tugasan 1 sce3112(pengurusan makmal)

TUGASAN 1 :Sekolah anda diberi peruntukan sebanyak RM30,000.00 untuk membeli peralatan makmal sains. Huraikan prosedur lengkap pembelian peralatan makmal sains tersebut sehingga peralatan makmal sains itu dimasukkan dan di susun dalam makmal sains dengan menggunakan prosedur yang betul dan direkodkan dalam buku yang betul.

1 | SCE3112

2014PENGURUSAN MAKMAL SAINS

1.1 Pengenalan

Sebahagian besar daripada pengajaran dan pembelajaran Sains di sekolah berlangsung di

dalam makmal sains. Ini bermakna para murid, sama ada yang mengikuti aliran sastera

mahupun aliran sains menggunakan malmal sains sekurang-kurangnya 80 minit setiap

minggu. Pengetahuan dan kemahiran tentang pengurusan dan penyelenggaraan makmal

sains merupakan dua aspek penting yang perlu dipelajari oleh setiap guru sains bagi

memastikan setiap makmal sains dapat dimanfaatkan sepenuhnya. Di samping itu

pengetahuan dan kemahiran mengurus dan menyelenggara makmal sains adalah penting

bagi menjamin kelancaran proses pengajaran dan pembelajaran sains serta mengelak

berlakunya sebarang kecelakaan.

1.2 Kepentingan Pengurusan dan Penyelenggaraan Makmal SainsSetiap makmal sains di sekolah perlulah diurus dan diselenggarakan dengan baik .

Matlamatnya ialah :

• Menjamin kelancaran dan keberkesanan proses pengajaran dan pembelajaran di

dalam makmal.

• Mengelak sebarang kecelakaan semasa bekerja di dalam makmal.

• Mengelak pembaziran.

• Memudahkan pencarian bahan dan alat yang diperlukan untuk pengajaran.

• Merancang penggunaan peruntukan secara berkesan.

1.3 Peruntukan Makmal SainsMakmal sains mendapat peruntukan kewangan dari beberapa sumber.

2 | SCE3112


Subsidi kerajaan

peruntukan sains

Sains Kimia Fizik

peruntukan dari sekolah

1.4 Belanjawan Makmal Sains

Suatu proses yang melibatkan perancangan yang sistematik tentang perbelanjaan sejumlah

wang yang diperuntukkan. Proses ini memerlukan kebijaksanaan perancangan supaya

faedah yang maksimum diperolehi daripada peruntukan tersebut.

1.4.1 Bagaimana membuat belanjawan

Perancangan dibuat dua atau tiga bulan sebelum akhir tahun. Ini membolehkan

pertimbangan tentang apa yang perlu dibeli dan membuat pesanan awal.

Perancangan adalah tanggungjawab Ketua Jabatan Sains dan gurru-guru kanan mata

pelajaran sains. Namun demikian, keputusan akhir dibuat oleh Pengetua.

1.4.2 Saranan membuat belanjawan makmal

1. Semak semua stok dalam setiap makmal untuk menentukan kuantiti item-item.

2. Ketua Jabatan Sains tentukan:

(a) Kegunaan tahunan item-item pakai habis.

(b) Bilakah dalam sesuatu tahun item-item pakai habis diperlukan.

(c) Jenis-jenis peralatan yang sangat kurang.

(d) Peralatan baru yang diperlukan pada tahun hadapan.

(e) Item-item peralatan yang rosak dan kecurian.

3. Tentukan unjuran jumlah pelajar untuk tahun hadapan.

4. Periksa kemudahan dalam setiap makmal – bekalan air, elektrik, gas ,perabot, dll.

5. Semak harga semasa item dalam makmal dan buat pelunjuran harga untuk tahun

hadapan.

6. Daripada langkah 1-5, setiap Guru Kanan mata pelajaran sains hendaklah menyediakan

satu senarai keperluan untuk tahun hadapan. Jelaskan jenis, model dan kuantiti item

yang diperlukan.Senarai berkenaan meliputi: (a) bahan-bahan pakai habis; (b) bahan-

bahan tahan lama; (c) bahan-bahan kaca, plastik dan logam;(d) spesimen biologi dan

slaid-slaid; (e) bekalan gas, air, elektrik; (f) peralatan pejabat; (g) perabot; (h) buku-buku

sains; (i) peralatan-peralatan bengkel; dll.

3 | SCE3112


7. Adakan mesyuarat penyelarasan (Pengetua, Ketua Jabatan dan Guru Kanan) untuk

menentukan apa yang perlu dibeli berdasarkan peruntukan.

Garis panduan menyediakan senarai keperluan

1. Apakah item-item yang:

sangat diperlukan?

boleh diubahsuaikan?

boleh dibeli dengan murah?

boleh diganti dengan bahan-bahan terpakai dari rumah, sekolah, sekitaran?

boleh dibuat oleh Kelab Sains sekolah?

2. Apakah jenis perkhidmatan yang boleh dilakukan oleh pelajar-pelajar?

1.5 Pesanan dan pembelian

Pembelian keperluan makmal dilakukan oleh sama ada Pengetua atau Ketua Jabatan.

Segala urusan surat-menyurat dan tanda tangan dilakukan oleh Pengetua.

Pertimbangan sebelum pembelian:

1. Item tidak dalam kontrak kerajaan. Pembelian melalui pembekal yang dilantik

oleh kerajaan biasanya lambat dihantar ke sekolah.

Pembelian dalam kuantiti banyak atau sedikit pada sesuatu masa:

Kuantiti banyak, lebih murah.

Bahan kimia, jangan beli banyak.

2. Masa pembelian:

Bahan kimia yang diperlukan dalam keadaan “segar”.

Bahan kimia yang tidak tahan lama dibeli apabila stok minimum.

3. Cari pembekal yang murah:

Harga mahal dari pembekal alatan sains.

Beli dari syarikat yang belum terkenal.

Beli dari kedai biasa.

1.5.1 Prosedur pembelian

Jika anggaran harga melebihi RM50,000 pembelian mestilah melalui cara tender.

4 | SCE3112


Bagi pembelian kurang daripada RM50,000 (contoh RM30,000) pembelian adalah

melalui sebut harga.

Pembelian melalui sebut harga merangkumi tujuh langkah, iaitu:

1. Meminta Sebut harga

Sekolah menghantar surat kepada sekurang-kurangnya lima (5)

pembekal meminta sebut harga.

Nyatakan spesifikasi item dan kuantiti yang diperlukan.

Nyatakan tarikh tutup sebut harga.

Simpan salinan surat.

2. Pemilihan pembekal

Pihak sekolah memilih pembekal berdasarkan sebut harga.

Kriteria utama ialah harga item. Kriteria lain : mutu barangan, status

pembekal, perkhidmatan selepas jualan.

Kadang kala perlu minta sampel untuk diperiksa dahulu.

3. Borang pesanan.

Sekolah mengantar borang pesanan kepada pembekal yang berjaya.

Simpan salinan pesanan

4. Surat/nota tanda terima

Pembekal menghantar nota akuan penerimaan pesanan.

Failkan bersama-sama dengan borang pesanan.

5. Nota hantaran

Pembekal menghantar nota hantaran , menyatakan tarikh dan masa

barangan akan dihantar ke sekolah seperti dinyatakan dalam borang

pesanan.

Surat menyatakan jenis dan kuantiti barangan yang akan dihantar.

Ketua Jabatan membuat persiapan menerima hantaran.

Failkan nota bersama-sama dokumen lain.

5 | SCE3112


6. Penerimaan barangan

Pembekal menghantar barangan.

Tiga salinan nota hantaran disertakan. Sebelum menandatangani nota

hantaran, semak barangan yang dihantar. Dua salinan nota yang telah

ditandatangani dikembalikan kepada pembekal. Satu lagi disimpan oleh

sekolah.

7. Invois

Pembekal menghantar invois bersama-sama satu salinan nota hantaran

yang telah ditandatangani.

Ketua Jabatan semak invois supaya sesuai dengan sebut harga yang

dibuat.

Hantar invois ke pejabat sekolah untuk urusan pembayaran.

6 | SCE3112


1.5.2 Proses Kerja Dan Carta Aliran

Urusan Persediaan Dan Pembelian Radas, Bahan Peralatan Sains Untuk Keperluan

Pengajaran Dan Pembelajaran Di Makmal Sains

Aktiviti 1.5.2Peraturan Pentadbiran :Urusan Pembelian Radas, Bahan Dan Peralatan Sains Untuk Keperluan

Pengajaran Dan Pembelajaran Di Makmal Sains

Subaktiviti (a) Tatacara Pembelian Peralatan

1 Senarai pembelian hendaklah berpandukan kepada stok di akhir tahun

2 Sebut harga perlu diperolehi daripada syarikat pembekal sains sebelum pembelian

dilakukan.

3 Perbincangan dan persetujuan perlu diperolehi dengan Ketua Bidang Sains atau Guru

Kanan Matapelajaran sebelum pembelian dilakukan.

4 Bagi pembelian bahan dan peralatan sains semasa dalam tempoh persekolahan

hendaklah berbincang dengan Ketua Bidang Sains dari segi keperluan dan kuantiti

serta kemampuan kewangan.

5 Memastikan Nota Minta atau KEW.PA-11 dicatatkan sebelum ianya diluluskan oleh

Pentadir Sekolah (Pengetua).

7 | SCE3112


Aktiviti 1.5.2Proses Kerja :

Urusan Pembelian Radas, Bahan Dan Peralatan Sains Untuk Keperluan Pengajaran

Dan Pembelajaran Di Makmal Sains


Bil Proses Kerja Pegawai yang Meluluskan/Dirujuk Sesi Undang-

undang Peraturan

1 Senaraikan pembelian

berpandukan baki terakhir

semasa semakan stok dan

senarai tambahan dari guru-guru

sains

Guru Sains/

Ketua Pembantu Makmal/

Pembantu Makmal

2 Mengisi borang ‘Nota Minta’ atau

KEW.PA-11 untuk diluluskan

oleh Pengetua sekolah


Pembantu Makmal/ Pengetua

3 Dapatkan sebutharga dari

syarikat pembekal sains untuk

dibuat perbandingan harga

Ketua Bidang Sains /


Pembantu Makmal

4 Berbincang mengenai pembelian

Bahan/Radas atau peralatan

berdasarkan kualiti dan

sebutharga yang terendah.

Ketua Bidang Sains /


Pembantu Makmal

5 Mengisi ‘ Borang Pesanan

Kerajaan’ (Local Order)

Ketua Pembantu Makmal/Tadbir

Pembantu Makmal/Tadbir

6 Rekodkan BPK ke dalam Buku

daftar pembelian


Pembantu Makmal

Tatacara

Pengurusan Aset

Alih Kerajaan – TPA-

Bil 5/2007

Tatacara

Pengurusan Stor

Kerajaan –

TPS-Bil 5/2009

8 | SCE3112


Aktiviti 1.5.2 Carta Aliran :Urusan Pembelian Radas, Bahan Dan Peralatan Sains Untuk Keperluan Pengajaran Dan Pembelajaran Di Makmal Sains


Membuat Senarai Pembelian dan

dapatkan sebutharga dari pembekal

Terima jawapan sebutharga dari pembekal-pembekal sains

Berbincang dengan Ketua Bidang Sains/Guru Kanan Matapelajaran Sains

Mengisi Borang Nota Minta/KEW.PA-11 beserta dengan anggaran pembelian

Serahkan kepada Pengetua untuk diluluskan

Terima kelulusan pembelian dari Pengetua

Membuat permohonan pembelian kepada Syarikat Pembekal yang terpilih.

Terima pesanan dari pembekal dengan mengesah dan menandatangani dokumen (Invoice/Delivery Order)pembelian-

YA/ KEW.PA-1/ TIDAK - KEW.PS-1/KEW.PA-2 PASTIKAN LENGKAP

Mengisi Borang Pesanan Kerajaan

Daftarkan ke dalam rekod seperti kehendak Tatacara Pengurusan Aset Alih Kerajaan/Pengurusan Stor Kerajaan

9 | SCE3112


MULA

AKHIR

Aktiviti 1.5.3Proses Kerja :Urusan Penerimaan, Penyimpanan, Pelupusan Stok Bahan, Radas dan Peralatan serta Mengemaskini Stok Tahunan

Subaktiviti (a) Tatacara Penerimaan, Penyimpanan Bahan, Pelupusan Stok Serta Mengemaskini Stok Tahunan

Bil Proses Kerja Pegawai yang Meluluskan/Dirujuk

Sesi Undang-undang Peraturan

1 Terima dokumen dari Syarikat Pembekal Sains.

Guru Sains/Ketua Pembantu Makmal/ Pembantu Makmal

2 Semak dan pastikan kualiti dan jenama yang dipesan mengikut spesifikasi yang dipesan.

Ketua Pembantu Makmal/ Pembantu Makmal/ Pengetua

KEW.PA-1KEW.PS-1KEW.PS-2

3 Tandatangan dokumen (Invoice dan Delivery Order), cop dan tarikh

Ketua Bidang Sains /Ketua Pembantu Makmal/ Pembantu Makmal

4 Catat dan rekod dalam Stok /Inventori/Harta Modal Ketua Bidang Sains /

Ketua Pembantu Makmal/ Pembantu Makmal

KEW.PA-2KEW.PA-3KEW.PS-2

5Serahkan dokumen pembelian ke pejabat untuk tujuan pembayaran Ketua Pembantu Makmal

Ketua Pembantu TadbirPembantu Makmal/Tadbir

Invoice SyarikatNOTA MINTAKEW.PS-11

6 Menyimpan Bahan/radas/peralatan mengikut cara penyimpanan


7 Merekod penagihan alat/radas ke makmal-makmal (Stor Unit)


KEW.PS-3KEW.PS-4

8 Menyemak rekod Alat/rekod yang pecah dan hilang bagi tujuan pelupusan dan hapuskira


9 Isi Borang Pelupusan dan Hapuskira Ketua Pembantu Makmal/ Pembantu Makmal

KEW.PA-16KEW.PS-17KEW.PS-19

10 Serah semua dokumen dan laporan kepada Ketua Bidang Sains/Guru Kanan Matapelajaran

Ketua Bidang Sains/Guru Kanan Matapelajaran

KEW.PS-20KEW.PS-21KEW.PS-22

10 | SCE3112


Aktiviti 1.5.3Carta Aliran :Urusan Penerimaan, Penyimpanan, Pelupusan Stok Bahan, Radas Dan Peralatan Serta Mengemaskini Stok Tahunan

Subaktiviti (a)Tatacara Penerimaan, Penyimpanan Bahan, Pelupusan Stok

Serta Mengemaskini Stok Tahunan

Terima bahan dari Pembekal

Kemukakan semulaKepada Pembekal Tidak memuaskan(KEW.PA-1/KEW.PS-2) Kualiti/Kuantiti/Spesifikasi

mengikut pesanan

Tandatangan Dokumen Penerimaan, Pengesahan (Invoice/Delivery Order)

Catat Rekod di KEW.PA-2, KEW.PA-3,KEW.PS-3, KEW.PS-4,

Serah Invoice ke Pejabat bagi tujuan pembayaran

Simpan alat/radas ke dalam stor

Rekod pengagihan bahan/radas ke makmal-makmal

Semak buku rekod alat/radas yang pecah untu tujuan pelupusan/hapuskira

11 | SCE3112


MULA

Buat senarai Pelupusan/Hapuskira

Serah kepada Ketua Bida

12 | SCE3112


AKHIR

1.6 PENYIMPANAN RADAS SAINS

1.6.1 Jenis stor

Di sekolah, terdapat dua jenis stor, iaitu stor utama dan stor agihan.

Di sekolah, terdapat dua jenis stor, iaitu stor utama dan stor agihan.

STOR UTAMA STOR AGIHAN

Menyimpan semua alat dan bahan

pengajaran sains.

Bahan/alat dari stor ini tidak diagihkan

kepada individu.

Bahan/alat diagihka kepada stor di

setiap makmal.

Di setiap makmal.

Agihan/pengeluaran bahan/alat kepada

murid di makmal berkenaan.

Ciri-ciri stor utama:

• Biasanya di bahagian belakang bangunan, di tingkat bawah untuk memudahkan

hantaran bahan/alat.

• Cukup besar dan ada ruang untuk pergerakan troli.

• Pencahayaan yang baik. Sumber cahaya dari atas.Cukup cahaya di lorong, antara

lorong dan antara rak.

1.6.2 Sistem penyimpanan item-item sains

Di stor dan makmal, terdapat ruang-ruang simpanan, iaitu laci, almari, kabinet, rak dan

sebagainya. Setiap ruang mestilah dilabel mengikut apa yang disimpan padanya. Selain label,

ruang simpanan diberi kod yang sesuai supaya mudah mencari bahan/item semasa

pemeriksaan stok.

13 | SCE3112


Contoh:

Terdapat lima (5) kabinet di dalam makmal Fizik I dan lima (5) kabinet dalam makmal Fizik II.

Kod kabinet di dalam makmal Fizik I : F1K1, F1K2, F1K3, F1K4 dan F1K5.

Kod kabinet di dalam makmal Fizik II : F2K1, F2K2, F2K3, F2K4 dan F2K5.

Cara ini memudahkan pemeriksaan stok dan pencarian bahan/alat.Kad-kad stok biasanya

disimpan mengikut abjad dan mengandungi maklumat tentang setiap item dalam bentuk kod.

Contoh:

Botol spesimen boleh didapati di B1K3. Ini bermakna botol spesimen disimpan di makmal

Biologi I, dalam kabinet nombor 3.

Jenis dan ragam kod yang digunakan hendaklah mudah dan tidak mengelirukan. Pastikan

setiap item yang diambil dikembalikan ke tempat asalnya.

1.6.3 Dokumen-dokumen penting di dalam makmal

• Difailkan dengan rapi dan disimpan dalam kabinet yang berkunci.

• Hanya kakitangan makmal boleh melihat dokumen. Orang lain mesti terlebih dahulu

mendapat kebenaran dari Ketua Jabatan Sains.

• Jangan dibawa keluar dari makmal.

Antara dokumen penting yang disimpan di dalam makmal ialah Sebut harga, Nota pesanan,

Nota perakuan, Nota hantaran, Invois, Manual arahan, Katalog, Risalah dan Kad-kad stok.

Kad-kad Stok:

• Dokumen terpenting kerana mengandungi maklumat tentang setiap item yang disimpan

di dalam stor.

• Mesti mengandungi maklumat secukupnya tentang setiap item, untuk memudahkan

pemeriksaan stok.

• Disusun mengikut abjad. Kad-kad stok bahan kimia (iaitu item-item pakai habis)

dipisahkan dari kad-kad stok peralatan (item-item tahan lama).

14 | SCE3112


Contoh kad stok:

(a) Item-item tahan lama.

(Nama sekolah)

Item: Kelalang,volumetrik 500ml

Lokasi : K8

Tarikh Stok

Masuk

Tarikh Kuantiti

Dibeli

Harga Jumlah

stok

Tarikh Dipinjam

,

Rosak,

dll.

Baki Tanda

tangan

2000

12/5

5

20/7 4 RM 15

5

4

2 pecah 3

4

(b) Bahan pakai habis.

STOK

MAKSIMUM

2 kg

(Nama sekolah)

STOK

MINIMUM

0.5kg

Nama bahan: Kuprum sulfat ( hablur)

Lokasi : K3

Tarikh Stok

Masuk

Tarikh Kuanti

ti

Diterm

a

Harg

a

Pembek

al

Jumla

h Stok

Digunak

an

Bak

i

Tanda

tanga

n

2013 1.5kg

26/4 0.5kg RM3

0

Holly

Sdn Bhd

2.0kg 0.5kg

1.5k

g

15 | SCE3112


1.7 PENYIMPANAN BAHAN KIMIA

A. Cara menyimpan bahan-bahan Kimia

• Bahan-bahan kimia ( sama ada organik ataupun tak organik) hendaklah dipisahkan dari

bahan dan peralatan yang lain kerana ada bahan kimia yang beracun, higroskopik ,

mudah terbakar,mengkakis dan sebagainya.

• Perlu selalu semak stok kerana bahan mudah rosak jika disimpan lama.

• Gunakan stok yang lama dahulu.

• Tarikh penerimaan setiap botol mestilah ditulis dengan terang.

• Simpan stok baru di belakang stok yang lama pada rak.

a. Bahan kimia tak organik

• Simpan berasingan daripada bahan kimia organik.

• Label pada botol mengikut nama logam.

• Botol-botol bahan kimia tak organik disusun mengikut abjad di dalam almari bertutup.

• Jangan disusun pada rak yang terdedah kerana mudah dihinggapi habuk.

• Penambahan di, tri, ortho dan meta diabaikan dan disimpan mengikut nama

logam.

Contoh: Triammonium orthophosphate disimpan di bawah nama sebatian ammonium.

Asingkan bahan-bahan kimia yang boleh menyerap air dari udara dengan yang

boleh menghilangkan air habluran ke udara.

Bahan-bahan kimia yang boleh menyerap air dari udara : asid sulfurik pekat,

barium klorida, barium nitrat, ferum (III) klorida, kalium hidroksida, kalium karbonat,

16 | SCE3112


kalium tiosianat, kalsium klorida, kalsium oksida, kalsium nitrat, kobaltum (II)

klorida, kobaltum (II) nitrat, kromium (II) sulfat, kuprum (II) klorida, kuprum (II)

nitrat, magnesium klorida, natrium bromida, natrium hidroksida, natrium iodida,

natrium nitrat, stanum (II) klorida, zink klorida, zink nitrat.

Bahan-bahan yang boleh kehilangan air habluran ke udara : ammonium karbonat,

boraks (dinatrium tetraborat), kalium heksasianoferat (II), magnesium sulfat,

natrium asetat, natrium karbonat, natrium sulfat.

(a) Bahan kimia organik

Disimpan mengikut abjad ditempat yang berasingan dari bahan-bahan lain.

Abaikan penambahan ortho, para, di, tri.

Banyak bahan kimia organik adalah cecair yang meruap, beracun dan mudah

terbakar. Oleh itu, bilik stor mestilah mempunyai pengudaraan yang baik dan

penggunaan api dilarang.

(b) Bahan kimia cecair yang mengkakis

Asid dan alkali pekat sangat mengkakis. Jangan letak di atas rak yang tinggi.

Sebaliknya, letak di atas lantai atau rak-rak yang hampir dengan lantai.

(c) Logam alkali

Sangat aktif dan mudah teroksida jika bersentuhan dengan udara.

Disimpan terendam dalam minyak parafin. Jika hendak dikeluarkan, gunakan

penyepit dan potong dengan pisau yang tajam. Jangan sentuh dengan tangan.

(d) Fosforus kuning (putih)

Sangat berbahaya dan sangat aktif .

Disimpan di dalam air sejuk.

(e) Bahan kimia yang terurai oleh cahaya

Contoh, argentum nitrat dan asid nitrik pekat.

17 | SCE3112


Disimpan di dalam botol kaca berwarna gelap.

(f) Bahan kimia yang mudah rosak oleh panas

Contoh : vitamin C (asid askorbik) dan hidrogen peroksida.

Disimpan di dalam peti sejuk.

(g) Bahan kimia yang sangat berbahaya

Contoh : sebatian arsenik dan garam sianida. Boleh membawa maut serta–merta

jika tertelan.

Simpan di dalam almari khas yang berkunci dan rekodkan kuantitinya.

B. Cara menyimpan peralatan

(a) Bahan kaca

Disimpan mengikut saiz. Jangan disimpan terlalu tinggi atau bersama-sama

benda-benda yang berat atau logam.

Alat yang mahal seperti “Kipp’s Apparatus” hendaklah disimpan dalam bungkusan

dan kotak asal. Labelkan kotak jengan jelas.

Bahan-bahan kaca disimpan mengikut saiz dan jenis.

. Kelalang – mengikut saiz dan dalam kotak yang berbeza.

. Buret – disimpan berdiri atau dalam laci yang panjang yang dialas

dengan kapas.

. Bahan-bahan kaca yang kecil (slaid mikroskop, piring petri, tiub

spesimen) – disimpan di dalam talam di rak ataupun dalam

laci. Labelkan setiap laci dengan jelas.

. Termometer – disimpan dalam kotak asal mengikut jenis dan julat.

. Tiub dan batang kaca – disimpan tegak dan diberi sokongan di

bahagian tengah. Tiub kaca yang bergaris pusat besar

disumbat kedua-dua hujung untuk mengelak habuk/debu.

Bahan –bahan ini mesti disimpan mengikut “berat”

(berdinding nipis, sederhana atau tebal). Setiap kategori

disimpan mengikut garis pusat luar. Jika belun digunakan,

simpan dalam pembalut asal.

18 | SCE3112


. Alat kaca yang panjang (contoh : buret dan pipet) disimpan

derdiri tegak pada rak khusus.

(b) Bahan/alat plastik

Jauhkan dari punca panas.

Jangan simpan dengan/bersama-sama alat yang berat.

(c) Bahan-bahan logam

Tripod, penunu Bunsen, kaki retot disimpan bersama dan perlu diperiksa dari

semasa ke semasa.

(d) Bahan bantu mengajar

Disimpan dalam almari “bertingkap” cermin.

Carta – ditutup dengan helaian plastik lutsinar.

(e) Pelbagai item kecil

Contoh : mancis, gabus, paku, penyepit tabung uji dan spatula.

Disimpan dalam kotak kayu yang mempunyai banyak petak kecil.

(f) Model-model yang besar

Diletakkan di atas meja-meja yang khusus dan ditutup dengan plasik untuk

mengelak debu.

(g) Mikroskop

Disimpan dalam almari yang dipasangkan dengan beberapa buah mentol 25

watt sepanjang masa. Bahagian dalam almari dilapik dengan beberapa keping

zink atau aluminium untuk memastikan udara di dalamnya panas dan kering.

Tujuannya adalah untuk mengelak percambahan kulat. Dinding almari ditebuk

beberapa lubang kecil supaya udara bergerak dengan bebas.

19 | SCE3112


BUKU DAFTAR INVENTORI BERPUSAT

Aktiviti 1.8Carta Aliran :Urusan Penerimaan, Penyimpanan, Pelupusan Stok Bahan, Radas dan Peralatan serta Mengemaskini Stok Tahunan

Subaktiviti (b)Arah Pergerakan Catatan Bahan Kimia Dan Alatan Radas

Dalam Daftar Stok Jabatan Sains

Terima Dari Pembekal

Rekod dalam KEW.PA-2/ KEW.PA-3/ KEW.PS-3)

Agihkan kepada Stor Unit

20 | SCE3112


Daftar Stor Utama/Pusat

DAFTAR STOR UNIT

Agih Ke Makmal Sains Dengan Menggunakan Kad Petak Kew.Ps-4

Mengikut Lokasi

Rekod Peralatan Pecah Dan Rosak

Rekod Pemindahan Dan Pinjaman

AKHIR

MULA

Aktiviti1.8

Carta Aliran :Urusan Penerimaan, Penyimpanan, Pelupusan Stok Bahan, Radas Dan Peralatan Serta Mengemaskini Stok Tahunan

Subaktiviti (c) Tatacara Pelupusan Stok Bahan Kecil

Mengenalpasti rekod pecah

Menyedia laporan pelupusan stok bernilai rendah kpd Unit Pengurusan AsetKEW.PS-19/ KEW.PS-21

Disemak oleh Pegawai Pemeriksa dan disahkan oleh Ketua Jabatan

TIDAK

LengkapYA

Terima Kelulusan

Ambil tindakan mengikut kelulusan

21 | SCE3112


MULA

AKHIR

Aktiviti 1.8Checklist :Urusan Penerimaan, Penyimpanan, Pelupusan Stok Bahan, Radas dan Peralatan serta Mengemaskini Stok Tahunan

Subaktiviti (a) Tatacara Penerimaan, Penyimpanan, Pelupusan Stok Bahan,

Radas Dan Peralatan

Tindakan Tanda ( ) Catatan

1. Semak peralatan yang diterima

2. Menandatangani dan mengesah Invoice dan rekod penerimaan

3. Daftar stok peralatan/radas ke dalam Daftar Rekod Stok

4. Stok peralatan/radas di simpan mengikut kesesuaian atau diagihkan kepada stor-stor unit

5. Penyediaan laporan pelupusan dan kerosakan untuk dihantar kepada Unit Pengurusan Aset/Pentadbir

6. Terima syor hasil laporan pelupusan atau kerosakan

7. Kemaskini stok

22 | SCE3112


KETUA PANITIA SAINS PUAN NOORHANITA ZAKARIA

KETUA PEMBANTU MAKMAL C22ENCIK RUDY B SAMSURI

1.9 CARTA ORGANISASI MAKMAL SAINS

ORGANISASI (PENGKHUSUSAN) STAF JABATAN SAINS

SMK. SUAI, P.O.BOX 235, PEJABAT POS BATU NIAH,98200,MIRI

23 | SCE3112


KETUA BIDANG SAINS DAN MATEMATIKCIK JACQUALINE HOO MEI CHOO

PEMBANTU MAKMAL C17PUAN WAHEEDA HUDA

KIMIA/FIZIK T4-5

PEMBANTU MAKMAL C17ENCIK KENNY AK

MASINGKIMIA/FIZIK T4-5

GURU-GURU SAINS

GURU-GURU SAINS

2.1 KESELAMATAN DI DALAM MAKMAL SAINS

Para murid memang seronok menjalankan aktiviti makmal, terutamanya eksperimen. Namun

demikian mereka mestilah menyedari tentang kemungkinan berlakunya kemalangan jika

langkah-langkah keselamatan tidak dipatuhi. Oleh yang demikian, guru bartanggungjawab

menerangkan kepada murid tentang aspek keselamatan dan langkah-langkah keselamatan

serta memastikan setiap pengguna makmal sains mematuhi peraturan dan langkah-langkah

keselamatan.

GURU PELAJAR

MESTILAH MENGAMBIL LANGKAH PERLU SEDAR TENTANG BAHAYA

SUPAYA SEGALA AKTIVITI DAPAT YANG MUNGKIN BERLAKU SUPAYA

DILAKSANAKAN TANPA SEBARANG DI SAMPING MENDAPAT FAEDAH

KEMALANGAN DARIPADA AKTIVITI, KEMALANGAN

DAPAT DIHINDARI

2.1.1 Mengapa kemalangan berlaku

Kajian-kajian menunjukkan bahawa sebahagian besar kemalangan di dalam makmal sains

berlaku antaranya kerana:

Kurang kefahaman tentang bahan, proses dan peralatan yang digunakan.

Guru gagal memberi arahan dan menyelia secukupnya.

Guru tidak merancang aktiviti dengan baik.

Peralatan perlindungan/peralatan yang betul tidak digunakan.

Tidak mematuhi arahan-arahan/peraturan-peraturan.

Guru meninggalkan makmal semasa pelajar menjalankan amali.

Tergesa-gesa dalam melakukan amali.

Sikap “tidak apa” pengguna makmal.

24 | SCE3112


2.1.2 Keselamatan makmal – tanggungjawab siapa?

SEKOLAH DAN KAKITANGAN MAKMAL

Menyediakan kemudahan peralatan dan penyelenggaraan supaya wujud suasana kerja

yang selamat.

GURU

Merancang aktiviti makmal dengan baik. Memberi arahan yang jelas termasuk langkah

keselamatan dan memastikan pelajar sentiasa mematuhi arahan dan peraturan.

PELAJAR

Mempelajari bahaya terhadap kesihatan dan keselamatan yang berpunca dari bahan kimia,

peralatan, dan teknik yang digunakan supaya bahaya adalah minimum.

Sedar bahawa ia bertanggungjawab dalam menjaga keselamatan diri dan rakan-rakan

semasa di makmal

1.9.3 Aspek-aspek keselamatan di dalam makmal

1. RUANG 2. PERALATAN 3. PENGGUNA 4. LANGKAH

. STOR . API . GURU . PERATURAN AM

. MAKMAL . SPESIMEN . PELAJAR . ARAHAN

. ELEKTRIK . PEMBANTU KESELAMATAN

25 | SCE3112


. KACA MAKMAL . PROSEDUR

. BAHAN KECEMASAN

KIMIA . RAWATAN

. PELUPUSAN

. PERALATAN

KHUSUS

. PERSEDIAAN GURU

5. JENIS KEMALANGAN . LUKA . KEJUTAN . BAHAN BERACUN

. BAHAN KIMIA . KEBAKARAN

2.1.3 Langkah-langkah keselamatan dalam makmal

i. Peraturan makmal – Satu senarai tentang apa yang murid patut patuhi semasa berada

dan bekerja di dalam makmal sains. Pastikan setiap murid memahami peraturan

berkenaan penerangan tentang peraturan diber semasa murid pertama kali

mengunakan makmal. Tampalkan peraturan makmal ditempat yang mudah dilihat oleh

murid

ii. Kemahiran manipulatif – Pastikan murid tahu menggunakan teknik yang betul semasa

mengendalikan alat radas dan bahan kimia serta sentiasa mematuhi arahan guru

tentang prosedur amali.

iii. Kotak pertolongan cemas – Pastikan kotak pertolongan cemas tidak berkunci dan

mengandungi peralatan untuk rawatan kecemasan.

iv. Peralatan keselamatan – Pastikan semua peralatan keselamatan, misalnya alat

pemadam kebakaran berada dalam keadaan baik dan berfungsi serta diletakkan di

tempat yang mudah diambil. Pastikan juga semua murid tahu menggunakan peralatan

berkenaan.

26 | SCE3112


v. Petunjuk – Pamerkan petunjuk JAGALAH KESELAMATAN ANDA di tempat yang

mudah dilihat dalam setiap mmakmal.

vi. Kebersihan – Makmal hendaklah sentiasa bersih dan tidak licin. Bekas sampah

hendaklah disediakan.

vii. Rancangan untuk keadaan kecemasan – Pastikan murid tahu prosedur menyelamatkan

diri jika berlaku kebakaran.

viii. Pencahayaan dan pengudaraan – Pastikan cukup pencahayaan dan pengudaraan di

dalam makmal.

ix. Panduan keselamatan – Sediakan panduan keselamatan makmal dan pastikan guru

dan kakitangan makmal memahami isi kandungannya serta dapat mengambil langkah-

langkah keselamatan bila perlu.

x. Peralatan- Pastikan semua peralatan, termasuk pendawaian dan palam elektrik berada

dalam keadaan baik.

xi. Pelupusan bahan sisa – Pastikan bahan sisa makmal dilupuskan dengan cara yang

betul.

xii. Rawatan kecemasan – Pastikan guru dan kakitangan makmal tahu tentang cara-cara

memberi rawatan kecemasan apabila diperlukan.

Selain memastikan aktiviti di makmal berjalan lancar, guru mempunyai tanggungjawab

tambahan, iaitu:

Pengetahuan tentang pertolongan cemas; dan,

Rancangan tindakan untuk keadaan cemas.

27 | SCE3112


2.1.4 Rawatan Kecemasan

Pengetahuan tentang rawatan kecemasan sangat penting dalam langkah memberi rawatan

awal sebelum mangsa mendapat rawatan profesional. Empat perkara asas dalam rawatan

kecemasan ialah:

AMALKAN LANGKAH KESELAMATAN.

JANGAN CEMAS.

TAHU PUNCA KEMALANGAN.

TAHU BAGAIMANA MEMBERI RAWATAN AWAL

i. Jenis dan punca kemalangan

K

E

M

A

L

A

N

G

A

N

JENIS PUNCA

KEBAKARAN

PENUNU BUNSEN

LITAR PINTAS

UNSUR-UNSUR LOGAM

AKTIF

KERACUNAN

BAHAN KIMIA

GAS

SPESIMEN BIOLOGI

LUKA

ALATAN KACA

RADAS

KEJUTAN

ALAT ELEKTRIK

PENDAWAIAN,

PUNCA KUASA,

PALAM

28 | SCE3112


Pengetahuan tentang jenis dan punca kemalangan yang berlaku di dalam makmal

dapat membantu guru mengenal pasti langkah dan cara rawatan yang bersesuaian.

ii. Prosedur pertolongan cemas

TERBAKAR

. Mengurangkan kesan haba .Mengurangkan kesakitan . Mengurangkan

bengkak . Memastikan mangsa mendapat cukup minuman .Mententeramkan

mangsa. Mengurangkan kejutan

iii. Kaedah rawatan kebakaran

API

Rendamkan bahagian yang terbakar

dalam air sejuk (ais) dengan segera untuk

mengurangkan kesakitan.

Jika luka, balutkan dengan pembalut yang

steril untuk mengelakkan infeksi.

Dapatkan rawatan profesional.

BAHAN

KIMIA

Tanggalkan pakaian dan barang-barang

yang terkena bahan . Basuh dengan air

mengalir selama 15 minit.

Dapatkan rawatan profesional. Jika

melecur ringan, beri rawatan awal.

29 | SCE3112


KEBAKARAN RINGAN

iv. KEBAKARAN RINGAN

ASID

Basuh dengan air.

Sapukan larutan natrium bikarbonat 1 %.

Basuh dengan air.

ALKALI

Basuh dengan air.

Sapukan asid asetik 1 %.

Basuh dengan air.

BROMIN Basuh dengan air.

Sapukan larutan ammonia cair

(1 bahagian ammonia : 15 bahagian air)

BROMIN

Basuh dengan air.

Sapukan larutan ammonia cair

(1 bahagian ammonia : 15 bahagian air)

NATRIUM

dan

KALIUM

Buang logam dengan menggunakan

penyepit.

Rendam dalam air selama 20 minit.

Keringkan dan balut dengan pembalut yang

steril.

FOSFORUS

Basuh dengan air.

Basuh dengan larutan kuprum sulfat 1%.

Balut dengan pembalut yang lembap.

30 | SCE3112


v. Merawat kecederaan ringan

LUKA

RINGAN DAN SEDIKIT BERDARAH

Buang kekotoran / kaca.

Basuh dengan air.

Balut dengan pembalut yang bersih dan steril.

Dapatkan rawatan doktor. Suntikan antiteta diberiakn jika perlu.

JIKA BANYAK DARAH

Hentikan pendarahan dengan

menekan tempat yang luka.

Jika luka pada tangan atau kaki, tekan pada titik tekanan.

PATAH

Jangan gerakkan pesakit kecuali jika terdapat wasap atau kebakaran.

Berikan rawatan untuk luka dan kejutan.

Dapatkan rawatan profesional.

KEJUTAN

GEJALA : Pucat, kulit dingin dan lembap, berpeluh pada kulit dan tapak

tangan, muntah, menggigil, susah bernafas.

RAWATAN :

Baringkan pesakit dengan kepalanya lebih rendah daripada badan.

31 | SCE3112


Jangan gerakkan pesakit.

Pastikan badannya panas, iaitu dengan menyelimutkannya.

Pastikan saluran pernafasan terbuka.

Jika sedar, berikan kopi atau teh untuk memulihkan peredaran darah.

KEJUTAN ELEKTRIK

Tutup punca arus dan berikan rawatan untuk kejutan.

Untuk menarik mangsa dari punca arus elektrik:

Berdiri atas bahan penebat, misalnya kasut getah.

Gunakan sarung tangan getah/kayu

Lakukan pernafasan buatan dengan segera, jika perlu.

Panaskan badan mangsa dengan selimut.

Panggil doktor.

KERACUNAN

DALAM

MULUT

Keluarkan dengan segera dan

basuhkan dengan air yang banyak.

Dapatkan rawatan doktor.

TERLELAN

Jika sedar, berikan 2 – 4 gelas air/susu

dengan segera.

Panaskan badan mangsa.

Panggil doktor dengan segera.

Bawa mangsa ke tempat yang lapang.

Berikan oksigen (jika ada alat).

Panaskan badan mangsa.

Dapatkan bantuan doktor.

32 | SCE3112


TERHIDU Jika boleh, kenal pasti jenis bahan

toksik.

Jika pernafasan berhenti, berikan

pernafasan buatan.

3.1 Bahan-bahan Yang Berbahaya

Setiap bekas atau botol bahan kimia yang berbahaya mestilah ditandakan dengan

simbol yang khusus, misalnya bahan mengkakis, bahan beracun dan bahan mudah

terbakar.

Guru mestilah mengetahui sama ada sesuatu bahan itu berbahaya dan kesannya

ke atas kesihatan supaya langkah berjaga-jaga dapat diambil dan penggunaan

bahan berkenaan dapat dielak atau dikurangkan.

Terdapat pelbagai sifat dan kesan bahan kimia. Ada yang sangat beracun, sangat

mengkakis, meruap, boleh meletup, membebaskan gas beracun, dan sebagainya.

Kesannya pula, ada yang menyebabkan kematian, karsinogenik, merosakkan

organ-organ di dalam badan, dan sebagainya.

Contoh-contoh berikut menunjukkan betapa bahayanya bahan-bahan kimia tertentu

terhadap kesihatan:

Arsenik : Beracun; boleh meyebab maut.

Asbestos : Debunya menyebabkan barah paru-paru.

Asid hidroklorik pekat : Meruap; beracun.

Asid sulfurik pekat : Amat mengkakis.

Benzena : Sangat beracun; boleh meresap melalui kulit;

merosakkan hati, ginjal dan sum-sum tulang; menyebabkan barah.

Kalium : Meletup bila dicampurkan dengan air.

Kalsium klorida : Debunya merosakkan mata.

Natrium sianida : Beracun; boleh menyebabkan maut dengan

segera.

33 | SCE3112


Piridina : Amat beracun; meruap; menyebabkan kemandulan pada

lelaki.

Merkuri : Wapnya sangat beracun; merosakkan hati dan ginjal;

meresap melalui kulit.

Trikloroetana : Merosakkan mata dan hati.

3.1.1 Tindak Balas Kimia Yang Berbahaya

Tindak balas kimia juga merupakan salah satu punca kemalangan di dalam makmal.

Contoh: 1. Gas hidrogen - boleh menyebabkan letupan jika sesuatu tindak balas

membebaskan terlalu banyak hidrogen.

2. Mencampurkan alkali kuat dengan asid kuat akan menghasilkan tindak balas

yang hebat dan sangat berbahaya.

3. Letupan juga boleh disebabkan oleh tindak balas antara agen pengoksida yang

kuat seperti kalium klorat dengan agen penurun yang kuat seperti serbuk

logam sulfur.

4. Pencairan asid pekat juga boleh menyebabkan letupan yang berbahaya. Cara

mencairkan asid pekat ialah:

CAMPURKAN ASID PEKAT KE DALAM AIR PERLAHAN-LAHAN SAMBIL

MENGACAUNYA. JANGAN SEKALI-KALI MENCAMPURKAN AIR KEPADA

ASID KUAT.

Beberapa contoh tindak balas yang berbahaya ialah:

Bahan Bahaya jika dicampurkan dengan Kesan

1. Air Kalium, natrium, asid pekat, kalsium

karbida Meletup

2. Asid nitrik Etanol, metanol, selulosa Meletup

pekat

3. Klorin Hidrogen, ammonia, benzena Meletup

4. Asid sulfurik Asid oksalik, asid formik, Membebaskan

34 | SCE3112


pekat format, oksalat gas karbon

monoksida

yang

beracun

4.1 Pelupusan Bahan Sisa

Elakkan membuang bahan sisa ke dalam sistem saliran atau longkang. Bahan-

bahan toksik boleh menyebabkan pelbagai masalah, terutamanya pencemaran

alam sekitar. Sebelum menuang sesuatu larutan ke dalam sistem saliran,

pertimbangkan dahulu perkara-perkara berikut:

Adakah larutan itu mengancam kehidupan haiwan dan tumbuhan?

Bolehkah dicairkan dengan sempurna?

Adakah bahan itu telah dirawat supaya boleh dicairkan?

Adakah bahan itu boleh larut dalam air?

4.1.1 Cara-cara pelupusan yang sesuai:

(a) Pencairan – merupakan cara paling baik bagi pelupusan cecair dan gas.

Bahan yang larut dalam air boleh dibuang terus ke dalam sistem saliran dengan

air yang banyak.

Bahan-bahan organik yang tidak larut dalam air hendaklah dikumpulkan di dalam

botol dan dilabellkan. Jangan buang bahan-bahan itu ke dalam sistem saliran.

(b) Rawatan secara kimia – Kebanyakan bahan sisa makmal boleh dijadikan tidak

berbahaya melalui rawatan secara kimia. Ada yang boleh dimusnahkan melalui

tindak balas tertentu dan ada pula yang boleh dineutralkan dan dicairkan

sebelum dibuang.

Garam-garam logam, terutamanya merkuri dan kadmium hendaklah dimendakkan

terlebih dahulu. Merkuri ialah logam yang paling berbahaya di dalam makmal. Langkah

keselamatan mestilah diutamakan semasa mengguna dan membuang bahan ini.

(c) Pembuangan bersama-sama sampah – Bahan-bahan pepejal yang tidak berbahaya

boleh dibuang secara ini. Bahan-bahan kaca dan logam hendaklah diasingkan.

Jangan buang bahan-bahan yang boleh diguna semula.

35 | SCE3112


(d) Penanaman – Najis, bangkai haiwan serta sisa tumbuhan boleh ditanam di tempat

yang sesuai. Pastikan lubangnya agak dalam. Bahan-bahan kimia tidak sesuai

dilupuskan melalui cara ini kerana boleh mencemarkan sumber air bawah tanah

yang berdekatan

36 | SCE3112


BUKU REKOD KESELAMATAN MAKMAL SAINS

BIL TARIKH MASA NAMA PELAJAR JENIS KEMALANGA

N

TINDAKAN/CATATAN

37 | SCE3112


BUKU REKOD KESELAMATAN MAKMAL SAINS

BIL TARIKH MASA NAMA PELAJAR JENIS KEMALANGAN

TINDAKAN/CATATAN

38 | SCE3112


KEKUATAN DAN KELEMAHAN TUGASAN

Dalam tugasan kali ini, banyak perkara berguna dibincangkan terutamanya kepada guru- guru

sains. Isu-isu yang diperkatakan amat penting bagi kegunaan guru sains pada masa akan

datang. Isi-isi penting menjurus terus kepada perkara-perkara penting yang seharusnya semua

guru sains mengetahuinya. Pengurusan makmal perlu diketahui oleh semua guru sains bukan

sekadar menyerahkan semua urusan kepada pembantu makmal. Pembantu makmal boleh

membantu guru untuk menguruskan pembelian tetapi bukan bermakna guru boleh

mengabaikan terus perkara ini.

Bagi guru di sekolah menengah, biasanya urusan pembelian barang-barang, radas, dan bahan

kimia diuruskan oleh pembantu makmal tetapi di sekolah rendah ia perlu dilakukan oleh guru

sendiri. Jadi, adalah sangat baik tugasan kali ini yang membincangkan perkara ini.

Kekuatan pada tugasan ini, sebenarnya adalah isu yang dibangkitkan sangat spesifik. Ia

menerangkan kepada guru sains bagaimana untuk menguruskan perbelanjaan yang

diperuntukan kepada panitia sains. Bermula dari perbelanjawan, membuat pesanan dan

akhirnya proses penerimaan barang-barang, diperjelaskan secara kemas dan terperinci.

Ia amat mudah untuk difahami kerana disertakan dengan proses kerja dan carta aliran yang

lengkap. Setiap proses kerja disertakan sekali bersama pegawai-pegawai yang perlu dirujuk

semasa setiap urusan itu dilakukan.

Bagi guru-guru sains yang baru, terutamanya guru-guru sekolah rendah yang tidak mempunyai

pembantu makmal, panduan seperti ini amat berguna dipelajari. Disekoalh rendah biasanya

guru sains menguruskan sendiri tentang proses pembelian bahan di makmal. Dengan adanya

pengetahuan tentang perkara ini, sudah pasti amat membantu mereka menguruskan makmal

dengan baik.

KELEMAHAN

Sementara kelemahan tugasan ini ialah masa yang agak terhad. Masa yang panjang

memungkin ianya dihasilkan sebaik mungkin. Banyak isu berkaitan boleh dikupas seandainya

39 | SCE3112


banyak masa diperuntukan bagi mendapatkan bahan yang paling sesuai. Memandangkan

kekangan masa, ianya hanya mampu diselesaikan seadanya.

REFLEKSI

Assalamualaikum warahmatullahiwabarakatuh!!!

Syukur ke hadrat Ilahi kerana memberikan ruang dan kesempatan kepada saya menyiapkan

tugasan ini dari mula hinggalah ke akhirnya. Walau agak sibuk dengan kerja-kerja disekolah

tugasan ini saya siapkan juga.

Terima kasih yang tidak terhingga kepada pensyarah kami, Puan Balkisnah kerana memberi

tunjuk ajar bagaimana untuk memenuhi kriteria dan kehendak soalan yang diberikan.

Penjelasan yang diberikan mudah untuk difahami.

Tugasan kali ini, sebenarnya amat mudah untuk dikupas memandangkan segala isu adalah

berkaitan dengan perkara yang biasa dilakukan di sekolah. Saya rasa amat bersyukur kepada

Allah swt kerana diletakkan untuk menguruskan pembelajaran anak-anak di sekolah menengah.

Dengan pemahaman yang agak baik, maka saya sedikit sebanyak boleh menghuraikan segala

isu dengan mudah. Semuanya adalah atas pengalaman sendiri sejak bergelar seorang guru.

Kadang-kadang saya rasa amat terbeban dengan segala kerja-kerja di sekolah yang

sememamngnya amat banyak. Yang saya nampak Cuma tekanan, tekanan dan tekanan.

Kini saya sedar, ada kebaikannya mengajar di sekolah menengah.

Bahan-bahan untuk tugasan dengan mudah saya ambil terus dari makmal sekolah, termasuk

semua invois yang saya kepilkan sebagai lampiran.

Tugasan saya juga, banyak dibantu oleh pembantu makmal serta rakan-rakan. Saya juga turut

merujuk Ketua Tadbir Sekolah untuk mendapatkan contoh-contoh dokumen yang berkaitan dan

beliau dengan rasa berbesar hati untuk membantu.

Syukurlah kerana saya ditempatkan di sebuah sekolah di mana pihak Pentadbir adalah di

kalangan orang-orang yang amat menyokong program pensiswazahan ini. Segala bantuan dan

sokongan diberikan sepenuhnya tanpa kompromi.

Saya cuba untuk menyiapkan tugasan ini dengan sebaik yang mungkin. Walau telah berusaha

segigihnya namun kerana terlalu banyak tugas yang perlu diselesaikan maka, tugasan ini tidak

disiapkan dengan sebaik mungkin. Pengurusan masa tidak dapat dilakukan dengan baik.

40 | SCE3112


Memandangkan tugas seorang guru yang terlampau banyak, maka saya terpaksa menyiapkan

kerja-kerja di sekolah terlebih dahulu sebelum boleh mencari maklumat yang diperlukan.

41 | SCE3112


tugasan 1 sce3112(pengurusan makmal)

Documents