SARAWAK

PENGENALAN

Nama Sarawak berasal daripada Sungai Sarawak.

Nama Sungai Sarawak berasal daripada galian

batu bijih “serawak”, yang mengandungi belerang

dan antimoni.

Sarawak berada di bawah penguasaan kerajaan

Sirivijaya pada kurun ke-10 kurun ke-13.

SISTEM PEMERINTAHAN

Sarawak berada di bawah pemerintahan kesultanan

Brunei.

3 orang pembesar dilantik untuk menguruskan

pentadbiran di Sarawak.

Datu Patinggi – Bertanggungjawab menyerahkan hasil

kepada kerajaan Brunei sebagai ufti.

Datu Temenggung – Mengawal keselamatan

Datu Bandar – menguruskan hal ehwal perdagangan

PERLUASAN KUASA ASING

Perluasan kuasa Brooke di Sarawak

o Masyarakat Sarawak menentang pemerintahan

Pangeran Indera Mahkota ( wakil Sultan Brunei)

o Beliau memerintah dengan kejam dan menindas

penduduk tempatan.

o Sultan Brunei menghantar Pangeran Raja Muda

Hashim untuk menyelesaikan pemberontakan

rakyat.

Pangeran RMH tidak berjaya, lalu beliau meminta bantuan

James Brooke (bekas tentera SHTI).

Sebagai balasan, J.Brooke akan dilantik sebagai Gabenor

Sarawak dan berkuasa mentadbir Sarawak sebagai wakil

Sultan Brunei.

1841- Pangeran RMH & J.Brooke tlh menandatangani satu

perjanjian.

Syarat-syarat perjanjian

J.Brooke diberi kuasa untuk memerintah Sarawak serta

jajahannya.

J.Brooke bertanggungjawab dalam hal kewangan Sarawak.

Dikehendaki menghormati & memelihara undang-undang

serta adat istiadat orang Melayu di Sarawak.

24 November 1841 – J.Brooke dilantik menjadi Gabenor dan

Raja Sarawak.

Perluasan kuasa Brooke 1842

Sebab- sebab Perjanjian 1842 (J.Brooke & Sultan Brunei)

•Memperkukuhkan kedudukan

•Sultan Brunei bimbang keselamatan Brunei terancam.

Syarat-syarat perjanjian 1842

•Mengesahkan pelantikan J.Brooke sebagai Gabenor Sarawak

•J.Brooke berjanji untuk membayar ufti sebanyak $2500 kepada

Sultan Brunei.

Kesan-kesan perjanjian 1842

•J.Brooke meluaskan kuasa di Sarawak dengan menyerang

petempatan peribumi.

•J.Brooke telah campur tangan dalam hal ehwal tempatan.

•Menimbulkan perasaan ketidakpuasan hati pembesar

Melayu dan masyarakat Sarawak sehingga terdapat

beberapa penentangan terhadap keluarga Brooke.

Pentadbiran keluarga Brooke

Raja Putih

Majlis Bahagi

an

Majlis Bahagi

an

Majlis Bahagi

an

Majlis Bahagi

an

Majlis Bahagi

an

Majlis Terting

gi

Badan Fungsi Keanggotaan

Majlis Tertinggi

• Menasihati pentadbiran

• Membuat semua dasar

• Meluluskan undang-undang & peraturan

• Residen bahagian pertama

• Empat orang Datu Melayu

Majlis Negeri Bersidang 3 tahun sekali

Memberi peluang kepada pemimpin tempatan

Ketua kaum bumiputra

Majlis Bahagian Menasihati residen Mengetuai operasi

ketenteraan Mengutip cukai

Residen Penolong

Residen Penolong

Pegawai Daerah

Pegawai Anak Negeri

Ketua Kampung

PENENTANGAN TERHADAP KELUARGA BROOKE DI SARAWAK

TOKOH CARA SEBAB KESAN

LINGGIR( Pemimpin Iban

di Saribas)

Menyerang kapal Nemesis Batang Lupar.

J. Brooke & kapten Farquhar m’hlang pelyaran mereka di Sg Saribas

Linggir klah dlam pertmpuran tersebut

SYARIF MASAHOR

(Gabenor Srikei di Sg Rjang)

B’subhat dgn Datu Patinggi Abdul Ghapur.

Menyrg kubu J.Brooke di Kanowit

Kuasa tergugat

Perann Datu Patinggi Ali Ghapur

Pembinaan kubu

Syarif Masahor mlarikan diri ke Brunei

DPAG ditngkap oleh Belanda

TOKOH SEBAB CARA

RENTAP Keluarga Brooke mengganggap org Iban di S Skrang sbg lanun & mghapuskn ptmpatan org Iban di Sg Skrang

Menyerang kubu Brooke di Sg Skrang

BANTING Penghijrahan Banting Keengganan membayar

cukai Dasar menindas oleh

Residen

Menyerang Skrang.

ASUN • Soal cukai• Dasar kerajaan Brooke• Kemelesetan ekonomi

• Membuat rundingan

• Membakar rumah panjang dan serang hendap