UTUSAN MALAYSIA

SELASA5 SEPTEMBER 2006

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006MUKA 12

Oleh MMOOHHDD KKHHUUZZAAIIRRII IISSMMAAIILL

SSAALLAAHH satu cabang pertanianyang banyak menyumbang kepadapenjanaan ekonomi terutamanya dipasaran antarabangsa ialah sektorikan hiasan.

Ia jelas terbukti menerusi jumlaheksport negara ikan hiasan kepasaran antarabangsa yang ketika iniberjumlah hampir 95 peratus man-akala selebihnya di beli oleh pengge-mar dalam negara.

Menyedari potensi tinggi sektor iniselain permintaannya yang semakinmeningkat saban tahun, kerajaanmenerusi pelbagai agensi tampil den-gan beberapa pendekatan bertujuanmenggiatkan lagi perkembangan sek-tor ini.

Antaranya menerusi pengukuhandan penerokaan pasaran baru yangbanyak dibantu dan dimainkan per-anan oleh Lembaga PemasaranPertanian Persekutuan (FAMA).

Ketika ini, terdapat kira-kira 30pengusaha ikan hiasan yang diberibantuan infrastruktur dan pasaranoleh FAMA di seluruh negara terma-suk Selangor, Johor, Perak, PulauPinang, Negeri Sembilan dan Melaka.

Menurut Pengarah BahagianTernakan dan Akuakultur FAMA,Mohari Maharal, dengan statusnegara sebagai pengeluar utama ikanhiasan di Asia Tenggara, kelebihan itupastinya menjanjikan banyak keun-tungan bukan sahaja kepada pen-gusaha malah lebih penting kepadanegara.

“Sebagai contoh pada 2004, pen-geluaran ikan hiasan dalam negaramencecah sehingga RM106 jutadan dieksport ke negara-negara

utama seperti Hong Kong, Je-pun, Itali, Australia, Jerman

dan United Kingdom,’’ ka-tanya ketika ditemui di

pejabatnya di KualaLumpur, baru-

baru ini.

Bagi memastikan kesinambunganpenguasaan pasaran antarabangsajelas Mohari, FAMA turut merangkapelbagai pendekatan dalam memban-tu penternak-penternak ikan hiasandi negara ini.

Antaranya dengan melahirkanpengeksport ikan hiasan tempatanyang berkaliber dan mampu me-masarkan sendiri ikan hiasan kepasaran antarabangsa.

Ini kerana kebanyakan ikan hiasanyang diusahakan oleh penternak tem-patan ketika ini di eksport ke pasaranantarabangsa melalui Singapura.

Keadaan itu disebabkan oleh ke-

lebihan pengusaha ikan hiasan dinegara berkenaan yang mempunyaijaringan pasaran antarabangsa yanglebih meluas selain jalinan kerjasamatradisi di antara dua negara.

Pendekatan lain yang ketika inisedang diusahakan FAMA termasukmengadakan jaringan kerjasama atauperkongsian bijak dengan negara-negara pengekport bagi memastikanikan-ikan hiasan tempatan dapatmenembusi pasaran negara-negaraberkenaan dengan mudah.

Ia amat penting dalam membantumembina penjenamaan ikan hiasanMalaysia sekali gus menggalakkan

urusan jual beli secaralangsung di samp-

ing memudahkanusaha menembusipasaran antara-bangsa baru se-perti di Rusia,Timur Tengahdan Amerika Sya-rikat.

Namun ujarMohari, apa yanglebih penting ialahpenternak ikanhiasan perlu lebihagresif menyertaiekspo, persida-ngan atau seminarsama ada di dalamatau luar negara.

Selain dapatmempromosikanikan-ikan hiasanmereka, penyerta-an dalam aktivitisedemikian jugamembuka peluang

kepada penternak ini mendapatkansebanyak mungkin maklumat danteknologi terkini yang boleh mem-bantu memperkembangkan lagiperusahaan yang dijalankan.

“Malah, FAMA turut mengadakanaktiviti sedemikian tahun lalu iaituSeminar dan Ekspo Industri Ikan danHaiwan Kesayangan di Johor Bahruyang mana ia berjaya menarik kira-kira 200 orang penternak menyer-tainya.

“Sambutan menggalakkan yangditerima juga menyebabkan kita mer-ancang mengadakan satu lagi eksposeumpamanya pada Disember depankali ini dengan lebih besar lagi diPulau Pinang,’’ ujarnya.

Melihat sektor ini secara keselu-ruhannya, Mohari berkata, ia lebihbanyak diusahakan oleh kaum bukanbumiputera namun tidak bermaknapenternak Melayu tidak mampumengusahakannya.

Usahawan bumiputera ini ujar beli-au perlu lebih bersungguh-sungguhuntuk bersaing dan menjalankan pro-jek penternakan ikan hiasan sebagaikerjaya dan bukan sekadar hobi.

Ini penting dalam memastikan pro-duk yang dikeluarkan nanti bukansahaja berterusan malah berkualitidan benar-benar cantik iaitu syaratpiawaian utama yang diletakkan olehseluruh peminat ikan hiasan ini diseluruh dunia.

Di samping itu, varieti ikan hiasanjuga perlu dipelbagaikan dan tidakhanya tertumpu kepada jenis-jenistertentu sahaja kerana setiap varietiikan tersebut mempunyai kelompokpenggemar tersendiri.

Bagaimanapun, dengan kos yangagak tinggi serta cabaran penter-nakan yang agak besar, meng-galakkan lebih banyak pengusaha dikalangan bumiputera mungkin per-kara yang agak sukar untuk dilak-sanakan.

“Justeru, kaedah terbaik yang FA-MA sedang rancang ketika ini ialahdengan mewujudkan satu pusat pen-ternakan dan pengedaran yang besaryang menghimpunkan semua penter-nak ikan hiasan di bawah satu bum-bung.

“Projek berkelompok ini nantibukan sahaja membabitkan golonganpenternak ikan hiasan, malah sektorsampingannya yang lain seperti akua-rium dan perhiasan, makanan ikandan tumbuhan akuatik,” jelasnya.

Pengusaha ikan hiasan yang inginmendapatkan maklumat lanjut men-genai bantuan infrastruktur dan pelu-ang pasaran yang ditawarkan olehFAMA boleh menghubungi talian 03-61381304 atau layari laman web diwww.famaxchange.org.

FAMA bantu kembangkanpasaran ikan hiasan negara

MOHARI Maharal menunjukkan gambar ikan Arowana, antara spesies ikanhiasan paling popular yang dihasilkan di negara ini.

FAMA merangka pelbagaipendekatan dalam membantumemasarkan ikan-ikan hiasan

di dalam dan luar negara.

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006 MUKA 11

kapur yang sesuai ialah kapur pertan-ian, kapur abu sejuk, kapur abu panasdan dolomite.

PPeemmbbaajjaaaannBaja organan dan bukan organan

sesuai digunakan dan kepekatannitrogen dan fosforus yang sesuai ia-lah masing-masing 0.95ppm dan0.15ppm.

Terdapat beberapa kaedah ter-nakan ikan Arowana yang dicadang-kan antaranya ialah ternakan kolamtanah.

Berikut adalah keperluan asas da-lam melaksanakan sistem ternakanberkenaan.

TTeerrnnaakkaann IInndduukkUntuk tujuan pembiakan, induk

Arowana jantan dan betina diternakdalam kolam yang telah disediakanterlebih dahulu dengan aspek sumberair semula jadi di beri perhatian yangutama.

Arowana jarang dijangkiti penyakitnamun, pemerhatian perlu sentiasadilakukan supaya induk Arowanasentiasa sihat.

TTaabbuurraannSebanyak 20 ekor induk berumur

empat tahun dipelihara di dalam duabuah kolam ternakan tanah bersaiz0.2 hektar dengan nisbah jantina 1:1.

PPeemmaakkaannaannBagi induk ikan, makanan perlu

diberi dua kali sehari iaitu padawaktu pagi dan petang dengan jenismakanan rumusan terapung yangmengandungi protein sebanyak 35peratus atau makanan jenis hidupseperti cengkerik, anak ikan danudang gantung.

Anak ikan yang telah berenangbebas dalam akuarium pula perludiberi makan anak-anak ikan jenislain seperti Gambusia affinis yangbersaiz 1-2 cm.

Pemerhatian berkala ke atas ikanArowana dewasa atau induk hendak-lah dilaksanakan dengan menumpu-kan kepada ciri-ciri proses Arowanamengawan dan dilakukan secara kae-dah menangkap menggunakan pu-kat.

Telur yang sedang dieram oleh

Arowana jantan hendaklah dikelu-arkan untuk eraman selanjutnyamenggunakan kaedah in-vitro yangdijalankan dalam tangki akuarium.

PPuunngguuttaann HHaassiillBagi ternakan secara semula jadi,

anak ikan perlu ditangkap apabilamula dilihat berenang bebas dan dis-impan di dalam tangki auarium den-gan saiz bersesuaian.

Bagi kaedah in-vitro pula, anakikan yang berenang bebas tanpa yolk

sac perlu diasingkan bagi menge-lakkan ia di makan oleh ikan lain dandiberi makanan hidup sehingga men-capai saiz 5-7 cm sebelum dipasar-kan.

PPaassaarraannHarga ikan meningkat berdasarkan

saiz namun bagi pasaran tempatan,harga ikan berbeza mengikut lokasidan secara puratanya bagi ikan yangberkualiti di antara RM250 hinggaRM900 pada saiz 6-9 inci.

Bagi pasaran eksport, syarikat atauindividu mestilah berdaftar danmemiliki Lesen Import dan EksportSKKP Pin.91 yang dikeluarkan olehLembaga Kemajuan Ikan Malaysia(LKIM) dan juga Permit CITES.

Berdasarkan analisis LKIM, pela-buran ke atas projek ini agak besaryang mana kos bagi memulakan ter-nakan Arowana di atas tanah seluas0.25 hektar dianggarkan sebanyakRM139,392 dengan kelengkapan pal-ing minimum.

Pulangan atau hasil pula hanyaakan diperoleh pada tahun keempatatau kelima namun bergantung ke-pada tahap baka induk yang baik,pemakanan dan pengurusan.

Nilai pasaran ikan Arowana jugadipengaruhi oleh cita rasa peminatikan tersebut namun ketika ini, per-mintaan serta harganya masih tinggiterutama bagi pasaran antarabangsa.

Secara umumnya ketika ini tidakramai yang mampu menceburi bi-dang pengeluaran benih ikan ini ker-ana modal permulaan dan operasiyang agak tinggi termasuk mengam-bil masa yang agak lama untuk mem-biak iaitu kebiasaannya pada umurlima tahun.

Bagaimanapun, melihat kepadapasaran semasa, aktiviti ini boleh di-laksanakan dan mendatangkan pula-ngan yang lumayan.

Ikan Arowana berwarna perak keemasan iniadalah varieti terkini yang paling mendapatsambutan di pasaran.

AIR semula jadi sama ada dari bukit, sungai, empangan atau tasik diperlukan untuk tujuan pembelaan ikan Arowana.

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006

Oleh MMOOHHDD KKHHUUZZAAIIRRII IISSMMAAIILL

IKAN Arowana atau Scleropagesformousus ialah sejenis ikan hiasanyang sangat popular dan agak tinggiharganya.

Disebabkan aktiviti penangkapanyang berleluasa sejak 70-an sehinggakini, jumlah populasinya di habitatasal semakin berkurangan dan pupus.

Oleh kerana itu spesies ikan initelah dilindungi sebagai spesieskawalan untuk diimport dan diek-sport di bawah Convention on theInternational Trade in EndargeredSpecies of Wild Fauna and Flora(CITES)

Di Malaysia, aktiviti penternakanikan Arowana juga turut dija-

lankan secara komersialuntuk tujuan eksport

ke pasaran antara-bangsa dan an-

tara agensiy a n g

terbabit ialah Jabatan Perikanan.Secara semulajadi, ikan ini membi-

ak sekali dalam setahun iaitu padaJun hingga Ogos di habitat asalnya.

Arowana matang boleh membiakapabila mencapai umur empat seten-gah atau lima tahun dengan berat diantara satu hingga dua kilogram.

Semasa proses mengawan, indukjantan dan betina akan berpasangandan berenang beriringan selamabeberapa minggu namun proses men-gawan hanya akan berlaku apabilakeadaan sesuai.

Induk jantan akan melengkungkanbadannya dan menghimpit badaninduk betina dan pada peringkat ini,telur dari induk betina akan keluardan akan disenyawakan oleh indukjantan.

Telur akan dieram oleh ikan jantanselama dua bulan sehingga anak yangdihasilkan boleh berenang bebas danbersaiz kira-kira 6-7 sentimeter.

Ikan Arowana boleh membiak didalam kurungan secara semula jaditanpa memerlukan suntikan hormonaruhan pembiakan.

Musim pembiakan di dalam kuru-ngan tidak begitu ketara kerana

kurang dipengaruhi oleh perse-kitaran semula jadi.

Namun, aspek pema-kanan perlu diberikanperhatian sebaik sajaanak ikan mulai bere-nang bersendirian wa-laupun masih terdapat

sedikit yolk di bahagianbawah perutnya.

Kelewatan memberi makananakan menyebabkan anak ikan mence-derakan sesama sendiri.

Asuhan anak ikan diperlukan sela-ma dua hingga tiga bulan sehingga

anak ikan mencapai saiz 15-20 sen-timeter dan sesuai dipasarkan.

Bagaimanapun, eraman telur olehinduk jantan secara kaedah pembi-akan semula jadi di dalam kolamakan mengurangkan kadar hidupanak Arowana.

Justeru, kaedah terbaik bagi men-jamin peratusan hidup anak ikanyang tinggi ialah menerusi kaedah invitro.

PPeennggeerraammaann IInn--VViittrrooMenerusi kaedah ini, telur ikan

yang sedang dieram oleh induk jan-tan dan masih mempunyai yolk sacdikeluarkan secara manual dan dia-suh di dalam akuarium berukuran 90x 45 x 45 sentimeter.

Pengudaraan diberikan secukup-nya dengan suhu ditetapkan padatahap di antara 27 hingga 28 darjahCelcius dengan memasang pemanaselektrik.

Kedalaman air adalah kira-kira 20sentimeter dan melalui kaedah inikadar peratusan hidup anak ikanadalah tinggi berbanding kaedah era-man semula jadi.

Arowana sesuai membiak dalamiklim khatulistiwa dengan suhu di-antara 26 hingga 33 darjah Celsius.

Bagi pembiakan dalam kolam, jenistanah liat berpasir dengan kandun-gan tanah liat 55 peratus hingga 60peratus adalah amat sesuai.

Bekalan air diperlukan sepanjangtahun dari sumber semula jadi samaada air bukit, sungai, empangan dantasik.

KKuuaalliittii aaiirr yyaanngg ddiippeerrlluukkaann aaddaallaahhsseeppeerrttii bbeerriikkuutt::Suhu air: 2299 hhiinnggggaa 3311 ddaarrjjaahh CCeellcciiuuss

pH: 66..55--88..55Oksigen terlarut: 55ppppmmAlkaliniti: 6600--110000 ppppmm CCaaCCOO33Jumlah keliatan: 110000ppppmmBacaan piring Secchi: 3300 sseennttiimmeetteerrAmmonia: 11ppppmm

Aspek lain yang turut diberi perha-tian dalam aktiviti penternakan ialahpembinaan dan penyediaan kolam.Antaranya:

PPeemmiilliihhaann TTaappaakkTapak yang sesuai ialah kawasan

yang tidak mengalami banjir, jauhdari kawasan industri dan puncapencemaran, tiada persaingan aktivitipertanian dan perindustrian sertamempunyai prasarana yang lengkap.

PPeemmbbiinnaaaann kkoollaammBentuk kolam yang sesuai ialah segi

empat dengan nisbah kecerunan ban2:1. Bagi memudahkan pengurusan,keluasan kolam yang sesuai ialah diantara 0.2-0.4 hektar dengan kedala-man air 0.75-1.2 meter.

Dasar kolam hendaklah rata dancerun ke arah saluran air keluar.

Pembinaan kolam takungan diantara 20 hingga 30 peratus darijumlah keseluruhan kolam adalahdigalakkan bagi menjamin puncabekalan air yang mencukupi danproses rawatan air dilakukan jikaperlu.

PPeennggaappuurraannKolam yang dibina hendaklah di-

pastikan menepati parameter kualititanah dan air serta sesuai bagi aktivi-ti ternakan.

Pengapuran diperlukan jika ke-adaan tanah berasid dan jenis-jenis

MUKA 10

Panduan pembenihan ikan Arowana

AROWANA sesuai membiakdalam iklim khatulistiwadengan suhu diantara 26hingga 33 darjah Celcius.

Syarikat terbabit telah pun mene-rima pinjaman sebanyak RM8 jutadari Bank Pertanian Malaysia (BPM)bagi membuka ladang moden dikawasan seluas 250 ekar (100 hek-tar) Kluang, Johor syarikat berke-naan akan mengadakan kerjasamadengan pihak luar negara untuk

tujuan tersebut. Salah satu faktor kejayaan Xian

Leng dalam perniagaannya ialahkomitmen terhadap kerja-kerjapenyelidikan, teknologi dan pem-bangunan (RT&D) yang mengha-silkan banyak penemuan.

Ini membolehkan syarikat berke-naan syarikat berkenaan menambahpengeluaran secara cekap dan me-ningkatkan produktiviti dan kualitiproduk.

Syarikat tersebut berjaya meng-hasilkan 27 varieti ikan hasil daripa-da teknologi kacukan di kalanganempat jenis ikan yang diternak.

Syarikat tersebut menyediakanperuntukan kira-kira RM2 jutasetahun untuk tujuan R&D.

Kerja-kerja penyelidikan diketuaioleh salah seorang pengarah ekseku-tif syarikat, Tan Cheng Kiat, seorangbekas pegawai di Jabatan Perikanan.

Satu lagi kejayaannya yang bolehdibanggakan ialah menerima statussebagai syarikat pertama di duniayang membiakkan Arowana secarakomersial pada 1994 dan mendapat

pengiktirafan oleh KonvensyenAntarabangsa Perdagan-

gan Spesies Teran-cam (CITES)

Selepas lebih 20 tahun, syarikattersebut boleh berbangga dengan pen-capaian teknologi produk termasuk:

● Meningkatkan kualiti varietiMalaysian Golden yang mana ter-tinggi dalam spesies Arowana Asia.

● Mencipta kepelbagaian bebera-pa varieti ikan dengan pemilihan ge-netik dan pembiakbakaan bersilang.

● Menambah warna sisik ikanuntuk meningkat daya penarik.

● Mengamalkan pengurusan per-ladangan ikan dan persekitaran sem-purna.

● Meningkatkan kualiti makananikan dan sistem kultur.

Pada 1995 Xian Leng Aquatic Mer-chant Sdn Bhd. ditubuhkan di BatuPahat sebagai sayap perniagaan ikantropika seperti Japanese Carp,Barbs, Cichlids dan Anabantids. Pa-da 2003, Xian Leng Aquatic ShahAlam Sdn Bhd. ditubuhkan pusatperniagaan ikan hiasan.

Perniagaan ikan hiasan ini kinipesat berkembang dengan adanyadua pusat penjualan ikan hiasanyang turut menjalankan perniagaanperalatan dan aksesori penternakanseperti akuarium dan sebagainya.

Kejayaan tersebut sepatutnyadicontohi oleh pelbagai pihak yangingin menceburkan diri dalam perni-agaan.

Syarikat induknya Xian LengHoldings Berhad telah pun disenarai ke papan kedua di BursaMalaysia pada 2001 dan ke papanutama pada 2003.

Syarikat induk tersebut memilikisepenuhnya empat anak syarikatiaitu Wian Leng Trading Sdn. Bhd.Xiang Leng Aquatic Merchant SdnBhd., Xian Leng Aquatic Shah AlamSdn Bhd. dan Xiang Leng Aquatic(Kluang) Sdn Bhd.

Huan Tong berkata, hanya kegigi-han dan kesungguhan serta

mempunyai keinginan untuk ber-jaya menjadi modal kejaya-

annya, Dengan memiliki5,000 spesies induk ikanhiasan terutama Arowanaini, beliau berjaya menu-

karkan hobinya sejak berumurbelasan tahun kepada perniagaanyang menguntungkan.

MUKA 9UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006

Enterprise 50 Awards yangdianugerahkan oleh Accentu-re (sebelum ini dikenali) den-gan nama Anderson Consul-ting) dan Perbadanan Pem-bangunan Kecil dan Seder-hana (SMIDEC)

Enterprise 50 Award dan Anu-gerah Inovasi Khas yang dia-nugerahkan oleh AndersonConsulting dan SMIDEC.

Anugerah KecemerlanganIndustri Untuk Kecemerlan-gan Eksport oleh Kemente-rian Perdagangan Antara-bangsa dan Industri (MITI).

Anugerah RIM Emas UntukProduk dan Enterprises Ter-baik Global dan oleh MediuBussines Development Agen-cy Of China

Asia Pacific InternationalHonesty Enerprise KerisAward oleh Persatuan Persa-tuan Pembangunan Enter-prise Terbaik, Malaysia.

AAnnuuggeerraahh::

1999 –

2000 –

2000 –

2001 –

2002 –

NG HuanTong menun-jukkan spe-sies Arowanadi ladangnyadi Batu Pahat,Johor.

LADANG ternakan ikan hiasan milik Xian Leng di Batu Pahat, Johor. IKAN disuntik dengan mikrocip sebagai identiti pengenalan milik syarikat Xian Leng.

Oleh LLAAUUPPAA JJUUNNUUSS

XXIIAANN Leng Holdings Berhadtidak perlu diperkenalkan lagi dalamindustri ternakan ikan hiasan teruta-ma ikan kelisa (arowana) atau namasaintifiknya Scleropages formosus.

Kelisa terbahagi kepada empatjenis iaitu Malaysian Gold, Red Aro-wana, Indonesian Gold dan GreenArowana.

Ikan-ikan ini dianggap istimewakerana ciri-ciri menarik dan bolehmencecah harga sehingga RM600,000 seekor.

Syarikat ini telah memartabatkanikan hiasan sehingga disenaraikan dipapan utama Bursa Malaysia pada2003.

Kejayaan syarikat tersebut bagai-manapun bukan mudah dicapai ker-ana ia bermula kecil-kecilan daripa-da satu hobi menternak ikan di be-lakang rumah.

Syarikat berkenaan bermula pen-gasasnya mempunyai dengan hobibelakang rumah dengan meman-faatkan akuarium sebelum berkem-bang seperti sekarang dengan nilaieksport jutaan ringgit.

Salah seorang pengasasnya, NgHuan Tong berkata, beliau bermuladengan minat dan memulakan ter-nakan kampungnya di Batu Pahat se-jak kira-kira 20 tahun lalu atau lebihtepat pada 1978.

Beliau memulakan secara kecil-kecilan di kawasan seluas kurangsatu ekar (0.4 hektar) dengan mem-buka 10 buah kolam di Minyak Beku,Batu Pahat pada 1980 dengan usaha-usaha pembiak bakaan kelisa untukdijual.

Pada 1986, perniagaannya ber-kembang dan membuka 2.3 hektarlagi kawasan yang menempatkan 26kolam di Sungai Suloh, Batu PahatJohor untuk pembiakbakaan ikanJapanese Carp dan Cichlids.

Sepuluh tahun kemudian, beliaumembuka kawasan ladang ternakanseluas 50 ekar (20 hektar) di Parit

Sulong, Johor yang dilengkapi de-ngan kolam penetasan dan pem-biakbakaan sebanyak 96 kolam yangmengandungi 5,000 ekor spesiesArowana Asia.

Beliau menubuhkan Xian LengTrading Sdn. Bhd. khusus untukpembiakbakaan dan perniagaanArowana Asia di kawasancerun bukityang berhampiran kawasan hutandilindungi di Kampung Parit Talib,Parit Sulong Johor.

Kawasan tersebut direka bentukdan dibina bersesuaian dengan la-dang akuakultur yang baik, dileng-kapi dengan kawasan penyimpananair yang besar, kompleks kolam kul-tur, penetasan, nurseri, makmal dankemudahan kuarantin.

Terdapat juga sebuah kolam seluastiga hektar yang mengandungi ikan-ikan hiasan jenis lain.

Kompleks ini juga diuruskan olehsekumpulan kakitangan yang pakardengan penternakan ikan Arowana.

Ikan-ikan yang diternak diberimakan lipas dan cengkerik.

Pada hari ini syarikat berkenaantersebut telah dikenali dan antarayang terbesar di dunia menghasilkanpelbagai empat jenis ikan Arowana.

Antara negara yang menjadipasaran eksport ikan-ikan hiasan

tersebut ialah Jepun, Singapura,Hong Kong, Switzerland, Taiwandan Kanada.

Kira-kira 90 peratus adalah untukpasaran eksport manakala bakinyauntuk pasaran domestik.

Dengan jawatan sebagai pengarahurusan syarikat, Huan Tong seringkelihatan melawat ladang denganberpakaian biasa, seolah-seolahhanya sebagai pekerja di situ.

Rakannya yang juga seorang pen-garah eksekutif syarikat berkenaan,Chua Chong Seng merupakan seo-rang akauntan bertauliah memberi-tahu, syarikat berkenaan kini memi-liki empat ladang iaitu dua di ParitSulong, dan masing-masing satu diBatu Pahat dan Kluang serta duapusat jualan iaitu di Shah Alam danBatu Pahat.

Beliau yang ditemui di ladangmereka di Parit Sulong berkata,syarikatnya juga menerima pelajar-pelajar universiti untuk menjalanilatihan praktikal di ladang-ladangmereka.

Katanya, Xian Leng berharapdapat membantu pengusaha-pen-gusaha lain termasuk daripadakalangan bumiputera berkongsi usa-hasama untuk memajukan industriikan hiasan di negara ini.

MUKA 8 UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006

KOTAK-kotak yang mengandungi lipas dancengkerik untuk makanan ikan Arowana di

ladang Xian Leng, Batu Pahat, Johor.

SEORANGpekerja Xian

Leng Holdingsmelepaskan

anak-anakikan Arowanadari induknya

di ladangsyarikat terse-

but di BatuPahat, Johor.

NG Huan Tong (kiri) dan Chua Chong Seng memeriksa anak-anak ikan yang diter-nak di ladang Xian Leng di Parit Sulong, Johor.

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006 MUKA 7

hidup anak-anak ikan laga tinggi.Air misalnya perlu digantikan dua

hari sekali manakala makanan pulaperlu diberikan sebanyak dua kalisehari.

Selain dipastikan kandungan airyang tidak terlalu banyak, ia juga perlubebas daripada klorin sama ada meng-gunakan teknologi penapis atau ubatanti klorin yang boleh didapati dipasaran.

Sekiranya menggunakan air paipbiasa pula, ia perlu dibiarkan terlebihdahulu sekurang-kurangnya selama 2hingga 3 hari sebelum boleh digu-nakan.

Makanan pula diberikan pada sebe-lah pagi dan petang sama ada cacingmerah atau jentik-jentik dan beliausendiri turut menghasilkan cacingmerah sendiri menggunakan kaedahyang dipelajari dari seorang rakan.

“Cacing merah ini juga boleh dida-pati di mana-mana kedai ikan hiasandalam bentuk tablet dan perludibasahkan dahulu sebelum diberikankepada ikan laga.

“Bagaimanapun, saya tidak meng-galakkan ikan laga diberi makan palletkerana ia boleh menjejaskan kualitiair,’’ katanya.

Ikan laga tambah Mariyati, mampumembesar sehingga lima inci denganjangka hayat hidup selama kira-kiradua tahun.

Ikan laga jantan lebih cantik danlebih besar daripada betina dan kebi-asaannya proses mengawan akanberlaku sebaik ikan laga mencapaiumur kira-kira tiga bulan.

Untuk tujuan mengawan, ikan lagajantan dan betina akan diletakkan didalam bekas yang sama selama kira-kira dua hingga tiga hari dan prosesmengawan dipastikan berlaku apabilaikan laga betina menjauhkan diri dariikan laga jantan.

Ketika ini, ikan laga betina akandiasingkan dan ikan laga jantan akandibiarkan menjaga telur-telur ikantersebut di dalam buihnya sehinggamenetas iaitu kira-kira beberapa harikemudiannya.

Sebaik menetas anak-anak ikan ituyang berjumlah beratus-ratus ekorakan diasingkan bagi mengelakkan iadi makan oleh ikan jantan dewasa dandiletakkan di dalam bekas yang lebihbesar.

Menurut Mariyati, ikan laga menda-pat sambutan yang menggalakkanekoran kecantikan dan keunikanwarna serta corak yang terlukis padasayapnya dan harganya semakin tinggisekiranya kedua-dua faktor tersebutsemakin terserlah.

Sayap ikan laga itu juga semakinmenghampiri bentuk separuh bulaniaitu seperti kipas yang sangat cantikpada usia dua setengah bulan sehinggaempat bulan iaitu tempoh yang palingcantik dan ditunggu oleh peminatnya.

Berdasarkan pengalamannya, beliaupernah menjual seekor ikan laga padaharga RM250 iaitu gred terbaik man-akala ikan laga pada harga pertenga-han pula mencecah sehingga RM100hingga RM200.

Bagaimanapun, pasaran ikan lagayang dikeluarkan oleh Mariyati lebih

menjurus kepada peringkat pengge-mar biasa iaitu pada harga kira-kiraRM30 dan ke bawah.

Ketika ini juga, jualan ikan laganyadalam seekor mencecah sehingga3,000 hingga 4,000 ekor dan dijualsecara kontrak dengan pengedar untukdi pasarkan di sekitar Selangor danKuala Lumpur.

Malah, kawasan penternakannyajuga tidak pernah sunyi dikunjungioleh penggemar ikan laga yang datangdari setiap pelosok negeri untukmemilih sendiri ikan laga yang diha-jati.

Selain menjalankan projek penter-nakan ikan laga sendiri, Mariyati turutmengambil upah membela ikan-ikanlaga daripada individu lain seperti ikanlaga liar yang baru sahaja diambil sem-ula oleh tuan punya.

Upah yang diperoleh daripada mem-bela ikan laga ini juga tidak kuranglumayannya dan pernah mencecahsehingga RM600 hanya untuk tempohbeberapa bulan.

Sebagai perancangan masa depan,Mariyati bercadang untuk mendap-atkan sebidang tanah dengan ker-jasama Jabatan Perikanan bagi melu-askan lagi projek penternakan ikanhiasannya.

“Sekiranya tiada halangan, kawasanbaru itu nanti akan dibina berkonsep-kan pameran dalam taman yang manaselain datang membeli ikan laga, pen-gunjung juga dapat melihat denganlebih dekat kecantikan dan keunikanikan laga ini,’’ katanya.

Malah, beliau juga yakin cita-citanyaitu mampu dicapai apatah lagi denganbantuan daripada Jabatan Perikanandari segi penyediaan infrastrukturserta galakan yang diberikan supayaprojeknya mampu dijadikan contohdan rujukan kepada penternak baru.

CORAK dan warna ikan lagapaling terserlah dan menarikketika berumur dua bulan.

CACING merah diberikan sebanyak dua kali sehari bagi memastikan ikan laga sihat dan membe-sar dengan pantas.

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006

Oleh MMOOHHDD KKHHUUZZAAIIRRII IISSMMAAIILL

MMEEMMAANNGG agak pelik apa-bila mengetahui ada golongan

wanita yang begitu bermi-nat dengan ikan hiasanapatah lagi ikan itu pulaadalah dari spesies BettaSplenden atau lebih dike-nali sebagai ikan laga.

Namun bagi MariyatiAbdullah, 54, dunia ikanhiasan bukan hak mutlaklelaki semata-mata malahbeliau membuktikan lebihjauh lagi apabila menu-karkan minatnya itu kepadasebuah perniagaan yang me-nguntungkan.

Membuka cerita ketikaberkunjung ke kediamannyayang turut dijadikan ka-wasan penternakan ikanlaga, Mariyati berkata, sega-la-galanya bermula daripadahobinya yang gemar mem-bela ikan laga di rumahseperti kebanyakan orang.

Hobinya itu juga telahmendorong beliau membelilima pasang ikan laga dari

Thailand yang kemudiannya membukajalan kepadanya untuk menceburi duniaperniagaan dengan lebih serius.

Baka-baka ikan yang dibeli ketika ituterdiri daripada varieti halfmoon, crowntail, short tail, double tail dan fightingfish selain spesies ikan laga liar.

Tanpa diduga ikan laga yang dibelinyaitu membiak dengan pantas dalam masayang cukup singkat memaksanya membi-na kawasan penternakan yang berasingandan lebih besar di sebelah rumahnya.

Melihat kepada sambutan orang ramaiserta menerusi bantuan seorang rakanyang sanggup menjadi pengedar,Mariyati kemudiannya tekad menukarhobinya itu kepada cabang perniagaandan mengusahakan penternakannyabersungguh-sungguh sehingga pernahmencapai 10,000 ekor dalam satu-satumasa.

“Menariknya mengenai penternakanikan laga ialah, ia sentiasa mendapatsambutan di kalangan orang ramai selaintidak ramai pengusaha yang benar-benarmengusahakannya untuk tujuan pasa-ran,’’ ujarnya.

Namun beliau mengakui, penjagaanikan laga ini agak rumit dan cerewetterutamanya dari segi penjagaan air danmakanan yang merupakan dua aspekpenting dalam memastikan peratus

MUKA 6

Ikan laga janjikanpulangan lumayan

IKAN laga varieti Halfmoonberwarna merah ini adalahantara spesies yang paling

mendapat sambutan dikalangan penggemar ikan

hiasan.

MARIYATI Abdullahmemberikan cacingmerah sebagaimakanan utamakepada ikan lagayang dipeliharanyadi Rawang,Selangor.

KAWANAN ikan laga yang siap sedia untuk diasingkan iaitu setelah mencapai umur kira-kira tiga minggu.

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006 MUKA 5

Oleh MMOOHHDD KKHHUUZZAAIIRRII IISSMMAAIILL

SSAALLAAHH satu spesies ikan hiasanyang mendapat sambutan mengga-lakkan di kalangan penggemar ikanornamental ini ialah daripada spe-sies Discus yang mempunyai bentukseperti ikan bawal.

Ikan yang berasal dari Brazil inimula mencuri perhatian peminatikan hiasan apabila dibawa masukke Malaysia kira-kira 30 tahun laludengan Pulau Pinang ketika itumenjadi negeri pembiak dan penge-dar utama.

Daripada hanya beberapa varietiikan yang dibawa masuk, spesies initerus berkembang dan sehingga kinilebih 40 varieti ikan ini berjaya dikacuk di dalam negara malah adayang mendapat permintaan tinggi dipasaran antarabangsa.

Bagaimanapun, di kalangan pen-ternak ikan hiasan ini, agak sukarmencari pengusaha di kalanganorang Melayu dan sekiranya adasekali pun, tidak ramai yang mampuberdaya saing dan mengusahakan-nya sehingga berjaya.

Namun dua rakan karib iaitu Ami-nuddin Malik, 37, dan Kamarul Bah-rain Abd. Rahman, 50, membukti-kan bahawa, tiada sukarnya me-ngusahakan penternakan ikanDiscus ini asalkan ia disertai denganminat yang mendalam dan semangatyang tidak berbelah bagi.

Atas kesungguhan itu juga duasahabat ini telah berjaya mengusa-hakan projek penternakan ikanDiscus sejak kira-kira tiga tahun laludi bawah Syarikat AA Aqua WorldEnterprise (AAAWE) yang terletakdi Bandar Baru Bukit Beruntung,Rawang, Selangor.

Menurut Kamarul Bahrain, sepertikebanyakan pengusaha lain, projek

penternakan mereka juga bermuladaripada minat yang mendalam ter-hadap ikan hiasan dan hobi itu telahmenemukan mereka dengan KetuaDaerah Perikanan, Daerah Gombakdan Petaling, Maaruf Tahir.

“Bermula daripada situ, kami telahdiberi peluang untuk menghadiribeberapa siri kursus di bawah Ja-batan Perikanan mengenai kaedahpenternakan ikan Discus ini malahturut diberi bantuan dari segi infra-struktur seperti akuarium dan rakkayu,’’ ujar Aminuddin ketika dite-mui di kawasan penternakannya,baru-baru ini.

Sebaik menamatkan kursus, Ka-marul Bahrain dan Aminuddin me-mulakan projek penternakan merekadengan membela 30 pasang ikanDiscus daripada lima varieti iaituBlue diamond, Golden, White red,Sneak skin dan White.

Kesemua ikan itu diletakkan didalam bekas yang sama terlebihdahulu dan sebaik dilihat berpasan-gan, ikan tersebut diasingkan didalam akuarium lain dan dibiarkanmengawan.

Bermula dengan hanya 30 pasangikan Discus tersebut, AAAWE kinisudah mempunyai lebih daripada1,000 ekor ikan daripada pelbagaiperingkat umur yang dibela di dalamkira-kira 200 akuarium dan adayang sudah mula dipasarkan.

Berkongsi pengalamannya, Kama-rul Bahrain berkata, ikan Discusyang baru mula bertelur kebiasaan-nya mampu menghasilkan kira-kira300 telur dan kadar hidup benih inisemakin tinggi bergantung kepadasejauh mana penternak menjaganyaterutama dari aspek kebersihan air.

Proses mengawan pula mengambilmasa kira-kira dua minggu dananak-anak ikan akan menetas sele-pas dua atau tiga hari telur jantan

dan betina disenyawakan.Anak-anak ikan ini juga akan di-

biarkan bersama-sama induk ikanjantan dan betina untuk tempohbeberapa minggu yang mana kedua-duanya bergilir memberikan maka-nan dari badang masing-masing.

Apa yang penting dalam penja-gaan ikan Discus ini jelas KamarulBahrain ialah, kualiti air yang perludipastikan bersih sepanjang masayang mana bagi anak-anak yangsedang membesar air perlu ditukarsetiap hari.

“Bagi ikan dewasa pula, air perluditukar sebaik ikan tersebut dilihatseperti sakit dan tidak aktif,’’ kata-nya.

Air yang digunakan juga dicampurdengan karbon bagi memastikannyabebas klorin dan sentiasa pada pH diantara 6.5 hingga 7 iaitu kadar yangsesuai untuk ikan Discus bertelur.

Di samping itu, aspek makananjuga perlu diberi perhatian teruta-manya bagi anak-anak ikan Discusyang sedang membesar dan diberimakan makanan ikan jenis Artemiaatau udang kecil sebanyak tiga kalisehari.

Ikan dewasa pula diberi makanjantung lembu yang sudah diprosessebanyak dua kali sehari iaitu padasebelah pagi dan petang.

Kamarul Bahrain menjelaskan,ikan Discus paling mendapat sam-butan di pasaran ketika berumur ki-ra-kira dua bulan atau mencapai saizdua inci iaitu ketika warna dan corakpada badannya mula membentukdan terserlah.

Ikan Discus dengan warna-warnayang terang dan menarik seperti ku-ning, biru serta bercorak bintik-bin-tik juga adalah antara yang mendap-

at sambutan paling tinggi.Malah, ikan Discus juga boleh

dipelihara bersama-sama ikan lain didalam satu akuarium selain mampuhidup sehingga tiga atau empat ta-hun dengan penjagaan yang sempur-na.

Ketika ini, harga pasaran seekorikan Discus ialah sekitar RM20namun terdapat baka-baka yanglebih baik terutamanya jenis Sneakskin yang dijual sehingga RM150.

Pasaran ikan-ikan AAAWE ketikaini juga agak terhad memandangkankebanyakan ikan berkenaan barumencapai tahap matang dan diedar-kan dengan bantuan seorang rakandi Bangi, Selangor kira-kira 20 hing-ga 30 pasang sebulan.

“Bagaimanapun, kami menjang-kakan pasaran ikan Discus ini akanmenjadi lebih luas apatah lagi Jaba-tan Perikanan ketika ini juga berse-dia menghulurkan bantuan untukmenubuhkan satu kawasan pengum-pulan dan pengedaran untuk semuapenternak ikan hiasan tidak lamalagi,” katanya.

Dua sahabat kongsi minat pelihara ikan Discus

KAMARUL Bahrain Abd. Rahmanmenunjukkan salah satu varieti ikanDiscus yang dibelanya di BukitBeruntung, Selangor.

SEBANYAK 200 buah akuarium terdapat di pusat ternakan AAAWE denganjumlah ikan Discus sekitar 1,000 ekor.

SELAINvarieti,warna dancorak ikanDiscus yangmenonjoljuga turutmenentu-kan harga-nya di pa-saran.

Oleh LLAAUUPPAA JJUUNNUUSS

PPEERRDDAAGGAANNGGAANN ikanhiasan telah bermula di negara inipada 1950-an menerusi aktivitipengutipan ikan dari sumberperairan semula jadi di negeri Johor,tetapi aktiviti penternakan hanyaberlaku pada 1980-an dan ia telahmenjadi faktor pendorong kepadapeningkatan pasaran eksport.

Negeri Johor pula telah menjaditumpuan kepada pembangunan ikanhiasan walaupun pengeluarannya diPerak, Selangor dan Pulau Pinangtelah meningkat.

Pada hari ini terdapat lebih dari-pada 250 spesies ikan hiasan daripa-da 550 varieti di ternak di Malaysia.

Ia merangkumi spesies tempatandan spesies eksotik dari BenuaAmerika Selatan, Afrika dan India.

Jumlah penternak yang terlibatpula ialah seramai 420 orang den-gan jumlah pengeluaran 510 jutadan nilai RM126 juta.

Pengeluaran bagi tempoh antaratahun 1995 hingga 2002 menun-jukkan purata kadar peningkatanadalah sebanyak 6.5 peratus daripa-da segi kuantiti pengeluaran dan 8,9peratus daripada segi nilai dan lebih90 peratus ikan hiasan dihasilkantelah dieksport.

Perdagangan ikan hiasan bukansahaja terhad kepada ikan hidup

tetapi juga merangkumitumbuhan akuatik, ma-

kanan ikan, tangki,bahan hiasanakuarium, pam

dan alat pengudaraan, khidmat pen-gangkutan udara dan daratan, ubat-ubatan dan majalah.

Saiz perdagangan ikan hiasan danproduk berkaitan di dalam pasaranglobal dianggarkan bernilai RM27bilion.

Tetapi hanya satu peratus sahajadaripada 350 juta ekor yang dijualmerupakan spesies ikan laut dannegara pengimport utama ialahAmerika Syarikat (25.4 peratus),negara Kesatuan Eropah terutamaJerman (9.23 peratus), Perancis(8.41 peratus), manakala Jepunmerupakan pasaran ketiga terbesariaitu 11.61 peratus.

Negara-negara Asia merupakanpengeluar utama yang mem-bekalkan kira-kira 59 peratus dari-pada penawaran ikan hiasan kepasaran global.

Kira-kira 80 peratus daripadapasaran ikan hiasan global adalahterdiri daripada ikan air tawar ma-nakala baki 20 peratus merupakanspesies ikan air laut, ikan air payaudan invertebrata akuatik.

Nilai runcit ikan hiasan diang-garkan sebanyak RM19 bilion danpasaran di Amerika Syarikat sahajamenyumbang kira-kira 50 peratuskepada pasaran global.

Negara Kesatuan Eropah meru-pakan pasaran kedua terbesar danberdasarkan rekod tahun 2001, nilaiikan hiasan yang diimport olehnegara tersebut adalah sebanyakRM453 juta.

Negara-negara Asia pula meru-pakan pembekal ikan hiasan keEropah yang menguasai kira-kira 43peratus daripada pasaran saham.

Jepun pula merupakan pasaranikan hiasan ketiga terbesar denganpeminat ikan akuarium merupakan10 peratus daripada populasi

negara tersebut.Pada 2001, Jepun mengimport

ikan hiasan RM108 juta denganpembekal utama adalah dari

Singapura, Hong Kong, AmerikaSyarikat, Indonesia, Jerman,Thailand, Malaysia danFilipina.

UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006MUKA 4

Nilai industri ikan hiasan berbilion ringgit

EEkkssppoorrtt iikkaann hhiiaassaann MMaallaayyssiiaa ddaarriippaaddaa 11999955 hhiinnggggaa 22000022

Tahun Kuantiti (ekor perjuta) Nilai (RM juta)

1995 68.53 16.731996 181.54 24.761997 135.08 24.311998 188.65 33.83 1999 221.69 40.192000 241.01 43.702001 300.26 54.442002 315.99 66.77

SSuummbbeerr kkaawwaassaann bbeerrppootteennssii ddiimmaajjuukkaann ddeennggaann pprroojjeekk aakkuuaakkuullttuurrddii bbaawwaahh DDaassaarr PPeerrttaanniiaann NNeeggaarraa KKeettiiggaa ((DDPPNN33))

Kawasan Kawasan berpotensi Aktiviti (hektar) akuakultur

Daratan 105,000 Kolam ikan air tawarTepi pantai 28,000 Kolam udang lautPantai terlindung 72,000 KerangLaut terbuka 100,000 Sangkar ikan lautTasik, empangandan takungan 90,000 Sangkar ikan air tawar

JUMLAH 330,200 -

KKuuaannttiittii ddaann nniillaaii ppeennggeelluuaarraann iikkaann hhiiaassaann MMaallaayyssiiaa bbaaggii tteemmppoohh11999955--22000033

Tahun Kuantiti ( juta ekor) Nilai (RM juta)

1995 253 491996 278 541997 309 611998 340 801999 340 802000 306 722001 338 812002 408 932003 428 97.6

Sumber: Jabatan Perikanan

SEORANG pen-gunjung ter-tarik melihatanak-anak ikanhiasan di Sik,Kedah.

TERNAKAN ikanhiasan mampu

menjana penda-patan mengun-

tungkan.

PEMERIKSAANspesiesarowana pen-ting untukmenjaga kua-litinya.

syarikat.Perkhidmatan yang disediakan ter-

masuk khidmat penyelidikan danpembangunan teknologi, latihan,pengawalan penyakit, perkhidmatanBank Pertanian, pemasaran dan pro-mosi dagangan.

Pada masa yang sama, pengeluaranikan hiasan dalam setiap cluster akanditumpukan kepada spesies yangmemberi kelebihan kepada kawasan-kawasan berkenaan daripada segikawasan dan strategi pemasaran.

Ketua Pengarah Perikanan, DatukJunaidi Che Ayub berkata, pihaknyaakan memberi tumpuan kepadaaspek pemasaran bagi membolehkanpengeluar mempunyai ruang untukmemasarkan ikan keluaran merekahingga ke peringkat antarabangsa.

Junaidi berkata, Jabatan Perikananmelihat adanya potensi untuk mema-jukan industri ikan hiasan keranapermintaan juga meningkat.

Malaysia juga memiliki kekuatandalam industri ikan hiasan keranamempunyai sumber semula jadi.

Salah satu spesies ikan ikan hiasanyang istimewa di negara ini ialahArowana (Scleropages formosus) danMalaysia telah memperoleh sijilConvention on International Trade inEndangered Species of Wild Faunaand Flora (CITES) bagi mengeksportikan spesies tersebut dan kini menja-di pengeluar ikan hiasan utama du-nia.

Selain Arowana, ikan lain yangbiasa diternak di negara ini termasuktermasuk ikan koi, gapi dan diskus(Symphysodon discus) dan ikan emas(Carrassius auratus).

Beliau berkata, pada masa ini tum-puan akan di berikan kepada usahamemasarkan ikan hiasan keluarantempatan ke Eropah dan AmerikaSyarikat.

“Tapi kita kena berhati-hati dengansaingan negara lain seperti Indonesia,Thailand, Sri Lanka yang juga sedangmengembangkan industri ikanhiasan masing-masing,” katanyakepada Utusan Malaysia.

Menurut Junaidi, bagi menguatkan

kedudukan negara di pasaran ikanhiasan, langkah pertama yang perludiadakan adalah menguatkan rang-kaian pasaran dengan mengadakanpelbagai program mempromosi bagimenggalakkan pengeksportan.

Ini termasuk menyertai misi daga-ngan dan promosi ikan ke ekspo ikanhiasan utama dunia seperti Interzoo2004 di Jerman, Aquaria China2004, Expozoo 2005 di Perancis danAquarama di Singapura.

Jabatan Perikanan juga akan men-gadakan Pameran dan Seminar IkanHiasan Antarabangsa (AquaFair-2006) pada November ini, di ibunegara dengan tujuan memperkenal-kan Malaysia sebagai pengeluar ikanhiasan antarabangsa.

Jabatan tersebut juga memperting-katkan kemudahan asas penyelengga-raan konsainan ikan hidup di AnimalHotel Maskargo yang merupakanpenempatan sementara haiwan hiduptermasuk ikan untuk eksport.

Menurut Junaidi, jabatan jugaakan membantu pengusaha bumiput-era yang ingin menceburi bidang ter-nakan ikan hiasan sejajar denganmatlamat meningkatkan bilangan pe-ngusaha terbabit dari 420 orang da-lam Rancangan Malaysia Kelapan(RMK-8) kepada 500 orang dalamRMK-9.

Jabatan menawarkan latihan danbimbingan kepada bumiputera selainmembantu peluang-peluang pemasa-ran di luar negara.

Jabatan tersebut mempunyai pusatlatihannya sendiri di Enggor, KualaKangsar Perak, dan pusat penye-lidikan ikan air tawar di Gelami

Lami, Jelebu Negeri Sembilan.Bagaimanapun, terdapat tiga isu

utama yang perlu diselesaikan bagimembangunkan industri ikan hiasandi negara ini iaitu:

i) Pemilikan tanahMasalah ini berlaku disebabkan

ketiadaan hak milik tanah yang sahdan merencatkan usaha pembangu-nan industri ikan hiasan dilakukan.Masalah berlaku kerana penternakkecil tidak berkemampuan membelitanah.

Oleh itu, kebanyakan mereka mem-punyai hak milik secara tahunanmelalui lesen pendudukan sementara(TOL) manakala sebahagian lagitidak dapat memperbaharui lesenTOL kerana bimbang tidak dapat me-lanjutkan tempoh. Pemilikan tanahsecara sementara atau yang tidak sahmembataskan keupayaan pengusahauntuk memperoleh sumber modaldaripada bank atau institusi kewan-gan yang sah.

Masalah ini juga mendorong peng-gunaan buruh asing.

ii) Kekurangan tenaga kerja tem-patan

Kebanyakan pengusaha ikanberpendidikan saintifik yang rendah.Pada masa yang sama kebanyakanpekerja merupakan warga negaraasing.

iii) Kekurangan pelabur luarnegara.

Pelaburan asing dalam industriikan hiasan selain daripada pelabu-ran Singapura adalah rendah.

PPEEMMBBAANNGGUUNNAANN IINNDDUUSSTTRRII IIKKAANN HHIIAASSAANN

RMK-8 RMK-9

Pengeluaran Pengeluaran510 juta ekor 800 juta ekorRM 126 juta RM190 juta

● Pembangunan secara cluster● Memberikan latihan teknikal

Eksport Eksport RM81.9 juta RM100 juta

● Membuka pasaran luarnegara melalui penyertaan eskpo● Pembangunan pusatpemasaran ikan hiasan

Pengusaha Pengusaha420 orang 500 orang

● Meningkatkan penyertaanbumiputera

MUKA 3UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006

MMAATTLLAAMMAATT PPEEMMBBAANNGGUUNNAANN

● Mencapai sasaran pengeluaran ikan hiasan di bawah Dasar PertanianNegara Ketiga (DPN3) sebanyak RM190 juta menjelang 2010.

● Mencapai matlamat imbangan Perdagangan (BOT) ikan hiasan untukmengekalkan tahap eksport 80 peratus dan mengembangkan pasarandomestik sehingga 20 peratus.

● Meningkatkan produktiviti dan daya saing industri ikan hiasan

➞

➞

➞

MUHYIDDIN Yassin tertarik melihat ikan Arowana semasa merasmikan Seminar Pertaniananjuran Umno Bahagian Bagan Serai, Perak.

PERDANA Menteri melepaskan ikan hiasan ke dalam kolam semasa melawat projek ternakan ikan hiasan di Sik, Kedah baru-baru ini.

ANAK-ANAK ikan Arowana yang sedia untuk diternak.

OOlleehh LLAAUUPPAA JJUUNNUUSS

MMAALLAAYYSSIIAA bertuah keranamemiliki sumber kekayaan sumbersemula jadi dan cuacayang sesuai untuk tum-besaran serta kepelba-gaian spesies ikan hia-san.

Pada masa yang sama,Dasar Pertanian NegaraKetiga (DPN3) yangberakhir pada 2010 te-lah mengenal pasti ikanhiasan sebagai salahsatu komoditi dan bi-dang usaha yang akandiberi keutamaan de-ngan sasaran pengelua-ran sebanyak RM190juta menjelang tahun tersebut.

Jabatan Perikanan telah mengenalpasti sumber kawasan tanah dan

perairan dengan keluasan kira-kira320,000 hektar yang sesuai untukprojek pembangunan akuakultur diseluruh negara.

Kawasan yang sesuai untuk pem-bangunan akuakultur airtawar termasuk ikan hia-san melibatkan 105,000hektar dan jika sesuai, iaakan dizonkan sebagaizon industri akuakulturdengan kerjasama kera-jaan negeri ikan.

Sebahagian besar dari-pada spesies ikan hiasanyang dibiakkan di negaraini merupakan spesies ek-sotik yang berasal darinegara luar.

Daripada 250 spesiesyang dikenal pasti, 64 spe-

sies didapati mempunyai potensiuntuk dimajukan sebagai ikan hiasankomersial.

Ikan Arowana atau kelisa meru-pakan satu spesies tempatan yangkini telah diterima sebagai spesiesbernilai tinggi dalam pasaran ikanhiasan dunia.

Selain ikan hiasan, kekayaan sum-ber tumbuhan akuatik merupakansatu kelebihan bagi Malaysia danrantau Asia Tenggara.

Lebih daripada 30 varieti tum-buhan akuatik yang unik dan mem-punyai permintaan tinggi dalampasaran dunia terdapat di negara ini.

Bagi mencapai matlamat-matlamatyang digariskan dalam pembangunanindustri ikan hiasan di negara ini,Jabatan Perikanan mencadangkansupaya pendekatan kluster diguna-kan.

Pendekatan ini terkandung dalamPelan Tindakan Pembangunan Clus-ter Ikan Hiasan yang disediakan me-libatkan kawasan seluas 253 hektar diJohor Kedah, Pulau Pinang, Selangordan Perak.

Pendekatan cluster bermaksudkonsep pembangunan bersepadu

yang menggemblengkan sumber-sumber sedia ada bagi meningkatkankeupayaan untuk bersaing.

Pembangunan ternakan ikan hia-san yang dicadangkan dilaksana da-lam tiga cluster iaitu kluster 1 me-rangkumi Pulau Pinang, Kedah danPerlis.

Kluster 2 merangkumi Selangordan Perak manakala kluster 3 ialah

negeri Johor.Pembangunan ini akan mengambil

kira projek sedia ada pembangunansedia ada.

Tujuan pendekatan projek secaracluster ialah supaya kerajaan mem-fokuskan khidmat sokongan dari segipenyediaan infrastruktur asas danperkhidmatan sokongan bagi melan-carkan pelaburan dan perniagaan

MUKA 2 UTUSAN MALAYSIA 5 SEPTEMBER 2006

Menjana industri ikan hiasan

● Dasar Pertanian Negara Ketiga (DPN3) sehingga tahun 2010 telahmengenal pasti industri ikan hiasan dan tumbuhan akuatik sebagai salahsatu bidang yang diberi keutamaan.

● Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani melalui jabatan danagensi di bawahnya akan terus menyokong melalui program penyelidikandan pembangunan (R&D) teknologi, pemindahan teknologi, khidmatkepakaran, pembiayaan, pembinaan infrastruktur, kemudahan pembiyaanmodal dan galakan pemasaran.

● Ternakan ikan hiasan juga tersenarai di bawah program yang layakmenerima insentif melibatkan pengecualian cukai berkanun yang disedi-akan oleh Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani dan LembagaPembangunan Industri Malaysia (MIDA).

JUNAIDI CHE AYUB

PERDANA Menteri, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi mengamati spesies ikan hiasansemasa melawat projek ternakan 40 penduduk miskin di Sik, Kedah baru-baru ini.

IKAN spesies Arowana melepaskan anak-anak ikan selepastelur menetas.

JUNAIDI Che Ayub (kiri) tertarik melihat akuarium ikan hiasan untuk diserahkankepada sekolah di Terengganu.