UNIYERSITI SAINS MALAYSIA

Peperiksaan Semester Kedua

Sidang Akademik 1997/98

Februari 1998

EBS 222/3 - Pemprosesan Fizikal Mineral

Masa: [3 jam]

Arahan kepada Calon: ..

Sila pastikan kertas peperiksaan ini mengandungi ENAM (6) muka surat bercetaksebelum anda memulakan peperiksaan.

Kertas soalan ini mengandungi TUJUH (7) soalan.

Jawab mana-mana LIMA (5) soalan sahaja.

Mulakan jawapan anda bagi setiap soalan pada muka surat yang baru.

Semua soalan mesti di jawab dalam Bahasa Malaysia.

...2/-

113

- 2 .. [ESS 222/3]

1. [a] Berikan takrifan bagi . sebutan..sebutan , "Nlsbah Pengkonsentratan" ,

"Nisbah Pengayaan" dan "Perolehan". Terbitkan satu perhubungan yang

mengaitkan ketiga-tiga sebutan ini untuk pemisahan suatu campuran

mineral kepada dua aliran hasi!.

(6 markah)

[b] Universiti Sains Malaysia telah berjaya memperolehi satu paten

mengenai kaedah baru penyuapan reagen pengapungan ke dalam

pengkonsentrat. ~jian loji pandu yang telah dijalankan memberikan data

perolehan-gred seperti berikut:

Grad (%)

Perolehan (%)

Proses 1

20.5, 22.8, 24.0 25.1

90.2, 74.9, 65.2. 49.9

Proses 2

20.9, 21.8, 22.7, 23.3

,89.2, 76.1, 64.8, 56.2

Plotkan lengkok peroJehan-gred di atas kertas graf yang disediakan.

Mengapakah pengurangan dalam gred konsentrat berlaku pada

perolehan yang tinggi? Sekiranya objektif pemprosesan ialah untuk

menghasilkan grad konsentrat sebanyak 21.7°k. proses manakah yang

dipiUh? Berikan sebab-sebab pilihan anda.

(14--markah)

... 3/-

- 3- [ESS 222/3]

2. Anda telah diberikan tanggungjawab untuk merekabentuk suatu loji

pemprosesan untuk merawat 1000 ton sehari bijih emas yang mengandungi 8

gram seton emas. Lombong tersebut merupakan suatu lombong bawah tanah.

Sebanyak 45% daripada amas tersebut adalah di dalam keadaan bebas, dan

selebihnya adatah bersekutu dengan pirit dan bersaiz halus. Operasi pelarut­

lesapan dan CIP akan dijalankan di suatu tempat yang berasingan dan bukanlah

menjadi tanggungjawab anda.

[a] Lukiskan helalan aliran litar pemprosesan yang anda mungkin cadangkan

sesuai untuk bijih tersebut. Berikan komen anda tentang proses-proses

yang anda telah pilih.

(14 markah)

[b] Bincangkan kaedah yang anda akan gunakan untuk membuang hampas

dari litar pemprosesan tersebut.

(6 markah)

3. [a] Tuliskan persamaan yang menakrifkan sebutan II Kriteria

Pengkonsentratan". Bincangkan bagaimanakah perhubungan diantara

saiz partikel dan kriteria pengkonsentratan memberi kesan terhadap

kesesuaian mengaplikasikan kaedah pengkonsentratan graviti untuk

merawat bijih.

(10 markah)

[bJ Dengan menggunakan gambarajah yang sesuai, bincangkan mekanisma

mekanisma pemisahan dalam sebuah pengkonsentrat pilin. Terangkan

juga faktor-faktor utama yang mempengaruhi pemisahan yang berkesan

di.dalam pengkonsentrat tersebut.

(10 markah)

... 4/-

145

-4- [EBS 222/3]

4. Jadual 54 berikut menunjukkan data pernbasuhan daneada dUB kelipat

berasingan yang membekalkan batu arang kepada loji penyediaan arang batu

yang sarna.

~---- ..------------------------- .-----------------------------~----------.--------

Pecahan

Ketumpatan Relatif

Pecahan

Berat (%) Abu (%) Berat (%) Abu (%)

F1.35 43.3 4.5 34.4 4.6

1.35-1.40 22.2 10.9 20.6 11.2

1.40 - 1.45 9.5 16.0 20.6 11.2

1.45 - 1.50 4.3 20.2 6.7 21.0

1.50 -1 .60 3.8 28.2 6.1 28.7

1.60 - 1.70 1.7 38.2 1.9 38.6

1.70-1.80 1.8 50.5 2.1 49.3

81.80 13.4 73.8 16.3 76.3

JadualS4

(a] Plotkan lengkok pembasuhan bagi setiap Iipit d. atas kertas geraf yang

disediakan.

(8 markah)

... 5/-

IfG

-5- [ESS 222/3]

[b] Tentukan ketumpatan pembasuhan bagi lipit A untuk menghasilkan 8.5%

kandungan abu dan fipit B menghasilkan 11.5°,10 kandungan abu. Juga

tentukan % alah bagi setiap hasH.

(6 markah)

[c] Apakah kesan kecekapan loj; ke atas ketumpatan pengoperasian dan

alah apabila mengeluarkan hasil yang mengandungi kandungan abu

yang sama untuk suatu siklon media berat?

(6 markah)

5. [a] Perihalkan pnnsip-pnnsip pengoperasian pemisah elektrostatik. Rujuk

kepada mineral-mineral konduktor dan bukan konduktor dalam jawapan

anda.

(8 markah)

[b) Suapan kepada suatu loji pemprosesan t Azizi Minerat Sand Operation

Sdn. Bhd.mengandungi mineral-mineral berikut: Rutit, IImenit, Zirkon,

Garnet dan Monazit. Cadangkan satu helaian aliran yang asas untuk

memisahkan rutil dan ilmenit daripada mineral-meneral lain di dalam

suapan tersebut. Kemuoian, pisahkan ruti! daripada ilmenit. Berikan

kamen anda tentang ciri-cirl rekabentuk. sistem tersebut yang anda

rasakan sangat penting.

(12 markah)

6. [a] Apakah yang anda fahami dengan sebutan aktivator .yang d.igunakan

dalam pengapungan? Berikan contoh.

[b] Berikan contoh bagi beberapa pengumpuf oxyhydryl. Jelaskan ciri-ciri

bagi satu pengumpul yang anda pilih.

...6/-

147

- 6- [ESS 222/3]

[c] Apakah sudut sentuh dalam pengapungan? Apakah yang

ditunjukkannya? Bagaimana ia disukat?

[d] Bolehkah asid fem~k (fatty asid) dlgunakan sebagai pengumpul yang

selektif untuk bijih yang mengandungi kalsit dan reja silikat (silicate

gangue)?

Jika tidak, apakah pengumpul yang boteh digunakan?

(20 markah)

7. [a] Apakah yang dimaksudkan dengan keupayaan zeta?

Bagaimana keupayaan zeta memberi kesan kepada serakan (disperston)

dan pengumpalan (coagulation).

[b] Apakah perbezaan antara flokulasi dan pengumpalan?

[c) Bagaimana poli-elektrolit anion membantu flokulasi?

[d) Bagaimana Na-die1il...thiofosfat digunakan dalam pemisahan sulfida?

(20 markah)

00000

148