senarai semak keperluan bomba dalam penyediaan...

SENARAI SEMAK KEPERLUAN BOMBA DALAM PENYEDIAAN

REKABENTUK

BESERTA APLIKASI JADUAL DI DALAM UBBL 1986

GARIS PANDUAN KEBAKARAN

MENGIKUT KUMPULAN MAKSUD

SENARAI SEMAK KEPERLUAN BOMBA

1JADUAL KE-5

MENGIKUT KETINGGIAN BANGUNAN2

MENGIKUT KELUASAN / ISIPADU BANGUNAN3

MENGIKUT APLIKASI TEKNOLOGI4JADUAL KE-10 - SISTEM PERLINDUNGAN AKTIF


HITUNGAN BEBAN PENDUDUKAN DAN MUATAN PINTU KELUAR(Calculation of Occupancy Load and Capacity of Exits)


5

JADUAL KE-7

JARAK PERJALANAN MAKSIMUM & HAD JALAN MATI(Maximum Travel Distances & Dead-End)

6

JADUAL KE-7

UKURAN BANGUNAN DAN KOMPARTMEN

JADUAL KE-5

7



HITUNGAN HAD YANG DIBENARKAN BAGI KAWASAN TAK TERLINDUNG

8

JADUAL KE-6

KEPERLUAN TAPAK - PILI BOMBA (FIRE HYDRANT)9

KATEGORI MENGIKUT KUMPULAN MAKSUD(BY PURPOSE GROUP)

1

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

JADUAL KE-5

LANGKAH – LANGKAH PERMULAAN MENGENAL PASTI KEPERLUAN SISTEM PENCEGAHAN KEBAKARAN

1

• SEMAK JADUAL KE - 5• MENGENAL PASTI KUMPULAN MAKSUD (PURPOSE GROUP)

• UUK 134, 138

2

• SEMAK JADUAL KE -10• SISTEM AKTIF - KEHENDAK BAGI SISTEM PEMADAM API, SISTEM

PENGGERA KEBAKARAN DAN PENCAHAYAAN KECEMASAN

• UUK 225(1), 237 (1)

3

• JADUAL KE - 7• REKEBENTUK PASIF - JARAK PERJALANAN MAXIMUM & HAD

JALAN MATI (TRAVEL DISTANCE & DEAD-END)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KATEGORI MENGIKUT KUMPULAN MAKSUD

• UUK 134: Tiap bangunan atau petak perlu diklasifikasi sebagai Kumpulan Maksudmengikut penggunaannya berdasarkan Jadual Ke-5

• Sekiranya lebih dari 1 penggunaan, penggunaan utama diambil kira

• UUK 138(c): Bahagian bangunan yang digunakan untuk kumpulan maksud yang berlainan perlu diasingkan secara pemetakan

• Setiap Kumpulan Maksud mempunyai bahaya kebakaran & keperluan menentangkebakaran yang tersendiri

• Bahaya kebakaran (fire hazards) bergantung kepada sifat dan bilangan penghuni. Contoh:• Kumpulan Maksud I, II & III adalah elemen kediaman yang mempunyai

kemudahan untuk tidur kepada penghuni• Kumpulan Maksud IV (Pejabat), penghuni adalah pekerja dan biasa dengan

susunatur bangunan• Kumpulan Maksud VII (Tempat Perhimpunan), bukan penghuni tetap atau biasa

dengan keadaan bangunan.

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KATEGORI MENGIKUT KUMPULAN MAKSUD – JADUAL KE-5

KUMPULANMAKSUD

KATEGORI JENIS BANGUNAN

I Kediaman Kecil Banglo, semi-D, teres

II Institusional Digunakan untuk pengajaran sahaja: kantin, makmal, perpustakaan, sekolah vokasional, dewan besar.Hospital, klinik, rumah orang tua

III Kediaman Lain Hotel, asrama, apartment, servis apartment, kondominium, rumah kedai

IV Pejabat Pejabat (bukan tempat tinggal)

V Kedai Kedai runcit, restoran, kedai gunting rambut

VI Kilang Kilang, struktur khas seperti kompleks kilang

VII Tempat Perhimpunan Kehadiran orang ramai bagi urusan sosial, rekreasi, pelajaran, perniagaan - Restoran (banquet), auditorium, musium, dewanserbaguna

VIII Storan dan Am Tempat meletak barang, tempat letak kereta, garaj, bangsal, kapal terbang (hanger), airport

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


CADANGAN 4 TINGKAT KOMPLEKS PERNIAGAAN DI KUALA PILAH UNTUK TETUAN AZAN

KEDAI BAZAR

KEDAI BAZAR

KEDAI BAZAR

IV -PEJABAT

V -KEDAI

PEJABAT

KUMPULAN MAKSUD

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


CADANGAN PEMBANGUNAN BERCAMPUR 15 TINGKAT DENGAN 4 TEMPAT LETAK KERETA BAWAH TANAH DI KUALA LUMPUR UNTUK TETUAN KLCC

IV -PEJABAT

PEJABAT

KUMPULAN MAKSUD

VII – TEMPAT PERHIMPUNAN

TLK

TLK

TLK

TLK

KEDAI

KEDAI

KEDAI

KEDAI

PEJABAT

PEJABAT

PEJABAT

PEJABAT

PEJABAT

PEJABAT

PEJABAT

PEJABAT

RESTORAN

RESTORAN

MEKANIKAL VIII –STORAN DAN AM

V -KEDAI

1

2

3

P1

P2

P3

P4

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

VIII –STORAN DAN AM

Apakah Kumpulan Maksud Bagi Kolej / Universiti?

SOALAN:

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

(Jawab Soalan Kertas Lampiran)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

DEWAN SERBAGUNA

BANGLO

SEMI- D

ASRAMA

DEWAN MAKAN

BLOK PENTADBIRAN

BLOK PERPUSTAKAAN

BLOK KULIAH

BLOK BENGKEL

KM : __________________

KUMPULAN MAKSUD (KM):

CADANGAN PEMBINAAN KOLEJ KEMAHIRAN TINGGI MARA

KM : __________________

KM : __________________

KM : __________________

KM : __________________

KM : __________________

KM : __________________

KM : __________________

KM : __________________

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

DEWAN SERBAGUNA

BANGLO

SEMI- D

ASRAMA

DEWAN MAKAN

BLOK PENTADBIRAN

BLOK PERPUSTAKAAN

BLOK KULIAH

BLOK BENGKEL

KM : II(INSTITUSIONAL)



KM : IV(PEJABAT)

KM : I(KEDIAMAN KECIL)

KM : I(KEDIAMAN KECIL)

KM : III(KEDIAMAN LAIN)



KUMPULAN MAKSUD (KM):

CADANGAN PEMBINAAN KOLEJ KEMAHIRAN TINGGI MARA

MENGIKUT KETINGGIAN BANGUNAN2

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KATEGORI MENGIKUT KETINGGIAN BANGUNAN

ARAS TERTINGGI < 12m


ARAS TERTINGGI > 30.5m

ARAS TERTINGGI > 45m

ARAS TERTINGGI > 18.3m

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



PERUNTUKAN KEPERLUAN BOMBA:

• UUK 194 – Bangunan yang mempunyai tangga tunggal- tangga tunggal dibenarkan dalam bangunan yang

tingkat tertinggi tidak melebihi 12m.

• UUK 256 – Bangunan yang dikecualikan- Dikecualikan daripada peruntukan pencegahan aktif

& pasif : rumah banglo, berkembar dan teres- Tetapi masih tertakluk kepada peruntukan

-UUK 141: Dinding pengasing-UUK 225: Keperluan pili bomba


MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI




• UUK 199 – Pengudaraan kepungan tangga bagibangunan yang melebihi 18m

• UUK 144 – Salutan pada dinding luar/ Cladding on external wall


MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


ARAS TERTINGGI > 18m / 18.3m


• UUK 144 – Salutan pada dinding luar/ Cladding on external wall

• UUK 197 – Ruang terlindung/ Protected lobbies

• UUK 200 – Pengudaraan kepungantangga bagi bangunan yang melebihi18m.

• UUK 229 – Cara akses dan menentangkebakaran dalam bangunan yang tingginya lebih daripada 18.3m

ARAS TERTINGGI > 18m / 18.3m

• UUK 230 – Pemasangandan ujian sistem pancurkering/ Dry-Riser

• UUK 242 – Ruang aksesmenentang kebakaran

• UUK 243 – Lif bomba.

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


ARAS TERTINGGI > 30m/ 30.5m


• UUK 137 – Lantai dalam bangunanyang melebihi tinggi 30m hendaklah dibina sebagai lantaipetak/ Compartment floor

• UUK 195 – Tangga hendaklahsampai ke paras bumbung

• UUK 231 – Pemasangan dan ujiansistem pancur basah/ Wet riser

ARAS TERTINGGI > 30m/ 30.5m

• UUK 237 – Penggerakebakaran

• UUK 238 – Pusat perintahandan kawalan

• UUK 239 – Sistemkomunikasi suara

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI




• UUK 197 – Ruang terlindung / Protected lobbies

• UUK 202 – Sistem isitekanan bagi tangga / Pressurized system for staircase


MENGIKUT KELUASAN/ ISIPADU BANGUNAN3

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KATEGORI MENGIKUT KELUASAN/ ISIPADU BANGUNAN

AKSES PERKAKAS BOMBA

UKK 140Syarat-syarat akses:

• Lebar jalan masuk dua hala tidak kurang 12 meter• Lebar akses perkakas bomba tidak kurang 6 meter• Jarak dari tepi akses kepada bangunan tidak lebih 2 meter• Akses perkakas bomba bersambungan dengan jalan masuk• Radius pusingan tidak kurang 6 meter• Kecerunan tidak kurang daripada 1:12 • Boleh menampung beban 25 tan• Akses jalan mati melebihi 18m panjang

perlu disediakan tempat berpatah balik

Satu jalan atau ruang untuk membolehkan jentera bombadapat menghampiri bangunan dan boleh menampung

keberatan disyaratkan untuk tujuan melawan kebakarandan menyelamatkan nyawa.

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



Isipadu bgn

(meter padu)

Kadar

minimum

perimeter

bangunan

7000 -28000 1/6

28000-56000 1/4

56000-84000 1/2

84000-112000 3/4

11200 keatas Tapak pulau

(island) C

12mC = 1/6 daripada perimeter

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



Isipadu bgn

(meter padu)

Kadar

minimum

perimeter

bangunan

7000 -28000 1/6

28000-56000 1/4

56000-84000 1/2

84000-112000 3/4


(island) C

12m

C = 1/6 daripada perimeter

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



Isipadu bgn

(meter padu)

Kadar

minimum

perimeter

bangunan

7000 -28000 1/6

28000-56000 1/4

56000-84000 1/2

84000-112000 3/4


(island)

A + C = 1/4 daripada perimeter

C

12m

A

6m

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



Isipadu bgn

(meter padu)

Kadar

minimum

perimeter

bangunan

7000 -28000 1/6

28000-56000 1/4

56000-84000 1/2

84000-112000 3/4


(island)

C B

B + C = 1/2 daripada perimeter

A + C = 1/2 daripada perimeter C

A

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



Isipadu bgn

(meter padu)

Kadar

minimum

perimeter

bangunan

7000 -28000 1/6

28000-56000 1/4

56000-84000 1/2

84000-112000 3/4


(island)

A + B + C = 3/4 daripada perimeter

B + C + D = 3/4 daripada perimeter

A

B

C

BD

C

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI



Isipadu bgn

(meter padu)

Kadar

minimum

perimeter

bangunan

7000 -28000 1/6

28000-56000 1/4

56000-84000 1/2

84000-112000 3/4


(island)

D

B

A

C

A + B + C + D = seluruh perimeter

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SOALAN: Berapa perimeter akses perkakas bomba yang perlu disediakan?

Tinggi = 9m

Isipadu

Perimeter

Kadar minimum akses bomba

answer next pg

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SOALAN: Berapa perimeter akses bomba yang perlu disediakan?

Tinggi = 9m

Isipadu50m x 20m x 9m = 9000 meter padu

Perimeter50m + 20m + 50m + 20 = 140m

Kadar minimum akses bomba1/6 x 140m= 23.33m

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


JAWAPAN:

Jarak akses disediakan melebihi dari jarak

akses yang diperlukan.

Oleh itu, keperluan akses perkakas bomba

merujuk kepada UKBS 1984 Undang-

Undang Kecil 140 adalah dipatuhi.

SOALAN:23.33m

Ambil kirapusingan jenteraperkakas bomba

JALA

N U

TAM

A

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SOALAN:

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


JAWAPAN:

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


MENGIKUT APLIKASI TEKNOLOGI4

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

Sistem Perlindungan Aktif: sistem perlindungan kebakaran

dipasang tetap pada bangunan atau premis merangkumi

tiga cara tindakan untuk mengesan dan memberi isyarat,

mengawal dan memadam kebakaran

MENGIKUT APLIKASI TEKNOLOGI – SISTEM PERLINDUNGAN AKTIF

JADUAL KE-10

Sumber utama keperluan

aktif adalah dariJadual Ke-10

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

Jadual Mengenai Kehendak- Kehendak Bagi SistemPemadaman Api, Sistem Penggera Kebakaran Dan Pencahayaan Kecemasan

UUK 225(1), 237(1)

Kod – rujukbahagianbelakang sekaliJadual ke-10

Jenis sistem

Jenisbangunan/ Kumpulan maksud

MENGIKUT APLIKASI TEKNOLOGI – SISTEM PERLINDUNGAN AKTIF

JADUAL KE-10

..\13-pindaan SELANGOR dis 2012.pdf

../13-pindaan SELANGOR dis 2012.pdf

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KATEGORI MENGIKUT APLIKASI TEKNOLOGI JADUAL KE-10

Nota 2:SistemPemadam Api

Nota 3:SistemPenggeraKebakaran

Nota 4:PencahayaanKebakaran

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


Nota 2:SistemPemadam Api(Extinguishing System)

A – Semburan Automatik (Automatic Sprinklers)

B – Sistem Sembur Air (Water Spray System)

C – Sistem Sanga Kembangan Tinggi (High Extension Foam System)

D – Sistem Karbon Dioksida (Carbon Dioxide System)

E – Sistem Pemadam Api berhalogen yang diluluskan(Approved Halogenated Extinguishing System)

F- Sistem Pemadam Api Automatik lain (Other Automatic System)

G – Hos Gelung (Hose Reel)

H – Sistem Pili Bomba (Hydrant System)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


Nota 3:SistemPenggeraKebakaran(Fire alarms)

1 – Sistem Pengesan Api Automatik (Automatic Fire Detectors Systems)

2 – Sistem Penggera Kebakaran Elektrik Manual (Manual Electrical Fire Alarm System)

3 – Sistem Penggera Penunjuk Kebakaran (Signal Indicator Alarm System)

4 – Sistem Penggera Manual (Manual Alarm System)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


Nota 4:PencahayaanKebakaran(Emergency Lighting)

(a) – Unit titik isyarat (Signal points units)

(b) – Bateri Pusat (Central Battery)

(c) – Janakuasa (Generators)

• Pengesanan dan pemadaman api (225)

• Pemadaman api mudah alih (227)

• Pancur kering dan basah (230-232)

• Pemasangan tetap (235)

• Penggera kebakaran (237)

• Pusat pemerintahan dan kawalan tetap (238)

• Sistem komunikasi suara (239)

• Ruang akses menentang kebakaran (242)

• Lif bomba(243)

• Pengeluaran asap dan haba(249)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KEPERLUAN AKTIF MENENTANG KEBAKARAN

KOORDINASI REKABENTUK DENGAN JURUTERA MEKANIKAL & ELEKTRIKAL BAGI MENDAPATKAN INPUT KEPERLUAN AKTIF UNTUK DIMASUKKAN

DALAM LUKISAN SENIBINA

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

UKURAN BANGUNAN JENIS PENCEGAH KEBAKARAN YANG

DIPERLUKAN

Pejabat 5 tingkat ke bawah atau melebihi

10,000 kaki persegi

Sistem Gelong Hos

Pejabat 5 tingkat ke atas, melebihi 60

kaki tinggi dan kurang dari 100 kaki

tinggi

Sistem Gelong Hos & Pancur Kering


kaki tinggi, keluasan kurang 100,000 kaki

persegi

Sistem Gelong Hos & Pancur Basah


kaki tinggi, keluasan melebihi 100,000

kaki persegi

Sistem Gelong Hos , Pancur Basah & Sistem

Semburan Automatik (Sprinkler System)

KAEDAH MENCEGAH KEBAKARAN JENIS BANGUNAN & SISTEM PENCEGAH KEBAKARAN YANG DIPERLUKAN

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

Bilakah Sistem Hose Reel Diperlukan?

SOALAN:

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

Pemasangan tertakluk kepada:

• JADUAL 10, UBBL 1984

• ARAHAN PIHAK BERKUASA

Umumnya sehingga 3 faktor menentukan gelunghos diperlukan:

• JENIS BANGUNAN/ KUMPULAN MAKSUD -pejabat, kediaman, hospital, dll

• SAIZ BANGUNAN ketinggian, luas lantai

• FUNGSI BANGUNAN kilang, stor, perhimpunan, institut

KEPERLUAN GEGELUNG HOS (HOSE REEL)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


MAIN DESIGN CONSIDERATION FOR HOSE REEL DESIGN

• STORAGE TANKa) Normally minimum effective storage of 9100 Litres (based on minimum 6 hose reel drums in

system)b) Minimum incoming flowrate of 20 l/minc) Material either pressed steel, FRPd) Located either on ground / basement level or on roof level

• PUMPSa) Two pumps (one duty, and one standby)b) Minimum flowrate 120 l/min (for four hose reels operating at one time); running pressure

minimum 2 barsc) Standby pump shall be from genset supply or else pump shall be diesel type with fuel to run

minimum 2 hours.

• PIPINGa) Material used Galvanised Iron Class ‘C’ (Heavy Duty)b) Pipe size 50mm Ø within building and 65mm Ø if external building depending on distance

• HOSE REEL DRUMSa) Located as such that all areas are generally covered by the 30m hose radius or approximately

every 800m2 area.b) Generally can assume every hosereel is able to produce 30 l/min and 6m jet spray.

c) Normally located at each floor along escape routes.

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SYSTEM INTERFACE

• Architectural

• Civil & Structure

• Electrical

• Mechanical – Plumbing

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SISTEM HOSE REEL

Description Arch C&S Elec Mech

PUMP ROOM Strategic Location √

Located on ground level and external

access

√

Pump room size √

Louvered double leaf door & open

outwards

√

High level louvered glass √

Concrete plinth & location √

Incoming water supply √

Floor trap √

Epoxy floor paint √

Incoming power supply √

Lighting and 13amp socket √

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SISTEM HOSE REEL

Description Arch C&S Elec Mech

PIPE RISER Floor opening 100 mm x 100mm

at every floor

√

HOSE REEL RISER

COMPARTMENT

Recessed into the wall and door

flush with surface of wall

√

Located along escape route & >30

m from the furthest point

√ √

Flow trap √

c/w lockable door & signage √

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


SISTEM HOSE REEL

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


CONTOH-CONTOH PROJEK Isu- Isu Kehendak Bomba

Berapakah jarak di antara fire hydrant?

SOALAN:

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI


MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

KATEGORI MENGIKUT APLIKASI TEKNOLOGI

Hose reel design

JADUAL KE-10

HITUNGAN BEBAN PENDUDUKAN DAN MUATAN PINTU KELUAR(Calculation of Occupancy Load and Capacity of Exits)

5

JADUAL KE-7

HITUNGAN BEBAN

PENDUDUKAN

TRAVEL DISTANCE / DEAD END

KOMPARTMENHITUNGAN

HAD

HITUNGAN BEBAN PENDUDUKAN DAN MUATAN PINTU KELUAR

JADUAL KE-7

• Beban Pendudukan dikira untukmenentukan Muatan Keluar danseterusnya menentukan lebar dan bilanganpintu keluar / tempat keluar

• Pengiraan Beban Pendudukan perlumerujuk kepada Jadual ke-7

OCCUPANCY LOAD


JADUAL KE-7

PENGIRAAN BEBAN PENDUDUKAN OCCUPANCY LOAD

PEMBINAAN MAKMAL DAN PEJABAT 2 TINGKAT DI JOHOR

Berapakah lebar tanggayang diperlukan?

SOALAN:

Boleh rujuk UUK 177(e) – Bilangan orang >50 orang – lebar tangga minimum = 1100mm

- Bilangan orang <50 orang – lebar tangga minimum = 900mm


JADUAL KE-7

KIRAAN OCCUPANCY LOAD

Dalam senarai di bawah adalahjadual keluasan dan kegunaandalam sebuah bangunankomersil.

SOALAN: 1) Kira lebar tangga2) Kira lebar pintu keluar di aras

tanah (ground floor)

Aras Lantai Kegunaan Luas Kawasan

Aras 15 Bilik Motor Lif dan

Bilik Mekanikal

dengan bumbung

rata

1800 m2

Aras 14 Ruang kosong di atas

restoran

1200 m2

Aras 13 Restoran 1800 m2

Aras 12 Pejabat 1800 m2









Aras 3 Kedai 2000 m2



Aras Lantai Kedai 2000 m2

Besmen 1 70 petak tempat

letak kereta

2500 m2


letak kereta

2500 m2


letak kereta

2500 m2

Langkah-langkah pengiraan adalah seperti berikut:

1. Kenalpasti Kumpulan Maksud

2. Dapatkan keluasan lantai

3. Kenalpasti Faktor Beban Pendudukan dari Jadual ke-7

4. Kira Beban Pendudukan

= Keluasan lantai ÷ Faktor Beban Pendudukan

5. Kenalpasti Faktor Muatan Keluar dari Jadual Ke-7

6. Kira Unit Muatan Keluar

= Beban Pendudukan ÷ Faktor Muatan Keluar

7. Tukar Unit Muatan Keluar kepada Lebar Tempat Keluar

= Unit Muatan Keluar x 550mm


JADUAL KE-7


JADUAL KE-7

(NOTA BAGI KIRAAN OCCUPANCY LOAD)

UUK 166(1) - sekurang- kurangnya dua pintu keluar tingkat ditempatkan.

UUK 167(2)/ Jadual Ketujuh - min pintu 700m

UUK 168 - setiap tingkat perlu sekurang- kurangnya 2 tanggaberasingan, kecuali UUK 194 (bangunan yg mempunyaitangga tunggal)

UUK 177 (a) - 1 drp tangga dianggap tidak boleh dilalui.

UUK 177 (e) - >50 org = 550mm x 2 unit lebar = 1100mm<50 org = 900mm – rumah kedai, rumah

TINGKAT 15 13 12 - 4 3 - 1 ARAS TANAH BESMEN 1-3

PINTU

KEGUNAAN BILIK MOTOR LIF

RESTORAN PEJABAT KEDAI KEDAI ARAS TANAH BESMEN ARAS TANAH(GRD)

KUMPULAN MAKSUD - VII IV V V VIII V

LUAS LANTAI (m2) A 1800 1800 1800 2000 2000 2500 2000

FAKTOR BEBAN PENDUDUKAN BAGI 1 ORG.

B -

BEBAN PENDUDUKAN (JUM. BIL. ORG. DI TINGKAT TERSEBUT)

A/B = C

MUATAN KELUAR SEUNIT LEBAR TANGGA

D

JUM. HITUNGAN BIL. UNIT LEBAR TANGGA

C/D = E

JUMLAH LEBAR TANGGA (TOTAL EXIT WIDTH)(1 UNIT = 550mm)

E x 550mm

MIN. LEBAR SATU TANGGA

BILANGAN & LEBAR SATU TANGGA (mm)

CADANGAN BILANGAN & LEBAR SATU TANGGA (mm)

Latihan Kiraan Occupancy Load..\09-occupancy load-borang.docx

07-Latihan occupancy load.pptx

../09-occupancy load-borang.docx

07-Latihan occupancy load.pptx

UUK 229 – Fire fighting access lobby (Ruang akses menentang kebakaran)

JARAK PERJALANAN MAKSIMUM & HAD JALAN MATI(Maximum Travel Distances & Dead-End)

6

JADUAL KE-7

HITUNGAN BEBAN

PENDUDUKAN


KOMPARTMENHITUNGAN

HAD

Perbezaan Jalan Mati & Jarak Perjalanan

Dead End Travel distance

Limit of travel distance to exit when

no alternative exits is provided

Limits of travel distance to exit when

alternative exits is provided.

Can be manipulated via

compartmentation

Limit can be increase via sprinkler.

Direct distance – travel distance

must be measured along the actual

path of travel

Open plan –the direct distance can

be measured as a straight line direct

to the exit.

Permitted travel distance is then

reduced to 2/3

JARAK PERJALANAN MAKSIMUM & HAD JALAN MATI

JADUAL KE-7


JADUAL KE-7

> 45o

Room < 6 pax

JARAK PERJALANAN MAKSIMUM & HAD JALAN MATI JADUAL KE-7

PROTECTED / PRESSURISED

JARAK PERJALANAN MAKSIMUM & HAD JALAN MATI JADUAL KE-7

Final exit

Exit route

horizontal exit

storey exit

Travel distance

Travel distanceTravel distance

Final exit


JADUAL KE-7

TANGGA TANGGA

PEJABAT

PEJABATPEJABAT

PEJABATPEJABAT

BILIK

M&E

L

O

B

I

D

I

L

I

N

D

U

N

G

LIF

LIF

KK KEL EL

EL EL

E

L

Syarat-Syarat Jalan Keluar;

•Kelebaran dan saiz tidak berkurangan sepanjang laluan

•Bebas dari halangan

•Pintu rintangan api

•Tanda KELUAR dan lampu kecemasan

•Semua bukaan tidak dibenarkan kecuali bukaan pintu rintangan api

•Pengudaraan dan pencahayaan cukup

KORIDOR DILINDUNG


JADUAL KE-7


JADUAL KE-7

DEAD-END


JADUAL KE-7


JADUAL KE-7

DEAD-END


JADUAL KE-7

TRAVEL DISTANCE


JADUAL KE-7


JADUAL KE-7

Alt Routes of Escape - Mezz Floor


JADUAL KE-7

UKURAN BANGUNAN DAN KOMPARTMEN7

JADUAL KE-5

HITUNGAN BEBAN

PENDUDUKAN


KOMPARTMENHITUNGAN

HAD


JADUAL KE-5

MENGIKUT KELUASAN LANTAI DAN ISIPADU

• UUK133: “Petak” bermaksud, mana-mana bahagian bangunan yang diasingkan daripada semua bahagian lain oleh satu atau lebih dindingpangsa atau lantai petak atau kedua-duanya

• Pemetakan adalah untuk membataskan kebakaran dalam petak danmenghalang dari merebak

• UUK 136: Bangunan tidak boleh mempunyai keluasan atau isipadu yang melebihi dari yang terkandung pada Jadual Ke-5

• Had-had ukuran diganda dua dengan pemasangansemburan automatik


JADUAL KE-5

• Antara UUK lain yang terlibat dengan pemetakan:

• UUK 137: Lantai dalam bangunan yang melebihi tinggi 30 meter hendaklah dibina sebagai lantai petak

• UUK 138: Dinding dan lantai hendaklah dibina sebagai dindingpangsa dan lantai petak

• UUK 139: Pengasingan kawasan berisiko kebakaran

• UUK 215: Dinding pangsa bagi pemetakan menegak


JADUAL KE-5


JADUAL KE-5

Sepatutnya

Kumpulan

Maksud III


JADUAL KE-5

BAHAGIAN PADA JADUAL KE-5

BAHAGIAN I:

Bangunan Selain

Daripada Bangunan

1 Tingkat

BAHAGIAN II:

Bangunan 1

Tingkat

Sebarang

Ketinggian

Ketinggian

Bangunan tidak

melebihi atau

melebihi 28m

Kumpulan Maksud

II: Institusi

V: Kedai

Kumpulan Maksud

III: Kediaman Lain

VI: Kilang

VIII: Storan & Am

Kumpulan Maksud

II: Institusi

III: Kediaman Lain

Pengecualian

Kumpulan Maksud

I: Kediaman Kecil

IV: Pejabat

VII: Tempat

Perhimpunan

Tidak termasuk

kerana tiada had

terpakai di bawah

UUK 138


JADUAL KE-5


JADUAL KE-5

UKURAN BANGUNAN DAN KOMPARTMEN JADUAL KE-5

Kumpulan Maksud Had Ukuran Disembur (Sprinklered)

Hotel / III Tinggi > 28mKeluasan lantai: 2000m2Isipadu: 5500m3

4000m211000m3

Pejabat/ IV Tinggi > 28mKeluasan lantai: Tiada HadIsipadu: Tiada Had

Kedai/ V Sebarang TinggiKeluasan lantai: 2000m2Isipadu: 7000m3

4000m214000m3

Besmen Parking/ VIII Tinggi <28mKeluasan lantai: Tiada HadIsipadu: 21000m3 42000m3

• UUK 136: Jika disembur (sprinklered) Had Ukuran Jadual 5 diganda dua• Kumpulan Maksud I, IV dan VII tidak termasuk di dalam Jadual 5 kerana tiada had

terpakai di bawah peruntukan UUK 138.

1800m2 / flr

40000m2 / flr

40,000m2 / flr ( 160,000m2 total )

UBBL 137Compartment Floors

UBBL 137Compartment Floors

UBBL 138(d)Compartment floor

UBBL 215Vertical separation

PELAN


JADUAL KE-5

Shop compartment limit 4,000m2 14,000m3

Compartment A

Compartment BNo limits if

At least 60% area are shopsLess than 280m2 each

Compartment C


JADUAL KE-5

Basement compartment volume limit 42,000m2

Compartment A

Compartment B

Compartment C

Separation of vertical ‘shaft’

Compartment D


JADUAL KE-5


8

JADUAL KE-6

HITUNGAN BEBAN

PENDUDUKAN


KOMPARTMENHITUNGAN

HAD

• UUK 142- 146

• Untuk mengenalpasti jarak selamat di antara bangunan daripada risikokebakaran

• Mengawal jarak di antara bangunan dan saiz maksimum bagi bukaanuntuk mencegah kebakaran merebak.

• Bukaan luaran (tingkap, fasad kaca) boleh menjadi punca kepada sumberradiasi haba.


JADUAL KE-6



JADUAL KE-6

Contoh JarakDi AntaraBangunan


JADUAL KE-6

EXAMPLE RELEVANT DISTANCE DOES NOT ENCROACH ANOTHER BUILDING

Building 1

Building 2

A B

Notional boundary

Site

bo

un

dar

y

Site

bo

un

dar

y

Physical boundary

Relevant boundary from centre of road

Calculated Distance to satisfy space Separation through 6th schedule

EXAMPLE : RELEVANT DISTANCE ENCROACHES NOTIONAL BOUNDARY

Building 1

Building 2

A B


When distance set, becomes relevant boundary and does not encroach the next building

Site

bo

un

dar

y

Site

bo

un

dar

y

Agreegate Notional Area

Each façade has different distance for relevant boundary subject to size of protected wall & unprotected opening

EXAMPLE DIFFERENT FORM OF BUILDING TO DETERMINE IMAGENERY LINE AT RELEVANT BOUNDARY

Relevant boundary Relevant boundary

Unprotected areas which may be disregarded in assessing the separation distance from the boundary

6TH SCHEDULE DIVIDED TO 4 PARTS

PART I – GENERAL RULES • Permitted limit calculate by using part ii to iv• And areas excluded in part b(i) to b(iv)

PART II – RULES OF CALCULATION BY REFERENCE TO AN ENCLOSING RECTANGLE

PART III - RULES CALCULATION BY REFERENCE TO AGREAGATE NOTIONAL AREA

PART IV – RULES FOR CALCULATION IN RESPECT OF CERTAIN BUILDINGS GROUP 1- 3

PART II, PART III & PART IV TABLES

PenghitunganKawasan TakTerlindung


JADUAL KE-6

Objective is to check if the front façade design complies with Sixth Schedule

Compliance to part Objective

Part II (Rules of Calculation by reference to an Enclosing Rectangle)

1. To calculate relevant boundary distance

2. To determine limit of unprotected opening

Part III (Rules for Calculation by reference to Aggregate Notional area)

To calculate whether relevant boundary distance comply to aggregate notional area allowed in schedule

1. 210sqm- I.II.III.IV, VII2. 90 sqm – purpose group V,VI,VIII

Design parameter existing & Assumptions made :

1. Purpose Group : IV (Office)

2. Assume design for : Building façade is 7.5 meter to

centre of road

3. Building not compartmented

4. Annexes block to be disregarded

GENERAL ASSUMPTION

Calculation of Enclosing Rectangle:

Width façade : 9 m

Height Façade : 21.4 m

Enclosing rectangle

= Width x Height

= 9 m x 21.4 m

= 192.6 m2

STEP 1 : Establish Enclosing Rectangle Size on Plane of Reference

Enclosing rectangle = area of facade


23m – 1.6m=21.4 m


Width:23m – 1.6m =21.4 m

Exculude this area

Calculation of Unprotected Openings areas:

windows on Upper Floors

= (3 m x 2 m) x 10 nos

= 60 m2

window on Ground Level

= (9 m x 3 m) x 1 no

= 27 m2

Total Area of Unprotected Openings

= 60 m2 + 27 m2

= 87 m2

STEP 2: Calculate Area and Percentage of Unprotected Openings

Unprotected Openings = Unprotected Openings such as windows and void openings

STEP 3: CALCULATION OF PERCENTAGE OF UNPROTECTED AREA

Percentage of unprotected opening in rectangle = Percentage ratio of unprotected area on the wall surface

Percentage of Unprotected Openingin Enclosing Rectangle is:

= (Unprotected Area / Façade Area) x 100%= (87 m2 / 192.6 m2) x 100%= 45.17%

Establish the parameters:

1. Height = 21.4 m

2. Width = 9m

3. Percentage unprotected opening = 45.17%

STEP 4 : For Compliance with Part II

Look for relevant Table in schedule 6 at part II-

1. Select table for Purpose Groups I (Small Residential), II (Institutional), III (Other Residential), IV (Office) and VII (Assembly)

2. Select the next highest height, if 21 meters, select 24 meters table

TIPS : SELECT HIGHER NUMBER!

SCHEDULE 6 PART II TABLE FOR DIFFERENT TYPE OF PURPOSE GROUP

1. Maximum table height is for less than 27m height building.2. Any more higher will be calculate as compartment floors.

SELECT THE RIGHT TABLE BASED ON HEIGHT = 24m

Read the following

1. Row : 9 meter Width Enclosing Rectangle

2. Column : Select percentage of unprotected area 50%

(next higher from 45.17% to check compliance

STEP 5 : Go to Table with enclosing rectangle 24m high (next higher from 21m ) ,

% of UNPROTECTED AREA

SELECT THE RIGHT TABLE BASED ON HEIGHT = 24m

STEP 6 : For Compliance with Part II – check relevant boundary permitted

Reading from the 9m Row,

Permitted minimum: For 50% Unprotected Opening, the distance to Relevant boundary should not be less than 5.5m

Design for: Distance to Relevant Boundary = 7.5m (set back from relevant boundary) is more then what requires of 5.5 meters

Therefore Façade complies with Sixth Schedule Part II

WIDTH = 9m

% of UNPROTECTED AREA

PROVIDED:DISTANCES TO RELEVAN BOUNDARY : 7.5m

Using the same 9m W x 24m H

Enclosing Rectangle, if one uses the

Permitted : 45.17% permitted opening refer to 50% , 5.5m from relevant boundary

Design for : For 7.5m distance to Relevant Boundary as the basis, reading upwards, one finds that the maximum percentage of unprotected opening is 70%,

therefore, the façade design satisfies Part II of the Sixth Schedule and designer have an option to add more openings from 45.17% to 50%.

STEP 7 : For Compliance with Part II – check for possible extra opening to be provided

If add sprinkler, 2 options

1. Relevant boundary can be half of what is given- example 7.5 become 3.25 or,

2. If already comply with the relevant boundary distance, can double the unprotected area – example 87sqm becomes 174 sqm, become 90% and relevant boundary 9 meters

Source: The Building Regulations 2000: approved document, B: Fire safety ..., Volume 2 By Stationery Office, Great Britain

WHAT HAPPEN IF THE BUILDING IS ADDED WITH SPRINKLER?

STEP 8 : Determine factor to Calculate compliance to aggregate notional area (part III)

7.5m

Table of factors for distance to vertical datum between 6.0m to 8.5m is 2

Relevant boundary distance establish in design : 7.5 meterCheck table to get the factor

EXAMPLE : RELEVANT DISTANCE ENCROACHES NOTIONAL BOUNDARY

Building 1

Building 2

A B


When distance set, becomes relevant boundary and does not encroach the next building

Site

bo

un

dar

y

Site

bo

un

dar

y

Agreegate Notional Area

STEP 9 : Calculation compliance to aggregate notional area

Total Area of Unprotected Opening is 87sm for office building (purpose group IV)

Aggregate Notional Area is :

area of Unprotected Opening X Factor in table factor PART III schedule 6

87 sqm X 2 = 174 sqm

Part III Rule 1 says aggregate notional area at side building must not exceed

1. 210sqm- I.II.III.IV, IV2. 90 sqm – purpose group V,VI,VIII

Therefore, façade of office building with 174 sqm which is less than 210 sqm satisfies Part III Rule 1(a) of Sixth Schedule

KEPERLUAN TAPAK - PILI BOMBA (FIRE HYDRANT)9

KEPERLUAN TAPAK - PILI

BOMBA


KOMPARTMENMENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

• Syarat kedudukan pili bomba:

• Jauh dari halangan

• Jauh dari risiko kerosakan disebabkan oleh kenderaan

• Tidak kurang 2m dari bangunan dan unjuran

• Tidak melebihi 6m dari bangunan

• Jarak maksimum 91.5m selang antara pili bomba

• Berhampiran dengan akses pekakas bomba (antara 0.61 m ke 2.4m)

• Tidak melebihi 30m dari breeching inlet jika terdapat pemasangan dry riser

• Pili Bomba adalah sumber utama bekalan air kepada pasukan bomba bagi

melawan kebakaran

• UUK 225(2): Setiap bangunan perlu dilengkapkan dengan sekurangnya 1 pili

bomba

• Pili bomba perlu ditempatkan tidak melebihi 91.5m dari tempat akses pasukan

bomba yang terdekat

• UUK 225(3): Pili bomba tambahan perlu disediakan seperti kehendak Pihak

Berkuasa Bomba

KEPERLUAN TAPAK - PILI BOMBA (FIRE HYDRANT)

• Perintah Tetap Ketua Pengarah Bilangan 1 Tahun 2014: Penandaan Pili

Bomba Awam & Swasta (24 Januari 2014)

MENGIKUT KUMPULAN

MAKSUD

MENGIKUT KETINGGIAN

MENGIKUT KELUASAN/

ISIPADU

MENGIKUT APLIKASI

TEKNOLOGI

Pili Bomba Awam –(cat merah)• Suatu aliran pemasangan pili bomba yang

dipasang untuk menyediakan bekalan air yang tidak bermeter bagi tujuan operasipemadaman keakaran.

Pili Bomba Swasta – (cat kuning)• Suatu aliran pemasangan pili bomba yang

dipasang untuk menyediakan bekalan air yang mempunyai meter ke sesuatu premis ataucompound bagi tujuan operasi pemadamanapi.

senarai semak keperluan bomba dalam penyediaan...

Documents