ERHATIANtentang'pencemaran plastik dilautan dan kesannyakepada populasi penyusemakin meningkat

terutama pada tahun irii apabilaseluruh dunia membincangkantentang pencemaran plastik dilautan. Kebanyakan sambutanhari-hari penting berkaitanalam sekitar seperti hari bumi,hari alam sekitar sedunia danhari lautan sedunia semuanyamemfokuskan kepadapencemaran plastik dan kempenpenyelesaiannya.

Pembuangan plastik dimerata-rata, pengurusan sisa

f pepejal yang tidak cekap danpenggunaan plastik yangmelampau menyebabkan 'pencemaran plastik menjadibertambah kritikal. Pencemaranplastik memberikan kesansecara terus kepada populasihidupan liar seperti ikan paus,ikan lumba-lumba, burung lautdan penyu. Banyak laporanmenceritakan tentang kesanpencemaran plastik dalam lautterhadap hidupan liar. ,

Perbincangan tentangpencemaran plastik tidak terhadkepada laporan saintifik dalamjurnal tetapi juga dalam mediamassa, perbualan masyarakat,penggiat alam semula jadi,pertubuhan bukan kerajaan(NGO),pelajar, penyelidikhinggalah dalam kalangan ahlipolitik.

Sejauh mana kejayaan ,pengurusan plastik dengan baikdan menamatkan pencemaran 'plastik di lautan masih menjadicabaran besar kepada populasihidupan liar laut terus terancam.

Sebelum ini ancamanterhadap penyu selalu dikaitkandengan pengutipan telurberlebihan, kemusnahan habitat,terjerat oleh jaring menangkapikan dan perburuan. Tindakankebanyakan negara mengawalpengurangan penyu lamamemfokuskan kepada perkaradi atas termasuk menciptaalat khas turtle excluder device(TED)untuk membenarkanpenyu menyelamatkan didsekiranya termasuk dalam pukatmenangkap ikan.

Hari Penyu Sedunia yangdisambut.pada 23Mei setia

Plastikpendekhayatpenyu

BersamaDR. AHMAD ISMAIL

tahun terus membangkitkanisu-isu yang dihadapi penyu,menggalakkan masyarakatmelindungi dan memuliharapenyu serta melaksanakanlangkah-langkah menjayakanprogram pemuliharaan penyu.

Ramai ahli biologi menjangkapenyu akan pupus dalam masa50 tahun lagi sekiranya tindakansegera tidak diambil. Semua ,jenis penyu adalah dilindungisepenuhnya oleh undang-undang. Malaysia mempunyaiprogram pemuliharaan semuaspesies berkenaan di seluruhnegara dan mendapat perhatianNGO,pelajar dan orang ramai,

Haiwan laut yang aktifberhijrah ini memerlukansokongan dan tanggungjawabsemua pihak dalammenguatkuasakan undang-undang, memberikanpendidikan awam, menjalankanpenyelidikan dan mengadakanprogram pemuliharaan penyu.Semua negara yang menjadilaluan dan tempat mendaratpenyu mestilah bekerjasamamemastikan programpemuliharaan ini berjalandengan berkesan. ,

DiMalay-sia,beberapa agensiterlibat secara langsung dalampemuliharaan penyu. labatanPerikanan memainkan perananpenting dalam pemantauan danpenguatkuasaan undang-undang

PENYU yang tercekik atau terjerat oleh plastik mudah terapung mudahditangkap pemangsa.

bersama-sama dengan majliskerajaan tempatan. BeberapaNGOseperti Persatuan PencintaAlam Malaysia (MNS),Dana,"r •Sedunia Alam Sekitar' (WWF)dan persatuan nelayan-kawasan(PNK)juga aktif mernbantu ',pemuliharaan penyu di MalaYSiaselain swasta dan korporat.Antara yang aktif rnenjalankanpenyelidikan tentang penyuadalah Universiti MalaysiaTerengganu (UMT).

Penyelidikan tentang penyu diUMTlebih 20 tahun belum dapatmembuat keputusan muktamattentang pernuliharaan penyu.

Sifat penyu yang berhijrahjauh dan tempoh matangnyayang lama mencecah 30 hinga50 tahun amat sukar mendapatmaklumat yang tepat bagimembantu pemuliharanpenyu. Penyelidikan tentangpenyu mesti dijalankan secarakerjasama yang sistematik

dengan semua negara di duniayang menjadi habitat dan laluanpenyu berhijrah. Usaha UMTperlu lebih meluas melibatkanpenyelidik-penyelidik lainseluruh dunia dan menggunakanteknologi terkini.

Laporan kajian UMTantara1993hingga 2004 menunjukkandaripada 5,261 sarang penyuagar dan 111 sarang penyu ,karah, masing-masing 350,000dan 7,000 spesies berkenaanmenetas dan dilepaskan ke laut.

Bayangkan berapa ekor anak-anak penyu yang dilepaskan ..itu selamat mencapai dewasadan meneruskan kehidupannyasetelah berhijrah jauh merentasilautan luas berhadapan denganpemangsa, pukat nelayan danpencemaran plastik.

Sejak lama dahulu, programpemuliharaan penyu tertumpukepada kemusnahan habitat,perburuan, pengutipan

teluryangberlebihan, dan

terperangkapdalam jaring secara

tidak sengaja.Isu baharu yang

kini dibincangkandi seluruhdunia berkaitan penyu ialahpencemaran plastik di lautan.

Secara amnya plastik memberikesan terus kepada penyu sepertiterjerat rrienyebabkan penyutenggelam dan lemas, tercekikakibat tertelan plastik yangdisalah anggap sebagai makanan.

Selain itu, saluranpermakanannya tersumbat dankesan keracunan akibat bahankimia dalam plastik. Plastikmikro saiz kurang daripada limamilimeter (mm) boleh menyerapbahan kimia seperti logamberat, polychlorinated biphenyls(PCBs),dari persekitaran. Bahankimia juga dimasukkan semasapemprosesan plastik yangkemudiannya boleh terhakisapabila termakan oleh haiwan.

Kesan pencemaran plastikini boleh membunuh penyu,mengganggu sistem pembiakanmereka dan seterusnyamengurangkan populasi penyudunia. '. Di tempat-tempat lain jugaterdapat banyak penyu yangdijumpai mati mempunyaiplastik dan tali pancing dalamperut mereka. ,

Penyu yang tercekik atauterjerat oleh plastik mudah

, terapung dan mudahditangkappemangsa. Apabila haiwanpemangsa memakan penyu,mereka juga terdedah kepadapencemaran plastik yang ada didalam penyu.

Pencemaran plastik kritikalMEMANDANGKAN

pencemaran pl;:tstikdilautan sangat kritikal,

program pemuliharaan mestilahlebih agresifl~gi. Sernua agensikerajaan mesti bersama-samadalam program pemuliharaanpenyu dan diselaraskandengan baik oleh jabatan yangbertanggunglawab.

Pendidikan, penyelidikan danpenguatkuasaan rnssti berjalanseiring bagi pemufjj-araan penyu.

Bidang penyelidikan tentangpenyu tidak terhad kepadabiologi, genetik dan ekologisahaja tetapi lebih luas lagidari segi penyakit, pem~iakan,kesan pencemaran plastik

dan sebagainya. Pada musimpembiakan rnisalnya, penyubetina dan jantan berlegar dipesisiran pantai sebelum naikbertelur di pantai. Penyu jantan 'yang tidak langsung naik ke pantaiakan berada lama di laut.

Apakah pencemaran plastikdi perairan pantai mengancamspesies ini?.,Kajian terperinci perlu

dlJalankan agar tindakansew~jamya dapat diambil padamUSlmpembiakan penyu.

Secara amnya, dilaporkanribuan hidupan laut terbunuh~bat pencemaran plastik.Dlanggarkan sebanyak 100 jutatan plastik di lautan seluruh dt'mia

dan 80 peratus daripada plastikdi lautan adalah datangnya daridarat melalui jalan raya, longkang,parit dan sungai ke lautan danpantai. Bahan yang berasaskanplastik termasuk beg plastik,botol, belon, pembungkus, danpelbagai lagi.

Bahan plastik ini akan pecahkepada pecahan-peeahan keeilakibat cuaca, ombak dan tindakbalas kimia. '

Pecahan plastik kecil ini sangatberbahaya dan mudah tersalahmakan oleh haiwan laut termasukburung laut, ikan, reptilia,mamalia dan sepanjang rantaimakanan dalam ekosistem lautan.

Menurut kajian yang

111111, .

+

UTUSAN MALAYSIAoJUMAAT13'JuLAI2018

• Penyu belimbing(Dermochelys coriacea)

• Penyu agar(Chelonia mydas)

• Penyu karah(Eretmochelys imbricata)

• Penyu lipas (Lepidochelysolivacea).

• Kajiqn yang diterbitkandalam sebuahjurnal pada 2015mengiktiraf plastik sebagai bahanpencemaran yang utama di lautandan mengancam hidupan liar.

• Kajian ke atas penyu yang ter-dampar di pantai negeri Paraiba.Brazil antara 2009 hingga 2010mendapati:

.20.4 peratus daripada 98 salurpemakanan penyu yang diperiksamempunyai plastik di dalamnya.

• Sebanyak 65 paratus penyuagar. 25peratus penyu karah dan10peratus penyu lipas mernpu-nyai plastik dalam salur perrna-kanan mereka.

• Sebanyak 85 peratus plastikditemukan di dalam salur perma-kanan. '

• Plastik putih atau lutsinar lebihbanyak dijumpai di dalam salurpemakanan berbandlng plastikjenis lain. I 1

dilaporkan dalam jurnal Scienceantara empat hingga 12 juta tanmetrik plastik berakhir di lautansetiap tahun.

Pereputan plastik akanmengambil masa 450 tahun danpaling kurang antara 10 hingga20 tahun untuk beg plastik pakaibuang.

lournal Science Advances 2018menganggarkan 111juta tan sisaplastik menjelang 2030.

Ketika itu tiada pilihan lainmelainkan semua orang mestimengamalkan kitar semulaplastik. Kehidupan manusiabegitu sebati dengan plastikdan-mereka perlu lebih disiplinmengguna dan menguruskannya.

: __ . __ . __ -.-