sjh sem 8 reaksi penduduk tanah melayu malayan-union

8/19/2019 SJH SEM 8 Reaksi Penduduk Tanah Melayu Malayan-Union

1/22

Sinopsis

Malayan Union telah diisytiharkan pada 1 April 1946 di King’s House Kuala

Lumpur merupakan satu dasar baru yang telah pun dirangka oleh oleh Satu Unit eran!angan "anah Melayu yang telah ditubuhkan pada #ulai 194$% &a

melibatkan beberapa siri rundingan yang telah diadakan di antara e'abat "anah

#a'ahan dan e'abat erang untuk merangka satu sistem pentabdiran baru bagi"anah Melayu% ada $1 Mei 1944( Kabinet erang telah meluluskan syor

mengenai penyatuan politik "anah Melayu yang dikemukan oleh Unit

eran!angan yang diketuai oleh Ma'or)*eneral H + Hone% &a seterusnyamemba,a kepada pengenalan Malayan Union yang telah pun diumumkan se!ara

rasmi oleh *eorge Hall( Setiausaha "anah #a'ahan dalam arlimen -ritish pada

1. /ktober 1940% Malayan Union sehinggakan hari ini masih diselubungi

pelbagai misteri% olisi yang telah diran!ang ketika dunia masih dalam kan!ah

peperangan dan hanya mampu bertahan untuk tempoh beberapa bulan saha'a% Lantaran itu( kertas ker'a ini menumpukan perbin!angan kepada reaksi penduduk

"anah Melayu terhadap Malayan Union% i mana terdapat pelbagai reaksi yang timbul lantaran daripada dasar kontro2ersi -ritish% +ata)rata orang Melayu

menentang Malayan Union ,alaupun terdapat segelintir yang menyokongnya%

Manakala penerimaan golongan imigran pula agak dingin dan pada masa yang sama( Malayan Union turut mendapat ke!aman daripada bekas pega,ai)

pega,ai erkhidmatan A,am yang pernah berkhidmat di "anah Melayu%

Pendahuluan

Era Pasca Perang Dunia Kedua telah menyaksikan perubahan ketara dalam polisi British

di Tanah Melayu. Dasar pro-Melayu yang diamalkan sebelum ini dilihat sebagai tidak

sesuai lagi sebaliknya British cuba memperkenalkan satu dasar baru yang dianggap perlu

bagi menangani senario politik di negara ini selepas perang. Dasar baru itu menjurus ke

arah sebuah kesatuan yang dilihat mampu mewujudkan suatu pentadbiran yang lebih

cekap dan seragam. a dianggap penting dalam menjimatkan kos pentadbiran selain

daripada memperkukuhkan pertahanan British. Pada masa yang sama! "ondon turut

berpendapat sudah tiba masanya bagi memikirkan kedudukan serta nasib golongan

imigran di Tanah Melayu. Perkembangan ini selaras dengan perubahan demogra#i negara

ini dari sebyah negeri Melayu ke sebuah negara majmuk yang dikenali sebagai $ plural

so!iety%. a jelas dalam populasi penduduk Tanah Melayu di mana pada tahun &'&&! orang

&


2/22

Melayu membentuk ().(* daripada jumlah penduduk Tanah Melayu tetapi menjelang

tahun &')& mereka telah pun kehilangan majoriti itu dan hanya membentuk +&*

daripada jumlah penduduk Tanah Melayu pada tahun &'+&. & ,usteru itu! suatu perubahan

perlu dilakukan demi untuk menjamin serta memperseimbangkan hak golongan imigran

di Tanah Melayu.

Malayan Union

Malayan nion dilihat sebagai satu kesinambungan daripada usaha British untuk

membentuk satu kesatuan Tanah Melayu yang telah bermula pada tahun &'/ lagi.

Kerajaan British telah melaksanakan langkah desentralisasi dengan mengagihkan kuasa

pusat secara berperingkat. 0ir 1ecil 1lementi 0mith yang menjadi Pesuruhjaya Tinggi

British pada tahun &')/ mempunyai agenda untuk menjadikan Tanah Melayu sebuah

negara yang bersatu. Dasar Pengagihan kuasa pusat dijadikan daya penarik kepada

2egeri-negeri Melayu Tidak Bersatu untuk bergabung dengan 2egeri-negeri 0elat dan

2egeri-negeri Melayu Bersatu. 3alau bagaimanapun! desentralisasi itu tidak dapat

dilaksanakan sepenuhnya akibat tercetusnya Perang Dunia Kedua dan pendudukan ,epun

di Tanah Melayu pada tahun &'+&.

Malayan nion telah menggabungkan semua negeri Melayu termasuk Pulau

Pinang dan Melaka di bawah sebuah kesatuan yang akan diketuai oleh seorang 4abenor

yang berpusat di 0ingapura. a akan dibantu oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan dan Majlis

ndangan. Di peringkat negeri pula! Majlis Kerajaan negeri diadakan dan diletakkan

dibawah penyeliaan seorang Pesuruhjaya 2egeri. Manakala kedaulatan serta kekuasaan

raja-raja Melayu pula akan dihapuskan dan mereka cuma berada dalam Majlis 5aja-raja

Melayu yang tertakluk kepada kuasa 4abenor British. a bukan sahaja menyatukan Tanah

Melayu dan membantu ke arah keseragaman pentadbiran tetapi juga menjimatkan

perbelanjaan pentadbiran yang dianggap janggal dan mahal.)

& 6lbert "au! The Malayan nion 1ontro7ersy &'+-&'+8! 9:#ord ni7ersity Press! 9:#ord!&''&! hlm.&(.

,ames de ;. 6llen! The Malayan nion!


3/22

Dalam usaha membentuk sebuah bangsa Malaya nion dan menghargai

sumbangan golongan imigran dalam pembangunan ekonomi Tanah Melayu! dasar

kerakyatan yang liberal telah diperkenalkan. Kewarganegaraan yang berlandaskan prinsip

jus soli iaitu hak kerakyatan diberikan berdasarkan tempat kelahiran seseorang.+ Di mana

tara# kerakyatan diberikan kepada semua warga asing yang dilahirkan di Tanah Melayu

atau 0ingapura serta mereka yang berumur &8 tahun ke atas dan telah bermastautin di

sana untuk tempoh &/ daripada &( tahun sebelum &( =ebruari &'+. ( a telah dikaitkan

dengan perasaan anti-Melayu di kalangan pegawai British yang mensyaki orang Melayu

telah bekerjasama dengan ,epun. a dapat dilihat dalam laporan ;. 5adharkrishnan!

seorang sukarelawan 2egeri 0elat kepada Pejabat Kolonial di "ondon yang menyatakan

bahawa>

3 "he #apanese ,ere 2ery !ordial ,ith the Malays"here ,as mu!h 5i5th !olumn,ork 5a2our o5 the #apanesehen the #apanese entered Singapore many

Malays !ame ,ith them some o5 ,hom ,ore the same uni5orm as the #apanese soldiers% & mysel5 sa, t,o Malays dressed in this ,ay’% 6

British terkilan dengan perkembangan itu dan beranggapan orang Melayu telah pun

mengkhianati mereka semasa Perang Dunia Kedua. 0ebaliknya mereka bersimpati

dengan MP6,6 dan orang 1ina yang telah menentang pemerintahan ,epun di Tanah

Melayu. Kelonggaran dalam soal kerakyatan itu dilihat sebagai satu insenti# kepada

kaum bukan Melayu yang bekerjasama dengan British semasa pendudukan ,epun.

REAKSI TERHADAP MALAYAN UNION

+

Malayan policy> 1abinet memorandum by Mr ?all! @ =enruari &'+@! in 16B &'A! 1P C +@

8&.( "ocal reactions to Malayan nion citienship> inward telegram no /8//' #rom Major-4eneral ?

5 ?one to 3ar o##ice! ) =ebruary &'+@! in 19 ()A &(8! no +).@ 6lbert "au! The Malayan nion 1ontro7ersy &'+-&'+8! hlm.&-.

)


4/22

Malayan nion telah mengundang kontro7ersi di kalangan penduduk Tanah

Melayu. a telah menimbulkan reaksi yang negati# di kalangan orang Melayu.

Kertas Putih Malayan nion yang diterbitkan pada Mac &'+@ seolah-olah satu

kejutan elektrik kepada orang Melayu. Mereka menentang Malayan nion kerana

melihat polisi itu bukan sahaja tidak menguntungkan mereka malah mengancam

kedaulatan serta ketuanan orang Melayu. Di mana penghapusan kuasa serta

terhakisnya tamadun orang Melayu bakal menjadikan mereka senasib dengan

7+ed &ndian’ di 6merika 0yarikat. Pengalaman pahit sejurus penyerahan kalah

,epun dan ketegangan kaum yang tercetus selepas itu menyedarkan orang Melayu

betapa perlunya mereka mempertahankan kedudukan mereka selaku pribumi bagi

menjamin kesinambungan mereka di Tanah Melayu.

Manakala reaksi golongan imigran pula berbelah bagi dan gagal memberi

respon yang positi# terhadap Malayan nion walaupun pada dasarnya polisi itu

dilihat berpihak kepada mereka. 9rang 1ina dan ndia dilihat mengamalkan

sikap $tunggu dan lihat% dan pada masa yang sama lebih memberi keutamaan

kepada perkembangan politik di negara masing-masing. "antaran itu reaksi

penduduk Tanah Melayu terhadap Malayan nion merupakan sesuatu yang

menarik untuk dikaji memandangkan ia telah mencetuskan satu polemik baru

dalam perkembangan sejarah Perlembagaan Malaysia.

PENENTANGAN ORANG MELAYU

0uasana politik di Tanah Melayu agak berkecamuk selepas Perang Dunia Kedua.

Ketegangan kaum tercetus di antara orang Melayu dan 1ina. MP6,6 yang

bermaharajalela selepas penyerahan kalah ,epun telah menimbulkan penentangan orang

Melayu.8 5usuhan kaum serta kekacauan tercetus di beberapa buah negeri termasuklah di

"ocal reactions to Malayan nion citienship> inward telegram no /8//' #rom Major-4eneral ?5 ?one to 3ar 9##ice! ) =ebruary! in 19 ()A &(8! no +).

8 1ommunal 7iolence and political militancy> ?F Malaya 1ommand weekly intelligence re7iews!

nos )/-)! )& May- ,une &'+@! in 19 ()A &(8&! nos &+! &( and &@.

+


5/22

Batu Pahat dan Muar ,ohor. Manakala di Perak pula! kekacauan tercetus di 0ungai

Manik! Perak.

"antaran itu! pengumuman kertas putih Malayan nion pada ,anuari &'+@

telah mencetuskan suasana panik di kalangan orang Melayu yang bimbangkan

penguasaan serta dominasi orang 1ina terhadap Tanah Melayu. 6lbert "au C &''&

menggambarkan situasi orang Melayu pada ketika itu seolah-olah $ satu kejutan elektrik%

dan kenyataan itu jelas tidak dapat diterima oleh orang Melayu berasaskan beberapa

pertimbangan yang utama iaitu penghapusan kuasa serta kedaulatan raja Melayu serta

terhakisnya ketamadunan serta budaya orang Melayu akibat daripada dasar kerakyatan

yang berasaskan prinsip $ 'us soli%’

Perasaan mereka terpapar dalam hampir ke semua akhbar Melayu yang membidas

Malayan nion yang dianggap merampas hak serta menghapuskan ketuanan Melayu di

bumi mereka sendiri. tusan melayu misalnya pada & 9ktober &'+( mencatatkan>

GH dari pandangan sepintas lalu dapatlah diketahui bahawa cadangan Malayan

nion itu menguntungkan orang-orang bukan Melayu. ?al ini amat mencemaskan

#ikiran dan perasaan orang Melayu mengenai hari depan mereka.I'

Manakala Majlis pula dalam ulasannya tentang Malayan nion telah menggesa orang

Melayu untuk bangun menentang Malayan nion dengan menekankan kese#ahaman dan

kerjasama orang Melayu. Mereka perlu bersatu untuk menumbangkan Malayan nion

dan berusaha untuk mendirikan sebuah kerajaan sendiri yang ditadbir oleh anak-anak

tempatan.&/ 6khbar tersebut juga mendakwa sesiapa yang tidak berkabung bererti

menyokong Malayan nion dan mereka tidak akan diakui sebagai orang Melayu.&&

Peranan akhbar dalam penentangan Malayan nion telah berjaya menimbulkan

kesedaran serta membina perpaduan di kalangan orang Melayu. a dijadikan medium para

' tusan Melayu! & 9ktober &'+(.&/ Majlis! ) 6pril &'+@.&& bid! + 6pril &'+'.

(


6/22

pemimpin Melayu dalam melahirkan pendapat serta membidas dasar British yang

dianggap sebagai mengkhianati kepercayaan orang Melayu.

Kesedaran politik dan pengalaman semasa pendudukan ,epun telah melahirkan

golongan intelektual Melayu yang begitu prihatin tentang nasib mereka. 4olongan ini

yang rata-rata terdiri daripada wartawan mahupun kakitangan kerajaan telah lantang

mengkritik serta menentang Malayan nion. 6ntaranya Dato 9nn yang dianggap sebagai

penyatu bangsa Melayu. Beliau telah menyeru orang Melayu bersatu padu secara

berorganisasi di peringkat kebangsaan dan berjaya menganjurkan Kongres Melayu pada &

hingga + Mac &'+@ di kelab 0ultan 0ulaiman! Kuala "umpur.&

Kongres Melayu tersebut mendapat sambutan dari segenap masyarakat Melayu

dan telah dihadiri oleh +& buah persatuan Melayu dari seluruh Tanah Melayu. a telah

dipengerusikan oleh Jainal 6bidin bin 6hmad C Jaba.&) Dalam ucapan pertamanya! Dato

9nn menegaskan bahawa

G nasib bangsa kita hanyalah akan dapat diperkekalkan dengan kesatuan hati di

antara kita juga dan kesatuan kebangsaan kita hanyalah akan dapat dipeliharakan

dengan berpegang teguh kepada suatu kepercayaan yang lebih besar dan lebihtinggi daripada bangsa sekali pun.I&+

Kongres Pertama itu telah dirasmikan oleh 0ultan ?ishammudin 6lam 0hah dan berjaya

membawa kepada penubuhan United Malays 8ational /rganiation C M29 . a telah

menjadi sebuah parti yang memperjuangkan perpaduan serta ketuanan orang Melayu.

Kejayaan terbesarnya ialah berjaya menumbangkan Malayan nion dan mendapat

mandat British untuk membincang serta merangka satu perlembagaan baru bagi Tanah

Melayu.

&

Pan-Malayan Malay 1ongress> inward telegram no /8)& #rom ?F! British Military

6dministration C Malaya to 3ar 9##ice! ( March &'+@! in 19 ()A &(+8! no )&.&) "ocal reactions to the 3hite Paper> ?F Malaya 1ommand weekly intelligence re7iew! no &! )

=ebruary &'+@ in 19 ()A &(8&.&+ capan Dato% 9nn di Kongres Melayu se-Tanah Melayu yang pertama pada &'+@! dalam

Biogra#i Dato 9nn%> ?idup Melayu! Penerbit ni7ersiti Kebangsaan Malaysia! Bangi! //+! "ampiran

0atu.

@


7/22

Dato 9nn turut berperanan menasihati raja-raja Melayu untuk memulau

pengistiharan Edward 4ent selaku 4abenor Malayan nion pada & 6pril &'+@. Beliau

telah menghadap raja-raja Melayu yang telah berkumpul di 0tation ?otel! Kuala "umpur

untuk membatalkan hasrat mereka menghadiri upacara pertabalan itu. Mereka turut

digesa memboikot semua majlis rasmi yang dianjurkan British sempena pengistiharan

Malayan nion yang dianggap sebagai satu penghinaan kepada orang Melayu.&(

5aja-raja Melayu juga telah mengambil tindakan tegas dalam membantah

Malayan nion. 0ultan ,ohor misalnya telah menghantar surat kepada 0etiausaha Pejabat

Tanah ,ajahan dengan menyatakan bahawa> G 0aya amat terharu dengan perkembangan di

Tanah Melayu dan bertekad untuk menarik balik keputusan awal saya bersetuju dengan

pelaksaan Malayan nion. 0aya berbuat demikian untuk menjaga kepentingan orang

Melayu.I&@ 0ultan Perak! 0ultan 6i turut menyuarakan bantahannya dengan mengutus

surat kepada "ord Marchwood dan "ord Elibank dengan menyatakan bahawa>

3 my real burden ,as !on!erned the :uestion o5 so2ereignty and on re!ei2ing the hite

aper & be!ame 2ery disturbed at ,hat & per!ei2ed ,as a blatant attempt by the ;olonial

/55i!e to depri2e my so2ereignty%


8/22

Penentangan masyarakat massa Melayu turut begitu terasa dan demonstrasi secara

besar-besaran telah diadakan di bandar-bandar di seluruh Tanah Melayu. Di Kota Bharu!

kehadiran Mac Michael pada &( Disember &'+( telah mencetuskan satu demonstrasi

yang melibatkan &/!/// orang. Mereka membawa sepanduk yang mengecam Mac

Machael dan menentang Malayan nion.&' Di ,ohor pula! pada &/ =ebruari &'+@! Dato

9nn telah memimpin &(!/// orang Melayu telah mengadakan satu demonstrasi secara

besar-besaran untuk menyatakan pendirian mereka terhadap Malayan nion./ Pada masa

yang sama! orang Melayu turut mengadakan rapat umum semasa kehadiran dua wakil

parlimen British iaitu ".D. 4ammans dan Da7id 5ees 3illiams. "awatan kedua-duanya

Pada Mei &'+@ telah menyaksikan rapat umum di 0ingapura! ,ahor Bharu! Muar! Batu

Pahat! 5embau! 0eremban! Klang! Kuala "umpur! 6lor 0tar dan 4eorge Town. Di

samping itu! orang Melayu juga memakai kain lilit putih di songkok sebagai tanda

berkabung menentang Malayan nion.

REAKSI GOLONGAN RADIKAL MELAYU

3alaupun Malayan nion ditentang oleh sebahagian besar Melayu tetapi terdapat

segelintir orang Melayu yang bersi#at radikal dan menganggotai parti-parti haluan kiri

dan mengambil pendirian yang menentang arus perdana kesedaran orang Melayu.

Tindakan ini dapat dilihat dengan jelas dalam pergerakan serta perjuangan Parti

Kebangsaan Melayu Malaya C PKMM . Parti ini telah ditubuhkan pada tahun &'+( di

poh! Perak dan dibawah kepimpinan Mokhtaruddin "asso! ketua rejimen &/ Melayu!

Parti Komunis Malaya. Pendirian PKMM terhadap Malayan nion jelas! ia telah

bertindak mengalu-alukan dasar itu dan telah dinyatakan dengan tegas dalam Kongres

PKMM yang ketiga yang telah diadakan di poh pada )/ 2o7ember.&

0okongan PKMM terhadap Malayan nion berlandaskan kepada beberapa

perkara utama. Pertama! ia menyokong usaha British dalam menyatukan kesemua negeri

&'

Mohamed 2oordin 0opiee! =rom Malayan nion to 0ingapore 0eparation> Political uni#ication in

the Malaysia 5egion &'+(-@(! Penerbit ni7ersiti Malaya! Kuala "umpur! &'+! hlm. (./ bid.& 5amlah 6dam! 4erakan radikalisme di Malaysia C &')8-&'@(! Dewan Bahasa Pustaka!

0elangor! //+! hlm. &+/.

8


9/22

Melayu untuk tujuan penyeragaman pentadbiran. a dipercayai akan melicinkan

pentabdiran serta menyatupadukan kesemua negeri dan mengelakkan perpecahan. Kedua!

PKMM turut menerima dasar kerakyatan jus soli sebagai satu langkah ke arah

melahirkan satu identiti kebangsaan yang bersi#at $ Malayan%. a penting dalam

melahirkan satu bangsa yang taat setia kepada Tanah melayu di samping menjamin satu

hubungan yang baik antara kaum. 0elain itu! PKMM turut tidak keberatan apabila kuasa

sultan Melayu dilucutkan dan mengambil sikap anti#uedal yang kuat. PKMM

beranggapan golongan raja dan bangsawan ini tidak bekerja untuk rakyat bawahan!

sebalik mereka menjadi penghalang kemajuan orang Melayu. Pandangan ini telah

disuarakan oleh 6hmad Boestamam yang menyatakan bahawa>

G Maka dengan jalan Malayan nion dan demokrasi! PKMM berharap dalam

masa yang akan datang wakil-wakil rakyat dalam majlis-majlis kerajaan! pangkatdan gelaran dalam negeri tidak akan lagi menjadi pusaka keturunan dan hak bagi

satu puak yang amat kecil melainkan akan menjadi pusaka dan hak rakyat jelata.0iapakah yang tidak bersetuju dengan aturan ini.I)

Dalam usahanya memperjuangkan ideologinya! PKMM telah bekerjasama dengan dua

lagi parti Melayu haluan kiri iaitu 6ngkatan pemuda nsa# C 6P dan 6ngkatan 3anita

0edar C 6360 . Kedua-dua parti ini dianggap sebagai sayap kepada PKMM dan telah

membentuk Pusat Tenaga 5akyat C PTE56 pada =ebruari &'+ bagi menentang

perlembagaan baru yang telah dicadangkan oleh ,awatan kuasa Kerja.+

6P pimpinan 6hmad Boestamam telah diasaskan pada =ebuari &'+@ apabila satu

perjumpaan telah diadakan di ibu pejabat PKMM di poh.( a mempunyai corak

perjuangan yang keras dan beranggapan bahawa kemerdekaan hanya dapat dicapai

menerusi $ pertumpahan darah% dan tidak seharusnya wujud sebarang toleransi dalam soal

penentangan terhadap penjajahan.@ Dalam perjuangannya 6P menuntut sebuah negara

yang benar-benar merdeka iaitu tanpa campur tangan kuasa asing dan menekankan

bid! hlm. &+(.) bid! hlm. &+&.+ Mohamed 2oordin 0opiee! =rom Malayan nion to 0ingapore 0eparation> Political uni#ication

in the Malaysia 5egion &'+(-@(! hlm. +&.( Malay e:tremism and 6P> despatch no & #orm 0ir E 4ent to Mr 1reech ,ones! + =ebruari

&'+! in 1o ()A &(&! no &.@ bid.

'


10/22

prinsip demokrasi. 0elain itu! 6P turut menekankan ketuanan Melayu terhadap Tanah

Melayu dan bercadang untuk mengamalkan dasar tutup pintu.

4erakan radikalisme Melayu di Tanah Melayu turut diwarnai dengan pergerakan

wanita Melayu yang turut menyokong PKMM. 6ngkatan 3anita 0edar C 6360

pimpinan 0hamsiah =aeh turut mewarisi corak perjuangan yang radikal dengan

propaganda bahawa $pemuda-pemudi Melayu tidak seharusnya mati di atas katil tetapi

perlu bangkit dan menentang penjajahan demi kemerdekaan Tanah Melayu.% Di

samping itu! 6360 turut menyeru kaum wanita Melayu untuk bersatu dalam

memperjuangkan kemerdekaan Melayu. 6360 turut menggesa agar segala adat serta

cara hidup masyarakat Melayu tradisional yang mengongkong kebebasan serta mena#ikan

hak kaum wanita dihapuskan.

PKMM dan sayapnya 6P dan 6360 telah berjaya menubuh Pusat Tenaga

5akyat C PTE56 dan mendapat sokongan daripada Barisan Tani Malaya C B6T60

dan 4erakan Pemuda Melayu C 4E56M . PTE56 memperjuangkan empat prinsip

utama iaitu Bahasa Melayu harus dijadikan bahasa rasmi negara! hal ehwal dan

pertahanan menjadi tanggungjwab bersama kerajaan Tanah Melayu dan British. Di

samping itu! perkataan $Melayu% hendaklah digunakan sebagai nama kerakyatan Tanah

Melayu dan bendera kebangsaan hendaklah mengandungi warna-warna kebangsaan

Melayu.8

Dalam menunjukkan keikhlasannya dalam membentuk sebuah negara $Malayan%

yang bersatu! PTE56 telah bergabung dengan 6M1,6 pada bulan Mac &'+ untuk

menentang Persekutuan Tanah Melayu. 4abungan ini telah mendesak British untuk

menggugurkan segala persetujuan yang telah dicapai antara British dengan wakil M29

dan raja-raja Melayu. 0ebaliknya 6M1,6-PTE56 telah meluluskan bersama satu

perlembagaan baru yang dikenali Perlembagaan 5akyat dan mengandungi &/ prinsip. a

bid.8 B. 0imandjuntak! Malayan =ederalism &'+(-&'@)> 6 0tudy o# =ederal Problems in a Plural

0ociety! 9:#ord ni7ersity Press! Kuala "umpur! &'@'! hlm. +'.

&/


11/22

telah dikemukakan pada 6pril &'+ sebagai satu alternati# kepada cadangan ,awatan

kuasa sebelum ini.'

2amun begitu! ia tidak diterima oleh British yang berpegang teguh dengan

persetujuan yang telah dicapai sebelum ini dan Persekutuan Tanah Melayu telah

diistiytiharkan secara rasmi pada & =ebruari &'+8. a jelas melemahkan pakatan 6M1,6-

PTE56 walaupun kedua-dua berjaya melancarkan hartal tetapi ia tidak meninggalkan

impak yang besar dalam pentadbiran Tanah Melayu. Di mana British telah mengamalkan

semula dasar politiknya yag pro-Melayu dengan menganggap bahawa Tanah Melayu

milik orang Melayu dengan mengiktira# semula kedaulatan raja-raja Melayu. a dapat

dilihat dalam kenyataan Malcom MacDonald yang menegaskan bahawa>

3 &n some :uarters !riti!ism has been le2eled at us to talk e>!lusi2ely ,ith the Malays 5irst( but that ,as the right and proper !ourse to take% &t is not simple that

the Malays are the indigenous inhabitants o5 this !ountry( that is their original and only homeland% Also ,hat is under dis!ussion is on a re2ision o5 treaties

bet,een their Highness( the Malay +uler and his Ma'esty King% "he di55eren!es o5

opinion that e>isted bet,een the Malays and the -ritish must be settled%$.

REAKSI BEKAS-BEKAS PEGAWAI BRITISH

Menurut Mohamed 2ordin 0opiee! penentangan oleh bekas pegawai-pegawai British

terhadap Malayan nion turut merupakan satu #aktor penting yang mempengaruhi

keputusan British untuk meminda Malayan nion.)& Bekas-bekas pegawai British seperti

0ir =rank 0wettenham! 0ir 5ichard 3instedt! 0ir 4oerge Ma:well dan 0ir 1ecil 1lemneti

'

bid! hlm. (&.)/ 5amlah 6dam! 4erakan radikalisme di Malaysia C &')8-&'@(! hlm. @&-@.)& Mohamed 2oordin 0opiee! =rom Malayan nion to 0ingapore 0eparation> Political uni#ication

in the Malaysia 5egion &'+(-@(! hlm. )/.

&&


12/22

menganggap perubahan yang cuba dilaksanakan dalam Malayan nion sebagai sesuatu

yang terlalu drastik dan bakal menimbulkan suasana yang tegang di Tanah Melayu. a

dapat dilihat dalam penulisan 6lbert "au C &''& ! The Malayan nion 1ontro7ersy

&'+-&'+8 yang menyatakan bahawa> G &n London( the Malay !ampaign against the

Malayan Union had also stirred the interest o5 se2eral prominent e>)M;S pensioners.I)

Mereka telah menyuarakan bantahan mereka menerusi media massa dan juga

parlimen Britian. 0ir =rank 0wettenham misalnya telah menyuarakan pendapatnya

menerusi The Times! @ 9ktober &'+( menyatakan G oes that mean anne>ation LI ))

Manakala 0ir 5ichard 3instedt pula menyatakan bahawa Malayan nion bermakna

penghapusan kuasa politik orang Melayu dan mengesa Pejabat Tanah jajahan "ondon

untuk memikir semula polisi terebut. 0ir 1ecil 1lementi dan 4eorge Ma:well pula

membidas Malayan nion yang dilihat akan menjejaskan hubungan baik antara British

dan orang Melayu.)+ a seterusnya akan mendorong orang Melayu untuk bertindak secara

agresi# dan kemungkinan besar akan bergabung dengan gerakan di ndonesia.

Penentangan yang tercetusnya ini telah membawa kepada satu siri rundingan

antara 0etiausaha Pejabat Tanah ,ajahan "ondon dengan bekas-bekas pegawai yang

diwakili oleh =. 0wettwnham! 1ecil 1lementi dan 3instedt. 5undingan itu yang

dipengerusikan oleh 1reech ,ones dikatakan bertujuan untuk mendapat pandangan

daripada pegawai-pegawai tersebut tentang Malayan nion yang telah dilakukan

pindaan.)( 2amun begitu! bekas-bekas pegawai itu tetap tidak bersetuju dengan polisi

kerakyatan yang liberal dan juga proses pemindahan kuasa dari raja Melayu kepada

British. Mereka menggesa kuasa politik orang Melayu untuk dipulihkan dan hak serta

keistimewaan mereka perlu dilindungi.

) 6lbert "au! The Malayan nion 1ontro7ersy &'+-&'+8! hlm. &)@.)) bid.)+ 9ong ?ak 1hing! 1hinese Politics in Malaya &'+-((> The Dynamics o# British Policy! Penerbit

ni7ersiti Kebangsaan Malaysia! Bangi! ///! hlm. &//.)( bid! hlm. &/&.

&


13/22

REAKSI ORANG BUKAN MELAYU TERHADAP MALAYAN UNION

Malayan nion mendapat sambutan dingin daripada golongan imigran. Di mana dasar

yang diperkenalkan sejurus Perang Dunia Kedua itu dilihat telah diperkenalkan pada

masa yang tidak sesuai. Keadaan Tanah Melayu yang masih huru-hara serta kemusnahan

setelah peperangan mengakibatkan golongan imigran sibuk mengatur kehidupan masing-

masing tanpa memberi perhatian yang serius terhadap dasar itu. 0elain itu! keputusan

British untuk menangguhkan #asal mengenai kewarganegaraan pada )/ Mac &'+@ turut

menghilangkan minat orang bukan Melayu terhadap Malayan nion.)@

Kemusnahan akibat daripada peperangan dan kekacauan yang tercetus lantaran

daripada ketegangan hubungan antara Melayu dan 1ina mengakibatkan golongan itu

lebih menumpukan kepada usaha pemulihan ekonomi dan sosial.) Di samping itu! sikap

tidak acuh masyarakat 1ina terhadap Malayan nion turut berpunca daripada #aktor

kurangnya kesedaran politik dan tahap pendidikan yang rendah. "antaran itu! sebahagian

besar daripada komuniti itu gagal menghayati ciri-ciri Malayan nion serta impaknya

terhadap mereka. Mereka mengambil pendirian bahawa sebarang perubahan itu tidaklah

ketara selagi tidak menjejaskan kepentingan peribadi masing-masing.)8

Di kalangan masyarakat 1ina yang mempunyai kepentingan serta kesedaran

politik pula! pendirian mereka berbelah-bagi dan gagal mencerminkan aspirasi komuniti

itu. 4olongan ini boleh dibahagikan kepada tiga kumpulan yang mempunyai agenda

tersendiri.)' a terdiri daripada golongan 1ina yang berhaluan kiri iaitu penyokong Parti

Komunis Malaya! golongan haluan kanan iaitu penyokong Parti Kuomintang yang

berkiblatkan 2egara 1hina serta golongan #ahaman sederhana C tengah yang majoritinya

mendapat pendidikan nggeris dan merupakan orang 1ina 2egeri 0elat yang pro-British.

)@ Postponement o# 1itienship> minute by Mr 1reech ,ones to Mr 6ttl&( March &'+@! in P5EM

8A +('.) 9ong ?ak 1hing! 1hinese Politics in Malaya &'+-((> The Dynamics o# British Policy!

Penerbit ni7ersiti Kebangsaan Malaysia! Bangi! ///! hlm. '.)8 6lbert "au! The Malayan nion 1ontro7ersy &'+-&'+8! hlm.&.)' bid! hlm. &.

&)


14/22

4olongan haluan kiri yang dipelopori PKM pada peringkat awal kurang memberi

perhatian terhadap Malayan nion. a dilihat giat menyusun semula organisasi parti itu

bersesuaian dengan usahanya untuk mengambil alih kuasa menerusi perlembagaan

dengan bekerjasama dengan British. Menurut Malayan 0ecurity 0er7ices! Political

ntelligence ,ournal C P ,, ! akti7iti PKM sehingga )/ 6pril &'+@ tertumpu dalam usaha

penstrukturan semula parti itu dan memperjuangkan kebebasan bersuara! hak asasi

manusia dan cuba mempromosikan mani#esto parti yang telah dilancarkan pada 9gos

&'+(.

Dalam membicarakan Malayan nion pula! golongan haluan kiri ini tidak

menyatakan pendirian mereka secara terbuka agar ia tidak kelihatan menyokong dasar

imprealisme British. 3alaupun Malayan nion dilihat memenuhi sebahagian daripada

mani#estonya namun PKM telah mengkritik Malayan nion kerana kegagalannya

mewujudkan sebuah negara yang demokrasi di samping mena#ikan hak mengundi bagi

semua kaum.+/ 0elain itu! PKM turut membidas pemisahan 0ingapura dari Tanah Melayu

dan beranggapan dasar itu bertujuan untuk meneruskan agenda penjajahan Barat di

Timur. PKM mendesak Brtish untuk memenuhi tuntutan mereka berdasarkan prinsip

demokrasi yang akan membentuk sebuah kerajaan Pan-Malayan ni#ied 0el#-

4o7ernment yang akan berpusat di 0ingapura dengan penekanan kepada prinsip

demokrasi yang merangkumi aspek seperti persamaan hak politik! ekonomi dan sosial. +&

Masyarakat 1ina haluan kanan pula mengambil pendirian berkecuali dalam

penerimaan Malayan nion. 4olongan ini yang majoritinya dilahirkan di 1hina lebih

berminat dengan perkembangan politik di negara asal mereka. 4olongan yang ber#ikiran

sempit ini menganggap dasar kewarganegaraan Malayan nion sebagai ancaman kepada

identiti mereka. Perkara ini dilaporkan oleh Malayan 0ecurity 0er7ice di mana hasil

pemerhatiannya mendapati>

GH it appears to ha2e been generally thought that a!!eptan!e o5 Malayan

Union !itienship ,ould entail renun!iation o5 ;hinese nationality and this ,asregarded as ridi!ulous by the ;hinese% &5 su!h renun!iation had been ne!essary

+/ Publicity #or British policy and the aims o# the Malayan 1ommunist Party> inward telegrams nos

+)) and +)+ #rom M E Dening to =9! ) 0eptember &'+(! in 19 /)A(@+.+& 9ong ?ak 1hing! 1hinese Politics in Malaya &'+-((> The Dynamics o# British Policy! hlm. ''.

&+


15/22

no ;hinese ,ould ha2e thought o5 applying 5or Malayan !itienship unless it ,as

ne!essary 5or business reasons( in ,hi!h !ase some spe!ial arrangements ,ould(

they ha2e been made ,ith the ;hinese *o2ernment I.+

0elain itu wujud juga tanggapan bahawa penerimaan terhadap Malayan nion bermakna

orang 1ina terpaksa tunduk kepada kekuasaan sultan Melayu dan ia adapat dilihat dalam

komentar akhbar 1hung ?wa yang mengulas bahawa>

G "he sultan o5 the Malay States only represent their o,n indi2idual

interests% &5 they are retained in the Malayan Union 5uture o5 demo!ra!y ,ill be

greatly a55e!ted .I +)

0ikap berkecuali golongan ini juga turut berpunca daripada kekurangan

pemimpin yang berkaliber selepas Perang Dunia Kedua. Di mana ramai yang telah

melarikan diri atau terkorban semasa peperangan. Manakala pemimpin-pemimpin yang

tinggal pula seolah-olah kehilangan taring politik mereka. 4olongan pemimpin ini telah

bekerjasama dengan ,epun semasa pendudukan ,epun dan dikritik hebat sebagai

pengkhianat bangsa oleh golongan haluan kiri. "antaran itu! menurut ;ictor Purcell!

pemimpin-pemimpin seperti Tan Kah Kee dan 6w Boon ?wa dikatakan lebih selesa

untuk mendiamkan diri bagi mengelakkan sebarang kon#lik dengan golongan haluan kiri

dan juga demi kesinambungan karier politik masing-masing.++

Kemunculan Malayan nion mendapat sambutan hangat daripada golongan 1ina

#ahaman sederhana yang mendapat pendidikan nggeris. 4olongan 1ina Peranakan yang

dilahirkan di 2egeri-negeri 0elat melihat dasar baru ini sebagai satu plat#orm terbaik bagi

mereka memperjuangkan persamaan hak serta kerakyatan yang lebih liberal. saha kea

rah ini telah pun bermula seawal tahun &')/an lagi di mana pemimpin-pemimpin

masyarakat 1ina Peranakan seperti Tan 1heng "ok! Dr "im Boon Keng! 0ong 9ng

0iang! ?an ?oe "im dan "im 1hong Ean yang menganggotai Majlis Perundangan

2egeri-negeri 0elat lantang memperjuangkan hak politik masyarakat itu. a dapat dilihat

dalam akhbar khwan pada &@ =ebruari &')& yang telah dipetik oleh Bahari Muhammad

+ 6lbert "au! The Malayan nion 1ontro7ersy &'+-&'+8! hlm.&8.+) bid! hlm. &8.++ bid.

&(


16/22

0hahC &'' dalam latihan ilmiah yang bertajuk G Persoalan orang-orang 6sing dalam

6khbar Melayu &')&>

GHsiapa kata ini negeri Melayu L 6pabila Kapitan "ight datang! ia tidak lihat

orang dan kampung Melayu. Datok dan nenek kami datang bekerja sebagai buroh

dan mereka tidak mengirim wang balik ke negeri! atau kembali ke negeri 1hina.Mereka belenja wang di sini dengan ini bermakna kerajaan yang buka negeri ini

kepada satu negeri yang bertamadon. Kami adalah salah seorang yang berhak di

dalam negeri ini. ni adalah kami punya negeri.I +(

,usteru itu! Tan 1heng "ok telah tampil ke hadapan dan mengalu-alukan polisi

Malayan nion dengan berkataIH,ho intend to settle permanently in this !ountry

,el!ome the opportunity to a!:uire the rights o5 !itienship( so that they may !ompletely

identi5y themsel2es ,ith Malaya and be loyal and 5aith5ul to the land o5 their adoption( to

,hi!h they are prepared to gi2e their undi2ided allegian!e .I+@ Pendirian Tan 1heng "ok

yang mencerminkan aspirasi golongan 1ina yang pro-British itu jelas menunjukkan minat

golongan sederhana terhadap perkembangan politik di Tanah Melayu. Malah pada 8 ,ulai

&'+@! beliau telah bertindak mengutus telegram kepada para pemimpin 1ina dan mengesa

mereka agar mendesak British untuk menimbang semula cadangan pindaan

perlembagaan Malayan nion kepada Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang

dilihat sebagai imbasan polisi British sebelum Perang Dunia Kedua yang pro-Melayu.

Pada dasarnya! reaksi masyarakat 1ina terhadap Malayan nion berbelah-bagi

dan gagal menyatakan satu pendirian yang kukuh terhadap dasar itu walaupun secara

keseluruhannya ia berpihak kepada mereka. Komuniti itu kurang berminat terhadap polisi

itu kerana melihatnya sebagai satu lagi dasar penjajah yang bersi#at kolonial dan tidak

demokratik. 2amun begitu menjelang proses rundingan pindaan terhadap Malayan nion

yang telah diadakan di sekitar ,un! masyarakat 1ina mula menunjukkan minat mereka

terhadap perkembangan itu. a telah menyaksikan satu senario baru dalam politik

masyarakat 1ina di Tanah Melayu. Di mana golongan yang berlainan $mahab% dari

+( Bahari Muhammad 0hah! Persoalan 9rang-orang 6sing dalam 6hkbar Melayu! "atihan lmiahni7ersiti Kebangsaan Malaysia! Bangi! &''! hlm.'.

+@ 9ong ?ak 1hing! 1hinese Politics in Malaya &'+-((> The Dynamics o# British Policy! hlm. '8.

&@


17/22

komunis! koumintang dan #ahaman sederhana berjaya bekerjasama dan mendesak British

untuk menimbang semula pindaan perlembagaan Malayan nion.

a telah membawa kepada penubuhan Majlis Tindakan Bersama Tanah Melayu

C 6M1,6 pada Disember &'+@.+ a telah menggabungkan parti-parti politik dan

kesatuan seperti Kesatuan Demokratik Malaya! Kongres ndia Malaya C M1 ! Malayan

People%s 6nti-,apanese E:- 0er7ices 1omrades 6ssociation dan Pan-Malayan =ederation

o# Trade nions dan dibawah kepimpinan Tan 1heng "ok. 6M1,6 telah mengemukakan

) prinsip utama dalam usahanya untuk membentuk satu perlembagaan baru iaitu

penyatuan Tanah Melayu dengan 0ingapura! pemerintahan sendiri melalui sebuah Badan

Perundangan Pusat dengan keahliannya dipilih oleh rakyat. Manakala hak kerakyatan

pula! sama bagi semua penduduk yang menganggap Tanah Melayu sebagai tanah air dan

setia kepadanya.+8

6M1,6 semakin lantang bersuara apabila ia mendapat mula mendapat sokongan

daripada dewan-dewan perniagaan 1ina yang bimbangkan kepentingan ekonomi mereka

akan terjejas lantaran daripada kejayaan golongan nasionalis Melayu dalam memberi

tekanan sehingga membawa kepada pindaan terhadap dasar Malayan nion.

Kebimbingan golongan itu tertumpu kepada dua perkara utama iaitu kekuasaan raja-raja

Melayu dalam Perlembagaan Melayu yang dijangka akan menjadi penghalang kepada

sebarang pindaan perlembagaan itu pada masa hadapan.+' 0elain itu! mereka turut

berpendapat pemulihan kedudukan orang Melayu bakal menyukarkan lagi proses

kerakyatan yang akan menindas dan menghalang penguasaan ekonomi orang 1ina di

Tanah Melayu.(/

Dalam usaha untuk menunjukkan penentangan masyarakat 1ina terhadap

Persekutuan Tanah Melayu! 6M1,6 bersama-sama dengan dewan perniagaan 1ina telah

melancarkan beberapa siri hartal di Tanah Melayu. a bermula di Melaka pada '

+ ,ames de ;. 6llen! The Malayan nion! hlm. +.+8 9ong ?ak 1hing! 1hinese Politics in Malaya &'+-((> The Dynamics o# British Policy! hlm.

&&/.+' 1hinese demand #or constitutional re7iew> inward telegram no )@ #rom M , Macdonald to Mr

1reech ,ones! 8 2o7ember &'+! in 19 ()A&++! no @+.(/ bid.

&


18/22


19/22


20/22

Mansur.(8 Perbincangan itu telah diadakan sebanyak empat pusingan iaitu dari @-&@ 9gos!

@-8 0eptember! && 9ktober- & 2o7ember dan &&- &8 2o7ember &'+@.(' 5undingan

antara British dengan raja-raja Melayu dan M29 berakhir dengan termeterainya

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu pada & ,anuari &'+8 dan telah membawa kepada

terbentuk Persekutuan Tanah Melayu pada & =ebruari &'+8.@/

KESIMPULAN

Pada dasarnya kaum imigran yang masih dalam keadaan membina semula kehidupan

mereka selepas peperangan gagal memberi sokongan yang kuat terhadap Malayan nion.

Mereka menganggap dasar baru itu satu lagi polisi British yang bertujuan untuk

mengukuhkan kedudukan mereka tanpa membawa perubahan yang besar dalam

kehidupan seharian masyarakat pendatang. 2amun begitu apabila rundingan dan pindaan

terhadap Malayan nion dicadangkan ia telah menyaksikan satu kesedaran di kalangan

golongan ini. Mereka mula menyatakan sokongan mereka terhadap Malayan nion dan

menentang Persekutuan Tanah Melayu yang dikhuatiri akan menjejaskan penguasaan

ekonomi serta menyukarkan lagi proses untuk mendapat kerakyatan Tanah Melayu.

6M1,6 telah ditubuhkan dan berjaya mendapat sokongan yang menggalakkan

daripada pelbagai parti serta pertubuhan bukan Melayu. Dalam usaha mendesak British

untuk menolak rundingan dengan orang Melayu dan menimbang semula cadangan

pindaan itu. 6M1,6 telah bekerjasama dengan PTE56! sebuah parti radikal orang

Melayu. Pakatan itu telah mengemukakan $ Perlembagaan 5akyat% tetapi telah ditolak

oleh British. a kemudian telah membawa kepada tercetusnya beberapa siri hartal.

2amun begitu! ia gagal mengubah keputusan British untuk meminda Malayan nion.

British dilihat lebih selesa untuk berunding dan menerima M29 daripada

PTE56 atau 6M1,6 yang dilihat mempunyai pertalian dengan PKM yang sentiasa

(8 De7elopments in Malayan constitutional discussions> note by ? T Bourdillon on deliberations o#

the 6nglo-Malay working committee! ' 9gos &'+@! in 19 ()A &()/! no +(.(' bid.@/ 0igning the 0tate and =ederation 6greements> letter #rom 0ir E 4ent to ? T Bourdillon!

,anuari &'+8! in 19 ()A )@&! no 8.

/


21/22

memberi pelbagai masalah kepadanya. "antaran itu! British akur dengan kehendak orang

Melayu yang menolak semua prinsip dan struktur Malayan nion. 0elain itu! mereka

inginkan sebuah bentuk persekutuan bagi seluruh Tanah Melayu dan menolak kerakyatan

jus soli. Mereka turut mahu tara# negeri naungan dipulihkan dan raja-raja Melayu

menjadi ketua negeri Melayu.

3alaupun terdapat pelbagai teori tentang kejatuhan Malayan nion! tetapi #actor

keselamatan serta kesinambungan untuk terus berada di Tanah Melayu dilihat sebagai

#aktor pendorong British untuk mengalah dan kembali ke dasar pro-Melayu. a dapat

dilihat dengan terbentuknya Persekutuan Tanah Melayu yang mendapat sambutan orang

Melayu.

SENARAI RUUKAN

&


22/22

6.,. 0tockwell Ced. . &''(. Malaya? "he Malayan Union @>periment 194)194B.

"ondon> ni7ersity o# "ondon.

6lbert "au. &''&. "he Malayan Union ;ontro2ersy 194)4B. 0ingapore> 9:#ord

ni7ersity Press.

6nwar 6bdullah. //+. -iogra5i ato’ /nn? Hidup Melayu. Bangi. Penerbit ni7ersitiKebangsaan Malaysia.

,ames de ;. 6llen. &'@. Malayan Union. nited 0tates>

sjh sem 8 reaksi penduduk tanah melayu malayan-union

Documents