BMM3109 MORFOLOGI BAHASA MELAYU

PEMBENTUKAN KATA NAMA BAHASA MELAYU

PISMP SEM 5 BAHASA MELAYU C

AHLI KUMPULAN:Nur Afifah Binti Ahmad

Nor Azrina Binti Mohd ZainolFitri Norlida Binti IbrahimFarah Fazriyana Binti Basri

PEMBENTUKAN KATA NAMA

Kata Nama Tunggal

Kata Nama Terbitan

Kata Nama Majmuk

Kata Nama Ganda

KATA NAMA TUNGGAL

ialah perkataan yang terdiri daripada satu morfem bebas dan tidak mengalami pengimbuhan, pergandaan, dan pemajmukan.

Contohnya:

dunia zoo wanita Kampung

Keris garam tudung belantara

keldai negeri pagar Demokrasi

gong dam lengkuas malaikat

JENIS KATA TUNGGAL

Kata Tunggal Satu Suku

Kata

Kata Tunggal Dua Suku Kata

Kata Tunggal Tiga Suku Kata

Kata Tunggal Empat Suku

Kata dan Lebih

Kata Akronim

BENTUK KATA TUNGGAL SATU SUKU KATA

1. KV={yu,ru,ya}2. VK={am}3. KVK={cat,wang,bah}4. KKVK={stor,gred,skor}5. KVKK={teks,bank,zink}6. KKKV={skru}7. KKKVK={skrip,spring,straw

BENTUK KATA TUNGGAL DUA SUKU KATA

1. V + KV = { aku,apa, ubi}2. V +VK= {air,aur,ais}3. V + KVK= {adik,emas,ubat}4. VK+ KV= {undi,impi ,angkan}5. VK + KVK={ambil,umpan,angkat}6. KV + V= {Dua,doa,tua}7. KV + VK= {jauh,tuah,buah}8. KV +KV= {jala,pasu,buku}9. KV +KVK= {kapal,telur,sikat}10. KVK + KV= {lampu,binti,tunggu}11. KVK +KVK= {bangsal,bintang,tampung}

BENTUK KATA TUNGGAL TIGA SUKU KATA

1. KV+ V+KV= {cuaca,suara,tuala}2. KV+V+KVK= {biawak,piutang,ziarah}3. V+KV+V= {usia,idea,urea}4. KV+KV+V={semua,mulia,kaedah}5. KVK+KV+V={{tempua,mentua,sempua}6. KV+KV+VK={keruan,seluar,haluan}7. KVK+KV+VK={mengkuang,mendiang, berlian}8. V+KV+KV={udara,utama,irama}9. V+KV+KVK={ijazah,amanah,akidah}10. VK+KV+KV={asmara,antara,isteri}11. KV+KV+KV={keliru,budaya,sutera}12. KVK+KV+KV={menteri,bendera,mentega13. VK+KV+VK={ilmiah,ikhtiar}14. V+KV+VK={akaun,elaun,amaun}15. KV+KV+KVK={belalang,senapang, senangin}16. KVK+KV+KVK={tempurung,matlamat,cendawan}17. KV+KVK+KV={belanja,kerengga,keranda18. KVK+KVK+KV={sempurna}19. KV+KVK+KVK={kelongsong,belimbing}

BENTUK KATA TUNGGAL EMPAT SUKU KATA ATAU LEBIH

1. KV+KV+VK+KV={keluarga,biduanda}2. KV+KVK+KV+KV={sederhana,sayembara}3. KVK+KV+KV+KV+{laksamana,sandiwara}4. KVK+KV+V=KV={sentiasa}5. KV+KV+KV+KV={bidadari,serigala}6. KV+KV+KV+KVK={munasabah,hulubalang}7. KVK+KV+KV+KVK={sentimeter}8. KVK+KVK+KV+KV={singgahsana,9. KV+KV+V+KVK={mesyuarat,nasional}10. V+KV+KVK+KV+KV={universiti}11. KVK+KV+KV+KV+KVK={cenderawasih}12. KV+KV+KV+KV+KV+KV={maharajalela}

BENTUK KATA AKRONIM

– Tergolong dalam kata tunggal– Akronim boleh ditulis dalam 3 cara.

Gabungan beberapa huruf awal rangkai kata

Gabungan suku kata dengan huruf awal/gabungan suku kata dengan suku kata

Gabungan suku kata dengan suku kata (ditulis dengan huruf kecil kesemuanya)

Gabungan beberapa huruf awal rangkai kata

– Contoh:ABIM-Angkatan Belia Islam MalaysiaIKIM-Institut Kemahiran Islam MalaysiaADUN- Ahli Dewan Undangan Negeri

Gabungan suku kata dengan huruf awal/gabungan suku kata dengan suku kata

– Contoh:Mara-Majlis Amanah RakyatPerkim-Pertubuhan Kebajikan Islam MalaysiaBernama-Berita Nasional Malaysia

Gabungan suku kata dengan suku kata (ditulis dengan huruf kecil kesemuanya)

– Contoh:tabika- taman bimbingan Kanak-kanakkugiran-Kumpulan gitar rancakcerpen-cerita pendek

KATA NAMA TERBITANKata nama Terbitan wujud apabila kata nama am

diberi imbuhan.Imbuhan yang membentuk kata nama terbitan

boleh diletakkan

di awal kata ( awalan )

di akhir kata ( akhiran )

di awal dan di akhir kata ( apitan )

di pertengahan kata (sisipan)

contoh-contoh imbuhan :

di awal kata pe- , pem-, pen-, peng-, penge-, per-, dan ke-di akhir kata

di akhir kata -ita, -man, -wati, -an, dan -wan

di awal dan di akhir kata per- … -an, penge-…-an, peng-….-an, pen-…-an, pem-….-an, pe-….-an, dan ke-…-an

Kata dasar yang diberi imbuhan untuk dijadikan kata nama terbitan terdiri

daripada beberapa kelas iaitu :-

Kelas Kata Kata Dasar Kata Terbitan

Kata Kerja PeragaLatihBawaLawan

PeragawatiLatihan

PembawaanPerlawanan

Kata Sendi OlehUntuk

PerolehanPeruntukan

Kata Nama LombongRumahGuru

PerlombonganPerumahanPerguruan

Kata Adjektif CantikBesartinggi

KecantikanPembesarketinggian

KATA TERBITAN BERSISIPAN

– Wujud dalam Kata Nama, Kata Adjektif dan Kata Kerja

– Contoh:

i. Sisipan kata nama-el- (kelengkeng,telunjuk,kelabut)-er- (keruping,seruling,serabut)

ii. Sisipan kata adjektif

-el- (kelebek,selerak,gelembung)-er- (gerodak)-em- (gemilang,semerbak,gemerlap)-in- (sinambung)

iii. Sisipan kata kerja

-el- (jelajah,gelegak)

KATA MAJMUK

• Perkataan yang dibentuk dengan merangkaikan dua kata dasar atau lebih

• Perkataan yang terhasil membawa makna tertentu, bertindak sebagai satu unit dan lazimnya dieja terpisah.

Contoh:

kerusi malas

terima kasih

biru laut

telefon dail terus

• Kata majmuk hendaklah dibezakan daripada frasa.

• Dua perkataan digabungkan menjadi kata majmuk bertindak sebagai satu unit dengan maksud tidak boleh menerima sebarang penyisipan.

Contoh: Antara rumah batu, tidak dapat disisipkan perkataan yang (*rumah yang batu) atau perkataan dan (*rumah dan batu).

Bentuk Kata Majmuk

Kata majmuk istilah khusus

Kata majmuk rangkai kata bebas

Kata majmuk simpulan bahasa atau

kiasan

Contoh

Alat tulis

Jalan raya

Penolong Pengarah

Terima kasih

Timbalan Pengarah

Jam tangan

Kata majmuk rangkai kata bebas

Contoh

Keratan

rentas

Garis lurus

Jangka lukis

Tabung uji

Kata majmuk istilah khusus

Contoh

Batu api

Duit kopi

Senyum simpul

Buah hati

Makan hati

Cepat tangan

Kata majmuk simpulan bahasa atau

kiasan

Kekecualian Bentuk Kata Majmuk• Kata ini dieja sebagai satu perkataan walaupun

sebenarnya terdiri daripada dua kata dasar.• Bentuk ini dianggap sudah mantap dan disenaraikan

seperti berikut:

apabila apahal apakala

antarabangsa beritahu bagaimana

bumiputra darihal daripada

dukacita jawatankuasa kakitangan

kerjasama kadangkala padahal

persuruhjaya manalagi manakala

matahari setiausaha sukarela

sukacita suruhanjaya tanggungjawab

warganegara olahraga ubahsuai

sukaneka tandatangan pribadi

pribahasa prikemanusiaan kepada

Penggandaan Kata Majmuk• Apabila kata majmuk digandakan hanya

melibatkan unsur pertama sahaja.• Bagi kata majmuk yang terdiri daripada simpulan

bahasa dan bentuk yang telah mantap, penggandaan melibatkan seluruh unsurnya seperti yang berikut:

jam-jam tangan

persuruhjaya-persuruhjaya

jalan-jalan raya

warganegara-warganegara

timbalan-timbalan pengarah

KATA GANDA

• Kata dasar yang mengalami proses pengulangan

• Berlaku dalam dua cara, iaitu yang melibatkan seluruh kata dasar dan pengulangan yang melibatkan sebahagian kata dasar sahaja.

• Semua golongan kata yang terdiri daripada kata nama, kata kerja, kata adjektif dan kata tugas dapat membentuk kata ganda.

Jenis Kata Ganda

JENIS KATA GANDA

Penggandaan Penuh

Penggandaan Berentak

Penggandaan Separa