GggC 6033

ISU-ISU PENDIDIKAN DI MALAYSIA

TUGASAN INDIVIDU:

SISTEM PENILAIAN KUALITI GURU DAN KE MANA

ARAHNYA?

DISEDIAKAN UNTUK:

PM DR MUHAMMAD HUSSIN

DISEDIAKAN OLEH:

SITI NOR AISHAH BINTI MOHD NOR

P 61910

KANDUNGAN

2

Halaman

KANDUNGAN ii

SENARAI JADUAL iii

SENARAI ILUSTRASI iv

1.0 PENGENALAN 1

2.0 DEFINISI ISTILAH/KONSEP 2

2.1 Sistem Penilaian 2

2.2 Kualiti 2

2.3 Guru 3

3.0 GURU BERKUALITI 3

3.1 Formula Guru Berkualiti 4

3.2 Bentuk Sistem Penilaian Kualiti Guru 5

3.2.1 Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM) 5

3.2.2 Laporan Nilai Prestasi Tahunan (LNPT) 6

3.2.3 Sistem Penilaian Kualiti Antarabangsa 7

4.0 ISU BERKENAAN SISTEM PENILAIAN KUALITI GURU

DAN KE MANA ARAHNYA?

8

4.1 Isu 1: Pengisian Skor SKPM Standard 4; Pencerapan Guru 8

4.2 Isu 2: Perhatian Pentadbir dalam Penyeliaan; Pencerapan Guru 9

4.3 Isu 3: Ketulusan LNPT 11

5.0 PERBINCANGAN 12

6.0 CADANGAN 15

7.0 PENUTUP 16

8.0 MINI KAJIAN 17

RUJUKAN

LAMPIRAN

18

A Proses Penilaian Prestasi 21

3

SENARAI JADUAL

No Jadual Halaman

6.1 Cadangan Penambahbaikan Kualiti Guru 15

4

SENARAI ILUSTRASI

No Rajah Halaman

3.1 Tujuan Pelaksanaan LNPT Sebagai Sistem Penilaian

Prestasi

6

5.1 Guru Berkualiti Menghasilkan Murid yang Lebih

Berprestasi Tinggi

12

5.2 Saling Kolaborasi Antara Pentadbir, Guru Pembimbing dan

Guru yang Dicerap

13

5.3 Syarat-Syarat Untuk Penambahbaikan Dan Penghasilan

Sistem Penilaian Kualiti Guru Yang Efisien, Dinamik Dan

Tidak Rigid

14

5

1.0 Pengenalan

Pendidikan merupakan wahana utama bagi sesebuah negara dalam merangka

perancangan untuk menghadapi cabaran semasa dan akan datang. Cabaran tersebut

adalah seperti cabaran untuk membangunkan ekonomi berasaskan pengetahuan atau

K-ekonomi bagi menghadapi persaingan dengan negara lain (Jamil dan Norlia 2008).

Malah cabaran K-ekonomi ini dapat diatasi dengan asosiasi yang utuh antara

pemupukan modal insan terbaik dengan pendidikan berkualiti (RMK-10 2010:17).

Justeru, matlamat untuk menjadi negara maju mengikut acuan sendiri dalam kerangka

wawasan 2020 akan dapat direalisasikan seandainya modal insan cemerlang dapat

dilahirkan menerusi pendidikan yang berkualiti seiring dengan kemajuan ekonomi

negara.

Sesungguhnya, negara memerlukan guru yang berkeupayaan tinggi sebagai

pemacu utama dalam membentuk pendidikan yang berkualiti. Mohammed Sani (2007)

menyatakan bahawa guru yang berkualiti dan berkeupayaan tinggi ini seharusnya

mempunyai tahap kompetensi yang memenuhi komponen-komponen berikut iaitu; 1)

berkebolehan dalam meningkatkan pengetahuan secara berterusan bagi membaiki

prestasi diri, 2) berkebolehan dalam mengguna dan memanfaatkan (ability to use and

practise) pengetahuan dan kemahiran bagi melaksanakan tugas dengan cemerlang

seterusnya mencapai objektif meningkatkan kualiti pendidikan, 3) dan mempunyai

nilai-nilai diri dan perlakuan yang selari dengan adab dan etika keguruan. Oleh itu,

apabila komponen-komponen profesionalisme keguruan ini dipenuhi, matlamat dalam

memperoleh guru yang berkualiti dapat direalisasikan.

Persoalannya, adakah sistem penilaian kualiti guru di negara kita benar-benar

telus dalam menterjemah konotasi prestasi dengan tahap profesionalisme para guru?

Adakah guru diberikan apresiasi sesuai dengan tenaga yang mereka curahkan dalam

inisiatif membangunkan anak bangsa? Kertas kerja ini akan mengupas isu sistem

penilaian kualiti guru dan ke mana arah tuju sistem ini dalam menentu ukur kredibiliti

seseorang guru.

6

2.0 Definisi Istilah/Konsep

Penulisan ini akan membincangkan beberapa istilah dan konsep yang akan memandu

hala tuju perbincangan ini. Antaranya ialah sistem penilaian, kualiti dan istilah guru.

Pemahaman istilah-istilah ini adalah penting bagi memastikan kupasan isu di bawah

tajuk ini adalah jelas dan difahami.

2.1. Sistem Penilaian

Istilah sistem penilaian merupakan suatu sistem yang bersepadu, komprehensif,

strategik, bersifat jangka panjang yang bertujuan untuk mengukuhkan dan

meningkatkan kualiti dan produktiviti sesebuah organisasi (Rusli et al. 2007).

Manakala Salwani (2005) pula menyatakan bahawa sistem penilaian merupakan suatu

instrumen yang digunakan untuk menilai kompetensi yang lalu dalam suatu jangka

masa tertentu dan digunakan sebagai platform untuk merangka strategi masa hadapan.

Oleh itu, sistem penilaian merupakan suatu mekanisme yang disusun untuk menentu

ukur tahap keberkesanan kualiti kerja yang bersandarkan tujuan untuk membangunkan

organisasi.

2.2 Kualiti

Istilah kualiti pula boleh didefinisikan sebagai suatu penanda aras yang memenuhi

kehendak pelanggan melalui ketetapan kerja yang ditepati, tuntutan perkhidmatan

dipatuhi, perencanaan dan strategi diikuti sepenuhnya, tugasan pegawai atasan

disempurnakan dan mencapai sasaran kerja tahunan (Abdul Ghafar 2011). Sementara

Vijayaletchumi et al. (2010) pula mentakrifkan kualiti sebagai peningkatan

pengetahuan, kemahiran dan perubahan sikap. Namun begitu, jika diteliti dari konteks

pendidikan pula, kualiti adalah berkaitan dengan keperluan pelajar dan mempengaruhi

pencapaian mereka (Li Feng & Sass 2011; Feng Jie 2009). Justeru, penulis

menyimpulkan bahawa kualiti adalah segala kehendak yang digariskan sebagai

panduan dalam sesuatu disiplin pekerjaan perlu dipenuhi agar dapat menzahirkan

perkhidmatan yang berkualiti.

7

2.3 Guru

Istilah guru pula didefinisikan sebagai mereka yang menjalankan tugas-tugas ikhtisas

sebagai pendidik dan pemimpin (Mok 2008). Mok juga mengatakan bahawa guru

terlibat secara langsung dalam status sosialisasi masyarakat. Amir (2006) pula

menyatakan bahawa guru merupakan individu yang terlibat dalam profesion keguruan

dan tertakluk dengan kod etika keguruan yang di bawah Kod Tata Kelakuan

Perkhidmatan Awam Kementerian Pelajaran Malaysia.

Kesimpulannya, tajuk perbincangan ini adalah berkisar mengenai suatu

instrumen yang digunakan untuk menilai prestasi kerja pegawai pendidikan.

Instrumen inilah yang diterjemahkan sebagai sistem penilaian kualiti guru. Sistem ini

dirancang supaya dapat diimplementasikan sebagai asas kepada lonjakan kualiti dan

produktiviti guru. Oleh yang demikian, dengan pemahaman istilah dan konsep-konsep

berkenaan dapat memberikan gambaran yang jelas mengenai keseluruhan penulisan

ini. Namun begitu, persoalan utamanya adalah ke manakah arah sistem penilaian

kualiti guru ini? Penulisan ini akan mengupas persoalan dan isu berkaitan dengan

sistem penilaian kualiti guru dan hala tuju sistem berkenaan untuk memenuhi

matlamat dunia pendidikan kita.

3.0 Guru Berkualiti

Bagaimanakah menilai kualiti seseorang guru? Kajian Koedel dan Betts (2007)

mendapati kualiti guru berkait rapat dengan prestasi yang ditunjukkan oleh pelajar.

Kajian tersebut juga mendapati bahawa kualiti guru turut bergantung pada elemen

latihan, perjawatan dan gaji yang merupakan suatu motivasi intrinsik dan ekstrinsik

bagi para guru. Oleh itu, penilaian yang betul, berkesan dan adil perlu diberikan

kepada para guru dalam menentukan aras kualiti profesion mereka (Norahimah dan

Rafisah 2010). Justeru, guru yang berkualiti penting dalam memastikan aspirasi

negara tercapai serentak dengan lonjakan kualiti barisan pendidik hasil daripada

penilaian yang dilaksanakan dalam garis kerja yang betul, tepat dan adil.

8

3.1 Formula Guru Berkualiti

Kajian yang dijalankan oleh Mohamad Johdi et al. (2009) menyatakan bahawa guru

adalah merupakan peneraju utama dalam mengangkat martabat pendidikan negara.

Beliau menyatakan bahawa curahan dan penggemblengan tenaga guru, dipadukan

dengan personaliti diri dan ciri-ciri guru yang efisien, integriti dan efektif merupakan

asas kepada pembentukan formula guru yang berkualiti. Formula guru yang berkualiti

boleh dijadikan mangkin ke arah pelestarian kesucian martabat dan profesion

keguruan.

Mohamad Johdi et al. (2009) menyenaraikan sepuluh komponen dalam

formula guru berkualiti yang disusun mengikut keutamaan iaitu berpengetahuan,

berkemahiran dan cekap mengikut bidang, menentukan objektif pengajaran dan

pembelajaran, kejelasan penyampaian dan penghuraian isi pelajaran, menjalankan

pengukuran dan penilaian, bermotivasi, minat dan mencungkil daya inkuiri murid,

melaksanakan pemulihan dan pengayaan, menimbulkan keceriaan, interaksi dan

penglibatan murid, menyediakan rancangan mengajar, berkemahiran mengurus bilik

darjah, dan menggunakan pelbagai kaedah dalam pembelajaran.

Komponen-komponen tersebut perlu disenaraikan untuk semakan dalam

merealisasikan matlamat menzahirkan guru berkeupayaan tinggi. Guru berkeupayaan

tinggi ialah guru yang menggarap kecemerlangan pelajar menerusi lonjakan prestasi

pelajar. Mohammad Johdi et al. (2009) menegaskan seseorang guru itu akan

memperoleh prestasi yang terbaik apabila sentiasa melakukan muhasabah diri dengan

menyemak komponen yang dalam formula guru berkualiti.

Keprihatinan dalam memastikan pembelajaran pelajar yang berkesan berlaku

dalam sistem pendidikan kita adalah begitu signifikan dengan perhatian dalam

peningkatan kualiti seseorang guru. Antara inisiatif yang tercatat dalam agenda yang

diatur oleh pihak kerajaan ialah meningkatkan daya tarikan profesion keguruan dan

menghasilkan guru yang terbaik. Lonjakan dalam pembangunan diri guru diatur

dengan pelbagai susunan program pembangunan profesional (RMK-10 2010: 200).

Sesungguhnya, guru yang berkualiti adalah guru yang dapat menjana pendidikan yang

berpotensi tinggi.

9

Sebagai kesimpulan, penulis bersetuju dengan Bisset (2006) yang menyatakan

bahawa guru yang berkualiti adalah guru yang pakar dalam pengajarannya. Dengan

kata lain guru yang berkualiti adalah guru yang menguasai aspek pengetahuan mata

pelajaran, pengetahuan kurikulum dan matlamat pendidikan, pengetahuan pedagogi

am, pengetahuan tentang pelajar, pengetahuan tentang konteks pendidikan,

pengetahuan tentang diri dan pengetahuan tentang kandungan pedagogi.

3.2 Bentuk Sistem Penilaian Kualiti Guru

Sistem penilaian kualiti guru yang sedia diamalkan sekarang mempunyai dua bentuk

iaitu ; 1) Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM), 2) Laporan Nilai Prestasi

Tahunan (LNPT).

3.2.1 Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM)

Antara mekanisme yang digunakan untuk menilai kualiti seseorang guru ialah melalui

penilaian yang dibuat berdasarkan Standard Kualiti Pendidikan Malaysia (SKPM

2010). SKPM 2010 telah diperkenalkan oleh Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti untuk

memastikan taraf atau standard pengajaran yang memuaskan diwujudkan dan

dikekalkan di institusi pendidikan. Standard ini dijadikan garis penentu ukur

kecemerlangan sesebuah institusi pendidikan (SKPM 2010 :2).

Terdapat lima standard yang terkandung dalam SKPM 2010 ini iaitu; 1)

Kepimpinan dan Hala Tuju, 2) Pengurusan Organisasi, 3) Pengurusan Kurikulum,

Kokurikulum dan Sukan, 4) Pengajaran dan Pembelajaran dan 5) Kemenjadian Murid.

Tegasnya, standard yang mempunyai kaitan langsung dalam penilaian kualiti

seseorang guru ialah standard keempat iaitu Pengajaran dan Pembelajaran menerusi

aktiviti pencerapan oleh pihak pentadbir sekolah. Melalui aktiviti ini jawatankuasa

penyeliaan sekolah akan menilai prestasi semua guru semasa di dalam kelas

berdasarkan 11 aspek iaitu; 1) penglibatan murid dalam pembelajaran, 2) penguasaan

pembelajaran murid, 3) hasil kerja murid, 4) perancangan dan persediaan guru, 5)

kaedah penyampaian, 6) kemahiran komunikasi, 7) penggunaan sumber pendidikan,

8) penilaian, 9) teknik penyoalan, 10) penguasaan isi kandungan, 11) pengurusan

10

kelas (bilik darjah/ makmal/ bengkel/ padang) dan, 12) amalan profesionalisme

keguruan.

3.2.2 Laporan Nilai Prestasi Tahunan (LNPT)

Selain daripada SKPM, kualiti guru juga dinilai menggunakan sistem Laporan Nilai

Prestasi ( LNPT). Bagi guru penolong, LNPT ini dinilai oleh pentadbir berdasarkan

prestasi dalam sasaran kerja tahunan (SKT) bagi setiap guru berdasarkan prosedur

yang sistematik (LAMPIRAN A). Prosedur proses pelaksanaan LNPT ini bermula

daripada peringkat jabatan lagi. Sistem penilaian LNPT ini turut mengundang isu

dalam bagaimana penilaian diberi kepada guru Abdul Shukor 2007). Tujuan LNPT ini

dijadikan alternatif bagi membuat penilaian untuk guru ialah seperti dalam rajah

berikut:

Abdul Shukor menyatakan bahawa LNPT adalah penting untuk dilaksanakan

bagi meletakkan kriteria yang dikehendaki pada prestasi guru. LNPT juga digunakan

sebagai salah satu kaedah pemilihan guru-guru yang terbaik untuk menerima asas

pertimbangan kemajuan dalam kerjaya terutamanya berkenaan dengan penempatan.

Markah yang diberikan dalam LNPT juga sebenarnya dijadikan sebagai kayu

pengukur untuk memberikan peluang dalam perjawatan iaitu berkenaan dengan

kenaikan pangkat dan pemangkuan. Selain berkenaan dengan perjawatan, markah

LNPT juga digunakan untuk menentukan pinjaman dibenarkan.

11

Guru yang menepati kriteria yang diperlukan akan mengalami pergerakan gaji

atau anjakan gaji berdasarkan markah LNPT. Oleh itu, sekiranya guru tidak

menunjukkan prestasi yang baik dan mengakibatkan markah yang diperoleh tidak

melepasi syarat pemberian pergerakan gaji tahunan, maka gaji guru berkenaan akan

statik dan tidak menaik.

Sekiranya guru memperoleh markah LNPT yang cemerlang, maka beliau akan

memperoleh Anugerah Perkhidmatan Cemerlang (APC), pingat atau sijil. Pemberian

anugerah ini adalah merupakan pengiktirafan kepada kecemerlangan guru.

Pengiktirafan ini sebenarnya memberikan motivasi intrinsik kepada guru untuk

meneruskan kecemerlangan dalam mendidik dan melaksanakan tugasan.

Bagaimana pula dengan guru yang memperoleh markah LNPT yang rendah?

Berdasarkan markah LNPT yang rendah ini, guru yang bermasalah dikesan akibat

pemerolehan markah yang kurang memuaskan. Guru dalam kategori ini akan

diberikan rawatan khas iaitu sama ada latihan atau bimbingan untuk meningkatkan

prestasi dan kebolehupayaan mereka (Abdul Rahim 2006)..

3.2.3 Sistem Penilaian Kualiti Antarabangsa

Untuk perbandingan, penulisan ini akan meninjau sistem perbandingan

penilaian kualiti guru di peringkat antarabangsa. Contohnya ialah penilaian kualiti

guru di Flourida. Kajian prestasi guru tersebut telah dijalankan oleh Feng dan Sass

(2011). Daripada kajian ini, didapati sistem penilaian kualiti guru di Flourida dibentuk

daripada hasil prestasi pelajar. Prestasi yang diperoleh oleh pelajar dijadikan sebagai

salah satu komponen pengukur prestasi dan kualiti guru.

Ini kerana menurut Feng, guru dikatakan berkualiti apabila pelajar yang

dihasilkannya berprestasi tinggi. Maka, model pengiraan bagi sistem pengukuran

kualiti guru melibatkan “nilai tambah” dan “prestasi pelajar”. Berikut ialah antara

contoh model pengiraan kualiti guru berdasarkan ukuran ke atas kualiti pelajar yang

dihasilkan oleh guru berkenaan.

12

Contoh model pengiraan kualiti guru di Flourida:

Sesungguhnya kaedah penilaian kualiti guru dibuat adalah terpulang kepada

bagaimana sesuatu sistem pendidikan itu memberi takrifan kepada guru yang

berkualiti. Sistem penilaian prestasi sebenarnya adalah penting bagi memastikan guru

yang merupakan agen sosialisasi sentiasa dipantau keupayaan mereka dalam

menjalankan tugas sebagai agen sosialisasi dan transformasi kemajuan sesebuah

negara.

4.0 Isu Berkenaan Sistem Penilaian Kualiti Guru dan Ke Mana Arahnya?

Setelah melihat kepada sistem yang diguna pakai dalam menilai kualiti guru,

penulisan ini seterusnya akan membawa perbincangan mengenai isu-isu yang timbul

dalam sistem penilaian ini. Seterusnya, penulisan ini akan mengupas ke mana arah

sistem penilaian kualiti guru ini.

4.1 Isu 1: Pengisian Skor SKPM Standard 4; Pencerapan Guru

Isu pertama ditinjau daripada aspek penggunaan SKPM sebagai sistem penilaian

kualiti guru. SKPM yang dibina berdasarkan Standard Guru Malaysia ini memberikan

skor markah kepada setiap guru berdasarkan pencerapan yang dibuat oleh pihak

pentadbir yang bertanggungjawab. Pencerapan bagi pemberian markah ini dibuat

semasa guru menjalankan sesi pembelajaran dan pengajarannya. Pencerapan oleh guru

yang bertanggungjawab bukan dijalankan dalam kadar sekali sahaja, malah berulang

untuk memperoleh markah purata.

Terdapat kajian yang dijalankan untuk meninjau keberkesanan SKPM dalam

menilai kualiti guru. Kajian Nurahimah dan Rafisah (2010) menyatakan bahawa

ketika SKPM diperkenalkan, pentadbir sekolah mendapati item dalam instrumen

penyeliaan & pencerapan (P&P) guru begitu rigid. Item yang rigid ini menyebabkan

13

pentadbir menghadapi kesukaran dalam mentakrif, memahami dan mengamalkan

perkara yang dijadikan elemen-elemen utama di dalam sistem tersebut.

Seterusnya, penyeliaan dan pencerapan akan hilang fungsi jika semata-mata

untuk menyimpan rekod SKPM. Terdapat pihak pentadbir yang hanya melakukan

pencerapan semata-mata untuk memenuhi arahan yang diterima daripada Jabatan

Pelajaran Negeri atau Kementerian Pendidikan Malaysia. Akibatnya, pemberian

markah pencerapan berkenaan hanya diberikan untuk tujuan dokumentasi tanpa dibuat

pertimbangan bagi meningkatkan kualiti guru. Ini menyebabkan sistem SKPM ini

hanya dilihat sebagai suatu sistem yang membebankan tanpa dapat memberikan

manfaat kepada pihak guru khususnya dan pihak sekolah amnya.

Sesungguhnya, menurut Nurahimah dan Rafisah (2010), SKPM ini merupakan

suatu sistem yang amat membantu dalam meningkatkan kualiti guru di atas syarat

bahawa semua pihak memahami tujuan dan kaedah pelaksanaan sistem penilaian

kualiti berkenaan. Kejelasan mengenai sistem penilaian kualiti guru menjamin

berlakunya keadilan dan ketulusan dalam pemberian markah. Tegasnya, fungsi

penyeliaan dan pencerapan yang sebenar ialah meningkatkan kualiti keguruan

menerusi asosiasi kelemahan dan penambahbaikan yang dikesan. Perbincangan yang

telus juga perlu dijalankan oleh pihak pentadbir dan guru dalam memastikan sistem

panilaian kualiti ini benar-benar memberi manfaat.

4.2 Isu 2: Perhatian Pentadbir dalam Penyeliaan; Pencerapan Guru

Seterusnya, persoalan yang mungkin timbul ialah adakah penilaian yang dijalankan

mematuhi semua komponen yang disyaratkan untuk pemberian markah yang adil dan

saksama semasa pemberian markah kualiti guru melalui sistem SKPM atau LNPT.

Kajian Rusli at.al (2007) mendapati pemberian markah prestasi kepada guru tidak

melibatkan keseluruhan aspek dan komponen penyeliaan yang perlu dinilai dan

diteliti. Aspek-aspek berkenaan ialah:

1. Pencerapan

2. Pemantauan

3. penilaian dengan menggunakan instrumen klinikal

14

4. mentoring

5. coaching

Berlaku ketidakadilan kepada guru apabila pemberian markah kualiti diri mereka tidak

mencakupi keseluruhan aspek yang perlu dinilai. Pemberian markah yang tidak telus

ini sebenarnya tidak menggambarkan kualiti dan prestasi sebenar guru yang dinilai.

Namun begitu, apakah punca yang menyebabkan pihak pentadbir tidak membuat

penilaian penuh kepada guru yang diselia?

Rusli et. al menyatakan antara sebab yang dikemukakan ialah kepimpinan

sekolah kurang memperuntukkan waktu untuk menjalankan penyeliaan ke atas guru-

guru. Sebahagian besar waktu diperuntukkan untuk menjalankan kerja-kerja

pentadbiran yang memerlukan masa yang banyak dan teliti. Oleh itu, adalah penting

pihak pentadbiran menjalankan pengurusan masa yang efisien bagi memastikan

keseluruhan komponen penilaian kualiti guru dapat dipenuhi, untuk memberikan

keadilan kepada guru-guru yang diselia.

Apakah implikasi yang mungkin timbul akibat ketidaktelusan dan

ketidakcakupan semua elemen yang perlu dipertimbangkan dalam memberi markah

nilaian kualiti kepada pihak guru? Impak utamanya ialah pentadbir cenderung

memberi markah penyeliaan guru hanya untuk memenuhi arahan & tujuan

pentadbiran semata-mata.

Jika keadaan ini berlaku berterusan, isu mengenai perhatian pentadbir yang

tidak sepenuhnya dalam pemberian markah LNPT ini akan terus berlanjutan tanpa

kesudahan. Ini seterusnya menggambarkan sistem penilaian kualiti guru di negara kita

berada pada tahap yang rendah akibat ketulusan pemberian markah yang tidak dapat

dipatuhi oleh pentadbir. Walau bagaimana pun, Rusli et al. turut menyatakan bahawa

penglibatan sepenuhnya Pejabat Pelajaran Daerah, Jabatan Pelajaran Negeri dan

Kementerian Pelajaran Malaysia diperlukan dalam memastikan kepatuhan penilaian

keseluruhan komponen kualiti guru oleh setiap pentadbir sekolah.

15

4.3 Isu 3: Ketelusan LNPT

Selain daripada isu yang timbul dalam sistem penilaian kualiti guru SKPM semasa

pencerapan pembelajaran dan pengejaran dibuat, terdapat juga isu yang berbangkit

mengenai isu ketelusan LNPT. LNPT yang melibatkan pemberian markah oleh dua

orang pegawai penilai dalam kalangan pentadbir sekolah iaitu:

1. PPP: Pegawai Penilai Pertama

PPP terdiri daripada Penolong Kanan Pentadbiran

2. PPK: Pegawai Penilai Kedua

PPK terdiri daripada pengetua atau guru besar.

Oleh itu, terdapat persoalan yang timbul iaitu adakah kedua-dua penilai ini

benar-benar telus dalam pemberian markah kualiti guru yang dinilai tanpa sebarang

pengaruh emosi dan justifikasi yang melibatkan domain efektif dan perasaan ini?

Seterusnya, adakah kedua-dua penilai benar-benar mengetahui dan memahami

prosedur pemberian markah dan definisi terma yang terdapat dalam LNPT? Kedua-

dua persoalan ini sebenarnya menentukan kualiti penilaian prestasi dan kualiti guru.

Jawapan kepada persoalan-persoalan tersebut terdapat dalam kajian yang

dijalankan oleh Abdull Sukor (2007). Kajian ini menyatakan bahawa dapatan kajian

menunjukkan berlaku bias yang menimbulkan ketidakpuasan hati guru dalam sistem

penilaian LNPT. Ketidakpuasan ini adalah diakibatkan oleh:

1. Guru tidak dipanggil untuk aktiviti temu bual penilaian prestasi: guru tidak

berpuas hati kerana tidak jelas dengan ketulusan markah yang diberi. Malah,

justifikasi pemberian markah bagi kualiti yang dinilai turut tidak dibincangkan

bersama-sama guru. Ini mengakibatkan guru kabur mengenai faktor-faktor

yang mengatakan mereka kurang kualiti dan efisien. Malah, terdapat guru yang

tidak dibimbing mengenai penambahbaikan yang boleh diambil bagi

meningkatkan kualiti diri guru sebagai seorang pendidik.

2. Markah yang diberi tidak menggambarkan prestasi sebenar guru: pegawai

penilai tidak merujuk kepada SKT dan Hasil Kerja Pegawai Dinilai. Faktor ini

16

merupakan faktor yang lebih kritikal. Ini disebabkan oleh markah diberi secara

semberono dengan memberi tafsiran individu kepada kualiti guru yang

berkenaan tanpa mempedulikan pertimbangan sebenar melalui evidens yang

disediakan oleh guru yang dinilai.

Keseluruhannya, sistem penilaian kualiti guru di negara kita harus mengalami suatu

anjakan paradigma agar isu-isu yang timbul dapat diatasi dan dikurangkan. Sistem

penilaian kualiti guru ini adalah suatu sistem yang baik sekiranya manfaatnya diteroka

dan diaplikasikan seoptimum yang mungkin agar penilaian kualiti guru ini benar-

benar telus dan berupaya menjadi asas lonjakan kualiti guru-guru.

5.0 Perbincangan

Sesungguhnya, kewujudan sistem penilaian kualiti guru adalah satu instrumen yang

penting bagi menilai dan menginterpretasikan kualiti guru-guru seterusnya menjadi

landasan untuk merangka penambahbaikan dalam bidang pendidikan dari semasa ke

semasa. Asasnya ialah kualiti guru. Guru berkualiti, melahirkan pelajar yang

berprestasi tinggi seterusnya membawa negara ke arah kecemerlangan lantaran

lonjakan kualiti guru dan pelajar. Rajah di bawah menunjukkan impak guru yang

berkualiti terhadap prestasi pelajarnya.

Rajah 5.1 Guru Berkualiti Menghasilkan Murid yang Lebih Berprestasi Tinggi

Sumber: Dokumen Rancangan Malaysia ke-10 2010

17

Oleh itu, suatu sistem penentu ukur kualiti guru diperlukan bagi memastikan

aspirasi negara dalam melahirkan modal insan yang cemerlang diperlukan. SKPM dan

LNPT adalah suatu sistem yang telah dan sedang diguna pakai bagi menentukan tahap

kualiti guru. Namun begitu, kedua-dua sistem ini ternyata masih memerlukan

penambahbaikan yang lebih menyeluruh dan komprehensif (Nurahimah dan Rafisah

2010; Abdull Sukor 2007; Rusli at.al 2007).

Implementasi penyeliaan guru perlu dijalankan dengan telus oleh pihak

pentadbir. Elemen peribadi dan emosi tidak harus diambil kira sebagai suatu sentimen

pemberian markah. Seandainya sentimen seperti ini diambil kira, guru berkenaan akan

mendapat markah yang tidak adil walaupun mempersembahkan prestasi dan kualiti

terbaik sepanjang tahun. Di samping itu, untuk memastikan kesepaduan antara guru

yang berkualiti dengan kecemerlangan sesebuah institusi pendidikan, kolaborasi

antara pentadbir dan guru pembimbing dengan guru yang dicerap perlu dijalankan

secara telus (rajah 5.2 di bawah). Kolaborasi ini penting untuk perkongsian idea dan

pengalaman bagi menambah baik kualiti guru dan pengajarannya (Shukri Zain 2011).

Pentadbir

Guru Pembimbing Guru dicerap

Rajah 5.2 Saling Kolaborasi Antara Pentadbir, Guru Pembimbing dan Guru yang

Dicerap

Menurut Shukri Zain (2011), kolaborasi penting bukan setakat perkongsian

idea malah mencari alternatif bagi meningkatkan kualiti keguruan menerusi teguran &

bimbingan membina. Teguran untuk memperbaiki kelemahan perlu diberikan dan

diperkukuhkan lagi dengan bimbingan yang membina. Kualiti guru tidak mudah

ditingkatkan seandainya guru tersebut dikritik tanpa dibimbing. Oleh itu, sistem

KOLABORASI

18

pengukuran kualiti seperti LNPT sebenarnya suatu sistem yang dapat

mengimplementasikan saling kolaborasi untuk meningkatkan kualiti guru ini.

Justeru, aplikasi sistem LNPT dan SKPM sebenarnya memerlukan

perancangan yang baik dalam melaksanakan penilaian agar penilaian kualiti seseorang

guru berlaku dalam keadaan yang tenang dan tidak mengejut. Maka kepimpinan

sekolah memastikan penyeliaan berlaku mengikut jadual yang dirancang sebelum atau

pada awal tahun sesi persekolahan bermula. Mengapakah perancangan awal ini

penting? Antara sebab utama yang mendasari perancangan awal dalam amalan sistem

kualiti guru ini ialah dapat mengelakkan penyeliaan dijalankan semata-mata untuk

memenuhi arahan dan simpanan rekod. Setelah penilaian dan aktiviti kolaborasi

sebelum dan selepas penilaian dijalankan, guru yang dicerap perlulah diberi waktu

untuk meningkatkan kualiti pembelajaran dan pengejaran dengan penambahbaikan

yang telah diputuskan dalam kolaborasi tersebut.

Berikut ialah analisa dan tafsiran yang dapat disimpulkan bagi meningkatkan

keberkesanan dan ketulusan sistem penilaian kualiti guru. Semua sistem penilaian

guru perlulah mematuhi syarat-syarat yang berikut untuk penambahbaikan dan

menghasilkan sistem penilaian kualiti guru yang efisien, dinamik dan tidak rigid:

Rajah 5.3 Syarat-Syarat Untuk Penambahbaikan Dan Penghasilan Sistem Penilaian

Kualiti Guru Yang Efisien, Dinamik Dan Tidak Rigid

Oleh itu, kajian dan penambahbaikan perlu sentiasa dijalankan supaya suatu

sistem penilaian kualiti yang dihasilkan memberi manfaat kepada semua pihak.

19

6.0 Cadangan

Berdasarkan perbincangan mendalam mengenai isu-isu sistem penilaian kualiti guru

dikupas dan arah sistem-sistem berkenaan ditentukan haluannya, jadual berikut

menyenaraikan antara cadangan yang boleh dilakukan bagi meningkatkan kualiti guru

di Malaysia.

Jadual 6.1 Cadangan Penambahbaikan Kualiti Guru

No Cadangan Huraian

1 Pentadbir mengikuti

program kepimpinan

instructional

meningkatkan pengetahuan dan

kefahaman pentadbir tentang

kepentingan melakukan penyeliaan

guru

pentadbir mengetahui prosedur yang

betul dalam membuat penilaian kualiti

guru-guru

pentadbir adil dalam pemberian markah

(Rusli Ahmad et.al 2007)

2 Penyeliaan dijadikan

amalan kualiti & budaya

ilmu di sekolah

melibatkan semua pihak secara

konseptual dan instructional

supaya semua guru menjadi sebati

dengan budaya sekolah

oleh itu, guru sentiasa bersedia untuk

diselia (Shukri Zain 2011)

3 Melaksanakan “Lesson

Study” untuk

meningkatkan Kualiti

Pengajaran guru (Arani

2011, Sudirman 2011)

Pentadbir membudayakan Lesson Study

dalam amalan P & P sekolah

seperti yang diamalkan di Jepun, United

Kingdom, Singapura, Indonesia dan

lain-lain

penyeliaan P&P guru tidak lagi

dilakukan oleh pentadbir semata-mata

penyeliaan dilakukan kepada

keseluruhan proses P&P yang berlaku

20

Perbincangan dijalankan di antara para

guru dan penyelidik untuk memperbaiki

kelemahan pengajaran

Penilaian Kualiti Guru dijalankan

secara holistik

7.0 Penutup

Sistem penilaian kualiti guru adalah suatu sistem yang dinamik. Perubahan dan

penambahbaikan perlu dilakukan seiring dengan perubahan bidang pendidikan dunia

semasa tanpa meninggalkan acuan Malaysia. Hasrat utama dalam sistem penilaian

kualiti guru adalah mewujudkan sistem penilaian kualiti guru yang tidak melibatkan

unsur-unsur bias, pilih kasih, justifikasi guru yang berat sebelah.

Di samping itu, kualiti dinilai berdasarkan bukti yang jelas berkenaan. Antara

evidens utama yang boleh dijadikan penentu ukur kualiti seseorang guru ialah dengan

menjadikan prestasi yang diperoleh pelajar sebagai suatu kesinambungan kualiti guru

seperti yang telah dilaporkan oleh Feng dan Sass (2011) di Flourida. Sesungguhnya,

tunjang utama yang paling penting dalam bidang pendidikan ini ialah memastikan

guru-guru adalah berkualiti walau apa pun sistem yang digunakan sebagai instrumen

pengukurannya. Ini bertepatan dengan guru yang berkualiti penjana pendidikan yang

berkualiti tinggi.

8.0 Mini Kajian

21

Berikut ialah mini kajian yang telah dijalankan yang berkaitan dengan sistem

penilaian kualiti guru.

PERKARA PENERANGAN

Tajuk Keadilan Penilaian Prestasi dalam Kalangan Guru

(Abdull Sukor et.al. 2007)

Tujuan i. meninjau persepsi guru terhadap keadilan dalam

penilaian prestasi dari segi keadilan pengagihan

dan keadilan prosedur

ii. Meninjau hubungan antara kedua-dua keadilan

penilaian prestasi dengan prestasi organisasi

sekolah yang diukur melalui kepuasan kerja guru

dan pencapaian akademik sekolah

Sampel Semua guru sekolah menengah di Kedah & Perlis

Dapatan i. Keadilan penilaian prestasi berada pada tahap

sederhana

ii. Jika guru mendapat keadilan dalam penilaian

markah dalam prestasi, maka guru akan

mengalami kepuasan kerja yang tinggi

Perbincangan i. Penilaian prestasi perlu lebih berfokus kepada

pengajaran dan pembelajaran, kebolehan

menjalankan tugas dan hubungan sosial dengan

rakan sejawat

ii. Elakkan unsur-unsur pilih kasih, kronisme,

kecenderungan penilai terhadap guru

iii. Guru diberikan makluman dan pendedahan yang

jelas dalam penilaian prestasi.

Kesimpulan Keadilan prestasi menyumbang kepada usaha

organisasi pendidikan dalam usaha meningkatkan

motivasi kerja guru dan prestasi akademik guru.

Penilaian prestasi sebenarnya memainkan peranan

penting dalam pembangunan sumber manusia

22

sesebuah organisasi.

RUJUKAN

Abdull Sukor Shaari, Ab. Aziz Yusof, Mohd Khan Jamal Khan, Swee Mei Tang,

Kong Teong Lim. 2008. Keadilan penilaian prestasi dalam kalangan guru dan

hubungannya dengan motivasi kerja dan prestasi akademik sekolah

.International Journal of Management Studies (IJMS) 15: 159-176.

Abdul Ghafar Mahmud. 2011. Haluan Kerja Pendidikan Merealisasikan Agenda

Transformasi Negara. Purtajaya: Kementerian Pelajaran Malaysia.

Abdul Rahim Bin Hamdan, Ahmad Johari Bin Hj Sihes, Jamaluddin Bin Ramli &

Rosliza Binti Hamzah. 2006. Persepsi Guru Terhadap Profesion Perguruan Masa

Kini. Jurnal Pendidikan 31: 123-141

Amir Hassan Dawi. 2006. Penteorian Sosiologi dan Pendidikan. Tanjung Malim:

Quantum Books Sdn. Bhd.

Feng, L & Sass, T. 2011. Teacher Quality and Teacher Mobility. http://www.urban.

org/publications/1001506.html diakses [27 Oktober 2011].

Feng Jie & Aida Idris.2009. Education Management: Perception of TQM and Its

Effect on Attractiveness of Place of Study. www.g-casa.com/PDF/malaysia/

Idris.pdf diakses [20 Oktober 2011].

Jamil Ahmad & Norlia Goolamaly. 2008. Pentadbiran dan Pengurusan Sistem

Pendidikan Malaysia Ke Arah Pendidikan Berkualiti. http://eprints.oum.edu.

my/160/ diakses [20 Oktober 2011].

Koedel, C. & Betts, J.R. 2007 Re-Examining the Role of Teacher Quality In the

Educational Production Function. ideas.repec.org/p/umc/wpaper/0708.html

23

diakses [28 Oktober 2011].

Malaysia. 2010. Rancangan Malaysia Kesepuluh 2011-2015.

Malaysia. 2010. Standard Kualiti Pendidikan Malaysia.

Mohammed Sani Ibrahim. 2007. Evolusi pendidikan guru di Malaysia. Dlm. Norzaini

Azman & Mohammed Sani Ibrahim (pnyt.). Profesion Perguruan, hlm.23-54.

Bangi: Fakulti Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Mohd Johdi Salleh, Abdul Rasid Jamian, Baharom Mohamad, Mohd Hasani Dali.

2009. Peranan Guru Mencapai Objektif Sekolah Rendah: Perspektif Guru Besar.

www.iab.edu.my/DR_MOHD_JOHDI.pdf diakses [27 Oktober 2011].

Mok Soon Sang. 2008. Ilmu Pendidikan Untuk KPLI Sekolah Rendah, Komponen 3:

Profesionalisme Keguruan. Subang Jaya: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Nurahimah Mohd Yusoff & Rafisah Osman. 2011. Hubungan kualiti penyeliaan

pengajaran dan pembelajaran di bilik darjah dengan efikasi guru. Asia Pacific

Journal of Educators and Education 25: 53–71.

Rusli Ahmad, Azman Ismail & Wan Khairuzzaman Wan Ismail. 2007. Sistem

penilaian prestasi sektor awam di Malaysia: pemikiran semula terhadap peranan

dan tanggungjawab pegawai penilai prestasi. Jurnal Kemanusiaan 10: 80-89

Salwani Ismail. 2005. E-Sistem Penilaian Prestasi (E-Spp). Tesis Sarjana Muda,

Fakulti Teknologi Maklumat dan Sains Kuantitatif, Universiti Teknologi Mara.

Shukri Zain. 2011. Komunikasi Kepemimpinan Berprestasi Tinggi: Rithmanologi

Dogma. Kertas kerja Seminar Nasional Pengurusan dan Kepimpinan Pendidikan

ke-18 Tahun 2011. Anjuran Anjuran Institut Aminuddin Baki, Kementerian

Pelajaran Malaysia, 25-28 Julai 2011.

24

Vijayaletchumi a/p Vairavan, Segar a/l Raja Manickam & Ahmad Sabirin Bin Abd.

Ghani. 2010. Pengembangan Profesionalisme: Satu Analisis Program

Pengembangan Profesionalisme Guru Di Peringkat Sekolah Dalam Menambah

baik Kualiti Guru. Prosiding Seminar Transformasi Pendidikan Teknikal, hlm.

70 – 80.

25

LAMPIRAN A

PROSES PENILAIAN PRESTASI

Sumber: Abdull Sukor Shaari, Ab. Aziz Yusof, Mohd Khan Jamal Khan, Swee Mei

Tang, Kong Teong Lim. 2008.