KAJIAN KEBERKESANAN KAEDAH KOPERATIF

BERBANDING KAEDAH TRADISIONAL DALAM

BAHASA MELAYU PENULISAN

WAN SAMSURI BIN WAN MOHAMAD

Projek Ilmiah ini dikemukakan sebagai keperluan bagi memenuhi syarat penganugerahan

Ijazah Sarjana Muda Pendidikan (Bahasa Melayu) dengan Kepujian

Jabatan Bahasa dan Kesusasteraan Melayu

Fakulti Bahasa dan Komunikasi

Universiti Pendidikan Sultan Idris

2015

i

PERAKUAN

“Saya mengaku kajian ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali ringkasan dan nukilan

yang setiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”.

Tarikh : 22 NOVEMBER 2015 ………………………………………………..

( WAN SAMSURI BIN WAN MOHAMAD)

D20112052211

ii

PENGESAHAN

Saya mengesahkan bahawa penyelidikan ini telah diterima dan diluluskan untuk memenuhi

syarat bagi memperoleh Ijazah Sarjana Muda Pendidikan ( Bahasa Melayu ) Fakulti Bahasa dan

Komunikasi, Universiti Pendidikan Sultan Idris

Tarikh : 22 NOVEMBER 2015 …………………………………………………..

( PROFESOR DR. MAHZAN BIN ARSHAD)

iii

PENGHARGAAN

Assalamualaikum w.b.t dan salam sejahtera,

Bersyukur kehadrat Ilahi kerana dengan izin kurnia-Nya dapat juga saya menyempurnakan

tugasan bagi subjek BMR 3996 – Projek Tahun Akhir Bahasa Melayu ini. Sepanjang

menjalankan kerja kursus ini, saya telah memperoleh pelbagai pengalaman sama ada pahit

mahupun manis yang amat berharga dan bermakna sebagai seorang pelajar. Pengalaman yang

saya perolehi sepanjang menjalankan tugasan ini mungkin hanya akan datang sekali sahaja.

Justeru itu, saya juga telah memperolehi pelbagai maklumat dan pengetahuan dengan lebih

terperinci berkaitan tugasan ini. Di kesempatan ini, saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih

kepada semua pihak yang terlibat sepanjang menjayakan tugasan ini. Terutamanya kepada

Profesor Mahzan bin Arshad selaku penyelia kajian di mana bimbingan yang diberikan begitu

membantu saya dalam menyelesaikan tugasan kajian yang diamanahkan. Tunjuk ajar beliau amat

membantu saya dalam usaha menyempurnakan tugasan yang telah diamanahkan ini.

Jutaan terima kasih juga kepada isteri tercinta, Ida Suriyati binti Abdullah serta anak-

anak yang telah banyak memberi sokongan moral bagi menyelesaikan tugasan ini. Selain itu,

saya turut berterima kasih kepada rakan-rakan seperjuangan dari Group UPSI 01(A151PJJ)

kerana telah banyak menghulurkan bantuan dan kerjasama bagi merealisasikan usaha

menyempurnakan tugasan ini dengan jayanya. Ucapan ini juga ditujukan kepada semua pihak

yang telah terlibat dalam menjayakan tugasan ini sama ada secara langsung atau tidak langsung.

Sekian, terima kasih.

iv

ABSTRAK

Murid-murid Tingkatan 1 merupakan murid yang masih belum lagi menguasai sepenuh-

nya tentang aspek-aspek penulisan. Mereka masih ada masalah dalam membina ayat yang betul

terutama bagi murid yang lemah. Murid sebegini menghadapi masalah untuk membezakan setiap

jenis golongan kata untuk diletakkan di dalam sesebuah ayat. Mereka tidak menguasai pelbagai

jenis kosakata. Mereka juga tidak mampu berkomunikasi dengan baik. Jika dibiarkan, golongan

murid ini akan menghadapi masalah dalam menghasilkan penulisan karangan yang baik. Hal ini

terjadi mungkin disebabkan faktor latar belakang keluarga yang jarang berkomunikasi dengan

anak-anak dan mungkin kerap menggunakan bahasa pasar yang kasar sehinggakan murid

terbawa-bawa dalam penulisan mereka. Kekeliruan dalam memilih sesuatu perkataan berlaku

dalam kotak pemikiran mereka menyebabkan mereka tidak dapat mengeluarkan perkataan yang

tepat untuk melengkapkan sesebuah ayat yang betul. Murid sebegini sebenarnya mampu berfikir

dengan luahan idea yang baik bagi sesebuah tajuk atau penyataan tetapi tidak mampu untuk

memberikan perkataan yang sesuai. Ini bermakna mereka boleh menghasilkan ayat dengan baik

jika dilatih dengan cara yang betul bagi memudahkan proses pembinaan ayat tunggal. Oleh itu,

kaedah koperatif dipilih bagi menguji keberkesanan dalam mengatasi masalah ini berbanding

kaedah tradisional yang kurang berkesan digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran

bagi memastikan pelajar dapat menguasai kemahiran penulisan karangan Bahasa Melayu dengan

baik. Kajian ini mensasarkan beberapa objektif utama seperti menguji keberkesanan kaedah

koperatif menggunakan model STAD (Students Teams - Achievement Division) dalam mata

pelajaran Bahasa Melayu Penulisan Tingkatan 1 menerusi soal selidik, ujian pra dan ujian pos.

Selain itu, dapat mengesan keberkesanan kaedah Koperatif Model STAD berbanding dengan

kaedah tradisional. Objektif lain, dapat mengkaji tahap pencapaian pelajar dalam menjawab

soalan setelah menggunakan kaedah koperatif model STAD menerusi soal selidik, ujian pra dan

v

ujian pos. Teknik perbincangan dikatakan sesuai dalam mengaplikaskian kaedah koperatif ini

semasa proses pengajaran dan pembelajaran.

ABSTRACT

Form 1 students is among the students who still not able to fully master the aspects of writing.

They still facing a problem to construct a correct sentences especially for a weak students. These

students are facing problem to differenciate every types of word group to be use in the sentence

contruction. They also not master the wide range of vocabulary. These students also not able to

communicate well. If this situations are not properly handle, they will have problem to write a

good essay. This problem happen proably because of dear family background, where they only

communicate with their children using colloquial language and also hargh word which students

usual influenced by this situation in their writing. The confusion in choosing a proper vocabulary

in their mind causing this students a problem in completing the sentences they are trying to write.

These students actually have a potential to think and elaborate the ideas quite well whenthey

were given a certain topic or statement but not able to reach a suitable vocabulary. It means that

they will be able to write properly if they were given the right and comprehensive coaching,

starting with construting a sample sentence. Therefore, cooperative method is choosen in order to

test the effectiveness in overcoming this problem compared to the traditional method which

seem to be unaffective to ward the students development in learning especially in Bahasa Melayu

essay writing. This study has a few main onjectives like to test the effectiveness of cooperative

method using STAD model ( Students Team Achievement Division ) in Bahasa Melayu subject

for form 1 using servey, pre-test and post-test. Other than that, to detect the effectiveness of

cooperative STAD model compared to the traditional method. Another objective is to study

students achievement in answering the exam question using cooperative STAD model, through

servey, pre-test and post-test. The method that was discussed which is suitable to be apply in the

teaching and learning process is the cooperative method.

vi

SENARAI KANDUNGAN HALAMAN

Perakuan i

Pengesahan ii

Penghargaan iii

Abstrak iv

Abstract v

Senarai Kandungan vi

Senarai Jadual ix

Senarai Rajah x

Singkatan xi

BAB 1: PENDAHULUAN

1.1 Latar belakang kajian 4

1.2 Pernyataan masalah 6

1.3 Objektif kajian 7

1.4 Persoalan kajian 7

1.5 Kepentingan kajian 8

1.6 Batasan kajian/ Limitasi 8

1.7 Definisi Operasional 9

vii

1.8 Rumusan 10

BAB 2 : TINJAUAN LITERATUR

2.1 Teori dan konsep berkaitan 11

2.2 Kajian-kajian lepas 16

2.3 Rumusan 23

BAB 3 : METODOLOGI KAJIAN

3.1 Reka Bentuk Kajian 25

3.2 Persampelan / Peserta Kajian 27

3.3 Instrumen Kajian 28

3.4 Pengutipan Data 30

3.5 Penganalisisan Data 30

3.6 Rumusan 31

BAB 4: HURAIAN DAN ANALISIS DATA

4.1 Maklumat Peribadi Responden 33

4.2 Pencapaian Bahasa Melayu Penulisan Responden Kumpulan 34

Eksperimen dalam Peperiksaan Pertengahan Tahun bagi

Tingkatan 1

4.3 Pencapaian Bahasa Melayu Penulisan Responden Kumpulan 35

viii

Kawalan dalam Peperiksaan Pertengahan Tahun bagi

Tingkatan 1

4.4 Analisis Pencapaian Ujian Pra Kumpulan Eksperimen 37

dan Kawalan

4.5 Analisis Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Koperatif 40

4.6 Rumusan 49

BAB 5: RUMUSAN, PERBINCANGAN DAN IMPLIKASI

KAJIAN

5.1 Kesimpulan Dapatan Kajian 55

5.2 Perbincangan Dapatan Kajian 55

5.3 Implikasi Dapatan Kajian 60

5.4 Cadangan Kajian Lanjutan 61

5.5 Rumusan 62

RUJUKAN 63

LAMPIRAN

ix

SENARAI JADUAL

Jadual 3.1 : Taburan pelajar mengikut kumpulan 28

Jadual 3.2 : Skala likert empat poin yang digunakan oleh penyelidik 29

untuk mengukur sikap pelajar terhadap pengajaran dan

pembelajaran terhadap kaedah pengajaran.

Jadual 4.1 : Bilangan sampel mengikut jantina 33

Jadual 4.2 : Peratus responden Kumpulan Eksperimen mengikut 34

pencapaian Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan

Pertengahan Tahun bagi Tingkatan 1

Jadual 4.3 : Taburan Responden Mengikut Pencapaian Bahasa 36

Melayu Penulisan Kumpulan Kawalan.

Jadual 4.4 : Skor ujian Pra Kumpulan Eksperimen dan Kawalan 37

Jadual 4.5 : Skor ujian Pos Kumpulan Eksperimen dan Kumpulan Kawalan 39

Jadual 4.6 : Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu 41

Penulisan Item Soalan 1, 2, 3, 4 dan 5 (Kumpulan Eksperimen).

Jadual 4.7 : Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu 43

Penulisan Item Soalan 6, 7, 8, 9 dan 10 (Kumpulan Eksperimen).

Jadual 4.8 : Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu 45

Penulisan

Item Soalan 1, 2, 3, 4 dan 5 (Kumpulan Kawalan).

Jadual 4.9 : Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu 47

x

Penulisan Item Soalan 6, 7, 8, 9 dan 10 (Kumpulan Kawalan)

SENARAI RAJAH

4.1 : Bilangan pelajar lelaki dan pelajar perempuan yang telah 33

dipilih sebagai responden dalam kajian ini.

4.2 : Peratus responden Kumpulan Eksperimen mengikut 35

pencapaian Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan

Pertengahan Tahun bagi Tingkatan 1

4.3 : Peratus responden Kumpulan Kawalan mengikut pencapaian 36

Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan Pertengahan Tahun

bagi Tingkatan 1

4.4 : Skor Ujian Pra Kumpulan Eksperimen dan Kumpulan Kawalan 38

4.5 : Skor Ujian Pos Kumpulan Eksperimen dan Kumpulan Kawalan 39

xi

SINGKATAN

STAD - Students Teams Achievement Division 7

KBSM - Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah 10

PT3 - Pentaksiran Tingkatan Tiga 12

SJKC - Sekolah Jenis Kebangsaan Cina 13

SJKT - Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil 13

TGT - Team Games Tournament 16

TAI - Team Assisted Individualisation 16

UKM - Universiti Kebangsaan Malaysia 18

JNR - Jadual Nombor Rawak 27

BAB 1

PENDAHULUAN

Kurikulum Bahasa Malaysia digubal bertujuan untuk memenuhi hasrat falsafah pen-

didikan kebangsaan bagi melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, emosi,

rohani dan jasmani. Kurikulum Bahasa Malaysia menyediakan murid untuk menguasai keceka-

pan berbahasa dan komunikasi serta dapat mengembangkan kemahiran berfikir secara kritis dan

kreatif melalui empat kemahiran iaitu mendengar, bertutur, membaca dan menulis. Kemahiran

menulis merupakan keupayaan murid menulis perkataan dan membina ayat, serta dapat mengelu-

arkan idea melalui pelbagai jenis penulisan. Ini termasuklah penulisan tentang pengalaman

peribadi yang dilalui, bahan sastera serta bahan berunsur ilmu. Hasil pembelajaran bagi kemahi-

ran menulis ialah keupayaan menggunakan pelbagai jenis ayat dan wacana, mencatat dan

menyusun maklumat bagi menghasilkan ayat yang gramatis lagi kreatif. Menurut Mok Soon

Sang ( 1996 ), pembelajaran merupakan satu perubahan yang lebih maju, lebih tinggi dan lebih

baik daripada tingkahlaku yang sedia ada. Perubahan tingkahlaku dikatakan agak kekal dan sta-

bil serta tingkahlaku yang dihasilkan adalah daripada pengalaman atau latihan dan bukan dise-

babkan oleh proses pertumbuhan semulajadi atau disebabkan oleh pengaruh lain.

Berpaksikan Falsafah Pendidikan Kebangsaan, pendidikan di Malaysia adalah suatu us-

aha berterusan ke arah lebih memperkembangkan potensi individu secara menyeluruh dan

bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi

dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan

untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketerampilan, berakhlak

2

mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberikan sum-

bangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara. Sehubungan

dengan itu, Pusat Perkembangan Kurikulum di bawah Kementerian Pelajaran Malaysia telah

membuat penambahbaikan dalam mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan. Mata pelajaran ini

dilihat dapat melahirkan individu yang dapat memainkan peranan yang berkesan dalam keluarga

dan masyarakat. Melalui mata pelajaran ini juga, murid diberi pendedahan pengalaman pembela-

jaran untuk memberikan idea-idea yang kreatif dan inovatif serta dapat memupuk nilai-nilai

murni dalam kehidupan seharian di samping menambah pengetahuan dalam pembinaan sturktur

ayat yang betul dan tepat.

Menurut Nik Safiah (2004) dalam Ahmad Khair (2005) menyatakan proses menulis

karangan merupakan kemahiran yang paling sukar untuk dikuasai berbanding dengan kemahiran-

kemahiran bahasa yang lain dan banyak orang tidak mahir menulis. Kemahiran mengarang juga

dikatakan kemahiran tertinggi dalam peringkat kemahiran bahasa dan paling sinonim dengan

mata pelajaran Bahasa Melayu (Nawi, 2002). Kemahiran ini hanya boleh dikuasai apabila seseo-

rang itu telah menguasai kemahiran mendengar, kemahiran bertutur dan kemahiran membaca.

Penguasaan dalam kemahiran menulis tidak hanya melibatkan aspek teknikal dan mekanikal se-

mata-mata, malah penulisan turut melibatkan penggemblengan aspek psikologi dan kognitif. Ini

adalah kerana, penulisan itu sendiri meliputi proses pemilihan dan pengolahan bahan untuk

menghasilkan penulisan yang baik. Penulisan karangan merupakan aktiviti penting dalam

kemahiran menulis. Mengarang ialah proses menyampaikan maklumat, idea, perasaan dan seba-

gainya dalam bentuk simbol-simbol secara bertulis.

Menurut Sulaiman (1988), mengarang ialah kemahiran menyusun dan menggubah kata-

kata untuk dijadikan ayat, dan seterusnya sebuah cerita. Pandangan Zainal (2003), karangan

bukan sekadar hasil kemahiran menggubah dan menyusun kata-kata, sebaliknya ialah kemahiran

menyampaikan idea, fakta dan sebagainya yang terdapat dalam pemikiran pengarang melalui

perantaraan bahasa. Dalam penghasilan sesebuah penulisan, pengarang juga perlu menyam-

paikan idea secara jelas, tepat dan berkesan. Pemilihan kata perlu disesuaikan dengan tujuan

karangan sama ada untuk tujuan perbahasan, memujuk dan memberi pendapat. Dari sudut pan-

dangan ahli-ahli akademik di atas, didapati bahawa perlu mendapat pendedahan dan

3

mengetahui teknik menulis yang baik semasa di bangku sekolah. Penguasaan kemahiran menulis

juga dapat membantu memantapkan penggunaan bahasa yang mengandungi nilai estetika seperti

yang terdapat dalam penulisan karangan fakta, naratif, sajak, pantun dan sebagainya. Proses

untuk membolehkan murid menguasai dan seterusnya memperoleh pencapaian yang

memberangsangkan sering kali dibatasi dengan pelbagai masalah yang merangkum pelbagai

aspek seperti diri sendiri (guru), murid, kemahiran, persekitaran, isi kandung, bahan pengajaran,

komunikasi, disiplin serta proses pengajaran dan pembelajaran itu sendiri.

1.1 Latar Belakang Kajian

Dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu penulisan dengan tujuan untuk men-

capai objektif pengajaran yang berkesan, guru Bahasa Melayu harus mahir menggunakan pen-

dekatan dan kaedah yang bersesuaian dengan tahap kebolehan murid-murid. Pendekatan yang

sesuai dengan tahap kebolehan murid boleh menarik minat murid-murid untuk belajar dan

seterusnya dapat mengelakkan sesi pengajaran dan pembelajaran menjadi suatu aktiviti yang

membosankan. Dalam melaksanakan satu proses pengajaran dan pembelajaran yang berkesan,

pelbagai pendekatan, kaedah dan teknik boleh digunakan. Namun begitu terdapat beberapa pen-

dapat yang mengatakan bahawa tidak ada satu pun pendekatan, kaedah dan teknik yang paling

sesuai digunakan di dalam bilik darjah, kecuali setiap pendekatan, kaedah dan teknik tersebut

disesuaikan dengan tajuk penulisan yang akan diajar. Walau bagaimanapun, terdapat pendekatan

yang boleh dijadikan garis panduan dalam proses pengajaran kemahiran menulis karangan iaitu

pendekatan yang dikemukakan oleh Raimes (1981). Raimes telah mengutarakan empat pen-

dekatan yang boleh digunakan iaitu pendekatan terkawal, pendekatan bebas, pendekatan pola-

perenggan dan pendekatan komunikatif.

Pendekatan dapat didefinisikan sebagai satu kaedah cara atau langkah-langkah yang

boleh diambil bagi memulakan dan melaksanakan tugas. Kamarudin (1988), mendefinisikan pen-

dekatan sebagai satu kumpulan andaian yang saling berkait tentang hakikat bahasa, hakikat pen-

gajaran bahasa dan hakikat pembelajaran bahasa. Edward (1963), berpendapat bahawa pen-

dekatan ialah satu set andaian yang saling berkait dengan proses pengajaran dan pembelajaran

4

serta mempunyai unsur aksiomatik. Mok (1992) mengatakan pendekatan ialah cara mendekati

sesuatu mata pelajaran. Suatu mata pelajaran harus diajar berdasarkan objektifnya. Jadi ia meru-

pakan satu set teori yang sistematik. Parera (1986), pula mengatakan bahawa pendekatan meru-

pakan satu latar belakang falsafah atau pandangan mengenai idea utama yang hendak dibahaskan

dan merupakan satu aksioma (pernyataan yang diterima umum dan menjadi asas kepada sesuatu

huraian).

Menurut Abdullah (1987:412), pendekatan merupakan satu kumpulan prinsip atau anda-

ian yang berkaitan dengan bahasa, pengajaran dan pembelajaran bahasa. Sesuatu pendekatan itu

harus mencerminkan pandangan tentang bahasa itu sendiri, cara bahasa itu diperolehi, cara ba-

hasa itu dilahirkan serta perkara-perkara yang mengawal bahasa itu. Pendekatan-pendekatan

yang dipilih biasanya berasaskan teori-teori atau generalisasi yang tertentu. Kajian ini adalah

salah satu usaha untuk meninjau dan meneroka keberkesanan kaedah koperatif berbanding

kaedah tradisional dalam meningkatkan pencapaian pelajar semasa aktiviti pengajaran dan pem-

belajaran Bahasa Melayu Penulisan Tingkatan Satu di sebuah sekolah menengah di Kuala

Terengganu. Di Malaysia, pelbagai kaedah pengajaran dan pembelajaran telah diguna pakai oleh

pendidik untuk mengajar Bahasa Melayu Penulisan. Kaedah koperatif merupakan antara kaedah

yang berkesan untuk meningkatkan pencapaian pelajar di samping berupaya menjana minat dan

motivasi mereka.

1.2 Penyataan Masalah

5

Mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan sekolah menengah adalah merupakan mata pelajaran

teras yang diajar kepada murid tingkatan 1 hingga tingkatan 5. Mata pelajaran ini dirancang un-

tuk menjadi saluran utama bagi murid memperoleh pengetahuan, pemahaman asas dalam mem-

bina ayat bagi menghasilkan sesebuah karangan serta menjana idea-idea sendiri. Pelbagai aspek

perlu diberi tumpuan dalam penulisan karangan seperti aspek ejaan, tatabahasa, kosakata, tanda

baca dan struktur ayat. Mata pelajaran ini juga merupakan subjek yang memerlukan pelajar

menggunakan aspek kognitif dengan begitu efektif bagi menghasilkan sesebuah penulisan

karangan yang baik.

Justeru, menjadi satu kebimbangan bagi sektor pendidikan apabila pengajaran secara tra-

disional masih digunakan secara meluas. Senario ini menjadikan mata pelajaran Bahasa Melayu

Penulisan agak membosankan, lebih berunsur sehala dan dianggap tidak penting kerana pelajar

tidak dapat melahirkan idea yang berkaitan dengan tajuk. Senario ini juga telah menimbulkan

pelbagai masalah seperti masalah miskonsepsi yang ditimbulkan hasil dari pengajaran guru yang

salah, pengalaman yang lepas dan pengetahuan yang diperolehi secara turun temurun. Selain

daripada itu, melalui pengajaran secara kaedah tradisional akan bakal melahirkan pelajar yang

kurang kreatif dan pembelajaran yang berjalan tanpa disertai dengan minat dan membosankan.

Pengajaran juga menjadi kurang berkesan. Harus juga diingat bahawa pembelajaran secara se-

hala tidak membantu meningkatkan pencapaian, minat dan motivasi pelajar secara maksimum.

Idea daripada pelajar juga tidak dapat dijelmakan. Terdapat juga dalam kalangan guru yang tidak

mampu melahirkan pelajar yang boleh mencetuskan idea yang menarik. Akhirnya guru tersebut

mengambil langkah menyuruh pelajar masuk ke Pusat Sumber untuk mencari bahan-bahan bagi

membantu mereka menghasilkan karangan. Keputusan ujian bulanan atau peperiksaan yang tidak

memberangsangkan telah membuktikan bahawa mata pelajaran ini seperti dipandang ringan sa-

haja oleh guru-guru mahupun pelajar.

Memandangkan masalah-masalah ini, maka guru harus melaksanakan kaedah-kaedah

yang difikirkan sesuai dan berkesan untuk meningkatkan pencapaian pelajar dalam mata pela-

jaran Bahasa Melayu Penulisan. Justeru, tujuan kajian ini adalah untuk meninjau keberkesanan

kaedah koperatif model STAD sebagai satu kaedah pengajaran untuk meningkatkan penge-

6

tahuan, minat dan motivasi pelajar dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu

Penulisan terutamanya dalam melahirkan idea-idea yang kreatif dan menarik. Kajian ini akan di-

implimentasi dalam tajuk ‘‘Kebaikan Amalan Menabung” bagi pelajar Tingkatan Satu di sekolah

tersebut.

1.3 Objektif Kajian

Kajian ini mensasarkan beberapa objektif utama seperti berikut;

a) Dapat menguji keberkesanan kaedah koperatif menggunakan model STAD (Students

Teams - Achievement Division) dalam mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan Tingkatan Satu

menerusi soal selidik, ujian pra dan ujian pos.

b) Dapat mengesan keberkesanan kaedah Koperatif Model STAD berbanding dengan

kaedah tradisional.

c) Dapat mengkaji tahap pencapaian pelajar dalam menjawab soalan setelah menggunakan

kaedah koperatif model STAD bagi tajuk “ Kebaikan Amalan Menabung” menerusi soal selidik,

ujian pra dan ujian pos

1.4 Persoalan Kajian

Berdasarkan objektif kajian yang disenaraikan di bawah, beberapa soalan kajian telah dibentuk

bagi membantu menjawab isu-isu yang timbul.

a) Bolehkah pengajaran secara koperatif model STAD menjadi satu kaedah yang berkesan

untuk meningkatkan pencapaian pelajar dalam Bahasa Melayu Penulisan?

b) Adakah Kaedah Koperatif model STAD lebih berkesan berbanding kaedah tradisional?

c) Apakah tahap pencapaian pelajar yang didedahkan dengan STAD berbanding kaedah tra-

disional?

1.5 Kepentingan Kajian

7

Hasil kajian ini berguna dan penting sebagai rujukan guru kerana kajian ini dapat membantu

guru meningkatkan pencapaian pelajar dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran Bahasa

Melayu Penulisan. Sehubungan dengan itu, guru dapat merancang kaedah pengajaran koperatif

secara berkesan untuk pengajaran yang lebih efektif dan menyeronokkan. Bagi sekolah pula, ke-

pentingan kajian ini adalah untuk membantu pihak sekolah meningkatkan peratus pencapaian

dalam mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan yang sering kurang diberi perhatian. Diharap-

kan kajian ini juga dapat memberi kesedaran kepada guru tentang pentingnya kaedah koperatif

dalam meningkatkan pencapaian, minat dan motivasi pelajar dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu Penulisan.

1.6 Batasan Kajian / Limitasi

Kajian ini mempunyai batasan-batasan seperti berikut :

1. Kajian ini dibataskan kepada dua buah kelas sekolah menengah kebangsaan. Sebanyak

dua buah kelas yang terlibat mempunyai pencapaian akademik yang hampir sama. Seramai 30

orang pelajar dijadikan sampel kajian, di mana 15 orang sebagai kawalan dan 15 orang lagi seba-

gai eksperimen. Kumpulan eksperimen diajar menggunakan kaedah koperatif model STAD

manakala kumpulan kawalan hanya diajar menggunakan kaedah tradisional.

2. Kajian ini terbatas kepada sekolah tempat kajian sahaja iaitu disalah sebuah sekolah

menengah di Kuala Terengganu ini sahaja. Ini adalah kerana pengkaji merupakan seorang guru

yang bertugas di sekolah tersebut. Ini memudahkan kajian dijalankan. Proses untuk menjalankan

kajian juga dapat dijalankan dengan mudah tanpa perlu melalui banyak prosedur yang

menyukarkan, lantaran masa yang diperuntukkan untuk menjalankan kajian ini agak terbatas.

Oleh kerana terbatas pada sebuah sekolah ini sahaja, maka dapatan kajian ini tidak dapat digen-

eralisasikan kepada semua sekolah.

3. Semasa kajian ini dijalankan mungkin wujud kesukaran dalam mengawal pemboleh ubah

luar yang terkeluar dari tujuan asal sebenar contohnya maklumat palsu yang diberikan oleh sam-

pel kajian.

8

4. Guru yang berpengalaman lebih daripada lima tahun mengajar mungkin boleh men-

jalankan kaedah koperatif model STAD ini dengan lebih baik jika dibandingkan dengan guru

yang baru dalam profesion ini.

5. Sukatan Mata Pelajaran Bahasa Melayu Penulisan Tingkatan Satu mempunyai tajuk

yang luas dan kajian ini hanya terhad kepada tajuk karangan iaitu ‘Kebaikan Amalan

Menabung’.

1.7 Definisi Operasional

1.7.1 Keberkesanan

Keberkesanan bermaksud sesuatu perihal yang berkesan dan akan menimbulkan hasil

atau kesudahan yang diharapkan untuk membawa kepada sesuatu perubahan serta tindakan.

(Kamus Dewan m/s 772). Dalam kaedah pengajaran yang diaplikasikan oleh guru di dalam bilik

darjah, sudah pasti guru perlu menilai kembali sama ada kaedah yang digunakan itu dapat

mencapai objektif pengajaran dan sesuai dengan tahap serta kebolehan murid. Keberkesanan

dalam memilih kaedah yang betul adalah menjadi ciri penting kepada guru untuk merancang

pengajaran dan pembelajaran agar bertepatan dengan sukatan serta isi pelajaran.

1.7.2 Kaedah

Menurut Kamaruddin Hj. Husin (1994), kaedah merupakan satu prosedur membolehkan

pelaksanaan satu pengajaran yang teratur, kemas dan sistematik. Kaedah melibatkan langkah-

langkah pengajaran yang tersususn rapi dan berkesinambungan yang perlu dituruti dengan

saksama bagi mencapai sesuatu objektif pengajaran. Tegasnya, dalam bidang pengajaran, kaedah

merupakan satu ikhtiar keseluruhan untuk mencapai sesuatu objektif dan pemilihan sesuatu

kaedah adalah didasarkan pada pendekatan yang dianuti. Lazimnya, guru-guru yang bersifat

kreatif, inovatif dan banyak pengalaman dapat menggunakan pelbagai kaedah pengajaran di bilik

darjah sejajar dengan pendekatan dianuti. Dalam kajian ini, pengkaji menggunakan dua kaedah

pengajaran sebagai perbandingan iaitu kaedah koperatif dan kaedah tradisional.

9

1.7.3 Kaedah Koperatif

Johnson et. Al. (1994), mendefinisikan kaedah koperatif sebagai satu kaedah pengajaran.

Kaedah ini merupakan satu proses pembelajaran yang melibatkan pelajar yang belajar dalam

kumpulan kecil. Dalam kaedah ini pelajar-pelajar akan dipecahkan kepada kumpulan-kumpulan

kecil dan menerima arahan daripada guru untuk melaksanakan tugasan yang diberi. Ahli-ahli

dalam kumpulan seterusnya diminta bekerjasama untuk menyelesaikan tugasan tersebut sehingga

menghasilkan dapatan yang memuaskan.

Menurut Cuseo (1992), pembelajaran koperatif didefinisikan sebagai proses pengajaran

‘learner-centered’ di mana sekumpulan kecil terdiri daripada tiga hingga lima orang pelajar

saling bergantung tentang tugas yang telah diarahkan. Setiap pelajar bertanggungjawab untuk

prestasi mereka sendiri dan pengajar bertindak sebagai pemudah cara dalam proses pembelajaran

kumpulan. Dalam kajian ini, kaedah koperatif merupakan suatu proses pengajaran dan

pembelajaran yang menggalakkan pelajar belajar dalam satu kumpulan kecil. Para pelajar ini

boleh berdikari dan bertanggungjawab serta boleh menyelesaikan sesuatu aktiviti penulisan yang

diberikan oleh guru. Guru bertindak sebagai pembimbing kaedah ini selaras dengan kehendak

KBSM.

Dalam kaedah koperatif ini pengkaji memilih kaedah STAD (Student Team Achievement

Divisions). STAD merupakan salah satu teknik dalam pengajaran koperatif yang diperkenalkan

oleh Slavin, (1990). Slavin dan rakan-rakan telah membuat penyelidikan dan latihan yang

intensif terhadap kaedah ini di Universiti John Hopkins. Selain daripada Slavin, pengkaji lain

yang popular dengan pembelajaran kopertif ialah Johnson and Johnson (1994) dan Sharan

(1988).

Keberkesanan sesuatu kaedah pengajaran bergantung kepada banyak faktor, sama ada

yang terdapat pada guru, pelajar mahupun pada keadaan fizikal bilik darjah. Pemilihan sesuatu

kaedah pengajaran bagi mencapai matlamat hasil yang dikehendaki memerlukan pengetahuan

tentang kaedah tersebut serta kesediaan untuk mencuba dan mengujinya. Dengan ini adalah

penting bagi guru untuk mengetahui langkah-langkah yang penting dalam kaedah pembelajaran

koperatif khasnya STAD. Untuk tujuan itu, Nor Azizah Salleh (1995), menghuraikan komponen-

komponen utama yang perlu dalam langkah-langkah pembelajaran koperatif khususnya kaedah

STAD.

10

Berikut ialah komponen-komponen penting dalam langkah pembelajaran kaedah STAD:

a. Guru mengajar

b. Murid belajar

c. Kuiz secara individu

d. Penjumlahan markah pelajar

e. Ganjaran

1.7.4 Kaedah Tradisional

Azman Wan Chik (1986), menjelaskan kaedah tradisional merupakan satu kaedah

mengajar satu kelas dan guru lebih banyak melibatkan diri berbanding pelajar. Selain daripada

itu, guru beranggapan bahawa pelajar sudah tahu akan perkara yang perlu dilakukan bagi

pembelajaran Bahasa Melayu Penulisan. Teknik-teknik dan langkah-langkah yang dijalankan

oleh pengkaji dalam kajian ini seperti berikut:

i. Guru menyampaikan pengajaran dan pembelajaran sehala.

ii. Pelajar membuat kumpulan perbincangannya sendiri dengan bilangan ahli

yang ramai (10 orang ahli satu kumpulan ).

iii. Latih tubi tidak begitu ditekankan.

iv. Pelajar menyalin nota yang diberikan guru.

v. Pelajar menyudahkan kerja-kerja bertulis oleh guru di dalam kelas.

Dalam kajian ini, teknik pembelajaran Bahasa Melayu Penulisan dititikberatkan juga melalui

kaedah tradisional tetapi tidaklah sepenuhnya seperti yang dilakukan dalam kaedah koperatif.

Dalam pendidikan tradisonal, gerak kerja biasanya diberi dalam bilik darjah.

1.7.5 Mata Pelajaran Bahasa Melayu Penulisan

Mata Pelajaran Bahasa Melayu Penulisan ialah mata pelajaran yang diajar di sekolah

menengah kepada murid Tingkata 1 hingga Tingkatan 5. Mata pelajaran ini dirancang untuk

menjadi saluran utama bagi murid memperoleh pengetahuan, pemahaman asas dalam membina

ayat bagi menghasilkan sesebuah karangan serta menjana idea-idea sendiri. Pelbagai aspek perlu

diberi tumpuan dalam penulisan karangan seperti aspek ejaan, tatabahasa, kosakata, tanda baca

dan struktur ayat. Mata pelajaran ini juga menjadi pendukung utama bagi menyemai nilai-nilai

murni dalam kalangan pelajar khususnya semasa membina ulasan berdasarkan petikan. Mata

11

pelajaran ini juga merupakan subjek teras dalam PT3 dan perlu diberikan perhatian sepenuhnya

bagi mempastikan kejayaan dalam peperiksaan tersebut. Selain itu, setiap pelajar harus memberi

penekanan dalam melahirkan idea-idea bernas serta menghasilkan penulisan yang kreatif selaras

dengan kehendak Falsafah Pendidikan Kebangsaan bagi melahirkan masyarakat yang kreatif

dan inovatif serta seimbang dari aspek fizikal, mental, rohani, emosi dan sosial.

1.7.6 Ujian Pra

Ujian yang dilakukan sebelum proses pengajaran dan pembelajaran bermula untuk

menguji sejauh manakah penguasaan serta kefahaman pelajar terhadap Bahasa Melayu

Penulisan.

1.7.7 Ujian Pos

Ujian yang digunakan untuk menguji keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif ini

dalam pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu Penulisan.

1.8 Rumusan

Di dalam bab ini secara amnya membincangkan secara rasional, objektif dan kepentingan kajian

ini dijalankan. Kajian ini lebih berkisar kepada keberkesanan kaedah koperatif model STAD

dalam meningkatkan pencapaian, minat dan motivasi pelajar. Kajian ini juga membandingkan

kaedah koperatif model STAD dengan kaedah tradisional. Diharapkan agar kaedah koperatif

model STAD ini akan dapat mendorong guru-guru mengubah kaedah pengajaran mereka secara

lebih efektif untuk merangsang minat dan motivasi murid mengikut kesesuaian topik seterusnya

dapat meningkatkan pencapaian pelajar dalam penulisan karangan Bahasa Melayu. Dengan itu,

pengajaran guru dalam mata pelajaran Bahasa Melayu terutamanya dalam aspek penulisan

karangan juga diharapkan lebih sistematik, menarik dan tidak membosankan pelajar.

13

BAB 2

TINJAUAN LITERATUR

Di Malaysia, Bahasa Melayu merupakan bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi. Sesuai

dengan statusnya sebagai bahasa rasmi di Malaysia yang mendokong peranan sebagai bahasa

ilmu pengetahuan, Bahasa Melayu menjadi bahasa pengantar utama bagi mata-mata pelajaran di

sekolah kebangsaan, Sharifah Maimunah (2004) serta sebagai satu mata pelajaran wajib, terma-

suklah di sekolah jenis kebangsaan. Sekolah Jenis Kebangsaan Cina (SJKC) dan Sekolah Jenis

Kebangsaan Tamil (SJKT). Penulisan untuk pelajar tingkatan satu contohnya, telah menekankan

kemahiran menulis fungsian, iaitu untuk melahirkan idea dan perasaan bagi memenuhi fungsi

komunikasi. Penekanan pengajaran kemahiran menulis amat penting bukan sahaja untuk tujuan

pencarian ilmu pengetahuan, tetapi juga bagi memenuhi fungsi sosial dalam aktiviti kehidupan

harian. Bagi tujuan itu, murid haruslah mencapai suatu tahap literasi yang sesuai untuk

memenuhi kedua-dua fungsi berkenaan.

Berikutan kajian-kajian lepas berhubung dengan kaedah-kaedah koperatif dalam penga-

jaran dan pembelajaran bagi tujuan meningkatkan pencapaian dan minat pelajar bukanlah suatu

perkara yang baru. Tidak dinafikan, kebanyakan guru masih menggunakan kaedah tradisional se-

masa proses pengajaran dan pembelajaran. Senario ini membosankan pelajar khususnya di seko-

lah menengah. Oleh yang demikian, sekali lagi topik ini menjadi pilihan supaya dapat memberi

kesedaran kepada guru-guru tentang betapa pentingnya mevariasikan pengajaran untuk

meningkatkan pencapaian, minat dan motivasi pelajar terutama dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu ini. Bab ini menerangkan kajian-kajian lepas yang telah dijalankan bagi mengkaji pem-

belajaran kaedah koperatif. Kajian ini dibahagikan kepada dua bahagian iaitu kajian koperatif se-

cara keseluruhan dan kajian koperatif menggunakan model STAD (Student Team Achievement

Divisions).

14

2.1 Teori dan konsep berkaitan

Terdapat banyak teori bagi pembelajaran koperatif ini. Namun begitu, Johnson et.al (1994),

mengelaskan teori ini secara umum kepada tiga teori asas iaitu:

i) Teori Persandaran Sosial (Sosial Interdependence Theory)

ii) Teori Perkembangan Kognitif (Cognitive Development Theoru\y)

iii) Teori Behaviourisme Dalam Pembelajaran (Behavioural Learning Theory)

2.1.1 Teori Persandaran Sosial

Teori ini dinyatakan oleh Morton Deutsch, iaitu bekas pelajar Kurt Lewin (Johnson

et.al.1994). Teori ini menyatakan bahawa persandaran sosial adalah ditentukan oleh interaksi

antara pelajar. Kita sedia maklum bahawa pembelajaran koperatif memerlukan ahli-ahli dalam

kumpulan itu bekerjasama dan bantu-membantu antara satu sama lain. Tambahan pula,

kumpulan yang dibentuk mempunyai kepelbagaian bukan sahaja dari segi tahap pencapaian

akademik tetapi juga dari etnik yang berbeza. Situasi ini memerlukan pelajar yang saling

memahami, hormat-menghormati dan bertoleransi dengan rakan sekumpulan. Berdasarkan pada

pernyataan ini, kita dapat simpulkan bahawa persandaran sosial merupakan keperluan asas dalam

pembelajaran koperatif.

Nor Azizah Salleh (1997) menjelaskan bahawa persandaran awal memerlukan pelajar

diajar bagaimana berinteraksi sosial. Contohnya, duduk bersemuka dalam kumpulan, mendengar

pandangan orang lain, menerima atau menolak pandangan yang tidak sesuai dengan cara yang

baik. Melalui pembelajaran koperatif, semangat ingin sama-sama menang ditanamkan, tidak

seperti dalam sistem belajar secara tradisional di mana persandaran yang wujud adalah

persandaran negatif, iaitu tidak menggalakkan interaksi antara individu sebaliknya lebih kepada

kepentingan perseorangan, iaitu jika seorang pelajar menang maka pelajar yang lain kalah.

2.1.2 Teori Perkembangan Kognitif

Teori Perkembangan Kognitif dalam pembelajaran koperatif berdasarkan kepada

perkembangan kognitif oleh Piaget, Lev Semenovich (Johnson, D.W. & Johnson R.T 1994).

Piaget menyokong pendapat yang menyatakan bahawa apabila individu melakukan kerja

bersama (berkoperatif), ada kemungkinan berlakunya konflik sosio-kognitif yang akan

15

melahirkan kognitif yang tidak seimbang. Hal ini sebaliknya akan merangsang kebolehan ahli

untuk berinteraksi, memberikan pandangan atau idea mereka sehingga satu dapatan yang

diperoleh dipersetujui semua ahli. Hal ini secara langsung dapat memperkembangkan kognitif

pelajar.

Manakala pendapat Vygotsky pula, perkembangan kognitif pula berasaskan kepada sosial

dan terbina daripada kegiatan koperatif terhadap pembelajaran, pemahaman dan penyelesaian

masalah. Menurutnya lagi, ahli kumpulan akan mengubah suai, iaitu menjadikan sesuatu

maklumat itu mudah difahami oleh ahli yang lain dan tanpa lari dari tujuan atau objektif asal

maklumat berkenaan. Dengan cara ini, kelemahan antara ahli sekurang-kurangnya dapat

dipulihkan melalui strategi tadi, iaitu memperbetulkan kesilapan antara satu sama lain serta

memastikan kefahaman mereka berasaskan kepada kefahaman yang lain.

2.1.3 Teori Pembelajaran Tingkah Laku

Teori ini berfokus kepada kesan peneguhan dan ganjaran yang diberi kepada kumpulan

penghargaan atau ganjaran biasanya dalam bentuk sijil atau hadiah. Kumpulan yang berjaya akan

dikenal pasti sama ada menjadi pasukan yang baik, memuaskan atau cemerlang. Menurut Slavin

(1990), ganjaran yang diberi akan menambahkan motivasi pelajar dalam pembelajaran. Teori-

teori yang telah dinyatakan ini mempunyai perbezaan yang jelas antara satu sama lain. Teori

persandaran sosial mengandaikan kaedah koperatif adalah berasaskan kepada motivasi yang

dihasilkan daripada kesatuan antara individu yang bekerjasama dan mempunyai cita-cita untuk

sama-sama mencapai hasil yang bermakna atau memuaskan. Persandaran sosial ini dibuat

kepada konsep perkembangan atau interaksi yang berlaku antara individu dalam kumpulan

tersebut. Sementara teori perkembangan kognitif pula berfokuskan kepada perubahan yang

berlaku dalam diri seseorang, iaitu sama ada ketidakseimbangan atau adakah kognitif telah

diorganisasikan dalam diri individu tersebut. Teori behaviourisme pula menganggap bahawa

kaedah koperatif diteguhkan lagi dengan adanya motivasi ekstrinsik (luaran) untuk mendapatkan

ganjaran.

16

2.2 Kajian-kajian lepas

Beberapa model kaedah koperatif telah dibina sejak beberapa tahun kebelakangan ini,. Antara

model kaedah koperatif yang paling dikenali ialah ‘Student Achievement Division’ atau

ringkasnya STAD (Slavin, 1989). ‘Team Games Tournament’ TGT (Slavin, 1989). Team

Assisted Individualisation’ TAI (Slavin, 1989), Learning Together’ (Johnson & Johnson 1989).

Walaupun terdapat perbezaan antara satu model pembelajaran dengan model pembelajaran lain,

namun ada persamaan pada elemen tertentu seperti sasaran kumpulan dan kemampuan individu.

Kedua-dua elemen ini penting bagi pelajar untuk bekerjasama dalam kumpulan kecil. Setiap ahli

kumpulan dapat membantu antara satu sama lain untuk mencapai matlamat mereka. Kejayaan

kumpulan bergantung kepada pembelajaran setiap individu dalam kumpulan (Slavin 1990).

Angela dan Joe (2003) telah mengkaji pengajaran dan pembelajaran secara kaedah

koperatif serta kesannya terhadap pelajar yang mengambil Matematik dan mendapati kaedah

koperatif banyak memberi kesan yang positif. Hal ini terutamanya dari segi peningkatan

pergaulan sosial, keyakinan diri dan hubungan kerjasama di antara ahli. Daniel Hobuse (2003)

telah mengkaji mengenai pembelajaran koperatif dan pembelajaran tradisional di antara pelajar

Jepun dan Amerika Syarikat dalam pencapaian subjek Sains dan Matematik. Hasil mendapati

pelajar dari kedua-dua negara seronok belajar secara berkumpulan daripada belajar secara

menerima arahan daripada guru. Pembelajaran kaedah koperatif dapat meningkatkan motivasi

dan pencapaian pelajar dalam menyelesaikan masalah Sains dan Matematik. Beliau juga

mencadangkan agar kajian seperti ini dapat diteruskan di negara-negara lain untuk memastikan

bahawa kaedah koperatif memang berkesan dan boleh digunakan di semua negara.

Linda dan Lowrence (2004) mengkaji kaedah koperatif berdasarkan pembentukan

kumpulan interaktif. Kajian ini dijalankan ke atas pelajar yang mengambil kursus perniagaan.

Hasil kajian, pembelajaran pelajar dapat ditingkatkan apabila pelajar dapat mengatur dan

menguruskan bidang kewangan dan menguruskan masalah-masalah yang berkaitan dengan

projek perniagaan mereka untuk memajukan sesuatu syarikat perniagaan yang telah ditubuhkan

dengan jayanya.

17

Joseph et al. (2003), telah menjalankan kajian menggunakan kaedah pembelajaran

koperatif dalam membantu pelajar-pelajar yang mempunyai tahap pencapaian lemah dalam

pelajaran. Hasil kajian mendapati kaedah pembelajaran koperatif melahirkan suasana

pembelajaran yang lebih berkesan dan memberi keyakinan diri kepada pelajar untuk belajar.

Hasil ujian mendapati pencapaian pelajar dapat ditingkatkan dan pelajar saling bergantung di

antara satu sama lain. Daripada temu ramah yang dijalankan terhadap guru, didapati lebih

separuh guru yang mengajar menggunakan kaedah koperatif itu mengatakan kaedah

pembelajaran koperatif itu berjaya meningkatkan pencapaian pelajar mereka.

Campbell (2001), telah menjalankan kajian untuk melihat perbezaan kaedah

pembelajaran koperatif dan tradisional. Hasil daripada kajian mendapati skor pelajar yang

menerima pembelajaran koperatif adalah lebih tinggi berbanding skor pelajar yang menerima

pembelajaran tradisional. Daripada kajian ini juga dapat menggalakkan kemahiran bersosial

dalam kalangan pelajar. Menurut Lazarowitz dan Karsenty dalam Noor Atikah (2004), telah

menjalankan kajian terhadap pembelajaran Biologi gred 10 mendapati bahawa bekerjasama

semasa menyiapkan tugasan pembelajaran menghasilkan persepsi yang positif terhadap

pembelajaran. Hal ini adalah kerana interaksi sosial sememangnya menyebabkan perkembangan

kognitif yang lebih maju.

Kajian tentang keberkesanan kaedah pembelajaran koperatif juga telah dijalankan oleh

O’Donnell dan Dansereau (1993) dari Universiti New Jersey untuk melihat kelebihan

pembelajaran ini berbanding secara individu. Beliau melakukan kajian ini untuk melihat kesan

sampingan kaedah pembelajaran koperatif dalam kalangan pelajar universiti dalam membuat

ulang kaji selepas kuliah. Kajian tersebut melibatkan dua kumpulan pelajar iaitu yang mengulang

kaji secara individu dan pelajar yang mengulang kaji secara kumpulan. Hasilnya pelajar yang

mengulang kaji secara berkumpulan lebih berjaya dalam peperiksaan berbanding kumpulan yang

mengulang kaji secara individu.

David et al. (2001) dalam kajian meta analisisnya yang mengkaji secara keseluruhan

kajian yang telah dibuat oleh pengkaji yang terdahulu mengenai kaedah pembelajaran koperatif.

Meta analisis memfokuskan kepada empat isu iaitu berapa banyak kajian yang telah dijalankan,

18

berapa jenis kaedah pembelajaran koperatif yang dibangunkan, kesan kaedah koperatif dan ciri-

ciri kaedah koperatif. Hasil kajian mendapati bermula sejak 1970-an lagi, terdapat lapan kaedah

koperatif yang telah diperkenalkan sepanjang tempoh tersebut. Hasil daripada kajian yang

dijalankan mendapati kebanyakan kajian kaedah koperatif terdahulu banyak memberi kesan yang

positif terhadap tahap pencapaian pelajar. Dalam konteks kajian ini, kaedah koperatif bermaksud

pendekatan pengajaran yang melibatkan pembentukan kumpulan-kumpulan kecil yang

mempunyai lima orang ahli dalam satu kumpulan. Ahli-ahli dalam kumpulan berinteraksi antara

satu sama lain bagi melaksanakan proses kerja kumpulan secara efisen dan guru bertindak

sebagai fasilitator.

Menurut Sharan (1980) dalam kajiannya mendapati bahawa kaedah koperatif STAD lebih

berkesan membantu pencapaian akademik berbanding dengan kaedah persaingan individu.

Penerimaan pelajar juga lebih positif. Susan (2002) mengkaji pembelajaran komputer

menggunakan kaedah koperatif STAD yang telah dijalankan ke atas pelajar jurusan komputer di

Amerika. Tujuan utama kaedah koperatif STAD dikaji untuk menjawab persoalan bagaimana

untuk mengajar pelajar jurusan komputer yang semakin ramai dengan bilangan komputer yang

terhad. Hasil kajian mendapati tiada perbezaan yang signifikan di antara pelajar yang belajar

secara individu dan secara berkumpulan. Walaupun tidak menunjukkan perbezaan pencapaian di

antara pelajar namun mampu menyelesaikan masalah kajian iaitu jika pelajar berkongsi

komputer maka lebih ramai pelajar dapat menggunakan komputer dalam satu masa.

Slavin dalam Noor Atikah (2004) melaporkan bahawa STAD memberikan kesan positif

terhadap pencapaian akademik pelajar. Beliau juga mendapati bahawa kaedah ini dapat

meningkatkan harga diri pelajar dan memperkembangkan hubungan interpersonal mereka.

Okebuloka dan Ogunnily dalam Noor Atikah (2004) telah mengkaji kelas Sains gred 8 di Nigeria

dengan membandingkan pelbagai kaedah koperatif seperti jigsaw, TGT dan STAD dengan

kaedah individu. Keputusannya kajian ini menunjukkan bahawa kaedah yang paling baik bagi

meningkatkan pencapaian akademik adalah kaedah koperatif STAD dan TGT. Kajian yang telah

dijalankan oleh Mok Song Sang (1994) untuk melihat keberkesanan pembelajaran koperatif

model STAD dalam meningkatkan kefahaman pelajar dalam konsep Sains. Beliau telah

menjalankan kajian ke atas guru pelatih UKM yang menggunakan kaedah koperatif model

19

STAD di beberapa buah sekolah menengah dalam mata pelajaran biologi bagi topik miosis dan

mitosis. Berdasarkan laporan daripada guru-guru pelatih tersebut, pelajar berasa seronok dalam

situasi pembelajaran yang baru. Pelajar juga menghargai wujudnya elemen secara positif dalam

kalangan kumpulan.

Kajian Johnson dan Johnson (1989) yang dijalankan ke atas 47 pelajar gred 12 di selatan

Mississippi, Amerika yang dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu sebanyak 30 orang mengikut

pembelajaran tradisi dan 17 orang mengikut pembelajaran koperatif STAD. Selepas menjalani

proses selama tujuh minggu menggunakan kedua-dua kaedah tradisi dan kaedah STAD ke atas

dua kumpulan yang berbeza, satu ujian telah dijalankan dan hasil ujian mendapati peningkatan

yang lebih tinggi bagi pelajar yang mengikuti pembelajaran koperatif dan mereka lebih aktif di

dalam kelas. Hal ini juga memberi banyak kesan positif lain, antaranya ialah pelajar akan lebih

berdikari, berinteraksi dalam kalangan pelajar, bertanggungjawab, pergaulan sosial yang positif

melahirkan kerjasama antara ahli kumpulan. Hasil temu ramah ke atas pelajar yang telah

menjalani pembelajaran koperatif STAD mendapati mereka lebih gembira belajar secara

berkumpulan dan mereka lebih memahami pelajaran yang diajar mengikut kaedah koperatif.

Kajian Jim (2000) yang dijalankan ke atas pelajar ekonomi, Timur Carolina California

mendapati tiada perubahan yang signifikan di antara pelajar yang menjalani pembelajaran

koperatif dan tradisi. Untuk mengkaji perbezan pembelajaran ini kaedah eksperimen kuasi telah

digunakan. Terdapat beberapa kelemahan yang perlu diperbaiki antaranya memanjangkan masa

pengajaran dan pembelajaran secara koperatif. Pelajar yang dinilai adalah daripada kalangan

pelajar yang lemah. Melalui cara ini perbezaan antara kedua-dua kaedah pembelajaran ini dapat

dilihat dengan jelas. Kajian lanjutan akan dijalankan untuk memperolehi keputusan yang lebih

jitu.

Pendekatan pengajaran dan pembelajaran dalam kumpulan-kumpulan kecil didapati

begitu menarik, bermakna, mencabar dan yang berkesan ialah ‘pengajaran yang berpusat kepada

pelajar’. Pendekatan ini memberi peluang kepada para pelajar berinteraksi, mengalami dan

menghayati proses pembelajaran yang lebih bermakna dan natural. Pendekatan ini juga dapat

mengembangkan kemahiran akaliah, kemahiran sosial, kemahiran interaksi seimbang dan

menyeluruh dalam kalangan pelajar. Strategi ini dapat memberi peluang sepenuhnya kepada

20

pelajar mengalami sendiri proses-proses pembelajaran. Selain daripada itu, pembelajaran kaedah

koperatif adalah satu aktiviti yang menggalakkan murid berinteraksi secara aktif dan positif

dalam kumpulan. Keadaan ini membolehkan perkongsian idea dan pemeriksaan idea sendiri

dalam suasana yang tidak terancam, sesuai dengan falsafah konstruktivisme.

Proses pengajaran dan pembelajaran yang dapat menghasilkan daya pemikiran yang

tinggi melalui aktiviti yang berteraskan kemahiran berfikir adalah satu strategi dalam

pembelajaran koperatif. Pembelajaran koperatif menggalakkan perkembangan otak dan

penjagaan kesihatan kerana proses pelaksanaan strategi pembelajaran ini memberi peluang

kepada murid merehatkan minda untuk melakukan aktiviti kinestetik, muzik, puisi dan lain-lain

untuk mengelakkan murid berasa bosan di dalam kelas. Antara kebaikan pengajaran secara

kumpulan, jika dilaksanakan dengan betul dan serius membawa manfaat kepada pelajar seperti

berikut:

a) Pelajar dapat meningkatkan kemahiran sosial seperti bekerjasama dan memperkukuh

nilai-nilai murni.

b) Pelajar berpeluang menambahkan pengetahuan dan meningkatkan kemahiran akaliah.

c) Menimbulkan minat dan motivasi pelajar. Hal ini kerana guru tidak lagi bertindak secara

autokratik tetapi sebagai perangsang dan pembimbing.

d) Menggalakkan pembinaan sifat kreativiti pelajar.

Kaedah pembelajaran dalam kumpulan sering digunakan dalam pengajaran dan

pembelajaran iaitu sejak KBSR dan KBSM dilaksanakan . Hal ini bermaksud pelajar-pelajar

dibahagikan kepada beberapa kumpulan kecil. Setiap ahli dalam kumpulan berkenaan akan

berbincang antara satu sama lain dalam proses pembelajaran mereka. Kebanyakan guru di

sekolah tidak gemar mengajar secara berkumpulan sebagaimana yang diharapkan (Nor Azizah

Salleh 1992). Kedudukan para pelajar hanya menyusahkan pelajar kerana guru mengharapkan

pelajar-pelajar menghadap ke hadapan kerana itu yang menyenangkan guru untuk mengajar

dengan kaedah tradisional. Pelajar di dalam kelas tradisional sentiasa bersaing untuk mendapat

gred yang lebih baik serta memperoleh perhatian dan bantuan guru. Akan tetapi, dalam

pembelajaran koperatif, pelajar-pelajar mendengar, menulis, membaca serta berinteraksi antara

satu sama lain. Mereka bantu membantu dalam usaha pembelajaran.

21

Lazimnya, langkah-langkah dalam pelaksanaan pembelajaran koperatif adalah seperti

berikut:

1. Guru menyampaikan konsep baru.

2. Guru membentuk kumpulan untuk membuat kajian serta latihan.

3. Mengadakan ujian tentang bahan pengajaran baru.

4. Memberi pengiktirafan kepada kumpulan yang menang.

Dalam kaedah koperatif ini, pelajar daripada pelbagai kebolehan akan bekerjasama dalam

satu kumpulan kecil yang terdiri daripada empat hingga enam orang ahli untuk mencapai

matlamat yang dikongsi bersama. Pembelajaran ini akan menghasilkan sikap berdikari yang

positif. Apabila seseorang pelajar berjaya mencapai matlamatnya, kesemua pelajar dalam

kumpulannya juga akan berjaya mencapai matlamat mereka (Johnson & Johnson, 1989).

Terdapat banyak teknik yang boleh dilakukan dalam aktiviti kumpulan ini. Romiszowki

(1983:182) membahagikan aktiviti-aktiviti pembelajaran kelompok ini kepada dua jenis iaitu

teknik-teknik perbincangan yang melibatkan dua orang peserta atau lebih dan teknik-teknik

simulasi, permainan bahasa dan kajian kes.

Ada pelbagai kaedah pengajaran telah diuji dan diamalkan dalam pendidikan untuk

pelbagai mata pelajaran di peringkat sekolah rendah dan juga di peringkat sekolah menengah.

Setiap kaedah pengajaran mempunyai matlamat dan cara yang khusus bagi menjamin

penyampaian ilmu guru dan perolehan ilmu oleh pelajar secara berkesan. Keberkesanan sesuatu

kaedah pengajaran bergantung kepada banyak faktor, sama ada yang terdapat pada guru, pelajar

mahupun pada keadaan fizikal bilik darjah. Pemilihan sesuatu kaedah pengajaran bagi mencapai

matlamat hasil yang dikehendaki memerlukan pengetahuan tentang kaedah tersebut serta

kesediaan untuk mencuba serta mengujinya. Untuk tujuan itu, Nor Azizah Salleh (1995)

menghuraikan komponen-komponen utama yang perlu dalam langkah-langkah pembelajaran

koperatif khususnya kaedah STAD. Komponen-komponen itu ialah :

i) Guru mengajar

Guru memulakan pengajaran dengan menerangkan objektif dan memberi poin- poin fakta atau

fakta penting mengenainya. Guru boleh menggunakan kaedah yang sesuai baginya seperti

kaedah pendedahan atau soal jawab atau penerangan dengan bantuan alat bantu mengajar atau

22

penjelasan tentang eksperimen yang dilakukan. Pemilihan kaedah ini mestilah bersesuaian

dengan objektif pengajaran dan pembelajaran dan mudah difahami pelajar. Perlu diingatkan

juga, semasa guru mengajar, pelajar mestilah diarah untuk mengambil perhatian supaya mereka

boleh menjawab kuiz yang akan diadakan dengan lebih baik. Hal ini akan membantu mereka

mendapat skor markah yang tinggi, seterusnya meninggikan markah kumpulan mereka (Nor

Azizah Salleh 1995 )

ii) Murid belajar secara koperatif

Mengikut pembelajaran koperatif, pelajar dikehendaki duduk dalam kumpulan kecil lebih kurang

empat hinggga lima orang ahlinya. Pembentukan kumpulan ini terdiri daripada tahap pencapaian

pelajaran, berbeza jantina dan bangsa yang berlainan. Pembentukan kumpulan ini sekurang-

kurangnnya sehari sebelum pembelajaran koperatif dimulakan. Hal ini bertujuan untuk

membolehkan ahli-ahli kumpulan dapat mengenali antara satu sama lain. Fungsi utama

pembentukan kumpulan adalah untuk memberikan persediaan kepada ahli menghadapi kuiz

dengan baik. Hal ini kerana dalam kumpulan, kefahaman mereka dikuatkan lagi melalui

perbincangan dalam menyelesaikan masalah dan membandingkan jawapan yang diperolehi bagi

mendapatkan jawapan yang tepat dan sesuai. Selain dalam kumpulan, individu yang telah

berjaya mendapatkan penyelesaian kepada sesuatu masalah perlu mengajar ahli-ahli yang lain

cara masalah itu diselesaikan. Dengan kata lain, ahli yang mahir mesti memastikan ahli yang

lain juga mahir kerana dengan ini barulah mereka dapat markah yang tinggi dalam kuiz (Nor

Azizah Salleh 1995).

iii) Kuiz secara individu

Selepas perbincangan, guru akan memberikan kuiz yang mengambil masa lebih kurang lima

minit. Soalan kuiz yang diberikan adalah dalam bentuk objektif. Cara ini adalah untuk

memudahkan pelajar membuat pemeriksaan apabila diarahkan oleh guru. Semasa kuiz

dijalankan, murid perlu duduk bersendirian dan menjawab soalan secara individu (Nor Azizah

Salleh 1995 ).

iv) Penjumlahan markah pelajar

Setelah kuiz tamat, guru perlu memungut kertas jawapan kumpulan demi kumpulan dan kertas

ini ditukarkan kepada kumpulan yang lain untuk diperiksa. Guru kemudian mengarahkan pelajar

memeriksa jawapan tersebut berdasarkan jawapan yang diberikan guru. Markah yang diperoleh

oleh setiap ahli dalam kumpulan dicampur untuk mendapatkan purata markah kumpulan. Setiap

23

markah yang diperolehi oleh setiap kumpulan dicatatkan pada papan tulis supaya pelajar tahu

kedudukan kumpulan mereka (Nor Azizah 1995).

v) Ganjaran

Kumpulan yang mendapat markah tertinggi akan diberikan ganjaran. Ganjaran ini berupa sijil

penghargaan atau hadiah seperti alat tulis atau sebarang hadiah yang boleh dibeli oleh guru

dengan harga yang murah. Nama kumpulan yang menang akan dilekatkan pada papan kenyataan

bilik darjah. Aktiviti ini akan menguatkan lagi semangat berpasukan dalam diri pelajar .

2.3 Rumusan

Berdasarkan kepada tinjauan literatur yang dibuat, kaedah pembelajaran merupakan satu aspek

yang perlu dipertimbangkan oleh guru dalam mendidik pelajar sebelum pelajar meneruskan

pembelajaran ke peringkat yang lebih tinggi. Berdasarkan kajian lepas yang telah dibuat dan

hasil tinjauan literatur menunjukkan bahawa guru harus lebih kreatif dalam memilih kaedah

pengajaran. Kaedah pembelajaran koperatif telah dikenal pasti boleh meningkatkan minat dan

sikap pelajar terhadap penulisan bahasa melayu dan seterusnya meningkatkan mutu pencapaian

akademik pelajar. Oleh itu, kaedah koperatif STAD merupakan satu kaedah yang menarik untuk

diaplikasikan dalam pengajaran dan pembelajaran seterusnya dapat membentuk sikap positif

pelajar terhadap mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan.

24

BAB TIGA

METODOLOGI KAJIAN

Kajian yang dilakukan ini adalah untuk menguji keberkesanan kaedah koperatif STAD

dalam meningkatkan pencapaian pelajar dengan menggunakan kelas eksperimen dan kumpulan

kawalan. Kedua-dua rawatan yang berbeza itu merupakan pemboleh ubah bebas dalam kajian

ini. Setelah menerima rawatan, kedua-dua kumpulan ini diberi ujian pasca yang bertujuan untuk

menilai kesan kedua-dua kaedah terhadap pencapaian penulisan karangan pelajar dalam kedua-

dua kumpulan. Pencapaian pelajar merupakan pemboleh ubah bersandar kajian ini. Objektif

kajian pula adalah untuk meningkatkan pencapaian, minat dan motivasi pelajar dalam

mempelajari penulisan karangan Bahasa Melayu. Berikut adalah reka bentuk kajian, populasi,

sampel kajian, prosedur pengumpulan dan analisis data yang akan dijadikan panduan dan garis

kasar bagaimana kajian ini bakal dilaksanakan.

25

3.1 Reka bentuk Kajian

Kajian ini berbentuk kuasi-eksperimen yang melibatkan para pelajar di dalam bilik darjah sedia

ada. Pelajar yang sedia ada itu dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu kumpulan eksperimen

dan kumpulan kawalan terancang. Kajian yang digunakan adalah kumpulan yang tersedia ada

sebagai subjek kajian dinamakan kuasi-eksperimen seperti dinyatakan oleh Wiersma “When

intact groups of subjects are used in an experiment, we have what is called quasi-experiment”

(1991). Eksperimen yang dijalankan ini menggunakan reka bentuk soal selidik, ujian pra dan

ujian pos. Jangka masa pengajaran ialah dua waktu pengajaran seminggu (satu waktu mengambil

masa 40 minit).

3.1.1 Kaedah Kajian

Dalam kajian berbentuk kuasi-eksperimen ini, pengajaran sebenar yang menggunakan

kaedah koperatif adalah selama dua minggu. Ahmad Mahdzan (1995), menyatakan di dalam

penyelidikan bereksperimen terdapat dua kumpulan iaitu kumpulan eksperimen dan kumpulan

kawalan dijadikan subjek kajian. Sebelum pengajaran bermula, kedua-dua kumpulan itu

menerima rawatan mengikut kaedah yang berbeza-beza. Kedua-dua rawatan yang berbeza itu

merupakan pemboleh ubah bebas kajian ini. Setelah menerima rawatan, kedua-dua kumpulan ini

diberi ujian pasca yang bertujuan untuk menilai kesan kedua-dua kaedah terhadap pencapaian

penulisan karangan Bahasa Melayu pelajar dalam kedua-dua kumpulan. Pencapaian pelajar

merupakan pemboleh ubah bersandar kajian ini.

3.1.2 Kelas Eksperimen

Kelas eksperimen ialah kelas yang dipilih untuk melaksanakan pengajaran pembelajaran

mengikut ciri- ciri dan tatacara pembelajaran secara koperatif. Pengkaji memilih kaedah STAD

sebagai kaedah yang diuji. Di dalam kelas eksperimen, guru memulakan pengajaran dengan

mengadakan ujian pra. Selepas itu, para pelajar dibahagikan kepada kumpulan-kumpulan kecil

iaitu setiap kumpulan terdiri daripada lima orang ahli. Setiap kumpulan diberi peluang

berkenalan dan menamakan kumpulan serta memperkenalkan kumpulan masing-masing kepada

26

seluruh kelas. Setelah pengajaran dan pembelajaran selesai, kuiz diadakan. Setelah diperiksa,

markah individu dicampur dan dijadikan markah kumpulan. Oleh sebab bilangan ahli lima orang,

maka markah purata diambil kira. Kumpulan yang mengatasi kumpulan-kumpulan lain seperti

johan dan naib johan akan menerima penghargaan agar pelajar bersaing antara satu sama lain

untuk pencapaian yang lebih cemerlang. Di dalam kajian ini pengkaji telah menyediakan hadiah

kepada para pemenang.

3.1.3 Kelas Kawalan

Kelas kawalan dalam eksperimen ini merupakan kelas yang dipilih untuk

membandingkan pencapaian markah dan minat murid. Dalam kajian ini, kelas kawalan terdiri

daripada 15 orang pelajar. Kelas kawalan diajar mengikut pengajaran guru mereka. Walaupun

ada aktiviti tetapi tidak menyamai ciri-ciri yang ada dalam pembelajaran yang menggunakan

kaedah koperatif. Di dalam kelas kawalan, markah yang dilihat ialah markah individu bukannya

markah kumpulan dan tidak ada penghargaaan seperti sijil atau hadiah yang diberikan.

27

3.2 Persampelan/Peserta kajian

Persampelan rawak yang digunakan dalam kajian ini ialah rawak mudah. Menurut Saat Md.

Yasin dalam ( Modul Kaedah Penyelidikan dalam Pendidikan, 2007), persampelan rawak

mudah adalah satu proses pemilihan sampel di mana semua individu dalam populasi tertentu

mempunyai peluang yang sama untuk dipilih sebagai sampel. Persampelan rawak mudah

merupakan antara kaedah terbaik untuk mendapatkan sampel yang mewakili populasi. Dari segi

tekniknya pula, proses pemilihan sampel perlu mengikuti beberapa langkah berikut:

i) Kenal pasti populasi dan berikan definisinya (misalnya, murid-murid Tingkatan

Satu)

ii) Tentukan bilangan ahli populasi dan senaraikan nama mereka (misalnya, 100

orang).

iii) Berikan nombor (secara berurutan) kepada setiap ahli populasi (misalnya, 000

hingga 100).

iv) Tentukan saiz sampel (misalnya, 30 orang, iaitu 30% daripada populasi).

v) Ambil nombor daripada jadual nombor rawak (JNR) dan pilih ahli populasi yang

bernombor sama dengan nombor daripaa JNR ini sebagai sampel kajian dan ulang

cara ini sehingga mendapat 30 orang sampel.

Responden dipilih daripada dua sampel kajian yang digunakan dalam kajian ini terdiri

daripada 30 orang murid tingkatan satu disalah sebuah sekolah yang terletak di bandar Kuala

terengganu . Sekolah ini dipilih kerana mempunyai pelajar Tingkatan Satu yang agak ramai dan

keseluruhannya pelajar Melayu. Keadaan ini memungkinkan pemilihan sampel dapat dilakukan

mengikut ciri-ciri yang telah ditetapkan dalam kajian iaitu pelajar akan dibahagikan kepada dua

kumpulan sama ada kumpulan eksperimen atau kumpulan kawalan. Bagi memudahkan urusan

pentadbiran, para pelajar ini akan dimasukkan ke dalam dua kumpulan. Satu kumpulan yang

merupakan kumpulan eksperimen diajar dengan menggunakan kaedah koperatif manakala satu

kumpulan lagi merupakan kumpulan kawalan yang akan diajar dengan menggunakan kaedah

tradisional.

28

3.2.1 Cara Pemilihan Sampel

Pemilihan sampel kajian dilakukan dengan menggunakan kaedah persampelan rawak

mudah. Populasi pelajar Tingkatan Satu di sekolah ini dibahagikan kepada dua kumpulan. Dalam

kumpulan eksperimen terdapat 15 orang pelajar begitu juga dalam kumpulan kawalan.

Jadual 3.1 Taburan pelajar mengikur kumpulan

Kumpulan Bilangan pelajar

Eksperimen 15 orang

Tradisional 15 orang

Secara keseluruhan pelajar yang telah terpilih untuk dijadikan responden merupakan pelajar-

pelajar yang sederhana pencapaiannya iaitu mendapat markah 50 – 60 peratus dalam mata

pelajaran Bahasa Melayu Penulisan. Oleh itu, pelajar-pelajar yang terlibat dalam kajian ini terdiri

daripada pelajar yang mempunyai latar belakang penguasaan penulisan bahasa melayu yang

sederhana.

3.3 Instrumen Kajian

Instrumen kajian terdiri daripada :

i) borang soal selidik

ii) ujian pencapaian pra

ii) ujian pencapaian pos

3.3.1 Borang soal selidik

Borang ini bertujuan mengumpulkan maklumat tentang latar belakang pelajar sama ada

dari segi akademik atau pencapaian pelajar dan latar belakang keluarga yang mungkin akan

mempengaruhi maklumat yang diperolehi. Borang ini akan terdiri daripada dua bahagian.

Bahagian A adalah tentang maklumat latar belakang pelajar. Bahagian B pula mengandungi

soalan-soalan yang menjurus kepada pengumpulan data tentang sikap dan minat pelajar terhadap

29

penulisan bahasa melayu dan kaedah pengajaran yang didedahkan kepada mereka. Borang soal

selidik akan diedarkan kepada pelajar pada awal perjumpaan sebelum pelajar dibahagikan

kepada kumpulan.

Skala likert empat poin digunakan untuk mengukur tahap sikap dengan respon satu untuk

sangat tidak setuju, dua untuk tidak setuju, tiga untuk setuju dan empat untuk sangat setuju.

Penyelidik tidak menggunakan skala likert lima poin untuk mengelakkan responden memilih

jawapan “tidak pasti”. Dengan menggunakan skala likert empat poin, responden dipaksa

membuat pilihan dan keputusan. Menurut Thorndike (di dalam manuskrip Hashimah Hashim,

2000) di bawah keadaan paksa, ramai responden dapat membuat keputusan yang boleh

dipercayai.

Jadual 3.2 Skala likert empat poin yang digunakan oleh penyelidik

untuk mengukur sikap pelajar terhadap pengajaran dan

pembelajaran terhadap kaedah pengajaran.

Skala Maklumbalas

1 Sangat tidak setuju

2 Tidak setuju

3 Setuju

4 Sangat Setuju

3.3.2 Ujian Pra dan Ujian Pos

Ujian ini akan merangkumi dua bentuk soalan. Bahagian A, 10 soalan objektif (Betul

atau Salah) dan Bahagian B, 6 soalan melengkapkan jadual dengan penggunaan ayat yang betul.

Soalan-soalan yang akan dikemukakan dalam ujian pra dan ujian pos adalah sama. Soalan-

soalan merangkumi tajuk ‘Kebaikan Amalan Menabung’. Ujian pra akan diberikan sebelum

kaedah pengajaran dilaksanakan dan selepas pelaksanaan, ujian pos pula diberikan.

30

3.4 Pengutipan Data

Bagi mengelak faktor luaran agar tidak mengganggu pengutipan data seperti cuti hari perayaan

utama atau sampel sibuk dengan ujian atau peperiksaan, pengkaji terlebih dahulu memilih masa

yang sesuai bagi mengumpulkan data yang dikehendaki. Memandangkan sampel kajian terdiri

daripada murid-murid dalam kelas yang sama, pengkaji terpaksa mengadakan kelas selepas

waktu persekolahan bagi mengelakkan sebarang gangguan terhadap sesi pengajaran dan

pembelajaran formal. Persetujuan untuk mengadakan kelas selepas waktu persekolahan mudah

diperolehi daripada pihak pentadbir memandangkan pengkaji juga merupakan seorang guru di

sekolah tersebut.

Kajian ini dijalankan dalam tempoh satu bulan. Dalam tempoh masa tersebut, pengkaji

terlebih dahulu memberikan taklimat tentang tujuan kajian ini dijalankan kepada murid-murid

yang terlibat sebagai sampel kajian. Kemudian ujian pra diberikan kepada sampel kajian dengan

tujuan untuk menguji pengetahuan sedia ada murid-murid yang terlibat sebelum eksperimen

dijalankan. Langkah seterusnya yang diambil oleh pengkaji adalah dengan mengadakan sesi

pengajaran dan pembelajaran selama satu jam sehari selepas waktu persekolahan kepada

kumpulan kawalan dan kumpulan rawatan secara giliran.

3.5 Penganalisisan Data

Data-data dalam ujian pra ini diperoleh melalui markat-markat yang dicapai oleh pelajar-pelajar

dalam ujian pra, ujian pos dan kuiz. Iran Herman (1994), menyatakan sifat dan keadaan

pembolehubahan akan menentukan jenis dan metod analisis statistik yang akan digunakan.

Terdapat dua jenis kaedah analisis, iaitu pemboleh ubah kualitatif dan kuatitatif. Pemboleh ubah

kuantitatif ialah pemboleh ubah yang terkandung dalam nilai angka yang berhubungan dengan

objek pemboleh ubah tersebut. Markat yang diperoleh dalam sesuatu mata pelajaran adalah

sebagai pemboleh ubah kuantitatatif. Analisis statistik yang sesuai di dalam menganalisis data-

data kajian yang dibuat dengan kaedah yang dikaji ini ialah kaedah analisis data kuantitatif.

Berdasarkan soalan dan analisis kajian, data yang telah dikumpulkan itu dianalisis dengan

menggunakan pengiraan peratus. Hasil pengiraan dan peratus yang diperoleh akan menentukan

taburan pencapaian pelajar-pelajar dalam kumpulan kaedah koperatif serta kumpulan kaedah

tradisional dalam ujian pra dan ujian pos.

31

3.6 Rumusan

Segala perancangan tentang kaedah dan instrumen ini adalah diharapkan dapat dilaksanakan

dengan lancar dan sempurna dan semoga hasil kajian ini akan membantu meningkatkan

pencapaian pelajar dalam mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan. Penyelidik juga berharap

kajian ini akan memberikan lebih pendedahan dan kefahaman guru tentang kaedah koperatif dan

pelaksanaannya dapat diperluaskan. Semoga juga kajian ini akan dapat membantu penyelidik

dan pendidik lain di sekolah untuk mempraktikkan kaedah ini di sekolah agar dapat membentuk

pelajar yang seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek selaras dengan Falsafah

Pendidikan Kebangsaan. Insya Allah.

32

BAB EMPAT

HURAIAN DAN ANALISIS DATA

Keseluruhan bab ini akan memberi tumpuan kepada huraian dan analisis data berdasarkan

soalan-soalan penyelidikan kajian yang dikemukakan dan diperoleh, ujian pra dan ujian pos

sampel yang terlibat. Untuk tujuan menganalisis data, pengiraan peratus digunakan. Dapatan

yang diperolehi tersebut akan dianalisis supaya boleh menunjukkan suatu makna yang jelas

tentang pencapaian pelajar yang mengikuti pembelajaran koperatif dengan pembelajaran

tradisional bagi pelajar Bahasa Melayu Penulisan Tingkatan 1 di sebuah sekolah menengah di

Kuala Terengganu.

33

4.1 Maklumat Peribadi Responden

Sampel kajian adalah seramai 30 orang. Sampel dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu

kumpulan eksperimen yang mengikuti pembelajaran koperatif dan kumpulan kawalan yang

mengikuti pembelajaran tradisional dengan bilangan sampel sebanyak 15 orang setiap kumpulan.

Perbezaan jantina iaitu lelaki dan perempuan dapat memberikan sampel yang heterogenus.

Taburan sampel mengikut jantina dapat dilihat dalam Jadual 4.1.

Jadual 4.1 : Bilangan sampel mengikut jantina

Jantina Bilangan Peratus (%)________

Lelaki 12 40

Perempuan 18 60____________

Jumlah 30 100___________

Bilangan responden dalam penyelidikan ini berjumlah 30 orang. Responden terdiri

daripada murid-murid Tingkatan 1 di sekolah tersebut. Berdasarkan Jadual 4.1, 12 (40%)

responden terdiri daripada lelaki dan 18 (60%) lagi perempuan.

Rajah 4.1 : Bilangan pelajar lelaki dan pelajar perempuan yang telah dipilih sebagai responden dalam kajian ini.

34

4.2 Pencapaian Bahasa Melayu Penulisan Responden Kumpulan Eksperimen dalam

Peperiksaan Pertengahan Tahun bagi Tingkatan 1

Jadual 4.2 menunjukkan peratusan responden Kumpulan Eksperimen mengikut pencapaian

Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan Pertengahan Tahun bagi pelajar Tingkatan 1.

Maklumat ini penting kerana dalam pembelajaran koperatif mereka dibahagikan kepada

beberapa kumpulan kecil berdasarkan kepada tahap pencapaian yang berbeza. Rata-rata pelajar

mendapat gred B, C dan bagi pencapaian Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan

Pertengahan Tahun tersebut. Dalam Kumpulan Eksperiman, tiada atau 0 (0%) responden yang

mendapat gred A dalam peperiksaan Bahasa Melayu Penulisan yang dijalankan. Manakala

hanya 3 responden bersamaan 20% yang mendapat B. Lebih ramai responden yang berada

dalam tahap sederhana iaitu 12 (80%) . Apa yang membanggakan juga tiada responden yang

berada dalam kategori gred D dan E iaitu markah yang berada pada 49% ke bawah. Kenyataan

ini dapat dibuktikan dengan merujuk Jadual 4.2 di bawah.

Jadual 4.2 : Peratus responden Kumpulan Eksperimen mengikut

pencapaian Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan

Pertengahan Tahun bagi Tingkatan 1

KUMPULAN PENCAPAIAN B M 2 BILANGAN PERATUS

Kumpulan Eksperimen A (80-100) 0 0

B (60-79) 3 20

C (50-59) 12 80

D (40–49) 0 0

E (0-39) 0 0

______________________________________________________________________________

JUMLAH 15 100 ____________

35

Rajah 4.2 : Peratus responden Kumpulan Eksperimen mengikut

pencapaian Bahasa Melayu Penulisan dalam Peperiksaan

Pertengahan Tahun bagi Tingkatan 1

4.3 Pencapaian Bahasa Melayu Penulisan Responden Kumpulan Kawalan dalam

Peperiksaan Pertengahan Tahun bagi Tingkatan 1

Seterusnya apabila merujuk Jadual 4.3, kita akan dapat melihat bahawa tidak terdapat

perbezaan yang ketara antara responden dalam Kumpulan Kawalan dengan Kumpulan

Eksperimen dalam pencapaian Bahasa Melayu Penulisan. Hal ini terbukti apabila seramai 0 (0%)

responden mendapat gred A. Bagi kategori gred B pula hanya 5 (33.3%) responden. Manakala

bagi responden yang mendapat gred C pula seramai 10 (66.6%). Keadaan masih sama dalam

kumpulan ini yang mana tiada responden atau 0 (0%) yang mendapat gred D dan E iaitu markah

tidak memuaskan. Maklumat tersebut dapat dilihat dengan merujuk Jadual 4.3 di bawah.

36

Jadual 4.3 Taburan Responden Mengikut Pencapaian Bahasa Melayu

PenulisanKumpulan Kawalan.

KUMPULAN PENCAPAIAN BM2 BILANGAN PERATUS

Kumpulan Kawalan A (80-100) 0 0

B (60-79) 5 33.3

C (50-59) 10 66.6

D (40–49) 0 0

E (0-39) 0 0

______________________________________________________________________________

JUMLAH 15 ____100___________

Rajah 4.3 : Peratus responden Kumpulan Kawalan mengikut pencapaian Bahasa

Melayu Penulisan dalam Peperiksaan Pertengahan Tahun bagi

Tingkatan 1

37

4.4 Analisis Pencapaian Ujian Pra Kumpulan Eksperimen dan Kawalan

Skor ujian pra kumpulan eksperimen dan kawalan menunjukkan bahawa seramai 11 (73.3%)

orang murid telah mendapat gred B dalam kumpulan eksperimen dan 4 (26.6%) orang

mendapat gred C. Tiada atau 0% murid yang mendapat gred A, D atau E. Manakala bagi

kumpulan kawalan pula seramai 9 (60%) murid telah mendapat gred B. Manakala 6 (40%) pula

mendapat gred C. Sama seperti kumpulan eksperimen, tiada murid yang mendapat gred A, D

atau E. Peratus skor ujian pra bagi kumpulan eksperimen dan kawalan dapat ditunjukkan dalam

Jadual 4.4 di bawah.

Jadual 4.4 Skor ujian Pra Kumpulan Eksperimen dan Kawalan

Gred Kumpulan Eksperimen (%) Kumpulan Kawalan(%)

______________________________________________________________________________

A (80-100) 0 (0%) 0 (0%)

B (60-79) 11 (73.3%) 9 (60%)

C (50-59) 4 (26.6%) 6 (40%)

D (40-49) 0 (0%) 0 (0%)

E (0-39) 0 (0%) 0 (0%)

______________________________________________________________________________

38

Rajah 4.4 : Skor Ujian Pra Kumpulan Eksperimen dan Kumpulan Kawalan

Setelah menjalankan ujian pra, responden seterusnya diberikan ujian pos untuk melihat

perbezaan selepas sesi pembelajaran. Hasil analisis mendapati, tiada responden dicatatkan

mendapat gred D, E bagi kumpulan eksperimen dan kawalan. Kumpulan kawalan masih

mengekalkan peratusan responden yang ramai berbanding kumpulan eksperimen dalam gred B.

Sementara itu, bagi kumpulan eksperimen, ramai responden telah melonjak kepada pada tahap

gred A. Peratus skor ujian pos bagi kumpulan eksperimen dan kawalan dapat ditunjukkan dalam

Jadual 4.5 di bawah.

39

Jadual 4.5: Skor ujian Pos Kumpulan Eksperimen dan Kumpulan Kawalan

Gred Kumpulan Eksperimen (%) Kumpulan Kawalan(%)

______________________________________________________________________________

A (80-100) 15 (100%) 0 (0%)

B (60-79) 0 (0%) 13 (86.6%)

C (50-59) 0 (0%) 2 (13.3%)

D (40-49) 0 (0%) 0 (0%)

E (0-39) 0 (0%) 0 (0%)

______________________________________________________________________________

Rajah 4.5 : Skor Ujian Pos Kumpulan Eksperimen dan Kumpulan Kawalan

40

Daripada data ini menunjukkan perbezaan yang signifikan antara kumpulan eksperimen

dan kumpulan kawalan. Secara keseluruhannya, dapat dilihat bahawa berlaku peningkatan

peratus dalam ujian pos berbanding ujian pra bagi kedua-dua kumpulan. Namun begitu,

peningkatan peratus yang ketara dapat dilihat bagi kumpulan eksperimen yang mana mereka

telah diajar menggunakan kaedah koperatif. Kumpulan Eksperimen iaitu 15 (100%) telah lulus

gred A. Kumpulan kawalan pula diajar dengan menggunakan kaedah tradisional. Tetapi

peningkatan peratus masih dapat dilihat walaupun pelajar hanya diajar menggunakan kaedah

konvensional. Kumpulan kawalan telah mendapat gred B seramai 13 (86.6%) dan gred C

seramai 2 (13.3%).

Menurut Slavin (1995), apabila sekumpulan kecil pelajar yang berbeza latar belakang,

kemahiran dan kebolehan belajar bersama-sama untuk mencapai sesuatu matlamat pembelajaran,

keadaan ini akan meningkatkan hubungan sosial antara pelajar dan mereka akan lebih

menghormati antara satu sama lain. Secara tidak langsung, estim kendiri dan tahap pencapaian

pelajar akan meningkat. Sehubungan dengan itu, berlakulah peningkatan pencapaian dalam ujian

pos berbanding ujian pra apabila pelajar diajar menggunakan kaedah koperatif.

4.5 Analisis Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Koperatif

Analisis dapatan terhadap penyataan sikap yang terkandung di dalam subskala mengenai

pembelajaran Bahasa Melayu Penulisan menggunakan pembelajaran berkumpulan dan telah

dihuraikan mengikut item-item soalan soal selidik. Soal selidik mengandugi 10 item dengan tiga

skala Likert iaitu tidak setuju (1), setuju (2), dan sangat setuju (3). Borang ini diedarkan

kepada kumpulan eksperimen dan kumpulan kawalan. Tindakan ini adalah bertujuan untuk

menganalisis sikap responden terhadap pembelajaran koperatif. Dapatan kajian dianalisa dan

dinyatakan dalam bentuk peratusan.

41

4.5.1 Kumpulan Eksperimen : Item Soalan 1, 2, 3, 4 dan 5

Bagi kumpulan eksperimen, melalui soalan 1, pengkaji mendapati seramai 1 (6.7%)

responden mengatakan tidak setuju bahawa Bahasa Melayu Penulisan merupakan subjek yang

menarik. Sebaliknya seramai 11 (73.3) responden setuju bahawa Bahasa Melayu Penulisan

merupakan subjek yang menarik. Pernyataan ini disokong oleh 3 (20%) orang lagi responden

dengan sangat setuju dengan pernyataan tersebut. Beralih kepada soalan 2 iaitu kaedah

pengajaran guru pada masa sekarang adalah menarik, didapati bahawa 7 (46.7%) responden

bersetuju dan 8 (53.3%) pula sangat setuju. Seterusnya bagi soalan 3 iaitu saya lebih seronok

dan mudah faham jika belajar dengan rakan-rakan, sebanyak 2 (13.3%) responden tidak setuju

dengan pernyataan tersebut manakala 9 (60%) responden bersetuju. Selebihnya, 4 (26.6%)

responden sangat setuju. Begitu juga dalam soalan 4 yang mana berbunyi saya menggunakan

perbincangan secara kumpulan untuk belajar. Seramai 9 (60%) responden adalah setuju,

manakala 6 (40.0%) sangat setuju. Sementara dalam soalan 5 pula iaitu kenyataan guru saya

menjalankan kaedah pembelajaran berkumpulan 6 (40.0%) responden bersetuju dan 9 (60.0%)

sangat setuju. Daripada soalan-soalan di atas didapati bahawa murid-murid kumpulan

eksperimen juga lebih seronok dan suka jika guru mereka menjalankan pengajaran Bahasa

Melayu Penulisan dengan menggunakan kaedah kumpulan. Keadaan ini dapat dilihat dalam

Jadual 4.6.

Jadual 4.6 Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu

Penulisan Item Soalan 1, 2, 3, 4 dan 5 (Kumpulan Eksperimen).

SOALAN SIKAP MURID TERHADAP TABURAN

PEMBELAJARAN BM2 KEKERAPAN

I II III

BIL % BIL % BIL %

_____________________________________________________________________

42

1 Bahasa Melayu Penulisan 1 (6.7) 11 (73.3) 3 (20)

adalah subjek yang menarik.

2 Kaedah pengajaran guru 7(46.7) 8 (53.3)

pada masa sekarang

adalah menarik.

3 Saya lebih seronok dan 2 (13.3) 9 (60.0) 4 (26.6)

mudah faham jika belajar

dengan rakan-rakan.

4 Saya menggunakan 9 (60.0) 6 (40.0)

perbincangan kumpulan

untuk belajar.

5 Guru saya menjalankan 6 (40.0) 9 (60.0)

kaedah pembelajaran

berkumpulan.

Skala: 1= tidak setuju, II= setuju, III=sangat setuju

43

4.5.2 Kumpulan Eksperimen : Item Soalan 6, 7, 8, 9 dan 10

Bagi kumpulan eksperimen, melalui soalan 6, pengkaji mendapati 6 (40.0%) responden

mengatakan bahawa mereka setuju suka bekerjasama dengan rakan-rakan. Selebihnya 9

(60.0%) responden pula sangat setuju suka bekerjasama dengan rakan-rakan. Dalam soalan 7

iaitu kenyataan yang mengatakan bahawa saya suka jika diberi peluang untuk menyampaikan

jawapan, seramai 2 (13.3%) responden tidak bersetuju dengan kenyataan tersebut. Selebihnya 9

(60.0%) setuju diikuti 4 (26.6%) sangat setuju. Merujuk kepada soalan 8 pula iaitu saya

menghormati pandangan rakan-rakan saya, didapati bahawa 1 (6.7%) responden tidak bersetuju,

8 (53.3%) responden setuju, manakala 6 (40.0%) responden sangat setuju. Meninjau soalan 9

pula iaitu saya yakin pada diri sendiri, seramai 7 iaitu (46.7%) responden setuju dengan

pernyataan tersebut dan 8 (53.3%) lagi sangat setuju. Soalan terakhir iaitu soalan 10 pula

menyatakan bahawa saya berusaha untuk meningkatkan pencapaian saya dalam Bahasa Melayu

Penulisan. Pengkaji mendapati bahawa sebanyak 3 (20.0%) setuju, sementara 12 (80.0%) sangat

setuju dengan kenyataan tersebut. Daripada soalan-soalan di atas didapati bahawa murid-murid

kumpulan eksperimen lebih suka jika dapat menjalankan pembelajaran dengan bekerjasama

dengan rakan-rakan. Selanjutnya murid kumpulan eksperimen ini juga kebanyakannya setuju

untuk berusaha dan meningkatkan pencapaian mereka dalam Bahasa Melayu Penulisan.

Keadaan ini dapat dilihat dalam jadual 4.7.

Jadual 4.7 Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu

Penulisan Item Soalan 6, 7, 8, 9 dan 10 (Kumpulan Eksperimen).

SOALAN SIKAP MURID TERHADAP TABURAN

PEMBELAJARAN BM2 KEKERAPAN

I II III

BIL % BIL % BIL %

_____________________________________________________________________

44

6 Saya suka 6 (40.0) 9 (60.0)

dengan rakan-rakan.

7 Saya suka jika diberi 2 (13.3) 9 (60.0) 4 (26.6)

peluang untuk

menyampaikan jawapan.

8 Saya menghormati 1 (6.7) 8 (53.3) 6 (40.0)

pandangan rakan-rakan

saya.

9 Saya yakin pada 7 (46.7) 8 (53.3)

diri sendiri.

10 Saya berusaha untuk 3 (20.0) 12 (80.0)

meningkatkan pencapaian

saya dalam Bahasa Melayu

Penulisan.

_____________________________________________________________________

Skala: 1= tidak setuju, II= setuju, III=sangat setuju

45

4.5.3 Kumpulan Kawalan : Item Soalan 1, 2, 3, 4 dan 5

Bagi kumpulan kawalan, melalui soalan 1, pengkaji mendapati hanya sebanyak 1 (6.7%)

responden mengatakan tidak setuju bahawa Bahasa Melayu Penulisan merupakan subjek yang

menarik. Sebaliknya 10 (66.7%) responden bersetuju bahawa Bahasa Melayu Penulisan

merupakan subjek yang menarik. Kenyataan ini disokong oleh 4 (26.6%) responden yang sangat

bersetuju dengan kenyataan tersebut. Menerusi soalan 2 iaitu kaedah pengajaran guru pada masa

sekarang adalah menarik, didapati bahawa 2 (13.3%) responden tidak bersetuju manakala 6

(40.0%) pula setuju dan 7 (46.7%) sangat setuju. Seterusnya bagi soalan 3 iaitu saya lebih

seronok dan mudah faham jika belajar dengan rakan-rakan, sebanyak 5 (33.3%) responden tidak

bersetuju. Selebihnya, 7 (46.7%) responden bersetuju dan 3 (20.0%) sahaja yang sangat setuju.

Begitu juga dalam soalan 4 yang mana berbunyi saya menggunakan perbincangan secara

kumpulan untuk belajar. Hanya 3 (20.0%) yang tidak bersetuju, manakala 9 (60.0%) bersetuju

dan selebihnya 3 (20.0%) sangat bersetuju. Sementara dalam soalan 5 pula iaitu kenyataan guru

saya menjalankan kaedah pembelajaran berkumpulan, seramai 2 (13.3%) responden adalah tidak

bersetuju. 5 (33.3%) responden bersetuju dan 7 (46.7%) sangat bersetuju. Daripada soalan-soalan

di atas didapati bahawa murid-murid lebih seronok dan suka jika guru mereka menjalankan

pengajaran Bahasa Melayu Penulisan dengan menggunakan kaedah kumpulan. Keadaan ini

dapat dilihat dalam Jadual 4.8.

Jadual 4.8 Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu Penulisan

Item Soalan 1, 2, 3, 4 dan 5 (Kumpulan Kawalan).

SOALAN SIKAP MURID TERHADAP TABURAN

PEMBELAJARAN BM2 KEKERAPAN

I II III

BIL % BIL % BIL %

_____________________________________________________________________

46

1 Bahasa Melayu Penulisan adalah 1 (6.7) 10 (66.7) 4 (26.6)

subjek yang menarik.

2 Kaedah pengajaran guru 2 (13.3) 6 (40.0) 7(46.7)

pada masa sekarang

adalah menarik.

3 Saya lebih seronok dan 5 (33.3) 7 (46.7) 3 (20.0)

mudah faham jika belajar

dengan rakan-rakan.

4 Saya menggunakan 3 (20.0) 9 (60.0) 3 (20.0)

perbincangan kumpulan

untuk belajar.

5 Guru saya menjalankan 2 (13.3) 5 (33.3%) 7 (46.7)

kaedah pembelajaran

berkumpulan.

_____________________________________________________________________

Skala: 1= tidak setuju, II= setuju, III= sangat setuju

47

4.5.4 Kumpulan Kawalan : Item Soalan 6, 7, 8, 9 dan 10

Bagi kumpulan kawalan, melalui soalan 6, pengkaji mendapati hanya 3 (20.0%) responden

mengatakan tidak setuju bahawa mereka suka bekerjasama dengan rakan-rakan. Sebaliknya 6

(40.0%) responden bersetuju suka bekerjasama dengan rakan-rakan dan keadaan ini disokong

oleh 6 (40.0%) yang sangat bersetuju dengan pernyataan tersebut. Dalam soalan 7 iaitu

kenyataan yang mengatakan bahawa saya suka jika diberi peluang untuk menyampaikan

jawapan, seramai 3 (20.0%) responden tidak bersetuju dengan maksud tersebut. Selebihnya 7

(46.7%) setuju diikuti 5 (33.3%) sangat setuju. Merujuk kepada soalan 8 pula iaitu saya

menghormati pandangan rakan-rakan saya, didapati bahawa 3 (20.0%) responden tidak

bersetuju, manakala 8 (53.3%) responden bersetuju dan diikuti dengan 4 (26.6%) yang sangat

setuju. Meninjau soalan 9 pula iaitu saya yakin pada diri sendiri, seramai 2 (13.3%) responden

tidak bersetuju. Manakala 5 (33.3%) pula setuju dan 8 (53.3%) sangat setuju. Soalan terakhir

iaitu soalan 10 pula menyatakan bahawa saya berusaha untuk meningkatkan pencapaian saya

dalam Bahasa Melayu Penulisan. Pengkaji mendapat 3 (20.0%) tidak setuju, 4 (26.6%) setuju

dan 8 (53.3%) adalah sangat setuju. Daripada soalan-soalan di atas didapati bahawa murid-

murid lebih suka jika dapat menjalankan pembelajaran dengan bekerjasama dengan rakan-

rakan. Selanjutnya murid kumpulan kawalan ini juga kebanyakannya setuju untuk berusaha dan

meningkatkan pencapaian mereka dalam Bahasa Melayu Penulisan. Keadaan ini dapat dilihat

dalam jadual 4.9.

Jadual 4.9 Taburan Sikap Murid Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu

Penulisan Item Soalan 6, 7, 8, 9 dan 10 (Kumpulan Kawalan).

SOALAN SIKAP MURID TERHADAP TABURAN

PEMBELAJARAN BM2 KEKERAPAN

I II III

BIL % BIL % BIL %

_____________________________________________________________________

48

6 Saya suka bekerjasama 3 (20.0) 6 (40.0) 6 (40.0)

dengan rakan-rakan.

7 Saya suka jika diberi 3 (20.0) 7 (46.7) 5 (33.3)

peluang untuk

menyampaikan jawapan.

8 Saya menghormati 3 (20.0) 8 (53.3) 4 (26.6)

pandangan rakan-rakan

saya.

9 Saya yakin pada 2 (13.3) 5 (33.3) 8 (53.3)

diri sendiri.

10 Saya berusaha untuk 3(20.0) 4 (26.6) 8 (53.3)

meningkatkan pencapaian

saya dalam Bahasa Melayu

Penulisan

_____________________________________________________________________

Skala: 1= tidak setuju, II= setuju, III= sangat setuju

49

4.6 Rumusan

Pada umumnya, pembelajaran koperatif digunakan untuk meningkatkan pencapaian pelajar,

membina perhubungan yang positif antara pelajar dan memperbaiki tingkah laku pelajar. Salah

satu daripada prasyarat dalam kaedah pembelajaran koperatif ialah pelajar mestilah

heterogeneous iaitu berbeza dari segi jantina, etnik, tahap pencapaian akademik, kebolehan dan

gaya belajar. Selain itu, pengetahuan sedia ada pelajar juga amat penting.

Dapatan kajian menunjukkan bahawa aras pengetahuan sedia ada pelajar adalah lebih

kurang sama bagi kumpulan eksperimen dan kumpulan kawalan. Semua pelajar mendapat skor

yang tinggi iaitu melebihi 80 markah dalam ujian pos bagi kumpulan eksperimen. Keadaan ini

membuktikan bahawa pembelajaran secara koperatif amat sesuai dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu Penulisan. Selain itu, pelajar-pelajar yang mendapat skor yang tinggi ini mungkin

mengambil berat tentang pelajaran mereka dengan membuat ulang kaji secara berterusan.

Pelajar-pelajar ini juga mungkin mempunyai ibu bapa yang prihatin terhadap pencapaian

akademik anak-anak mereka.

Walau bagaimanapun, ramai juga pelajar yang berada pada skor rendah iaitu antara 40

hingga 49 dalam ujian pra bagi kedua-dua kumpulan. Hal ini mungkin berlaku disebabkan

mereka mempunyai gaya pembelajaran yang agak kurang sesuai untuk dipraktikkan dan kurang

berminat untuk mengulang kaji pelajaran. Mereka juga mungkin berminat membaca buku-buku

rujukan dan hanya akan mengulang kaji pelajaran apabila menjelang ujian atau peperiksaan

sahaja. Faktor-faktor ini boleh mempengaruhi tahap pengetahuan sedia ada pelajar. Keadaan ini

menunjukkan bahawa sampel yang dipilih memenuhi kriteria yang ditetapkan dalam

pembelajaran koperatif. Sampel kajian didapati mempunyai tahap pencapaian akademik dan

kebolehan yang pelbagai.

Kaedah pembelajaran tradisional amat berbeza dengan kaedah pembelajaran koperatif.

Kaedah pembelajaran tradisional tidak memberi penekanan kepada nilai-nilai ketergantungan

positif antara pelajar. Hal ini bermakna seseorang pelajar itu tidak memerlukan orang lain untuk

belajar. Mereka hanya bertanggungjawab terhadap pembelajaran mereka sendiri. Suasana dalam

kelas tradisional kadangkala tidak menggalakkan pembelajaran dan amat membosankan.

Keadaan ini kerana pelajar-pelajarnya adalah homogeneous terutama dari segi tahap pencapaian

akademik dan kemahiran komunikasi antara pelajar juga kurang dititikberatkan.

50

Walau bagaimanapun, dapatan kajian menunjukkan bahawa tahap pencapaian pelajar

turut meningkat meskipun hanya diajar dengan kaedah tradisional. Hal ini kerana terdapat

perbezaan yang signifikan antara skor peratus ujian pra dan skor peratus ujian pos bagi kumpulan

kawalan. Namun begitu, peningkatan tersebut tidaklah terlalu drastik seperti yang ditunjukkan

oleh pelajar yang diajar dengan kaedah koperatif.

Hal ini mungkin berlaku disebabkan peningkatan tahap pemahaman pelajar terhadap

topik ini setelah diajar semula buat kali kedua. Pelajar berpeluang untuk belajar semula sesuatu

yang telah mereka pelajari. Ada sesetengah pelajar yang mengambil inisiatif untuk bertanya

beberapa soalan kepada guru dan secara tidak langsung mereka akan mendapat penerangan yang

lebih jelas daripada guru tersebut. Dengan demikian, pelajar berupaya untuk menjawab soalan-

soalan yang diberi dalam ujian pos. Pencapaian pelajar didapati meningkat dalam ujian pos

berbanding ujian pra bagi kumpulan kawalan walaupun peningkatan tersebut hanya dalam julat

yang kecil.

Terdapat perbezaan yang signifikan antara skor peratus ujian pra dan skor peratus ujian

pos bagi kumpulan eksperimen. Hal ini menunjukkan bahawa kaedah pembelajaran koperatif

dapat meningkatkan pencapaian pelajar dalam Bahasa Melayu Penulisan. Sebelum diajar dengan

menggunakan kaedah koperatif, pelajar diajar dengan menggunakan kaedah tradisonal. Ada

sesetengah pelajar yang tidak faham apa sebenarnya yang mereka pelajari. Hal ini terbukti

apabila skor peratus ujian pra bagi kumpulan eksperimen berada pada tahap yang sederhana

sahaja. Setelah mereka mempelajari tajuk ini dengan menggunakan kaedah pembelajaran

koperatif, skor peratus ujian pos bagi kumpulan eksperimen meningkat sehingga 100 peratus.

Kajian yang dilakukan Latifah (2002) telah menyokong dapatan kajian ini di mana

dapatan kajian beliau menunjukkan bagawa berlaku peningkatan dalam skor ujian pos

berbanding skor ujian pra bagi kumpulan eksperimen yang diajar menggunakan kaedah koperatif

model STAD. Justeru, keadaan ini bermakna kaedah pembelajaran STAD adalah sesuai dan

berkesan dengan topik ini. Selain itu, kajian yang dijalankan oleh Nizam (2002) dan Latipah

(2002) turut menyokong dapatan kajian ini yang menyatakan bahawa kaedah pembelajaran

koperatif dapat meningkatkan pencapaian pelajar. Namun begitu, kajian yang dilakukan oleh

51

Nizam (2002) lebih memihak kepada pelajar perempuan di mana pelajar perempuan dikatakan

memperoleh skor yang lebih tinggi berbanding pelajar lelaki setelah diajar menggunakan kaedah

koperatif.

Salah satu daripada tiga konsep utama yang menjadi tunjang kepada pembelajaran

koperatif adalah penghargaan kumpulan. Konsep ini membantu meningkatkan motivasi pelajar

untuk belajar dengan bersungguh-sungguh. Menurut Slavin (1995), pembelajaran koperatif akan

lebih berkesan dalam meningkatkan pencapaian pelajar sekiranya memenuhi kriteria yang telah

ditetapkan. Apabila sesuatu penghargaan atau pujian diberikan kepada kumpulan tertentu, ahli-

ahli dalam kumpulan akan merasakan bahawa usaha mereka dihargai. Oleh yang demikian,

mereka akan berusaha membantu rakan-rakan lain mencapai matlamat pembelajaran agar mereka

berpeluang untuk diberi penghargaan pada masa akan datang.

Dapatan kajian jelas menunjukkan bahawa kaedah pembelajaran koperatif menggunakan

model STAD dapat membantu meningkatkan pencapaian pelajar dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu Penulisan sekaligus membuktikan bahawa kajian ini telah berjaya mencapai objektifnya.

Pembelajaran menggunakan kaedah ini memperi peluang kepada pelajar untuk berbincang dan

belajar bersama-sama rakan di dalam kumpulan Secara tidak langsung, pelajar dapat

mengaplikasikan apa yang telah mereka pelajari untuk menjawab soalan-soalan yang berkaitan

dengan topik ‘’Kebaikan Amalan Menabung” .

Dapatan kajian ini disokong oleh kajian yang dilakukan oleh Haslina (2002) di mana

beliau menjalankan kajian bagi menentukan sama ada penggunaan kaedah STAD dapat

menigkatkan kefahaman pelajar dalam topik Asid dan Bes. Dapatan kajian beliau menunjukkan

bagawa pengajaran menggunakan kaedah koperatif model STAD dapat meningkatkan

kefahaman pelajar dalam topik Asid dan Bes berbanding dengan kaedah pengajaran tradisional.

Dalam kaedah pembelajaran koperatif, pelajar perlu sedar bahawa selain daripada

bertanggungjawab terhadap pembelajaran sendiri, mereka juga harus bertanggungjawab terhadap

pembelajaran orang lain. Oleh kerana itulah, Johnson, Johnson dan Holubec (1994) menyatakan

bahawa ketergantungan positif merupakan nadi kepada pembelajaran koperatif. Apabila setiap

52

pelajar mengambil berat dan lebih komited terhadap kejayaan orang lain, mereka akan berusaha

dengan lebih bersungguh-sungguh dan akan menjadi seorang pelajar yang proaktif. Kadar

keciciran dan penurunan tahap pencapaian pelajar juga akan dapat diatasi.

Hal ini terbukti apabila dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat perbezaan yang

signifikan antara skor peratus ujian pos bagi kumpulan eksperimen dan kumpulan kawalan.

Pembelajaran koperatif akan melahirkan pelajar yang komited terhadap matlamat pembelajaran,

bermotivasi dalam melakukan sesuatu kerja, berani mengambil risiko dan mempunyai rasa

tanggungjawab terhadap sekolah. Oleh yang demikian, secara tidak langsung, kaedah

pembelajaran koperatif dapat membantu meningkatkan pencapaian pelajar dalam ujian pos bagi

kumpulan eksperimen.

Selain itu, kajian yang dilakukan oleh Latipah (2002) juga menunjukkan bahawa

pembelajaran koperatif dapat meningkatkan minat dan motivasi pelajar dan sekaligus

menyokong dapatan kajian ini. Selain itu, kajian yang dilakukan oleh Keeler dan Steinhorst

(1995) turut menyokong dapatan kajian ini di mana kaedah pembelajaran koperatif memberi

kesan positif terhadap sikap dan minat pelajar berbanding dengan kaedah pembelajaran

tradisional.

Sikap dan minat pelajar terhadap sesuatu yang mereka pelajari turut mempengaruhi

pencapaian mereka. Pelajar yang mempunyai sikap yang positif dan memberi respon yang baik

terhadap sesuatu yang mereka pelajari akan menunjukkan peningkatan dalam pencapaian

akademik mereka. Menurut Ramlah dan Mahani (2002), aktiviti pengajaran dan pembelajaran

yang sesuai dengan kebolehan dan minat pelajar adalah amat penting dalam menangani masalah

perbezaan individu dalam kalangan pelajar.

Penerapan unsur motivasi dalam perancangan dan pengajaran amat penting untuk

menggalakkan penglibatan pelajar. Secara umumnya, pembelajaran koperatif memberi peluang

kepada pelajar untuk terlibat secara aktif dalam aktiviti pembelajaran. Motivasi sangat penting

untuk membangkitkan, mengekalkan dan meningkatkan minat pelajar untuk memberi perhatian

kepada pengajaran guru.

53

Untuk menarik minat pelajar, guru haruslah menyediakan aktiviti yang menarik seperti

menyanyi dalam kumpulan, bercerita, berbincang dan membuat projek mengikut kumpulan

masing-masing. Guru harus sedar bahawa pelajar mempunyai kebolehan dan minat yang

pelbagai. Guru harus mengetahui perkara-perkara yang diminati oleh pelajar. Dalam konteks

pembelajaran koperatif, kebolehan dan minat pelajar yang pelbagai ini akan dijana dan akhirnya

akan memberi faedah kepada pelajar itu sendiri serta rakan-rakannya yang lain.

Dapatan kajian menunjukkan bahawa sikap dan minat pelajar terhadap pembelajaran

koperatif adalah seiring dengan pencapaian mereka dalam mata pelajaran Bahasa Melayu

Penulisan terutamanya dalam tajuk ‘‘Kebaikan Amalan Menabung”. Pelajar yang berminat

dalam kaedah pembelajaran koperatif dapat menjawab soalan-soalan yang dikemukakan dalam

ujian pos dengan baik. Memandangkan kaedah pembelajaran koperatif adalah suatu kaedah yang

asing bagi pelajar, mereka menunjukkan sikap yang positif dan melahirkan perasaan gembira

ketika mengikuti sesi pengajaran dan pembelajaran menggunakan kaedah ini.

54

BAB 5

RUMUSAN, PERBINCANGAN DAN IMPLIKASI KAJIAN

Bab ini akan membincangkan rumusan hasil kajian, perbincangan tentang dapatan kajian,

implikasi kajian dan cadangan kajian selanjutnya. Perbincangan adalah berdasarkan hasil

daripada analisis data yang diperolehi daripada Bab 4 iaitu dapatan hasil kajian yang dike-

mukakan sebelum ini.

55

5.1 Kesimpulan Dapatan Kajian

Tujuan kajian ini diijalankan adalah untuk menguji keberkesanan kaedah koperatif menggunakan

model STAD dalam mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan. Selain itu, kajian ini juga bertu-

juan mengkaji tahap pencapaian pelajar setelah menggunakan kaedah pengajaran koperatif mo-

del STAD. Bab ini akan menghuraikan dengan lebih lanjut mengenai keberkesanan pembelajaran

koperatif model STAD dalam meningkatkan pencapaian pelajar Bahasa Melayu Penulisan dalam

topik ‘‘Kebaikan Amalan Menabung’. Seterusnya, dihuraikan beberapa cadangan yang boleh di-

jadikan panduan kepada penyelidik akan datang yang ingin mengkaji keberkesanan pembelajaran

koperatif Selain itu, turut disertakan kesimpulan bagi keseluruhan kajian.

5.2 Perbincangan Dapatan Kajian

5.2.1 Pembelajaran Koperatif dan Pengukuhan Pemahaman Pelajar

Sebelum memulakan sesi pengajaran dan pembelajaran, pelajar kumpulan eksperimen

dan kawalan diedarkan ujian pencapaian pra. Tujuan ujia pra diadakan adalah untuk mengetahui

dan menguji pengetahuan sedia ada pelajar berkenaan topik ‘‘Kebaikan Amalan Menabung”.

Hasil analisis mendapati, pelajar dalam kumpulan eksperimen dan kawalan mempunyai tahap

pengetahuan sedia ada yang sama bagi topik ‘‘Kebaikan Amalan Menabung”. Didapati

kebanyakan pelajar bagi kedua-dua kumpulan berada pada tahap baik dan sederhana iaitu gred

B dan C. Selepas dilakukan ujian pos terdapat peningkatan pencapaian pelajar yang ketara dalam

kumpulan eksperimen. Didapati tiada lagi pelajar yang berada pada tahap sederhana. Malah

kesemua murid telah mendapat gred A iaitu pada tahap sangat baik.

Pembelajaran koperatif STAD dapat mengukuhkan pemahaman pelajar dalam topik

‘‘Kebaikan Amalan Menabung” dan ini seterusnya akan meningkatkan pencapaian pelajar dalam

topik tersebut. Peningkatan kefahaman ini menunjukkan bahawa pembelajaran melalui kumpulan

dapat memberi sumbangan ke arah mempertingkatkan kemahiran tertentu dalam kalangan pelajar

misalnya kemahiran menyelesaikan masalah, kemahiran menyampaikan maklumat, kemahiran

berbincang dan berbahas serta kemahiran menilai dan memberi pendapat secara rasional (Rashidi

dan Abdul Razak 1998).

5.2.2 Perbezaan Pencapaian Sebelum dan Selepas Pembelajaran Koperatif STAD

56

Dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat perbezaan yang signifikan antara skor

peratus ujian pra dan skor peratus ujian pos bagi kumpulan kawalan. Selain itu, analisis yang

dijalankan ke atas kumpulan eksperimen juga menunjukkan bahawa terdapat perbezaan yang

signifikan antara skor peratus ujian pra dan skor peratus ujian pos. Namun begitu, beza peratus

kumpulan eksperimen adalah lebih tinggi berbanding dengan kumpulan kawalan. Keadaan ini

jelas menunjukkan bahawa pengajaran menggunakan kaedah koperatif dapat membantu

meningkatkan pencapaian pelajar dalam tajuk ini.

Daripada kajian yang dijalankan, pengkaji mendapati bahawa sikap pelajar terhadap

pembelajaran koperatif adalah seiring dengan pencapaian mereka dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu Penulisan terutamanya dalam tajuk ‘‘Kebaikan Amalan Menabung”. Hal ini kerana

pelajar yang menunjukkan minat yang mendalam terhadap kaedah pembelajaran ini memperoleh

skor yang tinggi dalam ujian pos bagi kumpulan eksperimen. Dapatan kajian juga menyokong

usaha Kementerian Pelajaran yang telah merancang beberapa strategi dan berura-ura untuk

memantapkan ilmu sivik kepada pelajar seperti mana yang terdapat dalam mata pelajaran Bahasa

Melayu Penulisan.

Kajian oleh Goh Ngoh (1993) dari Instiusi Pendidikan Singapura membuktikan

keberkesanan penggunaan kaedah pembelajaran koperatif dalam mata pelajaran Sains dan mata

pelajaran lain. Daripada kajian yang dijalankan di tiga buah sekolah menengah, beliau telah

menggunakan pembelajaran koperatif STAD dan mendapati teknik ini amat sesuai untuk

meningkatkan pencapaian akademik pelajar. Beliau juga mendapati teknik pengajaran dan

pembelajaran menggunakan pembelajaran koperatif dapat melahirkan keseronokan dan minat

belajar dalam kumpulan. Slavin (1987) menyatakan bahawa pembelajaran koperatif STAD

memberikan kesan positif terhadap pencapaian akademik pelajar. Responden daripada

kumpulan eksperimen berusaha belajar sebagai satu kumplan dan keadaan ini dapat dicapai

melalui perbincangan tugasan yang telah diberikan dalam kumpulan. Tugasan ini mempunyai

matlamat yang sama dan hanya dapat dicapai melalui perbincangan.

Terdapat beberapa faktor yang mempengaruhi peningkatan pencapaian pelajar yang

mengikuti kaedah pembelajaran koperatif. Pembelajaran koperatif adalah sesuatu yang baru.

57

Mereka akan belajar dalam situasi baru yang menyeronokkan dan tidak membosankan jika

dibandingkan dengan pembelajaran tradisional. Mereka diberi kebebasan untuk menentukan dan

mencipta sendiri cara pembelajaran mereka. Thomas (1994) telah mendapati pembelajaran ko-

peratif telah menyebabkan pelajar lebih berminat untuk belajar.

Pembelajaran koperatif mudah mencapai objektif kerana pengajaran dan pembelajaran di-

rancang dengan teliti terlebih dahulu. Keadaan ini memudahkan mereka menerima dan membina

idea baru dalam minda mereka kerana kaedah ini merupakan kaedah yang berpusatkan pelajar.

Pelajar aktif melibatkan diri dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Mereka berbincang da-

lam kumpulan dan kemudian menjadi pakar dalam kumpulan rumah. Peranan guru hanya seba-

gai fasilitator. Interaksi yang positif dalam kalangan pelajar dalam kumpulan kecil dapat menin-

gkatkan kefahaman dan keyakinan pelajar.

Berbanding dengan pembelajaran tradisional, pelajar mempunyai peluang yang terhad

dan terbatas untuk menjawab persoalan mengenai konsep pembelajaran dan berbincang dengan

guru atau rakan sebaya. Dengan ini, pelajar tidak dapat menerima maklum balas yang memu-

dahkan mereka untuk memahami pelajaran mereka. Keadaan ini menyukarkan mereka untuk

mengikuti pelajaran dan ini boleh menimbulkan banyak masalah disiplin seperti kebisingan yang

boleh mengganggu pelajar lain. Cogen (1987) telah mengaplikasikan pembelajaran koperatif ke

atas pembelajaran kimia dan mendapati bahawa kumpulan pelajar berkebolehan rendah menda-

pat manfaat hasil interaksi kumpulan pelajar berkebolehan tinggi. Sementara itu, kajian oleh

Campbell (2001) mendapati kelas yang menerima pembelajaran koperatif menunjukkan skor

yang lebih tinggi daripada kelas yang menerima pembelajaran tradisional.

5.2.3 Persepsi Pelajar Terhadap Pembelajaran Koperatif STAD

58

Setelah mengikuti pembelajaran koperatif, sampel daripada kumpulan eksperimen

diedarkan borang soal selidik. Sebanyak 10 item disediakan. Daripada nilai peratusan sangat

setuju dan setuju yang dinyatakan dalam Jadual 4.7 didapati kebanyakan responden berminat

mengikuti pembelajaran koperatif kerana kaedah ini mewujudkan sesuatu kelainan yang

menyeronokkan dalam pembelajaran mereka. Selain itu, responden turut menyatakan

persetujuan mereka terhadap keberkesanan pembelajaran koperatif STAD dalam mengukuhkan

tahap pemahaman mereka dalam topik yang diajar.

Selain daripada berkesan dalam meningkatkan pencapaian pelajar, pembelajaran

koperatif juga berjaya menerapkan nilai-nilai murni dalam diri individu. Antara nilai murni

yang berjaya diterapkan adalah tolong-menolong. Dalam pembelajaran koperatif, sesi

perbincangan adalah penting kerana melalui perbincangan mereka akan saling bertukar pendapat

dan idea. Mereka akan saling menolong dalam menyelesaikan masalah yang wujud antara ahli

kumpulan. Menurut Dr. Ismail Zain (2001), setiap anggota pasukan akan memberi pandangan,

cadangan, sokongan atau bangkangan masing-masing dalam perbincangan. Hal ini adalah untuk

mendapat tindak balas antara ahli dalam kumpulan. Peningkatan pencapaian pelajar semestinya

memerlukan sokongan rakan semasa sesi pembelajaran dan saling bergantungan antara ahli

adalah positif bagi mendapatkan pencapaian yang positif.

Tajudin Mohd Yunus (1997) menyatakan bahawa kerjasama rakan adalah perlu bagi

menambahkan pengetahuan dan merupakan punca kegigihan serta punca peningkatan

pencapaian dalam pelajaran. Melalui perbincangan, pelajar juga berpeluang untuk mengeluarkan

pendapat bertukar maklumat sesama sendiri.

Di samping itu, antara nilai-nilai murni yang lain berjaya diterapkan ialah berani

bertanya. Maklum balas daripada ahli kumpulan akan mewujudkan perasaan selesa dalam diri

mereka. Segala kekeliruan akan terjawab. Mereka juga akan lebih berkeyakinan dalam

menyuarakan pendapat atau idea. Seterusnya ini akan memperkembangkan imej kendiri yang

positif sebab diterima dan dihargai oleh ahli kumpulan. Dalam pembelajaran koperatif, semua

ahli harus memahami dan menyedari peranan masing-masing. Oleh itu, kejayaan atau kegagalan

yang diperolehi akan dikongsi bersama. Semua pelajar dalam satu kumpulan berhak memberi

59

pandangan atau saling bertukar idea dalam membuat penyelesaian masalah agar dapat difahami

dan diterima oleh semua ahli kumpulan. Matlamat pembelajaran koperatif tidak akan tercapai

jika penyelesaian suatu masalah hanya dilakukan oleh seorang pelajar sahaja.

Daripada borang soal selidik, didapati bahawa pelajar menunjukkan persetujuan yang

positif terhadap kenyataan bahawa teknik pembelajaran kumpulan dapat menyeronokkan lagi

suasana pembelajaran. Hal ini adalah kerana daripada dapatan kajian Drew (2001), diperhatikan

bahawa melalui teknik STAD, ahli-ahli dalam kumpulan dapat mengenali antara satu sama lain

dengan lebih mendalam. Keadaan ini seterusnya akan menimbulkan sikap yang positif terhadap

pelajaran sebab rasa bermotivasi belajar dalam suasana seronok. Aktiviti yang dilaksanakan

akan mewujudkan kelainan dalam sesi pengajaran dan pembelajaran. Interaksi pelajar yang

positif membolehkan guru mewujudkan suasana pembelajaran yang lebih menyeronokkan (Ee

Ah Meng, 1997).

Strategi pembelajaran koperatif mempunyai manfaat besar kepada pembelajaran pelajar.

Kaedah ini boleh dijadikan strategi pengajaran alternatif masa kini di mana pelajar memperolehi

faedah secara bersepadu dari aspek kognitif, efektif dan psikomotor. Peranan guru masih lagi

penting. Guru bertindak sebagai fasilitator kerana pengajaran dan pembelajaran adalah

pengalaman yang perlu dikongsi antara pengajar dan pelajar. Guru seharusnya merancang

pengajaran dan pembelajaran agar kemahiran intelek dalam kalangan pelajar dapat

dimanifestasikan dalam pengajaran. Kesepaduan yang diperolehi dari pembelajaran koperatif

dapat memenuhi hasrat kerajaan seperti yang tertulis dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan.

Pada zaman teknologi kini, pelajar boleh belajar sendiri dan menemui maklumat melalui

internet. Mereka akan banyak menggunakan komputer dan pada suatu ketika mungkin mereka

kurang berkomunikasi dengan orang lain. Oleh sebab itu, keadaan ini akan melemahkan

kemahiran interpersonal mereka untuk bergaul dan bekerjasama dengan orang lain.

Pembelajaran koperatif amat sesuai bagi memupuk sikap kerjasama dalam kalangan pelajar.

Mereka tidak kedekut untuk berkongsi idea dan pengetahuan dengan rakan-rakan lain. Situasi

ini akan menyediakan mereka untuk menghadapi dunia bekerja nanti dengan lebih yakin diri.

5.3 Implikasi Dapatan Kajian

60

Proses pengajaran dan pembelajaran masih mempunyai ruang yang luas untuk diteruskan demi

meningkatkan kualiti pendidikan ke tahap yang lebih tinggi. Implikasi kajian ini diharapkan

dapat membantu peningkatan tersebut. Kajian tentang penggunaan kaedah koperatif kepada

murid-murid yang masih belum menguasai kemahiran mengolah idea dalam penulisan karangan

adalah amat berguna untuk pengkaji dan pendidik berkaitan proses pengajaran dan pembelajaran.

Hasil dapatan dari kajian ini membawa kepada implikasi penting khususnya kepada pihak-

pihak yang tertentu yang mempunyai kepentingan dalam aspek-aspek yang tertentu. Terdapat

beberapa implikasi terhadap amalan pendidikan seperti ini dan menuntut pihak tertentu seperti

Kementerian Pelajaran Malaysia, Jabatan Pendidikan Negeri dan guru-guru Bahasa Melayu

supaya mengambil sikap yang positif, proaktif dan bertanggungjawab terhadapnya. Beberapa

implikasi yang boleh diberikan daripada kajian ini adalah seperti berikut :

i) Minat para murid dalam kumpulan rawatan meningkat apabila mengikuti sesi pen-

gajaran dan pembelajaran dengan menggunakan kaedah Koperatif STAD kerana

perbincangan dalam kumpulan memudahkan pemahaman murid-murid tersebut

tentang cara untuk mencari idea, membina ayat-ayat serta dapat mengolah idea

penulisan tentang tajuk karangan yang diberikan. Oleh itu, guru-guru Bahasa

Melayu harus menggunakan model karangan sebagai bahan bantu mengajar sesi

pengajaran dan pembelajaran dalam usaha untuk membantu murid menguasai

kemahiran mencari atau mengolah idea penulisan karangan dengan lebih baik.

ii) Kajian ini juga membuktikan bahawa penggunaan kaedah Koperatif STAD adalah

suatu amalan yang terbukti berkesan dalam membentuk kefahaman murid tentang

cara mengolah idea penulisan karangan dengan baik. Guru-guru bahasa Melayu

perlu sentiasa proaktif tentang amalan pembelajaran dengan menggunakan kaedah

Koperatif STAD ini. Guru-guru bahasa Melayu perlu sentiasa proaktif untuk

melaksanakan amalan yang baik dan berkesan agar pengajaran mereka dapat di-

hayati dan dikuasai oleh murid-murid.

iii) Bahagian Perkembangan Kurikulum, perlu memberi latihan dalam

61

perkhidmatan atau kursus jangka pendek kepada guru Bahasa Melayu yang sedia

ada bagi membantu mereka menguasai penggunaan pembelajaran koperatif.

Imbuhan perlu diberikan sebagai penghargaan kepada guru yang berusaha

menggunakan strategi pengajaran yang baru. Ini menggalakkan guru untuk

bersikap inovatif dan kraetif dalam meningkatkan pengajaran dan pembelajaran

di dalam kelas mereka.

iv) Bagi pihak Jabatan Pelajaran Negeri Terengganu pula, perlu menganjurkan

kursus- kursus pedagogi secara kerap dan berkala agar guru-guru dapat

menguasai pelbagai ilmu dan kaedah tentang pengajaran dan pembelajaran

bagaimana mengatasi kemahiran menulis dalam kalangan pealajar. Dasar

Memartabat Bahasa Melayu (MBM) dan Meningkatkan Bahasa Inggeris (MBI)

harus dijalankan sepertimana perancangan Kementerian Pelajaran Malaysia

supaya usaha memartabat bahasa Melayu dengan bermotifkan sifar kesalahan

akan dapat diterjemahkan. Selain dari itu, Pejabat Pelajaran Daerah menerusi

Unit Bahasa harus juga sering membuat pemantauan ke sekolah-sekolah dan

memberikan bimbingan kepada guru-guru terhadap permasalahan dalam

penguasaan kemahiran menulis di kalangan murid sekolah.

5.4 Cadangan Kajian Lanjutan

Terdapat beberapa cadangan yang dikemukakan untuk dijadikan panduan kepada penyelidik

akan datang yang ingin menjalankan penyelidikan tentang pembelajaran koperatif iaitu:

a. Sampel yang dikaji tidak menepati ciri pembelajaran koperatif kerana tidak

heterogenus kerana sekolah yang dikaji hanya mempunyai bangsa Melayu. Dicadangkan

agar dibuat kepelbagaian bangsa dalam memilih sampel untuk menapatkan hasil kajian

yang lebih baik.

b. Kajian yang dijalankan hanya melibatkan sebuah sekolah sahaja iaitu di daerah

Kuala Terengganu dan hanya melibatkan dua buah kelas Tingkatan 1 di sekolah tersebut.

Sampel yang digunakan adalah sebanyak 30 orang. Sampel yang lebih banyak akan

memberikan nilai signifikan yang lebih meyakinkan. Keadaan ini menyebabkan hasil

62

kajian tidak dapat digeneralisasikan kepada keseluruhan pelajar Malaysia amnya dan

pelajar tahun lima khususnya.

c. Pemilihan dua buah kelas yang lebih kurang sama tahap pencapaian akademik

mereka perlu untuk mengelakkan perbezaan skor peratus yang ketara antara dua

kumpulan.

d. Borang soal selidik yang digunakan perlu diperbanyakkan item bagi mendapatkan

lebih maklumat tentang persepsi pelajar terhadap pembelajaran koperatif.

e. Kepentingan faktor masa amat dititikberatkan semasa menjalankan ujian pra dan

pos. Masa yang cukup dan sesuai iaitu tidak menghampiri waktu rehat atau waktu pulang

amat penting untuk mendapatkan hasil yang lebih memuaskan dan jitu.

f. Faktor kelas juga perlu diambil kira. Situasi atau keadaan kelas yang selesa dan

sesuai akan memudahkan pelajar berinteraksi dan berkomunikasi semasa perbincangan

kumpulan kecil diadakan.

g. Pembelajaran koperatif bukan hanya sesuai untuk mata pelajaran Bahasa Melayu

Penulisan sahaja. Dicadangkan agar penyelidik dari jurusan lain seperti Matematik, Seni

atau Sains membuat kajian tentang keberkesanan pembelajaran koperatif.

5.5 Rumusan

Kajian ini membuktikan keberkesanan pembelajaran koperatif STAD dalam mengukuhkan tahap

pemahaman pelajar Bahasa Melayu Penulisan Tingkatan 1 dalam topik ‘‘Kebaikan Amalan

Menabung”. Terdapat perbezaan skor antara ujian pra dan ujian pos selepas mengikuti

pembelajaran koperatif STAD. Peratus markah yang diperoleh bagi ujian pos kumpulan

eksperimen dan kawalan menunjukkan bahawa terdapat perbezaan pencapaian yang signifikan

antara skor pencapaian ujian pos. Keadaan ini membuktikan pembelajaran koperatif STAD

berjaya meningkatkan pencapaian pelajar. Oleh itu, satu kaedah pembelajaran iaitu

pembelajaran koperatif telah dikenal pasti dapat menarik minat pelajar terhadap mata pelajaran

Bahasa Melayu Penulisan. Kajian dengan jelas menunjukkan bahawa pembelajaran koperatif

berkesan dalam usaha meningkatkan kecemerlangan pelajar dan mutu pendidikan negara.

Diharapkan segala hasil dapatan kajian dapat dijadikan pedoman dan panduan kepada guru untuk

63

mengaplikasikan pembelajaran koperatif di dalam bilik darjah supaya sesi pengajaran dan

pembelajaran menjadi lebih berkesan dan menarik.

64

RUJUKAN

Abdullah Hassan. (1987). Isu-isu pengajaran dan pembelajaran bahasa Malaysia. Kuala

Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Ahmad Mahdzan Ayob. (1995). Kaedah penyelidikan sosioekonomi. Edisi

ke-2. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Cuseo, J. (1992). Cooperative learning and college teaching

Marymount: Marymount College.

Iran Herman. (1994). Analisis Deskriptif. Kajang Tekno

Edar. Johnson, DW., & Johnson, R.T. (1994). Learning together and

alone: Cooperative, and individualistic learning. Boston: Ally and Bacon.

Johnson, D. R., Johnson, R.T. & Holubec, E.J. (1994 ). The new circles of learning

cooperations in the classroom and school. Virgina: ASCD.

Kamarudin Hj. Husin, Siti Hajar Hj. Abdul Aziz (1997). Pengajian Melayu 2

– Ketrampilan Bahasa. Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Kamaruddin Husin. (1998). Pedagogi Bahasa. Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman.

Kamarudin Hussin. (1994). KBSM dan strategi Pengajaran Bahasa. Kuala Lumpur:

Kumpulan Budiman Sdn. Bhd

Kamus Dewan Bahasa Edisi Ke-4. (2005). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Mahzan Arshad (2003).Pendidikan literasi bahasa Melayu:Satu Pendekatan

Bersepadu. Kuala Lumpur:Utusan Publications& Distributor Sdn. Bhd.

Mook Soon San. (1992). Pengajian Bahasa Melayu untuk Kursus Perguruan. Kuala

Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Nik Safiah Karim (2004). Bahasa Melayu sedekad yang lalu. Kuala Lumpur. Dewan

Bahasa dan Pustaka.

Nor Azizah Salleh (1995). Pengajaran dan pembelajaran dalam kumpulan

kecil di Sekolah Menengah, isu dan saranan. Kolokium Pendidikan ke-3,

Anjuran Fakulti Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi:

Universiti Kebangsaan Malaysia.

Sharan. (1980). Cooperative learning in small groups. Recent research methods

65

and effects on achievement, attitudes and ethic relations. Review of

Educational research. 50, 241-258.

Slavin, R. E., (1989). Research on Cooperative Learning: Theory, Research

and Practice. Boston. M.A.: Allyn and Bacon.

Sulaiman Masri (1988). Penulisan Dalam Bahasa Malaysia Baku. Kuala Lumpur:

Dewan Bahasa dan Pustaka.

Zainal Ismail (2003). Fokus Unggul/UPSR Karangan. Johor Baharu : Penerbitan Pelangi

Sdn. Bhd.

LAMPIRAN

Lampiran 1

BORANG ANALISIS SIKAP MURID TENTANG PEMBELAJARAN KOPERATIF

KUMPULAN : EKSPERIMEN / KAWALAN

Sila pilih skala dan tandakan (√) bagi setiap item untuk menyatakan pandangan kamu tentang kaedah pembelajaran koperatif.

BIL. ITEM/SKALA LIKERT TIDAK SETUJU

(I)

SETUJU (II)

SANGAT SETUJU

(III)1. Bahasa Melayu Penulisan merupakan

subjek yang menarik.2. Kaedah pengajaran guru pada masa

sekarang adalah menarik. 3. Saya lebih seronok dan mudah faham jika

belajar dengan rakan-rakan,4. Saya menggunakan perbincangan secara

kumpulan untuk belajar.5. Guru saya menjalankan kaedah

pembelajaran. 6. Mereka suka bekerjasama dengan rakan-

rakan.7. Saya suka jika diberi peluang untuk

menyampaikan jawapan. 8. Saya menghormati pandangan rakan-

rakan saya. 9. Saya yakin pada diri sendiri.

10. Saya berusaha untuk meningkatkan pencapaian saya dalam Bahasa Melayu Penulisan.

2