usaha sebelum putus perkawinan – putus hubungan perkawinan

22
USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN - AKIBATNYA NENG DJUBAEDAH RABU, 23 NOV 2011

Upload: miranda-suwandi

Post on 04-Aug-2015

93 views

Category:

Documents


6 download

TRANSCRIPT

Page 1: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN - AKIBATNYA

NENG DJUBAEDAHRABU, 23 NOV 2011

Page 2: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN

• NUSYUZ ISTERI: Q. 4:34• NUSYUZ SUAMI: Q. 4: 128• SYIQAQ = PERSELISIHAN TERUS MENERUS: Q.

4:35• FAHISYAH: Q. 4:15.

Page 3: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

MACAM-MACAM PERCERAIAN

1. MELANGGAR TA’LIK TALAK (Q.4:128 jo. Q.2: 229)2. SYIQAQ (Q.4: 35 jo. Pasal 76 UUPA)3. ILLA’: isteri digantung tak bertali (Q.2: 226): orang

yang melakukan illa’ hendaklah menunggu selama empat bulan. diberi tangguh 4 bulan: KAFFARAH: memberi makan 60 orang miskin/ pakaian 60 orang miskin / memerdekakan BUDAK / puasa 3 hari berturut-turut;

Page 4: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

MACAM-MACAM PERCERAIAN

4. ZHIHAR (Q.58 (al-Mujadilah): 2): suami bersumpah bahwa isterinya sama dengan punggung ibunya.

Akibatnya (1): perkawinan terputus: (2) jika suami akan kembali harus membayar kaffarah: (a) memerdekakan BUDAK, atau, (b) puasa 2 (dua) buluan berturut-turut, atau, (c) memberi makan 60 orang miskin

Page 5: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

MACAM-MACAM PERCERAIAN

5. FAHISYAH (Q.4: 15-16): 6. KHULU’ (Q.2: 229):

perceraian berdasarkan PERSETUJUAN suami isteri yang berbentuk jatuhnya talak satu dari suami kepada isteri dengan adanya penebusan harta oleh isteri untuk melepaskan ikatan perkawinan dengan suaminya.

Alasan: tidak dapat menjalankan hukum Allah, jika perkawinan dilanjutkan.

Page 6: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

MACAM-MACAM PERCERAIAN

7. FASKH: diputuskannya hubungan perkawinan oleh HAKIM PA karena salah satu pihak menemui cela atau merasa tertipu oleh pihak lain:

Dasar Hukum (1) Hadis Nabi saw: perkawinan tidak sekufu; (2) atsar Umar bin Khaththab: ditemukan penyakit menular, gila, dll

8. LI’AN: An-Nur: 6-99. MURTAD

Page 7: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN & ALASAN PERCERAIAN

• Pasal 113 KHI:1. kematian;2. perceraian: (1) talak; (2) gugatan perceraian;3. putusan pengadilan

Page 8: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

ALASAN-ALASAN PERCERAIAN

Pasal 116 KHI:a. berzina/pemabuk/pemadat/ penjudi, dlsb, yang sukar

disembuhkanb. Meninggalkan pihak lain 2 tahun berturut-turut tanpa izinc. Hukuman penjara 5 tahun setelah perkawinan berlangsungd. Melakukan kekejaman/penganiayaane. Mendapat cacat badan/penyakit dengan akibat tidak dapat

menjalankan kewajiban sebagai suami/isteri (isteri: dipoligami)f. Perselisihan dan pertengkaran sehingga tidak ada harapan dapat

hidup rukun dalam rumah tanggag. Suami melanggar ta’lik talakh. murtad

Page 9: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

MACAM-MACAM TALAK DARI SEGI WAKTU & KONDISI ISTERI: TALAK BID’I, TALAK SUNNI

1. Talk suami terhadap isteri sedang haid (fisik dan psikologis) DILARANG: talak BID’I;

2. telah suci dari haid dan telah dicampuri setelah suci dari haid itu, karena belum jelas hamil atau tidaknya DILARANG: talak BID’I;;

3. Isteri dalam keadaan hamil akibat percampuran benih dengan suaminya, ada dua pendapat: (1) boleh mentalaknya; (2) dilarang mentalaknya. Pasal 149 KHI: BOLEH talak SUNNI;

4. TALAK yang dijatuhkan terhadap isteri sedang SUCI dari HAID dan tidak dicampuri ketika masa suci TALAK SUNNI

Page 10: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

MACAM-MACAM TALAK (PERCERAIAN) BERDASARKAN CARA TERJADINYA TALAK:

TALAK RAJ’I, TALAK BA’IN1. TALAK RAJ’I = talak yang masih dapat dirujuk

oleh suami: a. talak satu;b. talak dua; c. perceraian karena ‘illa= suami bersumpah

tidak akan mencampuri isterinya, misalnya, jika dendamnya belum terbalas.

2. TALAK BA’IN: (1) Talak bai’n SUGRA; (2) Talak ba’in KUBRA (Talak tiga dan perceraian karena li’an).

Page 11: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT-AKIBAT PUTUSNYA HUBUNGAN PERKAWINAN MENURUT HUKUM ISLAM

1. Hubungan Suami Isteri (Perkawinan)2. Hak & Kewajiban Suami – Istaeri Dalam Masa

Iddah3. Hak Anka: Hak Memelihara Anak: Hadhanah4. Harta Perkawinan

Page 12: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP HUBUNGAN SUAMI ISTERI

1. KEMATIAN: Iddah bagi isteri 4 bulan 10 hari: qabla dukhul/ba’da

dukhul (Al-Baqarah:234); Iddah HAMIL: smapai MELAHIRKAN2. PERCERAIAN: Talak Raj’i : iddah 3 kali suci/90 hari bagi yg tidak haid;

suami BOLEH RUJUTalak Ba’in SUGRA: iddah 3 kali suci/90 hari bagi yg

tidak haid (2) gugatan perceraian; suami TIDAK BOLEH RUJU

Page 13: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP HUBUNGAN SUAMI ISTERI

Talak Ba’in KUBRA: 3 KALI talak TIDAK BOLEH MENIKAH KEMBALI SEBELUM ADA MUHALLIL

CERAI KARENA ALASAN ZINA MELALUI LI’AN antara BEKAS SUAMI dan ISTERI DILARANG MELAKUKAN PERKAWINAN KEMBALI SELAMA-LAMANYA

3. PUTUSAN PENGADILAN: alasan SUAMI MAFQUD:Talak Ba’in: iddah 3 kali suci/90 hari bagi yg tidak haid (2) gugatan perceraian; suami TIDAK BOLEH RUJU

Page 14: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP Hak & Kewajiban Suami – Istaeri

Dalam Masa IddahHak & Kewajiban SUAMI dalam Masa Iddah Isteri:1. Memberi MUT’AH kepada bekas isteri, kecuali

terhadap isteri QABLA DUKHUL2. Nafkah IDDAH, maskan dan kiswah, baik Talak

Raj’i maupun Talak Ba’in, kecuali isteri NUSYUZ3. Melunasi MAHAR YANG TERUTANG, dan SEPARO

MAHAR jika QABLA DUKHUL4. BIAYA HADHANAH bagi anak di bawah 21 tahun5. HAK RUJU’

Page 15: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP Hak & Kewajiban Suami – Istaeri

Dalam Masa IddahHak ISTERI Dalam Masa Iddah: (Pasal 158 KHI)1. MUT’AH WAJIB dari bekas suami, jika: ba’da dukhul; cerai TALAK2. MUT’AH SUNNAH3. Nafkah ‘IDDAH, Maskan dan kiswah.Kewajiban Isteri Dalam Masa Iddah: (Pasal 153, 154, 155 KHI)4. Menjaga diri, TIDAK MENERIMA LAMARAN ORANG LAIN, TIDAK

MENIKAH DENGAN ORANG LAIN5. .Masa ‘IDDAH isteridalam TALAK RAJ’I, kemudian SUAMI

MENINGGAL DUNIA masa iddah menjadi 4 bulan 10 hari.6. Masa ‘IDDAH bagi janda karena KHULUK, FASAKH DAN LI’AN

masa ‘IDDAH = ‘IDDAH TALAK = 3 X SUCI / 90 hari bagi yg tidak haid

Page 16: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP ANAK

1. Anak SAH2. Anak HASIL ZINA / ANAK MULA’NAH3. ANAK SYUBHAT4. ANAK ANGKAT

Page 17: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP ANAK SAH

1. Anak BELUM MUMAYYIZ (12 tahun) hak HADHANAH pada IBU (Pasal 105 huruf a KHI)

2. Biaya Pemeliharaan: AYAH (Pasal 105 huruf c KHI)3. Anak BELUM MUMAYYIZ, hadhanah pada IBU. Kecuali ibu

telah meninggal dunia. Kedudukannya digantikan oleh: a. Wanita dalam garis lurus ke atas melalui ibu;b. Ayah;c. Wanita dalam garis lurus ke atas melalui ayah;d. Saudara-saudara Perempuan anak ybs;e. Wanita dalam garis kesamping lurus ke atas melalui ibu;f. Wanita dalam garis kesamping lurus ke atas melalui ayah;(Pasal 156 KHI)

Page 18: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP ANAK HASIL ZINA / ANAK MULA’NAH / ANAK ANGKAT

ANAK HASIL ZINA / ANAK MULA’NAH:1. Mempunyai hubungan hukum dengan ibunya dan

keluarga ibu (Pasal 100, Pasal 62 KHI);2. Kewajiban memberi NAFKAH pada IBU (Pasal 162

KHI).ANAK ANGKAT:Belum ditentukan tetapi dalam Pasal 39 (2), Pasal 40

UU No. 22 Thn 2002: anak angkat tidak boleh diputuskan hubungan darahnya dengan orang tua kandung.

Page 19: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP HARTA PERKAWINAN

1. Tergantung pada PERJANJIAN PERKAWINAN atas HARTA BAWAAN, HARTA MASING-MASING YANG DIPEROLEH DALAM PERKAWINAN, HARTA BERSAMA;

2. Apabila TIDAK ADA PERJANJIAN PERKAWINAN ttg HARTA BERSAMA: Pasal 94, 96, 97 KHI jo. Pasal 65 UU No. 1 Thn 1974

CERAI MATI: Pasal 96 (1) KHI: SEPARO HARTA BERSAMA menjadi hak pasangan yang hidup lebih lama bagaimana jika YANG HIDUP TERLAMA: SUAMI yg POLIGAMI ; para ISTERI yang DIPOLIGAMI? Pasal 65 UU No. 1 Thn 1974 SYARIAH ISLAM TIDAK MENENTUKAN HARTA BERSAMA SUMBER HUKUM: ‘URF

Page 20: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

PEMBAGIAN HARTA BERSAMA DALAM POLIGAMI

(Ist 1) (Ist 2) (Ist 3) Suami: A==/==B ==/==/==C ==/==/==/==DHakim Tinggi Agama: Dr. Mukti Arto berpendapat

sama dengan saya, Neng Dj. (wawancara Selasa 22 Nov. 2011 melalui telpon, sekitar jam 13.00)

DASAR HUKUM: Pasal 94, 96, 97 KHI jo. Pasal 65 UU No. 1 Thn 1974

Page 21: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

AKIBAT PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN TERHADAP HARTA PERKAWINAN

SUAMI / ISTERI mafqud: pembagian HARTA BERSAMA ditangguhkan sampai adanya kepastian MATI HAKIKI atau berdasarkan PUTUSAN PENGADILAN AGAMA (Pasal 96 (2) KHI);

CERAI HIDUP: Pasal 97 KHI: maing-masing suami-isteri berhak SEPARO atas HARTA BERSAMA

Page 22: USAHA SEBELUM PUTUS PERKAWINAN – PUTUS HUBUNGAN PERKAWINAN

Wallahu ‘alam bisawab

• Wassalamu ‘alaikum warahmatullahi wabarakatuh