TUGAS TIKTUGAS TIKBAHASA DAERAH (BAHASA JAWA)BAHASA DAERAH (BAHASA JAWA)

Dosen : Drs. V.Renyaan, M.PdDosen : Drs. V.Renyaan, M.Pd

NAMA : RIA WARDANIKELAS : 1 C (PGSD)

NIM : 10 015 098NO. HP : 0857421011455

PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASARFAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PEMDIDIKANUNIVERSITAS SARJANAWIYATA TAMANSISWA

BAHAN PENGAJARAN BAHASA JAWA BAHAN PENGAJARAN BAHASA JAWA

KELASKELAS 6 6

“UNGGAH-UNGGUH BASA JAWA”

Daftar IsiDaftar Isi Ajining dhiri saka ing lathi Nguri-uri Basa Krama Undha-usuk Basa Aplikatif Undha-usuk Basa Apresiatif Ancas Brayat Undha-usuk Basa Dhasaripun undha-usuk ba

sa Jatidhiri/kapribaden Paribasan Patokan nulis sesorah Bangunan undha-usuk Bangunan undha-usuk

basabasa Tembung entarTembung entar Ngarang geguritanNgarang geguritan

Kautamaning Ngagesang Wedhatama 1 Wulangreh Wedhatama 2 Kalatidha Mulat salira hangrasa wani Ing ngarsa sung tuladha Rumangsa melu

handarbeni Wajib melu hangrungkebi Masarakat modheren T

ata tentrem lan karta raharja

Layang kirimanLayang kiriman Tembung pangiketTembung pangiket

Ajining dhiri saka ing lathiAjining dhiri saka ing lathi

Unggah-ungguh Basa ngemu suraos ngudi Unggah-ungguh Basa ngemu suraos ngudi subasita/tatakrama tumuju kapribadhen subasita/tatakrama tumuju kapribadhen

ingkang santosa ingkang santosa Wujud :Wujud : watak andhap asorwatak andhap asor ngaosi tiyang sanes adhedasar lantipngaosi tiyang sanes adhedasar lantip

ing sasmitaing sasmita tajem ing panggraitatajem ing panggraita Alus raos-pangraosing manahAlus raos-pangraosing manah Watak-watak luhur sanesipun tumuju Watak-watak luhur sanesipun tumuju

dhateng sasamining manungsa.dhateng sasamining manungsa.

Nguri-uri Basa KramaNguri-uri Basa Krama

Basa krama menika salah Basa krama menika salah satunggaling sarana kangge satunggaling sarana kangge

nindakaken tatakrama nindakaken tatakrama tumrap pasrawungan ing tumrap pasrawungan ing

madyaning bebrayan gesangmadyaning bebrayan gesang

((interaksi sosial dalam masyarakatinteraksi sosial dalam masyarakat))

UUndha-usuk ndha-usuk BBasa asa AAplikatifplikatif Piwulang : Piwulang : 1.1. Ngapalaken tembung-tembung krama Ngapalaken tembung-tembung krama

lan krama inggillan krama inggil2.2. Nglelatih ngNglelatih ngggantos ukara-ukara basa antos ukara-ukara basa

ngoko dados basa ngoko alus, basa ngoko dados basa ngoko alus, basa krama, sarta dados basa krama aluskrama, sarta dados basa krama alus

3.3. Damel serat mawi basa ngoko alusDamel serat mawi basa ngoko alus4.4. Maos andharan ing basa kramaMaos andharan ing basa krama5.5. Latihan sesorah mawi basa krama Latihan sesorah mawi basa krama

alus lspalus lsp..

UUndha-usuk ndha-usuk BBasa asa AApresiatifpresiatif

PPiwulang iwulang ::

1.1. Saged nggugah Saged nggugah rraos seneng, aos seneng, ngecakaken undha-usuk basangecakaken undha-usuk basa

2.2. Saged ngraosaken beda-Saged ngraosaken beda-bedaning raos yen mireng utawi bedaning raos yen mireng utawi migunakaken basa ngoko, basa migunakaken basa ngoko, basa ngoko alus, basa krama, lan ngoko alus, basa krama, lan basa krama alus.basa krama alus.

AncasAncas

Trampil ngetrapaken ing Trampil ngetrapaken ing unggah-ungguh basa, boten unggah-ungguh basa, boten namung sinerat ing basa, namung sinerat ing basa, nanging langkung-langkung nanging langkung-langkung unggah-ungguh ing basa lesan unggah-ungguh ing basa lesan kanthi trapsila, solah bawa, kanthi trapsila, solah bawa, polatan saha pasemon ingkang polatan saha pasemon ingkang nngresepakengresepaken..

BrayatBrayat

Wonten ingWonten ing brayat brayat, basa Jawi , basa Jawi mliginipun undha-usuk basa malah mliginipun undha-usuk basa malah sampun dipuntepangaken kaliyan sampun dipuntepangaken kaliyan para putra wiwit rikala lair. para putra wiwit rikala lair.

PPandhidhik ingkang pokok ibu andhidhik ingkang pokok ibu kaliyan bapak, kabiyantu dening kaliyan bapak, kabiyantu dening warganing brayat, kadosta mbakyu, warganing brayat, kadosta mbakyu, kakang, ibu alit, bapa paman, eyang kakang, ibu alit, bapa paman, eyang putri, eyag kakung, lsp.putri, eyag kakung, lsp.

Wosing Seserepan Undha-Usuk Wosing Seserepan Undha-Usuk BasaBasa

Gayutipun kaliyan unggah-ungguh Gayutipun kaliyan unggah-ungguh basabasa

Basa Jawi nggadhahi unggah-Basa Jawi nggadhahi unggah-ungguh basa, kawujudaken ing ungguh basa, kawujudaken ing undha-usuk basa, ingkang undha-usuk basa, ingkang dumados saking kawan jinis dumados saking kawan jinis inggih menika basa ngoko, basa inggih menika basa ngoko, basa ngoko alus basa krama, saha ngoko alus basa krama, saha basa krama alus. basa krama alus.

Undha-usuk BasaUndha-usuk Basa

ngoko ngoko (lugu=padinan=dialek)(lugu=padinan=dialek)

NgokoNgoko

ngoko alusngoko alus

kramakrama

Krama Krama

krama alus ( krama inggil)krama alus ( krama inggil)

Dhasaripun undha-usuk Dhasaripun undha-usuk basabasa

Undha-usuk basa dhasaripun Undha-usuk basa dhasaripun panalaran bilih saben tiyang panalaran bilih saben tiyang menika badhe dipunamenika badhe dipunajenijeni ing ing ngasanes, manawi saged lan ngasanes, manawi saged lan purun ngapurun ngajenijeni tiyang sanes. tiyang sanes.

Wonten sesanti : “ Ajining dhiri Wonten sesanti : “ Ajining dhiri saka lathi “saka lathi “

Jatidhiri/kapribadenJatidhiri/kapribaden

Raos kasusilan lan pakurmatan Raos kasusilan lan pakurmatan menika sumberipun watak menika sumberipun watak wantu andhap-asor, saha wantu andhap-asor, saha pambekan seneng ngurmati pambekan seneng ngurmati tiyang sanes, ingkang mila tiyang sanes, ingkang mila sampun dados jatidhirinipun sampun dados jatidhirinipun tiyang Jawi, saha dados tiyang Jawi, saha dados kapribadenipun bangsa kapribadenipun bangsa Indonesia. Indonesia.

Pribadi wau dumados saking tigang Pribadi wau dumados saking tigang perangan (aspek), inggih menika :perangan (aspek), inggih menika :

Moralitas, kangge njagi supados Moralitas, kangge njagi supados tansah anut ing ukuran kasusilan tansah anut ing ukuran kasusilan (moral).(moral).

Individualistis, kangge njumangkah Individualistis, kangge njumangkah amrih saged gesang mandhireng amrih saged gesang mandhireng pribadi.pribadi.

Sosialitas, kangge nindakaken darma Sosialitas, kangge nindakaken darma bekti dhateng masarakat utawi bekti dhateng masarakat utawi sesami. sesami.

ParibasanParibasan

**Njajah desa milang kori : mlaku seka Njajah desa milang kori : mlaku seka desa siji menyang desa liyanedesa siji menyang desa liyane

**Crah gawe bubrah, rukun gawe Crah gawe bubrah, rukun gawe santosa : bersatu kita teguh, bercerai santosa : bersatu kita teguh, bercerai kita runtuhkita runtuh

**Kebo nusu gudel : wong tuwa njaluk Kebo nusu gudel : wong tuwa njaluk diwulang anakediwulang anake

**Emban cindhe emban siladan : pilih sihEmban cindhe emban siladan : pilih sih

**Idu didilat maneh : mencla mencleIdu didilat maneh : mencla mencle

**Kaya banyu karo lenga : ora bisa rukunKaya banyu karo lenga : ora bisa rukun

Patokan nulis sesorahPatokan nulis sesorah1. Salam pambuka1. Salam pambuka

Salam pambuka pinangka wiwitan sesorah. Dene wujude werna-Salam pambuka pinangka wiwitan sesorah. Dene wujude werna-werna gumantung kahanan lan sapa sing ngucapake sarta werna gumantung kahanan lan sapa sing ngucapake sarta sapa sing ngrungokake. Wujude bisa “Assalamu’alaikum sapa sing ngrungokake. Wujude bisa “Assalamu’alaikum warohmatullahi wabarokaatuh”warohmatullahi wabarokaatuh”

22. Purwakaning atur utawa pambuka. Purwakaning atur utawa pambuka

Ing pambuka, sing baku ngaturake pambagya sugeng rawuh Ing pambuka, sing baku ngaturake pambagya sugeng rawuh marang para tamu sarta ngaturake puji syukur marang Gusti marang para tamu sarta ngaturake puji syukur marang Gusti Allah.Allah.

3. Wigatining atur utawa isi3. Wigatining atur utawa isi

Isi sesorah medharake sakabehing bab sing magepokan karo Isi sesorah medharake sakabehing bab sing magepokan karo tema sesorah. Isi sesorah kudu cetha lan gamblang.tema sesorah. Isi sesorah kudu cetha lan gamblang.

4. Atur pangajeng-ajeng utawa panyuwun4. Atur pangajeng-ajeng utawa panyuwun

Atur panyuwun tumuju marang sing padha ngrungokke. Tujuane Atur panyuwun tumuju marang sing padha ngrungokke. Tujuane supaya padha kersa nggatekake lan minangkani apa sing supaya padha kersa nggatekake lan minangkani apa sing diwedharake.diwedharake.

5. Wusananing atur utawa panutup5. Wusananing atur utawa panutup

Ing panutup, ngaturake panuwun lan nyuwun Ing panutup, ngaturake panuwun lan nyuwun pangapura marang pamiarsa. Mbok menawa pangapura marang pamiarsa. Mbok menawa anggone ngaturake perkara-perkara sing anggone ngaturake perkara-perkara sing diwedharake kurang mranani ing penggalih para diwedharake kurang mranani ing penggalih para pamiarsa. Kejaba kuwi kapungkasi karana salam.pamiarsa. Kejaba kuwi kapungkasi karana salam.

Bangunan undha-usuk basaBangunan undha-usuk basa

Undha-usuk basa kawan jinis Undha-usuk basa kawan jinis dipunbangun saking tigang dipunbangun saking tigang peranganperangan inggih menika : inggih menika :

1.1. tataran tembungtataran tembung2.2. tataran rimbag,tataran rimbag,

3.3. ukaraukara ( (caritacarita, , pitakonpitakon,, prentah prentah))

Tembung entar (Kata kias)Tembung entar (Kata kias)Entar : dudu teges kang baku, silihan.Entar : dudu teges kang baku, silihan.Tembung entar yaiku tembung kang tegese Tembung entar yaiku tembung kang tegese

mekar saka asline, dudu teges kang baku.mekar saka asline, dudu teges kang baku.Tuladha :Tuladha :1. Mbakyumu anggone turu wae, merga lagi 1. Mbakyumu anggone turu wae, merga lagi

peteng atine.peteng atine.Peteng atine : susahPeteng atine : susah2. Dheweke bocah sing 2. Dheweke bocah sing tipis lambene.tipis lambene.Tipis lambene : wasis omong, seneng Tipis lambene : wasis omong, seneng

nggunem wong liya.nggunem wong liya.3. Bapakmu 3. Bapakmu nggegem dhuwitnggegem dhuwit, jalaran bar adol , jalaran bar adol

sapi loro.sapi loro.Nggegem dhuwit : duwe dhuwitNggegem dhuwit : duwe dhuwit4. Senadyan katon prasaja, embahmu kae 4. Senadyan katon prasaja, embahmu kae

jembar kawruhejembar kawruhe..Jembar kawruhe : sugih ngilmuJembar kawruhe : sugih ngilmu

Ngarang GeguritanNgarang GeguritanTembung Tembung guritan guritan lingganelinggane gurit, gurit, tegese kidungtegese kidung utawa utawa

tembung. tembung. NgguritNggurit ateges ngripta tembang, kiding ateges ngripta tembang, kiding utawa rerepen. utawa rerepen. NgguritNggurit uga bisa ateges ngidung uga bisa ateges ngidung utawa nembang.utawa nembang.

Guritan klebu rumpakan kangmawa paugeran kang gumathok, yaiku:Guritan klebu rumpakan kangmawa paugeran kang gumathok, yaiku:

1.1. Cacahe gatra ora tartamtu (lumrahe sethithike 4 gatra)Cacahe gatra ora tartamtu (lumrahe sethithike 4 gatra)

2.2. Cacahe wanda gatra siji karo sijine ajeg padha.Cacahe wanda gatra siji karo sijine ajeg padha.

3.3. Purwakanthi guru swara biasane runtutPurwakanthi guru swara biasane runtut

4.4. Lumrahe nganggo bebuka sun Lumrahe nganggo bebuka sun nggeguritnggegurit. Nanging mung siji, . Nanging mung siji, senadyan olehe ngarang pirang-pirang.senadyan olehe ngarang pirang-pirang.

Saguritan tembang macapat diarani sapada, tumrap Saguritan tembang macapat diarani sapada, tumrap tembang gedhe diarani sapadeswara. Lelagon tembang gedhe diarani sapadeswara. Lelagon dolanan, senadyan cacahing wandane ing gatra siji dolanan, senadyan cacahing wandane ing gatra siji karo sijine ora padha akehe lan ora runtut guru karo sijine ora padha akehe lan ora runtut guru lagune, lumrahe kagolongake guritan.lagune, lumrahe kagolongake guritan.

Geguritan modern (gagrag anyar) wus akeh kang memper Geguritan modern (gagrag anyar) wus akeh kang memper syair modern kang bebas tanpa kaiket dening syair modern kang bebas tanpa kaiket dening paugeran-paugeranpaugeran-paugeran tartamtu. tartamtu.

KautKautaamaning maning NNgagesanggagesang((nilai hidupnilai hidup))

1.1. Adamel resep lan sekeca Adamel resep lan sekeca manahipun tiyang sanesmanahipun tiyang sanes..

2.2. Tansah nglenggahaken dhiri Tansah nglenggahaken dhiri pribadi kanthi prenah lan pribadi kanthi prenah lan

mapanmapan

3.3. Tansah ngugemi kasusilanTansah ngugemi kasusilan

4.4. Tansah andhap asor lan urmatTansah andhap asor lan urmat

WedhatamaWedhatama(KGPAA MANGKUNAGARA IV)(KGPAA MANGKUNAGARA IV)

SinomSinomNuladha laku utamaNuladha laku utama

Tumraping wong tanah jawiTumraping wong tanah jawiWong agung ing ngeksigandaWong agung ing ngeksiganda

Panembahan SenapatiPanembahan SenapatiKepati amarsudiKepati amarsudi

Sudane hawa lan nepsuSudane hawa lan nepsuPinesu tapa brataPinesu tapa brata

Tanapi ing siyang ratriTanapi ing siyang ratri Amemangun karyenak tyasing sesamaAmemangun karyenak tyasing sesama

WulangrehWulangrehKanjeng Sinuhun Pakubuwana IVKanjeng Sinuhun Pakubuwana IV

Wirangrong Wirangrong

Den samya marsudeng budiDen samya marsudeng budi

Wiweka dipunwaspaosWiweka dipunwaspaos

Aja dumeh dumeh bisa muwus, Aja dumeh dumeh bisa muwus,

Yen tan pantes ugiYen tan pantes ugi

Sanadyan mung sakecap,Sanadyan mung sakecap,

Yen tan pantes prenahira.Yen tan pantes prenahira.

WedhatamaWedhatama(KGPAA MANGKUNAGARA IV)(KGPAA MANGKUNAGARA IV)

PangkurPangkur

Mingkar-mingkuring angkaraMingkar-mingkuring angkara

Akarana karenan mardi siwiAkarana karenan mardi siwi

Sinawung resmining kidungSinawung resmining kidung

Sinuba sinukartaSinuba sinukarta

Mrih kretarta pakartining ngelmu luhung Mrih kretarta pakartining ngelmu luhung ,,

Kang tumrap neng tanah JawaKang tumrap neng tanah Jawa

Agama ageming ajiAgama ageming aji

Pangkur Pangkur

Jinejer neng WedhatamaJinejer neng Wedhatama

Mrih tan kemba kembenganing Mrih tan kemba kembenganing pambudipambudi

Mangkanadyan tuwa pikunMangkanadyan tuwa pikun

Yen tan mikani rasa, Yen tan mikani rasa,

Yekti sepi asepa lir sepah samun Yekti sepi asepa lir sepah samun

Samangsane pakumpulan,Samangsane pakumpulan,

Gonyak-ganyuk nglelingsemiGonyak-ganyuk nglelingsemi

Kalatidha Kalatidha (R.Ng.Ranggawarsita)(R.Ng.Ranggawarsita)

sinom sinom Amenangi jaman edanAmenangi jaman edan

ewuh aya ing pambudiewuh aya ing pambudi

melu edan ora tahan melu edan ora tahan

yen tan melu anglakoniyen tan melu anglakoni

boya kaduman melikboya kaduman melik

kaliren wekasanipunkaliren wekasanipun

dilalah karsa Allahdilalah karsa Allah

bbegja-begjane kang lali, egja-begjane kang lali,

lluwih begja kang eling lawan waspadauwih begja kang eling lawan waspada

Mulat salira hangrasa waniMulat salira hangrasa wani

Kadosdene ugi unggah-ungguh basa, Kadosdene ugi unggah-ungguh basa, ing jaman modheren menika, budaya ing jaman modheren menika, budaya Jawi ugi katempuh pangaribawa saking Jawi ugi katempuh pangaribawa saking mawarni-warni budaya manca, ngantos mawarni-warni budaya manca, ngantos tuwuh kadadosan-kadadosan ingkang tuwuh kadadosan-kadadosan ingkang dipunwastani dipunwastani abrasi budayaabrasi budaya, inggih , inggih menika budaya ingkang nyimpang menika budaya ingkang nyimpang saking ukuran (norma), kadosta : saking ukuran (norma), kadosta : nakalipun para remaja, (kenakalan nakalipun para remaja, (kenakalan remaja), mawarni-warni tumindak remaja), mawarni-warni tumindak durjana lsp.durjana lsp.

Ing ngarsa sung tuladhaIng ngarsa sung tuladha

Kangge ngirangiKangge ngirangi abrasi-abrasi abrasi-abrasi budaya budaya wau, sami kaliyan unggah-ungguh basa, wau, sami kaliyan unggah-ungguh basa, para ahli budaya, para sutresna, kalebet para ahli budaya, para sutresna, kalebet para pangageng tuwin para pangarsa ing para pangageng tuwin para pangarsa ing masarakat Jawi, kaajap karsa paring masarakat Jawi, kaajap karsa paring tuladha kanthi lair trusing batos ing bab tuladha kanthi lair trusing batos ing bab kabudyan. Tuladha ingkang tulus lan kabudyan. Tuladha ingkang tulus lan murni, gampil dipunwaos saha murni, gampil dipunwaos saha dupintulad, ing wasana badhe adamel dupintulad, ing wasana badhe adamel budaya Jawi saged majeng kanthi budaya Jawi saged majeng kanthi prayogi ing jaman modheren menika, prayogi ing jaman modheren menika, sesarengan lan majengipun unggah-sesarengan lan majengipun unggah-ungguh basa saha basa Jawi.ungguh basa saha basa Jawi.

Rumangsa Rumangsa melu melu handarbenihandarbeni

Sesamaning manungsa menika Sesamaning manungsa menika kagungan Dalem, titah Dalem Gusti kagungan Dalem, titah Dalem Gusti Allah. Dados tiyang kedah rumaos Allah. Dados tiyang kedah rumaos andarbeni, nresnani, lan ngaosi. andarbeni, nresnani, lan ngaosi. Tumindak adamel sangsara, adamel Tumindak adamel sangsara, adamel wisuna lan cilakanipun sesami wisuna lan cilakanipun sesami manungsa, menika satuhu dados manungsa, menika satuhu dados awisaning Gusti Allah. Yen wonten awisaning Gusti Allah. Yen wonten ing agami dipunwastani dosaing agami dipunwastani dosa..

Wajib melu hangrungkebiWajib melu hangrungkebi

Manawi dipun-gambaraken, ngrungkebi Manawi dipun-gambaraken, ngrungkebi menika nyembah lan ngabekti. Ateges menika nyembah lan ngabekti. Ateges tumrap sesami, tiyang boten cekap tumrap sesami, tiyang boten cekap namung ngaosi nanging ugi asung namung ngaosi nanging ugi asung pakurmatan ugi suka pangurmatan lan pakurmatan ugi suka pangurmatan lan darma bekti, langkung-langkung tumrap darma bekti, langkung-langkung tumrap tiyang sepuh. Maksudipun boten namung tiyang sepuh. Maksudipun boten namung bapak lan ibu nanging ugi sadherek sepuh bapak lan ibu nanging ugi sadherek sepuh saha para pinisepuh. Manawi cundhuk saha para pinisepuh. Manawi cundhuk sanget kaliyan tetembungan ingkang sanget kaliyan tetembungan ingkang awujud : “Sadulur tuwa iku malati “.awujud : “Sadulur tuwa iku malati “.

MMasasyyarakat modhernarakat modhern

Tumrap masTumrap masyyarakat modheren ing arakat modheren ing jaman samenika, wohipun marsudi jaman samenika, wohipun marsudi unggah-ungguh basa ingkang wigatos unggah-ungguh basa ingkang wigatos tumuju dhateng tata tentreming tumuju dhateng tata tentreming swasana. Ing swasana ingkang kasebat swasana. Ing swasana ingkang kasebat ugi era globalisasi, era reformasi, saha ugi era globalisasi, era reformasi, saha era industrialisasi, kawontenan asring era industrialisasi, kawontenan asring kirang tata lan kirang tentrem. Kathah kirang tata lan kirang tentrem. Kathah tiyang sami memengsahan, regejegan, tiyang sami memengsahan, regejegan, damel resah, raja pejah lsp.damel resah, raja pejah lsp.

TTata tentrem lan karta ata tentrem lan karta raharjaraharja

Kautaman-kautaman menika yen Kautaman-kautaman menika yen katindakaken kanthi tulus lair trusing katindakaken kanthi tulus lair trusing batos, kaajap saged mbiyantu batos, kaajap saged mbiyantu pambudidaya mbangun masarakat pambudidaya mbangun masarakat ingkang tata tentrem lan karta ingkang tata tentrem lan karta raharja. raharja.

Layang KirimanLayang Kiriman

Nulis layang nganggo tata cara lan tata ukara kang gumathok. Nulis layang nganggo tata cara lan tata ukara kang gumathok. Tegese gumathok yaiku, unggah-ungguhe sing genep Tegese gumathok yaiku, unggah-ungguhe sing genep kayadene lagi wawanpangandikan utawa lagi maratamu.kayadene lagi wawanpangandikan utawa lagi maratamu.

Perlu digatekake!Perlu digatekake!

Menawa kiriman layang kudu nggatekake:Menawa kiriman layang kudu nggatekake:

1.1. Dluwang (kertas) sing dienggo nulis layang dipilih sing Dluwang (kertas) sing dienggo nulis layang dipilih sing resik lan alus.resik lan alus.

2.2. Tulisane sing cetha lan gampang diwaca.Tulisane sing cetha lan gampang diwaca.

3.3. Ora akeh corekan utawa tipekan.Ora akeh corekan utawa tipekan.

4.4. Nanggo unggah-ungguh basa Jawa lan ukara-ukara sing Nanggo unggah-ungguh basa Jawa lan ukara-ukara sing runtut.runtut.

5.5. Isine cekak, aos, lan aja gawe serike sing dikirim.Isine cekak, aos, lan aja gawe serike sing dikirim.

Perangane layang sing genep yaiku:Perangane layang sing genep yaiku:1.1. Titi mangsaTiti mangsa, yaiku papan lan tanggal anggone , yaiku papan lan tanggal anggone

gawe layang.gawe layang.2.2. AdangiyahAdangiyah, yaiku perangane layang kang isi , yaiku perangane layang kang isi

alamat sarta prenahe wong sing kirim marang kang alamat sarta prenahe wong sing kirim marang kang dikirimi.dikirimi.

3.3. BebukaBebuka, peranganing layang kang isi alamat sarta , peranganing layang kang isi alamat sarta prenahe wong sing kirim marang kang dikirimi.prenahe wong sing kirim marang kang dikirimi.

4.4. Surasa basaSurasa basa (isining layang), yaiku perangane (isining layang), yaiku perangane layang kang mratelakake wosing rembug.layang kang mratelakake wosing rembug.

5.5. Wasana basaWasana basa (panutup), yaiku perangane layang (panutup), yaiku perangane layang kang mratelakake menawa rembuge wis rampung.kang mratelakake menawa rembuge wis rampung.

6.6. PaprenahanPaprenahan, yaiku perangane kang mratelakake , yaiku perangane kang mratelakake urutan nom utawa sing kirim layang.urutan nom utawa sing kirim layang.

7.7. Tapak astaTapak asta, yaiku perangane kang ngemot tapak , yaiku perangane kang ngemot tapak astane sing kirim layang.astane sing kirim layang.

Tembung pangiketTembung pangiketTembung pangiket yaiku tembung sing adege Tembung pangiket yaiku tembung sing adege

ing ukara dinggo sarana nyambung ukara ing ukara dinggo sarana nyambung ukara siji karo sijine. Tembung-tembung sing siji karo sijine. Tembung-tembung sing klebu tembung pangiket yaiku lan, sarta, klebu tembung pangiket yaiku lan, sarta, dene, wondene, apa dene, mangka, dene, wondene, apa dene, mangka, nanging, awit, marga, jalaran, sebab, mula, nanging, awit, marga, jalaran, sebab, mula, supaya, yen, manawa, nalika,saka, karo.supaya, yen, manawa, nalika,saka, karo.

Tuladha:Tuladha:

1. Kalurahan sarta kaluwihan iku gampang 1. Kalurahan sarta kaluwihan iku gampang sirnane.sirnane.

2. Kowe mau menyang ngendi dene wayah 2. Kowe mau menyang ngendi dene wayah surup lagi mulih.surup lagi mulih.

3. Bocah iki pawakane cilik nanging rosa 3. Bocah iki pawakane cilik nanging rosa banget.banget.

MaturnuwunMaturnuwun