezaan antara bacaan meter

16

ZAR®

bulan semasa dengan bacaan meter bulan

sebelumnya.

Kadar tarif merupakan kadar

bayaran bagi unit-unit tenaga elektrik. Kadar

tarif berbeza mengikut jenis penggunaan.

Jumlah bayaran yang dikenakan

bagi penggunaan tenaga elektrik ditentukan

oleh Tenaga Nasional Berhad (TNB) mengikut

kadar tarif yang ditetapkan.

Pengiraan bil elektrik adalah seperti

berikut:

(a) Mengira jumlah unit tenaga elektrik

yang digunakan.

Bacaan meter bulan semasa 63728 unit

Bacaan meter bulan dahulu - 63468 unit

Jumlah unit tenaga elektrik 260 unit

(b) Mengira kos tenaga elektrik

Jumlah kos yang dikenakan dengan

mendarabkan jumlah unit tenaga

elektrik yang digunakan dengan

kadar tarif.

Bagi 200 unit pertama: 200 x RM 0.218=RM 43.60

Bagi 60 unit berikutnya: 80 x RM 0.258=RM 15.58 +

RM 59.08

17

ZAR®

2.2 Pengenalan Motor Arus Terus (DC-Direct

Current)

Motor merupakan pengubah tenaga

yang menukarkan tenaga elektrik kepada

tenaga sawat atau tenaga kinetik.

Plat perincian motor biasanya

dilekatkan pada bahagian luar badan motor.

Plat perincian motor memberi maklumat

tentang jenis arus, voltan, putaran per minit

dan kuasa.

Terdapat dua jenis motor iaitu

motor AC atau motor arus ulang-alik dan

motor DC atau motor arus terus. Motor yang

menggunakan arus terus DC dikenali sebagai

motor arus terus atau motor DC. Sumber

tenaga elektrik bagi motor DC ialah bateri.

Motor yang menggunakan arus

ulang alik AC untuk berfungsi dikenali

sebagai motor arus ulang alik atau motor AC.

Sumber tenaga elektrik bagi motor AC ialah

18

ZAR®

sesalur bekalan.

Bahagian-bahagian utama dalam

motor DC ialah:

(a) angker (gegelung):

Angker ialah gegelung yang berputar

antara dua magnet kekal yang

terdapat di dalam motor. Kedua-dua

hujung dawai angker disambungkan

kepada komutator yang bersentuhan

dengan berus karbon. Apabila arus

elektrik mengalir melalui angker

(gegelung), suatu medan magnet akan

terhasil di sekeliling angker. Saling

tindakan antara medan magnet kekal

dengan medan magnet angker

menghasilkan suatu daya putaran.

Daya putaran ini akan memutarkan

angker.

(b) magnet kekal:

Magnet kekal dipasang pada kerangka

utama.

19

ZAR®

(c) rangka utama:

Rangka utama juga dikenali sebagai

yoke. Rangka utama berfungsi

sebagai penyokong kepada bahagian-

bahagian lain.

(d) berus karbon:

Berus karbon berfungsi untuk

menyambungkan bekalan arus dari

litar luar kepada angker.

(e) komutator atau penukartertiban:

Komutator merupakan gelang terbelah

dua yang dipasang pada angker.

Komutator berfungsi untuk

membolehkan arus dalam angker

bertukar arah supaya putaran hanya

berlaku dalam satu arah sahaja, iaitu

sama ada ikut arah pusingan jam

atau lawan arah pusingan jam.

Arah putaran motor DC boleh

20

ZAR®

ditentukan dengan menggunakan peraturan

tangan kiri Fleming.

Kuasa bekalan elektrik, bilangan

lilitan dalam angker, kekuatan medan

magnet kekal akan mempengaruhi kelajuan

putaran motor DC.

Arah pusingan motor boleh

diterbalikkan dengan menyongsangkan

sambungan punca bekalan elektrik.

Sistem mekanisme penghantaran kuasa

motor DC menggunakan kuasa motor untuk

melakukan pelbagai kerja mekanikal.

BAB 3 ELEKTRONIK

21

ZAR®

3.1 Nama, Simbol dan Fungsi Komponen:

(a) Litar Bersepadu (IC):

Litar bersepadu terdiri daripada

gabungan komponen-komponen

eletronik seperti transistor, diod,

perintang dan kapasitor yang

diperbuat daripada bahan

semikonduktor yang akan

membentuk suatu litar lengkap atau

separa lengkap dan dimuatkan

dalam satu kepingan silicon yang

bersaiz kecil yang dinamakan cip

silicon atau cip mikro (serpihan)

Litar elektronik yang padat dan kecil

pada cip silicon dikenali sebagai litar

bersepadu atau singkatannya I.C.

(Integrated Circuit).

Perumah plastic atau logam

digunakan untuk menutup cip silicon

daripada rosak.

Wayar emas biasanya digunakan

untuk menyambung litar bersepadu

pada cip silicon kepada pin-pin I.C.

22

ZAR®

Setiap pin digunakan untuk

menyambungkan I.C dengan litar

luar.

Bentuk IC bergantung kepada fungsi

dan jumlah pin yang terdapat pada

komponen tersebut.

Tanda separa bulat dinamakan takik

(notch) dan titik pada permukaan I.C

berfungsi membantu mengenalpasti

nombor bagi pin.

Maklumat I.C boleh diperolehi

daripada lembaran data yang

dikeluarkan oleh pengilang.

Langkah-langkah keselamatan

penggunaan I.C :

i. Pastikan I.C tidak berada di dalam

soket I.C semasa memateri pin

soket I.C pada bod litar.

ii. Pastikan pematerian hanya

dilakukan pada pin soket I.C.

iii. Pasangkan I.C ke dalam soket I.C

selepas menyelesaikan kerja

pematerian selesai.

23

ZAR®

iv. I.C hendaklah disimpan di dalam

bekas plastic antistatic atau

dibenamkan pin I.C pada span

untuk mengelakkan pin daripada

bengkok.

(b) Suis Mikro:

Merupakan sejenis suis yang boleh

berfungsi sebagai suis tekan buka

atau suis tekan tutup. Suis mikro

mempunyai tiga kaki atau tamatan,

kaki COM (common), NO (normally

open) dan kaki NC (normally close).

Suis mikro berfungsi sebagai suis

tekan tutup apabila pematerian

dilakukan pada kaki COM dan NO.

apabila tuil penolak ditekan, arus

akan mengalir dalam litar dan

apabila tuil penolak dilepaskan, arus

akan berhenti mengalir.

Suis akan berfungsi sebagai suis tekan

buka apabila pematerian dilakukan

pada kaki COM dan NC. Apabila tuil

24

ZAR®

penolak tidak ditekan, arus akan

mengalir dalam litar dan arus akan

berhenti mengalir apabila tuil

penolak ditekan.

(c) Mikrofon:

Mikrofon menukarkan gelombang

bunyi kepada arus elektrik dan

seterusnya ditinggikan dengan

penguat dan dihantar ke pembesar

suara.

Jenis-jenis mikrofon yang biasa

digunakan:

i. Mikrofon jenis karbon.

ii. Mikrofon jenis gegelung bergerak.

iii. Mikrofon jenis pemuat.

(d) Speaker / Pembesar suara

Pembesar suara berfungsi untuk

menukarkan tenaga elektrik kepada

tenaga bunyi. Pembesar suara

dilabelkan dengan nilai impedans

25

ZAR®

dan kadaran kuasa.

Nilai impedans dinyatakan dalam unit

ohm dan kadaran kuasa pula

dinyatakan dalam unit watt.

Bahagian-bahagian utama pembesar

ialah magnet kekal, kerangka,

diafragma, gegelung dan tamatan.

Gegelung dililitkan pada kertas keras

berbentuk silinder dan dilekatkan

pada hujung diafragma. Gegelung

ditempatkan dalam sel udara pada

magnet kekal. Sel udara ialah ruang

antara magnet kekal dan gegelung

yang berfungsi memberi ruangan

untuk gegelung bergetar.

Kerangka berfungsi untuk memegang

diafragma supaya tidak tertanggal.

3.2 Membaca dan Menterjemah Lukisan

Skematik:

Lukisan skematik ialah lukisan yang

menggambarkan susunan dan

kedudukan komponen-komponen

elektronik bagi suatu projek.

26

ZAR®

Lukisan bergambar menunjukkan

susun atur komponen-komponen

sebenar pada bod litar.

3.3 Penghasilan projek:

Langkah-langkah penghasilan projek:

i. Membentuk kaki komponen.

ii. Memasang komponen

berpandukan lukisan skematik

atau lukisan bergambar.

iii. Menyemak semula kedudukan

komponen berpandukan lukisan

skematik atau lukisan bergambar.

iv. Memateri semua kaki atau

tamatan komponen.

v. Memotong kaki komponen yang

berlebihan dengan kemas.

vi. Menguji projek yang telah siap

dan membuat pembaikan jika

perlu.

vii. Membersihkan dan menyimpan

semua alatan tangan dan bahan.

27

ZAR®

BAB 4 TEMPAT KEDIAMAN

Tempat kediaman merupakan

tempat tinggal yang dapat memberikan

perlindungan dan keselamatan kepada ahli

keluarga. Rumah dan asrama adalah contoh

tempat kediaman.

28

ZAR®

4.1 Ruang Tempat Kediaman

Jenis ruang dan contoh ruang adalah seperti dalam jadual di

bawah:

Jenis ruang Fungsi Ruang

Ruang Sosial

Contoh:

Ruang tamu

Bilik makan

Bilik istirehat

Bilik makan

Melayan tetamu.

Tempat berehat.

Berinteraksi antara ahli

keluarga.

Menjamu selera.

Ruang Kerja

Contoh:

Dapur

Tempat

mendobi

Garaj

Aktiviti menyedia dan

memasak makanan.

Aktiviti membasuh dan

mengosok pakaian.

Aktiviti penyelenggaraan

dan pembersihan kereta.

Ruang

Persendirian

Contoh:

Bilik tidur

Tandas dan

bilik mandi

Tempat berehat.

Tempat mengemas dan

membersihkan diri.

29

ZAR®

4.2 Keselesaan Tempat Kediaman

Keselesaan tempat kediaman

diperngaruhi oleh:

(a) Pengudaraan

Pengudaraan boleh diperolehi

melalui:-

- tingkap, pintu, kekisi.

Pengudaraan dapat dipertingkatkan

dengan penggunaan:-

- Kipas, alat penyaman udara.

Penggunaan alat penapis udara dapat

menjamin pengudaraan yang baik

untuk kesihatan.

(b) Pencahayaan

Pencahayaan Am

- Contoh: Lampu pendarflour

dan mentol.

Pencahayaan Langsung

- Contoh: Lampu Meja

Pencahayaan Tidak langsung

- Contoh: Lampu hiasan dinding

(c) Skema Warna

Skema warna boleh dibahagi kepada:-

30

ZAR®

Skema

warna

Contoh Kesan

Warna

Lembu

t

Hijau

muda

Merah

jambu

Ruang kecil kelihatan

besar.

Siling rendah kelihatan

tinggi.

Mewujudkan suasana

sejuk. dan harmoni

Warna

terang

Merah

Kuning

Ruang yang kecil

kelihatan besar.

Siling rendah kelihatan

tinggi.

Mewujudkan suasana

yang ceria dan riang.

Warna

gelap

Perang

Hitam

Ruang yang besar

kelihatan kecil

Siling tinggi kelihatan

rendah.

Mewujudkan suasana

tenang dan redup.

(d) Lantai dan penutup lantai

Pemilihan lantai dan penutup lantai

adalah bergantung kepada jenis

ruang dan fungsi ruang.

31

ZAR®

Ciri-ciri penutup lantai yang baik

ialah:-

- memberi kepanasan kepada

lantai.

- Melindungi lantai.

Contoh lantai dan penutup lantai:-

Lantai Penutup lantai

Jubin

Terazo

Mozek

Parquet

Permaidani

Linoleum

Tikar buluh

Tikar plastik

Tikar Mengkuang

(e) Alatan dan Kelengkapan

Pilih alatan dan kelengkapan rumah

yang sesuai dengan fungsi dan saiz

ruang.

(f) Keselamatan

Perkara-perkara penting perlu diambil

kira ialah:

- Susun atur alatan dan

kelengkapan supaya tidak

menghalang laluan.

32

ZAR®

- Peralatan elektrik dan peralatan

tajam digunakan dengan cara

yang betul dan disimpan di

tempat yang selamat.

- Alat pemadam api disediakan

untuk memadamkan kebakaran

kecil.

4.3 Penjagaan Tempat Kediaman

Pembersihan tempat kediaman

dilakukan secara:-

(a) Harian:-

Kerja ringan dan tidak memerlukan

masa yang banyak.

Dilakukan setiap hari.

Kerja yang dilakukan secara harian

ialah menyapu lantai dan

membuang sampah.

(b) Mingguan:-

Dilakukan pada hujung minggu

yang memerlukan masa dan tenaga

yang banyak.

Antara contoh pembersihan

mingguan ialah mengemop lantai

33

ZAR®

dan mengelap tingkap.

(c) Berkala:-

Memerlukan tenaga dan masa yang

banyak.

Dilakukan sekali-sekala sahaja.

Biasanya dilakukan pada musim

perayaan seperti kerja membuang

sawang dan menggilap lantai.

Alat dan agen pencuci digunakan

untuk memudahkan kerja pembersihan

tempat kediaman.

4.4 Susun Atur Alatan dan Kelengkapan

Faktor yang perlu diberi perhatian

semasa menyusun atur alatan dan

kelengkapan adalah seperti:-

(a) Saiz ruang

(b) Saiz perabot

(c) Skema warna

(d) Keceriaan

(e) Keselamatan

(f) Kumpulan ahli keluarga

Alatan dan kelengkapan yang perlu

diambil kira semasa menyusun atur alatan

34

ZAR®

dan kelengkapan adalah seperti berikut:-

(a) Meja kerja

Diletakkan berhampiran sink dan

dapur untuk mengurangkan

pergerakkan.

Mempunyai ketinggian yang dapat

memudahkan kerja.

(b) Sink

Diletakkan berhampiran tingkap

untuk pengudaraan dan

pencahayaan yang baik.

Diletakkan jauh daripada dapur

memasak untuk mengelakkan

percikkan air.

(c) Peti sejuk

Diletakkan berhampiran meja kerja.

Diletakkan jauh daripada haba

dapur memasak merosakkan peti

sejuk.

(d) Dapur masak

Diletakkan berhampiraan sink dan

meja untuk mengurangkan

pergerakkan.

35

ZAR®

Diletakkan jauh daripada tingkap,

pintu dan laluan untuk mengelakkan

kemalangan.

Contoh bentuk susun atur dapur:-

Bentuk “T”, “L”, “U”, “H”.

BAB 5 LANDSKAP

5.1 Pengenalan Landskap

Landskap bermaksud segala usaha

untuk memelihara alam sekitar dan

keindahanya supaya manusia dapat hidup

dengan lebih selesa dan harmoni.

Kepentingan landskap terhadap

kehidupan adalah seperti berikut:-

(a) Ekonomi

Mewujudkan peluang dalam bidang

perniagaan.

Mewujudkan lebih peluang

pekerjaan.

36

ZAR®

Memajukan sektor pelancongan.

(b) Alam sekitar

Mengawal perubahan suhu yang

ekstrem.

Mengelakkan hakisan tanah.

Mengurangkan pencemaran bunyi.

Membekalkan oksigen.

(c) Estetika

Meningkatkan keindahan dan

kecantikan sesuatu tempat.

Merangsangkan deria manusia dan

memberi ketenangan jiwa.

5.2 Tanaman Dalam Landskap

Kumpulan tanaman yang biasa

digunakan sebagai tanaman landskap ialah:-

(a) Pokok bunga semusim

Mempunyai hayat kurang daripada

setahun dan berbunga sekali

sahaja.

Contoh:- bunga matahari, bunga

marigold.

(b) Pokok renek

Mempunyai banyak cabang dahan

37

ZAR®

berdekatan dengan aras tanah.

Contoh:- bunga kertas, bunga tahi

ayam.

(c) Pokok hiasan

Mencantikkan kawasan landskap.

Penanda untuk menarik perhatian.

Contoh:- pokok penaga lilin,

Drasina.

(d) Pokok naungan

Memberi teduhan.

Tumbuhan meredang.

Kanopi padat.

Contoh:- pokok Khaya, pokok

Akasia.

(e) Pokok memanjat

Mempunyai sulur yang berpaut

pada sokongan.

Contoh:- pokok bunga melur dan

pokok nyonya makan sireh.

(f) Pokok palma

Tumbuh berumpuan atau berbatang

tunggal.

Contoh:- palma merah, pinang

38

ZAR®

kuning.

(g) Pokok lendair

Tidak mempunyai tisu berkayu di

bahagian sokongan seperti batang.

Contoh:- pokok pilea.

(h) Pokok herba

Tumbuhan yang ditanam untuk

mendapatkan unsur warna

kehijauan.

Pokok herba juga digunakan untuk

membuat ubat tradisional.

Contoh:- lidah buaya dan resam

batu.

(i) Pokok paku-pakis

Tumbuhan hijau yang tidak

berbunga.

Contoh:- cekur manis dan misai

kucing.

(j) Pokok penutup bumi

Ditanam untuk mengawal rumpai,

hakisan tanah serta menceriakan

kawasan seperti taman permainan dan

lereng bukit.

Contoh:- rumput tikar dan rumput

39

ZAR®

bermuda.

Antara fungsi tanaman landskap ialah:-

(a) Memberi perlindungan dan teduhan

(b) Membentuk ruang

(c) Mengarah pergerakkan

(d) Melembutkan pemandangan

(e) Mengurangkan kebosanan

5.3 Reka Bentuk Taman Mini

Tanaman mini merupakan landskap

yang dibuat dalam saiz yang bersesuaian.

Prinsip reka bentuk adalah:-

(a) Keringkasan

Sesuatu gubahan haruslah ringkas

dan mudah difahami.

Pilih elemen yang perlu sahaja.

(b) Keanekaan

Dapat mewujudkan daya tarikan

sesuatu reka bentuk.

Mengelakkan rasa jemu.

Guna elemen yang berlainan.

(c) Turutan

Perubahan yang berperingkat-

peringkat.

40

ZAR®

Contoh:- tekstur, warna, ketinggian.

(d) Skala

Hubungan antara saiz sesuatu

tumbuhan yang lain dan

keseluruhan ruangan.

Menentukan samada sesuatu reka

bentuk mencapai kesatuan atau

tidak.

(e) Penumpuan

Titik tumpuan dalam sesuatu reka

bentuk.

Guna tekstur yang kasar, bentuk

yang unik dan warna yang menarik.

(f) Keseimbangan

Mewujudkan keadaan yang stabil.

2 jenis keseimbangan:-

- Keseimbangan formal.

- Keseimbangan tidak formal.

Melukis simbol tanaman dan elemen

landskap.

Simbol tanaman - ms 226 ( Rajah

1.17)

Simbol binaan – ms 226 ( Rajah

41

ZAR®

1.18)

Lakaran kasar kedudukan setiap

elemen yang diperlukan, susunan ruang dan

keluasan ruang dalam sesuatu reka bentuk

landskap dikenali sebagai gambar rajah buih.

Pelan induk reka bentuk taman mini

perlu disediakan selepas penyeliaan gambar

rajah buih.

Lakaran pendangan perspektif

disediakan dengan cara:-

(a) Pandangan perspektif satu titik.

(b) Pandangan perspektif dua titik.

42

ZAR®

5.4 Membina Taman Mini

Taman mini dibina untuk

menambahkan keceriaan di sekelilingnya.

Terdapat beberapa jenis taman mini seperti:-

(a) Taman mini di dalam bekas terbuka.

(b) Taman mini di tapak.

(c) Taman mini di dalam bekas tertutup.

Taman mini di dalam bekas terbuka

digunakan sebagai hiasan dalaman tetapi

tumbuhan di dalam memerlukan penjagaan

rapi untuk mengekalkan saiz tumbuhan.

Langkah-langkah untuk membina

taman mini di dalam bekas terbuka adalah

seperti berikut:-

(a) Memilih bekas.

(b) Menyediakan bekas.

(c) Memasukkan medium penanaman.

(d) Membentuk permukaan medium.

Taman mini di tapak dibina

dikawasan yang terhad, biasanya taman mini

43

ZAR®

jenis ini dibina di ruang legar halaman depan

dan belakang rumah atau taman rekreasi.

Langkah-langkah membina taman

mini di tapak ialah:-

(a) Memilih tapak.

(b) Menyediakan kawasan.

(c) Membentuk permukaan tanah.

(d) Menyusun dan menanam.

Taman mini di dalam bekas tertutup

juga dikenali sebagai terrarium. Tanaman di

dalam bekas tertutup hidup dengan kitaran

proses semulajadi.

Langkah-langkah membina taman

mini di dalam bekas tertutup ialah:-

(a) Memilih bekas

Pilih bekas lutsinar yang

membolehkan tumbuhan

memperoleh cahaya matahari.

(b) Menyediakan bahan

Gunakan batu kelikir sebagai

lapisan atas.

(c) Menyediakan bekas

Bersihkan dan keringkan bekas.

44

ZAR®

(d) Menyediakan medium penanaman

Medium pemasuan dengan nisbah

7:3:2 atau 3:2:1 sesuai digunakan.

(e) Memasukkan medium ke dalam bekas

Menggunakan corong atau sudip

tangan.

5.5 Penyelenggaraan

Aktiviti penyelenggaraan landskap

di bekas terbuka.

5 aktiviti kerja. (ms 240-241)

Aktiviti penyelenggaraan landskap

di bekas tertutup.

4 aktiviti kerja. (ms 242)

45

ZAR®

BAB 6 PERNIAGAAN DAN

KEUSAHAWANAN

6.1 Konsumerisme

6.1.1 Pengguna dan Konsumerisme

Pengguna atau konsumer ialah

individu yang menggunakan barang,

perkhidmatan dan sumber alam sekitar.

Kepenggunaan atau konsumerisme

merupakan segala kegiatan yang dilakukan

oleh pengguna untuk menjaga hak dan

kepentingan mereka.

6.1.2 Hak dan Tanggungjawab

Pengguna

(a) Hak pengguna.

i Hak mendapat keperluan asas.

ii Hak mendapat keselamatan.

iii Hak mendapat maklumat.

iv Hak membuat pilihan.

v Hak bersuara.

vi Hak mendapat pendidikan

kepenggunaan.

vii Hak mendapat ganti rugi.

viii Hak mendapat alam sekitar yang

46

ZAR®

sihat dan selamat.

(b) Tujuan dan kepentingan menjaga hak

sebagai pengguna.

i Menjadi pengguna yang tidak mudah

ditipu.

ii Tidak berlaku penyelewengan oleh

pengeluar.

iii Menjadi individu bermaklumat.

iv Menjadi ahli masyarakat yang bersatu

padu dan berwibawa.

(c) Tanggungjawab Pengguna terhadap diri

sendiri.

i Membeli secara rasional dan bijak.

ii Membuat belanjawan diri.

iii Penglibatan dan tindakan.

iv Kesedaran mengkritik.

(d) Tanggungjawab pengguna terhadap

masyarakat.

i Bersatu padu dan bekerjasama.

ii Tanggungjawab sosial.

iii Menjaga alam sekitar dan alam semula jadi.

6.1.3 Tanggungjawab Pengeluar

kepada Pengguna

47

ZAR®

(a) Tanggungjawab

i Harga berpatutan.

ii Kuantiti yang tepat.

iii Produk berkualiti.

iv Selamat digunakan.

v Maklumat yang tepat.

vi Mesra alam.

(b) Bentuk penyelewengan

i Harga barang yang tidak stabil.

ii Kegiatan menyorok barang.

iii Barang yang berkualiti rendah.

iv Barangan yang membahayakan

pengguna.

v Timbangan dan sukatan yang tidak

tepat.

vi Maklumat yang mengelirukan.

(c) Cara membuat aduan

i Aduan secara terus.

ii Aduan bertulis.

6.1.4 Peranan Persatuan Pengguna

dan Kerajaan

Persatuan pengguna ialah sebuah

48

ZAR®

persatuan sukarela (NGO) yang ditubuhkan

bertujuan untuk melindungi hak dan

kepentingan pengguna.

Contoh persatuan:- CAP,

SCA,CANS,FOMCA, CAKE.

Peranan persatuan pengguna ialah:-

(a) Menerima dan menyiasat aduan.

(b) Menyebarkan maklumat.

(c) Menjalankan kajian dan penyelidikan.

(d) Memberi pendidikan kepenggunaan.

(e) Memberi bantuan dan khidmat nasihat.

Peranan kerajaan ialah:-

(a) Menggubal undang-undang.

(b) Menguatkuasakan undang-undang.

(c) Menyelaras kepentingan pengguna.

Hak Pengguna dalam peruntukkan

undang-undang.

(a) Akta Perihal Dagangan 1972 (Pindaan

1982).

(b) Akta Kawalan Harga 1946 (Pindaan)

(c) Ordinan Menjual Makanan dan Dadah

1952 (Pindaan 1983).

(d) Akta Timbang dan Sukat 1972.

49

ZAR®

(e) Akta Kawalan Bekalan 1962 (Pindaan

1973).

(f) Peraturan Makanan 1985.

(g) Akta Sewa Beli 1967.

(h) Akta Elektrik 1973.

(i) Akta Label 1980.

Bentuk perlindungan pengguna.

(a) Pendidikan kepenggunaan yang dijalankan

dari semasa ke semasa oleh pihak kerajaan

atau persatuan pengguna.

(b) Undang-undang yang digubal oleh kerajaan

dan dikuatkuasakan oleh Agensi kerajaan.

(c) Penubuhan persatuan.

Penerimaan masyarakat terhadap

gerakan Konsumerisme boleh dinilai dengan cara:-

(a) Membuat soal selidik.

(b) Mengadakan pameran kepenggunaan atau

konsumerisme.

(c) Mengadakan ceramah kepenggunaan.

50