tutorial9 he

8/7/2019 tutorial9 he

http://slidepdf.com/reader/full/tutorial9-he 1/46

TUTORIAL 9

1

Nabilah Binti Yusof

Norazimah Binti AlawaddinNur Zitra Hanim Binti PangatNurul Atiqah Binti Shakor



i) Galurkan perkembangan parti-

parti politik di Sabah antara tahun1961-1963



Pada 27 Mei 1961, Tunku Abd Rahman telah

mengemukakan cadangannya tentang gagasan Malaysia,menurut beliau dalam ucapan di Kelab Wartawan

Singapura:

sebagai satu bangsa, Malaya hari ini sedar bahawa tidak

dapat berdiri sendiri di luar bidang politik antarabangsa,

maka politik kebangsaan kita hendaklah berdasarkan pada

konsep yang luas. Lambat laun, Malaya akan mencari

persefahaman dengan British dan dengan rakyat-rakyat di

wilayah Singapura, Borneo Utara, Brunei dan Sarawak.



Perkembangan politik di Sabah

� Kemunculan parti-parti politik di Sabah

merupakan hasil tindakbalas kepada cadangan

pembentukan Malaysia yang melibatkan

negeri Sabah

� Parti-parti politik ini ditubuhkan bertujuan

untuk mendapatkan sokongan daripada

kelompok etnik tertentu samada Islam atau

Kristian



Donald Stephens adalah orang pertama di Sabah

yang menubuhkan sebuah parti iaitu United

Kadazan National Organization (UNKO) padaOgos 1961 bagi menyatupadukan Kadazan

Dusun dan Bumiputera bukan Islam



Kemudian, Tun Dato Mustapha Dato Harun

telah menubuhkan United Sabah National

Organisation pada Disember 1961 bagi etnikBajau, Suluk dan etnik lain



Orang cina pula bernaung di bawah Sabah

Chinese Assosiation (SCA)



Berdasarkan model UMNO-MCA-MIC,

UNKO-USNO-SCA

bergabung untuk menubuhkan partiperikatan di Sabah



Selain itu, beberapa buah parti lain juga

ditubuhkan seperti Pasok Momogun oleh

G.SSundang pada 1962. Pasok Momogun

bersaing

dengan UNKO bagi mendapatkan sokonganbumiputera bukan Islam iaitu Dusun dan

Murut



Bagi orang Cina, dua lagi parti politik telah

ditubuhkan iaitu United Party (UP) dan

Democratic Party. Namun keduanya tidakbertahan lama dan akhirnya bergabung

membentuk Parti Kebangsaan Borneo Utara

pada bulan Oktober 1962.



Pengisytiharan penubuhan

Malaysia telah dilakukan secara

rasminya pada

16 September 1963



PARTI BERSATU RAKYAT

SARAWAK (SUPP)

� Ditubuhkan pada 12 Jun 1959

� Diasaskan oleh Ong Kee Hui dan Stephen

Yong� Matlamat penubuhan :

a) Menyatukan rakyat di sarawak

b) Mewujudkan perpaduan dan kesetiaanSarawak



PARTI NEGARA SARAWAK

(PANAS)

� Ditubuhkan pada 9 April 1960

� Diasaskan oleh Datu Patinggi Abang Haji Mustapha

� Matlamat penubuhan

a) mewujudkan keharmonian di Sarawak

b) Menuntut pendidikan percuma bagi sekolah rendah

c) Mempertingkatkan kedudukan politik, ekonomi dan sosial

di Sarawak



PARTI KEBANGSAAN SARAWAK (

SNAP)

� Ditubuhkan pada 10 April 1961

� Diasaskan oleh Stephen Kalong Ningkan

� Matlamat penubuhana) Memperjuangkan hak dan kepentingan orang

iban sarawak

b) Mendapatkan kemerdekaan bagi Sarawak



BARISAN RAKYAT JATI SARAWAK

(BERJASA)

� Ditubuhkan pada 4 disember 1961

� Diasaskan oleh Datu Tuanku Abang Haji

Bujang Bin Tuanku Othman� Matlamat penubuhan

a) Menuntut hak istiwewa orang bumiputra

b) Pertingkatkan taraf hidup bumiputra Sarawakc) Mewujudkan keharmonian Sarawak



PERSATUAN CINA SARAWAK

( SCA)

� Ditubuhkan pada Julai 1962

� Diasaskan oleh William Tan

� Matlamat penubuhan berusaha ke arahperpaduan orang cina

SCA diterima masuk dalam kerajaan pertama

yang dibentuk berdasarkan tiga tingkat padatahun 1963.



PARTI PESAKA ANAK SARAWAK

( PESAKA)

Etnik dayak di Lembah Rejang tidak mendapat tempat dalam

SNAP.

� Ditubuhkan pada Ogos 1962

� Diasaskan oleh Temenggung Jugah

� Matlamat penubuhan membantu orang dayak mencapai

perpaduan dan hak dalam perlembagaan



PERIKATAN SARAWAK

� Dibentuk pada november 1962

� Tujuan menghadapi pilihan raya 1963

� Menang 138 kerusi� Semua parti bergabung kecuali SUPP



21

HURAIKAN BAGAIMANA PROSES

DAN TINDAKAN POLITIK BOLEH

MEMUPUK HUBUNGAN ETNIK

YANG HARMONIS DI MALAYSIA?



22

Pendahuluan

Malaysia mempunyai penduduk berbilang kaum dengan latarbelakang sejarah, keturunan, budaya, agama dan kepercayaanserta cara hidup dan nilai hidup yang berbeza.

Dasar penjajah British telah menggalakkan kemasukan imigran

asing (dari China dan India) ke Malaysia pada abad ke-19 danawal abad ke-20 untuk mengembangkan sistem ekonomipenjajah.

Orang Cina digalakkan datang kerana keperluan sebagai tenagaburuh di sektor perlombongan bijih timah.

Orang India sebagai sumber tenaga buruh dalam sektorperladangan.



23

Kedua-dua sektor ekonomi (perlombongan &

perladangan) adalah tulang belakang ekonomiBritish di negara ini.

Kehadiran imigran asing telah melahirkan

masyarakat berbilang kaum di Malaysia; setiap kaum

dipisahkan dengan kegiatan ekonomi, tempat tinggal

dan sistem persekolahan yang berbeza.

Kepelbagaian etnik di Malaysia telah mempengaruhi

dan mencorakkan pembangunan politik di negaraini.



24

Daripada lahirnya kesedaran politik di

kalangan penduduk yang mempunyai haluan

berbeza antara satu kaum dengan lain

sehingga wujudnya parti-parti politik bercorak

perkauman.

Kemudiannya berkembang ke arah penyatuan

politik antara etnik di Malaysia.



25

Penubuhan Parti Politik

Melayu, Cina Dan IndiaUnited Malays National Organisation (UMNO)

ditubuhkan oleh orang Melayu kesan daripadabantahan terhadap rancangan Malayan Union yang

diperkenalkan oleh British pada tahun 1946.Antara 1 - 4 Mac 1946, 41 pertubuhan Melayu dari

pelbagai bahagian Tanah Melayu dan Singapuraberhimpun di Kelab Selangor, Kuala Lumpur, untukmembantah perlembagaan Malayan Union.



26

Pada 11 Mei 1946, persetujuan dicapai untukmembentuk UMNO atau PertubuhanKebangsaan Melayu Bersatu (PEKEMBAR).

Kelahiran UMNO adalah hasil cetusansemangat kebangsaan orang Melayu dalammemperjuangkan kepentingan dan hak-hakmereka di bawah Rancangan Malayan Union.



27

Melihat kepada perkembangan politik di TanahMelayu, orang Cina menubuhkan parti mereka.

Penubuhan Malayan Chinese Association (MCA)

dimulakan pada satu majlis makan malam di rumah

Yong Shook Lin pada 15 Disember 1948.

Pada peringkat awal, MCA lebih menumpukan

perhatian kepada kerja-kerja sosial dalam membantu

orang Cina menghadapi zaman Darurat di Tanah

Melayu.



28

Orang India menubuhkan Malayan Indian

Congress (MIC) pada Ogos 1946.

MIC diketuai oleh John A. Thivy (1946-1947).

Penubuhannya bertujuan untuk membantu

dan memperjuangkan kepentingan politik,

ekonomi dan sosial orang India di Tanah

Melayu.



29

UMNO berjaya mencapai kesepakatan dengan MalayanChinese Association (MCA) dalam membentuk Perikatan

UMNO-MCA dalam menghadapi persaingan politik di Tanah

Melayu.

Kerjasama itu kemudian diperkukuhkan dengan penyertaanMalayan Indian Congress (MIC) pada tahun 1954 dan

membentuk Perikatan UMNO-MCA-MIC.

Perikatan telah berjaya dalam pilihanraya & dapat

mengukuhkan kedudukannya ke arah memperjuangkan

berkerajaan sendiri dan kemerdekaan bagi Tanah Melayu.



30

Kemenangan Perikatan UMNO-MCA-MIC menunjukkanaliran politik yang bukan bercorak perkauman mula

diterima oleh penduduk Tanah Melayu.

Kemenangan ini membuka jalan yang lebih luas bagi

Perikatan untuk memperjuangkan kemerdekaan TanahMelayu daripada pemerintahan British.

Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada

31 Ogos 1957.

Pencapaian ini menunjukkan telah mula wujud kompromidalam perkembangan nasionalisme dan hubungan etnik di

Tanah Melayu.



31

Kesedaran Nasionalisme dan Politik Sarawak

Sebelum Tahun 1959

� Kesedaran nasionalisme di kalangan

masyarakat Sarawak mula muncul di sekitar

tahun 1930-an. Gerakan nasionalisme etnik

Melayu pada tahun 1930-an adalah diketuai

oleh Rakawi Yusof. Beliau menerbitkan akhbar

F ajar Sarawak (akhbar Jawi) pada tahun 1930.



32

� 4 Jun 1959 persetujuan telah dicapai untuk

menubuhkan sebuah parti yang dikenali

Sarawak United Peoples Party (SUPP).

� SUPP menjadi pelopor kepada politik berparti

di Sarawak.



33

� Orang Melayu menubuhkan Parti Negara

Sarawak (PANAS) dan Barisan Rakyat Jati

Sarawak (BARJASA); kaum Dayak pula

menubuhkan Sarawak National Party (SNAP)

dan Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA).



34

� PANAS adalah parti politik kedua yang dibentuk di

Sarawak selepas SUPP. PANAS ditubuhkan secara

rasmi pada 9 April 1960.

� Penubuhan PANAS mendapat galakan daripadakerajaan kolonial untuk mencabar SUPP.

� SNAP merupakan parti politik yang ketiga ditubuhkan

di Sarawak dan adalah parti kaum Dayak yang

pertama.



35

Pembentukan Parti Perikatan Sarawak dan

Pilihanraya Umum 1963

� Untuk menguatkan perpaduan parti pro-

Malaysia, kelima-lima parti pro-Malaysia, iaitu

PANAS, BARJASA, SNAP, PESAKA dan SCA

membentuk satu pakatan yang dikenali

sebagai Barisan Bersatu Sarawak (Sarawak

United F ront /SUF) pada 22 Oktober 1962



36

� SUF kemudiannya telah ditukarkan kepada Parti

Perikatan Sarawak (Sarawak Alliance Party /SAP).

� Ahli jawatankuasa SAP terdiri daripada Temenggung

Jugah (PESAKA), Pengarah Montegrai (PESAKA), DatoTuanku Haji Bujang (BARJASA), William Tan (SCA),

Leong Ho Yuen (PANAS), Stephen Kalong Ningkan

(SNAP), Ling Beng Siong (SCA) dan K.K. Menon

(SNAP).



37

� Pembentukan SAP menandakan satu peringkat

perkembangan penting dalam politik Sarawak.

� SAP

amat perlu dalam sebuah masyarakatyang berbilang kaum seperti Sarawak demi

mencapai keharmonian dan kesefahaman di

antara kaum-kaum utama di Sarawak.



38

Perkembangan Politik di Sabah

� Politik berparti di Sabah bermula dengan agak

lewat, iaitu pada tahun 1961 setelah

pengumuman gagasan Malaysia oleh TunkuAbdul Rahman.



39

Kesedaran Politik Sebelum Tahun

1961

� Parti politik pertama yang dibentuk di Sabah

ialah United National Kadazan Organization

(UNKO).

� UNKO adalah parti politik suku Kadazan yang

berpusat di pantai barat Sabah. Ia ditubuhkan

pada Ogos 1961 dan dipengerusikan olehDonald Stephens.



40

� USNO dibentuk pada 23 Disember 1961, iaitu

empat bulan selepas penubuhan UNKO.

� Ia dipimpin olehD

atu Mustapha binD

atuHarun (Pengerusi), Mohd Said bin Kemak,

Mohd Yassin bin Hj. Hashim, Sakaran bin

Dandai dan ketua-ketua suku Suluk, Bajau dan

Melayu-Brunei.



41

� Orang Murut berasa bimbang bahawa kemungkinan

mereka akan ketinggalan dalam arus perubahan yang

pesat di Sabah berbanding dengan orang Kadazan

dan Melayu Muslim.� Oleh itu, G. S. Sundang keluar dari UNKO dan

menubuhkan United National Pasok Momogun

Organization (Pasok Momogun) pada 4 Januari 1962

bersama dengan Orang Kaya-Kaya Sedomon.



42

� Orang Cina telah menubuhkan parti politik

mereka pada tahun 1962. North Borneo

Democratic Party (NBDP) dibentuk di Kota

Kinabalu yang dipimpin oleh Peter Chin dan

United Party (UP) di Sandakan dan diketuai

oleh Khoo Siak Chiew.



43

� Komuniti India juga menubuhkan pertubuhan

politik mereka supaya komuniti ini tidak

diabaikan dalam arus perkembangan politik di

Sabah.

� Pertubuhan yang dibentuk adalah North

Borneo Indian Congress (NBIC) pada 14

Oktober 1962



44

� Pada Oktober 1961, kerajaan British mengumumkanpilihanraya pertama bagi Sabah akan diadakan secepatmungkin untuk menyediakan penduduk Sabah ke arahberkerajaan sendiri.

� Dengan itu, parti-parti politik di Sabah akhirnya mencapaipersetujuan untuk bergabung membentuk satu pakatanbersama.

� Parti UNKO bergabung dengan USNO pada Ogos 1962 untukmembentuk Parti Perikatan Sabah. BUNAP menyertai Parti

Perikatan Sabah pada Oktober 1962, manakala PasokMomogun dan SIC pada November 1962.



45

Kesimpulan

� Senario pembangunan politik di Malaysia dapatdilihat bermula daripada lahirnya kesedaranberpolitik dan gerakan nasionalisme di kalangan

berbagai etnik di Malaysia dan berkembang kepadapenubuhan parti politik bercorak perkaumansehingga kepada penggabungan parti politik pro-kerajaan untuk memperjuangkan berkerajaan sendiridan kemerdekaan.

� Kerjasama antara etnik utama tersebut akhirnyamembawa kepada pembentukan Malaysia pada 16September 1963.



Sekian«

terima kasih«(^^,)

46

tutorial9 he

Documents