powerpoint puerperial pyrixia n sepsis

MODUL pemBELAJARan KENDIRI

KEMAHIRAN PROSES SAINS(Sains UPSR Bahagian B)

Disusun oleh:HAJI NASARUDDIN BIN SHAARANI

GURU CEMERLANG (SAINS)SK Sri Tiram

Tanjong Karang, Selangor

Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

1. PEMBOLEH UBAH

Pemboleh ubah ialah faktor-faktor atau perkara-perkara yang boleh mempengaruhi sesuatu eksperimen Sains.

Pada umumnya, untuk menulis sesuatu pembolah ubah ianya mengandungi dua perkara iaitu parameter dan benda kecuali berkaitan dengan masa seperti tahun, bulan, minggu dan hari. Ianya hanya mengandungi parameter sahaja.

Pemboleh ubah = Parameter + Benda

Contoh – contoh parameter:

Isipadu Masa Panjang Suhu Kuantiti

Jenis Bilangan Baka Tempoh Jarak

Keadaan Kecerahan Kehadiran Saiz Warna

Contoh-Contoh Benda

Air yang tinggal Ais melebur Anak ayam Udara kandang

Kain Permukaan Tuala Magnet

Pokok Mentol Kereta Ladang

Bola Tikus Air mendidih Tanah

Contoh soalan:- Apakah yang diubah ? / Apakah yang diukur ? / Apakah yang ditetapkan?- Tuliskan dua maklumat yang dikenal pasti ........- Berikan satu maklumat ..................................

Latihan: Tuliskan pemboleh ubah berikut dengan lengkap mengikut gambar atau maklumat yang diberikan.

a)

…………………………….. …………………. Parameter Benda

b)

……………………….…… …………. Parameter Benda

© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)

2

Air


c)

…………………………….. …………………. Parameter Benda

d)

Tali


e) ISNIN SELASA RABU KHAMIS

…………………………….. …………………. Parameter Benda

f) JANUARI FEBRUARI MAC APRIL


g)

80 km/jam 95 km/jam 120 km/jam

…………………………….. …………………. Parameter Benda

h)

W X Y Z


i)

…………………………….. …………………. Parameter Benda

j)

230 g 220 g 250 g


k)

A B C D

…………………………….. …………………. Parameter Benda

l) Benang



3


m)Air

40oC 60oC 79oC 100oC 85oC P Q R S T

…………………………….. …………………. Parameter Benda

n) Ahmad Ah Kau Linggam 40 tahun 20 tahun 35 tahun


JENIS-JENIS PEMBOLEH UBAH

Terdapat 3 pemboleh ubah;

a) Pemboleh ubah dimanipulasikan (PM) // Apa yang diubah (AUh) - Perkara yang kita ubah-ubah diawal sesuatu eksperimen.

b) Pemboleh ubah bergerak balas (PB) // Apa yang diukur / diperhatikan (AUr) - Hasil eksperimen / keputusan eksperimen yang diperhatikan / dicatat.

c) Pemboleh ubah malar (PMalar) // Apa yang ditetapkan / dimalarkan / sama (AT) - Perkara yang ditetapkan / sama supaya tidak mempengaruhi keputusan

eksperimen.

CARA-CARA MENGENAL PASTI PEMBOLEH UBAH

Pemboleh ubah boleh dikenal pasti melalui:1. Graf2. Jadual3. Ayat4. Gambar


4


a) Mengenal Pasti Pemboleh Ubah Melalui Graf.

Contoh 1

(UPSR 2009/B/4)

AUh: ..............................................................................................................

AUr: ...............................................................................................................


Apa yang diukur (AUr)

Apa yang diubah (AUh)

Saiz fasa bulan

Hari 1 4 15 U 30

Bulan purnama

Purnama baru Purnama lama

Bulan separa Bulan separa

Bulan sabit baru Bulan sabit lama

Anakbulan

5


Contoh 2

(UPSR 2004 / B/ 1)

AUh: ..............................................................................................................

AUr: ...............................................................................................................

Contoh 3:

AUh: ..............................................................................................................

AUr: ...............................................................................................................


Bilangan spesies haiwan yang pupus

Tahun 1800 1850 1900 1950 2000

50

35

20

10

5

Bilangan buah yang dihasilkan

Jisim baja

6


b) Mengenal Pasti Pemboleh Ubah Melalui Jadual

Pada umumnya, kita boleh mengenal pasti pemboleh ubah seperti berikut:

a) Jadual menegak Kolum

Tajuk(AUh / AT) ?

Tajuk(AUr)

Tajuk(AUh / AT) ?

Tajuk(AUh / AT) ?

Tajuk(AUr)

b) Jadual Melintang

Tajuk(AUh / AT) ?

Baris Tajuk(AU / AS) ?

Tajuk(AUr)

Tajuk(AU / AS) ?

Tajuk(AUr)

Biasanya dalam jadual menegak, apa yang diukur (AUr) adalah pada kolum yang akhir.

Bagi jadual berbentuk menegak, untuk menentukan sama ada kolum 1 atau 2, apa yang diubah (AUh) atau apa yang ditetapkan (AT) kita perlu melihat data yang diberikan.

Jika datanya tidak sama maka kolum tersebut adalah apa yang diubah (AUh). Jika datanya sama maka kolum tersebut adalah apa yang ditetapkan (AT). Begitu jugalah bagi jadual berbentuk melintang, apa yang diukur (AUr)

adalah pada baris yang akhir. Untuk menentukan sama ada baris 1 atau baris 2, apa yang diubah (AUh)

atau apa yang tetap (AT) kita perlu melihat data yang diberikan. Jika datanya tidak sama maka baris tersebut adalah apa yang diubah (AUh). Jika datanya sama maka baris tersebut adalah apa yang ditetapkan (AT)


7


Contoh 1

Sekumpulan murid menggunakan objek yang berbeza untuk mengukur panjang sebuah meja. Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan ini.

(UPSR 2009/B/2)

Objek Bilangan ukuran yang diambil

18

8

5

AUh hanya ada benda iaitu ............................ dinyatakan. Pastikan AUh ada parameter.Parameternya ialah Panjang. Jadi AUh ialah ................................................................AUr ada parameter tapi tiada benda. Bendanya meja. Oleh itu AUr ialah ................................................................................. Benda boleh di dapati dari soalan.

Contoh 2

Empat helai sapu tangan basah yang serupa, Q, R, S dan T masing-masing disidai di bawah kipas yang berlainan. Jisim setiap sapu tangan itu ialah 100 g. Selepas 1 jam, jisim setiap sapu tangan direkodkan seperti ditunjukkan dalam Jadual di bawah:

(UPSR 2008/B/3)

Sapu tangan Kelajuan Kipas Jisim selepas 1 jam / g

Q (0) Tiada 95

R(1) Rendah

90

S (2) Sederhana 80

T (3) Tinggi 65

AT : ………………………………………………. Parameter perlu dicari dengan membaca soalan. Benda telah diberi.AUh : …………………………………………………………………..


8

Apa yang diubah (AUh)sebab data tidak sama


Apa yang diukur (AUr)Apa yang diubah (AUh)sebab data tidak sama

Apa yang ditetapkan (AT)


AUr: …………………………………………………………………... Benda perlu dicari dengan membaca soalan. Parameter telah dicari.

Contoh 3

Jadual di bawah menunjukkan keputusan suatu penyiasatan tentang penyejukan 500 ml air.

(UPSR 2003 / B/2) Perlu cari BENDA.

AUh : …………………………………………………………

Masa / Minit 0 2 4 6 8 10 12Suhu air / oC 98 86 76 68 62 58 56

AUr: ……………………………………………..

AT: …………………………………………….. atau ……………………………………….Untuk mencari AS, kita kenal pasti benda yang dikaji dalam penyiasatan ini. Kemudian cari parameternya. Di sini benda yang dikaji ialah ................................................

Contoh 4

Mariah menjalankan penyiasatan pada suatu hari cerah. Dia menggunakan sebatang tiang yang tingginya 100 cm. Mariah mengukur panjang bayang-bayang tiang itu dan menentukan arah bayang-bayang tersebut. Keputusan penyiasatan dicatat dalam jadual di bawah.

Waktu 10.am 11 am 12.00 1 pm 2 pm 3 pm 4 pmPanjang bayang-

bayang / cm90 50 20 0 20 50 90

Arah bayang-bayang Barat Barat Barat Tiada Timur Timur Timur(UPSR 2001 /B/5)

AUh : …………………………………………………………..

AUr: ……………………………………………………………

AT: …………………………………………………………………

Dalam soalan ini, terdapat 2 perkara yang diukur. Perkara yang ditetapkan tidak terdapat dalam jadual . Ia perlu dicari dalam ayat.


9

Apa yang diubah (AUh)sebab data tidak sama



Contoh 5

Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang didapati tentang satu penyiasatan yang dijalankan terhadap ikan dalam sebatang sungai pada tahun 1990 dan 1999.

(UPSR 2001/B/1)Tahun penyiasatan dilakukan

1990 1999Purata berat ikan / kg 0.5 1.0Bilangan spesies ikan 2 5

Jadual di atas agak berlainan dengan apa yang telah diterangkan di atas. Di sini murid perlu memikirkan yang mana penyebab dan yang mana akibat.

Disebabkan tahun penyiasatan maka akibatnya purata berat ikan dan bilangan spesies ikan berubah. Maka:

AUh: ...............................................................................

AUr: ...............................................................................

c) Mengenal Pasti Pemboleh Ubah Melalui ayat

Pemboleh Ubah Perkataan PetunjukDimanipulasikan / Apa yang diubah (AUh)

Berbeza / berlainan / diubah

Bergerakbalas / Apa yang diukur (AUr)

Diperhatikan / dicatat / diukur / direkodkan

Malar / Apa yang tetap (AT)

Sama / setiap / malar / se…….. / satu

GARISKAN PERKATAAN PETUNJUK BAGI SETIAP SOALAN DI BAWAH.

Contoh 1 (UPSR 2009):

Rajah 3 menunjukkan suatu penyiasatan tentang dua model yang diperbuat daripada bilangan gulungan kertas yang berlainan. Kedua-dua model itu ditiup menggunakan kipas dengan laju yang sama.

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..


10

Apa yang diubah (AUh)Apa yang diukur (AUr)


AT : ………………………………………………………………………………………..


Yasmin menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji kesan yis ke atas adunan tepung. Kuantiti yis yang berbeza dimasukkan ke dalam empat adunan tepung, Q, R, S dan T. Rajah 1 menunjukkan ketinggian adunan selepas 30 minit.

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..

Contoh 3 (UPSR 2009)

Empat helai sapu tangan basah yang serupa, Q, R, S dan T masing-masing disidai di bawah kipas yang berlainan. Jisim setiap sapu tangan itu ialah 100 g. Selepas 1 jam, jisim setiap sapu tangan direkodkan seperti ditunjukkan dalam Jadual di bawah

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..

Contoh 4

Dalam satu penyiasatan, seorang murid telah menggerakkan sebuah kereta mainan pada empat jenis permukaan yang berlainan K, L, M, dan N sejauh 2 meter. Graf bar di bawah menunjukkan masa yang diambil oleh kereta mainan untuk sampai ke penamat bagi setiap permukaan.

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..

Contoh 5

Rajah di bawah menunjukkan susunan radas yang digunakan dalam satu eksperimen yang dilakukan oleh sekumpulan murid. Garam yang berlainan saiz dimasukkan ke dalam 500 ml air. Kemudian dikacau sehingga larut. Masa untuk garam melarut dicatatkan

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..


11


d) Mengenal Pasti Pemboleh Ubah Melalui Gambar

Pemboleh Ubah PetunjukDimanipulasikan / Apa yang diubah (AUh)

Cari perbezaan gambar yang diberi.Pastikan yang mana penyebab / diubah di awal eksperimen.

Bergerakbalas / Apa yang diukur (AUr)

Cari perbezaan gambar yang diberi.Pastikan yang mana akibat dari perkara yang diubah / hasil eksperimen

Malar / Apa yang tetap (AT)

Cari persamaan gambar yang diberikan.


R S T Cerah Lebih cerah Paling Cerah

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..

Contoh 2 (UPSR 2009) Adunan Tepung

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..


12


Contoh 3: (UPSR 2007) – Gerhana Matahari

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..

Contoh 4: UPSR 2007

AUh: ……………………………………………………………………………………….

AUr: ………………………………………………………………………………………..

AT : ………………………………………………………………………………………..


13


LATIHAN: PEMBOLEH UBAH

Berdasarkan soalan-soalan di bawah, nyatakan:a) Apa yang diubah (AUh);b) Apa yang diukur (AUr); danc) Apa yang ditetapkan (AT).

1.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

2.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

3.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


14

L, M, N, O, dan P adalah 5 ladung yang mempunyai berat yang sama. Bandul diayun serentak dengan cara yang sama untuk menyukat bilangan ayunan dalam masa 30 saat.

Dua magnet digunakan untuk mengkaji bilangan pin yang mampu ditarik olehnya.


4.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

5.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

6. Jadual di bawah menunjukkan purata indeks pencemaran udara di Bandar X dari tahun 1990 hingga 2006. (UPSR 2010)

Tahun 1990 1994 1998 2002 2006Purata indeks pencemaran udara 32 76 100 130 200

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

7. Satu penyiasatan telah dijalankan oleh sekumpulan murid untuk menyiasat isi padu guli. Keputusan penyiasatan itu ditunjukkan dalam Jadual di bawah. (UPSR 2010)

Bilangan Guli Isi Padu air dalam selinder penyukat (ml)10 2015 3025 50

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


15

Objek P dan Q mempunyai saiz, bentuk, dan bahan yang sama. P dan Q ditiup dengan kekuatan yang sama. P didapati tumbang dahulu.


8. Jadual di bawah menunjukkan perubahan saiz belon apabila belon dipam dengan udara. (UPSR 2010)

Bilangan mengepam

5 10 20

Saiz belon

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

9. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang dikumpul oleh sekumpulan murid semasa Gerhana Bulan. (UPSR 2010)

Masa 8.40 p.m 9.30 p.m 10.30 p.m 11.30 p.m 12.10 p.m

Peringkat Gerhana

Bulan

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

10. (UPSR 2010)Kaedah membajak Masa yang diambil

Satu hari

Dua jam

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


16


11. Graf di atas menunjukkan keputusan kajian ke atas 4 objek yang berlainan jenis apabila dilepaskan dari satu ketinggian yang sama iaitu 5 meter. Keempat-empat objek tadi dilepaskan serentak dan masa ia sampai di atas tanah ditunjukkan dalam graf di atas.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

12. Graf di bawah menunjukkan hasil pemerhatian terhadap perubahan populasi spesis burung layang-layang yang berhijrah keluar dari satu tempat berdasarkan suhu tempat itu.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


Masa objek sampai ke tanah (saat)

Objek W X Y Z

10

8

6

4

2

Bilangan burung yang berhijrah keluar (ekor)

Suhu tempat / oC

50

40

30

20

10

10 20 30 40 50

17


13. Dalam satu penyiasatan, seorang murid telah menggerakkan sebuah kereta mainan pada empat jenis permukaan yang berlainan K, L, M, dan N sejauh 2 meter. Graf bar di bawah menunjukkan masa yang diambil oleh kereta mainan untuk sampai ke penamat bagi setiap permukaan.

Masa yang diambil oleh kereta mainan (s)

50

40

30

20

10

Jenis permukaan K L M N

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

14.

Bilangan spesies haiwan yang pupus (ekor)

1800 1850 1900 1950 Tahun

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


18


15. Gambar di bawah menunjukkan perubahan bilangan burang Y yang kelihatan di pokok X dalam tahun 1990 dari Januari hingga Mac.

Januari Mac

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

16. Satu penyiasatan telah dijalankan oleh sekumpulan murid untuk menguji kesan pemanasan terhadap kekuatan magnet. Tiga magnet, P, Q dan R digunakan dalam penyiasatan ini. Selepas setiap magnet dipanaskan dengan masa yang berbeza, ianya diletakkan berhampiran klip-klip kertas. Pemerhatian direkodkan dalam Jadual di bawah.

Magnet P Q RMasa magnet dipanaskan 2 4 6Bilangan klip kertas yang ditarik oleh magnet 8 6 4

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

17. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang didapati dalam satu penyiasatan yang dijalankan oaleh Maryam. Pokok tomato daripada baka yang sama telah ditanam pada masa yang sama tetapi pada keadaan suhu yang berbeza.

Suhu / oC 2 4 6 8 10 12 14 16Bilangan buah tomato 50 80 110 140 160 170 180 180

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


19


18. Dalam satu penyiasatan , seorang murid menggunakan beberapa klip kertas dan satu magnet. Magnet tersebut dilabelkan tiga kedudukan berbeza P, Q dan R. Rajah di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

19.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


5

4

3

2

1

20

Magnet

Klip kertas

P R

Kelajuan kereta mainan (m/s)

0 J K L Kereta mainan


20. Rajah di bawah menunjukkan keputusan berkenaan objek yang berkarat dengan menggunakan objek yang diperbuat daripada bahan yang berbeza. Setiap objek diletakkan di atas meja. Selepas satu bulan, keputusan direkod seperti mana di bawah.

Objek

Berkarat Tidak Berkarat

Kumpulan X Paku besi Klip kertas Paku tekan

Kumpulan Y Pembaris plastik Kertas Blok kayu

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………

21. Carta palang di bawah menunjukkan hubungan antara bilangan takal dan bilangan murid yang diperlukan untuk menarik beban berjisim 30m kg.

AUh: …………………………………………………………………………………

AUr: …………………………………………………………………………………

AT : …………………………………………………………………………………


21

Bilangan Murid

1 2 3 Bilangan takal

4

3

2

1

powerpoint puerperial pyrixia n sepsis

Documents