wiring en yus

7/27/2019 Wiring en Yus

1/105

Isolation and Protection Devices

for Domestic Electrical Wiring


2/105

Litar Kecil Akhir


3/105

Litar kecil akhir ialah litar yang keluar darikotak fius agihan dan disambungkan ke beban

elektrik seperti lampu , soket alur keluar, pemanasair dan beban-beban yang lain .

Kotak fius agihan

Litar kecil akhir


4/105

Agihan Litar kecil akhir dari kotak fius

agihan

2 x 13A soket keluaran

1 x pemanas air 3Kw

6 x 60W lampu + kipas

siling

1 x Pendingin Udara

MCB 20A

MCB 20A

MCB 5A

MCB 20A

Kotak Fius Agihan

2.5 mm pvc

1.5 mm pvc

Litar Kecil Akhir


5/105


6/105


7/105


8/105

Peraturan IEE

Litar kecil akhir


9/105


10/105

2 x 13A soket keluaran

1 x pemanas air 3Kw

6 x 60W lampu + kipas

siling

1 x Pendingin Udara

MCB 20A

MCB 20A

MCB 5A

MCB 20A

Kotak Fius Agihan

2.5 mm pvc

1.5 mm pvc

Litar Kecil Akhir

Agihan Salah Litar kecil akhir dari kotak fius

agihan


11/105

L1 L2 L3 L4

1 2 3 4 5

NL

E

3 2 5 3 1

2Pendawaian setiap litar kecil akhir mestilah

diasingkan (secara elektrik) bagi memudahkan

tujuan pemeriksaan.


12/105

230VP = 3Kw

Suis 2 kutub

Pemanas air

Airmasuk

2.5mm / 27A

20A

IL = 13 A

Saiz kabel

Kadaran arus kabel

3. Muatan arus kabel setiap litar kecil akhir mestilah tidak

kurang daripada arus nominal alat perlindung kecuali litar

gelang.

Sistem pendawaian permukaan


13/105

Kabel berteras tunggal bertebat pvc takBerperisai ( keupayaan membawa arus ) Jadual 9D1

Saiz

kabel


14/105

Jenis Jenis Litar Kecil Akhir


15/105

1. Litar kecil akhir lampu

Lampu Filamen

( berkadar 5W, 10W, 25W, 40W, 60W, 100W )

Kebiasannya maksima 10 poin untuk 1

litar atau tidak lebih 1 Kw

C/B atau fius

3 x 1.5mm pvc copper condiut

5A / 6A

Sistem pendawaian

Jenis kabel

Saiz kabel

Bil kabel


16/105

Pengiraan arus

10 x 40W / 240V lampu filamen

Penyelesaian :

Jumlah arus lampu filamen ( f. Kuasa = 1 )

P 10 x 40

I = ----- = -------- = 1.66A

V 240


17/105

Lampu Pendarflour

( berkadar 20W, 40W, 65W, 80W )

Kebiasannya maksima 10 poin untuk 1

litar atau tidak lebih 1 Kw

C/B atau fius

3 x 1.5mm pvc copper condiut

5A / 6A

Sistem pendawaian

Jenis kabel

Saiz kabel

Bil kabel


18/105

Pengiraan arus

10 x 40W / 240V lampu Pendarflour

Penyelesaian :

Jumlah arus lampu pendarflour

P 10 x 40

I = ----- = -------- x 1.8 = 2.98A

V 240


19/105

Suis satu kutub satu hala kawal satu lampu

L

E N L

S1

K.F.A


20/105

Penggunaan suis satu hala

Ruang keluarga Bilik tidur Tandas


21/105

Suis satu kutub dua hala kawal satu lampu

E N L

S1 S2

L

K.F.A2 2


22/105

Penggunaan Suis Dua Hala

Tangga rumah dua tingkat


23/105

Suis Perantaraan

Position 1 & 2

Ti i t k t b d i d h l d i


24/105

S1 S2 S3

2 2

Tiga suis satu kutub- dua suis dua hala dan suis

antara kawal satu lampu


25/105

Penggunaan Suis Perantaraan

Corridor


26/105

Lampu berkuasa tinggi

Lampu Sodium

( berkadar 125W, 200W, 400W, 500W )

Kebiasannya maksima 10 poin

C/B atau fius

10A/20A /30A/ 60A

bergantung kpd

beban yang

disambung

Saiz kabel tidak kurang dari kadar alat

pelindung


27/105

C/B atau fius

20A

6 x 250W lampu discas

Pengiraan arus

6 x 250W / 240V lampu sodium

Penyelesaian :

Jumlah arus lampu ( f. Kuasa = 1 )

P 6 x 250

I = ----- = -------- x 1.8 = 11.25A

V 240

2.5 mm


28/105

Pemasangan Lampu Jalan


29/105

2. Litar Kecil Akhir Pemasak

Bagi alat pemasak elektrik mudah alih

( kurang dari 3Kw ) mestilah disambung

dari soket alir keluar menggunakan kabelmudah lentur.

Bagi pemasak yang melebihi 3 kW ( tidakdianggap mudahalih ) litar kecil akhir yangberasingan perlu diadakan.


30/105

1. Pemasak berkuasa kurang 3Kw bekalan

diambil dari punca soket alir keluar 15A

15A soket

3 Kw

Kabel mudah lentur

Palam 3 pin 15A


31/105

2. Pemasak yang berkuasa lebih dari 3Kw ( alat pemasak

pegun ) bekalan disambung dengan menggunakan litar kecil

akhir tersendiri dan melalui unit kawalan pemasak

Alat kawalan

pemasak

2 meter

Kotak fius

agihan


32/105

Penentuan kadar fius dan saiz kabel bagi

pemasak lebih 3Kw

Untuk menentukan permintaan arus litar akhir alat

pemasak ia mestilah dinilai seperti berikut :

10 A yang pertama

+ 30 % lebihan jumlah arus beban .

+ 5 A jika terdapat soket alur keluar bersamadengan unit kawalan pemasak.


33/105

Alat kawalan

pemasak

2 meter

Sebuah pemasak berkuasa

12 Kw / 240 Volt

?

?


34/105

P = I x V

P 12000

I = ---- = ------- = 50A

V 240

10 A yang pertama = 10A

+ 30 % x 40 = 12A

+ 5 A jika terdapat

soket alur keluar bersama

dengan unit kawalan pemasak . = 5A

------------

Permintaan arus selepas faktor kepelbagaian = 27A

Kadaran alat pelindung arus lebihan = 30A

Saiz kabel = 4mm / 37A


35/105

Jadual Kabel 9D1


36/105

Alat kawalan

pemasak

2 meter

Sebuah pemasak berkuasa

12 Kw / 240 Volt

4mm pvc/pvc30A


37/105

Litar kecil akhir Pemanas Air


38/105

3. Litar Kecil Akhir Pemanas Air

1. Pemasangan Pemanas air yang kurang

dari 1.5Kw

Pemasangan disambungkan dari Suis dua kutub dan1 x soket 15A serta litar dilindungi oleh fius 15A ,

saiz kabel 2.5mm pvc

C/B atau fius Suis 2 kutub

15A

2.5mm


39/105

240V/ 50 Hz

Suis 2 kutub

Pemanas air

Air

masuk

Luar bilik mandi Dalam bilik mandi

Soket 15A

P = 1.5Kw

Plug top

15A

Kabel pemanas air disambung dari soket

15A


40/105

2. Pemasangan pemanas air melebihi

1.5Kwa. Disambung dari satu alat pelindung dalam kotak suis

agihan dan melalui suis dua kutub

- Ke pemanas air

- Ke junction box dan disambung ke pemanas air

b. Pemanas airmesti dibumikan

c. Penggunaan saiz kabel yang sesuai dari bekalan hinggakepunca pemanas air

e. Kadaran alat pelindungan yang sesuai digunakan


41/105

a.Disambung dari satu alat

perlindungan dalam kotak suisagihan dan melalui suis dua

kutub ( double pole switch )

- Ke Pemanas air

- Ke junction box dan disambung ke

Pemanas air


42/105

Suis dua kutub

Binaan

Simbol

N L

N L

Junction box
http://images.productserve.com/preview/1563/15755710.jpg


43/105

240V/ 50 Hz

Suis 2 kutub

Pemanas airdilengkapi dengan

RCCB

Air

masuk


Kotak suis

pengguna


44/105

MCB

Suis dua kutub

L

N

E

Disambung dari satu alat perlindungan dalam

Kotak Fius Agihan dan melalui suis duakutub dan disambung ke pemanas air yang

dilengkapi dengan RCCB

Litar kecil akhir Pemanas air


45/105

240V/ 50 Hz

Suis 2 kutub

Pemanas air

Air

masuk


Junction box

Kotak suis

pengguna

Kabel pemanas air disambung dari junction

box


46/105


47/105

1. Penentuan kadaran fius dan saiz

kabel

Mengira arus beban ( pemanas air ), Ib

Bekalan satu fasa nilai voltan bekalan , V = 240V

Formula : P = I x V

P

I = ---

V

P = Kuasa ( KW )

V = Voltan bekalan ( Volt )

I = Arus ( Ampiar )

Langkah 1

C t h i


48/105

Power = 3.0 Kw

Voltan = 240 Volt

Formula : P = I x V

P 3000

Arus beban = Ib = --- = ------- = 12.5A

V 240

Contoh pengiraan


49/105

Kadaran alat perlindung dalam pasaran

Langkah 2

Menentukan kadaran alat perlindung

Jenis alat perlindung biasa digunakan samada

fius atau pemutus litar kenit ( MCB )

Fius = 5A , 10A, 15A, 20A, 30A, 60 A ..

MCB = 6A , 10A, 16A , 20A, 30A, 60A


50/105

Ib IN

Pemilihan kadaran alat perlindung berdasarkan

peraturan berikut.

Dari kiraan Ib = 12.5 A , maka kadaran alat perlindung

yang sesuai adalah berkadar 20A


51/105

240V

Suis 2 kutub 20A

Pemanas air

Airmasuk

1. Menentukan kadaran alat perlindungyang sesuai

MCB 20A

( IN )

Ib = 12.5 A


52/105

2. Menentukan saiz kabel yang sesuai

Ib IN Iz

Peraturan berikut mesti dipatuhi

Dimana : Ib = Arus beban

IN

= Arus Nominal / kadaran alat perlindungIz = keupayaan arus kabel


53/105

Arus beban , Ib = 12.5 A

Kadaran MCB, IN = 20A

Maka saiz kabel (dari jadual) yang sesuai

ialah 2.5mm pvc kerana kadar arus kabelIz = 24 A

Ib IN Iz

2 M t k i k b l i


54/105

240V

Suis 2 kutub 20A

Saiz kabel

Pemanas air

Airmasuk

2.5mm PVC / 24A

2. Menentukan saiz kabel yang sesuai

MCB

20A

12.5A


55/105

Untuk mengimbangkan kepanasan yang terik , seorangpengguna menggunakan alat penghawa dingin dirumahnya .

Bagi A/C 0.5hp keatas pemasangan hendaklah

dilengkapi dengan pemencil, stesen punatekan danpelindung tanpa voltan berhampiran unit pendingintersebut

4. Litar kecil akhir Pendingin udara

Air CondStarterD.O.L


56/105

Pengiraan arus ( arus full load A/C )

1 x 1.5hp A/C ( 1hp = 746W )

P = I x V x f.k ( anggapkan f.k = 0.85 )

1.5hp x 746 1.5 x 746

I = ------------ = ------------ = 5.48 A

V x f.k 240 x 0.85

jenis penghidup digunakan adalah DOL starter

Is = Ib x 2.5 = 5.48 x 2.5 = 13.7 A

Kadaran alat perlindung arus lebihan ( MCB ) = 20A

Saiz kabel = 2.5mm pvc


57/105

Pemasangan Pendingin Udara

MCB 20A

DOL starter

Pendingin udara

Kabel saiz

2.5mm

Kotak Suis


58/105

Pemasangan A/C seperti ini tidak

dibenarkan

20A

Saiz kabel 2.5mm pvc

pengalir kuprum Plug 3 pin 13A


59/105

5. Litar Kecil Akhir Soket alir keluar 13A

Soket alir keluar dan arus nominal 13A dan khusus untuk

kegunaan rumah domestik & tempat lain selain rumahkediaman boleh dibuat dengan menyambungkan secara

litar jejari dan litar gelang

Kotak fius agihan

Soket 13A Soket 13A

Litar Jejari


60/105

Penggunaan Litar Jejari

Ruang Dapor

il k li k l b l h


61/105

Bilangan soket alir keluar 13A yang boleh

disambung dalam litar kecil akhirLitar jejari

30A atau 32A

Saiz kabel 4mm pvc

pengalir kuprum

Luas lantai maksimum 50m

per

Alat

perlindung

jenis fiusHBC atau

MCB

Bilangan soket tiada had


62/105


63/105

C/B atau fius

20A

Saiz kabel 2.5 mm pvc

Kotak fius agihan

Soket 13A Soket 13A

Kebiasaan bilangan soket alir keluar dalam satu litar

jejari


64/105

C/B atau fius

20A

2.5 mm pvc

Kotak fius agihan

Soket 13A Soket 13A

Kebiasaan bilangan soket alir keluar dalam satu litar jejari

Li G l


65/105

Litar Gelang


66/105

Litar Gelang

E N L


67/105

Litar Gelang

K.F.A

Soket 13A

P Lit G l


68/105

Penggunaan Litar Gelang

Computer room

Lit l k t li k l 13A


69/105

Litar gelang soket alir keluar 13A

Saiz Kabel 6 x 2.5mm pvc

30A atau 32A

Boleh disediakan tanpa had pada keluasan lantai maksima 100 m per

Sulur ialah satu cabang kabel yang disambung


70/105

g y g g

daripada punca soket litar gelang.

Sulur tidak berfius dan berfius.

a. Sulur tidak berfius mestilah disambung pada:

i. Punca soket alir keluar

ii. Peti sambungan

iii. Papan agihan

b. Muatan arus kabel sulur mestilah lebih atau sama dengan pengalir litar

gelang

c. Bilangan sulur yang boleh disambung ialah:

i. 1 x S/S/O

ii. 1 x S/S/O berkembar

iii. 1 x alat peguniv. Jumlah sulur tidak lebih dari jumlah soket litar gelang

v. Sulu berfius disambung dari pada peti berfius

vi. Saiz minima pengalir sulur berfius 1.5 mm pvc


71/105

Peti berfius

perkakas

1.5 mm pvc

2.5 mm pvc


72/105

Bagi punca bekalan jenis TT, semua soket alir keluar mesti

dilindungi oleh alat PLBK / RCDdengan arus kendalian tidak

melebihi 30mA

240V50Hz 6 lampu + 2 kipas

Cooker 6kw

1.5hp A/C

1.5mm pvc/pvc

2.5mm pvc/pvc

Bumi

2x16mm pvc

60A/100mA

SPN /2P RCD6 lampu + 2 Kipas

spare

15A

30A

5A

5A

15A

4mm pvc/pvc

60A

40A/30mA

SPN /2P RCD

Litar soket

13A:

Litar jejari

& gelang

Suis

Utama


73/105

Litar soket alir keluar BS 4343

Soket ini digunakan hanya untuk industri dan hanyadibuat didalam litar jejari sahaja

Kadar arus nominal soket ini 16A, 32A, 63A

Litar Kecil Soket 5A


74/105


C/B atau fius

5A

Saiz kabel 3 x 1.5 mm

Kotak fius agihan

Litar 1- 1 soket 5A dalam 1 litar

Soket 5A



75/105


C/B atau fius

10A


Kotak fius agihan

Litar 22 soket 5A dalam satu litar

Soket 5A Soket 5A



76/105


C/B atau fius

15A

Hanya satu soket keluaran 15A sahaja dalam satu litar


Soket 15A

Kotak fius agihan


77/105

C/B atau fius

3A


Kotak fius agihan

6. Litar Kecil Akhir Loceng Elektrik


78/105

C/B atau fius

2A


Kotak fius agihan

7. Litar Kecil Akhir Jam Elektrik

8 Lit K il khi M t


79/105

8 Litar Kecil akhir Motor

Setiap motor elektrik memerlukan alat kawalan untukmengelakkan motor daripada dihidupkan secara automatikselepas kegagalan bekalan

Bagi motor elektrik yang berkadar lebih daripada 0.375kW, mestilah mempunyai perlindungan arus lebihan,

pengasing dan penghidup. Kadaran alat pelindung seperti C/B atau fius mesti berdaya

tahan untuk membawa arus permulaan yang tinggi.

Saiz kabel untuk litar motor mestilah boleh membawa arus

permulaan dan arus beban penuh motor .


80/105

Litar skematik peasangan motor elektrik lebih

0.375Kw

C/B atau fius Pengasing penghidupmotor

Pelindung litar

pintas dan arus

lebihan

Pengasing untuk

senggaraan On / Off serta

peluindung beban

lampau


81/105

Kotak suisPengasing Penghidup

motor

Pemasangan motor elektrik


82/105

Kotak suis , bekalan

415V / 50 Hz

Motor 40hp, kec 92%,

f.k 0.83

Arus permulaan motor

adalah 7 x arus beban

penuh selama 10 sec

Nak pasang !!!...?

HRC

fius ?

BS 88

Kuasa keluaran


83/105

Kuasa keluaran

Kecekapan = ------------------- x 100

kuasa masukan

Kuasa keluaran

0.92 = ---------------------------

1.732 x 415 x IL x 0.83

40 x 1000

IL = ------------------------------ = 54.7A ( arus beban penuh )

1.732 x 415 x 0.83 x 0.92

Arus permulaan motor = 7 x 54.7A = 383A


84/105

1. Menentukan kadar fius

Fius mesti boleh arus beban biasa

Fius mesti boleh bawa arus permulaan selama 10

sec.

From the time/current curve

1. fius 80A hanya boleh tahan 8 sec dengan arus 383A.

2. Fius 100A boleh tahan lebih dari 10 sec iaitu 30 secmaka saiz fius ini sesuai digunakan.


85/105

8 sec


86/105

30sec


87/105

452 A

383A

80A100A

125A

160A

10s

100 100001000

8s

30 sec


88/105

Pemasangan motor elektrik

3 x 100A fius BS88


89/105

Pemasangan litar kecil akhir yang tidak

mengikut peraturan


90/105

240V

Suis 2 kutub 20A

Pemanas air

Air

masuk

Saiz kabel 2.5mm PVC / 24A

MCB20A

Soket 13A Plug top

13A
http://www.newtonelectricalcontractors.co.uk/images/BEIGE_1_GANG_DP_13A_SOCKET_OUTLET_SWITCHED.jpg


91/105

240V

Suis 2 kutub

Pemanas air

Airmasuk


MCB20A

Soket 13A
http://www.newtonelectricalcontractors.co.uk/images/BEIGE_1_GANG_DP_13A_SOCKET_OUTLET_SWITCHED.jpg


92/105

240V

Pemanas air

Air

masuk


MCB20A

Soket 13A

Plug top

13ASoket 13A

Plug top

13A
http://www.nafed.go.id/images/igds/G1_Electric%20Iron%20Cl%20799%20.jpghttp://www.newtonelectricalcontractors.co.uk/images/BEIGE_1_GANG_DP_13A_SOCKET_OUTLET_SWITCHED.jpghttp://www.newtonelectricalcontractors.co.uk/images/BEIGE_1_GANG_DP_13A_SOCKET_OUTLET_SWITCHED.jpg


93/105

Bekalan diambil dari soket 13A bersuis

Soket 13A bersuis
http://img.tradeindia.com/fp/thumb/0/271/010.jpghttp://www.newtonelectricalcontractors.co.uk/images/BEIGE_1_GANG_DP_13A_SOCKET_OUTLET_SWITCHED.jpg


94/105

240V/ 50 Hz

Suis 2 kutub Junction box

Papan Suis
http://images.productserve.com/preview/1563/15755710.jpghttp://images.productserve.com/preview/1563/15755710.jpg


95/105

AirA/C Starter

Pendingin udara

Papan Suis

Starter A/C Suis 2 kutub Joint box


96/105

Faktor kepelbagaian


97/105


98/105


99/105

Suis Perantaraan


100/105

Suis Perantaraan

Litar 3 Lukiskan litar Pendawaian


101/105

Litar 3-Lukiskan litar Pendawaian

L

S1 S2 S3 S4

N

L


102/105

Jawapan litar

L

S1 S2 S3 S4

N

L

Litar 2- Lukiskan litar pendawaian


103/105

Litar 2 Lukiskan litar pendawaian

E N L

S1 S2

L kipas

F.R

Litar 1 Lukiskan litar pendawaian


104/105

Soket 13A Soket 13A

Litar 1Lukiskan litar pendawaian

L

N

E


105/105

TERIMA KASIH

wiring en yus

Documents