Isi Kandungan

1.0 Pengenalan Dialek Daerah dan Sosial

1.1 Dialek Daerah

1.2 Dialek Sosial

2.0 Matlamat dan Pelaksanaan Sebutan Baku Bahasa Melayu di Malaysia

3.0 Fonetik dan Fonologi Dalam Bahasa Melayu Baku

4.0 Simbol Fonetik Dalam Bahasa Melayu

5.0 Transkripsi Bahan Rakaman

6.0 Transkripsi Dialek Kelantan

7.0 Transkripsi Bahasa Baku

8.0 Refleksi Kendiri

9.0 Lampiran

10.0 Bibliografi

1.0 Pengenalan Dialek Daerah dan Sosial

Dialek merupakan variasi daripada satu bahasa tertentu yang dituturkan

oleh sekumpulan penutur dalam sesebuah komuniti bahasa. Dialek memiliki

bentuk yang tertentu, serta dituturkan dalam sesuatu kawasan yang tertentu atau

dalam suatu kumpulan penutur yang tertentu. Keadaannya seakan berbeza

daripada bentuk bahasa yang standart dari segi sebutan, perbendaharaan kata

dan tatabahasa. Walaupunbegitu, perbezaan itu tidak besar sehingga ia boleh

dianggap sebagai suatu bahasa.

Dialek terbahagi kepada dua bahagian, iaitu dialek daerah dan dialek

sosial. Halliday(1968) telah menjelaskan bahawa jenis bahasa berdasarkan dua

aspek, iaitu aspek penggunaandan pengguna. Pendekatan yang dilakukan

dengan menekankan penggunaan, lebih dikenali dengan sifat sosial manakala

pendekatan yang mementingkan pengguna dikatakan berdasarkan daerah

tertentu. Melalui pendekatan yang dilakukan ini, Halliday telah menghasilkan dua

bahagian atau jenis bahasa, iaitu dialek bagi pendekatan daerah dan laras atau

dialek sosial bagi pendekatan yang memiliki sifat sosial. Rajah 1 di bawh akan

menjelaskan kenyataan ini:

Rajah 1

Bahasa

Pengguna (dialek *berdasarkan

daerah*)

Penggunaan (laras/dialek

sosial*berdasarkan fakta sosial*)

1.1 Dialek Daerah

Perbezan dapat dilihat melalui satu dialek dengan dialek yang lain. Dalam

satu daerah yang luas, pendekatan dialek-dialek ini biasanya memiliki lebih

banyak persamaannya daripada yang terletak berjauhan. Dapat dilihat juga

perbezaan yang besar sehingga sukar bagi penutur untuk memahami

sesuatu dialek yang dituturkan antara satu sama lain, terutamanya bagi

dialek Kelantan dan Johor.

Perbezaan dialek ini berlaku adalah disebabkan oleh faktor-faktor yang

wujud iaitu keadaan geografi, persekitaran pergaulan, dan faktor politik.

Faktor keadaan geografi dapat didefinisikan sebagai sesuatu selaan yang

mengganggu suatu dialek. Selaan yang dikatakan membawa maksud ciri-ciri

fotografi seperti prairan, bukit, gunung dan sebagainya. Bagi kawasan

Semenanjung Malaysia merupakan kawasan bahasa Melayu yang pada

amnya memperlihatkan kawasan-kawasan dialek Mleayu yang saling

berkatan antara satu sama lain. Terdapat juga pada tempat-tempat tertentu

yang memiliki kawasan selaan yang ditempati oleh bahasa-bahasa orang asli

dan ini kebanyakkannya terdapat dala kwasan pedalaman.

Manakala melalui faktor persekitaran pergaulan pula, mungkin seseorang

itu memiliki asas yang berbeza dengan dialek pertuturan di persekitaran

geografinya kerana ia ditentukan oleh faktor pergaulan sahaja. Contohnya,

dapat dilihat apabila seseorang itu menuturkan dialek Kelantan dan bukan

dialek Kedah yang menjadi dialek asas penutur itu disebabkan oleh

persekitaran kekeluargaan dan pergaulannya. Bagi faktor politik pula ia telah

membahagi-bahagikan negara ini kepada unit-unit politik kepada yang lebih

kecil sehingga terjadinya negeri Terengganu, Johor, Kelantan, Pahang,

Selangor, Kedah, Pulau Pinang, Perlis, Negeri Sembilan, dan Melaka.

Perkara ini secara tidak langsung telah menyebabkan berlakunya

pertumbuhan dialek-dialek tempatan.

Kewujudan dialek-dialek tempatan di kawasan Semenanjung Malaysia

sebenarnya merupakan kepelbagaian daripada bahasa Melayu. Malah,

dalam satu-satu dialek tempatan, sebenarnya ia memiliki ideolak, iaitu

kelainan dari segi pengucapan yang disebabkan oleh perbezaan individu dan

kelainan stilistik. Hal ini berlaku kerana terdapat perbezaan konteks.

Kesemua kelainan yang berlaku ini disebiut dialek tetapi penuturnya masih

dapat memahami pertuturan yang berlaku antara satu sama lain.

1.2 Dialek Sosial

Dialek sosial juga disebut sebagai “register” atau “laras bahasa”, iaitu

variasi bahasa yang berkaitan dengan penggunaan bahasa berkenaan. Variasi-

variasi yang dipilih dalam laras bahasa digunakan di dalam situasi-situasi

tertentu dalam kehidupan seharian. Terdapat beberapa aspek yang

mempengaruhi pemilihan dan penggunaan sesuatu dilek sosial iaitu hubungan

sosial dan peribadi, gangguan, latar belakang keluarga dan tempat tinggal,

fungsi-fungsi sosial perlakuan bahasa, bahan yang diperkatakan, aspek-aspek

linguistik, taraf pendidikan, kedudukan sosial, cara penyampaian,dan sikap

penutur.

2.0 Matlamat dan Pelaksanaan Sebutan Baku Bahasa Melayu di Malaysia

2.1 Latar Belakang

Bahasa Melayu baku merupakan bahasa Melayu yang sempurna dari

segi penggunaan aspek-aspek bahasanya iaitu betul tatabahasnya, betul

ejaannya, betul istilahnya, penggunaan katanya, sebutannya dan bahasanya.

Maklumat yang termuat dalam Pedoman Umum Sebutan Baku Bahasa

Melayu ini berdasarkan kepada dokumen-dokumen pedoman sebutan baku

bahasa Melayu yang telah diterbitkan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka,

khususnya daripada terbitan-terbitan yang berikut :

i. Pedoman Umum Sebutan Baku Bahasa Melayu, Dewan Bahasa

Dan Pustaka, 1998.

ii. Pedoman Umum Sebutan Baku Bahasa Melayu, Dewan Bahasa

Dan Pustaka, 1994.

iii. Daftar Umum Sebutan Baku Bahasa Melayu, Dewan Bahasa Dan

Pustaka, 1991.

Perancangan mengenai pembakuan sebutan bahasa Melayu menjadi

salah satu objektif Dewan Bahasa dan Pustaka, iaitu yang telah termaktub

dalam Akta Dewan Bahasa dan Pustaka 1959 ( Disemak 1978; Pindaan

dan Peluasan 1995). Terdapat beberapa objektif yang dicatatkan sebagai

tujuan-tujuan Lembaga Pengelola DBP mengenai perkara ini iaitu “ untuk

membakukan ejaan dan sebutan, dan membentuk istilah-istilah yang

sesuai dalam bahasa kebagsaan;”

2.2 Matlamat Pembakuan Sebutan Bahasa Melayu.

Matlamat pembakuan sebutan dalam bahasa Melayu adalah untuk tujuan

penyeragaman. Secara khususnya, ia bertujuan :

i. Untuk meningkatkan kecekapan berbahasa Melayu baku di

kalangan semua pengguna bahasa Melayu.

ii. Untuk memantapkan struktur dalaman dan sistem bahasa Melayu,

iaitu supaya sistem sebutan menjadi mantap dan baku sejajar

dengan pemantapan dan pembakuan tatabahasa, laras bahasa,

sistem ejaan dan kosa kata.

iii. Untuk mewujudkan satu kepelbagaian sebutan baku dalam bahasa

Melayu yang dapat digunakan dalam situasi rasmi.

iv. Secara khususnya, ia adalah bertujuan untuk mengurangkan

penggunaan pelbagai variasi dan gaya sebutan serta

menghindarkan penggunaa dialek setempat dalam pembelajaran

dan pengajaran di peringkat sekolah.

2.3 Masalah Sebutan

Kekangan sebutan disifatkan sebagai kekangan yang merumitkan. Oleh

itu, perancangan dalam pembakuannya di Malaysia dilaksanakan selepas

memantapkan aspek-aspek bahasa yang lain. Beberapa kegiatan yang

diperturunkan adalah :

i. Kegiatan kajian mengenai sistem fonologi dialek dan

bahasa Melayu yang diadakan sejak tahun 1980-an lagi.

Beberapa bengkel diadakan sehingga akhir tahun 1987.

ii. Perumusan mengenai pedoman sebutan baku bahasa

Melayu dibuat oleh Jawatankuasa Teknikal antara DBP

dengan Pusat Perkembangan Kurikulum, PLM, Kementerian

Pendidikan Malaysia dan pakar-pakar bahasa sekitar tahun

1987.

iii. Mengadakan penyelidikan melalui beberapa seminar dan

bengkel sejak awal Rancangan Malaysia Keempat 1981.

iv. Siri bengkel sebutan baku 1987 antara Persatuan Linguistik

Malaysia dan DBP, Kementerian Pendidikan Malaysia serta

pakar-pakar bahasa.

Penggunaan sebutan baku di sector pendidikan di Malaysia telah

dilaksanakan pada dua penggal tahun 1988. Ia dilaksanakan berdasarkan

arahan “ Pekeliling Ikhtisas Bil. II/ 1988: Pelaksanaan Sebutan Baku Ejaan

Rumi Bahasa Malaysia di Sekolah-sekolah” yang bertarikh pada 2 April 1988

yang dikeluarkan oleh Pengarah Bahagian Sekolah-Sekolah, Kementerian

Pendidikan Malaysia. Selain itu, pelaksanaan mengenai sebutan baku

bahasa Melayu di seluruh negara memerlukan masa yang lama. Punca

utama ialah kebiasaan sebutan lama yang sukar hendak diubah kepada

sistem baharu.

2.4 Sebutan Baku

Merujuk buku Pedoman Umum Sebutan Baku Bahasa Melayu 1996: 46

telah mentakrifkan sebutan baku sebagai sebutan yang digunakan dalam

situasi rasmi. Segala urusan yang ditakrifkan sebagai rasmi termasuklah:

i. Siaran melalui media elektronik seperti pembacaan berita, ulasan,

dan pengacaraan sesuatu majlis.

ii. Ucapan pada khalayak ramai seperti pidato, ceramah, perbahasan,

kuliah dan pengumuman.

iii. Pengajaran dan pembelajaran formal di institusi pendidikan oleh

[pegawai pensyarah, pelajar dan guru.

iv. Komunikasi rasmi dan perbincangan di sector awam, seperti

mesyuarat rasmi, temu duga ucapan dalam upacara rasmi dan

wawancara.

2.5 Dasar Sebutan Baku

Penetapan dasar umum sebutan baku bagi kata bahasa Melayu perlulah

berdasarkan ejaan, iaitu penyukuan kata dan sebutan menurut

pelambangan huruf, serta fungsinya dalam ayat. Sebagai garis panduan

umum tentang sebutan baku bahasa Melayu , perhatian perlu diberikan

kepada ciri-ciri sebutan yang berikut :

i. Sebutan Kata : Sebutan kata hendaklah berdasarkan ejaan secara

keseluruhan dan juga berdasarkan bentuk kata, sama ada kata

dasar atau kata terbitan.

ii. Sebutan Huruf : Pada asasnya, setiap huruf dalam ejaan Rumi

hendaklah dilafazkan dengan jelas menurt nilai bunyi bahasa

Melayu yang dilambangkannya.

iii. Intonansi : Ialah nada suara yang turun naik atau tinggi rendahnya

sewaktu berbicara, dan hendaklah berdasarkan bentuk ayat atau

kalimat dan jenis dalam bahasa Melayu serta keprihatinan keadaan

yang berkenaan.

3.0 Fonetik dan Fonologi Dalam Bahasa Melayu Baku

Fonologi telah didefinisikan sebagai satu cabang ilmu bahasa yang

mengkaji bunyi bahasa sesuatu bahasa dan fungsinya dalam sistem bunyi

bahasa tersebut. Bunyi bahasa telah disusun mengikut sistem dan bidang

fonologi bertujuan untuk menganalisis penggunaan sistem ini. Pembahagian

dalam bidang fonologi terbahagi kepada dua cabang iaitu fonemik dan fonetik.

Bidang fonetik ialah bidang yang mengkaji bunyi-bunyi yang dihasilkan oleh

manusia serta memberi lambang kepada bunyi-bunyi tersebut. Pengkajian

fonetik terbahagi kepada tiga cabang iaitu fonetik akustik, fonetik pendengaran

dan fonetik artikulasi.

3.1 Konsep Bunyi

Melalui bidang fonologi, antara aspek yang mendapat perhatian utama

ialah konsep bunyi, sistem tulisan dan suku kata. Menggunakan alat-alat

ujaran, manusia menghasilkan bunyi. Melalui keadaan udara yang

terkeluar dari paru-paru menerusi alat-alat ujaran telah menghasilkan

bunyi-bunyi. Contohnya, bersin, batuk dan berdehem hanya bunyi

semata-mata dan tidak dikenali sebagai bunyi bahasa. Bunyi-bunyi yang

dihasilkan untuk tujuan pertuturan dikenali sebagai bunyi bahasa. Dalam

pertuturan, manusia cuba untuk menghasilkan bunyi yang bermakna.

Bunyi yang dikeluarkan dalam bentuk ujaran itu berlaku secara berterusan

iaitu berentetan. Tetapi, bagi tujuan kajian, bunyi-bunyi tersebut dianggap

terpisah menjadi unit-unit kecil yang dikenali sebagai bunyi penggalan

atau fon, contohnya bunyi [p], [a], dan [w].

3.2 Sistem Bunyi Bahasa Melayu

Bahasa Melayu mempunyai sistem bunyi yang tersendiri dan untuk

menguasai kemahiran bertutur dalam bahasa Melayu dengan baik dan

berkesan, seseorang pengguna bahasa perlulah mempunyai

pengetahuan yang mendalam tentangnya. Kajian bunyi lazimnya

terbahagi kepada dua bidang, iaitu fonetik dan fonologi. Fonetik mengkaji

bunyi bahasa dari segi penyebutan dan pendengaran atau sifatnya.

Fonologi pula mengkaji bunyi-bunyi yang berfungsi  dalam sesuatu

bahasa.

3.3 Alat Pertuturan dan Bunyinya.

1. Bibir atas 11. Tengah lidah

2. Bibir bawah 12. Belakang lidah

3. Gigi atas 13. Akar lidah

4. Gigi bawah 14. Epiglotis

5. Gusi 15. Pita suara

6. Lelangit keras 16. Rongga tekak

7. Lelangit lembut 17. Rongga Hidung

8. Anak tekak 18. Rongga mulut

9. Hujung lidah 19. Rahang

10. Hadapan lidah 20. Tenggorok

3.4 FUNGSI ALAT PERTUTURAN 

Lidah

Lidah ialah alat artikulasi yang terpenting dan paling aktif dalam

pengeluaran bunyi bahasa. Lidah terbahagi kepada  empat bahagian, iaitu

hujung lidah, tengah lidah, hadapan lidah, dan  belakang lidah.

Pembahagian ini membolehkan lidah membuat deskripsi pelbagai jenis

penghasilan bunyi. Bahagian hadapan lidah, tengah lidah dan belakang

lidah penting dalam pengeluaran bunyi-bunyi vokal, iaitu bunyi vokal

hadapan, tengah dan belakang. Hujung lidah merupakan bahagian paling

aktif dan boleh digerakkan ke mana-mana bahagian mulut untuk membuat

penyekatan.  

Gigi 

Gigi juga berperanan dalam penghasilan bunyi bahasa tetapi peranannya

tidaklah aktif. Kedudukannya yang statik dan sentiasa digunakan sebagai

penampan aliran udara dalam penghasilan bunyi. Penampan aliran udara

inilah yang menghasilkan bunyi. 

Bibir 

Bibir adalah alat artikulasi yang terletak pada bahagian luar rongga mulut.

Bibir terdiri daripada otot-otot kenyal yang boleh dihamparkan dan

dibundarkan dan berperanan  mengeluarkan bunyi yang berbagai-bagai.

Bibir juga menjadi sempadan paling luar daripada rongga mulut. Bibir juga

berfungsi membuat sekatan kepada udara yang keluar daripada rongga

mulut. 

Gusi

Gusi merupakan bahagian yang embung dan menurun dari gigi ke

bahagian dalam rongga mulut. Organ ini digunakan sebagai daerah

sebutan dengan bantuan hujung lidah yang berfungsi membuat

penyekatan. 

Lelangit 

Lelangit dapat dibahagikan kepada dua bahagian, iaitu lelangit keras dan

lelangit lembut.  Lelangit lembut menganjur dari sempadan lelangit keras

hingga ke akhir rongga mulut. Lelangit keras bermula dari sempadan gusi

di bahagian hadapan atas rongga mulut dapat diturunnaikkan untuk

menutup atau membuka saluran rongga tekak terus ke rongga hidung.

Apabila dinaikkan, rongga mulut akan terbuka dan udara akan keluar

melalui rongga mulut dan apabila diturunkkan, rongga mulut akan tertutup

dan udara terpaksa keluar melalui rongga hidung.  

Rongga Hidung 

Terletak di atas rongga mulut yang dipisahkan oleh lelangit. Rongga

hidung boleh dibuka atau ditutup, bergantung kepada keadaan sama ada

anak tekak dan lelangit lembut dinaikkan atau tidak.

Pita Suara

Pita suara terletak dalam ruang tenggorok (halkum) dan amat penting

dalam penghasilan bunyi. Proses pengeluaran suara berlaku dengan cara

memperluas dan mempersempit lubang yang terdapat di antara dua

keping selaput nipis berkenaan.

 

3.5 JENIS-JENIS BUNYI

Bunyi Vokal 

Bunyi vokal terhasil apabila udara keluar daripada rongga mulut tidak

mengalami sekatan atau himpitan.  Bunyi vokal juga dipengaruhi oleh 

pengaruh lidah, keadaan rongga mulut dan bentuk bibir.  Kedudukan

vokal-vokal dapat dilihat seperti berikut:

3.6 PENGHASILAN BUNYI VOKAL 

3.6.1 Vokal Depan

Vokal depan ialah bunyi vokal yang mana lidah

ditempatkan di hadapan sekali

dalam mulut tanpa

mengahsilkan penjerutan yang akan

menghasilkan konsonan. Terbahagi

kepada empat bahagian fon

vokal hadapan.

vokal depan luas [a]

vokal depan separuh luas

[ ]

vokal depan sempit [i]

vokal depan separuh sempit

[e]

3.6.2 Vokal Belakang

Vokal Belakang Luas [ ]

Vokal Belakang Separuh Luas [ ]

Vokal Belakang Sempit [u]

Vokal Belakang Separuh Sempit [o]

Vokal belakang ialah sejenis bunyi vokal yang mana lidah ditempatkan di belakang sekali dalam

mulut tanpa menghasilkan penjerutan yang akan

menghasilkan konsonan. Vokal Belakang terbahagi kepada empat bahagian.

Vokal Depan Sempit   (i) 

Untuk mengeluarkan bunyi vokal ini, depan lidah dinaikkan hingga hampir

menyentuh lelangit keras, sementara hujung lidah didekatkan pada gusi.

Lelangit lembut diangkat untuk menutup rongga hidung. Udara dari paru-

paru melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara tanpa sekatan,

halangan atau himpitan yang boleh menyebabkan geseran kedengaran.

Bibir berada dalam keadaan terhampat. 

Contoh: bilik, titik, ipar, jari, cari 

Vokal Depan Separuh Sempit  (e) 

    Untuk menghasilkan bunyi ini depan lidah dinaikkan, tetapi tidaklah

setinggi membunyikan vokal (i). 

Contoh: kole, tauge, bendi, elok

Vokal Depan Separuh Luas 

   Untuk mengeluarkan  vokal ini depan lidah diturunkan sepertiga dari

kedudukan untuk mengeluarkan vokal ( e ). Kedudukan alat pertuturan

adalah sama  seperti semasa mengeluarkan bunyi  vokal (i) dan (e). 

Contoh: tauke, gelek, gesek, gerek

Vokal Depan Luas ( a) 

   Untuk mengeluarkan bunyi vokal ini,  depan lidah diturunkan serendah-

rendahnya. Lelangit lembut berkeadaan terangkat rapat ke belakang tekak

dan menutup rongga hidung.  Kedudukan alat pertuturan lain adalah sama

seperti menghasilkan vokal (i), dan (e). 

Contoh:  anak,  pandai, landai, anting, siapa, takat

Vokal Belakang Sempit (u) 

    Dihasilkan dengan mengangkat belakang lidah setinggi mungkin ke

atas, tetapi tidak menutup ruang aliran udara. Bentuk bibir dibundarkan. 

Contoh: ubat, ulat, undang, udang, ulang 

Vokal Separuh Sempit ( o ) 

    Dihasilkan dengan menurunkan belakang lidah 1/3 di antara tempat

yang paling tinggi dan tempat yang paling rendah. Keadaan bibir pula

dibundarkan. 

Contoh: obor, solo, polo, toko, orang  

Vokal Belakang Separuh Luas  

   Dihasilkan apabila belakang lidah diturunkan 1/3 daripada kedudukan

separuh sempit dan bentuk bibir turut dibundarkan. Vokal ini tidak terdapat

dalam bahasa Melayu.

Vokal Tengah   

   Dihasilkan dengan meletakkan lidah seperti biasa di lantai rongga mulut.

Bahagian tepi lidah dilengkungkan sedikit, manakala rongga mulut

berkeadaan sederhana luasnya. 

Contoh: enam, empat, kenduri, gerai 

3.7 DIFTONG   

Diftong adalah vokal ganda. Diftong

bermaksud rentetan 2 vokal yang

dihasilkan dengan satu hembusan nafas dan mempunyai sati

kemuncak kelantangan.

ai

au

oi

    Gabungan bunyi vokal dinamakan diftong. Diftong terbentuk apabila

berlaku pengeluncuran bunyi-bunyi vokal. Satu vokal mengeluncur dari

satu vokal kepada vokal yang lain. Terdapat 3 jenis diftong. 

a. (ai):     sampai, salai, gulai, sungai, cuai, landai

b. (au):    lampau, silau, garau, surau, pukau

c. (oi):     amboi, dodoi,  adoi, sepoi, boikot.

4.0 Lambang Bunyi Vokal

Lambang Bunyi Huruf Contoh

[a] a saya

[e]

e

leher

[E] beg

[e] e segera

[i] i gigi

[o]

o

tolong

[O] kos

[u] u guru

[~] ~ bunyi sengau

5.0 Lambang Bunyi Konsonan

Lambang Bunyi Huruf Contoh

[p] p lapan

[b] b bab

[t] t tatap

[d] d dada

[k] k kaki

[ ] layak

[ ] nikmat

[q] kadi

6.0Transkripsi Bahan Rakaman

7.0 Transkripsi Dialek Kelantan

8.0 Transkripsi Bahasa Baku

Mengikut setengah kajian, makyong ini berasal dari Sumatera dan amat

popular sebagai permainan di dalam istana dan diasaskan oleh orang Batak.

Oleh kerana itulah dalam hikayat makyong selalu disebut ‘Maharaja Batak’ dan

sebagainya yang ada kaitan dengan nama-nama kaum di Sumatera.

Sejarah Makyong memang panjang tetapi wajarlah disebut di sini, apabila

berlaku peperangan di Sumatera, salah seorang raja yang tewas akan melarikan

diri. Dalam rombongan itu ada pemain makyong dan pasukannya. Rombongan

itu telah mendarat di Terengganu iaitu di padang Raja, sebab itulah tempat itu

dipanggil Padang Raja. Dari sini permainan makyong dipelajari oleh orang

Kelantan dan terus berkembang di negeri itu. Permainan makyong adalah

permainan istana. Setiap kali raja hendak bermesyuarat terlebih dahulu

dipersembahkan permainan makyong ini.

Asal Usul Dewa Muda Dewa Muda telah dilahirkan setelah isteri Raja

Jawa iaitu Tuan Puteri Selindung Bulan memakan pinang yang diidamkan

olehnya. Pinang itu telah dicari oleh pengasuh yang didapati di dalam lautan

yang mana buah pinang ini hanya sebelahsahaja.Cerita Dewa Muda Sesudah

Dewa Muda dewasa, beliau telah mendapat satu alamat mimpi di mana di dalam

mimpinya ia berjumpa dengan seorang tua yang menyuruh beliau mengikutnya

ke suatu tempat yang tertentu. Kalau Dewa Muda tidak mahu mengikutnya,

maka ia akan mendapat bahaya. Dewa Muda mengikut alamat di dalam

mimpinya walaupun ia telah di larang oleh ayahandanya. Di situ Dewa Muda

telah mendirikan sebuah istana yang dinamakan Istana Kedil yang hanya didiami

oleh Dewa Muda dan seorang pengasuhnya. Di tempat inilah Dewa Muda telah

disudi oleh Tuan Puteri Rakna Mas yang mengakibatkan Dewa Muda telah

terkena jeratnya sendiri yang dipasang semasa memburu kijang. Oleh sebab itu

Dewa Muda telah tersesat di dalam hutan.

Dewa Muda sekali lagi disudi oleh Tuan Putera Rakna Mas semasa Dewa

Muda hendak meminum air di kolam mengakibatkan Dewa Muda terpaksa

mengikut semua kata-kata yang ditulis oleh Tuan Puteri Rakna Mas di atas

kelopak bunga. Dewa Muda ingin membunuh diri apabila ayahandanya tidak

mahu memberikannya wau kerana wau itu dapat melepaskan niat Dewa Muda.

Akhirnya dengan pujukan dari Dewa Muda, ayahandanya berlembut hati juga

untuk memberikannya wau itu. Lalu pergilah Dewa Muda kepada Tuan Puteri

Rakna Mas untuk menunaikan hajatnya. Semasa sakit, Tuan Puteri Rakna

Maslah yang merawat Dewa Muda dan apabila sembuh mereka berdua pun

berkahwin.

9.0 Refleksi Kendiri

Assalamualaikum dan Selamat Sejahtera, terlebih dahulu saya ingin

memanjatkan setinggi-tinggi kesyukuran ke atas hadrat Ilahi kerana dengan kurnia-

Nya saya dapat menyempurnakan tugasan BMM 3108 Fonetik dan Fonologi Bahasa

Melayu. Ucapan terima kasih juga ditujukan kepada guru pembimbing yang banyak

membantu serta memberikan pandangan kepada saya mengenai tugasan yang

perlu disempurnakan. Terima tak terhingga kepada Puan Siti Aminah Bt Mamat

kerana sudi untuk meluangkan sedikit masa berkongsi pengalaman dan dan

menyumbangkan sedikit tenaga dan masa untuk melakukan rakaman cerita lisan

mengenai Mak Yong serta sejarahnya.

Pada pertama kali mendapat tugasan, saya bercadang untuk melakukan kajian

mengenai dialek Kedah, tetapi saya sempat untuk berubah fikiran untuk melakukan

kajian mengenai dialek Kelantan. Negeri-negeri Pantai Timur lebih terkenal dengan

cerita rakyat yang menarik serta unik. Kebetulan saya berasal daripada negeri

Terengganu, sedikit sebanyak saya dapat memahami dialek yang telah

dipertuturkan oleh pencerita. Hanya beberapa perkataan dalam dialek Kelantan

sahaja yang tidak saya fahami.

Dalam tugasan yang diterima ini, terdapat beberapa kelemahan dan juga

kekuatan yang telah dikesan. Kekuatan dalam tugasan yang diterima ini adalah

kemudahan dalam memperolehi bahan-bahan rujukan di perpustakaan. Penemuan

bahan-bahan rujukan dalam majalah Jurnal Dewan Bahasa dan beberapa rujukan

yang lain sedikit sebnyak membantu saya dalam menyempurnakan tugasan ini.

Kemudahan makalah yang diperolehi lebih banyak tertumpu kepada cara

bagaimana untuk mentranskripsi dialek Kelantan dan juga makalah yang menyentuh

bahagian Fonetik dan Fonologi Bahasa Melayu Baku. Selain itu, kerjasama

pencerita kepada tugasan ini serta sikap tidak kedekut ilmunya melancarkan lagi

tugasan yang saya terima.

Hanya terdapat sedikit kelemahan yang dapat saya kesan sepanjang melakukan

tugasan ini. Tugasan yang dilakukan pada mulanya kelihaan agak sukar kerana

ketiadaan individu untuk ditemuramah. Masalah pemilihan individu berlaku dalam

masa seminggu selepas penerimaan tugasan, akhirnya proses pemilihan individu

berjalan dengan lancar. Selain itu juga, saya turut menghadapi sedikit masalah

kekangan masa kerana tugasan subjek lain serta penglibatan dalam aktiviti institut.

Tugasan ini, adalah berkaitan dengan analisis mengenai matlamat serta

pelaksanaan mengenai sebutan baku bahasa Melayu selian menyediakan folio serta

menganalisis dua dialek bahasa Melayu yang berbeza dari aspek fonetik dan

fonologi dialek serta melakukan satu rakaman secara audio-visual cerita prosa

klasik masyarakat Melayu lama dan melakukan analisis bahan rakaman yang telah

diperolehi serta melakukan proses transkripsi.

Tugasan yang dilakukan ini sebenarnya menguji pengetahuan serta ilmu yang

saya perolehi sebelum ini supaya dapat diaplikasikan ke dalam kehidupan

masyarakat serta memperkenalkan kepada generasi baru mengenai variasi dialek

yang diperolehi oleh kita.Akhir sekali, diucapkan sekali lagi kepada kepada

beberapa pihak yang banyak membantu saya dalam menjayakan tugasan ini.

Sekian, terima kasih.

Disedikan oleh,

........................................

(Siti Fazeera Najmie Binti Mohd Faezul)

PISMP Unit G3 Semester 4.

10.0 Lampiran

11.0 Bibliografi