tobb akaryakit lpg sec paneli

8/14/2019 Tobb Akaryakit Lpg Sec Paneli

1/104

AKARYAKIT VELPG STASYONLARINDA

SALIK, EMNYET, EVRVE RSK YNETM PANE


2/104

Dizayn - Bask: Grafiker Ltd. ti. 284 16 39 PbxDizgi: TOBB Yayn Mdrl

TOBB Yayn No :2005 - 24

ISBN :975-512-980-4


3/104

3

NSZ

Ulusal politikamzn temel unsarlarndan biri olan Avrupa Birliine yelik srecindeAkaryakt ve LPG sektrmzn balca uyum konular; evre ve insan sal, reka-bet gc ve serbest piyasa balklar altnda toplanmaktadr.

Petrol Piyasas Kanunu ve LPG Piyasas Kanunu Trkiye Byk Millet Meclisi tarafn-dan kabul edilerek yrrle girmitir. 1 Ocak 2005 tarihi itibari ile her iki sektr-mz serbest piyasa dnemine gemitir.

te yandan AB mevzuatna uyum ve lkemizin ihtiyalar dorultusunda ilgili kurum

ve kurulular tarafndan Akaryakt ve LPG sektrne ynelik ynetmelikler ve stan-dartlar revize edilmi, birbiri ardna yeni dzenlemeler getirilmitir. Sektrn salklileyebilmesi iin bu dzenlemeler arasndaki uyumun ve koordinasyonun salanma-s ve bu dzenlemeler konusunda sektrn doru bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Kanun yapc ile uygulayclar arasndaki uyumun her zamankinden daha da nemliolduu AB yelii srecinde, karar mekanizmalar ile uygulamada birliktelii salaya-bilme amac dorultusunda Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii olarak Petrol SanayiDernei ile 17 Mays 2005 tarahinde Akaryakt ve LPG Sektrnde Salk, Emniyet,evre ve Risk Ynetimi Sempozyumunu dzenledik.

Sz konusu sempozyumda yeni mevzuat konusunda Akaryakt ve LPG sektr bil-gilendirilmi ve sektre ynelik dzenlemeler ilgili kurumlar ve sektr temsil edensivil toplum kurulularnn katlm ile geni boyutta tartlmtr.

Sempozyumda yaplan tm konumalar bu kitapta derlenmi bylece Akaryakt veLPG sektrnde salk, emniyet, evre ve risk ynetimine ilikin mevzuatn uygulan-masna ynelik ayrntl bilginin ilgili evrelere ulatrlmas amalanmtr.

Bu dnce ile yaynmzn Akaryakt ve LPG sektrne ve tm ilgililere yararl olma-sn dilerim.

Sayglarmla,

M. Rifat HSARCIKLIOLUBakan


4/104


5/104

5

AKARYAKIT VE LPG STASYONLARINDASALIK, EMNYET, EVRE VE RSK YNETM PANEL . . . . . . . . . . . . . . 7

BRNC OTURUMYasal ereve ve Yeni Ynetmelikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Sal Gvenlii Mevzuatnda Yeni Yaklamlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19Binalarn Yangndan Korunmas Ynetmelii Akaryakt veLPG stasyonlar in ncelikler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26Akaryakt ve LPG letmelerine Ynelik Yeni evre Mevzuat veDenetimi Hakknda Genel Yaklam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

KNC OTURUMAkaryakt ve LPG stasyonlar in Trk Standartlar, Denetim, GSM vealma Ruhsatlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39Akaryakt ve LPG stasyonlar ve Sektr lgilendiren nemli veYeni Trk Standartlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40Ruhsatlandrma ve Denetim Kriterleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

NC OTURUMAkaryakt ve LPG stasyonlar in Risk Ynetimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53Risk Ynetimi lkeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54Akaryakt ve LPG letmelerinde Risk Ynetimine Edstriyel Yaklam rnekleri .59evre Ynetimi Asndan Risk Ynetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65

DRDNC OTURUMAkaryakt ve LPG stasyonlarna Salk, Emniyet, evre ve Risk Ynetimi. . . . . .71

NDEKLER


6/104


7/104

Erol METN (PETDER Genel Sekreteri) Deerli konuklar, Akaryakt ve LPG

stasyonlarnda Salk, Emniyet, evre ve Risk Ynetimi konulu bu eitim toplants-na hepiniz ho geldiniz.

Al konumalarnn ilkini yapmak zere PETDER Ynetim Kurulu Bakan SaynMuammer EKMi krsye davet ediyorum; buyurun efendim.

Muammer EKM (PETDER Ynetim Kurulu Bakan) Deerli Mstearm,kamunun deerli yneticileri, deerli basn mensuplar ve sektrmzn deerlitemsilcileri; Petrol Sanayi Dernei olarak Trkiye datm sektrnn % 80ini temsilediyoruz, bu arlmzn PETDERe birok konuda nemli bir sorumluluk yklediini

hem biliyoruz hem de bunun gereklerini yerine getirebilmek iin alyoruz.

alma alanlarmzdan bir tanesi de SE oluyor, yani salk, evre ve emniyet. PET-DER yesi irketlerin SE uzmanlar iki yldr ok youn bir alma iindeler. PET-DER yesi irketler, SE konularnda nce kendi bilgi ve tecrbelerini paylamak vebu alanda sektre ve topluma daha fazla katk salayabilmek iin bir alma grubuoluturmulardr. Bu alma grubu, ok dzenli ve kapsaml almalar yapmakta-dr. Yapt almalardan bir tanesi de bu emniyet, evre ve salk mevzuatlarnntakibi ve bunlarn uygulamalarn gzden geirmektir. te, bu almalarn bir sonu-

cu olarak PETDER, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliiyle birlikte akaryakt ve LPGistasyonlarna ynelik kamu kurulularn ve akaryakt sektrn buluturan bu sem-pozyumu dzenlemi bulunmaktadr.

7

AKARYAKIT VELPG STASYONLARINDASALIK, EMNYET, EVRE VERSK YNETM PANEL


8/104

TOBBne gsterdikleri dayanma ve sempozyumun ortak olarak dzenlenmesinde

gsterdikleri yaklam iin teekkr ediyorum.

PETDER olarak bu sempozyumu dzenlemekteki amacmz, uygulamakta olduu-muz emniyet, evre ve salk ynetim sistemlerinin yannda, devlet ile zel sektrnortak almasyla yasal mevzuatn iyiletirilerek bu alandaki gelimelere katkdabulunmaktr.

Avrupa Birliine yelik srecinde her alanda kapsaml reformlarn gerekletirilmesi-ni ngren zorlu ve uzun soluklu bir sreten gemekteyiz. yelik srecindeki uyumalmalar Trkiyenin siyas, sosyoekonomik ve alma hayatn derinden etkileyendeiiklikler getirmektedir ve biliyoruz ki, bu sre bu ekilde de devam edecektir.

Avrupa Birlii uyum sreci iinde emniyet, evre ve salk konularnda Avrupadirektiflerine paralel olarak hazrlanan mevzuatlarn yaymlanmasyla nemli birokgelime kaydedilmitir. Bunun altn izmek gerekir. PETDER de bu kapsamda hzlakarlmakta olan kanun ve ynetmelikleri, rnein atk yalarda olduu gibi, gerekliorganizasyonlar ve yatrmlar salayarak hayata geirmektedir.

PETDER olarak, atk yalarn toplanmasnda evre ve Orman Bakanlnn destekle-

riyle dnyaya rnek olacan rahatlkla syleyebileceim bir organizasyon olutura-rak balattmz admlar, PETDERin SE konusundaki duyarlln ve yaklamlarnagzel bir rnektir.

8

PETDER Ynetim Kurulu Bakan

AKARYAKIT VE LPG STASYONLARINDASALIK, EMNYET EVRE VE RSK YNETM PANEL


9/104

Avrupa Birlii yelik srecinde nemli bir yer tutan ve ulusal programmzda orta

vadede gerekletirilecei taahhdnde bulunulan SE konularna her sektrnhazrlkl olmas gerekir. Bu konuda kamu kurum ve kurulularnca srdrlen al-malarn zel sektrle paylalmas, hem yaplacak almalara hz vermesi hemde henz hazrlk yapmayan kesimlerin hazrlklara balayabilmesi asndan byknem tamaktadr.

PETDER olarak her zaman her konuda srekli gelimeyi hedef alan bir yaklambenimsemekteyiz. Faaliyet gsterdiimiz her alanda hem kendimiz hem istasyon-larmz hem de mterilerimiz iin nceliklerimiz arasnda yer alan salk, emniyetve evre ynetim sistemleri uygulamalarmz srekli gelien bir yapda ve ortamda

devam ettirmek kararndayz.Bu sempozyumda ilgili kamu kurumlarmzla birlikte istasyonlarmza ynelik riskdeerlendirmelerimiz, alnan tedbirler ve ilgili yasal dzenlemeler detayl bir ekildeele alnacaktr. Sunumlar grdm, arkadalar ok gzel teknik ve detayl hazrlkyapmlar; kendilerine teekkr ediyorum.

Bu almalarla sektrdeki gelimelere katk salamay ve zellikle geride brakt-mz aylar iinde yaynlanan ok sayda ynetmelik, tebli ve standartlar arasndammknse bir uyum oluturmay hedeflemekteyiz.

Sektrmzn nde gelen kurumlarnn temsil edildii PETDER olarak salk, emni-yet ve evre konularn ieren dzenlemeleri tam olarak, eksiksiz uygulamak, bukonular, ticaretin gerisinde kalmadan uygulamak, ulusal ve uluslararas deneyimle-rimizi aktarmak ve bir anlamda sektre rnek olmak sorumluluunda olduumuzunPETDER olarak bilinci iindeyiz. Bu sorumluluumuzu yerine getirirken zellikle okksa bir srede yaymlanm bulunan ok sayda mevzuatn bulunmas, bunlarn uygu-lanmas aamasnda karmza kan kurumlar aras yorum farkllklarn ve zamanzaman karlatmz birbiriyle elitiini syleyebileceimiz teknik spesifikasyonla-r, ynetmelikleri de burada tartarak uygulamada bir btnlk oluturma ihtiyacm-z da salarz diye dnyorum.

Bu toplantmzn, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca dzenlenen i gvenliihaftasnn hemen akabinde gerekleiyor olmas da bir anlam tayor ve Bakanlnbu konudaki almalarna belki de olumlu bir katk salayacan da bu arada d-nyoruz.

Sempozyumun baarl gemesini diler, tm katlmclara ve sempozyuma verdikleridestekten tr Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine tekrar teekkr eder, hepinizesayglarm sunarm.

Erol METN (PETDER Genel Sekreteri) Teekkr ederiz.

Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu yesi, Petrol ve Gaz Sektr KuruluKoordinatr lhan PARSEKER bey; buyurun.

9

Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii


10/104

lhan PARSEKER (TOBB Ynetim Kurulu yesi) -Sayn mstearlarm, petrolsektrnn deerli mensuplar, kymetli basn mensuplar,Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii olarak PETDER ile mtereken dzenlediimizAkaryakt ve LPG Sektrnde Salk, Emniyet ve Risk Ynetimi Sempozyumunaho geldiniz diyor, hepinizi ahsm ve Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii YnetimKurulu adna saygyla selamlyorum.

Petrol sektr, ekonomik bykl, snai ve ticari faaliyetlere olan dorudan etkisinedeni ile lkemizin en nemli sektrlerinden birisidir. Ekonomik byklkleri asn-dan bakldnda petrol sektrnn en byk paras olan akaryakt sektr 25 mil-yar ABD Dolar byklnde, yllk 17,5 katrilyonluk vergi geliri yaratan, Trkiyeninenerji ihtiyacnda nemli bir paya sahip olan bir sektrdr.

Benzer ekilde, LPG sektr de yaklak 5 milyar ABD dolar bykl, yllk 3,3katrilyon vergi geliri ve 57 datm firmas, 45.000 bayi ile yaklak 450.000 kiiyeistihdam yaratan nemli sektrlerimizden birisidir. Dolaysyla, petrol ve petrol rn-leri sektr sanayimizin temel talarndan biridir.

Ulusal politikamzn temel unsurlarndan biri olan AB yelii ise sektrmz okyakndan ilgilendirmektedir. Enerji sektr ve ABye uyumu bir arada deerlendi-rildiinde lke olarak kendimizi gelitirmemiz gereken temel konu evre ve insansal, doru rekabet ve serbest piyasa balklar altnda toplanmaktadr.

Deerli katlmclar, bugn hem Avrupa Birlii mevzuat hem de kamuoyunun yaknilgisi nedeniyle ortak payda olan evre ve insan sal konusunu tartacaz.

10

TOBB Ynetim Kurulu yesi



11/104

Bilindii zere, Petrol Piyasas Kanunu ve LPG piyasas kanunu Trkiye Byk Millet

Meclisince kabul edilerek yrrle girmitir. 1 Ocak 2005 tarih itibariyle her ikisektrmz serbest piyasa dnemine gemi bulunmaktadr.

Dier taraftan, gerek Avrupa Birlii mevzuatna uyum, gerekse lkenin ve sektrlerinihtiyalar dorultusunda hemen hemen tm Bakanlklarmz, EPDK ve TSE, sekt-r ilgilendiren ynetmelikleri ve standartlar revize etmekte veya birbiri ardna yenidzenlemeler getirmektedir. Sektrmzn salkl ileyii ancak bu dzenlemelerarasndaki uyum ve bu yeniliklerin sektrce zmsenmesi ile mmkn olacaktr.

te bu aamada TOBB ve PETDER olarak, evre ve insan sal gibi son derecenemli konuda kamu ve sektr arasnda uyum salamak, karar mekanizmalarndave uygulamada birlikte hareket edebilmek amac ile bu sempozyumu tertiplemibulunmaktayz.

Bizler, sektr temsil eden ve sorumluluk tayan meslek kurulular olarak kurallarnnemine ve uygulamada btnle inanmaktayz. Avrupa Birlii adayl srecindekanun yapc ile uygulayclar arasndaki uyumun her zamankinden daha da nemliolduunu dnmekteyiz.

Bizler sektrn temsilcileri olarak, son bir iki yl iinde yaynlanan nerede ise yz-lerce ynetmelik, tebli, standart gibi dzenlemeleri yakndan takip etmek ve en iyiekilde uygulamak durumundayz.

Yeni mevzuatn sektre anlatm ve bu dzenlemeler arasnda uyumun ve homojen-liin salanmas bu toplantmzn temel nceliidir.

11



12/104

Ancak, bu aamadaki uygulamalara baktmzda Akaryakt ve LPG sektrne yne-

lik hazrlanan ok saydaki yeni ynetmelik, tzk ve standartlarda birbiriyle eli-en hususlar ortaya kmakta ve bu elikililer, kamunun yapt denetimlerde vekontrollerde giderek daha da nemli hale gelmektedir.

Bu ana balk altnda bir iki rnek vermek istiyorum: Bu konuya, TSEnin parlayc-patlayc maddelerle ilgili standartlar ile Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda-ki Ynetmeliin tank mesafeleriyle ilgili baz maddeleri, dier yandan EndstriyelKaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmeliinde akaryakt tanklarna ait emisyondeerlerindeki belirsizlikler mevzuat karmaasna rnek olarak gsterilebilir.

Benzer ekilde akaryakt istasyonlarna ynelik emniyet mesafelerinin dzenleyenTSE 12820 nolu standart ile dier mevzuat arasnda elikiler bulunmakta, bu eli-kiler GSM almak zorunda olan akaryakt bayileri ve istasyonlar iin ciddi bir sorunolarak karmza kmaktadr.

Ayn ekilde Avrupa Birlii mevzuatna uyum almalar kapsamnda getirilen sek-trmzce de isabetli bulunan yeniliklerden birisi de 50 kiinin zerinde personelbulunduran tm iletmelere risk snflarna gre ii sal ve i gvenlii uzman(SG) bulundurma zorunluluudur. Teknik olarak ok isabetli olan bu konunun, uygu-lamada baz skntlar beraberinde getirebileceini grmekteyiz. Sertifikalandrmaile ilgili dzenlemelere baktmzda kamu grevlerini yerine getiren ok deerlimfettilerimize bu kapsamda istee bal (A) grubu sertifikalar dzenlenebildiinigrmekteyiz.

Buna karlk sektrn iinde iyi yetimi, tecrbeli, bir ok uluslararas belgeyesahip uzmanlar ise belirli aamalardan gemek ve snavlar ile yeterlilii belirlenmeksureti ile sertifika alabileceklerdir.

Denetimin, mevzuat bilgisi ve ikoluna bal olarak mesleki deneyim gerektiren zelbir uzmanlk alan olduu hepimizin malumudur.

zellikle petrol sektr, ierdii emniyet, salk ve evre gibi nemli boyutlar ilebal bana bir uzmanlk alan olup, saha bilgisi ve deneyiminin dier sektrlerenazaran ok daha nemli olduu bir i koludur.

Bu itibarla, sektrde uzmanlam, yeterlilii uluslararas sertifikasyonlar ve eitim-ler ile kantlanm uzmanlardan dorudan yararlanabilme imkannn snrlanmamasn-da byk yarar grmekteyiz. Bu konuda uzun yllarn vererek sektre has deneyimve uzmanla ulam irket personellerinden de ivedilikle yararlanabilme imkanyaratlmaldr.

zetle, bakanlklarmz ve ona bal kurumlar ile EPDK, ve TSE nezdinde yaplmak-ta olan mevzuat dzenlemeleri say ve ierik itibar ile nemli bir boyuta ulambulunmaktadr.

12



13/104

Dier taraftan Avrupa Birlii adaylk sreci iinde yeni bir dneme doru ilerleyen

lkemizde bu dzenlemelerin ilgili kurumlar ve sektr temsil eden sivil toplum kuru-lularnn katlm ile geni boyutta tartlarak ve gelitirilerek uygulanmas da ortakdileimizdir. Bu kadar geni bir sektr kapsayan ve dorudan evre ve insan sa-ln ilgilendiren konularda kamu ve zel sektr arasndaki uyumun salanmas iingerekli almalar titizlikle yaplmaldr.

Deerli katlmclar; bu amala dzenlediimiz bugnk toplantmzn ayrca almaBakanlmzn i gvenlii kutlama haftasna da bir hafta farkla tesadf etmesi dahada anlaml olmutur.

Bugnk toplantmzn petrol sektr ve dzenleyici kurumlar arasnda daha yakn birbilgi paylamna ve daha iyi bir koordinasyona zemin hazrlayaca inanc ile baarlgemesini diliyor, katlmlarnz ve katklarnz iin teekkrlerimi sunuyorum.

Erol METN (PETDER Genel Sekreteri) Teekkr ederiz lhan Bey.alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Mstear Sayn Enis YETER; buyurunuz.

Enis YETER (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Mstear) Trkiye Oda-lar ve Borsalar Birliinin Deerli Ynetim Kurulu yeleri, Petrol Sanayi DerneininDeerli Bakan ve yeleri, kamunun ve sektrn deerli temsilcileri, deerli basnmensuplar; ncelikle son derece nemli bir konu etrafnda dzenlenmi olan bu top-lantya katlm olmaktan duyduum memnuniyeti ifade etmek istiyorum.

Sayn Bakanmz Murat BAESGOLUnun, toplantnn baarl gemesi dileklerini dehepinize iletiyorum.

alma hayatn ilgilendiren konulara, sosyal taraflarn ve sivil toplum rgtleriningsterdikleri yakn ve cidd ilginin nemi aktr. Bu durum, gelecekte problemlerimi-zin zmn daha da kolaylatracak bir yaklam tarzdr.

Sosyal sorumluluun farknda olan Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinin ve PET-DERin bu etkinlik vastasyla mevzuat ve standartlarn hazrlayclar, uygulayclarve uygulamalardan etkilenenleri bir araya getirerek konunun karlkl tartlmasnsalamalar gerekten ok nemlidir.

Bu uygulamalar, taraflarn birbirini daha iyi anlamasn ve ok ynl dnebilmekapasitesini artracaktr. Byle yararl bir etkinlii tertip etmelerinden dolay ilgilileritekrar kutluyorum.

Deerli katlmclar, gemite ok da fazla nemsenmeyen konulardan olan i

sal, i gvenlii ve evresel deerler gittike daha benimsenir ve nemsenirhale gelmitir. Elbette bunun eitli nedenleri vardr. Gnmzde modern ynetimtekniklerinin bir paras haline dnen bu gibi konular verimlilii artrd gibi, reka-

13



14/104

14

bet edilebilirlik bakmndan da iyerlerine, sektrlere ve lkelere nemli kazanmlar

salamaktadr.Gelimi lkelerde bir yandan iletmeci, iyeri alma artlarn iyiletirirken, dieryandan da bilinli tketici, ekonomiklik yannda daha gvenli, daha kaliteli, daha sa-lkl olan rnleri tercih etmektedir. Salkl ve gvenli bir iyerinde alanlar dahaverimli olmakta, tm bunlar ise sonuta iyerinin rekabet edilebilirliini ve krllnartrmaktadr.

sal ve gvenlii nlemlerinin alnmas, alma hayatnn mevcut ve muhtemelsonularna zm yollarn aratrmak ve alma artlarn denetlemek, alma ve

Sosyal Gvenlik Bakanlmza verilen grevlerdendir.Bakanlmz, son iki yl ierisinde alma yaamnda sosyal gvenlikten istihdamgelitirici tedbirlere, i gvenliinden sosyal diyalogu glendirici mekanizmalaroluturulmasna kadar birok alanda nemli atlmlar gerekletirmitir.

alma hayatyla ilgili mevzuat, uluslararas normlar, Avrupa Birlii mktesebat,sosyal ve teknolojik gelimeler, toplumsal talepler ve ortaya kan yeni ihtiyalardikkate alnarak btnyle gzden geirilmitir.

Ksacas, i sal ve gvenlii mevzuatn btnyle yeniden yaplandrld, dzen-lendii bir alan olmutur. 4857 sayl Kanunu ve Avrupa Birliine uyum almalarerevesinde son bir yl ierisinde i sal ve gvenliiyle ilgili olarak 33 ynetme-lik yrrle girmitir.


alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Mstear Enis YETER


15/104

15

Sz konusu bu ynetmeliklerden bugn ele alnacak bir konu olan risk deerlen-

dirmesi ise ana unsurlardan birisidir. i ve iverenin, i sal ve gvenlii konu-sunda ibirliini, danma ve bilgilendirmeyi vurgulayan, tedbirlerin alnmasndatemel ykmll iverene vermekle birlikte, tedbirlerin uygulanmasnda dengelisorumluluk anlayn ne karan yaklam, yeni mevzuatn getirdii dier bir yenilikolmutur.

sal ve gvenliiyle ilgili yeni bir dzenleme ise teknolojik gelimelere uyumsalama kapasitesidir. Bu durum, vastalarla balantl bir sorumluluk anlay yerine,sonularla ilgili sorumluluk anlayn n plana karan bir yaklamdr.

Sayn PETDER Bakan EKMin ifade ettii bir husus ahsen beni ok sevindirdi, oda atk yalarn toplanmas konusunda dernein aktif hale gelmesi. Gerekten, ev-resel etkilenmeler asndan son derece nemli olan bu gibi konulara sivil toplumrgtlerimizin, artk, aktif olarak girmesi gerekir. 1992 ylndaki Habitat Zirvesindeok nemli bir karar alnmt: Srdrlebilirlik kavram; gelielim, kalknalm, amabu evreye zarar vermesin. Yine bu zirvede nemli bir uygulama balatlmt; artk,ynetimin tek bana kamunun ii olmad, kamuyla birlikte sosyal taraflarn da,sivil toplum rgtlerinin de ynetime itirak etmesi, katlmas. Zaten iyi ynetiimdediimiz, verimli, etkin, rasyonel ynetim de ancak bu yolla salanabilir; yoksa, tekbana kamunun stesinden gelecei bir konu deildir.

Bu arada, byle bir gzel uygulamay balatan PETDERe bir nerim daha olacak,o da, kullanlm lastiklerin toplanmasyla ilgili bir aktivite yapmalar durumunda buda son derece faydal olacaktr; nk, kauuk gibi uzun sre doada kalan bylebir maddenin evreye ne kadar zararl olduu bilinmiyor. Hatrlayacaksnz, bundan15 sene kadar nce, bir imento fabrikamz, maalesef, bu deerleri gzard ederekyurt dndan kullanlm lastik ithal eder onu yakmt ve evreye son derece bykzararlar vermiti. Byle bir etkinlii de zannediyorum PETDER olumlu karlayacak-tr.

Sayn PARSEKERin de ifade ettii gibi, 50den fazla ii altran iyerlerinden sa-lk ve gvenlik uzman, teknik eleman altrlmas zorunluluu getirilmitir. Bu konu-da alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Aratrma Eitim Merkezi aktif bir eitimprogram uygulamaktadr Biz, sizlere sosyal taraflara az. Biz demiyoruz ki, tekbana biz bu program yaparz, bizim elemanlarmz hoca olarak retim yesi ola-rak, dzenleyici olarak bu programlarda yer alacaktr; biz sizlerin desteine ihtiyaduyuyoruz keza, odalara, mhendis odalarna, meslek kurulularna da bunu ifadeettik ve burada lhan Beyin belirttii, daha nce iletmede alp belirli bir dzeydeolan kiilerden yararlanlmas konusunda bir araya gelerek deerlendirmek ve tart-mak da yararl olur diye dnyorum.

Mevzuat almalarmzda yenilik yaplan ve akaryakt sektrn de ilgilendiren alan-lardan bir dieri de kurma izni ve iletme belgesiyle ilgili dzenlemeler olmutur.Daha nce kurma izni alabilmek iin 18 ayr belge gerekirken, 2004 ylnn Aralk



16/104

16

aynda kardmz bir ynetmelikle sadece 3e drdk. Ayrca, bu kurma izninin

verilme sresini de bir ayla snrladk. Daha nce snrszd, i mfettii, iim okharcrahm yok diyordu ve bunu geciktirebiliyordu; ama imdi bir ay ierisinde butedarik edilip verilmezse, otomatik olarak verilmi saylacak. Ayn ekilde, iletmeizni iin de byle bir uygulama getirdik. Hatta burada ifade edeyim, u anda Bakan-lmzda yaplan almada, bunun belki de tamamen Bakanlmzdan kaldrlp,daha aktif, daha etkin ileyecek bir baka kurulua, meslek kurulular olabilir,sosyal taraflarn oluturaca bir rgt olabilir, buna verilmesini dnyoruz ve bukonuda alyoruz. nk, amacmz, artk herkesin ikyet ettii brokrasi, ilerigeciktiren ilemler, eylemler; bunlardan vazgememiz gerekir diye biz de sizler gibidnyoruz.

Toplantnn, lke ekonomisi, alma hayat ve yaratt istihdam asndan nemlibir yeri haiz olan akaryakt ve LPG istasyonlarnn daha gvenli, daha verimli halegelmesine katk salayacan ifade ediyor, bu trl etkinliklere Bakanlmzn hertrl destei vereceini sizlere iletiyor ve toplantnn lkemize hayrl olmasn diliyor,hepinize sevgi ve sayglarm sunuyorum.

Erol METN (PETDER Genel Sekreteri) Teekkr ederiz Sayn Mstearm.zninizle birinci oturuma geeceiz.


Panelden Bir Grnm


17/104

17

YASAL EREVE VE YEN YNETMELKLER

OTURUM BAKANI: Erhan BATUR (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal Genel Mdr)KONUMACILAR:Saadettin BAYSAL (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl)Rza UZUN (ileri Bakanl Sivil Savunma Genel Mdrl)Dr. Aydn YILDIRIM (evre ve Orman Bakanl evre Ynetimi Genel Md.Yrd)

o

Erhan BATUR (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal Genel Md-r) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ve PETDERe bu tip bir etkinlikten dolay,Sayn Mstearmn da belirttii gibi, Bakanlm adna teekkr ediyorum; bizimamzdan son derece nemli bir etkinlik bu.

Panelimizde konumac olan arkadalarmz buraya davet ediyorum; buyurunuz.

Deerli katlmclar, yasal erevede yeni ynetmelikler, zellikle Trkiye Odalar veBorsalar Birlii Ynetim Kurulu yesi Sayn PARSEKER, bize burada yeni mevzuatlailgili bir ksm hususlarda bilgi verdiler, Sayn EKM de son dnemde karlan ynet-meliklerden bahsettiler. Trkiye, son iki yldr ok byk bir mevzuat deiimiylekar karyadr.

alma hayatnn her alann yeniden dzenleyen yeni mevzuatlar karmza kyorve uygulama zorunluluuyla da elbette ki, iyerleri olarak kar karyayz.

Programa baktmzda, son derece mantkl bir yaklamla bugne kadar ortayakan mevzuatlarn tm erevesiyle ele alnmasn mmkn klan bir paneller dizisi

BRNC OTURUM


18/104

18

ortaya konulmu. Ynetmeliklerden balanlm, standartlar, alma ruhsatlar, akar-

yakt ve LPG istasyonlar iin risk ynetimi ve salk, emniyet, evre ve risk ynetimigibi birbirini btnleyen konularla konu ele alnmaya allmtr.

Bu panelimizdeki arkadamzn konusuyla balantl olarak baktmzda, kendialanm dorudan bildiim iin sylyorum, son bir yl ierisinde, 2004 bandansonuna kadar 33 ynetmelik yaymland. Yine bir ksm tebliler sz konusu, onunyannda dier baka dzenlemeler de sz konusu ve yeni bir ksm almalar dabunun yannda yrtlmektedir.

Sayn Parsekerin bahsettii gerek risk deerlendirmesiyle ilgili tebliimiz, gerek

onun yannda i sal ve gvenlii konusundaki i gvenlii uzmanlaryla ilgili ynet-meliklerimiz bunlardan baz rneklerdir.

Sayn Mstear da arz etti, i sal ve gvenlii konusunda yaptmz her dzen-lemeyle ilgili olarak kamuoyuna ve sosyal taraflara az. Onlardan gelen tm yenibildirimleri deerlendirmekteyiz.

gvenlii uzmanlyla ilgili, belki ok yeni, hatta bugn Bakanlkta konuulacak birkonu olmas mnasebetiyle dosyamn arasnda bulunan bir ksm belgeler sz konu-suydu onunla ilgili ve hemen sayn Bakann bize verdii 6 Mays 2005 tarihli onayda

u ifade var: Uygulamada karlalabilecek muhtemel sorunlarn nlenmesi amacy-la ynetmelikle ilgili deiiklik almalarnn balatlmas amacyla bir komisyonun


Panelistler


19/104

19

kurulmas. Yani, i sal ve gvenlii uzmanlyla ilgili bir almann tekrar yeni-

den balatlmas ve kastedilen, bu yeni ynetmelik erevesinin de dikkate alnmas.alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnn alanyla ilgili ok sayda ynetmelik sonbir yl ierisinde; ileri Bakanl ile Bayndrlk ve skan Bakanlnn birlikte kar-m olduu binalarn yangndan korunmasna ilikin ynetmelik bir baka alanmzbugnk gndemdeki konulardan biri, yine evre ve Orman Bakanlnn kardbir sredir karmakta olduu son derece nemli, evre, salk ve gvenlii aynekilde etkileyen ynetmelikler, tehlikeli atklarn kontrolnden tutun, ED ynetmeli-ine varana kadar ok sayda ynetmelik ve bu ynetmeliklerde yaplan son dnem-lerdeki dzenlemeler, deiiklikler.

SALII GVENL MEVZUATINDAYEN YAKLAIMLARSadettin BAYSAL (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl) Sayn Genel Md-rm, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinin deerli temsilcileri, PETDERin deerliyneticileri, deerli katlmclar; son iki yldr alma hayatnda ok hareketli birdnem yayoruz; 2003 yl Haziran aynda yeni Kanununun yrrle girmesin-den sonra youn bir hareketlilik yaanmakta, bu hareketlilik, sadece mevzuattakideiiklik ve deien maddelerin birebir karlanmas, okunmas, anlalmas anla-mnda bir hareketlilik deil, temelde bir mantkta, mantalitede de bir deiikliktir. Budeiiklik, deiim, ayn zamanda lkemizin Avrupa Birliiyle entegrasyonu srecinede denk geldii iin, bu konudaki, i sal ve gvenlii alannda da Avrupa Birliinormlarna uyum bu deiikliklere yansmtr.

Biz yeni mevzuat diyoruz, yeni yrrle giren mevzuat olduu iin otuz yldr dei-tiremediimiz, bir satrn noktasn bile deitiremediimiz mevzuatmzn deime-sinden dolay; ama, aslnda, bu yeni tabiri, Avrupa Birlii direktiflerinin de kullanlanresm ad, yani Avrupa Birliinde de son on yl iinde i sal ve gvenliinde yeniyaklam adyla bir hareket balad ve son yaymlanan ynetmelikler, zellikle bizimynetmeliklerimize de yansyan Avrupa Birlii i sal ve gvenlii alanndaki ynet-meliklerin ad yeni yaklam ynetmelikleri zaten, yeni yaklam direktifleri.

Hepimizin bildii 391 sayl ereve direktif ve bu direktifin altnda karlan birokyavru direktif diye tanmlanan direktifler. Bizim yeni mevzuat yaklammz ve Avru-pa Birliinin i sal ve gvenliindeki mant birbiriyle rtyor. Bu yaklamdatemelde sorumluluk iverene veriliyor, tehlikelerin belirlenmesi, tanmlanmas ilkadm olarak kabul ediliyor, ngrlyor.Tanmlanan tehlikelerin nlenmesine ncelik

veriliyor, yeni yaklam direktifleri ve yeni mevzuatmz nlenmesi mmkn olmayantehlikelerin deerlendirilmesi, risklerin kontrol altna alnmas almalarn ngr-yor.



20/104

20

Burada deien neler deiti; aslnda, deien temel bir mantk yaklam var, bunu

temel olarak kavradmz zaman birok eyi zeceiz. O temel yaklam da, lke-miz iin deil sadece, Avrupa lkeleri ve gelimi lkeler iin de bu byledir; bu yeniyaklam direktifleri ile yeni mevzuatmz yaymlanmadan nce Avrupada ve lkemiz-de i sal ve gvenlii alannda binlerce maddeden oluan mevzuat vard ve ive-renlerimiz, alanlarmz, bu mevzuatlarn ierisinde boularak asl hedef olan al-anlarn i sal ve gvenliini hedefine varma noktasndan uzaklayorlard. Orayavarmadan bir eyler tkeniyordu ki, sizler petrol sanayicileri olarak bunu en younyaayan kesimsiniz. O kadar detaylyd ki eski mevzuatmz 550 ksur madde, isal ve gvenlii tz, 350 madde parlayc patlayc maddeler tz, dier-lerini de eklediimizde neredeyse 2 binin zerinde maddeden oluan mevzuatlaryn vard ve bu mevzuatlarmz, her eyi adm adm tanmlyordu. Bir basnl kapm kullanacaksnz, ne zellikli imal edeceksiniz, nereye monte edeceksiniz, hangiartlarda kullanacaksnz, hangi periyotta test edeceksiniz, hangi basnla test ede-ceksiniz, adm adm tarifliyordu ve bu tarifleneni yapmak zorundaydnz. yle de birmantk olumutu; ben bu tarifleri yaparsam bu tank artk patlasa da ben sorumludeilim. Tariflenenler, teknolojinin ok gerisinde kalma durumu vard, zellikle sizyaadnz, LPG tanklarn basn testi, basnl kapt. Mevzuatmzda ylda bir basntestine tabi tutulur deniliyor. 3 binlik, 5 binlik LPG tankna iine suyu doldurmak gibiteknik ynden bir ey mmkn olmad iin de bu asla yaplamyordu ve bir ekildekt zerinde grnyordu.

Bu detay maddelerde ve birou da gelien teknolojiye ayak uyduramayan, belkide ayakba olan maddelerin yerine yeni mevzuat yaklam, dikkat ederseniz, yenii sal ve gvenlii ynetmeliimiz 17 madde, 557den 17ye indi. Yeni mevzuat,detaylar uygulayclara brakyor ve bir hedef gsteriyor; alanlarn saln vegvenliini salama hedefi. verenlere siz bu hedeften sorumlusunuz diyor. Bunuyaparken temel kriterleri yasa olarak kanun dzenleyicisi koydu, aradaki admlarasiz karar vereceksiniz, belirleyeceksiniz; ama, ben yaptm oldu mantyla deil,bu yaptklarnz bilimsel verilere, standartlara, akreditasyonlara dayandracaksnz.Yani mantkl bir temele oturtacaksnz ve iinizi ve iinizden kaynaklanan riskleri eniyi siz biliyorsunuz; o halde gereini siz yapacaksnz ve salkl, gvenli bir ortamdaalanlarmzn retmesini salayacaksnz diyor yeni yaklam.

Bu mantk erevesini anladktan sonra, artk, u i iin ne yapmamz gerekiyor, ukonuda nlem almak iin ne yapmamz gerekiyor; bunu en iyi ekilde uygulayclarbilecek.

4857 sayl Kanunumuzun deiikliiyle birlikte, artk, ynetmeliklere baktmz za-man neyi nasl yapacamzn tarifini bulamyoruz. Bu gei srecinde, eski alkan-lklarmzdan kurtulmamz belki biraz zor olacak. te bu sre ierisinde eski tzk

ve ynetmeliklerimiz, bizim iin bir anlamda klavuz, bir anlamda rehber ki, bu anlam-da zellikle Avrupa lkelerindeki uygulamalar biliyorsunuz, yasal ynden zorunluolmayan, ama uygulaycya yol gsteren birtakm dzenlemeler var. Buna benzer



21/104

21

dzenlemeler de bizim lkemizde oluacak; oluuncaya kadar, eski tzk ve ynet-

meliklerimizi bu anlamda bilgi bavuru kayna olarak kullanmamzda fayda var.2003 Haziran aynda yaymlanan yeni Kanunumuzun, i sal ve gvenliinidorudan ve dolayl ilgilendiren maddeleri var. Dorudan ilgilendiren maddeleri 77ve 89 uncu maddeler, zellikle 77nci madde genel ereveyi izmi, deta tekmaddede btn mevzuat zetlemi verenler her trl nlemi almak, alanlarda buna uymakla ykml. verenler, denetlemek, bilgilendirmek, eitim vermekleykml.

Dier maddelerimizin hemen hemen tamam ilgili tzk ve ynetmeliklere atf yap-

maktadr. Burada dorudan i sal ve gvenliiyle ilgili olmamakla birlikte, bizimiyerenlerimizdeki i sal ve gvenliimizi etkileyecek baz deiiklikler de var.Birisi, ii, iveren, iyeri tanmlar. yeri tanmnda, iveren tarafndan mal veyahizmet retmek amacyla madd olan ve olmayan unsurlaryla iinin birlikte rgt-lendii birim. Dikkat ederseniz, madd olan ve olmayan diye zellikle vurgulanyor;yani, mekn tanmnn dna kyor iyeri tanm, bir organizasyon tanmlanyor.Organizasyonun ulat her yer iyeri tanm ak bir ekilde vurgulanyor.

rak ve stajyerler yeni kanunda i sal ve gvenlii anlamnda koruma altnaalnm oluyorlar. Tzelkiilii bulanmayan kurum ve kurulular da bir tanmlamaylaiveren olarak tanmlanm oluyor.

veren vekillii tanmna yeni bir kavram getirilmi durumda. Burada iletme sz-c eklenerek iveren vekili tanm geniletilmi iveren adna hareket eden veiin, iyerinin, iletmenin ynetiminde grev alan kimselere iveren vekili denir deni-liyor. Eskiden, iveren vekili olmas iin bir vekaletname veya bir grevlendirme,tanm aryorduk; imdi, iyerinde organizasyon ierisinde yer alan ve iveren adnahareket eden ki, tipik bir rnek verebiliriz, girite, nizamiyedeki grevli bir iverenvekilidir; ne lde; dardan gelene dur diyor iveren adna; bu erevede ive-ren vekilidir. Bunu genel mdre kadar karabilirsiniz, herkes grev, yetki, sorum-luluk erevesinde bu kanuna gre iveren vekili olmutur. Ancak, iveren vekilliisfat, o kiinin ayn zamanda bir alan olduu gereini ve alanlara tannan hakve ykmllklerini ortadan kaldrmaz; yani, ayn kii, ayn zamanda bir alandr.

Asl iverenin sorumluluu bir hayli geniletilmi, alt iveren iilerine kar, asliveren iyeriyle ilgili olarak, bu kanundan, i szlemesinden ve hatta alt ivere-nin taraf olduu toplu i szlemesinden doan haklardan da alt iverenle birliktesorumlu; yani, alt iveren altrmakla tm sorumluluklardan kurtulmu olmuyoruz,tm sorumluluklarmz yine mteselsil olarak onunla birlikte devam etmi oluyor.

Alt iveren uygulamasnda bir de snrlama; daha nceki mevzuatmzda alt iveren

tanmlanmamt; ama, pratikte, uygulamalarda bu balad, youn bir ekilde yerald. Yeni mevzuatmzda bu tanmlama yaplrken bir de kstlama getiriliyor; yani,iinizi, siz, para para blp alt iverene veremiyorsunuz. zellikle zmit Krfez bl-



22/104

22

gesinde amele pazarndan gnlk ii getirilip dolum yaptrlan yerler vard, bu ekil-

de taeronlar vard. imdi, iletmenin ve iin gerei, teknolojik nedenlerle uzmanlkgerektiren ilerde ancak alt iveren altrabiliyorsunuz ve ayn zamanda daha nceo iyerinde alan kii ile alt iveren ilikisi kurulamayacan,

Aka ifade ediyor kanun; yani, daha nce sanayide sk karlatmz, ustaba-mza, emeklilii gelmise, ustam sen emekli ol, u iler de senin olsun diye artkblemiyoruz, iyerinde alm kiilerle alt iveren ilikisi kurulamayacan belirti-yor yeni mevzuatmz.

yerinde iin durdurulmas ve iyeri kapatlmas koullar deiti. Bu daha nce,

iyerinin iletme belgesinin olup olmamasyla snrlyd; yani, iletme belgesi varsahayat tehlike varken i durduruluyordu, yoksa kapatlyordu, imdi tehlikenin boyu-tuna gre; tehlike tm iyerini etkiliyorsa iyeri kapatlyor, tm iyerini etkilemiyor,belli bir blm etkiliyorsa etkileyen blmde i durduruluyor.

Komisyonun yapsnda deiiklikler var, ok fazla nemli deil.

sal gvenlik kurulu oluturma zorunluluu kanunla getirildi, iyeri hekimi bulun-durma zorunluluu kanunla getirildi. Temel bir deiiklik, iyeri hemiresi veya sa-lk bulundurma zorunluluu ynetmelikle getirildi.

Ortak salk birimi kurma olana getirildi, zorunluluk deil, ama byle bir olanakgetirildi. Kk iyerleri KOBler, organize sanayi blgesindeki iyerleri ortak salkbirimi oluturabilecekler. Bu bir balangtr, ileriye doru, bunlar, belki de ortaksalk gvenlik birimleri eklinde geliebilecekler.

Temel bir deiiklik i gvenlii mhendisi altrma zorunluluudur. alanlarnhaklarnda bir deiiklik var, bu da, alanlar, yakn, acil, hayat bir tehlikeyle karkarya kaldklarnda iyerindeki i sal ve gvenlii kuruluna, kurul yoksa ivere-ne veya vekile mracaat ederek derhal tedbir alnmasn talep edebilirler. Bu talepkarsnda kurul veya iveren 24 saat iinde alana yazl olarak cevap vermekdurumunda. Eer, kurul, hayat tehlikenin olduuna karar verir de iveren de yineallmaya devam edilmesini isterse, o zaman alan 24/1 inci maddeye gre iakdini hakl olarak feshetme yetkisine sahip olmu oluyor. Pratikte ok uygulanabilirgrnmese de seneler nce dier eylerimiz nasl bugn uygulanr hale geldiyse,zaman ierisinde bunun da faydal bir ekilde uygulanacan dnyoruz.

Mevzuatmzn listesi burada sadece dokmanda bulunmas iin ekledik, az ncesayn Genel Mdrmz ifade ettiler, 30un zerinde ynetmelik hazrland bu konu-da, yrrle girdi, bunlarn tamamn internet sitemizden grmeniz mmkn.

Bu ynetmeliklerin genel yaklam mantn ortaya koymak zere, zellikle i salve gvenlii ynetmeliimizin maddeleri zerinden hareket ederek hzl bir ekildetur atmak istiyorum.



23/104

23

Yeni mevzuatmzda temel deiikliklerden birisi i sal ve gvenlii ynetmeliimi-

zin 6nc maddesinde zellikle vurgulanyor, srekli iyiletirme kavram, bu kavramlkemizde on yldr uygulanmakta olan kalite ynetim sistemleri, evre ynetimsistemleri, i sal ve gvenlii ynetim sistemleri ve dier baz ynetim sistemle-rinden dolay srekli iyiletirme kavramna, mantna zaten az.

Eski mevzuatmzdan temel farkllklardan birisi ortaya kyor; eskiden, bize tanm-lanm btn periyodik kontrolleri, lmleri yaptk, sorumluluk bizden gitti, bundansonra kaza olursa biz sorumlu deildik diyoruz; ama, imdi bu ynetmeliimizdeiveren, salk ve gvenlik nlemlerinin deien artlara uygun hale getirilmesi vemevcut durumun srekli iyiletirilmesi ama ve almas ierisinde olacaktr denili-

yor; yani, asgari artlar saladm, bundan sonra yaplacak bir ey yok, benim iye-rim gvenlidir, salkldr, almaya devam edin diyemiyoruz; daha iyi nasl yapabiliriaratrmak, srekli iyiletirmek ierisinde olmamz gerekiyor.

Bu mevzuatmzn temel yaklamlarndan birisi nleme mant; telafi edici, dzelticideil, nleyici yaklam, proaktif yaklam. Aslnda bu manta, biz, farknda olma-dan, yllar iersinde gelmitik. On yl nce bizim afilerimizde yle bir slogan var-d: Dikkat, kaza geliyorum demez. yeni afilerimizde ne yer alyor: Dikkat, kazageliyorum der. Bu slogan deiimi bilinli bir ekilde yaplmad, ama doru yeregelmiiz. Demek ki, nleme mantyla yaklarsak ikinci slogan, geldiimiz yer do-

ru. Kaza geliyorum der, ayak seslerini izlersek, o kazay olmadan nce nleriz. Yenimevzuatmz da zaten nleme politikasnn gelitirilmesinden bahsediyor.

Yeni mevzuatmzn temelini, belkemiini risk ynetimi yaklam oluturuyor. ere-ve direktifte yer alan ve bizim de i sal ve gvenliinin ki, u anda yrtmesidurduruldu, ama tzk olarak yaymlanmak zere ayn kapsamda- nemli maddele-rinden birisi risk deerlendirilmesi, risk ynetimi maddesi ki, btn dier ynetme-liklerde de ana ynetmelie atf yaparak kh yapmadan, risk deerlendirmesi, riskanalizi, risk ynetimi bir ekilde yer alr. Yeni mevzuatmzn temelini risk deerlen-dirmesi oluturmakta. Bu konu bugn ok fazla konuulaca iin detaylar dahasonraki konumaclara brakyorum.

Yeni mevzuatmzda, tanmlanm tehlike alanlar ve karlkl bilgilendirme var. ye-rimizde zel tehlike alanlar varsa buralar tanmlayacaz, buralara giren kan,girmeye yetkili kiilerin eitim dzeyleri belirlenecek ve buralarda alma koullarizne bal olarak yrtlmek zorunda.

Petrol sektrnde sizler bu uygulamay zaten ok uzun sredir yapyorsunuz atelialma izin eklinde.

alanlarn bilgilendirilmesi yeni mevzuatmzn arlkl maddelerinden birisi. Yine,

bilgilendirme yeterli olmuyor, grlerinin alnmas ve katlmlarnn salanmas. sal ve gvenlii, alanlarn sal ve gvenlii, sadece salklarn, gvenliki-lerin veya iverenlerin sorunu deil, tm alanlarn sorunudur. Hepsinin katlmlar-



24/104

24

nn salanmas, grlerinin alnmas ve byle bir gelime sisteminin oluturulmas

ngrlyor. Bu arada, bu almalara katlmalarndan dolay alanlar dezavantajlduruma drlemezler diye belirtiliyor. alanlarn eitimi zellikle vurgulanyor,bu eitim, sadece yaptklar ile ilgili eitim deil, birok ynden gelitirici eitimler.Bununla ilgili ayrca i sal ve gvenlii ynnden yaplacak eitimin esaslarnadair bir ynetmelik de yaymlanm durumda.

Eski mevzuatmzda, alanlarn ykmllkleri tek bir cmleyle yer alyordu. ilerde bu konudaki usul ve artlara uymakla ykmldrler ve zaman zaman da bundanhep ikyet ediyorduk, hi de mi bir sorumluluk yok diyorduk. Yeni mevzuatmzdaneredeyse bir sayfa, alanlarn ykmllkleri uzun uzun anlatlm, kendilerineverilen eitim ve talimatlar dorultusunda grevlerini yapacaklar, koruyucularnuygun ekilde kullanacaklar, bakmlarn yapacaklar, koruyacaklar, keyf olarak hare-ket etmeyecekler, tehlikeli durumlar haber verecekler, i gvenlii konusunda ive-renle ibirlii yapacaklar gibi detayl bir ekilde alanlara da ykmllkleri yenimevzuatmzda hatrlatlm.

Salk ve gvenlik gzetimi yeni mevzuatmzn nemli vurgularndan birisi. Sadeceyasann tanmland, ylda bir periyodik muayene, ie giri muayenesini yaptrdk,daha ne yapalm deil; alanlarmz srekli salk ynnden gzetim altnda tut-mamz ve onlarn salnn olumsuz etkilenmesine frsat vermediimiz gibi, salklailgili ortamlarnn srekli iyiletirilmesini nasl salarz, bunun aray ierisinde olma-mz gerekiyor. Bir de salk ve gvenlik ii temsilcisi seilmesi gerekiyor.Burada mevzuatn sk eletirilen cephesi 50den az ii altrlan yerler ihmal edil-mitir gibi; burada 50 ii snr da yok, bir iyerinde 3 kii alyorsa, bunlardanbirisi salk ve gvenlikten sorumlu olmak zorunda.

zet olarak, risk deerlendirmesi, koruma nleme yaklam, bilgilendirme ve ei-tim, denetim, alanlarn katlm, alanlarn sorumluluk almas, kayt ve istatistiktutma, uzman katksnn salanmas, malzeme ve ekipmann kontrol, yeni mevzuatyaklammzn zeti. Yani yeni mevzuatmza gre i sal gvenliine sistematikolarak yaklamak zorundayz. Yeni mevzuatmz doru anlar uygularsak, dnyannher yerinde rahatlkla kk yerel deiikliklere uymakla alabiliriz, herhangi bir,zellikle ynetim sistemiyle ilgili belgelendirmeye rahatlkla uyum salayabiliriz.Byle bir belgelendirme veya yaplanma almamz varsa yeni mevzuata uyumsalayabiliriz; yani, ada ynetim sistemleriyle yeni mevzuatmz tam bir uyum vebtnlk ierisinde yer alyor.

Birazck da size zel olan patlayc ortamlar ve kimyasal maddelerle ilgili ynetme-liklerdeki baz ekleri hatrlatmak istiyorum.

Patlayc ortamlarla ilgili ynetmeliimizde, patlayc ortamlarn snflamas ve baz

tanmlamalar yaplm; 0-1-2, iyerlerimizdeki blgelerin tanmlanmas yaplm, heran parlama patlama olabilen, zaman zaman olabilen veya hi olmayan ve ok nadirolacak blgeler iin diye; gazlar iin sfr, tozlar iin 2-0, 2-1 diye devam ediyor.



25/104

25

Tanmlarda bir ey ok dikkatimi ekti; normal alma artlar. Genel anlamda nor-

mal alma artlar dediimiz zaman tam gvenli alma artlar aklmza gelir;hayr, yeni mevzuatmz buna gzel bir aklamak getirmi, deniyor ki: Bir tesisintasarmlanan ama dorultusunda l ve deerde altrlmas. Yani, siz tasarm-da baz eyleri ngrmseniz onlar olabilir, oluyor da; matbaa sektrnde, tekstilsektrnde var, rr fabrikalarnda taraklar zaman zaman metal paralar girer,tutumay ngrrsnz; tasarmda bu vardr, nleyemiyorsunuz; ama, ngrd-nz iin kontrol altndadr, tutuur; alana hapsedersiniz, sndrrsnz. Bask maki-nelerinde vardr, tutuur sndrme sistemleri vardr. Bu yen mevzuatmzda bunabenzer gzel,ada yaklamlar var.

Patlayc ortamlarla ilgili kullanlacak ekipmanlar tanmlanm. Patlayc ortamlardaalma izni hkm yine bu ynetmeliimizden ayr olarak alma izni sistemi uygu-lanacaktr diye zellikle vurgulanm, zellikle kanserojen maddeler ile motojen mad-delerde almalarda 40 yl salk kaytlarnn saklanmas zorunluluu getirilmitir.Gvenlik salk iaretler dzenlenmitir. Ortak bir dil oluturulmas amacyla bununlailgili ynetmeliimiz var. Grlt iin risk deerlendirmesi zorunluluu getirilmi,asbestle almalarda Bakanla bilgi verilme zorunluluu, kiisel koruyucu donanm-larn kullanlmasyla ilgili kurallar ayr bir ynetmelikte belirtilmi, i ekipmanlarnnkullanlmas srasnda duru pozisyonlar, alma ekilleri, ergonom prensipleri gibikonularla ilgili ynetmelik yaymlanmtr.

CE iareti, kiisel koruyucu donanmlarda ynetmelikte getirildi, ancak uygulamadaskntlar var. Bina eklentileriyle ilgili eyler belirtilmi. Kimyasal maddelerin snflan-drlmas yapld ve zellikle bu snflandrma malzeme gvenlik bilgi formlar sistemibu snflandrmann temelini oluturuyor ve sonu olarak, kimyasal maddelerle ilgiliynetmeliimizin bir maddesi, yine, tesadfen 6nc maddesi i sal ynetmeli-inde de yleydi- risk deerlendirmesine ilikin ok uzun ekilde anlatm aadabelirtilen hususlar dikkate alnarak yaplacaktr risk deerlendirmesi. O hususlarda, kimyasal maddenin salk, gvenlik ynnden tehlike zararlar; imalat, ithalat-, satcdan salanacak malzeme gvenlik bilgi formlar risk deerlendirmemizin

temelini oluturuyor, risk analizi, bir anlamda, zaten, yeni mevzuatmza damgasnvurmutur.

Dolaysyla, bundan sonra iyerlerimizin ve alma ortammzn nasl olacana hepberaber bizler karar vereceiz. Buna karar verirken, zaman zaman baz kazalarnyaanmamas iin de gerekli almalar yapmamz gerekiyor.

Geleceimizin aydnlk, parlak olmasn dnyorsak sadece i sal ve gvenliin-de deil btn dier ynetim sistemlerinde ve evre veya dier sistemlerde de riskynetimi yaklamn, mantn ok doru kavramamz, uygulamamz gerekiyor. n-

k, teknolojik gelimeler ve retimde kullanlan yeni maddelerin tamamnn amac,insanlarn yaam standartlarn ykseltmek, daha iyi yaamalarn salamak; ama,biz biliyoruz ki, btn teknolojik gelimelerin ve retilen yeni maddelerin salad



26/104

26

avantajlarn yannda baz riskleri de var. te bunlar doru deerlendirip gerekten

faydal olacak ekilde ele alabilirsek geleceimiz aydnlk ve parlak olacaktr. Eerbyle deerlendiremezsek ki, birok ynde baz yerler maalesef oraya doru gidi-yor, yle olacaktr; geleceimizin hep byle aydnlk olmas dileiyle sayglar sunu-yorum efendim.

Erhan BATUR (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal Genel Md-r) Sayn Saadettin Baysala teekkr ediyoruz.

Buyurun Rza Bey.

BNALARIN YANGINDAN KORUNMASIYNETMEL AKARYAKIT VELPG STASYONLARI N NCELKLERRza UZUN (ileri Bakanl Sivil Savunma Genel Mdrl) Sayn Ba-kan, deerli katlmclar; Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelikkapsamnda LPG ve akaryakt istasyonlaryla ilgili dzenlenen hususlar konusundabilgi arz etmeye alacam ve bu bilgileri 3 ana balkta aktaracam:

1. Akaryakt ve SBK istasyonlaryla ilgili mevzuat.

2. Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelikle getirilen akaryakt ve LPGistasyonlarnda yangn gvenlik tedbirleri.

3. Uygulamada karlalan sorunlar ve bunlarn giderilmesine ynelik almalar.

Bu konuyla ilgili almaya baladmzda merak ettim, akaryakt ve LPG istasyonla-ryla ilgili ne trl mevzuatlar var, karma ok sayda mevzuat kt; belki ulaama-

dm, burada yer vermediim mevzuat olabilir, varsa onlar da sizlerden renmekisteriz.

5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanunu, 5272 sayl Belediye Kanunu, Parlay-c Patlayc, Tehlikeli ve Zararl Maddelerle allan yerlerinde ve lerde AlnacakTedbirler Hakknda Tzk, i Sal ve gvenlii Tz, Tekel D Brak-lan Patlayc Maddeler ile Av Malzemesi ve Benzerlerinin retimi, thali, Tanmas,Saklanmas, Depolanmas, Sat, Kullanlmas, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul veEsaslarna ilikin Tzk, Svlatrlm Petrol Gazlar ile alan Motorlu Tatlarin kmal stasyonlarnn Kurulu, Denetim, Emniyet ve Ruhsatlandrma lemlerine

likin Ynetmelik, Karayolu Kenarlarna Yaplacak ve Alacak Tesisler HakkndaYnetmelik, Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik, TSE Standart-lar ve Tebliler.



27/104

27

Bu kadar mevzuat ierisinde akaryakt ve LPG istasyonlar, Bayndrlk ve skan

Bakanl, Salk Bakanl, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Sanayi ve TicaretBakanl, evre ve Orman Bakanl, ileri Bakanl ve belediyeler gibi birokkurumun grev ve yetki alanndadr.

Binalarn yangndan korunmas hakknda ynetmelik zellikle dernek yneticilerininve siz katlmclarn bildii gibi, uzun sren alma sonucu ve birok kurum vekurulularn, konunun iindeki uygulayclarn grleri alndktan sonra BakanlarKurulunun 12.6.2000 tarih ve 2002/4390 sayl kararla yrrle konulmas karar-latrlm ve 26.7.2002 tarih ve 24872 sayl Resm Gazetede yaymlanarak yrr-le girmitir.

Bu ynetmeliin baz maddeleri, 1inci maddesinde Bu ynetmeliin amac, kamuve zel kurum ve kurulular ile gerek kiilerce kullanlan her trl yap, bina, tesisve iletmenin tasarm, yapm, iletimi, bakm ve kullanm aamalarnda herhangibir ekilde kan yangnn can ve mal kaybn en aza indirerek sndrlmesini sa-layacak yangn ncesinde ve yangn srasnda alnacak tedbirler ile organizasyon,eitim ve denetimi salamaktr denilmektedir.

Kapsam balkl 2nci maddesinde ise: Bu ynetmelik, Trkiye genelinde her trlyap, bina, tesis ile ak ve kapal alan iletmelerinde alnacak yangn nleme vesndrme tedbirlerini, yangnn s, duman, zehirleyici gaz, boucu gaz ve paniknedeniyle oluan can gvenliine ynelik tehlikeleri en aza indirmek iin gerekli olantasarm, yapm, kullanm, bakm ve iletim esaslarn kapsar.

Ynetmeliin uygulama balkl 4nc maddesi: Bu ynetmelik, yrrlk tarihindensonra yaplacak yeni yaplar ile kullanm amac deien veya ruhsat alma zorunlulu-unu gerektiren esasl onarm ve tadilat yaplacak mevcut yaplarda ve bu ynetme-likte belirtilen dier yap, bina, tesis ve iletmelerde uygulanr.

Grev, yetki ve sorumluluklar balkl 5inci maddesi: Tasarmcdan uygulaycya,kullancdan iletmeciye kadar herkesin zerine den ve yapmas gereken grevve sorumluluklar belirtilmitir.

Ynetmelikte, akaryakt ve LPG istasyonlarnda yangn gvenlik tedbirlerine ilikindzenlemelere sekizinci ksmda deinilmitir. Bu blmde konuyla ilgili maddelerisadece madde balklar olarak almaya altk.

108inci maddede, LPGnin dkme olarak depolanmas, 111inci maddesinde LPGikmal istasyonlar, 112nci maddesinde LPG depolanmasnda ve ikmal istasyonlarn-da yangn, gvenlik nlemleri, 115nci maddesinde yanc sv kavram ve snflar,118nci maddesinde tehlikeli blgelerin tanmlar, 119uncu maddesinde tehlike bl-

gelerindeki snrlamalar, 120nci maddesinde depo binas iinde depolama, 121deak ve yer st depolama, 122nci maddesinde depolama tanklar, 123nc mad-desinde akaryakt servis istasyonlaryla ilgili aklamalar detayl olarak vardr.



28/104

28

Akaryakt ve LPG istasyonlaryla ilgili olarak sadece bu blm veya maddelerinin

dikkate alnaca gibi yanl bir sonuca varlmamaldr. Zira, ynetmeliin ama vekapsam maddelerinde gayet ak belirtildii gibi, dier maddeleri de akaryakt veLPG istasyonlarnn kurulu ve iletme aamalarnda gz nnde bulundurulacaktr.

Ynetmelikte belirtilen hususlarla ilgili bir ncelik sralamas yapmamz gerekirse,akaryakt ve LPG istasyonlar iin kullanmda ve depolamada nemli olan tesistekidepolama imkanlarna gre gerekli nlemlerin alnmasdr. Tesiste tank iin uygula-nan yerleim ve konumlama belirlenmeli, yeraltnda m yerstnde mi bina iinde miveya dnda m olacana tesisin artlarna gre karar verilmelidir.

Tank yerleimine gre belirtilen mesafelere uyulmal ve evreyle ilgili dzenlemeleryaplmaldr. Kullanlacak akaryakt ve LPG kab belirlenmeli ve seilen kaba uygunteferruat, boru hatt ve balantlar, belirtilen malzemelerden seilmeli ve dier art-lar salanarak balantlar yaplmaldr.

Montaj yaplan tank ve zerindeki teferruatn kullanmdan nce gereken testleryaplmal ve uygun olmayan paralar kullanma uygun hale getirildikten sonra kulla-nlmaldr.

Kapal alanlara yerletirilecek tanklarda gerekli havalandrma koullar ncelikle ve

dikkatle yerine getirilmelidir; nk, bu gibi ortamlarda patlayc karmlarn olu-mas riski daha fazla olduu gibi, patlamalarn yarataca hasarlar da daha fazlaolacaktr.

Tanklarda basn emniyeti ve fazla doldurma gibi konular da dikkatle takip edilme-lidir.

stasyonlarda yangn nlemleriyle ilgili ynetmelikte belirtilen hususlar zetle sra-lamak istiyorum. ncelikle genel nlemler: Mevcut yrrlkteki TSE standartlarna,bunlar 11939, 1449 ve 1446da belirtilen tm gvenlik nlemleri alnmaldr. Alma

hacmi 10 bin litreye kadar olan yeralt tanklarnn binalardan en az 5 metre, yersttanklarnn en az 7,5 metre uzaklkta olmal ve tanklar arasnda en az 1 metre mesa-fe bulunmaldr. Daha byk tanklar iin TSE 1446daki mesafeler esas alnmaldr.

Tank ve disbenser etrafnda ukur, zemin, fosseptik vesaire bulunmamaldr. Tanketraf tel rgyle evrilmelidir. Toprak alt tanklarda katodik koruma yaplmaldr.Tanklarn yaknndan veya stnden elektrik enerji nakil hatlar gememelidir. Tanksahasna her ynden okunacak ekilde ikaz levhalar yerletirilmelidir. rtl tanklar,sya dayankl malzeme veya dere kumuyla rtlmelidir. Alglama ve elektrik tesisatasndan tank sahasndaki elektrik tesisat eksprof olarak projelendirilmelidir. Gaz

kaaklarna kar yine eksprof gaz alglama sistemi yaplmaldr. Gaz kapatma vana-s alglama sistemine balanmal ve otomatik olarak kapanmaldr. Ayrca, herhangibir gaz kaa veya yangn durumunda uzaktan kapatlabilmelidir.



29/104

29

Acil durumlarda personeli ikaz etmek iin sesli alarm sistemi olmaldr. Yldrma kar-

paratoner tesisat yaplmaldr. Tank, boru ve disbenserenin topraklamalar uygunolmal, tank ve disbenser blgesinde statik topraklama penseleri bulunmaldr.

Souta ve sndrme sistemleri asndan tank kndan manuel olarak alanvana iaretlenmeli ve yanna acil durumda kapatnz yazl bir tabela aslmaldr.

Tank kapasitesine bal olarak TSE 862ye uygun en az 2 adet 6 kilogramlk kurukimyevi tozlu yangn sndrme cihaz konulmaldr.

Alma hacmi 10 metrekp ve zerindeki yerst tanklarnda soutma iin yamurla-ma sistemi bulunmaldr. Yamurlama sistemi rink eklinde olmal ve projelendirme-de su debisi 10 metrekareye 10 litre/dakikadan az olmamal ve su deposu bu debiyien az bir saat karlayacak kapasitede olmaldr.

Bakm ve testler; ylda en az bir kez uzman kii veya kurulular tarafndan statiktopraklama lmleri yaplmal ve dosyalanmaldr. En az be ylda bir kez vanalarn,borularn testleri yaplmal ve uygun olmayanlar deitirilmelidir. Tanklarn on yldabir hidrostatik testleri yaplmaldr.

Eitim konusunda ise, LPG ile direkt ilgilenen personelin tamamnn LPG gvenliknlemleri konusunda eitime tabi tutulmalar ve belgelendirilmeleri gerekir. Gereken

nlemlerin alnmasna ramen gaz kaa veya yangn sz konusu olursa, mdahale-nin nasl yaplmas gerektii istasyonda ilgililere gaz irketleri tarafndan uygulamaltatbikatla anlatlmaldr.

Otogaz istasyonu almadan nce iyerinde alacak personelin, tanklara LPG ikma-li esnasnda alnacak nlemler, mteriye LPG ikmali esnasnda alnacak nlemler,LPG yangnlarna kar alnmas gereken nlemler, LPG gaz kaaklarna kar alnma-s gereken nlemler hakknda eitime tabi tutulmaldr.

Nazari ve uygulamal eitimleri veren firmalarn bu eitime tabi tutulmu personelibelgelendirilmelidir. Eitim verilmeden nce eitim takvimi ilgili kurulu ve belediyeitfaiyelerine de haber verilmesinde yarar vardr.

Belediye ve dier ilgili kurulularn denetim kademelerinde grev alacak yetkili per-sonelinin LPG irketleriyle temasa geerek LPG gvenlik nlemleri ve uygulamaltatbikatlar konusunda seminerler dzenlemeleri ve karlkl bilgi alveriinde bulun-malar yararl olacaktr.

Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik, lke genelinde kamu vezel kurum ve kurulular ile gerek kiilerce kullanlan her trl yap, bina, tesisve iletmelerin tasarm, yapm, iletimi ve kullanm aamalarnda alnacak yangn

nlemleri bakmndan geni kapsaml ilk ynetmeliktir. Bu nedenle, uygulamadabirtakm zorluk ve tereddtlerle karlalmas gayet doaldr. Burada nemli olan,eksikliklerin giderilmesi ve uygulamann gelitirilmesidir. Bu dnceden yola k-



30/104

30

larak, ynetmeliin yrrle girdii 26.7.2002 tarihinden itibaren uygulamada

karlalan sorunlarn giderilmesi ve bizce ok daha nemli olan mevcut yaplardaalnacak yangn nlemleriyle ilgili hususlarn da ynetmelikte yer almas amacylaynetmelik deiiklii iin balatlan almalar srdrlmektedir.

Bu almalar esnasnda mevcut ynetmelikte akaryakt ve LPG istasyonlaryla ilgi-li bize intikal eden eksiklik ve aksaklklar ile karlalan problemler ve neriler dedeerlendirilmektedir; ancak, ynetmelik deiikliiyle ilgili almalar devam etti-inden, akaryakt ve LPG istasyonlarn veya ynetmeliin geneli hakknda her trlgr ve neriye ak olduumuzu sizlerden ve ilgili kurum ve kurululardan gelecekgr ve nerilerle en iyisini ve en dorusunu bulacamza inanyorum.

Beni dinlediiniz iin teekkr ediyorum.

Erhan BATUR (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal Genel Md-r) Rza Beye teekkr ediyoruz.

Sayn Dr. Aydn YILDIRIM; buyurunuz.

AKARYAKIT VE LPG LETMELERNEYNELK YEN EVRE MEVZUATI VEDENETM HAKKINDA GENEL YAKLAIMDr. Aydn YILDIRIM (evre ve Orman Bakanl evre Ynetimi GenelMdr Yardmcs) Sayn Bakan, deerli katlmclar; PETDERin deerli temsil-cileri ve bu organizasyonda emei geen herkesi saygyla selamlyorum.

Pek ok ey anlatld, bir bakma bunlarn tamam evreyle alakal. Trkiye Cumhuri-

yeti Anayasasnn 56nc maddesinde Herkes salkl ve dengeli bir evrede yaamahakkna sahiptir. Salkl ve dengeli bir evrenin korunmas devletin ve vatandalarndevidir denilmektedir. Dolaysyla, bu almalarn sonu itibariyle tamam kalitelibir evrede yaama arzusundan ibarettir.

Btn bunlar yaplyor; konumaclar detayl olarak dile getirdiler, szn banda ifa-de edildi, mevzuatlar karlyor vesaire. Bir bakma bundan, ben, zmmi bir bkknlkda hissediyorum konumalar arasnda; ok ey yaplyor. Bu ok eyin hedefi insan.ok deil, yirmi yl ncesini dndmzde, bugnk imkanlarn neredeyse %70-80inin insanolunun elinde olmadn gryoruz; ama, herhalde sorumluluktan

mesuliyet hissinde zaman zaman birtakm gevemeler yayoruz ve ondan dolaybaz eyler iyi gitmiyor olabilir; yani, burada bir girii fazla uzatmak istemiyorum, iinobjesi insan, ama bunun tamamn da realize edecek yine insann kedisi.



31/104

31

Bakanlmzn zellikle ABye uyum srecinde sorumlu olduu uyumlatrma direktif-

leri ierisinde 3 tanesini dikkatlerinize getirmek istiyorum. Aslnda, yaplan revizyon-larla birlikte 8 dzenleme var, ama bu heyetin ok gazla ilgili alannda olmayacaiin dierleriyle vaktinizi almak istemiyorum.

Btn bunlar, 2872 sayl evre Kanunu, buna ilikin karlm ynetmelikler vetaraf olduumuz uluslararas szlemelere gre yrtyoruz.

Mevcut atk ynetim piramidi, bizim algladmz u anda durum, ama hedefimiz yada idealimiz deil; nk, nlemeden balamak zere, atklarn nlenmesi, kaynan-da azaltlmas, yeniden kullanm, geri dnm, enerji kazanm ve bertaraf. Oysa,

biz, bu piramidin tersine dnmesini, yani nlemenin daha fazla, minimizasyonun onagre biraz daha azalm olmas, yeniden kullanm, geri dnm ve enerji geri kaza-nmnn daha fazla olmasn, yani nihai bertarafa giden miktarn daha az olmasn uideal piramidimizde olduu gibi arzu etmekteyiz. Zaten yaplan dzenlemeler de iibu noktaya gtrmeye matuftur.

Ama, atklar mmkn mertebe azaltma, bugn dnyann yaklam bu yndedir.Geri kazanm, bertaraf, yine bu entegre sistemde hava, su ve topran korunmas.

Uyum sreci ok konuuldu, bunlar ierisinde 2005 ylnda yapmamz gereken uyum-latrmamz gereken 8 dzenleme var.

Bunlar ise yaplm dzenlemeler; tehlikeli atklarn kontrol ynetmeliinin gzdengeirilmesi; ama, esasen bunun neredeyse tamam deiti, ambalaj ve ambalajatklarnn kontrol ynetmelii ve atk yalarn kontrol ynetmelii. Ayrca, bunlarierisinde yine takvime gre konulmu kullanlm pil ve akmlatrlerin kontrolneilikin ynetmelik de austos aynda yaymlanmtr.

Tehlikeli atklarla ilgili ksaca dikkat ekmek istiyorum. Trkiyenin ylda toplam 2,6milyon ton tehlikeli atk retimi var, buna mukabil Trkiyenin, bu konuyla ilgili bir tektehlikeli atk bertaraf tesisi var, bu da zmitte kurulu zayda. zaydan kapasitesi,biraz nce verdiim toplam tehlikeli atk kapasitemize gre tesisin birim tehlikeli atkyakma kapasitesi yl itibariyle 35 bin ton ve dzenli depolama sahas da 790 metre-kp. Bu tesis Bakanlmzca lisanslandrlmtr.

Ancak, rakamlar itibariyle de grld gibi, bu, Trkiyenin ihtiyacn karlamaktanbir hayli uzaktr. Oysa, bize gre, Trkiyede 5 tane entegre atk tesisi kurulmaldr.Bununla ilgili master almalar yaplmtr, uluslararas fonlarla ve dier finansrkurulularla bu konuda grmelerimiz devam etmektedir.

Burada bir soru sorulabilir; zayda besleyebiliyor muyuz? zaydaa yeterince kapa-

sitesi orannda atk verebiliyor muyuz? Bu soruya evet demek u an ok zor, amamevzuat dzenlemeleriyle bilinlenmeyle, retimde toplam kalitenin yakalanmasylabunlarn mmkn olabileceini dnmekteyiz.



32/104

32

Tehlikeli atklarn zellikle snr tesi tanm konusunda Bazel Szlemesine taraf-

tarz 1994 ylndan beri, burada da snr tesi hareketlerin azaltlmas, tehlikeli vedier atklarn olutuu yerde bertarafnn salanmas, atk oluumunun minimizeedilmesi gibi amalar var.

Tehlikeli atk konusunda sanayide karlatmz en ok sorulardan biri tanmlamakonusu. Tanmlama konusunda, Avrupa atk katalogunda yer alan tehlikeli atklar (A)iaretiyle, muhtemelen tehlikeli olabilecek (m) iaretiyle listede yer almtr. (M) ia-retiyle belirlenmi atklar iin ynetmeliin ek 6da verilen ei konsantrasyon deer-lerine baklarak tehlikeli olup olmadklarna karar verilebilmektedir.

Ynetmelikte Bakanln, mlki amirlerin, mahalli idarelerin grevleri yeniden belirlen-mi, atk reticileri ile bertaraf edenlerin ykmllkleri de yeniden dzenlenmitir.

reticinin sorumluluklar ise; atk retenler, atklarn en az dzeye indirecek tedbir-leri almak gibi, retilen atn tr ve miktarna ilikin beyan formlarn her yl doldu-rarak bakanla gndermek, atklarn tesis iinde ynetmelikte ngrlen kriterlereuygun geici depolarda bekletilmesi iin vilayetten izin almak, yine atklarn evreve insan salna ynelik zararl etkiden uzak olarak bu ynetmelik hkmlerineuygun ve en aza drecek ekilde atk ynetimini salamakla ykmldrler ve yllk atk ynetim planlarn bu ynetmeliin yrrle giri tarihinden itibaren alt ayierisinde hazrlayarak valilikten onay almakla ykmldrler.

Atklarn ynetmelik esaslarna uygun olarak kendi imkanlaryla veya kurulmu lisans-l atk bertaraf tesisleri marifetiyle gerekli harcamalar karlayarak bertarafn sala-mak ve ilemlerin tamamlandn ilgili makamlara bildirmekle ykmldrler.

Burada bertarafnn da ykmllkleri sz konusu, bunlar da yansda grldzere, ynetmelikte belirtilen esaslara uygun ekilde tesislerini ina edecekler veproje halindeyken n lisanslarn alacaklar, iletme plann her yl bakanla sunacak-lar, acil nlemlerle ilgili eitimli personel bulunduracak ve acil durum sz konusu

olduu zaman bakanla bilgi verecekler.

Kabul ettii atn tama formunu imzalayacak ve 30 gn ierisinde reticiye gnde-recek. Tesisin iletilmesinde bakanln ngrd ileri de yerine getirecek.

Bertaraf yntemleri arasnda da esas olan geri kazanmn maksimize edilmesi, bun-dan artann yaklarak enerji elde edilmesi, eer btn bunlardan sonra yine elimizdeatk bakiyesi varsa, bunun da dzenli depolamaya gnderilmesi gerekmektedir.

Burada konumamza esas olan atklar, ekonomik deeri olan atklar, evreyi koru-

yorken bunlarn ikincil hammadde olarak da ekonomiye kazandrlmas esastr. Bubalamda baktmzda, geri kazanm ve tekrar kullanmda elde ettiimiz faydalaryansda grld gibi.



33/104

33

Bu manada bakanlmzdan lisans alm tesisler konusunda ise iletme lisans alan

tesisler bakanlmzn zellikle atk ynetim birimimizin web sayfasnda adresleri vesaylar grlebilir.

Ara depolama tesisleri tehlikeli atklar iin nemli bir aama. Burada ara depolamave ileme tesislerinde gsterilen teknik hususlar, biraz nceki konumalarda belirtil-dii ve onlara paralel olarak yaplm dzenlemeler; yansda grlmektedir.

Dzenli depolamayla ilgili aamalar slaytta gryorsunuz.

Yakmayla ilgili detaylar var burada, genel emay dikkatlerinize getirmek istiyorumyakma tesisiyle ilgili.

Alternatif bertaraf yntemleri; bu, bizim iin ok nemli bir sre, bu da getiimizyl iersinde balatld, u ana kadar 5 imento fabrikamz lisanslandrlmtr, atk-lar,zellikle atk yalar ilave yakt olarak kabul etmektedirler. Bu da lke ekonomi-sine cidd bir fayda salayacaktr. lave yakt olarak kullanm, yakma sistemlerinde,proseslerde birtakm deiiklikleri gerektirmektedir. Bu deiiklikleri ikmal edenlerve deneme yakmasnda baarl olan imento tesisleri, bu lisanslandrmaya uygungrlmektedir.

u ana kadar lisanslandrdmz imento fabrikalarnda kullanlm yalar, lastikler,

plastik maddeler, boya atklar ve baz atk solventlerin yaklmas ngrlmektedir.Tamayla ilgili hususlar, yine tehlikeli atklarn tanmas, bu srecin nemli bir boyu-tunu oluturmakta, burada temel husus, aralarn lisanslandrlmas ki, bu aamadabirtakm teknik, idar ve srclerin eitim ve dier nosyonlarnn gelitirilmesiylealakal hususlar ihtiva etmektedir. Bu da ynetmeliin ek 18 inde detayl yer almak-tadr.

Atklarn tanmas konusu son derece cidd bir sre, bu srete zellikle ulusalatk tama formunun bu sirklasyonla paralel olarak kullanlmas ve bu kullanmsrasnda yeil, mavi, pembe ve turuncu formlar bu sre ierisindeki akn gr-mekteyiz. Sonu itibariyle atk reticisi ile bertarafs arasndaki yaanan srecinvilayet marifetiyle toparlanp bakanlkta birletirilmesini gstermektedir; yani atkreticisinin verdii atk usulne uygun olarak tanp bertaraf edilmi midir; bunlardenetleyen bir mekanizma.

Atk yalarn kontrol ynetmelii belki bunlar arasnda en ok konuulan ynetmelikoldu. Btn iin genel bir kaideden sz edeceim, deerli konumaclar da bunavurgu yaptklar iin bata girmemitim. Katlmclk esas, dzenlemelerde sadecekatlmclk deil, meslek kurulularnn azami olarak hazrlk srecinde yer almalarve mevzuatn bir gei srecini bnyesinde barndrm olmas. Mesela, atk yalarn

kontrol ynetmeliinde bir yllk sre verilmitir. Aslnda, bu zaman zaman medya-da eletiri konusu olmutur; fakat bizim istediimiz sorumluluklar, ykmllkler,sabahtan akama yaplacak iler deildir. Bunlar iin yatrm, teknoloji, eitim, altya-



34/104

34

p ve dier hazrlklar gerekiyor. O nedenle, aklc bir yaklamla, bu dzenlemelere

ideal bir gei sreci verilmesi ngrlmtr.Burada amacmz, atk yalarn alc ortama verilmesinin kesinlikle nlenmesi, geicidepolanmas, tanmas, bertaraf ve atk yalarn ynetiminde gerekli teknik ve idar standartlarn oluturulmas ve bu i iin geici depolama ve geri kazanm tesislerininkurulmas gibi temel esaslar ihtiva etmektedir.

Kapsam ierisinde 4 kategori var; motor yalar, endstriyel yalar, zel mstahzar-lar, kontamine olmu ya rnleri.

Snflandrma konusu zaten ynetmeliin ek 1inde yer almaktadr. Atk yalarn kul-lanm alanlar itibariyle kategoriye ayrld deerli katlmclarn da bilgisindedir.Birinci kategoride rn ve enerji geri kazanm mmkn olanlar, ikinci kategoridesadece enerji geri kazanm mmkn olanlar, nc kategoride ise tehlikeli atkyakma tesislerinde ancak bertaraf edilmesi uygun grlenler.

Genel ilkeler, biraz nce ifade ettiim gibi, nemli olan, burada birinci derecedenkirliliin nlenmesi, ikinci dereceden de byle bir deerin, hammaddenin kaybnnnlenmesidir. reticilerin ykmllkleri yansda grld gibi ve burada bakanlk-tan lisans alacaklar, tesis d tamalarla da ulusal atk tama formunu kullanacak-lar.

Motor yalarndaki zel koullar, benzinli motorlar, dizel motorlar, anzman ve dife-ransiyel, transmisyon iki zamanl motorlar, hidrolik fren, antifiriz, gres ve dier zeltat yalar motor yalar olarak kabul edilmilerdir. Burada geri dnm yapldtakdirde, zerlerinde geri kazanlabilir atk ya amblemini rnlerinde bulundurmakzorundadrlar.

thalatlarn ykmllkleri yine yansda gsterildii gibi. Burada bir kota uygulama-s sz konusu, bunu PETDER ok iyi biliyor, zaten kendisi de yetkilendirilmi kuruluolarak almay devam ettiriyor.

Tketiciler yanltlmayacak, bilgilendirilecekler. Eer bir geri kazanm atk ya rnvarsa, zerinde geri kazanlabilir atk ya sembol olacak ve tketicinin bunu gre-bilecei ekilde olacak.

Geici depolarn temel kriterleri yine burada grlmekte. Endstriyel yalar iinunu sylemek mmkn; hidrolik sistem, trbin ve kompresrler, kzak ak kapaldili sirklasyon, metal kesme ve ileme, metal ekme, tekstil, sl ilem, sl trans-fer, izolasyon ve korucuyu, pas ve korozyon izolasyon, trafo, kalp, buhar, silindir,pinomatik sistem koruyucu, gda ve ila endstrisi, genel amal kt makinesi,yatak ve dier zel endstriyel yalar ve endstriyel gresler olarak tanmlamakmmkn.

Atk ya reticilerinin de sorumluluklar burada ksaca zetlenmi durumda. laveyakt olarak kullanma konusu yine imento fabrikalar, al ve kire fabrikalar, kili



35/104

35

kurutma frnlar, demir elik yksek frnlar, enerji santralleri. Bunlarn, mevcut yak-

ta ilave edilerek kullanlabilir olduunu dnmekteyiz. Bu uygulama iin bakanlktanlisans alnmas gerekiyor. Lisans deerlendirilmesi ek 6daki belgelerle birlikte yapl-maktadr.

Atk yalarn tanmas konusu da biraz nce ifade ettiim ekilde devam etmekte.

Geri kazanm rnlerinin pazarlanmas; burada atk yalardan geri kazanlan rnlervarsa, bu rnlerin sata sunulabilmesi iin ilgili kurumdan kullanm ve sata uygun-luk belgesi alnmas ve bundan sonra da bakanlmzdan lisans alnmas gerekmek-tedir.

Ambalaj atklarna da ksaca temas etmek istiyorum. Ambalaj, bir rnn tketiciyeve kullancya ulatrlmas aamasnda, depolama maksadyla, tama maksadyla,koruma, saklama, sata sunum, tantm ve reklam gibi pazarlama ilemlerini kolay-latran herhangi bir malzemeden yaplm tm rnler olarak tanmlanmaktadr.

Ambalaj atklarnn kontrol ynetmelii; burada temel ama evresel adan belir-li kriter, temel koul ve zelliklere sahip ambalaj retimine ynlendirmek ve bunusalamak. Ambalaj atklarnn mmkn mertebe azaltlmas, tekrar kullanm, geridnm ve geri kazanm yoluyla bertaraf edilecek miktarnn azaltlmasn ngr-mektedir.

Kapsam kullanlan malzemelere gre deimekle birlikte, genel olarak plastikler,metal, cam, karton, kt, kompozit ve evsel ticar ve endstriyel maksada bakl-makszn lke iinde piyasaya srlen btn ambalaj ve ambalaj atklarn kapsamak-tadr.

Kapsam d olanlar, bunlar 2010, 2012 ve 2015e kadar miktarlarna gre dzen-lenmitir.

Sorumluluk paylam burada ok nemli. Ambalaj reticileri, ithalatlar, piyasayasrenler, dolumcular, paketleyiciler, marka sahipleri, ithalatlar, belediyeler, satnoktalar, tketiciler bu sorumluluun temel aktrleridirler. Burada bu sorumlularndetaylar grlmekte. Geri kazanm hedeflerini burada grmekteyiz. Biraz nce ifa-de ettiim ambalajn cinsine gre ve yllar itibariyle kota miktarlar, daha dorusugeri kazanm hedefleri arz edilmekte.

aretleme ok nemli. Bakanlktan alnacak kot numaralarnn ambalajlarda kullanl-mas, yetkilendirilmi kurulu varsa onlarn simgelerinin kullanlmas ve geri kazanmolumsuz etkilemeyecek etiketlemeye gidilmesi nemli hususlar arasnda.

Hedeflerin tutturulmas konusunda burada asl olan toplama hedeflerinin tutturulma-sdr. Bunun mmkn olmamas halinde, bir nceki yln % 10u ilave edilerek kalanmiktara, o yln miktar tespit edilmektedir.



36/104

36

Belediyelerin sorumluluunu gryoruz burada.

Tketiciler bata ayr toplayacaklar ve ayr toplamay gerek konutlarda gereksedier toplu mekanlarda salayacaklardr.

Sat noktalarnn sorumluluklar var, bunlar yansda grlyor.

Burada ksaca zetlemeye altm tehlikeli atklar, atk yalarn kontrol veambalaj atklarnn kontrol ynetmelii konusunda yaplan almalar ana hatlarylabunlardr; ama, bu olay, dikkat edilirse 2012leri bnyesinde barndran bir zamantakvimine yaylmtr; nk, uygulamada cidd problemler vardr, zellikle altyapkonusunda, eitim konusunda ok cidd amazlarmz bulunmaktadr; ama hepsininbanda bu ikincil hammaddeyi ve bu hammaddenin israf edilmemesini kavramakgibi ok temel bir parametre var atklarn ayr toplanmas. Eer bunu salayabilirsekzaten olayn byk bir blmn halletmi olacamz ifade etmek istiyorum.

Sabrnz iin hepinize teekkr ediyor, sayglar sunuyorum.

Erhan BATUR (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Sal Genel Md-r) Sayn Yldrma, Sayn Uzuna, Sayn Baysala bu paneldeki sunumlarndandolay ok teekkr ediyoruz.

Alan ok geni, nk btn arkadalar konumalarn byk oranda ya da deinme-leri gereken konular byk oranda ksaltyorlar.

Sonuta, yine Sayn PARSEKERin balangta belirttii gibi, petrol sanayi lke eko-nomisi asndan ok byk bir sanayi, 30 milyar dolar aan bir hacme sahip, yinealan says asndan baktmzda, zellikle benim bakanlm ilgilendiren yny-le de 450 bin rakamn ifade ettiler ki, o bir ksmyd, daha geni anlamyla petrolsektrne baktmzda, petroln karlmasndan balayan srete, rafinasyonu,datm vesairesi akaryakt istasyonlar gibi ok geni bir alan, karmzda okbyk bir sektr var ve bu sektr, SE diye anlan yine bu PETDERin bnyesinde

oluturulan evre, emniyet, salk grubunun da zerinde cidd durmas gereken biralan; nk, hem evre asndan hem salk asndan hem gvenlik ve emniyetasndan nemli bir sektr; yani, kullandmz malzemelerin hemen hemen tamamhammaddeden tutun, daha sonra retime geen trleriyle kullanma geen ksmylasrekli toplumun, kamuoyunun da bizi nne karan unsurlar. te LPGli bir aracnpatlamas ya da bir akaryakt istasyonundaki getiimiz yllarda Ankarada olmu-tu- bir patlama, bir baka yerde atklarn geliigzel bir ekilde atlmas ya da berta-raf edilmeden bir yerlere braklmas kamuoyunun gndemine gelen unsurlar, skakarlatmz unsurlar.

Al konumasnda Sayn Mstear da belirtti, evre, emniyet, salk dediimizkavramlar, belki 15-20 yl nce ok da ciddiye alnmayan, dnlmeyen kavram-lard; ama, deien ve gelien bir dnyada yayoruz, bu deiimi hep birlikte gr-



37/104

37

yoruz, deiim sreci ierisinde de kimi konularn gittike daha n plana getiini

gryoruz. Gerekten bunlardan da salk, emniyet, evrenin gittike daha nemkazanmakta olduunu, gerek bizim daha salkl ve gvenlikli retim ya da kullanmyapmamz noktasnda gerekse toplumun, kamuoyunun bize yaklamlarnn dahada deiimi noktasnda bu alanlara nem vermemiz gerekiyor ve bu alanlar, ouzaman bir taraftan, Sayn Genel Mdr Yardmcmz da belirtti, bu atklarn, kat atkla-rn ya da dier atklarn bertaraf edilmesi ayn zamanda bir maliyet, evet salk da birmaliyet, gvenlik de bir maliyet; hepsine baktnzda, iyerleri asndan bir maliyet,kamu asndan, almalar asndan bir maliyet; ama, ayn zamanda bunlar yapma-dnz takdirde daha byk maliyetlerle de kar karya kalabilmek mmkn.

Son dnemlerde yaanan bir kazasyla ilgili balant kurmak istiyorum. Gedizde birmiktar daha fazla kazanm salamak, bir miktar daha fazla kmr karmak amacy-la yaplan yanl almadan dolay 18 arkadamz hayatn kaybetti. Bu yaklamlar,daha sonra baktnzda, belki o iyerinin bundan sonraki 20 ylnda, 30 ylnda tmretimiyle bile karlayamayaca bir zararla kar karya kalmasna neden oldu.

Tm dnyada gerek atklarn bertaraf gerek salk ve gvenlik noktasnda petrolsanayinin yaad muhtelif glkler, skntlar var ve daha sonra hi beklenilmediktepkilerle kar karya kalmak mmkn.

Tm bunlar hep birlikte, gerek maliyetin azaltlmas noktasnda, bu bir taraftan bizimde grevimiz elbette, kamu olarak da grevimiz, iverenin de elbette, maliyetini vepiyasada rekabet edebilirliini dikkate almak zorundayz, mevzuatlar hazrlanrkenbuna dikkat etmek zorundayz; ama, yine, bu unsurlar da, srdrlebilir bir kalknmaasndan, srdrlebilir bir evre asndan da dikkate almak zorundayz.

Genel olarak deerlendirdiimizde, bu alanda evre, salk, emniyet noktasndareticinin, iletmecinin, kullancnn, alann zerine nemli grevler dmekte vebunlarn btnnn birlikte ibirlii ierisinde hareket etmesi gerekmekte; aksi tak-dirde, beklenen hedefe ulamak hibir zaman mmkn olamayacaktr, ortak almaolmadka, ibirlii olmadka, karlkl anlay sz konusu olmad takdirde; ama,bugn burada grdmz bir ey var ki, bu karlkl anlay ve ibirliinin bir rne-i. Bunun devamn diliyoruz ve PETDERi, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliini bualmadan dolay tekrar kutluyoruz.

Panelist arkadalarma verdikleri bilgilerden dolay tekrar teekkr ediyorum.

Programn tm sonunda bir tartma blm var, bu blmde tekrar btn arkada-

larmz konuyla ilgili grlerini beyan edecekler ve sorular sorabilecekler.Teekkr ederim.



38/104


39/104

39

AKARYAKIT VE LPG STASYONLARI NTRK STANDARTLARI, DENETM, GSM VEALIMA RUHSATLARI

OTURUM BAKANI:efik KUTLU (Salk Bakanl Temel Salk Hizmetleri Genel Mdrl evre Sa-l Daire Bakan)KONUMACILAR:Abdullah DURAN (Gazi niversitesi retim yesi)Tuncer ARABULUT (stanbul Bykehir Belediyesi Ruhsat ve Denetim Mdr)

o

efik KUTLU (Salk Bakanl Temel Salk Hizmetleri Genel Mdrlevre Sal Daire Bakan) Deerli konuklar, ikinci oturumu ayoruz.

Odalar Birlii ve PETDER tarafndan dzenlenen Akaryakt ve LPG stasyonlarndaSalk, Emniyet, evre ve Risk Ynetimi konulu sempozyuma ahsm ve Bakanl-m adna hepinize ho geldiniz derken, bu sempozyumun dzenleme srecindekizamanlamann, ieriinin, ne kadar uygun olduu konusundaki teekkrlerimi ayrcaPETDERe iletirim; nk, malumunuz, son iki yl ierisinde 3-4 temel ana kanun kt;Bykehir Belediye Kanunu, Belediyeler Kanunu, l zel daresi Kanunu, Enerji Piya-sas Dzenleme Kanunu ve bunlarla ilgili ynetmelikler, peinden bu ynetmeliklerle,bu kanunlarla birtakm yetki devri, baz izin ve ruhsatlarn yerel ynetimlere, il zelidarelerine devredilmesi gndeme geldi; fakat, bu srete eitli skntlar sizlerce

de yaanyor, bizlerce de yaanyor. Onun iin, bu sempozyum sonucu ktlarn,bundan sonra dzenlenmekte olan zellikle GSM ynetmeliine byk katk salaya-cana inanyorum.

KNC OTURUM


40/104

40


TSE Yetkili Servis Standartlar zel Daimi Komitesi Bakan Yrd. Do. Dr. Abdullah

Duran, Avrupa Komisyonu ve LPG stasyonlar Standartlaryla ilgili tebliini sunacak-lar.

stanbul Bykehir Belediyesinden Sayn Tuncer Arabul, ruhsatlandrma ve denetimkriterleri konusunda konuacaklar.

Trkiyede son iki ylda zellikle sektr ilgilendiren ok miktarda kanun, mevzuat,ynetmelik deiiklii yapld, halen de devam etmektedir. Bu sektrdeki izin ve ruh-satlarn byk bir ounluunu ieren ynetmelikler, mevzuatlar, 1930 tarihli 1593sayl Umumi Hfzshha Kanunu ierisinde yer almaktadr.

Bugn geldiimiz noktada bu kanunun o zamanki artlarla da olsa dahi ok bykbir eksiklii doldurduu aka grlmektedir. Saln yalnzca salk alanlartarafndan deil, salk hizmeti kurumlarnda deil, saln koruyucu zellii vurgu-lanarak sal etkileyebilecek risk faktrleri reten tesislerde, iletmelerde kontroledilmesi gerektii ynnde bir kanundu. Bu kanunla yllarca, Salk Bakanl, bataGSM olmak zere, sektrde dzenleyici izinler, ruhsatlar, denetimler yapt. Ancak,getiimiz yl kan kanunlarla bugn Salk Bakanlnn bu sektrde hibir ekildeizin ve ruhsat ynnden bir yetki ve sorumluluu bulunmamaktadr; ama, sevindiricibir olay, Salk Bakanl, salk kayglar nedeniyle bu kanun gereini getiimiz60 ylda uygularken bugn salk kayglarn tm sektr, ilgili bakanlklar paylam

durumdadr.Sempozyum konularna baktmzda, salk, gvenlik ve evre konular; bu da bizimgeldiimiz noktann doru olduunu, bu srecin devam etmesi gerektiini, ancak,bu sre ierisinde zamanlama, ierik ve katlmclar ok iyi, buradan kacak kt-larn, bundan sonraki izin, denetim, ruhsat ve lisans prosedrleri srasnda faydalktlara dnmesi nemlidir.

Sunumunu yapmak zere buyurun Sayn Duran.

AKARYAKIT VE LPG STASYONLARI VESEKTR LGLENDREN NEML VEYEN TRK STANDARTLARI

Abdullah DURAN (Gazi niversitesi retim yesi) Sayn Bakan, deerlikatlmclar; hepinize sayglar sunuyorum.

Daha sonra izah edeceim, ama bir aklamada bulunmak istiyorum. Ben TSE

personeli deilim, Gazi niversite Teknik Eitim Fakltesi Makine Blm retimyesiyim. Biraz sonra ifade edeceim gibi, TSE hangi standartlar yapar ve bu stan-dartlar neye gre, ne ekilde kullanlr hale getirir, onlardan sz etmeye alaca-


41/104

41


m ve Bakan olduum yetili servis standartlar zel daimi komitesinin grev alan

ierisinde de bulunan LPG dnm yapan iyerleriyle ilgili baz tespitler yapmakistiyorum.

Standart deyince akla ilk gelen kurum TSE; TSE, her trl madde ve mamul ile usulve hizmet standartlarn yapmak amacyla 1960 ylnda 132 sayl Kanunla kurulmu-tur. Enstit, tzelkiilii haiz hukuk hkmlerine gre ynetilen kamu kurumu olupksa ad ve markas da TSEdir. Bu marka eitli ekillerde gsterilir. TSEnin izniolmadan bu marka, hibir ekil ve art altnda kullanlamaz, yalnz TSE tarafndankabul edilen standartlar Trk standartlar adn alr. Bu standartlar ihtiyari olup, stan-dardn ilgili olduu bakanln onayyla mecburi klnabilir ve mecburi klnan standart-lar Resm Gazetede yaymlanr.

Bu erevede kanunla belirlenmi grev erevesinde TSE, yapm olduu standart-lar hazrlar ya da hazrlatrken konusunda uzman kiilerden oluan ihtisas gruplarveya zel daimi komiteler kurmaktadr ve bu komitelere yaptrr standartlarn. Bualmalar esnasnda sektrn grlerine de mutlaka bavurulmaktadr. Bununlailgili olarak 2004-2005 alma dneminde birok alanda ayna komiteler de kurul-mutur; ayna, malumunuz olduu gibi yanstc demek; bu nedir? Avrupa lkelerindeyaplm standartlar inceleyip yaplacak standartlar konusunda gr oluturarakzamannda oraya bildirmek, ondan sonra gerekli deiikliklerin yaplmasn istemek.nk, bizdeki gibi herhangi bir problem olduu zaman, standart, hemen, bir ay, ay, zamana baklmakszn ufak deiiklikler yaplacaksa tadil ya da gnn artlarnaadapte edilmesi gerekiyorsa geni apta deiiklik yaplmas gerekiyorsa revizeedilmek suretiyle her an yaplabilirken, Avrupada bu byle olmamaktadr. O yzdende, TSE, son dnemde ayna komiteler kurmu ve bu almalar yakndan izlemeksuretiyle hemen yerinde, gerekli taleplerde, gerekli isteklerde ya da gerekli dzelt-melerde bulunmak suretiyle bunlar yerine getirmeye almaktadr.

TSEde ihtisas gruplar ve zel daimi komitelerin mevzuatla belirlenmi grevleri var-dr. Bugnk toplant erevesinde konu sadece LPG deil, ama LPG de petrolnbir paras. Ben, kendi bakan bulunduum ve bizim tarafmzdan yaplan 12664/1LPG dnm yapan iyeri standartlar hakknda genel bilgi vermeden LPG ile ilgili

bilgi sunmak istiyorum.Gelien teknolojiye paralel olarak petrol ve petrol rnleri alannda nemli gelime-ler olmaktadr. LPG, lkemizde gerek mutfaklarda gerekse snmada uzun zamandrkullanlmasna karlk, otomobil yakt olarak 1995 ylndan beri kullanlmaktadr.LPG kullanm, hava kirliliini de azaltt iin tevik edilen bir yakttr. Bu balamda,yaplan istatistiklere bakldnda, 2002 yl itibariyle dnyada 9 milyon aracn otogazkulland ve 16 milyon ton da LPG tketildii grlmektedir. Bata Gney Kore,Japonya, talya, Meksika, Avustralya,

Polonya, Rusya, ABD, Hollanda olmak zere pek ok lkede LPG, otomobillerde

alternatif yakt olarak kullanlmaktadr, hatta birok otomobil imalats da alternatifdonanml LPGli ara retimi de yapmaktadr. LPGnin dier yaktlardan daha ucuzolmas, aralarda kullanmnn giderek artacan da gstermektedir.


42/104

42


LPG sektrnde faaliyet gsteren lkemizdeki byk firmalar, hem kullandklar tek-

noloji hem standartlar asndan hem de pazar hacmi bakmndan Avrupa lkeleri veABD ile boy lebilecek dzeyde olmasna ramen, son aylarda yaanan otoazlara kazalarnn nedeni, standartlarn yetersizlii deil, bu standartlarn uygulanpuygulanmadnn yeterince denetlenmesinin yan sra, merdinvenalt iletmeciliidiye tabir edilen yerlerde yaplan dnm ilemiyle tketicilerin henz yeterli bilinseviyesine ulamam olmasndan kaynaklanmaktadr. nk, bu standart hazrlanr-ken ok geni apl aratrma yaplm ve ona gre bir hazrlk yaplmtr. Sektrlebirebir istiare edilmi, bu dnmn yaplmas iin yaanacak eyler nedir nedeildir; biraz sonra onu izah etmeye alacam. Bir standart hazrlanrken, stan-dart aslnda iki ekilde oluyor.

1.Avrupada var olan standartlarn tercme edilerek Trke yaplp Trkiyede kulla-nlr hale getirilmesi.

2.Telif standartlar. Benim bulunduum yerde hi tercme standard yaplmaz, tama-men telif standard olup kurallar biz koyarz. Bunlar yaparken de uygulanabilirlii,mevzuatla uyumu ve sektrn bundan istifadesi mutlak surette gznne alnr.

LPG konusunda TSE tarafndan hazrlanm ve halen yrrlkte bulunan 42 standartile zeride allan 53 tane standart tasars mevcuttur.

Bugnk sempozyumda konuyu iine alan dier birka standarttan da sz etmekistiyorum, bunlarn ne amala yapldn ifade etmek istiyorum; bunlar 1445, 1446TSE, 1449, 11939, 12664/1 bahsettiim standart, 12820 standartlar yer aldiin, bunlardan ksa sz edeceim, ama 12361i rnekleyerek, bir standart naslhazrlanyor, blmlerde neler bulunuyor, bilgilendirme bakmndan, en azndan,standart, sadece uyulmal, uyulmazsa olmaz deil, uyulabilir mi, uyulmas iin neyaplmas lazm ya da kural nasl konulmas lazm, o konuda da fikir sahibi olmakgerekiyor.

Ayrca, son aylarda yaanan otogazl ara kazalar da gznnde bulundurularak,bakan bulunduum 12661/1 iyerleri, karayollar tatlar yakt sistemleri, svlat-rlm petrol gazlar kullanm iin dnmn yapan yerler genel kurallar standardieriinden sz edeceim.

1445 svlatrlm petrol gazlar, LPG tama kurallarnn standardize edilmesiiin, yani bunun tanmasnda uyulmas gereken kurallar belirleyen standart. Buneyi kapsyor; bu standart TSE 55, onu da amaya altm, bunun kapsamndayer almaz, bu ekilde olmaz kapsamlar, atf blmnde olur; ama, burada en azn-dan, ne demek, TSE 55 neyi kapsyor ki sorusuna cevap tekil etsin diye. Tpler,svlatrlm petrol gaz, LPG iin tanabilir, tekrar doldurulabilir, elikten kaynakl,tasarm ve imalat, yani TSE 55 bu standart, TSE 55 ile ilgili standarda uygun dolum

veya bo LPG tplerinin tpl tama aralaryla tanmasnda uygulanacak kurallarile dkme, tama, aralar zerine daimi olarak yerletirilen LPG tanklarnn yerle-tirme ve aralarla LPGnin tanmas kurallarn kapsar. Ancak, bu standart iinde


43/104

43


sv veya gaz halinde LPG bulunmayan, yani imal edilmi veya periyodik muayenesi,

deneyi, bakm veya tamiri sz konusu olan LPG tplerinin tanmasnda uygulanacakkurallar ile, demiryolu ve denizyoluyla yaplan LPG tamalarn kapsamamaktadr.

Peki, bununla ilgili standart yok mudur; illa ki vardr. TSE 1446da svlatrlmpetrol gaz LPG depolama kurallar, bu da depolama kurallarn kapsyormu.Bu standart, svlatrlm petrol gazlar, dkme veya TSE 55 standard ile TSE5306ya, 5306 da kullanmdaki LPG tplerinin muayene, deney, bakm ve tamirinikapsyormu, standartlarna uygun tplere doldurulmu halde depolanmas kuralla-rn kapsar, dier petrol rnleri ile svlatrlm doalgazlarn ve baka gazlarndepolanmas kurallarn kapsamaz.

1449 svlatrlm petrol gazlar doldurma ve boaltma kurallarn kapsar, denizaralarna dkme olarak doldurma boaltma kurallarn ve svlatrlm doalgazlagazlarla yaplan ilemleri kapsamaz.

11939 svlatrlm petrol gazlar, ikmal istasyonu, karayolu tatlar iin emniyetkurallar. Bu standart karayollar tatlar iin kurulmu ve kullanlacak olan LPG ikmalistasyonlar ile ilgili kurulu ve emniyet kurallarn kapsamaktadr.

12 820 akaryakt istasyonu emniyet kurallar, ok fazla konuulan, zerinde tart-lan, bununla ilgili olarak da kamu kurum ve kurulularnn dzenledii mevzuatlarlaher an uyum gstermesi gereken bir standart; buna paralel olarak sk toplant dayaplyor. Orada ne yaplabilir, ne yaplamaz, eksik ve aksaklklar nelerdir, sektrlebir araya gelinip bu organizasyonlar zaten TSE yapyor, orada grlp, ihtisasgruplarnn yeleri de oluyor, talepler gerekeleriyle beraber dile getiriliyor, olabilir-lii tartlp gnn artlarna uyarlanyor.

Bu standart da esas itibariyle karayolu tatlarna yakt ikmali yapan akaryakt istas-yonlaryla ilgili emniyet kurallarn kapsar; LPG, LNG veya svlatrlm doalgazistasyonlarn ise kapsamaz.

Bilindii zere, LPG tpleri ve aralarda kullanlan LPG tanklaryla ilgili standartlarauyulmas ilgili mevzuatlar gereince de zorunludur. imdi, zaten, standartla

tobb akaryakit lpg sec paneli

Documents