BAB 1

DUNIA MELALUI DERIA KITA

Organ deria dan fungsinya

1. Organ deria membantu organisma untuk mengesan perubahan yang berlaku

dipersekitarannya

2. Perubahan yang berlaku dipersekitaran dan menyebabkan badan bertindakbalas

dinamakan rangsangan.

3. Manusia mempunyai lima organ deria seperti kulit, hidung, lidah, telinga dan mata.

4. Manusia mempunyai lima deria yang berbeza seperti deria sentuh, deria rasa, deria

pendengaran, deria bau dan deria penglihatan

Organderia

Organ: Ear /TelingaSense / Deria : Hearing / PendengaranStimuli /Rangsangan : Sound / Bunyi

Organ : Nose / HidungSense / Deria : Smell / BauStimuli /Rangsangan : Chemical in the air / Bahan kimia dalam udara

Organ : Skin / KulitSense / Deria : Touch / SentuhanStimuli / Ransangan : Pressure /Tekanan, Pain / Sakit, Heat / Haba, Cold / Sejuk

Organ: Tounge / LidahSense / Deria : Taste / RasaStimuli / Rangsangan : Chemical in food / Bahan kimia dalam makanan

Organ: Eye / MataSense / Deria : Sight / PenglihatanStimuli / Ransangan: Light / Cahaya

Laluan impuls saraf daripada rangsangan kepada gerak balas

Deria sentuhan

1. Kulit ialah organ deria sentuh2. Merupakan organ deria yang terbesar dalam badan manusia.3. Kulit boleh mengesan perubahan suhu, kesakitan, sentuhan dan tekanan. 4. Terdiri daripada dua lapisan utama iaitu a) Lapisan luar epidermis b) Lapisan dalam - dermis 5. Lapisan epidermis adalah kalis air dan kuat, bertindak sebagai lapisan pelindung.

Struktur kulit manusia

6. Dermis merupakan lapisan dalam yang mengandungi banyak kapilari darah, kelenjar

SarafRangsangan

Otak

SarafEfektorTindakbalas

Organ deria

peluh dan reseptor.7. Lapisan lemak terletak di bawah lapisan kulit dan berfungsi sebagai lapisan penebat.8 Kulit mempunyai 5 jenis reseptor. a) Reseptor sentuh peka terhadap sentuhan b) Reseptor sakit peka terhadap kesakitan c) Reseptor panas peka terhadap rasa panas d) Reseptor sejuk peka terhadap rasasejuk e) Reseptor tekanan peka terhadap tekanan yang berat

9 Kepekaan kulit bergantung a) Ketebalan lapisan epidermis

b) Bilangan reseptor yang hadir

10.Hujung jari, lidah, hidung dan bibir merupakan bahagian yang paling peka Berbanding kulit dibahagian siku, lutut dan tapak kaki.

DERIA BAU

Structure of the nose / Struktur hidung

1. Hidung adalah organ deria bau.2. Bahagian atas rongga hidung mempunyai banyak sel deria atau eseptor untuk

mengesan bau.Bahagian atas rongga hidung mempunyai banyak reseptor untuk mengesan bau.

Bagaimana bau dapat dikesan.

Chemical in the airBahan kimia dalam udara

Chemical enter the nasal cavity and dissolved in the mucous lining and stimulate the smell receptors.

Bahan kimia masuk ke dalam nasal ronggahidung dan larut dalam lapisan mukus dan seterusnya merangsang deria bau.

Message are sent to the brain along the nerveUtusan dihantar ke otak melalui saraf

The brain interprets the messageOtak mentafsir utusan

Smell are identifiedBau dapat dikesan

Nostril / hidung

Nasal Cavity /Rongga hidung Smell receptor Reseptor bau

Nerve from the brainSaraf dari otak

DERIA RASA

1. Organ deria rasa ialah lidah2. Lidah kita boleh mengesan 4 jenis rasa

a) masin (garam)b) manis (gula, ais krim)c) asam (cuka, air limau)d) pahit ( kopi pekat, buah peria, ubat)

3. Kawasan berbeza pada lidah peka terhadap rasa yang berbeza.4. Lidah kita mengandungi tunas rasa yang mana mempunyai banyak deria rasa.

Rajah menunjukkan permukaan lidah manusia yangmengandungi banyak tunas rasa

Sour / Masam

Salty / Masin

Sweet / Manis

Bitter / Pahit

Bagaimana makanan dapat dirasa

Deria rasa dan deria bau

1. Deria bau mempengaruhi deria rasa. 2. Semasa makanan dikunyah, sebahagian bahan kimia dari makanan akan larut dalam air liur dan merangsang sel deria rasa.

3. Pada masa yang sama sebahagian bahan kimia tersebut akan masuk ke dalam rongga hidung dan merangsang sel deria bau.

Apa akan berlaku jika kita demam?

1. Bau dari makanan tidak dapat sampai ke sel deria di dalam hidung.2. Ini disebabkan rongga hidung terhalang oleh cecair mucus yang banyak.3. Bila makanan tidak boleh dibau, secara tidak lansung selera makan akan hilang.

Chemical in food dissolve in salivaBahan kimia dalam makanan larut dalam air liur

The brain identified the tasteOtak mengenalpasti jenis rasa

The chemicals stimulate taste receptor in the taste budBahan kimia merangsang deria rasa yang terdapat dalam tunas rasa

Impulses from the taste receptors are sent along the nerve to the brainUtusan dari deria rasa dihantar melalui saraf ke otak

DERIA PENDENGARAN

1. Telinga ialah organ deria pendengaran.2. Telinga terdiri daripada tiga bahagian utama

a) Telinga luarb) Telinga tengahc) Telinga dalam

Cuping telinga

Koklea

Saraf Auditori

Salur separuhbulat

Tulang Osikel

Gegendangtelinga

Salur telinga

Tiub Eustachio

Struktur telinga manusia

Tingkapbujur

Bahagian telinga dan fungsinya.

Bahagian telinga Fungsinya

Cuping telinga Mengumpul dan mengarahkan bunyi ke dalam

salur telinga.

Salur telinga Mengarahkan gelombang bunyi ke gegendang

telinga.Gegendang

telinga Bergetar apabila menerima gelombang bunyi.

Osikel telinga Menguatkan getaran bunyi dan menghantar

getaran bunyi ke tingkap bujur.

Jendela bujur Menerima dan menghantar getaran bunyi ke

koklea.

Salur Eustachio Menyamakan tekanan di kedua-dua belah

gegendang telinga.

Koklea Menukarkan getaran bunyi kepada impuls /

utusan.

Saraf Auditori Menghantar impuls ke otak untuk ditafsirkan.Salur separuh

bulat Menyeimbangkan badan

Laluan bunyi dalam mekanisme pendengaran

Telinga luar

Telingadalam

Cuping telinga

Saraf Auditori KokleaTingkap

bujur

OsikelGegendangSalur

telinga

Otak

Telingatengah

Deria penglihatan

1. Mata ialah organ deria penglihatan.

2. Mata manusia terdiri daripada 3 lapisan.

a) Lapisan luar - sklera

b) Lapisan tengah - koroid.

c) Lapisan dalam - retina.

3. Retina (lapisan mata yang sangat peka terhadap cahaya kerana mengandungi

berjuta-juta sel deria).

4. Bintik kuning (sel-sel yang peka kepada cahaya tersusun rapat pada titik ini).

5. Bintik buta (tempat saraf optik dihubungkan kepada mata. Tidak mengandungi

sel-sel yang peka kepada cahaya)

Otot silia

Kornea

Iris

Ligamen penggantung

Konjungtiva

Anak mata

Kanta

Gelemair

GelemacaOtot mata

Sklera

Koroid

Retina

Bintik kuning (fovea)

Bintik buta

Saraf Optik

Struktur mata manusia

Bahagian mata FungsinyaSklera Melindungi mata dan mengekalkan bentuk bulat bola

mataKoroid Berwarna hitam dan mengandungi kapilari darah

dan membekalkan makanan dan oksigen kepada mata.

Retina Menerima rangsangan cahaya dan menukarkan kepada impuls saraf.

Bintik kuning Bahagian retina yang paling peka kepada cahayaBintik buta Bahagian retina yang tidak peka kepada cahaya.Konjuktiva Membran lutsinar yang melindungi kornea.

Kornea Membantu memfokuskan cahaya ke atas retina.Iris Mengawal saiz anak mata.

Anak mata Bukaan kecil mata dan membenarkan cahaya masuk ke dalam mata.

Kanta mata Memfokuskan cahaya untuk membentuk imej pada retina.

Ligamen pengantung

Menyokong dan memegang kanta mata pada tempatnya

Otot silia Mengecut dan mengendur bagi mengawal ketebalan kanta

Gelemair Cecair dalam mata yang membantu mengekalkan bentuk bola mata

Gelemaca Bendalir yang membantu mengekalkan bentuk bola mata

Saraf Optik Menghantar impuls saraf dari retina ke otak

Bagaimana imej terbentuk dalam mata

Imej yang terbentuk pada retina:a) Nyata / Sahihb) Lebih kecil daripada objekc) Songsang

Saraf Optik

Otak Objek dapat dilihat

KantaGelemacaRetina

Laluan yang dilalui cahaya dalam mata

Cahaya dari objek

memasuki mata

Kornea Gelemair Anak mata

Imej tertonggeng

Imej menegak

matahari