Download - ASAS A&P (SEL)
-
ASAS ANATOMI &
FISIOLOGI
Pengenalan Anatomi & Fisiologi
Struktur dan Fisiologi Sel
MAAP 1114
-
STRUKTUR &
FISIOLOGI SEL
-
Objektif Am :
Memahami sistem dan fungsi sel
Objektif khusus
Menghuraikan struktur asas sel
Menyenaraikan komposisi sel
Menerangkan fungsi setiap struktur sel
Menerangkan pembiakan sel
Menerangkan fungsi gen dan kromosom
-
- Sel manusia = sel eukariot
- 3 jenis sel dlm tubuh:
i. sel somatik
ii. sel seks (gonad)
iii. sel stem
Komposisi Sel
i. Membran plasma
ii. Sitoplasma (organel & sitosol)
iii. Nukleus
-
Struktur sel
-
Struktur sel
-
- Lapisan plg luar sel
- Dwilapisan lipid: struktur asas membran plasma
- 75% Phospholipid (kump fosfat), Cholesterol
(mengikat dgn kump OH) & 5% glycolipid
(mengikat dgn kump CHO)
- polar & non-polar (amphipatic)
- kepala (fosfat): hidrofilik (polar)
- ekor (fatty asid): hidrofobik (non-polar)
Membran plasma
-
- Berfungsi utk:
1. mengasingkan persekitaran dlm sel drp
persekitaran luar sel.
2. pengangkutan molekul ke dlm & keluar sel
melalui:
i. osmosis: pergerakan air merentasi ketelapan membran dr [air] kpd [air].
ii. Difusi: difusi bahan melalui dwilapisan lipid nonpolar = O2, fatty acid, vit larut lemak, steroid
polar = water & urea.
iii. Pengangkutan aktif: menggunakan tenaga eg.polar,ion
iv. Pengangkutan dlm vesikel: endositosis (phagositosis & pinositosis) & eksositosis
-
Terdiri drp sitosol & organel
-
- cecair sitoplasma yg mengelilingi organel
- 55% drp isipadu sel
- terdiri drp ion, glukos, asid amino, fatty asid, protein,
lipid, ATP & waste product.
-
- struktur komponen tetap yg mempunyai bentuk &
fungsi pertumbuhan sel, mengekalkan sel &
pembiakan sel.
Sitoplasma
Organel
Sitosol
-
Organel
cytoskeleton Retikulum
endoplasma
Radas Golgi
Lisosom
Mitokondria
Ribosom
- Mikrofilamen
- Mikrotubul
-
- Protein filamen yg memanjang dlm sitosol
- Utk struktur rangka sel (btk & susunan komposisi sel)
- Organel tak bermembran
- Terdiri drp:
i. Mikrofilamen
ii. Mikrotubul
i. Mikrofilamen
- Filamen plg nipis
- Terdiri drp protein actin & miosin
- Mikrovili: mikrofilamen utk support mekanikal bg
pemanjangan sel.
Cytoskeleton
-
Mikrofilamen
-
- Berfungsi utk:
- pergerakan: kontraksi otot, pembahagian
sel, migration sel kulit semasa
penyembuhan luka.
- support mekanikal: kekuatan asas &
bentuk sel.
-
ii. Mikrotubul
- panjang, bentuk spt paip
- terdiri drp protein tubulin
- komponen utama pd sentriol, flagela, gelendong
mitosis
- bentuk rangka sel, pergerakan & pemindahan
bahan dlm sel
- berfungsi utk:
- menentukan bentuk sel
- fungsi pergerakan organel: secretory vesikel,
pergerakan kromosom dlm pembahagian sel,
unjuran sel spt flagela(sperma utk pergerakan).
-
Mikrotubul
-
- Organel bermembran
- Lipatan membran yang memanjang dr envelope
nukleus & berhubung dgn sitoplasma
- Bentuk flat & memanjang spt tubul.
- Terdiri drp:
i. RE kasar (lipatan yg memanjang dr envelope
nukleus & byk terdapat ribosom)
ii. RE licin (Lipatan yg memanjang dr RE kasar,
membentuk tubul & kurang ribosom)
Retikulum endoplasma
-
Endoplasmic Reticulum
-
- Berfungsi utk:
- RE kasar:
i. memproses & menyusun semula
protein yg disintesis di ribosom
ii. Sintesis glycoprotein & phosfolipid
- RE licin:
i. Sintesis fatty asid & steroid.
ii. Detoksifikasi dadah
iii. Membebaskan Ca2+ dalam sel otot
-
- Organel bermembran
- Tempat sintesis protein
- Mengandungi protein & ribonukleik asid (RNA)
- Terdiri drp 2 subunit:
i. subunit besar
ii. subunit kecil
- Terdapat di RE, permukaan membran luar
nukleus & ada yg bebas dlm sitosol.
- Berfungsi utk sintesis protein utk spesifik organel.
Eg: ribosom di RE, akan sintesis protein utk
membran plasma.
Ribosom
Ribosom yg berfungsi
-
Ribosom
-
- Organel bermembran
- Bentuk kantung leper & tersusun secara
bertingkat
- Dibahagian tepi spt bentuk vesikel yg menonjol
- Berfungsi utk:
- mengubahsuai, membungkus & mengangkut
protein dari RE kasar
Radas Golgi
-
Golgi Complex
-
- Vesikel bermembran, bentuk bulat
- Mengandungi enzim pencernaan & hidrolitik
- Bertindak pd pH berasid
- Berfungsi utk:
i. Mencerna bahan2 yg masuk ke dlm sel melalui
endositosis
ii. Mengangkut produk akhir pencernaan ke sitosol
iii. Mengangkut hasil autophagy (hasil pencernaan
organel)
iv. Mengangkut hasil autolisis (hasil pencernaan
sel sendiri)
v. Mengangkut pencernaan ekstraselular
Lisosom
-
Digestive enzyme
-
- Bentuk bujur
- Tempat menghasilkan ATP
- Terdiri drp: membran lapisan dalam & luar.
- Lapisan dalam mengandungi lipatan-lipatan =
cristae
- Cecair antara lapisan dlm dan luar = matrix
- Berfungsi untuk menghasilkan tenaga melalui
respirasi sel aerobik
Mitokondria
-
Mitokondria
-
- Bentuk oval
- Terdiri daripada nukleus envelope (sampul nukleus), nukleolus & kromatin
- Nukleus envelope:
- mengasingkan nukleus dgn sitoplasma
- terdiri drp 2 lapisan (dwilapisan lipid)
- bhgn lapisan luar bersambungan dgn RE
- 2 lapisan ini bertemu membentuk liang nukleus
- Fungsi:
i. menyimpan maklumat genetik
ii. liang nukleus berfungsi utk kawal pemindahan
bahan antara nukleus & sitoplasma
Nukleus
-
- nukleolus:
- terdiri drp protein, DNA & RNA
- tidak bermembran
- tempat sintesis rRNA & protein: menghasilkan
subunit ribosom
- kromatin:
- kompleks protein, RNA & DNA
- kromosom= struktur bebenang yg membawa
maklumat genetik (gen)
- gen berfungsi mengawal struktur & aktiviti sel
secara langsung
-
- Terjadi apabila adanya kerosakan & penyakit.
Juga semasa pertumbuhan tisu.
- Terminologi:
DNA: Molekul nukleotide yg mengkodkan
maklumat genetik
Kromosom: Struktur bebenang yg terdiri drp
DNA
Gen: maklumat genetik yg diwarisi
Mekanisme Pembahagian Sel
-
- 2 jenis pembahagian sel:
i. sel somatik (mitosis = 1 sel
menghasilkan 2 sel anak yg sama
genetik, 46 kromosom)
ii. sel pembiakan (meiosis = 1 sel
menghasilkan 4 sel anak yg setiapnya
mengandungi 23 kromosom iaitu
separuh drp sel induk)
-
Kitar sel
pengandaan
organel &
komponen
sitosol
replikasi DNA
pertumbuhan sel
& sintesis protein
-
Kitar sel:
1. Interfasa:
i. Fasa G1- pengandaan organel & komponen
dlm sitosol, aktiviti metabolik sel
ii. Fasa S Replikasi DNA
iii. Fasa G2 pertumbuhan sel, sintesis protein & enzim
2. Fasa Mitotik :
i. Mitosis
ii. Meiosis
-
- 1 sel menghasilkan 2 sel anak yg sama
genetik, 46 kromosom (diploid)
- Berlaku pada fasa mitotik dlm kitar sel
- Terdiri drp:
- i. Interfasa (replikasi bahan2 genetik)
ii. Profasa
iii. Metafasa
iv. Anafasa
v. Telofasa
Mitosis
-
Copyright 2010, John Wiley &
Sons, Inc.
1
Pericentriolar material
Nucleolus Nuclear envelope
Chromatin
Plasma membrane
Cytosol
(a) INTERPHASE
Centrioles
Centrosome:
all at 700x LM
1
Late Early
Pericentriolar material
Nucleolus Nuclear envelope
Chromatin
Plasma membrane
Cytosol
Chromosome
(two chromatids
joined at
centromere
(a) INTERPHASE
(b) PROPHASE
Centrioles
Centrosome:
Fragments of
nuclear envelope
Mitotic spindle
(microtubules)
Kinetochore
2
all at 700x LM
Centromere
1
Pericentriolar material
Nucleolus Nuclear envelope
Chromatin
Plasma membrane
Cytosol
Metaphase plate
(a) INTERPHASE
Centrioles
Centrosome:
(c) METAPHASE
2
3
Late Early (b) PROPHASE
Fragments of
nuclear envelope
Mitotic spindle
(microtubules)
Kinetochore
all at 700x LM
Chromosome
(two chromatids
joined at
centromere
Centromere
1
Early Late
(d) ANAPHASE
Pericentriolar material
Nucleolus Nuclear envelope
Chromatin
Plasma membrane
Cytosol
Chromosome
(a) INTERPHASE
Centrioles
Centrosome:
(c) METAPHASE
2
3
4
Cleavage
furrow
Late Early (b) PROPHASE
Fragments of
nuclear envelope
Mitotic spindle
(microtubules)
Kinetochore
Metaphase plate
all at 700x LM
Chromosome
(two chromatids
joined at
centromere
Centromere
1
Early Late
(d) ANAPHASE
Pericentriolar material
Nucleolus Nuclear envelope
Chromatin
Plasma membrane
Cytosol
(a) INTERPHASE
Centrioles
Centrosome:
Cleavage furrow
(e) TELOPHASE
(c) METAPHASE
2
3
4
5
Cleavage
furrow
Late Early (b) PROPHASE
Fragments of
nuclear envelope
Mitotic spindle
(microtubules)
Kinetochore
Metaphase plate
Chromosome
all at 700x LM
Chromosome
(two chromatids
joined at
centromere
Centromere
1
Early Late
(d) ANAPHASE
Pericentriolar material
Nucleolus Nuclear envelope
Chromatin
Plasma membrane
Cytosol
(a) INTERPHASE
Centrioles
Centrosome:
(f) IDENTICAL CELLS IN INTERPHASE
Cleavage furrow
(e) TELOPHASE
(c) METAPHASE
Cleavage
furrow
2
3
4
5
6
Late Early (b) PROPHASE
Fragments of
nuclear envelope
Mitotic spindle
(microtubules)
Kinetochore
Metaphase plate
Chromosome
all at 700x LM
Centromere
Chromosome
(two chromatids
joined at
centromere
Mitosis
-
i. Profasa:
- Awal fasa- serat kromatin padat & memendek,
menjadi kromosom (sepasang kromatid yg sama)
- kromatid mengikat pada sentromer
- sentriol berada di kutub bertentangan sel
- Akhir fasa- mikrotubul mula membentuk
gentian gelendong & menolak setiap kromosom
pd kutub sel yg bertentangan.
ii. Metafasa:
- Kromosom berkumpul di garisan khatulistiwa di
bahagian tengah gelendong
-
iii. Anafasa:
- sentromer membahagi & set kromosom
terpisah & masing2 bergerak ke kutub sel
secara bertentangan.
iv. Telofasa:
- set kromosom di kutub sel, menjadi bentuk
bebenang kromatin (panjang & lurus)
- gentian gelendong mula hilang & terbentuk
sampul nukleus
- sitoplasma & membran sel membahagi
menjadi 2 sel anak yg baru
-
- 1 sel menghasilkan 4 sel anak yg setiapnya
mengandungi 23 kromosom iaitu separuh drp
bilangan kromosom sel induk (haploid)
- Terdiri drp:
1. Interfasa:
- Replikasi bahan2 genetik
2. Profasa 1 6. Profasa 2
3. Metafasa 1 7. Metafasa 2
4. Anafasa 1 8. Anafasa 2
5. Telofasa 1 9. Telofasa 2
Meiosis