PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT) SEBAGAI

PIHAK BERKUASA PERANCANG TEMPATAN

(PBPT) DI DALAM PEMBANGUNAN NEGERA

Disediakan Oleh

Mohd Arief Akmal Bin Adnan

PENGENALAN

Sistem perbandaran yang pesat telah menyebabkan pergurusan

perkhidmatan yang efisen dan urus tadbir sektor kerajaan di Malaysia menjadi

perhatian. Tidak dinafikan bahawa pentadbiran Pihak Berkuasa Tempatan

merupakan kerajaan di peringkat paling rendah di dalam sistem kerajaan di

Malaysia. Sistem kerajaan di Malaysia yang mengamalkan sistem Federalisme

yang mengandungi tiga strata penting pentadbiran iaitu Kerajaan Persekutuan,

Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan. Masyarakat kini lebih melihat kepada

pentadbiran yang lebih bersistematik dan berkualiti tinggi dan memberikan

keselesaan kepada semua penduduk. Oleh itu Kerajaan tempatan juga tidak

dapat dikecualikan daripada dilanda lambakkan harapan masyarakat yang

mahukan satu sistem pentadbiran yang berjaya membawa komuniti penduduk

ke arah perspektif yang maju dan berdaya saing. Kerajaan Tempatan ataupun

juga dipanggil Pihak berkuasa Tempatan adalah merupakan badan yang

bertangungjawab dalam mengurus tadbir sesebuah daerah ataupun kawasan.

Pihak Berkuasa Tempatan merupakan badan yang ditubuhkan melalui

perundangan Perlembagaan Persekutuan Malaysia melalui dan badan ini

menjalankan urus tadbirnya berdasarkan kuasa-kuasa yang diperuntukkan di

dalam undang-undang. Tugas utama Pihak Berkuasa Tempatan adalah untuk

memastikan kesejahteraan dan kelestarian masyarakat dengan menjalankan

tugas merancang, melaksana, mengawal perancangan dengan baik dan

memberikan perkhidmatan yang tulus dan adil.

Sistem Kerajaan Tempatan ataupun Pihak Berkuasa Tempatan ini

merupakan kesan daripada penjajahan Britsh yang memerintah Tanah Melayu

sebelum Negara mencapai Kemerdekaan pada 31 Ogos lagi. Kebanyakkan

undang-undang dan peraturan yang wujud ketika itu lebih berorentasikan

undang-undang Inggeris. Jika diteliti pada masa kini PBT telah berjaya bebas

daripada pengaruh dan unsur-unsur British. Ia lebih mencerminkan sosio

budaya masyarakat Malaysia di dalan perjalanan urus tadbirnya di Malaysia.

Struktur Pihak Berkuasa Tempatan dilihat meliputi Yang Dipertua atau Datuk

Bandar dan Tidak Kurang daripada Lapan (8) dan tidak lebih daripad dua puluh

empat (24) orang Majlis dan yang dilantik oleh Pihak Berkuasa Negeri.

Kedudukan Majlis Pihak Berkuasa Tempatan boleh dikategorikan sebagai

‘penasihat’ yang berbentuk menasihati dalam perundingan, bertanggungjawab

membuat keputusan, membenarkan dan mengarahkan kakitangannya untuk

menyempurnakan sesuatu tugas. Majlis mempunyai Yang Dipertua sebagai

ketua utama diikuti oleh Setiausaha dalam hierarki organisasi. Anggota Majlis

terdiri dari kumpulan profesional dan pegawai kumpulan pentadbiran. Majlis

bergerak melalui sistem jawatankuasa. Terdapat jawatankuasa kewangan,

perlesenan, perancangan, lalulintas dan keindahan Bandar Pihak Berkuasa

Tempatan boleh dengan kuasanya melantik kumpulan pentadbir dibawah

kendaliannya bagai mengurus dan menjalankan peranan yang telah

diperuntukkan kepadanyanya.

Sumber : www.mbas.gov

DEFINISI DAN ASAS PERUNDANGAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN

Dalam konteks Pihak Berkuasa Tempatan berperanan sebagai Pihak

Berkuasa Perancangan Tempatan, kita akan melihat keberkesanan Pihak

Berkuasa Tempatan untuk mencorak pembangunan tempatan dengan

sistematik dan berdaya saing bagi kawasan pentadbirannya. Berdasarkan Akta

Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171), Pihak Berkuasa Tempatan ditafsirkan

sebagaimana Berikut ;

“ertinya mana-mana majlis bandaraya, majlis Perbandaran

atau majlis daerah, mengikut mana-mana berkenaan, dan

berhubung dengan Wilayah Persekutuan ertinya Datuk

Bandar Kuala Lumpur yang dilantik di bawah seksyen 4 Akta

Ibu kota Persekutuan 1960 (Akta 190)”

Takrifan Kerajaan Tempatan menurut Georreery (1972:34) ialah Kerajaan

Tempatan boleh didefinasikan sebagai satu proses yang mana fungsi dan

perkhidmatan awam tertentu ditanggung oleh satu proses oleh satu set unit-unit

dalam wilayah dalam negeri. Sementara Emil J. Sady (1962:12) kerajaan

tempatan merujuk kepada bahagian kecil politik bagi sesebuah negera atau

dalam sistem persekutuan atau negeri tertakluk oleh undang-undang dan

mempunyai kawalan yang besar terhadap hal ehwal tempatan, termasuk kuasa-

kuasa mengadakan cukai atau buruh tetap untuk tujuan yang dinyatakan dan

badan yang mentadbir urus diertikan satu entiti adalah dilantik atau dipilih.

Phang Siew Nooi (1997) local government is further limited in its jurisdictional

competence by the principle of ultra vires, i.e. local government can only

perform those function expressly enumerated in its statues and within its

gazetted area only. Pihak Berkuasa Tempatan adalah satu badan yang

diwujudkan melalui perundangan dan aktivitinya terhad kepada kuasa-kuasa

dan tugas-tugasnya yang diperuntukkan di dalam undang-undang tersebut. Jika

mereka bertindak tanpa menurut undang-undang itu, tindakan adalah ultra vires

(diluar kuasa) dan mahkamah boleh menghalangnya. Prinsip ini merupakan

asas yang menentukan status fungsi Kerajaan Tempatan.

Asas perundangan selain peruntukan Perlembagaan Persekutuan

Malaysia meletakkan kuasa eksklusif mentadbir Kerajaan Tempatan kepada

Kerajaan Negeri melalui peruntukan Perlembagaan Persekutuan berdasarkan

jadual 9. Bagi kerajaan Tempatan di Wilayah Persekutuan pula, hak eksklusif ini

diberikan kepada Kerajaan Persekutuan. Akan tetapi berdasarkan perkara 76(4)

Perlembagaan Persekutuan memberikan kuasa kepada perlimen untuk

membuat undang-undang yang berkaitan Kerajaan Tempatan bag tujuan

keseragaman undang-undang dan sekaligus memberi kerajaan persekutuan

pengaruh yang besar terhadap Kerajaan Tempatan. Ditambah dengan

kewujudan Majlis Negera Bagi Kerajaan tempatan (MNKT) yang dipengerusikan

oleh menteri yang bertangungjawab terhadap Pihak Berkuasa Tempatan

dengan fungsi utamanya membentuk sistem Pihak Berkuasa Tempatan dari

semasa ke semasa melalui mekanisma jawatankuasa MNKT yang disertai oleh

wakil Kerajaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri. Perlembagaan,Persekutuan

beberapa akta parlimen telah digubal bagi mengawal operasi kerajaan tempatan

di Malaysia. Akta yang paling berpengaruh ialah  Akta Kerajaan Tempatan

1976 (Akta 171). Akta ini menggariskan bentuk, struktur organisasi, tugas dan

tanggungjawab Kerajaan Tempatan secara menyeluruh. Pada masa yang

sama, Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172) juga digubal bagi

mengatasi kelemahan perancangan guna tanah di kawasan tempatan. Akta 172

ini meletakkan tanggungjawab utama sebagai perancang fizikal di peringkat

tempatan kepada Kerajaan Tempatan. Selain itu, Akta Parit, Jalan dan

Bangunan 1974 (Akta 133) pula menjelaskan beberapa peranan Kerajaan

Tempatan berkaitan perparitan, penyenggaraan jalan bandaran dan juga

bangunan-bangunan awam. Di samping tiga akta yang dinyatakan ini, beberapa

undang-undang lain termasuk undang-undang kecil telah digubal dan

dikuatkuasa bagi membantu melicinkan perjalanan kerajaan tempatan.

APAKAH PIHAK BERKUASA PERANCANGAN TEMPATAN

Melalui pemakaian Akta Perancang Bandar dan Desa 1976 (Akta 172)

telah memperuntukan tiap-tiap Pihak Berkuasa Tempatan hendaklah menjadi

Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan bagi Kawasan Pihak Berkuasa

Tempatan itu. Ini bermakna Pihak Berkuasa Tempatan secara langsung akan

menjadi Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan. Pihak Berkuasa

Negeri(PBN) hendaklah menyiarkan didalam warta kerajaan tentang pelantikan

tersebut dan perlu menetapkan kawasan pembangunan di dalam kawasan

Pihak Berkuasa Tempatan tersebut boleh digunapakai sebagai kawasan

perancangan kemajuan ini. Adalah dijelaskan disini bahawa Pihak Berkuasa

Tempatan dan Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan merupakan dua badan

yang berbeza dan terasing walaupin ianya berfungsi di dalan satu pentadbiran

yang sama. Sebagai contoh Pihak Berkuasa Tempatan mengambil tindakan

mempertimbangakan permohonan Kebenaran Merancang ianya akan bertindak

sebagai Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan. Sebaliknya kuasa Pihak

Berkuasa Perancangan Tempatan tidak boleh bertindak sebagai Pihak

Berkuasa Tempatan bagi menjalankan fungsinya yang lain seperti memungut

cukai, mengawal kesihatan Bandar dan sampah sarap.

Tugas dan kuasa Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan yang utama

adalah membuat perancangan dan penyebaran maklumat berkenaan

perancangan di dalam kawasan tadbirnya. Pihak Berkuasa Perancangan

Tempatan juga wajib menjalankan sebarangan tugas jika diarahkan oleh Pihak

Berkuasa Negeri dan Jawatankuasa Perancangan Negeri(JPN) kerana

walaupun diberi kuasa yang penuh menentukan keputusan perancangan

pembangunan kawasan tetapi Pihak Berkuasa Negeri lebih Berkuasa dalam

menentukan corak pembangunan tanah di dalam Negeri. Pihak Berkuasa

Perancangan Tempatan juga berkuasa mengatur, mengawal dan merancang

pemajuan dan pengunaan semula tanah dan bangunan di dalam kawasannya

sebagaimana ianya kuasa yang diberikan kepadanya melalui perundangan

yang telah dibuat dan terlibat dengannya. Seterusnya ianya juga boleh

mengusahakan, membantu dan mengalakkan pemugutan, penyenggaraan dan

penyiaran perangkaan buletin dan monograf dan lain-lain siaran yang

berhubung dangan perancangan bandar dan desa.

Pembangunan tanah yang telah ditetapkan oleh Pihak Berkuasa

Perancangan Tempatan melalui kuasa perancangan dan penetapannya

bukanlah kuasa mutlak keranan seperti disebutkan bahawa Pihak Berkuasa

Negeri merupakan kuasa tertinggi mengenai hal tanah. Oleh itu Pihak Berkuasa

Perancangan Tempatan perlu menjalankan tugas berdasarkan keputusan

dasar-dasr pembangunan negeri dan Negara dan perlu mendapat kelulusan

Jawatankuasa Perancangan Negeri bagi rancangan-rancangan tempatan. Pihak

Berkuasa Perancangan Tempatan tidak boleh membenarkan perancangan

walaupun rancangan struktur menetapkan bahawa bidang kuasa telah dipatuhi

akan tetapi apabila perancangan dan kegunaan tanah tersebut tidak selari yang

telah ditetapkan oleh Pihak Berkuasa Negeri. Jelaslah disini bahawa Pihak

Berkuasa Perancangan Tempatan tertakluk kepada kuasa Pihak Berkuasa

Negeri dan Jawatankuasa Perancangan Negeri dan tindakan yang diambil oleh

Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan tidak boleh melagkaui dan bercanggah

dengan keputusa kuasa Pihak Berkuasa Negeri. Akan tetapi kuasa

perancangan di peringkat Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan boleh

mengawal dan menstukturkan pembangunan bagi perancangan yang baik

didalam kawasan Pihak Berkuasa Tempatan tersebut.

KEPERLUAN MERANCANG MELALUI RANCANGAN TEMPATAN DAERAH

Rancangan Pemajuan terdiri daripada Rancangan Fizikal Negara yang di

rangka di peringkat persekutuan, Rancangan Struktur Negeri berfungsi di

peringkat Negeri dan Rancangan Tempatan Daerah di peringkat tempatan.

Rancangan Tempatan Daerah mengandungi peta atau pernyataan bertulis yang

disokong dengan Garis Panduan perlaksanaan yang menerangkan secara

terperici segala candangan Pihak Berkuasa Perancang Tempatan berhubung

dengan aktiviti pemajuan dan penggunaan tanah.Akta Perancangan Bandar dan

Desa 1976 (Akta 172) memperuntukan bahawa Pihak Berkuasa Perancangan

Tempatan perlu menyediakan rancangan tempatan Daerah. Mengikut

Subseksyen 12(3), Akta 172 menggariskan Draf Rancangan Tempatan sebagai

satu pernyataan bertulis yang mengandungi suatu peta dan suatu pernyataan

bertulis yang disokong oleh garis panduan pelaksanaan. Menurut Kamarudin

Ngah (1991:35) dalam penyediaan pelan tempatan, Pihak Berkuasa

Perancangan Tempatan hendaklah menetukan kawasan tindakan dan

disertakan pernyataan bertulis dan peta-peta yang menunjukan secara lengkap

cadangan kemajuan tanah .Ianya menerangkan dengan lebih terperinci segala

dasar-dasar dan cadangan-cadangan umum untuk pemajuan dan penggunaan

tanah serta menterjemahkan dan memperincikan dasar-dasar strategik

Rancangan Struktur kepada bentuk fizikal yang lebih terperinci dan praktikal.

Kandungan Rancangan Tempatan Daerah adalah hasil daripada

rumusan yang dilakukan oleh Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan

mengenai rancangan eleman-elemen memajukan tanah, melindungi alam

sekitar, topografi kawasan, lanskap, kawasan lapang untuk masyarakat,,

lalulintas Komunikasi dan penstrukturan bangunan. Penyediaan Rancangan

Tempatan Daerah ini adalah bertujuan menterjemahkan dan melaksanakan

Rancangan Struktur Negeri. Ini juga bertujuan menyediakan garis panduan

bagai memudahkan pembangunan untuk dimajukan serta mengemukakan arah

tuju pembangunan kawasan perancangan tempatan untuk pertimbangan dan

maklumbalas awam.

PERANAN PBT SEBAGAI PIHAK BERKUASA PERANCANG TEMPATAN DI

DALAM KONTEKS PEMBANGUNAN FIZIKAL

Keperluan undang-unang mengenai Pihak berkuasa Tempatan ialah di

bawah seksyen 5(1) Akta 172. Perkara ini menjelaskan bahawwa Pihak

Berkuasa Tempatan iaitu pihak berkuasa yang ditubuhkan di bawah Akta

Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) hendaklah menjadi Pihak Berkuasa

Perancang Tempatan dibawah Akta 172. Pihak Berkuasa Tempatan ini telah

diberikan kuasa oleh perundangan untuk memastikan kawasan pentadbirannya

berasa dalam keadaan yang selamat dan merancang sesuatu pembangunan

dalam keadaaan yang sesuai dengan sosio budaya masyarakat. Ini

menunjukkan, Pihak Berkuasa Tempatan adalah bertangungjawab bagi

merancang dan membangunkan kawasanya dalam konteks pembangunan

nasional. Adalah menjadi kewajipan Pihak Berkuasa Tempatan bagai

menentukan kehidupan masyarakatnya berasa pada tahap yang terbaik dan

optimum. Peranan Pihak Berkuasa Tempatan secara umumnya adalah

memastikan kesejahteraan dan kelestarian masyarakat dengan menjalankan

tugas merancang, melaksanakan, mengawal perancangan degan baik dan

memberikan perkhidmatan dengan tulus dan adil (Hamzah jusoh,2009:55).

Peranan Pihak Berkuasa Tempatan amat penting dalam memastikan segala

perancangan perbandaran dan perkhidmatan yang ditawarkan kepada komuniti.

Masyarakat kini jugan semakin peka dan mangambil berat ke atas persekitaran

mereka dan mereka telah mula menjadi rakan kepada Pihak Berkuasa

Tempatan untuk menyumbang sesuatu kepada perancangan tempatan bagi

mewujudkan persekitaran perbandaran yang lebih terancangan dan tersusun

serta selesa dan mesra penduduk. Menurut Dani Salleh (2004:203)

perancangan yang efisen dan efektis bukan sahaja dapat menyediakan komuniti

setempat kemudahan, tetapi aspek matlamat perancangan kemudahan ini perlu

berasaskan cirri dan factor kebolehsampaian (asesbility), kesepaduan

(intergration), saling melengkapi (compelement to each components) tahap

penerimaan dengan taraf sosio ekonomi, sosiobuday dan sosio politik dan

memenuhi matlamat pembangunan setempat. Dalam tulisan ini kita kita akan

melihat konteks peranan Pihak Berkuasa Tempatan didalam Pihak Berkuasa

Perancangan Tempatan iaitu dibawah Akta Perundangan iaitu Akta

Perancangan Bandar Dan Desa 1976 (Akta 172) dan Penyelarasan

tangungjawab di antara Pihak Berkuasa Negeri dengan Pihak Berkuasa

Tempatan. Kedua konteks ini akan menjelaskan dengan lebih mudah dan

berkesan bagaimana Pihak Berkuasa Tempatan itu dapat bertindak dengan

berkesan didalam melaksanakan tangungjawabnya sebagai salah dari satu

badan perancangan tempatan iaitu Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan.

PERANAN PBT DI DALAM KONTEKS PERTAMA (AKTA PERANCANG

BANDAR DAN DESA - AKTA 172)

Tugas Utama Pihak Berkuasa Perancang Tempatan adalah yang

digariskan Akta Perancang Bandar Dan Desa Akta 172 ialah mengatur,

mengawal dan merancang pengunaan semua tanah dan bangunan di dalam

kawasannya. Dibawah perkara ini menunjukkan dengan jelas bahawa Pihak

Berkuasa Tempatan bertangungjawab secara penuh dalam menentukan

bahawa kawasa perancangan di dalam kawasannya dibangunkan dengan

seoptimum mungkin bagai meningkatkan pembangunan fizikal di bawah

pentadbiranya. Sebagai agensi perancangan , Pihak Berkuasa Tempatan perlu

bijak dan efisen sebagai Pihak Berkuasa Perancang Tempatan bagi merangka

program yang menyeluruh untuk mencapai matlamat negara kepada kualiti

kehidupan yang tinggi disamping meningkatkan taraf sosio ekonomi.

Pembangunan fizikal yang dibangunkan ini haruslah berlandaskan kepada

pembangunan negeri, Negara dan pembangunan nasional. Pihak Pihak

Berkuasa Tempatan harus menterjemahkan matlamat sosio ekonomi dalam

bentuk fizikal. Ini boleh dilihat dengan pembangunan prasarana-prasarana yang

membantu membina ekonomi masyarakat supaya aliran ekonomi yang rancak

boleh diwujud di dalam kawasan yang dibangunkan. Memberikan keutamaan

kepada keparluan perbandaran. Dani Salleh (2004:35) jika dahulunya tumpuan

untam kerajaan tempatan ialah merancang infrastruktur kemudahan awam dan

asas seperti bekalan air, elektrik, telefon dan pembentungan, tetapi kini

Kerajaan Tempatan perlu pula memberi tumpuan kepada pembangunan

infrastruktur dan keparluan setempat, sebagai syarat pembangunan Bandar

baru.

Pihak Berkuasa Tempatan perlu menterjemahkan dasar pembangun

dalam pelan perancangan fizikal kawasan pembangunan pentadbirannya. Ini

akan merialisasikan pembangunan-pembangunan yang telah dirancang di

peringkat negeri dan nasional serta mewujudkan seselarian di dalam

pembangunan yang dirancangkan di dalam Negara. Di sini peranan Pihak

Berkuasa Tempatan amat perlu untuk memandu Pihak Berkusa Perancang

Tempatan supaya ianya tidak tergelincir dan terasing serta bersendirian didalam

pembangunan dan perancangan yang dibuat di peringkat Pihak Berkuasa

Perancangan tempatam. Pembangunan yang dirancangkan oleh Pihak

Berkuasa Perancangan Tempatan juga harus menekankan aspek menjaga

kepentingan kualiti alam sekitar supaya matlamat pembangunan lestari itu dapat

dinikmati oleh masyarakat. Pembanguna lestari ini merujuk kepada

pembangunan dan kemajuan serta mementingkan aspek pemuliharaan alam

sekitar daripada musnah. Menurut Kaltum Haji Ismail (2004:253) Bandar yang

sedang membangun perlu terus mengunakan teknologi untuk memastikan

proses perbandaran dapat memenuhi kehendak komuniti yang terlibat dalam

jangka masa panjang. Peranan Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan juga

harus bergerak selari dengan perkembangan semasa dan arus teknologi yang

begitu cepat murubah persekitaran masyarakat setempat. Pihak Pihak Berkuasa

Tempatan harus menerapkan idea pembangunan lestari berasakan konsep

prinsip-prinsip pembangunan berterusan di kawasan kemajuannya. Ianya

berorentasikan pembangunan masa sekaran tanpa memjejaskan keupayaan

generasi akan dating. Amatlah sedih jika difikirkan kawasan yang dibangunkan

itu mengorbankan sumber-sumber alam demi kepentingan sesetengah pihak

hanya kerana ditegakkan atas dasar pembangunan.

Pengawalan perancangan Pihak Berkuasa Tempatan

Pengawalan perancangan Bahagian IV akta 172 mengandungi

peruntukan-peruntukan arahan bagi penguatkuasaan pengawalan perancangan

oleh pihak berkuasa Tempatan. Seksyen 18 (akta 172) menyatakan melarang

seseorang mengunakan tanah atau bangunan kecuali mengikut rancangan

tempatan. Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan harus peka dan sentiasa

menjadikan rancangan tempatan yang telah dilancarkan dipatuhi supaya

mewujudkan keseragaman di dalam kawasan pembangunan. Rancangan

Tempatan yang telah dilancarkan mengandungi stratigi dan cadangan polisi

pembangunan yang telah dipersetujui oleh Pihak Berkuasa Perancangan

Tempatan. Bagi seksyen 19 pula melarang pengecualian-pengecualian tertentu

untuk pemajuan dimulakan, diusahakan atau dijalankan tanpa Kebenaran

Merancang. Oleh itu Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan terikat daripada

memberikan kelonggaran di dalam sesebuah perancangan pembangunan.

Pihak Berkuasa perancangan Tempatan adalah Pihak Berkuasa Tempatan

yang berkuasa memberikan Kebenaran Merancang untuk sesuatu projeknya,

maka semua permohonan–permohonan untuk membangunkan tanah dan

mendirikan banggunan perlulah memohon Kebenaran Merancang kepada pihak

berkuas perancang tempatan. Kegagalan sesuatau dasar pembangunan lebih

banyak berpunca daripada cara pelaksanaan yang kurang sesuai dan para

pelaksaan yang kurang sesuai dan para pelaksan sendiri kurang berpandangan

jauh; kurang dasar sokongan; dan sering juga kerajaan tidak memanjangkan

tempoh pelaksanaan sesuatu dasar sehingga kesannya dapat diperhatikan

(Katimah Rostam,2001:46).

Seksyen 30 memberikan kuasa kepada pihak berkuas perancang

tempatan dengan kelulusan Pihak berkuasa Negeri untuk mengenkhendaki

sesuatu pengunaan tanah dihentikan, mengenakan syarat-syarat bagi

meneruskan pengunaan tanah atau mengkhendaki bangunan-bangunan atau

kerja-kerja diubah. Mana-mana pemunya tanah yang terkena oleh pejalanan

kuasa –kuasa itu adalah berhak mendapat pampasan dan merayu kepada

Lembaga Rayuan terhadap perjalanan kuasa-kuasa itu terhadap amaun

pampas an yang ditawarkan oleh pihak berkuas perancang tempatan.

Penguatkuasaan Pihak Berkuasa Tempatan

Seksyen 26 hingga 30 adalah berkenaan dengan tindakan

penguatkuasaan oleh Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan terhadap mana-

mana kesalahan yang disabitkan dibawah Akta 172. Kesalahan ini ada;lah

melakukan pembangunan yang tidak dibenarkan, melaksanakan pembangunan

tanpa Kebenaran Merancang, melaksanakan pembangunan berlawanan

dengan syarat-syarat kebenaran merancang yang diluluskan, Serta melanggar

perintah-perintah pemeliharaan pokok. Kesalahan mini membolehkan tindakan

mahkamah dilakukan oleh Pihak Berkuasa Tempatan terhadap mana-mana

pelaku kesalahan dengan denda yang berat seperti denda wang tunai dan

penjara. Ini menunjukkan bahawa Akta 172 memberi kuasa penuh kepada

pihak Berkuasa Perancangan Tempatan untuk melaksanakan pengawalan dan

penguatkuasaaan undang-undang pencegahan terhadap pembangunan tanah

di dalam negara ini. Dasar yang menjadi asas kepada peruntukan yang telah

terdapat di dalam akta 172 menunjukakn Pihak Berkuasa Perancangan

Tempatan diberikan kuasa yang besar sehingga boleh didakwa dan

mengeluarkan perintah menghendaki tanah itu dipulihkan semula separti asal.

PERANAN BAHAGIAN PERANCANGAN DI PIHAK BERKUASA TEMPATAN

(KEBENARAN MERANCANG SEBAGAI ELEMAN KEPADA KAWAN

KEPADA PEMBANGUNAN)

Kawalan pembangunan adalah salah satu aspek penting dalam sistem

perancangan kerana fungsinya sebagai mengawal pembangunan dan

mengimplementasikan polisi-polisi perancangan daripada peringkat negara ke

peringkat tempatan. Ianya juga melibatkan pertimbangan dan keputusan di

dalam kawalan pembangunan diperingkat tempatan yang melibatkan yang

melibatkan organisasi, prosedur dan pelaksanaa. Mohd Zin Mohamad (2004:39)

menyatakan Tujuan utama Pihak Berkuasa Tempatan mengenakan kawalan

pembangunan terhadap sector hartanah adalah memastikan pembangunan

yang akan dimajukan mamatuhi garis panduan yang telah ditetapkan.

Perubahan infrastruktur dan guna tanah adalah ketara dan memerlukan

kawalan untuk memastikan proses perbandaran dapat berjalan dengan lincin

dan tidak mendatangkan masalah dalam jangka masa panjang (Kaltum Haji

Ismail, 2004:247). Fungsi kawalan dalam konteks pembangunan amat penting

kerana kemusnahan alam sekitar, bencana alam dalam sesebuah Pihak

Berkuasa Tempatan terdapat jabatan yang khusus bertindak sebagai Pihak

Berkusaa Perancangan Tempatan melalui peruntukan Akta 172 yang

bertangungjawab di dalam hak ehwal perancangan dan mengawal

pembangunan dengan menyediakan skim pembanggunan bagi kawasan

pentadbirannya dan memproses setiap permohonan pembangunan disamping

inya bertindak sebagai urusetia-urusetia yang dibentuk diperingkat Pihak

Berkuasa Tempatan yang mempunyai matlamat dan objektif khusus di dalam

pembangunan setempat Sesebuah pembangunan yang ingin dibangunkan

perlu mendapat kebenaran merancangn terlebih dahulu ataupon kebenaran

yang bertulis daripada Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan. Pihak

berkuasa Tempatan yang bertindak sebagai Pihak berkuasa pemajuan untuk

menjalankan sesuatu pemajuan. Akta 172 menyatakan seperti berikut :

“…tiada seorang pun boleh mengunakan atau

membenarkan digunakan sesuatu tanah atau bangunan

atau memulakan, mengusahakan atau menjalankan apa-

apa pembangunan melainkan ,menurut pelan

pembangunan atau sesuatu perancangan”

Pihak Berkuasa Tempatan mempunyai kuasa sepenuhnya di dalam mengatur,

mengawal dan merancang pembangunan dan pengunaan tanah di dalam

kawasan tadbirnya. Micheal Goldsmith(1971:127) In a nutshell, while planners

produce plans, other implement them, and to large extent it is lack of control

over their environment, and over the agencies and actions whose support is

necessary if plans are to be successfully implemented, that lies at the heart of

what may be regarded as the current crisis in planning. Ini menunjukan begitu

pentingnya peranan Pihak Berkuasa Tempatan di dalam perancangan setempat

dan ini adalah perlu bagi mewujudkan satu mekanisma kawalan terhadap

pembangunan supaya teratur dan tidak menyebabkan masalah pencemaran,

kesesakan lalulintas dan tambahan infrastuktur yang tidak diingini dikepada

masyarakat setempat juga bagi memastikan pembangunan tersebut sesuai dan

berada di tahap yang baik untuk didiami.

Sumber : www.mbas.gov

Bahagian perancangan adalah bertangungjawab sepenuhnya di atas

permohonan Kebenaran Merancang. Keputusan meluluskan permohonan

merancang akan dipertimbangkan jika tiada masalah dengan pelan-pelan

pembangunan yang dikemukakan. Disini peranan bahagian ini menunjukkan

mutu kerja dan tahap professional yang tinggi amat diperlukan. Bahagian ini

harus cekap dan efisen terhadap dalam memerhatikan sama ada permohonan

bagi pembangunan tersebut sama ada guna tanahnya itu bercanggah dengan

zon pembangunan yang telah ditetapkan di dalam Rancangan Tempatan itu

dituruti ataupun tidak. Jika bahagian ini berfungsi dengan cekap tidak akan

timbul masalah terhadap pembangunan yang akan dimajukan tersebut dan

masyarakat di dalam kawasan itu akan dapat menikmati hasil daripada

pembanguna yang dibangunkan itu. Pihak Berkuasa Tempatan juga harus

mempunyai pengalaman dan pengetahuan yang tinggi di dalam bidang

perundangan supaya setiap pindaan–pindaan yang terlibat dan tergunapakai di

dalam proses pembangunan diperhatikan bagi mengelak percangahan

perundangan. Pihak Berkuasa Tempatan melalui Pihak Berkuasa Perancangan

Tempatan juga harus menyediakan garis panduaan yang lebih jelas dan

komprehensif bagi mengelakan pengunaan budi bicara secara meluas di dalam

pelan pembangunan semasa mengemukanan permohonan.

Pihak Berkuasa Tempatan juga harus mempunyai koordinasi yang baik

diantara jabatan-jabatan yang terlibat di dalammemberikan kelulusan keatas

sesuatu kebenaran merancang yang dipohon. Pihak Berkuasa Tempatan harus

berkerja secara berpasukan dengan mengenalpasti peluang-peluang

perancangan di dalam kawasan tersebut dan harus selalu berbincang dan

menyelesaikan segera sebarang permasalah yang timbul di dalam kawasan

tadbirnya. Ditegaskan disini Pihak Berkuasa Tempatan melalui Bahagian

Perancangan tidak boleh dan sewajarnya membuat keputusan sehingga

mencapat ulasan-ulasan teknikal seperti dariada Bahagian Perundangan Tanah

Negeri apabila berkaitan ubah syarat tanah walaupun ianya selalunya

menyebabkan kelewatan kelulusan Kebenaran Merancang dibuat. Ini

merupakan syarat mandatori supaya pembangunan yang direncanakan itu selari

dengan perundangan yang lebih tinggi daripada kuasa yang ada di dalam Pihak

Berkuasa Tempatan.

Campurtangan politik dan pihak berkepentingan di dalam Pihak Berkuasa

Perancangan Tempatan juga menyumbang kepada keadaan ini berlaku. Pihak

Berkuasa Tempatan harus mengelakan dengan jelas jika terdapat unsur-unsur

politik kerana ianya akan mencacatkan prosedur Kebenaran Merancang dan

penilaian terhadap pembangunan yang dicadangkan itu akan berat sebelah dan

tidak adil. Ini boleh ditunjukkan dengan keadaan ahli politik secara individu

cuba mempengaruhi keputusan-keputusan perancangan bagai faedah untuk diri

dan kawasan undian mereka. Terdapat keputusan-keputusan perancangan

akan dipengaruhi pleh arahan dasar-dasar yang jelas diberikan oleh kepimpinan

parti politik. Peranan Pihak Berkuasa Tempatan juga lebih terikat dan akan

dipengaruhi keputusannya dengan pelantikan pegawai-pegawai tertinggi

perancangan diperingkat nasional di kalangan ahli-ahli politik ataupun ahli-ahli

majlis di Pihak Berkuasa Tempatan itu adalah berdasarkan lantikan politik.

Secara teorinya boleh dikatakan bahawa ahli politik bertangungjawabd alam

membentuk dasar dan peranan Pihak Berkuasa Perancang Tempatan adalah

untuk menterjemahkan dasar ini kepada program ataupon projek-projek

khusus.

Ahli majlis yang kadang kala merupakan pembuat keputusan melalui

Pihak Berkuasa Tempatan merupakan orang yang penting di dalam

memberikan Kebenaran Merancangan di dalam Pihak Berkuasa Perancangan

Tempatan. Ahli Majlis yang kadang-kala tidak mempunyai latar belakang di

dalam perancangan, terutamanya apabila ianya melibatkan idea perancangan

yang mana oleh jabatan-jabatan teknikal yang lain bersama justifikasi

pembanguna, namun akhirnya kebenaran diberikan oleh mereka yang tidak

memahami tujuan perancangan itu. Disamping itu terdapat juga beberapa

amalan dalam membuat keputusan perancangan yang diputuskan melalui dasar

dan perundingan yang tidak jelas oleh pihak pembuat keputusan. Pihak

Berkuasa Tempatan juga harus sedar akan kemungkinan bahawa tidak semua

kawasan pembangunan menghadapi keadaaan dan masalah yang sama begitu

juga dengan pengunaan dasar yang tidak jelas dan kelemahan koordinasi

sukan bagi membuat perundingan yang berkesan. Oleh itu adalan penting bagi

pembuat keputusan perancangan yang mahir dengan merujuk kepada pelan-

pelan pembangunan yang digunapakai.

KEBERKESANAN PELAKSANAAN KEEDAH PENGELUARAN PERAKUAN

SIAP DAN PEMATUHAN (CCC) : PIHAK BERKUASA TEMPATAN SEBAGAI

PENIMBANGTARA.

Konsep Pengeluaran Perakuan Siap dan Pematuhan ini merupakan

penambahbaikan yang telah dibuat di peringkat nasional di dalam pihak

berkuasa tempatan di dalam aktiviti pembangunan kawasan seliaansesebuah

Pihak Berkuasa tempatan. Ianya sedang dilaksanakan secara menyeluruh

dimana Sijil Perakuan Siap Dan Pematuhan ini mengantikan sijil Kebenaran

Menduduki (CFO). Bezanya dengan pengeluaran Sijil Kebenaran Menduduki

adalah sebelum ini Pihak Berkuasa Tempatan yang bertangungjawab dalam

mengeluarkan dan bertangungjawab terhadap sesebuah pembangunan yang

telah siap dibina akan tetapi tangung jawab ini telah dipindahkan kepada Arkitek

Profesional, Jurutera profesional atau pelukis Pelan Bangunan profesional

selaku orang yang bertangungjawab keatas pengeluaran perakuan ini.

Di lihat Pihak berkuasa Tempatan sedikit sebanyak dapat mengurangkan

beban dan tangungjawab yang yang sebelum ini terpikul di atas bahu Pihak

Berkuasa Tempatan selaku orang yang bertangungjawab ke atas kawasan

pemajuan setelah selesai kerja-kerja pembinaan dan telah diakui selamat di

duduki oleh masyarakat. Walaupun Pihak Berkuasa Tempatan telah tidak lagi

bertangungjawab keatas implikasi bangunan yang diluluskan di dalam perakuan

siap dan pematuhan ini tetapi Kebenaran Merancang dan Pelan Bangunan

masih perlu dikemukakan dan diluluskan oleh Pihak Berkuasa Tempatan.

Peranan Pihak Berkuasa Tempatan selaku pihak Berkuasa perancang tempatan

adalah untuk memeberi nasihat dan garis panduan kepada sistem ini dengan

lengkap supaya setiap pihak profesional yang terlibat bertangungjawab dalam

meluluskan sijil perakuan siap dan pematuhan ini dapat mengemukakan pelan-

pelan yang teratur dan tersusun selaras dengan matlamat Pihak Berkuasa

Perancang Tempatan iaitu menyediakan kawasan pembanguna yang selamat

dan tersusun.

Semasa pembinaan pembangunan berlaku Pihak Berkuasa Tempatan

perlu membuat pemantauan di kawasa-kawasan kerja pembinaan agar

pembinaan yang dirancang itu selaras dengan peruntukan perundangan dan

syarat-syarat pembangunan yang telah dikeluarakan oleh Pihak Berkuasa

Perancang Tempatan. Pemerikasaan di tapak dan pengeluaran notis perlu

dikeluarkan dengan kadar sebeberapa segera seupaya tindakan pembetulan

dapat diambil oleh pihak profesional yang terlibat yang bertangungjawab di

dalam pengeluaran Sijil Perakuan Siap Dan Pematuhan seberapa segera. Di

dalam sistem ini peranan dan tangungjawab Pihak Berkuasa Tempatan

dipertingkatkan dengan memberi Pihak Berkuasa Tempatan lebih kuasa

tambahan untuk mengeluarkan arahan menahan pengeluaran sijil perakuan

siap dan pematuhan sekiranya ketidak patuhan tidak diperbetulkan oleh pihak

yang mengeluarnya. Pihak Berkuasa Tempatan akan dimaklumkan tentang

penyiapan setiap peringkat pembinaan utama pembangunan yang telah

dirancang. Oleh itu perlu ditekankan disini ketegasan Pihak Berkuasa

Tempatan dalam memantau setiap peringkat pembinaan ini agar ianya dapat

disiapkan seperti yang telah diputuskan dan dirancangkan oleh pemaju semasa

perundingan dengan Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan.

Setelah pemakluman daripada pihak profesional yang terlibat tentang

penyiapan sesuatau peringkat pembangunan, Pihak Berkuasa Tempatan harus

melakukan pemeriksaan tapak agar sebarang ketidak patuhan kepada pelan

yang diluluskan dan Akta 172 atau mana-mana undang-undang kecil

dibawahnya dapat dikenalpasti dan diperbetulkan. Melalui Jawatankusa One

Stop Center (OSC) yang mana Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan

sebagai penyelaras akan menetapkan ketidakpatuhan yang dilaporkan serta

mencadangkan kaedah pembetulan. Pihak Berkusa Tempatan akan

mengeluarkan notis bertulis yang berkehendakkan pematuhan dinyatakan

dalam notis tanpa menjejaskan pelaksanaan projek di tapak. Sekiranya

ketidakpatuhan masih belum diperbetulkan dalam tempoh yang ditetapkan

Pihak Berkuasa Tempatan akan diarahkan untuk mengeluarkan arahan Berhenti

Kerja atau arahan bertulis pengeluaran sijil perakauan siap sehingga kepatuhan

itu diperbetulkan (Ahmad Fuad Ismail, 2007:8)

Di dalam sistem ini, Pihak Berkuasa Tempatan diberi kuasa yang luas

untuk mendakwa pihak-pihak yang memberikan perakuan yang salah semasa

pengeluaran Sijil Perakuan Siap Dan Pematuhan dikeluarkan. Pihak Berkuasa

Tempatan haruslah bertangungjawab melaporkan kepada Lembaga Profesional

dan badan kawal selia yang berkaitan di atas salah laku tersebut. Tindakan ini

akan membolehkan prinsip akautibiliti yang lebih jelas diamalkan bagi

mengelakan sebarang masalah kepada pembangunan yang telah dibuat dan

disiapkan. Dengan ini kualiti Pihak Berkuasa Tempatan sebagai Pihak

berkuasa Perancangan Tempatan lebih berkualiti dan lebih terjamin untuk

keselesaan masyarakat.

KEBERKESANAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN SEBAGAI PIHAK

BERKUASA PERANCANGAN TEMPATAN.

Pembangunan bandar yang sempurna adalah didorang oleh sejauh mana Pihak

Berkuasa Perancang Tempatan itu berfungsi dengan baik. Lokman Z.Mohamad

(2004:143) jika di teliti kepada corak pembangunan bandar negara hari ini,

langkah kawalan kea rah penerusan pembangunan Bandar itu sendiri tidak

wjud, kononnya kita masih lagi berada dalam ketogori negara membangun yang

perlu menyediakan banyak kemudahan untuk pertumbuhan social dan ekonomi.

Tangapan ini sama sekali salah dan inya perlu diperbetulkan. Ini harus

dibuktikan dengan kesunguhan semua pihak perancangan yang terlibat secara

langsung ataupon secara tidak langsung. Setiap bahagian yang terlibat di

dalam Pihak Berkuasa Tempatan haruslah mempunyai insiatif yang lebih efisen

dan sentiasa mencari pembaharuan yang boleh membawa Pihak Berkuasa

Tempatan sebagai Pihak Berkuasa Perancang Tempatan sebagai meditiator

perancangan di dalam kawasan tersebut. Oleh itu Pihak Berkuasa Tempatan

perlu lebih bersedia dan flexsibel di dalam merencanakan perancangan

pembangunan di dalam kawasan. Perbagai langkah harus dilaksanak oleh

pihak Berkuasa Tempatan seperti memperbaiki mutu penguatkusaan dengan

mengadakan program tahun kumpulan kerjapada waktu malam dan sebagainya.

Namum mungkin usaha tersebut akan mendatangkan sedikit implikasi terhadap

aspek kewangan. Akan tetap jika penguatkluasaan yang efektif dijalankan

haruslah disertai dengan pelan induk yang baik dan strtigi pengurusan yang

berkesan bagi jangka masa yang panjang.

Pihak Berkuasa Tempatan juga harus mempunyai pelan perancangan

jangka panjang yang bersifat intergratif bagi membolehkan ianya bertindak

sebagai Pihak Berkuasa Perancang Tempatan yang baik. Bahagian

Perancangan di dalam Pihak Berkuasa Tempatan juga harus menjadi pelaksana

kepada matlamat parancangan yang telah dipersetujuin oleh Pihak Berkuas

Perancang Tempatan. Fungsi Bahagian ini harus tidak terlampau terhad bagi

meningkatkan keberkesanan Bahagian ini. Kekurangan tenaga pakar di dalam

bahagian ini juga harus diteliti dan dibuat penambahan pembangunan sumber

manusia supaya bahagian yang penting ini dapat melaksanakan dan mencapai

matlamatnya yang sebenar.

Kesedaran tentang wujudnya kekurangan Pihak Berkusa Tempatan

sebagai Pihak Berkuasa Perancang Tempatan yang baik harus disusuli dengan

perancangan pelaksanaan bagi mengatasi kelemahan ini supaya masayarakat

persekitaran tidak menjadi mangsa kepada perancangan yang tidak teratur di

dalam kawasan pembangunan. Oleh itu pihak Berkuasa Tempatan harus

secara langsung atau tidak langsung di dalam Pihak Berkuasa Perancang

Tempatan menjadi badan yang kuat dan tidak dipengaruhi dalam membuat

sebarang keputusan di dalam proses perancangan supaya ianya sesuai

dengan keadaan semasa dan relevan dengan keperluan masa kini dan akan

datang.

KESIMPULAN

Pembangunan merupakan salan satu aspek terpenting di dalam negara.

Jesteru itu adalah perlu bagi pihak yang berkepentingan yang mempunyai

fungsi dan matlamat terutamnya Pihak Berkuasa Tempatan supaya menyedari

kepentingan pembangunan setempat supaya ianya Berjaya mengerak sesebuat

pembangunan yang bestari dan mampan bagi meningkatkan kesejahteraan

masyarakat setempat. Masalah pembangunan yang menjadi masalah kini

hanya boleh diatasi sekiranya Pihak Berkuasa Tempatan itu menjadi Pihak

Berkuasa Perancangan Tempatan mengambil langkah-langkah untuk

manguruskannya diambil melalui prinsip-prinsip pembangunan yang teratur dan

bersistematik serta berkesan.

Pembangunan yang lestari hanya dapat dicapai dengan perubahan dan

peningkatan perestasi pembangunan yang diuruskan dan bagaimana

pembangunan itu dilihat akan mambantu masyarakat setempat supaya menjadi

masyarakat yang moden dan terbaik. Diharapkan denga wujudnya peningkatan

tahap pengurusan pembangunan Pihak Berkuasa Tempatan akan berjaya

menjadikan Pihak Berkuasa Perancangan tempatan yang unggul dan bijak

merencanakan pembangunan setempat untuk masyarakat dan pembangunan

itu dapat diadaptasikan dengan bersistematik dan efektif demi menjamin

pembangunan yang terbaik dalam negara.

BIBLIOGRAFI

Ahmad Atory Hussain (1991). Kerajaan tempatan: teori dan peranan di Malaysia

Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka, 1991.

Amad Fuat Bin Ismail (2007) Pelaksanaan kaedah pengeluaran Perakuan Siap

Dan Pematuhan (CCC) oleh Para Profesional, kertas kerja dibentang di

Persidangan Mempertingkatkan Sistem Penyampaian Perkhidmatan

Kerajaan-Penambahbaikan Urusan-Urusan Pemajuan Serta

Penyelengaraan Dan Pengurusan Hartanah.

Dani Salleh. (2002). Pengurusan Bandar Metropolitan: Isu, Cabaran dan

Peluang. Sintok: Universiti Utara Malaysia.

Dani Salleh(2004). Pembangunan komuniti : dasar, konsep, strategi dan isu di

Malaysia Isu Dan Masalah Perancangan Kemudahan Komuniti di

Peringkat Pihak Berkuasa Tempatan. Sintok : Universiti Utara Malaysia

Hamzah jusoh (2009) Malaysia Journal of society and space 5 issue (54-68)

Kaltum Haji Hassan (2004). Pembangunan komuniti : dasar, konsep, strategi

dan isu di Malaysia Masalah Perbandaran dan Kesan terhadap Komuniti

Setempat. Sintok : Universiti Utara Malaysia

Katimah Rostam (2001) Dasar dan strategi petempatan dalam pembangunan

negara. Bangi : Universiti Kebangsaan Malaysia

Kerajaan Malaysia. Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172).

Kerajaan Malaysia. Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171)

Michael Goldsmith (1971). Politics, planning and the city. Hutchinson

Mohd Hisyam Mohamad (2002). Pembangunan dari perspektif Islam.Kuala

Lumpur : MPL Publishing.

Phang Siew Nooi (1989) Sistem kerajaan tempatan di Malaysia. Kuala Lumpur :

Dewan Bahasa dan Pustaka, Kementerian Pendidikan Malaysia.

Phang Siew Nooi (1997). Financin local government . Kuala Lumpur : Universiti

Malaya.

Fahamkan maksud PBT sebagai Pihak Berkuasa Perancangan Tempatan

(PBPT). Rujuk Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172). Then

saudara akan faham peranan dan tanggungjawab PBPT dalam konteks

pembangunan fizikal. Fokus kepada peranan PBPT terhadap pembangunan

fizikal. Tentang content of your assingment..you can decide based on the

question asked ....