8/10/2015 PANITIAMUZIK:GAMELANhttp://panitiamuziksmsah.blogspot.com/p/sejarahgamelanterengganu.html 1/6GAMELANGAMELANPENGENALANNamaGamelanberasaldaribahasaJawayangbermaksudditabuhataudipukul.Inimungkinkeranaperalatan muzik gamelan tergolong dalam kumpulan alat perkusi yang dibunyikan dengan cara ditabuhataudipukul.Alatmuzikgamelandiperbuatdaripadaperunggudankayu,danadajugadaribesidanbuluh.Alatalatnyamempunyailarasanyangtetapataufixedtuning.Permainanmuzikgamelandilakukan secara ensembel. Persembahannya hanyalah lengkap dan sempurna apabila dimainkan secaraberkumpulan. Namun muzik gamelan juga boleh dipersembahkan secara tersendiri.SEJARAHMuzikgamelandikatakanwujudsemenjakT.M1.alatgamelanyangpertamasekalidiciptaialahgong.Kemudianalatalatyanglaindiciptamengikutperedaranzaman.PadaawaltamadunMelayu,gongmerupakan alat yang penting dibunyikan sebagai tanda sesuatu upacara bermula atau sesuatu peristiwaberlaku. Pada zaman Pemerintahan Kerajaan Demak di Jawa, gamelan digunakan untuk berdakwah olehahli sunan (kiai). Kini gamelan dikenali di seluruh dunia sebagai muzik etnik yang unik yang mempunyaikeistimewaannya tersendiri. GamelandipercayaiberasaldariIndonesia,tetapiterdapatjugaalatgamelanyangserupadinegarajiransepertiFilipina,Thailand,CambodiadansebahagianVietnam.DiantaranyaKulintangandiSabah, Sarawak, Brunei, Mindanao dan Celebes. Namanya mungkin berbeza dari satu tempat ke tempatlain tetapi bentuk alat serta susunannya adalah lebih kurang sama. MuzikgamelanMalaysiaberasaldariIndonesia.MuzikgamelandibawadariIndonesiamelaluipenghijrahanorangJawasemasaEmpayarSriVijayadanMajapahitdalamkurunke14hingga15.diMalaysia terdapat dua versi muzik gamelan iaitu Gamelan Johor dan Gamelan Terengganu.Gamelan Johor/Gamelan Jawa:GamelanJawamempunyailatarbelakangsejarahyangtersendiri.KedatangangamelanJawakeMalaysia adalah bersama kedatangan masyarakat Jawa ke Johor. Mereka memainkan gamelan mengiringipersembahan Wayang Kulit Purwa dan mengiringi tarian seperti Tarian Kifrah, Serimpi Lilin, Kupukupudan Cakil. Alatalat gamelan didapati digunakan bagi mengiringi Riog, Barungan dan Kuda Kepang. Muzikgamelan dipersembahkan di majlis perkahwinan, berkhatan dan sebagainya. Gamelan jenis ini boleh didapati di Johor, Selangor dan Wilayah Persekutuan. Muzik gamelanJawaberfungsidalamkehidupanrakyatsebagaipermainanrakyatdanbukannyaterhaduntukpersembahan istana.Gamelan Terengganu.Muzik gamelan Terengganu bermula apabila istana Pahang menerima set gamelan dari RiauLingga padatahun 1800an. Muzik ini pertama kali dimainkan sempena hari perkahwinan kerabat Di Raja Pahang danLingga pada tahun 1811. Muzik gamelan berkembang di Pahang dalam kurun ke 19.Bagaimanapun kemajuan muzik gamelan di Pahang menjadi malap dengan kemangkatan SultanAhmad.KemudianmuzikgamelantersebutdibawakeTerengganuapabilaputeriSultanAhmadberkahwindenganTengkuZainalAbidindariTerengganu.Sejakitu,muzikgamelandikenalidiistanaTerengganu.Darisegitradisi,gemelanTerengganuadalahtradisiistanadanhanyadipersembahkanuntuk hiburan kerabat di raja dan dalam upacara istana. Muzik gamelan Terengganu mula dibawa keluar dari istana oleh Tan Sri Mubin Sheppard padatahun1970an.GamelanTerengganu kinibanyakmengalamipengubahsuaiandanmempunyaiciriMelayudankinidigelargamelanMelayukhasnyabiladipersembahkandalammajlisrasmimeraikanHOMEGAMELANKOMPANGREKODERDRUMSAMPINGXILOFONGITARCAKLEMPONGFROGOSTOTALPAGEVIEWSABOUTTHISBLOGBlogPanitiaMuzik(SBP)SekolahMenengahSultanAbdulHalim,06009JitraKedahSekolahBerprestasiTinggiiniakanmemaparkandanberkongsipelbagaiaktivitidanmaklumatberkenaanpengajarandanpembelajaransertainfoterkiniPendidikanMuzikdisekolah.ABOUTMEJITRA,KEDAH,MalaysiaViewmycompleteprofileDOWNLOADBAHANPENGAJARANRancanganTahunanMuzikTing.1RancanganTahunanMuzikTing.2RancanganTahunanMuzikTing.3RancanganTahunanMuzikTing.4RancanganTahunanMuzikTing.5LagulaguCAKLEMPONGLagulaguGAMELANLagulaguKOMPANGPowerpointPengajaranRekoderPowerpointPengajaranTeoriTing.1INFODANLAGUSyaratsyaratPertandinganPuisidanLaguPertandinganKoirSekolahMenengahPertandinganKoirSekolahRendahLagulaguPatriotikLaguNEGARAKU12 8 1 5 38/10/2015 PANITIAMUZIK:GAMELANhttp://panitiamuziksmsah.blogspot.com/p/sejarahgamelanterengganu.html 2/6pembesar, tokoh politik luar negara dan pelancongan.PERALATAN GAMELAN DAN SKILMuzikgamelanTerengganuadalahlebihmudahdibandingkandenganmuzikgamelanJohor/gamelanJawa. Set alat gamelan Terengganu mengandungi 7 alat berikut:gendangbonang/keromongsaron barungsarun penerus/pekingambangkenonggongGamelanTerengganudimainkandalamskelslendroiaitu5ton.Jedadiantaranothampirsamaiaitulebih kurang berjarak suku ton.SetalatgamelanJohor/Jawaadalahlebihbanyakdanpermainannyalebihkompleks.Peralatannyamengandungi 9 alat berikut:gendang (ketipung, jiblon, bem)bonang/keromongdemungsaron barungsaron penerus/pekingambangkenongkempolgongAlat tambahan:slenthemsaron 9kertuk/kempiangrebabsitargenderseruling/sulingGamelanJawadimainkandalamskelslendrodanpelog.Skelpelogmengandungi7tondanjedadiantara not agak berbeza iaitu di antara ton dengan minor ke3. skel pelog adalah seperti berikut:1 2 3 4 5 6 7Penunggul Gulu Dada Pelog Lima Nem Barang(ji) (ro) (lu) (pat) (ma) (nem) (pi) Skelpelogadalahlebihbarudariskelslendro.PelogdalambahasaJawabermaksudhalus,indah dan cantik. Keduadua skel slendro dan pelog ini pula boleh dibahagikan kepada 3 bahagian (patet).SLENDRO : Patet Nem ; Patet Sanga dan Patet ManyuraPELOG : Patet Nem dan Patet BarangFUNGSI ALATGONGMengeluarkanpicpalingrendahdandimainkanpadaakhirfrasalaguuntukmenandakansatupusinganLaguNEGARAKU2LaguNEGERIKEDAHLaguGURUMALAYSIA(vokal)LaguSMSAHLagu2PatriotikLIRIKLAGUSMSAHLAGUSMSAHBangundanbersediaMenjunjunghasratpertiwiTekunbiarjayaTercapaicitamuliaSanjunglambangsuciSupayaamanabadiPandurukunmurniBelajardanberbaktiMaricurahkanjasaMembentuksekolahkitaMarisatukankuasaMenjaganilaibangsaSanjunglambangsuciSupayaamanabadiPandurukunmurniBelajardanberbaktiSMSAHPORTALRASMIKPMJPNKEDAHSPPBSEDUWEBTVPPDKUBANGPASU8/10/2015 PANITIAMUZIK:GAMELANhttp://panitiamuziksmsah.blogspot.com/p/sejarahgamelanterengganu.html 3/6lengkap lagu.GONG KEMPOLMengeluarkanpiclebihtinggidaripadagong.DalamGamelanTerengganu,terdapatsesetangahlagudimanagongkempoldimainkanpadadetikpertamaContohnya,laguLenggangKangkung dandetikkeempat pada dua gatra akhir lagu, contohnya lagu Timang Burung. DalampermainanGamelanJawagongkempoldimainkanpadadetikkeduapadagatrakeduaakhir sebelum gong menghabiskan satu pusingan lagu.KENONGDimainkan pada detik keempat setiap gatra.BONANG BARONGDalamGamelanTerengganu,bonangbarongdigunakanuntukmembukalagudanmemainkanmelodi.ManakaladalamGamelanJawa,bonangbarongdimainkanuntukmembukalagudandimainkanbagidetik pertama dan ketiga dalam setiap gatra .Caramemainkanbonang barongadalahdenganmengetukbahagiantombolmenggunakanpengetuk. Terdapat dua cara memainkan bonang barong iaitu secara mipil dan gembiang.BONANG PENERUS Dalam Permainan gamelan Jawa ,Bonang Penerus memainkan not sinkopasi (upbeat) di manaakan dimainkan secara call and respon (soal jawab) kepada Bonang Barong. Manakala dalam permainangamelan Terengganu, Bonang Penerus akan memainkan melodi seperti Bonang Barong. Bonang PenerusbolehjugadimainkansecaraharmonibersamaBonangBarongdengancaramembuatimprovisasiiramadan melodi.SARON PENERUS/PEKING DalamPermainangamelanTerengganu,SaronPenerusadalahalatyangmemainkanmelodiutamayangdiketukmenggunakanpengetukyangdibuatdaripadatandukhaiwanberbentukpenukul.Saron Penerus diketuk secara gandaan dan biasanya memainkan not kuaver.SARON DEMUNG DalamPermainangamelanTerengganu,SaronDemungadalahalatyangmemainkanmelodiutamayangdiketukmenggunakanpengetukyangdibuatdaripadakayuberbentukpenukul. Untukmemainkan SaronDemung,hendaklah diketuk padabilahbilahgangsa/perungguyangjugadisebutsebagai wilaham. Dalam permainan gamelan Jawa, Saron Demung akan dimainkan pada detik kedua dankeempat.SARON BARONG DalamPermainangamelanTerengganu,SaronBarungadalahalatyangmemainkanmelodiutamayangdiketukmenggunakanpengetukyangdibuatdaripadakayuberbentukpenukul. Untukmemainkan SaronBarung,hendaklah diketuk padabilahbilahgangsa/perungguyangjugadisebutsebagai wilaham. Dalam permainan gamelan Jawa, Saron Demung akan dimainkan pada detik kedua dankeempat.GENDANG/KENDHANG Gendangadalahalatyangdimainkanuntukmengawaltempolagudandipukuldenganmenggunakan dua tapak tangan.GAMBANG Gambang memainkan melodi lagu. Ia dimainkan dengan mengetuk notasi satu oktaf , contohnya1 dan i, 2 dan 2 secara gandaan, contohnya, 2/2,3/3. Biasanya gambang memainkan not kuaver.CADANGAN PENYUSUNAN ALAT PERMAINAN GAMELANJENANWINDORCHESTRAAKTIVITISEPANJANGTAHUN20148monthsagoPANITIAMUZIKSKBACHANG,MELAKAPERSEMBAHANMURIDKELABMUZIKSEMPENAMAJLISPENUTUPBULANBAHASAMELAYUSKBACHANG,MELAKA2013.1yearagoMALAYSIADRUMMERZONE2yearsagoPANITIAMUZIKSMKKLIANPAUH(SMKKP)JALANLUMBAKUDA34000TAIPINGHARIANUGERAH20096yearsagoJENANWINDORCHESTRASLIPGAJILABELSBILIKMUZIKSMSAH(1)IRAMA(1)MYBLOGLISTPanitiaMuzikSMSAH.PoweredbyBlogger.FOLLOWERSJointhissitewithGoogleFriendConnectMembers(4)Alreadyamember?Signin8/10/2015 PANITIAMUZIK:GAMELANhttp://panitiamuziksmsah.blogspot.com/p/sejarahgamelanterengganu.html 4/6Rajah 2 : Susunan permainan gamelanNOTASIPadapermulaannya,permainangamelandimainkantanpanotasi.Notasitidakpentingdanlagulamatidak dicatat. Muzik ini dipelajari secara tidak formal melalui pendengaran bermula dengan yang mudahdanberansurkepadakompleks.Padaabadke19,sistemmenggunakannombordiperkenalkanuntukmemudahkanpemuzikmemainkanrepetoire/laguyangtelahbanyakberkembang.Sistemmenggunakan nombor ini dikenali sebagai Sistem Kepatihan dan sistem ini kekal digunakan sekarang.TEKSTURTeksturmuzikgamelanadalahpolifoni.Polifonibermaknagubahanyangmempunyaibanyaklapisansuara.Ciriutamamuzikgamelanialahbentuknyayangberulang. Setiapfrasadiulangmuziknyadanbergerakdalambentukbulatan.Permainangamelanmemerlukankemahiranmuzikalsertateknikal,perasaanyangpekakepadateksturkeseluruhansertakerjasamadanhubunganyangbaikdiantarasetiap alat atau pemain.ALAT GAMELAN8/10/2015 PANITIAMUZIK:GAMELANhttp://panitiamuziksmsah.blogspot.com/p/sejarahgamelanterengganu.html 5/68/10/2015 PANITIAMUZIK:GAMELANhttp://panitiamuziksmsah.blogspot.com/p/sejarahgamelanterengganu.html 6/6HomePANITIAMUZIKCopyright2011PANITIAMUZIK.TemplatebySMSAHJenan