1. PANDUAN MENJAWAB SOALAN KESUSASTERAAN MELAYU SPM 2215/1 (BAHAGIAN PUISI) Oleh: MOHD SUKI HARUN SMK. DATO BIJI WANGSA, TUMPAT,KELANTAN.

2. Apakah yang seharusnya dikuasai untuk cemerlang mata pelajaran kes. Melayu. Faham kandungan sukatan Faham bentuk soalan Faham dan tahu teknik menjawab soalan 3. KANDUNGAN BAHAN KAJIAN 1. NOVEL DR LEMBAH KE PUNCAK 2;NOVEL JERIJI KASIH 2. TEKS SEUNTAI KASIH SECEBIS HARAPAN 3. MADU ILMU 4.ANAK GLOBAL 4. PUISI PUISI MODEN ( TEKS MADU ILMU & ANAK GLOBAL) SAJAK ( 22 +24 buah sajak ) PUISI TRADISIONAL ( SEUNTAI KASIH SECEBIS HARAPAN ) PANTUN SYAIR GURINDAM SELOKA 5. ASPEK KAJIAN PUISI 1.0 Menghuraikan definisi,jenis dan peranan puisi. 1.1 Menerangkan definisi puisi 1.2 Menerangkan jenis puisi 1.3 Membandingkan ciri pelbagai puisi 1.4 Menghuraikan peranan puisi 6. 2.0 MENERANGKAN BIODATA PENYAIR YANG DIKAJI 2.1 Menerangkan butir-butir peribadi penyair 2.2 Menerangkan latar belakang kepenyairan, sumbangan dan kejayaan penyair 7. 3.0 MENGHURAIKAN MAKSUD PUISI 3.1 Menerangkan maksud rangkap puisi yang dikaji. 3.2 Menjelaskan maksud rangkap puisi yang dikaji. 8. 4.0 MENGHURAIKAN TEMA DAN PERSOALAN YANG DIKAJI 4.1 Menerangkan definisi tema dan persoalan yang dikaji. 4.2 Menghuraikan persoalan dalam puisi yang dikaji. 4.3 Menghubungkaitkan antara persoalan dengan tema dalam puisi yang dikaji 9. 5.0 MENGANALISIS BENTUK PUISI 5.1 Menghuraikan bentuk puisi yang dikaji 5.2 Membandingkan bentuk pelbagai jenis puisi. 10. 6.0 MENGANALISIS GAYA BAHASA DALAM PUISI 6.1 Menerangkan definisi gaya bahasa dalam puisi. 6.2 Menerangkan diksi, dialek, bahasa asing, bahasa istana, bahasa akaid dan peribahasa dalam puisi. 6.3 Menganalisis unsur bahasa dalam puisi yang dikaji. 6.4 Menganalisis unsur bunyi dalam puisi yang dikaji. 11. 7.0 MENGHURAIKAN NADA DALAM PUISI 7.1 Menerangkan definisi nada 7.2 Menerangkan jenis nada 7.3 Menghuraikan nada dalam puisi yang dikaji. 7.4 Menghubungkaitkan nada dengan tema dalam puisi yang dikaji. 12. 8.0 MENGHURAIKAN NILAI KEMANUSIAAN DAN PENGAJARAN DALAM PUISI 8.1 Menerangkan definisi nilai kemanusiaan dan pengajaran dalam puisi. 8.2 Menghuraikan nilai kemanusiaan dan pengajaran dalam puisi yang dikaji. 8.3 Menghubungkaitkan nilai kemanusiaan dengan pengajaran dalam puisi yang dikaji. 13. 9.0 Menghasilkan dan mempersembahkan puisi 9.1 Menyenaraikan dan memilih idea daripada sumber yang pelbagai. 9.2 Mengemukakan idea dalam bentuk lakaran atau lisan 9.3 Menulis puisi menggunakan bahasa puitis. 9.4 Menetapkan bentuk puisi 9.5 Memurnikan puisi yang telah dihasilkan. 14. RUMUSAN-ASPEK KAJIAN 1. Definisi, jenis,ciri dan peranan sajak 2. Biodata pengarang 3. Maksud sajak 4. Tema dan persoalan sajak 5. Bentuk 6. Gaya bahasa 7. Nada 8. Nilai kemanusiaan dan pengajaran 9. Menghasilkan dan mempersembahkan karya. 15. PEMBAHAGIAN SOALAN BAHAGIAN SATU ( SOALAN STRUKTUR) BAHAGIAN DUA (SOALAN ESEI ) 16. Terbahagi kepada DUA bahagian: Bahagian 1 mempunyai 10 soalan berbentuk struktur.Jawab semua soalan BIL SOALAN NO SOALAN GENRE MARKAH 1 1 Puisi tradisional 4 2 2,3 Prosa tradisional 8 1 4 Puisi moden 4 2 5,6 Drama 8 2 7,8 Cerpen 8 2 9,10 novel 8 TOTAL:10 TOTAL:40 17. Bahagian 2 ( Esei ) Nota: Jawab satu soalan daripada setiap bahagian Genre Soalan Markah Bahagian A Puisi Tradisional &Prosa Tradisional 1 & 2 20 Bahagian B Puisi Moden & Drama 3 & 4 20 Bahagian C Cerpen & Novel 5 & 6 20 Bil. Soalan perlu dijawab 3 Jum. Markah 60 18. Tahun Tajuk Skop HPU/HPK 2002 Pantun dua kerat (sikap) Gurindam nasihat Jenis Perbezaan 1.0,1.2 1.3 2003 Pantun Empat Kerat (perpisahan) Jenis Ciri 1.0,1.2 1.3 2004 Gurindam dua belas(Fasal dua belas) Gaya Bahasa 6.2 2005 Pantun berkait Bentuk 5.1 2006 Pantun Lapan kerat Jenis Gambaran susun lapis masyarakat 1.0,1.2, 1.3 2007 Seloka Sikap Si Lalai Gaya Bahasa Pengulangan dan contoh 6.3 2008 Pantun Empat Kerat Mesej beserta contoh 8.2 ANALISIS SOALAN BAHAGIAN STRUKTUR (PUISI TRADISIONAL ) So No. 1 19. Puisi Moden So. No.4 Tahun Tajuk Skop HPU/HPK 2002 Laut Ilmu Gaya Bahasa Metafora 2003 Angan-angan Dengan Gurindam Tajuk Pengarang 2004 ASAS 50 Latar belakang Slogan 2005 Peta Bahasa Maksud Tema 2006 Taman Nusa Bangsa Maksud baris Nilai murni 2007 Keluh Kesah Bentuk 2008 Di Luar Negeri Maksud baris Nilai murni 20. Analisis Soalan SPM (2002-2008) Bahagian 2 No.1 ( Puisi tradisional ) Tahun Tajuk Skop Kajian HPU/ HPK 2002 Pantun Empat Kerat Unsur bahasa Latar 6.0,6.2,6.3 2003 Seloka Emak Si Randang Maksud Bentuk 3.0,3.1 5.0, 5.1 2004 Syair Pedoman Hidup Tema Pengajaran Cipta Syair 4.0 8.2 9.0,9.3 2005 Pantun Enam Kerat (Nasihat) Pantun Lapan kerat (Perantau) Bentuk Maksud 5.0,5.1 3.0,3.1 2006 Syair Singapura Terbakar Gaya bahasa Gambaran Masyarakat 6.2,6.3 ? 2007 Seloka Kehilangan Adat Melayu Ciri bentuk Sikap penyair Maksud rangkap 5.0 3.0,3.1 2008 Syair Raja Ditaati Rakyat Dikasihi Maksud Ciri Syair Cipta dua rangkap syair 3.0,3.1 1.0,1.3 9.0,9.3 21. No.3, Sajak Tahun Tajuk Skop 2002 Surat Kepada Ayah -Tema -Nilai Murni -Cipta sajak 2003 Kebahagian rumah tangga -Bentuk -Gaya Bahasa -Maksud 2004 Kebanjiran -Persoalan -Nada -Sikap 2005 Persembahan kepada Dol Said -Nada -Watak -Sikap 2006 Surat dari san Fransisco -Bentuk, Nilai murni -Cipta Sajak 2007 Bacalah Dalam Bahasamu -Persoalan -Unsur Bahasa -Perasaan Penyajak 2008 Tanah Kelahiran -Unsur Gaya Bahasa -Sikap Penyair 22. BENTUK-BENTUK SOALAN Kertas 1 Soalan jawapan ringkas Mengisi tempat kosong Mengisi carta pai/rajah/petak Petikan Aplikasi 23. Peraturan Pemarkahan Isi Fakta beserta huraian atau contoh -2m Fakta beserta huraian dan contoh -2m Fakta tanpa contoh -1m Contoh yang menggambarkan fakta -1m Fakta betul,contoh salah -1m Fakta salah contoh betul -0m Fakta salah,contoh salah -0 m 24. Peraturan Pemarkahan Gaya Bahasa Fakta betul, contoh betul -2m ( 1+1) Fakta betul contoh salah -1m Fakta salah, contoh betul -0 m 25. Cara menjawab Soalan struktur Jawab pada ruangan yang disediakan kertas soalan Mulai 2007 jawapan pada kertas yang disediakan. Ejaan dan tatabahasa mestilah lengkap dan betul Jawapan mestilah ringkas, tepat dan padat/Jawapan pendek Tulisan hendaklah kemas,jelas dan mudah dibaca Jawapan/Isi lebih daripada kehendak soalan 26. Peringatan ! Soalan berbentuk; Jelaskan Analisis Huraikan Bincangkan Setiap isi perlu disertakan contoh 27. Peringatan ! Soalan berbentuk; Nyatakan Berikan Galurkan Senaraikan Apakah Isi tidak perlu disertakan contoh Bahagian struktur kebanyakkan soalan berbentuk di atas. 28. Aspek yang disoal 1. Definisi, jenis,ciri ,bentuk dan peranan sajak 2. Biodata pengarang 3. Maksud sajak 4. Tema 6. persoalan sajak 7. Bentuk 8. Gaya bahasa (Jenis,unsur & Peranan ) 9. Nada 10. Sikap 11.Perasaan Penyajak 12. Unsur alam 13.Nilai kemanusiaan/moral/nilai murni/akhlak 14.Mesej/Amanat/Pengajaran/pesanan 15. Menghasilkan karya. 16.Pengertian Istilah/Konsep Sastera 29. Contoh Soalan Jenis/Bentuk Sastera/Genre SPM 2002 Puisi Tradisional So.1. Puisi A Puisi B Sudah gaharu cendana pula, Apabila banyak berkata-kata Sudah tahu bertanya pula, Di situ jalan masuk dusta. Paku dulang paku serpih, Apabila kita kurang siasat, Mengata orang dia yang lebih Itulah tanda pekerjaan hendak sesat. (a) Puisi A ialah .[ 1 markah ] Puisi B ialah .[ 1 markah ] (b) Berikan satu perbezaan antara puisi A dan Puisi B .[ 2 markah ] 30. SPM 2003. No.1, Dari mana hendak ke mana, Tinggi rumput dari padi; Hari mana bulan yang mana, Dapat kita berjumpa lagi. (Dipetik daripada Hati Terkenang Mulut Menyebut) (a) Apakah jenis puisi di atas? ..[1 markah ] (b) Nyatakan tiga ciri puisi tersebut. i. .. ii iii [3 markah] 31. SPM 2005, No. 1 Beriring dengan si burung helang, Bermain angin mencari ruang; Berani mati bertindih tulang, Itulah namanya hidup berjuang. Bermain angin mencari ruang, Mencecah sampai hujung pelangi; Itulah namanya hidup berjuang, Nama akan harum mewangi. (a) Apakah bentuk puisi di atas? .[1 markah] (b) Mengapakah anda menyatakan bentuk di atas sedemikian?Berikan contoh. .. [3 markah] * Bentuk/Jenis adalah sama. 32. Skema jawapan bentuk/jenis puisi Jumlah baris serangkap Jumlah perkataan sebaris Jumlah suku kata sebaris Rima akhir Pembayang dan maksud Kesimpulan bentuk 33. Soalan konsep sastera No.4 , 2002 Buku adalah laut ilmu terokalah teroka alur muaranya luas terbuka ( Dipetik daripada sajak laut ilmu oleh J.M Aziz dalam Bacalah Dalam Bahasamu) (a)Apakah maksud metafora? .( 2 Markah) (b)Berikan satu contoh metafora dalam petikan di atas ( 2 markah ) 34. No.1, 2007 Seloka Sikap Si Lalai Sikap Si Lalai, biarkan, biarkan..! Ada rumah tidak dijaga, Ada anak tidak dilatih, Ada ternakan tidak dibela, Ada kebun tidak ditanam, Ada cerdik tiada selidik, Ada belajar kepalang ajar, Ada mengaji tiada mengkaji, Ada masa tiada kuasa, Ada kuat tidak buat, Biarkan, biarkan! Si Lalai tidak mungkin maju, Dia terus begitu, Kerana sikapnya itu. ( Dipetik daripada Hati Terkenang Mulut Menyebut) Dalam puisi di atas terdapat beberapa unsur gaya bahasa pengulangan. Berikan dua unsur gaya bahasa pengulangan tersebut berserta contoh. ( 4 markah ) 35. Sejarah Ringkas Puisi No.4,2003 Bangkitlah bangkit mengapa tidur lama sangat di mana dapat mencari negeri yang sekaya negeri kita bangkitlah bangkit! timah dimasak sudahlah hangat mengapa dibiarkan bangsa lain mengambil bijih kita? (Dipetik daripada Bacalah Dalam Bahasamu, jilid A) Petikan di atas merupakan sedutan daripada puisi terawal dalam pertumbuhan puisi Melayu moden di Tanah Melayu. (a)Tajuk puisi tersebut ialah . ( 2 markah ) (b)Pengarangnya ialah . ( 2 markah ) 2004,No.4 Nama penuh ASAS 50 (2 markah) Apakah slogan Asas 50 (2 markah ) 36. TEMA &PERSOALAN Tidak begitu popular. Hanya satu soalan pernah disoal 2004,No.4. Petikan sajak peta bahasa. (b) Apakah tema puisi di atas. ( 2 markah) Calun hanya perlu menyatakan temanya sahaja tanpa perlu membuat huraian. Contoh jawapan. Tema sajak di atas ialah perkembangan bahasa/kecintaan terhadap bahasa Melayu. 37. BENTUK SOALAN KERTAS 2 ( ESEI) Berdasarkan petikan puisi 38. ASPEK YANG DISOAL 1. Definisi, jenis,ciri dan peranan puisi 2. Maksud puisi 3. Tema dan persoalan puisi 4. Bentuk/Ciri 5. Gaya bahasa 6. Nada / Perasaan penyajak/Sikap penyajak 7. Nilai kemanusiaan dan pengajaran 8. Menghasilkan karya. * Aspek perasaan penyajak & sikap penyajak sering ditanya walaupun dalam HSP tidak dinyatakan dengan jelas. 39. SOALAN JENIS PUISI Soalan jenis puisi biasanya ditanya pada bahagian struktur. 40. SOALAN MAKSUD Sering ditanya 2003- Maksud sajak rangkap lima ( 4 markah ) 2005- Maksud pantun ( 10 markah ) 2007- Maksud R3,R4,R5 Seloka (6 markah) 41. Maksud sajak Semakin kurenung Kebahagiaan itu membeku tapi ia berkata-kata pada penerimaan segala tiba dalam kesederhanaan dan takwa Huraikan maksud sajak (R5) ( 4 markah ) Contoh jawapan Penyajak/penyair berfikir/merenung/meneliti/mengkaji/meneliti kebahagiaan. (1m)Penyajak mendapati kebahagian itu semakin hilang/pudar/lenyap/tiada/musnah.(1m) Kebahagiaan itu bergantung kepada diri masing-masing/tafsiran individu.(1m) Kebahagiaan itu akan tiba/dinikmati jika kita bersederhana/menerima seadanya.(1m) dan bertakwa kepada Allah s.w.t.(1m) Latih pelajar untuk mencari istilah lain untuk perkataan dalam sajak. Salin sajak tidak diterima. 42. 1. TEMA & PERSOALAN Mesti ada dua langkah penting; i. Nyatakan tema/persoalan ii. Keterangan/pernyataan/contoh dari sajak/puisi 2003,No3.- Sajak Surat Kepada Ayah (a) Nyatakan tema sajak di atas. Contoh jawapan Sajak di atas bertemakan kasih sayang anak kepada keluarga. (2m) Seorang anak yang belajar di asrama menulis surat kepada ayahnya dan berjanji akan mematuhi nasihat ayahnya (2m) 43. Soalan Bentuk Puisi Tahun 2003 No.1- Bezakan bentuk seloka dengan syair ( 8 markah ) No.3- Huraikan bentuk sajak kebahagiaan rumahtangga (6 markah ) Tahun 2005 No.1- Bandingkan bentuk pantun enam kerat dengan pantun lapan kerat. (10 m) Tahun 2006 No.3- Sajak Surat Dari San Francisco- Huraikan bentuk sajak dari segi bilangan baris, bilangan perkataan, rima. ( 6 markah ) Tahun 2007 No.1- Seloka Kehilangan Adat Melayu- Jelaskan empat ciri bentuk seloka . (8 markah) 44. BENTUK SAJAK Tan Sri P. Ramli Berjiwa Seni Pengarah Sangat Rajin Kerja. 45. TAN SRI TAJUK SAJAK & PENULISNYA P. RAMLI PENYUSUNAN RANGKAP BERJIWA JENIS PUISI SENI JUMLAH SEMUA RANGKAP PENGARAH BIL. PERKATAAN SEBARIS SANGAT SUKU KATA SEBARIS RAJIN RIMA PUISI KERJA KESIMPULAN BENTUK PUISI 46. Contoh Jawapan Jelaskan empat ciri bentuk seloka Kehilangan Adat Melayu Contoh Jawapan Seloka di atas ditulis dalam bentuk rangkap iaitu mempunyai lima rangkap. Bilangan baris setiap rangkap tidak sama banyak iaitu diantara dua baris hingga empat baris serangkap.Bilangan perkataan sebaris tidak sama banyak iaitu diantara satu hingga enam perkataan.Bilangan suku kata dalam baris tidak sama iaitu diantara empat hingga empat belas suku kata. Rima akhir seloka bebas iaitu R1 aa, R2aaaa, R3 aaaa, R4 abb, R5 abc. Kesimpulanya seloka di atas berbentuk 47. Gaya Bahasa Puisi Amat penting Hampir setiap tahun disoal Unsur keindahan bahasa juga merujuk gaya bahasa. 48. S SINKOF SIMILE Simbolisme KEPENDEKAN KATA Bah. Perbandingan menggunakan seperti, umpama, laksana dll Bahasa perlambangan I Inversi Ironi Bahasa terbalik Kata bermaksud lain dari yang sebenarnya P Personifikasi Paradoks Perbandingan terus Pemberian sifat manusia kpd objek bukan hidup Pertentangan isi dgn. Kenyataan tetapi sebenarnya betul Perbandingan dibuat terus guna kata adalah E Epifora Perulangan diksi yg. Berurutan pada akhir baris R Responsi Perulangan diksi di tengah baris berturutan baris. M Metafora Bahasa kiasan. Gabungan kata abstrak dan konkrit U Ulangan diksi Ulangan diksi Perkataan berulang kali ditulis dlm sajak Sebaris rangkai kata berulang kali ditulis D Diksi indah Diksi ganda Diksi asing Diksi lama/Istana Dialog Sebaris rangkai kata yg. Indah Perkataan berganda Kata asing seperti Bah. Inggeris/Arab Ayat lama/Bahasa Istana Bahasa pertuturan sekurang-kurangnya dua orang. A Anafora Ayat pendek/Panjang Asonansi Aliterasi Perulangan diksi berturut di awal baris puisi Ayat yg. Sangat pendek/sangat panjang Pengulangan bunyi vokal dalam baris puisi Pengulangan bunyi konsonan dalam baris puisi H Hybrid Hiperbola Dua kata digabungkan cth kotateguh Perbandingan melampau cth. Kita titis air mata darah. 49. GAYA BAHASA PUISI PASTI ADA Amat Mudah/Senang Diksi Indah/Menarik/Berkesan Ungkapan Puitis Asonansi Aliterasi 50. GAYA BAHASA PUISI BOLEH JADI ADA- SENANG Anafora Epifora Hybrid Kata Ganda Perulangan Kata Responsif Simile Sinkof 51. GAYA BAHASA PUISI BOLEH JADI TIADA Mulanya susah tetapi kemudian senang. Hyperbola Inversi Metafora Paradoks Personifikasi Simbol 52. Soalan Gaya Bahasa Puisi 2002,No.1. Pantun Empat Kerat Budi (b) Analisis keindahan bahasa pantun di atas ( 10 markah ) 2003,No.3- Sajak Kebahagiaan Rumah Tangga (b) Huraikan sajak ini dari segi gaya bahasa ( 10 markah ) 2006, No.1. Syair Singapura terbakar (a) Nyatakan enam unsur gaya bahasa. Bagi setiap unsur,berikan contoh yang sesuai. ( 12 markah) 2007, No.3-Sajak Bacalah Dalam Bahasamu (b) Analisis lima unsur gaya bahasa sajak tersebut (10 markah ) 2008, No.3- Sajak Tanah Kelahiran (a) Huraikan enam unsur gaya bahasa sajak ini. (12 markah ) 53. Gaya Bahasa- Contoh Jawapan SPM 2007- Sajak Bacalah Dalam Bahasamu. (b) Analisis lima unsur gaya bahasa sajak tersebut. ( 10 markah ) Contoh Jawapan Gaya bahasa sajak di atas ialah terdapat pengunaan diksi yang tepat atau sesuai seperti wira,dan saga.(2m) Unsur bahasa kedua ialah asonansi contoh meredah tetapi tidak rendah diri iaitu pengulangan vokal e. (2m)Unsur bahasa ketiga ialah aliterasi contohnya gunung-ganang jadi danau iaitu pengulangan konsonan n.(2m) Terdapat juga unsur bahasa kata ganda contohnya gunung- ganang. (2m)Unsur bahasa seterusnya ialah sinkof iaitu tak dan ku. (2m) Unsur bahasa seterusnya ialah anafora, contohnya kita dan negaraku.(2m) Terdapat juga unsur bahasa pengulangan kata dalam baris contohnya perkataan mimpi.(2m)Unsur bahasa seterusnya ialah responsif contohnya perkataan jadi. (2m) Terdapat juga unsur bahasa perbandingan terus, contohnya negaraku adalah mimpi yang indah.(2m) 54. UNSUR BUNYI A Asonansi-Bunyi Vokal (a,i,e,o,u ) J Jeda A Aliterasi- Bunyi Konsonan R Rima akhir 55. NADA Bunyi yang tertentu tinggi rendahnya -Kamus Dewan. Bunyi suara yang melahirkan atau membayangkan sesuatu perasaan atau sikap 56. JENIS-JENIS NADA PATRIOTIK MELANKOLIK ROMANTIK SINIS PROTES Marah, sedih, gembira dll bukan nada tetapi perasaan/sikap. 57. Contoh Soalan Nada SPM 2004 Sajak Kebanjiran (b) Jelaskan nada sajak ini ( 4 markah ) - Sinis ( melalui sikap penyajak yang menyindir golongan mewah yang tidak peduli golongan daif. - Melankolik ( melalui perasaan penyajak yang sedih dan hiba melihat nasib penduduk setinggang yang menghadapi masalah banjir. SPM 2005 Sajak Persembahan Kepada Dol Said Pahlawan Naning (a) Nyatakan nada sajak di atas ( 4 markah ) - Melankolik - Patriotik 58. Perasaan SPM 2007 Sajak Bacalah Dalam Bahasamu (c) Jelaskan dua perasaan penyajak yang tergambar dalam sajak di atas ( 4 markah ) - Bangga cth, -Insaf cth, -yakin cth, -gembira cth, -cinta akan negara cth.., 59. Sikap SPM 2004 Sajak Kebanjiran (c) Nyatakan sikap penyajak ( 8 markah ) - Perihatin , Simpati, Kecewa, Belas kasihan, Marah SPM 2005 Sajak Persembahan Kepada Dol Said Pahlawan Naning (c) Jelaskan sikap penyajak ( 10 markah ) - Redha/menerima takdir, Mengenang budi, Menghargai pejuang, Kecewa, Bangga kepada tanah air, Berani SPM 2007 Seloka Kehilangan Adat Melayu (b) Bincangkan tiga sikap penyair dalam seloka ini. ( 6 markah ) - Kesal/kecewa cth.., sedih cth, menyindir cth,bertawakal/pasrah cth SPM 2008 Sajak Tanah Kelahiran (b) Jelaskan empat sikap penyajak ( 8 markah ) - Rindu akan tanah air cth,romantis cth, mengasihani tanah air cth..,yakin diri cth, 60. Nilai hanya melibatkan unsur-unsur yang positif/baik ( nilai kemanusiaan, murni,moral, akhlak ) Terdapat juga nilai kemasyarakat dan nilai kebudayaan; Nilai kemanusiaan aspek manusia yang positif Nilai budaya melibatkan rupa bentuk budaya yang positif Nilai masyarakat semua perkara positif yg. Dilakukan anggota masyarakat Nilai-Nilai ( 6 8 Markah) Setiap nilai perlulah disertakan contoh. Jawapan tanpa contoh tiada markah diberi 61. Contoh soalan SPM 2002 Sajak Surat Kepada Ayah (a) Jelaskan nilai murni yang terdapat dalam sajak tersebut ( 8 markah ) SPM 2006 Sajak Surat Dari San Francisco (b) Jelaskan tiga nilai murni yang dapat anda perolehi daripada sajak ini. Bagi setiap nilai murni, berikan satu contoh yang sesuai. (6 markah) Contoh jawapan Nilai murni yang pertama ialah mencintai tanah air contohnya tanah air tercinta. (1+1) Nilai muni yang kedua ialah kesetiaan contohnya Rindu kasih tak kunjung padam.(1+1)Nilai murni ketiga ialah keinsafan contohnya Keindahan negara sendiri.(1+1) Nilai murni terakhir ialah keyakinan contohnya Aku akan kembali (1+1) 62. Hendaklah dalam bentuk yang membawa kebaikan. Cth hendaklah, mestilah.dll Atau dalam bentuk tegahan, Cth; Janganlah, usahlah.., jauhilahdll Pengajaran tidak perlu diberi contoh melainkan diminta. Contoh soalan a) 2004,No.1-Syair Pedoman Hidup (b) Nyatakan pengajaran-pengajaran yang terdapat dalam syair di atas. ( 6 markah) Contoh Jawapan Pengajaran yang pertama ialah kita hendaklah berani dalam menempuh rintangan dalam hidup.Pengajaran kedua ialah kita hendaklah berdoa kepada Allah untuk mencapai apa yang dihajati. Pengajaran yang ketiga ialah kita hendaklah bersunguh-sungguh berusaha untuk mencapai apa yang dihajati.Pengajaran seterusnya ialah kita janganlah leka walaupun hampir mencapai kejayaan. PENGAJARAN/MESEJ/AMANAT/IKTIBAR (6-10 MARKAH) 63. Soalan Menghasilkan karya Agak mudah untuk mendapatkan markah 2002,No3. Ciptakan sebuah sajak bertemakan kasih sayang terhadap keluarga (8m) 2006,No3. Cipta sebuah sajak bertemakan cinta akan tanah air. ( 8markah) Jawapan calun akan dinilai dari segi Tema -2 markah Bentuk sajak -2 markah Gaya bahasa -2 markah Kreativiti -2 markah