pangkalan data-1

TID1103/Aplikasi Komputer Dlm Pengurusan

1

PENGENALAN KEPADA PANGKALAN DATA

OBJEKTIF:

• Membezakan data dan maklumat.• Mendefinisi pangkalan data.• Membincangkan komponen sistem pangkalan data.• Menerangkan kegunaan pangkalan data dalam perniagaan• Membincangkan jenis-jenis pangkalan data dalam konteks organisasi.


2

Data & Maklumat

• Data ?

Data ialah fakta mengenai suatu benda, perkara, orang, entiti, kejadian atau yang seumpamanya


3

Data & Maklumat

• Maklumat ?

Maklumat ialah data yang telah diproses

dan disusun atur ke dalam bentuk yang boleh

digunakan untuk membuat keputusan.


4

Pangkalan Data???


5

Pangkalan DataPangkalan data adalah himpunan data-data yang berkaitan yang dikongsi bersama oleh berbagai kategori pengguna bagi memenuhi kehendak maklumat sesebuah organisasi

“A database is a self-describing collection of integrated records”

David M. Kroenke


6

MENGAPA PANGKALAN DATA?• Beralih daripada corak penghitungan (compute) kepada

maklumat • peringkat paling rendah : scramble to webspace• peringkat paling tinggi : aplikasi bersifat saintifik • Set-set data meningkat secara diversity (kepelbagaian)

dan berjilid (volume)• Perpustakaan digital, video berinteraktif, projek Genoma,

projek EOS • DBMS meliputi kebanyakan bidang sains Komputer

Contohnya- Bahasa pengaturcaraan, teori, AI, OS, Multimedia, Logik dsb.


7

• Perpustakaan

Contoh kegunaan Pangkalan Data


8

• Pasaraya



9

• Kad kredit



10

• Pelancongan



11

Jenis-jenis pangkalan data

JENIS KEGUNAAN

JENIS SENIBINA

BILANGAN PENGGUNA SEREMPAK

SAIZ CONTOH

Persendirian Komputer pribadi (internal)

1 < 10 Megabyte Sistem pangkalan data Klinik

Organisasi Komputer pusat (centralized)

25 – 100 Trillion byte Sistem tempahan tiket kapal terbang

Kumpulan kerja (work group)

pelanggan -Pelayan (client-server)

< 25 < 100 Megabyte Sistem pangkalan data perpustakaan

Umum Internet

(external)/online

Tidak terhad Beberapa ratus Megabyte

Perdagangan elektronik

Organisasi Global

Teragih (distributed)

> 100 Berbilion byte Syarikat insuran multinasional


12

Sesebuah pangkalan data mempunyai dua keperluan penting iaitu:

2. Perkongsian

1. Perkaitan

Fail data secara logik disusun untuk menghapuskan atau mengurangkan data yang berlebihan & memudahkan capaian data.

Kesemua pengguna yang layak di dalam sesebuah organisasi boleh mencapai data yang sama untuk kegunaan dalam pelbagai aktiviti.


13

Hirarki data

Fail + Metadata + Indeks + Aplikasi + Metadata

Pangkalan Data

Bit

Bit

Bait / Huruf

Bait / Huruf

Medan

Medan

Rekod

Rekod

Fail

• Sistem komputer menyimpan data dalam bentuk hirarki• Bermula dengan bit, bait ,medan, rekod, fail dan pangkalan data


14

Teknik Simpanan Data: Sistem Berasaskan Fail

• Awal 1950-an hingga 1970-an, data disimpan dalam bentuk fail.

• Pada peringkat awal, sistem aplikasi dibangunkan secara berasingan diantara satu dengan yang lain.

• Data untuk satu sistem aplikasi tidak dapat digunakan untuk aplikasi yang lain.

• Setiap aplikasi mempunyai data masing-masing yang disusun dalam bentuk fail data (data file)


15

Sistem Berasaskan Fail

HEAHEA Sistem Kuliah Fail Kuliah Data Pensyarah

Data Dewan Kuliah

Data Pelajar

HEPHEP Sistem Aktitvi Pelajar

Fail Aktiviti Data Aktiviti

Data Pelajar

BendahariBendahari Sistem Biasiswa Fail Biasiswa

Data Pelajar

Data Penaja


16

A Brief History of Database Processing


17

Konsep:

• program/aplikasi

• pangkalan data

• Sistem pengurusan pangkalan data (SPPD/DBMS)

DBMS

Pangkalan data

Pengguna

Sistem Berasaskan Pangkalan Data


18

Pangkalan Data

HEAHEA Sistem Kuliah

Data Pensyarah

Data Dewan Kuliah

Data PelajarHEPHEP Sistem Aktitvi

Pelajar

Sistem Pengurusan Pangkalan

DataData Aktiviti

BendahariBendahari Sistem Biasiswa Data Penaja


19

• 2 jenis kaedah penempatan pangkalan data– Berpusat (centralized)– Teragih (distributed)

Pangkalan Data


20

• Pangkalan Data Berpusat– Semua fail-fail yang berkaitan disimpan didalam

satu lokasi storan.– Pangkalan data disimpan di dalam komputer

bersaiz besar seperti komputer kerangka utama.– Kebaikan

• Menjimatkan kos penggunaan beberapa buah komputer

• Menyediakan kemudahan pengurus pangkalan data

• Memudahkan proses backup

Pangkalan Data


21

– Kelemahan• Fail data hanya boleh dicapai pada komputer host sahaja

• Jika berlaku kerosakan pada host, keseluruhan data tidak boleh dicapai

• Kesesakan pada rangkaian

Pangkalan Data


22

Lokasi Pusat

Kuala Lumpur

PenggunaJohor Bahru

Pengguna Alor Setar

Pangkalan Data Berpusat


23

• Pangkalan Data Teragih– Sebahagian atau keseluruhan pangkalan data disimpan

pada host yang berasingan, khususnya yang dekat dengan sesuatu lokasi pengguna

– Terdapat 2 jenis:• Salinan• Sebahagian

– Kebaikan• Capaian yang lebih pantas• Kemudahan backup

– Kelemahan• Kos penyelenggaraan yang lebih tinggi• Masalah keselamatan

Pangkalan Data


24

Lokasi Pusat

Kuala Lumpur

Pengguna Johor Bahru

Pangkalan Data Teragih

Pengguna Kota Baharu

Pengguna Alor Setar

Pengguna Kuantan

Kota Baharu

Johor Bahru

Kuantan

Alor Setar


25

Persekitaran Sistem Pangkalan Data

Terdiri drp 5 komponen utama:1. Perkakasan2. Perisian - Sistem Pengopersian - Perisian DBMS - Perisian penggunaan/aplikasi3. Manusia4. Tatacara/prosedur5. Pangkalan Data


26



27

1. Perkakasan

- Komputer

2. Perisian i. Perisian sistem kendalian – (o/s, utility & perisian rangkaian) ii. Sistem Pengurusan Pangkalan Data (Database Management System/DBMS) iii. Perisian penggunaan – (bahasa peringkat tinggi/Structured Query Language)



28

DBMS? Sistem Pengurusan Pangkalan data (Database Management

System)• sistem perisian yang membolehkan pengguna menakrif,

mencipta, mengemaskini, menyusun, mengurus dan menyenggara pangkalan data. DBMS juga mengawal capaian terhadap data dalam pangkalan data.

• Terdapat 4 komponen utama DBMS:

– Model data

– Bahasa definisi data (DDL)

– Bahasa manipulasi data (DML)

– Kamus data



29

DBMS• Model data

– Mentakrifkan cara data disusun – Cth: Hirarki, rangkaian, relational, berorientasikan

objek, hypermedia, objek-relational dan multidemensi• Bahasa definisi data (DDL)

– Mentakrifkan jenis data yang disimpan dalam pangkalan data dan bagaimana cara ia disimpan

– DDL digunakan untuk mentakrifkan skema– Skema adalah penerangan mengenai kandungan

pangkalan data dan senarai item-ietem dan hubungannya


30

DBMS• Bahasa Manipulasi Data (DML)

– Digunakan bersama bahasa generasi ke-3, ke-4 dan bahasa berorientasikan objek untuk mencapai kandungan pangakalan data supaya ia boleh ditambah, diubahsuai dan dihapuskan

– Bahasa Pertanyaan Berstruktur (SQL) adalah salah satu DML yang paling popular

– Contoh arahan: SELECT, INSERT, DELETE, UPDATE• Kamus Data

– Menyimpan definasi elemen-elemen data dan ciri-cirinya– Elemen-elemen data mewakili sesuatu medan– Cth: individu, perniagaan, aturacara, laporan dll.


31

Cth produk DBMS : SQL, Oracle, dBase, Paradox, Ingres, Foxpro, Ms Access dsb.

Mempunyai tiga subsistemi. Peralatan rekabentuk (design tools) Pembinaan jadual, borang, pertanyaan & laporan Pengompil bahasa proceduralii. Masa laksana (run time) memproses komponen aplikasi yg dibangunkan

dengan menggunakan peralatan rekabentuk

iii. Enjin DBMS Perantaraan di antara peralatan rekabentuk, masa

laksana & data

DBMS


32

3. Orang

Terdiri drp 2 iaitu: i. Pengamal sistem pangkalan data (developer): Pengaturcara, pentadbir data, pentadbir pangkalan data dsb. ii. Pengguna akhir sistem

4. Tatacara

Meliputi peraturan, piawaian dan panduan rekabentuk sehinggalah kepada penggunaan p/d tersebut



33

5. Pangkalan data

Mengandungi 4 elemen utama:

i. Data pengguna -Data sebenar dalam bentuk jadual (table)-baris & lajur

ii. Metadata- Keterangan struktur p/d –kamus data

iii. Indeks Perhubungan antara data-data, memudahkan capaian

iv. Aplikasi Metadata Menyimpan format borang, laporan,pertanyaan

.



34

The DBMS Manages the Interaction Between the End User and the Database


35

REKA BENTUK PANGKALAN DATA

1. Maklumat penting yang diperlukan.2. Operasi pemprosesan dan kepenggunaan.3. Kesesuaian prestasi dengan konfigurasi perkakasan yang

digunakan.4. Pengoptimuman penggunaan cakera keras.5. Maksimum-ketepatan, integriti dan konsisten data.6. Fleksibiliti-modifikasi dan susunan data.

Faktor-faktor yang dititikberatkan dalam mereka bentuk pangkalan data:


36



37

• Membina pangkalan data– 2 langkah utama membina pangkalan data

i. Membina reka bentuk konsepsual

ii. Membina reka bentuk fizikal



38

• Membina rekabentuk konsepsual– Model abstrak pangkalan data dari sudut pengguna atau

perniagaan– Menerangkan bagaimana elemen data dalam pangkalan

data dikategorikan– Melibatkan proses mengenalpasti hubungan diantara

elemen data dan cara terbaik untuk menyusun data dalam bentuk kumpulan untuk memenuhi keperluan organisasi

– 2 proses utama dalam aktiviti ini adalah:• Permodelan entiti-hubungan (entity-relationship modelling)• Normalisasi (normalization)



39

• Membina rekebentuk fizikal– Membina pangkalan data secara praktikal– Menunjukkan bagaimana pangkalan data berfungsi

dalam peranti storan



40

Reka Bentuk Konsepsual:MODEL DATA

• Pangkalan data adalah model kepada model pengguna tentang dunia perniagaan atau persekitaran organisasi yang berkaitan.

• Model data ialah satu himpunan konsep, kekangan dan peraturan integriti bagi menerangkan tentang keadaan, perhubungan dan kekangan data dalam sesebuah organisasi.

• Model Perhubungan Entiti (Entity Relationship Model/ E-R model) iaitu model data Hubungan (relational model) adalah paling meluas digunakan masa kini.Ia merupakan proses perancanngan rekabentuk p/d.

• Konsep model data Hubungan - asasnya ialah jadual dengan baris dan lajur

• E-R model mengandungi tiga elemen penting: entiti, atribut dan perhubungan.

• E-R model digambarkan dengan simbol-simbol khas yang dipanggil gambarajah perhubungan entiti (entity relationship diagram/ERD).


41

Entiti •Sesuatu yg boleh dikenalpasti kewujudannya dalam persekitaran kerja pengguna. •Boleh dikenalpasti melalui sifat-sifat tertentu•Cth : objek, orang, aktiviti atau konsep

Atribut (Properties)•Setiap entiti mempunyai beberapa atribut.•Atribut ialah sifat yg memperihalkan suatu set entiti.•Nilainya unik kepada diri sendiri.•Contoh: nama, tarikh lahir dsb

Perhubungan (Relationship)•Pertalian/hubungan antara entiti•Set perhubungan ialah satu persekutuan di antara beberapa entiti yg berkaitan•Cntoh: mendaftar, menginap dsb

Konsep Asas Model Perhubungan Entiti


42

SUMMARY OF ER-DIAGRAM NOTATION FOR ER SCHEMAS

Meaning

ENTITY TYPE

WEAK ENTITY TYPE

RELATIONSHIP TYPE

IDENTIFYING RELATIONSHIP TYPE

ATTRIBUTE

KEY ATTRIBUTE

MULTIVALUED ATTRIBUTE

COMPOSITE ATTRIBUTE

DERIVED ATTRIBUTE

TOTAL PARTICIPATION OF E2 IN R

CARDINALITY RATIO 1:N FOR E1:E2 IN R

STRUCTURAL CONSTRAINT (min, max) ON PARTICIPATION OF E IN R

Symbol

E1 R E2

E1 R E2

R(min,max)

E

N


43

ER DIAGRAM – Entity Types are:EMPLOYEE, DEPARTMENT, PROJECT, DEPENDENT


44

ER diagram of Branch view of DreamHome Notation: Unified Modeling language (UML)


45

Memetakan Gambarajah ER kepada model Hubungan

Menukarkan Gambarajah ER kepada format jadual (baris & lajur)

Nama hubungan = nama entitiNama atribut = atribut entiti

Cth: Entiti DEPARTMENT (rujuk slide ERD lepas) Hubungan DEPARTMENT(Number,Name,Location)

Jika ditunjukkan dalam jadual adalah seperti berikut:

Number Name Location

101 Information System 1st Floor, Bldg. A

200 Accountancy 3rd Floor, Bldg. F

311 Computer Science 1st Floor, Bldg. B

Jadual: DEPARTMENT

** Rujuk Access utk kuiah seterusnya


46

University Database

University Database

Registration

GradeRecording

FacultyAssignment

CourseScheduling

Entities: students, faculty, courses, offerings, enrollmentsRelationships: faculty teach offerings, students enroll in offerings, offerings made of courses, ...


47

University Database


48

Example Hierarchical Form


49

Sample Data Entry Form


50

Sample Report


51

Example Hierarchical Report


52

Summary Data in Detail Lines


53

PANGKALAN DATA BHG 2

MICROSOFT ACCESS


54

Applications, the DBMS and SQL

• Applications are the computer programs that users work with

• The Database Management System (DBMS) creates, processes and administers databases

• Structured Query Language (SQL) is an internationally recognized standard database language that is used by all commercial DBMSs


55

Components of a Database System: Microsoft Access


56

MS OFFICE : ACCESS

Konsep Asas • adalah penting memahami dahulu konsep-

konsep asas secara gambaran kasar tentang;– o pangkalan data– o pangkalan data hubungan– o jadual– o rekod– o medan– o kunci primer– o perhubungan


57

Pangkalan Data

• Cth : buku alamat, buku panduan telefon, kad indeks di perpustakaan

Pelanggan 1

Pelanggan 2

Pelanggan 3

Pelanggan 4

Pelanggan 5

Rajah 1: Gambaran tentang pangkalan data sebenar (secara fizikal)


58

MS Access in Detail


59

Jadual

• Satu kumpulan maklumat mengenai sesuatu topik tertentu.

• Data disimpan dalam unit jadual – senang dicari dan diproses

• Jadual terdiri daripada baris (rekod) dan lajur (medan)

• Cth : pangkalan data – Pelanggan; mengandungi butir-butir asas (lebih dari seorang) pelanggan (nama, syarikat, alamat, bandar, negeri, poskod)


60

Rekod

• Baris mendatar dalam sesuatu jadual dinamakan rekod.

• Satu rekod dalam jadual Pelanggan mungkin ada butiran seorang pelanggan seperti nama, syarikat, alamat, bandar, negeri, poskod dsb.


61

Medan

• Setiap lajur tegak ialah medan.

• Setiap lajur mengandungi satu jenis maklumat.

• Cth : Pangkalan data Pelanggan – medan nama : nama semua pelanggan.

• Medan syarikat : senarai semua syarikat.


62

Kunci Primer

• Rekod sesuatu pangkalan data berbeza antara satu sama lain berdasarkan kunci primer.

• Terbentuk daripada satu medan kunci atau medan.

• Setiap jadual mesti mempunyai sekurang-kurangnya satu medan kunci primer.


63

Perhubungan

• Digunakan untuk menghubungkaitkan jadual-jadual yang berlainan supaya data dapat dikumpulkan secara serentak.

• Dengan syarat setiap jadula yang dihubungkaitkan mempunyai medan sepunya.


64

Pangkalan Data Hubungan

• Terdiri daripada beberapa jadual yang berlainan.

• Tujuan : mengelompokkan maklumat ke dalam jadual yang berlainan dan mengaitkan mereka melalui perhubungan logik.


65

MEMULAKAN MICROSOFT ACCESS 2000• Pada Windows, dapatkan ikon Microsoft Access dan klik.• Klik pada pilihan “Blank Access Database” dan klik “OK”.


66

Parts of a databaseAccess databases consist of objects: tables, forms, queries, report, pages, macros and modules.

Tables – a collection of related information about specific topic.

Forms – provide a quick way to view, enter and modify information in database by presenting information in an easy format.

Queries – enable to find information of interest in a database.

Reports – professional-looking documents that summarize data from the database.

Pages – enable to access a database on the internet using web browser.

Macros – combine a series of actions into a single action.

Modules – programs created in a programming language called Visual Basic for applications.


67

MEMULAKAN MICROSOFT ACCESS 2000• Pilih direktori atau folder di mana anda ingin menyimpan

pangkalan data anda dan nyatakan nama pangkalan data tersebut. Seterusnya klik butang “Create”.”.


68

MEMULAKAN MICROSOFT ACCESS 2000• Paparan berikut akan dipaparkan.

Tajuk “db1 : Database” di atas paparan menandakan fail database bernama db1.


69

MENYEDIAKAN PANGKALAN DATA • Pangkalan data yang akan dibina

menyimpan maklumat mengenai pelajar dan kursus yang diambil.

• Di sini, 3 jadual akan dibina : – PELAJAR akan menyimpan maklumat pelajar.– KURSUS akan menyimpan maklumat kursus.– DAFTAR akan menyimpan maklumat kursus

yang didaftar oleh pelajar tertentu.


70

MEMBINA JADUAL

• Terdapat 3 cara untuk membina jadual iaitu:– Pilih “Create table in Design view” untuk

membinanya sendiri atau,– Pilih “Create Table by using wizard” untuk

menggunakan bantuan wizard atau,– Pilih “Create table by entering data”.


71

Membina sendiri pangkalan data

• Isikan semua medan yang perlu bagi menyimpan maklumat pelajar, dan klik pada tanda pangkah di hujung atas paparan.


72

Dengan menggunakan bantuan wizard

• Pilih medan yang dikehendaki dari sampel, kemudian klik butang “Next”.

• Berikan nama untuk jadual dan klik “Finish”.


73

Mengenalpasti Kunci Primer

• Kunci primer digunakan bagi memudahkan proses pencarian rekod.

• Satu medan dipilih sebagai kunci primer dimana medan tersebut mestilah unik.

• Contoh : Medan Matrik dijadikan kunci primer kerana tiada pelajar mempunya nombor matrik yang sama.– Pilih medan Matrik dengan

menghitamkannya– Klik pada ikon kunci primer.


74

PENGURUSAN REKOD

• Rekod boleh ditambah, diedit atau dipadam daripada pangkalan data.– Klik 2 kali pada nama jadual.– Jadual berikut akan dipaparkan


75

PENGURUSAN REKOD

• Lakukan penambahan, pengeditan atau pembuangan rekod.

• Setelah selesai, klik pada tanda pangkah di hujung atas.


76

MEMBINA PERTANYAAN

• Jadual yang dibina perlu dihubungkan untuk mewujudkan perkongsian data. – Klik pada “Queries”.– Kemudian klik pada “Create Query in Design

View”.– Satu paparan untuk anda memilih jadual yang

hendak dihubungkan akan dipaparkan.– Pilih jadual yang ingin dihubungkan dan klik

butang “Add”.– Ulangi langkah di atas sehingga selesai semua

jadual dipilih.– Gambarajah seperti berikut akan dihasilkan bagi

menunjukkan hubungan di antara jadual.


77

MEMBINA PERTANYAAN

• Pilih medan yang hendak dipaparkan kepada pengguna.• Setelah selesai memilih medan-medan, klik pada tanda

pangkah di hujung atas.• Simpan pertanyaan dengan memberikan nama Query1.• Untuk membuat pertanyaan baru, ulangi langkah di atas.


78

MEMBINA BORANG • Klik pada ‘Forms”.• Kemudian klik “Create form by using wizard”.


79

MEMBINA BORANG

• Pilih jadual dari kotak “Tables/Queries”.• Medan bagi jadual/pertanyaan yang dipilih

akan disenaraikan dalam “Available Fields”.• Pilih medan yang ingin dipaparkan dalam

borang nanti.• Selesai memilih medan, klik butang “Next”.• Pilih jenis paparan yang dikehendaki dan klik

“Next”.• Kemudian pilih jenis rupabentuk paparan

dan klik “Next”.• Berikan nama “Jam Kredit Pelajar” dan klik

“Finish”.


80

MEMBINA BORANG


81

MEMBINA LAPORAN • Klik pada “Reports”.• Kemudian klik “Create report by using wizard”.


82

MEMBINA LAPORAN• Pilih jadual yang ingin dicetak dari kotak “Tables/Queries”.• Medan bagi jadual/pertanyaan yang disenaraikan.• Lakukan pemilihan medan dan klik “Next”.• Untuk menyusun medan mengikut keutamaan, ianya boleh

dilakukan pada paparan seterusnya.


83

• Kemudian klik butang “Next” untuk pelbagai pilihan tatasusunan cetakan laporan

MEMBINA LAPORAN


84

MEMBINA LAPORAN


85

• Akhir sekali berikan nama kepada laporan dan klik “Finish”.

• Contoh laporan akan dipaparkan dan boleh dicetak.

pangkalan data-1

Documents