pengenalan konkrit bertetulang

PENGENALAN KONKRIT BERTETULANG

Takrifan Konkrit Bertetulang

Konkrit bertetulang ialah suatu pembentukan hasil gabungan

dari sifat-sifat yang berbeza pada konkrit dan keluli. Gabungan

ini dapat menghasilkan satu kekuatan untuk menahan daya

mampatan dan tegangan.

Bahan-bahan ini merupakan bahan-bahan binaan yang kuat dan

tahan lasak bagi menjadikannya sebagai suatu anggota

bangunan. Ia boleh dibentuk kepada bentuk-bentuk yang

berbeza-beza dengan saiz yang berubah-ubah. Misalnya dari

suatu tiang segiempat yang mudah hinggalah kepada bentuk

kubah (dome) yang langsing dan melengkung.

Gambar 1 : Pembinaan menggunakan konkrit bertetulang

Contoh-contoh ahli struktur konkrit bertetulang ialah balak, tiang,

tembok dinding, papak dan cerucuk.

Contoh struktur konkrit bertetulang ialah bangunan, jambatan,

tembok penahan dan lain-lain.

Sifat-sifat Konkrit Tetulang

a) Kekuatan tegangan konkrit bersamaan 10 % daripada kekuatan

mampatannya.

b) Rekabentuk konkrit tetulang dibuat beranggapkan konkrit tidak

dapat mengatasi rintangan daya-daya tegangan.

c) Tetulang direkabentuk untuk mengambil daya-daya tegangan

yang dipindahkan melalui ikatan permukaan dua bahan tersebut

iaitu konkrit dan tetulang.

d) Jika ikatan (dalam) lekatan permukaan kedua-dua bahan tidak

mencukupi, tetulang akan tergelincir dari konkrit dan tidak akan

ada tindakan gabungan konkrit dan keluli.

e) Konkrit hendaklah dimampatkan / dipadatkan dengan baik di

sekeliling tetulang semasa pembinaannya.

f) Sebagai tambahan, tetulang yang digunakan hendaklah terdiri

daripada tetulang yang mempunyai permukaan berpintal /

bertindan untuk mendapatkan cengkaman tambahan mekanikal

(ribbed and twisted bar).

Penentuan Bahan-bahan

a) Simen

Terdiri daripada simen baru (fresh). Bersih daripada ketulan-ketulan

mengeras dan disimpan di dalam bangunan simpanan (store) yang

kalis air / cuaca dengan lantainya yang dinaikkan dari permukaan

bumi.

b) Batu baur

Bahannya mestilah bersih, tajam dan mempunyai gred yang baik,

misalnya pasir sungai yang bebas dari segala kotoran. Bagi pasir

yang kotor (mengandungi lumpur, kelodak dan daun-daun mati), ia

mestilah dibasuh dahulu dan seelok-eloknya ditapis.

c) Batu baur kasar

Mestilah didatangkan dari kuari yang dibenarkan, misalnya batu

kelikir atau batu kapur. Ianya mesti dari gred yang baik dan sekata

dengan saiznya 6 – 12 mm. Bahan ini mestilah bebas dari kelodak,

lumpur atau semua jenis kotoran.

d) Air

Hendaklah bersih dan baru (dari jenis air yang boleh diminum).

Ianya diambil dari punca air yang sebenar.

Konkrit

● Konkrit merupakan bahan campuran batu baur, simen dan air, dan

apabila bertindak antara simen dan air ia akan memejal dan padu.

● Konkrit adalah keras dan merapuh. Kekuatannya bergantung

kepada kadar bancuhan, umur kematangannya dan lain-lain lagi.

● Kekuatan ketara yang ada pada konkrit adalah lemah pada daya

tegangan iaitu kira-kira 1/10 daripada kekuatan mampatannya.

● Konkrit akan terus bertambah kekuatannya terutamanya pada

peringkat awal beberapa minggu dan ia akan berterusan secara

perlahan selepas dari itu. Di peringkat 28 hari, konkrit telah

mencapai tiga perempat (3/4) daripada kekuatan maksimumnya.

Sifat kekuatan inilah kerja binaan dapat dijalankan dengan lebih

maju (progress) lagi.

● Kuantiti penggunaan air juga penting. Jika terlalu banyak air, ia

akan melemahkan sifat kekuatan konkrit dan jika terlalu

berkurangan pula ia akan menyebabkan konkrit sukar untuk

dimampat dan dipadukan.

● Kuantiti penggunaan air adalah bergantung kepada jenis batu baur

yang digunakan dan kuantiti simen itu sendiri. Tetapi biasanya

ialah lebih sedikit atau separuh daripada jumlah berat simen.

● Bagi kerja kecil, simen biasanya boleh dibeli dalam kampit 50 kg

dan dengan beg simen ini bolehlah dijadikan sebagai satu kadar

bancuhan seperti berikut:

i) simen 50 kg

ii) pasir 85 kg

iii) kelikir 160 kg

iv) air 28 kg

● Bagi kerja yang besar, simen dibekalkan dalam kelompokan besar

1 meter padu dan ini bolehlah juga dijadikan sebagai satu kadar

bancuhan seperti berikut:

i) simen 360 kg

ii) pasir 600 kg

iii) kelikir 1150 kg

iv) air 200 kg

● Bancuhan yang diterangkan di atas adalah dikenali sebagai

bancuhan diterangkan (prescribed mix) dan dari bancuhan ini kiub

konkrit 150 mm dibentuk dan dibiarkan selama 28 hari. Purata

kekuatan dari keputusan ujian kiub yang ada ialah 33 N/mm2 dan

biasanya tidak ada yang kurang daripada 25 N/mm2.

● Jika ada yang mempunyai kekuatan yang kurang daripada 21

N/mm2, ini menunjukkan ada sesuatu yang diluar dari prosedur

penyediaan kiub iaitu simen, batu baur dan kadar bancuhan atau

mungkin pada kaedah ujian mampatan.

Biasanya kiub 150 mm pada peringkat umur 28 hari mempunyai

kekuatan minima 25 N/mm2 dan dengan alasan ini kita

menamakannya sebagai konkrit gred 25 dan 25 N/mm2 adalah

kekuatan ciri bagi konkrit (fcu) tersebut.

● Bancuhan rekabentuk adalah merupakan bancuhan yang

memerlukan data-data yang berkaitan dengan sejarah bahan-

bahan yang digunakan, penggunaan jentera pembancuh dan sistem

penyeliaan.

● Konkrit lain juga digredkan mengikut sistem yang sama iaitu gred

20, 30, 40 dan lain-lain lagi. Konkrit gred 20 biasanya digunakan

untuk tiang / balak untuk superstruktur yang besar saiznya. Konkrit

gred 40 biasanya digunakan di keadaan tertentu, terutama untuk

mengelakkan saiz yang terlalu besar bagi bangunan rendah atau

bagi struktur tinggi.

● Konkrit gred 25 adalah dari jenis yang biasa digunakan pada

struktur yang kerap didapati pada hari ini dan penggunaan

simennya mestilah ekonomi dan keputusan kiub yang dihasilkan

mencapai matlamat tanpa menimbulkan kesukaran.

● Terdapat dua (2) faktor di mana konkrit patut dikenakan tetulang

untuk kegunaan praktikal selain dari kemampuannya terhadap

kekuatan mampatannya iaitu:

i) Pertambahan kekuatan

Pertambahan kekuatan konkrit berlaku mengikut pertambahan

umurnya iaitu ia bertambah dengan cepat di peringkat awal dan

akan berkurangan kemudiannya. Perubahan tipikal dalam

kekuatan bagi konkrit simen Portland yang dibenarkan dalam CP

110 ialah:

Jadual 1 : Perubahan tipikal kekuatan Simen Portland dalam CP 110

Umur 7 hari 1 bulan 2 bulan 3 bulan 6 bulan 1 tahun

Kekuatan

N/mm216.5 25.0 27.5 29.0 30.0 31.0

Sumber : Nota Panduan Politeknik Malaysia (Teknologi Konkrit)

ii) Ciri-ciri ketahanan (durability) konkrit

Struktur konkrit direkabentuk dan dikira untuk jangka masa

panjang dan memerlukan pemeliharaan yang sedikit. Sifat

ketahanan konkrit dipengaruhi oleh :

● Keadaan pendedahannya.

● Mutu konkrit

● Tebal penutup (concrete cover)

● Lebar permukaan keretakan

Pendedahan struktur akan mempengaruhi campuran simen yang diperlukan;

penggunaan bahan dan nisbah air-simen; tebal minima penutup konkrit serta

penggunaan jenis simen misalnya simen rintangan sulfat.

Mengadakan penutup konkrit adalah untuk bertujuan menghalang ejen

pengaratan dari merosakkan tetulang, melindungi tetulang dari mengalami

kenaikan suhu yang cepat serta menghilangkan kekuatannya semasa

kebakaran.

iii) Kesimpulan

a) Pemilihan jenis konkrit dipengaruhi oleh kekuatan yang

diperlukan.

b) Kekuatan konkrit diperolehi dengan mengukur kekuatan hancur

contoh kiub yang diawetkan. Pada kebiasaannya kekuatan untuk 7

atau 28 hari diukurkan.

c) Kekuatan konkrit diketahui melalui gred yang diberikannya.

Keluli / Bar Tetulang

Keluli bukanlah logam asli kerana keluli lembut biasanya

mengandungi 90 % besi dan 10 % terdiri daripada setengah bahagian

manganese, suku bahagian karbon dan selebihnya ialah silikon, sulfur

dan fosforus. Dari bahan kandungan minor tadi, karbonlah yang

terpenting.

a) Jenis Keluli

Keluli lembut tergelek panas biasanya mempunyai pemukaan yang

licin. Oleh itu keluli jenis ini senang dibengkokkan dan memerlukan

jejari yang kecil. Contohnya dawai keluli pengikat tiang atau balak

kecil.

Keluli alah tinggi tergelek panas ialah keluli yang mempunyai bahan

kandungan karbon yang lebih dari keluli lembut biasa. Ianya

dikilangkan dengan permukaan kasar yang bertindih.

Keluli alah tinggi kerja sejuk mempunyai permukaan bertindih-tindih

berbentuk pintal empat segi, juga disebut sebagai “deformed bar”

atau bar dibentuk.

Bentuk piawai bar dan cara menjadualkan tetulang ditentukan dalam

BS 446. Jenis tetulang (keluli) ditandakan dengan kod iaitu R bagi

keluli lembut dan Y bagi keluli tegasan tinggi.

Pengukuran bagi kekuatan berjenis-jenis keluli adalah sukar untuk

dinyatakan dalam bentuk mudah kerana timbulnya nilai-nilai

kesesuaian penggunaannya tetapi ia lebih dikenali sebagai:

i) Keluli lembut tergelek panas (Hot rolled mild steel) mempunyai

kekuatan 250 N/mm2 (fy)

ii) Keluli alah tinggi tergelek panas (Hot rolled high yield steel)

mempunyai kekuatan 410 N/mm2 (fy)

iii) Keluli alah tinggi kerja sejuk (Cold worked high yield steel)

mempunyai kekuatan 425 N/mm2 (fy)

b) Sifat tetulang / bar

Jadual 2 : Sifat tetulang (bar)

Bar Keluli Saiz nominal (mm) Kekuatan

ciri (fy)

N/mm2

1. Hot rolled mild steel (BS 4449)

2. Hot rolled high yield steel (BS

4449

3. Cold worked high yield steel

(BS 4461)

4. Hard drawn steel wire

Semua saiz

Semua saiz

Sehingga dan termasuk

16

Melebihi 16

Sehingga dan termasuk

16

250

410

460

425

485


Semua tetulang hendaklah bebas dan bersih dari karat, minyak, gris,

cat atau lapisan-lapisan keluli yang lain sebelum ia diletakkan dalam konkrit.

Tetulang yang digunakan hendaklah bersesuaian dengan penentuan

piawaian British yang terbaharu untuk rekabentuk struktur. Tetulang tidak

boleh dipanaskan atau dibakar. Semua tetulang yang cacat seperti bengkok,

cengkok, retak dan lain, jika ianya perlu dibaiki hendaklah dibuat di dalam

keadaan sejuk.

Jarak Tetulang CP 110

a) Jarak minima antara bar keluli

Jarak tetulang di dalam ahli struktur adalah penting kerana sekiranya

terlalu dekat, sukar untuk kerja-kerja mampatan hendak dilakukan.

Dari itu kekuatan konkrit yang diperlukan tidak tercapai. Sekiranya

terlalu jauh, kemungkinan kegagalan ricih akan berlaku. Oleh itu kod

praktik dalam CP 110 telah menyarankan perkara berikut:

i) Bar Individu

Jarak mengufuk mestilah tidak kurang daripada Hagg = saiz maksima

batu baur.

ii) Bar berpasangan

Jarak mengufuk mestilah tidak kurang dari Hagg + 5 mm. Jarak pugak

mestilah tidak kurang daripada 2/3 Hagg. Jarak pugak sekiranya bar

berpasangan tersebut adalah sebelah menyebelah mestilah tidak

kurang daripada Hagg + 5 mm.

iii) Sekumpulan Bar

Jarak mengufuk dan pugak mestilah tidak kurang daripada Hagg + 15

mm.

Jadual 3 : Tebal nominal penutup konkrit (concrete covers)

Fungsi penutup

Tebal nominal penutup konkrit

mengikut gred (mm)

Gred konkrit

20 25 30 40

50 dan ke atas

1. Melindungi daripada cuaca biasa

2. Melindungi daripada hujan, cairan

air batu dan konkrit terendam.

3. Melindungi daripada hujan lebat,

hujan dan panas silih berganti dan

punca pengaratan.

4. Melindungi daripada air laut dan

aliran air di bawah tekanan.

5. Melindungi daripada garam bagi

kegunaan cairan air batu.

25 20 15 15

15

- 40 30 25 20

- 50 40 30 25

- - - 60 50

- - 50 40 30


Perbandingan Konkrit dan Keluli

JADUAL.4 : Perbezaan Sifat-sifat (Ciri) Konkrit dan Tetulang

SifatKonkrit

Keluli

1. Kekuatan

tegangan

Lemah Baik

2. Kekuatan

mampatan

Baik Baik (keluli langsing akan membengkok

dan

Mengembur)

3. Kekuatan ricihan Sederhan

a

Baik

4. Ketahanan lasak Baik Berkarat jika tidak dilindungi

5. Rintangan

kebakaran

Baik Lemah (mengalami kehilangan

kekuatan dengan cepat pada suhu

yang tinggi)


Kegunaan Tetulang untuk Zon Tegangan

Jika suatu balak disangga di atas dua sesangga pada kedua-dua

hujungnya dan dikenakan beban di atas bahagian tengahnya, maka

akan berlaku lenturan pada balak itu. Apabila lenturan terjadi, maka

permukaan bahagian atas balak akan memampat akibat dari tegasan

mampatan dan di bahagian bawahnya berkeadaan tegang dan

memanjang disebabkan oleh tegasan tegangan.

Tegasan maksima didapati berlaku pada lengkungan yang terbawah

sekali bagi permukaan bawah balak itu. Sekiranya balak itu terdiri

tanpa bertetulang, maka akan berlakulah keretakan pada bahagian

bawah dan kemungkinan akan terus patah. Akan tetapi sekiranya

balak tersebut dilengkapi dengan tetulang di bawahnya, balak tersebut

tidak akan mengalami apa-apa kegagalan.

Rajah 1 : Lenturan balak konkrit


Kegunaan Tetulang Untuk Zon Ricihan

Suatu balak boleh dibuat dengan keupayaan menahan kesan lenturan iaitu dengan mengadakan saiz konkrit yang sesuai untuk menahan kesan mampatan dan dengan pemasangan bar tetulang keluli untuk mengatasi kesan tegangan. Tetapi balak yang sama ini mungkin akan gagal disebabkan oleh satu tindakan yang dikenali sebagai ricihan.

Jumlah tindakan daya luaran yang bertindak melintang pada paksi akan memanjangkan balak dan daya ini dikenali sebagai daya ricihan.

Kekuatan ricihan sesuatu balak pula diadakan di sebahagian balak iaitu yang menghubungkan antara kawasan mampatan konkrit dengan kawasan tegangan keluli.

Rajah 2 : Prinsip asas ricihan pada satu balak konkrit


Salah satu cara untuk mengatasi tegangan sendeng pada

balak ialah dengan mengikatkan bar tetulang keluli dengan

sudut tepat dari arah retakan.

Bagaimanapun bar tetulang memanjang mesti diadakan

pada balak untuk memberi kekuatan menahan lenturan dan

lebih normal untuk menahan ricihan lebih-lebih lagi jika ianya

digabungkan dengan besi pengikat (rujuk Rajah 5. 3)

Satu cara lagi untuk mengatasi tegangan sendeng yang

berlaku pada balak ialah dengan mengadakan bar

bengkokan 45o bagi merintangi satah yang mana

dijangkakan keretakan berkembang, Cara ini adalah yang

paling berkesan dan kaedah yang terakhir bagi penyelesaian

masalah ini.

Rajah 3 : Daya ricihan menahan hasil dari gabungan bar memanjang, bar

pengikat


Rajah 4 : Bar Bengkokan, bar memanjang dan besi pengikat bagi gabungan tetulang ricihan untuk balak berterusan


Balak JulurBalak julur ialah balak yang terikat pada satu hujung sahaja.

Apabila balak seumpama ini dibebankan, maka akan berlakulah

tegangan di bahagian atas balak dan mampatan berlaku di

bahagian bawahnya. (Rujuk Rajah 5 )

Rajah 5 5 : Balak Julur

Balak TerikatBalak terikat ialah balak yang terikat pada kedua-dua hujungnya. Pada kebiasaannya tetulang disediakan pada zon mampatan dan juga pada zon tegangannya.

Rajah 6 : Balak Terikat


A, C dan E mengalami tegasan tegangan.

B, D dan F mengalami tegasan mampatan.

Balak Selanjar

Apabila satu batang balak diletakkan di antara beberapa penatang,

pergerakan lenturan positif akan terbentuk di antara penatang.

Begitu juga dengan pergerakan lenturan negatif. Ini menunjukkan

tegangan dalam satu balak selanjar berterusan di atas penatang.

Oleh yang demikian tetulang dalam balak konkrit jenis ini

hendaklah ditempatkan di bahagian-bahagian yang diperlukan

(Rujuk Rajah 7).

Rajah 5.7 : Balak Selanjar


Jenis-jenis Tetulang

Terdapat 2 jenis tetulang iaitu:

i) tetulang dalam bentuk bar. (Rujuk Gambar 5.2)

ii) tetulang dalam bentuk jejaring. (Rujuk Gambar 5.3)

Gambar 2 : Tetulang dalam bentuk bar (Bar Reinforcement)

Jenis bahan dan ciri-ciri tetulang keluli

Tetulang dalam bentuk bar

a) Bar Keluli Lembut

Dibuat dengan haba panas menurut BS 449 : 1974. Ianya dibentuk

dalam keadaan permukaan yang licin dan berpintal. Ia mempunyai

kekuatan tegasan 250N/mm². Pemanjangan yang dibenarkan ialah

22.0%.

b) Bar Tetulang Tegasan Tinggi Berpintal

Ianya dibuat daripada pancalogam BS 4449 :1978. Ia adalah berbeza

daripada keluli lembut kerana permukaannya yang berpintal dan

kekuatan tegasan 460N/mm². Pemanjangan minima sekurang-

kurangnya 12% kecuali tetulang yang lebih besar daripada 16mm

dimana kekuatan tegasannya ialah 425N/mm² dengan pemanjangan

14%.

c) Bar Tetulang Tegasan Tinggi Buatan Sejuk

Ianya merupakan keluli lembut yang dipintal menurut BS 4461 : 1978.

Kekuatan tegasan ialah 460N/mm² dengan pemanjangan yang

dibenarkan 12%. Walaubagaimanapun, bagi tetulang yang besar,

kekuatan tegasannya ialah 425N/mm² dengan pemanjangan yang

dibenarkan 14%.

Kesemua tetulang ini diperbuat dalam saiz metrik seperti berikut :

6,8,10,12,16,20,25,32 dan 40mm. Panjang keluli dibuat dalam bentuk

panjang piawai seperti 12 atau 5 meter.

Tetulang dalam bentuk jejaring.

Ianya adalah sejenis kawat yang dibuat dalam pelbagai saiz. Jejaring

ini biasanya mengandungi dawai-dawai halus dan dikimpal sebagai

satu jaring. Keutamaannya ia mesti senang digunakan dan jika perlu

senang untuk dibengkokkan terutamanya disudut-sudut tajam. Fungsi

tetulang jejaring ini adalah sebagai satu rangkai yang mudah untuk

memberi bentuk dan juga menyokong konkrit.

Tetulang jejaring ini terdiri daripada beberapa jenis iaitu :

i. Tetulang jejaring dawai hexagonal.

Jejaring ini adalah yang mudah dikenali dan termurah sekali.

Jejaring ini juga dikenali sebagai ‘chicken wire mesh’ dan dawai

yang biasa digunakan adalah bersaiz antara 10-25mm (diameter).

ii. Tetulang jejaring dawai terkimpal.

Dawai yang membentuk jejaring ini dibuat daripada keluli yang

berkekuatan kecil dan sederhana. Dawai ini lebih kuat dan teguh,

daripada dawai jenis hexagonal. Jejaring jenis ini boleh

dibentukkan kepada bentuk lengkuk struktur. Keburukan jejaring

ini ialah merupakan kelemahan sambungan dua dawai kerana

kimpalan sering tidak dibuat dengan baik pada masa membuat

jejaring ini.

iii. Tetulang rangka.

Penggunaannya adalah untuk rangka struktur yang merupakan

lapisan-lapisan jejaring diikat. Tetulang rangka diletakkan dengan

jarak jauh sebanyak 30cm empat persegi. Saiz garispusat

tetulang 4.20mm dan 6.25mm adalah yang paling biasa

digunakan.

Gambar 3 : Tetulang Dalam Bentuk Jejaring

5.5.1 Penyimpanan Tetulang

Tetulang yang telah sampai di tapak bina perlulah diikatkan mengikut

saiz yang digunakan. Ianya disusun mengikut jenis, panjang dan saiz

tetulang tersebut. Jika tetulang tersebut berkarat, maka ianya

hendaklah dibuang dan diganti semula. Tetulang hendaklah sentiasa

bersih dan jauh dari kotoran minyak, karat, tanah dan bahan-bahan

lain (Rujuk Gambar 4).

Gambar 4 : Penyimpanan Tetulang Di Tapak Bina

Pemasangan Tetulang di Tapak Bina

Tetulang dipasang mengikut lukisan kejuruteraan yang disertakan

untuk sesuatu binaan tersebut. Adalah amat penting untuk

memastikan adanya penutup konkrit (concrete cover) bagi tetulang

tersebut.

Oleh itu, setiap struktur hendaklah mengikut ketetapan jadual penutup

konkrit. Keluli ini diikat dengan besi pengikat gauge 16 atau 18. Besi

pengikat ini digunakan untuk tujuan menstabilkan dan memudahkan

peletakan rangkaian tetulang.

Di dalam CP 110, kita dapat ketahui kehendak-kehendak rekabentuk

tetulang di dalam bahagian struktur bangunan. Segala pembengkokan

hendaklah dibuat mengikut lukisan kejuruteraan dengan tolerans kerja

ialah 25% (Rujuk Rajah 5.8).

Rajah 8 : Kiraan Bagi Bengkokan Besi Tetulang

Pembinaan Konkrit Bertetulang

Kaedah Pembengkokan Bar Tetulang

kerja-kerja pembengkokan bar tetulang dijalankan setelah selesai

kerja-kerja pemotongan.

Ia menggunakan alat pembengkok tangan yang diletakkan di atas

meja.

Meja mestilah cukup panjang untuk meletakkan bar tetulang yang

panjang (Rujuk Gambar 5.5).

Sekiranya bar terlalu panjang dan banyak, maka dua alat

pembengkok digunakan.

Pembengkokan bar dilakukan dengan perlahan supaya tidak

berlaku retak rerambut.

Untuk bar yang bergarispusat besar, bar hendaklah dipanaskan

terlebih dahulu.

Untuk bar yang alah tinggi, tidak boleh dipanaskan sebelum

dibengkokkan.

Gambar 5 : Meja dan Mesin Bagi Kerja Membengkok Tetulang (Bar)

Kaedah Susunan, Jarakkan Ikatan Dan Pemasangan Keluli.

Selepas pemotongan bar, kerja-kerja mengikat bar dengan dawai

halus. Tujuannya supaya tidak berlaku pergerakan terutama apabila

kerja-kerja concreting dijalankan. Dawai pengikat yang digunakan

adalah bergarispusat 0.8 mm hingga 1.6 mm. Untuk mendapatkan

jarak antara acuan dan bar tetulang yang sesuai maka blok-blok kecil

konkrit (spacer block) digunakan (Rujuk Rajah 5.9).

Rajah 9 : Cara Mengikat Rajah 10 : Spacer

Block


Kaedah Sambungan

Sambungan boleh dibahagikan kepada 3 jenis iaitu:

a) Sambungan lekap

b) Sambungan kimpal

c) Sambungan kimpal tertekan

Rajah. 11 : Sambungan Lekap, Kimpal dan Kimpal

Tertekan

Sambungan Lekap Sambungan Kimpal Samb. Kimpal Tertekan


Sambungan Bagi Tiang

Sebaik-baik sambungan perlulah dibuat pada 1/3 ketinggian tiang dari bawah

Sambungan Rasuk

Sambungan bagi rasuk perlu dibentuk ¼ jarak rasuk dari kedua-dua hujung.

Tambatan

Berlaku apabila menyambung dua bahagian binaan konkrit tetulang yang

mana bar disampaikan ke dalam bahagian yang lain. Contohnya ialah antara

tiang dan rasuk atau antara asas dengan tiang (Rujuk Rajah 12).

Rajah 12 : Tambatan Bagi Tiang Dan Asas


Susunan dan Jarak Tetulang

ditempatkan di titik-titik di mana adanya tegasan maksimum seperti di

bawah permukaan struktur. Ini adalah kerana kemasukan tetulang

boleh menyebabkan bar / tetulang berkarat dan ini akan melemahkan

ikatannya dengan konkrit. Jarak dari permukaan konkrit ke tetulang

dipanggih penutup (concrete cover) dan biasanya berjarak 15 mm

hingga 40 mm.

Pembinaan Kotak Bentuk (Formwork).

Bahan-bahan yang biasa digunakan ialah papan, papan lapis, keluli,

getah polystyrene, sistem thermo dan lain-lain lagi.

Untuk kerja-kerja pembinaan yang besar, kotak bentuk merupakan

sebahagian daripada sistem kerja.

Sistem tupang peranca (scaffolding) digunakan untuk menyokong

kotak bentuk. Tujuannya adalah untuk menahan beban yang

dikenakan ke atasnya.

Peranca yang biasa digunakan ialah peranca keluli atau sangga

keluli.

Gambar 5.6 : Kotak Bentuk Menggunakan Keluli

Sumber : Fundamentals of Building Construction, Materials & Methods (Edward Allen)

Kegunaan Kotak Bentuk (Formwork)

i. Untuk memasukkan konkrit basah sebelum dimampat supaya ia

boleh mencapai kekuatan yang diperlukan.

ii. Mendapatkan ahli struktur konkrit mengikut bentuk dan juga saiz

yang dikehendaki.

iii. Untuk memperolehi kemasan yang baik.

Rujuk Rajah 13 : Kotak Bentuk Bagi Tiang


Gambar 7 : Kotak Bentuk Bagi Rasuk (Beam)

Ciri-ciri kotak bentuk yang baik:

i. Kotak bentuk hendaklah kuat untuk menahan dari berlakunya

pesongan semasa penempatan konkrit basah dilakukan.

ii. Mesti kuat untuk menampung beban kerja (working load)

iii. Mestilah dibina dengan tepat tanpa melebihi had-had yang

ditetapkan.

iv. Semua sambungan hendaklah ketat untuk mengelakkan

kehilangan mortar dari konkrit basah.

v. Saiz panel dan unit hendaklah mudah untuk dikelolakan dan

rekabentuk hendaklah mengambilkira kaedah penegakan dan

juga pembukaan.

Tempoh Minima Bagi Pembukaan Kotak Bentuk (Pampan) Untuk

Struktur

Tempoh pembukaannya kotak bentuk adalah bergantung kepada jenis

konkrit yang digunakan, cuaca,kaedah pengawetan dan lain-lain. Kotak

bentuk dibuka apabila ianya cukup kuat untuk menanggung beban

berat sendiri dan beban-beban yang akan dikenakan.

Jadual 5 : Tempoh Pembukaan Kotak Bentuk (Formwork)

Tempat AcuanTempoh

Bukaan

Lantai (floor) dengan kelebaran 3.3 meter 21 hari

Lantai (floor) yang melebihi 3.3 meter 28 hari

Balak Konkrit (Concrete Beam) 28 hari

Tiang (Column) 14 hari

Dinding (Wall) 7 hari


pengenalan konkrit bertetulang

Documents