1

2

23PANDUANAMMEMULAKANBISNES

untukusahawan.

NoraminahOmar

www.noraminahomar.com

PenasihatPerniagaan|Penulis|Speaker

3

HAKCIPTA© Life Tract Learning Resources (002870886-V) Terbitan Pertama: Oktober 2020HakciptaterpeliharaTidakdibenarkanmengeluarulangmana-manabahagianartikel,ilustrasidanisikandunganbukuinidalamapajugabentuk,diterbitkanataudisimpansemuladalambentukdancarayangbolehdipergunakanlagiataudipindahkandalamsebarangbentukataudengansebarangcarasamaadasecaraelektronik,komputer,fotokopi,mekanik,rakaman,gambarataucaralainsebelummendapatkebenaranbertulisdaripadapenerbitterlebihdahulu.Diterbitkanoleh

Life Tract Learning Resources (002870886-V) 013 380 8831 info.lifetractresources@gmail.com

4

KANDUNGAN

TentangPenulis

BAB1Pengenalan

PANDUAN1:LatarBelakangPendidikanPANDUAN2:HadirKursusBisnesPANDUAN3:BerkuliPANDUAN4:KerjaBerkumpulan

BAB2FahamanDanMindsetBisnes

PANDUAN5:BerhentikerjauntukberbisnesPANDUAN6:MenerimamodaluntukberbisnesPANDUAN7:BerhentiKerjauntukBerbisnesPANDUAN8:MenerimaModalUntukBerbisnesPANDUAN9:CaraBekerjadanBerfikirPANDUAN10:MengurusKewangan

BAB3PersediaanDiri

PANDUAN11:Langkah1:PersediaandirisendiriPANDUAN12:Langkah2:Validasidanpengesahan.PANDUAN13:Langkah3:KemahiranAsasdalamBidangPANDUAN14:Langkah4:MembinaKarismaPANDUAN15:Langkah5:IlmudanMentor

5

BAB4ModalDanPemodal

PANDUAN16:ModalPANDUAN17:PemodalPANDUAN18:NilaimodalPANDUAN19:PanduanMenerimaModalPANDUAN20:ModelperkongsiankeuntunganPANDUAN21:PanduanSebagaiPemodalPANDUAN22:PilihanModelPerkongsianSebagaiPemodalPANDUAN23:PanduanAmMenjadiPemodaldan

PersediaanMenerimaModalBAB5KeusahawanansebagaiKerjaya

6

TENTANGPENULIS

NoraminahOmar,merupakanseorang

PenasihatPerniagaan(BusinessAdvisor),

KonsultandanJurulatih.

Terdahulubeliaumenguruskansebuahsyarikatbisnespendidikan

dengan5cawangandanmemberikhidmatkepadalebih3500anak

anak-anakdankeluargadaritahun2007-2013.

2014,beliaumerupakanindividuyangditangunggjawabkanuntuk

menjadisebahagiandaripadakumpulanpengurusandiABSHoldings

SdnBhd.Beliaujugaterlibatdalampembangunankonsep

perkongsianterbukauntukrangkaianpendidikan.

2012-2014,beliaudilantiksebagaiSetiausahaKehormatWENA.Kini

merupakanahliaktifpersatuan“PrivateEducationEntrepreneurs

AssociationofMalaysia(PEEAM)”.Beliaujugamerupakanahli

ToastmastersClubKajang.

BeliaumenamatkanprogramCEO@UniversitykendalianSMECorp

padatahun2013.Beliaumenamatkanlatihanprofessionaldalam

bidangpendidikantermasukCertificateinEarlyChildhood,Pam

ArnoldCollege,SijilPerguruanTadika(PersatuanTadikaMalaysia)

danCertificateinEarlyChildhood,DiKaCollege.Beliaumerupakan

7

graduanUniversitiMalayadenganIjazahSarjanaMudaKejuruteraan

CAD/CAM.

Beliaumenerbitkansendiri5tajukbukubergambarkanak-kanak

yangdilancarkandiSingapurapadatahun2014.

Padatahunyangsamabeliauterlibatsebagaisalahseorang

fasilitatordalamprogram“EducationinBusinessinDiversified

Culture:ALeanStart-Up”28April-2May2014,kendalianNAM

InstitutefortheEmpowermentofWomen.

Bidangkonsultasidankhidmatnasihatbeliautermasuklah

pengurusanproseskerja(SOP)danpengurusanperniagaanuntuk

SME.

Beliaumenulisdiwww.noraminahomar.com.Menyokongkepadavisi

“sharedprosperity”,beliauyakinbahawaperubahanhanyabermula

daripadasetiapindividudalamsebuahmasyarakat.

8

BAB 1: PENGENALAN

9

Bisnes,bukanlahsatuperkarayangbiasabagisayayang

dibesarkandalamsuasanayangsederhana.Secarajujur,

ramai yang memulakan bisnes berdasarkan

kecenderungandanminatmasing-masing.

Tanpasedar, ramaiyang terperangkapdalamsetminda

iniapabilaapayangmerekalakukantidakdapatmereka

‘jual’

Pada masa yang sama, ramai juga percaya kepada

kekuatan kepakaranmasing-masing dalambisnes untuk

berjaya. Namun, ia mesti disokong dengan

pembangunansistempengurusanyangkukuh.

Umum juga sedia maklum bahawa bisnes hanya boleh

dilakukan apabila mereka mempunyai matlamat dan

sebab yang jelas dalam menjalankan bisnes. Membuka

perniagaan memerlukan persediaan. Perjalanan bisnes

mengambilmasauntukberjaya.

10

PANDUAN 1: LatarBelakangPendidikan

Latarbelakangpendidikanbanyakmembantuseseorang

untuk berjaya menjalani hidup berbisnes. Pendidikan

formal bukanlah satu faktor yang muktamad.

Pembelajaran secara berterusan dapat memastikan

kelangsungan ilmu dan pembangunan diri seseorang

dalambisnes.

PANDUAN 2: HadirKursusBisnesKelompongan antara kemahiran dan bakat mesti diisi

dengan betul. Pengurusan masa untuk menghadiri

kursus, program latihan dan sesi jaringan menjadi

platform penting untuk membangunkan kemahiran,

mengasah bakat dalam bisnes dan kepakaran dalam

industri.

11

Bangga dan sentiasa rasa hebat dengan profesion

pilihan.

PANDUAN 3: BerkuliPengalaman adalah guru yang terbaik. Sebelum

menceburkan diri dalam pengurusan, saya sendiri

menimba ilmu dengan bekerja dengan beberapa buah

institusibisnesyangmenggunakansistemyangberbeza.

Pengetahuan yang sedikit dikumpul menjadi satu buku

pelajaran yang sangat membantu apabila situasi yang

dihadapi perlu ditangani. Ia hanya untuk mereka yang

memerhatidanberfikir.

12

PANDUAN 4: KerjaBerkumpulan

Bagi pengurusan sistem sumber manusia pula, ia

memerlukan banyak kesabaran untuk dibangun dan

diurus. Menjadi keperluan untuk orang bisnes

mempunyaikarismakepimpinan.

Apabila masuk fasa mengurus bisnes, kerja menyusun

tim dan membangunkan profesionalisme menjadi

kritikal.Iaadalahsesuatuyangbolehdipelajari.

Membina kepercayaandan kesefahamandalambekerja

menjadi nadi kepada keserasian dan kejayaan antara

kumpulanpengurusandankumpulaneksekutif(staf).

Inisiatif seperti programpembangunanberterusan yang

dijalankan melalui sesi latihan dan kursus perlu

dirancangsecaraberkala.

13

Komunikasi dan maklumbalas yang dinilai dapat

membantu perkembangan kualiti dalam produk dan

servisyangditawarkan.

Keyakinan yang tinggi adalah faktor utama dalam kerja

berkumpulan. Mazhab dan fahaman yang sama

membentukgerakkerjayanglebihtersusun.

Kandunganbahagianiniadalahperkongsianpengalaman

praktikal.

Ia juga memuatkan langkah-langkah yang mudah

difahami. Ia boleh diambil dan disusun semula

berdasarkansituasiunikbagi setiap jenisbisnesdengan

kepelbagaiansistemyangada.

Ia tidak hanyamengandungimaklumat dan proses asas

membuka atau menubuhkan sebuah bisnes semata-

mata. Ia adalah pendekatan diri secara emosi dan

14

falsafah kepercayaan dalam perjalanan menjadi

usahawan.

Buku ini adalah untuk mereka yang mahu pergi jauh

dalam bisnes dan tidak hanya berhenti pada tahap

nilaianangka.

Perkembangandiriusahawanbisnes tidakharusdisekat

dengankewujudansatusistem.Sistemyangbaikadalah

sistemyangberubahmengikutkeperluansemasa.

Formulanya memenuhi keperluan terkini. Ia

membolehkan mereka yang berada di dalamnya

berkembangdengansekata.

Buku ini juga menjadi inspirasi kepada mereka yang

mahu membina modal sosial diri yang tinggi melalui

bisnesberprestasi tinggi.Tujuandanobjektifyang jelas,

memudahkankeputusanbisnesdibuatdengantepat.

15

BAB 2: FAHAMAN DAN

MINDSET BISNES

16

Apabilamahumemulakanbisnes,ramaiyangmempunyai

latarbelakangyangberbeza.Malah,tujuanmenjalankan

bisnesjugaberbezaantarasatudenganyanglain.

Dua situasi yang menyebabkan seseorang membuat

keputusanuntukberbisnes.

PANDUAN 5: BerhentikerjauntukberbisnesAdabeberapasituasibiasaapabilaseseorangberhenti

kerjadanmembuatkeputusanmemulakanbisnesnya.

Merekabolehberhentidaripadapekerjaandan

menceburipelbagaibidang.Samaadaiabermuladengan

minatataukepakaransediaada.

• Daribidangdanindustriyangsama

• Daribidangdanindustriyangberbeza

17

PANDUAN 6: MenerimamodaluntukberbisnesPadamasayangsama,adajugayangmemilihuntuk

memulakanbisneskeranaadamodal.Iniberlakudalam

diakeadaan:

• Adapengalamanberbisnes

• Adapengalamanbekerja

PANDUAN 7: BerhentiKerjauntukBerbisnes

Merekayangberhentikerjamempunyaibanyaksebab.

Samaadamemilihuntukberhentidanberbisnessepenuh

masaataudiakibatkanolehsituasipembuanganpekerja

olehsyarikat.

Perkarayangmembezakannyaadalahlatarbelakangdan

pengalamankerjamereka.

18

Ada yang mempunyai latar belakang pendidikan yang

berbeza dengan industri tetapimempunyai pengalaman

kerjayangrelevan.

Ada yang memang datang daripada latar belakang

industri secara khusus yang berkaitan tetapi bukan dari

bidangyangsama.

PANDUAN 8: MenerimaModalUntukBerbisnes

Ada satu lagi kumpulan yang menceburi bisnes dengan

sebab mempunyai modal. Ada ramai yang mempunyai

modal hasil daripada jualan aset, pampasan

diberhentikankerjaataudimodalkanolehahlikeluarga.

Mempunyai modal bukan satu-satunya faktor kejayaan

dalammenjalankanbisnes.

19

Mempunyai modal semata-mata, tanpa ada kepakaran

danrakankongsiyangbetul,situasiyangtidakbaikmasih

bolehtimbul.

PANDUAN 9: CaraBekerjadanBerfikir

Apabila kita berada dalam situasi yang dipilih sendiri

dalam kerjaya dan kehidupan peribadi, banyak perkara

yang kita lakukan dan yang kita fikirkan perlu diubah

caranya.

PANDUAN 10: MengurusKewangan

Pengurusan kewangan merupakan antara yang penting

dalammenguruskanbisnes.Menguruskewangansyarikat

tidak sama dengan mengurus wang sendiri, wang

perbelanjaankeluargadanperbelanjaandapurdirumah.

20

Pengurusan kewangan dalam syarikat melibatkan

sekumpulan orang yang semuanyamempunyai hak dan

kuasamasing-masingdalambahagiandanbidangmasing-

masing.

Ada bahagian pentadbiran, akaun, kewangan, jualan,

pengurusanstok,beliandanpengurusansumbermanusia

yang semuanya melibatkan kos dan perbelanjaan yang

tertentu.

Orang bisnes mesti bersedia belajar dan menerima

nasihat yang betul daripada mereka yang betul agar

keputusanbisnesyangdibuatdapatmemastikansyarikat

berjalandanditadbirdenganbaik.

21

BAB 3: PERSEDIAAN DIRI

22

Berdasarkan maklumat yang terkumpul, rata-rata

terdapat beberapa sebab utama yang menyebabkan

seseorangitumahumenceburibisnes.

Antarayangpalingjelasadalahdikalanganindividuyang

mahukan kebebasan dari belenggu jam bekerja di

pejabat.Sebahagianbesarmahumeluangkanlebihmasa

bersama-samaanakmerekasendiri.

Amnya,ramaiyangmahutahu,apakahpersediaanyang

perluuntukmemulakanbisnes?Banyakperkarateknikal

tentangbisnesyangtelahdibincangkanolehpengendali

kursusatauseminartentangcaramemulakanbisnes.

Tidak kurang juga, terdapat beberapa agensi yang

sememangnya fokus mengendalikan program untuk

membantumerekayangmahumenceburibisnesdengan

memberikan maklumat tentang semua proses teknikal

yangterlibat.

23

Berikut ialah 5 langkah awal menyiapkan diri dalam

bisnes.

PANDUAN 11: Langkah1:Persediaandirisendiri

Sumberyangpalingpentingdankritikaldalamfasaawal

bisnes adalah diri usahawan itu sendiri. Sumber ‘diri

sendiri’ inimelibatkan semuayangberadadanberlegar

disekelilingnya.

a. AhliKeluarga

Ahlikeluargaterdekattermasuklahpasangan,ibu

bapadananak-anakahlikeluargayanglain.

Melibatkandiri

dalambisnesterutamanyabisnestidak

memerlukanpersediaanorangdisekeliling

24

usahawan.Tetapi,memerlukanpersediaan

menyantuniorangdisekelilingmereka.

Ini adalah persediaan penting untuk sekurang-

kurangnya12bulanpertamamelaluifasatempoh

kritikalbisnes.

b. Rekodperibadi

Ramai yang tidak menyedari bahawa rekod

peribadi seorang usahawan itu adalah penting

danmemberikesankepadaperjalananbisnes.

Rekodperibadibolehdibahagikankepadadua

bahagian:

1. Latarbelakangperibadi.

Katakanlah,jikausahawanadalahseorang

guru sebelum ini. Paradigma umum yang

biasa, kebarangkalian melihat bisnes

25

sebagaisatuinstitusiyangpatutdiurusoleh

merekayanglayakadalahtinggi.

Manakalaapabilausahawanadalahseorang

pegawaikorporatyangbaruberhentikerja

danmemilihuntukmenceburkandiri

dalambisnes,pandangannyaberbeza.

Amnya, ramai berpendapat bahawa pusat

pendidikantersebutpastitidakdikendalikan

dengan baik dan hanya dijalankan dengan

tujuan membuat keuntungan. Pandangan

seperti inimempunyaikebarangkalianyang

tinggi.

Dalam situasi tertentu pula, jantina

usahawan turut memberi kesan. Umum

melihatusahawanlelaki lebihdominandan

lebihdipercayaidaripadausahawanwanita.

26

Namun, kebelakangan ini, situasi ini sudah

berubah.

2. Latarbelakangkewangan

Bisnesadapelbagai risikoyangmestidiurus.

Ia boleh dimulakan dengan kos serendah

RM2Kdandilihat sebagaimodelbisnesyang

ringkas. Untuk keluar dari bisnes juga

kelihatanmudah.

Walaupun begitu, perancangan bisnes

dengan teliti dan latar belakang kewangan

usahawanadalahpentinguntukmemastikan

kelangsunganperjalananbisnesuntukjangka

masayanglebihpanjang.

Sebagai contoh,meskipunmodal permulaan

adalah kecil, usahawan masih perlu

27

membukaakaunsemasa.Iniadalahtermasuk

dalamtatacaramenjagaakaunkira-kira.

Pembukaanakaununtukperjalananbisnesdi

bawah kendalian syarikat adalah satu cara

yang betul untukmenjalankan bisnes. Yuran

atau sebarang bayaran tidak boleh

dimasukkankedalamakaunperibadi.

Pada peringkat permulaanmembuka bisnes,

kebiasaannya modal awal atau working

capitaladalahagakbesarjumlahnya.

Selain daripada membuat bantuan dari

institusi kewangan, ramai usahawan yang

mendapat kepercayaan daripada pelabur

atau venture capitalist untuk membantu

melepasifasaini.

Untuk tujuan ini, rekod kewangan yang

bersihjugasangatmembantu.

28

Dalam bisnes juga, meskipun aliran

kewangan sering berubah dan namun ia

masihbolehdijangkakan.

Sebagaicontoh,apabilacutisekolahbermula

pada hujung bulan hadapan, kebarangkalian

aliran tunai yang masuk lewat dan tersekat

adalahtinggi.

Situasi sebegini, biasanya memerlukan

usahawanuntukbersediadengankebolehan

mendapatkan kemudahan ‘overdraft’ untuk

membantudalamtempohsingkat.

Untuk tujuan seperti ini juga, usahawan

memerlukan rekod kewangan yang bersih.

Pendek kata, untuk terjun dalam dunia

bisnes, rekod kewangan usahawan mesti

bersih!

29

PANDUAN 12: Langkah2:Validasidanpengesahan.

Meneruskan keputusan untuk melibatkan diri

dalambisnesmemerlukanbeberapaperkarayang

perlu diberikan perhatian. Antaranya

termasuklah:

a. Menelitisemulatujuandanobjektifberbisnes

Padasatuketika ramaiyangmenyangkabahawa

merekaberniagauntukmendapatkankebebasan

masadankewangandalamhidup.

Merekamahubebasdalammembuat keputusan

dan mempunyai masa yang fleksibel dalam

bekerja.

30

Apakah kenderaan yang bakal dipilih?

Bagaimanakah memilih kenderaan untuk ke

destinasitersebut?

Apakah risiko dan peluang sepanjang perjalanan

itunanti?

Objektif bisnes boleh dimulakan dengan

menyusun perkara yang boleh dicapai dalam

tempoh 3 bulan pertama, kemudian 6 bulan

pertamadanseterusnya.

Apabilamemulakanbisnes, semuaobjektifmesti

jelasdanspesifiktermasuklah:

• ObjektifPengurusan

Contoh: Kadar turnover staff dalam

tempoh 11 bulan pembelajaran hanya

sebanyak3peratussahaja.

31

• ObjektifKewangan

Contoh : Mendapat 50 orang pelanggan

denganbelianminimaRM100

• ObjektifPencapaian

Contoh :Menambah bilangan aset setiap

tahun.

Denganadanyaobjektifyangberkaladanbersifat

‘boleh-capai’, keputusan yang cepat dan tepat

bolehdilakukandenganmudah.

Apabila keputusan untuk berbisnes boleh dibuat

sebegini,bermaknaseseorangitusudahbersedia

untukberadadalambisnes.

b. Semakanpersiapandirimengurusuntukbisnes

Berbisnes memerlukan sokongan. Dalam setiap

bisnes, perlu ada aliran dan rantaian yang

32

tertentu. Maka, tidak dinafikan bahawa

kemahiran dalam industri membantu orang

bisnesberjayadalambisnesnya.

Sebagai contoh, seorang usahawan kedai kek

perlu tahu selok-belok dan tatacara membuat

kek.

Walaubagaimanapun, tidaksemuapembuatkek

bolehberbisnes.

Oleh itu, dalam industri pendidikan, seseorang

yang sudah bersedia, mesti tahu tentang selok-

belok dan keperluan bisnes, meskipun beliau

bukanpakardalambidang.

33

PANDUAN 13: Langkah3:KemahiranAsasdalamBidang

Secaraamnya,ada2bahagianpentingdalam

menjalankanbisnes.

1. Pengetahuandalambidang

a. Kelulusankemahiranminimayangdiperlukan

sepertisijilprofesional.Diplomaatau

sebagainya.

b. Pengalaman(hands-on)adalahantarayang

pentinguntukbermula.Biasanya,pengalaman

minimaselama12bulansudahmemadaisebagai

permulaan.

c. Fahamdanfasihtentangtatacarapengendalian

operasi.

34

2.Asaspengurusanbisnes

Bahagianiniterbahagikepada2iaitumemulakanbisnes

danmenguruskanbisnes.

a. MemulakanBisnes:Kemahiranasasmemulakan

bisnes

• Menyediakanrancanganperniagaan

• Melakukankajianpasaran

• Menyediakanunjurankewangan

Secararingkasnya,bakalusahawanperlumahir

menggunakanBusinessModelCanvas(BMC)

sebagaipersediaanmemulakanbisnes.

b. MenguruskanBisnes:

• Operasi

o Pengurusansyarikatpengurusan

bisnesdanpengurusanamsyarikat.

o Aktivitipembelajaran,operasidan

programyangberkaitan

35

o Aktivitipemasarandanpengurusan

pelanggan

• Kewangan

o Asaspengurusankewangan

o Penyusunanrekodberkaitan

kewangan

• Pengurusansumbermanusia

o Pengambilandanpemberhentian

o Pembangunandanperkembangan

profesional

o Asasperundanganpengurusan

Maka,apabiladitanya:

Apakahyangperlusayalakukanuntukpersediaan

membukabisnes?

Berikutialahsedikitpanduanasas:

36

a)Rancangkanbagaimanaperkara1(pengetahuan

asas)danperkara2(asaspengurusanbisnes) dapat

diadakan.

• Mempelajarikedua-duabahagianperkara

1dan2;ATAU

• Mencarirakankongsiyangdapat

melengkapkankeperluan1dan2.

b) Bercakap-cakapdenganmerekayangsudahdan

sedangmenjalankanbisnesitu.

c) Menghadiriprogramyangbolehmembantukita

membina‘network’sepertikongres,konvesyen,

kelaslatihandanseumpamanya.

d) Membacadanmengumpulkanmaklumat

berkaitanmelaluibahanbacaanatausumber

khusussepertiJabatanatauAgensikerajaandan

swasta.

37

e) Bermuladenganberkuliataubekerjaterlebih

dahuludenganmana-manainstitusiatausyarikat

bisnesyangmahukitaceburi.

f) Rancangkanbagaimanamodaldapatdikumpulkan

dalamtempohtertentusebelumbermula.

PANDUAN 14: Langkah4:MembinaKarisma

Apabila seseorang masuk ke dalam dunia bisnes, dia

perlu bersedia untuk membina karisma diri sebagai

pemimpindanpengurusbisnes.

Bisneshanyaberlakuapabilaada transaksiwangantara

satupihakdenganpihakyanglain.Maka,kemahirandan

karisma diri membolehkan seseorang mempengaruhi

oranglainuntukmempercayaiideadannilaibisnesnya.

38

Kemahiranmengurusdanpandaimendorongdirisendiri

akanmembantumerekamenguruskanbisnes,membina

karismadanmengekalkanmotivasidalamanorangbisnes

itusendiri.

PANDUAN 15: Langkah5:IlmudanMentor

Dalam semua jenis bisnes, ilmu dan panduan daripada

mereka yang pernah, telah dan sedang menjalankan

bisnes tersebut menjadi satu persediaan yang penting

juga.

Selain mentor dalam bidang pendidikan, mentor untuk

bahagian pengurusan, kewangan dan strategi banyak

membantu orang bisnes mempersiapkan diri dalam

melangkahkefasamenjalankanbisneskelak.

39

BAB 4:

MODAL DAN PEMODAL

40

PANDUAN 16: ModalSalahsatuperkarapentingyangdiperlukandalamsemua

bisnesialahmodal.

Modal ini boleh datang dalam banyak bentuk termasuk

modalnamabaik,kemahiran,kepakarandanwang.

Modalberbentukwangdiperolehdaripadabanyakcara:

• Wangsimpanansendiri

• Wanghasiljualanaset

• Pinjamandaripadaahlikeluarga

• Pinjaman daripada bank dan institusi kewangan

atauejensi

Fokus penulisan ini adalahmodal tanpamelibatkan diri

dalamrisikopinjaman.

41

Tidak semua orang mempunyai wang simpanan yang

besar selagi belum mencapai usia tertentu dengan

kerjayadangaji tertentu.Maka,pada kebanyakanmasa

dinasihatkanagarbisnesdimulakandenganapayangada.

Dalamkonteksbisnestadikadanpendidikan,modalawal

paling minima ialah modal pemasaran dan sewaan

premis bisnes. Oleh itu, modal wang sememangnya

diperlukandalamprosesmembukabisnestadika.

Persediaan memulakan bisnes memerlukan pendiri

bisnes merancang cara dan keperluan mendapatkan

modaltanpaperluterlibatdalamapa-apapinjamanyang

membebankan.

Salah satu perkara yang dibolehkan adalah membawa

masuk pemodal dengan menawarkan saham dalam

syarikatbisnes.

42

PANDUAN 17: PemodalPemodal merupakan satu istilah yang dipilih untuk

digunapakai dalam konteks perbincangan ini bagi

mengelakkan kekeliruan dengan istilah pelabur yang

banyakdimanipulasikan.

Pemodal merupakan individu atau syarikat yang

mempunyai wang lebihan dan tidak perlu

menggunakannyadalamtempohyangpanjang.

Tempohinimungkinmengambilmasasesingkat18bulan

dansepanjanghayatindividuatausyarikatberkenaan.

Pemodaldapatmemberikansokongankepadaekosistem

bisnes dan membolehkan bisnes dijalankan dan

dikembangkantanpaperlumelibatkanpinjamanbank.

Pemodal merupakan antara orang-orang yang mahu

mempunyai kepentingan dalam bisnes-bisnes pilihan

dalamindustritertentu.

43

PANDUAN 18: NilaimodalDalam kebanyakan bisnes, kosmembuka adalah rendah

secara relatif kepada kos-kos jelas dalam memulakan

bisnesperkhidmatanterutamatanpapremis.

PANDUAN 19: PanduanMenerimaModal

Apabila menerima modal daripada pemodal, pendiri

bisnesperlubersediadengankeperluanberbisnessecara

bersyarikatdanbudayamelapor.Berikutadalahperkara

yangperluditeliti:

Jumlahsebenarmodalyangdiperlukan

a) Sediakanunjurankewanganbisnesuntuk3tahun

pertama.

b) Semak jumlah wang yang ada dan anggaran

keperluan wang cukup untuk menanggung kos

operasi.

44

c) Kira jumlah sebenar dan masa yang diperlukan

untukmodalmasuk.

Untuk tujuan ini, khidmat nasihat daripada akauntan

yangbertauliahdanberpengalamanakanmembantu.

Latarbelakangpemberimodal

Adapemodalyangprofesionaldanpemodalamatur.Pilih

pemodalprofesional.Antaraciripemodalprofesional:

a) Merupakan orang bisnes dan mempunyai ilmu

bisnesmeskipun tidakmempunyai bisnes sendiri

(businessacumen).

b) Pernahmelaburdalambisneslain

c) Fahamhal-halasaspersyarikatan

d) Mempunyai wang lebihan yang tidak akan

digunakandalamtempohyangpanjang.

45

PANDUAN 20: Modelperkongsiankeuntungan

Tentukan model perkongsian keuntungan dan cara

pembayaran yang sesuai. Antara yang biasa dilakukan

ialah:

a) Melalui pegangan saham dalam syarikat dengan

terma-termayangtidakmelanggarAktaSyarikat.

b) Melaluipinjamansementaradenganperkongsian

keuntunganyangjelaskiraannya.

Kos-kosyangtimbul

Mengambil pemodal akan melibatkan kos tambahan

meskipunsedikit.Initermasuklah:

a) Kosmenyediakan bahan danmengendalikan sesi

taklimat.

b) Kos menyediakan dokumen dan borang-borang

termasukperjanjiandansetemcukai.

46

PANDUAN 21: PanduanSebagaiPemodal

Menjadipemodalbisnesmelibatkan2fasaiaitusebelum

dansemasamenjadipemodal.

Seorang pemodal perlu bersedia sebelum menjadi

pemodal. Maka, pendiri bisnes yang mahu menerima

modaljugamestilahmemastikanpemodalmelaluifasa1

danfasa2ini.

Pemodal akan dapat bersedia dengan lebih baik apabila

bakal penerima modal bersedia untuk memastikan

pemodalmelaluisemuaperkaradalamfasasebelumdan

semasa.

Fasa1:Sebelum

a) Kefahaman

• Memahamimodeldanjenispemodal

47

• Mengetahui tugas dan tanggungjawab

pemodal

• Bersediamenjadipemodalprofesional

b) Modal

• Menyemakjumlahnilaimodalyangada

• Mengira berapa lamakah nilai ini tidak

diperlukanuntukkehidupanseharian

• Menganggarkanmasabilawangmodal ini

bakal diperlukan untuk diambil semula

atautidak

c) Jenisbisnes

• Semak jenis bisnes yang mahu

dimodalkan. (cawangan, lesen, kerjasama,

francais)

• Teliti syarikat dan individu yang

menguruskanbisnes

• Dapatkan maklumat tentang budaya,

falsafahdancarakerjapihakpengurusan

48

d) Sesipeneranganatautaklimat

Pemodal mesti hadir dan dapatkan maklumat

berikut:

• Profilsyarikatyanglengkap:AhliLembaga

Pengarah,timpengurusan,jenisbisnes

• Unjurankewanganbisnes/projek

• Rancangan pengembangan projek dalam

jangkamasatigahinggalimatahun

• Semakmodelbisnesyangdigunakan

• Telitisemuarisikoterbabit

Drafperjanjianperkongsian

• Semak klausa untuk keluar, tarik diri,

menjual semula saham dan mengambil

semulamodal

• Semak klausa cara pembayaran

keuntungan

• Semakklausaperwarisan

49

Fasa2:Semasa

a) Pertemuan

• Menghadirimesyuaratyangdiadakan

• Membaca,menyimpanminitmesyuarat

• Mengambil tindakan sekiranya perlu

berdasarkankeputusanmesyuarat

b) Dokumentasi

• Rekodpenyerahanmodaldankewangan

• Perjanjianpemodal – syarikatpengurusan

bisnes

o Memasukkan penama dan waris

yang berhak ke atas pulangan

modal

o Sediakanwasiat

• Laporan

o Menerimalaporansecaraberkala

o Membaca dan menyimpan

laporan

50

o Mengambil tindakan sekiranya

perluberdasarkanlaporan

PANDUAN 22: PilihanModelPerkongsianSebagaiPemodal

JangkaMasaPanjang

Menjadi pemegang saham dalam syarikat bisnes secara

tetapdenganmenerimadividentahunan.

Contoh1

Pemodal memasukkan satu nilai wang yang dikirakan

sebagai%pegangansahamdalamsyarikatSDNBHD.

• XYZLearning&ConsultancySdnBhdmenawarkan

pegangan saham sebanyak 10 peratus dengan

modal RM50,000. Bermakna, 1 peratus saham

bernilaiRM5,000

51

Contoh2

Semua pemodal memasukkan satu nilai wang yang

dikirakansebagai%pegangansahamdalamsyarikatPLT.

• XYZ Learning Centre PLT memerlukan RM60,000

dan dapat mengutip jumlah itu daripada

sekumpulan pemodal untuk memulakan satu

PusatTuisyen.

Terdapat 50 orang pemodal yang membawa

masuknilaimodalminimaRM1,000danmaksima

RM21,000

%pegangansahamdinilaisepertiberikut:

Nilaiwangdibawa(RM)/RM60,000x100

Jika Pemodal A memodalkan RM5,000, %

sahamnyaialah:(5000/60,000)x100=8.33%

52

JangkaMasaSederhanaPanjang

Menjadi pemegang saham sementara dengan pilihan

menjual saham yang ada dengan peratusan saham

minimadikekalkan.

Contoh

Pemodal C bersetujumembawa satu nilaimodal, RMYK

yang memberikan 10% pegangan saham dalam syarikat

bisnes.

Syarikat bisnes dan Pemodal C bersetuju dengan

pembayaran semula modal melalui penjualan saham

sebanyak 7% (1dengan harga yang dipersetujui) selepas

tempoh2 lapan belas (18) bulan daripada perjanjian

ditandatangan.

Baki saham3% akan dikekalkan, sehingga notismenjual

saham diberikan oleh Pemodal C atau apabila beliau

menerimatawaranpembeliansahamdaripihaklain.

53

Nota:

1saham yang dijual semula biasanya dinilaikan dengan

nilai semasa ATAU dengan nilai padamasa belian awal

sahammengikutpersetujuandalamperjanjian.

2tempohinidiletakkanberdasarkankiraantempohbreak-

evenbisnes.

JangkaMasaSederhanaPendek

Menjadi pemegang saham sementara dengan pilihan

menjualsahamyangadasepenuhnya.Contoh

Pemodal C bersetujumembawa satu nilaimodal, RMYK

yang memberikan 10% pegangan saham dalam syarikat

bisnes.

Syarikat bisnes dan Pemodal C bersetuju dengan

pembayaran semula modal melalui penjualan semua

54

saham selepas tempoh a tiga puluh enam (36) bulan

daripada perjanjian ditandatangan dengan nilaian

semasa.

atempoh ini disebut berdasarkan kiraan di mana bisnes

sudah melalui break-even dan mula membuat

keuntungantetap.

PilihanLainSebagaiPemodaldanMenerimaModal

Pilihanlainbagipendiribisnesdanpemodalialahdengan

memberi dan menerima modal untuk jangka masa

pendek.

Apakahmaksudnya?

Memberi modal tertentu dalam projek kecil bisnes

denganperkongsiankeuntungan.

55

Contohprojekkecil:

• Modaluntukmenghasilkanproduk

• Modaluntukmencetakbahan

• Modaluntukmengeluarkanpakaianseragam

• Modaluntukmengendalikanevent

Contohperkongsiankeuntungan:

Biasanya,pembayaransemulamodalsepenuhnyadengan

keuntunganantara1%hingga3%daripadajumlahmodal

yang dibayar dalam tempoh 3 hingga 6 bulan selepas

jualanproduk/pengendalianprojekberjalan.

Contoh

Tadika Ceria mempunyai 10 cawangan dan mempunyai

murid seramai 500 orang. Tadika ceria mahumencetak

1000 pasang baju sekolah yang kosnya ialah RM25

sepasang.

56

Tempahan dari pembekal mesti dibuat seawal Ogos

tahun ini. Pembayaran perlu dibuat pada bulan

September.

Tadika CeriamemerlukanRM25,000 untukmenanggung

kos keseluruhan. Pembekalmahukan deposit 50% iaitu

RM 14,500 dibayar pada 10 November. Tadika Ceria

hanya mempunyai RM10,000 yang disimpan untuk

‘operationalexpenses’10cawangannya.

TadikaCeriatidakmahumengambilfasilitioverdraftdari

bank. Maka, Tadika Ceria membuat keputusan untuk

mendapatkan pemodal memodalkan RM20,000 untuk

projekinidanselebihnyadimodalkansendiri.

Contohkossepasangbajusekolahdikirasepertiberikut:

Hargadaripembekal:RM25,000

Kos lain (termasuk kos pengurusan, logistik dan

simpanan):RM10

57

Hargakossebenarbajusekolahialah:RM35

Hargajualankepadapelanggan:RM45

Untungkiraan:RM10

Tadika Ceria menawarkan keuntungan atas setiap baju

sekolah yang dibeli dengan duit modal sebanyak RM3

sepasang.

Pembayaran semua modal sepenuhnya adalah pada 10

Disember dan baki keuntungan pada 1 Januari tahun

hadapan.

Puan Azimah bersetuju untuk memodalkan projek

pembuatan ‘baju sekolah’ untuk Tadika Ceria dengan

memasukkan wang sebanyak RM20,000 pada 1

Novembertahunini.

Kiraanpembayarankeuntungan:

Jumlahbajuyangdibelidenganduitmodal:

RM20,000(jumlahmodal)/25=800pasangbaju

58

Jumlahkeuntungan:

Perkongsianuntungsatubaju=RM3

Jumlahkeuntungandibayarkepadapemodal=RM3x800

pasangbaju=RM2400

Bermakna Puan Azimah akan menerima semula

RM20,000 pada 10 Disember tahun ini dan keuntungan

sebanyak RM2400 pada 1 Januari tahun hadapan.

Tempoh wang Puan Azimah ditangan Tadika Ceria

hanyalah2bulansahaja.

PANDUAN 23: Panduan Am Menjadi Pemodal dan PersediaanMenerimaModal

a) Pengurusan bisnes mestilah dilakukan secara

bersyarikat

b) SyarikatpengurusanbisnesmestilahberdaftarPLT

atauSDNBHD.

59

c) Maklumat syarikat dan individu dalam syarikat

bolehdisemakdiSSMdengansedikitbayaran.

d) Syarikat mestilah mempunyai ‘Setiausaha

Syarikat’yangaktifdalampengurusansyarikat.

e) Perjanjian yang disediakan dirujuk kepada

peguamsebelumditandatangani.

f) Semak adanya terma pembahagian perkongsian

yangjelas.

g) Semak terma untuk pemindahan / pembayaran

semulamodal.

h) Semaktermauntukmenarikdirisebagaipemodal.

i) Semua transaksi dan komunikasi mestilah

direkodkan.

j) Syarikat yang menguruskan pemodal dengan

betulakan:

• Memberikan semuamaklumat berkenaan

syarikatbisnesdengantelus

• Menjalankan / menguruskan bisnes

dengankepakarandanpengalaman

• Menerangkanrisikosebagaipemodal

60

• Mempunyai cara-cara mengurus yang

melibatkanpengurusanrisikoyangbaik

k) Kewujudan internal dan external auditor dalam

syarikatakanmeminimakanrisikobisnessekaligus

meminimakanrisikopemodal.

l) Syarikat yang menguruskan bisnes mestilah

syarikat yangmempunyaipemegang sahamyang

sah, Ahli Lembaga Pengarah dilantik dan tim

pengurusanyangberwibawa.

m) Pengurusan bisnes mestilah bersistem dan

mempunyai SOP yang membolehkan pengiraan

dividendibuatdenganbetul.

n) Elakkan daripada melabur dalam syarikat yang

diuruskan sepenuhnya oleh keluarga tertentu

untukmeminimakanrisikosebagaipemodal.

o) Menggunakan khidmat valuer untuk melakukan

due diligence adalah yang biasa dilakukan oleh

syarikat korporat yang melabur dalam syarikat

bisneslain.

61

BAB 5: KEUSAHAWANAN

SEBAGAI KERJAYA

62

KEUSAHAWANANSEBAGAIKERJAYA

Sebagaimanasemuajeniskerjayayangada,ia

mempunyaicabarancanjugahalangan.Ramaiyang

melihat‘usahawan’bukansebagaisatukerjaya.Malah,

menjadiusahawantidakadadalamsenarai‘cita-cita’

dikalangananak-anakkita.

Selepasmembacabukuini,sudahtentukitaperlu

melihatdengansatucarayangberbeza.Usahawan

merupakansatujeniskerjaya.Maka,iaperlu

dirancangkan.Perancangantermasuklahtentangmelihat

perkembangandalammenjalankanperniagaanitu.

Dalamkerjayabiasa,kitabercakaptentangkenaikan

pangkatdangaji.Iajugasamaapabilakitamenjadi

usahawan.Adaperubahantugasdanjugajenisimbuhan

yangberbeza.

63

Secaraamnya,bukuinibertujuanuntukmemberikan

inputdanmaklumatkepadapembacauntukbersedia

denganlebihtelitiapabilamenjadiseorangusahawan.

Iabukanhanyatentangjualandanmembuatkeuntungan,

tetapimenjadisalahsatucarakitaberkembangdalam

kehidupan.Membangunkandiridanpadamasayang

samamengembangkanpotensiorangdisekelilingkita.

Selamatmenempuhduniakeusahawanan!