UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

PENGGUNAAN DAN PEMUASAN KEHENDAK TERHADAP WORLD WIDE WEB (WWW) DALAM KALANGAN PELAJAR UNIVERSITI

UTARA MALAYSIA

MOHD SOBHI BIN ISHAK

FBMK 2003 11

PENGGUNAAN DAN PE.MUASAN KEHENDAK TERHA DAP �VORLD WIDE WEB (VV1VlV) DALAM KALANGAN PEIAJAR UNIVERSITI

UTARA MALAYSIA

MORD SOBHI BIN ISHAK

MASTER SAINS

UNrVERSITI PUTRA.IVIALAYSIA

2003

PENGGUNAAN DAN PEMUASAN KEHENDAK TERHADAP WORLD WIDE WEB (WWli\') DALAM KALANGAN PELAJAR UNIVERSITI

UTARA l\tlALAYSIA

Oleh

MORD SOBRI BIN ISHAK

Tesis Ini Dikemu.kakan Kepada Sekolah Pengajian Siswazah, Universiti Putra Malaysia, Sebagai Wlemenuhi Keperluan Untuk Ijazah Master Sains

September 2003

Abstrak tesis yang dikernukakan kepada Senat Universiti Putra Malaysia sebagai memenuhi keperluan unt-uk Ijazah Master Sains

PENGGUNAAN DAN PEMUASAN KEHENDAK TERHADAP WORLD WIDE WEB (WWW) DALAM KALANGAN PELAJAR UNIVERSITI

UT ARA MALAYSIA

Oleh

MOHD SOBHI BIN ISHAK

September 2003

Pengerusi Profesor Madya Md. Salleh Hj. Hassan, Ph.D

Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi

Kajian ini oiplankan untuk mengenalpasti sarna ada sikap dall

pandangan pelajar Unive::siti Utara Malaysia terhadap media VVorld Wzde

Web (VVWl:V) mcmpcngaruhi penggunaan media berkenaan da lam

persckitaran pembclajaran di Universiti. Berasaskan teori penggunaan dan

pemuasan kehendok (uses and gratifications theory), kajian ini diJalank?l n

dalam tiga fasa iaitu menggunakan soalselidik bercetak, s0;11selidik

berkomputer dan analisis kandungan ke atas laman web yang dikunjun�i

pelajar.

Dalam fasa pertama kajian, sebanyak 353 orang pelajar tdah

menjawab instrumen soaiselidik bercetak. Hasil kajian fasa ini mendapatl

bahawa kebanyakan l�elajar percaya bahawa WWW merupakan media yang

Ii

penting dalam pengaJIan rnereka. Mereka juga mengakui bahawa WWW

adalah sumber maklurnat, komunikasi dan hiburan yang terbaik Lapan

motif penggunaan lJ\/WW dinyatakan oleh pelajar iaitu 1/ penyelidikan dan

pembelajaran", "mel1gakses hiburan dengan mudah", "komunikasl d.:m

interaksi sosial", "lW2t1gisi mas a lapang ketika bosan", "mengakses bahan

yang sukar diperolehi", "mendapatkan bantuan teknikal dan maklumat

prod uk", 1/ mcngakses laman permainan dan seks" dan "transaksi pengguna

dan membeli belah". Ujian korelasi yang dijalankan ke atas sikap terhadap

WWW dan tahap kemahiran menggunakan WWW menunjukkan terdapat

perkaitan positif yal1g signifikan dengan motif penggunaan lNWW yang

dinyatakan. Selain dc:.ripada itu, ujian-t yang dijalankan menunjukkan

bahawa terdapat perbezaan di antara pelajar lelaki dan wanita dalam

menggunakan WWW untuk "mengakses laman permainan dan seks" dan

/I transaksi pengguna dan membeli belah".

Sebanyak 296 r�sponden fasa pertama telah menjadi responden dalam

fasa kedua kajian yang IItenggunakan instrumen soalselidik berkomputer.

Lapan motif yang dinyatdkan dikemukakan khusus untuk mengenalpasti

tujuan utama p<21ajar berkenaan menggunakan WWW pada masa tersebut

(motif yang ingin dipenuhi.- gratification sought).

Fasa terakhir kaJian adalah analisis kandungan ke atas laman web

yang dikulljungi oleh l'esponden dalam fasa kedua kajian untuk

mendapatkan gambanm umum penggunaan sebenar medium tersebut.

1ll

Sebanyak 126,711 buah laman web telah dikunjungi aleh pelajar. Dari jumlah

tersebut, 500 laman web dipilih secara rawak untuk dianalisa oleh jurukod

yang mahir mengen::ti vViNW. Daripada sampet domain .com mencatatkan

jumlah kunjungan p,:lin(:; tinggi (Rl.1 %) berbanding laman lain. vValau

bagaimanapun laman \Vt�b ualam domain .emu ini dicatatkan mempunyai

"kesesuaian pembe1.aj?iran akademik" yang rendah (min=I.42). Sungguhpun

pelajar menyatakan bahawa tujuan utarna merck a menggunakan \;VV\lv\l

pada masa tersebut (kajian fasa kedna) adalah untuk "penyeliulLan dan

pembelajaran" (52.4:%)/ analisis oleh jurukod ke atas laman web yang

dikunjungi mendapati bahawa kategori berkenaan hanya dikunjungi

sebanyak 30.8% sahaja. Sebaliknya kategori penggunaan 1 · " , lain lanu

IImengakses hiburan dEngan mudah"f "mendapatkan bantuan tcknikal dan

maklumat produk "mengisi masa lapang ketika bosan'ff "mengakses bahan

yang sukar diperolel1ifl dan flmengakses laman permainan dan seks" pula

mencatatkan peningkatan penggunaan yang tinggi. Kajian ini menunjukkan

bahawa selain daripada penggunaan WVVW untuk tujuan akademik, pelajar-

pelajar Universiti Utara Malaysia juga didapati menggunakan kemudahan

tersebut untuk memenuhi keinginan personal mereka.

Abstract of thesis presented to the Senate of Universiti Putra Mnlaysia in fulfilment of lhe requirements for the degree of Master of Science

USES AND GRATIFICATIONS TOvVARDS WORLD WIDE WEB (WMV) AMONG UNIVEItSITl UTARA J\1ALAYSIA'S STUDENTS

By

MOHO SOB HI BIN ISHAK

September 2003

Chairman Associate Professor Dr. Md. Salleh Hj. Hassan, Ph.D

Faculty Modern Language and Communication

Universiti Utara Malaysia's student attitudes and opinions toward the

World Wide Web (W'NW) were analyzed to discover if and how they affect

students' use of this new educational medium in university's learning

environment. Eased on Uses and Gratifications Theory, this research was

conducted in three phases. Phase one of the researched was conducted by

using the paper sm vey instrument, phase two was conducted by using

computer-administere<l survey, and phase three was conducted through

content analysis of sites visited by students.

In response to lhc paper survey instrument in phase one, 353 E,tlldents

have participated m, respondents. Students expressed the bel ief tbat the

WWW is importanl i'1l' learning. They also believed that vVVVvV is the best

source of information, means to communicate and source of entertainment.

v

There were eIght (8) motives of using WWW in UUM's setting: "for research

and learning ", ' " for easy access to entertainment", "for communication and

social interaction", "for something when bored", "for access to material

otherwise unavailable", "for product information and technical support",

"for games and sexually explicit sites" and "for product consumer

transactions" .

The correlation test has shown a significant relationship between the

students' attitude and the motives for using W'NW. This test also shows a

significant relationship between the students' skills of using WWW and the

motives of using WWVV. The t-test shows that there is 'significant difference

between male and female student in using the WWW especially " for games

and sexually explicit sites" and "for product consumer transactions".

A total of 296 respondents from the first phase also participated in the

computer-administered survey (second phase). The eight (8) motives

gathered in the first phase were used to determine the students leading

motives (gratHications sought) of using WWW at that time.

The final phase of the data analysis was a content analysis of sites

visited by students. A total 126, 711 URLs were collected and a sample of 500

sites were reviewed by media specialists (coder). Students appear to be

visiting commercial sites (.com) at a much higher proportion than the other

VI

lCClding domain n,nl'les (:�l 1 %). Also, the commercinl sites rcceived the

lowcst rating for "suitability for academic research" of all the dornain tl,H1leS

(mcCln=1.42). While students reported their purpose for using the W,N\ V as

"research and learning" (52.4%), the coders found only 30.8% of the sampled

sites to be "suitable" for that purpose. Otherwise, other categories such as

"for easy access to entertainment", "for product information and technical

support", "for something when bored", "for access to material otherwise

unavailable" and "for games and sexually explicit sites" showed as the

highest usage in the reality. Finally, this study has determined that UUM

students not only used WVVW for academic purpose but also to fulfill non­

academic and personal motives.

\'11

PENGHARGAAN

Pada kesempatan ini, saya ingin m erakamkan rasa syukur kepdda

Allah S.W.t kerana dengan keizinanNya dapat saya menyiapkan lesis ini.

Setinggi penghargaan dan ucapan terima kasih saya ucapkan kepada jawatankuasa penyeliaan tesis saya jaitu Prof. Madya Dr. Md. Salleh Hj.

Hassan (Pengerusi dan penyeHa utama), Prof. �!Iadya Dr. Musa Abu Hassan

dan Dr. Abdul Rashid Mel Ali yang telah banyak memberi bimbingan, teguran dan tunjuk ajar tanpa jemu dan penuh kesabaran dalam membdntu

penyelidikan tesis say a ini.

Tidak dilupakan juga kepada rakan-rakan seperjuangan yang banyak

mern berikan pandangan terutamanya saudara Syamsul Anuar Ismail,

Zuraidah Abu Talib, Prof. Mohd Fo'ad Sakdan, Prof. Asmah Bee Mohd Noor

dan Prof. Iran Herman. Kepada En. Abdul Razak Jusoh dan Cik Roslina

(Pus at Komputer UUM), terima kasih di atas bantuan dan khidmat yang

diberikan. Terima kasih juga kepada Pn. Azizah Sarkowi (Pusat Matrikulasi

Perl is) serta En. Nurzaid Muhd Zain (Universiti Teknologi Mara), kerana

sanggup membantu menganalisis setiap lam an web dengan penuh

kesabaran. Terima kasih juga kepada semua yang terlibat sarna add secara

langsung atau tidak langsung dalam menjayakan penyelidikan ini.

Kepada ibu mertua saya yang amat dikasihi dan dihormati (Pn.

Ramlah Arshad), terima kasih kerana sentiasa mendoakan kejayaan kami

sekeluarga. Kepada isteri dan anak-anak (Azizah, Fatihah, Fadhilah dan

Muhammad Hazim), yang turut sarna merasai perit jerih semasa

menyempurnakan tesis ini, kudoakan ke hadrat Allah (s. w.t) semoZ(1 kalian

rlkrln beroleh kejayaan di dunia dan akhirat.

Vlll

Saya mengesahkan bahawil Jawatankuasa Pemeriksa bagi Mohd Subhl Ish<1k telah mcngadakan pemeriksaan akhir paJa 23 September 2003 untuk menildl tesi� Master Sa ins beliau yang bertajuk "Penggunaan dan Pemuas.m Kehendak Terhaclap World Wide Web (WVVVV) Dalam Kalangan PclCljcu Universiti Utara Malaysia" mengikut Akta Universiti Pertanian (Ijazah Lanjutan) 1980 dan Peraturan-Perahuan Universiti Pertanian Malaysli1 (Ijazah Lanjutan) 198"1. Jawatankuasa Pemeriksa memperakukan bahawa calon ini layak dianugerahkan ijazah tersebut. Anggota Jawatankuasa Pemeriksa adalah seperti berikut :-

NARIMAH BINTI ISMAIL, Ph .D.

Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Putra Malaysid (Pengerusi)

MD. SALLEH BIN HASSAN, Ph.D. Profesor Madya Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Puh-a Malaysia (Ahl i)

MUSA BIN HASSAN, Ph.D. Profesor Madya Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Puh-a Malay:;ia (Ahli)

ABDUL RASHID BIN MD. ALI, Ph.D. rakulli Bahasa �1oden dalJ Komunikasi Unin'rsiti Putra Malay:;ict (A hI i)

Profesor / Timbalan Dekan Sekolah Pengajian Siswazah Universiti Putra Malavsia

�

IX

Tesis ini telah disel'ahkan kcpada Senat LJniversiti Putra Malaysia dan telah ditenma sebagai menw n uhi keperJuan ijazah Master S,uns. Anggota Tawatankuasa Penydia ada.lah sepPlti berikut :-.

MD. SALLEH BIN HA SEAN, Ph.D. Profesor Madya Fakulti Bahasa Moden dan Kornunikasi Universiti Putra Malaysia (Pengerusi)

MUSA BIN HASSAN, Ph,D. Profesor Madya Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Putra MalaY3ia (Ahli)

ABDUL RASHID BIN J\1D. ALI, Ph.D.

Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Putra Malaysia (Ahli)

..(Z ··1' ,.J

AINJ IDERIS, Ph.D.

Profesor I Dekan Sekolah Pengajian Siswazah Univef�lti Putra Malaysia

Tarikh: ;l-l 3Ar{ �

PERAKUAN

Say a mengaku bahawa tesis jni adalah hasil kerja saya yang sah melainkan petikan dan sedutan yang telah diberikan penghargaan di dalam tesis. Saya juga mengaku bahawa tesis ini tidak dimajukan untuk ijazah··ijazah lain di Universiti Putra Malaysia atau institusi-institusi lain.

Tarikh: 1'1- dhJUAILI .l<n> �

Xl

SENARAI KANDUNGAN

Muk.l Surat ABS1"RAK ............... .... , ...... G •••••••••• ' ...... e" ..............•••••••••• " •••••••••••• " ........... � ••• �".� .. , ii ABST'RAC1' ........ .. . .... ' ... 00 .................. ... ... ....... .... ,........................................ v PENC;HAH.G.I\AN ... , .. , ............................ , ............. , ................... ,.............. viii

PENGESAl-lAN .. ).f' •• � ........ t�.I . . ............ ...... o ••••••••••• e ••••••••••• � •••••• I •••••••• f) •••••••••• � .. , IX PERAKIJAN ........... , ....... , ... ,....................................................................... Xl SENAItAJ KANJ)IJNC:AJ\J ....... ............................. ......... ................... .... , xii SENARAI JADUAL . ....... . ,........................................................................ ;<vii SEJ\fARAI RAJAH .... ........................................................................ "....... xviii

SENARAI FORMlrLJ� ............................................................................. xix

BAB

I

II

PENGENi\..Lj\:t'J .................................................................. .. 1 Latar Belakang Kajian .......................................................... . 1 Penyataan Masalah .......................... ................ .... ................. 4 Persoalan Kajian ............. ........................................... ............ 10 Objekhf Kajian .... ........ ........................... ................................ 11

Objektif UmUlll ........................................................ 11 Objektif Khusus ., ..................... ,............................... 11

Kepentingan Kajian .................................... ........................... 12 Batasan Kajian ........................................................................ 13 Takrifan Istilah ..................... . ................................................. 14 RUlllusan ...... ,.......................................................................... 15

SOROTAN LITERATUR ................................................... . Sejarah Perkembangan Internet dan WWW .................... . C:iri-Ciri '/I1WW .................................................................... ..

j\1ultiIncdia ................ ., .. .................... . .......... ........... . HipE�rtektualiti . . . . . . . . . . .... ........ . . . . ... . . . ......................... . F'ensuisan Paket ...................................................... . C h " j., '.lync r()rllcl�y ........................................................... .. Inleraktivih .............................................................. .

WWVV sebagai Medium Pendidikan ................. .. .............. . Kandungan VV\VW .............................................................. .. Konteks Dan Pl�nggunaan Media . . ..... . . .... . . . . .. ...... . . . . ........ .. PenggunadIl dim Pemuasan Kehendak .... . . ... . . . . . . . . . . . . . . . .. . ..

Kajian Awal Penggunaan Dan Pemuasan J(eIH�nc1ak ................................................................. . Penggullilan Dan Pemuasan Kehendak Terhadap Media Internet dan VvWW. Kajiim-Kajian Tempatan Penggunaan Dan Pem u<u;;m Kehendak Terhadap Ivledia Internet delft \VT./VVV ................................................................ .

17 17 21 22 22 23 24 24 25 27 30 32

33

44

III

Motif Penggunaan Dan Pemuasan Kehendak WWW ....................................................................... .

Sikap Terhadap Media WWW .......................................... ..

Kemahiran Menggunakan Media WWW ......................... ..

Perbezaan Antara Jantina Dalam Penggunaan WWW ... .

Teori PE'nggunaan dan Pemuasan Kehendak (Uses and Gratifications Theory) . . .. .. . . . . . . . ... ... .... . .. . . . . . . . ...... .

Hipotesis Kajian ...... . . . . . . . . ............. ... . ....... . .. . . . ... . . . . . . . . . . . ......... .. I{umusan ........ .......... . . ........................................................... ..

METODOLOGI KAJIAN ................................................. ..

Fasa Pertama: SoaIselidik Bercetak ......... ..... . .......... . .. .... . .

Rekabentuk Kajian ." ......................... .. .... . ... . ................... . .... . L k . 1:' " D S b' 1 K

.. o aSl L'.aJIan an u �e.l( aJlan .............. ........................ ..

Populasi dan Persampelan ............................................... ..

Pembolehubah Kajian ... . . .......... .. . , .......... . ...... . . ........... . ... . . . . . . Instrumen l<ajian ........................................... , ........... .......... . .

�;ika p 'I erhadap VVWV�T .......................................... .

Tahap Kemahiran Menggunakan Komputer Dan IVWW .............................................................. . .

47 53 56 59

60 69 70

72 73 73 73 74 75 76 76

77 �;ebab-Sebab Menggunakan WWW ... . ........... . .. .. . . 78 �;ebab·Sebab Tidak Menggunakan WWW .. , .. , .. '.. 78 Soalan·Soalan Lain . . . . . . . . .. . . . . ...... . . . . . .......... . .. .......... .. 79 Pern bolehu bah Demografik . ... ...... . .. ..... . ................ 74

Pengukuran Pembolehubah Kajian . .......... .. ... .................... 80 Pembolehubah Sikap . ....... .... .. ..... ........................... 80 Pembolehubah Tahap Kemahiran .. . .......... ... ........ 80 Pembolehubah Demografik 81 Pern bolehubah Motif Penggunaan WWW ..... . .... 82 Pembolehubah-Pembolehubah Lain .... . ........... . ... 83

Pra Uji lnstrurnen ....... . ................ ... . . . .. . ................................. 83 Pengumpulan Data Kajian .. . .... ... . .. . ................. . ................... 84 Penganalisaan Data Kajian .. . .. . ............................ .......... ...... 85 Fasa Kedua: Soalselidik Berkomputer ...... .................. . .... 87 Rekabentuk Kajian .................. . .. . .................. . ................... .... 87 Instrumen Kajidn .......... ... ........ .............................................. 88 Pra Uji lnstrunlen ... . . ..... ........... .. . .. .. ......... ............................. 90 Pengukuran Pem bolehubah Kajian ............ . ............. . .. ...... 91 Penganalisaan Data Kajian .... . . ................ . . ....... . .................. 92 Fasa Ketiga: Analisis Kandungan ... ........... . ...................... 92 Rekabentuk Analisis Kandungan ................................ . ...... 92 Bahan Kajian . .......... .................. . ..................... ................ ....... 93 Kategori lsi Kandungan ........... . ............. . .................. . ...... . .. . 92 Unit Analisis ........................................................................... 95 Persampelan ........ ................................................................... 95 Rangka Dan Borang Koding ............ ............... ..................... 95

Xlll

IV

Pengujian Ke"d.ilihan Antara Jurllkod . ... ...... . .... ...... ... .... . .. 96 Proses F�odlng .. . . . . . . .. .. ... . . .. ... .... ....... .... .... . . . .. . . . ... .. .. . . ....... . .... . . 98 Pengukllran Pembolehubah Kajian ........ ... ... . . . . ... . . . . . .. . . ... .. . 98 Penganalisaan Data Kajlan . .... ....... . ................. .. .. .. ....... ....... 99 Rumusan . . ... . .... ..... ...... .......... . . . ... .. . . ....... . .... ... . ........ .... ....... ..... 99

HASIL KAJIAN DAN PERBINCANGAN .................... .. Fasa Pertama� Soalselidik Bercetak ............ . Ciri Demografik Responden ........ ............ ......... . . .. . . .. . . . . . ... .. . Sikap Terhadap WWW ........................................................ . Penilaian Responden Terhadap WWW ............................ . Tahap Kemahiran Menggunakan WWW ........................ . . Motif PE·nggunaan WWW ................................................... .

Motif Penggunaan WWW Untuk Penyelidikan Dan Pembelajaran .......... . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. ... ......... ... . . . .. . Motif PE'nggunaan WWW Untuk Mengakses Hiburan Dengan Mudah . . . .. . .. .... .... . ... . ........ . . . . . . .. . . . Motif Penggunaan WWW Untuk Komunikasi Dan Interaksi Sosial .. ...................... . .... ... .. . . ..... . .. . .. . . Motif Penggunaan WWW Untuk Mengisi Masa Ketika Bosan ....................... . ..... . . . .. . .. . .. .. ........ . .. .. ..... . Motif Penggunaan \VWW Untuk Mengakses Bahan Yang Sukar Diperolehi . ........ . . . . . . . .... ...... . .. . . Motif Penggunaan WWW Untuk Mendapatkan Bantuan Teknikal Dan Maklumat Produk ...... .. .. . \1obf Penggunaan WWW Untuk Mengakses

L02 102 103 105 106 107 110

110

112

113

114

115

116

Laman Permainan Dan Lam,ll1 Seks . ...... .. ... . .. .. . .. . 117 Mohf Penggunaan WWvV U ntuk Transaksi Pengguna Dan Membeli Belah . ........ . ... . . .. .. ...... .. . . . ll8

Sebab-Sebab Tidak Menggunakan WV·./W ........................ 120 Pengujian Hipotesis -Hipotesis Kajian .. . ...... ..................... 121

Hipotesis 1: Terdapat perkaitan positif yang �;igmfikan di antara sikap terhadap WWW dengan motif penggunaan W\;\fvV.................................................. l22 l-hpotesls 2: Terdapat perkaitan positif yang sigmfikan di antara tahap kemahiran dalam llwnggunakan WWW dengan motif penggl.inaan WWW.................................................. 123 Hipotesis 3: Terdapat perbezaan yang signifikan di antara Jantina dengan motif penggunaan WWW untuk penyelidikan dan pembelajaran...................... . . ...... .. ........... ...... .. . . . ...... 124

Fasa Kedu.l: SO«llsplidik Berkompuler . ............................ 127 Fasa Kefiga: Aualisis Kandungan ..................................... 130 Rumusan ........ . ..... .. . . .. . . . . . . . ............ ... . . .. . . ..... . . ..... .. ... . . .. . . . . .. ...... 137

XIV

v RINGKASAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN ... .

Ringkasan l(ajian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .... . ... . ..... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. ... . . .

Kesimpulan . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

Cadangan Berasaskan Hasil Kajian . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . ... . . . . .

Cadangan Kajian Lanjutan

140 140 146 148 149

BIBLIOGRAFI ...... . . . . ... ... .. . . ............... ........... . . . . . . . . .................................... 15]

LAMPIRAN ...................................................... ' . . . . ... . .... . . . . . ....... . ....... .. . . . . .

Lampirar, A: Soalselidik Bercetak ........ . . ... . .. . .. . . .. . . .... ... . . .. . 164 Lampiran B: Soalselidik Berkomputer .......... .. ... . . . ...... . ..... 168 Lampiran C: Borang Koding . . . . .. . . ..... . . . .. . . . . . .. . . ........ . ... .. .. ... 170

BIODATA PENULIS 181

xv

Jadual

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

SENARAI JADUAL

IVIuka Surai

Motif pengg,unaan dan Pemuasan Kehendak dari Kajian-Kajian Lepas

Kategori Penggunaan Mengikut Item Instrumen SoalseUdik Bercetak ............................................................ ..

Ujian Kebolehpercayaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

Laman Web Kegemaran dan Laman Web Paling Berguna ..... . .. e .. . . . .. .. . ..... . . . . . . . ...... ..... " ........ ............................. .

Ciri-Ciri Responden Fasa Pertama . . . . . . . . . . . . " ............... " .... ..

Min Item Sikap Terhadap WWW ........................ . ..... . ...... ..

Penilaian Responden Terhadap WVVW ............................ .

Perbandingan WWW Dengan Media Tradisional . ... , ......

Ciri Penggunaan Komputer Dan WWW . . . ...................... . .

Min Item Tahap Kemahiran Responden Dalam Menggunakan WvVVv ............................................... " . . .. . . " . .

Min Skor Mengikut Item Bagi Motif Penggunaan WWW Untuk Penyelidikan Dan Pembelajaran . . . . . .... . . ... ..

Min Skor Men��jkut Item Bagi Motif Penggunaan WWW Untuk Mengakses Hiburan Dengan Mudah . . , .....

Min Skor Mengikut Item Bagi Motif Penggunaan WWW Untuk Komunikasl Dan lnh�raksi So sial .... . . . ... ... .

Min Skor M(�ngikut Item Bagi Motif Penggunaan WWW Untuk Mf'ngisi Masa Ketika Bosan ... .. . . . .. . ... .... . . . . .

Min Skor Mengikut Item Bagi Motif Penggunaan WWW Untuk Mengakses Bahan Yang Sukar Diperolehi

XVl

47

82

84

103

104

105

106

107

108

111

112

"113

114

llS

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

lvlin Skor Mengikut Item Dagi Motif Penggunaan WWW lJnhlk Mendapatkan Bantuan Teknikal Dan l\1aklunldt Prod uk ................................................................ .

Min Skor Mengikut !teIn Bagl Motif Penggunaan WWW Unhlk "�lengakses Laman Permainan Dan LamanSeks . .. ... . . . .. . . . . .. . . . . . . .. .. . .. . . . . ... .. . . .. . . . . . . . . .. .. .. . . . . . . . .. . . . . . ... . . .

Min Skor Mellgikut Item Bagi Motif Penggunaan WWvV Untl.lk Transaksi Pengguna Dan Membeli Belah

Perbanding,Hl Motif Penggunaan W'WVV Mengikut Keutamaal1 . ... .. ... . . . . . . . . . . . ' ............... .. .... . .. ........ ...... ......... ...... .

Min Skor Mengikut Kenyataan Sebab-Sebab Responden Tidak Menggunakan WWW . . . . . .. .. .. . .... . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . ..

Perkaital1 Dl Antara Sil�ap Terhadap \NWW Dan Tahap Kemahiran :vlenggunakan WWVV Dengan Motif Penggunaan vVVVW ..... ... . . . . . .................... . . .. . ............... . . ... .... .

Ujian-T Bagi Jantina Dengan Kategori Penggunaan WWW . . . ...... ..... . .. . . . . . ............................................................... .

Frekuensi Daripada Instrumen SoalseJidik Berkomputer .... ......... .. . . . . . . ........................ ............................ .

Jumlah Alarnat Laman Web (URL) Yang Dilawati Oleh Pelajar Berddsarkan Jenis Domain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

Kategorl penggunaan Mengikut Jenis Domain . . . . . . . . . . .. ..

Perbandingc1n Kategori Penggunaan WWW Di Antara Fasa Kedua dan Fasa Ketiga . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

Min Kesesuaian Untuk Penyelidikan Akademik Mengikut Nama Domain . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

XVh

116

117

118

119

120

122

l25

129

132

133

134

136

Rajah

1

2

3

SENARAI RAJAH

Muka Surat

Model Uses And Gratifications .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rangka Konsep Kajian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . ... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

Rangka Persanl pelan ................ ............................. ............. ..

XVllJ

63

67

74

SENARAI FORMULA

Formula Muka Surat

1 Kebolehpen::ayaan Antara Jurukod . ...... ........................ .... . 97

XlX

BABl

PENGENALAN

Latar Belakang Kajian

Kemunculan media baru dalam masyarakat seringkali disusuli

denga n penyelidikan-penyelidikan yang dijalankan untuk mengetahui

mengenai penggunaan dan kesan media tersebut terhadap masyarakat.

Dalam kebanyakan penyelidikan berkaitan fenomena berkenaan, golongan

kanak-kanak dan remaja adalah go]ongan yang seringkali dijadikan sebagai

subjek kajian (Wartrdla dan Reeves, 1985). Menurut Dorr (1986) dan Wartella

(1995), golongan ini merupakan khalayak yang paling mudah menerima

pengaruh dan kesan Cl kibat daripada sesuatu media berbanding dengan

golongan masyarakC'.t ylln�� lain.

Pengenalan media televisyen secara komersil misalnyr1/ telah

mem buka jalan kepada pelbagai penyelidlkan terhadap media tersebuL

Malahan hasil penyelidikan yang telah dilakukan itu menjadi topik

perbincangan yang hangat diperkatakan dalam masyarakat (Schramm, Lyle

dan Parker, 1961). Kesc1.n media televisyen terhadap perkembangan mental

kanak-·kanak dan remaja tdah menjadi tema utama dalam banyak kajian­

kajian sains sosial (Van Evra, 1990; Winn, 1977), khususnya mengenai isu

keganasan yang dlpaparLm melcllnl media tersebut (lvkLeod dan Re�ves,

1980; vVartella d,m Reeve� .. 1985).

Rosen gren dan ',\' indahl (1989) dalam kdjian mereka mengenal

hubungan di antdra me.h,� ddl' ka1jc1k-kanak menciapdti b(\haw,l kC'muncu!an

media baru selalu ny d nH'nimbulkan kesan 'moral pan ie' kepadci anggota

masyarakat. Kebanyakan anggota ma�yarakat berasa bimbang L>ahawa

media barn tersebut akan menjadlkan kanak-k.mak pusif dan ketagih untuk

menggunakan med ii} bC'rkenaan setiap har i sehingga dkhirnya clkan

menyebabkan mereka mengurangkan atau meninggaIkan aktivlti-aktiviti

yang lain.

Walau bagaimanapun, pengkaji-pengkaji media pendidikan yang lain

masih percaya bahawa walaupun kita serlng bimbang dan menekankan nilai

negatif yang terdapat pada sesuatu media, kita tidak harus melupakan

lh�lbagai nilal POSltjf yang terdapat pada media tersebut. Nilai positif im

boleh digunakan sebaga1 Inedium pembelajaran di sekolah dan inshtusi­

institusi pengajia n tmggi (Kozma, 1994; Salomon, 1978).

Sejarah penggunaan teknologi khususnya penggnnaan media massa

dalam dunia pendidikrtn teldh b2nnnla sejak lama dahulu (eu btHl, 1986).

Penggunaan buku, gam bJ.fl radio d;m iplevisyen adaldh merupakan antard

ilIat teknologl yallg h-;;'Jh D0fJaya me1!ingkdlkilTl kuaI!ii pcndichkan kcpadcl

",

pelajar-pelajar di :,elutuh dunia. Penggunaan Internet khususnya World

Wide Web (\VWW) ha nycil"lh merllpakan suatu perkembangan terkini da]am

sejarah penggunaan lei, nologi dalam persekitaran pendidikan. vValau

bagairnanapun, impak penggunaan media im sangat besar seiring dengan

perkembangan pes.l t teKnologi kom unikasi dan maklumat (leT) ddlam

semua sektor sejak akhir-akhir ini.

Di Malaysia, peJanggan Internet dari pelbagai sektor kim berjumlah

8,187,000 juta pengg llJld (Surubanjaya Komunikasi dan Multimedia

Ivlalaysla, 2003). SEp ta h l 'engguna2.n Internet eli Malaysia bermula dcllam

tahun 1983 dengan teIClptmya Rangkaj,m Komput.er Mollaysid. (RangKom).

Tidak 5eperti kenm:ncl.I ,Hl awal lnternd di Barat untuk tujurtn pen) elid lkan

ketenteraan, Rang].; om menyambungkan empat buah universj b u t,una dl

MalaysIa pad a mdS,l itv iailu Universiti M alaya, Gniversib Perta man

Malaysia, Universitl Tekn ( ) l ogi Malaysid dan Universiti Sains I\lalaysia untuk

tujuan penyelidikan dan pembelajaran (Wong, 1998). Sungguhpun dE'mikian,

penggunaan Internet masih terhad penggunaannya pada masa itu kepada

beberapa aplikasi seperti e-mel melalui TELHA dan perkhidmatan teks dan

video oleh Telekom Mcl laysia Berhad (Rahmah, 1995).

Kini Internet telah d igunakan secara meluas di se]uruh institusi

pengajian tinggi awam dan swasta di seluruh Ma]aysia. Di Universlti Utara

rVlalaysia (UUM) khu�umyd, penggunaan Internet bermula pada tahun 1990

3

dengan terbinanya s is tenl rangkaian fiber optik yang dipasang sebagai

rangkaian asas semasa pcm binaan kampus tetapnya di Sintok. TJUM kini

mempunyai 2,000 pllsat l'angkaian yang telah ditingkatkan dari '1 28 kilobit

kepada 2 megabit ll ntuk membolehkan capaian aplikasi web dan multimedia

(Noor Afzan Moharn c<d Yusof, 6 Jun 2002) . UUM kini mempunyai 63 buah

makmal komputer yang boleh digunakan oleh pelajar di kawasan akademik

dan mempunyai H buah makmal komputer di kawasan kolej kediaman.

Dalam Rancangan Malaysia Ke-8 (RMK-8), UUM telah memperunhlkkan

perbelanjaan sebanyak RM7.8 juta untuk pembangunan infrclstuktur

rangkaian komputer dikawasan kolej kediaman. Kesemua prasarana yang

dibangunkan itu bertujuan untuk meningkatkan kualiti pembelajaran pelajar

melalui kemudahan mengakses bahan-bahan rujukan dari laman web.

Penyataan Masalah

Walaupun Internet, khususnya WV.rW telah lama digunakan d i

institusi-institusi pengajian tinggi, namun penggunaclnnya eli kalangan

pelajar-pelajar univer�il li III :.isfh dianggap baru terutamanya untuk tujuan

pembelajaran. Penyedidan med ia ini untuk kegunaan pelajar menunjukkan

bahawa persekitaran pendidikan juga tidak clapat menahan gelomba ng leT

yang kini meland a pelbagai sektor di seluruh d unia dengan la u lan

maklu mat lanpa sempac.icul dan tapisan.

4